Stel jezelf voor en zeg wat je komt doen

JAARGANG 2 MEI 2015 NUMMER

2

Bioscoop

is een uitgave voor en door het personeel van AZ Turnhout

Stel jezelf voor en zeg wat je komt doen “Of zoals die keer, toen ik nog geïntubeerd was, en er een vrouw in een witte schort mijn kamer binnenkwam met een kannetje. Plotseling klonk er naast of achter mijn bed – ik kon niks zien want ik was immobiel – een bruusk schurend lawaai. Ik schrok me een bult, mijn hart begon als zot te slaan, het hartritmetoestel ging in alarm, ik kreeg mijn ademhaling niet meer onder controle. ‘Rustig, grote meid’, zei Koen, die toevallig aan mijn bed zat. ‘Het is maar iemand die wat water uit het kraantje komt tappen om te checken of het nog bacterievrij is. Niks om je over op te winden, rustig maar. Je moet niet bang zijn.’ Gelukkig had Koen dus wél oog voor mijn irrationele angst. Want de vrouw-in-witte-schort leek niets speciaals op te merken en tippelde weer naar buiten. Als je leven aan een zijden draadje hangt, dan ervaar je elk afwijkend geluid als een bedreiging. Waarom zou iemand die de kamer betreedt, niet gewoon even zeggen wie hij is en wat de bedoeling van zijn ‘bezoekje’ is?” (citaat p. 58 uit het boek ‘Mijn leven op stelten’ van Krista Bracke)

Stel jezelf even voor als je een patiënt aanspreekt. Het lijkt een evidente zaak, maar uit brieven aan de ombudsdienst en opmerkingen van patiënten, blijkt deze vorm van beleefdheid toch regelmatig vergeten te worden in ons ziekenhuis. Patiën-

ten zien tijdens hun zorgproces vaak verschillende zorgverleners zodat het geen overbodige luxe is om jezelf kort voor te stellen en te zeggen wat je komt doen. Bovendien val je

binnen in een stukje privacy. Vanuit dat respect voor de privacy van de patiënt, vinden we het belangrijk dat iedereen er aandacht voor heeft zich even voor te stellen en te ver-

melden wat je juist komt doen. Ook aan stagiairs en assistenten willen we vragen hiervoor extra aandacht te hebben.

2

EDITORIAAL Elk ziekenhuis wil de beste medische zorg leveren, ook wij in AZ Turnhout en gelukkig maar! Topchirurgen zorgen voor topbehandelingen. Onze zorgverleners leven netjes de eindeloze procedures na en dat onder een ongeziene tijdsdruk. We leveren stuk voor stuk prachtig werk en redden mensenlevens. Maar vaak schieten we te kort op de meest elementaire principes van menselijke interactie. “Bejegening”, een moeilijk woord maar het bevat zoveel inhoud. Jezelf voorstellen aan een patiënt of de familie, oprecht luisteren naar de gedachten van een collega of patiënt, een verloren gelopen bezoeker spontaan de weg wijzen of een stukje meelopen, goeiedag zeggen tegen collega’s in de gang, de patiënt naar zijn of haar mening vragen of simpelweg informatie geven over wat je gaat doen of welke stappen er nog volgen die dag. Dat zijn de zaken waardoor een patiënt met een gerust gemoed terugkomt naar ons ziekenhuis en waardoor mensen graag en geëngageerd bij ons komen werken. Mensgerichte zorg, vertaald in onze vier kernwaarden betrokken, inlevend, ondernemend en samenwerkend, moet het DNA van onze organisatie worden. AZ Turnhout moet een ‘gast-huis’ zijn in de letterlijke betekenis. We willen patiënten ontvangen zoals we thuis gasten ontvangen: met respect voor hun verwachtingen en voorkeuren, voor hun uniekheid, terwijl ook wij mogen verwachten dat zij zich respectvol gedragen. Met Planetree en BIOS willen we van ons ziekenhuis een mensgericht ziekenhuis maken, zowel voor medewerkers als voor patiënten. Want ooit ben je ook patiënt en hoe wil jij behandeld worden? Lies Delvaux

Zorgverleners en vrijwilligers maken samen het verschil Misschien heb je in het ziekenhuis al vrijwilligers ontmoet… Deze personen zetten zich belangeloos in voor de patiënt, zijn familie en de bezoeker. Ze zijn een “schoolvoorbeeld” van mensgerichte zorg en verdienen het absoluut om in de kijker te worden gezet. In deze editie van de BIOScoop kon een artikel hierover dan ook niet ontbreken. De inzet van vrijwilligers in AZ Turnhout is niet helemaal nieuw. Er zijn al vrijwilligers actief van Caritas op de palliatieve eenheid en van Kom op Tegen Kanker op de oncologische hospitalisatie, het oncologisch dagziekenhuis, radiotherapie en voor het Yolo kinderproject. Ook bij de activiteiten ten voordele van ons partner ziekenhuis in Fataki (Congo), hebben enkele oud-medewerkers van het ziekenhuis zich al meermaals vrijwillig ingezet. Vanuit de gedachte van mensgerichte zorg kiest AZ Turnhout er nu voor een eigen vrijwilligerswerking op te starten. Bovendien is dit een suggestie die vaak in de belevingsdagen naar boven komt.

zijds en de behoefte van de verpleegafdeling of dienst anderzijds, zoek ik naar de ideale combinatie van vraag en aanbod en hoop ik dat de samenwerking uiteindelijk iedereen blij zal maken.”

•

Welke taken kunnen zoal uitgevoerd worden door de vrijwilligers? “Het is zeker niet de bedoeling dat de vrijwilligers het werk van onze medewerkers overnemen en minder nog dat onze eigen medewerkers nu geen aandacht meer moeten hebben voor mensgerichte zorg. Vrijwilligers werken aanvullend. Uitgangspunt is dat de vrijwilliger de tijd heeft om “iets extra” voor de patiënt te doen op vlak van comfort en welzijn. Hun taken zijn zeer divers en op uiteenlopende afdelingen mogelijk. Het kan gaan om gewoon aanwezig zijn bij iemand die alleen is of iemand een luisterend oor bieden. Het kan zijn dat de vrijwilliger ontspanningsactiviteiten ondersteunt, of dat hij of zij hulp biedt bij maaltijden. Er is een hostessfunctie aan het onthaal en in de parking gecreëerd. Ook koffie, thee of soep aanbieden aan patiënten kan door vrijwilligers worden gedaan.”

“Door vrijwilligerswerk in het ziekenhuis kan ik werken aan mijn inlevingsvermogen ten opzichte van de patiënt.”

• Wat krijgen de vrijwilligers hier-

Aline Bruurs coördinator vrijwilligerswerking

Vrijwilligerswerk starten en sturen vraagt heel wat organisatie, tijd en denkwerk. Aline Bruurs neemt dit als coördinator van de vrijwilligerswerking voor haar rekening. We stelden haar enkele vragen.

• Wat houdt je functie van coördina-

tor vrijwilligerswerking precies in? “Kijkende naar de talenten en de kwaliteiten van de vrijwilliger ener-

Tip: Spring zorgvuldig om met afval en sorteer correct. Door afval juist te sorteren en in de daarvoor bestemde bakken of zakken te deponeren, vermijd je onveilige situaties bij de collega’s van de logistiek. Op Intrazet onder ‘AZT Veilig > afval’ vind je de sorteerwijzers. Want samen zijn we BIOS!

voor in de plaats? “De vrijwilligers zetten zich belangeloos in. Dat wil zeggen dat zij geen financiële vergoeding krijgen voor hun aanwezigheid en inzet. Zij krijgen wel heel andere dingen terug. In de eerste plaats waardering van de patiënt maar ook van de medewerkers van het ziekenhuis. Tegelijk creëert aanwezig zijn de mogelijkheid om nieuwe vrienden te maken en een sociaal netwerk uit te bouwen. Vrijwilligerswerk kan mensen heel wat voldoening geven wanneer zij ervaren dat ze iets betekenen voor een ander.” “We hielden ook een mini-interview met één van de nieuwe vrijwilligers van AZT – Fien Van den Eynde - vrijwilliger op pediatrie en binnenkort op dialyse.”

• Waarom heb je ervoor gekozen vrijwilliger te worden in AZ Turnhout? “Ik ben geneeskunde student en ik vind het wel tof om het ziekenhuis eens van een andere kant te zien. Ik wil graag een beeld hebben van het ziekenhuis vanuit een ander standpunt als dat van een toekomstig arts. Bovendien vul ik mijn vrije tijd graag nuttig in. Door vrijwilligerswerk in het ziekenhuis kan ik werken aan mijn communicatievaardigheden en inlevingsvermogen ten opzichte van de patiënten.”

Fien Van den Eynde vrijwilliger

• Wat houden je taken precies in? “Momenteel sta ik als vrijwilliger op pediatrie, maar vanaf volgende week zal ik ingezet worden op dialyse. Op pediatrie deed ik verschillende taken: de speelkamer “runnen”, op de kindjes letten, knutselen, gesprekken hebben met de mama’s en papa’s, langsgaan op de kamer, kindjes die niet van de kamer mogen speelgoed brengen, kindjes mee eten geven, …. Mijn overstap naar dialyse was op mijn eigen vraag, niet omdat pediatrie me geen voldoening meer geeft, maar net omdat ik graag verschillende specialisaties in het ziekenhuis wil leren kennen. Op dialyse zal ik trachten een luisterend oor te bieden voor vooral chronische patiënten. Bovendien zal ik de patiënten ’s middags begeleiden van de dialyse afdeling naar de cafetaria waar ze soep kunnen gaan eten.” “Uitgangspunt is dat de vrijwilliger de tijd heeft om ‘iets extra’s’ voor de patiënt te doen.”

• Waar haal je de motivatie om dit belangeloos te willen doen? “In eerste plaats omdat ik zeer veel leer over hoe met mensen om te gaan. Ik merk dat ik persoonlijk meer open ben geworden en het verhaal achter mensen wil leren kennen, vooraleer ik te snel oordeel. Ook vind ik het leuk als patiënten laten horen dat ze echt iets aan me hebben. Zo zei een kindje op pediatrie dat ze me heel lief vond. Ook zijn er dikwijls ouders die me bedanken voor de hulp en blij zijn dat ze hun hart eens hebben kunnen luchten.” Bedankt aan alle vrijwilligers en “keep up the good work”. Jullie maken echt een verschil voor iedereen hier in AZ Turnhout! Heb je interesse in vrijwilligerswerk of ken je personen die hiervoor de geknipte persoon zijn? Neem dan contact op met Aline Bruurs via aline. [email protected]. Aline Bruurs, Ellen Slaedts

3

Blijde gedachten krijgen een mooi vervolg

“De patiënt is de belangrijkste persoon in ons ziekenhuis. Hij of zij komt ons werk niet verstoren, maar is de reden waarom we hier zijn. Hij of zij is geen buitenstaander, maar maakt deel uit van ons ziekenhuis. Wij verlenen onze patiënt geen gunst door hem of haar van dienst te zijn. Hij verleent ons een gunst door ons de gelegenheid te bieden hem van dienst te zijn. “ Mahatma Gandhi

(vertaald uit het Engels)

Checklist voor transfers binnen en tussen de campussen

Sinds juni 2014 is op de polikliniek oncologie de tentoonstelling ‘Blijde Gedachte’ te zien. In de vorige editie van BIOScoop werd dit project uitgebreid uit de doeken gedaan. De tentoonstelling is een unieke samenwerking tussen de leerlingen lager secundair onderwijs van het Heilig Graf, artsen van de dienst oncologie en scenograaf Kris De Hoon. Het leverde prachtige kunstwerken op die patiënten en bezoekers in de wachtzaal van poli oncologie van AZ Turnhout ‘blijde gedachten’ willen geven. Wij vonden het alvast geslaagd! Het project viel zelfs in de prijzen in 2014, maar wat vinden de patiënten er zelf van? We legden ons oor te luister in de wachtzaal van de poli oncologie. Een greep uit de veelvuldige reacties:

• Dank

je heel heel hartelijk, lieve kinderen – artiesten! Wat me nu zo blij maakt is jullie initiatief: kunst vanuit je hart. Wat het me nu het meest blij maakt: jullie blije gezichten. Mijn blijde ervaring : al 7 jaar ben • ik verzorgd in de kankerafdeling waar serene blijheid heerst. Mijn 2de thuis dat zeg ik aan de verpleegsters en dokters. • Proficiat voor de leerlingen de leraars en de dokters en alle hierbij betrokken personen…. Het werkt!!!!! Tijdens het wachten word ik op• gevrolijkt door jullie werken. • Een merel die ‘s morgens zijn deuntje fluit. Een vlinder die op een mooie bloem zit. Een schaterende lach van een kindje. • Vooral kleine en eenvoudige dingen waar je als je niet ziek bent niet bij stilstaat. Beste juf. MC Campers en leer• lingen, wegens een longziekte heb ik de laatste maanden veel tijd door gebracht in de wachtkamer van oncologie. En wat een

metamorfose als ik de laatste keer in de wachtkamer kwam. Inderdaad daar zitten veel mensen allemaal met grote zorgen en je zag de mensen wijzen naar, en praten over de talrijke mooie tekeningen. Een prachtig initiatief, want het vrolijkt de mensen inderdaad op, terwijl ze de talrijke tekeningen en schilderwerken bekijken worden de zorgen even vergeten. Van harte proficiat aan allen voor dit prachtig initiatief. “Ondertussen werd er ook al een vervolg gebreid aan de ‘blijde gedachten’.” Zo zegt coördinator Lies Van Houdt van AZ Turnhout. “De leerlingen vertrokken deze keer vanuit de vraag: ‘hoe troosten we? Wat is troost? Er zullen zowel nieuwe als oude werken in het ziekenhuis en in het Taxandria museum gepresenteerd worden. De oude werken in de wachtzaal van poli oncologie werden vervangen door nieuwe. Daarnaast werd met een aantal Kempense schrijvers een publicatie uitgegeven vol troostende gedachten. Dit werk kon rekenen op de medewerking van onder meer Leo Bormans, Hadsjiera, Wim Paeshuyse en Walter Van den Broek.” Lies Van Houdt

Dagelijks worden heel wat patiënten vervoerd van de ene afdeling naar de andere of van de ene campus naar de andere. Om de patiëntveiligheid enerzijds en anderzijds de efficiëntie van die transfers te waarborgen (onder meer belangrijk voor het nalevingstoezicht en accreditering) werden er door een werkgroep twee checklists opgesteld: een checklist voor een transfer van een patiënt binnen de campus en een checklist indien een patiënt overgebracht moet worden naar de andere campus. Het doel van deze checklist is om de overdracht van informatie tussen de zorgverleners van de vertrek-

kende en de ontvangende afdeling te verbeteren. De checklist is NIET van toepassing bij een transfer van IZA/spoed naar een verpleegafdeling. Zij beschikken over een eigen systeem. De checklists zijn te vinden op Infoland. Dus invullen die checklist zodat er geen enkel detail gemist wordt en elke transfer vlekkeloos verloopt! De werkgroep transfer (Ine, Joris, Cindy, Martine, Katrien en Eddy).

4

Ideeën uit de belevingsdagen en wat ermee gedaan werd Twee jaar na de lancering van BIOS en 62 belevingsdagen verder, hebben 737 medewerkers deelgenomen aan een belevingsdag. Met een gemiddelde van 30 ideeën voor AZ Turnhout per belevingsdag hoeven we u niet te vertellen dat we ondertussen veel ideeën hebben verzameld. Sommige ideeën zijn briljant maar misschien moeilijk realiseerbaar, anderen zijn wellicht praktischer en haalbaar. Sommige ideeën zijn klein en kun je zelf op je dienst uitvoeren, anderen zijn wat groter of hebben een ziekenhuisbrede relevantie. We legden ons oor te luister bij de directie van ons ziekenhuis om eens te polsen wat de stand van zaken is van een aantal ziekenhuisbrede projecten die zijn opgestart op basis van creatieve ideeën uit de belevingsdagen.

• Laat ons beginnen met de kindercrèche. Is dat realiseerbaar? Jo: “Wel daar is een grondig onderzoek naar gebeurd dat resulteerde in een lijvig document met alle voor en tegens. Conclusie was dat een kinderdagverblijf voor de kindjes van onze medewerkers op dit moment moeilijk realiseerbaar is. Omdat we met vroeges en lates werken, moet er opvang voorzien zijn op zeer uiteenlopende uren, waardoor er veel personeel nodig zou zijn om dit te realiseren. Bovendien werkt iedereen op andere momenten, dagen en arbeidsregimes waardoor er te veel variatie in aantal aanwezige kindjes zou zijn. Het kinderdagverblijf zou dus sterk verlieslatend zijn en we zouden maar aan een deel van onze medewerkers opvang kunnen aanbieden.” •

Zijn er ideeën waar ondertussen iets concreet mee gedaan wordt?

Jo: “ Ja, natuurlijk. Zo starten we dit jaar een grootschalig project op rond nieuwe bewegwijzering op beide campussen. Rekening houdend met het feit dat dit een flexibele signalisatie moet zijn en wellicht gebaseerd op een routesysteem. Dit voorjaar werd hiervoor een projectverantwoordelijke en werkgroep aangeduid.” Geert: “Ook rond de inzet van vrijwilligers is hard gewerkt. Aline Bruurs heeft de hele werking uitgewerkt zoals je op pagina 2 kunt lezen. De eerste enthousiaste vrijwilligers zijn in maart gestart.”

delijkheid van de medewerkers. Bovendien worden opnames alsmaar korter en korter waardoor we ervoor hebben gekozen om hier voorlopig niet op verder te werken. “

Jo: “Een aparte sportruimte voor medewerkers is moeilijk realiseerbaar, maar wel vinden we het belangrijk om activiteiten zoals Kempenfietst of Dwars door Turnhout extra te promoten zodat onze medewerkers en artsen toch sporten en het groepsgevoel bevorderd wordt. Hier en daar zie ik ook loopgroepjes tussen de middag een rondje doen. In het kader van groepsaankopen zijn we ook aan het bekijken of het mogelijk is personeelskorting te verkrijgen bij bijvoorbeeld fitnessclubs.”

Geert: “De driepersoonskamers zijn een erfenis uit het verleden waar we in deze gebouwen niet zomaar komaf mee kunnen maken zonder aan de bedcapaciteit te sleutelen. Zeker in periodes van grote drukte zijn ze dan ook onmisbaar. Al beseffen we dat dit voor patiënten niet altijd de meeste privacy biedt en voor onze medewerkers niet erg ergonomisch is, maar we houden er zeker rekening mee wanneer we aan de uitwerking van het masterplan lange termijn beginnen.”

• En welke zaken zijn minder mak-

Jo: “ De vraag naar teambuildingactiviteiten komt ook veel voor. Je begrijpt ook dat het niet de bedoeling kan zijn dat het ziekenhuis elk team zomaar een budget geeft waarmee ze eender wat kunnen gaan doen. Dat zou geen teambuidling zijn. Momenteel wordt door het departement HR nog naar alternatieve formules gekeken. Maar voor mij zijn de activiteiten van de personeelsvereniging (die terecht een budget krijgt van 10 euro per medewerker) of de nieuwjaarsreceptie met dansfeest bijvoorbeeld de mooiste voorbeelden van sterke teambuilding en deze blijven we in de toekomst verder ondersteunen en uitbouwen.”

kelijk realiseerbaar momenteel? Jo: “Er werd ook gevraagd naar een ruimere keuze qua eten en drinken voor onze patiënten. Ook dat werd onderzocht, maar uit onderzoek in tal van ziekenhuizen in binnen- en buitenland blijkt dat het niet zozeer het eten was dat de patiënten tevreden stelde, maar wel de patiëntvrien-

Goedemiddag Jo Leysen - gedelegeerd bestuurder (links) en Geert Debbaut - directeur verpleging en tevens verantwoordelijke Planetree (rechts).

• Er zijn al heel wat ideeën uit de belevingsdagen gekomen. Zijn die tot bij jullie geraakt? Jo: “Ja hoor. Alle ideeën uit de belevingsdagen worden geïnventariseerd en besproken op een stuurgroep waarin de hele directie en enkele stafmedewerkers zetelen. Er werd een top 10 samengesteld van de meest voorkomende suggesties voor AZ Turnhout en die werden onderzocht op hun haalbaarheid.“ • En welke zijn zoal de meest voorkomende suggesties van onze medewerkers ? Geert: “De vraag naar meer groen en betere aanleg van omgeving rondom de campussen, een fitness/ sportruimte voor medewerkers, een kinderdagverblijf voor de medewerkers, meer vrijwilligers voor onder meer onthaal en kwalitatieve tijd met patiënten, meer keuze qua eten en drinken voor de patiënten, een ontspanningsruimte voor patiënten en meer aandacht voor een gezellige inrichting van afdelingen, mogelijkheid voor teambuildingactiviteiten voor diensten, betere signalisatie, gratis parkeren, vraag naar betere werkkledij. Er waren er natuurlijk nog veel meer, maar dit zijn suggesties die heel vaak terugkwamen tijdens de belevingsdagen.”

Bedankt Geert en Jo voor de korte stand van zaken. Nog suggesties voor mensgerichte zorg in AZ Turnhout? Stuur ze naar [email protected]. Van daaruit worden ze verspreid naar de verantwoordelijke leidinggevende.

Laat je team ervaren wat BIOS is “Als de agenda het toelaat probeer ik met mijn team creatieve oefeningen te doen tijdens het werkoverleg die hen concreter laten beleven hoe je BIOS kunt zijn in je werk”, zo zegt Kris Parisotto, verantwoordelijke logistiek campus SJ. “We hebben onlangs een oefening gedaan rond samenwerken met de logistieke ploeg. Iedereen moest in een cirkel gaan staan en de groep kreeg de verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat er altijd 1 persoon loopt. De rest stond stil. Wanneer de loper stopte moest iemand anders het lopen naadloos overnemen. Iedereen moet dus heel alert zijn in de groep.” Kris vervolgt: “In het begin zijn de meesten wel wat sceptisch, maar dat verdwijnt snel al is het maar dat het eens een verrassende variant is op het standaard werkoverleg. Je vindt tal van dergelijke oefeningen op internet. Ook rond communicatie, inlevend zijn, feedback geven, enzovoort. Ik raad het alle diensthoofden aan!” Kris Parisotto Verantwoordelijke logistiek en mobiliteitscoördinator

5

Inf-o-meter en EO assistent op de palliatieve eenheid Op de palliatieve eenheid wordt sinds kort gewerkt met de ‘inf-ometer’ en een ‘emotionele opvang –assistent’ (EO assistent). Dit zijn invulformulieren die onder meer de emotionele niet meetbare ondersteuning die zo belangrijk is op een palliatieve eenheid, in kaart brengen. Philip Hens, verpleegkundige palliatieve eenheid, is bezieler van deze documenten. We stelden hem enkele vragen.

• Philip, kan je kort uitleggen wat de inf-o-meter en EO-assistent juist zijn? EO - assistent en Inf-o-meter vormen, samen met de handleiding, één document dat bij het verpleegkundig dossier hoort. • De inf-o-meter bundelt overzichtelijk de informatie die tijdens de begeleiding aan de patiënt en zijn familie verstrekt werd. We streven immers een professionele communicatie na vanaf het intake-gesprek tot na het overlijden van de patiënt. De inf-o-meter ondersteunt ons hierin. De EO-assistent biedt een over• zicht van de emotionele ondersteuning die het team verstrekt tijdens de begeleiding op de palliatieve eenheid. Beide documenten zijn moeilijk van elkaar los te denken omdat de meeste informatie op onze dienst wordt gegeven tijdens een emotioneel ondersteunend gesprek.

• Waarom is het nodig dat dit wordt geregistreerd? De bedoeling van deze formulieren is een deel van het onzichtbare werk dat besteed wordt aan emotionele ondersteuning van (terminale) patiënten voor collega’s, hoofdverpleegkundigen, arts(en), andere disciplines, werkgever en overheid zichtbaar te maken in het dossier. Bovendien verbetert het de communicatie over de opgesomde onderwerpen tussen de collega’s. Daarnaast bevat ons verpleegkundig dossier een gebundeld overzicht van verstrekte informatie, meestal gekoppeld aan emotionele opvang. Een aantal parameters van het MVG, zoals gerichte educatie, waar wij als eenheid binnen de pool van palliatieve eenheden verhoudingsgewijs laag

scoren, hopen wij op deze manier te verbeteren. Zo zie je dat deze facetten van mensgerichte zorg een onontbeerlijk onderdeel van de zorg vormen en daarom tijd en ruimte verdienen. Beide documenten zitten momenteel standaard in ons verpleegkundig dossier. Bij info-o-meter en EO-assistent horen brochures, die meegegeven kunnen worden, en tekstdocumenten die het team helpen een eensluidend verhaal te brengen.

• Hoe kaderen beide formulieren in ons BIOS – verhaal van AZ Turnhout? • Inf-o-meter en EO-assistent maken een facet van mensgerichte zorg zichtbaar, passend in de visie van AZ Turnhout (BIOS). • Met behulp van Inf-o-meter en EO-assistent leert het team op een consistente manier informatie verstrekken. Het document draagt zo bij tot een professionele begeleiding. • Een coherent, eensluidend verhaal brengen ... niet exclusief voor een palliatieve eenheid …, want we zoeken als team aansluiting bij het levensverhaal van de patiënt, dat zich niet beperkt tot het louter medisch verhaal, van een medemens die opgenomen wordt in AZ Turnhout: ons Gast-huis. Bedankt Philip voor je tijd en het mooie initiatief!

AZ Turnhout vzw telt 650 bedden, 180 artsen en 1800 medewerkers. Het ziekenhuis wordt uitgebouwd op twee volwaardige campussen: campus Sint-Jozef en campus Sint-Elisabeth. Wij willen de patiënten kwalitatief hoogstaande en gespecialiseerde zorg dicht bij huis bieden. Onze BIOS-waarden, te vinden op onze website, helpen ons daarbij.

Wij zijn op zoek naar een m/v:

Mensgerichte vrijwilliger Vrijwilligerswerk is niet meer weg te denken uit AZT en vormt een belangrijke aanvulling op de werkzaamheden die onze beroepskrachten in de zorg uitvoeren. Als vrijwilliger kan je een brede waaier aan taken uitvoeren. Functie

• • • • • •

Je brengt patiënten een bezoek voor een gezellige babbel. Je besteedt extra aandacht aan patiënten die het nodig hebben. Je bezorgt tijdschriften en kranten op de kamer. Je verzorgt de bloemen op de kamer. Je begeleidt patiënten bij hun maaltijd. Je hebt een hostessfunctie in de parking en aan het onthaal. …

Profiel

• • • •

Je bent gemotiveerd en hebt goesting om je in te zetten voor anderen. Je hebt een groot hart en kan je makkelijk inleven in andermans behoeften. Je hebt een luisterend oor en “het zorgen voor” zit in jouw genen. Je bruist van enthousiasme en wil samen met het team een verschil maken voor de patiënten.

Wij bieden jou • • • Kortom

Waardering van patiënten, collega vrijwilligers en andere medewerkers van het ziekenhuis. Mogelijkheid tot het uitbreiden van je sociale contacten. Mogelijkheid tot het inzetten en versterken van je kwaliteiten.

Ben je Betrokken, Inlevend, Ondernemend en Samenwerkend, dan ben je de geknipte vrijwilliger naar wie wij op zoek zijn.

BIOS, daar gaan we voor! Je kandidaat stellen kan per mail ([email protected]) of neem voor meer info gerust contact op met Aline Bruurs, coördinator vrijwilligers, tel. 014 44 42 03.

6

Hoe vertel je het de kinderen? Betrekken om te beschermen “Natuurlijk wil je als ouder je kinderen beschermen.” zegt oncopsychologe Wendy Druyts van het AZ Turnhout. “Maar je ziekte verstoppen is geen goed idee.” “Kinderen hebben snel door dat er iets ingrijpends gebeurd is. Ze voelen spanning in de lucht hangen, zien dat er plots gesprekken achter gesloten deuren worden gevoerd. Als je ze niet de juiste informatie geeft over je kankerdiagnose, gaan ze zelf op zoek. Of ze laten hun fantasie de vrije loop - en dat is in dit geval niet oké, want fantasie maakt het altijd erger dan de realiteit. Sommige kineren hebben bovendien de neiging om zichzelf de schuld te geven als mama of papa ziek wordt. Zo van: ik ben niet flink geweest, mama is boos geworden, en daardoor heeft ze nu kanker. Daarom is het nodig dat je uitlegt dat kanker een ziekte is, dat het om snelgroeiende cellen gaat die op hol zijn geslagen, en dat niemand hier de schuld aan heeft, ook de zieke ouder zelf niet.” Betrekken om te beschermen, is mijn boodschap. Je kinderen afschermen kan een averechts effect hebben. Als ze achteraf merken dat ze ‘belogen’ zijn, dan kan dat een vertrouwensbreuk veroorzaken. De ouders vallen

om hen uit te leggen dat dit echt wel nodig is. Elk kind reageert anders op stresssituaties. Hou het goed in de gaten om te zien of het zich anders gedraagt dan anders. Soms is professionele hulp nodig, en ga je beter aankloppen bij een kinderpsycholoog.

dan van hun voetstuk, en de kinderen verliezen hun houvast. Wacht niet op het goede moment om erover te praten, want dat zal er nooit zijn. Kanker is en blijft moeilijk nieuws om te brengen. Kies wel een moment wanneer het rustig is, bijvoorbeeld als iedereen ‘s avonds rond de keukentafel zit, of wanneer de kinderen thuis komen van school. Als je moeilijk de juiste woorden vindt, kun je brochures en boekjes gebruiken.

Ga ook het onderwerp dood niet uit de weg. Zelfs als je kanker geneesbaar is, zal je kind onvermijdelijk de link met de dood leggen. Soms horen ze van anderen “Mijn opa had ook kanker, en die is doodgegaan”. Als je kind vraagt of je nu doodgaat, veeg die vraag dan niet van tafel. Zeg dat je hulp krijgt van de dokter, die er alles aan gaat doen om je weer beter te maken. Ook als je palliatief bent, moet je dat moeilijke nieuws brengen. Leg uit dat je niet genezen kan worden, maar dat je niet meteen doodgaat, en dat jullie er samen het beste van zullen maken.

Verstop je eigen verdriet niet. Als je laat zien dat je zelf ook aangeslagen bent, dan zet je voor je kinderen de deur open om hun verdriet te tonen. Ook boosheid is een perfect normale reactie. Je kind is net een gezonde ouder kwijt, en vindt dat alles behalve leuk. Je mag trouwens ook zelf best tonen dat je boos bent om wat je overkomen is: je hebt altijd gezond geleefd, veel gesport, en toch word je ziek. Het erkennen van die gevoelens is belangrijk. Zo geef je je kinderen het signaal dat ze bij jou terecht kunnen. Soms vinden kinderen

Bron: Oncopsychologe Wendy Druyts in het tijdschrift Leven april 2014.

het moeilijk om aan de zieke ouder zelf vragen te stellen, omdat ze hen ook willen sparen. Misschien praten ze er liever over met andere familieleden, ouders van een vriendje, de juf op school. Maak duidelijk dat dat oké is, en licht dus ook je omgeving en de school in over je ziekte. Oudere kinderen en pubers hebben daar misschien problemen mee, maak tijd

“Maar de grootste omwenteling kwam er toen hij terminaal werd. Ik werd halsoverkop naar België geroepen omdat de dokters dachten dat hij nog maar één dag had. We bewogen hemel en aarde om hem nog naar de palliatieve afdeling te krijgen, want daar wilde hij sterven. Net op tijd kwam er een bed vrij, en in die korte rit met de ambulance zag ik zijn ogen letterlijk stralen. Hij kwam er zwak en weerloos binnen, maar vanaf het moment dat hij er geïnstalleerd was, leefde hij op. Zijn laatste dag werden uiteindelijk dagen, en zelfs weken. Hoe meer zijn einde naderde, hoe meer mijn vader begon te genieten van het leven. Hij ontbeet elke morgen met spek en eieren, vroeg mijn zus om verse rijstpap te maken, met melk van de boerderij en saffraan, die hij aan alle verpleegkundigen en patiënten uitdeelde.” ……

Extract uit een artikel in Libelle 11 april 2013 over de palliatieve eenheid van AZ Turnhout.

Patiënt volgt via internetverbinding live de proclamatie van de dochter. Mevrouw E.V. lag reeds meer dan 15 maanden op de afdeling neurologie. Omdat deze mevrouw al zo lang op de afdeling vertoefde wilde de verpleging iets speciaals doen voor haar. Op de dag van de proclamatie van de dochter van de patiënt hebben ze geregeld met de informaticadienst dat er een internetverbinding werd geïnstalleerd waardoor mevrouw V. live de proclamatie van haar dochter kon volgen. Samen met de school van het meisje werd alles in orde gebracht en kon de verpleging van neuro en stroke-unit deze dame een hele mooie dag bezorgen vanuit haar ziekenhuisbed.

7

In beeld

Fijne werkdag Trainers belevingsdagen

Een vriendelijke poetsvrouw wenst collega’s een fijne werkdag.

In december 2014 werd een derde groep van enthousiaste belevingsdagtrainers opgeleid door Planetreemedewerkers. Vlnr: Kris Parisotto, Lies Delvaux, Pascale Eykens, Conny Vangeel, Dirk Janssen, Stefanie Geentjes, Anja Hoes.

Palliatieve eenheid

Medewerkers van de palliatieve eenheid campus SE maken zelf condoleerkaarten voor de familie van hun patiënten.

Dag tegen kanker

Op de jaarlijkse Dag tegen Kanker konden onze kankerpatiënten zich uitgebreid laten verwennen.

Wereldnierdag Dinamo

Dinamo schenkt 500 gehaakte inktvisjes aan de prematurenafdeling van AZ Turnhout.

Op Wereldnierdag 2014 konden patiënten en medewerkers gratis hun bloeddruk, suiker en cholesterol laten meten.

Wijs de weg als je mensen ziet zoeken.

Kleedkamers

Op campus Sint-Jozef werd werk gemaakt van splinternieuwe kleedkamers.

Zie je mensen de weg zoeken in ons ziekenhuis? Stap ernaar toe en vraag of je hen kunt helpen. De gebouwen van beide campussen zijn groot en zitten complex in elkaar. De signalisatie is niet altijd even duidelijk en patiënten zijn vaak onzeker als ze in een ziekenhuis komen. Wees BIOS en probeer te helpen waar je kunt. Ook als je zelf de campus niet zo goed kent, kun je samen naar een collega stappen en het vragen. Want samen zijn we BIOS.

Duodag Dag van de verpleegkunde

De verpleegkundige leidinggevenden deelden taart uit aan alle medewerkers en artsen op de Dag van de Verpleegkunde op 12 mei 2014.

Via de nationale organisatie van Duodag draaide op donderdag 26 maart een dame met een arbeidsbeperking mee met een schoonmaakploeg op de afdeling SP loco op campus SJ. Ondertussen is zij bij ons in dienst.

Briefbezorging

Ook de bodes worden niet vergeten.

8

Lezersbrieven Ter attentie van de directie Beste, Ons moeder Magda heeft in het Sint-Elisabethziekenhuis gelegen van 17 tot en met 27 maart 2014. Ze lag er op de vierde verdieping (cardiologie). Op 27 maart is ze jammer genoeg overleden. Toch willen we via deze weg alle personeel van die afdeling even uitdrukkelijk bedanken. De manier waarop ze ons moeder hebben verzorgd, daar doen we ons hoedje voor af. Ook de warme zorg voor ons, de familieleden, - vooral tijdens de laatste dagen – zijn zeker lovenswaardig. De laatste maanden heeft ons moeder meermaals in een ander ziekenhuis, op verschillende afdelingen gelegen. Wij kunnen nu vergelijken en besluiten dat u terecht fier mag zijn op uw personeel op professioneel, gemotiveerd en vooral menselijk, … vlak. In deze tijd van besparingen, stress op het werk, … is dit toch ook niet altijd even vanzelfsprekend. Wij vonden dat we dit toch wel eens aan de directie mochten melden. Met beleefde groeten, De familie V. – D.R.

(bron: mail van de familie aan de directie van AZ Turnhout)

Facilitair departement Beste, Gisterenavond moest ik samen met mijn collega een presentatie geven in het kader van ‘Kind op Komst’: een infobijeenkomst voor zwangere vrouwen en hun partners. Spijtig genoeg begonnen we al met technische problemen ! Omdat we beiden zelf niet erg goed zijn in die dingen, waren wij heel erg opgetogen met de hulp van één van jullie medewerkers. Deze heer is zelfs tot 2x toe teruggekomen om ons uit de nood te helpen zodat we onze presentatie naar behoren( met filmmateriaal en al) hebben kunnen brengen. Spijtig genoeg, door de stress van het moment en mede door tijdsgebrek, hebben we deze heer niet eens naar zijn naam kunnen vragen en niet eens fatsoenlijk kunnen bedanken… Dus moest het toch mogelijk zijn te weten te komen wie het geweest is, gelieve deze vriendelijke mijnheer zeker onze welgemeende dank over te brengen en ons een beetje te verontschuldigen voor onze misschien wat te gestresseerde manier van doen.

Ik vond het zeker belangrijk om ook eens een keer positieve berichten over personeelsleden te laten weten via de ombudsdienst! Misschien hoor ik nog iets van jullie? Met vriendelijke groeten, L.S.

Spoed, pijnkliniek, neuro Beste, Nadat ik sinds vrijdag niet meer kon zitten en/of liggen door de hevige pijn in mijn been, werd ik gisterenvoormiddag, via mijn huisarts, opgenomen op de spoeddienst van Campus St-Elisabeth. Ik werd binnen de paar minuten opgehaald. De zeer vriendelijke dokter stelde vast dat het waarschijnlijk om een hernia zou gaan. Ze deed de onderzoeken heel voorzichtig om me zoveel mogelijk pijn te besparen. Er werden een paar telefoontjes gedaan en voor ik het goed en wel doorhad, lag ik onder de scanner. Met deze resultaten werd ik ontvangen door dr. D. Ook hier werden wat telefoontjes gedaan. Ik mocht meteen door naar de pijnkliniek voor een inspuiting. Er werd ook meteen een afspraak gemaakt voor een MRI en nieuwe raadpleging. In de pijnkliniek werd ik met zeer veel zorg, de nodige humor en expertise verder geholpen met als resultaat dat ik de voorbije nacht 6 uur heb kunnen slapen zonder wakker te worden van de pijn! Ik wil de mensen die me geholpen hebben geweldig hard bedanken! Jullie maken echt een verschil! Hopelijk komt deze boodschap ook echt terecht bij diegene die me effectief hebben geholpen! Groet en nogmaals dikke merci! J.S.

Pijncentrum

“Met deze brief wil ik laten weten dat ik vol lof ben voor alle dokters en vooral voor de verpleging van de pijnkliniek. De vriendelijkheid en bezorgdheid van alle verpleegsters verdient een dikke pluim. Hartelijk dank aan allen.” M.S. (bron: briefje t.a.v. pijncentrum)

Pediatrie

“Zeer behulpzame, vriendelijke verpleging! Zeer positief dat er een vrijwilligster langskwam om speelgoed aan te bieden. Duidelijke, overzichtelijke infobrochures, ouders werden bij alles betrokken, mogen hun kind steeds vergezellen.” (bron: beoordelingsformulieren ombudsdienst)

Spoedgevallen

“Een dikke pluim voor jullie medewerkers op de dienst spoedgevallen en aan het onthaal. Wij zijn bijzonder vriendelijk en correct geïnformeerd en ontvangen toen onze zoon werd opgenomen in het ziekenhuis.

Het doet deugd om met bekwame en professionele mensen in aanraking te komen, het geeft een gevoel van medeleven en rust te weten dat alles volgens de regels verloopt.” (bron: beoordelingsformulieren ombudsdienst)

Kortverblijf SJ

“Mijn nachtverpleegster Anne was zo lief en behulpzaam. Slapen had ik het meest problemen mee, maar Anne heeft alles gedaan om het mij zo comfortabel mogelijk te maken. Ik vond al de staf hier vriendelijk en persoonlijk. Je ziet wel dat ze hun job graag doen.” (bron: beoordelingsformulieren ombudsdienst)

Het personeel

“Betreft het personeel: ik heb er nooit bij stilgestaan bij de werkdruk van alle personeelsleden. Ik sta daar stil van dat zij dat de ganse dag volhouden. Daarom een dank aan alle personeelsleden.” (bron: beoordelingsformulieren ombudsdienst)

Vriendelijke dokters

“Vriendelijke dokters (geven goed uitleg bij ontslag), eerste dag na de operatie 3x een bezoek gebracht aan patiënt, iets wat zeer belangrijk is voor de patiënt.” (bron: beoordelingsformulieren ombudsdienst)

Stomaverpleegkundigen

“… Vandaar ook een extra pluim voor uw stomaverpleegkundigen omdat ze zelfs extra speciaal van thuis zijn gekomen toen er eigenlijk geen consultatie was. Dit kan toch alleen maar betekenen dat zij zeer begaan zijn met hun job en hun patiënten en er hun uiterste best voor willen doen. Wij vonden dat dit wel eens gezegd mocht worden.” Mevr. J.– D.

Inlevend

“Toch willen wij ook langs deze weg onze oprechte appreciatie en dank uitdrukken t.a.v. de dokter, voor de professionele, maar vooral de begripsvolle en invoelende manier waarop hij het voorval met ons heeft besproken. Het gaf ons het gevoel dat in de sterk technisch geëvolueerde medische wetenschap de totale mens ook nog aan bod mag komen.” (Bron: brief aan ombudsdienst)

OPROEP Deel je BIOS verhaal met ons!

Heb je op je dienst een mensgericht initiatief opgezet of een mooie getuigenis die je wil delen? Stuur ze door naar [email protected]. Misschien kunnen we het opnemen in de volgende editie van BIOScoop en kan je verhaal inspiratie geven aan collega’s op andere diensten.

Correct parkeren is parkeren met respect voor de patiënt. Op beide campussen is er voldoende parkeerplaats voor medewerkers en artsen. Door je wagen op de juiste plaats te parkeren, toon je niet alleen respect voor onze patiënten en bezoekers, maar werk je ook mee aan de veiligheid van onze organisatie. Want samen zijn we BIOS!

(bron: brief aan de directie)

Neurologie

“Positief dat we als kinderen een bed op de kamer van moeder kregen, omdat we constant bij haar bleven en de nacht comfortabel konden doorbrengen. Daar we als familieleden ook voorzien werden van koffie en ’s morgens eten na een nacht waken.” (bron: beoordelingsformulieren ombudsdienst)

Patiëntentransport SE

“Vooral het begeleiden van de patiënten naar de afdeling of dienst waar zij verwacht worden was super !!” (bron: beoordelingsformulieren ombudsdienst)

Acute opvang

“Gisterenavond kreeg mijn kleindochtertje van 3 weken oud te maken met een verstikking. Dankzij een snel en professioneel optreden van uw MUG-team en de ziekenwagen is zij vandaag al aan de beterhand. Daarom wil ik jullie en in het bijzonder de betrokken hulpverleners HEEEEL HARTELIJK DANKEN. Vanwege een dolblije grootvader die bange momenten heeft doorstaan.” (bron: beoordelingsformulieren ombudsdienst)

COLOFON Redactieteam: Ellen Slaedts, Lies Van Houdt, Marijke De Prins, Lies Delvaux Eindredactie: Lies Delvaux Input: met dank aan alle medewerkers en artsen die hun verhalen en getuigenissen met BIOScoop hebben gedeeld Fotografie: met dank aan iedereen die menslievende foto’s heeft opgestuurd Cartoons: Peter Luyts alias Lupé Opmaak: Adworks Website: www.azturnhout.be/bios Intranet: http://intrazet (rubriek: Mensgerichte zorg) Mail: [email protected] V.U.: Keyne De Backer, directeur HR, AZ Turnhout vzw, Steenweg op Merksplas 44, 2300 Turnhout