6
André Rouvoet voelt zich als ZN-voorzitter op zijn plek
“De zorgverzekeraars doen het zo slecht nog niet.” Tekst: Martijn Plantinga Beeld: Ivar Pel, Gerard Til
In 2006 kregen zorgverzekeraars een sleutelrol in het Nederlandse zorgstelsel. Behalve financier werden ze ook meer en meer verantwoordelijk voor de kwaliteit van verleende zorg. Zeker in vergelijking met andere Europese landen heeft Nederland een goed stelsel, begint André Rouvoet, voormalig minister en vicepremier en tegenwoordig voorzitter van Zorgverzekeraars Nederland, zijn betoog. “Zorgverzekeraars opereren op het scheidsvlak van privaat en publiek, het zijn private organisaties met sterke publieke randvoorwaarden. We mogen best trots zijn op ons zorgstelsel, al ben ik de eerste die zal zeggen dat er ook nog te verbeteren valt.”
Vanuit zijn werkkamer in het hoofdkan-
haaks staat op die in het verleden, lijkt
toor van Zorgverzekeraars Nederland, in
hier bij André Rouvoet geen sprake van.
Zeist, blijkt dat André Rouvoet, met een
“Ik ben natuurlijk zelf geen zorgverze-
rijk politiek verleden zich in zijn huidige
keraar, maar voorzitter. Ik zie mijzelf in
functie goed op zijn gemak voelt. Waar je
mijn huidige functie ook niet alleen als
vaak ziet dat ex-politici na hun politieke
uithangbord. Ik zeg ook zonodig wat terug
carrière een nieuwe baan in het bedrijfs-
tegen de verzekeraars. Zorgverzekeraars
leven vinden, en hun opinie nog wel eens
hebben een sterke maatschappelijke rol,
7
daar probeer ik mijn steentje aan bij te
euro kostte. Inmiddels zitten we rond de
ten we zorgen dat de kwaliteit van de
dragen. We hebben zowel een maat-
27 miljard! De ouderenzorg is een groot
ouderenzorg op peil blijft. Hier ligt een
schappelijke als een wettelijke plicht,
goed, maar we kunnen eenvoudigweg
taak voor ons, maar ook voor gemeenten
waarbij het belang van de verzekerden,
niet op dezelfde voet doorgaan. Dat is
en burgers. Vanuit de zorgverzekeraars
zo’n 17 miljoen mensen, op de eerste
niet houdbaar. Daar is Van Rijn nu druk
zullen we ouderenzorg zoveel mogelijk
plaats komt. In een omgeving met pri-
mee bezig.”
in samenhang met de eerste en tweedelijnszorg moeten organiseren, daar is
vate ondernemingen, die grenst aan de publieke sector, zit ik prima op mijn
Ouderenzorg en solidariteit
plaats. Al blijf ik me zo nu en dan verba-
Solidariteit is een belangrijk kenmerk van
zen over de vaak negatieve beeldvorming
ons zorgstelsel en dat moeten we zeker
Hoofddoelen
over de Nederlandse zorgverzekeraars...”
overeind houden, maar dan moet je ook
De zorgverzekeraars hebben een maat-
onderkennen dat dat zijn grenzen heeft.
schappelijke opdracht om de belangen te
Cure en care
Veel mensen hebben geen idee wat er
behartigen van de ongeveer 17 miljoen
‘Zie je nu wel dat marktwerking niet
allemaal uit de AWBZ wordt betaald.
verzekerden die ons land telt.
deugt!’ Zomaar een uitspraak die een
Het lijkt wellicht een druppel op de
Primair zijn er twee hoofddoelen:
Nederlander kan doen over het stelsel
gloeiende plaat, maar een bingomiddag
1 de kwaliteit in de zorg aanjagen
en de rol daarin van de zorgverzeke-
voor senioren betalen we met zijn allen
2 de premie betaalbaar houden
raars. “Dit is dus pertinent niet waar”,
uit de premies van een volksverzekering,
Rouvoet: “Laat ik in dit verband om te
beweert Rouvoet. “Er is geen verzeke-
die oorspronkelijk bedoeld was als een
beginnen een misverstand uit de weg
ringsmarkt die zo goed is gereguleerd.
regeling voor onverzekerbare risico’s. Dat
ruimen: zorgverzekeraars gaan niet over
Daarbij moet je wel in gedachte houden
is niet vol te houden.
de inhoud van het basispakket. Daarover
winst te behalen.”
gaat politiek Den Haag. De beslissing
‘We hebben een wettelijke en maatschappelijke
om bijvoorbeeld de eerste 20 behande-
plicht, en werken altijd in het belang
te halen, met de vraaguitval bij de fysio-
van de verzekerden.’
beslissing geweest van de zorgverze-
lingen fysiotherapie uit het basispakket therapiepraktijken als gevolg, is geen keraars maar van de wetgever. Het lijkt bovendien alsof het basispakket steeds
dat het hier geen vrije marktwerking
De staatssecretaris heeft onlangs de
verder wordt uitgekleed, maar ik spreek
betreft. Uiteraard moet je wel prikkels
hoofdlijnen van een nieuw stelsel gepre-
liever van verschuivingen. Er komt wat
toevoegen.
senteerd, waarin delen van de oude-
bij, er gaat wat uit. Het pakket wordt
Verschillende zaken zijn voor verbetering
renzorg worden ondergebracht in de
eerder uitgebreider dan kleiner.
vatbaar, maar daarvoor moet je niet het
Zorgverzekeringswet en een groot deel
stelsel zelf ter discussie stellen. In de
naar de Wmo gaat (Wet maatschap-
Een van de grootste problemen is dat
‘cure’ hebben we geen nieuw stelsel
pelijke ondersteuning). De Wmo, waarbij
het volume, de totale vraag naar zorg,
nodig. In de ‘care’ daarentegen moeten
de uitvoering ligt bij de gemeenten, heeft
nog steeds toeneemt. Daarom is het zo
we een grote slag maken. Daar liggen
als belangrijkste doel iedereen zo lang
moeilijk om de premie niet te hard te
de grootste uitdagingen. Niet voor niets
en zoveel mogelijk te laten meedoen aan
laten groeien. We proberen om de groei
is Staatssecretaris Van Rijn momenteel
de samenleving. Ondanks de beperkingen
van het volume in de ziekenhuizen onder
zeer druk met het aanpakken van de
die iemand kan hebben. En er wordt ook
de 2,5% te houden, maar er zijn verschil-
langdurige zorg. Als je kijkt naar de lang-
een beroep gedaan op de medeburgers.
lende factoren die dit bemoeilijken. We
durige zorg, die een groot deel van de
Het streven van het kabinet is ongeveer
hebben te maken met vergrijzing, de
totale zorgkosten vertegenwoordigt, zie
3,5 miljard te bezuinigen op de AWBZ.
steeds betere technologieën, de steeds
je dat de AWBZ in 1968 zo’n 265 miljoen
Dat is veel geld. En tegelijkertijd moe-
mondigere patiënt... Als je buurman goed
8
is geholpen door een bepaalde specialist,
variatie terug te dringen en ook te kijken
de zorg meer geconcentreerd worden,
wil jij met eenzelfde soort klacht ook naar
naar de behandelingen. Als een bepaald
meent Rouvoet. “Bepaalde specialisti-
die specifieke specialist.
behandeltraject in een ziekenhuis veel
sche zorg kunnen we concentreren in
Het zit een beetje in onze manier van
langer duurt dan in een ander ziekenhuis,
minder ziekenhuizen. In Nederland heb-
denken: als je weinig zorg verbruikt wil
is dat voor de zorgverzekeraar reden om
ben we ‘slechts’ drie brandwondencen-
je uiteraard zo min mogelijk premie beta-
in gesprek te gaan. En als het om kosten
tra. Waarom zouden we complexe onco-
len. Ben je een keer echt ziek, dan wil
gaat is natuurlijk ook fraudebestrijding
logie ook niet in minder ziekenhuizen
je geholpen worden door de beste spe-
een actueel speerpunt. Hier zijn we druk
kunnen concentreren?”
cialist en speelt geld of je premie een ondergeschikte rol. Dan wil je louter de best beschikbare zorg ontvangen.
‘Het basispakket wordt eerder uitgebreid dan ingekort.’
Zorg concentreren Kwaliteit verhogen en tegelijkertijd kosten besparen. Dat lijkt een tegenstelling,
mee bezig, al is dit soms moeilijker dan
Wat al eerder aan de orde kwam bij het
maar het gaat vaak hand in hand: goede
het lijkt. Dat heeft te maken met de com-
solidariteitsgevoel van de Nederlanders,
zorg is vrijwel altijd ook doelmatiger zorg
plexiteit van het systeem maar bijvoor-
komt bij de concentratie van zorg weder-
en is daarmee goedkoper. Als zorgverze-
beeld ook met de privacybescherming.”
om te sprake. Rouvoet: “Wijzigingen in het zorgaanbod, zoals de concentratie
keraars proberen we onze hoofddoelen te bereiken door onder andere onnodige
Om de kosten te beheersen en tegelij-
van zorg, voelen als een aantasting in
behandelingen terug te dringen, praktijk-
kertijd de kwaliteit te verbeteren moet
verworven rechten. We willen de zorg
9
Politieke carrière
doelmatiger maken en daarbij ook nog
je ‘eigen’ ziekenhuis. Het gaat vooral
In 1986 behaalde André Rouvoet zijn
steeds de kwaliteit verhogen. Toch voelt
om specialistische zorg, waarvoor je in
doctoraal. Hij was op dat moment al
het voor verzekerden vaak alsof we iets
de toekomst wellicht iets verder moet
fractiemedewerker van de Reforma-
van hen ‘afpakken’. Niemand vindt het
reizen.”
torische Politieke Federatie (RPF) in
gek dat je voor de beste brandwonden-
de Tweede Kamer. Bij de Tweede
zorg naar bijvoorbeeld Beverwijk moet.
Kwaliteit en transparantie
Kamerverkiezingen van 1994 werd
Je krijgt daar de beste zorg, je moet er
Over kwaliteit gesproken. Een andere
Rouvoet namens de RPF in de Tweede
alleen verder voor rijden, maar daar hoor
misvatting, maar veel gehoorde opvat-
Kamer gekozen. Hij hield zich in de
je niemand over. Als je met een hersenin-
ting, is dat de zorgverzekeraars (te) veel
Kamer bezig met justitie, volksgezond-
farct altijd in je ‘eigen’ ziekenhuis terecht
de kwaliteit in de zorg bepalen. Rouvoet:
heid, welzijn, sport en Europese zaken.
kon, maar nu naar een verder gelegen
“De zorgverzekeraars zelf bepalen de
In 1998 werd hij tot RPF-Kamerlid gekozen en vanaf maart 2001 trad hij met zijn partij toe tot de ChristenUnie, de fusie van de RPF met het GPV. In november 2002 werd Rouvoet fractievoorzitter van de nog jonge partij en bij de verkiezingen van 2003 en 2006 was
‘Als de minister van Financiën geld over zou houden vinden we dat goed. Bij zorgverzekeraars kijkt men anders als er ‘winst’ wordt gemaakt.’
Rouvoet lijsttrekker. Als fractievoorzitter kreeg hij veel
ziekenhuis moet, ontstaan er veel klach-
kwaliteit niet. Wij laten ons informeren
waardering. Zo ontving hij in 2003
ten. Terwijl de beste specialisten daar
door specialisten en organisaties die
de Thorbeckeprijs, een prijs voor poli-
juist geconcentreerd zitten en je dus nog
hier het meeste verstand van hebben.
tieke welsprekendheid, en werd hij
meer kwaliteit krijgt geboden! Overigens
We baseren ons op wetenschappelijke
in 2004 door de parlementaire pers
blijft de basiszorg altijd beschikbaar in
informatie van bijvoorbeeld verenigingen
uitgeroepen tot politicus van het jaar. In 2005 was hij in de aanloop naar het Nederlands referendum hierover, duidelijk in beeld door zijn campagne tegen de Europese grondwet. Op 22 februari 2007 werd Rouvoet minister voor Jeugd en Gezin in het kabinet-Balkenende IV. Een van de speerpunten in zijn beleid was het opzetten van Centra voor Jeugd en Gezin (CJG’s). Op 23 februari 2010 werd Rouvoet door de val van het kabinet als minister voor Jeugd en Gezin demissionair. Daarnaast werd hij demissionair minister voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Op 17 mei 2011 verliet André Rouvoet de Tweede Kamer, waar hij in totaal 5000 dagen lid van was geweest. Hij werd als fractievoorzitter opgevolgd door Arie Slob.
10
van specialisten. We financieren deze
die aan zorgpremie wordt betaald, 95%
onderzoeken zelfs.”
direct naar de zorg gaat. 1% is verplicht
Rouvoet: “Zowel voor ze zorgverzekeraar,
gestelde reserve en 4% gaat op aan
die contracten sluit, als voor de individu-
overheadkosten.
ele verzekerde is het van groot belang dat de kwaliteit van zorg meer transparant
In 2011 hielden de zorgverzekeraars
wordt” . Initiatieven zoals benchmarken
onder andere door scherp in te kopen,
‘Van elke euro die aan premie wordt betaald, wordt 95 cent direct aan zorg besteed.’ en ZorgkaartNederland, waarover regel-
geld over. Hierdoor kon de zorgpremie
matig wordt geschreven in MoveMens
in 2013 licht dalen. Dit was slechts
ziet Rouvoet dan ook als positieve ont-
6 euro, maar als je naar de eerdere
André Rouvoet (1962) is sinds 1 februari
wikkelingen. “Laat zien waar je goed in
verwachtingen kijkt had de premie juist
2012 voorzitter van Zorgverzekeraars
bent, geef openheid in je specialisaties,
ruim moeten stijgen. Als de DNB de eisen
Nederland (ZN). Tussen 1989 en 1994
je behandelingen etc. en laat mensen zelf
voor de reserves niet verandert of het
was hij directeur van de Marnix van
een keuze maken.”
kabinet het basispakket uitbreidt, kan de
Sint Aldegonde Stichting, het weten-
premie in 2014 wellicht zelfs weer iets
schappelijk bureau van de RPF.
‘Winst’ gaat naar verzekerden
dalen. Als wij een jaar geld overhouden,
In de media en in de Kamer is veel
zijn er natuurlijk verschillende partijen
In 1994 trad hij voor deze partij toe
aandacht besteed aan de winst van zorg-
die hier interesse voor hebben. Sociale
tot de Tweede Kamer en startte zo
verzekeraars. Het is ze in 2011 gelukt de
Zaken heeft al belangstelling getoond,
zijn politieke carrière in Den Haag die
groei van de zorgkosten te beperken en
we willen de thuiszorgbanen behouden,
17 jaar zou duren (zie ook kadertekst op
er is zelfs ‘winst’ gemaakt. Zeker in tijden
het is bij wijze van spreken al drie keer
pagina 10).
van crisis wordt hier echter zeer kritisch
uitgegeven. Maar we mogen nooit verge-
Op 14 mei 2011 nam Rouvoet afscheid
naar gekeken en wat je direct hoort in
ten dat dit geld van de premiebetalers is!
van zijn partij in de Tweede Kamer.
de samenleving is ‘premieverlaging’. Het
Ik hoop dan ook echt dat er ruimte is voor
André Rouvoet is getrouwd en heeft
steekt Rouvoet enigszins (“de minister
een premieverlaging.
vijf kinderen.
van Financiën wordt toch ook niet op de vingers getikt als hij opeens geld
De boodschap is duidelijk, André Rouvoet
overhoudt?”) dat de zorgverzekeraars dan
is onder de indruk van de maatschap-
kritiek krijgen. Rouvoet: “Natuurlijk moe-
pelijke rol van de zorgverzekeraars. En
ten we kritisch kijken naar de resultaten
ondanks de soms negatieve beeldvor-
en zorgvuldig bepalen wat we doen met
ming doen de Nederlandse zorgverzeke-
het geld dat we ‘over’ hebben. In de
raars het lang zo slecht nog niet... 왍
eerste plaats hebben wij niet het doel om winst te maken. Vrijwel alle verzekeraars zijn coöperaties en onderlinge waarborgmaatschappijen. Het begrip ‘winst’ vind ik eigenlijk niet zo passen, zeker omdat al het geld terugvloeit naar de zorg. Het is nog steeds zo dat van elke euro
Reageren? 쏅
11
