landelijke thuiszorg jaarverslag 2008

landelijke thuiszorg

jaarverslag 2008

INHOUDSTABEL

❙ ❙ ❙ ❙ ❙

Voorwoord

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3

Missie Landelijke Thuiszorg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7 Structuur

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9

Hulpverlening

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .11

Aanvullende thuiszorg

— — — — — — — —

❙

Poetsdienst

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21

❙ ❙ ❙ ❙

Woningaanpassing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .23 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .23

Woonzorgteam

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .24

Lokale diensteneconomie

Opleiding polyvalent verzorgende . . . . . . . . . . . . . . .43 Deskundigheidsbevordering

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .49

Werken aan kwaliteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .53

Thuiszorg in evolutie

— — — —

Oppas vrijwilligers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21

Groendienst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .24

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .37

— Kwaliteitszorg in de hulpverlening . . . . . . . . .53 — Kwaliteitszorg in de opleiding . . . . . . . . . . . . . . .55

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21

Klusjesdienst

Personeel

— Tewerkstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .37 — Inspraakorganen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .40

Historiek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5

— Gezinszorg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .11 — Comfortzorg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .18 — Kraamzorg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .19

❙

❙

❙

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .57

Psychische zorg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .57 Gluren bij de buren

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .60

Steunpunt Groene Zorg

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .60

Ons Zorgnetwerk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .61

Thuiszorglandschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .63

— Samenwerking en overleg

. . . . . . . . . . . . . . . . . . .63

. . . . . . . . . . . . . . . . . . .24

Gastopvang . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .25

Bedrijfsorganisatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .27

— Kantooradressen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .27 — Communicatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .30 — Gemeenschappelijke diensten in Groep KVLV . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .34

INHOUDSTABEL 1

HET GAT IN DE HAAG In 2008 werd de dienstverlening uitgebreid tot de hele woonomgeving. Er werd een belangrijke stap gezet in Landelijke Thuiszorg om de zorg voor onze cliënten uit te breiden tot zorg voor de hele woonomgeving. Mensen kiezen er bewust voor om zo lang mogelijk thuis te blijven. Dat thuisblijven moet zo kwaliteitsvol mogelijk zijn. Een aantal acties hebben mekaar versterkt : de klusjesdienst werd uitgebreid met een woonzorgproject in Limburg. De start voor een groendienst in Vlaams-Brabant was meteen een schot in de roos. De woningaanpassing die gestart was in Ons Zorgnetwerk wordt geïntegreerd in Landelijke Thuiszorg zodat deze uitzonderlijke dienstverlening gegarandeerd blijft voor onze cliënten. Naast de zorg voor de omgeving van onze cliënten, gaan wij verder op zoek naar concrete invulling voor een levensbrede zorg. Comfortzorg en verwenzorg zijn vertrouwde pakketten. Met de start van de gastgezinnen zetten we een nieuwe stap om de zorg maatschappelijk ruimer in te bedden. In Europese context willen we leren van onze Nederlandse buren wat mogelijk is met domotica en hoe diensten in de thuiszorg via een UIT bureau het blikveld ruim openhouden.

Landelijke Thuiszorg focust blijvend op kraamzorg en ondersteuning voor jonge ouders met hetHuis van het kind in Gooik. Aandacht voor de hele wooncontext en levensbrede invulling van zorg zijn uitdagingen voor de langdurige thuiszorg maar soms is een dringende interventie nodig. Bij ontslag uit het ziekenhuis bijvoorbeeld, of het plots uitvallen van een mantelzorger zet Landelijke Thuiszorg vaart in de zorg. Snel en soms voor enkele dagen aanwezig zijn is dan een sterke troef. Door de snelle toezegging van een flink uitbreidingscontingent in 2008 slaagden wij erin meer cliënten te helpen maar ook de aanwezigheidsduur niet verder te laten dalen. Naast zorg voor onze cliënten heeft Landelijke Thuiszorg weer een voortrekkersrol gespeeld in de sector om haar medewerkers extra te ondersteunen via het Ervaringsfonds. Een vernieuwde ploeg afgevaardigden is er na de sociale verkiezingen weer enthousiast aan begonnen. Wij danken alle cliënten voor hun vertrouwen in Landelijke Thuiszorg. Monique Swinnen Voorzitter

VOORWOORD 3p.3

historiek HISTORIEK

HISTORIEK Gezinshulp is ontstaan vanuit vrijwilligerswerk door vrouwenorganisaties en private charitatieve instellingen. Ook de toenmalige Boerinnenbond bood op deze wijze bijstand aan gezinnen in nood. Een eerste erkenning en subsidiëring van overheidswege kwamen er door het Regentsbesluit van 1 maart 1949. In de provincie Antwerpen, en later ook in VlaamsBrabant, werkte de Boerinnenbond samen met “Sociale Familiezorg Antwerpen”. De gezinshelpsters werden opgeleid en tewerkgesteld door Sociale Familiezorg. De vrijgestelden van de Boerinnenbond onderhielden de contacten met de gezinnen en verdeelden de opdrachten onder de helpsters. Vanwege de toenemende financiële tekorten besloot Sociale Familiezorg haar werkterrein te beperken tot de Antwerpse agglomeratie. De Boerinnenbond wilde deze hulpverlening echter behouden voor de plattelandsbevolking in de provincie Antwerpen en Vlaams-Brabant. Daartoe was een eigen dienst noodzakelijk. In 1959 werd “De Vereniging voor Gezinshulp” opgericht en als dienst voor gezinshulp erkend door het Ministerie van Volksgezondheid en van het Gezin.

Op 1 oktober 1959 startte de dienst met 64 gezinshelpsters. Thérèse Van der Sypt was jarenlang de professionele verantwoordelijke van de dienst. In 1965 volgde de erkenning als dienst voor bejaardenhulp. De naam werd gewijzigd in “Dienst voor Gezins- en Bejaardenhulp van de Landelijke Beweging”. De dienst verzorgde zelf de opleiding van de gezinsen later ook de bejaardenhelpsters. Het opleidingscentrum werd in 1969 officieel erkend. In 1989 werd de poetsdienst gestart met 50 poetsvrouwen. De werking breidt uit tot Zuid-Limburg. De opleiding is een vast gegeven in 3 scholen. Oppas zieke kinderen en de poetsdienst krijgen een eigen gezicht in de dienstverlening. Wij zijn nu een erkende dienst voor gezinszorg in het kader van het thuiszorgdecreet van 14 juli 1998. In 1999 wordt de naam gewijzigd in “Landelijke Thuiszorg”. In 2001 fusioneert het kraamzorgcentrum de Ooievaar met onze dienst. In 2003 wordt de kraamzorg van de Bakermat en de Kraamvogel deel van onze dienst gezinszorg. In 2003 krijgt Landelijke Thuiszorg een erkenning om via het systeem van de dienstencheques huis-

houdhulp aan te bieden. Deze dienstverlening kent een groot succes. In 2005 wordt deze hulpverlening overgedragen aan de cvba Landelijk Dienstencoöperatief met sociaal oogmerk. Hiermee komt de opdracht van Landelijke Thuiszorg opnieuw uitdrukkelijk in het teken van zorgbehoevenden te staan. Onze aanwezigheid in de landelijke streken blijft de eerste opdracht. Er is daar nog veel werk te doen. Er zijn nog altijd witte vlekken in te vullen. Er is daar minder aanbod in de residentiële zorg. Er is daar trouwens van alles minder: geen bus, geen apotheek, geen bakker, geen postkantoor en veel oncomfortabele woningen. Onze dienst blijft dan ook verder werken in het kader van de ruime Landelijke Beweging.

HISTORIEK 5p.5

missie thuiszorg MISSIElandelijke LANDELIJKE THUISZORG

MISSIE LANDELIJKE THUISZORG Landelijke Thuiszorg is een dienst voor gezinszorg en heeft als opdracht zorg bij cliënten, die dat vragen, thuis aan te bieden. Er is bijzondere aandacht voor de meest zorgbehoevende, de minstbegoede en kansarme cliënten. De verscheidenheid aan zorgvragen rond personen en huishouden wordt opgenomen in een gedifferentieerd aanbod : de oppas, logistieke hulp, klusjesdienst, huishoudelijke hulp, gezinszorg. De mantelzorg en de woonomgeving worden betrokken in het zorgaanbod. Landelijke Thuiszorg bouwt via het eigen opleidingscentrum mee aan de competentieontwikkeling in de personenzorg. De dienst maakt deel uit van Groep KVLV en de Landelijke Beweging. Vanuit deze context heeft de dienst speciale aandacht voor de vrouw in de thuiszorg, de specifieke noden van zelfstandigen, de zorgbehoevende plattelandsbevolking en de specifieke omstandigheden of problemen die zich stellen rond thuiszorg op het platteland.

Basiswaarden van de organisatie Er zijn drie waarden die samen bepalen van waaruit de dienst wil werken. Deze waarden zijn: autonomie, verbondenheid en maatschappelijke verantwoordelijkheid. ❙ Autonomie houdt in zowel zelfbeschikking als zelfverantwoordelijkheid. Autonomie wil dus zeggen dat een individu zelfbepalend is, in leven, werk, zorg, ..., en dus ook zelf verantwoordelijk is. Niemand leeft in een vacuüm, de context is vanzelfsprekend mede bepalend. Hoe men binnen deze context handelt, hoe men met externe invloeden omgaat, dat bepaalt het individu zelf, autonoom. De waarde autonomie geldt voor iedere persoon en tevens voor de organisatie als geheel.

❙ Verbondenheid houdt in dat wij niet alleen erkennen, maar expliciet kiezen voor de verbinding met anderen. Wij willen leven, werken, zorgen samen met anderen, in onderlinge afhankelijkheid en solidariteit. Vanuit de autonomie, willen wij samenwerken in zelfstandigheid. ❙ Maatschappelijke verantwoordelijkheid houdt in dat wij ons voortdurend kritisch bevragen wat de maatschappelijke gevolgen zijn van ons handelen of niet handelen. Maatschappelijke verantwoordelijkheid houdt tevens in dat wij keuzes maken wat de globale maatschappelijke ordening betreft. Wij hebben een verantwoordelijkheid ten aanzien van onze samenleving als geheel.

77 MISSIE LANDELIJKE THUISZORG HISTORIEK p.7

interne INTERNEstructuur STUCTUUR

STRUCTUUR

Beheersorganen

Leden Algemene Vergadering Karolien Belmans, Maria Beyens, Marijke Bodvin, Patrick Carnotensis, Marie-Louise Claes, Clement Decoster, Anne Dedry, Annie Desmedt, Godelieve Devos, Jef D’Hertefelt, Carla Durlet, Mia Houthuys, Rebecca Marissael, Bert Meulemans, Yvan Ottenbourgh, Nieke Rutten, Christian Stivigny, Monique Swinnen, Erika Thijs, Gaby Trompet, Maria Vangilbergen, Pieter Vanhee, Tine Van Hoorne, Irma Verbeeck, Magda Verbeelen, Ilse Wens, Rik Wouters

Hoofdkantoor

Remylaan 4b - 3018 Wijgmaal-Leuven tel. 016/24 39 90 - fax 016/24 39 72 e-mail : [email protected] www.landelijkethuiszorg.be

Raad van Bestuur Monique Swinnen : voorzitter - afgevaardigd bestuurder Christian Stivigny : ondervoorzitter Gaby Trompet : secretaris-penningmeester Marijke Bodvin, Anne Dedry, Carla Durlet, Bert Meulemans, Ilse Wens

99p.9 INTERNE STRUCTUUR HISTORIEK

hulpverlening HULPVERLENING

HULPVERLENING

Gezinszorg

Meer dan duizend verzorgenden, kraamverzorgenden, poetsvrouwen, klusjesmannen en oppassers hebben in 2008 het beste van zichzelf gegeven om onze cliënten de beste zorg te geven. Naast een gestadige groei in de hoeveelheid zorg die we bij de mensen brengen, streven we een voortdurende verbetering van de kwaliteit na, en een diversificatie van ons aanbod aan thuiszorgondersteunende diensten. Duidelijke afspraken met de cliënt en/of de mantelzorgers, helpen ons om de hulp te bieden die nodig is bij zoveel mogelijk cliënten, zonder daarom in te boeten op de kwaliteit. Gezinszorg blijft een aanwezigheidsdienst, die naast uitgevoerde taken, ook vertrouwen en rust aan onze cliënten moet bieden. Naast huishoudelijke taken en verzorging, blijft de psychosociale ondersteuning van de cliënt, en van de mantelzorgers, één van onze kernopdrachten. Daarnaast willen wij de woonsituatie van de cliënt mee in ons aanbod betrekken, initiatieven ontwikkelen die vereenzaming van ouderen tegengaan en die de mantelzorg ondersteunen.

Uitbreiding van het urencontingent De diensten voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg kennen de laatste jaren een flinke uitbreiding van het contingent subsidiabele uren. Het contingent uren zorg, die wij aan cliënten kunnen besteden werd in 2008 uitgebreid met 43.161 uren. (Er werd in 2008 door de overheid geen bonus toegekend aan de diensten) Uitbreiding Antwerpen Vlaams-Brabant Oost Vlaanderen Limburg Bonus 2007 Totaal Totaal urencontingent

2007 9.541 21.524 1.657 1.959 3.876 38.557

2008 12.512 28.267 2.351 31

1.048.543

1.091.704

43.161

Gepresteerde uren gezinszorg Urencontingent PAB Sociale Maribel Stagiaires opleiding Totaal gepresteerde uren

2006 984.188

2007 1.035.692

16.215 23.297 1.023.701

22.146 15.374 1.073.212

2008 1.029.615 6.581 20.707 22.675 1.079.578

p.11 11 HULPVERLENING 1111

Gepresteerde uren gezinszorg per arrondissement Antwerpen Mechelen Turnhout Halle-Vilvoorde Leuven Limburg Oost-Vlaanderen Totaal

2006 113.889 50.921 197.177 188.069 381.455 88.597 3.592 1.023.701

2007 118.022 51.747 203.793 202.291 393.793 99.963 3.603 1.073.212

2008 124.972 54.121 211.248 204.054 377.965 102.469 4.749 1.079.578

2006 4.179 1.540 36,9% 233,1 76,5% 19,0% 4,5%

2007 4.454 1.643 36,89% 229,2 76,7% 19,0% 4,4%

2008 4.665 1.731 37,1% 231,4 77,1% 18,5% 4,4%

Cliënten gezinszorg (exclusief kraamzorg) Geholpen cliënten Nieuwe cliënten % nieuwe cliënten Aantal uren per cliënt Bejaarden Gezinnen Gehandicapten

Cliëntbijdrage De gemiddelde cliëntbijdrage voor de dienst in 2008 was €4,58. Uren continue hulpverlening gezinszorg 2006 2007 Weekdagen 20u-7u 768 1.796 Zaterdag 7u-7u 3.216 4.195 Zon- en feestdagen 7u-7u 3.099 3.852 Totaal 7.082 9.843 (hierin zijn de uren die in het project nachtzorg gepresteerd werden niet inbegrepen).

2008 1.778 3.876 4.913 10.567

HULPVERLENING 13

De zorgbehoevendheid stijgt van jaar tot jaar

Minder uren per cliënt

We zien de laatste jaren een steeds stijgende zorgbehoevendheid van de cliënten. Dit gaat natuurlijk samen met een aantal maatschappelijke factoren : ouderen leven langer, blijven langer thuis in hun eigen woning, de ligduur in ziekenhuizen wordt steeds korter zodat mensen naar huis komen met een veel grotere zorgbehoefte. De BEL-profielschaal geeft ons een kijk op die stijging. Een kijk op de laatste jaren geeft ons een interessant beeld hierop.

Cliënten BEL > 35 Uren zorg bij BEL >35

2006 36,4% 51,6%

2007 38,2% 55,6%

2008 40,1% 53,9%

Uren per cliënt

2006 233,1

2007 229,2

2008 231,4

Voor het eerst in de laatste jaren is het gemiddeld aantal uren per cliënt niet gedaald. Er is een algemene trend in de sector om in steeds kleinere urenpakketten te werken. Het is natuurlijk zo dat streven naar steeds kleinere urenpakketten, toelaat om meer cliënten te helpen. Toch is het niet de optie van Landelijke Thuiszorg om dit absoluut na te streven. De meest kwaliteitsvolle hulp, is die hulp die zo dicht mogelijk aansluit bij de zorgnood van de cliënt, en het is veeleer dat wat onze norm moet zijn. We willen op dat vlak de grenzen van kwaliteit en van de finaliteit van een dienst voor gezinszorg bewaken: huishoudelijke en psychosociale ondersteuning van cliëntsystemen. Hierin is taakgerichtheid maar één van de vele parameters.

Onderzoeksproject BEL - RAI

Nachtzorg

PAB

De sector gezinszorg werkt sedert 1993 met de BELprofielschaal om de zorgbehoefte van cliënten in beeld te brengen. Sedert enkele jaren rukt de RAI op; een schaal uit de Verenigde Staten die door de federale overheid wordt gepromoot. Landelijke Thuiszorg heeft in een wetenschappelijk onderzoek de beide schalen vergeleken en op hun respectievelijke meerwaarde getest. De belangrijkste conclusies zijn dat de huidige BEL weliswaar een effectief instrument is, maar dat een aantal waardevolle geregistreerde gegevens momenteel ondergewaardeerd zijn. Eveneens werd duidelijk dat de RAI slechts geschikt is voor 5 tot 10 % van de cliënten gezinszorg. Uit het onderzoek kwamen voldoende elementen naar voren die aanwijzen hoe de huidige BEL kan verbeterd worden. In de aanbevelingen voor de Minister stelt Landelijke Thuiszorg een nieuwe BEL voor, die zowel de pluspunten van de huidige BEL en RAI combineert, als de minpunten wegwerkt. Vervolgonderzoek is nodig om de nieuwe BEL veralgemeend te kunnen toepassen in de sector.

In 2008 waren twee verzorgenden gedetacheerd naar het project nachtzorg in Antwerpen, een initiatief waaraan 18 partners uit de thuiszorg en de residentiële zorg aan deelnemen. Deze verzorgenden presteerden 2.294 uren bij 67 cliënten. Het zijn altijd zware zorgsituaties, vaak palliatief. Daardoor gaat het om 97% nieuwe cliënten, met gemiddeld 43 uren zorg per cliënt. 91% van de cliënten zijn bejaarden.

Het Persoonlijk Assistentie Budget afgekort PAB. Een PAB is een budget dat het Vlaams Fonds toekent aan personen met een handicap in een thuissituatie. Met het budget kunnen deze personen zelf hun assistentie organiseren en financieren. Een stijgend aantal PAB-cliënten doet beroep op onze dienst. Zij betalen de kostprijs van een verzorgende. De aangeboden hulp valt buiten de gesubsidieerde uren. In 2008 hebben wij op die manier 26 cliënten geholpen. Zij ontvingen in totaal 6.581 uren hulp, gemiddeld 253 uren per persoon op jaarbasis.

HISTORIEK 15

Zorg met vaart In 2008 zijn we gestart met “Zorg met vaart”, dit is een team dat altijd snel op de vraag kan inspelen. De ploeg wordt ingeschakeld in die cliëntsituaties waar zeer snel hulp en dringend hulp moet kunnen geboden worden. Niet altijd is dat vanuit de reguliere werking mogelijk; er moet eerst een huisbezoek gebeuren, er moeten vaak herschikkingen gebeuren in de planning, en vooral er is heel vaak onevenwicht tussen vraag en aanbod. Het team Zorg met vaart is samengesteld uit verzorgenden en huishoudhulpen. Hiervoor hebben wij een samenwerking met cvba Landelijk Dienstencoöperatief. Elke cliëntsituatie wordt in eerste instantie bezocht door een verzorgende. In overleg tussen de verzorgende, de coördinator Zorg met vaart en de cliënt (of zijn mantelzorger) wordt de verdere zorg gepland. De zorg is per definitie kortdurend en loopt over een aantal weken, tot de zorg niet meer nodig is, of tot de zorg kan overgenomen worden in de reguliere werking. Deze directe en snelle hulpverlening in het huishouden geeft de cliënt de ruimte om op een comfortabele manier de verdere zorg voor zichzelf en zijn omgeving uit te tekenen met informele en formele hulpverleners. Het team Zorg met vaart vangt op een directe en snelle manier de zorgen rond kleine huishoude-

lijke taken en onderhoud van de woning op. Afhankelijk van de zorgvraag wordt in teamverband overlegd hoe de hulp op langere termijn georganiseerd wordt. Ervaring in dit 1ste werkjaar leert ons het volgende : ❙ Het feit dat wij na ontslag uit het ziekenhuis zorggarantie kunnen bieden is een absolute meerwaarde in onze werking. Deze directe hulp is niet altijd noodzakelijk, maar wanneer het nodig is, is het van onschatbare waarde voor de cliënt. Er is in het arrondissement Leuven in 2008 geen enkele hulpvraag, die aan dit criterium voldoet, waar wij geen direct antwoord hebben kunnen geven. ❙ Onevenwicht tussen vraag en aanbod, maakt dat wij niet altijd een positief antwoord kunnen bieden aan cliënten, of dat cliënten te lang moeten wachten voordat de hulp kan opgestart worden. Met de Zorg met vaart zijn wij in staat om bij dit onevenwicht, de hulp al op te starten en geleidelijk over te nemen in de reguliere hulp. ❙ Bij congestie in een regio gebeurt het dat kortdurende hulpvragen, die terechte hulpvragen zijn, maar daarom niet altijd prioritair qua zorgbehoevendheid, niet gehonoreerd kunnen worden. De flexibiliteit van Zorg met vaart laat ons toe om veel meer van die vragen te honoreren. In dit geval is het belangrijk om op voorhand met de cliënt een termijn af te spreken.

❙ We hebben er over gewaakt dat geen enkele vraag die niet gestopt kon worden, gezien de zorgnood, gestopt werd. Daar waar de zorgnood blijft bestaan, garanderen wij verdere hulp. ❙ Het team Zorg met vaart heeft in 10 maanden tijd 239 nieuwe cliënten geholpen, waarvan 81 cliënten enkel door het team Zorg met vaart. Van deze 81 cliënten werden 45 cliënten verder geholpen door een huishoudhulp van Landelijk Dienstencoöperatief na een eenmalig huisbezoek door een verzorgende. Bij 158 cliënten werd de hulpverlening na de snelle start door Zorg met vaart verder geholpen vanuit de reguliere hulpverlening.

Comfortzorg

Een waardevolle aanvulling in de thuiszorg Zorgverleners zijn erin getraind om zorgbehoevende personen zolang mogelijk te blijven activeren en tot zelfzorg aan te zetten. Toch stellen we vast dat activeren van zwaar zorgbehoevenden niet altijd leidt tot een betere leefkwaliteit voor die mensen. Dit inzicht heeft ertoe geleid dan Landelijke Thuiszorg bij sommige cliënten het accent verschuift naar comfortzorg. Meer comfort, minder pijn en ongemak zijn de kernwoorden.

Vorming Landelijke Thuiszorg heeft als enige thuiszorgdienst een coach comfortzorg in dienst. Zij ondersteunt de verzorgende, de cliënt en de mantelzorger en zoekt naar oplossingen voor meer comfort. Zij gaat ter plaatse kijken en formuleert adviezen over inrichting van de woonomgeving, inzet van hulpmiddelen en het toepassen van aangepaste technieken. In 2008 stond het onderwerp ‘ergonomisch werken in de thuiszorg’ op het programma van de jaarlijkse vorming voor onze eigen medewerkers. Risico’s van fysieke overbelasting vermijden door gebruik te maken van de juiste techniek en het juiste hulpmiddel vormt hierbij de basis.

Uitlenen van hulpmiddelen Het uitlenen van hulpmiddelen gebeurt in samenwerking met de Christelijke Mutualiteit. De thuis-

zorgwinkels maken het ons mogelijk om demonstratiemateriaal ter beschikking te stellen van al onze cliënten. Dit aanbod wordt regelmatig geëvalueerd en aangevuld met nieuwe hulpmiddelen.

Verwenzorg Zorgbehoevende personen vragen niet alleen om thuis goed verzorgd te worden, ze hebben, zoals iedereen, af en toe nood aan iets extra. Dit bracht Landelijke Thuiszorg op het idee om verwenzorg in een woon- en zorgcentrum aan te bieden. Deze centra beschikken over relaxatiebaden, een kapsalon en een comfortabele ruimte waar de pedicure werkt. In onderling overleg met de cliënt en het woon- en zorgcentrum in de regio biedt Landelijke Thuiszorg aan haar cliënten een verwendag aan. Cliënten kunnen kiezen uit een dagpakket (all-in inclusief maaltijd) of à la carte. Tijdens de verwendag wordt de cliënt begeleid door haar eigen vaste verzorgende. Deze formule stelt de cliënten en hun mantelzorger in staat op een andere manier kennis te maken met een rusthuis. Dit werkt duidelijk drempelverlagend waardoor de overstap, indien de zorg thuis niet langer haalbaar blijkt, makkelijker verloopt. Voor de verzorgenden brengt dit een aangename afwisseling in de job. Eind 2008 realiseerde Landelijke Thuiszorg 980 verwendagen in samenwerking met 29 woon- en zorgcentra, waarvan 8 in Antwerpen, 5 in Limburg en 15 in Vlaams-Brabant.

Kraamzorg

In 2008 presteerden 91 kraamverzorgenden 56.091 uren kraamzorg bij 1.911 gezinnen.

Totaal aantal gezinnen

2006 1.708

2007 1.816

2008 1.911

Per gezin bieden onze kraamverzorgenden gemiddeld 29.2 uur kraamzorg. Deze uren zijn gespreid over gemiddeld 7.9 dagen hulp per gezin. Gemiddeld aantal dagen kraamzorg per cliënt 2006 2007 2008 Vlaams-Brabant 8.1 7.5 7.9 Antwerpen 6.3 6.2 6.6 Limburg 8.8 8.9 10.1

De gemiddelde cliëntbijdrage in 2008 was € 8,52.

HULPVERLENING 19

Huis van het kind : een nieuw initiatief In mei 2008 opende het Huis van het kind in Oetingen officieel haar deuren. Het Huis van het kind is een PDPO project van de provincie Vlaams-Brabant in het kader van plattelandsontwikkeling. Naast een 4de kraamzorgcentrum biedt het Huis van het kind ook workshops en thema-avonden aan. Deze kunnen gaan over thema’s van zwangerschap tot bevallen, van kinderwens tot kleuterklas. Voor de workshops en thema-avonden wordt nauw samengewerkt met professionelen uit de streek zoals vroedvrouwen, kinesisten, osteopaten, psychologen. Iedereen die iets wil te weten komen over zwanger worden, zwangerschap en bevallen, baby’s of peuters kan in het Huis terecht voor informatie door een van onze medewerkers of voor de juiste doorverwijzing. Tevens zijn er in het Huis van het kind consultatieruimtes voorzien die door vroedvrouwen of andere zorgverleners gebruikt kunnen worden. Er worden 1 coördinator, 1 medewerker en 6 kraamverzorgenden tewerkgesteld. In 2008 startten we 57 kraamdossiers, namen 89 personen deel aan de workshops. Op de thema avond ‘gezonde voeding voor jonge gezinnen’ tijdens de maand van het platteland kookten 4 personen mee en op de avond ‘meehelpen opvoeden van je kleinkinderen’ waren 35 “groot” ouders aanwezig.

Ook als inloopfunctie heeft het Huis van het kind haar nut bewezen, zowel voor infoavonden als consultaties was er een stijgende opkomst. In het totaal kwamen 33 koppels binnengelopen. 19 rechtstreekse hulpvragen kwamen binnen, de vragen varieerden van kinderopvang, problemen met borstvoeding tot opvoedingsproblemen bij peuters. Alle vragen konden worden geholpen of gericht doorverwezen.

Inspectie kraamzorg In 2008 kreeg Kraamzorg Landelijke Thuiszorg de Inspectie Welzijn, Volksgezondheid en Gezin over de vloer. De Vlaamse overheid voerde in 4 diensten van gezinszorg een inspectie Kraamzorg uit, met de bedoeling na te gaan of deze diensten in orde zijn met de regelgeving voorgeschreven voor de diensten Gezinszorg. Het verslag was zeer positief met 2 tekorten ten aan zien van de regelgeving : ❙ geen schriftelijke neerslag van de taakafspraken ❙ de gebruikersbijdrage is niet conform het Besluit van 26.07.01

Externe beoordeling “borstvoedingsvriendelijke organisatie” In 2005 startte Kraamzorg Landelijke Thuiszorg met haar actieplan om het label “borstvoedingsvriendelijke organisatie” te behalen. Een borstvoedingswerkgroep werd opgericht en een actieplan voor 3 jaar opgesteld. Eind 2008 werd een externe evaluatie uitgevoerd in het Kraamcentrum van Antwerpen, Vlaams-Brabant en Limburg waarbij zowel medewerkers, kraamverzorgenden als cliënten werden bevraagd.

AANVULLENDE THUISZORG In het nieuwe woonzorgdecreet zal Landelijke Thuiszorg ‘een dienst voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg noemen’. De diensten voor logistieke hulp en aanvullende thuiszorg bieden schoonmaakhulp, klusjeshulp en oppashulp, en ook de daarmee verbonden algemene psychosociale en pedagogische ondersteuning. Vooral op het terrein van de aanvullende thuiszorg was er veel beweging in 2008, ook bij Landelijke Thuiszorg Landelijke Thuiszorg heeft de zorg voor de woonomgeving altijd een belangrijk onderdeel van het aan-

Poetsdienst

In 2008 hebben wij via de poetsdienst 721 cliënten geholpen waarvan 19,3 % nieuwe cliënten. De cliëntengroep in de poetsdienst blijft vrij stabiel. Wij hebben bij deze cliënten 66.788 uren poetshulp gegeven. Het gemiddeld aantal uren poetshulp per cliënt bedraagt 92,6 uren op jaarbasis.

Oppas vrijwilligers

In de gemeenten Malle en Zoersel heeft Landelijke Thuiszorg een samenwerkingsakkoord voor een oppasdienst met vrijwilligers. De 18 vrijwilligers deden 2.167 uren oppas bij 22 cliënten.

bod gevonden. Mensen helpen om langer thuis te blijven wonen, betekent ook hen helpen om het huis en de omgeving van het huis aangepast te houden, of te maken, naar hun noden en behoeften. De integratie van de woningaanpassing, de erkenning binnen de Lokale Diensteneconomie met verschillende projecten, hebben ons ertoe gebracht om naast gezinszorg en kraamzorg, een nieuwe functionele eenheid te creëren, met een eigen aansturing : de aanvullende thuiszorg.

Het geholpen cliënteel bestaat uit 90% bejaarden, 7% gezinnen en 3% gehandicapten. De gemiddelde cliëntbijdrage in de poetsdienst was € 5,46 in 2008.

HULPVERLENING 21

Woningaanpassing

In juli 2008 heeft Landelijke Thuiszorg de dienst woningaanpassing, die tot dan toe met veel succes opgebouwd was in de schoot van Ons Zorgnetwerk, overgenomen en geïntegreerd in haar werking, omdat het een uiterst waardevolle aanvulling is in ons zorgaanbod. De dienst woningaanpassing geeft advies over woningaanpassing, en begeleidt de zorgbehoevende van A tot Z in de nodige aanpassingen aan zijn woning. Vooral deze begeleiding is uniek en zeer gewaardeerd door cliënten en partners. Vaak is het de noodzakelijke schakel om een goed advies ook te kunnen omzetten in een goed aangepaste woning. De dienst woningaanpassing bestaat momenteel uit 4 mensen en werkt in de provincies Vlaams-Brabant, Antwerpen, Limburg en West-Vlaanderen.

Klusjesdienst

De klusjesdienst werkte in 2008 verder. Opvolging van de woningaanpassing en veiligheid krijgen nog steeds prioriteit. Daarnaast zijn verfraaiingswerken zoals schilderen en behangen zeer geliefd bij onze cliënten. Met 12 klusjesmannen konden wij 250 gezinnen helpen. Er werden 15.160 uren gepresteerd aan een gemiddelde cliëntbijdrage van € 18,81 per uur.

KRAAMZORG 23

Groendienst

In april 2008 gingen we dankzij projectgeld van Europa PDPO en van de provincie Vlaams-Brabant van start met een groendienst voor zorgbehoevende cliënten in deze provincie. Landelijke Thuiszorg kan hiermee de klusjesdienst in de woning van zorgbehoevende cliënten uitbreiden met groenonderhoud : zij staan in voor het tuin- en groenonderhoud van gras- en bloemperkjes, snoeiwerk, sneeuw ruimen, enz…

In 2008 konden wij met 4 tuinmannen 132 aantal cliënten helpen. Via een herscholingsprogramma van een centrum voor Beroepsopleiding, werden ook stagiairs tewerkgesteld met mogelijk uitzicht op re-integratie in de arbeidsmarkt. Er werden 3.746 uren gepresteerd aan een gemiddelde cliëntbijdrage van € 16,26 per uur.

Woonzorgteam

In samenwerking met de provincie Limburg werkt Landelijke Thuiszorg sinds november 2008 met een “woonzorgteam” in de gemeenten Kinrooi, DilsenStokkem, Maaseik, Maasmechelen en Lanaken. Het project staat in voor kleine aanpassingen in de woning van 65-plussers. Het team bestaat uit een werkleidster, 3 klusjesmannen en een energiesnoeier en situeert zich ook binnen de Lokale Diensteneconomie. Zij voeren taken uit om de veiligheid en

het comfort in de woning te vergroten, en om energiebesparende ingrepen uit te voeren bij 65 plussers. Het gaat om kleine werkzaamheden die de zelfredzaamheid van de 65-plussers verhogen zodat zij langer in hun eigen huis kunnen blijven wonen. Dit team bestaat uit 4 doelgroepwerknemers die in duoteams werken onder leiding en begeleiding van een werkleider. Het Woonzorgteam wordt mede gesubsidieerd door de provincie Limburg.

Lokale diensteneconomie

In de oproep Lokale Diensteneconomie dienden wij in 2008 aanvragen in tot uitbreiding van de klusjesdienst, de groendienst en poetshulp aan personen met een verminderd zelfzorgvermogen. We kregen verscheidene erkenningen : ❙ Arrondissement Leuven : 2 VTE klusjes en tuinonderhoud en 2,5 VTE poetshulp

❙ Arrondissement Halle-Vilvoorde : 2 VTE klusjes en tuinonderhoud ❙ Arrondissement Turnhout : 2 VTE klusjes en tuinonderhoud en 5 VTE poetshulp

Gastopvang

Door projectsubsidie van de Vlaamse Overheid, werden wij in 2008 in staat gesteld om van start te gaan met de uitbouw van een dienst voor Gastopvang. Landelijke Thuiszorg is de enige dienst die het principe van gastopvang in zijn aanbod opgenomen heeft. In het najaar van 2008 wed het project verlengd met één jaar.

Een zorgboerderij is een specifieke vorm van gastopvang, en onderscheidt zich als gastgezin door het feit dat de cliënt hier te gast is op een actief landbouwbedrijf. Enige vorm van activering is wenselijk. De cliënt/gast kan meehelpen met kleine taken op het landbouwbedrijf al naargelang zijn mogelijkheden en interesses.

Doelgroep is de bejaarde in de thuiszorg die nood heeft aan wat extra ondersteuning, gezelschap of toezicht. Door deze alternatieve vorm van dagopvang kunnen wij het sociaal netwerk van de zorgvrager verruimen en bieden wij een mogelijkheid ter ontlasting van de mantelzorger. Deze vorm van opvang wordt gekenmerkt door zijn huiselijk en familiaal karakter waar de zorg op maat centraal staat. Gastopvang biedt een antwoord op de vraag naar een zinvolle dagbesteding voor zorgbehoevende personen in de thuiszorg die over voldoende flexibiliteit beschikken om zich te verplaatsen naar het gastgezin in kwestie.

In 2008 realiseerden wij 3.954 uren gastopvang bij 24 gastgezinnen (zorgboerderijen inbegrepen). In totaal konden wij 29 cliënten toeleiden naar deze alternatieve vorm van dagopvang.

Gastgezinnen stellen hun huis open voor de opvang van mensen. Zij doen dit vrijwillig en met een heel groot hart.

HULPVERLENING 25

bedrijfsorganisatie BEDRIJFSORGANISATIE

BEDRIJFSORGANISATIE

Kantooradressen Hoofdkantoor

Regionale kantoren, 070/22 88 78

Landelijke Thuiszorg vzw Remylaan 4b 3018 Wijgmaal-Leuven tel. 016/24 39 90 fax 016/24 39 72 e-mail : [email protected] website : www.landelijkethuiszorg.be

Provincie Antwerpen ❙ Kraamzorgcentrum Volkstraat 5, 2000 Antwerpen tel. 03/237 15 53 e-mail : [email protected] ❙ Regioteam Noorderkempen St.-Lenaartsebaan 29, 2390 Oostmalle tel. 03/3128787 e-mail : [email protected] ❙ Regioteam Zuiderkempen Tongerlodorp 26A, 2260 Tongerlo tel. 014/541021 e-mail : [email protected] Provincie Limburg ❙ Kraamzorgcentrum Hospitaalstraat 15, 3740 Bilzen tel. 089/32 80 65 e-mail : [email protected] ❙ Regioteam Zuid-Limburg Hospitaalstraat 15, 3740 Bilzen tel. 089/32 80 60 e-mail : [email protected]

Provincie Vlaams-Brabant ❙ Kraamzorgcentrum Remylaan 4b, 3018 Wijgmaal-Leuven tel. 016/24 49 24 e-mail : [email protected] ❙ Regioteam Leuven Remylaan 4b, 3018 Wijgmaal-Leuven tel. 016/24 49 10 e-mail : [email protected] ❙ Regioteam Hageland Remylaan 4b, 3018 Wijgmaal-Leuven tel. 016/24 49 70 e-mail : [email protected] ❙ Regioteam Halle-Vilvoorde Z.4 Broekooi 105, 1731 Zellik tel. 02/481 08 60 e-mail : [email protected] ❙ Huis van het kind Vollezelestraat 2a, 1755 Oetingen-Gooik tel. 054/32 39 53 e-mail : [email protected]

BEDRIJFSORGANISATIE 27

Begeleiding

Bereikbaarheid

Vanuit 7 regionale kantoren wordt onze dagelijkse hulpverlening georganiseerd door 37 regioverantwoordelijken, 3 coördinatoren kraamzorg en ondersteund met 3 zorgwijzers en 22 medewerkers. De begeleiding van de regioteams gebeurt door 3 zorgcoaches.

De hoofdzetel is gehuisvest op de Remy-site. Het nieuwe gebouw, heeft de functie van moederhuis voor onze medewerksters.

Vanuit het hoofdkantoor te Wijgmaal-Leuven wordt centrale ondersteuning geboden door het secretariaat, de personeelsdienst eerstelijn en de dienst financiën en administratie. Zij worden ondersteund door 3 coaches.

Al onze regiokantoren zijn bereikbaar via een centraal telefoonnummer. Voor informatie of aanvragen kan iedereen terecht op 070/22 88 78. Wie het nummer intoetst wordt ‘welkom’ geheten bij Landelijke Thuiszorg met het verzoek de postcode van zijn woonplaats in te drukken, gevolgd door # hekje. Vervolgens wordt hij/zij doorverbonden met het betreffende regiokantoor van zijn/haar woonplaats. De Opleidingscentra zijn respectievelijk gehuisvest op de Remy-site voor provincie Vlaams-Brabant, in het regiokantoor Malle voor provincie Antwerpen en in het regiokantoor Bilzen voor provincie Limburg. In 2008 werd een nieuw kantoorgebouw voorbereid ter vervanging van de kantoren in Malle en Tongerlo.

BEDRIJFSORGANISATIE 29

Communicatie

Landelijke Thuiszorg formuleert jaarlijks nieuwe communicatiedoelstellingen waarmee we het profiel van onze organisatie duidelijk stellen en naar buiten brengen. In 2008 werden deze doelstellingen omgezet in een actieplan: we organiseerden regionale acties om ons zorgaanbod in de kijker te stellen en wisten het opleidingsaanbod beter bekend te maken bij de doelgroep en hun verwijzers. We verschenen regelmatig in de pers, waren aanwezig op beurzen en lanceerden onze vernieuwde huisstijl. Onze bedrijfsbladen bleven een belangrijk instrument om bij te dragen aan een open communicatie.

Bedrijfsbladen ❙ Nieuwsbrief De Nieuwsbrief verschijnt 8 x/jaar en wordt elektronisch verzonden naar alle medewerkers van de regiokantoren, opleidingscentra en het hoofdkantoor. Via de Nieuwsbrief worden onze medewerkers op een uniforme wijze geïnformeerd over interne besluitvormingen, personeelsaangelegenheden en actualiteiten in de sector.

❙ Begroeting Begroeting is ons personeelsblad en richt zich voornamelijk naar onze eerstelijnsmedewerkers. Begroeting verschijnt op vaste tijdstippen en wordt 4 x/jaar verstuurd naar het huisadres van alle personeelsleden en gepensioneerden. Het is een belangrijk medium om verbinding te creëren zowel met de organisatie als met de eerstelijnsmedewerkers van andere regio’s. Naast de inhoudelijke informatie over ontwikkelingen binnen de dienst is er ruimte voor hun ‘eigen verhalen’ uit de regio. ❙ Info Groep KVLV Via het Infoblad van Groep KVLV wordt informatie uitgewisseld aan de collega’s van de andere organisaties over ons dienstenaanbod, de ontwikkelingen binnen Landelijke Thuiszorg en in de sector. ❙ Bladen Landelijke Thuiszorg maakte haar dienstverlening bekend in het ledenblad van Ons Zorgnetwerk en Vrouwen met vaart, Landelijke Gilden en in de personeelsbladen van onze collega’s binnen Groep KVLV.

Promotiemateriaal ❙ Promotiemateriaal in een vernieuwde huisstijl Onze promotiematerialen werden aangepast aan de nieuwe huisstijl. Na een grondige voorbereiding zowel naar inhoud, lay-out en fotografisch materiaal werden alle folders in een nieuwe huisstijl gedrukt. Ons logo bleef ongewijzigd, de zwart-wit foto’s zijn vervangen door kleurenfoto’s, briefpapier en enveloppen kregen een andere look, affiches en banners werden aangepast. Een vernieuwd imago : professioneel, jong en dynamisch. ❙ Website www.landelijkethuiszorg.be De website werd aangepast met de uitbreiding van ons zorgaanbod en de actualiteiten binnen Landelijke Thuiszorg. In samenwerking met VDAB werd een vacaturespot opgenomen met beelden en informatie over de jobinhoud van verzorgende/ kraamverzorgende. Wie nu surft op www.landelijkethuiszorg.be en klikt op ‘vacatures’ kan dit filmpje bekijken. ❙ Bedrijfsfilm Samen met de andere diensten van Groep KVLV werkten we mee aan een bedrijfsfilm met leuke sfeerbeelden en een mooi overzicht van het dienstenaanbod in Groep KVLV.

BEDRIJFSORGANISATIE 31

Acties In al onze acties brachten wij de goede kwaliteit van onze zorgverleners in beeld. We namen deel aan jobbeurzen, thuiszorgbeurzen en gingen op bezoek bij KVLV-gewestbesturen om onze opleiding en zorgaanbod bekend te maken. We werkten aan een betere naambekendheid met acties in de week van de kraamzorg, in de opleiding en met gerichte wervingsacties. Dankzij een gericht persbeleid verschenen we geregeld met berichten, advertenties en artikels in dagen weekbladen, gemeentebladen en vakbladen. Ook bij radio en tv konden we geregeld aankloppen. ❙ Persconferenties en opendeuren In april werd de Groendienst officieel gelanceerd met een succesvolle persactie. In mei werd het Huis van het kind in een nieuw kantoor geopend. Ter gelegenheid van deze feestelijke opening organiseerden we met Groep KVLV een opendeur waar onze dienstverlening werd voorgesteld aan genodigden en belangstellenden in de regio. In oktober werd het kraamzorgkantoor in Antwerpen heropend en werden onze relaties uitgenodigd om eens binnen te springen.

❙ Maand van het Platteland Een initiatief van Vlaams minister-president Kris Peeters met de bedoeling om het Vlaams Platteland in de kijker te plaatsen. Landelijke Thuiszorg organiseerde in dit kader een infomiddag met als thema ‘mijn huis blijft mijn thuis… ook later’ en een kookavond in het Huis van het kind met als thema ‘koken voor jonge gezinnen’. Wij namen ook deel aan de debatavonden van KVLV met als thema ‘de rol van de vrouw op het platteland’. ❙ Gastopvang in een gastgezin, eindejaarsactie Onze eindejaarsactie bij een van onze gastgezinnen was tegelijk het laatste openbare optreden van minister Van Ackere. Eén dag later raakte bekend dat hij zou overstappen naar de Federale regering. Intussen is Veerle Heeren onze nieuwe minister van Welzijn. Landelijke Thuiszorg nodigde de pers uit op een ontbijt ten huize van een gastgezin waar twee gasten getuigden over het belang van deze nieuwe vorm van dagopvang. De nieuwsuitzendingen van radio en tv en de kranten besteedden ruime aandacht aan ons project.

BEDRIJFSORGANISATIE 33

Gemeenschappelijke diensten in Groep KVLV

Landelijke Thuiszorg vormt samen met KVLV, Landelijke Kinderopvang, Zorg-Saam, Ons Zorgnetwerk, Steunpunt Groene Zorg, Landelijk Dienstencoöperatief en Landelijk Jobcoöperatief Groep KVLV. Dit netwerk van vzw’s en cvba’s ontwikkelt een brede waaier aan dienstverlening die vrouwen in hun dagelijkse zorg ondersteunt en die het welzijn van de vrouw bevordert. Binnen Groep KVLV worden een aantal ondersteunende functies gemeenschappelijk georganiseerd.

Voor 2008 behandelden zij een groeiend aantal dossiers : 870 aanwervingsonderzoeken, 1.938 jaarlijkse periodieke onderzoeken, 190 check-up onderzoeken naast de individuele raadplegingen in het kader van werkhervatting en andere. Landelijke Thuiszorg nam hiervan 1.210 onderzoeken voor haar rekening. 110 aanwervingsonderzoeken en 989 periodieke en 111 check-up onderzoeken werden uitgevoerd.

Werving en Selectie Medisch-Sociale-Dienst MSD : “Interne dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk”. Deze dienst bestaat uit twee departementen : ❙ medisch departement, o.l.v. Rebecca Marissael, bedrijfsarts Naast de verplichte medische onderzoeken van personeelsleden treedt deze dienst eveneens ondersteunend op bij individuele vragen en noden. ❙ departement veiligheid, met Pol Anrys, preventieadviseur Risico-analyse van de arbeidsplaats, brandpreventie, ergonomie en arbeidsongevallenonderzoek vormen de hoofdopdrachten.

Deze activiteiten groeiden uit tot een zelfstandige dienst o.l.v. Laura Reumers en in 2008 verwerkten ze meer dan 10.500 dossiers. Voor Landelijke Thuiszorg werden 40 selectiedagen georganiseerd en daaruit werden 129 nieuwe medewerkers in dienst genomen. De administratieve processen werden geïnformatiseerd en de online sollicitaties worden onmiddellijk in het selectiepakket opgenomen.

Wedde en Sociaal Rechterlijke Administratie (WSA) De dienst WSA bestaat uit 3 medewerksters o.l.v. Gaby Trompet. Zij staan in voor een vlotte en correcte loonsverwerking van alle medewerkers van Groep KVLV. In samenwerking met Acerta worden lonen, eindejaarspremies en vakantiegelden berekend voor meer dan 3.000 medewerkers in loondienst. Het personeelsbeheerssysteem zorgt voor de dagelijkse opvolging en beheer van de personeelsdossiers. Samen met het prestatieregistratiepakket wordt alle noodzakelijke informatie voor de loonsverwerking online doorgegeven aan het sociaal secretariaat Acerta.

Informatica Informatietechnologie, ICT systemen, automatisering en toepassingen zijn, hoe comfortabel en uitgebreid ook, nooit een doel op zich maar moeten altijd ten dienste staan van de gebruikers en de organisatie. Ze moeten het mogelijk maken dat mensen hun intelligentie, kennis en creativiteit samenvoegen en op die manier de efficiëntie verhogen. Belangrijk hierbij zijn niet de machines of het met elkaar verbinden van computers, maar de mogelijkheden die ze bieden om samen te werken.

De informaticadienst van Groep KVLV bestaat momenteel uit acht informatici, aangevuld met occasionele externe medewerkers. Zij staan in voor enerzijds de goede werking van de netwerken en de infrastructuur, en anderzijds voor de ontwikkeling en verbetering van de eigen gemaakte maatwerksoftware. 2008 was voor Landelijke Thuiszorg het jaar van Vesta. Vesta is een systeem van elektronische gegevensuitwisseling tussen het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid en de diensten voor gezinszorg. De doelstellingen van dit project zijn de subsidiëring van de diensten voor gezinszorg verbeteren, meer bepaald zorgen voor een efficiënte en snellere uitbetaling van de subsidies. Dit gebeurt via een systeem waarbij de diensten voor gezinszorg zelf de subsidiegegevens elektronisch versturen naar een centrale databank en het Agentschap die gegevens controleert en de subsidieberekening uitvoert. Door het elektronisch versturen wordt er ook voor gezorgd dat de gegevens over de geholpen gebruikers, beschikbaar worden in een centrale databank voor verwerking, waaruit dan relevante (beleids)informatie kan gegenereerd worden. Deze elektronische gegevensuitwisseling gebeurt via webservices. Landelijke Thuiszorg werd als piloot gekozen en in 2008 werd dit project succesvol afgewerkt.

Het afgelopen jaar werden ook alle cliëntdossiers gecentraliseerd in een centrale databank. Door gebruik te maken van server based computing (Citrix) werd het voor medewerkers mogelijk om thuis en mobiel te werken. Door deze centralisatie kan er sneller en flexibeler ingespeeld worden op gevraagde wijzigingen en kunnen upgrades eenvoudiger doorgevoerd worden. Alle cliëntdossiers zijn nu niet alleen elektronisch, maar ook ‘online’ oproepbaar, terwijl ook de werkplanning ten alle tijden kan geraadpleegd worden en dit niet alleen op kantoor maar ook mobiel door gebruik te maken van de nieuwste mobiele 3G technologieën.

Logistiek De onthaalfunctie, de bistro en koffiedienst, post, huur en inrichting van gebouwen en verhuis op groepsniveau, zowel regionaal als in Wijgmaal gebeurt zoveel mogelijk in gezamenlijk beheer.

Studio In Groep KVLV kan het ontwerp van drukwerk toevertrouwd worden aan 2 grafische vormgevers. Voor Landelijke Thuiszorg ontwikkelden ze de nieuwe huisstijl voor alle drukwerken, promotiemateriaal en de website.

BEDRIJFSORGANISATIE 35

personeel PERSONEEL

PERSONEEL

Tewerkstelling

Personeel Verzorgenden Kraamverzorgenden Poetsvrouwen Tuin- en klusjesmannen Omkadering Totaal Personeel Verzorgenden Kraamverzorgenden Poetsvrouwen Klusjesmannen/Tuinmannen Omkadering Totaal

Aantal 1.013 91 95 17 124 1.340

Deeltijds 774 90 92 5 82 1.043

In dienst 79 8 7 8 27 129

Uit dienst 72 7 10 1 14 104

Voltijds 239 1 3 12 42 297

Van de 87 verzorgenden die in dienst kwamen volgden 28 verzorgenden de opleiding bij Landelijke Thuiszorg. De gemiddelde leeftijd van het personeel is 43 jaar. Landelijke Thuiszorg heeft in 2008 de goedkeuring gekregen om klusjesmannen, tuinmannen en poetsvrouwen aan te werven in het kader van de Lokale Diensteneconomie. Binnen dit project gaat het om doelgroepwerknemers, waardoor Landelijke Thuiszorg kansen kan bieden aan laaggeschoolde, langdurig werklozen.

PERSONEEL 37

In 2008 maakten 153 eerstelijnsmedewerkers gebruik van een vorm van volledige of gedeeltelijke loopbaanonderbreking. Er gingen 3 medewerkers met pensioen en 4 verzorgenden gingen met brugpensioen. Loopbaanonderbreking Zorgkrediet ouderschapsverlof palliatief verlof medische bijstand Tijdskrediet Landingsbaan Totaal

Aantal 73 61 1 11 61 19 153

Het ziekteverzuim bij Landelijke Thuiszorg is opnieuw gedaald in 2008. Waar we in 2006 een ziektecijfer hadden van 14% gingen we na een uitgebreid actieplan naar 12.6% in 2007 en haalden we in 2008 een cijfer van 10%. ❙ Extra voordelen Extra voordelen bleven behouden. De hospitalisatieverzekering, de syndicale premie, de geschenken bij 15 tot 40 jaar dienst, de tussenkomst van het Sociaal Fonds van Boerenbond wanneer men zelf gezinszorg heeft en de polis omnium.

Op de ‘dag van de verzorgende’ ontvingen al onze ‘eerstelijnsmedewerkers’ een zakagenda met het logo van Landelijke Thuiszorg en een mooie dankkaart als waardering voor hun inzet. De dienst promoot informele samenkomsten voor alle zorgverleners in de regio’s. In ons personeelsblad Begroeting wordt ruime aandacht besteed aan deze uitstapjes. We organiseren jaarlijks een feest voor alle gepensioneerde medewerksters. ❙ Ervaringsfonds Onze dienst heeft een voortrekkersrol gespeeld in het sectorproject “knipperlichtmeter”. De WeWeWeter die door Landelijke Thuiszorg is ontwikkeld werd in de 6 grootste private diensten uitgetest en verfijnd, zodat hij nu als diagnose-instrument kan gebruikt worden in heel de sector. De knipperlichtmeter meet enerzijds de fysieke draaglast en de draagkracht van een verzorgende, brengt de werkdruk in beeld en geeft tegelijkertijd signalen aan de werkgever over welke werkomstandigheden moeten verbeterd worden. Een grote sensibiliseringscampage heeft 19 van de 20 diensten ertoe aangezet om een (verbeter)project in te dienen bij het Ervaringsfonds.

Sociale Verkiezingen Op 8 mei 2008 vonden bij Landelijke Thuiszorg de sociale verkiezingen plaats. Deze worden vierjaarlijks georganiseerd ter hernieuwing van de ondernemingsraad en het comité voor preventie en bescherming op het werk.

Dankzij een goede samenwerking en verstandhouding tussen de voorzitters, secretarissen, bijzitters en getuigen kende deze verkiezingsdag een vlekkeloos verloop en vormde dan ook een geslaagde afsluiter van een intense periode.

De verkozen kandidaten en hun plaatsvervangers vertegenwoordigen de komende 4 jaar onze werknemers in de ondernemingsraad en het comité. Samen met de werkgeversafgevaardigden werken zij gedurende die periode aan een constructief sociaal overleg.

De volledige organisatie van de sociale verkiezingen is een proces van lange adem. Reeds in december 2007 werd gestart met de voorbereidingen: aankondigingen naar alle werknemers, doorgeven van informatie naar de overheid en de vakbonden,… Het tijdschema van de procedure is heel strikt en er zijn heel wat deadlines die moeten gerespecteerd worden. Om praktische redenen gebeurt bij Landelijke Thuiszorg de eigenlijke stemming per brief. Alle stemgerechtigde werknemers kregen thuis hun stembiljet met de nodige instructies toegestuurd. De teruggezonden stembiljetten werden verzameld in grote stembussen die dan uiteindelijk op “D-Day” 8 mei door de betrokken stembureaus werden opengemaakt. De stembussen zaten goed vol : ongeveer 70% van onze medewerkers nam deel aan de stemming, wat wijst op een grote betrokkenheid van iedereen.

PERSONEEL 39

Inspraakorganen

Ondernemingsraad ❙ Samenstelling Voor de werknemers : Francine Bellekens, Linda Bonné, Maria Boven, Nicole De Smedt, Tony De Smedt, Annie Dierckx, Rita Heremans, Viviane Van Roosendaal, Mieke Wilmaerts, Romena Vansumsen Voor de werkgever : Monique Swinnen, Gaby Trompet, Sofie Champagne Volgende onderwerpen kwamen aan bod in 2008 : ❙ maandelijkse wettelijke info : personeel in- en uitdienst , personeel in tijdskrediet of zorgkrediet ❙ financiële jaarinfo 2007 / sociale balans 2007 / jaarverslag 2007 ❙ afspraken rond verlofberekening en opname van verlof ❙ uitbreiding urencontingent gezinszorg ❙ de Knipperlichtmeter ❙ nieuwe huisstijl Landelijke Thuiszorg ❙ vormingsplan 2009 ❙ vervanging feestdagen 2009 ❙ sociale verkiezingen 2008 ❙ woonzorgteam Maasland ❙ project Nachtzorg Leuven en Halle-Vilvoorde ❙ Europees Project “Gluren bij de buren”

Binnen het paritair comité voor diensten voor gezinszorg (318.02) werden in 2008 een aantal nieuwe collectieve arbeidsovereenkomsten gesloten : ❙ CAO betreffende een eindejaarstoelage ter uitvoering van het VIA-akkoord ❙ CAO betreffende de vergoeding van de wagenvervoerskosten voor verzorgenden en logistieke hulpen

Comite voor Preventie en Bescherming op het Werk ❙ Samenstelling Voor de werknemers : Els Blocquiaux, Maria Boven, Annie Dierckx, Marie-Therese Ghysels, Bernadette Lox, Dominique Mertens, Dianne Ooms, Sylvia Rodeyns, Suzanne Venken, Romena Vansumsen Voor de werkgever : Monique Swinnen, Gaby Trompet, Sofie Champagne

❙ stand van zaken jaaractieplan 2008 en voorbereiding 2009. ❙ opvolging globaal preventieplan 2008-2012 ❙ resultaten meldingsprocedure werkomstandigheden en materialenlijst ❙ ziekteverzuimbeleid ❙ MRSA / cytostatica ❙ nieuwe cliëntenbrochure ❙ ter beschikking stellen van wegwerphandschoenen ❙ resultaten stress-enquête 2005-2008

Maken van rechtswege deel uit van het Comité : Dr. Rebecca Marissael, arbeidsgeneesheer en Pol Anrys, preventieadviseur. Volgende onderwerpen kwamen aan bod in 2008 : ❙ overzicht arbeidsongevallen 2007 en preventie ❙ maandelijks overzicht arbeidsongevallen en preventie ❙ maandelijks verslag preventiedienst ❙ bespreking jaarverslag 2007 van de Medisch Sociale Dienst door Pol Anrys, preventieadviseur departement veiligheid, voor wat betreft het gedeelte “Veiligheid” en door Dr. R. Marissael, preventieadviseur medisch departement, voor wat betreft het medische luik

PERSONEEL 41

opleiding OPLEIDING

OPLEIDING POLYVALENT VERZORGENDE Binnen de opleidingswereld van polyvalent verzorgende is 2008 een jaar geweest waar vooral de eisen van de tendering niet onopgemerkt zijn voorbijgegaan. In 2007 hebben we voor ESF een aanvraag tot erkenning gedaan via tendering en deze gekregen in de drie provincies. Er werden hiervoor weliswaar drie bijkomende voorwaarden gesteld : er moesten acht kortgeschoolden, drie allochtonen en één vijftigplusser per opleiding zijn. Dit heeft de selectieprocedures en de instroom voor de opleidingen extra bemoeilijkt. Daarnaast hebben we sterk inhoudelijk gewerkt rond de module voor werkzoekenden en de module voor werkenden.

De cursisten In onze drie opleidingscentra hebben 70 polyvalent verzorgenden hun getuigschrift in ontvangst genomen. ❙ In Bilzen startten 20 kandidaten in november 2007 en behaalden 16 cursisten hun diploma in oktober 2008. ❙ In Malle startten 22 kandidaten in september 2007 en behaalden 18 cursisten hun diploma in juni 2008. ❙ In Wijgmaal startten 22 kandidaten in september 2007 en behaalden 20 cursisten hun diploma in juni 2008. ❙ In Wijgmaal startten 22 kandidaten in januari 2008 en behaalden 16 cursisten hun diploma in december 2008. In het najaar 2008 zijn in de drie scholen de nieuwe opleidingen met respectievelijk 20 (Malle), 22 (Wijgmaal) en 21 (Bilzen) cursisten, gestart. De diversiteit in onze opleiding is groot wat betreft leeftijd, geslacht, beroepsverleden en cultuur. Eén vierde van onze cursisten is van allochtone afkomst. De doorstroming naar werk blijft zeer hoog : de meeste cursisten kunnen onmiddellijk aan de slag in de thuiszorg of in de residentiële zorg.

OPLEIDING 43

De inhoud ❙ Kookmoeders In het licht van dit diversiteitsbeleid hebben we ook een nieuw traject uitgewerkt binnen de opleiding : kookmoeders voor onze allochtone cursisten. We hebben kookmoeders geëngageerd om onze allochtone cursisten de Westerse keuken eigen te maken. We zien dat in de opleiding polyvalent verzorgende onvoldoende tijd kan vrijgemaakt worden om de allochtone cursisten individueel Vlaams (Westers) te leren koken. Hiervoor hebben we vrijwilligers ingezet die bij hun thuis de cursisten leren koken. Deze vrijwilligers waren telkens gepensioneerde vrouwen die tijd kunnen investeren om tweemaal per week een cursiste de basisbeginselen en begrippen bij te brengen. Dit gebeurde onder supervisie van de leerkracht huishoudkunde en de opleidingscoördinator. Dit traject is tweemaal succesvol gebleken en heeft ertoe geleid dat de cursisten in hun opleiding slaagden.

❙ Vooropleiding competentieontwikkeling De hedendaagse kennismaatschappij draagt bij tot een cultuur waar persoonlijke vaardigheden belangrijk zijn. Het diploma en getuigschrift zijn dan ook een bewijs van goede prestaties en verhogen de kans op tewerkstelling. En tewerkstelling is één van de voorwaarden voor een goed leven. Men ziet hier dus een sterke samenhang tussen arbeidsmarktkansen en levenskansen enerzijds en aard en niveau van scholing anderzijds. Hiervoor heeft Landelijke Thuiszorg een vooropleiding georganiseerd voor kandidaten die bij de selecties van de VDAB voor een opleiding polyvalent verzorgende uit de boot vallen. De reden voor het niet slagen van de toelatingsproeven is divers : gebrek aan kennis en vaardigheden, te weinig motivatie, een persoonlijkheid die op het eerste zicht niet geschikt is om in de sociale sector te werken. Vele kansengroepen worden gekenmerkt door een multicomplexe problematiek: vele problemen op verschillende levensdomeinen beïnvloeden en versterken elkaar. Om mee te kunnen hebben mensen bepaalde basisvaardigheden nodig.

De vooropleiding spitst zich voornamelijk toe op volgende onderwerpen via een modulair systeem : Module maatschappelijke oriëntatie : het breder benaderen van competenties nodig in het maatschappelijk leven. Module communicatie en sociale vaardigheden : weerbaarheid en zelfredzaamheid van de medewerkers verhogen. Module verzorging: kennismaking met verzorgende handelingen voor en omgang met de verschillende cliëntengroepen. Module leren leren : ontwikkeling van vaardigheden en structuur om leerstof te begrijpen en te studeren. De duur van de vooropleiding is drie maanden per traject. We hebben in 2008 twee vooropleidingen aangeboden met beperkt succes van deelnemers (16). Er is was een doorstroming van 60% naar de opleiding polyvalent verzorgende.

HISTORIEK 45

❙ Module zorgkundige voor werkzoekenden Daar waar in 2007 de module zorgkundige inhoudelijk werd uitgewerkt, volgde in 2008 de praktische uitwerking. De module zorgkundige is toegespitst op het werken in de instelling. Volgende deelmodules werden behandeld : ❙ Instelling : visie, normen en waarden; bezoek instelling; palliatief netwerk-supportteam; animatie in de instelling; reflectie inleefdag; stoma en blaassonde ❙ Bewoner : zorg in moeilijke situaties (agressief – claimend gedrag); lijktooi; allochtone bejaarden; aandachtspersoon; observeren en rapporteren; inleefdag ❙ Sociale vaardigheden : omgaan met problemen; samenwerken in een team ❙ Technische handelingen : medicatie; fixatie; bezoek gehoorcentrum; steunkousen; infecties; positioneren; verplaatsingstechnieken De theorie bedroeg 70 uur, uitgediept in 50 uur stage nadien. In 2008 werd deze module 2 maal aangeboden aansluitend op de opleiding tot polyvalent verzorgende, samengebald in twee weken (begin juli 2008 en begin december 2008).

komst miniem en zijn we ook niet van start gegaan. In Vlaams-Brabant hebben we een programma in elkaar gestoken en aangeboden aan de rusthuizen. Het programma voor werkenden verschilt van de module van werkzoekenden. In laatstgenoemde zijn er binnen de 120 uren, 50 uren stage in een rust- en verzorgingstehuis. In de module voor werkenden worden de 120 uren ingevuld met lessen. Inhoudelijk ligt ook hier het accent op verzorging en omgangskunde. De interesse bleek uiteindelijk toch te laag om te starten. In 2009 wordt een nieuwe cursus aangeboden.

❙ Module zorgkundige voor werkenden We hebben in het najaar een mailing gedaan naar alle rust- en verzorgingshuizen in de provincies Antwerpen en Vlaams-Brabant om hen uit te nodigen op een infomoment. In Antwerpen was de op-

De Geïntegreerde Proef (GIP) wordt ook blijvend geevalueerd. Zowel het logboek, het verloop en de evaluaties zijn bijgestuurd. We hebben ook aan een eerste draft gewerkt van nieuwe casussen die we in 2009 willen gebruiken.

❙ Actualiseren van de vakinhouden In februari hebben we de inhoud van het vak recht aangepast. Ook wat betreft vormgeving zijn er wijzigingen gebeurd in alle vakken : er is nu een elektronische versie en er worden powerpoint-schema’s gebruikt. In september is er ook een start gemaakt om de cursus verzorging te vernieuwen en helemaal te digitaliseren. Nieuwe leerinhouden worden geïntegreerd met het oude programma. Toetsen worden herwerkt.

De leerkrachten Zoals elk jaar proberen we in de opleiding ook onze eigen deskundigheid te verhogen en te ontwikkelen om onze opdracht beter te vervullen. We hebben hiervoor gewerkt rond beweging creëren in opvattingen en attitudes, rond doelstellingen: opleidingsdoelstellingen, vakdoelstellingen en eigen doelstellingen, rond diversiteit en rond kwaliteit binnen de opleiding. We zijn ook van start gegaan met een gestructureerde intervisie rond praktijkgerichte casussen, die telkens door een ander opleidingscentrum voorbereid worden. Daarnaast hebben de leerkrachten ook van de mogelijkheid gebruik gemaakt om externe vorming in hun vakgebied te volgen.

Opleiding en werkveld Het blijft belangrijk voor een opleiding om voeling te houden met de professionele zorgsector. We hebben een paar keren per jaar binnen Landelijke Thuiszorg contact om ontwikkelingen binnen de sector te bespreken en onze visies op elkaar af te stemmen. Daarnaast is Landelijke Thuiszorg ook lid van de VTO-werkgroep van de Vereniging. Ook hier proberen we zowel te anticiperen als pro-actief in te spelen op de nieuwe eisen in de sector, zoals de module zorgkundige en het ESF-verhaal. En zo de onschatbare waarde van de opleiding polyvalent verzorgende te verdedigen.

OPLEIDING 47

deskundigheidsbevordering DESKUNDIGHEIDSBEVORDERING

DESKUNDIGHEIDSBEVORDERING In 2008 hebben we binnen Landelijke Thuiszorg onze competentieprofielen bijgestuurd zowel voor ons middenkader als voor onze eerstelijnsmedewerkers. De bedoeling is ook om in ons vormingsbeleid nog meer verbindingen te maken met dit competentiemanagement. Onze medewerkers hebben immers nood aan kennis en vaardigheden om hun taken beter en succesvoller kunnen uitoefenen en op die manier de kwaliteit van de hulpverlening optimaal te houden. Welke nieuwe kennis onder de vorm van vorming heeft Landelijke Thuiszorg in 2008 aan de medewerkers geboden ? Eerst en vooral is er de basisvorming voor nieuwe personeelsleden. Daarnaast hebben we een aanbod van 20 uur vorming voor al onze medewerkers.

Basisvorming Leren@vaart De basisvorming (de vroegere in-service-training) voor nieuwe medewerkers wordt sinds begin 2006 georganiseerd door Leren@vaart. Deze dienstverlening kaderde gedurende 2 jaar in een ESF-project. Ook na de afloop van dit project blijft deze dienst de basisvorming voor nieuwe poetsvrouwen en verzorgenden organiseren. Concreet werden in 2008 in het voorjaar basisvorming georganiseerd op 4 locaties (Wijgmaal, Malle, Zellik en Bilzen). In het najaar volgde nog 1 reeks in Wijgmaal, waar we deelnemers uit verschillende provincies welkom heetten. In totaal werden basisvormingen voorzien voor 65 verzorgenden (8 dagen) en poetsvrouwen (5 dagen). (in totaal 3.224 uren vorming) In het najaar werd er tevens aan een groep nieuwe kraamverzorgenden basisvorming aangeboden. In Wijgmaal volgden 13 kraamverzorgenden een reeks van 5,5 dag. (in totaal 412 uren vorming)

De inhoud van de basisvorming bleef grotendeels dezelfde. Zo zijn er nog steeds de algemeen vormende modules die voor de verschillende groepen aan bod komen. Deze modules worden afgewisseld met meer jobspecifieke modules concreet gelinkt aan het werken in een bepaalde functie. Algemeen vormende modules: Landelijke Thuiszorg van A tot Z, taken en grenzen, beroepshouding, deontologie, communicatie. Jobspecifieke modules : heffen en tillen in het huishouden, wassen en strijken, poetsen en organisatie van het huishouden, EHBO, veiligheid, voeding en dieet, ziektebeelden, bezoek thuiszorgwinkel, comfortzorg, borstvoeding, psychiatrie in de kraamzorg, psychologie van kraamvrouw en -heer, babymassage, een jaar aan het werk in de kraamzorg. De inhoud van de vorming “heffen en tillen van personen” kwam aan bod in de module “comfortzorg” en de nieuwe module “bezoek aan de thuiszorgwinkel”.

DESKUNDIGHEIDSBEVORDERING 49

In 2008 werd naast de gekende basisvorming een reeks vorming gegeven aan de medewerkers van “Zorg met vaart”. Deze ploeg bestond in 2008 uit 7 verzorgenden van Landelijke Thuiszorg en 5 huishoudhulpen van Landelijk Dienstencoöperatief. Zij kregen bij aanvang van dit project een basisvorming van 4 dagen (in totaal 224 uren vorming voor verzorgenden en 160 uur voor huishoudhulpen). De basisvorming bleek ook deze keer niet alleen een mogelijkheid om vanuit de organisatie een gezamenlijke visie en missie over te brengen aan de nieuwe medewerkers, maar wordt door de deelnemers zelf ervaren als een unieke kans om met collega’s te overleggen, en ervaringen uit te wisselen.

Jaarlijkse vorming voor alle medewerkers Alle medewerkers hebben in het kader van ons diversiteitsbeleid vorming gehad rond omgaan met cliënten met discriminerend gedrag onder de titel “Cliënt of Koning”. Het materiaal dat we daarvoor hebben gebruikt, is ontwikkeld door VIVO. De vorming gebeurde in kleine groepjes. ❙ Poetsvrouwen Naast de vorming rond diversiteit hebben de poetsvrouwen ook vorming gehad rond psychiatrische thuiszorg en EHBO.

❙ Verzorgenden Voor de verzorgenden hebben we voor de eerste keer een gedifferentieerd aanbod uitgeprobeerd : een combinatie van vorming en intervisie. De verzorgenden kregen één dag theoretische verdieping in een onderwerp naar keuze. De onderwerpen waren psychische zorg, dementie, palliatieve zorg en ergonomie. Deze dag werd verder aangevuld met twee intervisiemomenten van twee uur in kleine groepjes, rond hetzelfde onderwerp. Daarnaast hebben ze ook vorming gehad rond informatie over cliënten die cytostatica krijgen toegediend of drager zijn van MRSA. Ook de verzorgenden hebben in kleine groepjes de vorming rond diversiteit gehad. ❙ Kraamverzorgenden De kraamverzorgenden hebben naar goede gewoonte een iets uitgebreider aanbod aan thema’s : borstvoeding, wetgeving rond zwangerschap en bevalling, haptonomie, communicatie, reanimatie, rouw, vegetarisch koken. ❙ Klusjesmannen De klusjesmannen hebben naast de vorming rond psychische zorg ook technische vorming rond verven en behangen en elektriciteit gehad.

❙ Vrijwilligers De vorming voor vrijwilligers bestond naast de vorming rond diversiteit ook uit een module rond verslavingsproblematiek ❙ Administratieve medewerkers De medewerkers van de administratie hebben een opleiding informatica en omgaan met stressmomenten gehad. ❙ Begeleidend personeel In het kader van diversiteit hebben de medewerkers van het middenkader ook een vorming gekregen met aangepaste materialen die ook door VIVO ontwikkeld zijn. Daarnaast hebben de regioverantwoordelijken en coördinatoren ook een terugkoppeling naar de praktijk gekregen rond begeleiding en opvolging van de medewerkers inzake ziekteverzuim. Ze zijn ook gestart met intervisie in het kader van systeemdenken. Daarnaast maakten ook dit jaar een aantal regioverantwoordelijken gebruik van de mogelijkheid om externe vorming te volgen. Voor alle nieuwe medewerkers werd een introductiedag georganiseerd over onze missie en krachtlijnen, de bedrijfsstructuur, subsidies en andere inhoudelijke thema’s.

DESKUNDIGHEIDSBEVORDERING 51

werken kwaliteit WERKENaan AAN KWALITEIT

WERKEN AAN KWALITEIT

Kwaliteitszorg in de hulpverlening In 2008 heeft de zorg voor kwaliteit binnen de hulpverlening van Landelijke Thuiszorg drie uitzichten. Ten eerste hebben we een aantal nieuwe diensten opgestart om tegemoet te komen aan noden van onze cliënten : Groendienst, Zorg met vaart, Huis van het kind, Gastopvang, samenwerking met Bijzondere Jeugdzorg en Woonzorgteams. Deze nieuwe ontwikkelingen zijn in dit jaarverslag al toegelicht. Daarnaast hebben we de bestaande verbeterprojecten ten behoeve van het personeel verder uitgediept. De draagkracht-draaglastmeter is met medewerking van het Ervaringsfonds van de Federale overheid kunnen uitgroeien tot een diagnose-instrument (voor meten van draaglast en draagkracht) voor de hele sector. Onze ergocoach heeft een vormingspakket ontwikkeld voor ergonomisch werken.

De jaarlijkse cliënttevredenheidsmeting had betrekking op levensbestendig wonen. De vragen gingen over : ❙ toegankelijkheid van de woning ❙ veiligheid van de woning ❙ technische uitrusting van de woning ❙ mobiliteit van cliënt of huisgenoot Wanneer een cliënt 1 of meerdere kruisjes plaatst in de rode vakjes (duiden op problemen met toegankelijkheid, enz), wordt er aangeraden om een huisbezoek van een deskundige van Landelijke Thuiszorg te laten doorgaan, om oplossingen te zoeken voor de vastgestelde problemen. Als laatste punt hebben we dit jaar aandacht gehad voor de inhoudelijke thema’s : ethiek en diversiteit.

Ethiek Ethiek is voor ons een kritische blik naar de praktijk van hulpverlening werpen. Ze is niet waardenvrij en heeft te maken met voorkeuren en overtuigingen. We proberen dit te doen door reflectie : reflectie door bewustwording en verbreding van perspectief. In 2008 hebben we dit op het niveau van kader en middenkader een aanzet gegeven op de dienstvergadering. Met als achtergrond de waarden van Landelijke Thuiszorg : autonomie, verbondenheid en maatschappelijke verantwoordelijkheid hebben we diverse casussen behandeld. Dit gaf een boeiende dialoog tussen de medewerkers. We hebben ook de mogelijke verdere ontwikkelingen uitgetekend. In 2009 gaan we hiermee verder in vormingsmomenten voor onze basismedewerkers.

KWALITEIT 53

Diversiteit

Kwaliteitsspel

Landelijke Thuiszorg heeft in 2008 een eigen diversiteitsbeleid uitgetekend. Diversiteit betekent verscheidenheid; ze is wezenlijk verbonden met het mens-zijn. Iedereen heeft een geslacht, een afkomst, een bepaald uiterlijk, een geloof en een politieke overtuiging, een seksuele geaardheid, een bepaald uiterlijk, een opleidingsniveau. Dit geldt voor elk van onze medewerkers, en het geldt evenzeer voor elk van onze cliënten. Als organisatie worden wij vandaag meer en meer geconfronteerd met een maatschappij, die steeds diverser wordt. Dit uit zich zowel bij onze medewerkers als bij onze cliënten. We zijn als organisatie ook wezenlijk deel van deze maatschappij. Gezien onze opdracht, basiszorg bij zorgbehoevende mensen thuis, komen wij ook rechtstreeks in contact met die diversiteit. ❙ Wij accepteren niet alleen deze diversiteit, wij willen expliciet uitgaan van de positieve kracht ervan. ❙ In het kader van diversiteit is het voor ons belangrijk dat de samenstelling van onze groep medewerkers een weerspiegeling is van diversiteit in de samenleving.

In 2006 en 2007 hebben we met alle medewerkers het kwaliteitsspel gespeeld. Het in gemengde groepen op een speelse manier kennis maken met mekaar was zeer leerrijk en boeiend voor alle medewerkers. In 2008 hebben we de resultaten gebundeld en daar waar het mogelijk was, acties gepland om de kwaliteit van onze organisatie te verbeteren. Er waren zowel sterke punten van Landelijke Thuiszorg als vragen naar verbeteringen. Onze hulpverlening en kwaliteit scoort goed. Deze vorm van vorming is zeker voor herhaling vatbaar. We hebben veel van elkaar geleerd.

Kwaliteitszorg in de opleiding De kwaliteitsverbeteringen voor 2008 kunnen samengevat worden in drie delen : Continue acties die eigen aan de opleiding zijn, zoals de inhoud van de vakken actualiseren met in 2008 het accent op de vakken recht en verzorging. Het communicatieplan aanpassen aan de nieuwe noden en opportuniteiten. En de doelstellingen per vak actualiseren en verfijnen.

Nieuwe verbeterprojecten In 2008 zijn we gestart met een vooropleiding competentieontwikkeling. Daarnaast heeft het diversiteitsbeleid van Landelijke Thuiszorg in 2008 gestalte gekregen. Dit is ook binnen de opleiding geïmplementeerd met volgende accenten : ❙ kookmoeders voor onze allochtone cursisten ❙ aanpassen van lespakketten in functie van diversiteit

Verder bouwen op gestarte verbeterprojecten : de module zorgkundige is inhoudelijk en praktisch verder uitgewerkt en gedifferentieerd voor werkzoekenden en werkenden. Daarnaast is er een eerste aanzet geweest om het persoonlijk ontwikkelingsplan voor leerkrachten en opleidingscoördinatoren in samenspraak met de betrokkenen kritisch te bekijken en te verfijnen. In het najaar is er een nieuwe tevredenheidsmeting voor de medewerkers ontwikkeld waarvan de resultaten in 2009 worden verwerkt.

KWALITEIT 55

thuiszorg thuiszorg ininevolutie evolutie THUISZORG IN EVOLUTIE

THUISZORG IN EVOLUTIE

Psychische zorg Werken in psychisch moeilijke contexten is geen simpele opdracht. Meer en meer worden we bij Landelijke Thuiszorg geconfronteerd met cliënten met psychische problemen. Van alle diensten en voorzieningen is Landelijke Thuiszorg één van de partners die het meest uren aanwezig is (samen met de mantelzorg) bij de cliënt. Het werken met deze doelgroep vraagt zowel interne expertise als samenwerking met andere partners in de hulpverlening. Het betreft cliënten met psychische problemen (al dan niet gekend en/of in behandeling bij een gespecialiseerde partner), ongeacht de aard van de psychische problematiek, van mineure psychische problemen tot meer ernstige psychiatrische stoornissen. De psychische problemen zijn ontstaan vanuit een psychiatrische ziekte, een handicap, bijzondere psycho-sociale of socio-economische omstandigheden bij zichzelf of in het ruimere cliëntsysteem. Verzorgenden werken dus ook in complexe zorgsituaties waar psychische moeilijkheden zichtbaar zijn. Ze tonen een groot verantwoordelijkheidsgevoel en een grote emotionele betrokkenheid. In veel van de

gevallen werken zij als enige hulpverlener bij deze cliënt wat een grote belasting kan zijn voor henzelf. Er wordt vaak veel van hen gevraagd. Naast het beheersen van communicatieve en probleemoplossende vaardigheden, moeten verzorgenden ook stressbestendig zijn en beschikken over een grote draagkracht en weerbaarheid. Bovendien staan ze er vaak alleen voor, zodat een grote mate van zelfstandigheid noodzakelijk is. Verzorgenden bieden een houvast door structuur aan te brengen, maar ook door bij de cliënt te gaan zoeken waar er groeimogelijkheden zijn. Symptomen herkennen, betekenissen van gedrag zoeken en focussen op gezonde elementen zijn hierbij belangrijk. De taken en opdrachten die wij in gezinszorg realiseren ten aanzien van mensen met psychische en/ of psychiatrische problemen zijn in se niet verschillend van deze ten aanzien van cliënten met een andere problematiek maar legt toch eigen accenten in de zorgbenadering. In 2008 hebben we verder geïnvesteerd om deze doelgroep met ‘zorg’ te benaderen.

Onze troeven spelen we uit in samenwerking met andere diensten Het besef van onze positie als een dienst die geen specialistische hulpverlening maar wel alledaagse thuiszorg biedt levert een aantal troeven op voor de cliënt en ook ten aanzien van onze samenwerking met andere organisaties en hulpverleners op het veld. Omwille van de grote kwetsbaarheid van cliënten met psychische problemen ervaren verzorgenden en ook verantwoordelijken vaak een uitgesproken nood aan handvatten die hen kunnen helpen in de omgang en zijn zij ook zeer bereid met andere diensten te overleggen en samen te werken.

THUISZORG IN EVOLUTIE 57

Wij hebben ook dit werkjaar mogen ondervinden dat we als dienst serieus worden genomen en ook een plaats krijgen op de zorglandschapskaart. Binnen verschillende therapeutische projecten waaraan we deelnemen werkten we samen met residentiële en ambulante diensten die op de een of andere manier bezig zijn met psychische zorg. We hebben ook samenwerkingscontacten met psychiatrische ziekenhuizen, psychiatrische thuiszorgprojecten, CGG’s, diensten binnen Bijzondere Jeugdbijstand, Thuisbegeleidingsdiensten, Diensten Begeleid en Beschut Wonen.

Samenwerken met Bijzondere Jeugdzorg In 2008 gingen we aan de slag met gezinszorg in de Bijzondere Jeugdzorg, via projectwerking gesteund door de provincie Vlaams-Brabant en de provincie Limburg. Wij nemen hier zeker een preventieve functie op. Er gaat veel aandacht naar het bevestigen en bevorderen van aanwezige mogelijkheden, competenties die we zien tijdens het werken in deze gezinnen. Tegelijkertijd kunnen we ook zeggen dat we een krachtig wapen bezitten in gezinszorg om de problemen die aanwezig zijn in gezinnen niet verder te laten escaleren. Gezinszorg is zeer laagdrempelige hulp voor deze gezinnen. Directe hulp is vrij snel beschikbaar.

We gingen in de dienst aan de slag met verantwoordelijken met de bedoeling een gezamenlijk werkkader te ontwikkelen waarbinnen we met deze doelgroep kunnen en ook willen verder werken, vanuit de ervaring die we hebben opgebouwd in het werken met deze gezinnen. Via overleg in zorgteams, via informele en formele werkbesprekingen tussen verantwoordelijken en verzorgenden, via intervisies en via coachings waarbij de coach psychische zorg betrokken werd, konden we antwoorden helpen zoeken op de vele vragen die er zijn bij het werken met deze doelgroep. We bespraken attitudes waarmee verzorgenden aan de slag gingen. We stelden zorgdoelen op, voerden deze uit en evalueerden ze. Door de flexibele werking van gezinszorg kan de hulp ook vlot worden aangepast aan tijdelijke en variabele noden van een gezin. Wij zullen dan ook verder investeren in samenwerking en contacten met diensten binnen Bijzondere Jeugdbijstand. Door de ontschotting die er kwam tussen de dienstverlening vanuit Bijzondere Jeugdzorg en de dienstverlening vanuit gezinszorg hebben we dit jaar vele gezinnen praktische hulp gegeven wat in alle bescheidenheid winst is.

THUISZORG IN EVOLUTIE 59

Gluren bij de buren

In 2008 werd het INTERREG project Gluren bij de buren aangevraagd en goedgekeurd. Een nieuw project waar 2 Nederlandse partners in de residentiële zorg (tanteLouise-Vivensis en Curamus) en 1 Vlaamse partner in de thuiszorg (Landelijke Thuiszorg) gedurende 3 jaar samenwerken. 3 grootschalige activiteiten worden grensoverschrijdend

uitgezet : Verwenzorg, Domotica-comfortzorg en UIT-bureau. Landelijke Thuiszorg kan met steun van Europa (EFRO) de dienstverlening rond verwenzorg verder uitbouwen, comfortzorg met domotica uitbreiden en een UIT-bureau opstarten.

Steunpunt Groene Zorg

Groene zorg is een begrip dat alle mogelijke vruchtbare combinaties van een groene omgeving met de zorg voor een brede waaier kwetsbare groepen uit de samenleving inhoudt. Het steunpunt Groene Zorg voert, na overleg met de achterban zowel in de zorgsector als in de landbouwsector, in hoofdzaak volgende opdrachten uit :

❙ ❙ ❙ ❙ ❙

uitbouw van een kenniscentrum informatie verspreiden en belangstelling activeren inventarisering van zorgvraag en zorgaanbod netwerkvorming, ontmoetingsplaats creëren lobbyen bij overheid om tot regelgeving te komen voor groene zorg

Ons Zorgnetwerk

Ons Zorgnetwerk is een door Vlaanderen erkende vereniging van gebruikers en mantelzorgers. Dit samenwerkingsverband tussen Landelijke Thuiszorg, KVLV en Landelijke Gilden krijgt ook de maatschappelijke erkenning die nodig is om als gesprekspartner op te treden bij de verdere uitbouw van de thuiszorg. Ons Zorgnetwerk wil mantelzorgers zichtbaar maken in de maatschappij omwille van hun onmisbare inbreng in een zorgzame samenleving. Voor gebruikers van thuiszorgondersteunende diensten wil ze de hulp optimaliseren. In 2008 telden we 18.043 leden waarvan 5.360 gebruikers en 12.683 mantelzorgers. Een infoblad wordt gratis verspreid bij de leden en de jaarlijkse ontmoetingsmomenten geven de kans om een duidelijker zich te krijgen op de eigen situatie. Er werden informatievergaderingen gegeven over mantelzorg, de organisatie van de thuiszorg, financiële afspraken in de thuiszorg, zorg voor jezelf en kwaliteitsvol leven tot op het einde, woningaanpassing en levenslang wonen.

24 uur van de mantelzorger Dit jaar hield Ons Zorgnetwerk een zeer gesmaakte actie die veel weerklank in de pers kreeg. Ons Zorgnetwerk deed een oproep naar alle rust- en verzorgingshuizen en serviceflats in Vlaanderen om hun meest originele initiatieven ter ondersteuning

van mantelzorgers in te sturen. Per provincie werd 1 winnaar geselecteerd. Soms waren er meer “goede praktijken” en kregen rusthuizen een speciale vermelding naast de winnaar. Niet alleen was er in elke provincie ruime persbelangstelling bij de prijsuitreiking door Ons Zorgnetwerk, maar waren de woonen zorgcentra zelf ook bijzonder opgetogen over de aandacht die Ons Zorgnetwerk – voornamelijk gekend als thuiszorgondersteuner – besteedde aan de inspanningen die ook intramuraal voor mantelzorgers worden gedaan.

Levenslang wonen In 2008 stond de idee van Levenslang Wonen centraal in onze jaarwerking via een onderzoeksproject, toegekend door het Vlaams Departement Wonen. Ons Zorgnetwerk heeft een voor senioren begrijpelijke checklist ontworpen, waarmee zij zelf hun woning kunnen screenen op veiligheid, technische uitrusting en toegankelijkheid. 859 enquêtes werden afgenomen bij 3 groepen (senioren die beurzen bezoeken, cliënten van Landelijke Thuiszorg en cliënten van Woningaanpassing) en verwerkt in een lijvig onderzoeksrapport. Er werd ook een visueel aantrekkelijke powerpointvoorstelling gemaakt waarmee voordrachten werden gegeven bij 25 groepen over heel Vlaanderen.

THUISZORG IN EVOLUTIE 61

thuiszorglandschap THUISZORGLANDSCHAP

THUISZORGLANDSCHAP

Samenwerking en overleg

Lokaal sociaal beleid Kern van het Lokaal Sociaal Beleid is dat de Vlaamse overheid wil komen tot een beter afgestemde en meer toegankelijke sociale dienstverlening door een betere samenwerking tussen de gemeente en het OCMW. De meeste gemeenten wensen ook een grotere afstemming te bereiken tussen het middenveld en hun eigen dienstverlening. We wensen hierin samen te werken om te komen tot een betere hulpverlening ten behoeve van ons cliënteel. We werken dan ook actief mee wanneer gemeenten ons hiervoor uitnodigen.

Op Vlaams niveau zijn we lid van Raad van Beheer en Algemene Vergadering van de Vlaamse vereniging gezinszorg Paritair Overleg sector gezinszorg PC 318 VCSPO Vlaams Confederatie Social Profit Organisatie VIVO Raad van Beheer Sociale Maribel PC 318 Vormingsfonds PC 318 Stuurgroep VESTA VELO

In de 4 provincies waar we werkzaam zijn, participeren we ook aan de overlegstructuren die ontwikkeld zijn om de thuiszorg optimaal te laten verlopen. Centra van Diensten Regionale Thuiszorgcentra Samenwerkingsinitiatieven Thuiszorg (SIT) Palliatieve Netwerken Logo’s

We participeren in de bestuursorganen van Zorg-Saam Ons Zorgnetwerk Steunpunt Groene Zorg Seniorenraad van de Landelijke Beweging Overall Christelijke Mutualiteiten Leader+ Hageland+

THUISZORGLANDSCHAP 63

Remylaan 4b 3018 Wijgmaal-Leuven Tel. 016/24 39 90 Fax 016/24 39 72 [email protected] www.landelijkethuiszorg.be