STICHTING VOOR RK, PC EN INTERCONFESSIONEEL VOORTGEZET ONDERWIJS VOOR UTRECHT EN OMSTREKEN. Jaarverslag

Jaarverslag

2008

STICHTING VOOR RK, PC EN INTERCONFESSIONEEL VOORTGEZET ONDERWIJS VOOR UTRECHT EN OMSTREKEN

Inhoud 1. Bestuursverslag 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8

3 3 3 7 10 14 17 26 27

Algemene informatie Inleiding en samenvatting De kwaliteit van het onderwijs HRM-beleid en resultaten Huisvesting Financiën Klachten Leerlingenaantallen

2. Bericht van de Raad van Toezicht

28

3. Financiën

30 30 32 33 35 42 48 48

3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7

Geconsolideerde balans per 31 december 2008 Geconsolideerde staat van baten en lasten over 2008 Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2008 Toelichting behorende tot de geconsolideerde jaarrekening 2008 Toelichting behorende tot de geconsolideerde jaarrekening Overzicht verbonden partijen Niet in de balans opgenomen verplichtingen

4. Overige financiële informatie 4.1 Enkelvoudige balans per 31 december 2008 4.2 Enkelvoudige staat van baten en lasten Willibrord Stichting over 2008 4.3 Consolidatiestaat per 31 december 2008

5. Accountantsverklaring 5.1 Accountantsverklaring 5.2 Statutaire verklaring inzake resultaatbestemming 5.3 Gebeurtenissen na balansdatum

WILLIBRORD STICHTING JAARVERSLAG 2008

50 50 53 54 56 56 59 59

1

Beleid terugdringen Voortijdig Schoolverlaten (VSV) Het verminderen van het aantal VSV-ers is (landelijk) een hardnekkig probleem. Ook de Willibrordscholen hebben er mee te maken. Waar voortijdig schoolverlaten tot nu toe vooral werd verbonden met scholen voor (v)mbo-onderwijs, zien we ook in het segment havo/vwo VSV-ers. Het College van Bestuur heeft in samenspraak met de rectoren/directeuren in mei 2008 het Convenant VSV van de RMC-regio 19 ondertekend. De doelstelling is om het aantal nieuwe VSV-ers in de periode tot 2011 met jaarlijks minimaal 10% terug te dringen. Het referentiejaar is 2005/2006. Als op de teldatum 1 oktober 2011 de Willibrordscholen samen maximaal 115 nieuwe VSV-ers (afkomstig uit RMC-regio 19) hebben dan zijn de doelstellingen van het convenant behaald. In 2008 is bovendien een landelijke regeling in werking getreden die scholen die het aantal VSV-ers terugbrengen een prestatiesubsidie verstrekt en subsidiemogelijkheden biedt voor onderwijsprogramma’s. De prestatiesubsidie wordt door onze scholen gebruikt voor het verminderen van het aantal VSV-ers. Om versnippering van uitgaven tegen te gaan kunnen scholen de middelen gemeenschappelijk inzetten. De subsidie voor onderwijsprogramma’s is voor onze scholen toegekend aan de RMC-regio Utrecht. De middelen worden ingezet voor een aantal maatregelen die zijn ondergebracht in vijf hoofdthema’s: 1. 2. 3. 4. 5.

Verbetering aansluiting onderwijs - arbeidsmarkt. Mentorprojecten op maat. Regionaliseren van de aanpak van leerplicht / RMC. Versterken van de doorlopende zorglijn v.o. ➞ ROC Regionaal aanbieden van alternatieve trajecten risicojongeren.

1. Bestuursverslag 1. Jaarverslag Het College van Bestuur van de Willibrord Stichting biedt hierbij haar jaarverslag aan voor het boekjaar dat geëindigd is op 31 december 2008.

1.1 Algemene informatie De Willibrord Stichting heeft twaalf scholen voor voortgezet onderwijs in de stad Utrecht, Maarssen, Breukelen, Nieuwegein en Vianen, waarin praktijkonderwijs, VMBO-, HAVO- en VWO-onderwijs wordt gegeven. Missie De Willibrord Stichting wil voortgezet onderwijs verzorgen vanuit een christelijke inspiratie. Dit betekent dat de scholen: • streven naar een praktische vertaling van christelijk geïnspireerde waarden en normen, zoals respect, zorgzaamheid en tolerantie in een pluriforme samenleving. • als hoogste doel zien de optimale ontplooiing van elke leerling als geheel mens tot het niveau van zijn/haar potenties van hoofd, hart en handen, met een goede balans tussen individuele ontplooiing en maatschappelijke verantwoordelijkheid. • ernaar streven dat elke leerling voor wie de school een verantwoordelijkheid heeft genomen een diploma of tenminste een startkwalificatie in de maatschappij behaalt. Organisatie Het College van Bestuur is het bevoegd gezag van de stichting en stuurt de rectoren/directeuren aan. De stichting heeft een strategisch beleidsplan. Jaarlijks worden de doelen voor het komende jaar geformuleerd. De Raad van Toezicht toetst hoe de organisatie wordt bestuurd en of de doelstellingen worden gerealiseerd. De raad verleent goedkeuring aan de beleidsplannen, de begroting en de jaarrekening. De rectoren/directeuren zijn integraal verantwoordelijk voor hun school. Zij worden daarbij ondersteund door één of meer conrectoren/adjunct-directeuren/sectordirecteuren en/of afdelingsleiders. De scholen met meer vestigingen kennen locatie- en respectievelijk vestigingsdirecteuren. Iedere school beschikt over een wettelijk verplicht schoolplan voor vier jaar. Van het schoolplan worden verschillende (jaar)plannen afgeleid. Het College van Bestuur en de scholen worden ondersteund door een bestuursbureau: het Bureau Christelijk Onderwijs Utrecht (BCOU). Vanaf 1 januari 2008 bestaat het College van Bestuur uit Marja Blom en André de Jong.

1.2. Inleiding en samenvatting De scholen van de Willibrord Stichting, waar dagelijks 10.500 leerlingen onderwijs volgen en waar meer dan 1250 (ruim 1010 fte) medewerkers werkzaam zijn, hebben gemiddeld genomen in 2008


3

naar behoren gefunctioneerd. De Inspectie van het Onderwijs beoordeelt de resultaten over een periode van drie jaar. In 2008 hebben zich geen bijzondere uitschieters naar boven of beneden voorgedaan. Op een aantal scholen lagen de opbrengsten op één of meer afdelingen of op onderdelen onder het gemiddelde, dat wordt berekend aan de hand van kengetallen over zittenblijven, examenresultaten en het verschil tussen het schoolexamen en het centraal schriftelijke examen. Het merendeel van de scholen presteert echter op of - op onderdelen - boven het landelijke gemiddelde. Het Amadeus Lyceum nam in 2008 voor het eerst deel aan het centraal schriftelijke examen. Helaas is de kwaliteit van het onderwijs op één school, het Delta College, door de Inspectie van het Onderwijs als zeer zwak beoordeeld. Met zeven van de twaalf scholen gaat het qua leerlingenaantallen goed tot zeer goed. Voor de overige vijf geldt dat niet. Bij vier ervan zijn de leerlingenaantallen sinds 2006 met 25% afgenomen. De vijfde school kampt met een tegenvallende groei van het leerlingenaantal. Voor het goed functioneren van de scholen is goed bestuur noodzakelijk. Op dat punt zijn wij dit jaar met een programma van herstelwerkzaamheden begonnen. Dat bleek noodzakelijk, want er was achterstallig onderhoud, vooral op financieel gebied. Ook de huisvesting van veel scholen en de interne bedrijfsvoering van het bestuursbureau eisten onmiddellijke actie: voor de korte termijn én voor de lange termijn. Er was dus volop werk aan de winkel. Scholen en het College van Bestuur dienden weer in control te komen. De belangrijkste acties die we als het College van Bestuur in 2008 in gang hebben gezet zijn onder te verdelen in korte termijn acties en acties gericht op de langere termijn. Op de korte termijn hebben we de volgende acties ondernomen: • Allereerst is in overleg met de schoolleiders een nieuwe, door hen gedragen begroting opgesteld. • Vervolgens is de uitputting van de begroting vanaf eind april in maandelijkse individuele voortgangsgesprekken met de schoolleiders gemonitord en waar nodig zijn extra corrigerende acties ondernomen. • Met de scholen met teruglopende leerlingenaantallen is intensief overleg gevoerd over hun ‘marktpositie’ en over mogelijke verbeterpunten. • Met de (nieuwe) schoolleider van het Delta College is intensief samengewerkt bij het opstellen van een verbeterplan en bij het verkrijgen van extra middelen om het verbeterproces te ondersteunen. We hebben in dat verband deelgenomen aan de Task Force VMBO van de gemeente Utrecht. • Er is besloten om een huisvestingsberaad in te stellen, waarvan een van de bestuurders voorzitter is. Het doel van het beraad is om als het College van Bestuur maandelijks de voortgang (of juist het gebrek daaraan) op huisvestingsterrein te monitoren en gezamenlijk met schoolleiders en het team Huisvesting en Facility de koers richting de gemeente te bepalen. • In de periode mei-oktober is een onafhankelijke audit uitgevoerd naar de bedrijfsvoering van de stichting, onder leiding van Wim Littooij, voorzitter van het College van Bestuur van CVO Rotterdam. Gegeven het feit dat we als het College van Bestuur niet in control waren, hadden we behoefte om voor onszelf de koers te bepalen en richting en ambitie te geven aan de stichting op langere termijn. Daarvoor zijn we na de voorjaarsgesprekken met alle schoolleiders begonnen met een evaluatie van het strategische beleidsplan 2006-2009 en de beleidsdoelstellingen die in de begroting 2008 waren

4


opgenomen. In het verlengde daarvan is ook een sterkte-zwakte analyse opgesteld en is een korte verkenning gemaakt van een aantal omgevingstrends, zoals de veranderingen in het toezicht van de Inspectie van het Onderwijs, de kwaliteitsagenda voortgezet onderwijs, de analyse van de onderwijsvernieuwingen door de Commissie Dijsselbloem, het Convenant Leerkracht, de invoering van passend onderwijs en de instelling van de Task Force VMBO. Dit heeft geresulteerd in een nieuw Strategisch Plan 2009-2012 met als belangrijkste doelstellingen: • Goed onderwijs: geen enkele school zwak of zeer zwak volgens het oordeel van de Inspectie. Elke school die nu voldoende scoort streeft naar goed en wie goed is streeft naar zeer goed. Elke school streeft er ook naar de doelstellingen uit de kwaliteitsagenda voortgezet onderwijs te halen. • Goed HRM-beleid: omdat goed toegeruste en gemotiveerde docenten veel meer dan het halve werk zijn in het onderwijs. • Financiën op orde: elke school haalt de afgesproken begroting en voor de stichting als geheel is er een structureel exploitatieoverschot van € 0,5 miljoen vanaf 2009. • De bedrijfsvoering, inclusief huisvesting en ICT is op orde. • De stichting staat in Utrecht bekend als een betrouwbare samenwerkingspartner. Het zijn naar ons idee geen spectaculaire doelstellingen om de publieke taken die we hebben naar behoren uit te voeren. Vooralsnog is gegeven de uitgangssituatie deze lat voor de stichting hoog genoeg. Het Strategisch Plan is door de Raad van Toezicht, alle schoolleiders en de Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad aanvaard en is daarmee de basis voor ons handelen geworden. Wat hebben deze acties waarvan er vele pas in de tweede helft van 2008 vorm kregen concreet opgeleverd? Wat betreft de financiële situatie is 2008 afgesloten met een gunstig resultaat. Het totale exploitatieoverschot bedraagt € 5,4 miljoen. Dit zeer positieve resultaat is echter vooral behaald door incidentele baten, zoals de verkoop van panden aan de Oude en de Nieuwe Gracht en de vrijval van enkele voorzieningen. Het resultaat uit gewone bedrijfsvoering bedraagt in 2008 € 0,4 miljoen, wat slechts € 0,1 miljoen afwijkt van de ingediende begroting. Dit resultaat is onder andere het gevolg van een beter financieel beheer bij de meeste scholen. Door dit resultaat stijgt de indicator voor het weerstandsvermogen met 7%-punten tot 21% en verbetert ook de solvabiliteit. Toch zijn de financiële zorgen niet voorbij. Dat hangt vooral samen met het feit dat nog niet alle scholen het financieel beheer op orde hebben. Daarnaast zal de komende jaren een omvangrijk investeringsprogramma worden uitgevoerd als onderdeel van het masterplan voortgezet onderwijs. Volgens de meest recente inzichten zal tot 2013 een bedrag van € 9,5 miljoen aan eigen middelen worden geïnvesteerd in gebouwen. Doorrekening laat zien dat bij strikt financieel beheer de liquiditeitspositie enigszins kan verbeteren, terwijl het weerstandsvermogen wel iets afneemt maar in de gezonde range blijft. Al met al is onze voorzichtige conclusie dat met het ingezette beleid de Willibrord Stichting de komende jaren in financieel stabiel vaarwater zal komen. In 2008 hebben we - gedwongen door dalende leerlingenaantallen - moeten besluiten om het Liefland College, onze categorale school voor vmbo-tl onderwijs, niet langer zelfstandig te laten voortbestaan. Na een uitvoerige discussie of we het Liefland College konden laten samengaan met de vmbo-tl-afdeling van het Gerrit Rietveld College is uiteindelijk in 2009 besloten om de school te


5

integreren in het toekomstige Globe College (nu Delta College). Voor de school voor praktijkonderwijs De Danne in Breukelen hebben we - vanwege drastisch teruggelopen leerlingenaantallen - moeten besluiten om de school per 1 augustus 2009 te sluiten. Momenteel loopt het traject om leerlingen en medewerkers zo goed mogelijk elders onder te brengen. Door de sterk dalende leerlingenaantallen in het Utrechtse VMBO hebben we tevens besloten om de nieuwbouw van het Limes College, een beroepsgerichte VMBO-school in Leidsche Rijn, aan te houden. Naar aanleiding van deze beslissing heeft Rinda den Besten, de Wethouder van Jeugd en Onderwijs van de gemeente Utrecht, besloten om een Task Force VMBO in te stellen om onder voorzitterschap van Pieter Winsemius een verbeterplan voor het VMBO op te stellen. De Task Force heeft in februari 2009 haar aanvalsplan gepresenteerd. Wat betreft de onderwijskwaliteit stond 2008 vooral in het teken van het VMBO, met name door het oordeel zeer zwak dat de Inspectie toekende aan het Delta College en door het werk van de Task Force VMBO. Vier essentiële elementen, die elders uitgebreider worden beschreven, worden hier kort genoemd: • Het verbeterplan voor het Delta College. • Het project Utrechtse Meesterdocent VMBO. • De toekenning van middelen voor ‘Utrechtse Kansen 2’, ten behoeve van onder meer de vmbo-tl-afdeling van het Oosterlicht College Vianen en het Gerrit Rietveld College. • De oprichting van ‘de Utrechtse School’ een onderwijsvoorziening voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften. Op het terrein van de huisvesting is het afgelopen jaar in de feitelijke situatie van de scholen slechts bescheiden vooruitgang geboekt. Een uitzondering was het Broeckland College in Breukelen waar in september een nieuwe afdeling kon worden geopend na een verbouwing tijdens de zomervakantie. Het nieuwe gebouw van het Amadeus Lyceum is in oktober 2008 met een vertraging van vier maanden opgeleverd, de verhuizing vond plaats tijdens de kerstvakantie 2008-2009, waardoor de school vanaf 2009 profiteert van de nieuwe huisvesting. Het is overigens een zeer geslaagd gebouw, dat deel uitmaakt van de cultuurcampus Vleuterweide. Aan het eind van 2008 zijn nog drie scholen zeer dringend toe aan nieuwe huisvesting, namelijk de Kranenburgschool, het Gerrit Rietveld College en het Delta College. De nieuwbouw van het Delta College zal in augustus 2009 worden opgeleverd. De renovatie van de Kranenburgschool zal starten in augustus 2010, de nieuwbouw van het Gerrit Rietveld College in 2009 met als beoogde opleverdatum eind 2012. Tot slot de interne bedrijfsvoering. De resultaten van de audit naar de bedrijfsvoering zijn begin november gepubliceerd en onderschreven de conclusie uit het strategische plan dat op het terrein van de bedrijfsvoering aanzienlijke doelmatigheidswinst te bereiken is. Procedureel was de aanbeveling om voor realisatie daarvan ‘de koninklijke weg’ te bewandelen. Eerst gezamenlijk een besturingsfilosofie vaststellen, daarna de bedrijfsvoeringsprocessen herontwerpen met de belangrijkste actoren en als sluitstuk starten met de implementatie van het herontwerp. Half december is langs deze lijn een plan van aanpak voor herinrichting bedrijfsvoering en bestuursondersteuning vastgesteld, dat momenteel wordt uitgevoerd. Hier zijn dus nog geen resultaten te melden, behalve de bewustwording dat er daadwerkelijk iets moet en gaat veranderen

6


om inhoudelijk en financieel maximaal ruimte te geven aan de taken waarvoor de stichting bestaat. We zijn er nog (lang) niet. In 2009 zal met grote kracht verder worden gewerkt aan de implementatie van het nieuwe strategische plan, zowel wat betreft de kwaliteit van het onderwijs als wat betreft de bedrijfsvoering. We beseffen dat het verbeterproces van de stichting veel heeft gevraagd van de medewerkers. We willen alle medewerkers daarvoor hartelijk dank zeggen. Ook het komende jaar zal grote inspanningen vragen en wellicht onzekerheid met zich meebrengen. We durven de verbeteringen door te voeren omdat het gaat om een doel waarvan we zeker weten dat alle medewerkers dat met ons delen: goed onderwijs aan de leerlingen die door hun ouders aan onze scholen zijn toevertrouwd.

1.3 De kwaliteit van het onderwijs Hoe is de kwaliteit begin 2008? De opbrengsten, waaronder de examenresultaten van scholen, zijn een belangrijke indicator voor de kwaliteit van het onderwijs. Op de scholen van de Willibrord Stichting zijn de opbrengsten begin 2008 over het algemeen naar behoren. Op het beroepsgerichte VMBO in de stad na, scoren alle scholen overwegend voldoende. Het Christelijk Gymnasium wordt zelfs als ‘excellent’ aangemerkt. Op onderdelen van de opbrengsten van het Oosterlicht College in Vianen en het Broeckland College wordt naar het oordeel van de Inspectie zwak gescoord. De meeste aandacht gaat echter uit naar de kwaliteit van het beroepsgerichte VMBO in de stad Utrecht dat op het oordeel ‘zeer zwak’ van de Inspectie van het Onderwijs lijkt af te stevenen. Dat oordeel is uiteindelijk in de maand juni ook uitgesproken. Van het Amadeus Lyceum zijn begin 2008 nog geen opbrengstgegevens bekend. De school heeft in 2008 voor het eerst met een kleine groep vmbo-tl-leerlingen aan het eindexamen deel genomen. Wat wilden we in 2008 bereiken? Ons doel is in de eerste plaats dat er geen zwakke, laat staan zeer zwakke scholen zijn. Positief geformuleerd is onze ambitie dat alle scholen wat betreft de opbrengsten voldoende tot goed scoren en dat meer dan één school/afdeling excellent genoemd kan worden. Dit is een doel voor de langere termijn en we moeten vaststellen dat we in 2008 nog niet zover waren. In 2008 moest besluitvorming plaats vinden over de toekomst van De Danne, onze school voor praktijkonderwijs in Breukelen, een school die ondanks alle ingezette verbeteracties al jaren met kwaliteitsproblemen en krimpende leerlingaantallen te kampen heeft. Ook moest duidelijkheid worden verschaft over de toekomst van het Liefland College dat eveneens met krimpende leerlingaantallen en tegenvallende opbrengsten werd geconfronteerd. Wat hebben we daarvoor gedaan? We hebben in 2008 de volgende acties ondernomen op het terrein van de kwaliteit: • We hebben in de voorjaarsgesprekken met alle schoolleiders ons eigen inzicht in de onderwijsprestaties verdiept en met alle scholen afspraken gemaakt over resultaatgerichtheid en het voeren van inhoudelijke functioneringsgesprekken waarin een koppeling wordt gelegd tussen onderwijsprestaties en het functioneren van de docent.


7

• We hebben vooral gefocust op de verbetering van het Delta College. Er is een nieuwe schoolleider aangetrokken die voortvarend met het verbeterproces aan de slag is gegaan. Er is een intensief project gestart, onder het motto Taal, Talent en Toekomst, dat is gericht op het verbeteren van de taalvaardigheid van leerlingen, het monitoren van opbrengsten en het geven van feedback aan en coaching van leraren. Het Delta College heeft hiertoe een subsidie van het Ministerie van OCW ontvangen. • We hebben geparticipeerd in de al eerder genoemde Task Force VMBO, die de problemen van het VMBO in een breder perspectief heeft benaderd. Zo is bijvoorbeeld de jeugdketen betrokken bij het stadsbrede verbeterplan. Het verbeterplan van het Delta College is opgenomen in het ‘Aanvalsplan VMBO’ van de Task Force. • Het Ministerie van OCW heeft ons verzoek om steun bij de verbetering van het VMBO gehonoreerd met een subsidie van € 1,3 miljoen. Met deze middelen is het project Utrechtse Meesterdocent VMBO gestart. Het project is er op gericht dat alle docenten die aan het Utrechtse beroepsgerichte VMBO lesgeven een scholingstraject doorlopen waarin taal, rekenen en burgerschapskunde centraal staan. In dit project participeren ook wetenschappers van de Utrechtse lerarenopleidingen. • In het kader van ‘Utrechtse Kansen 2’ (middelen bestemd voor risicoregio’s) zijn middelen toegekend aan de vmbo-tl-afdeling van het Oosterlicht College Vianen en het Gerrit Rietveld College om de onderwijsprestaties te verbeteren. • Sluiting van De Danne met ingang van 1 augustus 2009. • Onze scholen nemen deel aan diverse projecten (intern, lokaal of landelijk) gericht op onderwijskundige verbetering en vernieuwing. Wat heeft het opgeleverd? Wij vinden een belangrijke opbrengst van 2008 dat de verbeteringen in het VMBO al vóór de Inspectie met het oordeel ‘zeer zwak’ kwam, met grote voortvarendheid in gang zijn gezet. Daarbij is veel aandacht besteed aan de basisvaardigheden van docenten - met name waar het gaat om taalonderwijs - en aan het onderwijskundig leiderschap van het kader en middenkader. Het verbeteren van opbrengsten is zoals gezegd een proces van lange adem. Wij vertrouwen erop dat de afspraken die op basis van het Strategisch Plan met de scholen zijn gemaakt en die gericht zijn op verbetering van de kwaliteit, zullen worden gehaald. Wij zijn in 2008 tevreden over de prestaties die op het merendeel van onze scholen worden geleverd. Dat geldt uiteraard niet voor de zwakke opbrengsten van een aantal scholen/afdelingen. De oorzaken daarvan verschillen van geval tot geval. Zo is de grootstedelijke problematiek ontegenzeglijk van invloed op het beroepsgerichte VMBO in de stad, het Delta College. Voor de overige scholen waarvan de opbrengsten op onderdelen nog niet voldoende zijn geldt dat de ingang gezette verbeteracties voldoende vertrouwen geven in positieve resultaten. De kwaliteit van scholen wordt niet alleen afgemeten aan cognitieve resultaten, maar ook aan de kwaliteit van het onderwijsleerproces en het pedagogische klimaat. Worden leerlingen voldoende uitgedaagd, is het leerstofaanbod voldoende, is er een goede sfeer op school, voelen leerlingen zich veilig? In het verleden werden deze gegevens in kaart gebracht door de Inspectie. Als gevolg van onder meer ontwikkelingen op het gebied van governance in het onderwijs en een

8


taakstelling van de overheid, hanteert de Inspectie met ingang van 2008 een nieuwe methode voor het onderwijstoezicht. Het College van Bestuur is nadrukkelijker dan voorheen het aanspreekpunt voor de Inspectie. De Inspectie voert jaarlijks risicoanalyses uit. Als zij geen risico’s aantreft is er geen noodzaak tot verder toezicht. Als de Inspectie wel één of meer risico’s tegenkomt, vindt aanvullend onderzoek plaats, bezoekt zij zo nodig de school en maakt afspraken om de tekortkomingen op te heffen. Daarnaast vinden op scholen bezoeken plaats in het kader van een steekproef voor het Onderwijsverslag. In 2008 hebben de volgende onderzoeken van de Inspectie plaats gehad. School

Onderzoek

Bevindingen

Gerrit Rietveld College

Onderzoek in het kader van het Onderwijsverslag 2007-2008, tevens bedoeld als regulier onderzoek.

De kwaliteit van het onderwijs is op de meeste onderdelen op orde (aanbod, afstemming, tijd, stimulerend klimaat en instructie). Op enkele onderdelen behoeft de kwaliteit verbetering (kwaliteitszorg, toetsing en planmatigheid van de zorg).

Broeckland College 1)

Onderzoek in het kader van de stand van de basisvaardigheden op het gebied van rekenen.

De Inspectie maakt van dit onderzoek geen apart verslag. Zij gebruikt de gegevens voor een (algemeen) onderzoeksrapport.

Oosterlicht College Vianen (afdeling VMBO kaderberoepsgerichte leerweg)


De kwaliteit van het onderwijs is op de meeste onderdelen op orde (schoolklimaat, leerstofaanbod, instructie, afstemming, bepaling van de zorg, toetsing en bevordering sociale integratie en burgerschap). Op enkele onderdelen behoeft de kwaliteit verbetering (evaluatie en borging van de kwaliteit, efficiënt gebruik van de onderwijstijd en planmatig uitvoeren van de zorg).

Delta College

Kwaliteitsonderzoek.

De Inspectie heeft de kwaliteit van het onderwijs als zeer zwak beoordeeld en de school onder geïntensiveerd toezicht geplaatst.2)

Christelijk Gymnasium Utrecht


De kwaliteit van het onderwijs is op orde en kent op de meeste onderdelen geen of nauwelijks tekortkomingen. De kwaliteitszorg en de afstemming zijn voor verbetering vatbaar.

1

) Inmiddels zijn de opbrengsten van het Broeckland College weer als voldoende aangemerkt. ) Naar aanleiding van het onderzoek heeft de directie van het Delta College een plan in werking gesteld om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren. In november 2008 is daarnaast een intensief project gestart dat is gericht op het verbeteren van de taal- en leesvaardigheid. Hierbij staat de aanpak van Dr. Kees Vernooy (lector Hogeschool Edith Stein) centraal. In maart 2009 heeft de Inspectie een eerste voortgangsonderzoek uitgevoerd.

2

Op al onze scholen is de kwaliteitszorg in ontwikkeling, maar we beschikken nog niet over een systeem waarmee we net als de Inspectie over de volle breedte van de kwaliteit systematisch en betrouwbaar kunnen rapporteren. In 2008 heeft een stichtingsbrede evaluatie plaats gevonden van


9

de tot nu toe gebruikte instrumenten. De resultaten hiervan zullen worden benut bij de verdere uitbouw van de kwaliteitszorg. Daarnaast wordt op het bestuursbureau gewerkt aan een schoolvolgsysteem waarmee de belangrijkste data die betrekking hebben op de kwaliteit van scholen in kaart kunnen worden gebracht.

1.4 HRM-beleid en resultaten Hoe is de situatie begin 2008? In het Strategisch beleidsplan 2006-2009 staat als lange termijn doel geformuleerd dat er een cyclisch proces van kwaliteitszorg is met tevreden medewerkers, leerlingen en ouders. In het jaarplan voor 2008 wordt leiderschapsontwikkeling als belangrijk thema genoemd. Begin 2008 wordt de beschikbare ruimte voor het voeren van een eigen herkenbaar HRM-beleid nog onvoldoende benut. Er zijn zowel bovenschools als op de scholen allerlei initiatieven, maar deze staan nogal los van elkaar en hebben een sterk ad-hoc karakter. Onduidelijk is allereerst hoe de gesprekscyclus op de scholen functioneert. Voorts komt de stimulering van het onderwijskundig leiderschap onvoldoende uit de verf. De toerusting en ondersteuning van de schoolleiders om het personeelsbeleid op de eigen school vorm te geven is evenmin in voldoende mate aanwezig. Het rapport ‘Willibrord retrospectief en perspectief’ (Hans Satter, januari 2008) heeft op dit punt veel zaken duidelijk gemaakt. Er ontbreekt verder een goede (strategische) personeelsplanning. De afwezigheid van een helder overzicht van toekomstige personeelsbehoeften en -beschikbaarheid maakt de scholen kwetsbaar. Het belemmert tevens een goede ontwikkeling van andere belangrijke componenten van het personeelsbeleid zoals mobiliteit, (interne) opleiding, scholing en loopbaanontwikkeling. Gebrekkige personeelsplanning en onvoldoende gerichte mobiliteitsacties leiden er bovendien toe dat op sommige scholen een flinke boventallige personeelsformatie in stand blijft met forse (negatieve) financiële gevolgen. Wat wilden we in 2008 bereiken? Vanaf het begin waren we er diep van doordrongen dat sterk onderwijskundig leiderschap van cruciaal belang is voor goed onderwijs. Goede schoolleiders zorgen voor een goed gemotiveerd en toegerust team. Schoolleider en team zijn samen de sleutel voor goed onderwijs. Dat zorgt er weer voor dat scholen aantrekkingskracht hebben voor (nieuwe) leerlingen en ook een aantrekkelijke werkplek zijn voor docenten. Goed HRM-beleid is daarom een van de speerpunten van het Strategisch Plan dat we in de zomer van 2008 hebben ontwikkeld. We beseften ook dat we in 2008 niet in één klap onze ambities op HRM-terrein konden realiseren, maar we wilden hiervoor wel een belangrijke aanzet geven. Belangrijke elementen daarvan zijn onder andere een sluitende gesprekscyclus en goed mobiliteitsbeleid, inclusief de aanpak van oude, complexe (en dure) personeelsdossiers. Dit zijn de punten waar in 2008 en de eerste maanden van 2009 de meeste aandacht naar is uitgegaan.

10


Wat hebben we daarvoor gedaan? Benoeming interim hoofd Personeel & Organisatie Om met voortvarendheid werk te maken van de ontwikkeling van het personeelsbeleid heeft het College van Bestuur in het voorjaar van 2008 een interim hoofd P&O aangetrokken die de opdracht heeft om, naast de aanpak van een aantal actuele onderwerpen, de ontwikkeling van het personeelsbeleid in gang te zetten en de schoolleiders daarbij te ondersteunen. Onderwijskundig leiderschap. Op een drietal scholen waren of ontstonden vacatures voor een schoolleider. Het betrof het Delta College, het Gerrit Rietveld College en het Christelijk Gymnasium. Bij de vervulling van de vacatures is sterk gelet op het onderwijskundige leiderschap van de kandidaten en hun resultaatgerichtheid. Het College van Bestuur heeft zich mede om die reden in de benoemingsprocedures laten bijstaan door een gerenommeerd selectiebureau. Inmiddels zijn alle procedures afgerond en op de genoemde scholen nieuwe schoolleiders aangesteld. Het College van Bestuur verwacht met de benoemingen een belangrijke impuls te geven aan de onderwijsontwikkelingen op deze scholen. Gesprekscyclus schoolleiders en medewerkers. Onderdeel van goed HRM-beleid is dat een schoolleider weet waar hij/zij goed in is, wat zijn/haar ontwikkelpunten zijn en ook het ontvangen van complimenten voor de zaken die goed gaan en aangesproken worden op de punten die beter kunnen. Daarvoor is een sluitende gesprekscyclus noodzakelijk van functionerings- en beoordelingsgesprekken en in het verlengde daarvan een persoonlijk ontwikkelingsplan. Taak- en functieroulatie kunnen daarbij dienstig zijn. Een en ander geldt niet alleen voor de schoolleiders, maar voor alle medewerkers. Het College van Bestuur heeft in deze een belangrijke voorbeeldfunctie. Daarom is in 2008 een begin gemaakt met een integraal traject voor 360-graden feedback voor de schoolleiders. Met de schoolleiders zijn daarvoor een vragenlijst en werkwijzen ontwikkeld. De vragenlijst is gebaseerd op een reeks geclusterde competenties. Centraal staat het (integraal) onderwijskundig leiderschap. Voor een drietal schoolleiders is de procedure - die wordt afgesloten met een functioneringsgesprek met het College van Bestuur - inmiddels (mei 2009) nagenoeg afgerond. Voor de overige schoolleiders start de procedure in september 2009. De werkwijze met de schoolleiders moet het ijs breken op veel scholen om daadwerkelijk te starten met een gesprekscyclus met alle medewerkers waar 360-graden feedback deel van uitmaakt. Mobiliteitsbeleid Goed mobiliteitsbeleid vervult belangrijke functies voor zowel de medewerkers (een brede inzetbaarheid) als de scholen (een doelmatige inzet van personeelsleden). Het vraagt van de scholen en de personeelsfunctionarissen op het bestuursbureau gerichte acties. Om de werkzaamheden te ondersteunen en te coördineren is in 2008 een nieuw mobiliteitscentrum van start gegaan en een draaiboek mobiliteit ingevoerd. Door de terugloop van leerlingen op enkele scholen en de voorgenomen afbouw van De Danne waren voor het schooljaar 2008/2009 behoorlijke formatieve fricties te verwachten. Bovendien hadden enkele groeischolen de grenzen van hun mogelijkheden bereikt. Het was dus zaak om er met gerichte acties voor te zorgen dat sommige scholen hun boventalligheid tijdig konden oplossen.


11

Begin mei 2008 bedroeg het aantal te verwachten vacatures ruim 40 fte. Het aantal opgegeven boventalligen bedroeg bijna 20 fte. Op het eerste gezicht leek dat geen problematische situatie. Echter, de boventalligheid betrof vooral tweedegraads leraren en specialistische functies onderwijsondersteunend personeel, terwijl de vacatures overwegend in de bovenbouw van het havo en vwo lagen. Daardoor was het proces van ‘matching’ niet gemakkelijk. Uiteindelijk konden de boventallige medewerkers grotendeels worden herplaatst. Bij de start van het schooljaar bedroeg de boventalligheid nog 1,06 fte. In het najaar werd ook dit restant opgelost. Naast de formatieve boventalligheid bleek een aparte categorie ‘boventalligen’ te zijn ontstaan. Het betrof medewerkers (4,32 fte) die wegens functioneringsproblemen niet daadwerkelijk aan de slag waren. Met hen is een traject gestart dat moet leiden tot ontbinding van de arbeidsovereenkomst. In het Decentraal Georganiseerd Overleg (DGO) in mei 2008 werd overeengekomen dat - gelet op het geldende Sociaal Statuut - in de mobiliteitsronde 2008 in voorkomende gevallen een beroep kon worden gedaan op een vertrekpremie. Op grond van daarvoor vastgestelde criteria is aan negen personeelsleden een premie voor vertrek of overplaatsing toegekend, voor een totaalbedrag van € 20 duizend, een bescheiden bedrag in vergelijking met voorgaande jaren. Dertien verzoeken zijn afgewezen. Het mobiliteitscentrum heeft overigens geconstateerd dat het instrument van vertrekpremies het gedrag van mobiliteitskandidaten niet beïnvloedt. Achteraf vindt men het ‘mooi meegenomen’. Zonder deze voorziening zou het resultaat van de mobiliteitsronde het zelfde zijn geweest.

12


Ziekteverzuim De doelstelling is om jaarlijks een verzuimpercentage te realiseren dat onder het landelijke gemiddelde blijft. Gelet op de recente verzuimcijfers lijken we daarin te slagen. Dat is een compliment waard voor onze schoolleiders. Het geregistreerde totale verzuimpercentage in het schooljaar 2007-2008 was 5,2%. In 2006-2007 was dit nog 5,8%. Landelijk is slechts het verzuimpercentage van docenten bekend. In 2007-2008 was dit 5,1%; bij Willibrord 4,9%. De cijfers dienen enigszins naar boven te worden bijgesteld, omdat is gebleken dat sommige scholen hun kort verzuim wel zelf registreren, maar niet op bestuursniveau doorgeven. Dat de relatief gunstige verzuimpercentages met enige terughoudendheid moeten worden bezien blijkt uit de gegevens over de ziekmeldingsfrequentie. In 2007-2008 bedroeg deze landelijk 1,66 tegenover 1,8 bij Willibrord. Totaal % ZV docenten ZV-% 2005-2006 ZV-% 2006-2007

16

ZV-% 2007-2008

14 12 10 8 6 4

ne

D

an

ge

e D

C

ol

le

n) aa

nd

la ck

oe

Br

D

el

ta

C

ol

le

ge

(E

ur

op

al

yl

aa

n)

ge

e .d

(L

ge

le ol

C ta D

el

Ke

tC

ol

si O

os

te

rli

ch

na

le

um

ge

is

te

lij

k

G

ym

ol C

d hr

C

G

er

rit

R

ie

tv

el

ke la

ar ift

N

le

ge le

C

ol C

s tiu

ifa

on

.B

St

ol

le

le ol

C s

riu

ge

ge

ol ho

St

.G

re

go

bu

rg

sc

ce

Ly Kr

an

en

s eu

ad

Am

Li

ef

la

nd

C

ol

le

ge

0

um

2

Wat heeft het gekost? De kosten betreffen vooral de toegekende vertrekpremies (circa € 20.000), de kosten voor werving en selectie van schoolleiders en de kosten voor outplacement en juridische ondersteuning in verband met het ontbinden van arbeidsovereenkomsten. Een deel van de kosten van invoering van de gesprekscyclus met 360-graden feedback is pas in de eerste maanden van 2009 gemaakt. Wat heeft het opgeleverd? Uit het bovenstaande overzicht blijkt dat er veel op de rails is gezet. De eerste resultaten zijn zichtbaar, maar er moet nog veel werk verzet worden om verdere resultaten te bereiken en nieuwe werkwijzen te bestendigen. Los van resultaten is een niet onbelangrijk gegeven dat het bewustzijn met betrekking tot het belang van goed HRM-beleid sterker is geworden, met name de financiële aspecten en aspecten van bedrijfsvoering ervan.


13

De gesprekscyclus met de schoolleiders, met de 360-graden feedback, is goed op gang gekomen. Dit moet het startpunt zijn voor een goede gesprekcyclus in de scholen. Met de mobiliteitsactiviteiten is een behoorlijk resultaat geboekt, zij het dat achteraf is gebleken dat enkele scholen hun personeelsformatie nog niet op orde hadden. Er is veel tijd besteed aan het langdurig onvoldoende functionerende medewerkers. Sommigen waren langer dan een jaar uit het arbeidsproces en/of meerdere malen verplaatst zonder duidelijk perspectief op een oplossing. Omdat onvoldoende uitzicht was op een succesvolle reïntegratie zijn de arbeidsovereenkomsten ontbonden of zijn de procedures daarvoor in gang gezet. In totaal gaat het om een tiental medewerkers. Verwacht mag worden dat in het najaar van 2009 alle procedures zijn afgerond. Wat willen we in 2009 beter gaan doen? De zaken die we in 2009 beter willen doen, vloeien voort uit het plan van aanpak herinrichting bedrijfsvoering en bestuursondersteuning en uit onze ervaringen in 2008. Er zal een meer gerichte aanpak van het ziekteverzuim moeten komen. Zo zullen er afspraken gemaakt worden over te behalen resultaten en over een betere verzuimbegeleiding en registratie. Binnen de stichting zal ook gekeken worden naar best practices zodat scholen kunnen leren van elkaars werkwijzen. Met de arbodienst zullen nieuwe afspraken worden gemaakt en er wordt gewerkt aan verbetering van de managementinformatie. We zullen in 2009 afspraken maken met schoolleiders over onder andere een sluitende gesprekscyclus, over het periodiek monitoren van de tevredenheid van docenten en de uitvoering van de Wet BIO. Voor het College van Bestuur en de scholen is het ook van belang een beter inzicht te krijgen in de toekomstige personeelsbehoefte. Waar ontstaan op langere termijn moeilijk vervulbare vacatures en waar boventalligheid? Hoe vangen we de (risico’s van de) vergrijzing op en hoe slagen we erin docenten en schoolleiders (mede) op te leiden? Tot slot is het mobiliteitsbeleid geëvalueerd en zullen verbeteringen worden aangebracht, zoals het eerder opstarten van de activiteiten en een intensievere samenwerking met het team Planning en Control. Daardoor kunnen de formatiefricties in een vroegtijdig stadium worden ingeschat en kunnen de scholen met het mobiliteitscentrum bijtijds aan de oplossing daarvan werken. Vacatures kunnen dan eerder worden vrijgegeven voor externe werving en goede tijdelijke medewerkers krijgen sneller duidelijkheid over hun positie.

1.5 Huisvesting Hoe is de huisvestingssituatie begin 2008? Het doel van het Strategisch beleidsplan 2006-2009 is om in 2009 voor alle scholen van de Willibrord Stichting te beschikken over aantrekkelijke en adequate huisvesting. Een inventarisatie in het voorjaar van 2008 maakte duidelijk dat op dat moment dit voor zes scholen niet gold. Het betrof het Amadeus Lyceum, het Gerrit Rietveld College, het Delta College, de Kranenburgschool, De Danne en het Christelijk Gymnasium (locatie Diaconessenstraat). Voor twee scholen was er echter concreet perspectief op nieuwbouw. In het kader van het masterplan voortgezet onderwijs werd er hard gewerkt aan de nieuwbouw van het Amadeus Lyceum en eind januari werd voor de

14


nieuwbouw van het Delta College de eerste paal in de grond geslagen. Tevens lagen de plannen klaar voor de renovatie van de Kranenburgschool en de gevelrenovatie van het gebouw van het Christelijk Gymnasium (Diaconessenstraat). Omdat we in de loop van 2008 besloten om de school voor praktijkonderwijs De Danne in Breukelen te sluiten, zag het er even naar uit dat het doel van aantrekkelijke en adequate huisvesting in 2009 voor alle scholen gerealiseerd zou worden met als prominente uitzondering: het Gerrit Rietveld College. Wat wilden we in 2008 bereiken? In de eerste maanden van 2008 leek het er (dus) op dat de meeste aandacht zou uitgaan naar besluitvorming over de nieuwbouw van het Gerrit Rietveld College en de voorbereiding en voortgang van de nieuwbouw/renovatie van het Amadeus Lyceum, Delta College, de Kranenburgschool en het Christelijk Gymnasium (Diaconessenstraat). In het voorjaar stagneerde echter - zonder dat wij daarop invloed konden uitoefenen - de renovatie van de Kranenburgschool doordat een daarvoor noodzakelijke ingewikkelde grondruil tussen de gemeente en woningcorporatie Mitros niet rond kwam. Pas in februari 2009 startte dit project weer. Door onvoldoende budget kwam de gevelrenovatie van het Christelijk Gymnasium stil te liggen. Veel aandacht ging uit naar het bevorderen van een positief besluit over de nieuwbouw van het Gerrit Rietveld College. Wat hebben we daarvoor gedaan? De besluitvorming over de nieuwbouw van het Gerrit Rietveld College was vanaf het begin gecompliceerd omdat de gemeente over onvoldoende budget beschikte, ondanks het aanbod van het vorige College van Bestuur om financieel bij te dragen. Vervolgens is in het kader van de beleidsthema’s Wonen en Wijken van het kabinet contact gezocht met woningcorporatie Mitros om te verkennen of deze zou willen bijdragen aan de nieuwbouw. Mitros bleek hiertoe bereid, waarna een tripartiet overleg is gestart om een business case op te stellen. Ondanks een bijdrage van € 3,5 miljoen van Mitros en de inbreng van een sportterrein ter waarde van circa € 2 miljoen door de Willibrord Stichting verzocht de gemeente de stichting nadrukkelijk - onder verwijzing naar het aanbod van het vorige College van Bestuur - om € 1 miljoen extra bij te dragen om de business case te sluiten. Begin augustus 2008 lag er op basis van deze toezeggingen een intentieovereenkomst tussen de drie betrokken partijen. Niets leek de nieuwbouwplannen van het Gerrit Rietveld College nog in de weg te staan. Totdat de juristen van de gemeente de intentieovereenkomst toetsten aan het Europese mededingingsrecht. De voorkeursbehandeling van Mitros leek in strijd met dat recht. De intentieovereenkomst werd niet getekend waardoor de plannen stagneerden. Na advies te hebben ingewonnen bij juristen van het Ministerie van Wonen, Wijken en Integratie en het Ministerie van Binnenlandse Zaken leek er enkele maanden later - door juridische splitsing van de nieuwbouw van de school en de bouw van de appartementen - toch een uitweg mogelijk. Onze belangrijkste inbreng in deze fase was het aanboren van (Haagse) contacten bij het Ministerie van Wonen, Wijken en Integratie om te vragen of het nog mogelijkheden zag om de overeenkomst te sluiten. Medio 2009 is het nieuwbouwtraject weer opgestart. Het plan van eisen voor de school is op 1 april 2009 ingediend bij de gemeente. De vertraging beloopt ondertussen zeker een half jaar ten opzichte van het in januari 2008 gestarte traject. Omdat oplevering van de nieuwbouw pas eind 2012 wordt verwacht, hebben in het bestaande gebouw in drie ronden provisorische renovaties plaats gevonden. Deels hebben deze plaats gehad op last van de brandweer om te voldoen aan de geldende normen voor de brandveiligheid.


15

De voltooiing van de nieuwbouw van het Amadeus Lyceum is mede dank zij de inspanningen van de rector, Jeanine Vlastuin, voorspoedig verlopen. De uitbreiding van het Broeckland College met vier lokalen is eveneens goed verlopen. De directeur, Jan Molenaar, was hier de grote voortrekker. De nieuwbouw van het Delta College waarvoor de gemeente bouwheer is, ligt op schema. Door voortschrijdend inzicht over de negatieve relatie tussen de grootte van de domeinen en de kwaliteit van het onderwijs zijn in een laat stadium nog wijzigingen in het bestek aangebracht om kleinere lokalen te kunnen maken. Dit gebeurt door het aanbrengen van semipermanente wanden en heeft tot extra kosten geleid van circa € 0,5 miljoen. Een andere complicerende factor is de inhuizing van een deel van ROC ASA in het kader van de doorgaande leerlijnen VMBO-MBO. Bij de start van de samenwerking zijn tussen de partijen geen duidelijke schriftelijke afspraken gemaakt over de verdeling van de kosten. Geleidelijk aan is ook duidelijk geworden dat verzuimd is om een adequate begroting te maken voor de verhuizing naar de nieuwbouw. Hetzelfde probleem heeft zich voorgedaan bij de tussentijdse verhuizing van de Europalaan naar de Columbuslaan en de Bontekoelaan. Wat heeft het gekost? In totaal is in 2008 bijna € 1 miljoen uitgegeven in het kader van het meerjarige onderhoudsplan en € 10,2 miljoen voor investeringen, met name voor het Amadeus Lyceum, het Delta College en het Sint Gregorius College (vanwege een verbouwing in 2007). De uitbreiding van het Broeckland College is vooralsnog uit eigen middelen gefinancierd; de kosten daarvan bedroegen € 0,5 miljoen. Tenslotte hebben we om de nieuwbouw van het Gerrit Rietveld College mogelijk te maken aan de gemeente toegezegd om behalve het bestaande sportveld nog € 1 miljoen bij te dragen. We zullen dit bedrag renteloos lenen van de gemeente en op een nader te betalen moment terugbetalen. Wat heeft het opgeleverd? De grote verbetering in 2008 is dat het Amadeus Lyceum in de kerstvakantie de mooie cultuurcampus Vleuterweide heeft betrokken. Een verbetering is ook de uitbreiding van het Broeckland College. Goed nieuws is dat de nieuwbouw van het Delta College op schema ligt en dat er weer perspectief is op nieuwbouw voor het Gerrit Rietveld College, zij het dat deze pas in 2012 gereed zal zijn. Begin 2009 werd tot slot de doorbraak bekend bij de Kranenburgschool. Dat betekent dat eind 2009 alleen de Kranenburgschool en het Gerrit Rietveld College nog in een huisvestingssituatie zitten die veel te wensen overlaat. Wat willen we in 2009 beter gaan doen? Het belangrijkste dat in 2009 veel beter moet is de planning van alle kostencomponenten van nieuwbouwprojecten. Dat is de les van de fouten die bij de plannen voor het Delta College zijn gemaakt. Check en double check wordt het devies. Een ander verbeterpunt is het streven naar een zekere flexibiliteit bij nieuwbouwplannen om voortschrijdend inzicht in de toepassing van onderwijsconcepten te kunnen accommoderen. Deze les proberen we toe te passen in het plan van eisen voor de nieuwbouw van het Gerrit Rietveld College. Een andere les is dat we de betrekkelijk informele afspraken die we met ROC ASA hebben gemaakt over de verdeling van kosten formeel gaan uitwerken en vastleggen, omdat de huidige manier van werken aanleiding is voor veel misverstanden en risico’s genereert voor budgettaire tegenvallers.

16


1.6 Financiën Hoe is de financiële situatie begin 2008? Eind 2007 was door het toenmalige College van Bestuur voor de stichting als geheel voor 2008 een sluitende exploitatiebegroting vastgesteld. Voor deze begroting bestond bij de schoolleiders echter weinig draagvlak. Bovendien was een taakstelling opgelegd van € 1,87 miljoen die niet concreet was ingevuld. Dit werd begin 2008 als een risico gezien voor de uitvoering van de begroting 2008. Een nieuwe analyse van de financiële situatie van de stichting (eind januari 2008) wees uit dat bij ongewijzigd beleid het tekort voor 2008 € 2,2 miljoen zou bedragen en dat het tekort zou kunnen oplopen tot structureel € 2,8 miljoen in 2009 en volgende jaren. Er was niet zozeer sprake van een acute noodsituatie; het gevaar was meer dat de financiën niet in control waren en dat zonder ingrijpen het voortbestaan van de stichting op middellange termijn in gevaar zou komen. De belangrijkste oorzaken van de ontstane situatie waren: • In voorgaande jaren kregen enkele scholen te maken met dalende leerlingenaantallen, terwijl zij er niet in slaagden om hun personeelsformatie in hetzelfde tempo neerwaarts aan te passen. • Bij enkele scholen was in gebouwen en/of verbouwingen geïnvesteerd uit eigen middelen of met middelen van de Feldbrugge Stichting, met als gevolg dat binnen de begroting ruimte gevonden moest worden om de afschrijvingslasten op te vangen; dit zette de reguliere exploitatie onder druk omdat deze afschrijvingen niet vergoed worden. • Voor het Amadeus Lyceum moesten uitgaven voorgefinancierd worden uit de middelen van de stichting. • Last but not least moet de matige financiële discipline worden genoemd; op het bestuursbureau bleken voorts aanzienlijke achterstanden te bestaan in de financiële administratie. Als gevolg van dit samenspel van factoren en de daardoor ontstane negatieve exploitatieresultaten was het weerstandvermogen van de stichting in de jaren 2005-2007 afgenomen van 20 procent (eind 2004) tot 14% (eind 2007). Daarnaast was ook de liquiditeitspositie aanzienlijk verslechterd: van 1.6 (eind 2004) tot 0.75 (eind 2007). Het gevolg van de verslechtering van de financiële situatie was ook dat de solidariteit tussen de scholen onder druk was komen te staan. De scholen die in de loop van de jaren exploitatieoverschotten hadden opgebouwd, konden daar niet vrijelijk over beschikken door de oplopende verliezen bij sommige andere scholen. Wat wilden we in 2008 bereiken? Op basis van bovenstaande analyse hebben we de volgende doelen geformuleerd voor 2008: • Het opstellen van een nieuwe exploitatiebegroting met meerjarig perspectief, gericht op herstel van een gezonde financiële situatie op middellange termijn en met draagvlak bij de schoolleiders. • Voorts de introductie van de stelregel dat elke school in principe een sluitende begroting indient en bij de uitvoering daarop stuurt; een uitzondering wordt gemaakt voor scholen die door sterke groei ‘voorfinanciering’ nodig hebben. • De invoering van een maandelijks overleg met de schoolleiders om de begrotingsuitvoering te monitoren. • Het wegwerken van de achterstanden in de financiële administratie. • De uitvoering van de aanbevelingen van de accountant in de management letter.


17

• • • •

Het doorlichten van het beleggingsbeleid van de stichting. Het opstellen van een investerings- en onderhoudsplan voor de middellange termijn. Het opstellen van liquiditeitsprognoses. Het voeren van overleg met de Feldbrugge Stichting over financiële ondersteuning bij grote investeringsprojecten, met name bij de nieuwbouw van het Gerrit Rietveld College.

Wat hebben we daarvoor gedaan? Het opstellen van een nieuwe exploitatiebegroting In februari 2008 is met alle schoolleiders intensief overlegd over een nieuwe exploitatiebegroting voor 2008. De doelstelling was om de verwachte exploitatietekorten om te buigen naar een structureel overschot vanaf 2009 van € 0,5 miljoen. Het uiteindelijke doel was om het weerstandsvermogen van de stichting weer op peil te brengen. Om die situatie te bereiken werd aan de schoolleiders gevraagd om naast een sluitende begroting voor een aantal jaren een taakstelling op zich te nemen. Ook is voorgesteld om op stichtingsniveau te starten met centrale inkoop en met een efficiencyslag in de bedrijfsvoering. In maart 2008 is de nieuwe begroting 2008, die uitkwam op een tekort van € 0,3 miljoen, in goed overleg met de schoolleiders geaccordeerd en vervolgens goedgekeurd door de Raad van Toezicht. De invoering van een systeem om de begrotingsuitvoering te monitoren Vanaf eind april tot de zomervakantie heeft het College van Bestuur maandelijks samen met de inmiddels aangestelde controller en het team Planning en Control een begrotingsoverleg gevoerd met de schoolleiders om te bepalen of de scholen op koers lagen om de begroting te halen. Schoolleiders die niet op koers lagen zijn aangesproken om actie te ondernemen om de begroting te halen. Bij onvoldoende verbetering werden scholen onder toezicht geplaatst. Na de zomer is deze werkwijze aangepast en zijn de maandelijkse gesprekken beperkt tot scholen waarvan realisatie van de begroting onzeker was. Het wegwerken van de achterstanden in de financiële administratie Het team Financiële Zaken van het bestuursbureau heeft in de eerste helft van 2008 zeer hard gewerkt om de achterstanden in de administratie uit voorafgaande jaren weg te werken en een ‘schone’ jaarrekening 2007 op te leveren. Dat is gelukt. Er zijn in de loop van 2008 bovendien geen nieuwe achterstanden ontstaan. Het uitvoeren van de aanbevelingen van de accountant in de management letter Op 3 december 2008 heeft de accountant naar aanleiding van zijn interim-controle een management letter opgesteld. Hierin deed de accountant de volgende aanbevelingen: • Verbetering van de financiële discipline binnen alle geledingen van de instelling. • Verdere ontwikkeling van de interne controle door het bestuursbureau. • Verdere ontwikkeling van de huisvestingsprocessen. • Realisatie van een belangrijke verbetering met betrekking tot de bedrijfsvoering van de gesubsidieerde projecten. • Verbetering van de interne controle door het bestuursbureau op de jaarlijkse verantwoordingen van de leerlingentellingen van de scholen. • Het op orde brengen van de personeelsdossiers.

18


Zoals blijkt uit het bovenstaande is in de loop van 2008 hard gewerkt aan de verbetering van de financiële discipline binnen alle geledingen van de stichting. Tevens kan vermeld worden dat door het team Planning en Control controles zijn uitgevoerd op de toepassing van Europese regelgeving bij aanbestedingen en op de leerlingenaantallen. Ten aanzien van de huisvestingsprocessen en de te realiseren verbetering van de bedrijfsvoering van de gesubsidieerde projecten kan het volgende vermeld worden. In de loop van 2008 zijn - in het kader van de planning en controlcyclus - het zicht op deze processen en de daarmee samenhangende financiële uitkomsten geleidelijk verbeterd. Overigens zijn nog aanvullende maatregelen nodig om in control te komen. Dat zal gebeuren in het kader van de herinrichting van de bedrijfsvoering. Ten slotte kan nog vermeld worden dat is begonnen met het op orde brengen van de personeelsdossiers. Voor nieuwe medewerkers wordt vastgesteld of alle documenten aanwezig zijn. In 2009 wordt een begin gemaakt met het opschonen van de bestaande dossiers. Het doorlichten van het beleggingsbeleid van de stichting. In november 2008 heeft de stichting na een door de controller uitgevoerde analyse - mede in het licht van de kredietcrisis - de huisbankier opgedragen om het risicoprofiel van de beleggingsportefeuille van de steunstichting aan te scherpen en, net als de beleggingsportefeuille van de stichting, in overeenstemming te brengen met de regelgeving van het Ministerie van OCW in het kader van regeling belenen en beleggen. In het verleden was er voor gekozen om voor het belegde vermogen van de steunstichting, dat wordt aangemerkt als privaat vermogen en dat derhalve formeel niet onder de regelgeving van het ministerie valt, te kiezen voor een meer risicovol profiel. Het omzetten van de gehele portefeuille zal geruime tijd in beslag nemen, omdat onmiddellijke omzetting gepaard zou gaan met aanzienlijke verliezen. Ten aanzien van het beleggingsbeleid kan ten slotte worden opgemerkt dat in 2008 een nieuw treasury statuut is opgesteld (goedgekeurd door de Raad van Toezicht in 2009). Het opstellen van investerings- en onderhoudsplannen voor de middellange termijn Voor 2008 en volgende jaren zijn door het team Huisvesting en Facility een meerjaren investeringsplan (MIP) en een meerjaren onderhoudsplan (MOP) opgesteld. De in het MOP opgenomen uitgaven voor groot onderhoud maakten een goede berekening mogelijk van de onderhoudsreserve die in de jaarrekening wordt opgenomen. Voor de periode 2009-2013 is in het MIP rekening gehouden met een totaal investeringsbedrag van rond € 12,3 miljoen, waarvan € 9,5 miljoen ten laste van de eigen middelen. In dat laatste bedrag is rekening gehouden met de noodzakelijke investeringen ten behoeve van nieuwbouw/renovatie van het Gerrit Rietveld College en de Kranenburgschool. Het met deze investeringen gemoeide bedrag kan volgens de laatste schattingen geraamd worden op rond € 2,4 miljoen: € 1,6 miljoen voor het Gerrit Rietveld College en € 0,8 miljoen voor de Kranenburgschool. Om de nieuwbouw van Gerrit Rietveld College mogelijk te maken heeft de stichting aan de gemeente toegezegd meer bij te dragen dan volgens de geldende demarcatielijn verplicht is. Zoals toegelicht in het hoofdstuk over huisvesting zal het sportveld achter het Gerrit Rietveld College, dat voor € 0,2 miljoen op de balans staat, voor € 2,2 miljoen aan de gemeente worden verkocht. Voorts zal de stichting nog € 1 miljoen renteloos lenen van de gemeente die terugbetaald zal


19

worden op het moment dat de stichting financieel weer op orde is. Er wordt onderhandeld met de gemeente over een lagere bijdrage indien de aanbesteding van de school een gunstiger resultaat oplevert dan nu in de business case is voorzien. Het voeren van overleg met de Feldbrugge Stichting Met het bestuur van de Feldbrugge Stichting is overleg gevoerd over de mogelijkheid van financiële ondersteuning van de Willibrord Stichting. Hoewel de gesprekken in goede sfeer zijn verlopen, heeft dit tot nu toe niet tot concrete resultaten geleid. Volgens het bestuur van de Feldbrugge Stichting worden haar mogelijkheden bepaald door de statuten van de stichting. De statuten verplichten het bestuur het vermogen van de Feldbrugge Stichting in stand te houden. Dit betekent dat de Feldbrugge Stichting voor grote investeringen alleen leningen verstrekt tegen gereduceerd rentetarief. Alleen voor kleine investeringen doet men wel eens een schenking. Voor de Willibrord Stichting heeft deze benadering weinig voordelen, omdat het ertoe leidt dat naast de terugbetaling van de lening, de afschrijvingen van deze investeringen uit de reguliere bekostiging gedekt moeten worden. In de rijksbekostiging wordt hier echter geen rekening mee gehouden. De gesprekken worden voortgezet, maar er mogen geen wonderen van worden verwacht. Wat heeft het gekost? De tot stand gebrachte verbeteringen zijn grotendeels binnen de bestaande begroting opgevangen met uitzondering van de kosten van de interim-controller die tot eind april werkzaam was voor de stichting. Wat heeft het opgeleverd? Zoals uit de hierna volgende tabel naar voren komt sluit de exploitatierekening 2008 van de stichting met een positief saldo van € 5,4 miljoen tegenover een begroot resultaat van € 0,33 miljoen negatief. Exploitatierekening 2008 (In €1000) Baten Rijksbijdragen Overige subsidies en bijdragen Overige baten Totaal baten

65.720 1.699 8.276 75.695

61.882 840 4.573 67.295

Lasten Personeelslasten Afschrijvingen Huisvestingslasten Overige lasten Totaal lasten Financiële baten/ lasten

58.390 1.885 4.124 5.820 70.218 -80

55.901 1.993 5.067 5.169 68.130 501

5.396

- 334

Exploitatiesaldo

20

Begroting 2008 (In €1000)


Het positieve exploitatieresultaat is echter wel het gevolg van per saldo een groot bedrag aan incidentele meevallers van in totaal € 5,82 miljoen. Daarvan is de volgende specificatie te geven.

Omschrijving Bedrag (afgerond op €1000) Verkoop pand Nieuwe Gracht 2.804.000 1 1.102.000 Vrijval voorziening Flex BAPO door herrekening verplichting ) Vrijval onderhoudsvoorziening ten gevolge van een 1.356.000 hernieuwde inventarisatie 2) Vrijval voorzieningen 517.000 Ontvangen kwaliteitsgelden 582.000 Vergoeding voorbereiding gratis lesmateriaal 120.000 Totaal baten 6.481.000 Koersverlies effecten 661.000 Totaal 5.820.000

1

) Bij de berekening van de verplichting jegens het personeel uit hoofde van de Flex BAPO per 31 december 2007 was uitgegaan van de veronderstelling dat alle daarvoor in aanmerking komende personeelsleden daarvan gebruik zouden maken en dat het daarbij ging om 80% van de loonkosten. In de loop van 2008 bleek deze schatting te hoog, zodat eind 2008 een aanpassing naar beneden heeft plaatsgevonden: uitgangspunt is nu dat 80% van de in aanmerking komende personeelsleden gebruik maakt van de regeling en dat het gaat om 72% van de loonkosten.

2

) Voor enkele scholen was eind 2008 geen voorziening meer noodzakelijk wegens voorgenomen besluiten tot sluiting (De Danne en Liefland College) of verhuizing naar een gebouw waar een ander beheersregime geldt of gaat gelden (Delta College, Gerrit Rietveld College en Amadeus Lyceum).

Op grond van het bovenstaande kan geconcludeerd worden dat het exploitatieresultaat uit de gewone bedrijfsvoering is te berekenen op € 0,42 miljoen negatief, namelijk € 5,82 miljoen aan incidentele meevallers verminderd met het over 2008 behaalde exploitatieresultaat van € 5,40 miljoen. Het ingevoerde systeem van monitoring van de begrotingsuitvoering heeft in ieder geval op stichtingsniveau zijn vruchten afgeworpen. De waarde van de effectenportefeuille is door de kredietcrisis in 2008 in waarde gedaald. Ten gevolge van de voor de beleggingsportefeuilles gehanteerde beleggingsstrategie en het daarbij passende lage risicoprofiel is de portefeuille ruim 9% in waarde verminderd. Ten opzichte van de halvering van de AEX-index sinds april 2008 kan het verlies op de effectenportefeuille beperkt worden genoemd. Zoals reeds eerder opgemerkt is inmiddels het risicoprofiel van de beleggingsportefeuille van het steunfonds in overeenstemming gebracht met de regeling belenen en beleggen. Hoe is de financiële positie eind 2008? De financiële positie van de stichting kan worden samengevat in drie kengetallen: weerstandsvermogen, solvabiliteit en liquiditeitspositie. De volgende tabel geeft een overzicht van de belangrijkste financiële en overige kengetallen voor de jaren 2007 en 2008. In de tabel worden ook de definities van deze begrippen gegeven en voorts is de range aan waarden aangegeven


21

waarbinnen deze kengetallen zich volgens het Ministerie van OCW zouden moeten bevinden voor een gezonde financiële positie.

22

Kengetallen financiële positie

2008

2007

Toelichting

Liquiditeit (current ratio) (vlottende activa gedeeld door kortlopende schulden)

1.39

1.50

Geeft aan in hoeverre de organisatie in staat is om met de haar ter beschikking staande vlottende middelen aan haar verplichtingen te voldoen, waarbij ook tot verkoop van de effecten kan worden overgegaan. (Norm ligt tussen de 1.1 en 2.0)

Liquiditeit (quick ratio) (vlottende activa exclusief effecten gedeeld door kortlopende schulden)

0.89

0.75

Geeft aan in hoeverre de organisatie in staat is om met de haar ter beschikking staande vlottende activa (exclusief de voor de lange termijn vastgelegde middelen in effecten) aan haar kortlopende verplichtingen te voldoen. (Norm ligt tussen de 0.5 en de 1.0)

Solvabiliteitsratio (eigen vermogen gedeeld door totaal passiva)

0.44

0.36

Geeft aan in hoeverre de organisatie op de lange termijn in staat is om aan haar verplichtingen (inclusief voorzieningen) te voldoen. (De norm ligt tussen de 0.33 en de 0.50)

Solvabiliteitsratio (eigen vermogen plus voorzieningen gedeeld door totaal passiva)

0.59

0.64

Geeft aan in hoeverre de organisatie in staat is op de lange termijn aan haar verplichtingen (exclusief voorzieningen) te voldoen. (De norm ligt tussen de 0.33 en de 0.50

Weerstandsvermogen (vermogen gedeeld door totale baten inclusief rente)

21%

14%

Vermogen om op lange termijn aan verplichtingen te voldoen. (De norm ligt tussen 10-40%)

Overige (financiële) kengetallen Rentabiliteit (resultaat gedeeld door totale baten)

2008

2007

Toelichting

Personele lasten gedeeld door totale lasten

83,1%

83,9% Streefwaarde zou 80% moeten zijn

Personele lasten gedeeld door totale baten

77,3%

83,7%

Aantal leerlingen

10401

10392

Personeelslasten per leerling

€ 5.628

€ 5.850

Materiële lasten per leerling

€ 1.137

€ 1.117

6,9%


1,5% Cijfers zijn inclusief incidentele baten

Uit de bovenstaande tabel komt naar voren dat de financiële positie van de stichting in 2008 ten opzichte van 2007 belangrijk is verbeterd. Dat geldt met name voor het weerstandsvermogen dat met 50% is verbeterd. Voor alle kengetallen liggen de waarden ook binnen de algemeen aanvaarde range. Conclusie financiële positie We kunnen tevreden zijn over de verbetering van onze financiële positie; er is weer iets meer vlees op de botten. De vraag die opkomt is, of we er nu al zijn? Is de omslag bereikt? Naar onze mening kan die vraag nog niet positief worden beantwoord, hoewel de resultaten over 2008 zeker bemoedigend zijn. De eerste reden hiervoor is dat de verbetering van de financiële positie vooral het gevolg is van incidentele baten en niet voortvloeit uit reguliere bedrijfsvoering. In de tweede plaats stellen we vast dat een degelijke financiële discipline nog niet overal geïnternaliseerd is binnen de stichting. Dit is vooralsnog een onderwerp van aanhoudende zorg. Daarom gaan we ook in 2009 door met het systematisch monitoren van de uitvoering van de schoolbegrotingen en zullen we de formatieplannen toetsen aan de verwachte structurele bekostiging. Een derde zorgpunt betreft de toekomst. Een belangrijk aspect daarbij vormen de noodzakelijke investeringen en vooral ook het tempo waarin de uitgaven gedaan zullen moeten worden. Naast de in het MIP 2009 tot en met 2013 opgenomen investeringen voor een totaal bedrag van € 7.5 miljoen zullen nog omvangrijke investeringen noodzakelijk zijn voor het Gerrit Rietveld College en de Kranenburgschool. Het gaat om een extra bedrag van bijna € 2,0 miljoen. De verwachting is dus dat er tot en met 2013 een totaal bedrag van € 9,5 miljoen uit eigen middelen geïnvesteerd moet worden. Tevens zullen er extra uitgaven noodzakelijk zijn om de groei van het Amadeus Lyceum mogelijk te maken: het gaat daarbij om een bedrag van rond € 1 miljoen. Tenslotte zal het verbeteringsproces van de bedrijfsvoering tot extra kosten leiden. We houden daarbij rekening met een bedrag van circa € 1,3 miljoen. Doorrekening hiervan tot en met 2013, uitgaande van een jaarlijks structureel exploitatieoverschot uit de gewone bedrijfsvoering van € 0,5 miljoen, levert het volgende beeld op voor de liquiditeitspositie van de stichting eind 2013. Bedrag

Bedrag

(afgerond op €1000)

(afgerond op €1000)

Saldo vlottende activa/kortlopende schulden per 1 januari 2009 Afschrijvingen 2009-2013 Verwachte positieve resultaten 2009-2013 uit de gewone bedrijfsvoering (€ 500.000 per jaar) Totaal Investeringen met eigen middelen 9.500.000 Kosten herinrichting bedrijfsvoering 1.300.000 Extra uitgaven Amadeus Lyceum 1.000.000 Totaal extra uitgaven Saldo vlottende activa/kortlopende schulden per 31 december 2013

5.283.000 10.500.000 2.500.000 18.283.000

11.800.000 6.483.000


23

Uit de tabel blijkt dat de liquiditeitspositie over de periode 2009-2013 met € 1,2 miljoen kan verbeteren, terwijl, wanneer ook nog rekening gehouden wordt met de uitgave van € 1.0 miljoen voor het Gerrit Rietveld College, het weerstandsvermogen met circa € 0,8 miljoen zal afnemen2). Bepaalde risico’s moeten echter nog bij dit beeld worden betrokken, zoals risico’s van tegenvallers bij de grote investeringsprojecten, het risico van ombuigingen op de lumpsum en onvolledige vergoeding van de CAO-VO, zoals recent door het Ministerie van OCW is aangekondigd. Daarenboven is geen rekening gehouden met het feit dat er vanaf 1 augustus 2009 geen dotaties meer plaatsvinden aan de voorziening Flex-BAPO maar dat de in voorgaande jaren opgebouwde rechten wel aan het personeel zullen kunnen worden uitbetaald. Al met al is onze voorzichtige conclusie dat met het ingezette beleid, mits strak uitgevoerd en mits de risico’s zich niet in volle omvang voordoen, de Willibrord Stichting de komende jaren in financieel stabiel vaarwater zal komen. Om de uitgaven en de inkomsten gelijke tred te laten houden is overigens een goed treasury beleid noodzakelijk, waarbij er in toenemende mate gestuurd moet worden op de liquiditeiten. Langzaam maar zeker lijken we op financieel terrein weer in control te komen. Verkorte balans en exploitatierekening 2008 Voor een volledig inzicht in de financiële positie volgt hierna ten slotte de verkorte balans per 31-12 -2008. Activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa

31-12- 2008 In € 1000 16.853

31-12-2007 In € 1000 14.618

3

3

16.856

14.621

Vorderingen

1.993

1.959

Effecten

6.810

7.209

Totaal vaste activa

Liquide middelen

10.034

5.225

Totaal vlottende activa

18.837

14.393

Totaal activa

35.693

29.014

Passiva Eigen vermogen Voorzieningen

31-12-2008 In € 1000

31-12-2007 In € 1000

15.706

10.310

5.491

8.328

Langlopende schulden

941

797

Kortlopende schulden

5.401

5.550

35.693

29.014

Totaal passiva

Wat willen we in 2009 beter gaan doen? Een aantal zaken loopt door vanuit 2008, zoals de verdere verbetering van het financiële beheer, waarbij de aanbevelingen uit de management letter van KPMG als uitgangspunt zullen dienen. Daarnaast verwachten we veel van het opgestarte proces van de herinrichting van de bedrijfsvoeringprocessen. De voorziene stroomlijning van deze processen zal niet alleen leiden tot kostenbesparingen maar vooral tot een betere beheersing. Een ander belangrijk verbeterpunt is dat we voor het begrotingsjaar 2009 de voorjaarsgesprekken met de schoolleiders zodanig vervroegd hebben dat de uitkomsten meegenomen kunnen worden in 2

) De mutatie in het vermogen kan worden berekend als het verwachte positieve resultaat, verminderd met de uitgaven voor de herinrichting bedrijfsvoering, de voorfinanciering van het Amadeus Lyceum en de bijdrage die wij hebben toegezegd aan de gemeente voor de nieuwbouw van Gerrit Rietveld College. Het weerstandsvermogen, uitgedrukt als percentage van de totale baten komt dan uit op circa 17-19% in 2013.

24


de formatieplannen van de scholen voor het schooljaar 2009-2010 en dus door kunnen werken in de personeelsuitgaven voor dat jaar. Dat maakt een betere beheersing van de uitgaven mogelijk. Voorts zullen we intensiever met het Ministerie van OCW contact onderhouden om eerder inzicht te krijgen in het tijdstip waarop de lumpsum aangepast gaat worden en de omvang van de aanpassing. Naar aanleiding van recente ervaringen met investeringstrajecten bij het Delta College zal voortaan een extra check worden uitgevoerd op de betreffende begrotingsvoorstellen en zullen het MIP en het MOP nog eens kritisch bekeken worden. Ten slotte zullen we frequenter dan voorheen gebruik maken van liquiditeitsbegrotingen en planningen om zo goed mogelijk zicht te houden op de feitelijke en verwachte liquiditeits- en vermogensontwikkeling. Begroting 2009 Hierna volgt ten slotte de verkorte door de Raad van Toezicht goedgekeurde begroting voor het boekjaar 2009: Baten Rijksbijdragen Overige subsidies en bijdragen Overige baten Totaal baten Lasten: Personeelslasten Afschrijvingen Huisvestingslasten Overige lasten Totaal lasten Financiële baten/ lasten Totaal lasten Exploitatiesaldo

Begroting 2009 (In €1000) 65.796 1.787 4.994 72.577 58.566 2.387 5.225 6.524 72.703 456 72.247 330

Het exploitatieresultaat van € 330.000 bestaat uit het resultaat uit de gewone bedrijfsvoering van € 500.000 en een bedrag van € 170.000 kosten herinrichting processen.


25

1.7 Klachten Op grond van de klachtenregeling van de Willibrord Stichting bestaat de mogelijkheid een klacht in te dienen bij het College van Bestuur. Onderstaand een overzicht van de in 2008 ingediende klachten en afhandeling daarvan.

Aantal klachten ingediend:

16

Klacht ingediend door: Medewerkers Ouders

0 16

Klacht ingediend bij: Bevoegd gezag (College van Bestuur) Landelijke klachtencommissie

15 1

Klacht heeft betrekking op: 1. algehele gang van zaken binnen de school 2. bevordering 3. verwijdering 4. bezwaar uitloting toelating 5. bezwaar uitloting excursie 6. uitsluiting deelname centraal examen 7. eindexamencijfer 8. mishandeling leerling door docent 9. interpretatie bezemregeling 10. niet nakomen afspraken door de school

1 5 2 1 1 1 1 1 1 2

Klachten niet in behandeling genomen Na advies van juridisch medewerker door directie zelf afgehandeld Opgelost via bemiddeling College van Bestuur

1 1

% van het totaal 6% 6%

Klachten in behandeling genomen door College van Bestuur + wijze van afhandeling Behandeling Commissie van Beroep eindexamens, klacht gegrond Klacht gegrond, school herziet besluit Vaststellingsovereenkomst Klacht ongegrond Stilgelegd wegens niet nakomen van afspraken Zaak loopt nog (stand van zaken begin februari 2009)

1 1 1 8 1 2

6% 6% 6% 50% 6% 16%

Doorlooptijd van de klacht (datum indienen t/m datum afhandeling) gemiddeld 8,1 week

26

(2007: 15)


1.8 Leerlingenaantallen. Hierna volgt een tweetal overzichten met aantallen leerlingen per school en het verloop daarvan vanaf 2005. 2005 (totaal 10.616 leerlingen) 2006 (totaal 10.502 leerlingen)

Leerlingtelling per 1 oktober 2007

2007 (totaal 10.394 leerlingen) 2008 (totaal 10.277 leerlingen)

2500 2250 2000 1750 1500 1250 1000 750 500

l aa

ot

,t

le

ge

ol

ol

rit

R

ie

tv

el

d

C

ui

t-Z

ch

le

C

eu

d

Ly c tre

D

el

ta

C

St

ol

le

G

/M ge

er

tij ar

du ar er .G

ge

m

ol ho

s

n/

U

Am

ad

bu

en an Kr

eu

rg

e D

sc

ne

an D

le ol

Br

oe

ck

la

nd

C

ol

ge

ge

le

ge le

tC

ch

rli

te

os

O

N

ift

ar

la

ke

C

ol

ol C

s

St

.G

re

go

riu

o/

Li

ef

la

le

nd

ge le

ol

s

M

aj

el

la

M

av

sc

tiu

ifa

on

.B

St

C

hr

is

te

lij

k

G

ym

na

si

um

0

ge

250

Leerlingenaantallen Christelijk Gymnasium Sint Bonifatiuscollege Liefland College Sint Gregorius College Niftarlake College Oosterlicht College Broeckland College De Danne Kranenburgschool Amadeus Lyceum Delta College¹) Gerrit Rietveld College, totaal Totaal

2005 792 1391 268 1092 1220 2245 522 94 201 588 913 1289 10615

2006 808 1423 249 1168 1220 2363 570 85 198 353 873 1192 10502

2007 849 1440 185 1170 1184 2342 603 73 190 470 798 1090 10394

2008 899 1449 131 1162 1159 2374 664 45 192 521 678¹) 1003 10277

¹) inclusief TOV-voorziening

Uit de bovenstaande overzichten komt naar voren dat voor de stichting als geheel het leerlingenaantal de afgelopen jaren een teruglopende tendens laat zien. De terugloop doet zich met name voor op het Delta College en het Gerrit Rietveld College.


27

2. Bericht van de Raad van Toezicht Algemeen De Raad van Toezicht is gevormd op 29 maart 2005. Het is de taak van de raad om toezicht houden op het beleid van het College van Bestuur en op de gang van zaken binnen de stichting en de onder de stichting ressorterende scholen. De Raad van Toezicht bewaakt tevens de doelstelling en grondslagen van de stichting. Statutair is bepaald dat een aantal besluiten van het College van Bestuur ter goedkeuring moet worden voorgelegd aan de Raad van Toezicht. Hiertoe behoren de goedkeuring van de begroting en van het jaarverslag, inclusief de jaarrekening. Verder is de raad de werkgever van het College van Bestuur en een klankbord voor het College van Bestuur. De zittingstermijn van de leden is drie jaren. Ieder lid is twee maal herbenoembaar. Binnen de Raad van Toezicht bestaat een auditcommissie. De remuneratiecommissie is in 2008 opgeheven omdat er geen variabele beloningen meer worden toegekend. De Raad van Toezicht heeft zijn toezichthoudende taak in 2008 naar behoren kunnen uitvoeren. Vergaderingen van de Raad van Toezicht Ter voldoening aan haar statutaire taak tot het houden van toezicht op het beleid en de algemene gang van zaken en het terzijde staan van het College van Bestuur vergaderde de raad in 2008 vijf maal. Onderwerpen die met het College van Bestuur zijn besproken: • De kwaliteit van het onderwijs. Het handhaven van de kwaliteit is een dagelijks weerkerende (op)gave om de leerlingen van onze scholen de nodige bagage mee te geven voor de toekomst. • HRM-beleid en huisvestingsbeleid. Andere onderwerpen die de Raad van Toezicht in dit jaar heeft behandeld zijn: • De herziening van de begroting 2008. • De bespreking van het rapport Willibrord, retrospectief en perspectief (Hans Satter). • Een terugblik op het strategische beleidsplan 2006-2009. • De jaarrekening en het bestuursverslag over 2007. • Een concept van het strategische plan 2009-2012. • De begroting 2009. • Het rapport van een door het College van Bestuur ingestelde auditcommissie vanwege een onderzoek naar de bedrijfsvoering. • Het plan van aanpak dat op basis van dit rapport is opgesteld. De belangrijkste besluiten van de Raad van Toezicht in 2008 hebben betrekking op: • De begrotingen voor 2008 en 2009. • De jaarrekening en het bestuursverslag 2007. • Het strategische plan 2009-2012. • Het vormen van een personele unie tussen de Raden van Toezicht van de Willibrord Stichting en Stichting PCOU.

28


De Raad van Toezicht besprak het functioneren van het College van Bestuur en evalueerde zijn eigen functioneren. De raad heeft de indruk dat de governance bij de Willibrord Stichting voldoet aan de daaraan te stellen eisen en zal in 2009 aandacht schenken aan de relevantie en naleving van de governancecode. Goedkeuring van het jaarverslag en de jaarrekening De Raad van Toezicht heeft kennis genomen van het jaarverslag en de jaarrekening met de daarin opgenomen goedkeurende accountantsverklaring van KPMG Accountants N.V. De raad heeft daarop zijn goedkeuring gegeven aan het jaarverslag en de jaarrekening die door het College van Bestuur zijn vastgesteld. Bij de bespreking van de jaarrekening met het College van Bestuur en de accountant is onder andere aandacht besteed aan de financiële positie en de resultaten: in het bijzonder aan de omvang van het eigen vermogen en de voorzieningen en aan de verschillen tussen de werkelijke en begrote uitkomsten. Aan de hand van de accountantsrapportage besprak de auditcommissie uit de raad de kwaliteit en waarborging in het interne financiële beheer alsmede de verslaggeving van de accountant. Op voorstel van de auditcommissie heeft de raad besloten dat in 2009 extra aandacht zal worden besteed aan de kwaliteit van de niet-financiële informatie, met name informatie over de onderwijsprestaties, de veiligheid, het ziekteverzuim, het ICT-beleid en het aantal incidenten. De Willibrord Stichting heeft een intensief jaar achter de rug. De Raad van Toezicht dankt het College van Bestuur en alle directies en leerkrachten, die in 2008 werkzaam zijn geweest voor de Willibrord Stichting. Hun dagelijkse inzet is een absolute voorwaarde om de kwaliteit van het onderwijs aan alle leerlingen van onze scholen te optimaliseren. De menselijke maat, de aandacht voor het individu en niet in de laatste plaats de identiteit van onze stichting zijn aandachts- en gesprekspunten tussen de Raad van Toezicht en het College van Bestuur. De Raad van Toezicht heeft er alle vertrouwen in dat in 2009 de opwaartse lijn wordt voortgezet. Utrecht, 24 juni 2009 Namens de Raad van Toezicht van de Willibrord Stichting Drs E.J. Overkamp, voorzitter


29

3. Financiën 3.1 Geconsolideerde balans per 31 december 2008 1

Activa

31-12-2008

31-12-2007

1.2 1.2.1 1.2.2 1.2.6 1.2.7

Vaste activa Materiële vaste activa Gebouwen en verbouwingen Inventaris en apparatuur Egalisatierekening investeringen Onderhanden werk

14.180.206 7.116.358 - 4.716.325 272.424

4.726.380 6.110.544 - 1.110.072 4.890.693 16.852.663

1.3 Financiële vaste activa 1.3.7 Overige vorderingen

2.737

Totaal vaste activa

1.5 1.5.1 1.5.2 1.5.7 1.5.8

Vlottende activa Vorderingen Debiteuren Ministerie van OCW/LNV Overige vorderingen Overlopende activa

14.617.545 3.065

2.737

3.065

16.855.400

14.620.611

1.161.673 0 6.211 825.779

1.483.590 1 - 23.155 499.029 1.993.663

1.6 Effecten 1.6.1 Aandelen 1.6.2 Obligaties

1.045.967 5.764.055

1.959.465

1.283.316 5.926.247 6.810.022

1.7 1.7.1 1.7.2 1.7.3 1.7.4

Liquide middelen Kasmiddelen Tegoeden op bank- en girorekeningen Deposito's Overige

Totaal vlottende activa Totaal activa

21.039 10.025.528 0 - 12.903

7.209.563

20.974 5.203.375 0 256 10.033.665

5.224.604

18.837.350

14.393.632

35.692.750

29.014.243

Ten opzichte van 2007 heeft herrubricering plaatsgevonden. Wij verwijzen naar de toelichting behorende bij de geconsolideerde jaarrekening 2008.

30


2

Passiva

2.1 Eigen Vermogen 2.1.1 Algemene reserve 2.1.1 Bestemmingsreserve

31-12-2008

31-12-2007

10.683.167 5.023.417

4.636.244 5.673.643 15.706.584

2.3 Voorzieningen 2.3.1 Personeelsvoorzieningen 2.3.3 Overige voorzieningen

4.205.579 1.285.500

10.309.888

5.695.974 2.631.346 5.491.079

2.4 Langlopende schulden 2.4.3 Kredietinstellingen

941.200

8.327.319

797.400 941.200

Kortlopende schulden Kredietinstellingen 2.5.3 Crediteuren 2.5.6 Schulden belastingdienst 2.5.8 Schulden terzake pensioenen 2.5.9 Overige kortlopende schulden 2.5.10Overlopende passiva

797.400

2.5

Totaal Passiva

51.200 3.065.420 2.465.508 793.989 483.320 6.694.451

34.541 2.206.585 2.676.714 788.279 701.803 3.171.713 13.553.887

9.579.636

35.692.750

29.014.243


31

3.2 Geconsolideerde staat van baten en lasten over 2008 2008 3

Baten

3.1

Rijksbijdragen

3.2

Overige overheidsbijdragen en -subsidies

3.4

Baten werk in opdracht van derden

3.5

Overige baten

Lasten

4.1

Personeelslasten

4.2

Afschrijvingen op immateriële

2007

65.720.076

61.882.168

64.973.681

1.699.412

839.800

1.065.841

56.301

441.000

53.105

8.219.685

4.130.581

6.523.194

Totaal Baten

4

Begroot 2008

75.695.474

67.293.549

72.615.821

58.389.579

55.900.939

60.792.112

en materiële vaste activa

1.884.835

1.993.100

1.961.197

4.3

Huisvestingslasten

4.123.755

5.066.775

4.209.252

4.4

Overige lasten

5.819.929

5.168.525

5.442.463

Totaal Lasten

Saldo baten en lasten

5

Financiële baten en lasten

5.1

Rentebaten

5.4

Overige opbrengsten financiële vaste activa en effecten

5.5

Rentelasten

68.129.339

72.405.025

5.477.376

- 835.790

210.796

585.490

505.447

1.237.797

- 665.885

- 4.348

- 325.491

284

0

30.050

Saldo financiële baten en lasten

Exploitatiesaldo

32

70.218.098


- 80.679

501.099

882.256

5.396.697

-334.691

1.093.052

3.3 Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2008 Kasstroom uit operationele activiteiten Resultaat Aanpassingen voor: - afschrijvingen *1 - mutaties voorzieningen Veranderingen in vlottende middelen: - vorderingen - schulden Kasstroom uit bedrijfsoperaties

2008

2007

1.966.376

- 1.959.407

1.884.835 - 2.836.241

1.974.692 - 273.273

- 34.198 3.974.251

763.462 162.991

4.955.024

668.465

585.490 -284

1.237.797 - 30.050

Ontvangen interest Betaalde interest Buitengewoon resultaat Totaal kasstroom uit operationele activiteiten

5.540.229

Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in materiële vaste activa *2 - 4.119.953 Desinvesteringen in materiële vaste activa *3 2.845.115 Investeringen immateriële vaste activa 0 Desinvesteringen immateriële vaste activa 0 Mutaties leningen 143.800 Overige investeringen in financiële vaste activa 399.869 Totaal kasstroom uit investeringsactiviteiten Kasstroom uit financieringsactiviteiten Nieuw opgenomen leningen Aflossing langlopende schulden Totaal kasstroom uit financieringsactiviteiten Mutatie liquide middelen Overige mutaties eigen vermogen Mutaties liquide middelen

*1 Afschrijvingen 2.147.619 Afschrijvingen ten laste van egalisatierekening - 262.784 Netto afschrijvingen 1.884.835

1.876.212

- 881.884 1.844.712

201.047 264.887 - 731.169

1.428.762

0

0

4.809.060

3.304.974 - 3.855.430 - 550.456

4.809.060

*2 Investeringen Mutatie egalisatie reserve Mutatie onderhanden werk Netto investeringen

12.607.259 - 3.869.037 - 4.618.269 4.119.953

*3 Betreft opbrengst verkoop pand


33

Amadeus Lyceum in Vleuten Cultuurcampus op Vinexlocatie Vleuten is nog volop in aanbouw. Tussen het bouwverkeer en de net opgeleverde woningen ligt een gloednieuwe, robuuste vesting: het Amadeus Lyceum. Binnen ademt deze school voor vmbo-tl, havo en vwo rust en ruimte. De open verbinding met de bibliotheek en het Kunstencentrum maken van het lyceum een echte cultuurcampus.

waar het over gaat: de Dokwerker, de Hollandsche Schouwburg, het Joods Historisch Museum en al die monumenten die we daar tegenkomen. Het project wordt afgesloten met een eindproduct. Dat kan een presentatie zijn, maar ook een creatieve uiting, bijvoorbeeld een kunstwerk of een spel."

Wannink is enthousiast over het concept. De werkwijze zorgt ervoor dat leerlingen actief leren en met oprechte belangstelling met een onderwerp aan de slag gaan. "Ze kiezen hun eigen leerstijl hierbij en kunnen zelf sturen in hun leerproces. Ze kunnen bijvoorbeeld de preHet vijfhonderd leerlingen tellende Amadeus Lyceum profileert zich sentatie in het Engels houden en dat gebruiken voor hun mondeling als cultuurschool en dat is in het hele gebouw goed zichtbaar. Een examen Engels. Daar mogen ze zelf over beslissen." loopbrug verbindt de school met de openbare biblioHet Amadeus Lyceum wist voor deze nieuwe vorm De werkwijze zorgt theek. Aan de andere zijde loopt de bezoeker via van werken een subsidie binnen te halen via 'Durven, ervoor dat leerlingen openslaande deuren het Kunstencentrum in: ateliers, delen, doen', het innovatieproject van de VO-raad. actief leren muziekruimtes, een danszaal en een theater zijn over"De subsidie is verdeeld over drie jaar en een goede dag het domein van de leerlingen. In de avonduren aanzet om iets als school te ontwikkelen en neer te zetten." maakt het Utrechts Centrum voor de Kunsten gebruik van de ruimten. "Ontmoeting was voor ons een thema bij de nieuwbouw", vertelt Jan Wannink, schoolopleider, onderwijsarchitect en docent levensbeschouwing binnen het Amadeus Lyceum. Museumbezoek Maar meer nog dan in het uiterlijk en de functionaliteit van het gebouw moeten kunst en cultuur in het onderwijs zelf terugkomen. De term cultuurgebaseerd onderwijs valt. Wat is dat precies? Wannink: "Vijftig procent van ons onderwijs is cultuurgebaseerd. Dat doen we in projectvorm. Elk project start met een stimulus uit kunst en/of cultuur. Dat kan een beeld of een film zijn, een museumbezoek of een wandeling in een wijk." De onderwijsarchitect geeft een voorbeeld. "Neem een thema als 'Van Bijbel tot Jodendom'. De start is dan een tocht door de Joodse buurt in Amsterdam. De leerlingen bereiden dat zelf voor en vertellen elkaar in korte presentaties wat we zien en

Lombok Een ander voorbeeld: het thema is de multiculturele samenleving, het project de Utrechtse wijk Lombok. "De stimulus, de start, was het kijken naar een kunstobject, namelijk foto's van Marokkanen met een favoriet onderwerp in de hand. Wat is het voor voorwerp? Waarom zou dat een favoriet item zijn? De leerlingen zijn op excursie geweest naar de Kanaalstraat en spraken daar met bewoners. Aan de hand van een vraag zoeken ze iets uit. En dat verwerken ze in een eindopdracht." Kijk op www.durvendelendoen.nl voor meer informatie over het innovatieproject van de VO-raad. Tekst: Annemarie Breeve

3.4 Toelichting behorende tot de geconsolideerde jaarrekening 2008 Algemeen De organisatie is een stichting. De stichting heeft ten doel het bevorderen van Rooms-Katholiek, protestants- en interconfessioneel voortgezet onderwijs in Utrecht en omstreken. Toegepaste standaarden De jaarrekening is opgesteld volgens de Regeling Jaarverslaggeving Onderwijs. In deze regeling is bepaald dat de bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW en de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving (in het bijzonder RJ 660 Onderwijsinstellingen) van toepassing zijn met inachtneming van de daarin aangeduide uitzonderingen. De grondslagen die worden toegepast voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling zijn (voor zover niet anders vermeld) gebaseerd op historische kosten. Grondslagen voor consolidatie Consolidatie geschiedt volgens de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving indien de zeggenschap over de stichting ligt bij de directeur of een medewerker van een school, of bij het bevoegd gezag en het belang van de stichting groter is dan 5% van het enkelvoudig balanstotaal. Om eventueel te consolideren stichtingen in beeld te krijgen, is in november 2008 een inventarisatie gehouden. Uit deze inventarisatie zijn geen andere dan de hieronder genoemde stichtingen naar voren gekomen. In de consolidatie zijn betrokken: • Willibrord stichting • Stichting Steunfonds CVO Grondslagen voor de waardering activa en passiva en de resultaatbepaling Voor zover niet anders is vermeld, worden activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde. Een actief wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de toekomstige economische voordelen naar de organisatie zullen terugvloeien en de waarde daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Een verplichting wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de afwikkeling daarvan gepaard zal gaan met een uitstroom van middelen en de omvang van het bedrag daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. De opbrengsten en kosten worden toegerekend aan de periode waarop zij betrekking hebben. De jaarrekening wordt gepresenteerd in euro’s.


35

Materiële vaste activa Gebouwen en terreinen Deze zijn, voor zover hierna niet anders vermeld, gewaardeerd op basis van de verkrijgingsprijs verminderd met afschrijvingen. De afschrijvingen zijn: • indien met leningen van derden gefinancierd, gelijk aan de aflossingstermijnen; • indien met eigen middelen gefinancierd, nieuwbouw 40 jaar, verbouwingen en vernieuwingen 10 tot 20 jaar (afhankelijk van de levensduur). De gebouwen worden lineair afgeschreven. Inventaris en apparatuur Eind 1997 is per locatie de aanwezige inventaris geïnventariseerd. De inventaris, aanwezig per 31 december 1997, is op basis van de inventarisatierapporten opgenomen tegen actuele waarde, zijnde de vervangingswaarde rekening houdend met een waardevermindering wegens ouderdom. Eens in de vijf jaar vindt er een herijking plaats. De laatste inventarisatie heeft plaatsgevonden in 2002. Vanaf 1998 wordt aangeschafte inventaris gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs verminderd met de afschrijvingen. Conform de door het College van Bestuur op 8 oktober 2002 vastgestelde richtlijn vindt activering van duurzame activa plaats vanaf een verkrijgingsprijs van € 1.000. Inventaris wordt als volgt afgeschreven: • netwerkbekabeling 15 jaar; • computers en overige automatiseringsmiddelen 4 jaar; • leermethoden/leermiddelen 8 of 15 jaar (afhankelijk van de levensduur); • meubilair en overige inventaris en apparatuur 5 of 15 jaar (afhankelijk van de levensduur). Inventaris en apparatuur worden lineair afgeschreven. Egalisatiereserve investeringen Met ingang van 1 januari 2007 worden activa die (voor een gedeelte) door derden zijn gefinancierd voor de volledige aanschafwaarde geactiveerd. Tegenover deze activering staat een egalisatiereserve ter hoogte van de verstrekte subsidie. De afschrijvingskosten worden jaarlijks (voor een deel) ten laste van deze egalisatiereserve gebracht. Volgens de nieuwe richtlijnen voor de jaarverslaggeving wordt deze reservering vanaf 2008 in mindering gebracht op de vaste activa. Onderhanden werk Dit betreft onderhanden zijnde bouwprojecten. Deze worden gewaardeerd tegen de gemaakte kosten minus de eventueel al ontvangen investeringssubsidie. Tot 2008 was deze post opgenomen onder de overige vorderingen. Omdat het hier om geïnvesteerd vermogen gaat is besloten deze post in 2008 op te nemen onder de activa.

36


Financiële vaste activa Deze worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Vlottende activa Vorderingen De vorderingen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde onder aftrek van een voorziening voor oninbaarheid. De voorziening dubieuze debiteuren wordt bepaald op basis van individuele beoordeling van de inbaarheid van de vordering. Effecten De effecten worden gewaardeerd tegen marktwaarde. Alle gerealiseerde en niet-gerealiseerde waardeveranderingen worden verantwoord in de staat van baten en lasten. Liquide middelen De liquide middelen staan ter vrije beschikking en zijn, indien niet anders is vermeld, direct opeisbaar. Passiva Eigen vermogen Het eigen vermogen bestaat uit de algemene reserve en een private bestemmingsreserve. Voorzieningen Waardering van de voorzieningen geschiedt tegen nominale waarde. Voorzieningen worden in de balans opgenomen voor verplichtingen die per balansdatum in rechte of feitelijk afdwingbaar zijn. Voor de afwikkeling van deze verplichting is een uitstroom van middelen noodzakelijk. Van de omvang van de verplichting kan een betrouwbare inschatting gemaakt worden. De grondslagen voor een aantal specifieke voorzieningen luiden als volgt: Voorziening groot onderhoud Deze is gevormd ten einde toekomstig onderhoud te kunnen realiseren. De basis van deze voorziening is een onderhoudsplan na een gebouwenschouw. Op basis van deze gebouwenschouw is een bedrag opgenomen dat gelijk is aan een onderhoudstermijn van tweeënhalf jaar. Voorziening spaarverlof Deze is gevormd doordat een aantal personen gebruik maakt van het recht om verlof te sparen en dit verlof op een tijdstip na de balansdatum op zullen nemen. Dit verlof wordt omgerekend door het aantal uren te vermenigvuldigen met de GPL (CAO 2008-2010) per functiecategorie. Voorziening flexibele BAPO Deze is gevormd voor de tegenwaarde van het recht van medewerkers die gebruik maken van de


37

regeling flexibele BAPO. Bij de berekening van het bedrag wordt gerekend met een GPL (CAO 20082010) per functiecategorie. Vorig jaar werd rekening gehouden met een participatiegraad van 100% en met kosten gelijk aan 80% van de loonkosten. In de praktijk bleken een participatiegraad van 80% en kosten gelijk aan 72% van de loonkosten realistischer. Voorziening jubileumkosten Dit betreft een schatting van de nog uit te betalen jubileumkosten per ultimo 2008. Voorziening uitkeringsverplichtingen Dit betreft uitkeringen aan wachtgelders die niet door het Participatiefonds worden vergoed. Voorziening mobiliteitscentrum Deze is in 2005 gevormd voor de personele kosten van medewerkers op scholen waarvan de formatieplaats is vervallen, dan wel voor een specifieke vertrekregeling. De onttrekkingen zijn op basis van besluiten van het College van Bestuur. Het bedrag heeft betrekking op de per balansdatum bekende verplichtingen Langlopende schulden Schulden met een resterende looptijd van meer dan één jaar worden aangeduid als langlopend. Het aflossingsbedrag van het lopende jaar wordt onder de kortlopende schulden opgenomen. Kortlopende schulden Personeelsbeloningen/pensioenen Voor de medewerkers van de organisatie is een pensioenregeling getroffen die kwalificeert als een toegezegde pensioenregeling. Deze pensioenregeling is ondergebracht bij een bedrijfstakpensioenfonds (ABP) en wordt - overeenkomstig de in de RJ 660 aangereikte vereenvoudiging - in de jaarrekening verwerkt als toegezegde bijdrageregeling. Dit betekent dat de over het boekjaar verschuldigde premies als kosten worden verantwoord. De risico’s van loonontwikkeling, prijsindexatie en beleggingsrendement op het fondsvermogen zullen mogelijk leiden tot toekomstige aanpassingen in de jaarlijkse bijdragen aan het pensioenfonds. Deze risico’s komen niet tot uitdrukking in een in de balans opgenomen voorziening. Informatie over eventuele tekorten en de gevolgen hiervan voor de pensioenpremies in de toekomstige jaren is niet beschikbaar. Bepaling van het exploitatiesaldo De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Het exploitatiesaldo is in de balans op basis van de bestemming van het exploitatiesaldo in het eigen vermogen verwerkt.

38


Honorering Raad van Toezicht en College van Bestuur Raad van Toezicht In 2008 zijn de volgende bedragen aan de leden van de Raad van Toezicht uitbetaald: Naam Dhr. Drs. E.J. Overkamp Dhr. Mr. J.J.M. van Elderen Dhr. Drs. H.A.P. de Greef (lid auditcommissie) Dhr. B.J. Schouten Dhr. Mr. M.J.G.H. Verviers Dhr. Drs B. Heijs (sinds oktober 2008) Mw. Dr. M. Vernooy-Gerritsen Dhr. T.G.A. Woertman RA RE

Functie Voorzitter Lid Lid Lid Lid Lid

2008 € 7.500 € 2.500 € 2.500 € 2.500 € 2.500

2007 € 7.500 € 2.500 € 2.500 € 2.500

€ 2.500 € 2.500

Beloning College van Bestuur

André de Jong* Marja Blom

Functie Voorzitter Lid

2008 schaal 18 schaal 18

2007 schaal 18 schaal 17

CAO-VO CAO-VO

*ten laste van de Willibrord Stichting

Marja Blom heeft de beschikking over een lease-auto. André de Jong krijgt een toelage van € 2.032 per maand. Deze toelage telt mee in de vakantietoeslag en ook in de eindejaarsuitkering.

Personeelsbezetting Per 1 oktober 2008 was bij de Willibrord Stichting het volgende aantal fte in dienst: Willibrord Stichting Directie Onderwijzend personeel Ondersteunend personeel Totaal

2008 39,43 667,76 303,48 1010,67

2007 39,32 677,11 302,79 1019,22


39

Herrubricering balansposten ten opzichte van het jaarverslag 2007 Ten opzichte van de balans 2007 zijn de volgende posten elders verantwoord: Activa Onderhanden werk bouwkosten Dit betreft bouwprojecten die op de balansdatum nog niet zijn afgerond. Vorig jaar werden deze verantwoord onder de overige vorderingen. Egalisatiereserve investeringssubsidies Dit betreft de ontvangen subsidies ten bate van investeringen. Jaarlijks wordt de vrijval in overeenstemming met de levensduur van het betreffende actief ten gunste gebracht van de afschrijvingen. Tot en met 2007 werd deze reserve verantwoord onder het eigen vermogen. In overeenstemming met de richtlijn RJ 660 is deze post in mindering gebracht op de vaste activa. Aandelen en obligaties Tot 2007 werden de aandelen en effecten verantwoord onder de financiële activa. De aandelen en effecten worden in portefeuille gehouden om liquiditeiten tegen een hoger rendement weg te kunnen zetten. In overeenstemming met RJ 660 worden de effecten verantwoord onder de vlottende activa. Vlottende activa De post onderhanden werk bouwkosten stond in de jaarrekening 2007 verantwoord onder de overige vorderingen. Eigen vermogen Tot en met 2007 werd het eigen vermogen gesplitst in een algemene reserve (eigen vermogen van de Stichting CVO en de Willibrord Stichting) en in een bestemmingsreserve. RJ 660 schrijft voor dat een onderscheid wordt gemaakt tussen een algemene reserve (publiek vermogen) en bestemmingsreserves (publiek of privaat vermogen). Bij de Willibrord Stichting worden per 31 december 2008 een algemene reserve en een private bestemmingsreserve onderscheiden.

Schattingswijzigingen Flex BAPO-voorziening In de jaarrekening 2007 was bij het vormen van deze voorziening uitgegaan van een participatiegraad van 100%. De kosten werden bepaald door 80% van de loonkosten te nemen. In de praktijk blijkt een participatiegraad van 80% reëler te zijn. Ook de loonkosten waren te hoog ingeschat, deze blijken in de praktijk 72% te zijn. In 2008 zijn deze bedragen aangepast. Het effect van de schattingswijziging in de jaarrekening 2008 is een eenmalige bate van € 1.102.000.

40


Honoraria Accountant In 2008 en 2007 zijn volgens de jaarrekening de onderstaande bedragen (inclusief 19% btw) aan KPMG Accountants NV vergoed:

2008 2007

Controle jaarrekening

Andere controles

22.015 74.375

22.203

Fiscale Andere adviezen niet-controles 948

13.823

Totaal 58.989 74.375

Utrechtse Onderwijsagenda In de stad Utrecht geven de schoolbesturen, gemeente, welzijnsorganisaties en andere instellingen gezamenlijk vorm aan het lokale onderwijsbeleid. Een belangrijke aanleiding daartoe was in 2006 de verandering van verantwoordelijkheden en in financiering van het onderwijsachterstandenbeleid. De gezamenlijke belangen, ambities en plannen zijn beschreven in de Utrechtse Onderwijsagenda 2006 - 2010. Deze kent een drietal thema’s; bij elk van de thema’s horen speerpunten. In 2008 is het thema ‘Het Utrechts VMBO’ toegevoegd. Onderstaand een korte weergave van de voortgang en resultaten van voor de Willibrord Stichting relevante speerpunten: Van primair naar voortgezet onderwijs

• Gesprekken met de regiogemeenten en de provincie Utrecht

• Advisering over de regionale afstemming van Utrecht met de regiogemeenten met betrekking tot de leerlingstromen uit het VMBO. Het College van Bestuur van de Willibrord Stichting maakt deel uit van de Task Force. Begin februari 2009 is het zogenaamde aanvalsplan, de aanzet tot de besluitvorming over een aantal noodzakelijke maatregelen, gereed gekomen. Zorgnetwerk voor de jeugd • Er zijn inmiddels zes Jeugdadviesteams voor alle wijken in Utrecht ingericht. • De inzet van schoolmaatschappelijk werk in het voortgezet onderwijs is uitgebreid naar havo/vwo-afdelingen. • Er is een gezamenlijk aanvraagformulier voor professionals die hulp willen inroepen voor jongeren en gezinnen.

om de aanmeldingsprocedures beter op elkaar af te stemmen.

• Afspraken over digitalisering van de overdracht van leerlinggegevens en onderwijskundige rapporten in de regio Utrecht. • Regionale harmonisering van de afspraken en procedures met betrekking tot de toelating in het voortgezet onderwijs. Utrechts VMBO In de zomer van 2008 is in de gemeente Utrecht de Task Force Utrechts VMBO ingesteld. De aanleiding is een aantal problemen die inmiddels van grote omvang zijn: • het teruglopend aantal leerlingen (in de beroepsgerichte leerwegen daalde het aantal leerlingen in 2008 ten opzichte van 2003 met 22,4%); • de kwaliteit van het onderwijs; de Inspectie heeft bij haar laatste onderzoeken geconstateerd dat de opbrengsten onvoldoende zijn; • het imago van de scholen waardoor steeds meer ouders hun kinderen niet in de stad naar school laten gaan; • de problemen die van buiten naar binnen komen zoals problemen in de thuissituatie en problemen in de wijk • het behoud van kwalitatief goede leraren en daardoor de kwaliteit van het onderwijs. De Task Force is opgericht om de problemen in het Utrechtse VMBO te keren. De Task Force heeft onder meer de volgende opdracht gekregen: • Toetsing van de verbeterplannen die de scholen opstellen om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren. • Het aandragen van oplossingen voor de verbetering van het imago van het Utrechtse VMBO.

Ontwikkeling Brede School De visie op de brede school voor voortgezet onderwijs is vastgesteld en er is per school een specifieke invulling van de brede school geformuleerd. Professionalisering docenten De werkgroep professionalisering docenten heeft een nieuwe impuls gehad. In het najaar van 2008 is een eerste advies uitgebracht om de aanwezige kennis in de stad beter te benutten. Het gaat hierbij onder meer om onderling (kennis)uitwisseling, het benutten van expertise uit het hoger onderwijs en deskundigheidsbevordering. Monitor Utrechtse Onderwijsagenda Er vindt regelmatige monitoring plaats van de resultaten en de effecten van de Utrechtse Onderwijsagenda. De volgende analyses en rapportages zijn in 2008 beschikbaar gekomen: • In oktober 2008 is de managementrapportage verschenen, waarin op hoofdlijnen de vorderingen op de Utrechtse beleidsspeerpunten zijn beschreven. • In april 2008 zijn de rapportages ‘Taalprestaties in het voortgezet onderwijs’ en de ‘Scholenrapportage Taalmonitor voortgezet onderwijs’ verschenen. De daarin opgenomen adviezen zijn met het College van Bestuur en de schoolleiders besproken. Het College van Bestuur van de Willibrord Stichting maakt deel uit van de stuurgroep van de Utrechtse Onderwijsagenda en is in een aantal werkgroepen vertegenwoordigd.


41

3.5 Toelichting behorende tot de geconsolideerde jaarrekening 1

Activa Vaste activa

1.1

Immateriële vaste activa

Verkrijgingsprijs 2007

1.1.0

Waardeverminderingen en afschrijvingen t/m 2007

Boekwaarde 31-12-2007

Investeringen 2008

Des- Afschrijvingen investeringen 2008 2008


Diverse immateriële vaste activa

Totaal immateriële vaste activa

0

0

0

0

0

0

0

1.2

Materiële vaste activa

1.2.1

Gebouwen en verbouwingen

10.909.035

6.182.655

4.726.380

10.185.441

0

731.616

14.180.206

1.2.2.1 Inventaris en apparatuur (ICT)

3.553.313

1.928.103

1.625.210

861.734

0

767.312

1.719.633

1.2.2.2 Inventaris en apparatuur (LM)

1.258.131

551.134

706.997

74.111

0

137.795

643.313

1.2.2.3 Inventaris en apparatuur (MEUB)

7.315.190

3.680.085

3.635.105

1.460.363

0

498.955

4.596.513

1.2.2.4 Inventaris en apparatuur (OMVA)

175.014

31.782

143.231

25.610

0

11.942

156.900

12.301.648

6.191.104

6.110.544

2.421.818

0

1.416.004

7.116.358

- 262.784

- 4.716.325

1.2.2

Inventaris en apparatuur

1.2.6

Egalisatie

1.2.7

Onderhandenwerk

Totaal materiële vaste activa

- 1.110.072

4.890.693

23.210.683

12.373.759

Specificatie investeringen gebouwen

14.617.545

Bedrag ( +/- )

110

Christelijk Gymnasium Renovatie Koningsbergerstraat

130

Gerrit Rietveld College Lokalen Betavakken en Theaterkunstklas

174.280

130

Gerrit Rietveld College Tijdelijke Huisvesting

643.790

130

Gerrit Rietveld College Brandveiligheid

142.530

140

Oosterlicht College Uitbreiding Vianen

1.350.000

170

Kranenburgschool Verbouwing i.v.m. Praktijkgerichte Leeromgeving

43.583

180

Broeckland College Uitbreiding Zorg/Welzijn en Landbouw en Groen

516.300

200

Bonifatius College Herinrichting Kantine

103.276

210

Gregorius College Renovatie Nobeldwarsstraat

220

Van Liefland College Open Leercentrum Totaal

42

2.301.000

4.444.000 466.682 10.185.441


272.424

12.607.259

0

1.884.835

16.852.663

1.2.a OZB en verzekerde waarde gebouwen en terreinen

1.2.a.1 OZB-waarde gebouwen en terreinen (volgens laatste aanslag, peildata verschillen van elkaar)

Bedrag

Peildatum

2.853.000

01-01-2007

1.2.a.2 Verzekerde waarde gebouwen

0

De verzekerde waarde van de gebouwen in eigendom is op dit moment niet te geven, omdat de polissen van de gebouwen in eigendom en de gebouwen niet in eigendom op dit moment niet gescheiden zijn.

1.3

1.3.7

Financiële vaste activa

Overige Vorderingen


Mutaties 2008 +

Mutaties 2008 -/-


3.065

0

328

2.737

In 2003 heeft een aflossing tegen contante waarde plaatsgevonden door de gemeente Nieuwegein. Jaarlijks valt een deel van deze aflossing vrij.

Vlottende activa

1.5

Vorderingen

1.5.1

Debiteuren

1.5.2

Ministerie van OCW/LNV

1.5.7

Overige vorderingen

31-12-2008

31-12-2007

1.161.673

1.483.590

0

1

6.211

-23.155

Totaal overige vorderingen 1.5.8

Overlopende activa Totaal vorderingen

1.6

Effecten Stand per 1-1-2008 Investeringen


1.7

Liquide middelen

1.7.1

Kasmiddelen

1.7.2

Tegoeden op bank- en girorekeningen

1.7.3

Deposito's

1.7.4

Overige Totaal liquide middelen

1.460.436

825.779

499.029

1.993.663

1.959.465

Aandelen

Obligaties

Totaal effecten

1.283.316

5.926.247

7.209.563

193.322

980.000

1.173.322

930.696

930.696

430.671

211.496

642.167

1.045.967

5.764.055

6.810.022

Desinvesteringen Herwaardering

1.167.884

31-12-2008

31-12-2007

21.039

20.974

10.025.528

5.203.375

0

0

- 12.903

256 10.033.665

5.224.604


43

2

Passiva

2.1

Eigen vermogen

2.1

Eigen vermogen

Mutaties Saldo 31-12-2007

Mutaties Bestemming exploitatiesaldo 2008

Saldo 31-12-2008

2.1.1

Algemene reserve

4.636.244

6.046.923

10.683.167

2.1.1

Bestemmingsreserve (Privaat)

5.673.643

650.226-

5.023.417

10.309.888

5.396.697

15.706.584

2.1.2 Totaal vermogen

2.3

Voorzieningen

Mutaties Saldo 1-1-2008

Dotaties 2008

Onttrekkingen 2008

Vrijval 2008

Saldo 31-12-2008

Jubileumgratificaties

468.000

0

0

0

468.000

Voorziening mobiliteitscentrum

364.895

0

158.499

192.781

13.615

Spaarverlof

562.038

114.510

114.024

1.415

561.109

4.033.989

426.307

354.964

1.248.007

2.857.326

267.051

212.572

0

174.094

305.529

Flexibele BAPO Voorziening uitkeringsverplichtingen 2.3.1

Personeelsvoorzieningen

5.695.974

753.388

627.487

1.616.296

4.205.579

2.3.3

Overige voorzieningen

2.631.346

578.715

568.261

1.356.300

1.285.500

Totaal voorzieningen

8.327.319

1.332.104

1.195.748

2.972.597

5.491.079

Onderverdeling saldo 31-12-2008 < 1 jaar

1-5 jaar

> 5 jaar

128.550

514.200

642.750

2.3.3

Overige voorzieningen

44


2.4

2.4.3

Langlopende schulden Bedrag lening 31-12-2007

Aangegane leningen of gelijkwaardig

Aflossingen

Bedrag 31-12-2007

Rente percentage

Resterende looptijd jaren

Aflossing 2009

13.341

0

13.341

0

7,05%

0

0

St. Bonifatius College

593.600

0

21.200

572.400

0,00%

27

21.200

Liefland College Open leercentrum

225.000

225.000

30.000

420.000

0,00%

39

30.000

0

0

0

0

831.941

225.000

64.541

992.400

Kredietinstellingen St. Bondsspaarbank Wildervank

LC. Feldbrugge

Totaal

51.200

Kortlopende deel langlopende schulden (zie 2.6.1)

51.200

831.941

2.5

Kortlopende schulden Kredietinstellingen

225.000

64.541

31-12-2008

31-12-2007

51.200

34.541

2.5.3

Crediteuren

3.065.420

2.206.585

2.5.6

Schulden belastingdienst

2.465.508

2.676.714

2.5.8

Schulden terzake pensioenen

793.989

788.279

2.5.9

Overige kortlopende schulden

483.320

701.803

2.5.10

Overlopende passiva Nog te betalen bedragen

1.254.347

396.869

964.982

369.825

1.913.400

1.916.429

Ov. subsidies Ministerie van OCW geoormerkt

370.350

240.827

Ov. subsidies Ministerie van OCW niet geoormerkt

544.078

325.441

Verplichtingen ouderbijdragen

371.880

78.748

Tussenrekening rijksbijdrage

874.133

0

Overige

401.281

-156.426

Vooruitontvangen bedragen Vakantiegeld

Totaal overlopende passiva

Totaal kortlopende schulden

6.694.451

3.171.713

13.553.887

9.579.636

941.200


45

3.1

Rijksbijdragen

3.1.1 (Normatieve) rijksbijdrage OCenW

2008

Begroot 2008

2007

61.802.936

58.398.723

61.409.522

3.917.139

3.483.445

3.564.159

3.1.2 Overige subsidies OCenW Totaal Rijksbijdragen

65.720.076

61.882.168

64.973.681

De normatieve rijksbijdragen van het Ministerie van OCW stijgen met 6%. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt doordat de GPL uit de definitieve beschikking 7% hoger is dan ten tijde van het opstellen van de begroting bekend was. De prijsbijstelling op de materiële bekostiging bedraagt 1%. Het werkelijk totaal aantal leerlingen wijkt nauwelijks af van de begroting. Wel nam het aandeel van de leerlingen waarvoor relatief veel bekostiging wordt ontvangen (VMBO, praktijkonderwijs) af ten opzichte van de begroting. Ook steeg het aantal VAVO-leerlingen, waarvoor maar de helft van de reguliere bekostiging ontvangen wordt. De stijging in de overige Ministerie van OCW-subsidies wordt vooral veroorzaakt door de kwaliteitsgelden en de gelden voor de invoering van het gratis lesmateriaal, die pas eind 2008 beschikbaar kwam (0,7 miljoen) en meer baten uit een aantal regelingen als LGF, maatschappelijke stage en aanvullende bekostiging schoolbudget (0,27 miljoen). De overige subsidies zijn hoger dan begroot omdat een aantal van deze subsidies oorspronkelijk waren begroot onder overige Ministerie van OCW-subsidies (0,62 miljoen). 3.2


3.2.1 Gemeentelijke bijdragen en subsidies

947.913

839.800

923.801

3.2.2 Overige overheidsbijdragen

751.499

0

142.039

Totaal overige overheidsbijdragen en -subsidies 3.4

839.800

1.065.841


3.4.3 Overige

56.301

Totaal baten werk in opdracht van derden 3.5

1.699.412

441.000 56.301

53.105 441.000

53.105

Overige baten

3.5.1 Verhuur

219.067

253.400

417.170

3.5.2 Detachering personeel

517.689

356.200

398.146

2.390

0

2.500

573.801

425.849

634.417

6.906.738

3.096.538

5.070.962

3.5.4 Sponsoring 3.5.5 Ouderbijdragen 3.5.6 Overige Totaal Overige baten

8.219.685

4.131.987

6.523.194

Ten opzichte van de begroting is € 3.810.000 meer baten gerealiseerd. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door: - verkoop van een pand ad. € 2.804.000 (begroting: 0); - baten voorgaande boekjaren € 386.000 (begroting: 0); - detacheringen personeel € 161.000 hoger dan begroot; - baten samenwerkingsverband € 157.000 elders begroot; - diverse onvoorziene inkomsten € 302.000. 4.1

Personeelslasten Brutolonen en salarissen

46.860.563

53.217.649

46.335.343

Sociale lasten

4.669.441

0

4.426.488

Pensioenpremies

5.906.913

0

5.731.365

4.1.1 Lonen en salarissen

57.436.917

53.217.649

56.493.197

De lonen en salarissen zijn 7,2% hoger dan begroot. Voor 4,5% wordt dit veroorzaakt door een hoger CAO-loon, 1,6% meer fte dan begroot en 1,1% incidentele factoren. Dotaties personele voorzieningen

-1.485.289

434.486

1.857.794

Personeel niet in loondienst

1.250.646

642.519

1.111.219

Overig

1.459.434

1.626.285

1.633.670

4.1.2 Overige personele lasten

1.224.791

2.703.290

4.602.683

De personele voorzieningen worden 2,0 miljoen lager dan in de begroting verwacht. Dit wordt m.n. veroorzaakt door een andere berekeningswijze van de flex BAPO (-1,1 miljoen), de vrijval van ziektevervanging (-0,25 miljoen) en de vrijval voor het mobiliteitsfonds (-0,2 miljoen).

46


4.1.3 Af: Uitkeringen Totaal Personeelslasten 4.2

- 272.129

- 20.000

- 303.768

58.389.579

55.900.939

60.792.112

Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa

4.2.2 Materiële vaste activa

2.147.619

4.2.2 Egalisatierekening

- 262.784

Totaal afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa

1.993.100

1.974.692 -13.495

1.884.835

1.993.100

1.961.197

De afschrijvingen zijn lager omdat in de begroting minder baten uit de egalisatiereserve waren begroot (0,26 miljoen). 4.3

Huisvestinglasten

4.3.1 Huur

1.068.336

1.215.525

1.134.964

4.3.3 Onderhoud

- 292.473

1.022.750

- 56.373

4.3.4 Energie en water

1.244.628

1.254.700

1.156.392

4.3.5 Schoonmaakkosten

1.675.181

1.504.700

1.678.517

85.014

81.700

86.933

343.070

-12.600

208.819

4.3.6 Heffingen 4.3.7 Overige Totaal Huisvestinglasten

4.123.755

5.066.775

4.209.252

Het verschil ten opzichte van de begroting in onderhoudskosten wordt voornamelijk veroorzaakt door een vrijval van de onderhoudsvoorziening ad. € 1.356.300. In de begroting van de huisvestingslasten was een taakstelling van € 149.000 opgenomen. Deze is niet gerealiseerd. Aan huisvestingslasten van voorgaande jaren is een bedrag ad. € 183.000 uitgegeven, hiervan is € 148.000 naheffing elektra voorgaande jaren. 4.4

Overige lasten

4.4.1 Administratie- en beheerslasten

2.100.648

1.941.453

2.106.780

4.4.2 Inventaris, apparatuur en leermiddelen

1.595.996

1.371.965

1.488.654

4.4.4 Overige

2.123.285

1.855.107

1.847.029

Totaal overige lasten

5.819.929

5.168.525

5.442.463

De overige instellingslasten zijn hoger dan begroot omdat de advieskosten (0,2 miljoen), lesbenodigdheden (0,26 miljoen) en VAVO-facturen van de ROC’s (0,1 miljoen) hoger waren dan begroot. Tegenover de hogere advieskosten staan trouwens ook hogere baten uit de onderwijsmonitor. 5


5.1

Rentebaten

5.4


5.5

Rentelasten

585.490

505.447

1.237.797

- 665.885

- 4.348

-325.491

284

0

30.050

Totaal Financiële baten en lasten

- 80.679

501.099

882.256

De financiële baten worden negatief beïnvloed door een koersverlies van € 681.000. 6

Buitengewone bedrijfsvoering

6.6

Onderlinge verrekeningen

0

1.406 0

0 1.406


0

47

3.6 Overzicht verbonden partijen Overige verbonden partijen Naam

Stichting Steunfonds Christelijk Voortgezet Onderwijs te Utrecht

Juridische vorm

Statutaire zetel

Code activiteit

Eigen vermogen 31-12-2008

Resultaat 2008

Verklaring art. 2:403 BW ja/nee

Stichting

Utrecht

4

5.673.643

- 650.226

nee

3.7 Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen Kopieer en printerhuur Voor kopieerapparaten en printers zijn meerjarige contracten afgesloten met diverse leveranciers. In 2008 is op jaarbasis € 540.000 aan huur en gebruikskosten van kopieerapparaten en printers uitgegeven. Huur Kaap Hoorndreef De huur van het gebouw aan de Kaap Hoorndreef waarin het bestuursbureau is gevestigd bedraagt voor 2008 ca. € 277.000 (exclusief servicekosten ad. € 72.000). De servicekosten worden ieder jaar aangepast aan de werkelijke kosten. Het huurcontract loopt tot 2014. Ten bate van dit huurcontract is een bankgarantie afgegeven ter waarde van € 81.722,46. Leasevoertuigen De Willibrord Stichting heeft uit kostenoverwegingen vijf leasevoertuigen. Op jaarbasis bedroeg het totaalbedrag van deze contracten in 2008 circa € 73.754. De nog lopende contracten lopen tot: 1. 28 juni 2011 2. 14 november 2010 3. 23 mei 2009 4. 1 januari 2010 5. 23 mei 2009 Schoonmaakcontracten Voor de schoolgebouwen en het gebouw van het bestuursbureau zijn (per gebouw) schoonmaakcontracten afgesloten. Op jaarbasis bedroeg het totaalbedrag van deze contracten in 2008 circa € 1.447.000. De looptijd van deze contracten varieert. Laptops Amadeus Lyceum Ten behoeve van het gebruik van laptops op het Amadeus Lyceum is een huurcontract afgesloten met Dell Financial Services. Het huurbedrag bedraagt € 3.519,20 per maand. Het contract loopt tot augustus 2011. De kosten van het contract worden in rekening gebracht bij de ouders/verzorgers van de leerlingen.

48


BAPO-voorziening Volgens de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving (RJ660) dient voor de opgebouwde rechten van het zittende personeel een BAPO-voorziening opgenomen te worden. Het vormen van een dergelijke voorziening heeft echter een ongewenst effect op het eigen vermogen. Door het Ministerie van OCW is daarom voorgesteld deze voorziening te verminderen met toekomstige in de lumpsum opgenomen baten. Het ministerie gaat daarbij uit van 2% van de te verwachte GPL component. Deze oplossing is door de Raad van de Jaarverslaggeving in zijn vergadering van 28 januari 2009 afgewezen. Naar het oordeel van de RJ kan het causale verband tussen genoemde baten en betrokken lasten onvoldoende stringent worden geduid. Als tussenoplossing heeft de RJ voorgesteld in 2008 en in 2009 de BAPO-voorziening niet anders te verwerken dan in het voorgaande verslagjaar. Besturen die in 2007 geen BAPO-voorziening opgenomen hebben, verantwoorden derhalve ook in 2008 geen BAPO-voorziening. Het totale bedrag aan opgebouwde rechten (volgens de richtlijnen van het Ministerie van OCW) bedroeg per 2008 ultimo rond de € 16,8 miljoen. De maximale compensatie vanuit de lumpsum financiering is te berekenen op € 17,8 miljoen. Dat zou betekenen dat er geen voorziening opgenomen had hoeven te worden. Het bedrag van rond de € 17,8 miljoen is berekend volgens de methode van maximale compensatie (brief Ministerie van OCW aan besturen 25 februari 2009 AD/104458 en brief Ministerie van OCW aan RJ 2 maart 2009). Vordering Ministerie van OCW Per 31 december heeft de Willibrord Stichting nog een vordering op het Ministerie van OCW ter grootte van € 4.097.035 wegens financiering van vakantie-uitkeringen personeel over de periode 1 juni tot en met 31 december van het verslagjaar en de afdracht van loonheffing en premieheffing over de maand december. Deze vordering is eerst incasseerbaar bij de opheffing van de stichting. Om deze reden is de vordering als niet in de balans opgenomen verplichting gepresenteerd.


49

Overige financiële informatie 4.1 Enkelvoudige balans per 31 december 2008 1

Activa

31-12-2008

31-12-2007

1.2 1.2.1 1.2.2 1.2.6 1.2.7

Vaste activa Materiële vaste activa Gebouwen en verbouwingen Inventaris en apparatuur Egalisatie Onderhandenwerk

13.883.092 7.116.358 - 4.716.325 272.424

4.429.266 6.110.544 - 1.110.072 4.890.693 16.555.549

1.3 Financiële vaste activa 1.3.7 Overige Vorderingen Steunfonds CVO

2.737 5.023.417

Totaal vaste activa

1.5 1.5.1 1.5.2 1.5.7 1.5.8

Vlottende activa Vorderingen Debiteuren Ministerie van OCW/LNV Overige vorderingen Overlopende activa

14.320.431 3.065 5.673.643

5.026.155

5.676.709

21.581.704

19.997.140

1.830.969 0 6.211 764.671

- 964.048 1 - 23.155 464.156 2.601.851

1.6 Effecten 1.6.1 Aandelen 1.6.2 Obligaties

163.000 4.637.256

- 523.045

0 4.951.921 4.800.256

1.7 1.7.1 1.7.2 1.7.3 1.7.4

Liquide middelen Kasmiddelen Tegoeden op bank- en girorekeningen Deposito's Overige


50


21.039 6.804.948 0 - 124.577

4.951.921

20.974 4.567.422 0 256 6.701.410

4.588.651

14.103.517

9.017.527

35.685.221

29.014.667

2

Passiva

2.1 Eigen Vermogen 2.1.1 Algemene reserve 2.1.1 Bestemmingsreserve Steunfonds CVO

31-12-2008

31-12-2007

10.683.167 5.023.417

4.636.244 5.673.643 15.706.584

2.3 Voorzieningen 2.3.1 Personeelsvoorzieningen 2.3.3 Overige voorzieningen

4.205.579 1.285.500

10.309.888

5.695.974 2.631.346 5.491.079

2.4 Langlopende schulden 2.4.3 Kredietinstellingen

941.200

8.327.319

797.400 941.200

2.5 2.5.A 2.5.3 2.5.6 2.5.8 2.5.9 2.5.10

Kortlopende schulden Kredietinstellingen Crediteuren Schulden belastingdienst Schulden terzake pensioenen Overige kortlopende schulden Overlopende passiva

Totaal Passiva

51.200 3.065.420 2.465.508 793.989 483.320 6.686.922

797.400

34.541 2.206.585 2.676.714 788.279 701.803 3.172.137 13.546.358

9.580.060

35.685.221

29.014.667

De grondslagen van waardering en resultaatbepaling van de enkelvoudige jaarrekening zijn gelijk aan die van de geconsolideerde jaarrekening zoals die zijn opgenomen op bladzijde 28 tot en met 32 van de jaarrekening.


51

Gerrit Rietveld College in Tuindorp Nationale Onderwijsprijs voor 'Beter bij de buurt' Het Gerrit Rietveld College won onlangs de Nationale Onderwijsprijs met hun project 'Beter bij de buurt'. Deze gemengde school voor vmbo-tl, havo en vwo richt zich op de ambitieuze leerling. Extra uren onderwijs met de Theaterkunstklas of het technasium behoren tot de mogelijkheden.

die twee groepen bij elkaar te brengen. De leerlingen brachten de ouderen een kerststukje en raakten met hen in gesprek. Van die gesprekken en interviews hebben we een theatervoorstelling en een foto-expositie gemaakt."

Hulpjongeren De tweedejaars boden hun diensten aan in het naburige winkelcentrum. "We noemden dat: 'van hangjongeren naar hulpjongeren'. De leerlingen hielpen klanten in de winkels, maar ze deden er ook onderzoek. Zo is bij de Albert Heijn een groepje op zoek gegaan "Wij zetten in op de leerling die meer wil", vertelt Emiel van Ekert, naar de verschillen tussen A-merken en B-merken. De winkeliers projectleider en kunstdocent. "Daarom bieden we de Theaterkunstvonden het fantastisch om samen met de leerlingen klas en het technasium aan, extra uren kunstonderwijs 'En dan zie je: te werken. En dan zie je: bekend maakt bemind." of Onderzoeken & Ontwerpen in de bètarichting. Bobekend maakt bemind' vendien zetten we in op doorstroming. We moedigen Hockeymeisjes met name leerlingen van het vmbo-tl aan om door te De Nationale Onderwijsprijs leverde de school een gaan naar de havo." Die gemengde school met ruim duizend leerbedrag op van zevenduizend euro, maar zeker ook erkenning. "We lingen, staat wel in een relatief 'witte' wijk. Reden voor het Gerrit hebben gewonnen omdat we opereren op het snijpunt van maatRietveld College om ook te werken aan het contact met de buurt. Het schappelijke vragen en omdat het een inventief onderwijsproject is", leverde de school een dikke subsidie op én de Nationale Onderwijsprijs. vertelt Van Ekert niet zonder trots. Eerder al had de school een omvangrijke subsidie binnengesleept bij 'Ruimte voor contact' een Tweede Wereldoorlog stimuleringsregeling voor integratieprojecten. "Dat besteden we aan "Beter bij de buurt, is de naam van een onderwijskundig project dat projecten die de interne samenhang binnen het Gerrit Rietveld de verbinding met de buurt aangaat, de buurt betrekt bij de school College verbeteren, of die de school extern beter neerzetten." Van en andersom", aldus Van Ekert. Het gaat om een langdurig project Ekert noemt als voorbeeld de samenwerking met het Christelijk over meerdere jaren. De nieuwbouw die over enkele jaren gereed Gymnasium Utrecht. "De moslima's ontmoeten de hockeymeisjes, moet zijn, kan daaraan bijdragen. Het Gerrit Rietveld College wachtte noemden ze het hier", glimlacht de docent. "Het leidde bij de deeldat niet af en zocht de buren op. De eerstejaars leerlingen belden nemende leerlingen vooral tot gesprekken over hoe we met elkaar letterlijk een deur verder aan. "Hiernaast staat een bejaardenhuis. De omgaan en wat verschillen eigenlijk betekenen." meeste bewoners hebben de Tweede Wereldoorlog meegemaakt. Wij hebben op school veel allochtone kinderen die minder weet hebben van de Nederlandse geschiedenis. Het leek ons een goed idee

Tekst Annemarie Breeve

4.2 Enkelvoudige staat van baten en lasten Willibrord Stichting over 2008

3

Baten

3.1

Rijksbijdragen

3.2


3.4


3.5

Overige baten

2008

Begroot 2008

2007

65.720.076

61.882.168

64.973.681

1.699.412

839.800

1.065.841

56.301

441.000

53.105

8.219.664

4.130.581

4.576.745

Totaal Baten

4

Lasten

4.1

Personeelslasten

4.2

75.695.452

67.293.549

70.669.372

58.389.579

55.900.939

60.792.112

Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa

1.884.835

1.993.100

1.953.387

4.3

Huisvestingslasten

4.123.755

5.066.775

4.209.286

4.4

Overige lasten

5.814.869

5.163.525

5.375.985

4.5

Taakstelling

0

0

0

Totaal Lasten

Saldo baten en lasten

70.213.038

68.124.339

72.330.770

5.482.414

-830.790

-1.661.398

5


5.1

Rentebaten

417.032

461.865

712.050

5.4


- 86.239

- 3.768

- 173.278

284

0

30.050

5.5

Rentelasten Saldo financiële baten en lasten

6.6


234.000

Exploitatiesaldo

7

Resultaat Stichting Steunfonds PCOU

Nettoresultaat

- 650.226

330.508

458.097

234.000

234.000

6.046.923

- 138.693

- 650.226

- 195.998

5.396.697

- 334.691

508.722

0

0

- 1.152.677

2.245.729

2.245.729

1.093.052


53

4.3 Consolidatiestaat per 31 december 2008

1

Activa

WBR

STF. CVO

WBR

STF. CVO

31-12-2008

Geconsolideerd 31-12-2008

31-12-2007

31-12-2007


31-12-2008

13.883.092

297.114

14.180.206

4.429.266

297.114

4.726.380

Vaste activa 1.2

Materiële vaste activa

1.2.1 Gebouwen en verbouwingen 1.2.2 Inventaris en apparatuur

7.116.358

0

7.116.358

6.110.544

0

6.110.544

1.2.6 Egalisatie

-4.716.325

0

-4.716.325

-1.110.072

0

-1.110.072

1.2.7 Onderhandenwerk

1.3

272.424

0

272.424

4.890.693

0

4.890.693

16.555.549

297.114

16.852.663

14.320.431

297.114

14.617.545

2.737

0

2.737

3.065

0

3.065

Financiële vaste activa

1.3.7 Overige Vorderingen 1.3.B Steunfonds CVO

Totaal vaste activa

5.023.417

0

0

5.673.643

0

0

5.026.155

0

2.737

5.676.709

0

3.065

21.581.704

297.114

16.855.400

19.997.140

297.114

14.620.611

1.830.969

-669.296

1.161.673

-964.048

2.447.637

1.483.590

0

0

0

1

0

1

Vlottende activa 1.5

Vorderingen

1.5.1 Debiteuren 1.5.2 Ministerie van OCW/LNV 1.5.7 Overige vorderingen

6.211

0

6.211

-23.155

0

-23.155

764.671

61.108

825.779

464.156

34.873

499.029

2.601.851

-608.188

1.993.663

-523.045

2.482.510

1.959.465

1.6.1 Aandelen

163.000

882.967

1.045.967

0

1.283.316

1.283.316

1.6.2 Obligaties

4.637.256

1.126.799

5.764.055

4.951.921

974.326

5.926.247

4.800.256

2.009.766

6.810.022

4.951.921

2.257.642

7.209.563

1.5.8 Overlopende activa

1.6

1.7

Effecten

Liquide middelen

1.7.1 Kasmiddelen 1.7.2 Tegoeden op bank- en girorekeningen

21.039

0

21.039

20.974

0

20.974

6.804.948

3.220.580

10.025.528

4.567.422

635.953

5.203.375

1.7.3 Deposito's 1.7.4 Overige


54

0

0

0

0

0

0

-124.577

111.675

-12.903

256

0

256

6.701.410

3.332.255

10.033.665

4.588.651

635.953

5.224.604

14.103.517

4.733.833

18.837.350

9.017.527

5.376.105

14.393.632

35.685.221

5.030.947

35.692.750

29.014.667

5.673.219

29.014.243


2

Passiva

2.1

Eigen Vermogen

2.1.1 Algemene reserve 2.1.1B Bestemmingsreserve Steunfonds CVO

WBR

STF. CVO

WBR

STF. CVO

31-12-2008


31-12-2007

31-12-2007


31-12-2008

10.683.167

5.023.417

15.706.584

4.636.244

5.673.643

10.309.888

5.023.417

0

0

5.673.643

0

0

15.706.584

5.023.417

15.706.584

10.309.888

5.673.643

10.309.888

2.3.1 Personeelsvoorzieningen

4.205.579

0

4.205.579

5.695.974

0

5.695.974

2.3.3 Overige voorzieningen

1.285.500

0

1.285.500

2.631.346

0

2.631.346

5.491.079

0

5.491.079

8.327.319

0

8.327.319

941.200

0

941.200

797.400

0

797.400

941.200

0

941.200

797.400

0

797.400

2.3

2.4

Voorzieningen

Langlopende schulden

2.4.3 Kredietinstellingen

2.5

Kortlopende schulden

2.5.A Kredietinstellingen

51.200

0

51.200

34.541

0

34.541

2.5.3 Crediteuren

3.065.420

0

3.065.420

2.206.585

0

2.206.585

2.5.6 Schulden belastingdienst

2.465.508

0

2.465.508

2.676.714

0

2.676.714

793.989

0

793.989

788.279

0

788.279

483.320

7.529

490.849

701.803

-424

701.379

6.686.922

0

6.686.922

3.172.137

0

3.172.137

2.5.8 Schulden terzake pensioenen 2.5.9 Overige kortlopende schulden 2.5.10 Overlopende passiva

Totaal Passiva

3

13.546.358

7.529

13.553.887

9.580.060

-424

9.579.636

35.685.221

5.030.947

35.692.750

29.014.667

5.673.219

29.014.243

65.720.076

0

65.720.076

64.973.681

0

64.973.681

1.699.412

0

1.699.412

1.065.841

0

1.065.841

Baten

3.1

Rijksbijdragen

3.2


3.4


3.5

Overige baten

56.301

0

56.301

53.105

0

53.105

8.219.664

22

8.219.685

4.576.745

1.946.449

6.523.194

75.695.452

22

75.695.474

70.669.372

1.946.449

72.615.821

58.389.579

0

58.389.579

60.792.112

0

60.792.112

en materiële vaste activa

1.884.835

0

1.884.835

1.953.387

7.810

1.961.197

4.3

Huisvestingslasten

4.123.755

0

4.123.755

4.209.286

-33

4.209.252

4.4

Overige lasten

5.814.869

5.060

5.819.929

5.375.985

66.478

5.442.463

70.213.038

5.060

70.218.098

72.330.770

74.255

72.405.025

5.482.414

-5.038

5.477.376

-1.661.398

1.872.194

210.796

417.032

168.458

585.490

712.050

525.747

1.237.797

-86.239

-579.646

-665.885

-173.278

-152.213

-325.491

284

0

284

30.050

0

30.050

Saldo financiële baten en lasten

330.508

-411.188

-80.679

508.722

373.535

882.256

6.6

234.000

-234.000

0

0

0

0

6.046.923

-650.226

5.396.697

-1.152.677

2.245.729

1.093.052

Totaal Baten

4

Lasten

4.1

Personeelslasten

4.2

Afschrijvingen op immateriële

Totaal Lasten Saldo baten en lasten

5


5.1

Rentebaten

5.4

Overige opbrengsten financiële Vaste activa en effecten

5.5

Rentelasten


Resultaat


55

5. Accountantsverklaring 5.1 Accountantsverklaring

56



57

Maatschappelijke stage Het Sint Gregorius College, Delta College, Liefland College en Gerrit Rietveld College zijn samen met zes andere Utrechtse scholen voor voortgezet onderwijs en in samenwerking met de gemeente Utrecht en de Vrijwilligerscentrale gestart met een pilot maatschappelijke stage. In het schooljaar 2008/2009 lopen maar liefst 1949 leerlingen elk 30 uur stage. Er zijn afspraken gemaakt over de bemiddeling tussen aanbieders en stagiaires, de contracten en over de eisen die aan de stage worden gesteld. Het doel van de pilot is om te komen tot een stedelijk aanpak van de maatschappelijke stage die voor de leerlingen die in 2011 op de scholen voor voortgezet onderwijs starten in totaal 72 klokuren dient te bedragen. Een zekere mate van uniformiteit en een goede definitie van de rol van de bemiddelingsinstantie zijn voorwaarden voor een succesvolle uitwerking. Op schoolniveau wordt gewerkt aan de inbedding van de maatschappelijke stage in het onderwijsproces. Binnen de pilot wisselen de scholen onder leiding van de projectcoördinator ervaringen uit. De maatschappelijke stage past goed bij het streven van de Willibrord Stichting om in het onderwijsproces te zoeken naar een goede balans tussen individuele ontplooiing en maatschappelijke verantwoordelijkheid waarbij het onderwijs een eigentijdse inhoud en relevantie krijgt.

58


5.2

Statutaire bepalingen inzake resultaatbestemming

Ingevolge de Wet op het Voortgezet Onderwijs wordt het resultaat van het verslagjaar verrekend met de reserve. Het positieve geconsolideerde resultaat van het verslagjaar van rond € 5,4 miljoen wordt toegevoegd aan het eigen vermogen van de stichting.

5.3

Gebeurtenissen na balansdatum

Na balansdatum hebben zich geen gebeurtenissen voorgedaan met een significante invloed op het resultaat en het vermogen van de stichting.

Vormgeving, productie en fotografie: www.sanhaveld.nl


59

Raad van Toezicht, College van Bestuur, bestuursbureau en scholen Raad van Toezicht Mr J.J.M. van Elderen Drs. H.A.P. de Greef Drs. E.J. Overkamp (voorzitter) B.J. Schouten Mr. M.J.G.H. Verviers Drs. B.W.M. Heijs (vanaf 1 oktober 2008) College van Bestuur André de Jong (voorzitter) Marja Blom Bureau Christelijk Onderwijs Utrecht [email protected] www.bcou.nl

60

WILLIBRORD-SCHOLEN Amadeus Lyceum www.amadeuslyceum.nl

Kranenburgschool www.pro-kranenburg.nl

Broeckland College www.broeckland.nl

Liefland College www.lieflandcollege.nl

Christelijk Gymnasium www.cgu.nl

Niftarlake College www.niftarlake.nl

De Danne www.dedannepro.nl

Oosterlicht College www.oosterlicht.nl

Delta College www.delta-college.nl

Sint Bonifatius College www.boni.nl

Gerrit Rietveld College www.gerritrietveldcollege.nl

Sint Gregorius College www.gregorius.nl


STICHTING VOOR RK, PC EN INTERCONFESSIONEEL VOORTGEZET ONDERWIJS VOOR UTRECHT EN OMSTREKEN. Jaarverslag

Recommend Documents