STUDIE 130 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL Magazijnier
BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL Magazijnier sector : handel - administratie subsector : handel
Sectorcommissie beroepsopleidingsprofielen handel - administratie van de Vlaamse Onderwijsraad D/1999/6356/24
B E R O E P S O P LE ID IN GS P R O F IE L M AGAZ IJ N IE R
I N H O U D 1
INLEIDING
1
1.1
Identificatie van het beroepsopleidingsprofiel 1.1.1 Gegevens beroepsprofiel 1.1.2 Gegevens beroepsopleidingsprofiel
1
1.2
Opdracht 1.2.1 Opdrachtgever 1.2.2 Doelstellingen
1
1.3
Ontwikkelingsproces
2
1.4
Legitimatie
3
2
SITUERING VAN DE OPLEIDINGEN
4
2.1
Gegevens uit de beroepenwereld 2.1.1 Beroepenstructuur 2.1.2 Geraadpleegde beroepsprofielen
4
Gegevens uit de opleidingenwereld Opleidingenaanbod Regionale spreiding van het opleidingenaanbod en de tewerkstelling in Vlaanderen en het Brussels Gewest
6
2.3
Verantwoording van het te ontwikkelen beroepsopleidingsprofiel
7
3
HET BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL
8
3.1
Benaming van het beroepsopleidingsprofiel
8
3.2
Globale omschrijving van het beroepsopleidingsprofiel
8
3.3
Concrete vertaalslag 3.3.1 Bijeenbrengen van de relevante beroepsprofielen 3.3.2 Evaluatie van de taken uit het beroepsprofiel 3.3.3 Selectie van takenclusters en taken 3.3.4 Formulering van vaardigheden met bijbehorende kennis, houdingen en context 3.3.5 Concrete uitwerking van de vertaalslag 3.3.6 Beroepshoudingen 3.3.7 Contextgegevens
8
3.4
Niveau van de beroepsopleiding
16
4
BIBLIOGRAFIE
17
5
LIJST VAN MEDEWERKERS
18
BIJLAGE 1: Voorstel van beroepenstructuur Handel-Administratie (januari 99)
19
2.2
2.2.1 2.2.2
B E R O E P S O P L E ID IN G S P R O F IE L M A G A Z IJ N IE R
1
INLEIDING
1.1
Identificatie van het beroepsopleidingsprofiel
1.1.1
Gegevens beroepsprofiel Sector : Subsector : Beroep : Beroepsprofiel : Gelegitimeerd door : op :
1.1.2
1
handel-administratie handel magazijnier / magazijnchef / logistiek manager magazijnier / magazijnchef / logistiek manager koepelcommissie opleidingsprofielen 16 oktober 1997
Gegevens beroepsopleidingsprofiel Sectorcommissie: vaste kern : uitgebreide commissie : Benaming van het profiel : Legitimator : Datum
1.2
Opdracht
1.2.1
Opdrachtgever
:
HANDEL-ADMINISTRATIE AANKOOP / VERKOOP / LOGISTIEK MAGAZIJNIER
Afdeling TSO/BSO Raad voor Volwassenenonderwijs Afdeling BuSO Afdeling TSO/BSO: 24 september 1999 Raad voor Volwassenenonderwijs: 25 mei 1999 Afdeling BuSO: 17 juni 1999
De koepelcommissie Opleidingsprofielen stelde op de vergadering van 14 november 1996 de vaste kern van de sectorcommissie opleidingsprofielen HandelAdministratie samen. De sectorcommissie werd op 16 oktober 1997 uitgebreid met het oog op de ontwikkeling van beroepsopleidingsprofielen naar aanleiding van beroepsprofielen voor de logistiek (logistiek manager, magazijnchef, magazijnier), omschreven in ‘Onderzoek naar een toekomstgerichte beroepen- en kwalificatiestructuur in de Belgische groothandel’ (CEVORA, november 1996).
1.2.2
Doelstellingen 1 2 3
De uitbouw van het onderwijs optimaal verzekeren. De opleidingen van logistieke medewerkers beter laten aansluiten bij de arbeidsmarkt. De uitstroom van gekwalificeerde logistieke medewerkers verhogen.
B E R O E P S O P L E ID IN G S P R O F IE L M A G A Z IJ N IE R
2
De beroepsprofielen logistiek (logistiek manager, magazijnchef, magazijnier) in ‘Onderzoek naar een toekomstgerichte beroepen- en kwalificatiestructuur in de Belgische groothandel’ (CEVORA, november 1996) omschrijft drie niveaus in de logistiek: MAGAZIJNIER Magazijnchef Logistiek manager De magazijnier voert ten behoeve van een optimale goederenstroom de operationele werkzaamheden in het kader van de ontvangst, de opslag en het verzendklaar maken van goederen in het magazijn uit. De magazijnchef coördineert en begeleidt de werkzaamheden in het magazijn ten behoeve van een optimale goederenstroom en voert deze werkzaamheden ook uit. De logistiek manager houdt zich bezig met de planning, uitvoering en controle van de totale goederenstroom. Een onderdeel hiervan is het coördineren van werkzaamheden die worden uitgevoerd binnen de transport- en magazijnafdeling. Een afgestudeerde, die de vaardigheden beheerst, moet voldoen aan de beroepsvereisten van een beginnend magazijnier, zoals opgesomd in het hierna volgende beroepsopleidingsprofiel. Een gerichte gedegen opleiding kan de kloof tussen vraag en aanbod helpen dichten en de distributiesector in staat stellen de toekomstige evoluties met werknemers met een breed toepasbare beroepskennis tegemoet te zien.
1.3
Ontwikkelingsproces Het beroepsopleidingsprofiel wordt samengesteld op basis van een handleiding voor het schrijven van beroepsopleidingsprofielen voor het secundair onderwijs en het volwassenenonderwijs, ontwikkeld door de Dienst voor Onderwijsontwikkeling. Het is afgeleid van het beroepsprofiel magazijnier beschreven in ‘Onderzoek naar een toekomstgerichte beroepen- en kwalificatiestructuur in de Belgische groothandel’ (CEVORA, november 1996). De werkgroepmethode wordt toegepast. De uitgebreide sectorcommissie vergaderde op volgende dagen: woensdag 11 februari 1998 (14 tot 17 uur) woensdag 4 maart 1998 (10 tot 17 uur) woensdag 22 april 1998 (14 tot 17 uur) maandag 11 mei 1998 (10 tot 13 uur) dinsdag 2 juni 1998 (10 tot 16 uur) donderdag 10 september 1998 (10 tot 16 uur) donderdag 1 oktober 1998 (10 tot 16 uur) maandag 19 oktober 1998 (10 tot 16 uur) woensdag 18 november 1998 (10 tot 16 uur) dinsdag 8 december 1998 (10 tot 16 uur) woensdag 20 januari 1999 (10 tot 16 uur) donderdag 11 maart 1999 (10 tot 16 uur) maandag 29 maart 1999 (10 tot 12 uur).
B E R O E P S O P L E ID IN G S P R O F IE L M A G A Z IJ N IE R
1.4
3
Legitimatie De afdeling TSO/BSO, de Raad voor Volwassenenonderwijs en de afdeling BuSO legitimeren het beroepsopleidingsprofiel. Het BOP wordt als advies aan de overheid voorgelegd.
B E R O E P S O P L E ID IN G S P R O F IE L M A G A Z IJ N IE R
4
2
SITUERING VAN DE OPLEIDINGEN
2.1
Gegevens uit de beroepenwereld
2.1.1
Beroepenstructuur De beroepenstructuur voor de sector Handel - Administratie is nog in ontwikkeling. Als bijlage vindt u de voorlopige beroepenstructuur (januari 1999).
2.1.2
Geraadpleegde beroepsprofielen De beroepsprofielen ‘Magazijnier / Magazijnchef / Logistiek manager’ werden opgesteld door OVD Research & Development in opdracht van CEVORA (november 1996). De distributiesector, een onderdeel van de handelssector, bestrijkt enerzijds alle handelsactiviteiten, vanaf de aankoop van goederen bij de producent tot de aflevering ervan aan de eindverbruiker en anderzijds het geheel van logistieke diensten door gespecialiseerde bedrijven die zich enkel bezighouden met fysieke distributie, business to business of business to consumer. Wanneer een bedrijf minder dan 10 medewerkers in dienst heeft, spreken we van een klein bedrijf. Wanneer een bedrijf meer dan 10 maar minder dan 50 medewerkers in diens heeft, spreken we van een middelgroot bedrijf. Een bedrijf met meer dan 50 medewerkers noemen we een groot bedrijf. Logistieke beroepen in verschillende bedrijfsgrootteklassen1.
Directeur
Vertegenwoordiger
Magazijnier
Figuur 1: organogram van een bedrijf met minder dan 10 werknemers
1
Beroepenstructuur en beroepsprofielen Belgische groothandel , OVD in opdracht van Cevora, 1996, p. 5
B E R O E P S O P L E ID IN G S P R O F IE L M A G A Z IJ N IE R
5
Directeur
Magazijnchef
Commercieel inkoper
Verantwoordelijke verkoop
Magazijnier
Administratief inkoopmedewerker
Vertegenwoordiger
Figuur 2: organogram van een bedrijf met 10 tot 50 medewerkers
Directeur
Logistiek medewerker
Commercieel inkoper
Magazijnchef
Administratief inkoopmedewerker
Magazijnier
Verantwoordelijke verkoop
Districtsmanager
Administratief commercieel medewerker binnendienst
Vertegenwoordiger
Figuur 3: organogram van een bedrijf met 50 of meer medewerkers Uit bovenstaande figuren kan worden afgeleid dat hoe kleiner een bedrijf is, hoe meer taken van de logistieke beroepen worden gecombineerd. Dat betekent dat beroepen met eenzelfde naam in verschillende bedrijfsgrootteklassen verschillende inhouden hebben. Zo kan het takenpakket van een magazijnier in een klein bedrijf anders zijn dan in een groot bedrijf. Alhoewel er door schaalvergroting meer grote bedrijven komen, bestaat een groot aantal bedrijven toch nog uit minder dan 10 medewerkers. Dit betekent dat er nog veel combinatiefuncties voorkomen. De groothandel in Vlaanderen telde op 30 juni 1995 12 939 werkgevers en 13 529 bedrijven. Daarvan zijn er 93,4% enige vestigingen, 4,4% filialen en 2,2% hoofdzetels. Het aantal werknemers in de groothandel bedroeg 102 044, waarvan 68,5% mannen en 31,5% vrouwen. 64% van de bedrijven stelde minder dan 5 werknemers tewerk ; 16,8% had 5 tot 10 werknemers; 16,9% had 10 tot 50 werknemers in dienst. In slechts 1,8% van de bedrijven waren meer dan 50 werknemers tewerkgesteld.
B E R O E P S O P L E ID IN G S P R O F IE L M A G A Z IJ N IE R
6
2.2
Gegevens uit de opleidingenwereld
2.2.1
Opleidingenaanbod 2.2.1.1 Overzicht van het met het beroepencluster direct overeenstemmende opleidingenaanbod Binnen het studiegebied Industriële Wetenschappen en technologie biedt één hogeschool de basisopleiding van één cyclus Logistieke technologie aan. In het Deeltijds Onderwijs komen de benamingen Magazijnier, Goederenbehandelaar-magazijnier, Goederenbehandelaar-magazijnier-heftruckchauffeur, en Goederenbehandelaar-magazijnmedewerker voor. Het Secundair Onderwijs voor Sociale Promotie biedt binnen het studiegebied Handel de afdeling Magazijnbediende aan. Schematisch overzicht van het aanbod in secundair onderwijs:
Voltijds Deeltijds BuSO OSP
GO
CVPO
OVSG
VSKO
✗ -
-
-
✗ ✗
De Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding biedt de opleidingen Magazijnier (operationeel), Heftruck en Reachtruck aan. Het sectoraal fonds CEVORA verzorgt de opleidingen Logistiek medewerker en Magazijnmedewerker. Paritaire leercomités voor verschillende industrietakken organiseren opleidingen voor Goederenbehandeling en Magazijnier. 2.2.1.2 Overzicht van het met het beroepencluster verwante opleidingsaanbod Opties van de basisopleiding Bedrijfsbeheer van één cyclus in het studiegebied Handelswetenschappen en bedrijfskunde van het hogeschoolonderwijs vertonen raakvlakken met het voorliggende beroepsopleidingsprofiel. Het studiegebied Handel omvat in het 3de leerjaar van de 3de graad TSO de studierichtingen Verkoop en distributie en KMO-administratie. In het Deeltijds Onderwijs komen de benamingen Verpakkingsoperator en Helper in transportbedrijf voor. Het Secundair Onderwijs voor Sociale Promotie biedt binnen het studiegebied Handel de afdelingen Expeditie, Verkoop en distributie, Marketing en verkoopbeleid en Verkoop, distributie en publiciteit aan. Het Hoger Onderwijs voor Sociale Promotie biedt binnen de categorie Economie de opleidingen Marketing, Reclame en marketing, Reclame, marketing en PR,
B E R O E P S O P L E ID IN G S P R O F IE L M A G A Z IJ N IE R
7
Bedrijfsbeleid, Arbeidsorganisatie, Commerciële organisatie en Distributie en Bedrijfsorganisatie aan. In het Buitengewoon Secundair Onderwijs wordt in OV3 in Verkoop- en kantoortechnieken rond Magazijnbeheer gewerkt. Het sectoraal fonds CEVORA organiseert de opleiding Transportbediende. 2.2.1.3 Onderzoek naar de bevolking van de opleidingen In het academiejaar 1997-98 volgden in het hogeschoolonderwijs van één cyclus: 84 studenten (64 mannen en 20 vrouwen) de opleiding Logistieke technologie; In het schooljaar 1997-98 volgden in het Deeltijds Beroepsonderwijs: in de 2de graad 15 leerlingen (14 jongens en 1 meisje) de kwalificatie magazijnier; in de 3de graad 5 leerlingen (3 jongens en 2 meisjes) de kwalificatie magazijnier. In het traditioneel stelsel van het Secundair Onderwijs voor Sociale Promotie volgden in het schooljaar 1995-96 in het studiegebied Handel en administratie 11 cursisten in één school de afdeling Magazijnbediende KO HST. Cevora leidde in 1998 79 werkzoekenden op tot magazijnmedewerker en 22 werkzoekenden tot logistiek medewerker.
2.2.2
Regionale spreiding van het opleidingenaanbod en de tewerkstelling in Vlaanderen en het Brussels Gewest De opleiding Logistieke technologie wordt in één hogeschool in Geel aangeboden. In het voltijds gewoon secundair onderwijs is er momenteel geen opleiding die direct overeenstemt met het beroepencluster. Alleen in het deeltijds secundair onderwijs en in het volwassenenonderwijs is er een meer gericht opleidingenaanbod. Afgestudeerden kunnen in de hele Vlaamse en Brusselse regio aan het werk.
2.3
Verantwoording van het te ontwikkelen beroepsopleidingsprofiel Nog niet zo lang geleden had men hoofdzakelijk magazijnen binnen productiesystemen of als voorraadopslagplaats in de kleinhandel. Door de evolutie in de sector (internationalisering, opslagsystemen, verzamelsystemen) is er een acute nood aan gericht geschoolde medewerkers die de steeds complexer wordende taken in de logistiek aankunnen.
B E R O E P S O P L E ID IN G S P R O F IE L M A G A Z IJ N IE R
8
3
BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL
3.1
Benaming van het beroepsopleidingsprofiel Het beroepsopleidingsprofiel heet ‘MAGAZIJNIER’ en beschrijft de kwalificatie ‘Magazijnier’.
3.2
Globale omschrijving De magazijnier voert ten behoeve van een optimale goederenstroom de operationele werkzaamheden in het kader van de ontvangst, de opslag en het verzendklaar maken van goederen in het magazijn uit. De leerling/cursist leert goederen laden en lossen, ze volgens geldende voorschriften in magazijnlocaties plaatsen en verpakkingsmateriaal afvoeren/verwerken. Hij/ zij leert ontvangen goederen aan de hand van vervoersdocumenten controleren en retourgoederen verwerken. Hij/zij leert de magazijnvakken op orde houden en voorraadinventarisaties mee helpen uitvoeren. De magazijnier leert goederen verzamelen aan de hand van een orderformulier en ladingseenheden samenstellen. In het beroepsopleidingsprofiel werden ook de vaardigheden voor de te verwachten evoluties verwerkt.
3.3
Concrete vertaalslag
3.3.1
Bijeenbrengen van de relevante beroepsprofielen Het beroepsopleidingsprofiel wordt afgeleid van de beroepsprofielen Logistiek (logistiek manager, magazijnchef, magazijnier), omschreven in ‘Onderzoek naar een toekomstgerichte beroepen- en kwalificatiestructuur in de Belgische groothandel’ (OVD in opdracht van CEVORA, november 1996).
3.3.2
Evaluatie van de taken uit het beroepsprofiel Het beroepsprofiel bevat geclusterde taken ondersteund door kennis, attitudes en contextgegevens (Profiel van het type A).
B E R O E P S O P L E ID IN G S P R O F IE L M A G A Z IJ N IE R
3.3.3
Selectie van de takenclusters en taken
In het beroepsprofiel wordt het takencluster 3 ‘Logistiek’ voor de logistiek manager (LM), de magazijnchef (MC) en de magazijnier (MA) opgedeeld in de volgende deeltaken: 3.1 organisatie: LM, MC 3.2 goederenstroombesturing: LM, MC 3.3 extern transport: LM, MC 3.4 magazijninrichting: LM, MC 3.5 ontvangst en opslag: LM, MC, MA 3.6 voorraadbeheer: LM, MC, MA 3.7 orderverzameling en interne expeditie: MC 3.8 algemeen magazijn: MA 3.9 goederenadministratie: MC Het takencluster 4 ‘Personeelsbeheer’ bestaat uit de deeltaken: 4.1 werving, selectie en aanname: LM, MC 4.2 opleiding en informatie-uitwisseling: LM, MC 4.3 leidinggeven: LM, MC Het takencluster 5 ‘Beleidsbepaling’ bestaat uit de deeltaken: 5.1 bedrijfsvoering en beleidsbepaling: LM, MC 5.2 prijsbepaling en budgettering: MC 5.3 zorgsystemen: LM, MC
Voor het beroepsopleidingsprofiel Magazijnier werden de vaardigheden als volgt geclusterd:
Vaardigheidscluster 1 :In een magazijn werken Vaardigheidscluster 2 :Goederen ontvangen, opslagklaar maken en opslaan Vaardigheidscluster 3 :De voorraadadministratie uitvoeren Vaardigheidscluster 4 :Orderpicking en goederen verzendklaar maken
De taak ‘een heftruck besturen’ werd niet als vaardigheid in het BOP opgenomen. Om een heftruck te mogen besturen, moet de beroepsbeoefenaar over een apart getuigschrift beschikken dat slechts door een beperkt aantal erkende instructeurs kan afgeleverd worden. Het beroepsopleidingsprofiel Magazijnier impliceert de communicatieve en functionele beheersing van het Nederlands.
9
B E R O E P S O P L E ID IN G S P R O F IE L M A G A Z IJ N IE R
10
3.3.4
Formulering van vaardigheden met de bijbehorende kennis, houdingen en context De specifieke mate van beheersing van de vaardigheden en kennis gebeurt volgens vooraf bepaalde criteria. Vaardigheden: 1 = oriëntering Een cluster van vaardigheden waarmee de lerende/beginnende beroepsbeoefenaar kennis maakt. Hij/zij neemt deze vaardigheden waar of voert ze kort uit om een beter beeld te krijgen van de beroepsactiviteiten binnen de bedrijfstak. 2 = onder begeleiding uitvoeren De lerende/beginnende beroepsbeoefenaar voert deze vaardigheden uit in situaties waarin het voordoen/nadoen een rol spelen of waarin de verantwoordelijkheid voor de uitvoering bij derden ligt. 3 = zelfstandig uitvoeren De lerende/beginnende beroepsbeoefenaar voert deze vaardigheden uit in situaties waarin hij/zij op eigen initiatief handelt of waarin de verantwoordelijkheid bij de lerende zelf ligt. 4 = begeleidend uitvoeren De lerende/beginnende beroepsbeoefenaar voert deze vaardigheden uit in situaties waarin hij/zij de verantwoordelijkheid voor de uitvoering door derden op zich neemt. Ondersteunende kennis: 1 = feitelijke kennis Deze kennis is op herkenning terug te voeren (dit niveau kan omschreven worden door middel van werkwoorden van het type: reproduceren, bewust zijn, herinneren, herkennen, registreren, opnoemen, aanduiden, benoemen, opsommen, ...) 2 = begripsmatige kennis Deze kennis is op inzicht terug te voeren (begrijpen, verstaan, aantal aangeven, verband uitdrukken, bewijzen, voorbeelden geven, typeren, de essentie aangeven, omschrijven, met eigen woorden zeggen, ...) 3 = kennistoepassing Deze kennis past de feitelijke en begripsmatige kennis toe (gevarieerd aanwenden, uitwerken, beoordelen, evalueren, produceren, vergelijken met, structureren, ...) 4 = integrerende De kennis in nieuwe situaties toepassen en zoeken naar innovaties.
B E R O E P S O P L E ID IN G S P R O F IE L M A G A Z IJ N IE R
3.3.5
11
Concrete uitwerking van de vertaalslag Het volgende schema met de clusterindeling van de drie ontwikkelde beroepsopleidingsprofielen verduidelijkt hun samenhang: MAGAZIJNIER
MAGAZIJNCHEF
LOGISTIEK
MANAGER
1 Een magazijn organiseren 1 Een goederenstroom beheren en een magazijn organiseren 2 Goederen ontvangen, op- 2 De ontvangst van goede2 Goederen ontvangen, ren, het opslagklaar maslagklaar maken en opopslagklaar maken en ken en het opslaan leiden slaan opslaan 3 De voorraadadministra- 3 Voorraadbeheer uitvoeren 3 Voorraadbeheer voeren tie uitvoeren 4 Orderpicking en goede- 4 Orderpicking en goederen 4 Orderpicking en het ververzendklaar maken zendklaar maken van ren verzendklaar maken goederen leiden 5 Extern transport uitvoeren 5 Extern transport beheren 6 Medewerkers leiden en 6 Personeelsbeheer voeren begeleiden 7 Het logistieke beleid van een onderneming bepalen 1 In een magazijn werken
CLUSTER 1: IN EEN MAGAZIJN WERKEN Cluster van vaardigheden De leerling/cursist kan:
1.1 instaan voor de goede werking van de benodigde materialen en hulpmiddelen
1.2 onderhoudswerkzaamheden uitvoeren
Mate van beheersing
V3
V3
Ondersteunende kennis (K) en vaardigheden (V)
De distributiekolom De plaats van een magazijn, afhankelijk van het soort bedrijf De rol/functie van een magazijn Verschillende types van magazijn Magazijninrichting Inzicht in de goederen- en informatiestroom Opslagsystemen en -condities Opslaglocaties en locatienummeringssystemen Interne routing Materialen en hulpmiddelen Logistiek vakjargon Courante communicatiemiddelen kunnen gebruiken Schoonmaak werkzaamheden Onderhoudsmiddelen: soorten en hun toepassingsgebied Pictogrammen van gevaarlijke stoffen
Mate van beheersing
K2 K2 K2 K1 K2 K2 K2 K1 K2 K2 K2 V3 K2 K2 K1
B E R O E P S O P L E ID IN G S P R O F IE L M A G A Z IJ N IE R
12
Cluster van vaardigheden De leerling/cursist kan:
1.3 activiteiten in het kader van dervingbestrijding uitvoeren 1.4 intern klantencontact verzorgen 1.5 externe contacten verzorgen
1.6 gevaarlijke situaties herkennen en signaleren
1.7 veiligheids- en milieurichtlijnen toepassen
1.8 afval volgens opdracht sorteren 1.9 kwaliteitsrichtlijnen toepassen 1.10 voorstellen doen voor het beter functioneren van het magazijn
Mate van beheersing
Ondersteunende kennis (K) en vaardigheden (V)
Mate van beheersing
V2
Regels omtrent derving
K2
V3
Principes van kwaliteitszorg
K2
V3
Klantgericht handelen Een gesprek met klanten voeren Een eenvoudig zakelijk telefoongesprek voeren Klachtenbehandeling Veiligheidspictogrammen en symbolen Basisregels voor het omgaan met producten, toestellen, opslagmiddelen Basisopslagtechnieken voor gevaarlijke stoffen Persoonlijke beschermingsmiddelen Principes i.v.m. veiligheid in het magazijn Magazijngebonden milieupictogrammen Een arbeidsreglement kunnen lezen
K2 V3
V3
V3
V2 V3 V3
V3 K2 K1 K2 K2 K3 K2 K1 V2
B E R O E P S O P L E ID IN G S P R O F IE L M A G A Z IJ N IE R
13
CLUSTER 2: GOEDEREN ONTVANGEN, OPSLAGKLAAR MAKEN EN OPSLAAN Cluster van vaardigheden De leerling/cursist kan:
2.1 goederen op een veilige manier lossen
2.2 bestelformulieren en vervoersdocumenten lezen en de informatie vergelijken met de ontvangen goederen 2.3 de ontvangen goederen en verpakkingen op kwantiteit en kwaliteit controleren en retourgoederen detecteren 2.4 binnenkomende goederen opslagklaar maken 2.5 binnenkomende goederen opslaan 2.6 in opdracht retourgoederen verwerken 2.7 emballage sorteren en verwerken (pallets, verpakking)
2.8 goederen en producten coderen 2.9 een softwarepakket voor ontvangst en opslag van binnenkomende goederen gebruiken
Mate van beheersing
V3
Ondersteunende kennis (K) en vaardigheden (V)
Mate van beheersing
Algemene principes van interne transportsystemen: soorten, toepassing, voor- en nadelen Soorten goederen (ook retourgoederen) en producten Procedures omtrent ontvangst en opslag Ergonomie: hef- en tiltechnieken Vervoersdocumenten Ontvangstbonnen Bestelformulieren
K2
V3
Kwaliteitsprincipes voor goederen
K2
V3
Registratiemethoden
K1
V3
Opslagmethoden
K2
Verschillende soorten verpakkingsmateriaal en hun verwerking De vigerende milieureglementering met betrekking tot opslag en verpakking (o.m. verplichte etikettering en verplichte terugname) Gangbare coderingsmethoden
K2
V3
K2 K2 K3 K2 K2 K2
V3 V3
V3 V3
K2
K1
B E R O E P S O P L E ID IN G S P R O F IE L M A G A Z IJ N IE R
14
CLUSTER 3: DE VOORRAADADMINISTRATIE UITVOEREN Cluster van vaardigheden De leerling/cursist kan:
Mate van beheersing
3.1 een softwarepakket voor voorraadadministratie gebruiken 3.2 meehelpen aan een voorraadinventarisatie
V3
3.3 voorraadtekorten registreren en aan de leidinggevende signaleren
V3
V2
Ondersteunende kennis (K) en vaardigheden (V)
Het belang van voorraadopnames De meest courante methoden van voorraadopname
Mate van beheersing
K2 K2
CLUSTER 4: ORDERPICKING EN GOEDEREN VERZENDKLAAR MAKEN Cluster van vaardigheden De leerling/cursist kan:
4.1 aan de hand van een orderbrief een order samenstellen 4.2 goederen verzendklaar maken
4.3 goederen en bijbehorende documenten vóór de verzending controleren 4.4 goederen op een veilige manier laden en tijdens het laden controleren of de goederen effectief voor het betreffende vervoermiddel en de route bestemd zijn 4.5 een softwarepakket voor orderpicking en verzending gebruiken
Mate van beheersing
V3
Ondersteunende kennis (K) en vaardigheden (V)
Mate van beheersing
K2 K2 K2 K2
V3
Procedures bij het orderpicken De orderbrief Routings in het magazijn Soorten verpakking en hun toepassingsgebied Expeditieruimte-indelingen Interne expeditiemiddelen Procedures bij interne expeditie Vrachtbrieven
V3
Inlaadprocedures
K2
V3
V3
K2 K2 K2 K2
B E R O E P S O P L E ID IN G S P R O F IE L M A G A Z IJ N IE R
3.3.6
15
Beroepshoudingen Accuratesse, stiptheid, resultaatgerichtheid Erop gericht zijn binnen de voorgeschreven tijd een taak nauwkeurig te voltooien. Flexibiliteit Zich willen aanpassen aan wisselende werkomstandigheden; bereid zijn nieuwe oplossingen voor onvoorziene problemen te zoeken. Milieu- en veiligheidsbewustzijn Oog hebben voor mogelijke risico’s in het magazijn (vorkheftruck, pallets, laadbruggen, …) en erop gericht zijn ongevallen te voorkomen. Zin voor samenwerking Bereid zijn om gemeenschappelijk aan eenzelfde taak te werken.
3.3.7
Contextgegevens Een aantal marktevoluties zullen de beroepen binnen de distributiesector sterk beinvloeden. Schaalvergroting en internationalisering zullen ervoor zorgen dat beroepen meer gespecialiseerd en opgesplitst worden en dat er nieuwe activiteiten bijkomen. Deze evolutie zal zeker een weerslag hebben op de distributiesector. Ook procesevoluties zullen de inhoud van de beroepen wijzigen. Interne en externe automatisering (van voorraadbeheer, informatie-uitwisseling, kostenbeperking ) vragen om beter opgeleide werknemers die op elk niveau meer verantwoordelijkheid kunnen opnemen. Door middel van automatische bestelsystemen zal het in de toekomst steeds beter mogelijk zijn de voorraad goed te beheren en de leveringen nauwkeurig op de vraag aan te laten sluiten. De groeiende uitbesteding van diensten (transport, stockbeheer, dienst na verkoop) en de vraag naar een doorgedreven kwaliteits- en milieuzorg vergroten tegelijkertijd de nood aan specialisatie en haar een breed opgevatte opleiding die afgestudeerden toelaat op vele terreinen actief en rendabel te zijn. Bij de afnemers van de groothandel is een trend waar te nemen naar het beperken van de magazijnvoorraad (just in time-levering) om de voorraadkosten te verlagen. Van de groothandel wordt dan wel verwacht dat zij de voorraadfunctie overneemt. Snelheid en betrouwbaarheid van leveringen en een betere service (bv. verpakken, etiketteren van artikelen) worden steeds belangrijker. Het beroep logistiek manager zal door de schaalvergroting als gevolg van concentratie vaker voorkomen. Dit beroep wordt steeds belangrijker omdat logistieke processen steeds sneller en efficiënter moeten plaatsvinden om te kunnen concurreren. Hij krijgt steeds meer medewerkers onder zich die hij moet begeleiden. Ook voor de magazijnchef worden leidinggevende activiteiten belangrijker. JITlevering stelt hoge eisen aan een goede en flexibele planning van de werkzaamheden en personeel. Verder zal de magazijnchef zich meer gaan richten op het verloop van processen binnen het magazijn en coördinatie van werkzaamheden. Onvermijdelijk wordt ook het beroep van magazijnier gespecialiseerder omdat de activiteiten efficiënter over de medewerkers kunnen worden verdeeld. Doordat magazijnmedewerkers steeds flexibeler moeten worden ingezet, moeten zij toch wel op een breed terrein in staat zijn om activiteiten uit te voeren.
16
3.4
B E R O E P S O P L E ID IN G S P R O F IE L M A G A Z IJ N IE R
Niveau van de beroepsopleiding Verantwoordelijkheid De magazijnier is verantwoordelijk voor de uitvoering van het eigen takenpakket. Hij draagt ook een coöperatieve verantwoordelijkheid in het takenpakket door de samenwerking met collega’s. Complexiteit De magazijnier voert het werk uit binnen de grenzen van de aangeleerde technieken. Transfer De vaardigheden om in een magazijn te werken, zijn beroepsgebonden. Gezien de mate van verantwoordelijkheid van de magazijnier, de complexiteit van de beroepssituatie en de mate van transfer stellen de leden van de uitgebreide sectorcommissie het kwalificatieniveau 2 voor.
B E R O E P S O P L E ID IN G S P R O F IE L M A G A Z IJ N IE R
4
17
BIBLIOGRAFIE Onderzoek naar een toekomstgerichte beroepen- en kwalificatiestructuur in de Belgische groothandel, Ede-Brussel, OVD-CEVORA, 1996. Handleiding voor het schrijven van beroepsopleidingsprofielen voor het secundair en het volwassenenonderwijs, Brussel, Dienst voor Onderwijsontwikkeling, 1998. Statistisch jaarboek van het Vlaams Onderwijs, Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap - Departement Onderwijs. Beroepsprofiel Logistieke Technologie, Brussel, VLOR, 1997. Beroepsprofiel Bedrijfsbeheer optie Expeditie, distributie en transport, Brussel, VLOR, 1998. Opleidingsprofiel Bedrijfsbeheer optie Expeditie, distributie en transport, Brussel, VLOR, 1998. Opleidingsprofiel Logistieke Technologie, Brussel, VLOR, 1998.
B E R O E P S O P L E ID IN G S P R O F IE L M A G A Z IJ N IE R
18
5
LIJST VAN DE MEDEWERKERS AAN DE SECTORCOMMISSIE ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆
Nicole Janssens, voorzitter, VVKSO Nicole Van den Bempt, CEVORA Luc Van Waes, CEVORA Robert Vandeput, pedagogisch adviseur, GO Henri Ghysen, CVPO Catharina Duchateau, Koninklijk Technisch Atheneum, Scholengroep domein Speelhof, Sint-Truiden,GO Edgard Gistelinck, Provinciaal Handels en Taalinstituut, Gent, CVPO Luc Dekelver, VVKSO Paul Dirks, Hogeschool Gent Fabienne Mornie, Mercator Hogeschool, Antwerpen Luc Adriaens, Dienst voor Onderwijsontwikkeling Eddy Boey, Dienst Europese Projecten Rita Vanheste, Vlaamse Onderwijsraad
B E R O E P S O P L E ID IN G S P R O F IE L M A G A Z IJ N IE R
19
Bijlage 1: Voorstel van beroepenstructuur Handel - Administratie (januari 1999) Deze beroepenstructuur werd oorspronkelijk opgesteld door het Hoger Instituut voor de Arbeid. Ze werd aangepast telkens nieuwe beroepsprofielen (gerenvoyeerd) opgeleverd werden. BEROEPENCLUSTER
BEROEP
FUNCTIE
ADMINISTRATIEF WERK
personeelszaken / salarisadministratie
medewerker personeelszaken medewerker salarisadministratie
financiële administratie bank / verzekeringen
hoofdboekhouder boekhouder boekhoudkundig bediende commercieel/administratief medewerker bank commercieel/administratief medewerker verzekeringen
HANDEL
commercie
commercieel inkoper verantwoordelijke verkoop districtsmanager vertegenwoordiger administratief medewerker verkoop administratief inkoopmedewerker administratief commercieel medewerker (binnendienst) magazijnier magazijnchef logistiek manager winkelbediende SECRETARIAATSWERK
secretariaat
secretariaatsmedewerk(er)ster afdelingssecretar(is)esse directiesecretar(is)esse
Datatypist facturist telefonist receptionist archiefmedewerker
administratief baliemedewerker administratief kasmedewerker bank administratief medewerker financieringen bank medewerker commerciële ondersteuning bank medewerker financiële administratie medewerker interne dienst bank personeelsmedewerker