STUDIE 178 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL. Daktimmerman

STUDIE 178 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL Daktimmerman

BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL Daktimmerman sector: bouw - hout - decoratie subsector: hout

Sectorcommissie beroepsopleidingsprofielen bouw - hout - decoratie van de Vlaamse Onderwijsraad D/2001/6356/4

BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL DAKTIMMERMAN

I N H O U D

1

INLEIDING

1

1.1

Identificatie van het beroepsopleidingsprofiel 1.1.1 Gegevens beroepsprofiel 1.1.2 Gegevens beroepsopleidingsprofiel

1

1.2

Opdracht 1.2.1 Opdrachtgever 1.2.2 Doelstellingen

1

1.3

Ontwikkelingsproces

2

1.4

Legitimatie

2

2

SIT UERING VAN DE O PLEIDING EN

3

2.1

Gegevens uit de beroepenwereld 2.1.1 Beroepenstructuur 2.1.2 Geraadpleegde beroepsprofielen

3

2.2

Gegevens uit de opleidingenwereld 2.2.1 Opleidingenaanbod 2.2.2 Regionale spreiding opleidingen en tewerkstelling

3

2.3

Verantwoording van het te ontwikkelen beroepsopleidingsprofiel

5

3

HET BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL

6

3.1

Benaming van het beroepsopleidingsprofiel

6

3.2

Globale omschrijving van het beroepsopleidingsprofiel

6

3.3

Concrete vertaalslag 3.3.1 Bijeenbrengen van de relevante beroepsprofielen 3.3.2 Evaluatie van de taken uit het beroepsprofiel 3.3.3 Selectie van takenclusters en taken 3.3.4 Formulering van vaardigheden met de bijbehorende kennis, inhouden en context 3.3.5 Concrete uitwerking van de vertaalslag 3.3.6 Beroepshoudingen 3.3.7 Contextgegevens

6

3.4

Niveau van het beroepsopleidingsprofiel

19

4

BIBLIO G RAF IE

20


5

L IJST VAN DE M EDEW ERKERS

20

Bijlage 1: beroepenstructuur

21


1

INLEIDING

1.1

Identificatie van het beroepsopleidingsprofiel

1.1.1

Gegevens beroepsprofiel Sector Subsector Beroep Beroepsprofiel Gelegitimeerd door op

1.1.2

: : : : : :

1

bouw - hout - decoratie hout daktimmerman daktimmer koepelcommissie opleidingsprofielen 19 november 1999

Gegevens beroepsopleidingsprofiel Sectorcommissie vaste kern uitgebreide commissie Studiegebied Benaming van het profiel Legitimator Datum

1.2

Opdracht

1.2.1

Opdrachtgever

: : : : : : : : : :

BOUW - HOUT - DECORATIE DAKTIMMERMAN HOUT DAKTIMMERMAN Afdeling TSO/BSO Raad voor Volwassenenonderwijs Afdeling BuSO Afdeling TSO/BSO: 18 mei 2001 Raad voor Volwassenenonderwijs: 15 mei 2001 Afdeling BuSO: 17 mei 2001

De koepelcommissie Opleidingsprofielen stelde op de vergadering van 3 juli 1996 de vaste kern van de sectorcommissie opleidingsprofielen Bouw-hout-decoratie samen. De sectorcommissie werd op 16 oktober 1997 uitgebreid met het oog op de ontwikkeling van een beroepsopleidingsprofiel naar aanleiding van het toenmalig beschikbare beroepsprofiel daktimmerman (HIVA, 1996). In de loop van de ontwikkeling werden de werkzaamheden op vraag van de sociale partners opgeschort. De sector maakte nieuwe beroepsprofielen en op 19 november 1999 kreeg de sectorcommissie de opdracht om de nieuwe beroepsprofielen buitenschrijnwerker, binnenschrijnwerker, daktimmer in beroepsopleidingsprofielen om te zetten.

1.2.2

Doelstellingen 1 De uitbouw van het onderwijs optimaal verzekeren. 2 De opleiding beter laten aansluiten bij de arbeidsmarkt. 3 De uitstroom van gekwalificeerde daktimmerlui verhogen. Het geheel moet ook leiden tot een betere transparantie van het opleidingenaanbod.

2

1.3


Ontwikkelingsproces Het beroepsopleidingsprofiel wordt samengesteld volgens een handleiding voor het schrijven van beroepsopleidingsprofielen voor het secundair onderwijs en het volwassenenonderwijs, ontwikkeld door de Dienst voor Onderwijsontwikkeling. Het is afgeleid van het beroepsprofiel ‘Daktimmer’, opgesteld door HIVA in samenwerking met het Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid (HIVA/FVB, 1999). De uitgebreide sectorcommissie maakte gebruik van de werkgroepmethode en vergaderde op volgende dagen: vrijdag 17 november 2000 dinsdag 5 december 2000 donderdag 11 januari 2001 vrijdag 9 februari 2001 vrijdag 30 maart 2001.

1.4

Legitimatie De afdeling TSO/BSO, de Raad voor Volwassenenonderwijs en de afdeling BuSO legitimeren het beroepsopleidingsprofiel. Het BOP wordt als advies aan de overheid voorgelegd.

3


2

SITUERING VAN DE OPLEIDINGEN

2.1

Gegevens uit de beroepenwereld

2.1.1

Beroepenstructuur In bijlage 1 vindt u de beroepenstructuur zoals die door het Fonds voor de Vakopleiding in de Bouwnijverheid opgesteld werd (15 februari 2000).

2.1.2

Geraadpleegde beroepsprofielen Het beroepsprofiel Daktimmer, opgesteld door het Hoger Instituut voor de Arbeid (HIVA, 1999) in samenwerking met het Fonds voor de Vakopleiding in de Bouwnijverheid (FVB), is de basis voor het beroepsopleidingsprofiel Daktimmerman. Het beroepsprofiel omschrijft het beroep van daktimmerman als volgt (blz. 3): Een daktimmerman staat op een zelfstandige en verantwoordelijke wijze in voor het opmeten, uitzetten, maken, monteren en plaatsen van dakconstructies in de nieuwbouw en vernieuwbouw van woningen en bedrijfspanden. Het daktimmerwerk gebeurt na de voltooiing van de vloerplaten en de gevels. Het kan daarbij gaan om verschillende dakvormen: platte daken, hellende daken (zadeldak, zaagdak, wolfdak, mansardedak, tentdak of schilddak) en samengestelde daken.

2.2

Gegevens uit de opleidingenwereld

2.2.1

Opleidingenaanbod Opleidingen Hout worden aangeboden in het hogeschoolonderwijs van één cyclus, het voltijds secundair technisch en beroepsonderwijs (TSO en BSO), het deeltijds secundair beroepsonderwijs (DBSO), in het buitengewoon secundair beroepsonderwijs (BuSO in OV3 en 4) en in het volwassenenonderwijs. Buiten het onderwijs worden houtopleidingen aangeboden door VDAB en VIZO. 2.2.1.1 Overzicht van het met het beroepencluster direct overeenstemmende opleidingenaanbod de

Het voltijds secundair onderwijs biedt binnen het studiegebied Hout in de 2 en de de de 3 graad de studierichting Houttechnieken TSO aan, in de 2 graad de stude dierichting Hout BSO (met een vervolmakingsjaar), in de 3 graad de studierichde de tingen Houtbewerking BSO en in het 3 leerjaar van de 3 graad het specialisatiejaar Bijzondere schrijnwerkconstructies BSO. In het deeltijds onderwijs komen de benamingen Schrijnwerker-timmerman* en 1 Daktimmerman* voor. De opleidingen met een * worden ook in het systeem van jongerenleerlingwezen (JLW) aangeboden in samenspraak met het paritair leercomité voor de bouw. In het BuSO biedt het onderwijs in OV 3 de kwalificatietechniek Timmerwerk aan.

1

In het JLW heet dit Timmerman.

4


Schematisch overzicht van het aanbod Voltijds Deeltijds BuSO

GO ✗ ✗

CVPO ✗

OVSG ✗

-

✗

-

VSKO ✗ ✗ ✗

Het Vlaams Instituut voor Zelfstandig Ondernemen (VIZO) organiseert de opleiding Schrijnwerker-timmerman, zowel in leertijd als voor ondernemers. De Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB) organiseert de beroepsgerichte vaktechnische opleiding Buitenschrijnwerker, waarin zich een module ‘daktimmer' bevindt. 2.2.1.2 Overzicht van het met het beroepencluster aanverwante opleidingenaanbod Het hogeschoolonderwijs van één cyclus biedt in het studiegebied Industriële Wetenschappen en Technologie de basisopleiding Hout aan. de

Het voltijds secundair onderwijs biedt binnen het studiegebied Bouw in de 2 graad de studierichting Bouw- en houtkunde TSO aan en binnen het studiegebied de de Hout in het 3 leerjaar van de 3 graad het specialisatiejaar Hout constructie- en planningstechnieken. In het DBSO komen de benamingen Schrijnwerker, Binnenschrijnwerker, Buitenschrijnwerker, Houtbewerker* en Machinale houtbewerker voor. De opleidingen met een * worden ook in het systeem van jongerenleerlingwezen (JLW) aangeboden in samenspraak met het paritair leercomité voor de bouw. Onder het paritair leercomité voor hout en stoffering (PC) is er een opleiding Schrijnwerkerij. In het buitengewoon secundair onderwijs worden de kwalificatietechnieken Schrijnwerk en Houtbewerking aangeboden. Het secundair volwassenenonderwijs (OSP) verzorgt in het studiegebied Hout de afdelingen Schrijnwerkerij, Houtbewerking-schrijnwerkerij, Hout, Houtbewerking, Hout en bouw en Meubelmaken-schrijnwerkerij. Het hoger onderwijs voor sociale promotie biedt binnen de categorie Technisch de afdelingen Bouw- en houtconstructie en Bouw-hout aan. De Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB) organiseert de beroepsgerichte vaktechnische opleiding Binnenschrijnwerker. 2.2.1.3 Onderzoek naar de bevolking van de opleidingen De tabel geeft een overzicht van het aantal leerlingen in het schooljaar 19992000 in het voltijds secundair onderwijs: Studierichting Houttechnieken TSO Houtbewerking BSO Houtbewerking schrijnwerkerij BSO Bijzondere schrijnwerkconstructies BSO

2de graad 1 239 (1 124 jongens en 15 meisjes) 3 084 (3 018 jongens en 66 meisjes) -

Aantal leerlingen 3de graad 995 (985 jongens en 10 meisjes) 2 084 (2 055 jongens en 29 meisjes) 283 (273 jongens en 10 meisjes) -

3de lj 3de graad 121 (119 jongens en 2 meisjes)


5

Op 1 februari 2000 volgden in het DBSO, volgens een bevraging bij de coördinatoren, 5 leerlingen een opleiding Daktimmerman en 11 leerlingen een opleiding Schrijnwerker-timmerman. In het BuSO volgde in het schooljaar 1998-99 (in opleidingsvorm 3) 1 leerling de kwalificatietechniek Timmerwerk. In 2000 beëindigden bij de VDAB 50 cursisten de opleiding Schrijnwerker, die een module Daktimmer bevat. Het Vlaams Instituut voor het Zelfstandig Ondernemen (VIZO) had op 30 oktober 2000 in de opleiding Schrijnwerker - timmerman 295 cursisten in leertijd en 135 cursisten in ondernemersopleiding.

2.2.2

Regionale spreiding van het opleidingenaanbod en de tewerkstelling in Vlaanderen en het Brussels Gewest De opleiding wordt verspreid over het hele grondgebied van Vlaanderen aangeboden en de afgestudeerden kunnen in de hele Vlaamse en Brusselse regio aan het werk.

2.3

Verantwoording van het te ontwikkelen beroepsopleidingsprofiel Het is wenselijk dat opleidingen bij de vraag van de arbeidswereld aansluiten. De fase waarin het beroepsprofiel ontwikkeld wordt, biedt de sociale partners en de opleidingeninstanties de mogelijkheid om samen te overleggen wat de beroepsopleiding minimaal moet omvatten. Het onderliggend beroepsopleidingenprofiel beantwoordt aan die vraag en maakt het mogelijk dat de beroepsopleiding aansluit bij de vraag van de arbeidswereld.

6


3

HET BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL (BOP)

3.1

Benaming van het beroepsopleidingsprofiel Het beroepsopleidingsprofiel heet Daktimmerman en beschrijft de kwalificatie Daktimmerman.

3.2

Globale omschrijving van het beroepsopleidingsprofiel De leerling/cursist leert de eigen werkzaamheden voor daktimmerwerk in overleg met andere vaklui organiseren, onderdelen van daktimmerwerk vervaardigen en elementen vergaren, daktimmerwerk van een plat dak en van een hellend dak plaatsen en afwerken.

3.3

Concrete vertaalslag

3.3.1

Bijeenbrengen van de relevante beroepsprofielen Het beroepsopleidingsprofiel wordt afgeleid van het beroepsprofiel Daktimmer (HIVA/FVB, 1999).

3.3.2

Evaluatie van de taken uit het beroepsprofiel Het toegeleverde beroepsprofiel kan ondergebracht worden in type A: dat is een beroepsprofiel dat takenclusters omvat voorzien van kennis, attitudes en contextgegevens.


3.3.3

7

Selectie van takenclusters en taken De takenclusters van het beroepsprofiel Daktimmer werden als volgt omgezet in vaardigheidsclusters: BEROEPSPROFIEL

BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL

Voorbereidende taken:

Vaardigheidscluster 1: De eigen werkzaamheden voor daktimmerwerk organiseren

Inrichten van de werkplek (tabel 1); Planning werkzaamheden (tabel 2); Stockbeheer (tabel 3); Uitvoerende taken: Uitsmetten (tabel 4); Verzagen (tabel 5); Schaven (tabel 6); Afschrijven van de onderdelen (tabel 7); Bewerken van de onderdelen (tabel 8); Oppervlaktebehandeling (tabel 9); Transporteren van constructies naar de bouwwerf (tabel 10); Aanbrengen van balklagen en balklagen met platen en planken voor platte daken (tabel 11); Plaatsen van de muurplaat voor een hellend dak (tabel 12); Plaatsen van de nok (tabel 13); Maken en plaatsen van spanten (tabel 14); Maken en plaatsen van gordingen bij gebinteconstructie (tabel 15); Maken en plaatsen van kepers bij gebinteconstructie (tabel 16); Aanbrengen van traditionele draagelementen van de dakbedekking (tabel 17); Plaatsen van zelfdragende dakplaten (tabel 18); Maken en plaatsen van dakkapellen (tabel 19); Plaatsen van dakvensters (tabel 20); Afwerken van goten en dakranden (tabel 21); Aanbrengen van isolatie en respectievelijk hellende en platte daken (tabel 22);

Vaardigheidscluster 2: Onderdelen van daktimmerwerk vervaardigen en de elementen vergaren Vaardigheidscluster 3: Het timmerwerk van een plat dak uitvoeren Vaardigheidscluster 4 : Het timmerwerk van een hellend dak uitvoeren

Ondersteunende taken (tabel 23)

Taken uit het beroepsprofiel die niet naar vaardigheden voor de beginnend beroepsbeoefenaar vertaald werden: ‘het vervoeren van constructies of onderdelen naar de bouwwerf of de plaats van de bestemming’: het leren rijden met een bedrijfswagen behoort volgens de sectorcommissie niet tot het beroepsopleidingsprofiel. Wat de toekomstige beginnend beroepsbeoefenaar wel leert, is het vakkundig laden en stouwen van constructie-elementen en ze na transport vakkundig lossen, opslaan en beschermen.

8


‘isoleren’: indien de isolatie in een plat dak boven de dichting zit, dan is het plaatsen ervan voor de dakafdichter; indien isolatie in een hellend dak onder de dichting zit en er een afwerking nodig is, dan is isolatie plaatsen een taak voor de binnenschrijnwerker; indien het om het aanbrengen van isolatie tussen de kepers en de roostering gaat, is er geen speciale vaardigheid nodig. Daarom werd isoleren niet als vaardigheid in het beroepsopleidingsprofiel opgenomen. Volgende beroepshoudingen uit het beroepsprofiel werden niet naar beroepshoudingen voor de beginnend beroepsbeoefenaar vertaald: ‘improvisatievermogen: op de werf zal men soms een oplossing moeten bedenken voor onvoorziene situaties (opening met andere afmetingen, stockeringsplaats, doorgangen)’; ‘kritische ingesteldheid: op de werf dient men eveneens aandacht te hebben voor eventuele fouten of onvolkomenheden in het werk van voorgangers (ruwbouw, stukadoor) om te vermijden dat de verantwoordelijkheid hiervoor verschuift naar de schrijnwerker’: de vaardigheden van het beroepsopleidingsprofiel zullen de beginnend beroepsbeoefenaar in staat stellen om onvoorziene situaties en problemen het hoofd te bieden. Volgende beroepshouding werd toegevoegd: ‘Zelfevaluatie: bereid zijn het eigen aandeel in de totstandkoming van het eindresultaat te evalueren’. De beginnend Daktimmerman heeft de clusters 1, 2 , 3 en 4 verworven.

3.3.4

Formulering van vaardigheden met de bijbehorende kennis, inhouden en context De specifieke mate van beheersing van de vaardigheden en kennis wordt genuanceerd aan de hand van volgende criteria: Vaardigheden V1 = oriëntering Een cluster van vaardigheden waarmee de lerende/beginnende beroepsbeoefenaar kennis maakt. Hij/zij neemt deze vaardigheden waar of voert ze kort uit om een beter beeld te krijgen van de beroepsactiviteiten binnen de bedrijfstak. V2 = onder begeleiding uitvoeren. De lerende/beginnende beroepsbeoefenaar voert deze vaardigheden uit in situaties waarin het voordoen/nadoen een rol spelen of waarin de verantwoordelijkheid voor de uitvoering bij derden ligt. V3 = zelfstandig uitvoeren De lerende/beginnende beroepsbeoefenaar voert deze vaardigheden uit in situaties waarin hij/zij op eigen initiatief handelt of waarin de verantwoordelijkheid bij de lerende zelf ligt. V4 = begeleidend uitvoeren De lerende/beginnende beroepsbeoefenaar voert deze vaardigheden uit in situaties waarin hij/zij de verantwoordelijkheid voor de uitvoering door derden op zich neemt.


9

Ondersteunende kennis K1 = feitelijke kennis Deze kennis is op herkenning uit te voeren. (Dit niveau kan omschreven worden door middel van werkwoorden van het type: reproduceren, bewust zijn, herinneren, herkennen, registreren, opnoemen, aanduiden, benoemen, opsommen…) K2 = begripsmatige kennis Deze kennis is op inzicht terug te voeren. (Begrijpen, verstaan, aantal aangeven, verband uitdrukken, bewijzen, voorbeelden geven, typren, de essentie aangeven, omschrijven, met eigen woorden zeggen…) K3 = kennistoepassing Deze kennis past de feitelijke en begripsmatige kennis toe. (Gevarieerd aanwenden, uitwerken, beoordelen, evalueren, produceren, vergelijken met, structureren…) K4 = integrerende kennis De kennis in nieuwe situaties toepassen en zoeken naar innovaties.

10

3.3.5


Concrete uitwerking van de vertaalslag

CLUSTER 1: DE EIGEN WERKZAAMHEDEN VOOR DAKTIMMERWERK ORGANISEREN

Cluster van vaardigheden De beginnende beroepsbeoefenaar kan:

1.1

1.2

instructies i.v.m. veiligheid, gezondheid, hygiëne en milieu uitvoeren persoonlijke beschermingsmiddelen gebruiken

Mate van Ondersteunende kennis (K) beheersing en vaardigheden (V)

V3

−

instructies kunnen lezen

V3

V3

−

risico’s eigen aan het beroep beschermingsmiddelen principes van ergonomie voor de daktimmerman risico’s eigen aan de sector pictogrammen gebruikt in de sector werkplaats- en bouwplaatsreglement etiketten van houtbehandelings- en verdunningsproducten kunnen lezen legende, genormaliseerde en symbolische voorstellingen dakvorm en dakopbouw vormvaste constructies en constructieonderdelen krachtenwerking schaal en schaalfactor een architectuurplan kunnen lezen een uitvoeringsplan kunnen lezen ruimtelijk voorstellingsvermogen

K2

− −

1.3

collectieve beschermingsmaatregelen volgens instructies toepassen

V3

− − − −

1.4

een werkopdracht lezen en in team bespreken

V3

−

− − − − − − −

1.5

aanvullende uitvoeringstekeningen op schaal en aanvullende schetsen maken

Mate van beheersing

V3

K2 K2 K2 K2 K2 V3

K2

K2 K2 K2 V2 V2 V2 V3

11



1.6

afhankelijk van de opdracht de werkmethode bepalen


V2

−

− − − −

1.7

1.8

de bestaande toestand van de ruwbouw met het oog op het uit te voeren daktimmerwerk helpen opmeten voor het uit te voeren werk de materiaalstaat opstellen

V2

−

−

V3

−

− −

1.9

volgens opgedragen procedures geleverd materiaal in ontvangst nemen

V3

− − −

1.10 materiaal volgens richtlijnen veilig opslaan en beschermen

V3

−

− − − −

Mate van beheersing

factoren die de keuze van de werkmethode beïnvloeden opbouwsystemen gereedschappen en machines verbindingstechnieken en uitvoeringstechnieken eigen mogelijkheden en uitvoeringsverantwoordelijkheid onderkennen elementaire begrippen van de ruwbouw en de ruwbouwafwerking meetgereedschap

K2

courant gebruikte handelsafmetingen van massief hout en plaatmateriaal oppervlakten en volumes kunnen berekenen technische informatie over materialen inwinnen materialenkennis elementen van een leveringsbon nagaan of het geleverde materiaal conform is met de leveringsbon klimatologische invloeden op hout en plaatmateriaal stapeltechnieken intern en extern transport verpakkings- en beschermingsmateriaal veiligheidsrichtlijnen toepassen systemen om de voorraad bij te houden

K2

K2 K2 K2 V3

K2 K2

V3 V3 K2 K2 V3

K2 K2 K2 K2 V3

1.11 stockwijzigingen volgens instructies noteren en meedelen 1.12 de nodige materialen, gereedschappen en handmachines klaarzetten

V3

−

V3

− −

principes van ergonomie hef-, til- en verplaatsingstechnieken toepassen

K2 V3

1.13 resten en afval volgens instructies sorteren en opslaan 1.14 eigen gereedschap onderhouden

V3

−

onderhoud van gereedschap

K2

V3

K2

12


1.15 machines en bijbehorend gereedschap onderhouden en defecten melden 1.16 werkomgeving ordelijk houden 1.17 de administratie van de eigen prestaties (aantal gewerkte uren, verbruikt materiaal,…) bijhouden 1.18 constructie-elementen voor transport laden en stabiel stouwen 1.19 volgens instructies de werkplek voorbereiden 1.20 volgens instructies de constructie-elementen op de bouwplaats afladen, veilig en oordeelkundig op de voorziene plaats neerzetten, opslaan en beschermen



V3

Mate van beheersing

−

onderhoud van machines en bijbehorend gereedschap

K2

− −

laadtechnieken stouwtechnieken

K2 K2

− − − −

bouwplaatsinrichting stapeltechnieken beschermtechnieken hef-, til- en verplaatsingstechnieken

K2 K2 K2 K2

V3 V3

V3

V3 V3

13


CLUSTER 2: ONDERDELEN VAN DAKTIMMERWERK VERVAARDIGEN EN ELEMENTEN VERGAREN


2.1

2.2

2.3

2.4

2.5

2.6

2.7

2.8

voor het uitvoeren van de opdracht uit de beschikbare voorraad een verantwoorde keuze van hout en plaatmateriaal maken hout en plaatmateriaal uitsmetten rekening houdend met de eigenschappen, de structuur, de productievereisten en de bestemming tijdens het hele proces de bruikbaarheid van de bewerkte delen volgens hun bestemming beoordelen een geschikte zaagmachine kiezen, instellen en hout en plaatmateriaal op maat zagen

bepalen of reststukken voor hergebruik in aanmerking komen een geschikte schaafmachine kiezen en instellen en hout met een gepaste techniek schaven

de definitieve plaats van de onderdelen in de constructie vastleggen en ze volgens instructies paren en coderen profileringen en verbindingen afschrijven


V2

V3

kwaliteitskenmerken van materialen − de vochtigheidsgraad van hout kunnen meten −

profileringen met een geschikte machine/geschikt gereedschap maken 2.10 houtverbindingen met een geschikte machine/geschikt gereedschap maken

K2 V3

kunnen afkorten kunnen kantrechten kunnen coderen bij het uitsmetten

V3 V3 V3

zaagmachines: soorten en hulpstukken − zaagtechnieken − kunnen coderen na het verzagen − veiligheidsrichtlijnen toepassen

K2

schaafmachines: soorten en hulpstukken − schaaftechnieken − kunnen coderen na het schaven − veiligheidsrichtlijnen toepassen

K2

meet- en afschrijfgereedschap factoren die de profilering beïnvloeden veiligheidsrichtlijnen toepassen machines/gereedschap om te profileren verbindingstechnieken veiligheidsrichtlijnen toepassen

K2

− − −

V3

V3

−

K2 V3 V3

V3

V3

−

K2 V3 V3

V3

V3

− −

2.9

Mate van beheersing

V3

− −

V3

− −

K2 V3 K2 K2 V3

14


2.11 bewerkingen en behandelingen die na het vergaren niet meer uitgevoerd kunnen worden, uitvoeren 2.12 niet-demonteerbare constructie-elementen vergaren met lijm/mechanische verbindingsmiddelen



V3

V3

− − − − −

−

2.13 demonteerbare constructie-elementen voorlopig vergaren 2.14 manueel en machinaal schuren

V3

2.15 een houtbeschermingslaag en een afwerkingslaag manueel volgens verwerkingsinstructies aanbrengen

V3

V3

−

− −

− − − −

2.16 klaargemaakte constructie-elementen volgens richtlijnen opslaan en beschermen

Mate van beheersing

V3

−

− − −

machines om te vergaren lijmsoorten en hun toepassingsgebied verlijmtechnieken verwerkingsrichtlijnen toepassen mechanische verbindingsmiddelen: soorten en hun toepassingsgebied verbindingstechnieken

K2 K2

schuurgereedschap en machines: soorten en hulpstukken schuurtechnieken classificatiekenmerken van behandelingsproducten en hun toepassingsgebied (producten op waterbasis/oliebasis) beschermingstechnieken afwerkingstechnieken gereedschap richtlijnen i.v.m. veiligheid, milieu en hygiëne toepassen klimatologische invloeden op het hout en plaatmateriaal stapeltechnieken verpakkings- en beschermingsmateriaal veiligheidsrichtlijnen toepassen

K2

K2 V3 K2

K2

K2 K2

K2 K2 K2 V3

K2 K2 K2 V3

15


CLUSTER 3: HET TIMMERWERK VAN EEN PLAT DAK UITVOEREN


3.1

in teamverband een houten balklaag uitzetten

Mate van ondersteunende kennis (k) beheersing en vaardigheden (v)

V2

− −

3.2

een houten balklaag voor een plat dak plaatsen

V3

− −

− − −

− − − − −

3.3

een houten balklaag aan de ruwbouw verankeren en opsluiten

V3

− − − − −

3.4

hellingswiggen manueel zagen en plaatsen

V3

− − −

3.5

volgens richtlijnen plaatmateriaal en planken manueel verzagen en plaatsen gootconstructies timmeren en bekleden

V3

−

V3

−

randen en oversteken timmeren

V3

3.6

3.7

Mate van beheersing

balklagen voor dak en vloer uitzettechnieken plaatsingstechnieken hef-, til- en verplaatsingstechnieken toepassen draagrichting van de balken dakopbouw bij platte daken uitvoeringswijzen voor uitsparingen in metselwerk in te metselen delen kunnen verduurzamen raveelstukken kunnen plaatsen verbindingstechnieken verbindingsmateriaal in de dwarse richting tussen de balken verstevigingen kunnen aanbrengen verankeringstechnieken verankeringsmateriaal opsluittechnieken opsluitmateriaal krimp- en uitzettingsverschijnselen handzaaggereedschap handzaagmachines afmetingen van wiggen kunnen bepalen bevestigingsmateriaal en -technieken

K2

bekledingsmateriaal: soorten en hun bevestigingstechnieken

K2

K2 K2 V3 K2 K2 K2 V3 V3 K2 K2 V3

K2 K2 K2 K2 K2 K2 K2 V3 K2

16


CLUSTER 4: HET TIMMERWERK VAN EEN HELLEND DAK UITVOEREN


4.1

4.2 4.3

4.4

4.5 4.6

4.7


een muurplaat plaatsen en aan de ruwbouw vormvast bevestigen

V3

in teamverband een dakvorm uitzetten in teamverband een dakconstructie op de ruwbouw uitzetten spantonderdelen op ware grootte uitleggen en verbindingen bepalen spantonderdelen op maat zagen spantonderdelen vormvast aan elkaar bevestigen een spant in het vlak en te lood stellen

V2

lengteverbindingen kunnen maken − bevestigingstechnieken − plaatsingstechnieken − uitzettechnieken voor dakconstructies −

4.9

spantonderdelen aan de ruwbouw bevestigen en windverbanden plaatsen nok en gordingen plaatsen

V3 K2 K2 K2

V2

V2

V3 V3

−

bevestigingsmateriaal en -technieken

K2

V2

−

stel- en schoortechnieken plaatsingstechnieken hef-, til- en verplaatsingstechnieken toepassen bevestigingstechnieken plaatsingstechnieken

K2

plaatsingstechnieken draagrichting van de balken dakopbouw bij hellende daken uitvoeringswijzen voor uitsparingen in metselwerk in te metselen delen kunnen verduurzamen raveelstukken kunnen plaatsen verbindingstechnieken verbindingsmateriaal lengteverbindingen kunnen maken in de dwarse richting tussen de balken verstevigingen kunnen aanbrengen ter plaatse de nok en overstekende gordingen kunnen profileren

K2 K2

− −

4.8

Mate van beheersing

V2

− −

V3

− − − −

− − − − − −

−

K2 V3

K2 K2

K2 K2 V3 V3 K2 K2 V3 V3

V3

17




4.10 gordingen aan de ruwbouw verankeren

V3

4.11 zaagvlakken van kepers bepalen 4.12 kepers zagen en plaatsen 4.13 een onderdak plaatsen

K2 K2 K2 K2 K2

V2

opsluittechnieken opsluitmateriaal verankeringstechnieken verankeringsmateriaal krimp- en uitzettingsverschijnselen − soorten kepers

V3

−

K2

V3

−

zaag- en plaatsingstechnieken onderdak: soorten, kenmerken plaatsings- en bevestigingstechnieken materiaalkennis handelsafmetingen plaatsingstechnieken bevestigingstechnieken bevestigingsmateriaal zelfdragende dakplaten: soorten en kenmerken aansluitingsmateriaal aansluitingstechnieken technische documentatie kunnen raadplegen

− − − − −

−

4.14 tengels plaatsen

V3

− −

4.15 zelfdragende dakplaten plaatsen

V3

− − − − − − −

4.16 goten, dakranden en dakoversteken timmeren 4.17 een dakkapel timmeren

K2

K2 K2 K2 K2 K2 K2 K2 K2 K2 K2 V2

V3 V3

− − − − − −

4.18 een dakvlakraam plaatsen

Mate van beheersing

V3

−

dakkapelopbouw montagetechnieken plaatsingstechnieken voor dakkapellen bevestigingstechnieken aansluitingstechnieken aan het dak afwerkingstechnieken voor dakkapellen technieken om ravelen te plaatsen

K2 K2 K2 K2 K2 K2 V2

18


3.3.6

Beroepshoudingen Beroepshoudingen zijn niet rechtstreeks af te leiden uit de te verrichten taken. Toch kunnen een aantal houdingen als noodzakelijk beschouwd worden voor het uitoefenen van het beroep. Veiligheidsbewustzijn Erop gericht zijn veilig te werken, met bijzondere aandacht voor de risico’s voor zichzelf en voor anderen bij het samen werken op een dak. Ordelijkheid Erop gericht zijn de werkomgeving ordelijk te houden zodat het werk in de meest optimale omstandigheden kan worden uitgevoerd. Precisie en accuratesse Erop gericht zijn alles met de vereiste precisie uit te voeren om een kwaliteitsvol resultaat te kunnen bereiken. Zin voor samenwerking Bereid zijn met elkaar te overleggen en collega’s bij te staan om een kwaliteitsvol resultaat te kunnen bereiken. Openstaan voor vragen, wensen, suggesties en opmerkingen van klanten en collega’s. Verantwoordelijkheidsgevoel Mee willen helpen aan een veilige en kwaliteitsvolle uitvoering en afwerking van het werk, met respect voor andermans eigendom. Erop gericht zijn de ter beschikking gestelde materialen, gereedschappen, hulpmiddelen en machines en de beschikbare tijd optimaal te gebruiken. Erop gericht zijn veilig te werken. Zelfstandigheid Bereid zijn zelfstandig, onder beperkt of zeer algemeen toezicht, aan een taak te werken. Zelfevaluatie Bereid zijn het eigen aandeel in de totstandkoming van het eindresultaat te evalueren.

3.3.7

Contextgegevens2 Het werk vindt in verschillende omstandigheden plaats, zowel in een atelier als op de bouwplaats. In een atelier gaat het om beheersbare omstandigheden, een vertrouwde organisatie- en communicatieroutine en bekende collega’s. Op de werf of tijdens de installatie wordt de daktimmerman geconfronteerd met minder beheersbare, minder voorspelbare omstandigheden en contacten met werknemers uit andere bedrijven en beroepen en ook met derden (klant, bouwheer, architect). Een toekomstig daktimmerman leert rekening houden met specifieke arbeidsomstandigheden.

2

Beroepsprofiel Daktimmer, HIVA/FVB, Brussel, 1999


3.4

19

Niveau van de kwalificatie In de regel is de daktimmerman enkel verantwoordelijk voor de uitvoering van het opgedragen werk. De planning en de coördinatie ervan gebeurt door de ploegbaas. Er is ook sprake van een coöperatieve verantwoordelijkheid waar de daktimmerman met collega’s samenwerkt. Het takenpakket bestaat voornamelijk uit het toepassen van routines en standaardprocedures. Het betreft beroepsgebonden vaardigheden en kennis. Gezien de mate van verantwoordelijkheid, complexiteit van de arbeidssituatie en transfer stelt de uitgebreide sectorcommissie voor de kwalificatie Daktimmerman op niveau 2 te plaatsen (De handleiding voor het schrijven van beroepsopleidingsprofielen omschrijft dat niveau als volgt: ‘Een kwalificatie die vooral praktisch werk omvat, dat zelfstandig kan worden uitgevoerd binnen de grenzen van de aangeleerde technieken').

20

4


BIBLIOGRAFIE Beroepsprofiel Daktimmerman, Brussel, HIVA/Fonds voor de Vakopleiding in de Bouwnijverheid, 1999. Handleiding voor het schrijven van beroepsopleidingsprofielen voor het secundair en volwassenenonderwijs. Brussel, Dienst voor Onderwijsontwikkeling, 1998. Statistisch jaarboek van het Vlaams onderwijs, Brussel, Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap - Departement Onderwijs.

5

LIJST VAN DE MEDEWERKERS ♦

Gilbert Vanden Borre, voorzitter, VVKSO

♦

Erik De Ridder, Fonds voor de Vakopleiding in de Bouwnijverheid (FVB)

♦

André De Potter, Confederatie Bouw, Vlaamse Schrijnwerkers

♦

Alfons Claeys, Confederatie Bouw, Vlaamse Schrijnwerkers

♦

Patrick Decolvenaer, Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding

♦

Chris Van den Vreken, Dienst voor Onderwijsontwikkeling

♦

Wim Coppens, GO

♦

Andries Wydooghe, VVKSO

♦

Luck Naert, Vlaamse Dienst van het Katholiek Volwassenenonderwijs (VDKVO)

♦

Gilbert Colman, OVSG

♦

Karl Fret, Provinciale Technische Scholen – Boom, CVPO

♦

Georges Vandromme, Inspectie

♦

Frans Allard/Rita Vanheste, Vlaamse Onderwijsraad


Bijlage 1: BEROEPENSTRUCTUUR: FONDS VOOR DE VAKOPLEIDING 15 FEBRUARI 2000

werktu igku ndige voor bagge rva art bag ger bag gerwerker torenkraa nbestu urder kraanb estuur der bestuurde r mob iele kra an en ve rreiker boo rder bro nbemaler weg- en wate rbouw

heimachinist chauffeur bou wpla atsmachinist wegenwerker

natuur steenb ewe rke r metse laar bekiste r ijzervlechte r ruwbou w

werfbedien er betonh erstelle r pre fab -monteerder gevelwerker voeger dekvloerleg ger

afwerking ruwbouw

tegelzette r stu kad oor dakdekker

dak dakdichter sch rijnwerker-timme rman hou t interieu rbouwer glas

glaswerker ste llingbouwer

bou winstallaties

indu striële isolateur monteur CV sanitair installa teu r sch ilder-de cor ate ur

verf indu strieel sch ilder magazijnier

21

STUDIE 178 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL. Daktimmerman

Recommend Documents