Stichting Venlo Partners Evaluatie periode 2010 – 2012 Opdrachtgever: Gemeente Venlo Rotterdam, maart 2013
Stichting Venlo Partners
Evaluatie periode 2010 – 2012 Conceptrapport
Opdrachtgever: Gemeente Venlo Wouter Vos Marijke Manshanden Bart Stek Lotte Storken
Rotterdam, 12 maart 2013
Over Ecorys
Met ons werk willen we een zinvolle bijdrage leveren aan maatschappelijke pijlers. Wij bieden wereldwijd onderzoek, advies en projectmanagement en zijn gespecialiseerd in economische, maatschappelijke en ruimtelijke ontwikkeling. We richten ons met name op complexe markt-, beleids- en managementvraagstukken en bieden opdrachtgevers in de publieke, private en not-forprofit sectoren een uniek perspectief en hoogwaardige oplossingen. We zijn trots op onze 80-jarige bedrijfsgeschiedenis. Onze belangrijkste werkgebieden zijn: economie en concurrentiekracht; regio’s, steden en vastgoed; energie en water; transport en mobiliteit; sociaal beleid, bestuur, onderwijs, en gezondheidszorg. Wij hechten grote waarde aan onze onafhankelijkheid, integriteit en samenwerkingspartners. Ecorys-medewerkers zijn betrokken experts met ruime ervaring in de academische wereld en adviespraktijk, die hun kennis en best practices binnen het bedrijf en met internationale samenwerkingspartners delen. Ecorys Nederland voert een actief MVO-beleid en heeft een ISO14001-certificaat, de internationale standaard voor milieumanagementsystemen. Onze doelen op het gebied van duurzame bedrijfsvoering zijn vertaald in ons bedrijfsbeleid en in praktische maatregelen gericht op mensen, milieu en opbrengst. Zo gebruiken we 100% groene stroom, kopen we onze CO2-uitstoot af, stimuleren we het OV-gebruik onder onze medewerkers, en printen we onze documenten op FSCof PEFC-gecertificeerd papier. Door deze acties is onze CO2-voetafdruk sinds 2007 met ca. 80% afgenomen.
ECORYS Nederland BV Watermanweg 44 3067 GG Rotterdam Postbus 4175 3006 AD Rotterdam Nederland T 010 453 88 00 F 010 453 07 68 E
[email protected] K.v.K. nr. 24316726 W www.ecorys.nl
2
NL2426096
Inhoudsopgave
1
2
3
4
1.1
Aanleiding
5
1.2
Vraagstelling
5
1.3
Leeswijzer
6
1.4
Verantwoording
6
Stichting Venlo Partners
7
2.1
Organisatie stichting Venlo Partners
7
2.2
Doelstellingen citymarketing
7
Realisatie geplande middelen en activiteiten
9
3.1
Programmalijn 1: Venlo, mijn stad
9
3.2
Programmalijn 2: Venlo Winkelstad
9
3.3
Programmalijn 3: Venlo Studentenstad
10
3.4
Conclusie
10
4.2
4.3
6
11
Behalen doelstellingen 4.1
5
5
Inleiding
11
Programmalijn 1: Venlo, mijn stad 4.1.1
Doelstellingen
11
4.1.2
Inzicht op basis van indicatoren
11
4.1.3
Toeristisch bezoek
16
4.1.4
Conclusie
17 18
Programmalijn 2: Venlo Winkelstad 4.2.1
Doelstellingen
18
4.2.2
Inzicht op basis van indicatoren
18
4.2.3
Conclusie
24 25
Programmalijn 3: Venlo Studentenstad 4.3.1
Doelstellingen
25
4.3.2
Inzicht op basis van indicatoren
25
4.3.3
Conclusie
28
Ontwikkelingen in perspectief
29
5.1
Ontwikkelingen Venlo vergeleken
29
5.2
Conclusie
34
Partners over stichting Venlo Partners
35
6.1
Digitale enquête
35
6.2
Persoonlijke interviews
41
6.3
Conclusies
46
7
Financiële analyse
47
8
Conclusies en aanbevelingen
49
8.1
Conclusies
49
8.2
Aanbevelingen
51
Stichting Venlo Partners
3
53
Bijlagen
4
Bijlage 1: Activiteitenplannen Venlo Partners
54
Bijlage 2: Monitoring doelstellingen Programmalijn 1: Venlo, mijn stad
72
Bijlage 3: Monitoring doelstellingen Programmalijn 2: Venlo Winkelstad
73
Bijlage 4: Monitoring doelstellingen Programmalijn 3: Venlo Studentenstad
75
Bijlage 5: Beoordeling Platform Binnenstadmanagement
77
Stichting Venlo Partners
1 Inleiding
1.1
Aanleiding
Citymarketing is een instrument voor (grotere) gemeenten om zichzelf nadrukkelijker te kunnen positioneren in de dynamische markt. Ook de gemeente Venlo wil de stad sterker op de kaart zetten. Om dat proces vorm te geven en te versnellen heeft de gemeente stichting Venlo Partners opgericht, een citymarketingorganisatie van publieke en private partijen die gemeente, bewoners, ondernemers, bedrijven en organisaties faciliteert bij het profileren en positioneren van ideeën in samenhang met het merk Venlo. Venlo Partners is sinds 2008 operationeel en geformaliseerd in februari 2010. Met de oprichting van de citymarketingorganisatie heeft de gemeente ervoor gekozen om de ontwikkeling en uitvoering van het merkenbeleid (het merk Venlo), de citymarketing, het evenementenmanagement en het stadsmanagement in één organisatie onder te brengen. Een achterliggende doelstelling hierbij is een bundeling van publieke en private krachten. De middelen waaruit Venlo Partners de uitvoering van de activiteiten bekostigt, komen voor het overgrote deel uit een structurele subsidie en projectopdrachten van de gemeente. Dit budget is aangevuld met private middelen. Het is de bedoeling dat de stichting steeds meer middelen uit de markt genereert en dat financiering vanuit de gemeente op termijn niet meer nodig is. Oorspronkelijk was in 2013 een evaluatie van de stichting Venlo Partners voorzien. Het College van B&W heeft echter deze zomer besloten de evaluatie te vervroegen in verband met gemeente brede bezuinigingen vanaf 2013. Daarnaast zijn er vanuit de gemeenteraad kritische vragen gesteld over de effectiviteit van de stichting en is aan de stichting een extra bezuiniging opgelegd.
1.2
Vraagstelling
Het College heeft aan Ecorys gevraagd om Venlo Partners te evalueren. De evaluatie moet het College van B&W inzicht geven in:
De effectiviteit van de stichting in relatie tot de doelstellingen.
De beleving van de verschillende partners in de gemeente Venlo over de toegevoegde waarde van de stichting.
De evaluatie helpt het College bij haar besluit/voorstel over de voortzetting van de stichting in enigerlei vorm en het verkrijgen van draagvlak hiervoor. De stichting kan de bevindingen gebruiken bij haar verdere professionalisering.
Stichting Venlo Partners
5
1.3
Leeswijzer
Allereerst volgt in hoofdstuk 2 een korte beschrijving over het ontstaan van stichting Venlo en de doelstellingen van de stichting. Om de effectiviteit van de stichting Venlo Partners te meten, hebben we gekeken naar de prestaties van de stichting tussen 2008 (stichting operationeel) – 2012. De volgende aspecten kwamen daarbij aan bod:
Realisatie geplande activiteiten: welke activiteiten heeft de stichting zich voorgenomen uit te voeren en welke zijn daadwerkelijk gerealiseerd? (Hoofdstuk 3)
Behalen doelstellingen: waar staat de stichting op dit moment in het behalen van haar (sub)doelstellingen zoals geformuleerd in het document Strategisch kader 2010 t/m 2015 en in de uitvoeringsprogramma’s van 2011 en 2012? (Hoofdstuk 4)
Ontwikkelingen in perspectief: hoe presteert de gemeente op de aspecten imago, economische groei, winkelaanbod en studentenpopulatie ten opzichte van andere vergelijkbare/concurrerende gemeenten? Is er sprake van een zichtbare (relatief) gunstige ontwikkeling van het merk Venlo? (Hoofdstuk 5)
Partners over Venlo Partners: hoe ervaren de verschillende partners, zoals gemeente, ondernemers en onderwijsorganisaties, het functioneren van Venlo Partners? (Hoofdstuk 6)
Financiële analyse: hoe effectief is de inzet en verwerving van financiële middelen van de Stichting? (Hoofdstuk 7)
Tenslotte komt in hoofdstuk 8 de conclusie van de voorgaande hoofdstukken aan de orde. Ook doen we daarin aanbevelingen.
1.4
Verantwoording
De evaluatie richt zich op het functioneren van Venlo Partners en niet op de citymarketing van Venlo in het algemeen. Wel is getoetst of de activiteiten van de stichting bijdragen aan de doelstellingen die binnen de citymarketing zijn geformuleerd. Daarnaast is belanghebbenden gevraagd of en in welke mate zij zich konden vinden in de programmalijnen en doelstellingen van de citymarketing van Venlo. Op enkele kritische geluiden na, gaven de bevindingen hieruit geen aanleiding om de citymarketing en de programmalijnen daarbinnen zelf ter discussie te stellen.
De bevindingen uit zowel de kwantitatieve als de kwalitatieve analyse geven niet de mening of het oordeel van Ecorys weer. De bevindingen zijn gebaseerd op feitelijke gegevens, benchmarks door derden en uitspraken en meningen van deelnemers aan de digitale enquête en interviews. Indien wij verschillen constateerden in de feitelijke gegevens en de perceptie van ondervraagden en in de perceptie van ondervraagden onderling, hebben wij dit aangegeven in het rapport. Deze constateringen komen terug in de conclusies en hebben tot aanbevelingen geleid.
6
Stichting Venlo Partners
2 Stichting Venlo Partners
2.1
Organisatie stichting Venlo Partners
Venlo Partners bestaat uit een team van vier medewerkers: een projectleider Imago, een stadsmanager, een winkelstraatmanager en een evenementenmanager. De projectleider Imago stuurt het team aan. Het team legt verantwoording af aan het bestuur. Dit bestuur bestaat uit drie personen die hun taak onbezoldigd vervullen. Het bestuur legt verantwoording af aan de belangrijkste opdrachtgever, de gemeente Venlo. Daarnaast heeft de stichting sinds 2012 ook een Raad van Advies: ondernemers en andere vertegenwoordigers van belanghebbenden die de stichting gevraagd en ongevraagd adviseren. De burgemeester is hier voorzitter van. In figuur 2.1 is de organisatiestructuur van de stichting Venlo Partners weergegeven.
Figuur 2.1 Organisatiestructuur en logo stichting Venlo Partners
2.2
Doelstellingen citymarketing Venlo Partners vervult een actieve rol bij de ontwikkeling en het in stand houden van een structureel sterk Venlo-merk: Venlo, een aantrekkelijke woonstad met een gedegen kennisinfrastructuur. Op deze ambitie heeft de stichting zijn activiteiten en inspanningen gericht. De doelstellingen van de citymarketing zijn onder te brengen in de volgende drie programmalijnen: 1. Venlo, mijn stad. De hoofddoelstelling hiervan is: bewoners van Venlo zijn bewust bekwaam als het gaat om hun ambassadeurschap. 2. Venlo Winkelstad. De hoofddoelstelling hiervan is: bezoekers uit Venlo zelf en de regio herontdekken de binnenstad, de jonge ambitieuze bezoeker in het bijzonder. 3. Venlo Studentenstad. De hoofddoelstelling hiervan is: studenten blijven verbonden aan de stad Venlo.
Stichting Venlo Partners
7
De programmalijnen zijn in samenhang met de organisatiepijlers Evenementenmanagement, Stadsmanagement en Imago weergegeven in een citymarketing-piramide. De opbouw van de piramide verloopt generiek (fundament) naar specifiek (de top van de piramide). Hoe hoger in de piramide hoe meer de visie van Venlo Partners op het merk Venlo richtinggevend is.
Venlo Partners heeft in de visie bewust gekozen voor de focusdoelgroep: jonge, ambitieuze mensen. Onder jonge ambitieuze mensen verstaat de stichting studenten en young professionals die in Venlo willen studeren, werken en wonen. In het meer generieke deel van de piramide heeft het Venlo-merk aantrekkingskracht op een bredere doelgroep. Ondernemers moeten Venlo zien als een stad die lef heeft om dingen op te pakken. De huidige bewoners moeten trots zijn op hun stad en bezoekers in Venlo verwelkomen. De stad Venlo als geheel is verantwoordelijk voor de merkidentiteit van Venlo. Venlo Partners vervult hierin de rol van aanjager en verbinder.
8
Stichting Venlo Partners
3 Realisatie geplande middelen en activiteiten
In dit hoofdstuk komt de samenhang tussen de voorgenomen doelstellingen en de prestaties van Venlo Partners aan de orde. In haar uitvoeringsplannen heeft de stichting binnen de programmalijnen Venlo, mijn stad, Venlo Winkelstad en Venlo Studentenstad per doelstelling een aantal middelen en bijbehorende activiteiten geformuleerd. In dit hoofdstuk gaan we na in hoeverre de voorgenomen activiteiten ook daadwerkelijk zijn gerealiseerd, welke niet zijn gerealiseerd en wat daar de reden voor is. In bijlagen 2 tot en met 4 is een volledig overzicht van doelstellingen en bijbehorende prestaties weergegeven. Hierbij geldt dat de activiteiten op programmalijn ‘Venlo Studentenstad’ pas in 2011/2012 zijn gestart. In 2010 en 2011 heeft Venlo Partners in haar jaarverslag een check uitgevoerd op de verschillende voorgenomen activiteiten. Deze informatie dient als input voor de onderstaande paragrafen. Op basis van de informatie in de twee jaarverslagen is te zien dat Venlo Partners in 2010 gestart is met het monitoren van de voorgenomen activiteiten. Op basis van het overzicht in 2010 wordt niet helemaal duidelijk wat wel en wat niet is uitgevoerd door Venlo Partners. In 2011 is een sterke verbetering in het monitoren doorgevoerd, en is duidelijk te zien welke activiteiten wel of niet gerealiseerd zijn. In de activiteitenprogramma is ook opgenomen met welke partners de activiteiten zijn uitgevoerd en/of gerealiseerd.
3.1
Programmalijn 1: Venlo, mijn stad
In bijlage 2 zijn voor 2010 en 2011 de verschillende activiteiten opgenomen op het gebied van Venlo, mijn stad. In 2010 is te zien dat Venlo Partners met de meeste activiteiten is gestart en een aantal daarvan ook (op punten) heeft gerealiseerd en afgerond. In 2011 is duidelijk te zien dat het activiteitenprogramma van Venlo Partners beter nageleefd en uitgevoerd wordt. Van de 24 voorgenomen activiteiten zijn er 21 gerealiseerd (bijna 90%). Er wordt duidelijk aangegeven welke activiteiten niet gerealiseerd zijn.
3.2
Programmalijn 2: Venlo Winkelstad
Voor veel activiteiten hebben wij de indruk dat 2010 meer een opstartjaar is, waarin is begonnen met de opzet van veel verschillende (meerjarige) activiteiten. In het overzicht van 2010 valt op dat Venlo Partners de regie voert op de gestelde criteria om te voldoen aan de verkiezing voor Beste Binnenstad 2013. In 2010 zijn hier geen activiteiten voor uitgevoerd, omdat dit in 2010 nog niet noodzakelijk was. Het daadwerkelijke winkelstraatmanagement lijkt in 2010 nog niet van de grond te zijn gekomen. Wel zijn veel werkzaamheden uitgevoerd in het kader van de branchering en van een aantrekkelijk straatbeeld. In 2011 is ook voor deze programmalijn te zien dat een breder palet aan activiteiten is gerealiseerd (zo’n 75 à 80%). Wel valt op dat een aantal activiteiten niet is uitgevoerd omdat bepaalde middelen (bijv. fondsen) niet meer beschikbaar waren.
Stichting Venlo Partners
9
3.3
Programmalijn 3: Venlo Studentenstad
Voor programmalijn 3 geldt dat de meeste activiteiten op het gebied van ‘Venlo Studentenstad’ pas in 2011/2012 daadwerkelijk van start zijn gegaan. Wel is in bijlage 3 te zien dat er ook in 2010 een uitvoeringsprogramma is opgesteld en daarbij ook enkele ondersteunende en initiërende werkzaamheden hebben plaatsgevonden. In 2011 zijn bijna alle voorgenomen activiteiten (zo’n 80%) binnen deze programmalijn gerealiseerd en zijn enkele onderdelen doorgeschoven naar 2012.
3.4
Conclusie
De voorlopige conclusie op basis van de jaarverslagen is dat Venlo Partners op veel verschillende terreinen actief is en veel van de voorgenomen activiteiten realiseert. Daarbij lijkt 2010 een opstartjaar te zijn geweest. In dat jaar zijn minder activiteiten gerealiseerd dan wel afgerond. In 2011 lijkt de organisatie goed op gang te komen, hetgeen terug te zien is in de gerealiseerde activiteiten (gemiddeld 80%). Daarbij merken we op dat veel activiteiten in samenwerking met of op initiatief van andere partijen zijn uitgevoerd of gerealiseerd. In de jaarlijkse activiteitenplannen wordt aangegeven wie de samenwerkingspartners zijn. De partners leveren een bijdrage in natura en/of een financiële bijdrage. Welk aandeel Venlo Partners heeft gehad bij welke activiteit wordt voor een aantal activiteiten duidelijk in het beschrijvende deel van het jaarverslag. Uit de jaarverslagen is op te maken dat het aandeel (ook financieel) van private partijen in 2011 groter is dan in 2010, waarmee Venlo Partners invulling geeft aan een belangrijke doelstelling, namelijk meer samenwerking met private partijen.
10
Stichting Venlo Partners
4 Behalen doelstellingen
Om na te gaan waar de stichting staat in het behalen van haar doelstellingen, is in deze rapportage uitgegaan van de doelstellingen zoals Venlo Partners ze binnen de programmalijnen van de citymarketingstrategie heeft geformuleerd. Per programmalijn gebruiken we indicatoren die een beeld kunnen geven of en in hoeverre de geformuleerde doelstellingen zijn gehaald. Daarbij benadrukken we dat niet in alle gevallen een directe en eenduidige relatie te leggen is tussen de inspanningen van de stichting en de prestaties die met de indicatoren worden aangeduid. Als verschillende indicatoren echter dezelfde richting op wijzen, kan dat wel duiden op een verband met de inspanningen van de stichting. Daarnaast is de stichting nog maar twee jaar bezig met activiteiten die een bijdrage moeten leveren aan de subdoelstellingen binnen Venlo Studentenstad. De effecten daarvan zijn nog niet meetbaar. De uitkomsten uit de evaluatie voor die programmalijn moeten dus vooral worden beschouwd als een nulmeting.
4.1
Programmalijn 1: Venlo, mijn stad
4.1.1 Doelstellingen Doelstelling: Bewoners van Venlo zijn bewust bekwaam als het gaat om hun ambassadeurschap. Subdoelstellingen zijn:
Interactie bevorderen tussen gemeente en inwoners;
Inzicht geven in de diversiteit van activiteiten in Venlo;
Stad een gezicht geven;
Voorwaarden scheppen voor initiatieven.
4.1.2 Inzicht op basis van indicatoren Om een indruk te krijgen van het effect van de werkzaamheden van Venlo Partners ten aanzien van de geformuleerde doelstellingen, worden in deze paragraaf de volgende indicatoren uitgewerkt:
Bezoekersaantallen websites
Volgers social media
Aanvragen promotiemiddelen
Ontwikkeling aantal evenementenvergunningen
Verhuur podium Venlo Partners
Ontwikkeling toeristisch bezoek
Verdeling evenementen over het jaar
Meningen bewoners/ondernemers over evenementen in Venlo
Stichting Venlo Partners
11
Bezoekersaantallen websites Venloverwelkomt.nl en Venlovernieuwt.nl Venlo Partners is verbonden aan twee websites, namelijk Venloverwelkomt.nl en Venlovernieuwt.nl. De onderstaande figuur is de weergave van de startpagina van Venloverwelkomt.nl. Figuur 4.1 Website Venloverwkomt.nl
Bron: Venloverwelkomt.nl
Venloverwelkomt.nl De website Venloverwelkomt.nl is sinds 1 augustus 2010 in de lucht. Op de website komen de volgende onderwerpen aan de orde:
Nieuws over gebeurtenissen in de stad Venlo;
De evenementenkalander;
Informatie voor bezoekers aan de stad over onder andere over winkel- en recreatiemogelijkheden;
Informatie voor ondernemers die in Venlo zijn gevestigd of willen vestigen;
Informatie over de verschillende woonkernen, en
Informatie over Venlo Partners.
Het aantal bezoekers aan de site over de periode 1 augustus 2010 tot en met 24 oktober 2012 is in grafiek 4.1 over de tijd weergegeven. In de grafiek zijn twee grote pieken zichtbaar namelijk september 2011 en mei 2012.
12
Stichting Venlo Partners
Grafiek 4.1 Aantal bezoeken website Venloverwelkomt.nl
Bron: Venlo Partners
In de periode 1 augustus 2010 tot en met 24 oktober 2012 hebben ruim 120.000 individuele bezoekers de website bezocht. Van de bezoekers is 72% een nieuwe bezoeker en 28% een terugkerende bezoeker (ca. 46.000 bezoeken). In totaal zijn er 542.500 pagina weergaven geweest.
Om een beeld te krijgen of het aantal bezoeken van de website venloverwelkomt.nl hoog of laag is, hebben we de ‘ranking’ vergeleken1 met websites van andere gemeenten voor stadspromotie. In tabel 4.1 is te zien dat Venlo met de website verloverwelkomt.nl de hoogste ranking geniet. Tabel 4.1 Ranking stadspromotie websites Stad
Website
Ranking
Venlo
venloverwelkomt.nl
373.413
Alkmaar
www.alkmaarprachtstad.nl
381.452
Emmen
In oprichting
NB
Heerlen
www.pec-heerlen.nl
NB
Helmond
Stadspromotiehelmond.nl
735.004
Roermond
Cityroermond.nl
543.703
Sittard-Geleen
www.centrummanagementsittard-geleen.nl
723.070
Bron: Venlo Partners
Venlovernieuwt.nl De andere website van Venlo Partners is Venlovernieuwt.nl. Op deze website staat een plattegrond van Venlo met daarin de nieuwbouwprojecten weergegeven. Deze webpagina is op 25 januari 2010 online gegaan. In de periode 25 januari 2010 tot en met 25 oktober 2012 zijn er ruim 33.500 geweest die de pagina hebben bezocht waarvan 22.600 individuele bezoekers. In totaal zijn er 146.387 paginaweergaven geweest. Het aantal bezoek over de tijd is in grafiek 4.2 weergegeven. Deze kent vijf pieken namelijk; mei en juli 2010, juni 2011 en maart en mei 2012.
1
Dit is gebaseerd op informatie van de website urlspion.nl
Stichting Venlo Partners
13
Grafiek4.2 Aantal bezoeken website Venlovernieuwt.nl
Bron: Venlo Partners
Volgers sociale media Een van de middelen om de doelstellingen van Venlo Partners op het gebied van ‘Venlo, mijn stad’ te realiseren is het gebruik van sociale media. In het strategisch plan komt dit aspect aan bod, hoewel beperkt, maar in werkelijkheid zien we dat Venlo Partners bepaalde sociale mediakanalen actief gebruikt. Het meest gebruikte en voor Venlo Partners belangrijkste sociale mediakanaal is Twitter. Hieronder is een overzicht opgenomen van de activiteiten van Venlo Partners op dit gebied. Venlo Partners post tweets onder het account Venloverwelkomt en Venlovernieuwt. Vergeleken met de andere steden die zijn opgenomen in tabel 4.2 heeft Venloverwelkomt veel volgers. Tabel 4.2 Twitter-account Twitter-account
Tweets
Volgend
Volgers
Venloverwelkomt
897
2.327
2.746
Venlovernieuwt
49
247
187
Alkmaar
1.978
412
1.086
Heerlen
-
-
-
Helmond
317
142
865
Roermond
631
185
824
-
-
-
Sittard-Geleen Bron: Twitter
Daarnaast is Venlo Partners ook actief op Facebook, hoewel niet duidelijk is hoeveel volgers Venloverwelkomt (sinds januari 2011) heeft. Op het gebied van Hyves en Linkedin zijn geen activiteiten waarneembaar. In het strategisch plan geeft Venlo Partners aan gebruik te zullen maken van Linkedin voor het toetsen van nieuwe plannen en onderwerpen. Het is niet duidelijk of dit gebeurt, maar er is geen aparte Linkedingroep van Venlo Partners of Venloverwelkomt gevonden. Ontwikkeling evenementenvergunningen en spreiding over het jaar Een van doelstellingen van Venlo Partners is om een evenwichtige spreiding van evenementen per jaar in Venlo te realiseren. Daarbij is het streven niet om zoveel mogelijk evenementen te realiseren c.q. te stimuleren, maar vooral om de kwaliteit van de evenementen te verbeteren en de spreiding ervan in het jaar.
14
Stichting Venlo Partners
Tabel 4.3 Spreiding evenementen in gemeente Venlo (in dagen per maand) 2010
2011
2012
Januari
2
3
13
februari
8
3
11
Maart
7
8
7
April
11
14
13
Mei
22
23
16
Juni
26
30
27
Juli
30
31
19
Augustus
24
31
22
September
21
19
14
Oktober
26
12
14
November
11
13
13
December
7
19
31
195
206
200
Totaal aantal dagen Bron: Venloverwelkomt.nl/evenementen
In tabel 4.3 is de spreiding van het aantal evenementen over de verschillende maanden in de afgelopen jaren opgenomen. Hierin valt op dat de spreiding van het aantal dagen waarop evenementen plaats vinden gelijkmatiger verdeeld is in 2012 ten opzichte van de jaren ervoor. Daarnaast is het aantal ook afgenomen in 2012. Tabel 4.4 geeft een overzicht van het aantal vergunningsaanvragen voor evenementen. Het betreft aanvragen van zowel grote als kleine evenementen. Het aantal vergunningaanvragen is de afgelopen jaren teruggelopen van 177 aanvragen in 2010 naar 148 aanvragen in 2012 (t/m oktober). Het verschil tussen het aantal vergunningaanvragen en het aantal dagen waarop evenementen hebben plaatsgevonden kan te maken hebben met het feit dat niet voor elk evenement een vergunningaanvraag vereist is (bijv. koopzondag). Tabel 4.4 Vergunningsaanvragen Aantal vergunning aanvragen 2010
177
2011
158
2012
148
Podiumverhuur Venlo Partners Een andere manier om het aantal evenementen te meten is het aantal keren dat het podium is verhuurd. In 2009 is een nieuw podium aangeschaft, dat verenigingen (voor niet commerciële evenementen) kunnen huren tegen kostprijs. In de onderstaande tabel is een overzicht met het aantal verhuringen van dit mobiele podium opgenomen. Hierin is te zien dat na een dip in 2010 het aantal verhuringen is toegenomen in 2011 en 2012. Tabel 4.5 Verhuur podia Aantal verhuringen 2009
23
2010
19
2011
28
2012
30 (t/m oktober)
Stichting Venlo Partners
15
Evenementenmonitor Venlo Partners monitort in samenwerking met Co-creations en Skindustries, de evenementen in de stad door middel van het evenementendasHBOard. Hiermee probeert Venlo Partners te inventariseren wat de evenementen daadwerkelijk toevoegen aan de stad Venlo. Het dasHBOard toetst evenementen aan de doelstellingen op het vlak van sociale cohesie, welzijn, cultuur, imago én de economie. Diverse evenementenorganisaties testen het dasHBOard op de onderdelen gebruiksvriendelijkheid, inhoudelijke input en werkbaarheid. Voor zover bekend zijn er nog geen resultaten van het dasHBOard beschikbaar. Wel staat in het jaarverslag van 2011 dat het dasHBOard in 2011 is uitgewerkt en interesse heeft gewekt bij andere steden zoals Den Haag en Maastricht. 4.1.3 Toeristisch bezoek Het aantal toeristenbezoeken is berekend op basis van de toeristenbelasting. In 2011 heeft de gemeente de toeristenbelasting verhoogd van € 1,06 per overnachting naar € 1,32 per overnachting. De totale inkomsten van de toeristenbelasting is toegenomen maar het aantal overnachtingen is met ca. 38.000 overnachtingen afgenomen. De verwachting is dat het aantal overnachtingen in 2012 toeneemt naar ruim 704.500. Tabel 4.6 Toeristenbelasting en overnachtingen Toeristenbelasting
Hoogte toeristenbelasting
Totaal overnachtingen
2010
€ 761.000,-
€ 1,06
717.924
2011
€ 897.462,-
€ 1,32
679.895
2012
€ 930.000,- (begroot)
€ 1,32
704.545
Bron: gemeente Venlo, afdeling Economie, Cultuur en Arbeid
Omdat de gemeente Venlo in 2010 heringedeeld is met de gemeente Arcen en Velden is informatie voor 2010 niet (gemakkelijk) te achterhalen. Meningen bewoners over kwaliteiten Venlo centrum In navolging op eerdere jaren is in 2012 een stadspeiling gehouden onder inwoners met vragen over de kwaliteit van het voorzieningenaanbod in de gemeente. In het kader van deze evaluatie worden alleen de aspecten en resultaten uit de stadspeiling belicht die relevant zijn. Een van de indicatoren die past bij het thema ‘Venlo, mijn stad’ is de beoordeling van het centrum als cultuurgebied. Dit geeft het volgende beeld: Figuur 4.2 Beoordeling ‘centrum als cultuurgebied’
10 8 6
6
5,7
2007
2010
6,2
6,3
2011
2012
4 2 0 Bron: Stadspeilingen gemeente Venlo
Net als bij de beoordeling over het centrum als cultuurgebied is de gemiddelde beoordeling van het centrum als uitgaansgebied gestegen in 2012. Beiden komen uit op een gemiddelde beoordeling van 6,3.
16
Stichting Venlo Partners
Figuur 4.3 Beoordeling ‘centrum als uitgaansgebied’
10 8 6
5,8
5,6
2007
2010
6,1
6,3
2011
2012
4 2 0 Bron: Stadspeilingen gemeente Venlo
Ook in de gemiddelde beoordeling van het centrum als toeristisch gebied is een stijgende lijn waarneembaar. Over de gehele linie scoort het centrum van Venlo beter dan in de voorgaande jaren. Dit is zeer waarschijnlijk afhankelijk van een aantal factoren, zoals de opening van de Maasboulevard en de kwaliteit van evenementen in de binnenstad. Figuur 4.4 Beoordeling ‘centrum als toeristisch gebied’
10 8 6
5,6
5,3
2007
2010
5,9
6,1
2011
2012
4 2 0 Bron: Stadspeilingen gemeente Venlo
4.1.4 Conclusie In dit hoofdstuk zijn verschillende indicatoren opgenomen, met als doel om gezamenlijk een beeld te geven over de ontwikkelingen op het gebied van programmalijn ‘Venlo, mijn stad’. De subdoelstellingen voor deze programmalijn zijn: interactie bevorderen tussen gemeente en inwoners, inzicht geven in de diversiteit van activiteiten in Venlo, de stad een gezicht geven en voorwaarden scheppen voor initiatieven. Op basis van de huidige gegevens en onderzoeken is een positieve ontwikkeling waarneembaar op verschillende gebieden. Dit zijn een positievere beoordeling van het centrum van Venlo, de toename van het aantal podiumverhuren, een evenwichtigere spreiding van evenementen, het intensieve gebruik van de website Venloverwelkomt.nl en het aantal volgers op Twitter. Wij zijn van mening dat de activiteiten van Venlo Partners een positieve bijdrage hebben geleverd ten aanzien van het realiseren van de gestelde subdoelstellingen voor programmalijn ‘Venlo, mijn stad’. De mate van invloed van de activiteiten is echter zeer moeilijk te bepalen.
Stichting Venlo Partners
17
4.2
Programmalijn 2: Venlo Winkelstad
4.2.1 Doelstellingen Doelstelling: Bezoekers uit Venlo zelf en de regio herontdekken de binnenstad, de jonge ambitieuze bezoeker in het bijzonder. Subdoelstellingen zijn:
Branchering, versterking winkelaanbod en horeca;
Aantrekkelijker straatbeeld;
Meer bezoekers en bestedingen;
Organisatiegraad ondernemers verhogen.
4.2.2 Inzicht op basis van indicatoren Om een indruk te krijgen van het effect van de werkzaamheden van Venlo Partners ten aanzien van de geformuleerde doelstellingen worden in deze paragraaf de volgende indicatoren uitgewerkt:
Ontwikkeling bezoekersaantallen en passantenstromen;
Ontwikkeling winkelaanbod;
Leegstand en nieuwe vestigers in Venlo centrum;
Lidmaatschap ondernemersvereniging Venlo centrum;
Beoordeling door inwoners over Venlo centrum als winkelgebied;
Beoordeling Venlo centrum door platform binnenstadmanagement.
Bezoekersaantallen en passantenstromen Locatus-onderzoeken geven inzicht in de ontwikkeling van de passantenstromen in de verschillende winkelstraten van Venlo. Om de twee jaar laat de gemeente Venlo een onderzoek uitvoeren (2007, 2009 en 2011). In 2012 heeft de gemeente een extra onderzoek aangekocht om te kijken naar mogelijke (positieve) effecten van de Maasboulevard. Tabel 4.7 Gemiddeld aantal passanten in Venlo centrum 2
Aantal bezoekers (per
Penetratiegraad
week)
winkelgebied (gem.)
Aantal passanten (gem. per straat)
2007
268.000
28%
16.359
2009
239.700
26%
14.317
2011
240.600
17%
15.021
2012
221.250
18%
12.367
Bron: Locatus
In tabel 4.7 zijn enkele cijfers over passanten in Venlo centrum weergegeven. Hierin valt op dat het aantal bezoekers (per week) de afgelopen jaren is afgenomen met ca. 45.000 personen. Daarnaast is ook de penetratiegraad afgenomen en is het centrum dus als het ware minder goed doorbloed. In 2012 is wel een kleine verbetering zichtbaar, mogelijk door de opening van de Maasboulevard.
2
18
De penetratiegraad is het totaal aantal passanten langs een telpunt gedeeld door het totaal aantal bezoekers aan dat winkelgebied. Het geeft aan welke aandeel van de totale bezoekers bepaalde delen van het winkelgebied aandoen. De gemiddelde penetratiegraad geeft als het ware de doorbloeding van het winkelgebied aan.
Stichting Venlo Partners
Figuur 4.5 Ontwikkeling passantenstromen ten opzichte van het vorige jaar
Bron: Locatus
Het gemiddelde passantenaantal fluctueert over de tijd. In 2007 ligt het passantenaantal het hoogst met ruim 16.000 passanten gemiddeld. In 2012 is het passantenaantal afgenomen naar ruim 12.000 passanten gemiddeld. Dit is overigens een landelijke ontwikkeling, zoals te zien is in figuur 4.5 waarin de ontwikkeling voor alle onderzochte winkelgebieden in Nederland is opgenomen. Ontwikkeling winkelaanbod In de onderstaande tabel is het winkelaanbod in Venlo centrum in 2009 vergeleken met de huidige situatie in 2012. Hierin valt het volgende op:
Het dagelijkse winkelaanbod maakt 11 % en het niet-dagelijks winkelaanbod maakt 74% uit van het totale winkelaanbod.
De belangrijkste winkelbranches die het sterkst vertegenwoordigd zijn in Venlo centrum, zijn kleding & mode, warenhuis, schoenen & lederwaren, bruin- en witgoed en wonen.
De leegstand in Venlo in totaal bedraagt 14%, maar dit cijfer is inclusief de leegstand in horeca, diensten en andere retail en leisurefuncties. Dit aspect wordt nog verder belicht.
Het totale winkelaanbod in het centrum is in de afgelopen drie jaar met ca. 12.000 m2 toegenomen.
Stichting Venlo Partners
19
2
Tabel 4.8 Ontwikkeling winkelaanbod Venlo centrum periode 2009 - 2012 (in m wvo) Venlo
Centrum
Centrum
Verschil
Verschil
2012 (% van
Venlo 2009
Venlo 2012
2009-2012
(% 2009)
totaal)
Levensmiddelen
5.784
6.934
1.150
20%
9%
Persoonlijke Verzorging
1.159
1.700
541
47%
2%
Dagelijks totaal
6.943
8.634
1.691
24%
11%
Warenhuis
6.257
6.329
72
1%
8%
Kleding & Mode
17.767
23.192
5.425
31%
30%
Schoenen & Lederwaren
4.513
5.356
843
19%
7%
Juwelier & Optiek
1.057
1.198
141
13%
2%
Huishoudelijke- & Luxe art
2.176
3.552
1.376
63%
5%
Antiek & Kunst
394
45
-349
-89%
0%
2.250
2.532
282
13%
3%
Hobby
832
470
-362
-44%
1%
Media
1.824
1.369
-455
-25%
2%
Sport & Spel
Plant & Dier
129
122
-7
-5%
0%
1.410
4.323
2.913
207%
6%
Auto & Fiets
-
-
-
-
-
Doe-Het-Zelf
-
-
-
-
-
Wonen
5.689
5.137
-552
-10%
7%
Detailhandel Overig
2.825
3.683
858
30%
5%
Niet-dagelijks totaal
47.123
57.308
10.185
22%
74%
Leegstand
9.710
11.037
1.327
14%
14%
Totaal
63.776
76.979
13.203
21%
100%
Bruin & Witgoed
Bron: Locatus Retailverkenner 2009 – 2012, bewerking Ecorys
In de periode 2009 – 2012 hebben er belangrijke ontwikkelingen gespeeld in Venlo centrum. De ontwikkeling met de meeste invloed op het winkelaanbod is de Maasboulevard geweest. Een dermate grote ontwikkeling maakt het moeilijk om aan te tonen welke invloed de activiteiten van Venlo Partners op het functioneren van het winkelaanbod heeft gehad. In dit hoofdstuk komen aspecten aan bod die hierin een beter inzicht geven. Ontwikkeling leegstand en nieuwe vestigers In tabel 4.8 is te zien dat de leegstand in Venlo centrum is toegenomen en in totaal 11.037 m2 bedraagt in 2012 (is momentopname). Om de werkelijke leegstand in de detailhandel (excl. horeca en diensten) te berekenen, wordt een correctie uitgevoerd op de cijfers in tabel 4.8. Op basis van deze correctie komt de leegstand (detailhandel) in 2009 uit op 11%. In 2012 is het leegstandspercentage gedaald naar 10%. Een belangrijk deel van de activiteiten van Venlo Partners richt zich op het binnenstadmanagement. Een onderdeel daarvan is het in kaart brengen van leegstaande panden en dit aanbod presenteren aan potentiële huurders. De leegstaande panden worden aangeboden op de pandenbank, als onderdeel van de website www.venloverwelkomt.nl. In oktober 2012 worden 59 panden aangeboden. Van deze panden worden acht panden (Q4) bewust leeg gehouden, wat inhoudt dat Venlo een leegstand kent van 51 panden. Op de website wordt elke maand een aantal panden uitgelicht (t.b.v. verdienmodel website).
20
Stichting Venlo Partners
Figuur 4.6 Pandenbank op Venloverwelkomt.nl
Bron: www.venloverwelkomt.nl
Het bewust leeghouden van panden heeft in het verleden ook plaatsgevonden in het centrum van Venlo. Dit om de ontwikkeling van de Maasboulevard goed mogelijk te maken. Verder heeft Venlo Partners op de website Venloverwelkomt.nl sinds juni 2012 nieuwe horeca- en winkelvestigingen opgenomen. Op basis van het leegstandsbeeld in 2010 (november) en 2012 (oktober) kan geconcludeerd worden dat 47 panden die in 2010 leegstonden in 2012 weer verhuurd zijn. Daarbij is geen rekening gehouden met de nieuwe vestigers (ca. dertig) op de Maasboulevard. Lidmaatschap ondernemersvereniging Venlo centrum Een andere belangrijke pijler van het centrummanagement is de organisatie van ondernemers in de binnenstad en het gezamenlijk laten bijdragen aan investeringen die plaatsvinden in het centrum. Het bij elkaar brengen van ondernemers en het gezamenlijk oppakken van activiteiten is van groot belang voor het functioneren van binnensteden. Hoewel het net niet is gelukt om een BIZ (Bedrijfs Investerings Zone) op te zetten in het centrum, heeft dit wel geleid tot het invoeren van reclamebelasting en een toename van het ledenaantal van verschillende ondernemers-, winkeliers-, branche- en winkelstraatverenigingen. In de onderstaande tabel is de ontwikkeling van het aantal leden voor de verschillende verenigingen weergegeven. Tabel 4.9 Ledenaantallen ondernemersverenigingen Venlo centrum Type vereniging
Leden 2010
Leden 2012
110
180
Venlostad.com
(van koepelorganisatie naar
Klaasstraat
Straatvereniging
24
22
Schinkegilde
Straat/wijkvereniging
35
45
Parade Paraat
Straatvereniging
20
22
Kerkesträötje
Straatvereniging
0
5
Maasblvd
Huurdersvereniging (verplicht)
0
29
Altstad
Horeca Markt
0
3
Oude Markt
Horeca Oude markt
0
4
KVU
Veiligheid horeca
0
26
Uitgaanvenlo.nl
Promo uitgaan staphoreca
0
16
belangenbehartiger alle ondernemers)
Bron: Venlo Partners
Stichting Venlo Partners
21
Sinds de invoering van de reclamebelasting in 2011 beheert Venlo Partners het volledige adressenbestand van de ondernemingen in het gebied (centrum) en het budget. Daarmee zijn enkele essentiële taken van de straatverenigingen komen te vervallen. In de periode 2010 – 2012 is het ledenaantal met 163 personen toegenomen. Beoordeling door inwoners over het centrum van Venlo als winkelgebied In de Stadspeiling van 2012 is inwoners van Venlo wederom gevraagd om het centrum van Venlo als winkelgebied te beoordelen. In lijn met de beoordelingen over de andere ‘karakteristieken’ van het centrum, heeft men het centrum als winkelgebied hoger beoordeeld, met een gemiddelde van 6,7. Figuur 4.7 Beoordeling ‘centrum als winkelgebied’
10 8 6
5,7
5,7
2007
2010
6,5
6,7
2011
2012
4 2 0 Bron: Stadspeilingen gemeente Venlo
Beoordeling Venlo centrum door platform binnenstadmanagement In het voorjaar van 2012 hebben deskundige bezoekers tijdens een rondwandeling de binnenstad van Venlo op een aantal aspecten beoordeeld. In totaal hebben 47 deelnemers de stad op 14 aspecten gewaardeerd. Over het algemeen wordt het centrum door de deelnemers als goed gewaardeerd. Van alle deelnemers beoordeelt 9% het centrum als zeer goed; 89% als goed en 2% als voldoende. De deelnemers kenmerken de binnenstad van Venlo als compact en gezellig; ‘Venlo voelt goed’. In de onderstaande figuur wordt het algemene oordeel over Venlo afgezet tegen de resultaten van steden die eerder een deskundigenopinie hebben laten uitvoeren door platform binnenstadmanagement. Dit zijn de steden: Enschede (2011); Zwolle (2010), Maastricht (2009); Bergen op Zoom (2008); Haarlem (2007); Den Haag (2006); Breda (2005); Groningen (2004); Almere (2003); Dordrecht (2002) en Delft (2001). In vergelijking met andere steden steekt het algemeen oordeel over Venlo centrum positief af ten opzichte van steden als Almere, Delft, Dordrecht en Enschede.
22
Stichting Venlo Partners
Figuur 4.8 Algemeen oordeel deskundigen opinie
Bron: Platform Binnenstadmanagement
De deskundigen ervaren Venlo centrum als sfeervol. Een positieve beoordeling heeft Venlo gekregen op het feit dat het winkel- en horeca-aanbod gevarieerd is en de aanwezigheid van speciaalzaken. Vergeleken met de andere steden is de beoordeling ten aanzien van de kwaliteit van het winkelaanbod in Venlo centrum vergelijkbaar met veel andere steden. De kwaliteit van het horeca-aanbod wordt wel aanzienlijk hoger gewaardeerd (zie bijlage 5). Daarnaast zijn er ook verbeterpunten genoemd. Zo is er bijvoorbeeld weinig winkelaanbod in het hogere segment en zijn er weinig moderne en/of laagdrempelige horecagelegenheden. Op het gebied van gevelreclame valt er winst te halen via regulering en handhaving van openbare uitingen. Bij de openbare ruimte is de achterblijvende kwaliteit van het aanloopgebied en de aansluiting van oud en nieuw als verbeterpunt genoemd. Bezettingsgraad parkeergarages en parkeerterreinen De bezettingsgraad van de parkeergarages over de periode 2008-2012 geeft inzicht in de ontwikkeling van het aantal bezoekers aan de stad die met de auto komen. Voor alle parkeergarages neemt de bezettingsgraad over de periode 2008-2012 af. Met name de bezettingsgraad van de parkeergarage Roermondsepoort is van 2008 naar 2010 sterk afgenomen van 53% naar 42%. In 2012 is de bezettingsgraad van deze parkeergarage weer licht toegenomen naar 48%. Tabel 4.10 Bezettingsgraad parkeergarages Venlo 2008-2012 Parkeergarage
2008
2009
2010
2011
2012
Overall
Arsenaal
52%
52%
53%
48%
48%
50,6%
Roermondsepoort
53%
54%
42%
45%
46%
48,0%
Nolensplein garage en dek
47%
47%
44%
44%
45%
45,2%
Ook de bezettingsgraad van het parkeerterrein de Maaskade is gemeten. Hoewel de bezettingsgraad van het parkeerterrein lager ligt dan de bezettingsgraad van de parkeergarages, is deze over de periode 2008-2012 toegenomen. Met name in 2012 is er sprake van een forse stijging van 29% naar 37%. Dit hangt waarschijnlijk samen met de opening van de Maasboulevard in Venlo. Tabel 4.11 Bezettingsgraad parkeerterrein Venlo 2008-2012 Parkeerterrein
2008
2009
2010
2011
2012
Overall
Maaskade laag
28%
29%
28%
29%
37%
30,2%
Stichting Venlo Partners
23
4.2.3 Conclusie In dit hoofdstuk zijn verschillende indicatoren opgenomen, met als doel om een gezamenlijk beeld te geven over de ontwikkelingen op het gebied van programmalijn ‘Venlo Winkelstad’. De subdoelstellingen voor deze programmalijn zijn: branchering, versterking winkelaanbod en horeca, aantrekkelijker straatbeeld, meer bezoekers en bestedingen en het verhogen van de organisatiegraad van ondernemers. Op basis van de huidige gegevens en onderzoeken is op sommige onderdelen een positieve ontwikkeling waarneembaar. Dat zijn de positievere beoordeling van het centrum van Venlo als winkel- en horecagebied, de toename van het aantal leden van de ondernemersverenigingen en het aantal leegstaande panden dat in twee jaar tijd weer verhuurd is. Beter kunnen het aanbod van winkels in het hogere segment en van moderne, laagdrempelige horeca. Een aantal ontwikkelingen is minder positief, zoals de toename van de (absolute) leegstand, afname van het aantal bezoekers en de penetratiegraad. Wel kan men zich afvragen hoeveel invloed Venlo Partners met haar activiteiten heeft gehad op deze ontwikkelingen, aangezien sommige landelijke trends zijn die ook in Venlo spelen. De activiteiten van Venlo Partners hebben in ieder geval bijgedragen aan een hogere organisatiegraad onder ondernemers in het centrum en een beter zicht op de panden die beschikbaar zijn voor nieuwe vestigers. Dit zijn activiteiten die in nauwe samenwerking met de ondernemersorganisaties en makelaars zijn uitgevoerd.
24
Stichting Venlo Partners
4.3 4.3.1
Programmalijn 3: Venlo Studentenstad Doelstellingen
Doelstelling: studenten blijven verbonden aan de stad Venlo. Subdoelstellingen zijn:
Interactie bevorderen tussen stad en studenten;
Studenten binden aan Venlo;
Meer studenten wonen in binnenstad;
Studenten zijn ambassadeurs van Venlo.
4.3.2 Inzicht op basis van indicatoren Om een indruk te krijgen van het effect van de werkzaamheden van Venlo Partners ten aanzien van de geformuleerde doelstellingen, worden in deze paragraaf de volgende indicatoren uitgewerkt:
Aantal aanmeldingen van nieuwe studenten bij de onderwijsinstellingen voor hoger onderwijs;
In/uitstroom 20-30 jarigen;
Aantal studentenwoningen in de binnenstad;
Aantal en type banen voor studenten: stages en traineeships.
Aantal aanmeldingen van nieuwe studenten bij de onderwijsinstellingen voor hoger onderwijs In het schooljaar 2011/2012 nemen 1.902 inwoners uit Venlo deel aan een HBO-opleiding en zijn 506 Venlonaren ingeschreven als student aan de universiteit, al dan niet aan een instelling in Venlo. In het schooljaar 2011/2012 is van de totale bevolking 2,4% student. Dit percentage is toegenomen: in 2008 stond 2% van de bevolking van Venlo ingeschreven bij een HBO-instelling of universiteit. Tabel 4.12 Aantal studenten aan HBO en WO 2007/2008
2008/2009
2009/2010
2010/2011
2011/2012
HBO
1.443
1.484
1.858
1.573
1.902
% HBO
1,6%
1,6%
1,8%
1,6%
1,9%
392
504
503
440
506
WO % WO
0,4%
0,5%
0,5%
0,4%
0,5%
HBO en WO
1.835
1.988
2.361
2.013
2.408
2%
2,1%
2,3%
2%
2,4%
% HBO en WO Bron: CBS 2012
Hogere onderwijsinstellingen in Venlo In de gemeente Venlo zijn drie onderwijsinstellingen op het niveau van Hoger Beroeps Onderwijs (HBO) en Wetenschappelijke Onderwijs (WO) gehuisvest. Dit zijn de Fontys Hogeschool Venlo, CityCampus Venlo (onderdeel van Maastricht University), de Venlose afdeling van De Nederlandse Fotovakschool. Een vierde hogere onderwijsinstelling gaat zich in Venlo vestigen, namelijk de Hogere Agrarische School (HAS) Limburg. In september 2013 start de HAS met twee opleidingen: Toegepaste Biologie en Bedrijfskunde & Agribusiness. Venlo Partners is betrokken bij het communicatietraject van HAS Limburg om studenten te interesseren voor deze nieuwe opleidingen en te binden aan de stad Venlo. Ook de Universiteit Twente (UT) wil een vestiging openen in Venlo. In oktober 2011 zijn de eerste studenten van de UT van de masteropleiding ‘cradle to cradle’ afgestudeerd die hun masterthesis hebben geschreven bij stagebedrijven in Venlo. Een vervolgstap is een fysieke vestiging van deze
Stichting Venlo Partners
25
opleiding in Venlo. Cradle to cradle is een tweejarige specialisatie-programma binnen de master Industrial Design Engineering. Fontys HogeschoolVenlo Fontys Hogeschool is een van de grootste hogere onderwijsinstellingen van Nederland. De instelling heeft 31 instituten. In Venlo zijn drie Fontys Hogescholen gevestigd:
Fontys Hogeschool voor Logistiek;
Fontys International Business School;
Fontys Technische Hogeschool Venlo.
Op de drie vestigingen in Venlo biedt Fontys 28 bacheloropleidingen, drie masteropleidingen en tien post HBO-opleidingen aan. De onderwijsinstelling is internationaal georiënteerd, verschillende opleidingen worden in het Duits en Engels aangeboden. In het Elsevier onderzoek Hoger Onderwijs 2011 scoren de techniekopleidingen van Fontys Hogeschool Venlo hoog. In de categorie informatica eindigde de Venlose opleiding op de eerste plek. Werktuigbouwkunde, Elektrotechniek en Industrieel Product Ontwerpen eindigden in hun vakgebied elk op een tweede plaats. Anno 2011 telt de vestiging van Fontys Hogeschool in Venlo ca. 3.400 leerlingen. In tabel 4.13 is een overzicht gegeven van het aantal inschrijvingen per jaar. Hieruit blijkt dat over de periode 2009 t/m 2011 het aantal inschrijvingen in Venlo met 11% is toegenomen, terwijl het aantal inschrijvingen Fontysbreed slechts met 1,4% is toegenomen. Tabel 4.13 Inschrijvingen per lesplaats (bachelors, masters en Associate degrees)
2009 Venlo Totaal Fontys
2010
2011
Groei
Aandeel
Aandeel
Aandeel
2009
2010
2011
2.985
3.239
3.355
11,0%
7,8%
8,1%
8,3%
35.328
39.812
40.367
1,4%
100%
100%
100%
Jaarverslagen Fontys Hogeschool 2011
Citycampus Venlo De Universiteit Maastricht is al enige tijd actief in de regio Venlo. Momenteel worden op de Citycampus Venlo twee opleidingen aangeboden, namelijk:
Health Food Innovation Management;
Global Supply Chain Management and Change.
In 2011 zijn de eerste vijf studenten afgestudeerd aan de tweejarige masteropleiding Health Food Innovation Management. Aan de eenjarige opleiding Global Supply Chain Management and Change zijn in november 2010 de eerste studenten afgestudeerd. De verwachting is dat op langere termijn de activiteiten verder worden uitgebreid met diverse cursussen, onderwijs- en PhD-programma's en wetenschappelijk onderzoek. De Nederlandse Fotovakschool De Venlose vestiging van De Nederlandse Fotovakschool heeft de HBO-opleiding Fotografische Vormgeving in haar pakket. Fotografische Vormgeving is een tweejarige opleiding op HBO-niveau die ook in vier jaar kan worden gevolgd.
26
Stichting Venlo Partners
In/uitstroom 20-30 jarigen. In tabel 4.14 is de bevolkingsontwikkelingsprognose naar leeftijd voor de gemeente Venlo weergegeven. De verwachting is dat het aantal jongeren in de leeftijdscategorie 15-24 jaar, nadat deze licht is toegenomen in periode 2008- 2010, uiteindelijk met 841 personen zal afnemen (-7%) in de periode 2010-2015. Studenten aan de HBO/universiteit vallen binnen deze leeftijdscategorie. De leeftijdscategorie 25-34 jaar (waarbinnen de afgestudeerden vallen) neemt in deze periode juist licht toe met 384 personen (3%). Tabel 4.14 Bevolkingsontwikkeling (prognose) naar leeftijd Venlo 2008 aantal
2010 %
aantal
2025 %
aantal
Ontwikkeling 2010-2025 %
aantal
%
Jaarlijks
< 15 jaar
15.093
16%
16.130
15%
15.826
15%
-304
-2%
-20
15-24 jaar
10.608
11%
11.513
10%
10.672
10%
-841
-7%
-56
25-34 jaar
11.308
12%
11.632
12%
12.016
12%
384
3%
26
35-44 jaar
13.942
15%
14.449
12%
12.352
12%
-2.097
-15%
-140
45-54 jaar
14.152
15%
15.728
12%
12.774
12%
-2.954
-19%
-197
55-64 jaar
12.269
13%
14.127
15%
15.081
15%
954
7%
64
65-74 jaar
8.244
9%
9.267
13%
13.172
13%
3.905
42%
260
75-84 jaar
5.266
6%
5.846
8%
8.295
8%
2.449
42%
163
85 jaar e.o.
1.564
2%
1.852
3%
1.852
2%
1.045
56%
70
92.446
100%
100.544
100%
100.544
100%
2.541
3%
169
Totaal
Bron: Primos Prognose 2010
Aantal studentenwoningen in de binnenstad Momenteel zijn er in Venlo ca. 370 studentenwoningen in gebruik. Hiervan zijn er 168 in bezit van woningcorporaties. Bij het aantal studentenwoningen in de bestaande voorraad gaat het een schatting. In het vierde kwartaal 2012/eerste kwartaal 2013 is de Monitor Studentenhuisvesting gereed. Deze monitor moet meer inzicht geven in het aantal studentenwoningen in de binnenstad van Venlo. Venlo Partners speelt samen met het Studenten Information Point (STIP) een belangrijke rol in het achterhalen van de gegevens over de studentenhuisvesting. De indicatieve aantallen die in tabel 4.15 worden weergegeven, zijn gebaseerd op gesprekken met Fontys en vertegenwoordigers van de studenten (2010). Uit beide gesprekken kwam ongeveer een zelfde aantal naar voren. Ook in de landelijke monitor (2012) is sprake van soortgelijke aantallen. Daarnaast zijn verschillende plannen voor initiatieven meegenomen in de tabel. Niet alle (particuliere) initiatieven zijn bekend bij de gemeente. Veelal zijn deze initiatieven op meerdere doelgroepen gericht zoals studenten, arbeidsmigranten en alleenstaanden.
Stichting Venlo Partners
27
Tabel 4.15 Studentenwoningen in de binnenstad van Venlo In gebruik
In planning
Onduidelijke planning
Corporaties Antares Van Nijvenheimstraat
48
Prinsessensingel
59
Jan Teunissenplein
tijdelijk 2013-‘14 71
08/2013
?
Besluitvorming ‘13
Woonwenz Koninginnesingel (I)
61
Koninginnesingel (II) Totaal corporaties
168
71
Particulier Bestaande voorraad: Hospita
± 25
Huisbaas
±175
Initiatieven Tegelseweg 59
18
Nolensplein/ Parkstraat Puteanusstraat (diverse panden) Sint Martinusstraat 92-94
21
Verbouw magazijn
30-40
Voorlopige status
± 12
Voorlopige status
2013
Totaal particulier
200
21
60-70
Totaal
368
92
60-70
Bron: Stichting Venlo Partners
4.3.3 Conclusie In dit hoofdstuk zijn verschillende indicatoren opgenomen, met als doel om een gezamenlijk beeld te geven over de ontwikkelingen op het gebied van programmalijn ‘Venlo Studentenstad’. De subdoelstellingen voor deze programmalijn zijn: interactie bevorderen tussen stad en studenten, studenten binden aan Venlo, meer studenten wonen in binnenstad en studenten zijn ambassadeurs van Venlo. Op basis van de huidige gegevens en onderzoeken is een positieve ontwikkeling waarneembaar op verschillende onderdelen. Het aantal inschrijvingen van studenten aan de hogere onderwijsinstellingen is in de periode 2009 tot en met 2011 toegenomen en in 2013 opent een nieuwe hoge school haar deuren in Venlo, waardoor het aandeel studenten in de binnenstad toeneemt. Daartegenover staat dat de Primos-prognose uitgaat van een lichte daling van het aantal personen (ook procentueel) in de leeftijdscategorie 15-24 jaar in de periode 2010-2025, maar van een stijging van het aantal personen (ook procentueel) in de leeftijdscategorie 25-34 jaar. Wij zijn van mening dat de activiteiten van Venlo Partners een positieve bijdrage leveren ten aanzien van het realiseren van de subdoelstellingen voor de programmalijn ‘Venlo Studentenstad’, door bijvoorbeeld bij te dragen aan de communicatie rondom de vestiging van de HAS Limburg. Ook maakt Venlo Partners, samen met Studenten Informatie Punt (STIP), het aantal beschikbare woningen/kamers inzichtelijk. De precieze invloed van de inspanningen zijn echter nog niet waarneembaar.
28
Stichting Venlo Partners
5 Ontwikkelingen in perspectief
Om de resultaten uit bovenstaande analyse in een breder perspectief te plaatsen, wordt in dit hoofdstuk een aantal bevindingen met de scores van andere gemeenten vergeleken. Daarbij kijken we hoe de gemeente Venlo presteert op de aspecten imago, economische groei, winkelaanbod en studentenpopulatie ten opzichte van andere vergelijkbare/concurrerende gemeenten. Aan de hand van deze gegevens achterhalen we of er sprake is van een zichtbare (relatief) gunstige ontwikkeling van het merk Venlo. De vergelijkbare steden zijn geselecteerd op ten minste één van de volgende criteria:
Middelgrote steden (ca. 100.000 inwoners);
Geografische ligging (een deel van de steden ligt op één uur rijden van Venlo);
Regionale setting;
Aanwezigheid van hoger onderwijs.
Na overleg met de gemeente Venlo zijn de volgende steden geselecteerd:
Heerlen
Helmond
Roermond
Sittard-Geleen
Alkmaar
Emmen
5.1
Ontwikkelingen Venlo vergeleken
Om inzicht te krijgen waar Venlo staat als stad in vergelijking met andere steden wordt een vergelijking gemaakt op aspecten waar Venlo Partners met haar inspanningen invloed op kan hebben. Op het onderdeel ‘Venlo, mijn stad’:
Vergelijking ranglijsten Atlas voor gemeenten;
Hoeveelheid startende ondernemers.
Op het onderdeel ‘Venlo Winkelstad’:
Leegstand per 1000 inwoners;
Bezoekersstromen;
Aanbod horeca, cultuur en ontspanning;
Aantal startende ondernemers.
Op het onderdeel ‘Venlo Studentenstad’
Studentenpopulatie.
Venlo, mijn stad Bij het vergelijken van Venlo met vergelijkbare steden op het onderdeel ‘Venlo, mijn stad’ is in eerste instantie gebruik gemaakt van de ‘Atlas voor gemeenten’ een vergelijkend onderzoek naar wijken, gemeenten en regio’s in Nederland). Aan de hand van verschillende indicatoren wordt Venlo gepositioneerd.
Stichting Venlo Partners
29
Atlas voor gemeenten 2008 vs. 2012 In de ‘Atlas voor gemeenten’ worden de verschillen tussen de vijftig grootste steden in Nederland in kaart gebracht. In tabel 5.1 wordt de gemeente Venlo vergeleken met de geselecteerde benchmark steden3 op het gebied van Woonaantrekkelijkheid-index. Deze index bestaat uit de onderdelen: ‘Bereikbaarheid van banen (per auto en OV)’, ‘Cultureel aanbod’, ‘Veiligheid’, ‘Percentage koopwoningen’, ‘Nabijheid natuurgebieden’, ‘Culinair aanbod’, ‘Aanwezigheid universiteit’, ‘Percentage vooroorlogse woningen’. In de periode 2008-2012 is de gemeente Venlo twee plaatsen gestegen in de woonaantrekkelijkheid-index en staat op de 43e plaats. Van de geselecteerde middelgrote steden scoren alleen Alkmaar en Helmond hoger dan Venlo. Op de losse onderdelen scoort de gemeente Venlo hoog op de onderdelen: ‘Culinair aanbod’ (7e plek), ‘Percentage koopwoningen’ (10e plek) en ‘Aanwezigheid universiteit’ (12e plek). Tabel 5.1 Woonaantrekkelijkheid-index Plaats ranglijst 2008
Plaats ranglijst 2012
Stijging/daling
Venlo
45
43
2
Alkmaar
30
35
-5
Emmen
49
50
-1
Heerlen
50
47
3
Helmond
39
38
1
Sittard-Geleen
48
48
-
Bron: Atlas voor gemeenten 2008 en Atlas voor gemeente 2012
Vervolgens is de gemeente Venlo vergeleken met de geselecteerde middelgrote steden op het gebied van sociaaleconomische index. Deze index bestaat uit de onderdelen: ‘Bijstand’, ‘Werkloosheid’, ‘Arbeidsongeschiktheid’, ‘Armoede’, ‘Percentage laagopgeleiden’, ‘Participatie vrouwen’, ‘Banen’ en ‘Percentage groeisectoren’. Bij deze index is de gemeente Venlo in de periode 2008-2012 zeven plaatsten gezakt naar de 45e plek. Desondanks scoren van de geselecteerde middelgrote steden alleen Alkmaar en SittardGeleen beter van de benchmarksteden. Op het losse onderdeel ‘Banen’ scoort de gemeente Venlo hoog (13e plek). Niet opgenomen in de sociaaleconomische index, maar wel relevant om te vermelden is dat de gemeente Venlo in 2008 op het onderdeel ‘Kennisintensieve industrie’ op de tweede plek stond. Van de vijftig grootste steden in Nederland scoort alleen Hengelo hoger. In 2012 is dit onderdeel niet meer opgenomen in de Atlas voor gemeenten. Tabel 5.2 Sociaaleconomische index Plaats ranglijst 2008
Plaats ranglijst 2012
Stijging/ daling
Venlo
38
45
-7
Alkmaar
26
10
16
Emmen
49
49
-
Heerlen
50
50
-
Helmond
47
46
1
Sittard-Geleen
44
43
1
Bron: Atlas voor gemeenten 2008 en Atlas voor gemeenten 2012
3
30
Roermond behoort niet tot de vijftig grootste gemeenten van Nederland en is niet opgenomen in de Atlas voor gemeenten.
Stichting Venlo Partners
Venlo Winkelstad Om te achterhalen hoe winkelstad Venlo presteert ten opzichte van de benchmarksteden is gekeken naar de leegstand per 1.000 inwoners, het aantal bezoekersstromen, aanbod horeca, cultuur en ontspanning, aantal startende ondernemers en het aantal toeristische bezoekers. Leegstand per 1000 inwoners In figuur 5.1 is de leegstand (m² winkeloppervlakte per 1.000 inwoners) in de referentiesteden weergegeven (2012). De leegstand per 1.000 inwoners bedraagt in Venlo 250-350 m². Alleen Helmond kent relatief een lager leegstand per 1.000 inwoners (< 250 m²). In Alkmaar en Emmen bedraagt de leegstand per 1.000 inwoners 350 tot 450 m². De overige Limburgse steden, Roermond, Sittard-Geleen en Heerlen, doen het beduidend slechter en kennen een leegstand van 450 m² of meer per 1.000 inwoners. Figuur 5.1 Leegstand per 1.000 inwoners
Bron: Locatus
Stichting Venlo Partners
31
Bezoekersstromen Een andere indicator die iets zegt over het succes van een winkelgebied is het bezoekersaantal per week. Wekelijks doen 221.500 bezoekers het centrum van Venlo aan. Alleen het centrum van Heerlen heeft gemiddeld genomen meer bezoekers per week te verwerken. Tabel 5.3 Bezoekersstromen
4
Gemeente
Winkelgebied
Bezoekersaantal per week
Venlo
Centrum Venlo
221.500
Alkmaar
Centrum Alkmaar
200.500
Heerlen
Centrum Heerlen
283.900
Emmen
Centrum Emmen
169.800
Aanbod horeca, cultuur en ontspanning Naast het winkelaanbod is ook het aanbod van horeca, cultuur en ontspanning van belang om bezoekers naar de stad te trekken. In vergelijking met de referentiesteden blijkt dat Venlo een groter aanbod heeft op zowel horeca, cultuur en ontspanning (op Emmen na). Met name het aanbod op het gebied van horeca springt er positief uit. Venlo heeft 338 horecazaken terwijl het aanbod horecagelegenheid bij de referentiesteden tussen de 170 en 272 ligt. Figuur 5.2 Aanbod horeca-, cultuur en ontspanning
350 300 250 200 150
Horeca
100
Cultuur Ontspanning
50 0
Bron: Locatus, 2012
Aantal startende ondernemers In figuur 5.3 is het aantal bedrijfsvestigingen per gemeenten weergegeven over de periode 2008 tot 5 2010 . In de gemeente Venlo is het aantal bedrijfsvestigingen met 15% toegenomen in deze
periode; van 4.145 nieuwe bedrijfsvestigingen in 2008 naar 4.755 vestigingen in 2010. In de andere gemeenten is het aantal bedrijfsvestigingen toegenomen met 4 tot 10%. In 2012 ligt alleen het aantal bedrijfsvestigingen in de gemeenten Alkmaar en Emmen hoger.
32
4
De bezoekersstromen voor Roermond zijn niet opgenomen omdat deze niet beschikbaar zijn.
5
De CBS-cijfers over het aantal bedrijfsvestingen per gemeenten zijn tot 2010 beschikbaar.
Stichting Venlo Partners
Figuur 5.3 bedrijfsvestigingen
Bedrijfsvestigingen per gemeenten 6000 Aantal bedrijfsvestingen
Emmen 5000
Alkmaar
4000
Helmond Heerlen
3000
Roemond
2000
Venlo Sittard‐Geleen
1000 0 2008
2009
2010
Bron: CBS, 2012
Venlo Studentenstad Studentenpopulatie De gemeente Venlo wil zich profileren als studentenstad. Eén van de doelstellingen is dat zich studenten blijven verbinden aan de stad Venlo. In figuur 5.4 is weergegeven hoe. De gemeente Venlo kent in de periode schooljaar 2008/2009 – schooljaar 2011/2012 een forse stijging in het aantal studenten aan het HBO/WO. In de gemeente Venlo stijgt de studentenpopulatie met ca. 20%. In de referentiesteden stijgt de studentenpopulatie in dezelfde periode tussen de 0 en 10%. Figuur 5.4. Studentenpopulatie
Studenten (HBO/WO) per gemeenten 3.500
Aantal Studenten
3.000
Alkmaar
2.500
Emmen
2.000
Heerlen
1.500
Helmond Roermond
1.000
Sittard‐Geleen
500
Venlo
0 2008/’09
2009/’10
2010/’11
2011/'12
Bron: CBS 2012
Stichting Venlo Partners
33
5.2
Conclusie
In dit hoofdstuk zijn verschillende indicatoren opgenomen, met als doel om een beeld te geven over de ontwikkelingen in vergelijking met de benchmarksteden. De aspecten waarop Venlo is vergeleken zijn: vergelijking ranglijsten Atlas voor gemeenten, leegstand per 1000 inwoners, bezoekersstromen, aanbod horeca, cultuur en ontspanning, aantal startende ondernemers, aantal toeristische bezoekers en studentenpopulatie. De Atlas voor gemeenten geeft op de verschillende onderdelen een verschillend beeld. Venlo heeft een goede positionering in de benchmark op het gebied op de woonaantrekkelijkheid-index. Op de sociaaleconomische index doet Venlo het in 2012 slechter dan in 2008, behalve op het onderdeel banen. Tenslotte is de leegstand per inwoners in Venlo, hoewel toegenomen, minder groot dan in andere Limburgse steden zoals Roermond, Sittard-Geleen en Heerlen. Andere positieve ontwikkelingen zijn dat in de periode 2008-2012 in Venlo de studentenpopulatie en het aantal bedrijfsvestigingen sterker zijn gestegen dan in de benchmarksteden. Verder kenmerkt het centrum van Venlo zich door een groot horeca-aanbod. We concluderen dat Venlo op aspecten die van belang zijn voor citymarketing en in vergelijking met de geselecteerde benchmarksteden een positieve ontwikkeling doormaakt. Daarmee is Venlo als merk sterker geworden. Bij een aantal aspecten is een relatie te leggen met de inspanningen van Venlo Partners zoals de positievere beoordeling van de binnenstad en de toename van het aantal bedrijfsvestigingen. De precieze invloed van deze activiteiten is moeilijk aan te tonen omdat ook andere factoren een rol spelen. Bijvoorbeeld de organisatie van de Floriade in Venlo en de voorbereidingen daarvan door de gemeente.
34
Stichting Venlo Partners
6 Partners over stichting Venlo Partners
6.1
Digitale enquête
Om te weten te komen wat de beleving is van de verschillende partners in de gemeente Venlo over de toegevoegde waarde van Venlo Partners, heeft Ecorys eind november/begin december een digitale enquête uitgezet onder partners van de stichting en de gemeente Venlo. De respons op de digitale enquête was hoog, namelijk 75%. De enquête is naar 59 respondenten verstuurd en 44 respondenten hebben de enquête ingevuld. De samenstelling van de deelnemers was als volgt: Tabel 6.1 Samenstelling deelnemers enquête
Evenementenorganisatie
18%
Onderwijsorganisatie
16%
Winkelier
11%
Ondernemer
9%
Culturele instelling
9%
Woningcorporatie
2%
Makelaar
2%
Anders
33%
De digitale enquête bevatte open en gesloten vragen. De vragen richten zich op de volgende thema’s:
Citymarketing Venlo;
Het beeldmerk en de website Venlo Verwelkomt;
Stichting Venlo Partners.
Hieronder vindt u een beschrijving van de resultaten van de enquête met de meningen en oordelen van de deelnemers. Let op: dit zijn niet de meningen en oordelen van Ecorys. Citymarketing Venlo Waarde Citymarketing Venlo Alle deelnemers van de enquête hechten waarde aan de citymarketing in Venlo; 36% van de deelnemers vindt het belangrijk en 64% vindt het heel belangrijk dat Venlo aan citymarketing doet. De mate waarin Venlo aan citymarketing doet, wordt door de helft van de deelnemers als voldoende ervaren. 50% geeft aan dat Venlo meer aan citymarketing mag doen. Ontwikkeling Citymarketing Venlo De meerderheid (88%) van de ondervraagden geeft aan dat de citymarketing in Venlo een positieve ontwikkeling heeft doorgemaakt. Daarnaast is 7% van mening dat er geen ontwikkeling heeft plaatsgevonden en 5% weet niet welke ontwikkeling citymarketing Venlo heeft doorgemaakt. Een groot deel van de ondervraagden is positief over de citymarketing van Venlo en de rol die Venlo Partners hierbinnen speelt. Zij vinden dat de stad zichtbaarder is geworden voor de buitenwereld en meer uitstraling heeft gekregen, onder andere door een aantal grote evenementen.
Stichting Venlo Partners
35
90% van de ondervraagden ervaren het als (zeer) positief dat een overkoepelende organisatie is opgezet als aanspreekpunt. Ze zien dat Venlo Partners een positieve ontwikkeling doormaakt maar geven aan dat er nog veel werk te doen is. Daarbij is het een belangrijke taak van Venlo Partners om bedrijven, organisaties en inwoners te blijven mobiliseren en te enthousiasmeren. Het activeren van deze ambassadeurs heeft er onder andere toe geleid toe geleid dat er meer studenten naar Venlo komen. De oriëntatie van Venlo Partners op Duitsland wordt niet altijd positief gewaardeerd. Enkelen geven aan dat ze het jammer vinden dat er veel aandacht uitgaat naar Duitsland en zijn van mening dat Venlo zich beter eerst op de Nederlandse regio kan richten. Ook de marketing met betrekking tot studenten is volgens hen te sterk gericht op Duitsland, wat slechts Duitse studenten oplevert. Sommige ondervraagden vinden niet dat er opvallende dingen hebben plaatsgevonden of hebben te weinig (over) zicht op de activiteiten die zijn georganiseerd. Ontwikkeling onderdelen Venlo Partners Aan de deelnemers is gevraagd op welke onderdelen de citymarketing een positieve ontwikkeling heeft doorgemaakt. Hierbij konden zij meerdere antwoorden geven. Dit heeft geleid tot het volgende resultaat. Figuur 6.1 Positieve ontwikkeling
Bij ‘Anders,’ zijn de volgende onderdelen genoemd: samenbrengen van partijen, marketing en uitstraling binnenstad. Financiële bijdrage Twee derde van de ondervraagden is van mening dat partijen die (ook) belang hebben bij de citymarketingactiviteiten hier ook (financieel) aan zouden moeten bijdragen. Daar tegenover staat dat 14% dat niet vindt en 19% weet het niet of deze partijen zouden moeten bijdragen. Als vervolg op de bovengenoemden stelling is aan de deelnemers gevraagd of zij zelf/hun organisatie ook een (financiële) bijdrage willen/kunnen leveren aan de citymarketingactiviteiten. Hieruit blijkt dat 36% van de ondervraagden al een bijdrage levert aan de citymarketing in Venlo middels reclamebelasting of via rechtstreekse financiering. Daarnaast levert 29% nog geen bijdrage maar is wel bereid om een bijdrage te leveren aan de citymarketing tegen bepaalde voorwaarden (bijvoorbeeld dat de investering ook voor hun een duidelijke win-winsituatie oplevert). 36% van de deelnemers is van mening dat dit een taak is van de gemeente.
36
Stichting Venlo Partners
Venlo Verwelkomt Logo Alle ondervraagden zijn bekend met de verschillende logo’s die Venlo Partners gebruikt bij haar campagnes, zoals weergegeven in figuur 6.2. Figuur 6.2 Logo’s van Venlo Partners
Het logo kennen ze van advertenties, vlaggen, de website, evenementen en correspondentie. Website Venlo Partners wil met de website www.venloverwelkomt.nl een portaal neerzetten waarbij informatie wordt verstrekt over evenementen, winkelen, toerisme, recreatie, ondernemen, studeren en wonen. Aan de deelnemers van de enquête is gevraagd hoe vaak zij de website bezoeken. Bijna een kwart van de ondervraagden bezoekt de website geregeld, 63% heeft inmiddels de website een paar keer bezocht. Slecht 10% heeft de website eenmalig bezochte en 2% helemaal nooit. Vervolgens is aan de deelnemers gevraagd wat de reden voor hun bezoek aan de website is. De resultaten zijn in de onderstaande grafiek weergegeven. Naast de genoemde thema’s gaven de deelnemers aan ook de website te hebben bezocht voor cultuur, contactinformatie, openingstijden, verantwoordelijkheden, organisatie bij evenementen en hulp bij problemen met gemeente. Figuur 6.3 Reden bezoek website
Uit de enquête blijkt dat 54% van de ondervraagden vindt dat alle benodigde informatie op de website van Venlo Partners staat en 37% geeft aan hier geen zicht op te hebben. De overige 10% geeft aan informatie te missen over de ruimtelijke omgeving binnenstad, over Groot Venlo en informatie op het gebied van cultuur. Bijdrage website Aan de deelnemers is gevraagd of zij zelf wel eens een bijdrage hebben geleverd aan de website van Venlo Partners. In de onderstaande tabel staan de deelnamefrequenties weergegeven.
Stichting Venlo Partners
37
Tabel 6.2 Eigen bijdrage aan de website Bijdrage aan de website Geregeld
2%
Een paar keer
46%
Eenmalig
15%
Nooit
37%
Van de ondervraagden is 78% het eens met de stelling: ‘De website www.venloverwelkomt.nl ondersteunt de citymarketing van Venlo’; 15% geeft aan dat ze het niet weten en 7% van de ondervraagden is het niet eens met deze stelling. Functioneren van de website Volgens de deelnemers aan de enquête is de site cruciaal voor de zichtbaarheid van Venlo Partners, maar ook een vanzelfsprekend middel. Zij vinden dat er wel een link moet zijn naar de gemeentelijke website zodat er een eenduidig beeld over de stad naar buiten wordt uitgedragen. Als suggestie wordt genoemd de site te linken aan de gemeentelijke site om zo één groot portal te hebben. Andere ondervraagden noemen verbeterpunten waardoor volgens hen de website meer kan bijdragen aan de citymarketing van Venlo. Zo staat volgens dit deel van de ondervraagden te weinig informatie op de site waardoor de site te weinig wordt bezocht. Ook is aangegeven dat voor de consumenten voldoende informatie te vinden is maar voor de ondernemers niet. Volgens de respondent is dat deels te wijten aan het feit dat bedrijven actiever informatie moeten aanleveren voor de website. Venlo Partners kan bijvoorbeeld herinneringsmails sturen voor het aanleveren van activiteiten. Een klein deel van de ondervraagden vraagt zich af of de website het juiste middel is om de doelgroep (jongeren) te bereiken. Zij denken dat het websitebezoek (in het algemeen) door jongeren in de nabije toekomst juist afneemt, waardoor het van belang is om Venlo ook op andere manieren te promoten, bijvoorbeeld via evenementen of communities via sociale media. Stichting Venlo Partners Op de vraag wat de ondervraagden vinden van het feit dat de gemeente Venlo haar citymarketingactiviteiten bij een aparte organisatie zoals Venlo Partners heeft ondergebracht antwoordt 34% dat ze dit zeer positief vinden, 56% vindt dit positief en 10% is neutraal hierover. De respondenten vinden dat de marketing op deze manier professioneler en marktgerichter kan worden uitgevoerd. Een losse organisatie kijkt met frisse blik tegen zaken aan en kan sneller schakelen en efficiënter werken. Ze ervaren nog wel een duidelijke band met de gemeente, waardoor zaken soms langer duren dan nodig. Ook zorgt die band voor een diffuus beeld: enerzijds is de stichting onafhankelijk waardoor belangenverstrengeling kan worden geminimaliseerd, anderzijds heeft de gemeente als opdrachtgever en hoofdfinancier wel veel invloed op vorm en inhoud. Slechts één respondent vraagt zich af waarom deze activiteiten niet door de afdeling Communicatie van de gemeente kan worden opgepakt. Prestaties Venlo Partners Venlo Partners heeft drie thema’s waar ze haar citymarketingactiviteiten op richt. De thema’s zijn:
Venlo, mijn stad
Venlo Winkelstad
Venlo Studentenstad
Bij elk van deze thema’s heeft Venlo Partners verschillende doelstellingen geformuleerd. In de onderstaande tabel zijn de doelstellingen voor 2012 weergegeven. De deelnemers van de enquête is gevraagd aan te geven hoe belangrijk zij de doelstellingen van Venlo Partners vinden (schaal 1-
38
Stichting Venlo Partners
10) en in welke mate zij vinden dat Venlo Partners er in slaagt deze doelstellingen te bereiken (schaal 1-10). In tabel 6.3 is het resultaat weergegeven. Tabel 6.3 Mate van belangrijk en Beoordeling van prestaties Venlo Partners Ambitie
Belangrijkheid
Beoordeling
(schaal 1-10)
(schaal 1-10)
8,2
7,4
Venlo, mijn stad -
Interactie bevorderen tussen gemeente en inwoners
8,3
7,5
-
Inzicht geven in de diversiteit van activiteiten in Venlo
8,2
7,5
-
Voorwaarden scheppen voor initiatieven die Venlo positief
8,0
7,2
7,9
7,0
Branchering: Versterking van winkelaanbod & horeca
8,0
7,0
Aantrekkelijk straatbeeld (tegengaan van verrommeling,
8,1
7,3
voor het voetlicht brengen Venlo Winkelstad -
verbetering fysiek kwaliteit) -
Organisatiegraad ondernemers verhogen
7,6
7,1
-
Meer bezoekers die langer blijven
7,8
6,6
Venlo Studentenstad -
Interactie bevorderen tussen stad en studenten. Studenten
8,0
7,2
8,0
7,3
maken kennis met Venlo, vice versa -
Studenten binden aan Venlo
8,1
7,5
-
Meer studenten wonen in de binnenstad
8,1
6,9
-
Studenten zijn ambassadeurs van Venlo
7,9
7,1
8,0
7,2
Gemiddeld Totaal
Gemiddeld waarderen de ondervraagden de prestaties van Venlo Partners op hun doelstellingen met een 7,2. De mate van belangrijkheid wordt iets hoger gewaardeerd en scoort een 8,0. De activiteiten bij het thema ‘Venlo, mijn stad’ worden gemiddeld genomen het belangrijkst ervaren. Met name aan de doelstelling ‘het bevorderen van de interactie tussen de gemeente en de inwoners’ hechten de ondervraagden veel waarde. Ook waarderen de respondenten de prestaties op het thema ‘Venlo, mijn stad’ het hoogst met een 7,4. De hoogste scores zijn gegeven voor de prestaties bij de doelstellingen: ‘Interactie bevorderen tussen gemeente en inwoners’, ‘Inzicht geven in de diversiteit van activiteiten in Venlo’. Op het thema ‘Venlo Studentenstad’ is dat de doelstelling; ‘Studenten binden aan Venlo’. De prestaties bij deze drie doelstellingen worden gemiddeld met een 7,5 beoordeeld. Thema’s waar Venlo Partners meer aandacht aan zou kunnen besteden 95% van de respondenten vindt dat Venlo Partners zich met Venlo, mijn stad, Venlo Winkelstad en Venlo Studentenstad op de juiste thema’s richt, 5% vindt van niet. Een deel van de ondervraagden geeft aan dat ze niet zou weten welke thema’s Venlo Partners nog meer zou moeten oppakken. Ze vinden dat de stichting niet teveel thema’s moet oppakken. Een aantal ondervraagden geeft aan dat Venlo Partners zich breder zou kunnen oriënteren op de regio en/of op Duitsland. Andere thema’s die worden genoemd, zijn:
Het betrekken van bewoners en samenwerking met wijkoverleg;
Kwaliteit van opleidingen;
Binnenstad (cultuur, schoon, aangenaam);
Stichting Venlo Partners
39
Meer aandacht voor de kleinere winkelcentra als Blerick en Tegelen.
Ondernemersstad; o.a. faciliteren nieuwe bedrijven
Cultuur en sport;
Natuur, duurzaamheid, recreatie, cultuur, horeca, toerisme;
Vrijwilligers, en
Beter luisteren naar kleine winkeliers die al jaren in Venlo zijn gevestigd.
Stellingen Aan de deelnemers van de enquête is gevraagd aan te geven in hoeverre zij het eens zijn met de stellingen die in tabel 6.4 aan de orde komen.
Weet niet
11%
3%
3%
42%
21%
3%
3%
3%
32%
37%
16%
3%
3%
11%
26%
53%
13%
3%
3%
3%
47%
47%
Venlo Partners zorgt ervoor dat Venlo als stad
32%
53%
Venlo Partners draagt bij aan een betere winkelstad
29%
Venlo Partners draagt eraan bij dat Venlo
oneens
Zeer mee 3%
Venlo Partners is goed voor de promotie van Venlo
Neutraal
Oneens
Mee eens
3%
eens
Zeer mee
Tabel 6.4 Stellingen over Venlo Partners
zichtbaar is bij evenementen
aantrekkelijker wordt voor studenten Venlo Partners draagt eraan bij dat Venlo aantrekkelijker wordt voor bezoekers/ toeristen
De meeste respondenten zijn het eens met de stelling: ‘Venlo Partners is goed voor de promotie van Venlo’. De stelling: ‘Venlo Partners draagt eraan bij dat Venlo aantrekkelijker wordt voor studenten’ wordt van de stellingen het minst gedragen onder de deelnemers van de enquête, maar nog steeds is 69% het daarmee eens of zeer mee eens. Samenwerking Van de ondervraagden geeft 47% aan dat ze de samenwerking als positief ervaren en 45% van alle ondervraagden is zelfs zeer positief. Daarnaast is 3% neutraal over de samenwerking en 5% negatief. Boodschap voor Venlo Partners De meest gehoorde boodschap is: ‘Ga zo door!’ vaak aangevuld met tips. Tips zijn:
Venlo Partners moet blijven werken aan samenwerking met en tussen alle partijen: zowel ondernemers, organisaties, winkeliers en gemeente.
De stichting moet gebruik maken van jonge vrijwilligers en moet ‘crowdfunding’ van de grond tillen zodat jongeren ambassadeurs worden van Venlo.
De stichting moet meer focus aanbrengen op doelstellingen en activiteiten zodat wat ze doen, ze ook goed kunnen doen (kwaliteit is belangrijker dan kwantiteit).
Stel ieder jaar een eigen marketingplan en businessplan op. Hierin moeten doelstellingen worden geformuleerd die zichtbaar zijn voor ondernemers en betrokkenen. Zodat iedereen weet waarvoor Venlo Partners ingeschakeld kan worden.
40
Stichting Venlo Partners
6.2
Persoonlijke interviews
Deze paragraaf is een verslag van de meningen en oordelen die naar voren kwamen uit de (groeps) interviews die Ecorys in december heeft gehad met belanghebbenden en partners van Venlo Partners en Venlo Partners zelf. De (groeps) interviews werden gehouden met:
De opdrachtgever: de verantwoordelijk wethouder en ambtenaar;
Medewerkers van stichting Venlo Partners;
Het bestuur van stichting Venlo Partners;
De raad van advies van stichting Venlo Partners;
Gemeenteraadsleden;
Medewerkers van de gemeente Venlo;
Ondernemers, waaronder winkeliers, en
Onderwijsorganisaties
Thema’s die tijdens de interviews aan de orde kwamen, waren:
De organisatie en pijlers van de citymarketing;
De rol van Venlo Partners daarin, doelstellingen en prestaties;
De besluitvorming en wijze van verantwoording;
De samenwerking met Venlo Partners;
Financiën, en
Successen en verbeterpunten.
Hieronder beschrijven wij per thema de rode draad die naar voren is gekomen uit alle interviews. Let op: de meningen en oordelen die hier worden gegeven zijn van de geïnterviewden en niet van Ecorys. De organisatie en de programmalijnen van de citymarketing Alle geïnterviewden zijn het erover eens dat Venlo aan citymarketing moet doen. Ook staan ze allemaal achter de keuze van de gemeente om hiervoor een onafhankelijke organisatie op te richten. Doordat de stichting los staat van de gemeente, is ze slagvaardiger. Het maakt haar ook tot een betere gesprekpartner, doordat ze minder op afstand zit dan de gemeente. Niet voor iedereen is echter duidelijk dat Venlo Partners onafhankelijk is van de gemeente. Bijvoorbeeld door het feit dat een van de medewerkers van Venlo Partners nog in dienst is van de gemeente en dat de gemeente veel zeggenschap heeft over de plannen van Venlo Partners. Samenwerkingspartners blijven daardoor Venlo Partners zien als verlengstuk van de gemeente. Aan de andere kant vindt een groot deel dat de gemeente een belangrijke bijdrage (zowel financieel, organisatorisch als inhoudelijk) aan de citymarketingorganisatie moet leveren aangezien de gemeente een groot belang heeft bij de citymarketing. De meesten kunnen zich vinden in de gekozen drie thema’s: Venlo mijn stad, Venlo Winkelstad en Venlo Studentenstad. Ze vinden dat dit ook in de toekomst de thema’s van de citymarketing moeten blijven. Wel geven meerdere geïnterviewden aan dat ze het belangrijk vinden (2-)jaarlijks te checken bij stakeholders (gemeente, ondernemers en belanghebbende organisaties) of de citymarketing nog steeds op die thema’s gericht moet zijn, of dat er andere thema’s (bij) moeten komen. Sommigen vinden dat de basis van de citymarketing opnieuw moet worden vastgesteld. Zij vinden dat de citymarketing zich meer zou moeten richten op waar Venlo goed in is en dat moet uitdragen, bijvoorbeeld de food- en agrocultuur, Venlo als logistieke hotspot, of de maakindustrie.
Stichting Venlo Partners
41
De rol van Venlo Partners daarin, de doelstellingen en prestaties De meeste geïnterviewden vinden dat Venlo Partners haar rol goed invult. Ze geven aan dat de citymarketing van Venlo en het merk Venlo zich zonder Venlo Partners nooit zo goed ontwikkeld zouden hebben. Hun trekkersrol wordt belangrijk gevonden. Daarnaast is Venlo Partners ook een goede bemiddelaar tussen organisaties, ondernemers en de gemeente, en een belangrijke coördinator van activiteiten. Ze wordt gezien als de smeerolie die nodig is om partijen gezamenlijk te laten optrekken. Dat geldt voor ondernemers onderling maar ook in relatie tot de gemeente. Ook het enthousiasme en de bevlogenheid van de medewerkers van Venlo Partners wordt gewaardeerd. Over de doelstellingen die binnen de thema’s zijn geformuleerd, en de bijbehorende activiteiten verschillen de meningen. Sommigen vinden dat de activiteiten nu teveel gericht zijn op evenementen en op de binnenstad. Anderen vinden juist dat de evenementen de manier zijn om Venlo op de kaart te zetten. De evenementen zorgen voor meer bezoekers die naar de stad komen. Ook zijn evenementen een manier om de stad aantrekkelijk te maken voor studenten en jongeren. Wat opvalt is dat geïnterviewden die een toelichting op de activiteiten hebben gehad van Venlo Partners, zich beter in de programmalijnen en doelstellingen kunnen vinden. Meerdere geïnterviewden vinden dat Venlo Partners zich meer moet focussen op een selectie van doelstellingen en activiteiten. Dit zouden dan de activiteiten moeten zijn die economisch en/of promotioneel het meest opleveren voor de stad Venlo. Activiteiten die werkelijk bijdragen aan de marketing van Venlo en het neerzetten van een sterk Venlo-merk. Aangegeven wordt dat Venlo Partners dit al veel beter doet dan in het begin: projectmatig werken met een duidelijke strategie en focus. De meeste geïnterviewden vinden dat Venlo Partners ontzettend veel doet in verhouding tot de capaciteit die ze heeft. Dat vindt men positief al ziet men daar ook de keerzijde van in: in verschillende gesprekken wordt aangegeven dat Venlo Partners zich meer moet focussen op wat ze in het jaarplan heeft aangekondigd, en niet alles moet aanpakken wat haar wordt aangedragen. Ook komt in enkele interviews naar voren dat men zich afvraagt of Venlo Partners voor alle activiteiten wel genoeg en voldoende gekwalificeerd personeel heeft. Positief is dan ook dat Venlo Partners steeds vaker gebruik maakt van kennis en capaciteit van derden. In veel interviews komt naar voren dat Venlo Partners zichzelf, haar activiteiten en successen beter voor het voetlicht moet brengen bij stakeholders. Men vindt Venlo Partners hierin te bescheiden. Anderen vinden juist dat niet Venlo Partners zelf, maar hun samenwerkingspartners of de gemeente promotie moeten maken voor de stichting. Die onbekendheid echter met wat ze doen en waarom ze doen wat ze doen, zorgt voor ruis en een onjuiste perceptie. Geïnterviewden die weten wat Venlo Partners doet en waarom ze die dingen doet, zijn veel positiever ten opzichte van de doelstellingen en activiteiten dan geïnterviewden die dat niet (precies) weten. Verantwoording en besluitvorming Uit de gesprekken blijkt dat alleen Venlo Partners zelf geheel duidelijk voor ogen staat op welke manier Venlo Partners verantwoording aflegt en hoe besluitvorming plaatsvindt.
Venlo Partners stelt jaarlijks een jaarplan op met per thema doelstellingen, activiteiten en een begroting en presenteert dit aan het bestuur van Venlo Partners. De discussie die volgt kan leiden tot aanpassingen van het plan. Het bestuur geeft ook aanwijzingen voor de begroting.
Het bestuur vergadert maandelijks in aanwezigheid van Paul Terpstra, het aanspreekpunt van Venlo Partners. Daarnaast heeft het bestuur ook een ondersteunende en bemiddelende rol.
42
Stichting Venlo Partners
Onderdeel van het jaarplan is het uitvoeringsprogramma. Dit uitvoeringsprogramma wordt voorgelegd aan de gemeente die hierop akkoord moet geven.
Venlo Partners legt jaarlijks verantwoording af over haar prestaties met een jaarverslag met financiële verantwoording. Dit jaarverslag wordt formeel door de Raad van Bestuur aangeboden aan het college van B&W. Over dit jaarverslag ontvangt Venlo Partners terugkoppeling van de accountmanager van de gemeente.
Voor de gelabelde subsidies van de gemeente, legt Venlo Partners apart schriftelijke verantwoording af. Hetzelfde geldt voor de gelden die de ondernemers bijeenbrengen voor citymarketingactiviteiten door middel van reclamebelasting. Venlo Partners legt dan schriftelijk verantwoording af aan het bestuur van de ondernemersvereniging venlostad.com.
De Raad van Advies is sinds kort actief, de burgemeester is hier voorzitter van. Zij hebben alleen een adviserende rol.
Uit de interviews komt echter naar voren dat de praktijk op punten afwijkt van het beeld dat Venlo Partners hiervan geeft. Voorbeelden zijn:
Venlo Partners legt niet altijd schriftelijke verantwoording af over de besteding van subsidies.
Niet voor iedereen is duidelijk waarom en waarop de gemeente akkoord moet geven op het jaarplan. Bij onderdelen die worden bekostigd met gemeentelijke subsidies is wel duidelijk dat daarop akkoord moet zijn van de gemeente. Maar onderdelen die bijvoorbeeld worden bekostigd door de ondernemers, daarover gaat de gemeente dan niet.
Niet altijd is duidelijk wie welke verantwoordelijkheid heeft binnen welk traject. In hoeverre gaat de bemoeienis van de gemeente over de invulling van de activiteiten waarvoor zij subsidie geven? Wie is initiatiefnemer, wie neemt dan de (tussentijdse) besluiten? Is dat de gemeente of is dat Venlo Partners?
Tenslotte is niet duidelijk wie aan het roer staat bij Venlo Partners. Van het bestuur wordt meer zichtbaarheid verwacht en meer controle op het nakomen van afspraken, de uitvoering van plannen en de besteding van de subsidies.
Samenwerking met Venlo Partners De vertegenwoordigers van de ondernemers, de winkeliers en de onderwijsorganisaties zijn positief over de samenwerking met Venlo Partners. Venlo Partners betrekt ondernemers bij de strategie en de uitwerking ervan, bijvoorbeeld hoe meer consumenten aan te trekken. Wel geven sommigen aan dat de terugkoppeling over de voortgang van activiteiten waar zij betrokken bij zijn, beter kan. De relatie met de gemeente is complexer. De samenwerking met de wethouder, de verantwoordelijk ambtenaar (accountmanager) en de meeste ambtenaren wordt door beide partijen over het algemeen als positief ervaren en de onderlinge verstandhouding is goed. Maar de rol van de gemeente als instantie ten opzichte van Venlo Partners is niet altijd duidelijk. Voor beide partijen levert dat soms irritatie op. Formeel staat Venlo Partners op afstand van de gemeente, maar in de praktijk heeft de gemeente wel veel zeggenschap over wat Venlo Partners doet en op welke manier. Wanneer Venlo Partners zelfstandig kan opereren en besluiten kan nemen en wanneer instemming van de gemeente nodig/gewenst is, is voor beide partijen niet altijd duidelijk. Dat ervaart Venlo Partners als remmend op hun daadkracht. De gemeente ziet dat miscommunicatie leidt tot uitvoering van activiteiten waar zij niet altijd achterstaat. Sinds kort bestaat er een halfjaarlijks ambtelijk overleg met de gemeente en Venlo Partners over de citymarketing en de uitvoering van activiteiten. Dit overleg ervaren beide partijen als positief. De onduidelijke rolverdeling tussen de gemeente en Venlo Partners wordt door geïnterviewden deels toegeschreven aan de onprofessionele start van Venlo Partners. Doordat de huidige citymarketingorganisatie is gestart als onderdeel van de gemeente en vanuit het toenmalige stadsmanagement is de band met de gemeente nog groot. Beide partijen willen dat afbouwen,
Stichting Venlo Partners
43
maar over de manier waarop is onduidelijkheid. Ook komt uit verschillende gesprekken naar voren dat Venlo Partners met een onduidelijke opdracht is gestart. De onduidelijkheid over wie waarvoor verantwoordelijk is, leidt er ook toe dat partijen vinden dat successen soms onterecht op het conto van de andere partij worden geschreven. Dit geldt zowel voor Venlo Partners als voor de gemeente. Daarnaast worden prestaties van Venlo Partners niet altijd formeel erkend: Venlo Partners heeft bijvoorbeeld de adresbestanden van de gemeente van ondernemers aangevuld en compleet gemaakt. Daardoor kan de gemeente bij meer ondernemers OZB heffen. Het is niet inzichtelijk hoeveel extra opbrengsten van de OZB dat de gemeente heeft opgeleverd. Ten slotte heeft Venlo Partners te maken met een politiek speelveld dat onderhevig is aan wijzigingen. Het politieke draagvlak voor citymarketing is niet stabiel. Dat blijkt uit de kritische vragen die vanuit de gemeenteraad worden gesteld over de investering in citymarketing en de bezuinigingen die de stichting zijn opgelegd. Daarnaast heeft de stichting te maken gehad met verschillende wethouders die verschillende randvoorwaarden stelden. Dat maakt het lastiger om een lijn voor de toekomst uit te zetten. Financiën De meeste geïnterviewden zijn het erover eens dat citymarketing en de uitvoering daarvan door Venlo Partners niet mogelijk is zonder gemeentelijke subsidie. Ook vindt bijna niemand dat er te veel geld gaat naar citymarketing en Venlo Partners. Bijna iedereen vindt dat Venlo Partners heel veel doet in verhouding tot het geld dat ze ontvangt. Toch vindt niet iedereen dat Venlo Partners er geld bij moet krijgen omdat dat ondernemers en andere organisaties passiever zou maken. Een aantal geïnterviewden geeft aan dat het goed zou zijn als Venlo Partners in kaart kon brengen welke extra gelden en besparingen ze oplevert voor de gemeente. De gevolgen van bepaalde acties op lange termijn worden nu niet gemeten en zijn daardoor niet zichtbaar. Wat zijn bijvoorbeeld de gevolgen voor de economie van de stad nu de winkels op zondag ook open zijn? Wat leveren de bezoekers bij evenementen nu op voor de ondernemers? Ook wordt naar voren gebracht dat de gemeente de voorwaarden waaronder gesubsidieerd wordt expliciet moet aangegeven, zodat Venlo Partners zich daarover duidelijker kan verantwoorden. De prestaties kunnen dan objectiever worden beoordeeld. Voor subsidies van ondernemers en andere organisaties geldt hetzelfde: zij willen wel bijdragen aan activiteiten van Venlo Partners, maar wel tegen duidelijke voorwaarden en prestatieafspraken. Successen De geïnterviewden melden de volgende successen van Venlo Partners (ingedeeld naar de drie thema’s van de citymarketing): Venlo, mijn stad
Venlo Parners heeft de uitingen van promotie van de stad Venlo herkenbaar gemaakt. Het beeldmerk wordt consistent toegepast.
De promotie van evenementen is veel professioneler: bij de Venloop en Floriade zorgde Venlo Partners voor de aankleding van de stad zodat bezoekers zich welkom voelden. Dit zorgt ook voor een economische spin-off.
De rondleidingen langs nieuwbouwprojecten waardoor klagers over overlast veranderden in voorstanders van vernieuwing.
44
Lekker Venlo terug in het Julianapark
Stichting Venlo Partners
Feest bij de opening van de Maasboulevard
Evenementenmonitor: betere spreiding evenementen, minder evenementen maar betere kwaliteit
Venlo Winkelstad
De binnenstad ziet er een stuk beter uit en is aantrekkelijker geworden.
Ondernemers weten elkaar nu te vinden. De lijnen zijn korter geworden.
De BIZ in Tegelen: driekwart van de ondernemers doet mee. Dat was zonder de inzet van Venlo Partners nooit gelukt.
De totstandkoming van 52 koopzondagen en de communicatie daarover. Eerst deden alleen tuincentra mee en nu zijn bijna alle winkels in de binnenstad op zondag open. Venlo Partners heeft hierin een grote en belangrijke rol gespeeld. Venlo Partners heeft partijen bij elkaar gebracht en geld verzameld voor advertentiepagina’s.
Collega’s Stadmanagement uit andere steden komen kijken in Venlo. De pogingen tot het opzetten van een BIZ voor de binnenstad heeft geleid tot een actueel beeld in de bedrijvigheid van Venlo waardoor de gemeente Venlo ca. 200.000 euro aan extra OZB heeft opgehaald.
Promotie van Venlo in Duitsland is sterk verbeterd.
Makelaars zitten nu met elkaar om tafel om gezamenlijk de leegstand in de binnenstad aan te pakken.
Venlo Studentenstad
Het thema ‘Studenten’ staat nu op de kaart bij de gemeente, dat was eerst niet zo.
Oprichting van de studentensociëteit, de Hub.
Venlo Partners heeft ervoor gezorgd dat de vijf belangrijkste acties binnen het thema Venlo Studentenstad zijn gerealiseerd: studentenvolgsysteem, uitwisseling van studentenbestanden, de oprichten van de Hub, uitbreiding woonvoorzieningen studenten en meer stageplaatsen voor studenten. Deze acties zijn in samenspraak met de HR-managers van de grootste bedrijven van Venlo geformuleerd.
De woonvoorzieningen voor studenten zijn verbeterd: van 60 naar 240 studentenwoningen.
De benadering van leerlingen en hun ouders tijdens de pilot van het leerlingvolgsysteem werd zeer gewaardeerd door zowel leerlingen als ouders.
Het bestand met bedrijven waar je stage kunt lopen.
Huisvestingsprojecten op de Koninginnesingel: het gebied fleurt hierdoor op en wordt levendiger. Dit soort projecten moeten ook in de binnenstad komen.
Organisatie van het Introfestival voor studenten.
Verbeterpunten Uit de interviews komen de volgende verbeterpunten naar voren:
Huisvesting: om de bereikbaarheid en zichtbaarheid van Venlo Partners te vergroten, zouden ze een (bedrijfs!)pand op de begane grond moeten hebben.
Een scherpere focus en duidelijker opdrachten: Venlo Partners heeft nu moeite om de aandacht goed te verdelen over en te houden bij lopende projecten. Ze springt wel eens op een nieuwe trein. Het advies is dan ook dat Venlo Partners zich vooral moet richten op projecten die Venlo economisch en promotioneel het meest opleveren. En maak projecten af: bijvoorbeeld de inrichting en structurele inbedding van een systeem om contact met leerlingen te houden ook als ze straks elders gaan studeren.
Venlo Partners moet een geheel onafhankelijke stichting worden zonder organisatorische banden met de gemeenten.
Venlo Partners moet meer rekening houden met politieke randvoorwaarden.
Stichting Venlo Partners
45
De samenwerking tussen Venlo Partners en de gemeente (bestuurlijk en ambtelijk) kan beter. Een voorbeeld is de werving van een starterscoach als gevolg van de subsidie die door de provincie is afgegeven.
De voorwaarden voor het verlenen van subsidies en wat daarvoor van Venlo Partners verwacht
De communicatie vanuit Venlo Partners verdient meer aandacht:
wordt, moeten duidelijker worden gesteld, zodat daarover verantwoording kan worden afgelegd. -
De transparantie over enerzijds taken, verantwoordelijkheden, activiteiten en werkzaamheden (incl. successen) en anderzijds de kosten en wie deze kosten betaalt. Hiermee kunnen misverstanden over bijvoorbeeld te hoge salariskosten worden voorkomen.
-
Venlo Partners moet actiever naar stakeholders (ook raadsleden) communiceren over haar werkzaamheden en successen. Bijvoorbeeld met informatieavonden (avond van ondernemersvereniging) of tijdens beeldvormende informatiebijeenkomsten van de Raad.
-
Venlo Partners kan slimmer omgaan met bestaande netwerken en contacten van bijvoorbeeld het bestuur en de Raad van Advies van Venlo Partners.
-
Venlo Partners moet anderen de successen van Venlo Partners laten vertellen.
-
Houdt samenwerkingspartners op de hoogte van de voortgang van projecten.
-
Meer richten op bedrijven buiten het centrum. Met deze bedrijven afspraken maken en ze hieraan houden.
6.3
Conclusies
In dit hoofdstuk zijn de resultaten weergegeven van de digitale enquête en de persoonlijke interviews onder samenwerkingspartners en belanghebbenden van Venlo Partners. Centraal stond de beleving van de partners over de citymarketing van Venlo en de rol van Venlo Partners daarin. Zowel uit de digitale enquête en de persoonlijke interviews blijkt dat samenwerkingspartners en belanghebbenden een positief beeld hebben van de citymarketing van Venlo en met name de rol van Venlo Partners daarin. Ze zien een positieve ontwikkeling van de citymarketing van Venlo en vinden dat Venlo steeds beter op de kaart komt te staan. Ook zien ze vooruitgang in de werkwijze en aanpak: Venlo Partners wordt steeds professioneler. Ze vinden over het algemeen dat Venlo Partners goed presteert in verhouding tot het budget en de capaciteit die ze hebben. Ze staan ook achter de thema’s en doelstellingen van de citymarketing. Verder geeft het grootste deel van de ondervraagden aan ook bij te willen dragen aan citymarketing, mits duidelijk is dat de prestaties die Venlo Partners daarvoor levert ook voor hen een win-winsituatie oplevert. De algemene boodschap is dan ook ‘Ga zo door!’ Verbeterpunten die zijn genoemd, zijn:
Venlo Partners moet transparanter gaan werken en duidelijker maken wat Venlo Partners doet, waarom en tegen welke kosten.
Venlo Partners moet meer aandacht besteden aan de communicatie: bedrijven/organisaties betrokken houden, afstemming met de gemeente, informeren raadsleden, nieuwe bedrijven/sponsoren vinden en successen uitdragen.
De organisatorische verhouding tussen Venlo Partners en de gemeente moet verbeteren.
Ten slotte is er zowel bij Venlo Partners zelf, als bij het bestuur en de gemeente een behoefte tot verdere professionalisering van de stichting. Die professionalisering betreft zowel de kwalitatieve en kwantitatieve capaciteit van Venlo Partners, de prioritering van doelstellingen en activiteiten, het kapitaliseren van de resultaten van de stichting (welke activiteit heeft tot welk resultaat geleid en wat zijn daar de financiële opbrengsten van?) en de wijze van verantwoording en evaluatie.
46
Stichting Venlo Partners
7 Financiële analyse
In het kader van de evaluatie voeren we een globale financiële analyse uit van de jaarverslagen van stichting Venlo Partners. Hierbij ligt de focus vooral op de inkomsten en uitgaven van stichting Venlo Partners. Daarnaast wordt aandacht besteed aan het beeld dat is ontstaan bij Ecorys over de mate van efficiency (kosten-baten) van de stichting. Op voorhand kan in ieder geval gesteld worden dat een vergelijking met de periode voor de oprichting van stichting Venlo Partners niet mogelijk is, omdat de relevante gegevens daarover niet beschikbaar zijn. Sinds de oprichting en officiële start van stichting Venlo Partners is jaarlijks een begroting opgesteld die is gekoppeld aan het uitvoeringsprogramma en zijn ook de jaarverslagen gemaakt. Het uitvoeringsprogramma is in samenwerking met de gemeente opgesteld. In de jaarverslagen wordt op een transparante manier het overzicht van de inkomsten en uitgaven van de stichting weergegeven. Daarbij wordt ook inzicht gegeven in de personeels-, huisvestings- en bedrijfskosten van de stichting. Op basis van de beschikbare overzichten heeft Ecorys geen opmerkelijke uitschieters waargenomen. In de onderstaande tabel (7.1) is het inkomstenoverzicht van de afgelopen jaren opgenomen. De gegevens voor 2012 moeten hier nog aan worden toegevoegd. Op basis van de bedragen in de tabel is duidelijk te zien dat de ‘algemene’ bijdrage van de gemeente aan de stichting de afgelopen jaren is afgenomen. In 2012 heeft de gemeente besloten de subsidie aan Venlo Partners met € 100.000 te verlagen. Naast de algemene bijdrage ontvangt de stichting projectgebonden bijdragen om concrete projecten voor de gemeente uit te voeren. Het bedrag aan projectgebonden bijdragen door de gemeenten fluctueert de afgelopen jaren. De post die de afgelopen jaren sterk is toegenomen is de bijdrage door partners c.q. derden. Dit is een positieve ontwikkeling en voor de gemeente een belangrijke voorwaarde ten aanzien van de continuïteit van Venlo Partners. Deze inkomsten komen (voor 2013) enerzijds vanuit de partners op het gebied van studentenvoorzieningen en anderzijds vanuit de diverse winkelcentra ten behoeve van de gezamenlijke reclame-uitingen van winkelstad Venlo richting Duitsland. Daarnaast heeft Stichting Venlo Partners ervoor gezorgd dat in overleg met de ondernemers in de binnenstad reclamebelasting is ingevoerd. Deze belastinginkomsten worden geïnd door de gemeente en vervolgens doorgezet aan Venlo Partners, die in overleg met de ondernemers jaarlijks bepaalt waar deze gelden voor ingezet worden. Tabel 7.1 Inkomsten Venlo Partners Inkomsten
2010
2011
2012
2013 (Begroting)
Gemeente Venlo: t.b.v. uitvoeringsplan
€ 499.000
€ 377.000
€ 291.000
Gemeente Venlo: projectsubsidies
€ 140.000
€ 257.770
€ 100.000
Projectbijdragen partners/derden
€ 10.452
€ 97.562
€ 310.000
-
€ 110.000
€ 195.000
Reclamebelasting Bron: Venlo Partners
Stichting Venlo Partners
47
In tabel 7.2 zijn de uitgaven op de drie programmaonderdelen opgenomen. De meest duidelijke ontwikkeling is te zien op het gebied van Venlo Studentenstad. Dit programmaonderdeel is de afgelopen jaren pas echt tot uitvoering gekomen, wat ook is terug te zien in de uitgaven en de resultaten. Tabel 7.2 Uitgaven Venlo Partners aan drie programma onderdelen Uitgaven
2010
2011
2012
2013 (B)
Venlo, mijn stad
€ 234.989
€ 438.281
€ 37.500
Venlo Winkelstad
€ 224.736
€ 98.195
€ 430.000
Venlo Studentenstad
€ 30.649
€ 17.305
€ 130.000
Bron: Venlo Partners
Op basis van de gesprekken en de door ons uitgevoerde deskresearch is bij Ecorys een positief beeld ontstaan over de relatie tussen de kosten en baten van stichting Venlo Partners. Duidelijk is geworden dat Venlo Partners veel projecten oppakt die als gemeentelijke taak kunnen worden bestempeld. Hiermee neemt de stichting de gemeente Venlo werk uit handen. Een aantal mensen geeft dan ook aan dat stoppen met Venlo Partners en de activiteiten incorporeren binnen de ambtelijke organisatie een negatieve invloed zal hebben op de efficiency en resultaten op het gebied van de drie programmaonderdelen. Daarnaast zullen zeer waarschijnlijk de kosten en procedures toenemen, of zullen bij gelijkblijvende budgetten minder projecten kunnen worden opgepakt en uitgevoerd. Ten aanzien van de gemeentelijke wens c.q. eis voor het werven van gelden bij derden zijn veel mensen van mening dat de stichting niet geheel haar eigen broek kan en moet ophouden. Enerzijds vanwege de gemeentelijke taken die ze uitvoert en het belang dat de gemeente heeft met citymarketing. Anderzijds vanwege het commitment dat de gemeente hiermee toont richting andere geldschieters van de stichting en de ondernemers en bewoners van de gemeente Venlo. Met de positieve ontwikkeling in deze ‘derden’ geldstroom laat de stichting zien dat ze in staat is om financieel draagvlak te creëren onder private partijen. Dit komt mede door het organisatorisch vermogen van de stichting en het vertrouwen dat partijen hebben in Venlo Partners.
48
Stichting Venlo Partners
8 Conclusies en aanbevelingen
8.1
Conclusies
De evaluatie moest het College inzicht geven in:
De effectiviteit van de stichting in relatie tot de doelstellingen.
De beleving van de verschillende partners in de gemeente Venlo over de toegevoegde waarde van de stichting.
Op basis van de evaluatie komen we tot de volgende conclusies::
Venlo Partners blijkt veel van de voorgenomen activiteiten te realiseren, vaak in samenwerking met de gemeente en steeds vaker ook met private partijen (zowel financieel als in natura). Deze activiteiten hebben een positief effect op de doelstellingen en het merk Venlo, al is de precieze invloed moeilijk meetbaar.
De verschillende partners zijn over het algemeen positief tot zeer positief over Venlo Partners. Zij vinden dat Venlo Partners een belangrijke rol heeft bij de citymarketing van Venlo en vinden dat zowel de stichting als de citymarketing zich positief ontwikkelt.
Verbeterpunten betreffen vooral de communicatie en transparantie, de organisatorische verhouding met de gemeente en de neiging van Venlo Partners om teveel activiteiten op te pakken. Daarnaast is verdere professionalisering van de stichting nodig, zoals een beter procesmanagement en het kapitaliseren van resultaten.
Tot deze conclusies zijn we gekomen op basis van de bevindingen op de afzonderlijke aspecten van de evaluatie. Dit zijn:
Realisatie geplande activiteiten
Behalen doelstellingen
Ontwikkelingen in perspectief
Partners over stichting Venlo Partners
Financiële analyse
Hieronder vindt u een korte toelichting per aspect van de evaluatie. Realisatie geplande activiteiten Als eerste hebben we gekeken naar de activiteiten die de stichting zich heeft voorgenomen uit te voeren en welke zijn daadwerkelijk gerealiseerd (hoofdstuk 3). Op basis van de jaarverslagen zien we dat Venlo Partners op veel verschillende terreinen actief is en veel van de voorgenomen activiteiten realiseert. Dat doet ze bijna altijd in samenwerking met (financieel of in natura) samenwerkingspartners. Daarbij lijkt 2010 een opstartjaar te zijn geweest en zijn in dat jaar ook minder activiteiten gerealiseerd dan wel afgerond. Veel activiteiten worden dan nog samen of op initiatief van de gemeente uitgevoerd. In 2011 lijkt de organisatie goed op gang te komen, hetgeen terug te zien is in de gerealiseerde activiteiten. Ook het aantal samenwerkingspartners breidt zich uit: Venlo Partners vindt steeds meer private partijen die een bijdrage leveren aan de citymarketingactiviteiten. Behalen doelstellingen Ten tweede hebben we onderzocht waar de stichting op dit moment staat in het behalen van haar (sub)doelstellingen zoals geformuleerd in het document Strategisch kader 2010 t/m 2015 en in de uitvoeringsprogramma’s van 2011 en 2012 (hoofdstuk 4). Daarvoor hebben we indicatoren onderzocht die een beeld geven van de ontwikkeling binnen de drie thema’s van de citymarketing
Stichting Venlo Partners
49
van Venlo. Binnen alle drie thema’s is op basis van de huidige gegevens en onderzoeken een positieve ontwikkeling waarneembaar op veel verschillende gebieden.
Wat betreft de pijler Venlo, mijn stad zijn dat een positievere beoordeling van het centrum van Venlo, een toename van het aantal podiumverhuren, een evenwichtigere spreiding van evenementen, het intensieve gebruik van de website Venloverwelkomt.nl en het aantal volgers op Twitter.
Voor Venlo, mijn winkelstad zijn dat de positievere beoordeling van het centrum van Venlo als winkelgebied, de toename van het aantal leden van de ondernemersverenigingen en het aantal leegstaande panden dat in twee jaar tijd weer verhuurd is. Minder positief binnen deze pijler zijn echter de toename van de (absolute) leegstand, afname van het aantal bezoekers en de penetratiegraad. Wel kan men zich afvragen hoeveel invloed Venlo Partners met haar activiteiten heeft gehad op deze ontwikkelingen, aangezien sommige landelijke trends zijn, die ook in Venlo spelen. De activiteiten van Venlo Partners hebben in ieder geval bijgedragen aan een hogere organisatiegraad onder ondernemers in het centrum en een beter zicht op de panden die beschikbaar zijn voor nieuwe vestigers.
Voor Venlo Studentenstad noemen we de toename van het aantal inschrijvingen van studenten aan de hogere onderwijsinstellingen in de periode 2009 tot en met 2011. In 2013 zal een nieuwe hoge school haar deuren openen in Venlo, wat een positief effect zal hebben op het aandeel studenten in de binnenstad.
Ontwikkelingen in perspectief Verder hebben we bekeken hoe Venlo presteert op de aspecten imago, economische groei, winkelaanbod en studentenpopulatie ten opzichte van andere vergelijkbare/concurrerende gemeenten. Is er sprake van een zichtbare (relatief) gunstige ontwikkeling van het merk Venlo? (hoofdstuk 5). Op basis van de resultaten is op een aantal onderdelen een positieve ontwikkeling zichtbaar ten opzichte van de verschillende vergelijkbare steden. In de periode 2008-2012 is in Venlo de studentenpopulatie en het aantal bedrijfsvestigingen sterker gestegen dan in de benchmarksteden. Het centrum van Venlo kenmerkt zich door een groot horeca-aanbod. Daarnaast heeft Venlo te maken met een goede positionering ten opzichte van de benchmarksteden wat betreft de woonaantrekkelijkheid-index. Partners over stichting Venlo Met een digitale enquête en persoonlijke interviews hebben we onderzocht hoe de verschillende partners, zoals de gemeente, ondernemers en onderwijsorganisaties, het functioneren beoordelen van Venlo Partners (hoofdstuk 6). Zowel uit de digitale enquête en de persoonlijke interviews blijkt dat samenwerkingspartners en belanghebbenden een positief beeld hebben van de citymarketing van Venlo en met name over de rol van Venlo Partners daarin. Men is positief over de ontwikkeling die Venlo Partners doormaakt. De stichting opereert steeds onafhankelijker van de gemeente en werkt meer samen met private partijen. Ook de aanpak is steeds professioneler: door het werken met jaarplannen en jaarverslagen worden de resultaten zichtbaarder. Ze vinden over het algemeen dat Venlo Partners goed presteert in verhouding tot het budget en de capaciteit die ze hebben. Ze staan achter de pijlers en doelstellingen van de citymarketing en ze zijn tevreden over de samenwerking. Ook de herkenbaarheid van de logo’s en de inhoud en functie van de websites worden over het algemeen goed gewaardeerd. De algemene boodschap is dan ook ‘Ga zo door!’ Verbeterpunten die zijn genoemd betreffen vooral de transparantie (wat doet Venlo Partners, waarom en tegen welke kosten) en de communicatie (bedrijven/organisaties betrokken houden,
50
Stichting Venlo Partners
afstemming met de gemeente, informeren raadsleden, nieuwe bedrijven/sponsoren vinden, successen uitdragen). Daarnaast zijn verbeteringen in de organisatorische verhouding met de gemeente gewenst. Ook adviseert men Venlo Partners zich meer te focussen op doelstellingen en activiteiten die het meeste rendement voor Venlo opleveren, zowel economisch als promotioneel (voor het merk Venlo). Financiële analyse Ten slotte hebben we gekeken naar de effectiviteit van de inzet en verwerving van financiële middelen van Venlo Partners (hoofdstuk 7). Op basis van de gesprekken en de door ons uitgevoerde deskresearch is bij Ecorys een positief beeld ontstaan over de relatie tussen de kosten en baten van stichting Venlo Partners. Duidelijk is geworden dat Venlo Partners veel projecten oppakt die als gemeentelijke taak kunnen worden bestempeld. Hiermee neemt de stichting de gemeente Venlo werk uit handen. Met de positieve ontwikkeling in de ‘derden’ geldstroom, mede door de stimulans van het bestuur, laat de stichting zien het in staat is om financieel draagvlak te creëren onder private partijen mede door het organisatorisch vermogen van de stichting en het vertrouwen dat partijen hebben in Venlo Partners.
8.2
Aanbevelingen
Op basis van bovenstaande conclusies doen wij het College van Burgemeesters en Wethouders de volgende aanbevelingen:
Blijf investeren in Venlo Partners en daarmee in de citymarketing van Venlo. Uit de evaluatie blijkt dat de activiteiten rond citymarketing hebben bijgedragen aan een duidelijk waarneembare positieve ontwikkeling van het ‘merk’ Venlo. Daarnaast hebben partners en belanghebbenden een positief beeld van Venlo Partners en haar functioneren.
Verbeter in overleg met de stichting de organisatorische verhouding tussen de gemeente en Venlo Partners. Welke stappen zijn nodig zodat Venlo Partners organisatorisch echt onafhankelijk is van de gemeente?
Leg de wijze van besluitvorming en verantwoording formeel vast en zorg dat dit wordt nageleefd.
Formuleer duidelijk waarvoor de subsidies vanuit de gemeente bedoeld zijn en leg de (rand)voorwaarden vast waaronder de subsidie wordt verleend. Beoordeel de prestaties van de stichting hierop.
Leg vast welke rol en zeggenschap de gemeente wil bij de uitvoering van projecten waarvoor zij subsidie verleent en wat zij aan Venlo Partners overlaat.
Ondersteun Venlo Partners in haar verdere professionalisering. Bekijk samen met Venlo Partners of zij over voldoende financiële middelen en personele capaciteit (kwantitatief en kwalitatief) beschikt om de activiteiten uit het jaarplan daadwerkelijk te realiseren of dat extra/andere middelen en capaciteit noodzakelijk zijn. Help haar haar opbrengsten te kapitaliseren. Gun Venlo Partners haar successen en draag dat ook uit naar de buitenwereld.
Voor Venlo Partners gelden de volgende aanbevelingen:
Maak het managementproces van Venlo Partners inzichtelijk. Maak bijvoorbeeld gebruik van de Plan Do Check Act-cyclus om de kwaliteit van het proces en de activiteiten te verbeteren.
Maak formele afspraken met de gemeente over de wijze van verantwoording en besluitvorming.
Maak een goede afweging tussen de activiteiten die je jaarlijks als Venlo Partners oppakt en heb daarbij oog voor de activiteiten die naar verwachting het meeste economische en promotionele effect sorteren. Kijk ook in welke mate de activiteiten bijdragen aan de doelstellingen van de citymarketing.
Stichting Venlo Partners
51
Maak een projectplan voor elke doelstelling of activiteit (of reeks activiteiten) waarvoor de stichting subsidie ontvangt van de gemeente, ondernemers en/of andere organisaties. Neem daarin ook de (rand)voorwaarden op die aan de toekenning van de subsidie verbonden zijn. Zorg voor een akkoord op dit projectplan door de subsidieverstrekker.
Bekijk kritisch of de stichting over voldoende financiële middelen en personele capaciteit (kwantitatief en kwalitatief) beschikt om de activiteiten uit het jaarplan daadwerkelijk te realiseren of dat extra/andere middelen en capaciteit noodzakelijk is. Of dat een aanpassing van het jaarplan nodig is.
Kapitaliseer waar mogelijk de resultaten van Venlo Partners. Wat levert het Venlo economisch op als er door de inspanningen van Venlo Partners meer bezoekers naar de stad komen? In welke verhouding staat dat tot de investering die Venlo Partners daarvoor doet?
Investeer meer tijd en middelen in de communicatie met partners en belanghebbenden. Maak een communicatieplan dat zowel gericht is op het bekendmaken en promoten van Venlo Partners (wie zijn we, wat doen we en welke successen hebben we geboekt) en het vinden van nieuwe samenwerkingspartners als op transparantie en het afleggen van verantwoording (wat doen we, waarom doen we het en wat kost het). Wees daarin proactief: ga er niet vanuit dat anderen de succesverhalen, jaarplannen en jaarverslagen verspreiden (bijvoorbeeld gemeente of samenwerkingspartners).
Rapporteer regelmatig (bijvoorbeeld ieder kwartaal) aan de subsidieverstrekker over de voortgang van het project en de besteding van de subsidie. Leg jaarlijks verantwoording hierover af in de vorm van een jaarverslag.
Evalueer met de samenwerkingspartners jaarlijks of de invulling van de citymarketing nog de juiste is of dat aanpassing nodig is. Organiseer hier bijvoorbeeld workshops voor.
52
Stichting Venlo Partners
Bijlagen
Stichting Venlo Partners
53
Bijlage 1: Activiteitenplannen Venlo Partners Activiteiten 2010 Tabel 0.1 Venlo, mijn stad (2010) Venlo mijn stad Interactie bevorderen tussen gemeente en inwoners
Loketfunctie, vraagbaak evenementen organisatoren Afstemmen en signaleren Faciliteren inwonersinitiatieven * Binnenstadsevenementen
* Venlostad.com
* markten
* faciliteren 4 koopzondagen evenementen * faciliteren 3 stoffenmarkten
Astebleef Concerte
* Gemeente Venlo * Amateuristische kunstbeoefening
Communicatie koopzondagen
Diverse media
Podia (Layherpodium en
* 80 Astebleef concerten openbaar toegankelijk * ondersteuning met techniek
Ondernemersverenigingen
* Website Venloverwelkomt
stadsdelen
* welkomstborden
advertenties ondernemers
* Advertenties
binnenstad
* Advertorials, specials WAZ/RP
Alle stadsdelen
* verhuren
Alle stadsdelen
* intake en regie
Reklamebureau
* 12 bestaande portals
mobiel podium) Evenementenborden Regio-communicatie
54
City Life
* gemeente Venlo
* Deelname redactie
* Woningstichtingen * ontwikkelaars * vastgoedpartners Binnenstadswandelingen
* VVV * stadsgidsen
* mede vormgeven aan nieuwe wandeling door centrum e.o.
* SPNL Open Monumentendag
* gemeente Venlo * Architecten
* mede invulling geven aan Open Monumentendag 2010
* Archief Interactie bevorderen tussen
* gemeente Venlo
gemeente en inwoners
* Collectief overleg info avonden evenementen * Loketfunctie, vraagbaak evenementenorganisatie * Externe evenementenkalender * Afstemmen, signaleren vraag en aanbod evenementen
* Faciliteren inwoners
* Loketfunctie
initiatieven
* Aanbieden netwerk
Inzicht geven in de diversiteit
Collectieve promotie (ook
* Webdesign
van activiteiten in Venlo
Duitsland)
* Seogi * gemeente Venlo
* Evenementenborden LEDscreens * Evenementenkalender websites * Duidelijke planning evenementen
55
* Andreas Burger
* Venloverwelkomt.nl
* Wolfgang Linneweber
* Vertaling venloverwelkomt.nl
* WAZ
EN/DU
* Rheinische Post
* Koninginnedag collectief
* Kolibrie / Kult
* Spil tussen Duitse media en
* Media lokaal/landelijk/regionaal
evenementen * Evenementen in City Life
* Agrualinga Toolkit
* Toolkit, promotie middelen ter beschikkingstellen
Communicatie: De beste, grootste, meeste… Citydressing
* NS/Veolia
* Citydressing bij activiteiten en
* Pro- Rail
evenementen (Venloop /
* Evenementenorganisaties
Passiespelen / Opening
* Gemeente Venlo
maasboulevard
Voorwaarden scheppen voor
Monitoren en evaluatie
* Co-creations
initiatieven
evenementen
* Respons Amsterdam * gemeente Venlo
* Monitoren 4 grote evenementen (start 2009) * Opzet Evenementen Dashboard * Bezoek evenementen lokaal / regionaal * Toevoeging en evaluatie evenementen Arcen &Velden * Spilfunctie voor interne organisatie gemeenten * Advies functie richting bestuur
Locatie onderzoek
* gemeente Venlo * particuliere grondbezitters
* Inventarisatie / gebruik nieuw locaties * Vaststellen gebruik nieuwe locaties
56
Aanbod evenementen structureren
* gemeente Venlo / evenementenbeleid * ID&T * Floriade / Greenpark
* subsidie afvloeiing * stabiliteit in aanbod * Grootschalig festival na Floriade info bieden en gesprekken voeren
Voeren van kwaliteitsgesprekken en upgrading evenementen
* gemeente Venlo
* Evenementen Dashboard opzet * med. profile evenementen * Samenbrengen van organisaties (BBZ, Ko-dag)
Partners hanteren campagne venlover…
* Loket, advies communicatie voor partners op welke wijze hun instelling kan meeliften en aanhaken aan de citymarketing campagne
Bron: Jaarverslag Venlo Partners
57
Tabel 0.2 Venlo Winkelstad (2010) Venlo winkelstad Interactie bevorderen tussen
Loketfunctie, vraagbaak
gemeente en inwoners
evenementen organisatoren Afstemmen en signaleren Faciliteren inwonersinitiatieven
Verkiezing Beste Binnenstad
Regie voeren op gestelde
2013
criteria
Branchering:
Ondersteuning in de uitvoering
* Versterking van winkelaanbod
van branchering:
& horeca
* acquisitie naar en
* “taskforce branchering” is heropgericht, VP krijgt
overige partners:
uitvoerende rol in
enthousiasmeren van
* eigenaren
branchering:
prospects, verkennen
* makelaars
* voorbereiden brochure/boekje
eventuele locatie
* ondernemers
* periodiek overleg met
* wervingsbrochure voor aanbod * haalbaarheidsanalyse pandenbank binnenstad * tijdelijke invulling lege panden * startersvestigingsbeleid * bijeenkomst met prospects
58
* gemeente Venlo:
detailhandel/horeca
makelaars * onderzoek pandenbank * lege panden tijdelijk ingevuld of afgedekt * prospects rondgeleid
Vastgoed:
* gemeente Venlo:
* voorbereiden taskforce
* medewerking eigenaren / VVE
overleg
* voorbereiding jaarlijkse vastgoedconferentie BOG eigenaren binnenstad
* platform BOG eigenaren binnenstad mogelijk maken * organiseren vastgoedconferentie * initiëren en monitoren gevelfonds * Aantrekkelijker straatbeeld,
Versterking gevels dmv inzet
* gemeente Venlo:
* oprichting gevelfonds
(tegengaan van verrommeling,
van gevelfonds
* eigenaren cq ondernemers
* nulmeting centrum: fotolijst
verbetering fysieke kwaliteit)
aanstralen panden
van straten
graffitischoonmaak
* Lijst prioritering gevels
verfraaiing
opstellen, i.s.m. afdeling Monumenten en EZ. * gemeente Venlo:
* Toren Dominicanenklooster
* ws Woonwenz (VenloBlerick)
* sfeerverlichting
* wijkoverleg binnenstad
* St Feestverlichting: Vleesstraat-Lomstraat
* eigenaren èn
* Eenmalige grote schoonmaak
* ondernemers
graffiti en aanplakbiljetten alle panden * opzetten van een abonnement
59
* gemeente Venlo * eigenaren * architect ( prijswinnaar Dag van de Architectuur)
* Gebiedsvisie Keizerstraat: Ideeënprijsvraag Dag van de Architectuur. * Start met bijeenbrengen eigenaren en ondernemers
* eigenaar en huurders (HEMAV&D-Lucardi)
betreffende gebied * Prints op kiosken Nolenspark * reparatie plint
* eigenaar Houtstraat 1-1A-3
Schildering en gedicht Print (collage) in voorbereiding
* ’t Gulde Schinkegilde
* Hanging baskets * kerstbomen
* ondernemers Nieuwstraat en Klaasstraat
* fietsstallingen hoek Klaasstraat en Begijnengang
Organisatiegraad ondernemers
Winkelstraatmanagement
* gemeente Venlo
* Initiëren
verhogen
Keurmerk Veilig Ondernemen
* ondernemers binnenstad
* voorbereiden
Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan
* nulmeting veiligheid * uitvoering
Dag van de Architectuur
* gemeente Venlo
* Uitreiking Metropole-
* Bond van Ned. Architecten
Gevelprijs * gebiedsvisie Keizerstraat * aanzet gevelfonds
Servicepunt Detailhandel
* Werkplein
* draagvlak creëren
* gemeente Venlo
* institutionaliseren
* Venlostad.com
* scouten vacatures
* MKB Venlo
* aanbieden scholing Draagvlakmeting BIZ
Meer bezoekers die meer
Uitvoering programma obv plan
Venlostad.com
besteden en langer blijven
reclamebelasting
Floriade SPNL
Bron: Jaarverslag Venlo Partners
60
Tabel 0.3 Venlo Studentenstad (2010) 7.3 Venlo studentenstad Interactie bevorderen tussen
* Loketfunctie vraagbaak en
Woningstichtingen
* Deelnemen in oprichting
stad en studenten
studentenorganisatie
Fontys
studentensociëteit
Studenten maken kennis met
Website venloverwelkomt
Universiteit Maastricht/Twente
Ondersteunen (financiëel en
Venlo, vice versa
Social network
Gemeente Venlo
met raad en daad) studenten initiatieven Ondersteuning Jonge ondernemerspresentatie studenten initiatieven (Fontys Minimarkt / Introfestival) * oprichten denktank “Venlo studentenstad” (1e bijeenkomst) Ondersteuning Fontys Minimarkt
Studenten binden aan Venlo
Netwerkfunctie In beeld brengen van vraag en aanbod als initiator en organisator
* Studentenondernemingen Fontys * Universiteit Maastricht /Twente * Gemeente Venlo /MO en Sportbedrijf
* (Start)In beeldbrengen van studiegerelateerde bijbanen, stages, traineeships * Ondersteuning bij introfestival * Studentenprogrammering bespreekbaar maken bij evenementen (ZPF / Venloop)
61
Meer studenten wonen in de
Wonen boven winkels
* Woningstichtingen
Studenten appartementen
binnenstad
aantrekkelijk maken voor
* Gemeente Venlo
Koninginnesingel
studenten, ism partners Studentenkamer aanbod in de binnenstad onder de aandacht brengen in synergie met visie stedelijk centrum en voorzieningen. Studenten zijn ambassadeurs
Promotie middelen ter
* Fontys
* Netwerk opbouw
van Venlo
beschikking stellen
* Universiteit Maastricht /
* Naamsbekendheid Venlo
Twente Bron: Jaarverslag Venlo Partners
62
partners
Activiteiten 2011 Tabel 0.4 Venlo, mijn stad (2011)
63
64
Bron: Jaarverslag Venlo Partners
65
Tabel 0.5 Venlo Winkelstad (2011)
66
67
Bron: Jaarverslag Venlo Partners
68
Tabel 0.6 Venlo Studentenstad (2011)
69
Bron: Jaarverslag Venlo Partners
70
Activiteiten 2012 PM (Jaarverslag vanzelfsprekend nog niet aanwezig)
71
Bijlage 2: Monitoring doelstellingen Programmalijn 1: Venlo, mijn stad Programmalijn 1. Venlo, mijn stad We willen dat bewoners van Venlo bewust bekwaam worden als het gaat om hun ambassadeurschap subdoel
Middelen
Realisatie
Interactie bevorderen tussen
Loketfunctie, vraagbaak
Venlo Partner is het loket en
gemeente en inwoners
evenementenorganisaties
aanpreekpunt voor nieuwe initiatieven
Afstemmen, signaleren vraag en aanbod
Venlo Partner is de lijn naar de
van evenementen
gemeente en denkt mee met de inwoner en de ondernemer in de stad
Faciliteren inwonersinitiatieven
Initiatieven werden vanuit het evenementenbeleid en de visie van Venlo Partners zorgvuldig gewogen en begeleid;
Inzicht geven in de diversiteit
Evenementen borden LED Screens
Antares heeft zich terug getrokken bij de plaatsing van de LED screens,
van activiteiten in Venlo
Venlo Partners is in gesprek met externe partners. Evenementenkalander websites
2010: evenementenkalander gestart op de website, 100 evenementenorganisatoren maken gebruik van dit podium.
Stad gezicht geven
Collectieve promotie (ook in Duitsland)
Imago campagne verder vormgeven
Toolkit, promotiemiddelen ter beschikking
Niet gerealiseerd, oplevering verwacht
stellen
mei 2012
Communicatie: De beste, grootste, meeste
Rankinglijsten niet gerealiseerd
Citydressing, station, OV, invalswegen,
Grand opening Maasboulevard
LED screens Voorwaarden scheppen voor
Monitoring en evaluatie evenementen
Evenementen DasHBOard ontwikkeld: om evenementen zo goed mogelijke te
initiatieven
monitoren Locatie onderzoek
Niet aan de orde geweest
Voeren van kwaliteitsgesprekken en
Optimale afstemming tussen de
upgrading evenementen
Floriade-evenementen en Venlose evementen heeft overkill kunnen voorkomen.
Partners hanteren campagne
Loket, advies communicatie voor partners
Op Google scoort Venloverwelkomt op
venlover…….
op welke wijze hun instellingen kan
de combinatie Venlo + studeren / +
meeliften en aanhaken aan de
koopzondag /+ dagje uit continu een
citymarketing- campagne
top 10 plek 2011: aantal volgers van tweets van venloverwerlkomt verdubbeld naar 2.200 volgers
72
Stichting Venlo Partners
Bijlage 3: Monitoring doelstellingen Programmalijn 2: Venlo Winkelstad Programmalijn 2. Venlo Winkelstad Het laten herontdekken van de binnenstad. Dat willen we bereiken bij bezoekers uit de eigen stad en regio, met de jonge ambitieuze bezoeker in het bijzonder subdoel
Middelen
Gerealiseerd 2012
Interactie bevorderen tussen
Loketfunctie, vraagbaak
Venlo Winkelstad heeft een plek
gemeente, ondernemers en
evenementenorganisaties
gekregen op www.venloverwelkomt.nl
bezoekers
Afstemmen, signaleren vraag en
Per 1 januari 2012 mogen alle
aanbod
winkels iedere zondag open. PR-activiteiten koopzondag i.s.m. . Duitse kranten, Venlo Verwohntpagina’s, input voor City-Life.
Faciliteren ondernemersinitiatieven
2011: o.a. 100 Astebleef concerten met in totaal 10.000 bezoekers: culturele verenigingen kunnen zich presenteren tijdens koopavonden en zondagen
Verkiezing Beste Binnenstad
Regie voeren op gestelde criteria
Niet aan de orde; inschrijving is pas
2013
Inschrijven voor de nominatie
mogelijk vanaf 2013
Branchering: versterking van
Acquisitie naar en enthousiasmeren
Nieuwe relaties met partners om
winkelaanbod & Horeca:
van prospects, verkennen eventuele
financiële middelen met partners te
Ondersteuning in de uitvoering
locatie
genereren.
van branchering
Wervingsbrochure voor aanbod
gerealiseerd
Haalbaarheidsanalyse pandenbank
Digitale banden bank is gerealiseerd.
binnenstad Tijdelijke invulling lege panden
Lege panden tijdelijk ingevuld of afgedekt met b.v. prints
Branchering: versterking van
Startersvestingsbeleid
gerealiseerd
Bijeenkomst met prospects
Rondleiden/ontvangen prospects
Voorbereiden taskforce-overleg
Taskforce is gestart bestaat uit:
winkelaanbod & Horeca:
Gemeente Venlo, KvK, vastgoed-
Vastgoed
eigenaren, makelaars, Venlo partners. Programma: 1 realisatie Innercity guide 2 overzicht aanvulling niches Platform BOG eigenaren binnenstad
?
mogelijk maken Organiseren vastgoedconferentie
Met vastgoedpartijen gewerkt aan het brancheringsplan
Initiëren en monitoren gevelfonds
Fonds is opgeheven
Aantrekkelijker straatbeeld,
Versterking gevels dmv inzet
Niet gerealiseerd: Fonds is
(tegengaan van verrommeling,
gevelfonds
opgeheven
verbeteren fysieke kwaliteit)
Overgang LED-verlichting, Uitvoering
Niet gerealiseerd, middelen zijn niet
Parade en Romerhuis
beschikbaar gesteld
Schoonmaak, graffitiverwijdering
Onderzoek naar structureel onderhoudsabonnement.
Verfraaiing, gedichten, groen
Realisatie 2012 : duurzame winkelstraat en aankleding
Stichting Venlo Partners
73
Programmalijn 2. Venlo Winkelstad Het laten herontdekken van de binnenstad. Dat willen we bereiken bij bezoekers uit de eigen stad en regio, met de jonge ambitieuze bezoeker in het bijzonder Organisatiegraad ondernemers
Winkelstraatmanagement, Keurmerk
Database ondernemingen opgesteld
verhogen
Veilig Ondernemen, Kwaliteitsmeter
en winkelstraatmanagement
Veilig Uitgaan
opgericht op gebied van veiligheid
Dag van de Architectuur
Niet gerealiseerd
Servicepunt Detailhandel
Middelen niet beschikbaar gesteld, project gestopt e
Meer bezoekers die meer
Uitvoering programma obv
1 kwartaal 2011 is reclame
besteden en langer blijven
planreclame belasting
belastingheffing bij ondernemers in de binnenstad van Venlo ingevoerd Niet gerealiseerd: Klantvriendelijkheid en gastvrijheidsprogramma’s
In 2010 werd op initiatief van de ondernemersorganisatie Venlostad.com en met ondersteuning van de gemeente Venlo nogmaals een poging (eerste poging 2009 mislukt) gedaan om een Bedrijven Investerings Zone (BIZ) te realiseren. Dit is niet gelukt; de gemeente heeft besloten om vanaf november 2011 reclamebelasting in te voeren. Venlo Partners beheert deze middelen en voert o.b.v. het businessplan (opgesteld i.s.m. Venlostad.com) de activiteiten uit. Spin-off Floriade: bezoekers aan Venlo laten weten dat de Floriade afspeelt binnen de gemeentegrenzen; o.a. rijdende expositie door de binnenstad, rondleidingen door de binnenstad.
74
Stichting Venlo Partners
Bijlage 4: Monitoring doelstellingen Programmalijn 3: Venlo Studentenstad Programmalijn 3. Venlo Studentenstad We willen dat studenten verbonden blijven bij de stad Venlo. Onderzoek wijst uit dat studenten een positieve invloed hebben op de aantrekkelijkheid van een stad. subdoel
Middelen
Gerealiseerd 2012
Interactie bevorderen tussen
Oprichten denktank “Venlo
stad en studenten
Studentenstad” (1 bijeenkomst)
Studenten maken kennis met
Loketfunctie vraagbaak en
Studenten Informatie punt (STIP)
Venlo, vice versa
studentenorganisaties
opgericht
Website Venloverwelkomt
Site is gestart in 2010; gemiddeld
gerealiseerd
e
2.800 bezoeker maand en in 2011; gemiddeld 10.000 bezoekers per maand. Venlo studenten stad heeft een plek gekregen op de webiste Social network
gerealiseerd
Deelname in oprichting
The HUB (studentensociëteit) is
Studentensociëteit
oktober 2011 geopend
Ondersteunen (financieel en met raad en
gerealiseerd
daad) studenteninitiatieven Studenten binden aan Venlo
e
Studentenver. lid als businesspartner van
Niet gerealiseerd: 1 kennismaking
VVV, businesseats
2012
Regie nemen in opstart studenten career
Studenten Informatie Punt: STIP:
services Venlo
bedrijven gebruiken het punt om
In beeld brengen van studiegerelateerde
stages en banen aan te bieden.
bijbanen, stages, traineeships Ondersteuning Studentensportpas samen
Opdracht in uitvoering i.s.m. Fontys;
met sportbedrijf
oplevering aug. 2012.
Ondersteuning bij introfestival
Ondersteuning, adviesbemiddeling etc. geleverd bij Intro festival.
Bedrijfsleven structureel betrekken bij
Deelname Venlo City experience:
introprogramma’s voor studenten
studenten leren de stad Venlo en haar centrum beter kennen.
Cultuurpodia verleiden tot
I.s.m. partners aandacht besteed aan
studentenprogrammering
cultuur. Eerste effecten in 2012 Theater Maaspoort.
Studentenprogrammering bespreekbaar
Gerealiseerd, kartrekker Stereo
maken bij evenementen
SUNday.
Onderzoek haalbaarheid studenten
2011: volgsysteem (CRM) in concept
volgsysteem
bepaald en in 2012 gaat het systeem operationeel.
Evenementenorganisatieplatform voor
Studenten Informatie punt (STIP)
studenten
opgericht
Studentenondernemingen Meer studenten wonen in de
Wonen boven winkels aantrekkelijk
I.sm. partners aandacht besteed aan
binnenstad
maken voor studenten, ism partners
studenten/businessmeeting
Studentenkamer-aanbod in de
I.sm. partners aandacht besteed aan
binnenstad onder de aandacht brengen in
studentenhuisvesting
synergie met visie stedelijk centrum en voorzieningen.
Stichting Venlo Partners
75
Programmalijn 3. Venlo Studentenstad We willen dat studenten verbonden blijven bij de stad Venlo. Onderzoek wijst uit dat studenten een positieve invloed hebben op de aantrekkelijkheid van een stad.
76
Voorwaarden scheppen voor
Promotiemiddelen ter beschikking stellen
initiatieven
Huisstijl toolkit.
Stichting Venlo Partners
Bijlage 5: Beoordeling Platform Binnenstadmanagement Figuur 0.1 Beoordeling kwaliteit winkelaanbod en horeca
Bron: Platform Binnenstadmanagement
Figuur 0.2 Beoordeling parkeervoorzieningen en bereikbaarheid
Bron: Platform Binnenstadmanagement
Stichting Venlo Partners
77
Sound analysis, inspiring ideas
BELGIË – BULGARIJE – HONGARIJE – INDIA – NEDERLAND – POLEN – RUSSISCHE FEDERATIE – SPANJE – TURKIJE - VERENIGD KONINKRIJK - ZUID-AFRIKA
Postbus 4175 3006 AD Rotterdam Nederland ` Watermanweg 44 3067 GG Rotterdam Nederland
T 010 453 88 00 F 010 453 07 68 E
[email protected]
W www.ecorys.nl
Sound analysis, inspiring ideas
BELGIË – BULGARIJE – HONGARIJE – INDIA – NEDERLAND – POLEN – RUSSISCHE FEDERATIE – SPANJE – TURKIJE - VERENIGD KONINKRIJK - ZUID-AFRIKA