Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
Inhoudsopgave
Jaarverslag 1. 2. 3. 4. 5.
5 Profiel Kerncijfers Verslag van het verantwoordingsorgaan Visitatiecommissie Verslag van het bestuur
Jaarrekening 6. 7. 8. 9. 10. 11.
43 Balans per 31 december 2012 Staat van baten en lasten over 2012 Kasstroomoverzicht over 2012 Toelichting grondslagen Toelichting op de balans Toelichting op de staat van baten en lasten
Overige gegevens 12. 13. 14. 15.
7 13 15 19 21
Bestemming saldo van baten en lasten Gebeurtenissen na balansdatum Actuariële verklaring Controleverklaring van de onafhankelijke accountant
44 47 49 51 55 71 81 83 85 87 89
Pagina 3 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
Pagina 4 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
Jaarverslag
Pagina 5 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
Pagina 6 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
1. 1.1.
Profiel Doelstelling Het pensioenfonds heeft ten doel het uitkeren of het doen uitkeren van pensioenen en/of toeslagen op de pensioenen aan deelnemers, gepensioneerden, gewezen deelnemers, en hun nabestaanden en exechtgenoten in de gevallen en onder de voorwaarden, zoals nader geregeld in de pensioenreglementen en de addenda behorende bij deze reglementen. Het pensioenfonds is statutair gevestigd in Amsterdam.
1.2.
Algemeen In het verslagjaar is door het bestuur van het Pensioenfonds acht maal vergaderd volgens een vooraf vastgesteld vergaderschema en is een veelvoud aan onderwerpen behandeld. Verder is extra vergaderd op 3 april 2012 (bespreking van het concept- crisisplan), 22 oktober 2012 (ontwikkelen van beleid ten aanzien van bestuursmodel, wel of niet hanteren van de RTS inclusief UFR en te maken keuze tussen nominaal en reëel kader en op 23 november 2012 (beleggingsdag: vaststellen van het te voeren beleggingsbeleid in 2013). De in 2012 behandelde onderwerpen hadden vooral betrekking op:
Financiële positie van het pensioenfonds (herstelplan, afrekening 2012, prognose 2013 en ontwikkeling van dekkingsgraad); Uitwerking van de inrichting van het vermogensbeheer (periodieke beleggingsrapportages, FTKrapportages); (Uitwerking van het) Crisisplan; Premiebeleid (toepassen AG-prognosetafel 2012-2062, nominaal versus reëel kader); Rentetermijn Structuur (te hanteren RTS voor beleggingsbeleid, premie- en indexatiebeleid en de hanteren RTS voor de gevolgen uit het herstelplan); Dienstverlening KAS BANK N.V. met ingang van 1 januari 2013; Beleggingsbeleid (risicobudget, mandaten en beleggingsplan 2013); Vormgeven en uitwerken van het riskmanagement; Deskundigheidsbevordering van het bestuur; Themaonderzoek van De Nederlandsche Bank (uitbesteding vermogensbeheer); Wijzigingen/harmoniseren van pensioenreglementen (aanpassing van het A-reglement en het “2009 reglement” aan het Aegon modelreglement; Communicatiebeleid (operationaliseren van website voor communicatie met actieve deelnemers); Toeslagverlening per 1 januari 2011 respectievelijk 1 januari 2012 van de door het pensioenfonds uitgevoerde regelingen; Wetgeving inzake versterking van het bestuur van pensioenfondsen; Gevolgen voor pensioenfonds in verband met het afsluiten van een Pensioenakkoord/Lenteakkoord; Verlenging (garantiecontract) SMM-middelloonregeling; Aanstellen en benoeming directeur; (invulling van) Vacatures bestuur en Pensioenraad.
In 2012 zijn evenals in voorgaande jaren afspraken gemaakt tussen het Pensioenfonds, Aegon, werkgevers en Ernst & Young Accountants LLP over de controle op de juistheid en volledigheid van de deelnemersbestanden. Verder is met alle betrokken partijen de planning voor het jaarverslag en actuarieel rapport 2012 afgestemd, waarbij rekening is gehouden met de door het Verantwoordingsorgaan uit te voeren werkzaamheden om tot een oordeel te komen over het door het bestuur van het pensioenfonds gevoerde beleid.
Pagina 7 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
1.3.
Organisatie
1.3.1.
Werkorganisatie Het pensioenfonds beschikt als gevolg van de sterk toegenomen werkzaamheden per 1 januari 2013 over twee beroepskrachten te weten: 1. Directeur (benoemd per 1 januari 2013); 2. Ambtelijk secretaris. Verder is de pensioen- en uitkeringsadministratie uitbesteed aan Aegon Administratieve Dienstverlening B.V., terwijl het vermogensbeheer is ondergebracht bij TKP Investments te Groningen. De Kas Bank oefent per 1 januari 2013 de custodianfunctie uit, controleert de door vermogensbeheerders in rekening gebrachte (performance) fee´s en verzorgt de maandelijks (aanvullende) risicorapportages.
1.3.2.
Organen De samenstelling van de belangrijkste organen binnen het pensioenfonds is als volgt: Naam Bestuur Vertegenwoordigers namens de werkgevers: Mw G. Veersma-Kooij (voorzitter) P. Mannaert (voorzitter BAC), afgetreden per 1 januari 2013 in verband met benoeming tot directeur W. Bybau (secretaris) J. Leenaars Vertegenwoordigers namens de werknemers: F. van Delden W.B. Dresselhuys P. van Driessen P. van Heuven (afgetreden per 1 april 2012), vacature Dagelijks Bestuur (DB) Mw G. Veersma-Kooij (voorzitter) W. Bybau P. van Driessen P. Mannaert (directeur) H. Veerling (ambtelijk secretaris) Pensioenbureau P. Mannaert (directeur, aangesteld per 1 januari 2013) H. Veerling (ambtelijk secretaris) BeleggingsAdviesCommissie (BAC) J. Leenaars P. Mannaert (voorzitter) W.B. Dresselhuys H. Veerling (ambtelijk secretaris) Mw. M. Oomkes (TKP Investments) D. van Ek (Mercer B.V.) Pensioenraad Namens kiesgroep A-regeling (6 zetels): L. Bussink (voorzitter) H. Castillion Pagina 8 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
Pensioenraad (vervolg) R. Hanegraaf (afgetreden per 20 maart 2012), vacature A. Gudden (afgetreden per 15 maart 2013), vacature Mw. S. van Hoppe H. Esmeijer Plaatsvervangend lid kiesgroep A-regeling G. Laan Namens kiesgroep Sanoma 2009 pensioenregeling (3 zetels) M. van Benthem R. Kraaijeveld M. de Ruijter (afgetreden per 24 januari 2013), vacature Namens kiesgroep SMM-middelloonregeling (2 zetels): K.Kielman (afgetreden per 1 januari 2013), vacature H. Wognum Namens kiesgroep pensioengerechtigden (3 zetels): D. van der Laan H. van Ham (afgetreden per 31 maart 2012), vacature Vacature (sinds 1 januari 2011) Risicomanagementgroep (RMG) J. Leenaars J. KindersVroklage H. Castillion Verantwoordingsorgaan Vertegenwoordigers namens de werkgevers S. van de Luur (voorzitter) M. Marseille (afgetreden per 1 januari 2013) A. Balistreri (benoemd per 22 april 2013) S. Groenendijk Vertegenwoordigers namens de werknemers H. Castillion H. Wognum Mw. S. van Hoppe Vertegenwoordigers namens pensioengerechtigden D. van der Laan Vacature (sinds 1 januari 2011) Vacature (sinds 23 juli 2011) Compliance officer M. Marseille (afgetreden per 1 januari 2013) D. van den Berg (benoemd per 1 januari 2013) 1.3.3.
Interne beheersingsorganisatie Het bestuur is verantwoordelijk voor het uitvoeren van controlemaatregelen gericht op het adequaat beheersen van alle voorkomende bedrijfsprocessen, met inbegrip van een juiste en volledige registratie en verslaglegging van de gegevens van het pensioenfonds. Als uitvloeisel van die verantwoordelijkheid wordt gestuurd op het zoveel mogelijk beperken van risico‟s die samenhangen met de uitbestede processen.
Pagina 9 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
Bij de controle op de beheersing van de te onderscheiden bedrijfsprocessen maakt het bestuur van het pensioenfonds gebruik van afgegeven ISAE 3402-2012 rapporten, risicoanalyses, alsmede van periodieke rapportages zoals in de service level agreements (SLA‟s) zijn overeengekomen. In 2011 is een risicoanalyse uitgevoerd. In deze analyse zijn aanbevelingen gedaan om de beheersing van de risico‟s verder te optimaliseren. Op basis van deze aanbevelingen uit de risicoanalyse heeft het bestuur van het pensioenfonds op 7 december 2011 besloten dat het riskmanagement verder vorm gegeven zal worden door een Risicomanagementgroep bestaande uit de heren J. Leenaars, J. KindersVroklage en H. Castillion (toegetreden in 2012) Voor een verdere toelichten wordt verwezen naar hoofdstuk 5.7.3. van het bestuursverslag. In 2012 is in samenwerking met de afdeling Riskmanagement van Sanoma door CPI Governance een control framework opgesteld. Vanaf medio 2013 zullen aan de hand van het control framework systematisch alle procesrisico‟s worden getest. Het (voltallige) bestuur vergadert in beginsel zo veel als noodzakelijk is om alle voorkomende aangelegenheden te bespreken en te bezien of de voortgang van de processen naar behoren verloopt. De te behandelen onderwerpen in de bestuursvergaderingen worden voorbereid in de vergaderingen van het Dagelijks Bestuur. Voor wat betreft de controle op integriteit heeft het pensioenfonds een gedragscode opgesteld. De naleving van de gedragscode door bestuur, Pensioenraad, directeur en ambtelijk secretaris wordt jaarlijks gecontroleerd door de compliance officer. Voor de toetsing van de in het bestuur aanwezige deskundigheid hanteert het bestuur in principe het deskundigheidsplan. In 2012 is een aanzet gegeven voor het actualiseren van het huidige plan door middel van het per bestuursfunctie ontwikkelen c.q. vaststellen van competenties en bevoegdheden. Op basis hiervan zal het deskundigheidsplan in 2013 verder worden uitgewerkt en vastgesteld. De gedragscode (compliance) en het deskundigheidsplan worden ten minste één maal per jaar in een bestuursvergadering besproken. De administratie en het vermogensbeheer zijn in 2012 uitbesteed. Voor wat betreft de controle op de administratie en het vermogensbeheer, laat het bestuur de administrateur en vermogensbeheerder verantwoording afleggen onder meer door middel van het zowel incidenteel en als periodiek verstrekken van rapportages en overzichten. Voor de controle op het vermogensbeheer maakt het pensioenfonds sinds medio 2012 ook gebruik van de dienstverlening (risicorapportages, controle op de in rekening gebrachte fee´s door vermogensbeheerders) van de KAS BANK N.V. Gedragscode/Rapportage compliance officer Het bestuur heeft op 4 april 2012 de heer M. Marseille formeel benoemd als compliance officer. In verband met het aanvaarden van een nieuwe functie is de heer M. Marseille per 1 januari 2013 afgetreden. Als zijn opvolger is per 1 januari 2013 benoemd de heer D. van den Berg. Door de compliance officer zijn de bestuursleden, de leden van de pensioenraad, de directeur en de ambtelijk secretaris als “insiders” aangemerkt. De compliance officer heeft evenals in voorgaande jaren alle verbonden personen schriftelijk de vraag voorgelegd of zij zich aan de gedragscode hebben gehouden en of er persoonlijke transacties hebben plaatsgevonden die gemeld hadden moeten worden. Op basis van de ontvangen reacties en zijn waarnemingen heeft de compliance officer op 22 mei 2013 het bestuur gerapporteerd dat over de periode 1 januari tot en met 31 december 2012 hem geen signalen hebben bereikt dat de gedragscode door de bestuursleden, directeur, ambtelijk secretaris en leden van de Pensioenraad niet is nageleefd of dat er persoonlijke transacties hebben plaatsgevonden die door betrokkenen gemeld hadden moeten worden.
Pagina 10 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
1.4.
Betrokken externe partijen
1.4.1.
Uitbesteding Het bestuur heeft sinds 1 januari 2011 (de pensioen)administratie en administratieve dienstverlening voor het maken van het jaarverslag uitbesteed aan Aegon Administratieve Dienstverlening B.V. , terwijl het vermogensbeheer met uitzondering van de beleggingen in private equity uitbesteed is aan TKP Investments te Groningen. Voor het beheer van de beleggingen in private equity (Euro Choice IV en Euro Choice V) maakt het pensioenfonds gebruik van de diensten Akina Ltd. te Zürich (Zwitserland). Het intern toezicht door middel van visitatie wordt eens per drie jaar uitgevoerd. In 2012 heeft opnieuw visitatie (vorige visitatie in 2009) plaats gevonden. Deze visitatie is uitgevoerd door Edmond Halley Pensioenmanagement B.V. te Utrecht. Aegon Levensverzekering N.V. (Service Center Pensioen), Aegon Investment Management B.V., TKP Investments B.V en KAS BANK N.V. beschikken over een ISAE 3402 rapport over 2012. Het ISAE 3402-2012 rapport van Akina Ltd. is door het pensioenfonds eind april 2013 bij de onderneming opgevraagd en tot op heden (ultimo mei 2013) niet ontvangen. Accountant Ernst & Young Accountants LLP Adviserend Actuaris Mercer (Nederland) B.V. Certificerend Actuaris Mercer (Nederland) B.V. Beleggingsadviseur Mercer (Nederland) B.V. Vermogensbeheerder(s) TKP Investments B.V. te Groningen Akina Ltd. (vermogensbeheer Private Equity) te Zurich (Zwitserland) KAS BANK N.V. (risicobeheer) te Amsterdam Administrateur Aegon Administratieve Dienstverlening B.V. , te Den Haag. (Her)verzekeringsmaatschappij Aegon Levensverzekering N.V., te Den Haag. Custodian KAS BANK N.V. te Amsterdam.
Pagina 11 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
Pagina 12 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
2.
Kerncijfers 2012
2011
2010
2009
2008
5
7
6
6
6
Deelnemers (aantallen) Actieven - A-regeling - Regeling 2009 - SMM-middelloonregeling Arbeidsongeschikten
1.818 1.216 462 140 67
1.910 1.302 399 209 62
1.881 1.547 135 199 59
1.975 1.685 77 213 61
2.092 1.864 n.v.t. 228 48
Subtotaal Gewezen deelnemers Gepensioneerden
1.885 1.940 356
1.972 1.906 305
1.940 1.814 227
2.036 1.682 180
2.140 1.432 122
Totaal aantal deelnemers
4.181
4.183
3.981
3.898
3.694
9.135 53.875 253.301
8.703 64.900 212.124
8.535 51.872 183.213
10.082 24.659 160.860
24.958 341.269
8.460 294.187
2.650 246.270
10.036 205.637
44.285
13.271
25.995
14.770
(21.201)
387.706 359.633 6.483 10.439 11.151
351.402 328.505 3.018 10.050 9.829
288.312 270.751 929 9.539 7.093
249.060 234.558 218 9.180 5.104
240.836 227.247 n.v.t. 9.236 4.353
112,1
104,0
109,6
106,3
90,7
22.674 18.872 13.114
22.412 18.600 12.963
21.997 18.351 12.723
21.776 18.126 12.595
21.363 n.v.t. 12.356
17.112
17.112
17.112
17.112
17.112
Aangesloten werkgevers1
Bedragen (x € 1.000) Beleggingen voor risico pensioenfonds - Vastgoedbeleggingen 8.046 - Aandelen 90.200 - Vastrentende waarden 304.383 - Overige beleggingen (incl. beleggingsvorderingen) 3.485 - Totaal beleggingen 406.114 Stichtingskapitaal en reserves Technische voorzieningen - A-regeling - Regeling 2009 - Prepensioenregeling - SMM-middelloonregeling Dekkingsgraad (%)2 Franchises (in hele euro‟s)3 - A-regeling - Regeling 2009 - SMM-middelloonregeling - SMM-middelloonregeling inzake Golf Media
1 2
3
Waarvan 4 premiebetalend (premiebetaling voor Sanoma Learning vindt plaats door uitgeverij Malmberg). De dekkingsgraad is als volgt berekend: (Eigen Vermogen + Technische voorziening voor rekening van het pensioenfonds) / Technische voorziening voor rekening van het pensioenfonds. De technische voorziening voor rekening van het pensioenfonds is in deze formule gelijk aan de A-regeling & regeling 2009. Deze regelingen worden vanaf 1 januari 2011 in eigen beheer uitgevoerd (tot 1 januari 2011 herverzekerd op basis van een kapitaalcontract). Per september 2012 is de rekenrente gewijzigd van RTS-3 maandsmiddeling in RTS op basis van 3-maandsmiddeling inclusief een Ultimate Forward Rate van 4,2% voor de verplichtingen die een looptijd hebben van meer dan 20 jaar. Op basis van de oude systematiek RTS 3 maandsmiddeling bedraagt de dekkingsgraad per 31 december 2012 106,7%. Vanaf 1 januari 2008 respectievelijk 1 januari 2009 voert de Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland de SMM-middelloonregeling respectievelijk de Sanoma 2009 pensioenregeling uit. Pagina 13 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
2012
2011
2010
2009
2008
17.538 17.538 14.676
14.560 14.560 13.042
14.416 14.368 12.854
20.048 16.270 14.048
22.819 20.348 19.878
Pensioenuitkeringen
6.138
4.944
3.820
2.770
2.081
Pensioenuitvoeringskosten5
1.211
1.035
766
766
633
Kosten pensioenbeheer per deelnemer (in hele euro‟s)
383
357
56.919
34.989
38.302
28.085
(10.043)
4 0 4
24 0 24
73 0 73
0 0 0
21 0 21
(61)
(59)
250
(190)
(204)
16,60
12,01
15,47
12,82
(4,63)
Premiebijdragen4 - Feitelijke premie - Kostendekkende premie - Gedempte premie
Beleggingsresultaten voor risico pensioenfonds6 Overrente - Prepensioenregeling7 - SMM-middelloonregeling Interestbaten en –lasten Beleggingsrendement (%)
4
5
6
7
In de premiebijdrage 2008 zit de backservice last van twee collectieve salarisstijgingen. In de premiebijdrage 2009 zijn twee extra stortingen begrepen van werkgevers , te weten: a) in het kader van het herstelplan (€ 3.554.000) en b) in verband met de kostendekkendheid van de premie (€ 1.036.000). In de premiebijdragen van zowel 2009 als 2010 zijn geen backservice koopsommen begrepen in verband met collectieve salarisstijgingen, terwijl in de premiebijdragen van 2011 en 2012 backservicelasten zijn begrepen als gevolg van collectieve salarisstijgingen per 1 juli 2011 (1%) en per 1 januari 2012 (1%). In de premiebijdragen over 2011 is in tegenstelling tot 2009 niet begrepen de storting/herstelbetaling van € 3.967.578 in het kader van het herstelplan. De storting/herstelbetaling is in 2011 gepresenteerd als overige bate. Betreft de kosten van pensioen- en vermogensbeheer. Voor een specificatie wordt verwezen naar paragraaf 11.6 Pensioenuitvoeringskosten. Na aftrek van beheerkosten van de garantiecontracten (€21.995) en managementfee (€ 83.305) bedraagt het rendement over 2012 € 56.813.880. Het rendement over de jaren 2008 tot en met 2011 is het netto rendement na aftrek van kosten. De overrente van de prepensioenregeling was in 2008 negatief en wordt op grond van het garantiecontract niet direct bij het pensioenfonds in rekening gebracht. De negatieve overrente wordt geactiveerd op de balans van het gesepareerde beleggingsdepot en verrekend met toekomstige positieve overrentes. Voor 2008 wordt daarom een overrente van € 0 gepresenteerd. In 2010 is de overrente van het 4% NUV-depot € 248.603 positief (2009 € 65.630,-- positief). Deze positieve overrente wordt echter verrekend met de geactiveerde negatieve overrente ad € 878.067 uit voorgaande jaren. In 2012 is de overrente € 247.815 positief (2011: € 276.927 negatief). De geactiveerde negatieve overrente bedraagt per 1 januari 2013 € 658.576 ( 1 januari 2012 € 906.391). Pagina 14 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
3. 3.1.
Verslag van het verantwoordingsorgaan Algemeen In 2013 is het Verantwoordingsorgaan (VO) twee keer bijeen geweest om tot een oordeel te komen over het door het bestuur van het pensioenfonds gevoerde beleid over 2012. Op 29 mei 2013 heeft een afvaardiging van het VO overleg gevoerd met het bestuur over de beleidsaspecten waar het VO zich op heeft gericht. Voor het oordeel van het VO wordt verwezen naar 3.3 Oordeel van het Verantwoordingsorgaan. De reactie van het bestuur op het oordeel van het Verantwoordingsorgaan is opgenomen in 3.4.
3.2.
Samenstelling Verantwoordingsorgaan De per 1 januari 2013 ontstane vacature in de werkgeversafvaardiging door het aftreden van de heer M. Marseille is per 22 april 2013 ingevuld door de benoeming van mevrouw A. Balistreri. De ontstane vacature door het aftreden van de heer K. de Boer per 23 juli 2011 heeft het bestuur tot op heden niet kunnen invullen. In het verslagjaar heeft het VO twee vacatures binnen de afvaardiging namens pensioengerechtigden. Vooralsnog zijn deze vacatures niet ingevuld. Voor het verslagjaar 2013 zal het VO in samenspraak met het bestuur bezien of en hoe deze vacatures zullen worden ingevuld. Bij het wel of niet invullen van de vacatures zal het tijdstip van het inwerking treden van de Wet versterking bestuur pensioenfondsen mede bepalend zijn. Voor de huidige samenstelling van het VO wordt verwezen naar hoofdstuk 1.3.2. (organen).
3.3.
Oordeel van het Verantwoordingsorgaan Het VO heeft in het kader van haar taakuitvoering onder andere kennis genomen van het bestuursverslag, de jaarrekening 2012, de notulen van bestuursvergaderingen, schriftelijke reactie van het bestuur op door het VO gestelde vragen, alsmede van de correspondentie met aangesloten werkgevers en adviseurs. Om tot een oordeel te komen over het gevoerde beleid in 2012 heeft het VO zich vooral gericht op de volgende beleidsaspecten: A. B. C.
Crisisplan Risk Management – uitbesteding pensioenadministratie Opvolging opmerkingen 2011
Bij de behandeling van de genoemde beleidsaspecten heeft het VO vooral gekeken naar de evenwichtigheid van de belangenafweging die het bestuur heeft gemaakt betreffende de genomen beslissingen. Hierbij heeft het VO zich gericht op de belangen van actieve deelnemers, gewezen deelnemers, pensioengerechtigden en aangesloten werkgevers. A . Crisisplan Sinds 1 mei 2012 moeten alle pensioenfondsen beschikken over een financieel crisisplan. Het VO heeft kennis genomen van het door het bestuur opgestelde concept crisisplan. Tevens heeft het VO kennis genomen van een wijzigingsvoorstel van de pensioenraad en het aangepaste concept crisisplan. Tot slot heeft het VO kennis genomen van de uitkomsten van een sectorbreed onderzoek naar de kwaliteit van crisisplannen door DNB en AFM. Naar aanleiding van deze stukken en de hierop volgende discussie met het bestuur is het VO van mening dat bij het opstellen van het crisisplan het bestuur een zorgvuldige afweging heeft gemaakt van de belangen van de betrokken partijen. Het bestuur heeft adequaat gereageerd op een advies voor aanpassing van het crisisplan zoals voorgesteld door de pensioenraad.
Pagina 15 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
Het VO constateert wel dat over het bestaan, dan wel de totstandkoming van het crisisplan op geen enkele wijze werd gecommuniceerd naar deelnemers en gewezen deelnemers. Alleen de pensioenraad is hierbij betrokken geweest. Het VO adviseert om hierover alsnog duidelijker te communiceren, ook indien niet acuut sprake is van een crisissituatie. B. Riskmanagement– uitbesteding pensioenadministratie Aegon Administratie BV heeft in december 2011 een nieuw softwaresysteem geïnstalleerd dat in januari en februari 2012 tot problemen heeft geleid met het uitkeren van 8% van de pensioenen. De achtergrond van de ontstane problematiek is door Aegon toegelicht aan het bestuur in het eerste kwartaal van 2012. De conclusie was dat de oorzaak van de problemen het gevolg zijn van de conversie naar een nieuw uitkeringssysteem. Aegon heeft besloten met ingang van 1 januari 2012 over te gaan naar een nieuw uitkeringssysteem om de volgende redenen:
betere communicatiemogelijkheden betreffende de (verstrekte) uitkeringen naar deelnemers/pensioengerechtigden; betere specificaties bij aanvang en wijziging van uitkeringen (bruto-netto traject).
Van de aanloopproblemen als gevolg van de implementatie van het nieuwe uitkeringssysteem heeft het pensioenfonds Sanoma de gevolgen gemerkt in de periode januari tot en met maart. In deze periode zijn een deel van de uitkeringen niet, onjuist en in januari 2012 ook te laat betaald. Naar aanleiding van deze situatie heeft het VO met het bestuur gesproken over de risk management maatregelen, in dit specifieke geval rondom de uitbesteding van de pensioenadministratie. Het VO constateert dat het bestuur in belangrijke mate vertrouwd heeft op externe partijen, zowel voor de uitvoering van de pensioenadministratie als voor controles op de juistheid en volledigheid van de deelnemersadministratie (jaarlijkse controles door accountant en adviseur van het pensioenfonds). Dit voorval heeft ertoe geleid dat het bestuur een meer proactieve rol is gaan spelen. Dit heeft zich inmiddels vertaald naar structureel en frequenter overleg met Aegon. C. Opvolging opmerkingen 2011 Het VO heeft in haar oordeel over het gevoerde beleid in 2011 een aantal zaken aan de orde gesteld waarop het bestuur aangaf hier gedurende 2012 nadere invulling aan te geven. Als onderdeel van de deskundigheidsbevordering zouden in het derde kwartaal van 2012 de vereiste (bestuurlijke) competenties voor de verschillende rollen binnen het bestuur in detail worden uitgewerkt. Daarmee zou het deskundigsheidsplan definitief worden vastgesteld. Het bestuur heeft aangegeven dat men hier als gevolg van andere prioriteitstelling nog niet aan toe is gekomen. Het VO onderschrijft de reactie van het bestuur dat de huidige bestuursleden reeds enkele termijnen aan het bestuur deelnemen en tevens via seminars, publicaties en deelname aan de Kring van Pensioenspecialisten investeren in het op peil houden van de vereiste deskundigheid. Het VO adviseert echter ook om deskundigsheidsbevordering steviger te verankeren in het beleid door middel van de vorig jaar voorgenomen detail uitwerking van het deskundigheidsplan. Tot slot onderschrijft het VO de signalering van het bestuur dat de belangrijkste hiaten binnen de bestuurscompetenties zijn gelegen in het risicomanagement van uitbestede diensten alsmede communicatie. Het VO is daarom positief door te constateren dat het bestuur voornemens is een eigen communicatiekanaal naar deelnemers te ontwikkelen door middel van een eigen pensioenwebsite en het hanteren van een risico control framework om effectief risico‟s te mitigeren. Het VO gaat ervan uit dat hiermee tevens verdere invulling wordt gegeven aan een proactief communicatiebeleid.
Pagina 16 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
Met inachtneming van bovengenoemde punten onderschrijft het VO dat het beleid zoals neergelegd in het jaarverslag 2012 van de Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland naar behoren is uitgevoerd. Amsterdam, 6 juni 2013
S. van de Luur Voorzitter
3.4.
H. Wognum Vice-voorzitter
Reactie bestuur op de bevindingen van het Verantwoordingsorgaan Het Verantwoordingsorgaan heeft zich bij zijn oordeelsvorming over het door het bestuur gevoerde beleid in 2012 vooral gericht op de volgende beleidsaspecten: A. B. C.
Crisisplan Risk Management – uitbesteding pensioenadministratie Opvolging opmerkingen 2011
Het bestuur van de Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland heeft op 29 mei 2013 de bevindingen en vragen over de in het verslagjaar 2012 beoordeelde beleidsterreinen van het Verantwoordingsorgaan ontvangen. Op de bevindingen en vragen van het Verantwoordingsorgaan heeft het bestuur van het pensioenfonds op 24 mei 2013 schriftelijk gereageerd. Vervolgens zijn in een gezamenlijk overleg van bestuur en Verantwoordingsorgaan op 29 mei 2013 de bovengenoemde beleidsterreinen besproken en door het bestuur van het pensioenfonds toegelicht. Op verzoek van het VO heeft het bestuur op 30 mei 2013 schriftelijk een nadere toelichting gegeven op vragen van het VO ontstaan tijdens het overleg van 29 mei 2013. In het overleg met het VO heeft het bestuur haar waardering uitgesproken over de gehanteerde werkwijze en (thematische) clustering van de onderwerpen die het Verantwoordingsorgaan heeft beoordeeld. De aanbevelingen en kanttekeningen van het Verantwoordingsorgaan met betrekking Crisisplan (A), Riskmanagement (B) en de opvolging van de opmerkingen/kanttekeningen over 2011 (C) worden door het bestuur onderschreven. Aan de adviezen van het VO om de deskundigheidsbevordering steviger te verankeren in het beleid door middel van een detail uitwerking van het deskundigheidsplan, de hiaten in de bestuurscompetenties in het risicomanagement van uitbestede diensten en de communicatie naar deelnemers zal door het bestuur van het pensioenfonds in 2013 een hoge prioriteit worden toegekend. Voorbereidingen voor de ontwikkeling van een betere communicatie (eigen pensioenwebsite voor het pensioenfonds) naar deelnemers zijn reeds in gang gezet. Hetzelfde geldt voor de adviezen aangaande het risicomanagement (risico control framework). De verdere uitwerking van deze aanbevelingen zal in de tweede helft van 2013 plaats vinden. Amsterdam, 6 juni 2013
G. Veersma-Kooij Voorzitter
P. van Driessen Vice-voorzittter
Pagina 17 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
Pagina 18 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
4.
Visitatiecommissie De visitatiecommissie bestaande uit mevrouw drs. Els Janssen MPLA en de heren drs. Jeroen Tuijp AAG en Hans Steijger van Edmond Halley Pensioenmanagement heeft in de periode september-december 2012 de visitatie (1e visitatie gedaan in 2009) bij de Stichting Pensioenfonds Sanoma Magazines Nederland uitgevoerd en afgerond. De Visitatiecommissie heeft zich een oordeel gevormd over het functioneren van het bestuur en het pensioenfonds vanuit de volgende vijf aspecten die de STAR voor het intern toezicht heeft geformuleerd:
De De De De De
beleids- en bestuursprocedures. beleids- en bestuursprocessen. checks en balances wijze waarop het fonds wordt aangestuurd wijze waarop door het bestuur wordt omgegaan met de risico‟s op de langere termijn.
Bij het formuleren van het oordeel heeft de Visitatiecommissie zich gebaseerd op de verstrekte informatie en de inhoud van een zevental interviews gehouden op 7 november 2012 met bestuurders, adviseurs, uitvoerders en organen van het fonds. De Visitatiecommissie heeft haar werkzaamheden in een plezierige en coöperatieve sfeer kunnen verrichten en heeft de openheid in de interviews op prijs gesteld. De Visitatiecommissie is zich bewust van het feit dat haar waarneming een momentopname is, vanuit een specifieke invalshoek en gebaseerd op de ontvangen schriftelijke en mondelinge informatie. Binnen dat kader is de Visitatiecommissie zo zorgvuldig mogelijk te werk gegaan. De Visitatiecommissie is tot het volgende oordeel gekomen: De Commissie vindt dat het bestuur op actieve wijze het Fonds bestuurt en anticipeert op de voor het Fonds relevante ontwikkelingen. Hoewel de Commissie vindt dat het Bestuur voldoende controle heeft op de (deel)processen, de (deel)procedures en de uitbestede taken, is zij wel van mening dat een integrale benadering van de bestuurscyclus nog ontbreekt. Vanwege de overgang naar een fiduciair manager per 1 juli 2011 heeft de focus van het Bestuur in de afgelopen periode vooral op de beleggingen en de inrichting van het nieuwe model gelegen. Het onderwerp deskundigheid heeft veel aandacht gekregen de afgelopen jaren, maar dit heeft nog niet geresulteerd in een up to date deskundigheidsplan. Verder behoeven de rapportagestructuur en het communicatiebeleid naar de mening van de Commissie de nodige aandacht. In totaal heeft de Commissie 22 aanbevelingen gedaan die onder andere het deskundigheidsplan, de communicatie, uitbesteding en het beleid ten aanzien van het integrale risico management betreffen. Utrecht, 6 juni 2013 Edmond Halley Pensioenmanagement B.V.
Pagina 19 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
Pagina 20 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
5.
Verslag van het bestuur Alle bedragen in dit verslag luiden in hele euro‟s, tenzij anders aangegeven.
5.1.
Algemeen
5.1.1.
Statuten, reglementen en ABTN Statuten In voorbereiding is een statutenwijziging waarin de organisatiewijzigingen bij de aangesloten werkgever Sanoma Media Netherlands B.V., de toelating per 1 januari 2012 van Sanoma B.V. als werkgever, de taken en bevoegdheden van de per 1 januari 2013 benoemde directeur en de (gewijzigde) samenstelling, taken en bevoegdheden van Pensioenraad zijn verwerkt. Over dit laatste onderwerp heeft de Pensioenraad op 22 maart 2012 een 1e advies uitgebracht aan het bestuur van het pensioenfonds. Daarnaast zal een aantal technische wijzigingen in de statuten worden doorgevoerd, die betrekking hebben op gewijzigde wet- en regelgeving. Reglementen In 2012 zijn de pensioenreglementen van de A-regeling, de Sanoma 2009 pensioenregeling, Aldipress prepensioenregeling en de Sanoma Men‟s Magazines middelloonregeling niet gewijzigd. In paragraaf 5.2.1 “Door pensioenfonds uitgevoerde pensioenregelingen” wordt hierop nader ingegaan. ABTN De Actuariële Bedrijfstechnische Nota (ABTN) is in 2011/2012 gewijzigd. De wijzigingen hebben betrekking op de wijze waarop de pensioenregelingen vanaf 2011 worden uitgevoerd, wijzigingen op de mandaten BAC, samenstelling beleggingsportefeuille en door de vastlegging van de uitgangspunten van de in 2011 uitgevoerde ALM studie (te hanteren risico bij de diverse dekkingsgraden rekening houdend met de vooraf geformuleerde verdedigingslinies). De geactualiseerde ABTN is door het bestuur in haar vergadering van 28 maart 2012 vastgesteld.
5.1.2.
Zelfevaluatie bestuur In 2012 heeft het bestuur van het pensioenfonds geen zelfevaluatie gehouden. Het bestuur heeft het voornemen een zelfevaluatie over de periode december 2011 tot en met juni 2013 te houden in het 3 e kwartaal van 2013. Bij deze zelfevaluatie zal het individueel functioneren van de bestuursleden niet apart worden beoordeeld. Tijdens de te houden zelfevaluatie zal aandacht besteed worden aan het dagelijks beleid, evenwichtige belangenbehartiging, medezeggenschap, intern toezicht, verantwoording, deskundigheid en communicatie, terwijl niet direct aandacht zal worden besteed aan het verbod van nevenactiviteiten, uitbesteding, gedragscode, beheerste en integere bedrijfsvoering en klachten- en geschillenprocedure. De conclusies en aanbevelingen uit deze zelfevaluatie zullen worden verwerkt in het jaarplan 2013/2014 van het pensioenfonds
Pagina 21 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
5.1.3.
DNB Audits 2012 In 2012 is door De Nederlandsche Bank (DNB) het volgende onderzoek uitgevoerd c.q. afgerond. - Thema onderzoek uitbesteding vermogensbeheer (maart 2011). Voor het thema onderzoek uitbesteding vermogensbeheer heeft het pensioenfonds in het 1 e half jaar 2011 diverse documenten aangeleverd (concept overeenkomst vermogensbeheer, SLA‟s, concept rapportages etc.). DNB heeft hierover bij brief van 16 januari 2012 laten weten dat zij gedurende 2011 bezig is geweest met de beoordeling van de aangeleverde gegevens maar dat zij het onderzoek niet heeft kunnen afronden omdat zij (DNB) prioriteit heeft moeten geven aan urgentere zaken (te nemen kortingsmaatregelen bij pensioenfondsen). Op 18 oktober 2012 heeft het bestuur van het pensioenfonds een brief van DNB ontvangen betreffende de uitkomsten van het themaonderzoek vermogensbeheer, waarin de bevindingen ten aanzien van het vermogensbeheer van het pensioenfonds zijn weergegeven. Volgens DNB is het pensioenfonds wat betreft het vermogensbeheer niet in control. De “Bank” is met name van mening dat in het aan TKP Investments verstrekte mandaat onvoldoende begrenzingen zijn aangebracht. In de brief werd verder aangegeven dat door het bestuur moest worden deelgenomen aan een workshop en dat er over de genomen maatregelen om te voldoen aan de gestelde eisen voor een adequaat vermogensbeheer er een tussentijdse en een eindrapportage bij DNB moest worden ingediend. Op 10 december 2012 heeft een afvaardiging van het bestuur deelgenomen aan de door DNB georganiseerde verplichte workshop waar een (algemene) toelichting is gegeven op de bevindingen bij het uitgevoerde onderzoek. De verplichte (tussen)rapportage (in te dienen vóór 18 april 2013) over de door het pensioenfonds te nemen maatregelen om aan de bevindingen van DNB betreffende het vermogensbeheer tegemoet te komen is door het pensioenfonds op 4 april 2013 ingestuurd. Uiterlijk 18 oktober 2013 moet het pensioenfonds met betrekking tot het vermogensbeheer aan richtlijnen en aanwijzingen van DNB voldoen. Het bestuur van het pensioenfonds dient vóór deze datum DNB hierover schriftelijk te rapporteren. - Kwaliteit van pensioenadministraties In haar brief van 10 april 2012 heeft DNB het bestuur van het pensioenfonds op de hoogte gesteld van de resultaten van het uitgevoerde onderzoek (Quinto P) naar de kwaliteit en juistheid van de pensioenadministraties. Op basis van de resultaten worden pensioenfondsen, die niet bij dit onderzoek betrokken zijn geweest, geadviseerd te onderzoeken of er onvolkomenheden voorkomen in de (uitbestede) pensioenadministratie, waarbij negatieve resultaten moeten worden hersteld. In dit geval dient het pensioenfonds tevens de toezichthouder te informeren. Het bestuur van het pensioenfonds heeft het advies uit deze brief in overweging genomen. Het daadwerkelijk uitvoeren van een onderzoek laat zij afhangen van de resultaten van de in 2013 uit te voeren risicoanalyses op basis van het control framework. Oriënterende gesprekken met externe partijen over een dergelijk onderzoek zijn overigens in maart/april 2013 gevoerd.
Pagina 22 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
Ontwikkeling dekkingsgraad In 2012 is door het pensioenfonds maandelijks via e-line de dekkingsgraad aan DNB gerapporteerd. Met ingang van september 2012 is door DNB besloten dat voor de bepaling van de VPV moet worden uitgegaan van de RTS (3-maands middeling) inclusief een Ultimate Forward Rate (UFR)in plaats van de per 31 december 2011 gehanteerde RenteTermijnStructuur (RTS) die was gebaseerd op het gemiddelde van de rentes van alle handelsdagen in de periode 1 oktober tot en met 31 december 2011. Als gevolg van deze wijziging in de grondslag komt de dekkingsgraad per ultimo 2012 ruim 5%-punt hoger uit dan bij de hantering van de RTS op basis van een 3- maandsgemiddelde. Het effect is dat de dekkingsgraad van de Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland per ultimo december 2012 uitkomt op 112,1% in plaats van circa 106,7%. Evaluatie herstelplan (looptijd 2009-2014) Evaluatie 2010 Middels de brief van 4 mei 2011 met kenmerk 2011/270971 heeft DNB het pensioenfonds laten weten dat de ingediende evaluatie is beoordeeld en de evaluatie geen aanleiding geeft tot het maken van kanttekeningen. Evaluatie 2011 Via e-line heeft de Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland in februari 2012 de evaluatie (per 31 december 2011) van het op 31 maart 2009 ingediende herstelplan verzonden. In de evaluatie van het herstelplan is rekening gehouden met de aanbevelingen uit de brief van 6 januari 2012 betreffende de evaluatie van het herstelplan. Middels de brief van 11 mei 2012 met kenmerk 2012/275893 heeft DNB het pensioenfonds laten weten dat de ingediende evaluatie is beoordeeld. Evaluatie 2012 (nog niet alle gegevens bekend, zie geel gearceerd) Via e-line heeft de Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland in februari 2013 de evaluatie (per 31 december 2012) van het op 31 maart 2009 ingediende herstelplan verzonden. In de evaluatie van het herstelplan is rekening gehouden met de aanbevelingen uit de brief van 6 december 2012 met kenmerk 2012/662372 betreffende de instructie van de evaluatie 2012 van het herstelplan. Op de elektronisch ingediende evaluatie 2012 van het herstelplan is van DNB nog geen terugkoppeling ontvangen. Dekkingsgraad Het verloop van de dekkingsgraad van 104,0% (per 31 december 2011) naar 112,1% (per 31 december 2012) laat zich als volgt verklaren: Oorzaken voor het verloop van de dekkingsgraad Dekkingsgraad per 31 december 2011
Werkelijk
Herstelplan
Verschil
104,0%
102,5%
1,5%
Nieuwe aanspraken
0,3%
2,0%
-1,7%
Uitkeringen
0,1%
0,1%
0,0%
Toeslagverlening
0,0%
0,0%
0,0%
Wijziging RenteTermijnStructuur (=RTS)
-5,9%
0,0%
-5,9%
Beleggingsresultaat
15,4%
0,9%
14,5%
Overige oorzaken
-1,8%
-0,1%
-1,7%
112,1%
105,3%
6,8%
Dekkingsgraad per 31 december 2012
Uit dit overzicht blijkt dat de stijging van de dekkingsgraad in het boekjaar met name is veroorzaakt door de invloed van het beleggingsresultaat (inclusief het effect van de gedaalde rente op de TV).
Pagina 23 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
Het effect (-1,8%) bij overige oorzaken wordt voornamelijk veroorzaakt als saldo van: a. kruiseffecten van wijziging RTS met het beleggingsresultaat; b. de hanterering van de gewijzigde overlevingstafel (AG 2012-2062 in plaats van AG 2010-2060). 5.1.4.
AFM Op 29 oktober 2012 heeft het bestuur van het pensioenfonds een gezamenlijke brief ontvangen van de AFM en DNB waarin aandacht wordt gevraagd voor de resultaten uitgevoerd onderzoek naar de kwaliteit van de crisisplannen. In de brief wordt aangegeven dat de financiële crisisplannen op de volgende terreinen verbetering behoeven:
duidelijke prioritering van de te treffen maatregelen; duidelijkheid over het moment van korten op de pensioenen; het in besluitvormingsprocessen rekening houden met calamiteiten; duidelijkheid over wat een pensioenfonds richting deelnemers communiceert; de vraag hoe invulling kan worden gegeven aan een evenwichtige belangenafweging.
Gevraagd wordt door beide instanties het beschikbare crisisplan van het pensioenfonds te toetsen aan de in de bijlage van de brief geformuleerde aanbevelingen. Het bestuur van het pensioenfonds zal deze toetsing uitvoeren bij het verwerken (in mei 2013) van de aanvullingen inzake de vermindering van de “pijn” (advies van Pensioenraad van 25 april 2012) voor pensioengerechtigden in geval het pensioenfonds onverhoopt op aanspraken en uitkeringen zal moeten korten.
5.2.
Pensioenregeling
5.2.1.
Door pensioenfonds uitgevoerde pensioenregelingen Algemeen Door het pensioenfonds worden per 1 januari 2012 de volgende regelingen uitgevoerd:
A-regeling (per 1 januari 2009 een gesloten regeling); De Sanoma 2009 pensioenregeling; Middelloonregeling Sanoma Men‟s Magazines (per 1 december 2011 een gesloten regeling in verband met de opheffing van SMM); Prepensioenregeling Aldipress;
Vanaf 1 januari 2011 worden de A-regeling en de Sanoma 2009 pensioenregeling niet meer uitgevoerd middels een kapitaalcontract (geëindigd per 31 december 2010) maar uitgevoerd volgens het eigen beheer model, te weten:
contract voor risicoherverzekering met Aegon Levensverzekering N.V.; contract voor administratie met Aegon Administratieve Dienstverlening B.V.; contract voor fiduciair vermogensbeheer met TKP Investments B.V.
Daarentegen worden de SMM-middelloonregeling en de prepensioenregeling Aldipress door het pensioenfonds uitgevoerd op basis van een garantiecontract. Per regeling wordt hieronder een toelichting gegeven op de bijzonderheden die zich in 2012 hebben voorgedaan.
Pagina 24 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
A-regeling Het pensioenreglement van de A- pensioenregeling (eindloonregeling) is in 2012 niet gewijzigd. Sanoma 2009 Pensioenregeling Het pensioenreglement van de Sanoma 2009 pensioenregeling is in 2012 niet gewijzigd. Middelloonregeling Sanoma Men’s Magazines B.V. In deze pensioenregeling hebben zich in het verslagjaar geen wijzigingen voorgedaan. Prepensioen Aldipress In de prepensioenregeling Aldipress hebben zich in het verslagjaar geen wijzigingen voorgedaan. Verlenging contract SMM-middelloonregeling Per 1 januari 2013 is op verzoek van Sanoma Media Netherlands B.V. (aangesloten werkgever) het garantiecontract in overleg met Aegon Levensverzekering N.V. voor de SMM-middelloonregeling met 1 jaar verlengd tot 1 januari 2014. Omzetting van de pensioenreglementen van de A-regeling en 2009 regeling naar Aegon standaard Het actualiseren van de pensioenreglementen van de A-regeling en de Sanoma 2009 pensioenregeling is in 2012 door het bestuur opgedragen aan Aegon Administratieve Dienstverlening BV. De reden voor de overgang van Mercer naar Aegon is gelegen in het feit dat door het bestuur wat betreft het onderhoud meer uniformiteit van de reglementen als noodzakelijk werd ervaren. De omzetting naar het “Aegon format” van de hierboven genoemde reglementen is in 2012/2013 diverse malen in het bestuur en de Pensioenraad besproken. Vanuit de Pensioenraad zijn middels een 2-tal notities van september 2012 vragen en opmerkingen geplaatst bij de voorgelegde reglementen van A-regeling respectievelijk Sanoma 2009 pensioenregeling volgens Aegon format. In de vergaderingen van 16 mei 2013 heeft de Pensioenraad onder voorbehoud van de juiste verwerking van een aantal kleine wijzigingen in beide reglementen ingestemd met de pensioenreglementen van de A-regeling en de Sanoma 2009 pensioenregeling. Prepensioenregelingen CAO-PU en CAO-BTU (beëindigd per 1 januari 2006) De prepensioenregelingen CAO-PU en CAO-BTU zijn tengevolge van afspraken tussen CAO partijen per 1 januari 2006 beëindigt. Per deze datum zijn de regelingen premievrij gemaakt en vindt geen verdere opbouw plaats. Hoewel de hierboven genoemde regelingen een gesloten karakter hebben worden door het pensioenfonds jaarlijks per 1 januari, indien en voor zover de aan het pensioenfonds toekomende overrente dit toelaat, toeslagen verleend op de ingegane prepensioenen. Indien de ingegane prepensioenen worden verhoogd zullen tevens de nog niet ingegane prepensioenen van gewezen deelnemers met een gelijk percentage worden verhoogd. 5.2.2.
Franchise Pensioenregeling A De franchise voor de A-regeling is per 1 juli aangepast met de procentuele wijziging van de uitkering ingevolge de Algemene Ouderdomswet. De franchise per 1 juli 2012 bedraagt € 22.674,-- (franchise 2011: € 22.412,--). Sanoma 2009 pensioenregeling De franchise voor deze regeling is per 1 juli aangepast met de procentuele wijziging van de uitkering ingevolge de Wet minimumloon. De franchise per 1 juli 2012 bedraagt € 18.872,-- (franchise 2011: € 18.600,--).
Pagina 25 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
Sanoma Men’s Magazines middelloonregeling De franchise voor de middelloonregeling bedraagt per 1 juli 2012 € 13.114,- (franchise 2011: € 12.963,-). De aanpassing is gebaseerd op de procentuele wijziging van de uitkering ingevolge de Algemene Ouderdomswet. Deze franchise geldt niet voor de werknemers van Golf Media die aan deze regeling deelnemen. Voor deze categorie deelnemers is de franchise per 1 juli 2012 ten opzichte van 1 juli 2009 niet gewijzigd en bedraagt derhalve € 17.112,-5.2.3.
Overleg met aangesloten werkgevers Informatie over financiële positie van het pensioenfonds in 2012 De werkgevers zijn middels brief van 19 juli 2012 met kenmerk HV/PF/039/2012 geïnformeerd over de financiële positie van het pensioenfonds per 30 juni 2012 en de financierle gevolgen voor de aangesloten werkgevers als de dekkingsgraad achterblijft bij het voorziene herstel uit het herstelplan (ingediend per 31 maart 2009 bij DNB). Deze rapportage hebben de aangesloten werkgevers vervolgens vanaf juli 2013 iedere maand per e-mail ontvangen Toepassing van de RTS exclusief UFR Op 21 februari 2013 heeft het bestuur van het pensioenfonds aan de aangesloten werkgevers schriftelijk gevraagd haar standpunt kenbaar te maken inzake het wel of niet toepassen van de RTS (exclusief UFR) voor het premiebeleid en voor de berekening van de dekkingsgraad onder het herstelplan in 2013 en volgende jaren. De aangesloten werkgevers hebben op 16 april 2013 per e-mail laten weten dat voor zowel het premiebeleid als voor de berekening van de dekkingsgraad onder het herstelplan vanaf 1 januari 2013 de RTS inclusief UFR in plaats van de RTS 3-maandsmiddeling moet worden gehanteerd een en ander conform het beleid van De Nederlandsche Bank.
5.2.4.
Communicatie Website Na de ondertekening in november 2011 van de contracten met Aegon respectievelijk TKP Investments is de gezamenlijke website van Aegon Levensverzekering N.V. en het pensioenfonds van start gegaan. In december 2011 zijn de actieve deelnemers hierover door het pensioenfonds schriftelijk geïnformeerd. Deze website heeft door onderhoudswerkzaamheden vanaf juni 2012 beperkte toegang en functionaliteit gehad. Vanaf dat moment is de communicatie naar belanghebbenden voor de rest van het jaar 2012 uiterst summier geweest. De huidige mogelijkheden voor communicatie naar deelnemers bij Aegon sluiten niet aan bij de wensen van het pensioenfonds. Om tot een goede communicatie te komen voor alle belanghebbenden is er inmiddels (april 2013) een voorstel voor het ontwikkelen van een eigen website van het pensioenfonds. Dit voorstel (inclusief daadwerkelijke communicatie is in mei 2013 besproken met de Pensioenraad. De Pensioenraad heeft vervolgens laten weten zich te kunnen vinden in het voorstel betreffende het (toekomstige) communicatiebeleid.
5.2.5.
ISAE 3402 verklaringen/rapporten Over 2012 zijn ISAE 3402 type II rapporten verstrekt door: -
Aegon Levensverzekering N.V. Business Line Pensioen; Aegon Investment Management N.V.; TKP Investments; KAS BANK N.V. (periode 1 januari 2012 tot en met 31 oktober 2012); Saltgate Limited (SSAE rapport 16).
Pagina 26 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
De ISAE 3402 type II rapporten over 2012 zijn aan Aegon Levensverzekering N.V. Business Line Pensioen en Aegon Investment Management B.V. verstrekt op 22 maart 2012 respectievelijk 5 maart 2012, terwijl TKP Investments dit rapport op 31 januari 2012 heeft ontvangen. Het ISAE 3402 rapport van de KAS BANK dateert van 6 december 2012 en heeft betrekking op de periode 1 januari 2012 tot en met 31 oktober 2012. De maanden november/december 2012 zijn middels een “bridgeletter” (waarin verklaard wordt dat zich geen wijzigingen hebben voorgedaan) van de Managing Board van KAS BANK, gedateerd 15 januari 2013, afgedekt. Het ISAE 3402 type II rapport over 2012 is in mei 2013 bij Akina Ltd opgevraagd. Ontvangen is een SSAE 16 rapport over 2012 (gedateerd 5 april 2013) van Saltgate Limited. Saltgate Limited treedt blijkens het jaarverslag 2012 van Akina op als “co administrator”. Als “administrator” staan in het jaarverslag 2012 Bedell Fund Services Limited vermeld (vanaf 1 april 2012), eveneens gevestigd op de Kanaaleilanden. Deloitte heeft in haar oordeel over de administratieve organisatie en de ondersteunende geautomatiseerde systemen van Saltgate Limited expliciet aangegeven dat haar oordeel geen betrekking heeft op de door derden aan Saltgate Limited geleverde dienstverlening met betrekking tot de informatietechnologie. Uit de afgegeven verklaringen van 22 maart 2012 respectievelijk 5 maart 2013 door Ernst & Young Accountants voor Aegon Levensverzekering N.V. Business Line Pensioen respectievelijk Aegon Investment Management B.V. zijn geen significante onvolkomenheden gebleken. Hetzelfde geldt voor de interne beheersing van het vermogensbeheer voor TKP Investments. Uit de afgegeven verklaring door PricewaterhouseCoopers (PWC) Accountants is niet gebleken dat er wezenlijke onvolkomenheden zijn gesignaleerd. Uit de verklaring van PWC accountants blijkt wel dat in 2012 een gering aantal uitzonderingen op het functioneren van de beheersmaatregelen is geconstateerd, die het eindoordeel niet hebben beïnvloed. Uit de afgegeven verklaring van KPMG Advisory voor KAS BANK N.V. zijn eveneens geen onvolkomenheden gebleken die het oordeel hebben beïnvloed. Wel wordt er door KPMG Advisory op gewezen dat de systemen van een serviceorganisatie als KAS BANK niet altijd kunnen voorzien in de specifieke omstandigheden c.q. bijzonderheden van een opdrachtgever, waardoor fouten of vergissingen niet zijn uit te sluiten. In de ISAE 3402-2011 rapporten wordt een oordeel gegeven over de effectieve werking van de interne controlemaatregelen zoals beschreven in de ISAE 3402 type I rapporten over een periode van minimaal zes maanden. Gedurende deze periode wordt gecontroleerd of de processen en controles conform de voorschriften worden uitgevoerd. Daarbij wordt gekeken naar zowel de administratieve organisatie als de ondersteunende geautomatiseerde systemen. 5.2.6.
Premies Verschuldigde premie De verschuldigde premie is gelijk aan de actuarieel benodigde premie op basis van een vaste rekenrente van 4% verhoogd met een opslag van 26%, jaarlijks stijgend met 0,2%, waardoor rekening wordt gehouden met: 1. 2. 3.
het verschil in waarderingsgrondslagen van de pensioenverplichtingen tussen het fonds en het per 31 december 2010 beëindigde kapitaalcontract met Aegon; met de solvabiliteitsopslag over de actuarieel benodigde premie als onderdeel van de kostendekkende premie een bijdrage om de vermogenspositie van het fonds te versterken.
Indien echter sprake is van een reservetekort dient de verschuldigde premie ten minste gelijk te zijn aan de kostendekkende premie (zonder premiedemping). Dit is in 2012 het geval. De kostendekkende premie is gebaseerd op de grondslagen van het fonds inclusief solvabiliteitsopslag, waarbij is uitgegaan van de RenteTermijnStructuur (RTS) per 31 december 2011. De verschuldigde premie bedroeg over 2012 derhalve € 17.538.000 (2011: € 14.560.000). Bovendien zijn de feitelijk betaalde herverzekeringspremies voor de garantiecontracten (Sanoma Men‟s Magazines middelloonregeling en prepensioenregeling Aldipress) in de (verschuldigde) premie betrokken.
Pagina 27 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
Kostendekkende premie/gedempte premie De aangesloten werkgevers betalen een kostendekkende premie aan het pensioenfonds, die wordt vastgesteld met in acht name van het bepaalde in artikel 128 van de Pensioenwet. Voor 2012 zijn de kostendekkende premie en gedempte premie als volgt te specificeren: Kostendekkende premie 1)
Gedempte kostendekkende premie 2)
Bedrag x € 1000 A: Inkoop nominale pensioenen op marktwaarde
Bedrag x € 1000
14.848
12.269
1.104
1.104
1.586
1.303
0
0
17.538
14.676
B: Kostenopslag (uitvoeringskosten pensioenfonds C: Solvabiliteitsopslag (vereist vermogen FTK) D: Bijdrage aan voorwaardelijke onderdelen 3) Totaal
1) bepaald op basis van de rentetermijnstructuur (RTS) per 31 december 2011 2) bepaald op basis van de gemiddelde RTS per 31 december van de jaren 2007 tot en met 2011. 3) niet van toepassing op Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland De kostendekkende premie (= voor 2012 gelijk aan de verschuldigde premie) is in detail als volgt opgebouwd:
a: Inkoop nominale pensioenen op marktwaarde
Basisregeling
Inkomende overdracht
Uitgaande SMM & overdracht Prepensioen¹
13.673
173
-/- 137
1.139
Totaal
14.848
b: Uitvoeringskosten in boekjaar
1.104
c: Solvabiliteitsopslag
1.545
95
-/- 54
1.586
16.322
268
-/- 191
1.139 17.538
Totaal:
1.104
¹ betreffen garantiecontracten, afgesloten met Aegon Levensverzekering N.V. 5.2.7.
Indexatie Pensioenregeling A / Sanoma 2009 pensioenregeling Bij het toekennen van indexatie aan pensioengerechtigden, arbeidsongeschikten en gewezen deelnemers wordt door het bestuur vanaf januari 2008 onderstaande tabel als leidraad gehanteerd: Dekkingsgraad
Voorwaardelijke toekenning
Kleiner of gelijk aan 105%
Geen indexatie
Tussen 105% en 120%
Gedeeltelijke indexatie
Tussen 120% en 135%
Volledige indexatie
Meer dan 135%
Eventuele inhaalindexatie
Per 1 januari 2012 heeft geen indexatie plaatsgevonden. Het bestuur heeft per 1 januari 2013 met instemming van de Pensioenraad besloten de pensioengerechtigden, arbeidsongeschikten en gewezen deelnemers (slapers) van de A-regeling en Sanoma 2009 pensioenregeling een toeslag te verlenen van 0,94% (= gedeeltelijke indexatie). De prijsindex was op peilperiode 1,98%. Het besluit hiertoe is genomen in de bestuursvergadering van 22 mei 2013 en door de Pensioenraad geaccordeerd in de gezamenlijke vergadering van 6 juni 2013.
Pagina 28 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
Door het niet volledig toekennen van de indexatie is de achterstand in indexatie per 31 december 2012 oplopen tot 7,12%. De over de afgelopen 5 jaren per 1 januari toegekende indexatie voor de A-regeling is als volgt: 1-1-2013
1-1-2012
1-1-2011
1-1-2010
1-1-2009
Gewezen en gepensioneerde deelnemers
0,94%
0,00%
0,33%
0,40%
0,00%
Arbeidsongeschikte deelnemers
0,94%
0,00%
0,33%
0,40%
0,00%
Prijsindex
1,98%
2,33%
1,38%
0,40%
2,53%
-/-1,04%
-/-2,33%
-/-1,05%
0,00%
-/-2,53%
Gemiste indexatie
De over de afgelopen 5 jaren per 1 januari toegekende indexatie voor de Sanoma 2009 pensioenregeling is als volgt: 1-1-2013
1-1-2012
1-1-2011
1-1-2010
1-1-2009
Gewezen en gepensioneerde deelnemers
0,94%
0,00%
0,33%
0,40%
-
Arbeidsongeschikte deelnemers
0,00%
0,00%
0,33%
0,40%
-
Prijsindex
1,98%
2,33%
1,38%
0,40%
-
-/-1,04%
-/-2,33%
-/-1,05%
0,00%
-
Gemiste indexatie
Per 31 december 2012 is de totale achterstand in indexatie voor de Sanoma 2009 pensioenregeling 4,48%. Actieve deelnemers Sanoma 2009 pensioenregeling Het bestuur heeft in haar vergadering van 31 augustus 2012 besloten de actieve deelnemers aan de Sanoma 2009 pensioenregeling die vallen onder de CAO BTU conform het pensioenreglement per 1 juli 2012 te indexeren met 1%. De Pensioenraad heeft met deze indexatie ingestemd. SMM-middelloonregeling Het bestuur heeft in haar vergadering van 29 augustus 2012 besloten om de actieven en inactieven van de SMM-middelloonregeling per 1 januari 2012 gedeeltelijk (CPI index was 2,33%) te indexeren met 0,28%. De Pensioenraad heeft op 11 april 2012 ingestemd met de door het bestuur voorgestelde toeslagverlening. Over de indexatie per 1 januari 2013 heeft het bestuur als gevolg van de nog niet bekend zijnde overrente 2012 nog geen besluit genomen. De over de afgelopen 5 jaren per 1 januari toegekende indexatie voor de SMM-middelloonregeling is als volgt: 01-1-2013
01-1-2012
1-1-2011
1-1-2010
1-1-2009
Gewezen en gepensioneerde deelnemers
0,00%
0,28%
0,52%
0,40%
0,44%
Arbeidsongeschikte deelnemers
0,00%
0,28%
0,52%
0,40%
0,44%
Actieve deelnemers
0,00%
0,28%
0,52%
0,40%
0,44%
Prijsindex
1,98%
2,33%
1,38%
0,40%
2,53%
-/-1,98%
-/-2,05%
-/-0,86%
0,00%
-/-2,09%
Gemiste indexatie
Bij het niet toekennen van de indexatie loopt de achterstand in indexatie per 31 december 2012 tot 7,16%.
Pagina 29 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
Prepensioenregelingen De indexatie van de prepensioenregeling Publiekstijdschriftjournalisten (PU), de prepensioenregeling Boekenen Tijdschriftenuitgeverijbedrijf en de prepensioenregeling Aldipress wordt bekostigd uit de behaalde overrente op het NUV-depot. Per 1 januari 2013 zijn de prepensioenen niet geïndexeerd omdat overrente (negatieve overrente) niet toereikend is. De prijsindex was op peilperiode 1,98%. De gemiste indexatie loopt per 31 december 2012 hierdoor op tot 8,54%. De over de afgelopen vijf jaren per 1 januari niet toegekende indexatie is als volgt: 1-1-2013
1-1-2012
1-1-2011
1-1-2010
1-1-2009
Actieve deelnemers
0,00%
0,00%
0,00%
0,00%
0,35%
Gewezen en gepensioneerde deelnemers
0,00%
0,00%
0,00%
0,00%
0,35%
Arbeidsongeschikte deelnemers
0,00%
0,00%
0,00%
0,00%
0,35%
Prijsindex
1,98%
2,33%
1,38%
0,40%
2,53%
-/-1,98%
-/-2,33%
-/-1,38%
-/-0,40%
-/-2,18%
Gemiste indexatie
5.3.
Beleggingen
5.3.1.
Beleggingsbeleid Beleggingsbeleid 2012 Het bestuur van het pensioenfonds stelt periodiek het strategisch beleid vast waaronder de verdeling over de beleggingscategorieën aandelen en vastrentende waarden. Dit strategisch beleggingsraamwerk is gebaseerd op de meest recent uitgevoerde ALM-studie en eventueel andere beleidsondersteunende studies. Door het bestuur is in 2011 besloten het beleggingsbeleid aan de hand van onderstaande beleidsmatrix vorm te geven:
Dekkingsgraad
Risicobudget (onafgerond)
Verdedigingsdekkingsgraad
Onderschrijdingskans
-
105%
3,9%
90%
0,1%
105%
110%
6,0%
90%
0,4%
110%
120%
8,1%
100%
5,0%
120%
-
8,3%
100%
2,5%
Het beschikbare risicobudget per 31 december 2012 is bij een dekkingsgraad van 106,7% op basis van de RTS exclusief UFR circa 5%. Beleggingsbeleid 2013 Op 23 november 2012 heeft het pensioenfonds een beleggingsdag georganiseerd om het beleggingsbeleid voor 2013 vast te stellen. Voor deze dag waren extene deskundigen uitgenodigd om hun visie te geven op de ontwikkelingen van de financiele markten in 2013. Verder waren tijdens deze dag de vermogensbeheerder, de beleggingsadviseur en een afvaardiging van de Pensioenraad aanwezig. Op basis van adviezen van de adviseurs heeft het bestuur besloten het beleggingsbeleid voor 2013 licht aan te passen rekeninghoudend met de in 2011 vastgestelde beleidsmatrix. De wijzigingen in de portefeuille hebben met name tot doel het concentratierisico te verminderen. De wijzigingen op het eerder gevoerde beleid zijn vastgelegd in het beleggingsplan 2013. Daar waar nodig zijn tevens de mandaten voor de vermogensbeheerder hierop aangepast.
Pagina 30 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
Mandaten Het vastgestelde risicobudget vertaald naar strategisch beleggingsbeleid luidt per 31 december 2012: Beleggingscategorie
Bandbreedte in %
Normweging in %
Werkelijk per 31-12-2012 in %
Vastrentende waarden
60 - 88
74,00
68,83
Aandelen
13 – 27
20,00
23,99
Commodities/Private Equity
0-5
1,00
0,58
Direct onroerend goed
0–5
5,00
1,92
-
-
3,91
0–5
0,00
0,00
-
100,00
100,00
Long Duration Overlay (LDO) Liquide middelen Totaal portefeuille Beleggingskosten 2012
Algemeen Het onderzoek naar uitvoeringskosten/beleggingskosten van pensioenfondsen was voor de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid aanleiding om de pensioensector aan te sporen de uitvoeringskosten inzichtelijker te maken. Aan die oproep heeft de Pensioenfederatie onlangs gehoor gegeven met het uitbrengen van de `Aanbevelingen Uitvoeringskosten‟. Deze publicatie is een uitwerking van de aanbevelingen. Doelstelling in de publicatie van de Pensioenfederatie is het bestuur van de pensioenfondsen en indirect de uitvoeringsorganisaties nadere handvatten te verstrekken zodat de berekening van de totale kosten en presentatie van de kosten vermogensbeheer op een consistente wijze kan geschieden. Met behulp van deze aanbevelingen worden vermogensbeheerkosten, die tot op heden direct in mindering werden gebracht op het rendement, transparant gemaakt. Uitvoerings- / beleggingskosten 2012 De BeleggingsAdviesCommissie is naar aanleiding van de publicatie van de Pensioenfederatie in overleg getreden met TKP Investments om te bezien hoe inzicht kon worden verkregen in de de uitvoeringskosten en beleggingskosten. Het resultaat hiervan treft u hieronder aan: Nettorendement 2012 *
Gemiddeld %
x € 1.000
belegd vermogen
Kosten vermogensbeheer **
Transactiekosten ***
Totale kosten
%
x € 1.000
%
x € 1.000
Vastgoed
(693)
-7,84%
8.740
153 1,75%
- 0,00%
Aandelen
11.021
17,09%
75.811
491 0,65%
190 0,25%
313
18,77%
1.665
83 5,00%
- 0,00%
Vastrentende waarden
45.312
11,41%
264.536
552 0,21%
322 0,12%
Commodities
9
0,66%
1.299
4 0,33%
4 0,30%
Overlay beleggingen
846
4,65%
20.578
156 0,76%
34 0,17%
Liquiditeiten
111
1,97%
5.623
- 0,00%
Private equity
261
Fiduciair beheer / risicomanagement Totaal
56.919
16,60%
378.252
1.700 0,45%
550 0,15% Pagina 31 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
* Getoonde rendementen zijn na aftrek van kosten vermogensbeheer exclusief fiduciaire kosten ** Bewaarkosten, advieskosten, juridische kosten en accountantskosten zijn ook onderdeel van de vermogensbeheerkosten. *** Betreft alleen kosten voor toe- en uittreding. Binnen beleggingsfondsen worden ook transactiekosten gemaakt, maar vanwege het beperkte inzicht hierin worden deze in dit overzicht niet meegenomen. De beheervergoeding 2012 van € 1.700K, (inclusief een fee wegens outperformance van € 153K), (2011: € 947K) en de aan- en verkoopkosten van effecten € 550K (2011; € 426K) zijn met uitzondering van de kosten voor het vermogens- en risicobeheer (€ 261K) per saldo begrepen in de directe en indirecte beleggingsopbrengst. Bespreking beleggingsresultaten 2012 De beleggingsresultaten van het Pensioenfonds zijn in 2012 periodiek door het bestuur in de bestuursvergaderingen besproken en toegelicht door de voorzitter van de Beleggingsadvies Commissie (BAC). De beleggingsresultaten 2012 zijn door het bestuur eveneens besproken in haar vergaderingen met de Pensioenraad. 5.3.2.
Beleggingsresultaten exclusief wijziging rentermijnstructuur (=RTS) De rendementen 2012 naar beleggingscategorie (exclusief Private Equity) bedragen:
Vastgoedbeleggingen Aandelen Vastrentende waarden (excl. LDO) Alternatives LDO Liquide middelen Beleggingsresultaat (incl. LDO/derivaten)
Pensioenfonds
Benchmark
-7,84% 17,09% 11,41% 4,43% 4,65%
-7,84% 10,66% 10,66% 3,96% 4,65%
Bijdrage in rendement -0,19% 3,26% 7,96% 0,09% 5,46% 0,03% 16,60%
Het beleggingsresultaat over 2012 is na aftrek van kosten met een positief rendement van 16,54% (2011: positief rendement van 12,01%) zeer goed te noemen. Het resultaat op vastrentende waarde (totaal rendement 13,42%) wordt in 2012 positief beïnvloed (voor 5,46%) door het behaalde resultaat op het LDO (zie bovenstaand overzicht) In dit beleggingsresultaat van 16,60% is begrepen het (indirecte) rendement op de beleggingen Private Equity via Akina Ltd. Per ultimo 2012 had het pensioenfonds aan kapitaal ingebracht in het fonds Euro Choice IV GP Limited een bedrag van € 2.215.714,-- (nominaal), terwijl in 2012 gestart is met het beleggen in Euro Choice V. Het ingebrachte kapitaal voor Euro Choice V bedraagt per 31 december 2012 € 193.836. Voor beide fondsen is door het pensioenfonds een commitment afgeven van vijf miljoen euro. Per 31 december 2012 bedroeg de marktwaarde van deze beleggingen in totaliteit € 2.341.239 (Euro Choice IV € 2.222.616, Euro Choice V € 118.623). Opgenomen in het rendement is ook de nagekomen indirecte beleggingsopbrengst van € 165.532 als gevolg van de gestegen marktwaarde van beide fondsen per 31 december 2012. In de cijfers van de jaarrekening is de hier genoemde correctie wel doorgevoerd. De impact van de waardestijging is vertaald naar het beleggingsresultaat 0,06%, waardoor het beleggingsresultaat van het pensioenfonds over 2012 uitkomt op 16,60% (oorspronkelijk rendement over 2012 16,54%). Een specificatie van de directe en indirecte beleggingsresultaten volgt in hoofdstuk 11 Toelichting op de staat van baten en lasten. 5.3.3.
Beleggingsvooruitzichten De vooruitzichten voor pensioenfondsen blijven uiterst onzeker. De komende jaren is vooral als gevolg van de aanhoudende problemen in de eurozone in nagenoeg alle beleggingscategorieën geen hoog rendement te Pagina 32 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
verwachten. Ook de renteontwikkeling zal door de voorziene geringe economische groei (verruiming monetaire mogelijkheden) in 2013 op een laag niveau liggen. 5.3.4.
Continuïteitsanalyse In de bestuursvergadering van 20 februari 2013 is besloten in het 2e half jaar van 2013 de wettelijk verplichte (1 x per 3 jaar) continuïteitsanalyse te laten uitvoeren, daar voor het laatst een continuïteitsanalyse is uitgevoerd in 2009.
5.4.
Financiële resultaten en stand van zaken
5.4.1.
Resultaat pensioenfonds Het totaal resultaat (positief) over het boekjaar bedraagt € 31.013K (vorig jaar € 12.723K negatief). Voor het verkrijgen van inzicht in de verschillende verlies- en winstbronnen die tot dit resultaat hebben geleid is een (actuariële) analyse gemaakt. Het resultaat van deze analyse is in het onderstaande overzicht vermeld: Jaar
2012
2011
2010
2009
2008
Grondslagen resultaatbepaling Overlevingstafel primo boekjaar Gemiddelde rente primo boekjaar 1. Premies en koopsommen 2. Beleggingsresultaat (inclusief wijziging RTS) 3. Toeslagverlening 4. Sterfte 5. Arbeidsongeschiktheid 6. Risicoherverzekering 7. Kosten 8. Mutaties / diversen 9. Bijzondere oorzaken Totaal resultaat 10. Stelselwijziging (niet resultaat bepalend) Totaal mutatie reserves
AG 10-60
AG 10-60
AG 10-60
AG 05-50
AG 05-50
2,75%
3,45%
3,88%
3,48%
4,86%
1.586
1.360
1.458
5.444
4.985
31.576
-/- 17.841
5.756
37.471
-/- 69.136
4
-/- 358
-/- 62
-/- 278
-/- 115
865
895
679
702
810
573
-/- 485
780
898
736
-/- 469
-/- 397
394
100
0
0
0
0
0
36 244
45
135
0
0
-/- 3.167
3.968
2.220
-/- 8.366
58
31.013
-/- 12.723
11.225
35.971
-/- 62.382
0
0
0
0
0
31.013
-/- 12.723
11.225
35.971
-/- 62.382
De toelichting op het resultaat in hoofdlijnen is als volgt weer te geven: Premies en koopsommen Dit betreft de solvabiliteitsopslag die niet in de technische voorziening (TV) is opgenomen. Beleggingsresultaat (in miljoenen euro’s) Directe en indirecte beleggingsopbrengst
€
Af: toegerekende intrest aan technische voorzieningen
€
5.235
Af: invloed van de wijziging RTS op de technische voorzieningen
€
19.965
56.776
-/- € Beleggingsresultaat 2012
€
25.200 31.576
Toeslagverlening (resultaat: € 4K) Het bestuur heeft besloten per 1 januari 2012 de ingegane pensioenen en de aanspraken van de gewezen en arbeidsongeschikte deelnemers van A-regeling en Sanoma 2009 pensioenregeling niet te verhogen. Over de toeslagverlening per 1 januari 2013 dient nog besluitvorming plaats te vinden.
Pagina 33 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
Sterfte (resultaat: € 865K) De specificatie van het sterfteresultaat is: a. Resultaat langlevenrisico
€ 712
b. Resultaat overlijdensrisico
€ 153
Saldo
€ 865
Het resultaat op sterfte is vastgesteld op basis van de AG Prognosetafel 2010-2060 met correctiefactoren gebaseerd op de salarisklasse “Hoog”. Arbeidsongeschiktheid (resultaat: € 573K De aan het arbeidsongeschiktheidsrisico toegekende premie (€ 631) was hoger dan de feitelijk benodigde premie (€ 58) in verband met werkelijke schadegevallen. Hierdoor werd een positief resultaat behaald. In verband met het reglementaire recht op premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid worden schadegevallen bepaald als de contante waarde van de toekomstige pensioenopbouw. Daarnaast wordt een schadevoorziening bepaald voor het aan de deelnemer uit te keren arbeidsongeschiktheidspensioen. Risicoherverzekering (resultaat € -/- 469K) Dit resultaat betreft voor een deel het nieuwe risicoherverzekeringscontract vanaf 1 januari 2011 en voor een deel de garantiecontracten en het oude kapitaalcontract. Bijzondere oorzaken (resultaat:-/- € 3167K) Op 12 september 2012 is door het Actuarieel Genootschap de nieuwe Prognosetafel 2012-2062 gepubliceerd. In het boekjaar 2012 is door het pensioenfonds de VPV omgerekend naar deze nieuwe tafel van het genootschap waarbij rekening is gehouden met fondsspecifieke factoren gebaseerd op de inkomensklasse “Hoog”. Met de invoering van de AG prognose tafel 2012-2062 is € 3.167K gemoeid. Dit bedrag is heeft het resultaat over 2012 van het pensioenfonds gedrukt. 5.4.2.
Solvabiliteit en liquiditeit Het fonds wordt bij het beheer van de pensioenverplichtingen en de financiering daarvan geconfronteerd met risico‟s. De belangrijkste doelstelling van het fonds is het nakomen van de pensioentoezeggingen. Voor het realiseren van deze doelstelling wordt gestreefd naar een toereikende solvabiliteit op basis van de marktwaarde van de pensioenverplichtingen. Het belangrijkste risico voor het fonds betreft op korte termijn het solvabiliteitsrisico, ofwel het risico dat het fonds niet beschikt over voldoende vermogen ter dekking van de pensioenverplichtingen. De solvabiliteit wordt gemeten zowel op basis algemeen geldende normen als ook naar de specifieke normen (Minimaal Vereist Vermogen en Vereist Vermogen) welke door de toezichthouder worden opgelegd. Door het pensioenfonds is daartoe op 31 maart 2009 bij De Nederlandsche Bank een korte termijn herstelplan ingediend. Dit herstelplan is gebaseerd op een 5 jarige hersteltermijn. In dit herstelplan is opgenomen dat de aangesloten werkgevers in deze periode (indien noodzakelijk) herstelbetalingen zullen doen voor in totaliteit € 19,1 miljoen. In het verslagjaar 2012 hadden de aangesloten werkgevers verplichtingen tot het doen van herstelbetalingen omdat het pensioenfonds als gevolg van de ontwikkelingen op de financiële markten (voornaamste oorzaak: daling van de rente) op 31 december 2011 een dekkingstekort (dekkingsgraad daar het herstel per 31 december 2011 achterliep op het bij De Nederlandsche Bank ingediende herstelplan. Daarentegen heeft het pensioenfonds als gevolg van de ontwikkelingen op de financiële markten (voornaamste oorzaak: daling van de rente) op 31 december 2011 een dekkingstekort (dekkingsgraad 102,8%). Conform de verplichtingen vastgelegd in het herstelplan (ingediend in maart 2009) hebben de aangesloten werkgevers in 2012 de verplichting tot het doen van herstelbetalingen voor een bedrag van circa € 4 miljoen, waardoor de uiteindelijke dekkingsgraad per 31 december 2011 op 104,0% uitkomt.
Pagina 34 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
5.4.3.
Werkgevers- en deelnemersbestand Werkgeversbestand Per 31 december 2012 zijn vier (2011: vijf) premiebetalende werkgevers aangesloten bij het pensioenfonds te weten: Sanoma B.V. , Sanoma Media Netherlands B.V. (inclusief Sanoma Media Russia & CEE B.V.), en B.V. Aldipress. Per 1 januari 2012 heeft Sanoma B.V. zich als premiebetalende werkgever aangesloten bij de Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland. Het verzoek om zich als werkgever te mogen aansluiten is gedaan in augustus 2011 en hierop is door het bestuur van het pensioenfonds in haar vergadering van 31 augustus 2011 positief beslist. Door interne reorganisaties bij Sanoma Media Netherlands B.V. is het aantal premiebetalende werkgevers in 2012 gedaald van vijf naar vier. Het verloop in betalende (aangesloten) werkgevers is als volgt: (aangesloten) Werkgevers
Premiebetalend in 2011
Premiebetalend in 2012
Reden
Sanoma B.V.
Nee
Ja
Verzoek in 2011 om per 1 januari 2012 te worden toegelaten als premiebetalende werkgever
Sanoma Media Netherlands B.V.
Ja
Ja
Sanoma Men‟s Magazines B.V.
Ja
Nee
Opgegaan in Sanoma Media Netherlands B.V. per 1 december 2011
Jonge Gezinnen B.V.
Ja
Nee
Opgegaan in Sanoma Media Netherlands B.V. per 1 januari 2012
Uitgeverij Malmberg B.V.
Ja
Ja
Sanoma Learning B.V.
Nee
Nee
B.V. Aldipress
Ja
Ja
Premies worden betaald door uitgeverij Malmberg B.V.
Uit bovenstaand overzicht blijkt eveneens dat per 31 december 2012 het aantal bij het pensioenfonds aangesloten werkgevers vijf (2011: zes) bedraagt.
Pagina 35 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
Het verloop van de deelnemers in het boekjaar is als volgt:
Actieven
Gewezen deelnemers
Ouderdomspensioen
Nabestaan denpensioen
Wezenpensioen
A.O. pensioen
Stand per 31-12-2011
1.972
1.906
248
37
16
4
-
Nieuwe toetredingen Herintredingen Pensionering Dienstverlating Waardeoverdrachten Overlijden Afloop / afkoop Overige oorzaken
162 11 (37) (218) 0 (2) 0 (3)
0 (11) (18) 218 (20) (3) (131) (1)
0 0 55 0 0 (7) 0 0
0 0 8 0 0 (2) 0 0
0 0 1 0 0 0 (1) 0
0 0 (2) 0 0 (1) 0 0
Stand per 31-12-2012
1.885
1.940
296
43
16
1
Onder afloop/ afkoop is de afkoopactie in juli 2012 van de kleine pensioenen van gewezen deelnemers meegenomen.
5.5.
Risicoanalyse/risicomanagement In het vierde kwartaal 2010 is een risicoanalyse uitgevoerd op basis van het FIRM-model van De Nederlandsche Bank. In deze analyse zijn de risicocategorieën, de inherente risico‟s en de beheersingsmaatregelen uitgewerkt en gekwalificeerd. Daar waar de beheersingsmaatregelen niet optimaal waren zijn in de analyse voorstellen gedaan voor verbetering. De risicoanalyse is in de bestuursvergadering van 2 februari 2011 vastgesteld, terwijl de Pensioenraad op 30 maart 2011 over de resultaten van de risicoanalyse is geïnformeerd. De inrichting van het risicomanagement is in 2011 door een werkgroep uitgewerkt. Besluitvorming door bestuur en Pensioenraad hierover heeft plaats gevonden in december 2011. In 2012 is in samenwerking met de afdeling Riskmanagement van Sanoma door CPI Governance in opdracht van de RisicoManagementGroep (RMG) een control framework voor het pensioenfonds opgesteld. Vanaf 2013 zullen aan de hand van dit control framework systematisch alle procesrisico‟s worden getest.
5.6.
Voornaamste risico‟s en onzekerheden
5.6.1.
Solvabiliteitsrisico Deze is toegelicht bij paragraaf 5.4.2.
5.6.2.
Actuariële risico’s De belangrijkste actuariële risico‟s zijn de risico‟s van langleven, overlijden en arbeidsongeschiktheid.
Langlevenrisico Het langlevenrisico is het belangrijkste verzekeringstechnische risico. Langlevenrisico is het risico dat deelnemers langer blijven leven dan gemiddeld verondersteld wordt bij de bepaling van de technische voorziening. Als gevolg hiervan volstaat de opbouw van het pensioenvermogen niet voor de uitkering van pensioenverplichtingen. Door de toepassing van AG-prognosetafel 2012-2062 met adequate correcties voor ervaringssterfte is het langlevenrisico naar verwachting geheel verdisconteerd in de waardering van de pensioenverplichtingen. Pagina 36 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
Kortlevenrisico Het overlijdensrisico betekent dat het fonds in geval van overlijden mogelijk een nabestaandenpensioen moet toekennen waarvoor door het fonds onvoldoende voorzieningen zijn getroffen. Dit risico kan worden uitgedrukt in risicokapitalen. Het pensioenfonds heeft deze risicokapitalen verzekerd bij Aegon Levensverzekering N.V..
5.6.3.
Arbeidsongeschiktheidsrisico Het arbeidsongeschiktheidsrisico betreft het risico dat het fonds voorzieningen moet treffen voor premievrijstelling bij invaliditeit en het toekennen van een arbeidsongeschiktheidspensioen („schadereserve‟). Voor dit risico wordt jaarlijks een risicopremie in rekening gebracht. Het verschil tussen de risicopremie en de werkelijke kosten wordt verwerkt via het resultaat. De actuariële uitgangspunten voor de risicopremie worden periodiek herzien.
Indexatierisico Het bestuur van het fonds heeft de ambitie om de pensioenen te indexeren. De mate waarin dit kan worden gerealiseerd is afhankelijk van de ontwikkelingen in rente, rendement, looninflatie en demografie. Uitdrukkelijk wordt opgemerkt dat de indexatietoezegging voorwaardelijk is. Voor het toekennen van de indexatie is vanaf 2008 van belang of de dekkingsgraad van het Pensioenfonds toereikend is dat per 1 januari van enig jaar wordt geïndexeerd. Bij een dekkingsgraad lager dan 120% wordt in principe gedeeltelijk geïndexeerd, terwijl bij een dekkingsgraad van 105% of lager niet wordt geïndexeerd. Deze voorwaarden voor toekenning van de indexatie gelden voor de pensioengerechtigden, gewezen deelnemers en arbeidsongeschikten van de A-regeling en de Sanoma 2009 pensioenregeling. De indexatie (maximaal drie procentpunt per jaar) van de actieve deelnemers daarentegen van de Sanoma 2009 pensioenregeling is gebaseerd op CAO-verhogingen. Bij een dekkinggraad van minder dan 105% vindt geen indexatie plaats. Volgens het addendum op de uitvoeringsovereenkomst geldt dit niet voor de jaren 2012 en 2013. Indien van toepassing zullen de actieven in deze jaren ook geïndexeerd worden als de dekkingsgraad minder is dan 105%. De hiermee gemoeid zijnde koopsom(men) komen dan voor rekening van de aangesloten werkgevers en zullen derhalve in de premieafrekening worden betrokken.
5.6.4.
Risico van financiële instrumenten Het mantelcontract tussen het Nederlandse Uitgevers Verbond en Aegon Levensverzekering N.V. voor de prepensioenen betreft een garantiecontract wat betekent dat het pensioenfonds niet is blootgesteld aan prijsrisico, liquiditeitsrisico, kasstroomrisico en operationeel risico voor zover deze risico‟s samenhangen met de in het contract opgenomen financiële instrumenten. Ook het pensioenreglement van de Sanoma Men‟s Magazines pensioenregeling betreft een garantiecontract met Aegon Levensverzekering N.V. Ook voor deze pensioenregeling geldt dat het pensioenfonds voor deze pensioenregeling niet wordt blootgesteld aan prijsrisico, kredietrisico, liquiditeitsrisico, kasstroomrisico en operationeel risico De A-regeling en de Sanoma 2009 pensioenregeling worden uitgevoerd op basis van een eigen beheer model. Met betrekking tot deze pensioenregelingen zijn onderstaande risico‟s voor rekening van het pensioenfonds.
Marktrisico Tot het marktrisico behoren het prijs(koers)risico, het valutarisico en het renterisico. Per risicocategorie wordt hieronder kort weergegeven welke maatregelen zijn getroffen om deze risico‟s zo veel mogelijk te beperken.
Prijsrisico Om het prijs(koers)risico zoveel mogelijk te beperken heeft het bestuur in samenspraak met haar beleggingsadviseur en vermogensbeheerder besloten een verdere spreiding (diversificatie) van haar Pagina 37 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
beleggingsportefeuille door te voeren. Door activaklassen van verschillende correlaties in evenwicht te brengen, verwacht het bestuur van het pensioenfonds het rendement te maximaliseren en het risico te beperken.
Valutarisico Valutarisico is het risico dat de waarde van een financieel instrument zal fluctueren als gevolg van veranderingen van valutakoerswisselingen. Het valutarisico van de US dollar is sinds ultimo februari 2012 volledig afgedekt (was oorspronkelijk afgedekt voor circa 47%). Verder is voor circa 10% van de beleggingsportefeuille (± € 39,6 miljoen) het valutarisico (o.a. bij belegging in Emerging Market Fund, de aandelenfondsen Japan en Azië) verspreid over ruim twintig valuta niet afgedekt. Het concentratierisico per valuta is dermate gering dat het niet afdekken van het risico als verantwoord kan worden gekwalificeerd. Voor de overige fondsen uit de beleggingsportefeuille vindt geen afdekking van valutarisico‟s plaats omdat zij al in euro‟s zijn genoteerd c.q. betrekking hebben op Europese aandelen/obligaties.
Renterisico Renterisico is het risico dat de waarde van een financieel instrument zal fluctueren als gevolg van veranderingen van de marktrente. Van het nominale renterisico van de verplichtingen is tot eind november in 2012 strategisch 60-65% afgedekt door de beleggingsportefeuille. Tijdens de beleggingsdag van 23 november 2012 is door het bestuur besloten de strategische afdekking van het renterisico te baseren op 55-65%. Dit risico is afgedekt middels een Long Duration Overlay. De afdekking van het renterisico is ook in 2012 periodiek bijgesteld op basis van de (maandelijkse) adviezen van de vermogensbeheerder (TKP Investments). Per 31 december van het verslagjaar was het renterisico voor 58,6% (2011: 63%) afgedekt. Bij de afdekking van het renterisico wordt in het verslagjaar (2012) uitgegaan van de ongemiddelde RTS (= RenteTermijnStructuur) op marktwaarde per einde maand.
Derivaten Voor de uitvoering van het beleggingsbeleid wordt tevens gebruikgemaakt van financiële derivaten (Long Duration Overlay) voor afdekking van het renterisico.
Liquiditeitsrisico Het liquiditeitsrisico is het risico dat beleggingen niet tijdig en/of niet tegen een aanvaardbare prijs kunnen worden omgezet in liquide middelen, waardoor het pensioenfonds op korte termijn niet aan zijn verplichtingen uit hoofde van financiële instrumenten kan voldoen. Waar de overige risicocomponenten vooral de langere termijn betreffen (solvabiliteit), gaat het hierbij om de korte termijn. Dit risico wordt beheerst door in het strategische en tactische beleggingsbeleid voldoende ruimte aan te houden voor liquiditeitsposities. Er wordt hierbij tevens rekening worden gehouden met de directe beleggingsopbrengsten en andere inkomsten zoals premies. Inzake het liquiditeitsrisico kan worden gemeld dat de komende jaren de inkomende premies het niveau van de uitkeringen zullen overtreffen en ultimo 2012 zijn er voldoende obligaties, die onmiddellijk zonder waardeverlies te gelde kunnen worden gemaakt om eventuele onvoorziene uitstroom van geldmiddelen te financieren, waardoor het risico van een liquiditeitstekort voor het Pensioenfonds als uiterst beperkt kan worden gekwalificeerd.
Operationeel risico en uitbestedingsrisico Operationeel risico is het risico van een onjuiste afwikkeling van transacties, fouten in de verwerking van gegevens, het verloren gaan van informatie, fraude en dergelijke. Dergelijke risico‟s worden beheerst door het stellen van hoge kwaliteitseisen aan de organisaties die bij de uitvoering betrokken zijn op gebieden zoals interne organisatie, procedures, processen en controles, kwaliteit van de geautomatiseerde systemen, en dergelijke. Deze kwaliteitseisen worden periodiek getoetst door het
Pagina 38 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
bestuur aan de hand van periodieke rapportages en verkregen ISAE 3402 type II (voorheen SAS/70) rapporten.
5.7.
Systeemrisico Systeemrisico is het risico dat het mondiale financiële systeem (de internationale financiële markten) niet langer naar behoren functioneert, waardoor beleggingen van de beleggingsfondsen waarin het pensioenfonds participeert, niet langer verhandelbaar zijn en zelfs hun waarde verliezen. Dit risico is voor het pensioenfonds, evenals voor andere marktpartijen, niet beheersbaar.
Pension Fund Governance Het bestuur van het pensioenfonds streeft als eindverantwoordelijke uitvoerder van de door sociale partners overeengekomen pensioenregeling naar een optimale kwaliteit, zorgvuldigheid en openheid met betrekking tot die uitvoering. Het bestuur onderschrijft dan ook de Principes voor Goed Pensioenfondsbestuur (Pension Fund Governance, hierna PFG) die de Stichting van de Arbeid in 2005 heeft vastgesteld en thans zijn opgenomen in de Pensioenwet (PW) en zal deze principes naleven. De principes voor PFG zijn in 3 hoofdonderdelen gesplitst, te weten: Bestuur Verantwoording (w.o. riskmanagement) Intern toezicht Met betrekking tot de in de Principes voor PFG opgenomen mogelijkheden heeft het bestuur de hierna beschreven keuzes gemaakt en beleid ontwikkeld.
5.7.1.
Bestuur De bestuursleden zijn gekozen voor een periode van 3 jaar en treden na deze termijn gelijktijdig af. De bestuursleden mogen zich, na de statutenwijziging van 27 mei 2008, drie maal herkiesbaar stellen en herbenoemd worden. Het bestuur van het pensioenfonds bestaat uit acht leden, waarbij het bestuur voor vijftig procent is samengesteld uit bestuursleden die benoemd zijn door werkgevers (waaronder de voorzitter) en voor vijftig procent uit bestuursleden die deelnemers en gewezen deelnemers vertegenwoordigen. De benoeming van deze laatste categorie vindt plaats door de Pensioenraad. Per 1 januari 2014 dienen de bestuursleden opnieuw benoemd c.q. gekozen te worden. Van de thans zittende bestuursleden kan de secretaris van het bestuur (werkgeverslid) conform de statuten niet worden herbenoemd in verband met het bereiken van het maximale aantal termijnen van herbenoeming. De overige bestuursleden kunnen per 1 januari 2014 nog minimaal één keer worden herbenoemd of gekozen voor de periode van drie jaar. Door de benoeming tot directeur is de heer P. Mannaert per 1 januari 2013 afgetreden. Betrokkene was bestuurslid namens werkgevers. Het bestuur heeft conform de statuten ter stond aan de werkgevers gevraagd te willen voorzien in de ontstane vacature. De ontstane vacature is tot op heden niet ingevuld. De benoeming van de heer Mannaert tot directeur heeft geen gevolgen voor zijn functie als voorzitter van de BeleggingsAdviesCommissie (BAC). Deskundigheidsbevordering/Bijscholingen In het verslagjaar zijn door het bestuur en ambtelijk secretaris diverse seminars, symposia en congressen bezocht.
5.7.2.
Verantwoordingsorgaan Het Verantwoordingsorgaan bestaat uit 9 leden (3 namens werkgevers, 3 namens actieve deelnemers en 3 namens gepensioneerden). Bij de samenstelling is rekening gehouden, dat alle bedrijfsonderdelen c.q. organisatie-eenheden gelijkelijk zijn vertegenwoordigd. Pagina 39 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
De per 1 januari 2013 ontstane vacature in de werkgeversafvaardiging door het aftreden van de heer M. Marseille is per 22 april 2013 ingevuld door de benoeming mevrouw A. Balistreri. In het verslagjaar heeft het Verantwoordingsorgaan verder nog twee vacatures binnen de afvaardiging namens pensioengerechtigden. Vooralsnog zijn deze vacatures niet ingevuld. Voor het verslagjaar 2013 zal het Verantwoordingsorgaan in samenspraak met het bestuur bezien of en hoe deze vacatures zullen worden ingevuld. Bij het wel of niet invullen van de vacatures zal het tijdstip van het inwerking treden van de Wet versterking bestuur pensioenfondsen mede bepalend zijn. Voor de huidige samenstelling van het Verantwoordingsorgaan wordt verwezen naar hoofdstuk 1.3.1 Organen. 5.7.3.
Risicomanagementgroep Op 7 december 2011 is door het bestuur besloten dat het riskmanagement vorm gegeven zal worden door een Risicomanagementgroep bestaande uit de heren J. Leenaars en J. KindersVroklage. In 2012 is de heer H. Castillion toegevoegd aan de Riskmanagementgroep. Dit orgaan is verantwoordelijk voor de inrichting en werking van het ERM proces en rapporteert daarvoor direct aan het bestuur van het fonds. De voornaamste taken van dit orgaan (zullen) zijn:
Uitvoeren periodieke risico-inventarisaties in overeenstemming met de richtlijnen van DNB (FIRM model) en rapporteert aan het bestuur de kwaliteit van de beheersing; Initieert en optimaliseert de risicorapportages voor het vermogensbeheer in overleg met KAS BANK, TKP Investments, BeleggingsAdviesCommissie (BAC) en het bestuur; Rapporteert en adviseert bestuur over de bij het pensioenfonds te onderscheiden risico‟s (waar onder operationeel risico, uitbestedingsrisico, renterisico valutarisico, kredietrisico etc.) Beoordeelt periodiek ex-post (achteraf) de performance van de vermogensfondsen t.o.v. haar „peers‟ (lees; beoordeelt relatieve rendementen van de „huisfondsen‟) en adviseert daarover de BeleggingsAdviesCommissie; Verantwoordelijk voor de opzet, documentatie en monitoren van het control framework (inclusief ISAE 3402 verklaringen).
Onder verantwoordelijkheid van de leden van de Risicomanagementgroep is in het 1 e kwartaal 2013 door een externe partij (CPI Governance) in samenwerking met de afdeling Riskmanagement van Sanoma het control framework afgerond. De presentatie van het control framework heeft plaats gevonden in de bestuursvergadering van 22 mei 2013. Het bestuur van het pensioenfonds heeft in deze vergadering besloten het framework vast te stellen. Op basis van de aanbevelingen door de RisicoManagementGroep (RMG) tijdens de presentatie van het control framework heeft het bestuur in haar vergadering van 22 mei 2013 eveneens besloten akkoord te gaan met de prioritering van de uit te voeren (risico) analyses/onderzoeken in 2013. 5.7.4.
Intern toezicht Het intern toezicht is ingericht op basis van visitatie (besloten in de bestuursvergadering van 18 april 2007). In 2009 is voor het eerst een visitatie uitgevoerd door Edmond Halley Pensioenmanagement te Utrecht. Conform de geldende regelgeving is in de periode september tot en met december 2012 het Pensioenfonds Sanoma Nederland op nieuw gevisiteerd. De visitatie is evenals in 2009 uitgevoerd door Edmond Halley Pensioenmanagement te Utrecht. De bevindingen van deze visitatie zijn opgenomen in hoofdstuk 4 van dit jaarverslag.
Pagina 40 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
5.7.5.
Pensioenraad Algemeen De Pensioenraad is in het verslagjaar vijf maal ter vergadering bijeen geweest. In 2012 is door het bestuur van het pensioenfonds met de Pensioenraad gesproken c.q. overlegd over de financiële positie van het pensioenfonds, de inrichting van het vermogensbeheer, het beleggingsbeleid (waaronder risicobudget en herinrichting van de beleggingsportefeuille), reglementswijzigingen, de (voorgenomen) statutenwijziging als gevolg van de structuurwijzigingen binnen de aangesloten werkgevers, premie- en indexatiebeleid, communicatiebeleid, de invulling van in 2011 en 2012 ontstane vacatures in de Pensioenraad. Verder heeft de Pensioenraad in het verslagjaar op eigen initiatief advies aan het bestuur uitgebracht over: -
Omzetting van de pensioenreglementen van A-regeling en 2009-regeling naar Aegon-format; Financieel crisisplan.
In juni 2013 is het jaarverslag 2012 in een gezamenlijke vergadering met het bestuur vastgesteld. Samenstelling Pensioenraad Gekozen is voor kiesgroepen per uitgevoerde pensioenregeling, waarbij onderscheid wordt gemaakt naar deelnemers, pensioengerechtigden en gewezen deelnemers. Om tot een evenwichtige zetelverdeling over de bedrijfsonderdelen te komen bestaat de mogelijkheid vanaf de 3e zetel per kiesgroep voorkeurszetels toe te kennen aan bedrijfsonderdelen. Per kiesgroep wordt naar evenredigheid een aantal (stemgerechtigde) leden en plaatsvervangende leden gekozen uit en door de deelnemers in dienst van het desbetreffende bedrijfsonderdeel c.q. organisatieeenheid Het aantal zetels wordt per kiesgroep met uitzondering van de kiesgroep SMM en de kiesgroep gewezen deelnemers als volgt samengesteld: Categorieën
Aantal zetels
< 50 deelnemers
2
50 deelnemers < 300 deelnemers
3
300 deelnemers < 900 deelnemers
4
900 deelnemers < 1200 deelnemers
5
> 1200 deelnemers
6
Voor de kiesgroep SMM middelloonregeling geldt: SMM-middelloonregeling
Aantal zetels
< 50 deelnemers
1
50 deelnemers < 300 deelnemers
2
>300 deelnemers
3
Kiesgroep gewezen deelnemers Voor de kiesgroep gewezen deelnemers daarentegen geldt indien en zodra op 31 december in het jaar voorafgaand aan de verkiezing het aantal gewezen deelnemers meer bedraagt dan 60% en minder dan 70% van het totaal van deelnemers en indien gewezen deelnemers en de technische voorzieningen van deze categorie deelnemers tenminste 25% bedraagt van de totale technische voorzieningen, dat deze categorie in staat wordt gesteld één stemgerechtigd lid van de pensioenraad te kiezen. Bij een percentage van 70% of meer heeft zij recht op twee stemgerechtigde leden in de Pensioenraad. Daar de categorie gewezen deelnemers niet voldoet aan bovengenoemde criteria is zij in de periode 2011-2013 niet vertegenwoordigd in de Pensioenraad.
Pagina 41 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
Met inachtneming van deze criteria zou met ingang van 1 januari 2014 de zetelverdeling gebaseerd op de aantallen deelnemers per 31 december 2012 als volgt zijn: Pensioenregelingen/Kiesgroepen
Aantal zetels
Kiesgroep A-regeling
6
Kiesgroep Sanoma 2009 pensioenregeling
4
Kiesgroep SMM-middelloonregeling
2
Pensioengerechtigden
4
De benoeming van de leden vindt plaats voor een periode van 3 jaar. Na deze periode treden alle leden van de Pensioenraad gelijktijdig af en kunnen zij zich herkiesbaar stellen en herbenoemd worden. Volgens rooster treden de huidige c.q. gekozen leden van de Pensioenraad per 1 januari 2014 af. Per 31 december 2012 heeft de Pensioenraad vier vacatures. Het adequaat invullen van de vacatures heeft voor het bestuur en Pensioenraad hoge prioriteit. Voor de samenstelling van de Pensioenraad per 1 januari 2013 wordt verwezen naar paragraaf 1.3.2 Organen. 5.7.6.
Gebeurtenissen na balansdatum In de gezamenlijke vergadering van bestuur en Pensioenraad van 16 mei 2013 hebben de aangesloten werkgevers mondeling te kennen gegeven om de uitvoeringsovereenkomst(en) per 30 juni 2013 op te zeggen tegen 1 januari 2014. Tevens hebben de aangesloten werkgevers in deze vergadering aangekondigd dat zij de huidige door het pensioenfonds uitgevoerde regelingen wensen te wijzigen in een beschikbare premieregeling (DC). De opzegging van de uitvoeringsovereenkomst zal zeer waarschijnlijk gevolgen hebben voor de continuïteit van het pensioenfonds. De voorzitter van het pensioenfonds heeft op 6 juni 2013 tijdens de gezamenlijke vergadering van bestuur en Pensioenraad medegedeeld haar functie per 1 juli 2013 ter beschikking te stellen om een mogelijk “conflict of interest” te vermijden. Amsterdam, 6 juni 2013
G. Veersma-Kooij Voorzitter
P. van Driessen Vice-voorzittter
Pagina 42 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
Jaarrekening
Pagina 43 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
6.
Balans per 31 december 2012 (Bedragen in hele euro‟s na bestemming van het resultaat) Activa
2012
2011
Beleggingen voor risico pensioenfonds Vastgoedbeleggingen
10.2.1
8.046.320
9.135.342
Aandelen
10.2.2
90.199.778
53.874.994
Vastrentende waarden
10.2.3
304.382.933
253.300.548
Overige beleggingen
10.2.4
2.341.239
3.195.697
Beleggingsvorderingen en -schulden
10.2.5
1.144.206
21.762.721
406.114.476
341.269.302
Herverzekeringsdeel technische voorzieningen Garantiecontracten
10.4.1
21.590.000
19.878.314
Overige vorderingen uit hoofde van herverzekeringsdeel technische voorzieningen
10.4.4
8.177.372
7.939.827
29.767.372
27.818.141
792.249
0
Vorderingen en overlopende activa Vorderingen uit herverzekering
10.5.1
Overige vorderingen
10.5.2
0
98.121
792.249
98.121
4.468.214
1.312.048
4.468.214
1.312.048
441.142.311
370.497.612
Overige activa Liquide middelen
Totaal activa
10.6.1
Pagina 44 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
Passiva Stichtingskapitaal en reserves Wettelijke en statutaire reserves Bestemmingsreserves
Technische voorzieningen Voorziening pensioenverplichtingen voor risico van het pensioenfonds
Overige schulden en overlopende passiva Schulden uit herverzekering Overige schulden
Totaal passiva
10.7.1 10.7.2
10.8.1
10.9.1 10.9.2
2012
2011
36.016.940 8.267.744
5.245.369 8.025.931
44.284.684
13.271.300
387.706.000
351.401.548
387.706.000
351.401.548
587.144 8.564.483
2.694.851 3.129.913
9.151.627
5.824.764
441.142.311
370.497.612
Pagina 45 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
Pagina 46 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
7.
Staat van baten en lasten over 2012 (Bedragen in hele euro‟s) Staat van Baten en Lasten
2012
2011
17.538.000 56.813.880 1.031.314 449.288
14.560.420 34.989.313 1.283.367 4.410.344
75.832.482
55.243.444
6.137.803 1.210.584
4.944.029 1.035.086 13.171.493 381.751 4.217.455 (4.944.029) (1.128.775) 51.533.502 909.946
BATEN Premiebijdragen Beleggingsresultaten voor risico pensioenfonds Baten uit herverzekering Overige baten
11.1 11.2 11.3 11.4
Totaal baten
LASTEN Pensioenuitkeringen Pensioenuitvoeringskosten
11.5 11.6
-
11.7.1 11.7.2 11.7.3 11.7.4 11.7.5 11.7.6 11.7.7
15.909.977 0 5.848.137 (6.106.457) (1.274.275) 20.953.969 (532.537)
11.7.8
3.167.000
11.7.9
(1.661.362)
Pensioenopbouw Indexering en overige toeslagen Rentetoevoeging Onttrekking voor pensioenuitkeringen Onttrekking voor pensioenuitvoeringskosten Wijziging marktrente Wijziging uit hoofde van overdracht van rechten - Wijziging uit hoofde van actuariële uitgangspunten - Overige mutatie voorziening pensioenverplichtingen Mutatie voorziening pensioenverplichtingen voor risico pensioenfonds Mutatie herverzekeringsdeel technische voorzieningen Kosten pensioenopbouw Saldo overdracht van rechten Overige lasten
36.304.452 11.8 11.9 11.10 11.11
0 (1.051.786) 63.089.557
(1.711.686)
(3.246.052)
2.265.615 542.850 69.480
2.627.880 (575.391) 91.608
Totaal lasten
44.819.098
67.966.717
Saldo baten en lasten
31.013.384
(12.723.273)
Pagina 47 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
Bestemming van resultaat Wettelijke en statutaire reserves Mutatie Algemene Reserve Mutatie Reserve technische winstdeling Bestemmingsreserves Mutatie Reserve voor toeslagverlening garantiecontracten Totaal bestemming van het resultaat
2012
30.771.571 237.545
4.268
31.013.384
2011
(13.008.725) 261.828
23.624
(12.723.273)
Pagina 48 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
8.
Kasstroomoverzicht over 2012 (Bedragen in hele euro‟s) 2012 Kasstroom uit pensioenactiviteiten Ontvangen premies Ontvangen in verband met overdracht van rechten Betaalde pensioenuitkeringen Betaald in verband met overdrachten van rechten Betaalde pensioenuitvoeringskosten Ontvangen uitkeringen van herverzekeraars Betaalde premies herverzekering
Kasstroom uit beleggingsactiviteiten Verkopen en aflossing van beleggingen Ontvangen directe beleggingsopbrengsten Aankopen van beleggingen Betaalde kosten van vermogensbeheer
Netto kasstroom Koers- en omrekeningsverschillen Mutatie liquide middelen Liquide middelen ultimo Liquide middelen primo Mutatie liquide middelen
2011
21.095.414 0
17.173.529 588.537
(7.160.880) 0
(1.834.457) (195.182)
(980.839) 410.000 (2.198.437)
(718.203) (1.668.345) 0
11.165.258
13.345.879
176.117.058 8.728.929 (213.322.145) (5.135)
306.393.554 22.859.719 (326.419.554) 30.156
(28.481.293)
2.863.875
(17.316.035)
16.209.754
0 (17.316.035) 5.544.391 22.860.426 (17.316.035)
0 16.209.754 22.860.426 6.650.672 16.209.754
De liquide middelen primo en ultimo sluiten aan op het saldo liquide middelen (ten behoeve van beleggingen) dat onderdeel is van de activapost “Beleggingsvorderingen en- schulden” (zie paragraaf 9.2.5) en de liquide middelen die opgenomen zijn onder de actiefpost “Overige activa” op de Balans.
Pagina 49 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
Pagina 50 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
9. 9.1.
Toelichting grondslagen Algemeen De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW en de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving (RJ), uitgegeven door de Raad voor de Jaarverslaggeving. De jaarrekening is opgesteld in euro‟s. Beleggingen en pensioenverplichtingen worden gewaardeerd op marktwaarde. De overige activa en passiva worden gewaardeerd op de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Indien geen specifieke waarderingsgrondslag is vermeld, vindt waardering plaats tegen de verkrijgingsprijs. In de balans, de staat van baten en lasten en het kasstroomoverzicht zijn referenties opgenomen, waarmee wordt verwezen naar de toelichting.
9.2.
Opname in de balans of staat van baten en lasten Een actief wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de toekomstige economische voordelen naar het pensioenfonds zullen toevloeien en de waarde daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Een verplichting wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de afwikkeling daarvan gepaard zal gaan met een uitstroom van middelen en de omvang van het bedrag daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Baten worden in de rekening van baten en lasten opgenomen wanneer een vermeerdering van het economisch potentieel, samenhangend met een vermeerdering van een actief of een vermindering van een verplichting, heeft plaatsgevonden, waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. Lasten worden verwerkt wanneer een vermindering van het economisch potentieel, samenhangend met een vermindering van een actief of een vermeerdering van een verplichting, heeft plaatsgevonden, waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld.
9.3.
Vreemde valuta Activa en passiva in vreemde valuta worden omgerekend naar euro‟s tegen de koers per balansdatum. Deze waardering is onderdeel van de waardering tegen marktwaarde. Baten en lasten voortvloeiende uit transacties in vreemde valuta worden omgerekend tegen de koers per transactiedatum. Het pensioenfonds heeft de volgende valutakoersen gehanteerd:
Amerikaanse dollar Britse pond Japanse Yen
9.4.
2012 Slotkoers 0,758 1,233 0,009
2011 Slotkoers 0,770 1,197 0,010
Schattingen en veronderstellingen Bij toepassing van de grondslagen en de regels voor het opstellen van de jaarrekening vormt het bestuur van het pensioenfonds zich verschillende oordelen en maakt schattingen die essentieel kunnen zijn voor de in de jaarrekening opgenomen bedragen. Indien het voor het geven van het in artikel 2:362 lid 1 BW vereiste inzicht noodzakelijk is, is de aard van deze oordelen en schattingen inclusief de bijbehorende veronderstellingen opgenomen bij de toelichting op de betreffende jaarrekeningposten.”
9.5.
Schattingswijzigingen Vanaf 30 september 2012 wordt de door DNB gepubliceerde rentetermijnstructuur voor pensioenfondsen vastgesteld met een Ultimate Forward Rate (UFR). Invoering van de UFR zorgt voor een daling van de voorziening pensioenverplichtingen per 31 december 2012 met € 15.571.000.
Pagina 51 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
Op 12 september 2012 is door het Actuarieel Genootschap de nieuwe Prognosetafel AG 2012-2062 gepubliceerd. Per 31 december 2012 is de voorziening pensioenverplichtingen berekend op basis van deze nieuwe prognosetafel. De invoering van deze prognosetafel leidt tot een stijging van voorziening pensioenverplichtingen met € 3.167.000 ten opzichte van de oude Prognosetafel AG 2010-2060.
9.6.
Belastingen De activiteiten van het pensioenfonds zijn vrijgesteld van belastingheffing in het kader van de vennootschapsbelasting. Voor de BTW geldt een gedeeltelijke vrijstelling.
9.7.
Beleggingen voor risico pensioenfonds
9.7.1.
Algemeen Participaties in beleggingsfondsen Participaties in beleggingsfondsen, die gespecialiseerd zijn in een bepaald soort beleggingen, worden gerubriceerd en gewaardeerd volgens de grondslagen voor dat soort beleggingen, zijnde marktwaarde. Bepaling marktwaarde Aegon en TKP Beleggingsfondsen De beleggingen in participaties van Aegon en TKP beleggingsfondsen worden gewaardeerd tegen marktwaarde, zijnde de intrinsieke waarde van de participatie. Deze waarde wordt elke dag dat de Nederlandse beurs open is vastgesteld, met uitzondering van het Aegon Hypothekenfonds waarvan de waarde eens per maand wordt vastgesteld. De Aegon en TKP beleggingenfondsen beleggen in aandelen, obligaties, derivaten, futures, vastgoed, grondstoffen en alternatives zoals hedge funds en private equity. De marktwaarde van deze onderliggende beleggingen vindt plaats tegen beurskoers of, bij gebrek daaraan, tegen taxatiewaarde aan de hand van het meest actuele jaarbericht of andere recente informatie. De waardering van de beleggingen wordt bepaald aan de hand van gegevens die door een onafhankelijke partij worden aangeleverd. Niet-beursgenoteerde beleggingen Voor beleggingen die niet-beursgenoteerd zijn, wordt de waardering vastgesteld op basis opgaven van een onafhankelijke derde of indien niet voorhanden op basis van interne modellen. Voor de herwaardering van deze beleggingen wordt een herwaarderingsreserve gevormd. Indien geen betrouwbare schatting van de marktwaarde is te maken, worden deze beleggingen gewaardeerd op kostprijs. Resultaatverantwoording Alle gerealiseerde en ongerealiseerde resultaten worden direct in de staat van baten en lasten verantwoord.
9.7.2.
Vastgoedbeleggingen Beursgenoteerde (indirecte) vastgoedbeleggingen worden gewaardeerd tegen marktwaarde, zijnde de per balansdatum geldende beurskoers.
9.7.3.
Aandelen Beursgenoteerde aandelen en participaties in beursgenoteerde beleggingsinstellingen zijn gewaardeerd tegen de per balansdatum geldende beurskoers.
9.7.4.
Vastrentende waarden Beursgenoteerde vastrentende waarden en participaties in beursgenoteerde beleggingsinstellingen zijn gewaardeerd tegen de per balansdatum geldende beurskoersen. Indien vastrentende waarden of participaties in beleggingsinstellingen niet-beursgenoteerd zijn, vindt waardebepaling plaats op basis van de geschatte toekomstige netto kasstromen (rente en aflossingen) die uit de beleggingen zullen voortvloeien, contant gemaakt tegen de geldende marktrente en rekening houdend met het risicoprofiel (kredietrisico, oninbaarheid) en de looptijd. Indien geen betrouwbare schatting van de marktwaarde van de vastrentende waarden is te maken, worden vastrentende waarden gewaardeerd op kostprijs.
Pagina 52 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
9.7.5.
Derivaten Derivaten worden gewaardeerd op marktwaarde, te weten de relevante marktnoteringen of, als die er niet is, de waarde die wordt bepaald met behulp van marktconforme en toetsbare waarderingsmodellen. Derivaten zijn niet apart zichtbaar op de balans maar zijn opgenomen onder de andere beleggingscategorieën. Het pensioenfonds maakt gebruik van de volgende instrumenten: Swaps: dit betreft met individuele banken afgesloten contracten waarbij de verplichting wordt aangegaan tot het uitwisselen van rentebetalingen over een nominale hoofdsom. Door middel van swaps kan het pensioenfonds de rentegevoeligheid van de portefeuille beïnvloeden. Het fonds maakt hiervan gebruik middels het Long Duration Overlay fund.
9.7.6.
Overige beleggingen De overige beleggingen betreffen participaties in beleggingsinstellingen die niet in een beleggingscategorie zijn in te delen. Deze beleggingen zijn gewaardeerd tegen marktwaarde, zijnde de per balansdatum geldende beurskoers.
9.8.
Herverzekeringsdeel technische voorzieningen Vorderingen uit herverzekeringscontracten op risicobasis worden verantwoord op het moment dat de verzekerde gebeurtenis zich voordoet. Bij de waardering worden de herverzekerde uitkeringen contant gemaakt tegen de rentetermijnstructuur, onder toepassing van de actuariële grondslagen van het pensioenfonds. Vorderingen uit herverzekeringscontracten die classificeren als garantiecontracten worden gelijk gesteld aan de hiertegenover staande Voorziening voor pensioenverplichtingen. Bij de waardering van de vordering wordt geen rekening gehouden met de kredietwaardigheid van de herverzekeraar. Vorderingen uit hoofde van winstdelingsregelingen in herverzekeringsovereenkomsten op het moment van toekenning door de herverzekeraar. In de toelichting op de balans dient, indien sprake is van een verzekeringscontract waarvoor een gesepareerd beleggingsdepot wordt aangehouden, het verloop van de beleggingen zichtbaar wordt gemaakt. Voor de grondslagen van die verloopoverzichten gelden de grondslagen zoals opgenomen onder „Beleggingen voor risico pensioenfonds‟.
9.9.
Vorderingen en overlopende activa Voor zover noodzakelijk wordt op de vorderingen en overlopende activa een voorziening voor oninbaarheid in mindering gebracht.
9.10.
Technische voorzieningen
9.10.1. Voorziening pensioenverplichtingen De voorziening pensioenverplichtingen wordt gewaardeerd op de door DNB gepubliceerde rentetermijnstructuur (RTS). De waarde wordt bepaald op basis van de contante waarde van de beste inschatting van toekomstige kasstromen die samenhangen met de op balansdatum onvoorwaardelijke pensioenverplichtingen. Onvoorwaardelijke pensioenverplichtingen zijn de opgebouwde nominale aanspraken en de onvoorwaardelijke (indexatie)toezeggingen. De contante waarde wordt bepaald met gebruikmaking van de door DNB gepubliceerde RTS per 31 december 2012. Dit is de RTS inclusief 3 maandsmiddeling en toepassing van de ultimate forward rate (UFR). Bij de berekening van de voorziening pensioenverplichtingen is uitgegaan van het op de balansdatum geldende pensioenreglement en van de over de verstreken deelnemersjaren verworven aanspraken. Jaarlijks wordt door het bestuur besloten of de opgebouwde pensioenaanspraken worden geïndexeerd. Alle per balansdatum bestaande indexatiebesluiten zijn in de berekening begrepen. Er wordt geen rekening gehouden met toekomstige salarisontwikkelingen. Bij de berekening van de voorziening wordt rekening gehouden met premievrije pensioenopbouw in verband met invaliditeit op basis van de contante waarde van premies waarvoor vrijstelling van betaling wegens arbeidsongeschiktheid is verleend.
Pagina 53 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
Bij de bepaling van de actuariële uitgangspunten wordt uitgegaan van voor toezichthouder acceptabele grondslagen, waarbij rekening wordt gehouden met de voorzienbare trend in overlevingskansen. De voorziening pensioenverplichtingen per 31 december 2012 is berekend op basis van de volgende actuariële grondslagen en veronderstellingen: De rentevoet is de door DNB gepubliceerde rentetermijnstructuur per einde verslagjaar. Per 31 december 2012 komt deze overeen met een interne rekenrente van 2,51% (2011: 2,75%). De sterftekansen zijn ontleend aan de overlevingstafels AG generatietafel 2012-2062, startjaar 2013 (2011: AG generatietafel 2010-2060, startjaar 2012, inclusief leeftijdsafhankelijke correctiefactoren behorend bij inkomensklasse “Hoog”. Als leeftijdsverschil man-vrouw wordt 3 jaar gehanteerd. Voor het partnerpensioen is aangenomen dat de partner drie jaar jonger is dan de verzekerde man en drie jaar ouder is dan de verzekerde vrouw. Voor het uitruilbaar levenslang partnerpensioen geldt:
De gehuwdheidsfrequentie voor mannen loopt op van 0,01 op de leeftijd van 18 jaar tot 0,90 op de leeftijd van 35 jaar en is voor de leeftijden van 35 tot 65 jaar 0,90. Op leeftijd 65 jaar is de gehuwdheidsfrequentie 1. Vanaf de leeftijd van 65 jaar neemt de gehuwdheidsfrequentie af volgens de sterftekansen van vrouwelijke verzekerden. De gehuwdheidsfrequentie voor vrouwen loopt op van 0,05 op de leeftijd van 18 jaar tot 0,85 op de leeftijd van 30 jaar, is voor de leeftijden van 30 tot 50 jaar 0,85 en neemt dan geleidelijk af tot 0,7. Op leeftijd 65 jaar is de gehuwdheidsfrequentie 1. Vanaf de leeftijd van 65 jaar neemt de gehuwdheidsfrequentie af volgens de sterftekansen van mannelijke verzekerden. Na de 65-jarige leeftijd wordt gereserveerd volgens het systeem bepaalde man/bepaalde vrouw.
Voor het niet uitruilbare levenslange partnerpensioen alsmede voor het tijdelijke partnerpensioen geldt:
De gehuwdheidsfrequentie voor mannen loopt op van 0,01 op de leeftijd van 18 jaar tot 0,90 op de leeftijd van 35 jaar en is voor de leeftijden van 35 tot en met 65 jaar 0,90. Vanaf de leeftijd van 65 jaar neemt de gehuwdheidsfrequentie af volgens de sterftekansen van vrouwelijke verzekerden.
De gehuwdheidsfrequentie voor vrouwen loopt op van 0,05 op de leeftijd van 18 jaar tot 0,85 op de leeftijd van 30 jaar, is voor de leeftijden van 30 tot 50 jaar 0,85 en neemt dan geleidelijk af tot 0,7. Vanaf de leeftijd van 65 jaar neemt de gehuwdheidsfrequentie af volgens de sterftekansen van mannelijke verzekerden.
De gehuwdheidsfrequenties zijn voor de pensioendatum vermenigvuldigd met een factor 1,04. De schadevoorziening voor verzekerden met vrijstelling van premiebetaling wegens arbeidsongeschiktheid is bepaald als de bruto koopsom voor het nog niet gefinancierde gedeelte van de verzekering. De schadevoorziening voor verzekerden met een ingegaan arbeidsongeschiktheidspensioen is bepaald als de contante waarde van het ingegane pensioen voor zover van toepassing inclusief een vaste indexatie met 3% per jaar. De voorziening pensioenverplichtingen voor risico pensioenfonds (eigen beheer) is verhoogd met een excasso-opslag van 2,00%. De voorzieningen die herverzekerd zijn op basis van een garantiecontract wordt verhoogd met een excasso-opslag van 1,25% (prepensioenregeling) respectievelijk 1,75% (SMMmiddelloonregeling).
9.11.
Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de directe methode.
Pagina 54 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
10. Toelichting op de balans 10.1.
Algemeen Belegging in premiebijdragende onderneming(en) Het pensioenfonds heeft niet belegd in de premiebijdragende ondernemingen. Uitlenen van beleggingen Ultimo verslagjaar bedraagt het saldo van de uitgeleende effecten € 0 (2011: € 0). De vermogensbeheerder heeft bij de uitvoering van het beleggingsmandaat de mogelijkheid over te gaan tot het uitlenen van effecten (securities lending). Afdekkingstransacties In de Aegon fondsen wordt gebruik gemaakt van derivaten met als doel een effectieve en efficiënte uitvoering van het beleggingsbeleid mogelijk te maken en beleggingsrisico's af te dekken.
10.2.
Beleggingen voor risico pensioenfonds
10.2.1. Vastgoedbeleggingen Deze beleggingen zijn onder te verdelen in de volgende categorieën:
Indirect vastgoedbeleggingen
2012 8.046.320
2011 9.135.342
Stand ultimo boekjaar
8.046.320
9.135.342
Stand primo boekjaar Aankopen Verkopen Waardeveranderingen
2012 9.135.342 0 (363.022) (726.000)
2011 8.703.016 9.169.426 (9.169.426) 432.326
Stand ultimo boekjaar
8.046.320
9.135.342
Het verloop van deze post is als volgt:
10.2.2. Aandelen Deze beleggingen zijn onder te verdelen in de volgende categorieën:
Aandelenfondsen mature markets Aandelenfondsen emerging markets
2012 70.142.543 20.057.235
2011 46.900.659 6.974.335
Stand ultimo boekjaar
90.199.778
53.874.994
Pagina 55 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
Het verloop van deze post is als volgt:
Stand primo boekjaar Herallocatie private equity van “Aandelen” naar “Overige beleggingen” Aankopen Verkopen Waardeveranderingen Stand ultimo boekjaar
2012 53.874.994 0
2011 64.899.603 (553.797)
81.428.000 (55.455.401) 10.352.185
56.601.609 (63.169.981) (3.902.440)
90.199.778
53.874.994
10.2.3. Vastrentende waarden Deze beleggingen zijn onder te verdelen in de volgende categorieën:
Obligaties Credit Funds Long Duration Overlay Fondsen Obligatiebeleggingsfondsen
2012 41.604.194 82.036.051 18.237.341 162.505.347
2011 0 66.941.986 25.038.258 161.320.304
Stand ultimo boekjaar
304.382.933
253.300.548
2012 253.300.548 (23.505.841) 171.041.000 (135.042.841) 38.590.067
2011 212.124.180 (16.463.372) 258.225.218 (232.436.007) 31.850.529
304.382.933
253.300.548
Het verloop van deze post is als volgt:
Stand primo boekjaar Bijstorting c.q. afroming Long Duration Overlay Aankopen Verkopen Waardeveranderingen Stand ultimo boekjaar
10.2.4. Overige beleggingen Deze beleggingen zijn onder te verdelen in de volgende categorieën:
Commodities (grondstoffen) Private equity (Euro Choice IV en V)
2012 0 2.341.239
2011 1.806.868 1.388.829
Stand ultimo boekjaar
2.341.239
3.195.697
Pagina 56 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
Het verloop van deze post is als volgt: 2012 3.195.697 0
2011 1.834.312 553.797
846.000 (2.009.448) 308.990
2.726.487 (1.960.518) 41.619
2.341.239
3.195.697
Lopende intrest liquide middelen Overige vorderingen Liquide middelen (ten aanzien van beleggingen)
2012 68.074 0 1.076.132
2011 210.900 3.443 21.548.378
Stand ultimo boekjaar
1.144.206
21.762.721
Stand primo boekjaar Herallocatie private equity van “Aandelen” naar “Overige beleggingen” Aankopen Verkopen Waardeveranderingen Stand ultimo boekjaar
10.2.5. Beleggingsvorderingen en –schulden Deze post kan als volgt worden gespecificeerd:
10.3.
Risico‟s van financiële instrumenten In de hierna volgende toelichtingen op de risico‟s van de beleggingen is een „doorkijkmethode‟ toegepast. Dit betekent dat naar het risicoprofiel van de beleggingen binnen de beleggingsfondsen is doorgekeken, in plaats van uitsluitend te kijken naar de participaties in de beleggingsfondsen. Het pensioenfonds beoogt hiermee op een transparante wijze inzicht te geven in de risico‟s die samenhangen met de beleggingen waarin zij heeft geïnvesteerd.
10.3.1. Prijsrisico Hier volgen de toelichtingen op de onderdelen van het prijsrisico. Valutarisico De meeste aandelenfondsen beleggen in aandelen die genoteerd zijn in andere valuta dan de euro waardoor ze zijn blootgesteld aan valutarisico. Alleen in de gehedgde variant van een beleggingsfonds wordt het valuta risico grotendeels afgedekt. Voor beleggingen in Amerikaanse aandelenfondsen is het valutarisico volledig gehedged. In het staatsobligatiefonds zitten enkel beleggingen gedenomineerd in euro waardoor het niet is blootgesteld aan enig valutarisico. In de overige fondsen kunnen beleggingen zitten met een denominatie in andere Europese valuta dan in euro, maar al deze posities worden gehedged naar euro via 1-maands valuta forward contracten waardoor deze beleggingsfondsen een beperkt valutarisico lopen. Aangezien HighYield en Emerging Market obligaties in andere valuta dan de euro genoteerd kunnen zijn, zijn deze beleggingsfondsen onderhevig aan valutarisico. Aangezien alle beleggingen gedenomineerd zijn in euro, is het LDO fonds niet blootgesteld aan enig valutarisico.
Pagina 57 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
De verdeling van de beleggingen in financiële instrumenten naar valuta is als volgt:
Omschrijving Euro Amerikaanse dollar Britse pond Japanse Yen Overige valuta (incl. beleggingsvorderingen) Stand ultimo boekjaar
2012 Euro 352.236.347 0 6.477.503 7.553.652 39.846.974
Percentage 86,7% 0,0% 1,6% 1,9% 9,8%
2011 Euro 302.744.158 10.239.284 3.967.858 5.796.103 18.521.899
Percentage 88,7% 3,0% 1,2% 1,7% 5,4%
406.114.476
100,0%
341.269.302
100,0%
Renterisico Alle aandelenfondsen zijn onderhevig aan renterisico gezien fluctuaties in rentestanden de prijs van aandelen kan beïnvloeden. De verdeling van de beleggingen in financiële instrumenten naar renteherzieningsdatum- of aflossingsdatum, indien deze eerder ligt, en de gemiddelde effectieve rentevoet is als volgt:
Omschrijving Korter dan een jaar
Gemiddelde effectieve rentevoet 0,0%
2012 731.947
2011 28.381.407
1 – 5 jaar
0,0%
69.652.601
99.119.545
6 – 10 jaar
0,0%
139.659.232
92.148.391
langer dan 10 jaar
0,0%
99.103.827
52.758.037
Niet rentedragende instrumenten
n.v.t.
96.966.869
68.861.922
406.114.476
341.269.302
Stand ultimo boekjaar
Marktrisico Aandelenfondsen zijn onderhevig aan marktrisico's. Alle obligaties zullen altijd risico's lopen op de markt bij grote koersschommelingen omwille van onder andere grote veranderingen in de rente, spreads of valutaverschillen. Grondstof- en vastgoedbeleggingen zijn altijd onderhevig aan marktrisico gezien de kans op grote koersschommelingen omwille van onder andere grote veranderingen in de rente of valutaverschillen.
Pagina 58 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
De verdeling van de beleggingen naar geografisch gebied is als volgt:
Omschrijving Nederland Duitsland Frankrijk Verenigd Koninkrijk Verenigde Staten Japan Overige landen (inclusief beleggingsvorderingen) Stand ultimo boekjaar
2012
2011
€ 52.849.866 122.504.700 34.692.244 22.256.724 46.800.097 4.495.143 122.515.702
% 13,0% 30,2% 8,5% 5,5% 11,5% 1,1% 30,2%
€ 68.526.626 41.567.004 54.563.820 23.427.143 35.629.881 4.667.916 112.886.912
% 20,1% 12,2% 16,0% 6,9% 10,4% 1,4% 33,0%
406.114.476
100,0%
341.269.302
100,0%
De verdeling van de beleggingen naar sector is als volgt:
Omschrijving Industrie Financiële Instellingen Overheid Olie Overige sectoren (inclusief beleggingsvorderingen) Stand ultimo boekjaar
2012
2011
€ 44.397.300 68.900.369 213.231.946 13.367.606 66.217.255
% 10,9% 17,0% 52,5% 3,3% 16,3%
€ 14.573.767 58.677.599 172.962.101 9.038.923 86.016.912
% 4,3% 17,2% 50,7% 2,6% 25,2%
406.114.476
100,0%
341.269.302
100,0%
10.3.2. Kredietrisico De verdeling van de vastrentende waarden naar rating is als volgt:
Omschrijving
2012
2011
AAA AA A BBB BB B Overige ratings Geen rating
€ 161.165.373 36.351.522 42.312.173 37.276.439 11.993.817 9.384.373 2.218.539 3.680.697
% 53,0% 11,9% 14,0% 12,2% 3,9% 3,1% 0,7% 1,2%
€ 144.396.771 6.520.170 32.127.691 43.916.497 16.180.286 8.207.213 309.564 1.642.356
% 57,1% 2,6% 12,7% 17,3% 6,4% 3,2% 0,1% 0,6%
Stand ultimo boekjaar
304.382.933
100,0%
253.300.548
100,0%
Pagina 59 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
10.3.3. Liquiditeitrisico Het pensioenfonds is per 31 december 2012 en 2011 voor het overgrote deel belegd in vrij verhandelbare beursgenoteerde beleggingen en is hierdoor niet blootgesteld aan een significant liquiditeitsrisico. Beleggingen in Private Equity hebben een beperkte verhandelbaarheid. Per ultimo 2012 is een waarde van € 2,341 miljoen belegd in Private Equity (2011: € 1,388 miljoen). 10.3.4. Concentratierisico Het pensioenfonds heeft de beleggingen zoveel mogelijk gespreid naar valuta, regio‟s, sectoren en emittenten. Per 31 december 2012 en 31 december 2011 heeft het pensioenfonds de volgende individuele beleggingen of beleggingen van eenzelfde uitgevende instelling in portefeuille die groter zijn dan 2% van het balanstotaal:
Omschrijving Franse Republiek Bondsrepubliek Duitsland Koninkrijk der Nederlanden Republiek Oostenrijk Republiek Finland Overige beleggingen (inclusief beleggingsvorderingen) Stand ultimo boekjaar
2012
2011
€ 22.769.018 115.528.715 24.944.787 7.391.948 9.136.248 226.343.760
% 5,6% 28,5% 6,1% 1,8% 2,3% 55,7%
€ 43.623.808 35.469.154 21.783.844 15.228.764 5.258.975 219.904.757
% 12,8% 10,4% 6,4% 4,5% 1,5% 64,4%
406.114.476
100,0%
341.269.302
100,0%
Er is niet belegd in staatsobligaties uitgegeven door één van de zogenaamde PIIGS-landen. PIIGS-landen zijn Europese landen met een relatief hoge staatsschuld (Portugal, Ierland, Italië, Griekenland en Spanje).
10.4.
Herverzekeringsdeel technische voorzieningen
10.4.1. Garantiecontracten Deze post kan als volgt worden gespecificeerd:
Garantiecontracten met beleggingsdepot Garantiecontracten zonder beleggingsdepot
2012 10.439.000 11.151.000
2011 10.049.566 9.828.748
Stand ultimo boekjaar
21.590.000
19.878.314
Pagina 60 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
Prepensioenregeling Stand primo boekjaar Pensioenopbouw Indexering en overige toeslagen Rentetoevoeging Onttrekking voor pensioenuitkeringen Onttrekking voor pensioenuitvoeringskosten Wijziging marktrente Wijziging uit hoofde van overdracht van rechten Overige mutaties
2012 10.049.566 178.426 0 329.651 (744.074) (35.872) 687.260 (28.283) 2.326
Stand ultimo boekjaar
10.439.000
SMM-middelloonregeling Stand primo boekjaar Pensioenopbouw Indexering en overige toeslagen Rentetoevoeging Onttrekking voor pensioenuitkeringen Onttrekking voor pensioenuitvoeringskosten Wijziging marktrente Wijziging uit hoofde van overdracht van rechten Overige mutaties Stand ultimo boekjaar
2012 9.828.748 918.551 0 283.486 (37.383) (27.403) 301.943 2.746 (119.688) 11.151.000
2011 9.538.974 371.497 6 336.256 (945.711) (59.105) 881.051 (26.592) (46.810) 10.049.566
2011 7.093.288 1.155.313 351 252.841 (27.002) (34.584) 1.488.875 38.202 (138.536) 9.828.748
10.4.2. Garantiecontracten met beleggingsdepot Bij de garantiecontracten bestaat de mogelijkheid om de herverzekerde pensioenverplichtingen achter te laten bij de verzekeraar. Beleggingsresultaten komen, indien positief ten gunste van het pensioenfonds. Indien deze negatief bedraagt wordt het negatieve resultaat op de balans van het depot geactiveerd. Toekomstige positieve resultaten worden eerst aangewend om geactiveerde negatieve resultaten te verrekenen. Bij dit contract (prepensioenregeling) is een gesepareerd beleggingsdepot geopend waarin de beleggingsportefeuille de volgende samenstelling en het volgende verloop kent (bedragen op marktwaarde). Totaal beleggingen gesepareerd beleggingsdepot Deze beleggingen zijn onder te verdelen in de volgende categorieën:
Overige beleggingen Beleggingsvorderingen
2012 8.498.223 (52.442)
2011 8.340.555 (57.518)
Stand ultimo boekjaar
8.445.781
8.283.037
Pagina 61 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
Overige beleggingen De samenstelling van deze post is als volgt:
Mix-fondsen
2012 8.498.223
2011 8.340.555
Stand ultimo boekjaar
8.498.223
8.340.555
Stand primo boekjaar Herallocatie Aankopen Verkopen Waardeveranderingen
2012 8.340.555 (54.996) 666.312 (897.848) 444.200
2011 9.397.919 (91.436) 579.295 (1.562.726) 17.503
Stand ultimo boekjaar
8.498.223
8.340.555
Het verloop van deze post is als volgt:
Beleggingsvorderingen De samenstelling van deze post is als volgt:
Liquide middelen (ten aanzien van beleggingen)
2012 (52.442)
2011 (57.518)
Stand ultimo boekjaar
(52.442)
(57.518)
10.4.3. Garantiecontracten zonder beleggingsdepot Deze post vertegenwoordigt de verplichtingen welke zijn herverzekerd bij de herverzekeringsmaatschappijen in verband met de SMM-middelloonregeling. Deze regeling is herverzekerd middels een garantiecontract met een ingangsdatum van 1 januari 2008 en een duur van vijf jaar. In 2012 is een 1 jarige verlenging van dit contract overeengekomen. In dit contract is zowel een winstdeling op het technisch resultatendeling op de grondslagen sterfte en arbeidsongeschiktheid en op mutaties van 35% en een overrentedeling over de premiereserve op basis van fictieve beleggingen in staatsleningen - het OA-systeem - en daadwerkelijke beleggingen in Aegon-fondsen. 10.4.4. Overige vorderingen uit hoofde van herverzekeringsdeel technische voorzieningen Hieronder zijn opgenomen vordering op Aegon Levensverzekering N.V. die niet onmiddellijk opeisbaar zijn. Het betreft de volgende posten:
Te vorderen technisch resultaat
2012 8.177.372
2011 7.939.827
Stand ultimo boekjaar
8.177.372
7.939.827
Technische winstdeling A-regeling / regeling 2009 (kapitaalcontract met gesepareerd beleggingsdepot) In verband met het uitlooprisico wordt het opgerente technisch resultaat over de periode 2006-2010 van € 7.504.983 opgerent tot 1 januari 2013 en na verrekening met schades in deze uitloopperiode door de herverzekeraar uitgekeerd. Per 31 december 2012 bedraagt het opgerente technische resultaat € 7.883.384 (2011: € 7.691.857).
Pagina 62 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
Technische winstdeling prepensioenregeling (NUV-mantelcontract met gesepareerd beleggingsdepot op basis van 4% rekenrente) De huidige winstdelingsperiode is gestart op 1 januari 2009 en loopt tot 1 januari 2016. Is het saldo van de opgerente resultaten aan het einde van deze periode positief, dan wordt 45% (zie addendum) van dit saldo aan het pensioenfonds uitgekeerd. Een eventueel negatief saldo komt voor rekening van Aegon. Het opgerente technisch resultaat bedraagt per 1 januari 2012 € 118.062. Het winstaandeel bedraagt € 53.128. Het aandeel van het pensioenfonds op basis van de technische voorziening per 31 december 2012 bedraagt 84,6% zijnde € 44.934 (2011: € 46.788). Technische winstdeling middelloonregeling Sanoma Men‟s Magazines De winstdelingsperiode is gestart op 1 januari 2008 en liep tot 1 januari 2013, maar is in 2012 met 1 jaar verlengd tot 1 januari 2014. Is het saldo van de opgerente resultaten aan het einde van deze periode positief, dan wordt 35% (zie addendum) van dit saldo aan het pensioenfonds uitgekeerd. Een eventueel negatief saldo komt voor rekening van Aegon. Het opgerente resultaat bedraagt per 31 december 2012 € 249.054 (2011: € 201.182). Technische winstdeling risicoherverzekering A-regeling en regeling 2009 De winstdelingsperiode is gestart op 1 januari 2011 en loopt tot 1 januari 2016. Is het saldo van de opgerente verzekeringstechnische resultaten aan het einde van deze periode positief, dan wordt 100%van dit saldo aan het pensioenfonds uitgekeerd. Een eventueel negatief saldo komt voor rekening van Aegon. Het opgerente resultaat bedraagt per 31 december 2012 -/-€ 75.083 (2011: -/- € 48.174). 10.4.5. Kredietrisico herverzekeraar Het pensioenfonds heeft het grootste deel van haar verplichtingen (A-regeling en de regeling 2009) vanaf 1 januari 2011 in eigen beheer en loopt hierover geen kredietrisico herverzekeraar meer. Per 1 februari 2011 is een herziening voor herverzekerde pensioenfondsen in werking getreden in het Financieel Toetsingskader (FTK). Op grond van deze herziening mogen pensioenfondsen die hun risico‟s bij een verzekeraar hebben verzekerd het (eventuele) kredietrisico op die verzekeraar buiten beschouwing laten bij de berekening van het Vereist Eigen Vermogen (VEV). Wel dient het pensioenfonds dan een Minimaal Vereist Eigen Vermogen (MVEV) van 1% van de voorziening aan te houden en haar deelnemers over een en ander te informeren. Het bestuur van SPSN heeft besloten om gebruik te maken van deze mogelijkheid om het kredietrisico buiten beschouwing te laten.
10.5.
Vorderingen en overlopende activa
10.5.1. Vorderingen uit hoofde van herverzekering Deze post kan als volgt worden gespecificeerd:
Rekening courant Aegon Levensverzekering N.V.
2012 792.249
Stand ultimo boekjaar
792.249
2011 0 0
Pagina 63 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
10.5.2. Overige vorderingen Deze post kan als volgt worden gespecificeerd:
Vooruitbetaalde overgedragen pensioenverplichtingen Lopende interest liquide middelen Stand ultimo boekjaar
10.6.
2012 0
2011 96.555
0
1.566
0
98.121
Overige activa
10.6.1. Liquide middelen Dit betreft saldi van rekeningen bij:
ABN AMRO Bank 42.20.06.254 ING Bank 66.10.79.910
2012 328.725 4.139.489
2011 0 1.312.048
Stand ultimo boekjaar
4.468.214
1.312.048
Algemene reserve
2012 36.016.940
2011 5.245.369
Stand ultimo boekjaar
36.016.940
5.245.369
Alle liquide middelen zijn vrij opneembaar.
10.7.
Stichtingskapitaal en reserves
10.7.1. Wettelijke en statutaire reserves Deze post kan als volgt worden gespecificeerd:
Het verloop van de algemene reserve is als volgt:
Stand primo boekjaar Mutatie via resultaatsbestemming
2012 5.245.369 30.771.571
Stand ultimo boekjaar
36.016.940
2011 18.254.094 (13.008.725) 5.245.369
Bij de oprichting van de Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland per 1 januari 2002 heeft VNU € 5.000.000 extra ter beschikking gesteld. Van dit bedrag is inmiddels € 2.200.000 aangewend voor de inbouw van de overhevelingstoeslag in het pensioengevend salaris. Het restant van deze storting (€ 2.800.000) is tot op heden niet geoormerkt en is begrepen in het saldo van de Algemene Reserve van het Pensioenfonds.
Pagina 64 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
10.7.2. Bestemmingsreserves Deze post kan als volgt worden gespecificeerd:
Reserve technische winstdeling Reserve voor toeslagverlening garantiecontracten
2012 8.177.372 90.372
2011 7.939.827 86.104
Stand ultimo boekjaar
8.267.744
8.025.931
Het verloop van de verschillende onderdelen van deze post is als volgt: Reserve technische winstdeling
Stand primo boekjaar Mutatie via resultaatbestemming
2012 7.939.827 237.545
2011 7.677.999 261.828
Stand ultimo boekjaar
8.177.372
7.939.827
Reserve voor toeslagverlening garantiecontracten Stand primo boekjaar Mutatie via resultaatbestemming
2012 86.104 4.268
2011 62.480 23.624
Stand ultimo boekjaar
90.372
86.104
10.7.3. Solvabiliteit en herstelplan Solvabiliteit De solvabiliteit van het pensioenfonds is als volgt:
Minimaal vereist eigen vermogen Vereist eigen vermogen
2012 15.574.000 44.315.000
2011 14.232.000 37.390.000
Volgens de Pensioenwet dient een pensioenfonds een minimaal vereist dan wel vereist eigen vermogen aan te houden. Voor het aanhouden van een minimaal vereist Eigen vermogen kan een vrijstelling van DNB ontvangen. Het Vereist Eigen vermogen dient zodanig van omvang te zijn dat met een zekerheid van 97,5% wordt voorkomen dat het pensioenfonds binnen een periode van één jaar over minder waarden beschikt dan de hoogte van de technische voorzieningen. Het Vereist Eigen Vermogen is per ultimo 2012 vastgesteld op 12,1% van de voorziening pensioenverplichtingen voor risico pensioenfonds (2011: 11,3%). De vermogenspositie van het pensioenfonds kan worden gekarakteriseerd als reservetekort. Voor de berekening van het Vereist Eigen vermogen wordt gebruik gemaakt van een standaardmodel zoals voorgeschreven door DNB.
Pagina 65 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
Herstelplan Het op 31 maart 2009 bij De Nederlandsche Bank ingediende (goedgekeurde) herstelplan met een looptijd van vijf jaar is in 2010/2011 weer van toepassing verklaard, ondanks dat het pensioenfonds drie opeenvolgende kwartaaleinden geen dekkingstekort had, omdat het herstel in 2009/2010/2011 volgens DNB onvoldoende robuust is geweest en derhalve niet adequaat. Kortetermijnherstelplan Om te herstellen naar het niveau van het minimum vereist vermogen waren in dit plan de volgende maatregelen opgenomen:
De premie wordt vastgesteld conform het beleid dat al in de ABTN was opgenomen. De premie wordt vastgesteld op basis van een gedempte kostendekkende premie met een opslag van 21,1%. De gedempte kostendekkende premie wordt vastgesteld op het maximum van de premie op basis van 4% rekenrente enerzijds en het 5-jaarsvoortschrijdende gemiddelde van de rentetermijnstructuur (RTS) anderzijds. Omdat de uit de rentetermijnstructuur per 31 december 2008 af te leiden forward-curves leiden tot een gemiddelde rentevoet onder de 4%, zal de premie op de 5-jaars voortschrijdende gemiddelde rentetermijnstructuur worden vastgesteld. Voorts wordt, indien er sprake is van een reserve- danwel dekkingstekort, getoetst of de gedempte kostendekkende premie inclusief opslag van 21,1% tenminste gelijk is aan de kostendekkende premie op basis van de voor dat jaar geldende rentetermijnstructuur met een opslag van 13,2% (vereist vermogen). Gedurende de eerste 4 prognosejaren is sprake van een premie gelijk aan de kostendekkende premie met een opslag van 13,2%, daarna loopt de opslag op tot 21,1%. Gedurende het dekkingstekort wordt bovenop de normale premie een bijstorting vastgesteld, zodanig dat de dekkingsgraad naar verwachting per 31 december 2013 op 108,6% uitkomt. Bijstortingen door de aangesloten ondernemingen: o o o o o o
in in in in in in
2009: 2010: 2011: 2012: 2013: 2014:
1/5 van tekort per 31-12-2008 t.o.v. een dekkingsgraad van 98,5% 1/4 van tekort per 31-12-2009 t.o.v. een dekkingsgraad van 101,3% 1/3 van tekort per 31-12-2010 t.o.v. een dekkingsgraad van 103,7% 1/2 van tekort per 31-12-2011 t.o.v. een dekkingsgraad van 105,2% tekort per 31-12-2012 t.o.v. een dekkingsgraad van 106,5% tekort per 31-12-2013 t.o.v. een dekkingsgraad van 108,6%
De aangesloten ondernemingen betalen de (noodzakelijke) bijstorting naar rato van hun aandeel in de voorziening pensioenverplichtingen (VPV). Toepassing van deze maatregelen is in 2010 en 2011 niet nodig geweest. Voor 2012 geldt wel een bijstortingsverplichting van € 3.967.578 aangezien de dekkingsgraad per ultimo 2011 102,8% is. De bijstortingsverplichting in 2012 is in de Staat van Baten en Lasten over 2011 als “Overige bate” verantwoord waardoor de dekkingsgraad per 31 december 2011 inclusief herstelbetaling uitkomt op 104,0%. De door werkgevers per 31 december 2012 verschuldigde herstelbetalingen zijn in 2013 door het pensioenfonds ontvangen. Uit de toetsing van de dekkingsgraad per 31 december 2012 op basis van de RTS inclusief UFR (112,1%) aan de te bereiken dekkingsgraad per 31 december 2012 (106,5%) volgens het herstelplan blijkt dat de aangesloten werkgevers in 2013 geen herstelbetalingen verschuldigd zijn. Bij de toetsing is uitgegaan van de door De Nederlandsche Bank gehanteerde (rente)standaard.
Pagina 66 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
Tijdens de herstelperiode is door aangesloten werkgevers tot 31 december 2012 een bedrag van € 7.521.678 aan bijstortingen (herstelbetalingen) aan het pensioenfonds betaald. Deze betaalde bijstortingen zijn als volgt te specificeren: Bedrag in € aan bijstorting ten behoeve van herstel pensioenfonds
Jaar 2009
€ 3.554.000
2012
€ 3.967.578
Totaal betaald aan bijstortingen door werkgevers
€ 7.521.678
Langetermijnherstelplan In het herstelplan wordt uitgegaan van een stijging van de dekkingsgraad per 31 december 2012 van 7,3% (= dekkingsgraad van 111,3%). De dekkingsgraad per 31 december 2012 van 112,1% ligt boven de verwachting van het herstelplan. Naar verwachting zal het reservetekort daarom door autonoom herstel, dus zonder aanvullende maatregelen, ruim binnen de resterende termijn van vijftien jaar worden opgeheven. Per 31 december 2012 is de reservetekortgrens vastgesteld op 112,1%.
10.8.
Technische voorzieningen In de technische voorzieningen zijn de volgende pensioenregelingen opgenomen:
Pensioenregeling A (gesloten per 31-12-2008) en pensioenregeling GA (beëindigd per 31-12-2004) Pensioenregeling 2009 Prepensioenregelingen CAO-BTU, CAO PU (gesloten per 31-12-2005) en CAO van Aldipress B.V. (gesloten per 31-12-2005) Middelloonregeling Sanoma Men‟s Magazines
Voor een toelichting op deze pensioenregelingen wordt verwezen naar paragraaf 5.2 van het bestuursverslag. 10.8.1. Voorziening pensioenverplichtingen voor risico pensioenfonds De voorziening pensioenverplichtingen voor risico pensioenfonds is naar categorieën van deelnemers als volgt samengesteld: 2012
2011
A-regeling en regeling 2009: Actieve deelnemers Arbeidsongeschikte deelnemers Gewezen deelnemers Pensioentrekkenden
172.579.000 10.179.000 86.397.000 96.961.000
163.156.133 12.032.582 77.300.052 79.034.467
Subtotaal
366.116.000
331.523.234
Garantiecontracten Prepensioenregeling SMM-middelloonregeling
10.439.000 11.151.000
10.049.566 9.828.748
Subtotaal
21.590.000
19.878.314
387.706.000
351.401.548
Stand ultimo boekjaar
Pagina 67 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
Het verloop van de voorziening pensioenverplichtingen voor risico pensioenfonds kan als volgt worden weergegeven:
Stand primo boekjaar Pensioenopbouw Indexering en overige toeslagen Rentetoevoeging Onttrekking voor pensioenuitkeringen Onttrekking voor pensioenuitvoeringskosten Wijziging marktrente Wijziging uit hoofde van overdracht van rechten Wijziging actuariële grondslagen Overige mutaties
2012 351.401.548 15.909.977 0 5.848.137 (6.106.457) (1.274.275) 20.953.969 (532.537) 3.167.000 (1.661.362)
2011 288.311.991 13.171.493 381.751 4.217.455 (4.944.029) (1.128.775) 51.533.502 909.946 0 (1.051.786)
Stand ultimo boekjaar
387.706.000
351.401.548
De voorziening voor pensioenverplichtingen voor risico pensioenfonds is gewaardeerd volgens de grondslagen zoals opgenomen in hoofdstuk 8. De posten pensioenopbouw tot en met technisch resultaat in de Mutatie van de Voorziening voor pensioenverplichtingen voor risico pensioenfonds met betrekking tot de garantiecontracten (prepensioenregeling en pensioenregeling SMM) zijn gebaseerd op de grondslagen zoals omschreven in de verzekeringsovereenkomsten. Met de regels „wijziging marktrente en wijziging actuariële uitgangspunten‟ worden de mutaties vermeld die benodigde zijn om de Voorziening van pensioenverplichtingen voor risico pensioenfonds te waarderen zoals het pensioenfonds deze op haar balans verantwoordt.
10.9.
Overige schulden en overlopende passiva
10.9.1. Schulden uit hoofde van herverzekering Deze post kan als volgt worden gespecificeerd:
8
Rekening courant Aegon Levensverzekering N.V. Overige schulden aan verzekeraars8
2012 0 587.144
2011 497.138 2.197.713
Stand ultimo boekjaar
587.144
2.694.851
Voor 2011 betreft dit een schuld aan Aegon Levensverzekering N.V. in verband met het beëindigen van het kapitaalcontract per 1 januari 2011. Deze schuld heeft grotendeels betrekking op de pensioenuitkeringen die vanaf juli 2011 door de herverzekeraar zijn voorgeschoten. Voor 2012 bestaat deze schuld uit een nog te betalen saldo waardeoverdrachten en nog te verrekenen uitkeringen 2012. Pagina 68 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
10.9.2. Overige schulden Deze post kan als volgt worden gespecificeerd: 2012
2011
Vooruitontvangen premies Vooruitontvangen overgenomen pensioenverplichtingen Nog te betalen overgedragen pensioenverplichtingen Nog af te dragen loonheffing Nog te betalen kosten vermogensbeheer Nog te betalen accountantskosten Nog te betalen actuariskosten Nog te betalen bestuurskosten Nog te betalen administratievergoeding Nog te betalen pensioenuitkeringen Nog te betalen aan werkgever Sanoma Uitgevers B.V. Overige schulden
7.458.305 240.593
2.510.974 71.294
0
8.239
111.449 199.278 36.300 98.138 34.433 358.708 0 0
0 0 32.725 88.816 449 346.598 10.580 107
27.279
60.131
Stand ultimo boekjaar
8.564.483
3.129.913
10.10. Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen 10.10.1. Niet toegekende indexaties; inhaalambitie Tot en met 2008 zijn alle indexaties verleend aan gewezen deelnemers, arbeidsongeschikte deelnemers en pensioengerechtigden gebaseerd op het consumentenprijsindexcijfer (CPI alle huishoudens (afgeleid)). Indexatie per 1 januari 2009 Op basis van het gekozen indexatiebeleid heeft het bestuur in haar vergadering van 17 december 2008 besloten de ingegane pensioenen en slapersrechten met ingang van 1 januari 2009 niet te indexeren in verband met de financiële positie van het pensioenfonds (dekkingstekort) veroorzaakt door de turbulentie op de financiële markten. Bij voldoende financiële middelen van het pensioenfonds zou de indexatie per 1 januari 2009 2,53% (op basis van het consumentenprijsindexcijfer (CPI afgeleid) hebben bedragen. Indexatie per 1 januari 2011 Per 1 januari 2011 is een gedeeltelijke toeslag verleend van 0,33% . Bij voldoende financiële middelen van het pensioenfonds zou de indexatie per 1 januari 2011 1,38% (op basis van het consumentenprijsindexcijfer (CPI afgeleid) hebben bedragen. Indexatie per 1 januari 2012 Op basis van het gekozen indexatiebeleid heeft het bestuur in haar vergadering van 1 februari 2012 besloten de ingegane pensioenen en slapersrechten met ingang van 1 januari 2012 niet te indexeren in verband met de financiële positie van het pensioenfonds (dekkingstekort) veroorzaakt door de turbulentie op de financiële markten. Bij voldoende financiële middelen van het pensioenfonds zou de indexatie per 1 januari 2012 2,33% (op basis van het consumentenprijsindexcijfer (CPI afgeleid) hebben bedragen. Indexatie per 1 januari 2013 Per 1 januari 2013 is een gedeeltelijke toeslag verleend van 0,94%. Bij voldoende financiële middelen van het pensioenfonds zou de indexatie per 1 januari 2013 1,98% (op basis van het consumentenprijsindexcijfer (CPI afgeleid) hebben bedragen. De cumulatieve achterstand in de toeslagverlening voor pensioengerechtigden en gewezen deelnemers bedraagt voor de A-regeling per 1 januari 2013 7,12% en 4,48% voor de Sanoma 2009 pensioenregeling.
Pagina 69 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
10.10.2. Uitbesteding Het pensioenfonds heeft per 1 januari 2011 een uitbestedingsovereenkomst afgesloten met Aegon Administratieve Dienstverlening B.V. voor een periode van vijf jaar. De jaarlijks te betalen administratievergoeding bestaat uit een vast bedrag van € 79.359 (jaarlijks geïndexeerd) en een variabele vergoeding die afhankelijk is van het aantal deelnemers aan de pensioenregeling (handelingentarief). De totale administratievergoeding voor 2012 bedraagt € 320.329 (2011: € 309.893). Vanaf 2011 is het pensioenfonds BTW verschuldigd over deze administratievergoeding. Met terugwerkende kracht vanaf 1 juli 2011 heeft het pensioenfonds een Fiduciair Managementovereenkomst gesloten met TKP Investments B.V. voor een periode van vier en een half jaar. De totale vergoeding voor het fiduciair vermogensbeheer voor 2012 bedraagt € 297.548 (2011: € 149.037).
10.10.3. Private Equity fonds Euro Choice IV en Euro Choice V Het pensioenfonds is op 11 juli 2008 een verplichting aangegaan met Lombard Odier Darier Hentsch & Cie tot het storten van een bedrag van in totaal € 5.000.000 in het Private Equity fonds Euro Choice IV L.P.. Tot en met 31 december 2012 is via diverse capital calls een bedrag van € 2.215.714 ingelegd. De openstaande verplichting per 31 december 2012 bedraagt € 2.784.286 (2011: € 3.435.714). Middels een management buy out is dit fonds per 27 mei 2010 overgenomen door AKINA Partners. In 2012 is het pensioenfonds een 2e verplichting aangegaan tot het storten van een bedrag van € 5.000.000 in het private equity fonds Euro Choice V L.P.. In december 2012 is een eerste storting gedaan van € 193.836. De openstaande verplichting per 31 december 2012 bedraagt € 4.806.164.
Pagina 70 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
11. Toelichting op de staat van baten en lasten 11.1.
Premiebijdragen Deze post kan als volgt worden gespecificeerd:
Bijdragen A-regeling en regeling 2009 Bijdragen prepensioenregeling Bijdragen SMM-middelloonregeling Resultaat op waardeoverdrachten basisregeling Resultaat op waardeoverdrachten prepensioenregeling Resultaat op waardeoverdrachten SMMmiddelloonregeling Premiekorting verleend aan werkgever Totaal
2012 16.331.352 178.901 999.941 29.723 4.547
2011 12.540.771 379.113 1.225.848 449.049 2.332
1.580
(11.848)
(8.044)
(24.845)
17.538.000
14.560.420
De bijdrage van de werknemer is gemaximeerd op 6% van de pensioengrondslag. De kostendekkende premie, de feitelijke premie en de gedempte premie zijn als volgt:
Feitelijke premie Kostendekkende premie Gedempte premie
2012 17.538.000 17.538.000 14.629.000
2011 14.560.420 14.560.420 13.042.308
Aangezien het pensioenfonds zich per 31 december 2011 in een situatie van een reservetekort bevond diende de feitelijke premie die aan de werkgevers werd gevraagd minimaal gelijk te zijn aan de kostendekkende premie. De aan het boekjaar toe te rekenen feitelijke premie is als bate verantwoord. De samenstelling van de kostendekkende premie is als volgt: 2012 14.848.000 1.104.000 1.586.000
2011 12.242.962 956.941 1.360.517
17.538.000
14.560.420
Directe beleggingsopbrengsten Indirecte beleggingsopbrengsten Kosten vermogensbeheer
2012 8.393.938 48.525.242 (105.300)
2011 6.650.637 28.422.033 (83.357)
Totaal
56.813.880
34.989.313
Nominale pensioeninkoop op marktwaarde Opslag voor uitvoeringskosten Opslag voor het instandhouden van het Vereist Vermogen Totaal
11.2.
Beleggingsresultaten voor risico pensioenfonds Deze post is als volgt samengesteld:
Pagina 71 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
11.2.1. Directe beleggingsopbrengsten Deze post kan als volgt worden gespecificeerd:
Huuropbrengsten vastgoed Dividendopbrengsten aandelen Interestopbrengsten vastrentende waarden Overige beleggingen Liquide middelen Overige baten uit depot
2012 32.897 668.852 7.569.107 12.312 110.770 0
2011 15.787 79.201 6.301.552 0 253.982 115
Directe beleggingsopbrengsten
8.393.938
6.650.637
2012 (726.000) 10.352.185 38.590.067 308.990
2011 432.325 (3.902.440) 31.850.529 41.619
48.525.242
28.422.033
11.2.2. Indirecte beleggingsopbrengsten Deze post kan als volgt worden gespecificeerd:
Waardeveranderingen Waardeveranderingen Waardeveranderingen Waardeveranderingen
vastgoedbeleggingen aandelen vastrentende waarden overige beleggingen
Indirecte beleggingsopbrengsten
11.2.3. Kosten vermogensbeheer Deze post kan als volgt worden gespecificeerd:
Beheerkosten garantiecontracten Managementfee Kosten vermogensbeheer
2012 (21.995) (83.305)
2011 (20.755) (62.602)
(105.300)
(83.357)
Van de totale kosten vermogensbeheer kan geen betrouwbare toerekening van de kosten aan de verschillende beleggingscategorieën worden gemaakt. Derhalve is deze niet opgenomen.
11.3.
Baten uit herverzekering Deze post kan als volgt worden gespecificeerd:
Pensioenuitkeringen uit hoofde van herverzekering 1) Uitkering technische winstdeling 2) Uitkering overrente overige contracten Omvangskorting basisregeling Totaal
2012 781.457
2011 972.713
237.545 4.268 8.044
261.828 23.981 24.845
1.031.314
1.283.367
Pagina 72 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
Ad 1) Pensioenuitkeringen uit hoofde van herverzekering zijn als volgt nader te specificeren:
Ouderdomspensioen Prepensioen Afkopen wegens gering pensioen
2012 31.585 744.074 5.798
2011 27.002 945.711 0
Uitkeringen uit hoofde van herverzekering
781.457
972.713
Ad 2) Uitkering technische winstdeling De uitkering technische winstdeling 2011 bestaat uit de oprenting van het gereserveerde technische resultaat van de A-regeling / regeling 2009 per 1 januari 2011 met 2,49% zijnde € 186.874, 35% van de toename van het opgerente technische resultaat tot en met 2011 van de middelloonregeling SMM van € 53.262 en het aandeel van het pensioenfonds in de technische winstdeling van het NUV-mantelcontract van het 4% depot ter grootte van 45% van de toename van opgerente technische resultaat vanaf 2009 tot en met 2011 van € 21.692. De uitkering technische winstdeling 2012 bestaat uit de oprenting van het gereserveerde technische resultaat van de A-regeling / regeling 2009 per 1 januari 2012 met 2,49% zijnde € 191.527, 35% van de toename van het opgerente technische resultaat tot en met 2012 van de middelloonregeling SMM van € 47.872 en het aandeel van het pensioenfonds in de technische winstdeling van het NUV-mantelcontract van het 4% depot ter grootte van 45% van de mutatie van opgerente technische resultaat vanaf 2009 tot en met 2012 van -/€ 1.854.
11.4.
Overige baten Deze post kan als volgt worden gespecificeerd:
Interestbaten Uitkering overlijdenskapitalen Bijstorting door aangesloten werkgevers9 Overige baten Storting VUT-gelden
2012 8.667 434.000 0 107 6.514
2011 32.766 410.000 3.967.578 0 0
Totaal
449.288
4.410.344
De interestbaten zijn toegelicht in paragraaf 11.12.
9
In verband met de lage dekkingsgraad per 31 december 2011 van 102,8% waren de aangesloten werkgevers vanuit het korte termijn herstelplan verplicht tot een bijstorting ter grootte van ½ deel van het tekort per 31-12-2011 t.o.v. een dekkingsgraad van 105,2%.
Pagina 73 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
11.5.
Pensioenuitkeringen In totaal is uitgekeerd aan gepensioneerde deelnemers:
11.6.
Ouderdomspensioen Prepensioen Nabestaandenpensioen Wezenpensioen Arbeidsongeschiktheidspensioen Afkopen wegens gering pensioen
2012 4.377.582 744.074 547.208 16.906 64.472 387.561
2011 3.296.714 945.711 487.622 25.158 178.221 10.603
Totaal
6.137.803
4.944.029
Pensioenuitvoeringskosten Deze post kan als volgt worden gespecificeerd:
Accountantskosten - controle jaarverslag en DNB-jaarstaten door Ernst & Young Accountants LLP Accountantskosten - controle depotverslag door Ernst & Young Accountants LLP Kosten transitie beleggingsportefeuille (AAM) Actuariskosten actuariskosten (inclusief certificering) adviseurskosten beleggingsadvies actuariële controle depotverslag 2010 Bestuurskosten Contributies Kosten intern toezicht Administratiekostenvergoeding Adviseurskosten Bijdrage DNB Bankkosten Opleidingskosten Kosten opstellen jaarrekening en FTK-staten Kosten vermogensbeheer Kosten communicatie deelnemers Overige kosten Totaal
2012 38.960
2011 32.725
0
(892)
0
38.199
54.520 175.239 14.282 1.190 138.806 18.147 15.428 320.329 18.722 26.089 364 0 38.379 350.012 0 117
53.864 190.513 41.573 2.380 79.933 11.993 0 309.893 51.131 27.669 589 7.675 37.197 149.037 1.607 0
1.210.584
1.035.086
In totaliteit zijn de kosten van vermogensbeheer en pensioenbeheer als volgt te specificeren: 2012 Pensioenbeheer Vermogensbeheer Totaal
845.568 365.016 1.210.584
2011 793.345 241.741 1.035.086
Pagina 74 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
11.7.
Mutatie voorziening pensioenverplichtingen voor risico pensioenfonds Hier volgt een toelichting op de verschillende componenten van de mutatie voorziening pensioenverplichtingen voor risico pensioenfonds.
11.7.1. Pensioenopbouw De pensioenopbouw is de contante waarde van de pensioenaanspraken die in het boekjaar zijn toegekend. De samenstelling kan als volgt worden weergegeven:
Bruto premie Bruto koopsommen
2012 12.463.614 3.446.363
Totaal pensioenopbouw
15.909.977
2011 5.605.902 7.565.591 13.171.493
11.7.2. Indexering en overige toeslagen Het pensioenfonds streeft ernaar de opgebouwde pensioenrechten van de actieve deelnemers jaarlijks aan te passen aan de prijsindex. De indexering heeft een voorwaardelijk karakter. Dit betekent dat geen recht op indexering bestaat en dat het niet zeker is of en in hoeverre in de toekomst indexering kan plaatsvinden. Een eventuele achterstand in de indexering kan in principe worden ingehaald. Het pensioenfonds streeft er tevens naar de ingegane pensioenen en de premievrije pensioenrechten (gewezen deelnemers) jaarlijks aan te passen aan de ontwikkeling van de prijsindex. Ook deze indexering heeft een voorwaardelijk karakter. Dit betekent dat geen recht op indexering bestaat en dat het niet zeker is of en in hoeverre in de toekomst indexering kan plaatsvinden. Een eventuele achterstand in de indexering kan in principe worden ingehaald. De samenstelling kan als volgt worden weergegeven:
Indexatie actieve en arbeidsongeschikte deelnemers Indexatie gewezen en gepensioneerde deelnemers Totaal indexatie
2012 0
2011 5.467
0
376.284
0
381.751
11.7.3. Rentetoevoeging De pensioenverplichtingen zijn opgerent met 1,544% (2011: 1,296%) voor een bedrag ad € 5.848.137 (vorig boekjaar € 4.217.891). 11.7.4. Onttrekking voor pensioenuitkeringen Verwachte toekomstige pensioenuitkeringen worden vooraf actuarieel berekend en opgenomen in de voorziening pensioenverplichtingen. De onder dit hoofd opgenomen afname van de voorziening betreft het bedrag dat vrijkomt ten behoeve van de financiering van de pensioenen in de verslagperiode. De samenstelling kan als volgt worden weergegeven:
Uitkeringen Afkopen klein pensioen
2012 (5.760.659) (345.798)
2011 (4.933.426) (10.603)
Totaal uitkeringen
(6.106.457)
(4.944.029)
Pagina 75 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
11.7.5. Onttrekking voor pensioenuitvoeringskosten Toekomstige pensioenuitvoeringskosten (in het bijzonder excassokosten) worden vooraf actuarieel berekend en opgenomen in de voorziening pensioenverplichtingen. De onder dit hoofd opgenomen afname van de voorziening betreft het bedrag dat vrijkomt ten behoeve van de financiering van de kosten van de verslagperiode. De onttrekking met betrekking tot het verslagjaar bedraagt € (1.274.275) (2011 € (1.128.775)). 11.7.6. Wijziging rentetermijnstructuur Jaarlijks wordt per 31 december de waarde van de technische voorzieningen herrekend door toepassing van de actuele rentetermijnstructuur. Het effect van de verandering van de rentetermijnstructuur wordt verantwoord onder het hoofd wijziging marktrente. Het per 31 december gehanteerde intrestpercentage bedraagt 2,51% en is afgeleid van de rentetermijnstructuur, zoals per 31 december 2012 door DNB is gepubliceerd. Deze rentetermijnstructuur is vastgesteld met een driemaands gemiddelde en vanaf 30 september 2012 met een Ultimate Forward Rate (UFR). Invoering van de UFR heeft gezorgd voor een daling van de voorziening pensioenverplichtingen per 31 december 2012 met € 15.571.000. De financiële gevolgen uit hoofde van de wijziging van de rentetermijnstructuur met betrekking tot het boekjaar bedraagt € 20.953.969 (2011: € 51.533.502). 11.7.7. Wijziging uit hoofde van overdracht van rechten Hieronder is opgenomen het saldo van de actuarieel benodigde koopsommen voor overgenomen pensioenverplichtingen en de vrijval van de voorziening dat betrekking heeft op het bedrag dat vrijkomt ten behoeve van de financiering van overgedragen pensioenverplichtingen. Het saldo kan als volgt worden weergegeven:
Koopsom overgenomen waardeoverdracht Afkoop overgedragen waardeoverdrachten Totaal
2012 860.755 (1.393.292)
2011 1.312.889 (402.943)
(532.537)
909.946
11.7.8. Wijziging actuariële grondslagen Jaarlijks worden de actuariële grondslagen en/of methoden beoordeeld en mogelijk herzien ten behoeve van de berekening van de actuele waarde van de pensioenverplichtingen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van interne en externe actuariële deskundigheid. Dit betreft onder meer de vergelijking van veronderstellingen ten aanzien sterfte, langleven, arbeidsongeschiktheid met werkelijke waarnemingen voor de gehele bevolking als voor de populatie van het fonds. De vaststelling van de toereikend van de voorziening voor pensioenverplichtingen is een inherent onzeker proces, waarbij gebruik wordt gemaakt van schattingen en oordelen door het bestuur van het fonds. Het effect van deze wijzigingen wordt verantwoord in het resultaat op het moment dat de actuariële uitgangspunten worden herzien. Per 31 december 2012 is de voorziening pensioenverplichtingen omgerekend van de prognosetafel AG 20102060 naar de meest recente prognosetafel AG 2012-2062. Deze omrekening leidde tot een extra stijging van de voorziening pensioenverplichtingen met € 3.167.000 (0,9%). De financiële gevolgen uit hoofde van de wijziging van de actuariële grondslagen met betrekking tot het boekjaar bedraagt € 3.167.000 (2011: € 0). Pagina 76 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
11.7.9. Overige mutaties Het saldo kan als volgt worden weergegeven: 2012 (947.012) (608.350) (106.000) 0
2011 (981.376) 385.706 (133.171) (322.945)
(1.661.362)
(1.051.786)
Pensioenopbouw Indexering en overige toeslagen Rentetoevoeging Onttrekking voor pensioenuitkeringen Onttrekking voor pensioenuitvoeringskosten Wijziging marktrente Wijziging uit hoofde van overdracht rechten Overige mutaties
2012 (1.096.977) 0 (613.137) 781.457 63.275 (989.203) 25.537 117.362
2011 (1.526.810) (357) (589.097) 972.713 93.689 (2.369.926) (11.610) 185.346
Totaal
(1.711.686)
(3.246.052)
Technisch resultaat Technisch resultaat Technisch resultaat Technisch resultaat grondslagen
op op op op
sterfte arbeidsongeschiktheid mutaties overige technische
Totaal
11.8.
Mutatie herverzekeringsdeel technische voorzieningen Het saldo kan als volgt worden weergegeven:
11.9.
Kosten pensioenopbouw (garantiecontracten en risicoherverzekering) Dit zijn de aan de herverzekeringsmaatschappij afgedragen bruto premies en koopsommen. Deze post kan als volgt worden gespecificeerd:
Bruto premie Koopsom indexatie slapers en pensioentrekkenden Koopsom dienstverlating Koopsom affinanciering Afkopen aan het pensioenfonds Garantiekosten Risicopremie herverzekering overlijdenskapitalen en arbeidsongeschiktheidsrentes Totaal
2012 943.614 0
2011 1.203.997 357
1.004 152.360 (5.980) 33.555 1.141.062
38 322.775 0 31.218 1.069.495
2.265.615
2.627.880
Pagina 77 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
11.10. Saldo overdracht van rechten Deze post kan als volgt worden gespecificeerd:
Overgenomen pensioenverplichtingen eigen beheer Overgenomen pensioenverplichtingen garantiecontracten Kosten inkoop pensioenverplichtingen *) Overgedragen pensioenverplichtingen eigen beheer Overgedragen pensioenverplichtingen garantiecontracten Baten vrijval pensioenverplichtingen *) Totaal
2012 (669.100)
2011 (914.016)
(18.957)
(60.501)
22.755 1.205.823
53.225 348.141
50.621
39.375
(48.292)
(41.615)
542.850
(575.391)
Waardeoverdracht betreft de ontvangst van of overdracht aan pensioenfonds of pensioenverzekeraar van respectievelijk de vorige of de nieuwe werkgever van de contante waarde van premievrije pensioenaanspraken van deelnemers, die tot de uitdiensttredingsdatum zijn opgebouwd. De ontvangen koopsommen worden aangewend voor inkoop van extra dienstjaren. *) De met de overgenomen pensioenverplichtingen samenhangende toename van de Voorziening voor pensioenverplichtingen voor risico pensioenfonds en de met de overgedragen pensioenverplichtingen samenhangende vrijval van de Voorziening voor pensioenverplichtingen voor risico pensioenfonds zijn verantwoord in de post Mutatie voorziening voor pensioenverplichtingen.
11.11. Overige lasten Deze post kan als volgt worden gespecificeerd:
Interestlasten
2012 69.480
2011 91.608
Totaal
69.480
91.608
De interestlasten zijn toegelicht in paragraaf 11.12.
Pagina 78 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
11.12. Intrestbaten en –lasten Het totaal van de posten intrestbaten en intrestlasten kan als volgt worden gesplitst naar de verschillen onderdelen van baten en lasten: 2012
2011
Interest bankrekeningen Interest rekening courant herverzekeraar Interest rekening courant werkgever
1.779 0 6.888
3.337 29.429 0
Totaal interestbaten
8.667
32.766
69.480 0 0
0 29.429 62.179
69.480
91.608
Interest rekening courant herverzekeraar Interest rekening courant werkgever Interest te late betalingen Totaal interestlasten Totaal saldo interestbaten en -lasten
(60.813)
(58.842)
11.13. Aantal personeelsleden Bij het pensioenfonds zijn geen werknemers in dienst. De werkzaamheden worden verricht door werknemers die in dienst zijn van de werkgever. De hieraan verbonden kosten bedragen € 136.803 (2011: € 76.528) en worden jaarlijks doorberekend aan het pensioenfonds.
11.14. Verbonden partijen 11.14.1. Bestuur Het bestuur is belast met de vorming van het beleid en de dagelijkse gang van zaken binnen het pensioenfonds. De bezoldiging over het jaar 2012 voor de bestuurders tezamen bedraagt nihil (2011: nihil). 11.14.2. Verantwoordingsorgaan Het verantwoordingsorgaan is belast met het toezicht op het bestuur. De bezoldiging over het jaar 2012 voor de leden van het verantwoordingsorgaan tezamen bedraagt nihil (2011: nihil).
Pagina 79 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
Pagina 80 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
Overige gegevens
Pagina 81 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
Pagina 82 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
12. Bestemming saldo van baten en lasten Ten aanzien van de bestemming van het saldo van baten en lasten is geen bepaling opgenomen in de statuten van het pensioenfonds. De bestemming is nader uitgewerkt in de ABTN. Voor het verslagjaar wordt voorgesteld het resultaat als volgt te bestemmen. 2012 Wettelijke en statutaire reserves Mutatie Algemene Reserve Mutatie Reserve technische winstdeling
30.771.571 237.545
Bestemmingsreserves Mutatie Reserve voor toeslagverlening garantiecontracten
4.268
Totaal bestemming van het resultaat
31.013.384
Pagina 83 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
Pagina 84 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
13. Gebeurtenissen na balansdatum In de gezamenlijke vergadering van bestuur en Pensioenraad van 16 mei 2013 hebben de aangesloten werkgevers mondeling te kennen gegeven om de uitvoeringsovereenkomst(en) per 30 juni 2013 op te zeggen tegen 1 januari 2014. Tevens hebben de aangesloten werkgevers in deze vergadering aangekondigd dat zij de huidige door het pensioenfonds uitgevoerde regelingen wensen te wijzigen in een beschikbare premieregeling (DC). De opzegging van de uitvoeringsovereenkomst zal zeer waarschijnlijk gevolgen hebben voor de continuïteit van het pensioenfonds. De voorzitter van het pensioenfonds heeft op 6 juni 2013 tijdens de gezamenlijke vergadering van bestuur en Pensioenraad medegedeeld haar functie per 1 juli 2013 ter beschikking te stellen om een mogelijk “conflict of interest” te vermijden.
Pagina 85 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
Pagina 86 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
14. Actuariële verklaring Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland Opdracht Door Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland te Amsterdam is aan Mercer (Nederland) B.V. de opdracht verleend tot het afgeven van een actuariële verklaring als bedoeld in de Pensioenwet over het boekjaar 2012. Gegevens De gegevens waarop mijn onderzoek is gebaseerd, zijn verstrekt door en tot stand gekomen onder de verantwoordelijkheid van het bestuur van het pensioenfonds. Voor de toetsing van de fondsmiddelen en voor de beoordeling van de vermogenspositie heb ik mij gebaseerd op de financiële gegevens die ten grondslag liggen aan de jaarrekening. In overeenstemming met de richtlijn “Samenwerking tussen accountant en actuaris ter zake van de controle van verantwoordingen van verzekeringsinstellingen” heeft de accountant van het pensioenfonds mij geïnformeerd over zijn bevindingen ten aanzien van de betrouwbaarheid en de volledigheid van de administratieve basisgegevens en de overige uitgangspunten die voor mijn oordeelsvorming van belang zijn. Werkzaamheden Ter uitvoering van de opdracht heb ik onderzocht of is voldaan aan de artikelen 126 tot en met 140 van de Pensioenwet. De door het pensioenfonds verstrekte administratieve basisgegevens zijn zodanig dat ik die gegevens als uitgangspunt van de door mij beoordeelde berekeningen heb aanvaard. Als onderdeel van de werkzaamheden voor de opdracht: heb ik ondermeer onderzocht of de technische voorzieningen, het minimaal vereist eigen vermogen en het vereist eigen vermogen toereikend zijn vastgesteld, en heb ik mij een oordeel gevormd over de vermogenspositie van het pensioenfonds. Mijn onderzoek heb ik zodanig uitgevoerd, dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de resultaten geen onjuistheden van materieel belang bevatten. Ik heb mij een oordeel gevormd over de waarschijnlijkheid waarmee het pensioenfonds de tot balansdatum aangegane verplichtingen kan nakomen, mede in aanmerking nemend het financieel beleid van het pensioenfonds. De beschreven werkzaamheden en de uitvoering daarvan zijn in overeenstemming met de binnen het Actuarieel Genootschap geldende normen en gebruiken, en vormen naar mijn mening een deugdelijke grondslag voor mijn oordeel. Oordeel De technische voorzieningen zijn, overeenkomstig de beschreven berekeningsregels en uitgangspunten, als geheel bezien, toereikend vastgesteld. Het eigen vermogen van het pensioenfonds is op de balansdatum lager dan het wettelijk vereist eigen vermogen, maar niet lager dan het wettelijk minimaal vereist eigen vermogen. Gemeten naar de wettelijke maatstaf is ten aanzien van de verplichtingen, aangegaan tot balansdatum, sprake van een reservetekort.
Pagina 87 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
Met inachtneming van het voorafgaande heb ik mij ervan overtuigd dat is voldaan aan de artikelen 126 tot en met 140 van de Pensioenwet met uitzondering van artikel 132 lid 1 wegens een reservetekort. De vermogenspositie van Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland is naar mijn mening niet voldoende, vanwege het reservetekort.
Amstelveen, 25 juni 2013
Drs. E.J.H.B. Koenders AAG verbonden aan Mercer (Nederland) B.V.
Pagina 88 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
15. Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: het bestuur van Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de jaarrekening 2012 van Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland te Hoofddorp gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2012 en de staat van baten en lasten over 2012 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de stichting is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW). Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico's dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de stichting. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van de stichting gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening.
Pagina 89 van 90
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland
Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland per 31 december 2012 en van het resultaat over 2012 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW.
Den Haag, 25 juni 2013
Ernst & Young Accountants LLP
w.g. S.B. Spiessens RA
Pagina 90 van 90