STICHTING PENSIOENFONDS THALES NEDERLAND JAARVERSLAG 2006

STICHTING PENSIOENFONDS T HALES NEDERLAND JAARVERSLAG 2006

INHOUD Profiel van het Fonds

3

Kerncijfers

4

Personalia en organisatie

6

Pensioenregelingen

9

Verslag van het bestuur

13

Balans per 31 december 2006

26

Staat van Baten en Lasten 2006

28

Kasstroomoverzicht 2006

29

Toelichting behorende tot de jaarrekening 2006

30

Overige gegevens

59

TOELICHTING WAARDERINGS- EN BEREKENINGSGRONDSLAGEN TOELICHTING BALANS PER 31 DECEMBER 2006 TOELICHTING STAAT VAN BATEN EN LASTEN 2006 FINANCIERING EN UITVOERING ACTUARIËLE VERKLARING ACCOUNTANTSVERKLARING BIJLAGE A INTERNE BENCHMARKINDICES

Jaarverslag 2006 Stichting Pensioenfonds Thales Nederland

30 33 43 59 60 62 64

1

Profiel van het Fonds De Stichting Pensioenfonds Thales Nederland is verantwoordelijk voor de veiligstelling van de pensioenaanspraken die in het kader van de collectieve pensioenregeling van Thales Nederland B.V. zijn toegezegd. De collectieve pensioenregeling is bestemd voor medewerkers van Thales Nederland B.V. en gelieerde ondernemingen. Het streven hierbij is de ingegane pensioenen en premievrije pensioenaanspraken waardevast en opgebouwde pensioenen welvaartsvast te houden, hoewel er geen recht is op indexatie. Het bestuur beslist jaarlijks of en in hoeverre indexatie van pensioenaanspraken kan worden toegekend. Alleen als en voor zover de middelen van het Fonds toereikend zijn voor indexatie, wordt deze toegekend. Voor deze voorwaardelijke indexatie wordt geen bestemmingsreserve gevormd en wordt geen premie betaald. Het Fonds streeft naar transparante communicatie met gepensioneerden en (ex)-deelnemers.


3

Kerncijfers 2006

2005

2004

2003

2002

2.464 788 1.276 4.528

2.907 607 1.014 4.528

2.943 538 1.161 4.642

2.956 486 1.095 4.537

3.010 405 1.048 4.463

686.320 524.649 130,8% 127,3%

637.109 512.636 124,3% 127,6%

540.347 452.776 119,3% 127,8%

484.700 428.730 113,1% 124,4%

431.453 399.919 107,9% 119,8%

67.098 255.963 348.916 5.521 677.498

50.163 247.343 330.164 1.951 629.621

57.117 227.163 249.068 4.379 537.786

49.505 190.539 229.709 4.807 478.962

40.741 168.879 214.219 5.065 427.110

16.665 29.087

12.597 81.106

8.309 48.323

6.138 8.695 46.233 -/- 53.804

45.752

93.703

56.632

52.371 -/- 45.109

7,2% 7,3%

17,5% 15,4%

11,9% -

12,4% -

-/- 9,6% -

Bijdragen Pensioenuitkeringen Saldo waardeoverdrachten

20.062 17.218 1.941

18.139 14.079 -/- 98

14.661 13.220 -/- 1.568

15.805 12.968 -

8.914 11.232 -

JAARRESULTAAT

37.141

37.355

31.494

( BEDRAGEN IN DUIZENDEN EURO’ S)

AANTAL VERZEKERDEN Actieve deelnemers Pensioentrekkenden Premievrije rechten Totaal verzekerden

VERMOGENSSITUATIE Pensioenvermogen Pensioenverplichtingen Aanwezige dekkingsgraad Vereiste dekkingsgraad

BELEGGINGSPORTEFEUILLE Onroerendgoedfondsen Aandelen Vastrentende waarden Liquiditeiten

PERFORMANCE Directe beleggingsopbrengsten Indirecte beleggingsopbrengsten Totaal inclusief waardewijzigingen Totaal beleggingsrendement in % Benchmark in %

PREMIES EN UITKERINGEN

24.704 -/- 77.306

De gehanteerde methode voor het totaal beleggingsrendement is Modified Dietz1.

1

Bij de Modified Dietz methode wordt een portefeuille alleen gewaardeerd aan het begin en aan het einde van de meetperiode. Op tussenliggende momenten wordt uitgegaan van een constant rendement. Netto kasstromen worden meegenomen op basis van de tijd waarin deze kasstromen in de portefeuille aanwezig zijn. Modified Dietz gaat ervan uit dat alle netto kasstromen op close of business geïnvesteerd worden op de dag dat deze plaatsvinden.

4


Aantal verzekerden

3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0

in aantallen

2003

2004

2005

Actieven

2006

Niet-actieven

Beleggingsportefeuille in procenten 60 50 40 30 20 10 0 2003

2004

2005

Onroerendgoedfondsen

Aandelen

2006 Vastrentend

Beleggingsresultaten in procenten 55 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 -5 2003

2004 Onroerend goed

2005 Aandelen

Vastrentend

2006 Totaal


5

Personalia en organisatie Bestuur Benoemd door de directie: A.H.TH. Louwers, voorzitter (tot 31 juli 2006, vanaf deze datum vacature) J.H.M. Besselink, vice-voorzitter G.J. Mulders, penningmeester Benoemd door de deelnemers: P.M. Dekker, secretaris A.C. van der Zwet, lid (tot deelnemersvergadering 2006) H.B. Prakken, lid namens (vroeg-)gepensioneerden (vanaf deelnemersvergadering 2006) G.W. van Reenen, secretaris (tot deelnemersvergadering 2006 i.v.m. pensioneren) E. Stolp, lid (vanaf deelnemersvergadering 2006) Het bestuur van de Stichting Pensioenfonds Thales Nederland heeft de eindverantwoordelijkheid voor de pensioenuitvoering en een solide beleggingsbeleid. Dit houdt in dat het bestuur onder andere het beleid ten aanzien van de pensioenadministratie en -communicatie moet bepalen, alsmede het beleggingsbeleid. Ook is zij betrokken bij het vaststellen en eventueel wijzigen van het pensioenreglement. Daarnaast dient zij controle te houden op een correcte en stipte uitvoering van de pensioenuitkeringen. Ook dient zij de beleggingsstrategie af te stemmen op de korte en lange termijn pensioenverplichtingen van het Fonds. Het bestuur van Stichting Pensioenfonds Thales Nederland bestaat uit zes leden; drie vertegenwoordigers van de werkgevers en drie vertegenwoordigers van de deelnemers, waarvan een vertegenwoordiger voorgedragen door (vroeg)gepensioneerden. De leden van werkgeverszijde worden benoemd door de directie van Thales Nederland B.V. Ten minste één lid is lid van de directie van Thales Nederland B.V. Twee leden van deelnemerszijde worden op voordracht van de Centrale Ondernemingsraad benoemd. Eén lid van deelnemerszijde wordt op voordracht van de VVSPTN (Vereniging van (Vroeg-)gepensioneerden van Stichting Pensioenfonds Thales Nederland) benoemd. De leden zijn afkomstig uit de (gewezen) deelnemers. Ten minste één lid behoort tot de categorie hoger personeel. De leden van het bestuur worden benoemd voor een periode van zes jaar. Volgens een door het bestuur op te stellen rooster treden om de twee jaar af een werkgeverslid alsmede een werknemerslid.

6


Projectgroepen en commissies BELEGGINGSADVIESCOMMISSIE G.J. Mulders, voorzitter P.M. Dekker S.G.B. Heemskerk F.J. Ballendux (extern adviseur, Mercer) G.H. Heida (extern adviseur) PENSION FUND GOVERNANCE C OMMISSIE J.H.M. Besselink, voorzitter H.B. Prakken S.G.B. Heemskerk BESTUURSBUREAU T. Kelder, manager pensioenfonds tot 1 juni 2006 S.G.B. Heemskerk, manager pensioenfonds vanaf 1 juni 2006 D.A.B. Buijnsters L. Katalanc-Bulut H. Koeleman (tot 1 augustus 2006) Adres E-mailadres Website

: Postbus 42 7550 GD Hengelo : [email protected] : http://www.thales-nl-pensioenfonds.nl

De beleidsvoorbereiding en de beleidsuitvoering wordt verzorgd door het Bestuursbureau. De medewerkers van het Bestuursbureau zijn in dienst bij Thales Nederland B.V.

Actuaris Watson Wyatt B.V. Raadgevende Actuarissen

Accountant KPMG Accountants N.V.

Uitvoeringsorganen PENSIOENREGELING Hewitt Associates Outsourcing B.V. Beukenlaan 143 5616 VD Eindhoven Telefoonnummer : (040) 265 38 72 E-mailadres : [email protected] VERMOGENSBEHEER Merrill Lynch Investment Management, vanaf 1 november 2006 BlackRock (Netherlands) B.V. geheten. ING Investment Management B.V.


7

Vergadering van deelnemers Ten minste éénmaal per jaar, en wel binnen zes maanden na afloop van het boekjaar, zal door het bestuur een vergadering van deelnemers worden gehouden; een vergadering dient eveneens te worden gehouden indien ten minste 50 deelnemers daartoe een schriftelijk verzoek aan het bestuur hebben gedaan.

Vereniging van gepensioneerden De Vereniging van (Vroeg-)gepensioneerden van Stichting Pensioenfonds Thales Nederland heeft in 2006 een nieuw bestuur gekozen. De heer H.B. Prakken heeft medio juni 2006 als afgevaardigde van deze vereniging in het pensioenfondsbestuur de heer A.C. van der Zwet opgevolgd. De heer Van der Zwet werd de afgelopen jaren als vertegenwoordiger van de VVSPTN beschouwd. Met ingang van 9 juni 2006 is de deelname van de (vroeg-) gepensioneerden aan het bestuur van Stichting Pensioenfonds Thales Nederland door middel van een statutenwijziging geformaliseerd.

8


Pensioenregelingen Eindloonregeling Tot 1 januari 2004 heeft het Fonds een eindloonregeling gekend met een pensioenleeftijd van 65 jaar en een nabestaandenpensioen op opbouwbasis. In deze regeling zijn nog steeds deelnemers opgenomen (deelnemers aan de vervroegde uittredingsregeling SUM).

Middelloonregeling 2004 Vanaf 1 januari 2004 kent Thales een middelloonregeling met na-indexatie. Daarnaast wordt het nabestaandenpensioen niet langer opgebouwd, maar verzekerd op risicobasis. De pensioenleeftijd is 62 jaar geworden. Voor de reeds gepensioneerden en voor diegenen die gedeeltelijk of volledig zijn toegetreden tot de ‘oude’ SUM-regeling, hebben de wijzigingen geen invloed gehad. Zij zijn in de eindloonregeling gebleven. Voor alle deelnemers die zijn overgegaan naar de middelloonregeling, zijn de reeds opgebouwde pensioenrechten omgezet in rechten in de middelloonregeling. Tevens is voor hen een garantieregeling van kracht.

Middelloonregeling 2006 Per 1 januari 2006 is de pensioenregeling opnieuw aangepast. De aanleiding hiervoor was vooral de nieuwe fiscale wetgeving die op dat moment ging gelden. Voor iedereen geboren óp of ná 1 januari 1950 is de pensioenrichtleeftijd weer 65 jaar geworden. De regeling blijft een middelloonregeling met na-indexatie. Het nabestaandenpensioen vindt plaats op opbouwbasis en de franchise is verlaagd. Daarnaast wordt voor iedereen die geboren is vanaf 1950 tot en met 1972, en die voldoet aan de voorwaarden, een voorwaardelijk extra ouderdomspensioen ter compensatie van het vervallen van de TOP/SUM(O)-uitkering bepaald. Tot slot is het garantiepensioen dat bij de overgang van de eindloonregeling naar de middelloonregeling is toegezegd, op 31 december 2005 definitief vastgesteld. Voor iedereen geboren vóór 1950 blijft de middelloonregeling 2004 grotendeels gehandhaafd. Het nabestaandenpensioen blijft voor deze groep op risicobasis verzekerd.


9

Dispensatie van het Bedrijfstakpensioenfonds voor de Metalektro Thales Nederland B.V. is onder bepaalde voorwaarden vrijgesteld van deelname aan de regeling van het Bedrijfstakpensioenfonds Metalektro (PME). Eén van deze voorwaarden is dat de Thales-regeling minimaal gelijkwaardig moet zijn aan de PME-regeling. De TOP-regeling is wel bij de bedrijfstak ondergebracht en geldt sinds 1 januari 2006 nog voor iedereen die geboren is vóór 1950. Deze regeling is in 2003 in de plaats gekomen van de SUM, de VUT-regeling van de bedrijfstak. De TOP biedt werknemers die aan de voorwaarden voldoen, de mogelijkheid om uit te treden op circa 61-jarige leeftijd (de exacte richtleeftijd hangt af van het geboortejaar van de werknemer) tegen een uitkering van ongeveer 80% van het netto loon. Eerder stoppen kan echter ook, tegen een lagere uitkering. In bijgaand overzicht zijn de in het verslagjaar geldende reglementaire bedragen en percentages opgenomen.

Reglementaire bedragen / percentages Middelloon 2006

Eindloon 2006

Indexatie Actieven Middelloon per 1-1-2006 Inactieven Middelloon per 1-1-2006 Inactieven Eindloon per 1-4-2006

1,41% 1,10% 1,47%

Franchise Geboren vóór 1950 Geboren vanaf 1950 Gehuwd Ongehuwd

€ 17.581 € 13.688 € 18.480 € 13.068

Overbruggingspensioen Gehuwd Ongehuwd

€ 13.860 € 9.801

Pensioengrondslaggrens

€ 60.048

Maximum pensioengevend salaris

€ 156.837

Pensioenbijdrage deelnemers 2006 Gebaseerd op pensioengrondslag

8,33%

8,33%

16,67%

16,67%

Pensioenbijdrage werkgever 2006 Gebaseerd op pensioengrondslag

10


Aantal deelnemers met nog niet ingegaan pensioen Actieven

Inactieven

Totaal

2.907

1.014

3.921

67

334

401

Ontslag met premievrije aanspraken

-/- 334

-/- 20

-/- 354

Ingang pensioen

-/- 171

-/- 46

-/- 217

-/- 6

-/- 6

-/- 12

1

0

1

2.464

1.276

3.740

Stand 31 december 2005 Nieuwe toetredingen

Overlijden Overige

Stand 31 december 2006

Van de deelnemers in de middelloonregeling (2.650) zijn er 448 geboren vóór 1950.

Aantal deelnemers met ingegaan pensioen Ouderdoms- Partner- WezenArbeidspensioen pensioen pensioen ongeschiktheidspensioen

Totaal


386

92

18

111

607

Ingang pensioen

176

12

6

4

198

Overlijden

-/- 2

0

0

0

-/- 2

0

0

-/- 7

-/- 4

-/- 11

-/- 4

-/- 4

107

788

Afloop Overige


560

104

17


11

12


Verslag van het bestuur Inleiding In 2006 is weer veel energie en veel geld geïnvesteerd in de praktische gevolgen van wetswijzigingen. De wet Vut, Prepensioen en Levensloop (wet VPL) heeft voor het Fonds en voor de deelnemers zeer ingrijpende gevolgen. Gelukkig kunnen we terugzien op een geslaagde implementatie. Het jaar is afgesloten met een goed financieel resultaat waardoor het Fonds nu ruimschoots voldoet aan de eisen die de Actuariële Principes Pensioenfondsen (APP) en het nieuwe Financieel ToetsingsKader (nFTK) stellen.

Algemeen BESTUURSWISSELINGEN Per juni 2006 is de heer Louwers herbenoemd voor een zittingsperiode van zes jaar. Volgens het rooster van aftreden was hij per juni 2006 aftredend en herkiesbaar. Hij was bereid om zijn bestuurslidmaatschap te verlengen. De herbenoeming van de heer Louwers vond plaats door de directie. In augustus 2006 heeft de heer Louwers wegens het accepteren van een functie buiten Thales zijn voorzitterschap neergelegd. De heer Louwers was voorzitter van het bestuur sinds 1 november 2000. De heer G.W. van Reenen is op de deelnemersvergadering teruggetreden als bestuurslid en secretaris wegens pensionering. De heer Van Reenen was bestuurslid namens de werknemers sinds 1992. Hij is opgevolgd door de heer E.R. Stolp. De heer Stolp zal, conform het rooster van aftreden van de heer Van Reenen, in juni 2008 aftredend en herkiesbaar zijn. De heer A.C. van der Zwet is op de deelnemersvergadering teruggetreden als bestuurslid. Hij is opgevolgd door de heer H.B. Prakken die bestuurslid is namens de Vereniging van (vroeg-) gepensioneerden van Stichting Pensioenfonds Thales Nederland. Rooster van aftredende bestuursleden Aftredend per

Aftredende bestuursleden

Lid namens

juni 2006

A.C. van der Zwet A.H.Th. Louwers

Deelnemers Werkgever

juni 2008

G.W. van Reenen G.J. Mulders


juni 2010

P.M. Dekker J.H.M. Besselink



13

Vergadering van deelnemers Op 13 juni 2006 is de deelnemersvergadering gehouden. In deze vergadering is gesproken over de zittingst ermijn van bestuursleden namens de gepensioneerden, die onderdeel uitmaakt van een statutenwijziging en over indexatie. Daarnaast is gesproken over het jaarverslag 2005 en de pensioenregeling 2006. De jaarrekening 2005 wordt onder voorwaarden goedgekeurd door de deelnemersvergadering. Het reglement pensioenregeling 2006 is goedgekeurd door de deelnemersvergadering.

Projectgroepen en commissies BELEGGINGSADVIESCOMMISSIE De beleggingsadviescommissie is vier keer bijeengekomen in 2006. Tijdens de vergaderingen worden de beleggingsresultaten doorgesproken met de externe vermogensbeheerders (ING Investment Management respectievelijk BlackRock). Bij de vergaderingen zijn naast bestuursleden en de manager van het Pensioenfonds ook een tweetal externe adviseurs aanwezig. Indien ontwikkelingen daartoe aanleiding geven, worden de vastgestelde beleggingsmandaten voor de vermogensbeheerders bijgesteld. Besluiten over de strategische allocatie en besluiten over duratieverlenging worden door het voltallige bestuur genomen. C OMMISSIE PENSION FUND GOVERNANCE In december 2005 heeft de Stichting van de Arbeid (STAR) het rapport “Principes voor goed pensioenfondsbestuur (Pension Fund Governance)” uitgebracht. De betreffende principes zijn in maart 2006 via een Nota van wijziging wettelijk verankerd in de Pensioenwet. Stichting Pensioenfonds Thales Nederland heeft in 2006 een commissie pension fund governance ingesteld die gaat inventariseren hoe de principes geïmplementeerd kunnen worden binnen het Thales Pensioenfonds. De principes hebben betrekking op de organisatie van het Fonds. Er moeten onder andere organen opgericht worden voor verantwoording en intern toezicht. BESTUURSBUREAU Het Bestuursbureau zorgt onder andere voor de voorbereiding en uitvoering van bestuursbesluiten, het monitoren van de voortgang van de verwerking van de pensioenadministratie, beleidsadvisering, rapportage aan het bestuur en waarneming van de dagelijkse gang van zaken. Per 1 juni 2006 is de heer T. Kelder (manager pensioenfonds) gepensioneerd. Hij is opgevolgd door de heer S.G.B. Heemskerk. UITBESTEDING Het bestuur heeft verschillende werkzaamheden uitbesteed. Hewitt Associates Outsourcing B.V. is belast met de pensioenen uitkeringsadministratie en werkzaamheden op het gebied van actuariële berekeningen. Het beleggen van het vermogen van het Pensioenfonds is in handen van BlackRock (Netherlands) B.V. en ING Investment Management B.V. Voor onafhankelijke vaststelling van de resultaten van vermogensbeheer is de Kasbank gecontracteerd. Adviserend en certificerend actuaris is Watson Wyatt B.V.; om de scheiding tussen advisering te waarborgen, is overeengekomen dat de taken van de adviserend en de certificerend actuaris in persoon zijn gesplitst.

14


EXTERNE CONTROLE Op verzoek van het bestuur controleert de externe accountant jaarlijks het jaarrekening en de pensioenstaten die naar De Nederlandsche Bank (DNB) worden verstuurd. De externe certificerende actuaris controleert jaarlijks het actuarieel verslag en stelt een actuariële verklaring op. Deze actuaris stelt conform de door DNB uitgevaardigde Actuariële Principes ook een toereikendheidstoets op. REORGANISATIE Bij Thales Nederland B.V. heeft in 2006 een reorganisatie plaatsgevonden. Een kleine 300 deelnemers hebben hierdoor het Fonds verlaten. Zij hebben een premievrije polis ontvangen en kunnen eventueel waardeoverdracht aanvragen bij het aangaan van een nieuw dienstverband.

Pensioenbeleid In 2006 is de pensioenregeling aangepast. De aanleiding om de pensioenregeling weer aan te passen, is gelegen in het feit dat de overheid de (fiscale) wetgeving heeft veranderd. Vanaf 2006 zijn premies voor VUT, prepensioen of overbruggingspensioen op het moment dat deze afgedragen worden niet meer vrijgesteld van belastingheffing, althans voor iedereen die geboren is vanaf 1950. Bij een ongewijzigde pensioenregeling zouden de kosten van de regeling daarom zeer sterk stijgen. Hierdoor werden ondernemingen en bedrijfstakken in feite gedwongen hun pensioenregeling aan te passen. Het uitgangspunt van sociale partners bij het wijzigen van onze regeling is geweest om de bestaande uitzichten/verwachtingen rond pensioen zoals deze er in 2005 uitzagen, zoveel mogelijk te handhaven, binnen de wettelijke kaders. Het resultaat is een nieuwe regeling waarbij er voor elke leeftijdscategorie mogelijkheden blijven om met een goed pensioen vóór 65 jaar te stoppen met werken. Rekening houdend met de in 2005 bestaande regelingen zijn in de nieuwe regeling vanaf 2006 eigenlijk vier verschillende leeftijdscategorieën te onderscheiden, te weten: • • • •

medewerkers medewerkers medewerkers medewerkers

geboren vanaf 1973; geboren van 1953 tot en met 1972; geboren van 1950 tot en met 1952; geboren vóór 1950.

Medewerkers geboren vóór 1-1-1950 houden grotendeels de oude regeling. Ook de andere groepen medewerkers, geboren vanaf 1950, houden in de nieuwe regeling mogelijkheden om, indien gewenst, eerder dan de ‘richtleeftijd’ van 65 jaar te stoppen met werken, bijvoorbeeld op circa 61 jaar dan wel op 62 jaar. Verder zijn er diverse keuzemogelijkheden. Bijvoorbeeld om eerder te stoppen dan de ‘richtleeftijd’ dan wordt het pensioen lager. Of de keuze om langer door te werken dan de richtleeftijd, dan wordt het pensioen hoger. Er zijn ook mogelijkheden om met deeltijdpensioen te gaan of een bepaalde pensioensoort uit te ruilen tegen een andere.


15

De nieuwe regeling zoals deze in het voorgaande is toegelicht, is in 2006 door het bestuur vastgelegd in een nieuw reglement. Naast informatie door middel van algemene voorlichtingsessies zijn mensen in het najaar van 2006 persoonlijk geïnformeerd over de nieuwe pensioenregeling en zijn de wijzigingen in de pensioenadministratie verwerkt.

Indexatiebeleid In 2006 is de indexatie vastgesteld op 80% van de indexatiegrondslag in verband met de financiële positie van het Fonds en gezien de indexatie van PME. Voor de middelloonregeling resulteerde dit in een aanpassingspercentage per 1 januari 2006 van 1,41% voor de actieve deelnemers en 1,10% voor de niet-actieve deelnemers. Voor de gepensioneerden in de eindloonregeling leidde dit tot een aanpassingspercentage van 1,47% per 1 april 2006 voor alle ingegane pensioenen.

Communicatiebeleid Er zijn door het bestuursbureau presentaties gehouden voor de deelnemers over de nieuwe pensioenregeling. Ook zijn in dit kader zogenoemde conversieoverzichten verzonden, waarin individueel te zien was welke consequenties de overgang naar de nieuwe regeling heeft. Tevens streeft het Fonds ernaar om inzicht te geven in de persoonlijke pensioensituatie, niet alleen door middel van het pensioenoverzicht dat is opgenomen in het Persoonlijk Overzicht Inkomen en Voorzieningen van Thales Nederland B.V., maar ook door het aanbieden van een pensioenplanner via internet.

Financieel beleid Voor het jaar 2006 heeft het bestuur besloten de premie te handhaven op 25 procent van de pensioengrondslag. De indexering van ingegane pensioenen en opgebouwde pensioenen is voorwaardelijk. De voorwaardelijke indexering wordt gefinancierd uit overrendementen. Het bestuur beslist jaarlijks in hoeverre pensioenrechten en pensioenaanspraken worden aangepast. Voor de voorwaardelijke indexering is geen bestemmingsreserve gevormd en wordt geen premie betaald.

Toezicht Aan het begin van het jaar 2006 was de aanwezige dekkingsgraad (=vermogen gedeeld door de voorziening pensioenverplichtingen) van het Fonds gelijk aan de benodigde dekkingsgraad. Het Fonds zat dus net op de grens van uit herstel zijn. Over de voorgaande jaren had het Fonds een herstelplan ingediend bij de toezichthouder, De Nederlandsche Bank (DNB). Ultimo 2006 bevond het Fonds zich niet meer in een fase van reservetekort (zowel op basis van APP als op basis van FTK-richtlijnen) en is het Fonds dus uit herstel. Dit is gerapporteerd aan DNB.

16


Beleggingsbeleid en resultaten TERUGBLIK De wereldwijde aandelenmarkten begonnen sterk in 2006. De markten werden gedreven door positieve economische data en een voortzetting van de winstgroei van bedrijven. Tegen deze achtergrond leken aandelen juist geprijsd en obligaties duur. Aan de aandelenrally kwam in mei abrupt een eind nadat de inflatiecijfers in de VS hoger waren dan verwacht. De angst dat het Amerikaanse stelsel van centrale banken zou besluiten tot verdere renteverhogingen om de inflatie in te dammen, leidde tot een scherpe correctie op de aandelenmarkten. Na deze correctie nam de volatiliteit op de beurzen langzaam af. De zorgen over inflatie namen af en in de plaats daarvan verschoof de aandacht naar de afnemende economische groei in de VS, veroorzaakt door een afkoelende huizenmarkt, en de implicaties hiervan voor de wereldwijde economische groei. Maar hoewel de markten steeds meer bewijs vonden voor de afkoelende huizenmarkt, bleek dit weinig invloed te hebben op andere sectoren. Vooral de consumentenbestedingen bleven goed op peil. Wereldwijd waren de resultaten op de aandelenmarkten zeer goed, mits de Europese belegger het valutarisico in de portefeuille had afgedekt. De stijging bedroeg in Europa ruim 19%, in het Verre Oosten in dollars ruim 32%, terwijl het resultaat in de Verenigde Staten boven 14% uitkwam. De aandelenmarkten in Japan bleven na de sterke stijging van vorig jaar nu ruim achter met een resultaat van meer dan 7% gemeten in Japanse yen. In de obligatiemarkten steeg de US 10-jaars Treasury yield in de eerste helft van 2006. De rentecurve was het grootste deel van deze periode invers. Ook in Europa en Japan steeg de rente na indicaties van de centrale banken dat verdere renteverhogingen wellicht noodzakelijk waren om de vraag in te perken en inflatie de kop in te drukken. De obligatiemarkten stegen weer, nadat de markten lagere inflatiecijfers verwachtten door de afnemende economische groei en dalende grondstoffenprijzen. In de laatste maand van het jaar draaide deze trend weer en eindigden de obligatiemarkten in mineur. In de valutamarkten deprecieerden de Amerikaanse dollar en Japanse yen ten opzichte van de Euro en Britse pond. De Amerikaanse dollar had vooral te lijden van het grote handelstekort en de afnemende economische groei, terwijl de Euro nog profiteerde van het vooruitzicht van verdere renteverhogingen. In de grondstoffenmarkten steeg de olieprijs in de eerste helft van het jaar. Vooral zorgen over de olieproductie in Nigeria en het Midden-Oosten en de discussie over het nucleaire programma van Iran waren hier debet aan. Nadat de spanning in het MiddenOosten afnam en het orkaanseizoen mild bleek, daalde de olieprijs in snel tempo. Aan het einde van het jaar besloot de OPEC tot een productieverlaging om een bodem onder de olieprijs te leggen. De prijzen van metalen bereikten dit jaar recordhoogten maar daalden in de tweede helft van het jaar vanwege zorgen over de vraag door de afnemende economische groei.


17

PORTEFEUILLE PENSIOENFONDS THALES Aan het einde van het vierde kwartaal 2006 was 37,5% van de door ING Investment Management en BlackRock beheerde portefeuille belegd in aandelen en 51,8% in vastrentende waarden. De weging van indirect onroerend goed in de portefeuille was 9,8%. De positie in liquiditeiten bedroeg 0,9%. RENDEMENT Het totaalrendement van de portefeuille over heel 2006 kwam uit op 7,20%, tegenover 7,29% voor de interne benchmark (zie bijlage A voor gehanteerde benchmark). Aandelen noteerden een winst van 13,30%, de interne benchmark 13,93%. De portefeuille van vastrentende waarden behaalde een rendement van -/- 2,52%, de interne benchmark -/- 2,40%. Indirect onroerend goed liet een bovengemiddeld rendement zien van 53,92%, tegenover 50,60% voor de interne benchmark. De strategische verdeling van de portefeuille volgens het beleggingsbeleid is voor aandelen 36%, voor vastrentende waarde 56% en voor onroerend goed 8%. Gedurende het jaar 2006 heeft het strategisch beleggingsbeleid van het Fonds geen wijziging ondergaan. De relatieve overweging van onroerend goed ten opzichte van het strategische gewicht is volledig veroorzaakt door het feit dat onroerend goed een veel beter rendement heeft behaald dan aandelen en vastrentende waarden. De onderweging van vastrentende waarden ten opzichte van de strategische weging is geheel toe te schrijven aan het negatieve absolute rendement en het negatieve relatieve rendement ten opzichte van aandelen en onroerend goed. Anticiperend op het Financieel ToetsingsKader (FTK) is het renterisico deels afgedekt door de looptijden van de verplichtingen en de beleggingen meer op elkaar af te stemmen. Hiertoe wordt er binnen het vastrentende deel van de beleggingsportefeuille gestuurd op een gemiddelde looptijd (duratie) van 12,37 jaar. Er worden momenteel geen derivaten gebruikt om het renterisico af te dekken. Er wordt gebruikgemaakt van de volgende derivaten voor de volgende doeleinden: • Strategisch dekt het Fonds 50% van zijn valutarisico in de Amerikaanse dollar, Britse pond en Japanse yen af. Daartoe wordt gebruik gemaakt van zogeheten Forex contracten. • Binnen de door het Fonds geformuleerde richtlijnen wordt er een zogeheten tactisch asset allocatiebeleid uitgevoerd. Voor de invulling van dit beleid worden futures in gezet, zowel obligatiefutures als futures op aandelenindices.

18


Het (totaal direct en indirect) beleggingsresultaat van 45.752k Euro dat is gerealiseerd in 2006 is in onderstaande tabel gespecificeerd en naast de vergelijkende cijfers 2005 gezet: TOTAAL RENDEMENT BELEGD VERMOGEN NAAR CATEGORIE ( IN DUIZENDEN EURO’ S)

31

DECEMBER

2006

31

DECEMBER

2005

Absoluut

Als % van gemiddeld belegd vermogen

Absoluut

Als % van gemiddeld belegd vermogen

Euro

%

Euro

%


24.284

53.9%

11.339

27.0%

Aandelen

28.559

13.3%

65.539

29.5%

- /- 2.5%

23.361

8.5%

Vastrentende waarden Liquide middelen / treasury

-/- 8.515 2.156

-/- 5.780

Totaal rendement

46.484

7.2%

94.459

Kosten vermogensbeheer

-/- 732

-/- 756

TOTAAL RENDEMENT BELEGD VERMOGEN

45.752

93.703

17.5%

De dekkingsgraad van het Fonds op basis van APP bedraagt ultimo 2006 130,8% (2005: 124,3%). Volgens de FTK-normen van de toezichthouder DNB bedraagt de dekkingsgraad ultimo 2006 129,9%. De volgens FTK-normen benodigde dekkingsgraad bedraagt ultimo 2006 119,9%. Het pensioenvermogen is gestegen van 637,1 miljoen Euro naar 686,3 miljoen Euro.


19

OVERZICHT VAN DE ANALYSE VAN HET RESULTAAT NAAR WINST -

EN VERLIESBRON

( IN DUIZENDEN EURO’ S)

2006

2005

Premies

2.454

2.303

-

-

19.273

60.272

-/- 6.497

-

21.475

-/- 21.475

Sterfte

207

-/- 288

Kosten

-/- 289

-/- 21

-/- 32

-/- 757

-

-

Mutaties

955

-/- 236

Diversen

-/- 405

-/- 2.443

-

-

37.141

37.355

Premiekorting Beleggingen1 Indexatie Wijziging marktrente

Arbeidsongeschiktheid Aanpassing reserveringsgrondslagen

Mutaties VVO -regeling

TOTAAL RESULTAAT

1

In de beleggingen is een bedrag van 1.042k Euro opgenomen voor toekenning minimumpensioen

20


Ontwikkelingen op pensioengebied NIEUWE ZORGVERZEKERINGSWET (ZVW) Per 1 januari 2006 is de Zvw ingevoerd ter vervanging van de Ziekenfondswet en de particuliere ziektekostenverzekeringen. Alle verzekerden hebben recht op een basispakket vergoedingen, terwijl daarnaast nog aanvullende verzekeringen kunnen worden afgesloten. Voor pensioenfondsen heeft de invoering van de Zvw tot gevolg dat met ingang van 2006 bij iedere in Nederland wonende gepensioneerde 4,4% van het (gemaximeerde) pensioen moet worden ingehouden. Over de AOW-uitkering wordt 6,5% Zvw-premie ingehouden. Alle verzekerden ouder dan 18 jaar betalen daarnaast nog een nominale premie. De inhouding van de Zvw-premie (inclusief de AWBZ- en de nominale premie) op de pensioenen van de in het buitenland (EU- of EER- of ander verdragsland) wonende gepensioneerden zou met ingang van april 2006 door de pensioenfondsen overgenomen moeten worden van het CVZ (College voor Zorgverzekeringen). Overigens hebben groepen van in het buitenland wonende gepensioneerden protest aangetekend tegen de in hun ogen onrechtvaardige inhoudingen. Na een uitspraak hierover van de rechter zijn de inhoudingen bijgesteld. De nieuwe inhouding geldt met terugwerkende kracht tot 1 januari 2006. De buitenlandse gepensioneerden / uitkeringsgerechtigden in een land met weinig of goedkope zorg in het pakket gaan minder bijdrage betalen. De tot nu toe te veel betaalde bijdrage wordt verrekend met de nog niet ingehouden bijdragen over de maanden januari, februari en maart 2006. In IJsland, Ierland en Noorwegen gaan de gepensioneerden / uitkeringsgerechtigden meer voor hun zorgpakket betalen. De bijdrage die zij te weinig hebben betaald, hoeft niet met terugwerkende kracht te worden betaald. CVZ informeert gepensioneerden en uitkeringsgerechtigden in het buitenland persoonlijk over de nieuwe bijdrage en over de verrekening van te veel of te weinig ingehouden bijdragen. BESLUIT MINIMUMBEDRAG EIGEN VERMOGEN Op 8 februari 2006 zijn de wijziging van de Pensioen- en spaarfondsenwet in verband met de pensioenfondsenrichtlijn en het bijbehorende ‘Besluit minimumbedrag eigen vermogen pensioenfondsen’ in werking getreden. Indien een ondernemingspensioenfonds, bedrijfstakpensioenfonds of beroepspensioenfondsen niet volledig is herverzekerd, zijn deze wijzigingen van toepassing. In het besluit worden de vermogensbestanddelen opgesomd die mogen worden meegeteld bij het vaststellen van de omvang van het eigen vermogen. Het besluit geeft bovendien nadere eisen waaraan achtergestelde leningen moeten voldoen om meegeteld te mogen worden bij de bepaling van het eigen vermogen.


21

NIEUWE FINANCIËLE TOETSINGSKADER (NFTK) De verplichte invoering werd in 2006 uitgesteld tot 1 januari 2007. Het was wel mogelijk om in 2006 op vrijwillige basis nFTK toe te passen. Belangrijke onderdelen van nFTK zijn: •

• • •

• • •

De voorziening pensioenverplichtingen dient op marktwaarde te worden bepaald, dat wil zeggen rekening houdend met de actuele rentetermijnstructuur, de voorzienbare sterftetrend en de actuele excassokosten. Voor voorwaardelijke pensioentoezeggingen, zoals voorwaardelijke indexatie, behoeft niet te worden gereserveerd. Er dient een kostendekkende premie te worden betaald. Er wordt een zekerheidsmaat gesteld van 97,5%. Hiermee wordt voorkomen dat het fonds binnen één jaar beschikt over minder middelen dan de hoogte van de technische voorzieningen voor de onvoorwaardelijke onderdelen van de pensioenovereenkomst. Er geldt een hersteltermijn van 15 jaar indien de dekkingsgraad zakt onder het vereiste percentage. De dekkingsgraad voor een standaardfonds bedraagt 130%. De hersteltermijn voor het geval dat de dekkingsgraad onder de 105% zakt, is inmiddels aangepast van een jaar naar drie jaar.

NIEUWE PENSIOENWET (PW) Per 1 januari 2007 vervangt de Pensioenwet de sinds 1954 daterende Pensioen- en spaarfondsenwet. Belangrijke onderdelen van de nieuwe wet zijn: • de pensioenovereenkomst tussen werknemer en werkgever, die de huidige pensioentoezegging vervangt; • de uitvoeringsovereenkomst, die de huidige financieringsovereenkomst vervangt; • de formulering van het toeslagbeleid; • de procedures bij vermogenstekorten, dan wel –overschotten; • de informatieverstrekking; • de minimumtoetredingsleeftijd die niet boven 21 jaar mag liggen; • de zorgplicht in geval van beleggingsvrijheid bij deelnemers; • de mogelijkheid tot afkoop van kleine pensioenen bij einde deelnemerschap (premierestitutie bij een deelname aan de pensioenregeling van minder dan één jaar is niet meer toegestaan.); • het nFTK; • de wettelijke verankering van de principes voor goed pensioenfondsbestuur (Pension Fund Governance). Sommige wijzigingen uit de nieuwe Pensioenwet moeten per 1 januari 2007 zijn geïmplementeerd, andere wijzigingen per 1 januari 2008. Stichting Pensioenfonds Thales Nederland is op dit moment bezig met deze implementaties.

22


PENSION FUND GOVERNANCE Pension Fund Governance betreft zorgvuldig bestuur, intern toezicht, verantwoording, deskundigheid, openheid en communicatie. Deze omschrijving vormde het vertrekpunt voor de ‘Principes voor Goed Pensioenfondsbestuur’ die op 16 december 2005 door de STAR zijn uitgebracht. De principes bevatten naast een inleidend deel, 4 rubrieken: 1. Bestuur Het gaat hierbij om zaken als samenstelling, transparantie, openheid, communicatie, deskundigheid en functioneren. Er dient daarom een intern e klachten- en geschillenprocedure te komen en de statuten dienen aan te geven hoe slecht functionerende bestuursleden kunnen worden geschorst of ontslagen. 2. Verantwoording Er dient een verantwoordingsorgaan gevormd te worden waarin deelnemers, gepensioneerden en werkgever participeren. 3. Intern toezicht Er dient een vorm van intern toezicht te worden gekozen uit de vier mogelijkheden die de principes bieden. 4. Rechtstreeks verzekerde regelingen Ook deze vallen onder de reikwijdte van de principes met op de eigen situatie toegespitste bepalingen. De principes zijn met ingang van 1 januari 2006 van kracht geworden. De implementatie van de principes bij de pensioenfondsen zal begin 2008 worden geëvalueerd. De principes zijn per 1 januari 2007 wettelijk verankerd in de Pensioenwet (PW). Stichting Pensioenfonds Thales Nederland heeft in 2006 een commissie ingesteld, die gaat inventariseren hoe de principes kunnen worden geïmplementeerd binnen het Thales Pensioenfonds. M EDEZEGGENSCHAPSCONVENANT Het tweede medezeggenschapsconvenant, gesloten tussen de STAR en het CSO (ouderenorganisaties) en gericht op bevordering van de medezeggenschap van gepensioneerden bij de uitvoering van pensioenregelingen, zou tot 2007 lopen. Inmiddels is in het kader van de principes van goed pensioenfondsbestuur besloten het convenant met één jaar te verlengen. De evaluatie van het convenant zal nu plaatsvinden samen met die van de implementatie van de principes. Uit een tussentijdse quick-scan medio 2005 is gebleken dat de toepassing van de convenantbepalingen nog niet op het beoogde niveau is. Op verzoek van de Stichting van de Arbeid en het CSO is bij Nota van wijziging de strekking van het tweede medezeggenschapsconvenant eveneens in de Pensioenwet opgenomen.


23

UNIFORM PENSIOENOVERZICHT In oktober 2005 is het Uniform Pensioenoverzicht publiekelijk gelanceerd. Het Verbond van Verzekeraars en de koepelorganisaties VB en Opf hebben een convenant getekend waarin zij hebben afgesproken zich te zullen inspannen om hun leden dit Uniform Pensioenoverzicht met ingang van 2007 te zullen laten invoeren. Ook het Uniform Pensioenoverzicht heeft een verankering gekregen in de Pensioenwet. Stichting Pensioenfonds Thales Nederland zal het Uniform Pensioenoverzicht vanaf 2007 gaan toepassen. 15-JAARS FINANCIERING Het Uitvoeringsbesluit pensioenaspecten Sociaal Akkoord 2004 maakt het mogelijk een pensioentoezegging te doen, waarbij de affinanciering van de toegezegde aanspraken binnen een maximale periode van 15 jaar, of de eerder pensioendatum kan plaatsvinden. Voorwaarde is dat er in het verleden minder pensioenaanspraken zijn opgebouwd dan op basis van hoofdstuk IIB van de Wet op de Loonbelasting 1964 is toegestaan. Er zijn eisen gesteld aan de communicatie over deze pensioenaanspraken, omdat er door deze manier van financieren een uitzondering gemaakt wordt op de hoofdregel. Wettelijk is een disclaimer voorgeschreven, die bij de (jaarlijkse) informatieverstrekking moet worden gebruikt. Het voorwaardelijke pensioen bij Stichting Pensioenfonds Thales Nederland is een dergelijk pensioen. BEËINDIGING FVP-BIJDRAGEREGELING Het bestuur van de Stichting FVP heeft in november 2005 besloten dat werknemers die op of na 1 januari 2008 WW-gerechtigd worden, niet meer in aanmerking komen voor een FVP-bijdrage. In december 2006 heeft het FVP-bestuur, op basis van de goede beleggingsresultaten, besloten deze periode te verlengen tot 1 januari 2009. Tot die datum zal de FVP-regeling in principe ongewijzigd worden uitgevoerd, maar harde garanties worden niet gegeven. DE NEDERLANDSCHE BANK (DNB) PRESENTEERT DE NIEUWE KWARTAALRAPPORTAGE In overleg met de pensioenkoepels heeft DNB een nieuw rapportagekader ontwikkeld dat aansluit op het Financieel Toetsingskader (FTK) onder de nieuwe Pensioenwet. De nieuwe kwartaalrapportage is uitgebreider dan de huidige kwartaalrapportage beleggingen. Zo wordt geïnformeerd over de dekkingsgraad, premie, evaluatie herstelplan en kenmerken van de pensioenregeling. De rapportage moet binnen 30 werkdagen na afloop van het kwartaal geschieden. De eerste volledige kwartaalrapportage zal formeel plaats moeten vinden over het eerste kwartaal van 2007. DNB wil echter een aantal gegevens op best effort-basis al over het vierde kwartaal van 2006 ontvangen. Stichting Pensioenfonds Thales Nederland heeft deze rapportage over het vierde kwartaal 2006 opgestuurd naar DNB.

24


Vooruitzichten Per 1 januari 2007 wordt de nieuwe Pensioenwet van kracht; het Financieel Toetsingskader (FTK) maakt hier onderdeel van uit. Belangrijk verschil met de situatie in 2006 en voorgaande jaren is dat de verplichtingen nu bepaald zijn op basis van marktwaarde, dat wil zeggen rekening houdend met de actuele rentetermijnstructuur, de voorzienbare sterftetrend en de actuele excassokosten, in plaats van tegen een vaste rekenrente. Wijzigingen in de rentetermijnstructuur zullen dus sterker van invloed zijn op de financiële positie c.q. de dekkingsgraad van het pensioenfonds. Deze en andere wijzigingen die voortvloeien uit de nieuwe Pensioenwet zullen in 2007, en waar van toepassing in 2008, geïmplementeerd worden. Anticiperend op het FTK is in 2005 de duratie van de vastrentende beleggingen verlengd teneinde deze meer af te stemmen op de duratie van de verplichtingen. In 2007 zal het bestuur bezien in hoeverre er verdere maatregelen nodig zijn om het renterisico af te dekken. Er zijn plannen om een deel van de bedrijfsactiviteiten van Thales Nederland B.V. te outsourcen. Het gaat hierbij om de mechanische- en electronica activiteiten. Als deze outsourcing zijn beslag krijgt dan zal deze naar verwachting effect hebben op de premieinkomsten en voorziening pensioenverplichtingen. Daarnaast zullen in 2007 de principes van goed pensioenfondsbestuur (Pension Fund Governance) geïmplementeerd worden. Meer informatie hierover vindt u in de paragraaf ‘Ontwikkelingen op pensioengebied’. Hengelo, 18 april 2007 Bestuur Stichting Pensioenfonds Thales Nederland


25

BALANS PER 31 DECEMBER 2006 Na voorgestelde bestemming saldo baten en lasten ( IN DUIZENDEN EURO’ S)

ACTIVA

2006

2005

Toelichting

BELEGGINGEN (INCL. DERIVATEN) Onroerendgoedfondsen

7,12,31

67.098

50.163

Aandelen

5,12,31

255.963

247.343

Vastrentende waarden

6,12,31

348.916

330.164

13

2.026

2.638

13,37

9.227

7.564

LIQUIDE MIDDELEN

14

5.521

1.951

À

15

737

769

689.488

640.592

VORDERINGEN EN OVERLOPENDE ACTIVA Premies Overige vorderingen

LA CARTE FONDS

TOTAAL ACTIVA

26



2006

PASSIVA

2005

Toelichting

STICHTINGSKAPITAAL EN RESERVES Beleggingsreserve

16

95.363

70.898

Algemene reserve

16

64.465

51.789 159.828

122.687

1.843

1.786

161.671

124.473

524.649

512.636

19

2.431

2.714

15

737

769

689.488

640.592

Bestemmingsreserve Reserve grondslagwijziging VVO -ers

16

Totaal reserves

VOORZIENINGEN Pensioenverplichtingen

SCHULDEN OP KORTE TERMIJN EN

9,17,18

OVERLOPENDE PASSIVA

VERPLICHTINGEN PREPENSIONERINGSFONDSEN

TOTAAL PASSIVA


27

STAAT VAN BATEN EN LASTEN 2006 ( IN DUIZENDEN EURO’ S)

2006

2005

20.062

18.139

2.002

1.730

10,21,23

16.665

12.597

Indirecte beleggingsopbrengsten

24

29.087

81.106

Overige baten

25

167

250

Onttrekking reserve ‘Grondslagwijziging VVO -ers’

16

-

453

67.983

114.275

17,18

12.013

59.860

26

17.218

14.079

61

1.828

BATEN

Toelichting

Bijdragen van werkgever en werknemers

10,21,22

Waardeoverdrachten Directe beleggingsopbrengsten

Totaal baten

LASTEN Toevoeging voorziening pensioenverplichtingen Pensioenuitkeringen Waardeoverdrachten Pensioenuitvoerings- en administratiekosten

27

1.493

1.153

Dotatie reserve ‘Grondslagwijziging VVO-ers’

16

57

-

Totaal lasten

30.842

76.920

TOTAAL JAARRESULTAAT

37.141

37.355

Toevoeging aan beleggingsreserve

24.465

18.901

Toevoeging aan algemene reserve

12.676

18.455

TOTAAL JAARRESULTAAT

37.141

37.355

BESTEMMING SALDO BATEN EN LASTEN

28


KASSTROOMOVERZICHT 2006 ( IN DUIZENDEN EURO’ S)

2006

2005

20.062

18.139

2.002

1.730

-/- 61

-/- 1.828

-/- 17.218

-/- 14.079

-/- 1.493

-/- 1.153

394

457

3.686

3.266

Directe beleggingsopbrengsten

17.397

13.353

Kosten vermogensbeheer

-/- 732

-/- 756

194.158

514.136

-/- 211.489

-/- 521.515

167

250

2.111

-/- 5.780

-/- 1.728

-/- 5.383

-/- 116

-/- 5.695

3.570

-/- 2.429

SALDO BEGIN BOEKJAAR

1.951

4.379

SALDO EINDE BOEKJAAR

5.521

1.951

KASSTROMEN UIT PENSIOENUITVOERINGSACTIVIT EITEN Bijdragen van werkgever en werknemer Ontvangsten wegens overgenomen verplichtingen Uitgaven wegens overgedragen verplichtingen Uitgekeerde pensioenen Pensioenuitvoerings- en administratiekosten Mutaties vorderingen/schulden

TOTAAL

KASSTROMEN UIT BELEGGINGSACTIVITEITEN

Verkopen en aflossingen van beleggingen Aankoop beleggingen Overige baten Valutakoersverschillen Mutaties vorderingen/schulden

TOTAAL

TOENAME /

AFNAME LIQUIDE MIDDELEN


29

TOELICHTING BEHORENDE TOT DE JAARREKENING 2006 TOELICHTING WAARDERINGS- EN BEREKENINGSGRONDSLAGEN 1. STATUTAIR DOEL De Stichting heeft ten doel het uitkeren van pensioenen en ondersteuningen aan het personeel van Thales Nederland B.V. en aan de nagelaten betrekkingen van dat personeel. Eén en ander in de gevallen en onder de voorwaarden als nader geregeld in het pensioenreglement. 2. ALGEMEEN De jaarrekening is opgesteld volgens de voorschriften die zijn vastgelegd in Titel 9, Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek en de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, in het bijzonder, Richtlijn 610 Pensioenfondsen. De beleggingen in aandelen, vastrentende waarden, onroerendgoedfondsen en derivaten worden tegen de actuele waarde per balansdatum in de balans opgenomen. Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen gerealiseerde en ongerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen. Alle waardeveranderingen van beleggingen, inclusief valutakoersverschillen, worden als beleggingsopbrengsten in de rekening van baten en lasten opgenomen. Liquide middelen en de diverse vorderingen en schulden worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Voor zover noodzakelijk is een voorziening voor oninbaarheid in mindering gebracht. Alle bedragen worden vermeld in duizenden Euro’s en alle baten en lasten worden toegerekend aan het boekjaar waarop deze betrekking hebben. 3. SCHATTINGEN De opstelling van de jaarrekening in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW vereist dat het bestuur oordelen vormt en schattingen en veronderstellingen maakt die van invloed zijn op de toepassing van grondslagen en de gerapporteerde waarde van activa en verplichtingen, en van baten en lasten. De schattingen en hiermee verbonden veronderstellingen zijn gebaseerd op ervaringen uit het verleden en verschillende andere factoren, die gegeven de omstandigheden als redelijk worden beschouwd. De uitkomsten hiervan vormen de basis voor het oordeel over de boekwaarde van activa en verplichtingen die niet op eenvoudige wijze uit andere bronnen blijkt. De daadwerkelijke uitkomsten kunnen afwijken van deze schattingen. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend beoordeeld. Herzieningen van schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien, indien de herziening alleen voor die periode gevolgen heeft, of in de periode van herziening en toekomstige perioden, indien de herziening gevolgen heeft voor zowel de verslagperiode als toekomstige perioden. 4 VREEMDE VALUTA Activa en verplichtingen in vreemde valuta worden omgerekend naar de rapporteringsvaluta euro tegen de koers per balansdatum. Deze waardering is onderdeel van de waardering tegen reële waarde.

30


Baten en lasten voortvloeiende uit transacties in vreemde valuta worden omgerekend tegen de koers per transactiedatum. De koers per balansdatum staat per vreemde valuta in onderstaande tabel weergegeven. 31

DECEMBER

2006

31

DECEMBER

2005

USD

€ 0,75835

€ 0,84777

JPY

€ 0,00636

€ 0,00718

GBP

€ 1,48421

€ 1,45539

Participaties in beleggingsinstellingen, die gespecialiseerd zijn in een bepaald soort beleggingen, worden gerubriceerd en gewaardeerd volgens de grondslagen voor dat soort beleggingen. 5. AANDELEN EN CONVERTEERBARE OBLIGATIES Beleggingen in aandelen en converteerbare obligaties worden gewaardeerd tegen beurswaarde. 6. VASTRENTENDE WAARDEN Vastrentende waarden worden gewaardeerd tegen beurskoers. De opgelopen rente over vastrentende waarden is afzonderlijk op de balans gepresenteerd als onderdeel van de vorderingen. 7 ONROERENDGOEDFONDSEN Beleggingen in onroerendgoedfondsen worden gewaardeerd tegen de actuele waarde, zijnde de per balansdatum geldende beurskoers. 8. FINANCIËLE DERIVATEN Financiële derivaten worden gewaardeerd op reële waarde, te weten de relevante marktnotering of, als die er niet is, de waarde die wordt bepaald met behulp van marktconforme en toetsbare waarderingsmodellen. Derivaten die specifiek voor één beleggingscategorie zijn afgesloten, worden verantwoord onder de specifieke beleggingscategorie.


31

9.

VOORZIENING PENSIOENVERPLICHTINGEN

De voorziening pensioenverplichtingen is de contante waarde van alle ingegane pensioenen en opgebouwde aanspraken van pensioenen op basis van de actuariële grondslagen van de Stichting. De actuariële grondslagen zoals vastgelegd in de Actuariële en Bedrijfstechnische Nota zijn met name: • Een rekenrente van maximaal 4%; de voorziening is overeenkomstig de actuariële principes pensioenfondsen berekend op een rekenrente van maximaal 4%, de rekenrente ultimo 2005 was 3.71% gelijk aan de marktrente. Eind 2006 is deze gestegen naar 4.27%. • Sterftetafels: - gehele bevolking mannen 1995-2000 met 2 jaar leeftijdsterugstelling; - gehele bevolking vrouwen 1995-2000 met 2 jaar leeftijdsterugstelling. • Niet-ingegaan wezenpensioen 5% van de voorziening van niet-ingegaan partnerpensioen voor nog niet gepensioneerde deelnemers. • Deelnemers worden geacht een partner te hebben. • Voor latente pensioenverplichtingen jegens partners van (gewezen) deelnemers wordt het leeftijdsverschil tussen man en vrouw op drie jaar gesteld. • Er is geen kostenopslag opgenomen in de voorziening. Bij de bepaling van de VPV is geen rekening gehouden met indexaties na 31 december 2006. De methode voor de berekening van de pensioenverplichtingen is zodanig toegepast dat er geen sprake is van een financieringsachterstand. 10. OMZET Onder de omzet van het Fonds wordt verstaan het totaal van premie-inkomsten en de directe beleggingsopbrengsten. 11. KASSTROOMOVERZICHT Het kasstroomoverzicht is conform de indirecte methode opgesteld. Dit houdt in dat alle ontvangsten en uitgaven ook als zodanig worden gepresenteerd. Onderscheid wordt gemaakt tussen kasstromen uit pensioenuitvoeringsactiviteiten en beleggingsactiviteiten.

32


TOELICHTING BALANS PER 31 DECEMBER 2006 12.

BELEGGINGEN (INCLUSIEF DERIVATEN )


2006

2005

Stand einde vorig verslagjaar

50.163

51.117

Aankopen

23.488

29.391

Verkopen

-/- 31.333

-/- 47.683

Waardewijzigingen

24.780

11.338

STAND EINDE VERSLAGJAAR

67.098

50.163

2006

2005

247.343

220.883

Aankopen

48.783

56.272

Verkopen

-/- 63.592

-/- 90.686

23.429

60.874

255.963

247.343

15.787

10.238

271.750

257.581

ONROERENDGOEDFONDSEN


AANDELEN Stand einde vorig verslagjaar

Waardewijzigingen


Futures posities

BELEGGINGSPORTEFEUILLE AANDELEN

Afgeleide financiële instrumenten ten behoeve van de aandelenbeleggingen worden uitsluitend gebruikt om snel en efficiënt de geografische allocatie (futures) te kunnen wijzigen en valutarisico's (valutatermijncontracten en -opties) af te dekken. De actuele waarde van de futures posities in de aandelenportefeuille bedroeg 479k Euro (ultimo 2005 87k Euro) en is begrepen in de aandelenportefeuille.


33

Van de per balansdatum lopende futures is de volgende specificatie naar aard en omvang te geven. ( IN DUIZENDEN EURO’ S)

Exposure

Exposure

Ultimo 2006

Ultimo 2005

40.692

10.325

-/- 24.426

-

16.266

10.325

2006

2005

Stand einde vorig verslagjaar

330.164

255.407

Aankopen

139.218

435.852

Verkopen

-/- 99.233

-/- 375.767

Waardewijzigingen

-/- 21.233

14.672

348.916

330.164

-/- 15.676

-/- 8.965

333.240

321.199

FUTURES Aandelen aankopen (indexfuture long) Aandelen verkopen (indexfuture short)

TOTAAL INDEXFUTURES


VASTRENTENDE WAARDEN


Futures posities

BELEGGINGSPORTEFEUILLE VASTRENTENDE WAARDEN

Afgeleide financiële instrumenten ten behoeve van de vastrentende waardenbeleggingen worden uitsluitend gebruikt om snel en efficiënt de geografische allocatie (futures) te kunnen wijzigen en valutarisico's (valutatermijncontracten en -opties) af te dekken. De actuele waarde van de futures posities in de vastrentende waardeportefeuille bedroeg 360k Euro (ultimo 2005 51k Euro negatief) en is begrepen in de vastrentende waardeportefeuille.

34


Van de per balansdatum lopende futures is de volgende specificatie naar aard en omvang te geven.


Exposure

Exposure

Ultimo 2006

Ultimo 2005

-/-15.316

-/- 9.016

-

-

FUTURES VRW aankopen (bondfuture long) VRW verkopen (bondfuture short)

13.

VORDERINGEN EN OVERLOPENDE PASSIVA

De vordering met betrekking tot te ontvangen premies staat in onderstaande tabel uitgesplitst. ( IN DUIZENDEN EURO’ S)

2006

2005

92

-

736

1.018

1.104

1.526

94

94

2.026

2.638

PREMIES St. Financiering Voortzetting Pensioenverzekering Werknemersbijdragen Werkgeversbijdragen Inkoopsommen

TOTAAL PREMIES


35

De overige vorderingen staan in onderstaande tabel uitgesplitst. ( IN DUIZENDEN EURO’ S)

2006

2005

8.404

7.557

774

-

Vooruitbetaalde pensioenen

35

1

Overige vorderingen

14

6

9.227

7.564

2006

2005

-

-

Saldi bij banken in rekening-courant

5.521

1.951

TOTAAL LIQUIDE MIDDELEN

5.521

1.951

2006

2005

737

769

OVERIGE VORDERINGEN

Lopende interest Valutatermijncontracten

TOTAAL OVERIGE VORDERINGEN

14.

LIQUIDE MIDDELEN


LIQUIDE MIDDELEN Kasgeldleningen

15.

À

LA CARTE FONDS


À

LA CARTE FONDS

Het saldo à la carte fonds betreft het totaal van de bezittingen van de deelnemers in de prepensioneringsregeling. Onder de schulden staat eenzelfde bedrag aan verplichtingen aan deze deelnemers.

36


16.

STICHTINGSKAPITAAL EN RESERVES

Er is geen Stichtingskapitaal gestort.


2006

2005

Beginsaldo

70.898

51.997

Mutatie

24.465

18.901

TOTAAL BELEGGINGSRESERVE

95.363

70.898

BELEGGINGSRESERVE

De Nederlandsche Bank (DNB) heeft het Pensioenfonds verzocht een beleggingsreserve als buffer tegen calamiteiten te vormen. Daarbij is een ‘norm’ aangegeven van 20 à 30% van het totaal van het vermogen dat in zakelijke waarden is belegd. Het bestuur heeft besloten een deel van de algemene reserve te bestemmen als beleggingsreserve. In 2006 is 24.465k Euro aan de beleggingsreserve toegevoegd. Dit bedrag maakt onderdeel uit van het totale saldo van de rekening van baten en lasten van 37.141k Euro. De beleggingsreserve geeft het saldo weer van de niet-gerealiseerde koersresultaten. ( IN DUIZENDEN EURO’ S)

2006

2005

Beginsaldo

51.789

33.335

Mutatie

37.141

37.355

-/- 24.465

-/-18.901

64.465

51.789

ALGEMENE RESERVE

Toevoeging aan beleggingsreserve

TOTAAL ALGEMENE RESERVE


37


2006

2005

1.786

2.239

-/- 51

-/- 93

-

-/- 750

98

196

-

-

10

194

-

-

1.843

1.786

BESTEMMINGSRESERVE Reserve grondslagwijziging VVO -ers Beginsaldo

Mutaties aan het begin van het jaar Grondslagwijziging huidige VVO-ers Terugbetaling aan de werkgever Intrest Koopsom nieuwe VVO-ers

Mutaties aan het einde van het jaar Beschikbare overrente

TOTAAL BESTEMMINGS RESERVE

De pensioenopbouw van de VVO-regeling valt uiteen in twee delen: • de toekomstige pensioenopbouw op het moment van deelname aan de regeling, en • de toename van de pensioenen uit hoofde van latere pensioengrondslagwijzigingen. De pensioenopbouw vanaf de datum van deelname aan de VVO-regeling tot de pensioendatum van de VVO-er, wordt (conform hetgeen is overeengekomen) op basis van een gelijkblijvende pensioengrondslag door middel van een koopsomstorting ineens afgefinancierd door de werkgever. De kosten van de pensioengrondslagwijziging van de VVO-ers worden in eerste aanleg gefinancierd uit de overrente over de voorziening pensioenverplichtingen van de groep VVO-ers. Indien de overrente (plus de mogelijke overschotten uit voorgaande jaren terzake van die overrente) onvoldoende mocht zijn voor de financiering van de pensioengrondslagwijziging, zal de werkgever een aanvullende koopsom storten. Deze koopsom zal zodanig worden vastgesteld dat de pensioenverplichtingen steeds volledig zijn afgefinancierd. De vaststelling van de overrente geschiedt op basis van het

38


rendement, dat wordt bepaald door rekening te houden met de gerealiseerde beleggingsopbrengsten. 17.

VOORZIENINGEN


2006

2005

512.636

452.776

12.013

59.860

524.649

512.636

PENSIOENVERPLICHTINGEN

Beginsaldo Toevoeging uit jaarresultaat

TOTAAL PENSIOENVERPLICHTINGEN

De volgende twee tabellen bevatten een nadere specificatie van de voorziening pensioenverplichtingen:


39

18.

SPECIFICATIE VERLOOP VOORZIENING PENSIOENVERPLICHTINGEN


2006

2005

512.636

452.776

Benodigde interest op basis van 4% rekenrente

20.485

18.758

Comingservicekoopsom

12.844

13.710

1.485

946

826

798

Benodigd voor indexatie

6.497

8.393

Benodigd als gevolg van invalidering (na wachttijd)

1.300

757

96

-

Toename door toekenning minimumpensioenen

4.845

5.890

Inkomende waardeoverdrachten

1.084

2.103

Risicopremie lang leven

3.843

3.526

Door overlijden ingegaan partner- en wezenpensioen

1.257

879

51

93

1.900

2.693

-

21.475

56.513

80.021

Beginstand

Toename

Backservicekoopsom Risicokoopsom

Benodigd als gevolg van invalidering (voor wachttijd)

Grondslagwijziging VVO Correcties en overige mutaties Toename in verband met wijziging rekenrente

TOTAAL TOENAME VPV

40



2006

2005

826

798

64

-

499

1.491

17.155

14.553

Vrijval door overlijden bij verzekeringen met risico van langleven

1.794

1.003

Vrijval door overlijden bij verzekeringen met risico van kortleven

372

316

2.315

2.000

Afname Risicokoopsom Vrijval als gevolg van revalidering (voor wachttijd) Uitgaande waardeoverdrachten Uitkeringen

Risicopremie kort leven Afname in verband met wijziging rekenrente

21.475

TOTAAL A FNAME VPV

44.500

20.161

TOENAME VPV PER SALDO

12.013

59.860

524.649

512.636

TOTAAL TOENAME VPV


41

SPECIFICATIE OPBOUW VOORZIENING PENSIOENVERPLICHTINGEN NAAR SOORT DEELNEMERS ( IN DUIZENDEN EURO’ S)

31

DECEMBER

2006

31

DECEMBER

Euro

%

319.842

61,0%

366.896

71,6%

52.299

10,0%

29.178

5,7%

Gepensioneerden

152.508

29,0%

116.562

22,7%

TOTAAL VOORZIENING

524.649

100%

512.636

100%

Actieve deelnemers Slapers

Euro

2005 %

PENSIOENVERPLICHTINGEN

19.

SCHULDEN OP KORTE TERMIJN EN OVERLOPENDE PASSIVA


2006

2005

137

4

-

63

Af te dragen inhoudingen

455

430

St. Financiering Voortzetting Pensioenverzekering

400

187

Waardeoverdrachten

909

1.414

Overige

530

616

2.431

2.714

Saldi bij banken in rekening courant Valutatermijncontracten

TOTAAL SCHULDEN OP KORTE TERMIJN EN OVERLOPENDE PASSIVA

20.

NIET IN DE BALANS OPGENOMEN VERPLICHTINGEN

Langlopende contractuele verplichtingen Het Fonds heeft een uitbestedingsovereenkomst afgesloten met Hewitt Associates Outsourcing B.V. voor een periode van 3 jaar, deze periode liep per 1 januari 2007 af en is met 1 jaar verlengd tot 1 januari 2008. De jaarlijks te betalen vergoeding bedraagt circa 600k Euro. De totale verplichting voor de resterende looptijd bedraagt EUR 300k Euro. De verplichting uit hoofde van minimumpensioen is circa 11 Mio Euro.

42


TOELICHTING STAAT VAN BATEN EN LASTEN 2006 21.

OMZET

Onder de omzet van het Fonds wordt verstaan het totaal van premie-inkomsten en de directe beleggingsopbrengsten.

2006

(in duizenden Euro's) Euro

2005 %

Euro

%

Bijdragen van werkgever en werknemers

20.062

54.6%

18.139

59.0%

Directe beleggingsopbrengsten (incl. kosten)

16.665

45.4%

12.597

41.0%

TOTAAL OMZET

36.727

100%

30.736

100%

22.

BIJDRAGEN VAN WERKGEVER EN WERKNEMERS

De bijdragen van werkgever en werknemers kunnen worden gesplitst naar premies, die periodiek zijn en premies, die ineens worden ontvangen. Deze splitsing staat in onderstaande tabel weergegeven. ( IN DUIZENDEN EURO’ S)

2006

2005

13.488

12.555

6.509

6.319

65

-/- 735

20.062

18.139

Periodieke premies •

Werkgever

•

Werknemers

Premies ineens

TOTAAL BIJDRAGEN VAN WERKGEVER EN WERKNEMERS


43

23.

DIRECTE BELEGGINGSOPBRENGSTEN

De directe beleggingsopbrengsten worden in onderstaande tabel gespecificeerd per categorie beleggingen. ( IN DUIZENDEN EURO’ S)

2006

2005

-

-

4.634

4.665

12.718

8.606

45

82

17.397

13.353

Kosten toegerekend aan beleggingen

-/- 732

-/- 756

TOTAAL DIRECTE BELEGGINGSOPBRENGSTEN

16.665

12.597

Onroerend goed Aandelen Vastrentende waarden Liquide middelen/treasury

24.

INDIRECTE BELEGGINGSOPBRENGSTEN

De indirecte beleggingsopbrengsten kunnen als volgt worden gespecificeerd: ( IN DUIZENDEN EURO’ S)

2006

2005

Onroerend goed

24.284

14.673

Aandelen

23.925

60.876

-/- 21.233

11.337

2.111

-/- 5.780

29.087

81.106

Vastrentende waarden Liquide middelen/treasury

TOTAAL INDIRECTE BELEGGINGSOPBRENGSTEN

44


25.

OVERIGE BATEN

De overige baten (167k Euro) bestaan hoofdzakelijk uit restitutie van beheerkosten ING (165k Euro), conform contractuele afspraken. 26.

PENSIOENUITKERINGEN


2006

2005

16.200

13.115

Arbeidsongeschiktheidspensioen

257

283

Partnerpensioen

735

641

26

34

0

6

17.218

14.079


2006

2005

Administratiekosten

1.492

1.584

Ouderdomspensioen

Wezenpensioen Andere uitkeringen

TOTAAL PENSIOENUITKERINGEN

27.

PENSIOENUITVOERINGS-

EN ADMINISTRATIEKOSTEN

Bewaarloon ING

88

Diversen

Kosten toegerekend aan beleggingen

TOTAAL PENSIOENUITVOERINGS- EN ADMINISTRATIEKOSTEN

645

325

2.225

1.909

-/- 732

-/- 756

1.493

1.153


45

28.

RISICOBEHEER EN DERIVATEN

SOLVABILITEITSRISICO Het Fonds wordt bij het beheer van de pensioenverplichtingen en de financiering daarvan geconfronteerd met risico’s. De belangrijkste doelstelling van het Fonds is het nakomen van de pensioentoezeggingen. Voor het realiseren van deze doelstelling wordt gestreefd naar een toereikende solvabiliteit op basis van de marktwaarde van de pensioenverplichtingen. Het belangrijkste risico voor het Fonds betreft het solvabiliteitsrisico, ofwel het risico dat het Fonds niet beschikt over voldoende vermogen ter dekking van de pensioenverplichtingen. De solvabiliteit wordt gemeten zowel op basis van algemeen geldende normen als ook naar de specifieke normen welke door de toezichthouder DNB worden opgelegd. Indien de solvabiliteit van het Fonds zich negatief ontwikkelt, bestaat het risico dat het Fonds de premie voor de onderneming en deelnemers moet verhogen en het risico dat er geen ruimte beschikbaar is voor een eventuele indexatie van opgebouwde pensioenrechten. In het uiterste geval kan het noodzakelijk zijn dat het Fonds verworven pensioenaanspraken en pensioenrechten moet verminderen. De dekkingsgraad van het Fonds op basis van APP bedraagt ultimo 2006 130,8% (2005: 124,3%). Volgens de FTK-normen van de toezichthouder DNB bedraagt de dekkingsgraad ultimo 2006 129,9%. De volgens FTK-normen benodigde dekkingsgraad bedraagt ultimo 2006 119,9%. De aanwezige APP-dekkingsgraad heeft zich als volgt ontwikkeld: SOLVABILITEITSRISICO

2006 %

DEKKINGSGRAAD PER 1 JANUARI

124,3%

Resultaat op beleggingen

2,6%

Resultaat op premies

0,5%

Resultaat op wijziging marktrente

4,1%

Wijziging actuariële grondslagen

-

Overige

-/- 0,7%

DEKKINGSGRAAD PER 31 DECEMBER

130,8%

46


De vereiste dekkingsgraad heeft zich als volgt ontwikkeld: ( IN EURO’ S)

2006

TECHNISCHE VOORZIENINGEN VOLGENS JAARREKENING Aanpassingen aan actuele marktrente

524.649 -/- 20.201

Aanpassingen aan verwachte stijging langleven risico

21.352

Aanpassingen aan opslagen voor toekomstige kosten

2.368

VOORZIENING PENSIOENVERPLICHTINGEN (FTK-WAARDERING)

528.168

Buffers: S1 Renterisico

37.913

S2 Risico zakelijke waarden

79.334

S3 Valutarisico

4.748

S4 Grondstoffenrisico S5 Kredietrisico

142

S6 Verzekeringstechnisch risico

Diversificatie-effect

15.731

-/- 32.944

TOTAAL VEREIST EIGEN VERMOGEN

633.092

Aanwezig vermogen (Totaal activa – schulden)

686.320

SURPLUS

53.228

Bij de berekening van de buffers past het Fonds de standaardmethode toe. Voor de samenstelling van de beleggingen wordt uitgegaan van de strategische asset mix in de evenwichtssituatie.


47

BELEID EN RISICOBEHEER Het bestuur beschikt over een aantal beleidsinstrumenten ten behoeve van het beheersen van deze risico’s. Deze beleidsinstrumenten betreffen: • • •

het beleggingsbeleid; het premiebeleid; het indexatiebeleid.

De keuze en toepassing van beleidsinstrumenten vinden plaats na uitvoerige analyses ten aanzien van te verwachten ontwikkelingen van de verplichtingen en de financiële markten. Daarbij wordt onder meer gebruikgemaakt van ALM-studies. Een ALM-studie is een analyse van de structuur van de pensioenverplichtingen en van verschillende beleggingsstrategieën en de ontwikkeling daarvan in diverse economische scenario’s. De uitkomsten van deze analyses vinden hun weerslag in jaarlijks door het bestuur vast te stellen beleggingsrichtlijnen als basis voor het uit te voeren beleggingsbeleid. De beleggingsrichtlijnen geven normen en limieten aan waarbinnen de uitvoering van het beleggingsbeleid moet plaatsvinden. Ze zijn gericht op de beheersing van de volgende belangrijkste (beleggings)-risico’s. Bij de uitvoering van het beleggingsbeleid wordt gebruikgemaakt van derivaten.

TOTAAL BELEGGINGEN NAAR CATEGORIE

STRATEGISCHE

TOTAAL BELEGGINGEN

TOTAAL BELEGGINGEN

VERDELING CONFORM BELEGGINGSBELEID

NAAR CATEGORIE

NAAR CATEGORIE

%


8,0%

31

DECEMBER

Euro

2006 %

31

DECEMBER

Euro

67.098

10,0%

50.163

2005 %

8.0%

Aandelen

36,0%

255.963

38.1%

247.343

39.4%

Vastrentende waarden

56,0%

348.916

51.9%

330.164

52.6%

TOTAAL BELEGD

100%

671.977

100%

627.670

100%

VERMOGEN

48


29. PREMIEBELEID De beleidsregels van DNB van 30 september 2002 en 21 oktober 2004 (zie in dat document bijlage 2 getiteld ‘APP-beleid’) schrijven voor dat de aan het Fonds afgedragen premie ten minste gelijk dient te zijn aan de ‘minimum te ontvangen bijdrage’, die is afgeleid van de ‘kostendekkende premie’. Deze voorschriften vallen onder de Actuariële Principes voor Pensioenfondsen (APP), die op het jaar 2006 nog van toepassing zijn. Uitgaande van APP-uitgangspunten kan geconcludeerd worden dat de in 2006 betaalde premie groter was dan de minimum te ontvangen bijdrage. Bij het vaststellen van de kostendekkende premie is geen rekening gehouden met de inkoop van het minimumpensioen. Onder het FTK dient voor de inkoop van onvoorwaardelijke pensioenen wel premie te worden geheven. Echter, bij het vaststellen van de kostendekkende premie mag rekening worden gehouden met verwachte overrente. Daar komt bij dat de contante waarde van het nog op te bouwen minimumpensioen (circa 11 Mio Euro) lager is dan het reserveoverschot onder het FTK. 30. INDEXATIEBELEID De indexatie van pensioenrechten en pensioenaanspraken wordt jaarlijks vastgesteld door het bestuur van het Fonds. Er bestaat een ambitie om jaarlijks de pensioenrechten en pensioenaanspraken aan te passen. De indexatie in een jaar is voorwaardelijk, voor de voorwaardelijke indexering is geen bestemmingsreserve gevormd en wordt geen premie betaald. De indexatie bedraagt maximaal de stijging van de consumentenprijsindex (cpi), zoals vastgesteld door het CBS. De pensioenaanspraken voor de actieven zijn dit jaar aangepast met 1,41% (2005: 1,65%); de aanspraken voor de premievrijen en gepensioneerden (middelloon) 1,10% (2005: 0,39%) en voor de premievrijen en gepensioneerden (eindloon) 1,47% (2005: 0.33%). Er is geen recht op toekomstige indexaties. Het is niet zeker of en in hoeverre in de toekomst wordt geïndexeerd. Het Fonds heeft geen geld gereserveerd voor toekomstige indexaties. De voorwaardelijke indexatie wordt gefinancierd uit de overrendementen. 31. M ARKTRISICO Marktrisico omvat de mogelijkheden voor winst of verlies en omvat het prijs(koers)risico, valutarisico en renterisico. De strategie van het Fonds met betrekking tot het beleggingsrisico wordt bepaald door de beleggingsdoelstellingen. Het marktrisico wordt op dagelijkse basis beheerst door BlackRock en ING Investment Management in overeenstemming met de aanwezige beleidskaders en richtlijnen. De overall-marktposities worden periodiek gerapporteerd aan het bestuur. Prijsrisico Prijsrisico is het risico van waardewijzigingen door de ontwikkeling van marktprijzen, die wordt veroorzaakt door factoren gerelateerd aan een individuele belegging, de uitgevende instelling of generieke factoren. Omdat alle beleggingen worden gewaardeerd tegen reële waarde, waarbij waardewijzigingen onmiddellijk in het saldo van baten en lasten worden verwerkt, zijn alle wijzigingen in marktomstandigheden direct zichtbaar in het beleggingsresultaat.


49

Het prijsrisico kan worden gemitigeerd door diversificatie. In aanvulling hierop kan het prijsrisico worden gehedged door het gebruik van afgeleide financiële instrumenten (derivaten), zoals opties en futures. De segmentatie van Onroerendgoedfondsen naar regio is als volgt: SEGMENTATIE NAAR REGIO

31

DECEMBER

EURO

Nederland

2006 %

4.966

31

DECEMBER

EURO

7,4%

2005 %

4.819

9,6%

EU

15.653

23,3%

11.289

22,5%

Overig Europa

46.479

69,3%

34.055

67,9%

TOTAAL ONROEREND -

67.098

100%

50.163

100%

GOEDFONDSEN

Thales belegt in het fonds voor gemene rekening ‘Indirect Real Estate Europe’. Dit fonds belegt op zijn beurt geheel in beursgenoteerde vastgoedfondsen. De aandelenportefeuille kan als volgt worden toegelicht: AANDELENPORTEFEUILLE

31

DECEMBER

EURO

Hoog dividend

-

2006

31

%

EURO

DECEMBER

2005 %

-

17.249

7,0%

Japan

24.382

9,5%

29.539

11,9%

Zuidoost Azië

27.240

10,6%

22.544

9,1%

Noord Amerika

78.651

30,7%

86.101

34,8%

121.739

47,7%

87.619

35,5%

3.951

1,5%

4.205

1,7%

87

0.0%

247.343

100%

Europa Oost Europa Overige

-

TOTAAL AANDELENPORTEFEUILLE

50

255.963

-

100%


Valutarisico Het totaalbedrag dat buiten de euro wordt belegd, bedraagt ultimo jaar circa 32% (2005: 24%) van de beleggingsportefeuille en is voor 50% (2005: 50%) afgedekt door de euro. De belangrijkste valuta daarin zijn USD, JPY en GBP. Het strategische beleid van het Fonds is om alle valutaposities af te dekken, waarbij tijdelijke tactische beleidsruimte aanwezig is tot 70%. Per einde boekjaar is de waarde van de uitstaande valutatermijncontracten EUR 774.000. Het valutarisico wordt in onderstaande tabel weergegeven. De beleggingen in vreemde valuta kunnen per categorie als volgt worden gespecificeerd: BELEGGINGEN VREEMDE VALUTA

31

DECEMBER

2006

31

%

EURO

DECEMBER

2005

PER CATEGORIE

EURO


12.912

5,8%

%

8.410

5,4%

Aandelen

208.427

94,2%

146.293

94,6%

TOTAAL BELEGGINGEN IN

221.339

100%

154.703

100%

VREEMDE VALUTA

De valutapositie voor en na afdekking door valutaderivaten is als volgt weer te geven: VALUTAPOSITIE VOOR-

31

DECEMBER

2006

31

EN NA AFDEKKING DOOR VALUTADERIVATEN

VOOR

VALUTA DERIVATEN

DECEMBER

2005

NETTO POSITIE NA

%

NETTO POSITIE NA

556.625

81,1%

551.398

EUR

486.261

70.364

GBP

45.801

-/- 20.975

24.826

3,6%

14.006

JPY

24.382

-/- 12.487

11.895

1,7%

12.758

USD

76.774

-/- 36.128

40.646

5,9%

37.360

Overige

52.574

52.574

7,7%

20.911

100%

636.433

TOTAAL BELEGGINGEN IN

685.792

-

774

686.566

VREEMDE VALUTA


51

Een restrisico betreft de categorie Overige valuta; deze valuta betreffen valuta in opkomende markten en/of hebben een correlatie met de USD. Het bestuur heeft besloten deze risico’s niet af te dekken. Renterisico Het renterisico is het risico dat de waarden van de portefeuille vastrentende waarden en de pensioenverplichtingen verandert als gevolg van ongunstige veranderingen in de marktrente. De rentegevoeligheid kan worden gemeten door middel van de duration. De duration is de (met de contante waarde van de kasstromen) gewogen gemiddelde resterende looptijd in jaren. DURATION PER CATEGORIE

BALANSWAARDE

31

DECEMBER

2006

Duration van de vastrentende waarden (voor derivaten)

348.556

12,41 jaar

Duration van de vastrentende waarden (na derivaten)

348.916

12,37 jaar

Duration van de nominale pensioenverplichting

524.649

15,1 jaar

DURATION TOTALE BELEGGINGEN

31

DECEMBER

Belegd in obligaties

51,8%

Duration van beleggingen

12,4

Dekkingsgraad

130,8%

Afgedekt

8,4

Duration van de nominale pensioenverplichting

Mismatch

2006

15,1

6,7

Op balansdatum is de duration van de beleggingen aanzienlijk korter dan de duration van de verplichtingen. Er is derhalve sprake van een zogenaamde ‘duration-mismatch’. Dit betekent dat bij een rentestijging de waarde van beleggingen minder snel daalt dan de waarde van de verplichtingen (bij toepassing van de actuele marktrentestructuur) daalt,

52


de dekkingsgraad zal stijgen. Bij een rentedaling zal de waarde van de beleggingen minder snel stijgen dan de waarde van de verplichtingen, waardoor de dekkingsgraad daalt. Bij toepassing van een waardering van de verplichtingen in de jaarrekening tegen maximaal 4% zullen rentewijzigingen boven het niveau van 4% leiden tot wijzigingen in de waarde van de beleggingen, maar heeft dit geen invloed op de waardering van de verplichtingen (dit wordt ook wel de ‘accounting mismatch’ genoemd). Het beleid van het fonds is gericht op verkleining van de ‘duration-mismatch’. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren door het kopen van meer langlopende obligaties in plaats van aandelen (aandelen hebben per definitie een duration van nul), binnen de portefeuille kortlopende obligaties vervangen door langlopende. De samenstelling van de vastrentende waarden naar looptijd is als volgt: SAMENSTELLING VASTRENTENDE

31

DECEMBER

2006

31

%

EURO

DECEMBER

2005

WAARDEN NAAR LOOPTIJD

EURO

Resterende looptijd < 1 jaar

%

8.173

2,3%

13.192

4,0%

21.088

6,0%

19.394

5,9%

Resterende looptijd > 5 jaar

319.656

91,7%

297.578

90,1%

TOTAAL VASTRENTENDE WAARDEN

348.917

100%

333.627

100%

Resterende looptijd 1 jaar < > 5 jaar

32. KREDIETRISICO Kredietrisico is het risico van financiële verliezen voor het Fonds als gevolg van faillissement of betalingsonmacht van tegenpartijen waarop het Fonds (potentiële) vorderingen heeft. Hierbij kan onder meer worden gedacht aan partijen die obligatieleningen uitgeven, banken waar deposito’s worden geplaatst, marktpartijen waarmee Over The Counter (OTC)-derivatenposities worden aangegaan en aan bijvoorbeeld herverzekeraars. Een voor beleggingsactiviteiten specifiek onderdeel van kredietrisico is het settlementrisico. Dit heeft betrekking op het risico dat partijen waarmee het Fonds transacties is aangegaan, niet meer in staat zijn hun tegenprestatie te verrichten waardoor het Fonds financiële verliezen lijdt. Beheersing vindt plaats door het stellen van limieten aan tegenpartijen op totaalniveau, dat wil zeggen met inachtneming van alle posities die een tegenpartij heeft jegens het Fonds. Ter afdekking van het settlement-risico wordt door het Fonds enkel belegd in markten waar een voldoende betrouwbaar clearing- en settlement-systeem functioneert. Voordat


53

in nieuwe markten wordt belegd, wordt eerst onderzoek gedaan naar de waarborgen op dit gebied. Met betrekking tot niet-beursgenoteerde beleggingen, met name OTC -derivaten, wordt door het Fonds enkel gewerkt met tegenpartijen waarmee ISDA/CSA-overeenkomsten zijn afgesloten zodat posities van het Fonds adequaat afgedekt door onderpand. In de onderstaande tabel is de verdeling van de beleggingen naar sector weergegeven: BELEGGINGEN NAAR SECTOR

31

DECEMBER

EURO

2006

31

%

EURO

DECEMBER

2005 %

Overheidsinstellingen

283.256

42,2%

283.813

45,2%

Financiële instellingen

257.575

38,3%

249.106

39,1%

Andere instellingen

131.146

19,5%

94.751

15,7%

TOTAAL BELEGGINGEN

671.977

100%

627.670

100%

Op basis van het valuation-rapporten per eind december, kan de verdeling naar regio als volgt worden weergegeven: BELEGGINGEN NAAR REGIO

31

DECEMBER

EURO

Nederland

2006

31

%

EURO

DECEMBER

2005 %

67.781

10,1%

40.706

6,5%

Andere EU-landen

321.670

47,9%

319.145

50,8%

Rest van Europa

152.253

22,7%

133.786

21,3%

Noord-Amerika

78.651

11,7%

64.641

10,3%

Japan

24.382

3,6%

29.539

4,7%

Zuidoost -Azië

27.240

4,1%

22.604

3,6%

-

17.249

2,7%

627.670

100%

Andere

-

TOTAAL BELEGGINGEN

54

671.977

100%


Ten aanzien van de kredietwaardigheid van de debiteuren van de vastrentende portefeuille kan het volgende overzicht worden gegeven: KREDIETWAARDIGHEID

31

DECEMBER

2006

31

DECEMBER

2005

DEBITEUREN VASTRENTENDE PORTEFEUILLE

EURO

%

EURO

%

Staat

285.951

82,0%

283.147

AAA

1.697

0,5%

3.245

1,0%

AA

29.455

8,4%

23.428

7,1%

A

23.319

6,7%

20.345

6,2%

BBB

-

BB

TOTAAL VASTRENTENDE

85,7%

-

-

-

8.495

2,4%

-

-

348.917

100%

330.165

100%

WAARDE

Inzake concentratie van risico’s kan worden gemeld dat ultimo 2006 geen sprake is van beleggingen in een individuele tegenpartij groter dan 7.7%. 33. LIQUIDITEITSRISICO Liquiditeitsrisico is het risico dat beleggingen niet tijdig en/of niet tegen een aanvaardbare prijs kunnen worden omgezet in liquide middelen, waardoor het Fonds op korte termijn niet aan zijn verplichtingen kan voldoen. Waar de overige risicocomponenten vooral de langere termijn betreffen (solvabiliteit), gaat het hierbij om de kortere termijn. Hoe kan dit risico worden beheerst? Door in het strategische en tactische beleggingsbeleid voldoende ruimte aan te houden voor de liquiditeitsposities. Er moet eveneens rekening worden gehouden met de directe beleggingsopbrengsten en andere inkomsten zoals premies. Ter beperking van het liquiditeitsrisico kan het volgende worden gemeld: • De eerstkomende jaren zullen de inkomende premies het niveau van de uitkeringen overtreffen. • Ultimo 2006 zijn er voldoende obligaties, die onmiddellijk zonder waardeverlies te gelde kunnen worden gemaakt om eventuele onvoorziene uitstroom van geldmiddelen te financieren.


55

34. VERZEKERINGTECHNISCHE RISICO’S (ACTUARIËLE RISICO’S) De belangrijkste actuariële risico’s zijn de risico’s van langleven, overlijden en arbeidsongeschiktheid. Het langlevenrisico is het belangrijkste verzekeringstechnische risico. Langlevenrisico is het risico dat deelnemers langer blijven leven dan gemiddeld verondersteld wordt bij de bepaling van de voorziening pensioenverplichtingen. Als gevolg hiervan volstaat de opbouw van het pensioenvermogen niet voor de uitkering van de pensioenverplichting. Overlijdensrisico Het overlijdensrisico betekent dat het Fonds in geval van overlijden mogelijk een nabestaandenpensioen moet toekennen waarvoor door het Fonds geen voorzieningen zijn getroffen. Dit risico kan worden uitgedrukt in risicokapitalen. Het overlijdensrisico bedraagt 207k Euro positief (2005 was dit 288k Euro negatief). Het resultaat op overlijden is in onderstaande tabel gespecificeerd. RESULTAAT OP OVERLIJDEN

Risicopremie langleven Vrijval door overlijden

RESULTAAT

2006

-/- 3.843 1.794

Resultaat op langleven

-/- 2.409

Risicopremie langleven

2.315

Risicokoopsom

826

Vrijval door overlijden

372

Toekenning partner- en wezenpensioen

-/- 1.257

Resultaat op kortleven

2.256

Resultaat op overlijden

207

Per 31 december 2002 hanteert het Fonds de sterftetafels GBM/V 1995-2000 met voor het Fonds adequate leeftijdsterugstelling. Het Fonds houdt bij de waardering van de pensioenverplichtingen geen rekening met een omrekening naar de meest recente tafels en de sterftetrend (CBS2050-tafels). Het effect wordt geschat op ruim 21 miljoen Euro. Arbeidsongeschiktheidsrisico Het arbeidsongeschiktheidsrisico betreft het risico dat het Fonds voorzieningen moet treffen voor premievrijstelling bij invaliditeit en voor het toekennen van een arbeidsongeschiktheidspensioen. Het resultaat op arbeidsongeschiktheid bedraagt 32k Euro negatief (2005: 757k Euro negatief).

56


De toekenning van behaalbare pensioenaanspraken voor arbeidsongeschikte deelnemers is opgenomen in het resultaat op premies. 35. INDEXATIERISICO (ACTUARIËLE RISICO’S) Het bestuur van het Fonds heeft de ambitie om het pensioen te indexeren. De mate waarin dit kan worden gerealiseerd, is afhankelijk van de ontwikkelingen in de rente, rendement, looninflatie en demografie. Uitdrukkelijk wordt opgemerkt dat de indexatietoezegging voorwaardelijk is. De zogenaamde reële dekkingsgraad geeft zicht op de mate waarin kan worden geïndexeerd (ook wel aangeduid als de indexatieruimte). Voor de bepaling van de reële dekkingsgraad worden onvoorwaardelijke nominale pensioenverplichtingen verdisconteerd tegen een reële, in plaats van de nominale rentetermijnstructuur. Aangezien er op dit moment geen markt voor financiële instrumenten aanwezig is, waaruit de reële rentetermijnstructuur kan worden afgeleid, wordt gebruikgemaakt van een benaderingswijze. De indexatieruimte eind 2006 is vastgesteld op 59%. Op basis hiervan kan worden geconcludeerd dat • als de voorwaardelijke indexatie bij het pensioenfonds volledig wordt toegekend, • als de indexatie gebaseerd zou zijn op de prijsinflatie, en • als de pensioenopbouw en premiebetaling zouden worden gestaakt, er naar verwachting onvoldoende middelen aanwezig zijn om de pensioenen volledig te indexeren. Het thans aanwezige vermogen is echter wel voldoende om onder deze uitgangspunten en volgens deze maatstaf de pensioenen voor 59% te kunnen indexeren. Volledigheidshalve merken wij op dat de indexatieruimte van 59% niet vergelijkbaar is met de verwachte indexatie van 75% uit de ALM-studie van eind 2006. Bij de bepaling van de indexatieruimte van 59% is uitgegaan van een afwikkelscenario en worden toekomstige ontwikkelingen als renteveranderingen, nieuwe toetredingen en premieinkomsten buiten beschouwing gelaten. 36.

OVERIGE NIET-FINANCIËLE RISICO’S

Operationeel risico Operationeel risico is het risico van een onjuiste afwikkeling van transacties, fouten in de verwerking van gegevens, het verloren gaan van informatie, fraude en dergelijke. Dergelijke risico’s worden door het Fonds beheerst door het stellen van hoge kwaliteitseisen aan de organisaties die bij de uitvoering betrokken zijn op gebieden zoals interne organisatie, procedures, processen en controles, kwaliteit geautomatiseerde systemen, enzovoorts. Deze kwaliteitseisen worden periodiek getoetst door het bestuur. Systeemrisico Systeemrisico betreft het risico dat het mondiale financiële systeem (de internationale markten) niet langer naar behoren functioneert, waardoor beleggingen van het Fonds niet langer verhandelbaar zijn en zelfs, al dan niet tijdelijk, hun waarde kunnen verliezen. Net als voor andere marktpartijen, is dit risico voor het Fonds niet beheersbaar.


57

37. SPECIFIEKE FINANCIËLE INSTRUMENTEN (DERIVATEN) Voor de uitvoering van het beleggingsbeleid wordt tevens gebruikgemaakt van financiële derivaten. Als hoofdregel geldt, dat derivaten uitsluitend worden gebruikt voor zover dit passend is binnen het algemene beleggingsbeleid. De portefeuillestructuur en het risicoprofiel, berekend inclusief de economische effecten van derivaten, dienen zich binnen de door het bestuur vastgestelde grenzen (limieten) te bevinden. Het Fonds gebruikt derivaten hoofdzakelijk om de hiervoor vermelde vormen van marktrisico zo veel mogelijk af te dekken. Een van de belangrijkste risico’s bij derivaten is het kredietrisico. Dit is het risico dat tegenpartijen niet aan hun betalingsverplichtingen kunnen voldoen. Dit risico wordt beperkt door alleen transacties aan te gaan met te goeder naam en faam bekend staande partijen. Binnen de mogelijkheden van specifieke financiële instrumenten is gebruikgemaakt van futures en valuta termijn contracten (VTC’s). De waarden van de financiële derivaten kunnen als volgt worden gespecificeerd: SPECIFICATIE DERIVATEN

31

DECEMBER

EURO

Aandelen futures (long)

2006

31

DECEMBER

EURO

751

108

-/- 272

-/- 21

Aandelen futures (totaal)

479

87

Vastrentende waarden futures (long)

360

-

-

-/- 51

Vastrentende waarden (futures)

360

-/- 51

Liquiditeiten (VTC’s)

774

-/- 63

TOTAAL DERIVATEN

1.613

-/- 27

Aandelen futures (short)

Vastrentende waarden futures (short)

58


2005

Overige gegevens FINANCIERING EN UITVOERING FINANCIERINGSOVEREENKOMST Tussen de Stichting en Thales Nederland B.V. is een financieringsovereenkomst afgesloten waarbij Thales Nederland B.V. zich tegenover de Stichting heeft verplicht tot het ten behoeve van alle deelnemers betalen van de totale premie, onder voorbehoud dat bij ingrijpende wijziging van omstandigheden deze verplichting kan worden aangepast. De volledige overeenkomst is opgenomen als bijlage bij het pensioenreglement. UITVOERING VAN DE REGELING De statuten van de Stichting bepalen onder meer dat het bestuur van de Stichting berust bij het bestuur, dat uit zes leden bestaat, waarvan drie leden te benoemen door de directie van Thales Nederland B.V. twee leden te benoemen door deelnemers en één lid te benoemen door (vroeg-)gepensioneerden. De voorzitter van het bestuur is lid van de directie van Thales Nederland B.V. en de secretaris is lid namens de deelnemers. Het bestuur benoemt op voordracht van de directie van Thales Nederland B.V. een medewerker van Thales Nederland B.V. tot manager van het Pensioenfonds, die is belast met de dagelijkse leiding van de Stichting. Tevens bepalen de statuten in artikel 4.5: "Het bestuur is bevoegd een overeenkomst te sluiten met Thales Nederland B.V., waarin wordt bepaald: a) dat Thales Nederland B.V. verplicht is de benodigde werknemers van Thales Nederland B.V. aan de Stichting ter beschikking te stellen, ter vervulling van de bij de Stichting te verrichten werkzaamheden; b) dat de genoemde werknemers van Thales Nederland B.V., voor zover zij niet tot de directie behoren, ondergeschikt zullen zijn aan de manager van het Pensioenfonds; c) dat Thales Nederland B.V. aan haar genoemde werknemers geen instructies zal geven die in strijd zijn met hun verplichtingen tegenover de Stichting; d) dat de door Thales Nederland B.V. ter zake van het voorgaande gemaakte kosten door de Stichting aan Thales Nederland B.V. zullen worden vergoed."


59

ACTUARIËLE VERKLARING OPDRACHT Ingevolge de aan Watson Wyatt B.V. door het bestuur van Stichting Pensioenfonds Thales Nederland te Hengelo verleende opdracht tot actuariële certificering is de financiële positie per 31 december 2006 van het Fonds door mij beoordeeld ten opzichte van de actuariële risico’s die het Fonds loopt. Tevens zijn de overige taken, voor de certificerend actuaris voortvloeiend uit de wet, door mij vervuld. GEGEVENS De gegevens waarop mijn onderzoek is gebaseerd, zijn verstrekt door het Pensioenfonds. Overeenkomstig de richtlijn ‘Samenwerking tussen accountant en actuaris ter zake van de controle van verantwoordingen van verzekeringsinstellingen’ heeft de accountant van het Fonds mij geïnformeerd over de betrouwbaarheid en de volledigheid van de administratieve basisgegevens en de overige uitgangspunten die voor mijn oordeelsvorming van belang zijn. De opgebouwde pensioenaanspraken en -rechten behoren tot de genoemde administratieve basisgegevens. Voor de toetsing van de fondsmiddelen en voor de beoordeling van de financiële positie heb ik mij gebaseerd op de financiële gegevens die ten grondslag liggen aan de jaarrekening 2006. WERKZAAMHEDEN Bij de actuariële beoordeling van de financiële positie zijn conform artikel 10b van de Pensioen- en spaarfondsenwet de aangehouden voorziening pensioenverplichtingen en de overige verzekeringstechnische voorzieningen door mij onderzocht. De uitgangspunten, grondslagen en methoden, die zijn toegepast bij de vaststelling van de verzekeringstechnische voorzieningen, respectievelijk bij de voorbereiding van de uitgevoerde toetsen van de toereikendheid van de fondsmiddelen, heb ik beoordeeld. De berekeningen voor de vaststelling van de voorzieningen en die voor de uitgevoerde toetsen zijn zowel globaal als steekproefsgewijs door mij beoordeeld. Deze beoordelingen zijn zodanig gepland en uitgevoerd, dat met een redelijke mate van zekerheid kan worden gesteld dat de desbetreffende berekeningsresultaten geen onjuistheden van materieel belang bevatten. Voorts heb ik de financiële opzet van het pensioenfonds beoordeeld. De mate van zekerheid waarmee het pensioenfonds de tot balansdatum opgebouwde pensioenverplichtingen zal kunnen nakomen is door mij geëvalueerd. De beschreven werkzaamheden zijn in overeenstemming met binnen het actuariële beroep geldende normen en gebruiken, en vormen naar mijn mening een deugdelijke grondslag voor het hierna te geven oordeel.

60


OORDEEL De bevindingen van de accountant ten aanzien van de door het Fonds verstrekte administratieve basisgegevens zijn zodanig dat die gegevens door mij als uitgangspunt van de daarop voortbouwende en door mij beoordeelde berekeningen zijn aanvaard. Voorzieningen Hiermede verklaar ik mij te kunnen verenigen met het geheel van de methoden en grondslagen voor de berekening van de voorziening pensioenverplichtingen en de overige verzekeringstechnische voorzieningen. Deze voorzieningen zijn, met inachtneming van artikel 9a van de Pensioen- en spaarfondsenwet, getoetst uitgaande van door mij realistisch geachte grondslagen. Naar mijn oordeel is de hoogte van de in de jaarrekening genoemde voorzieningen en de overige verzekeringstechnische voorzieningen, als geheel bezien, op de balansdatum prudent. Toetsing van de fondsmiddelen aan criteria van DNB De toets volgens de richtlijnen van DNB wijst uit dat de op de balansdatum aanwezige middelen van het Pensioenfonds ten minste gelijk zijn aan de door DNB voor de ondergrens gestelde norm. Gemeten naar deze maatstaf is ten aanzien van de verplichtingen, aangegaan tot balansdatum, sprake van dekking. De totale reserves bij het Pensioenfonds zijn op de balansdatum ten minste gelijk aan de daartoe door DNB gestelde norm. FINANCIËLE POSITIE VAN HET PENSIOENFONDS Bij mijn beoordeling van de financiële positie is bepalend de mate van waarschijnlijkheid dat het Pensioenfonds zal kunnen voldoen aan de verplichtingen, aangegaan tot balansdatum. Daarbij worden in aanmerking genomen het streven inzake toeslagen, zoals aan verzekerden meegedeeld, de door DNB gestelde criteria en – eventuele – maatregelen, genomen tot herstel van de financiële positie. De financiële positie van Stichting Pensioenfonds Thales Nederland is naar mijn mening voldoende, mede gelet op de mogelijkheden tot het realiseren van de beoogde toeslagen. Hierbij is in aanmerking genomen dat het toeslagbeleid voorwaardelijk is en dat de beoogde toeslagen naar verwachting ten dele kunnen worden toegekend. Amstelveen, 18 april 2007 Drs. H.D. Panneman AAG verbonden aan Watson Wyatt B.V.


61

Aan: het bestuur van Stichting Pensioenfonds Thales Nederland

ACCOUNTANTSVERKLARING Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit verslag op pagina 26 tot en met pagina 58 opgenomen jaarrekening 2006 van Stichting Pensioenfonds Thales Nederland te Hengelo bestaande uit de balans per 31 december 2006 en de staat van baten en lasten over 2006 met de toelichting gecontroleerd. VERANTWOORDELIJKHEID VAN HET BESTUUR Het bestuur van de stichting is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW respectievelijk de van toepassing zijnde weten regelgeving. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn. VERANTWOORDELIJKHEID VAN DE ACCOUNTANT Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te vo ldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controleinformatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico's van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van de stichting. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van schattingen die het bestuur van de stichting heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.

62


OORDEEL Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Stichting Pensioenfonds Thales Nederland per 31 december 2006 en van het resultaat over 2006 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Verklaring betreffende andere wettelijke voorschriften en/of voorschriften van regelgevende instanties Op grond van de wettelijke verplichting ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e BW melden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Zwolle, 18 april 2007 KPMG Accountants N.V. C. Messina RA


63

BIJLAGE A

INTERNE BENCHMARKINDI CES

AANDELEN: Europa Noord Amerika Japan Overige Verre Oosten Nederland

MSCI Europe Net Total Return MSCI USA Net Total Return MSCI Japan Net Total Return MSCI AC Far East Free (ex Japan) Net Total Return MSCI Nederland Net Total Return

VASTRENTENDE WAARDEN:

Lehman Euro Aggregate Total Return Index

INDIRECT ONROEREND GOED:

GPR 250 Europe (Free Float) UK capped at 20%

64


STICHTING PENSIOENFONDS THALES NEDERLAND JAARVERSLAG 2006

Recommend Documents