1
Strategisch beleidsplan AAIZOO 2013 – 2016 Voorwoord Het strategisch beleid van AAIZOO is vastgelegd in een driejarig Strategisch Beleidsplan (SBP). Op basis van dit SBP wordt door bestuur een jaarplan met bijbehorende begroting vastgesteld voor het volgend jaar. Om het meerjarig strategisch beleid van de AAIZOO in lijn te brengen met actuele ontwikkelingen wordt het SBP jaarlijks bijgesteld. AAIZOO heeft haar bestaansrecht inmiddels bewezen en biedt een gewaardeerd platform voor professionals én vrijwilligers, die in het veld van Animal Assisted Interventions (AAI, dierondersteunde interventies) werkzaam zijn. AAIZOO is een veelgevraagde gesprekspartner voor derde partijen en beijvert zich voor wetenschappelijke onderbouwing en erkenning van AAI tegen een gepaste financiële waardering. Transparantie in en een goede interactie en samenwerking met het veld zijn hierbij van groot belang. Inhoudsopgave Hoofdstuk 1. Beschrijving van de Stichting 1.1 Historie 1.2 De Stichting op dit moment 1.3 Visie van de Stichting 1.4 Missie van de Stichting
Hoofdstuk 2. Analyse van de vereniging 2.1 De huidige situatie 2.2 Organogram 2.3 Taken 2.4 SWOT-Analyse Hoofdstuk 3. Beleidsdoelstellingen 3.1 Overzicht beleidsdoelstellingen
Hoofdstuk 4. Financiën
Bijlage A: Definities
2 Hoofdstuk 1. Beschrijving van de Stichting 1.1 Historie AAIZOO Stichting AAIZOO (Animal Assisted Interventions in Zorg, Onderzoek en Onderwijs) werd op 13 januari 2009 opgericht. Aanleiding vormde het feit dat in Nederland door vele partijen dierondersteunde interventies worden toegepast. Dit gebeurt door verschillende disciplines, door professionals zowel als door vrijwilligers, vanuit verschillende achtergronden en bij verschillende doelgroepen. Sommige partijen hebben een ‘opleiding’ gevolgd op het gebied van toepassen van dierondersteunde interventies, andere partijen niet. Er zijn in Nederland op dit moment nog geen kwalitatieve normen voor deze interventies, noch regels, standaarden en voorschriften. Dit maakt dat er weinig transparantie is in dit veld: publiek, zorgverleners, zorgafnemers en overheid krijgen te maken met niet voldoende omschreven begrippen; er worden veel namen gebruikt om hetzelfde te duiden en er worden onder één en dezelfde naam veel verschillende interventies bedoeld. Daarnaast is er onvoldoende duidelijkheid over de kwaliteit van het aanbod. Ook een punt van zorg is dat er in Nederland nauwelijks erkende AAI opleidingen zijn. Onderzoek op dit gebied vindt in Nederland slechts op kleine schaal plaats. De Stichting wil deze omissies aanpakken. Ze zet zich in voor transparantie en duidelijke definities, voor verbetering van de kennisinfrastructuur en voor professionalisering van dierondersteunde interventies in Nederland. Hiertoe heeft de Stichting zich aangesloten bij internationale organisaties zoals IAHAIO ( International Association of Human Animal Interaction Organizations, USA ) en bij SCAS ( Society Companion Animal Studies). In 2009 ontwikkelde zich een organisatiestructuur waarbij de deelnemers van het platform ‘Dieren Helpen’ onderdeel gingen uitmaken van de Stichting AAIZOO. Door het toenmalige bestuur werden werkgroepen samengesteld en werd een staf/projectbureau ingericht. Nadat de werkgroepen enkele jaren hun werk hadden gedaan op het gebied van dierenwelzijn, kwaliteit, onderzoek en onderwijs, werd besloten de adviezen van de werkgroepen op te volgen en geprioriteerd projecten uit te voeren, die binnen een tijdlijn zouden kunnen worden gerealiseerd. Besloten werd het vorm geven aan een handboek prioriteit te verlenen en daarvoor samenwerking te zoeken met de Universiteit van Wageningen en het Van Hall Larenstein Instituut in Leeuwarden. Ook het samenstellen van een databestand voor onderzoeksdoeleinden werd voorgesteld als project. 1.2 De Stichting op dit moment Op dit moment heeft de Stichting meer dan 100 begunstigers, waaronder individuele deelnemers en (grote) stichtingen en/of bedrijven, die zich bezig houden met AAI. De begunstigers komen uit alle delen van Nederland, werken vanuit hun disciplines met hun cliënten/patiënten met paarden, ezels, dolfijnen, honden, cavia’s, konijnen, enz. Ook maken HBO en MBO onderwijsinstellingen ( zoals Hogeschool Van Hall Larenstein Leeuwarden, Groenhorst Barneveld, Saxion Hogeschool Breda, Hogeschool Groningen, Fontys Hogeschool Sittard) die deel uit van de samenwerkingsverbanden.
3 Jaarlijks wordt een aantal nieuwsbrieven aan de begunstigers gestuurd waarin bijvoorbeeld evenementen worden aangekondigd en relevante informatie wordt gedeeld. De website biedt de begunstigers de mogelijkheid informatie met anderen te delen, aankondigingen te doen, verzoeken te plaatsen enz. Het bestuur van de Stichting wordt ondersteund door een vrijwilliger die administratieve taken (ledenadministratie, website, bestuur ondersteuning) voor haar rekening neemt. Het aantal begunstigers groeit gestaag. Jaarlijks houdt de Stichting een voorjaarsbijeenkomst en een najaarsymposium. Beide activiteiten worden steeds druk bezocht en zijn succesvol. 1.3 Visie van de Stichting De Stichting streeft een situatie in Nederland na waarin dierondersteunde interventies op kwalitatief verantwoorde en professionele wijze worden uitgevoerd, met waarborgen voor het welzijn van mens en dier, door zowel vrijwilligers als door mensen die AAI binnen hun professionele werkveld inzetten. Het streven is dat deze dierondersteunde interventies worden erkend door overheid, zorgverleners, zorgvragers en zorgaanbieders en idealiter in het reguliere vergoedingsstelsel worden opgenomen. 1.4. Missie van de Stichting Professionaliseren van het werkveld: door het transparant maken van definities van AAI ( zie bijlage A voor de door AAIZOO gebruikte definities) door onderzoek te stimuleren en aansluiting te zoeken bij Europese - en andere internationale projecten door opleidingen op te zetten en te stimuleren voor professionals in AAI op WO, HBO, MBO niveau op het gebied van AAI en dierenwelzijn door werkers en vrijwilligers in het veld een platform te bieden (na) scholing te bieden door symposia te houden door actief beleidsmakers en zorgaanbieders bekend te maken met AAI en correcte financiering ervan te bewerkstelligen Hoofdstuk 2. Analyse van AAIZOO 2.1 De huidige situatie (najaar 2013) Er komt steeds meer bewustzijn over het bestaan en de effecten van AAI en van de rol van AAIZOO daarbij in Nederland. AAIZOO wordt jaarlijks een aantal malen uitgenodigd om lezingen vanuit AAIZOO haar expertise in het veld te verzorgen en kennis van instellingen (GGZ) en van educatieve instellingen (HBO, MBO) op dit gebied te vergroten . AAIZOO is er in 2013 in geslaagd om een leerstoel Anthrozoölogie te vestigen bij de Open Universiteit. De leerstoel wordt ingenomen door mw. Prof. Dr. M.J. Enders-Slegers, een van de oprichters van AAIZOO. AAIZOO is tevens in onderhandeling met MBO colleges en HBO colleges om onderwijs te gaan geven in AAI voor vrijwilligers en professionals teneinde eventuele kennishiaten, o.a. over omgang met dieren en dierenwelzijn binnen AAI op te vullen. AAIZOO heeft afgelopen jaren vele studenten van Hogescholen begeleid bij hun afstudeeronderzoeken. De meesten van hen zijn afkomstig van het van Hall Larenstein Instituut in Leeuwarden.
4
AAIZOO was gesprekspartner bij het samenstellen van het Rapport van Zon MW over AAI in Nederland dat in juli 2012 is verschenen onder de naam: Nature & Nurture of Animals in a Healthcare setting Het bestuur bestaat in 2013 uit mw. mr. E.C. Greve (voorzitter), dhr. drs. J.F.G. Maathuis (penningmeester), mw. Dr. N. Rethmeier (secretaris), dhr. mr. R.P. de Graaff (algemeen bestuurslid), Mw E. Boots (2e secretaris). Mw. prof. dr. M.J. Enders-Slegers is adviseur van het bestuur. Het bestuur onderhoudt goede contacten met IAHAIO en draagt actief bij in de organisatie van de conferentie en aan de presentaties die in 2013 in Chicago worden gegeven op IAHAIO’s Internationale Congres (www.iahaio.org). Stichting AAIZOO wordt als lid van IAHAIO vermeld in ‘Anthrozoos’ , A multidisciplinary journal of the interactions of people and animals, .een toonaangevend wetenschappelijk tijdschrift op het gebied van mens-dier interacties en op IAHAIO’s website. Hierdoor kunnen onze begunstigers gemakkelijker contact maken met collega’s in andere landen. Stichting AAIZOO heeft de ANBI status. 2.2.Organogram
Bestuur: 3 - 5 leden begunstigers/donateurs
projectgroep handboek
projectgroep (internationaal) onderzoek
bestuursondersteuning
projectgroep data verzameling
5 2.3.Taken Er is sprake van een bestuurlijk bestuur. Uitvoerende werkzaamheden worden zo veel mogelijk door werkgroepen of projectgroepen gedaan. De voorzitter stuurt de Stichting aan, plant bijeenkomsten voor de begunstigers (voorjaarsbijeenkomst en najaar symposium), bewaakt de uitvoering van de projecten en van de gemaakte plannen. De voorzitter onderhoudt de contacten met aanverwante nationale en internationale organisaties. De voorzitter is verantwoordelijk voor het beleid (en SBP). De secretaris stelt de agenda samen voor de vergaderingen, roept de bestuursvergaderingen bijeen en maakt de notulen van de vergadering. De secretaris maakt jaarlijks een kort jaarverslag. De secretaris is verantwoordelijk voor de correspondentie van de Stichting en de daarmee samenhangende werkzaamheden. De penningmeester is verantwoordelijk voor de financiën van de Stichting en maakt jaarlijks een begroting en financieel jaarverslag. De bestuursleden hebben allen tot taak het ideeëngoed van AAIZOO te verbreiden en uit te dragen binnen en buiten de eigen organisaties. Allen dragen bij aan het tot stand komen van onderwijs op WO, HBO en MBO niveau, aan het realiseren van de bijeenkomsten in het voor- en najaar en verdelen deze taken onderling. Een speciaal aandachtspunt is het contact met beleidsmakers en GGZ organisaties om AAI organisatorisch, beleidsmatig en financieel in te passen in GGZ en Onderwijs. 2.4 SWOT-Analyse Kansen
Bedreigingen
Vestiging leerstoel & opleidingen
Economische recessie
Onderhandelingspositie t.a.v. beleid zorgaanbieders
Besparingen in de zorg Veranderingen in beleid en regelgeving
Financiele duidelijkheid bieden aan AAI professionals (en vrijwilligers) Toenemende politieke belangstelling Besparingen in de zorg Veranderingen in beleid en regelgeving Sterkten
Zwakten
Kennis en input bestuursleden, begunstigers ( o.a. symposia en handboek)
Verdeeldheid veld door grote diversiteit begunstigers
Goede administratieve ondersteuning Middelen; Website, nieuwsbrief
Weinig transparantie in het veld
6 Hoofdstuk 3. Beleidsdoelstellingen 3.1 Overzicht beleidsdoelstellingen 1. Vergroting van transparantie van ‘AAI land’: wie of welke organisatie doet wat met welke dieren en welke cliëntengroepen, met welke doelstellingen en met welke opleidingen 2. Vestiging van onderwijsmogelijkheden voor vrijwilligers, professionals, op het gebied van kennis over dierengedrag en dierenwelzijn t.b.v. AAI 3. Vestiging van leerstoel Anthrozoölogie / Mens-Dierrelaties voor het bieden van een academisch curriculum voor psychologen, artsen, verpleeghuisartsen, psychiaters, fysiotherapeuten, l logopedisten, verpleegkundigen enz. 4. Verbeteren en intensiveren van de relatie met onderzoeksorganisaties en beleidsmakers 5. Ondersteunen AAIZOO begunstigers die onderzoek willen doen en/of in Europese projecten willen participeren 6. Contacten met overheid 7. IAHAIO Hoofdstuk 4. Financiën. AAIZOO is financieel volledig afhankelijk van de jaarlijkse bijdragen van begunstigers en giften of donaties. Als stichting heeft AAIZOO geen winstoogmerk en probeert de beschikbare gelden zo goed mogelijk in te zetten voor het bereiken van haar doelstellingen. Een verruiming van het jaarbudget voor communicatie en lobbywerkzaamheden, door het binnenhalen van nieuwe sponsors en/of donateurs, kan een bijdrage leveren aan het behalen van haar doelstellingen.
Bijlage A – definities
Overzicht van definities, onderverdeling, uitvoering en vergoeding van AAI en AAA
AA
Internationaal erkende definities en onderverdeling
Uitvoerende personen
AAA
Animal Assisted Interventions
Animal Assisted Activities
Hulpvraaggerichte en planmatige interventies om het functioneren en/of welbevinden van een individuele cliënt of groep cliënten te bevorderen
Activiteiten zonder hulpvraag met als doel het verbeteren van kwaliteit van leven
therapie
begeleiding
onderwijs
activiteiten
Minimaal HBO-opgeleide therapeutische professional uit (para)medische beroepen of zorgverlening. De titel therapeut is gereguleerd door de BIG-registratie en meestal vergezeld lidmaatschap beroepsver.
Minimaal HBO-opgeleide professional uit (ortho)pedagogiek, sociaalpedagogiek of hulpverlening
Minimaal HBO-opgeleide remedial teacher, leerkracht speciaal onderwijs, orthopedagoog of pedagoog
MBO opgeleiden of vrijwilligers
Met speciale kennis en vaardigheden m.b.t. de betrokken dieren
Vergoeding
Reguliere zorgverzekering
AWBZ
Rugzakje, onderwijsbudget gemeenten en scholen
Geen
7
