Team rond de Jeugdige BUREAU JEUGDZORG LIMBURG JAARBERICHT | 2009
Inhoudsopgave Team rondom de Jeugdige
4
Het jaar 2009 voor Bureau Jeugdzorg Limburg
colofon Eindredactie Communicatie en PR - Bureau Jeugdzorg Limburg Oplage 3.000 Vormgeving en concept fraipont.nl Fotografie Peter Kessels fotografie Wijzigingen en zetfouten voorbehouden Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd of gedupliceerd tenzij met de toestemming van de redactie en de bronvermelding.
2
TOEGANG (Jeugdhulpverlening) Jeugdbescherming
8
Jeugdreclassering
10
6
AMK – Advies-en Meldpunt Kindermishandeling Afdeling PGB
5
12
14
Kinder- en Jongerenrechtswinkel Personeel & Organisatie
16
18 3
Team rondom de Jeugdige Met de meesten jeugdigen in Limburg gaat het goed, zij kunnen zich in een veilige omgeving ontplooien. Maar er is een klein deel van de jeugdigen die (ernstig) in hun ontwikkeling bedreigd worden. Voor deze groep organiseert Bureau Jeugdzorg Limburg snel de noodzakelijke zorg en bescherming en treedt daarbij op als belangenbehartiger van het kind.
Het jaar 2009 voor Bureau Jeugdzorg Limburg Voor u ligt het jaarbericht 2009 van Bureau Jeugdzorg Limburg. Een
In 2009 werkten we concreet samen met partners in Zorgadviesteams op
jaar waarin veel gebeurd is. Het voert te ver om op deze plek alles op te
scholen, Veiligheidshuizen en Centra voor Jeugd en Gezin. In het kader
noemen. Daarom beperken we ons tot onderstaande thema’s.
van de ‘Week van de Jeugdzorg’ werden in november 2009 in Zuid-Limburg samen met zorgaanbieder Xonar schoolbezoeken georganiseerd om
Het jaar 2009 stond in het teken van het doorontwikkelen van onze
jeugdigen te informeren over de mogelijkheden van de jeugdzorginstel-
organisatie tot een eigentijdse, voor belanghebbenden, integraal aan
lingen. Deze schoolbezoeken waren in de ogen van zowel de leerlingen,
te spreken organisatie. Ons uiteindelijke doel blijft daarbij het (verder)
leraren als hulpverleners een groot succes.
verbeteren van de kansen van kinderen en jeugdigen in Limburg die
Wat is en doet Bureau Jeugdzorg Limburg?
Onze taken zijn vastgelegd in de Wet op de Jeugdzorg.
Bureau Jeugdzorg Limburg is de toegang tot de geïndiceer-
(ernstig) in hun ontwikkeling worden bedreigd. Uiteraard - waar moge-
De inzet op verdere professionalisering van onze medewerkers en onze
lijk - in goede samenwerking met hun ouders of andere opvoeders.
werkprocessen blijkt uit het feit dat Ordina onze indicatiestelling in de
de jeugdzorg in Limburg. Wij verzorgen als onafhankelijke
Wij werken samen met jeugdzorginstellingen, Centra voor
instelling de indicatie voor alle vormen van jeugdzorg.
Jeugd en Gezin, scholen, de jeugdgezondheidszorg, kinder-
Concreet is in 2009 het volgende veranderd:
en jeugdpsychiatrie, daghulpinstellingen en vele andere
In de vernieuwde organisatie staat de belangenbehartiging van de
organisaties.
jeugdige daadwerkelijk centraal en kiezen we voor het formeren van
Voorbeelden van onze resultaatgerichtheid zijn het wegwerken van de
een multidisciplinair team rond iedere jeugdige cliënt. Het ‘team rond
immense wachtlijst bij de PGB afdeling en het zeer snel en wachtlijstvrij
Jeugdigen van 0 tot 18 jaar en hun ouders/opvoeders kunnen bij ons terecht met (ernstige) problemen bij opvoeden
jeugdhulpverlening - na een landelijke audit (externe toetsing) - als een van de eersten het predikaat ‘VIB proof’ toekende.
en opgroeien. Ook derden kunnen hun zorgen over jeugdi-
Bureau Jeugdzorg Limburg voelt zich verantwoordelijk voor
de jeugdige’ (TRJ) bestaat uit een uitvoerend hulpverlener, teamleider
werken van het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling.
gen melden bij Bureau Jeugdzorg.
alle jeugdigen. Wij willen de jeugdigen bereiken die onze
en gedragswetenschapper. Daarnaast bundelen we de expertise van
Zeer belangrijk vinden we ook de betrokkenheid van cliënten. Het is
hulp nodig hebben, omdat het om zwaardere problema-
de verschillende werksoorten in lokale teams onder leiding van de
dan ook verheugend dat Bureau Jeugdzorg Limburg vanaf 2009 weer
Daarnaast vervullen wij de taken Jeugdbescherming en
tiek gaat. Maar we willen ook voorkomen dat jongeren bij
teamleider en de gedragswetenschapper. Dit zijn teams die een bepaald
beschikt over een volledige cliëntenraad. Deze raad bestaat nu uit zeven
Jeugdreclassering. Ook het Advies- en Meldpunt Kinder-
Bureau Jeugdzorg terecht komen als dat niet nodig is.
postcodegebied integraal bedienen en bestaan uit jeugdhulpverleners,
enthousiaste leden (jeugdigen en ouders) die meedenken en meepraten
mishandeling (AMK) en de Kinder- en Jongerenrechtswin-
We zijn daarom actief betrokken bij het ondersteunen van
jeugdbeschermers en jeugdreclasseerders. Op regionaal niveau zijn
over de inhoud en kwaliteit van onze dienstverlening.
kel (KJRW) maken deel uit van Bureau Jeugdzorg.
lokale instellingen, professionals en vrijwilligers. Wij wil-
deze lokale teams geclusterd tot een resultaatverantwoordelijke eenheid
Omdat wij het kind beschouwen als onze morele opdrachtgever zijn we
len door deze werkwijze zorgen dat jeugdigen eerder de
(RVE) onder leiding van een regiomanager. Er is gekozen voor een vijftal
blij met het rapportcijfer dat de jeugdigen ons in het cliënttevredenheids-
juiste hulp krijgen, waardoor zwaardere interventies (zoals
regio’s: Parkstad Limburg, Maastricht-Heuvelland, Westelijke Mijn-
onderzoek geven: een 8- in de vrijwillige hulpverlening en een 7,5 in
uithuisplaatsingen) wellicht worden voorkomen of verkort.
streek, Midden-Limburg en Noord-Limburg.
zowel de jeugdreclassering als jeugdbescherming. Bij ouders wisselt het
Daarnaast kan het lokale veld ook veel betekenen voor onze
Jeugdigen in Begeleiding 01-01-2009
6609
01-01-2010
6229
Verschil
-380
oordeel sterker met de grondslag van onze bemoeienis. In de vrijwillige
cliënten. Het opvoeden van ernstig bedreigde kinderen
Deze nieuwe werkwijze heeft in 2009 tot grote investeringen op het
hulpverlening geven de ouders ons een mooie 7,4. Als de samenwerking
kunnen ouders niet in hun eentje.
gebied van telefonie en datacommunicatie geleid. Het ‘nieuwe werken’
niet op vrijwillige basis geschiedt, geven ze ons een lager rapportcijfer:
van onze professionals is namelijk gefaciliteerd met mobiele telefoons en
een 7- in de jeugdreclassering en een 6 in de jeugdbescherming.
notebooks. Er is veel bereikt, maar het werk is nooit af!
Bovenstaand overzicht geeft aan hoeveel jeugdigen in begeleiding waren op peildatum 1 januari 2009 en hoeveel jeugdigen in begeleiding zijn op peildatum 1 januari 2010. Het gaat hier om cijfers van de Jeugdhulpverlening, Jeugdbescherming en Jeugdreclassering. De gegevens van het AMK en de afdeling PGB zijn hier niet in meegenomen.
4
Bureau Jeugdzorg Limburg wil op deze wijze een organisatie zijn die concrete resultaten boekt en daartoe voortdurend samenwerkt en
Raad van Bestuur
professionaliseert. De vorming van vakgroepen voorziet daarbij in de
drs. Nico Plitscher (voorzitter)
noodzakelijke borging en verdere ontwikkeling van specialistische
dr. Joke van Harten – Oudijk (lid)
deskundigheid van de verschillende werksoorten. Aan de hand van een aantal concrete onderwerpen willen we graag de in gang gezette ontwikkeling illustreren.
5
TOEGANG (Jeugdhulpverlening)
In de Jeugdhulpverlening, ook wel de Toegang van Bureau Jeugdzorg
Onze medewerkers in het Centrum voor Jeugd en Gezin.
Limburg genoemd, gaan onze jeugdhulpverleners samen met de cliënt na
Jeugdhulpverlener Patricia Adam van Bureau Jeugdzorg Westelijke
wat de problemen zijn en hoe hij of zij het beste geholpen kan worden.
Mijnstreek is nu twee jaar actief in het CJG van Geleen. “Wij zijn een
Sinds de zomer van 2008 werkt Bureau Jeugdzorg in heel Nederland met
vraagbaak voor de medewerkers van het CJG. Wij worden geconsulteerd
dezelfde methode: Verbeterde Indicatiestelling Bureau Jeugdzorg.
door onder meer de pedagogisch medewerkers, de medewerker van
Deze methode zorgt ervoor dat de jeugdhulpverleners binnen een korte
Partners in Welzijn, de procesmanager, schoolarts en de medewerker
tijd zo goed mogelijk de hulpvraag, maar ook de aangemelde problemen
van MEE. Onze rol is duidelijk omschreven; wij adviseren, consulteren
kunnen onderzoeken om te zorgen dat de cliënt de juiste hulp krijgt.
en coachen. De meeste vragen krijgen we van de pedagogisch medewerker. De
Voor Bureau Jeugdzorg is het belangrijk om goed te kunnen samen-
vragen die meestal gesteld worden: ‘Hoe kunnen we gezinnen toeleiden
werken met het voorliggende veld. Met huisartsen, scholen en ook de
naar de juiste zorginstelling en is dit gezin op de juiste plek binnen het
Centra voor Jeugd en Gezin bijvoorbeeld.
CJG of moet er geïndiceerde zorg komen?” Patricia Adam is nu zo’n twee jaar actief in het CJG Westelijke Mijn-
Jeugdhulpverlening
streek, locatie Geleen. Samen met haar collega-jeugdhulpverlener Yvon-
2008
2009
Verschil
%
Aanmeldingen
3377
2613
- 769
-22,8%
Zorgmeldingen
800
1165
+365
+45,6%
ne Dekker zijn beiden afwisselend aanwezig in het CJG Geleen. Yvonne is op dinsdag 3 uur aanwezig en Patricia op donderdag 3 uur. (Vanaf maart 2010 is dat voor ieder nog 2 uur in de week) Daarnaast vindt er een keer in de twee weken een casusoverleg plaats. Daaraan nemen alle partijen in het CJG deel. In het casusoverleg worden gezinnen besproken die (mogelijk) hulp nodig hebben.
Bureau Jeugdzorg en haar rol in het Centrum voor Jeugd en Gezin
Patricia: “Wij moeten goed en snel een inschatting kunnen maken van
Voorkomen indien mogelijk en snel ingrijpen indien noodzakelijk. Dat
een situatie. Dat is heel belangrijk. Dat is onze taak. “Wij maken samen
zijn de belangrijkste drijfveren voor Bureau Jeugdzorg Limburg om een
een inschatting van welke hulp nodig is, wat er al aan hulp (geboden) is.
actieve rol te spelen in het lokale veld en deel te nemen in de Centra voor
De lijnen tussen de hulpverlenende partijen zijn kort, en dat is heel pret-
Jeugd en Gezin.
tig en ook goed. De nadruk ligt in ieder geval op preventie en proberen om in geval van een hulpvraag deze hulp zoveel mogelijk in het voorlig-
De Centra voor Jeugd en Gezin zijn plekken waar aanstaande ouders,
gend veld te regelen. Dus voorkomen indien mogelijk dat de problema-
ouders met kinderen en ook jeugdigen zelf terechtkunnen met vragen
tiek zich zo ontwikkeld in een ernstige situatie dat de hulp van Bureau
en problemen op het gebied van gezondheid, opgroeien en opvoeden.
Jeugdzorg nodig is.”
De doelgroep is jeugdigen van min negen maanden tot 23 jaar en hun ouders.
De hulpverleners van Bureau Jeugdzorg Limburg zien een grote meerwaarde in hun rol in het CJG. Patricia: “Zeker als het gaat om
In 2007 is in Limburg een start gemaakt met de vorming van de Centra
zogenaamde multiproblemgezinnen. Gezinnen waar veel meer aan de
voor Jeugd en Gezin. Hoewel de ontwikkeling hiervan primair bij de ge-
hand is. Denk bijvoorbeeld aan een gezin dat in scheiding ligt, waar de
meenten en de jeugdgezondheidszorg ligt, wil en kan Bureau Jeugdzorg
financiële problemen groot zijn en het kind er veel last van ondervindt en
hier een belangrijke rol in spelen.
daardoor in de problemen komt. In dat soort zaken is het belangrijk dat wij de juiste hulp kunnen bewerkstelligen. Deze zaken zijn voor het CJG
De medewerkers van Bureau Jeugdzorg Limburg zitten niet aan de voor-
te zwaar.”
deur, maar direct daarachter. Zij geven raad en advies aan de partners in het CJG. Onze medewerkers maken een inschatting van de ernst van de
Ook ziet Patricia een ander belangrijk voordeel van de samenwerking
problemen bij opvoeden en opgroeien en geven vervolgens advies over
in het CJG: “Ik ben bijvoorbeeld al een paar keer met een pedagogisch
de benodigde hulpverlening in een gezin, waarbij zoveel mogelijk wordt
medewerker op huisbezoek geweest. Het is helaas zo dat soms de gezin-
gekeken naar de eigen mogelijkheden van het gezin en haar directe
nen niet zitten te wachten op ‘bemoeienis’ van Bureau Jeugdzorg. Het
omgeving.
helpt dan als je bijvoorbeeld door een pedagogisch medewerker wordt meegenomen naar een gezin. Deze heeft een band met het gezin en kan, indien dit nodig is, vooraf al goed uitleggen waarom onze hulp zo belangrijk is, dat werkt drempelverlagend.”
6
7
Bureau Jeugdzorg heeft de taak om de rechten en de ontwikkeling van
Voor een gezinsvoogd is het moeilijk om deze stap te zetten. Gezins-
de jeugdige (0 tot 18 jaar) te beschermen en ervoor te zorgen dat de
voogd Ricky van Ek: “Dit is iets waar we absoluut niet naar streven. We
opvoedingssituatie beter wordt. Als dit niet lukt met vrijwillige hulpver-
vragen pas een plaatsing in een gesloten setting aan als onder alle andere
lening, dan hebben wij de mogelijkheid om de Raad voor de Kinderbe-
omstandigheden de veiligheid van de jeugdige niet meer gegarandeerd
scherming in te schakelen. Na een onderzoek door deze instantie, kan
kan worden. Als er geen veilige alternatieven meer zijn.”
de kinderrechter bepalen dat de jeugdige door een medewerker van Bureau Jeugdzorg moet worden begeleid. De kinderrechter zal dan een
“Het is absoluut een laatste hulpmiddel,” zegt Ricky van Ek. “Eerst is er
gezinsvoogd aanwijzen die het gezin tijdelijk gaat ondersteunen om de
de ambulante hulpverlening. Helpt dat niet, dan wordt er vaak een ge-
opvoedingssituatie te verbeteren. Het gaat hier om de jeugdbescher-
deeltelijke plaatsing aangevraagd. Dat wil zeggen, een soort naschoolse
mingsmaatregel (voorlopige) ondertoezichtstelling.
opvang regelen, maar wel eentje waarbij er hulpverlening plaatsvindt. Biedt ook dit geen soelaas, dan wordt gekeken naar een uithuisplaatsing,
Daarnaast kan de kinderrechter een voogdijmaatregel opleggen. Dit
naar bijvoorbeeld een pleeggezin of plaatsing bij ‘open’ groepen zoals de
komt zelden voor. Een (voorlopige) voogdijmaatregel wordt opgelegd
jeugdzorgaanbieders Xonar, Rubicon en Mutsaersstichting aanbieden.
als uit onderzoek van de Raad voor de Kinderbescherming blijkt dat de
Als ook dit niet helpt, dan komt de optie gesloten plaatsing in beeld.”
ouders de verantwoordelijkheid voor de opvoeding en ontwikkeling niet meer zelf kunnen dragen. Bureau Jeugdzorg krijgt dan van de kinder-
“ Voor ouders is dit wel het ultieme gevoel van falen,” zegt Ricky, en
rechter opdracht om het gezag van de ouders over te nemen.
ze snapt waarom ouders zo denken. “Vaak is het zo dat ouders bij ons aankloppen in het kader van vrijwillige hulpverlening. En dan blijkt een tijd later dat er in het kader van hulpverlening nog maar 1 optie is om te
Tabel jeugdbescherming
Jeugdbescherming
proberen het kind te helpen: gesloten plaatsen. Als gezinsvoogd weet je dat je werkelijk alles geprobeerd hebt om het
2008
2009
Verschil
OTS
776
732
-44
- 5,7%
Voogdij
90
67
-23
- 25,6%
kind te helpen, maar dat niets lijkt te helpen, al het andere heeft gefaald.” Het kan gaan om jongeren die het zichzelf en hun directe omgeving zo moeilijk maken dat er geen andere opties is of het kan gaan om jongeren die in een dermate kwetsbare positie zitten dat het voor hen niet veilig
Jeugdbescherming en de gesloten jeugdzorg
is. Een goed voorbeeld van dit laatste is een jongere die geplaatst kan
Een gesloten plaatsing aanvragen voor een jonge is een zware maatregel.
worden omdat deze te maken heeft met loverboy problematiek.
De maatregel is specifiek bedoeld voor jongeren die door ernstige opgroei- of opvoedingsproblemen belemmerd worden in hun ontwikkeling
“Door bijvoorbeeld de jongere thuis te begeleiden of in een ‘open’ groep
naar volwassenheid. Deze problemen maken een opname en verblijf in
neem je het gevaar niet weg van de loverboy. De jongere die hiermee te
een gesloten setting noodzakelijk, omdat hierdoor voorkomen kan wor-
maken heeft is daar zo gevoelig voor, dat het absoluut een gevaar voor
den dat de jongere, of anderen, hem of haar deze hulp en zorg weigert.
deze jongere oplevert.”
Jeugdigen met een ‘civiel rechtelijke machtiging gesloten jeugdzorg’
Het mag duidelijk zijn dat een gesloten plaatsing tijdelijk is. Gemiddeld
vallen onder de verantwoordelijkheid van het ministerie van Jeugd en
voor de duur van zes maanden, afhankelijk van de situatie en andere
Gezin.
factoren die van belang zijn. Ricky van Ek: “In een gesloten setting krijgt de jongere ook hulpverle-
Bij Bureau Jeugdzorg zijn het de jeugdbeschermers die te maken
ning. Met als doel om een ‘gedragsverandering’ te bewerkstelligen. Dit
hebben met jongeren in gesloten jeugdzorginstellingen. In het
gebeurt in verschillende fases.
kader van een (v)ots of voogdijmaatregel kan bij de kinderrech-
Een gesloten plaatsing is GEEN eindstation. Het is echt een tussenfase.
ter om een gesloten plaatsing worden gevraagd.
Na een gesloten plaatsing wordt gekeken of de jongere kan doorstromen naar een ‘open’ plek voor verdere hulpverlening. Dat is belangrijk. Een jongere moet de kans krijgen weer normaal in te stromen in de maatschappij. En dat kan ook.” Ricky van Ek: “Voor een gezinsvoogd is het mooiste resultaat dat je op een gegeven moment de deur achter je dicht kunt trekken omdat het gezin het goed doet! Gelukkig kan dat heel vaak ook!”
8
9
Jeugdreclassering
De medewerkers van de Jeugdreclassering helpen en begeleiden jonge-
Overeenkomsten
ren van 12 tot en met 18 jaar die een delict gepleegd hebben. Samen met
“Je moet doen wat je zegt dat je doet. En het is van groot belang dat je
de jongere bekijkt de jeugdreclasseerder hoe voorkomen kan worden dat
een ‘ingang’ vindt bij de jongere en zijn familie, want anders is hulp
de jongere recidiveert en welke veranderingen daarvoor nodig zijn.
zinloos,” vertellen Robert en Ton.
Bijzondere begeleidingsvarianten
Ton Meijer: “Ik heb enkele keren per week contact met de jongere.
De jeugdreclassering van Bureau Jeugdzorg Limburg kent naast de re-
Daarnaast onderhoud ik veel contacten met alle betrokkenen rondom de
guliere begeleiding ook enkele bijzondere begeleidingsvarianten. In dit
jongere. Niet alleen familie, vrienden, school, maar ook met de politie en
jaarbericht aandacht voor twee van deze maatregelen: ITB Harde Kern
de rechtbank bijvoorbeeld.” Hij vervolgt: “ We zijn 24/7 bereikbaar. Je
Jongeren en ITB Criem.
moet je afspraken nakomen en soms moet je ‘hard’ zijn. ” Robert Janssen voegt toe: “Je mag ook wel een stukje van jezelf laten zien, je normen en
ITB Harde Kern Jongeren
waarden, soms is dat nodig. Maar uiteraard wel binnen je professionele
ITB Harde Kern Jongeren (voor jongeren tot 24 jaar) is de strengste
kaders.”
jeugdreclasseringmaatregel. Deze maatregel wordt alleen opgelegd als de jongere bijvoorbeeld meerdere ernstige vergrijpen heeft gepleegd
Verschillen
of al eerder met de politie in aanraking is geweest. In plaats van een
“Voor Harde Kern geldt dat de jongere een recidivist moet zijn of een
vrijheidsstraf krijgt de jongere begeleiding van de jeugdreclassering.
heel zwaar delict gepleegd moet hebben. Voor Criem ligt dit wat anders.
Het is een intensief traject van zes maanden. Gedurende die tijd moet de
Je kunt ook al een Criem maatregel opgelegd krijgen als de jongere een
jeugdige zich aan alle regels houden en heeft hij/zij wekelijks contact
relatief ‘licht’ vergrijp gepleegd heeft. Het kan gaan van een diefstal tot
met de begeleider (jeugdreclasseerder). Worden de regels overtreden,
een straatroof.”
dan wordt de voorwaardelijke straf alsnog omgezet in een onvoorwaar-
Robert Janssen: “Daarnaast heb je bij Criem uiteraard te maken met
delijke straf. Dat betekent dat de jongere alsnog zijn of haar straf moet
een andere culturele achtergrond. Dat vergt veel inlevingsvermogen en
uitzitten. De maatregel kan na afloop nog een keer met maximaal zes
inzicht in ‘andere’ culturen.”
maanden verlengd worden. “Soms halen we jongeren letterlijk thuis op om ze naar school of werk
ITB Criem
te brengen. Vaak is het namelijk zo dat het de jongere ontbreekt aan een
Ook ITB Criem (voor jongeren tot en met 18 jaar) is een vorm van indi-
zinvolle daginvulling. Belangrijk onderdeel van onze hulpverlening is dan
viduele trajectbegeleiding. Deze is vooral bedoeld voor jongeren met
ook om de jongere te helpen om weer zin in het leven te vinden.”
een allochtone achtergrond die zich met lichtere vormen van criminaliteit bezighouden. De maatregel wordt alleen opgelegd als de situatie van de
Ton Meijers: “Een straf is prima, maar hulpverlening is beter. Anders
jongere op meerdere gebieden zorgelijk is. De nadruk ligt op integratie
leren ze niets en dat is veel erger. Je merkt ook dat bij de rechtbank de
en omgang met andere mensen in de omgeving van de jongere. Zo wordt
meerwaarde van onze maatregelen ingezien wordt. Ook de jongere be-
de familie nadrukkelijk betrokken bij de begeleiding. Het is een intensief
seft heel goed dat dit een laatste redmiddel is en dat hij/zij zelf volledig
begeleidingstraject van drie maanden. Dit houdt in dat de jongere weke-
verantwoordelijk is. Werkt hij of zij niet mee, of gaat het weer fout, dan
lijks persoonlijk contact heeft met zijn of haar trajectbegeleider. Het doel
volgt onherroepelijk celstraf.”
van deze begeleiding is jongeren een kans te geven om afstand te nemen van het plegen van strafbare feiten. Deze maatregel kan maximaal met
Robert Janssen: “Na de duur van de maatregel is het maar zelden zo dat
drie maanden verlengd worden.
wij onze handen er compleet van af trekken. Dat kan ook bijna niet na zo’n intensief traject. We dragen de zaken altijd goed over en blijven
Wie legt maatregelen op?
doorgaans aan de zijlijn beetje betrokken. We hebben namelijk een goed
Voor beide maatregelen geldt dat de kinderrechter of de officier van
inzicht in jongere en gezin en dat is prettig voor de verdere hulpverlening
Justitie deze maatregelen kunnen opleggen.
door anderen.”
Hoofddoelen maatregelen Aan de ene kant recidive verminderen en/of voorkomen en aan de andere kant de bedreigde participatie/ontwikkeling te verbeteren.
2008
506
Aan het woord nu de jeugdreclasseerders Ton Meijers (ITB Harde Kern)
2009
477
Verschil
-30
en Robert Janssen (ITB Criem) van het team JR van de locatie Parkstad Limburg.
10
Jeugdreclassering
11
AMK –
Advies-en Meldpunt Kindermishandeling
Het Advies-en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) is onderdeel van
Je kunt veel bereiken als je in een vroeg stadium kunt insteken. Er is nog
Bureau Jeugdzorg Limburg. Iedereen die kindermishandeling vermoedt
ruimte om met de ouders hun mogelijkheden te bezien en om te onder-
kan voor ondersteuning contact opnemen met het AMK Zuid-Limburg of
zoeken welke hulpvorm ondersteunend kan zijn om hun ouderschap
het AMK Noord-en Midden Limburg. Als iemand belt met het AMK kan
adequaat vorm te kunnen geven. Mocht deze ruimte bij ouders ontoe-
dat leiden tot een advies, consult of een melding.
reikend zijn dan bestaat de mogelijkheid ouders voor te gaan bereiden op het feit dat ze weliswaar een kind gaan krijgen maar er zelf geen zorg voor kunnen dragen. Dit voorkomt ingrijpen vanuit een crisissituatie bij
AMK
de geboorte van een baby of tijdens het kraambed, wat een zeer emotionele periode is.
2008
2009
Verschil
Adviezen
525
593
+ 68
+ 13%
Consulten
1046
1056
+10
+ 1%
Onderzoeken
471
496
+25
+ 5,3%
Totaal
2042
2145
+103
+ 5%
Als een kind 3 of 4 jaar is en dan komt pas een melding binnen dan is er vaak al schade berokkend aan het kind. Dan is het moeilijker om de hulpverlening aan ouders en kind een goede kans te geven en om ontwikkelingskansen voor het kind te bevorderen.
Wanneer is er sprake van een risicovolle situatie? Dan gaat het bijvoorbeeld om zwangere minderjarigen die niet thuis terecht kunnen, of om aanstaande ouders die middelen gebruiken als
Hulp voor ongeboren kinderen in risico situaties
drugs, alcohol en medicijnen, ouders met psychiatrische problematiek,
Het aantal meldingen over zorgen over ongeboren kinderen maakt bijna
ouders met een verstandelijke beperking of om ouders die dak- of thuis-
een kwart uit van het totaal aantal onderzoeksmeldingen bij het AMK
loos zijn. Niet elke zwangerschap is risicovol. Het gaat vaak juist om een
Limburg in 2009. Hoe dat kan? Een goede verklaring is te vinden in het
combinatie van bovengenoemde risico’s.
feit dat bijvoorbeeld de jeugdgezondheidszorg en verloskundigen meer alert zijn op zorgelijke signalen. Vroegtijdige inzet betekent dat erger
Van deze ouders is het bekend dat goede en slechte perioden elkaar
vaak voorkomen kan worden. Ook is het zo dat in Nederland dergelijke
regelmatig en soms zeer snel kunnen afwisselen. Deze ouders hebben
signalen alleen bij het AMK gemeld worden.
vaak slechts een klein netwerk waarop ze kunnen terugvallen, ze leven geïsoleerd van de omgeving en hebben de neiging om hulpverlening
Voornamelijk ketenpartners melden zorgelijke signalen bij het AMK.
buiten de deur te houden.
Denk dan aan verloskundigen, een (zieken)huisarts, kraamzorg, het consultatiebureau, de GGZ, verslavingszorg, het Algemeen Maatschap-
Welke hulp is beschikbaar?
pelijk Werk en MEE. Maar ook een gezinsvoogd van Bureau Jeugdzorg
De wijze van hulpverlenen is heel breed. Soms is het voldoende om
overlegt zijn zorgen over een gezin waar hij of zij al actief in is vanwege
het consultatiebureau wat vaker bij het gezin langs te laten gaan. Maar
een ander kind. Ook niet-professionals kunnen hun zorgen melden met
het kan ook zo zijn dat er veel zwaardere hulpverlening ingezet moet
betrekking tot zwangerschappen bij het AMK. In samenspraak met de
worden. Dat is uiteraard afhankelijk van de situatie. Dit kan inzet van
melder overlegt het AMK hoe verder te gaan handelen en wanneer het
gespecialiseerde thuiszorg zijn maar ook een verwijzing van ouders naar
AMK de verantwoordelijkheid hierin overneemt.
psychologische of psychiatrische hulpverlening, screening van de kinderen door Jeugdhulpverlening teneinde een indicatie voor jeugdzorg te
Enkele jaren geleden is daarvoor door het AMK en enkele ketenpart-
verkrijgen , maatschappelijk ondersteuning door maatschappelijk werk,
ners het protocol Risico-ouders van ongeboren en pasgeboren kinderen
enzovoort.
opgesteld. Dit vereist een goede samenwerking tussen diverse instanties en in de praktijk blijkt dit ook goed te werken.
Het AMK is betrokken in de eerste periode na de geboorte. Zijn er dan nog zorgen of is er hulp nodig, dan dragen wij het over aan de Jeugdhulp-
Hoewel het raar klinkt om je zorgen over een ongeboren kind te melden
verlening of wordt de Raad voor de Kinderbescherming ingeschakeld om
is het juist in het belang van het kind dit toch te doen. Met name jonge
een onderzoek te doen.
zuigelingen zijn zeer kwetsbaar. Fysieke mishandeling of een relatief korte periode van verwaarlozing kan al snel fatale gevolgen hebben.
Een ding is duidelijk. Het is een goede ontwikkeling dat er steeds meer
Zo vroegtijdig mogelijk reageren en zo nodig ingrijpen geeft zowel kin-
aandacht komt voor de zorg voor ongeboren kinderen in het kader van
deren als ouders kansen. Voor ouders die een zwangerschap doormaken
preventie van kindermishandeling. Het geeft kinderen een kans op een
is het vaak moeilijk te accepteren dat er zo vroegtijdig al bemoeienis kan
onbezorgd en veilig leven.
zijn. Toch wordt het uiteindelijk wel als helpend ervaren.
12
13
Mocht het nu zo zijn dat er bij jeugdigen sprake is van psychiatrische pro-
De grootste uitdaging in 2009 was wel het wegwerken van wachtlijsten
blematiek dan kan hiervoor door de medewerkers van Bureau Jeugdzorg
bij de afdeling PGB. Teamleider Piet Mestrom en zijn team stonden dan
Limburg een indicatie (=recht op zorg) worden afgegeven. Dit wordt ge-
ook voor een grootse uitdaging. Mestrom illustreert het aan de hand van
daan door de medewerkers van de afdeling PGB. En dit gebeurt indien er
een voorbeeld:
om een AWBZ indicatie verzocht wordt. De medewerkers onderzoeken, bepalen en motiveren of, en als dat zo is, welke indicatie er van toepas-
“Mag ik even voorstellen…Jopie, een jongen van 10 jaar met een psy-
sing is en de duur daarvan. Een AWBZ indicatie kan worden afgegeven in
chiatrisch probleem; een jongen die voortdurend boos is. Hij kan zijn
de vorm van een PGB of Zorg in Natura.
gevoel niet kwijt aan de mensen om hem heen en al helemaal niet aan de
Het budget wordt niet door Bureau Jeugdzorg betaald, maar het geld is
volwassenen. Jopie heeft wel gemerkt dat de andere kinderen op school
afkomstig van een het zorgkantoor. Deze instantie controleert en betaalt.
met elkaar afspreken, maar dat hij niet tot een afspraakje kan komen. Als hij of zijn moeder belt dan hebben de kinderen altijd wat anders te
Een grootse uitdaging
doen. Het zal wel te maken hebben toen hij bang werd op de gymclub en hij niet kon wegrennen. Jopie weet dat hij niet zo hard tegen de deur had moeten schoppen. Hij vindt dat de andere kinderen niet zo moeten
Indicaties aangevraagd
lachen als hij met zijn hoofd schudt, want dat is moeilijk te stoppen. Jopie
2008
2009
Verschil
Nieuw
1167
945
-222
-19%
Heraanvraag
2067
2061
-6
-0,3%
Totaal
3234
3006
-228
-7%
is al bij de dokter van het Riagg geweest en heeft opdracht gekregen om elke week thuis, met hulp, oefenen wat hij in de therapie geleerd heeft. Ook heeft hij pillen gekregen. Maar het is onvoldoende en nu is hij uitbehandeld. Daarom heeft zijn moeder bij een instelling gevraagd of hij een grote vriend krijgt die hem helpt minder bang te zijn en dat hij op een clubje kan. Als dat goed gaat mag hij ook soms bij andere kinderen daar slapen. Maar Jopie wacht al vanaf dat hij 9 jaar was, en dat was al lang voor de grote vakantie. Eigenlijk gelooft hij mama niet als het daarover gaat.”
Indicaties afgegeven
Afdeling PGB
Het voorbeeld dat hierboven beschreven staat was dus kenmerkend voor
2008
2009
Verschil
Nieuw
922
987
+ 65
+7,05%
Herindicaties
1750
2069
+319
+18,23%
Totaal afgegeven
2672
3056
+384
+14,4%
Afgewezen
74
285
+211
+ 285,14%
Ingetrokken
23
37
+ 14
+60,87%
de lange wachtlijsten die er in 2009 helaas waren. Soms moesten ouders wel tot 14 maanden wachten op een (her)indicatiebesluit. Het was dan ook het streven van de afdeling PGB om die wachtlijsten helemaal weg te werken. Teamleider Piet Mestrom van de PGB: “We hebben een ambitieuze aanpak geformuleerd voor 2009. Een van de belangrijkste speerpunten was dan ook het wegwerken van de wachtlijst. En dat is ons eind 2009 gelukt! Een puike prestatie van mijn team. De wachtlijst van 14 maanden is eind 2009 in zijn geheel teruggebracht tot binnen de wettelijke termijn van 8 weken. Piet Mestrom: “Voor 2010 willen we voor alle ‘Jopie’s’ bereiken dat het heel gewoon is dat er naar hun geluisterd wordt door verstandige mensen. Soms worden hun ouders erg moe, verdrietig en boos. De wet geeft aan dat er eerst gekeken worden of de kinderen thuis zich ook veilig kunnen voelen. Vervolgens welke jeugdzorghulp hiervoor nodig is en daarna wordt er bezien wat er wenselijk, nodig en mogelijk is vanuit hun beschreven psychiatrisch probleem. Het team wil ook sneller een kwalitatieve goede AWBZ-indicatie geven, en wel drie weken, nadat het dossier compleet is.”
14
15
Kinder- en Jongerenrechtswinkel
De Kinder-en Jongerenrechtswinkel (KJRW) in Maastricht maakt deel uit
Reguliere spreekuren
van Bureau Jeugdzorg Limburg. De KJRW, voor het merendeel gerund
De KJRW heeft net als andere jaren ook in 2009 reguliere spreekuren
door vrijwilligers, vraagt aandacht voor de rechtspositie van minder-
gehouden. Tijdens deze spreekuren komen vragen binnen van zowel
jarigen. Tevens verleent dit onderdeel juridische hulp aan kinderen en
minderjarigen als volwassenen.
jongeren van 0 tot en met 18 jaar. De KJRW is bereikbaar via een eigen
Festivals
telefoonnummer en de locatie van Bureau Jeugdzorg Maastricht.
In 2009 waren er ook weer diverse festivals en activiteiten in Limburg waar de vrijwilligers van de KJRW met hun speciale bus hun opwachting
Beantwoorden vragen
hebben gemaakt. Zo waren ze te vinden op het Bevrijdingsfestival en op
2008
259
de Dag van de Rechten van de Jeugd.
2009
226
Vrijwilligers KJRW
Verschil
-33
De KJRW is de samenwerking aangegaan met de juridische opleiding van de Hogeschool Zuyd. Studenten van deze opleiding kunnen in het kader van hun studie bij de KJRW aan de slag als vrijwilliger. Er zijn inmiddels
KJRW: bijzondere spreekuren
18 vrijwilligers in dienst van de Kinder-en Jongerenrechtswinkel.
Het jaar 2009 heeft bij de Kinder-en Jongerenrechtswinkel in het teken gestaan van investeren in contacten en spreekuren. En dan met name bij
Het komende jaar
de gesloten jeugdinstelling het Keerpunt en bij de instelling voor bijzon-
In het jaar 2010 zal de KJRW meer gaan inzetten op naamsbekendheid
dere jeugdzorg Icarus.
omdat het aantal zaken toch is teruggelopen.
Niet alleen vindt er nu regelmatig overleg plaats tussen de KJRW en de medewerkers van het Keerpunt, maar vanaf 2009 vindt er ook elke maand een spreekuur binnen de gesloten setting van Icarus plaats. “Erg bijzonder,” vertelt Esther Pessers, coördinator van de KJRW. “Sinds september hebben we dus een maandelijks spreekuur bij Icarus. We bezoeken de jongeren binnen Icarus iedere derde donderdag van de maand. We merken dat er enthousiast gereageerd wordt op ons bezoek. Sinds september hebben we dan ook al 36 vragen beantwoord.” “De spreekuren bij het JJI het Keerpunt vinden al veel langer plaats en ook dat werkt erg goed. Vrijwilligers van de KJRW zijn er iedere dinsdag van de maand. Ze hebben dan onbeperkt toegang tot de jongeren die hun jeugddetentie uitzitten. Deze jongeren kunnen dan juridische vragen stellen aan een onafhankelijk persoon. Het gaat vaak over vragen die te maken hebben met huisregels, overplaatsingen en klachten. Sinds 2007 hebben we hier dan ook 67 vragen beantwoord,”vertelt Esther Pessers.
16
17
Personeel & Organisatie
De organisatieverandering
wordt geconstateerd dat iedereen vol overgave aan zijn of haar nieuwe
Voor Bureau Jeugdzorg Limburg heeft 2009 in het teken gestaan van een
taak begonnen is. Een mooi resultaat. Ondanks het gegeven dat één
organisatieverandering. De afdeling P&O heeft daarin een hele belang-
iemand niet meer in functie is.
rijke rol gespeeld om alles in goede banen te leiden. In 2008 is het besluit genomen om een organisatieverandering in te zetten. Een verandering
Maar daarmee is het proces nog lang niet afgerond. De regiomanagers
die enerzijds noodzakelijk is om een organisatie te bouwen die de maat-
en hun nieuwe teamleiders en gedragswetenschappers beginnen aan de
schappelijke opdrachten, die we nu en in de toekomst krijgen, zo goed
laatste stap. Het vormen van 21 lokale integrale teams. Iedere medewer-
mogelijk kan uitvoeren. Maar ook om de zo sterk gegroeide organisatie
ker kan zijn/haar voorkeur aangeven. Hoewel niet altijd de eerste voor-
goed bestuurbaar te houden, want onze organisatie bestaat uit ruim 640
keur gehonoreerd kan worden, gaan alle medewerkers, een enkele keer
medewerkers.
wat mopperend, akkoord. Uiteraard is het niet leuk en soms zelfs heel moeilijk om afscheid te nemen van je collega’s waar je al lang en intensief
Voor de medewerkers is vanaf het moment van de aankondiging van de
mee samenwerkt, maar op 1 september 2009 worden de nieuwe teams
organisatieverandering een tijd aangebroken van verwachting en onze-
officieel gevormd. En dan wordt al snel gesproken over ‘mijn’ team van
kerheid. Vanaf het begin heeft de Raad van Bestuur duidelijk aangege-
Helden-Beesel tot Maastricht-Oost.
ven: “we doen het met de mensen die we hebben”, wat zoveel betekent dat voor iedereen een arbeidsplek gegarandeerd is gebleven. Er zijn wel
Dit hele proces is uitgevoerd zoals gepland en ook nog eens binnen de
functies verdwenen, maar daar zijn ook nieuwe functies voor in de plaats
geplande tijd. Een compliment voor de organisatie, voor ons allen! Maar
gekomen. Voor de afdeling P&O is het een tijd geweest van begeleiden,
hiermee zijn we er nog niet. Inhoudelijk zal nog veel moeten gebeuren
meedenken over en het opstellen van een zo goed en efficiënt mogelijk
en er zal vorm moeten worden gegeven aan datgene waar deze organi-
proces om de juiste persoon op de juiste plek te krijgen. Daarbij is telkens
satieverandering voor bedoeld is. Een regio die als resultaatverantwoor-
uitgegaan van twee uitgangspunten; wat heeft de organisatie nodig en
delijke eenheid functioneert en waar lokale teams gezamenlijk verant-
hoe kunnen we zoveel mogelijk aan de wensen van iedere betrokkene
woordelijk zijn voor alle kinderen in ‘hun lokale gebied’.
voldoen.
Dan zijn er de komende jaren nog de verwachte nieuwe ontwikkelingen die van invloed zijn op het aantal arbeidsplaatsen en de functies binnen
De rol van de afdeling P&O is groot geweest. Van het maken van nieuwe
onze instelling. Dat zal de komende jaren op ons af komen, maar het
functiebeschrijvingen tot het opstellen van vele nieuwe contracten en
proces dat we het afgelopen jaar met ’n allen hebben doorgemaakt geeft
het mede opzetten van een leergang voor het nieuwe middenkader
ons het volste vertrouwen dat we met zoveel competente, loyale en
(teamleiders en gedragswetenschappers). Van de 9 bureaus Jeugdzorg
betrokken medewerkers de toekomst aankunnen.
in Limburg is teruggegaan naar vijf regio’s. Dat betekent voor negen medewerkers een andere functie. De ‘oude’ negen bureaumanagers zijn
Namens de afdeling Personeel & Organisatie,
begin 2009 aan hun nieuwe functie begonnen. Uiteraard pas na uitge-
Finy Ritzen
breide belangstellingsgesprekken en het afnemen van ontwikkel-assessments. Vijf van hen zijn nu regiomanager. Een van hen is hoofd P&O, een ander is programmamanager geworden en twee zijn portefeuillehouders
Aantal medewerkers
geworden met ieder specifieke taken en projecten.
01-01-2009
604
Daarnaast is begin 2009 is het proces gestart om zo’n 30 medewerkers
01-01-2010
619
Parttime
62%
Fulltime
38%
2008
5,58%
2009
6,90%
van de ‘oude staf’ te herplaatsen. Het uitgangspunt is altijd geweest: een benoeming als teamleider of als gedragswetenschapper, als duo en in principe werkzaam in de eigen regio. De inmiddels benoemde gedrags-
Dienstverband
wetenschappers volgen ook nog eens een zware masteropleiding aan de VU in Amsterdam. Voor één teamleider heeft de organisatieontwikkeling tot gevolg dat hij overgeplaatst werd naar een andere regio. Van de overige medewerkers zijn alle wensen ingewilligd kunnen worden. Maar niet alle functies zijn vervuld, helaas. Er zijn nog een aantal vacatures (zelfs nog in 2010) die ingevuld moeten worden voor met name de functie gedragswetenschapper. Het middenkader is op 1 mei 2009 als de voorgestelde duo’s aan de nieuwe opdracht begonnen. Soms nog wat onwennig, maar al gauw
18
Verzuimpercentage
19
Waar kunt u ons vinden Centraal Bureau
www.bjzlimburg.nl
Slachthuisstraat 33 6041 CB Roermond T 088 0073000 E
[email protected]
Bureau Jeugdzorg regio Maastricht-Heuvelland
Locatie Maastricht
Locatie Heuvelland
De Bosquetplein 1 6211 KJ Maastricht T 088 0072920 E
[email protected]
Adelbert van Scharnlaan 170 6224 JX Maastricht T 088 0072920 E
[email protected]
Bureau Jeugdzorg regio Parkstad Limburg Locatie Heerlen Kloosterweg 26 6412 CN Heerlen T 088 0072900 E
[email protected]
Locatie Kerkrade Kosterbeemden 45 6461 EA Kerkrade T 088 0072900 E
[email protected]
Bureau Jeugdzorg regio Westelijke Mijnstreek Locatie Sittard Bergerweg 100 6135 KD Sittard T 088 0072940 E
[email protected]
Bureau Jeugdzorg Midden-Limburg Locatie Roermond Mariagardestraat 64 6041 HM Roermond T 088 0072950 E
[email protected]
Locatie Weert Roermondseweg 10-12 6004 AS Weert T 088 0072950 E
[email protected]
Bureau Jeugdzorg Noord-Limburg Locatie Venlo Prinsenstraat 4 5913 ST Venlo T 088 0072970 E
[email protected]
Locatie Venray Noorderhof 14 5804 BV Venray T 088 0072970 E
[email protected]
Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) Regio Zuid- Limburg T 088 0072925 E
[email protected]
Regio Noord-en Midden Limburg T 088 0072975 E
[email protected]
Kinder-en Jongerenrechtswinkel (KJRW) De Bosquetplein 1 6211 KJ Maastricht T 043 3259757
