2
_________________________________________________________________________ e TECHNIEK 1 jaar: project T een Heilige-Drievuldigheidscollege, Leuven
project
0 Vooraf: 0.1 Het technisch proces 0.2 Materiaal voor techniek 0.3 Werken met de pc
5 5 5 6.
1 Probleem of behoefte
10
2 Keuze en ontwerp
10
2.1 Mogelijkheden 2.2 Keuze
10 11
3 Productie 3.1 Materiaal 3.2 Gereedschap en machines 3.3 Technieken 3.4 Stappenplan
12 12 12 13 15
4 Test
20
5 Evaluatie
20
5.1 Productevaluatie 5.2 Procesevaluatie
T een
20 20
_________________________________________________________________________ e TECHNIEK 1 jaar: project T een Heilige-Drievuldigheidscollege, Leuven
3
4
_________________________________________________________________________ e TECHNIEK 1 jaar: project T een Heilige-Drievuldigheidscollege, Leuven
project T een is samengesteld door de leerkrachten techniek het Heilige-Drievuldigheidscollege in Leuven. Zij zouden het jammer vinden als hun werk zonder hun toestemming zou gebruikt worden.
_________________________________________________________________________ e TECHNIEK 1 jaar: project T een Heilige-Drievuldigheidscollege, Leuven
5
6
_________________________________________________________________________ e TECHNIEK 1 jaar: project T een Heilige-Drievuldigheidscollege, Leuven
0 Vooraf: In het eerste techniekproject willen we vlug aan de slag gaan: we zoeken een voederbakje voor de vogeltjes in de winter. Het project verloopt volgens de 5 stappen van het technisch proces. In onze mapjes zijn dit steeds de hoofdstukken 1, 2, 3, 4 en 5. In hoofdstuk 0 krijg je alle informatie die vooraf nodig is om het project goed te kunnen uitvoeren.
0.1 Het technisch proces In al onze projecten doorlopen we de 5 stappen van het technisch proces.
0.2. Materiaal voor techniek Voor de lessen techniek heb je nodig: • een vulpotlood, • een lineaaltje van 15 cm. Buiten de lessen (thuis, eventueel op school) moet je opdrachten op een pc met internetverbinding kunnen uitvoeren. Ook nodig: • een eigen emailadres, • een geheugenstik (aanbevolen, niet verplicht). _________________________________________________________________________ e TECHNIEK 1 jaar: project T een Heilige-Drievuldigheidscollege, Leuven
7
0.3. Werken met de pc “Een computer maakt geen fouten, de mens ervoor wel …” 0.3.1 De organisatie van je informatie. Vooraleer met de schoolcomputer te werken, gaan we even op verkenning. Hoe kan je zien wat er allemaal op te computer te vinden is? ……………………………………………………………………………………………………………………………… Uiteindelijk kom je uit op de organisatie van de harde schijf of het bestandsbeheer. Het besturingssysteem Windows gebruikt een mappenstructuur om alle informa tie te ordenen.
Teken hieronder het schema met de mappen die op de schoolcomputer te vinden zijn. Zet een X achter de mappen die niet toegankelijk zijn.
Wil je efficiënt met de computer werken, dan moet je een duidelijke mappenstructuur ontwerpen.
8
_________________________________________________________________________ e TECHNIEK 1 jaar: project T een Heilige-Drievuldigheidscollege, Leuven
Je computer thuis is zeker anders georganiseerd.
Teken hieronder in een schema de mappenstructuur van de computer die je thuis gebruikt. Omcirkel de mappen waar jij je documenten, afbeeldingen, spelletjes, … in bewaart. Als de structuur wat te groot is, vermeld dan alleen de mappen die voor jou van toepassing zijn.
0.3.2 Bewaren van gegevens Geef 3 mogelijkheden om een taak te bewaren die je op de schoolcomputer gemaakt hebt: •
………………………………………………………………………………………………………………………
•
………………………………………………………………………………………………………………………
•
………………………………………………………………………………………………………………………
0.3.3 Schermafdruk (print screen of screenshot)
Een schermafdruk kan je niet verder bewerken. Het is ideaal om afbeeldingen te bewaren. Techniek: • Druk tegelijk op “shift” en “print screen”. • Plak in een worddocument. • Je kan eventueel de schermafdruk bijsnijden: o Selecteer de afbeelding, o Klik vervolgens op Bijsnijden op de werkbalk Afbeelding (ev. klik op menu Beeld, dan Werkbalken, dan afbeelding.)
Test uit op de pc. _________________________________________________________________________ e TECHNIEK 1 jaar: project T een Heilige-Drievuldigheidscollege, Leuven
9
0.3.4 Randapparatuur
Invoer
• • • •
Toetsenbord Muis Scanner Digitale camera
Uitvoer
• • •
Monitor Printer Speaker
Opslag
• •
Externe harde schijf Geheugenstick De meeste apparatuur kan aangesloten worden met een USBpoort en een USB-connector. Deze vervangt verschillende oudere Connectoren.
Wat betekent USB? ……………………………………………………………………………
0.3.5 Sneltoetsen In plaats van een icoontje aan te klikken of een functie te kiezen op de menubalk, kan je met een in programma’s van Microsoft met een toetsencombinatie vlug een opdracht kiezen. Control + c Control + v Control + p Control + x
Kopiëren Plakken Afrdukken (printen) Knippen
Ken je nog andere sneltoetsen? Noteer er hier onder 2, zoek eventueel op. •
………………………………………………………………………………………………………………………
•
………………………………………………………………………………………………………………………
0.3.6 Ding dong …
Wat is Microsoft? ………………………………………………………………………………………………………………………………..
Omcirkel de menubalk.
10
_________________________________________________________________________ e TECHNIEK 1 jaar: project T een Heilige-Drievuldigheidscollege, Leuven
1 Behoefte of probleem: We willen een voederbakje voor vogeltjes in de winter. Fijn voor de vogeltjes, maar ook leuk om naar te kijken. Bijkomende eisen: - niet te duur, - natuurlijke materialen, - om op te hangen (veilig tegen katten), - we willen het zelf kunnen maken.
2 Keuze en ontwerp: 2.1 Mogelijkheden: - Zoek zelf een model op internet en schets het hieronder. Geef het ook een naam.
Naam: …………………………………………(a)
_________________________________________________________________________ e TECHNIEK 1 jaar: project T een Heilige-Drievuldigheidscollege, Leuven
11
Drink- en voederbakje (d):
Cilinder (b):
Appelhuisje (c):
2.2 Keuze Welke modellen voldoen aan de eisen uit de probleemstelling? ………………………………….. Welk model krijgt je voorkeur?
………………………..
(Wij hebben materiaal aangekocht voor de productie van de modellen b, c en d. Hou hiermee rekening bij je keuze.) Waarom? (Geef minstens 3 redenen) •
…………………………
•
…………………………
•
…………………………
•
…………………………
Ga je het voederbakje … kant en klaar kopen, … laten vervaardigen door een vakman (-handel), … zelf maken, …
12
?
_________________________________________________________________________ e TECHNIEK 1 jaar: project T een Heilige-Drievuldigheidscollege, Leuven
3 Productie: 3.1 Materiaal Zie verder onder 3.4: Stappenplan.
3.2 Gereedschap en machines Schrijf de juiste naam bij de afbeelding:
……………………
…………………………
…………………………
………………………………
………………………
………………………..
3.3 Technieken Zagen: 1. Bevestig het hout stevig met een lijmklem of in een bankschroef. 2. Trek een lijntje waar je precies wil zagen. 3. Zet je linkerhand op het hout, de duim tegen je zaag om te starten. (of omgekeerd) 3. De zaag vormt een hoek van ong. 30 graden t.o.v. het hout. 4. Beweeg de zaag over de gehele lengte, zonder hard te drukken. 5. Aandacht voor het laatste stukje, dit breekt gemakkelijk af: hou het afgezaagde stuk eventueel vast. Test uit: Zaag een strookje van 5 cm. De zaagsnede vormt een hoek van 90graden tegenover het plankje.
_________________________________________________________________________ e TECHNIEK 1 jaar: project T een Heilige-Drievuldigheidscollege, Leuven
13
Beitelen: 1. Een houtbeitel die niet vlijmscherp is, snijdt niet goed. Neem hem vast met 1 hand, de andere hand moet weg uit de buurt van de punt. 2. Zorg ervoor dat de punt in de juiste positie staat. () 3. Klop (als het nodig is) zachtjes met de hamer op de kop van het handvat. Nieten: Dit is niet zo moeilijk. Druk wel stevig de nietmachine tegen het hout zodat het nietje stevig vastzit. Boren: 1. Bevestig de juiste boor en controleer of ze goed vastzit. 2. Stel de boormachine in: • juiste draairichting (gewoon boren = richting klok) • gewoon boren (niet klopboren vb. voor steen) 3. Bevestig je werkstuk stevig (ev. met lijmklem). 4. Leg een plankje onder het werkstuk (zodat je niet in de tafel boort). 5. Bind loshangende haren bij mekaar. Vermijd al te losse kleren. Draag zeker een veiligheidsbril als je metaal boort. 6. Druk op de schakelaar en boor in het werkstuk. Als je diep genoeg geboord hebt, blijf dan op de schakelaar drukken tot de boor uit het werkstuk is. 7. Grijp niet naar een werkstuk dat losgeraakt is en rondslingert.
14
_________________________________________________________________________ e TECHNIEK 1 jaar: project T een Heilige-Drievuldigheidscollege, Leuven
3.4 Stappenplannen 3.4.1. Cilinder Materiaal: • ronde dennenhouten balk, 20 cm lang, 6 cm doorsnede, geïmpregneerd, • kippengaas, 15 x 15 cm, • nietjes, • oogvijzen. Gereedschap: • bankschroef, • lijmklem, • handzaag, • houtbeitel, • hamer, • nietapparaat, • priem, • handboormachine met vlinderboor doorsnede 26.
Figuur 1: Werkplan: Vink elke stap aan die uitgevoerd is.
O
1.Teken op de balk deze vorm af:
O
2. Zagen a. Klem de balk in de bankschroef. b. Zaag 2 x tot in de helft van de balk op ongeveer 3 cm van mekaar. c. Wrik met de bijtel het deel tussen de 2 zaagsneden los. d. Bevestig de balk met een lijmklem op de tafel. De lijmklem zit waar het eerste deel weggehaald is in de balk. e. Zaag steeds verder op 2-3 cm van mekaar tot de laatste lijn. Aandacht: De laatste lijn moet je schuin inzagen! _________________________________________________________________________ e TECHNIEK 1 jaar: project T een Heilige-Drievuldigheidscollege, Leuven
15
O
3. Klop met een bijtel de gezaagde delen weg, werk af met een houtrasp tot de binnenkant van het voederbakje vlak is.
Figuur 2:
O
4. Boor met een vlinderboor een opening van 26 mm op de aangegeven plaats in de achterkant van de balk. Boren met een vlinderboor is niet zo gemakkelijk. Doe dit zeker onder toezicht van de leerkracht.
O
5. Knip met een metaalschaar een stukje kippengaas af van 15 x 15 cm.
O
6. Niet dit over de voorkant van het voederbakje zodat het geheel afgesloten is.
O
7. Priem 2 keer in het bovenvlak voor de oogvijsjes. Draai ze daarna vast.
3.4.2. Appelhuisje Materiaal: • een plank in dennenhout (18 mm dik, ong. 117 breed, 200 lang), • een plank in dennenhout (12 mm dik, ong. 69 breed, 180 lang), • 4 spijkers van 30 mm, • 2 schroeven van 40 mm, • 1 ijzeren staafje van 13,4 mm, • 1 oogvijs. Gereedschap: • boormachine met boor van 8 cm en van 4 mm, • hamer, • zaag.
Werkplan:
Vink elke stap aan die uitgevoerd is.
16
_________________________________________________________________________ e TECHNIEK 1 jaar: project T een Heilige-Drievuldigheidscollege, Leuven
O
1. Zet een kruisje en teken de lijnen op het plankje van 18 mm zoals hiernaast:
O
2. Bevestig het plankje stevig en boor met de hulp van je leerkracht een grote opening in het midden van het plankje. Het kruisje is je middelpunt.
O
3. Zaag waar je de lijnen hebt getekend.
_________________________________________________________________________ e TECHNIEK 1 jaar: project T een Heilige-Drievuldigheidscollege, Leuven
17
O
4. Neem het plankje met punt. Boor links en rechts, op 50 van de onderkant horizontaal een gaatje (doorsnede 4 mm)
O
5 . Knip het staafje af op 13.4 cm, plooi een hoekje om op 7 mm en steek het staafje door de gaatjes.
O
6. Zaag het plankje van 12 mm als op de tekening hiernaast.
O
7. Trek een lijn in het midden van plankje van 18 mm (69 x 117) en boor 2 x een gaatje als aangegeven hiernaast.
O
8. Schroef dit plankje op de onderkant van het appelhuisje.
O
9. Bouw het dak met de overige 2 plaatjes. Gebruik hiervoor spijkertjes van 3 cm.
O
10. Boor in het midden van het dak een gaatje van 3 mm recht naar beneden en draai hierin een oogvijs.
3.4.3. Drink- en voederbakje Materiaal: • een plank in dennenhout (16 mm dik, ong. 10 cm breed, 30 cm lang), • 2 schroeven van 3 tot 4 cm, • 20 spijkers van 2 tot 2,5 cm, • een strook kippengaas van 33 op 6 cm, • een strook rubber of vinyl van 33 op 6 cm.
Gereedschap: • boormachine met boor 4 of 5 mm, • schroevendraaier en hamer, • zaag • schuurpapier P60.
18
_________________________________________________________________________ e TECHNIEK 1 jaar: project T een Heilige-Drievuldigheidscollege, Leuven
Werkplan: Vink elke stap aan die uitgevoerd is.
O
1. Zaag de plankjes zo:
Schuur even de randen.
O
2. Teken met potlood de stippellijnen over op de plankjes plankje.
O
3. Boor met een boor van 3 of 4 mm diameter een gaatje door het plankje waar de lijnen kruisen. Lees vooraf de instructies op de veiligheidskaart.
O
4. Schroef de 2 delen op mekaar tot deze vorm:
O
5. Plooi het kippengaas zodat het langs een kant van het plankje kan bevestigd worden. Klop de spijkertjes tussen het gaas in het plankje. Plooi ze om als je in de helft zit en klop ze daarna plat. Bevestig langs de andere kant op dezelfde manier het vinyl. Als het spijkertjes met een platte kop zijn, moet je ze niet omplooien.
_________________________________________________________________________ e TECHNIEK 1 jaar: project T een Heilige-Drievuldigheidscollege, Leuven
19
O
6. Steek een touw of ijzerdraad door de gaatjes in het middelste plankje. Zo kan je het ophangen.
O
7. Leg in het deel met kippengaas wat korstjes, tarwe, gebroken maïs, … Langs de andere kant komt een potje met water. Laat de vogeltjes nu maar komen!
4 Test: Wat ga je met het voederbakje doen? Zelf in een boom hangen. Cadeau geven aan …. …
Geef de katten geen vrij spel. Hang de voederbakjes aan een tak: • minstens 50 cm van de boomstam, • minstens 50 cm onder een tak
5 Evaluatie: 5.1 Productevaluatie Vink aan in hoeverre je je voederbakje geslaagd vindt. Schitterend Mooie afbeelding Maar matig resultaat Absoluut niet goed Wat was GOED
NIET GOED
……………………………………………….
……………………………………………….
……………………………………………….
……………………………………………….
……………………………………………….
……………………………………………….
Kan je de minder goede eigenschappen verbeteren? ……………………
5.2 Procesevaluatie Vond je het leuk een voederhuisje te bouwen?
…………………..
Waarom (niet)? ……………………………………………………………………………………………………………
20
_________________________________________________________________________ e TECHNIEK 1 jaar: project T een Heilige-Drievuldigheidscollege, Leuven
_________________________________________________________________________ e TECHNIEK 1 jaar: project T een Heilige-Drievuldigheidscollege, Leuven
21