Stel jezelf voor als spreker en kader de presentatie

Stel jezelf voor als spreker en kader de presentatie -

-

Deze presentatie is opgesteld met als doelstelling om het BOEBS-project voor te stellen aan de ouderen. Als spreker kan je aan de hand van de verschillende slides uitleggen waar BOEBS voor staat, welke BOEBS-acties er georganiseerd kunnen worden en welke acties/activiteiten het lokaal bestuur al zelf ondernam (slide 13). Deze presentatie kan je geven als inleiding tot de PPT voor ouderen opgesteld door het EVV. Deze presentatie kan je ook geven om BOEBS voor te stellen als er een activiteit in het kader van BOEBS plaatsvindt.

Enkele afkortingen -

-

-

Logo = Lokaal Gezondheidsoverleg: indien jullie samenwerken met het Logo, vertel dit dan ook in de inleiding van de presentatie. Er wordt in deze presentatie ook regelmatig verwezen naar het Logo. Voor meer info: www.vlaamselogos.be EVV = Expertisecentrum Valpreventie Vlaanderen: de partnerorganisatie valpreventie die zeer veel activiteiten en materialen ter beschikking stelt in het kader van valpreventie. Voor meer info: www.valpreventie.be VIGeZ = Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie: ontwikkelde samen met het Logo en het EVV de BOEBS methodiek. Voor meer info: http://www.gezondegemeente.be/acties/actielijst/boebs

1

BOEBS is een gemeenschapsproject waarbij het lokaal bestuur via de bewustmaking het aantal valpartijen te doen dalen bij ouderen. Dit gebeurt door ouderen bewustmaken van valrisico's, veilig gedrag stimuleren en een veilige omgeving creëren. Hiervoor wordt er samengewerkt met organisaties, zorgverstrekkers en de ouderen zelf om samen een beleid op te maken rond een valveilige gemeente. Het lokaal bestuur gaat niet zomaar willekeurig aan de slag, maar kan beroep doen op een werkgroep (de BOEBS-werkgroep) om een actieplan op te stellen met activiteiten en initiatieven. Er wordt gestreefd naar duurzaamheid en niet naar het organiseren van een eenmalige actie. Steun krijgen van alle actoren binnen een lokaal bestuur is wel belangrijk voor de uitvoering van het plan. Waarom doet ‘wij’ hieraan mee? Omdat de risico’s van een val vaak onderschat worden. Omdat onze doelgroep ‘ouderen in de gemeente/stad' belangrijk zijn. Een val kan vaak ernstige fysieke, psychologische en economische gevolgen hebben. Dit komt omdat er vaak niet voldoende kennis aanwezig is over de risico’s en gevolgen van een val maar ook over hoe je een val kan voorkomen. Daarom is onze gemeente in het BOEBS-project gestapt.

TIP 

Vul je gemeente zelf in tussen de [ ]. Op deze slide kan je dit 2x doen

2

Als je in het BOEBS-project stapt, dan kan je beroep doen op heel wat materialen ter inspiratie. Al heel wat steden en gemeenten organiseerden dan ook al BOEBS-activiteiten. In de volgende slides volgt een opsomming zodat jullie een concreter beeld krijgen van het project. In Olen was er dansnamiddag. Een dansnamiddag is voor alle ouderen uit de buurt en ze kunnen komen met hun man of vrouw, zoon of dochter, buurvrouw ... Dansen is bewegen. Maar dan veel leuker! Je blijft er fit en actief door, en daar draait het om! TIPS • •

Indien je als gemeente/stad een dansnamiddag gepland hebt, communiceer dan de datum naar je doelpubliek Wil je zelf een dansnamiddag organiseren? o Hou rekening met een budget van €500 euro - €700 voor een namiddag vullend (inclusief koffie en taart) programma. De DJ-richtprijs ligt tussen de €150 en €300 o Voor informatie en materialen: http://www.gezondegemeente.be/acties/actielijst/boebs/activiteitenaanbod/dansje-leven-lang-pakket

3

Op deze foto kan je zien hoe een gemeente/stad in samenspraak met het Logo een vorming over valpreventie organiseerde voor professionals werkzaam in de thuissetting. Deze vorming wordt standaard gegeven door de EVV-referentiepersoon. De vorming is nuttig omdat professionals ingezet kunnen worden om ouderen thuis of in het WZC te sensibiliseren voor valpreventie. Gedurende zo’n vorming krijg je informatie over onder andere de risicofactoren van valpreventie en tips over hoe ze het onderwerp kunnen aankaarten bij de oudere. TIPS Er zijn verschillende vormingen voor:  

  

De huisarts, kinesitherapeut, ergotherapeut en verpleegkundige werkzaam in de thuissetting (reken €100/uur + onkostenvergoeding) De huisarts, kinesitherapeut, ergotherapeut, verpleegkundige, verzorgende, zorgkundige werkzaam in een woonzorgcentum (reken €100/uur + onkostenvergoeding) De verzorgenden, zorgkundigen, poetshulp werkzaam in de thuissetting (reken €70/uur) De ouderen zelf (wordt meestal gegeven door een (para)medicus uit de buurt, bespreek een eventuele vergoeding dan ook met hen Meer informatie: http://www.valpreventie.be/Aanbod/Materialenenactiviteiten.aspx : bij activiteiten: vorming valpreventie

4

Een bewegingsactiviteit organiseren, is een leuke manier om ouderen aan het bewegen te krijgen/houden. Bovendien is het een zeer effectieve maatregel voor valpreventie. Er zijn BOEBS-gemeenten die 10. 000 stappen (www.10000stappen.be), Elke Stap Telt (www.okrasport.be) of Stap je Sterk (www.s-sport.be) organiseren. [Als je verwijst naar deze initiatieven, lees er dan op voorhand over zodat je bij vragen meer informatie kunt verschaffen]. Anderen organiseren een gezondheidswandeling of beweegparcours zoals op bovenstaande foto. Alle initiatieven die de gemeente/stad onderneemt in het kader van valpreventie worden aangemoedigd, maar spring best waakzaam om met het soort activiteiten. Die zijn best op maat van de doelgroep.

5

In Sint-Niklaas liep er een project waarbij zes thuiszorgorganisaties de verzorgende en cliënt acht weken lang samen lieten bewegen. Om fit te blijven én om het risico op vallen te verkleinen. Het initiatief heet ‘Bewegen binnen gezinszorg’ en is een gezamenlijk project tussen bondgenoten bij de stad, het OCMW en Logo-Waasland. De verzorgenden kregen een professionele opleiding bij AZ Nikolaas en het enthousiasme deed de rest. De sleutel tot succes van dit project was de samenwerking tussen de drie projecttrekkers (stad, OCMW, Logo) en de thuiszorgdiensten. Een sterk en hecht BOEBS-netwerk speelt dus een belangrijke rol in het welslagen van activiteiten. TIPS Voor meer informatie over het BOEBS-netwerk: http://www.gezondegemeente.be/acties/actielijst/boebs/de-5-stappen-van-boebs/stap2-een-boebs-netwerk

6

Op de bovenstaande slide zie je een afbeelding van wat geschikt schoeisel is voor ouderen. Werken rond valpreventie (BOEBS) gaat verder dan alleen het organiseren van bewegingsactiviteiten. Het houdt ook in dat lokale besturen sensibiliseren over de verschillende risicofactoren van vallen. De 7 risicofactoren uit de Vlaamse praktijkrichtlijn:

http://www.valpreventie.be/Zorgverlener/Valpreventiebijthuiswonendeouderen/Praktijkrichtlijn.asp x 1. Evenwicht, spierkracht & mobiliteit 2. Risicomedicatie 3. Duizeligheid 4. Problemen met het zicht 5. Problemen met voeten & schoeisel 6. Risico’s in de omgeving en het gedrag 7. Valangst TIPS Als je al gewerkt hebt rond de verschillende risicofactoren, dan kan je opsommen wat je zoal deed om bijvoorbeeld te sensibiliseren voor risicofactoren zoals het zicht, risico’s in de omgeving, … In deze presentatie hoef je niet dieper in te gaan op de risicofactoren als je weet dat de ouderen nadien nog de PPT krijgen van het EVV. Wil je je toch graag verdiepen in deze materie, dan helpt volgende link je verder: http://www.valpreventie.be/Portals/Valpreventie/Documenten/thuis/EVV_PR_thuis_Deel_ 2.pdf

7

Rustbanken installeren is een zinvolle actie in het kader van valpreventie. Als het lokaal bestuur al rustbanken installeerde, geef dan zeker mee waar ze geplaatst werden. TIPS -

Vraag bij de ouderen die de presentatie bijwonen wat hun mening is over rustbanken Zorg voor de mogelijkheid dat ouderen kunnen rusten op plaatsen waar ze vaak komen zoals wachtzaal dokters, apotheek,… Je kan ook lokale handelaars een charter laten ondertekenen om de toegankelijkheid van hun winkels te verbeteren voor ouderen.

8

Vallen voorkomen kan ook individueel en hoeft niet altijd in groepsverband te gebeuren. Door thuis of in het woonzorgcentrum op eigen houtje te bewegen (maar ook door rekening te houden met de risicofactoren zoals eerder vermeld) werk je ook aan valpreventie. Naast de dagelijkse activiteiten is het ook belangrijk dat ouderen 2 à 3 maal per week minstens 30 minuten specifieke oefeningen uitvoeren die de lenigheid en uithouding vergroten, het evenwicht verbeteren en de spieren versterken. Vraag hiervoor wel raad bij een kinesitherapeut, huisarts of andere paramedicus voor een professionele begeleiding.

9

Om valpreventie in de kijker te zetten in de gemeente/stad zijn er BOEBS-gemeenten die hiervoor een marktactie organiseren. Deze foto toont een marktactie in Deinze waarbij je ouderen onder begeleiding een valpreventieparcours laat afleggen. De deelnemers ervaren hoe het is om in een onveilige situatie terecht te komen door een slecht gangpatroon, in het donker op zoek te gaan naar het toilet, slecht te zien of last te hebben van een lage bloeddruk. De risicofactoren van vallen worden zo op een speelse manier doorlopen.

TIPS   

Een valpreventieparcours is niet zonder gevaren. Zorg dus voor een professionele omkadering en laat enkel ouderen deelnemen die nog voldoende actief zijn. Een idee kan zijn om de oudere zelf de uitleg te laten geven. Verder is het ook een geschikte methodiek om te laten uitvoeren door mantelzorgers of personeel van de thuiszorgdienst, poetshulp,… Bij het Logo kan je het valpreventieparcours ontlenen.

10

BOEBS Kuurne organiseerde een knelpuntenwandeling met onder andere enkele ouderen, de BOEBS-werkgroep, verschillende schepenen en een vertegenwoordiger van de lokale ouderenraad. Uit deze knelpuntenwandeling bleek dat er bepaalde bushokjes in het dorp niet toegankelijk waren voor ouderen waardoor de drempel om het openbaar vervoer te gebruiken vergroot werd. Op basis van deze vaststelling werd de toegankelijkheid van het bushokje vergroot door de aanleg van een nieuw, valveilig voetpad (zie foto voor en na).

TIPS 

Meer informatie over het organiseren van een knelpuntenwandeling: http://www.gezondegemeente.be/acties/actielijst/boebs/activiteitenaanbod/knelp untenwandeling-in-je-buurt

11

Een andere valpreventiemaatregel is het maken van woningaanpassingen. Op bovenstaande foto kunnen bezoekers van een demowoning kennismaken met verschillende woningaanpassingsmaatregelen. Een demowoning is vaak een tijdelijk initiatief (vraag ernaar bij je Logo), maar er bestaat ook een checklist om zelf in het huis van de oudere op zoek te gaan naar risicovolle situaties. Op basis van de resultaten van de checklist kan de oudere woningaanpassingen doen. http://www.gezondegemeente.be/assets/uploads/pages/BOEBS/checklist_veilige_huisinri chting.pdf

Sommige lokale besturen voorzien zelf een premie voor woningaanpassingen. Deze maatregel past volledig binnen het BOEBS-verhaal.

12

Als het lokaal bestuur zelf al initiatieven ondernam in het kader van BOEBS voeg op deze slide (of meerdere slides) dan zeker de foto’s toe en geef er een woordje uitleg bij.

13

Wenst een oudere meer informatie over BOEBS? Voeg de contactpersoon daarom toe aan de slide.

14

Hier kan je vermelden welke partners reeds in jullie BOEBS-netwerk zitten. Misschien hebben de ouderen zelf ook nog enkele suggesties rond valpreventie initiatieven in de gemeente/stad. Laat hen zeker ook aan het woord.

TIPS 

Plaats een ideeënbus zodat ouderen suggesties kunnen maken voor activiteiten/acties in het kader van BOEBS.

15

Deze slide is vooral illustratief en wanneer de oudere meer informatie wenst kan men terecht op de afgebeelde websites. Deze websites zullen wel eerder zinvol zijn voor de intermediairs/partners die op zoek gaan naar inspiratie om acties/activiteiten te organiseren.

De organisaties die de BOEBS ontwikkelden zijn: 1) VIGeZ: Vlaams Instituut voor Gezondheidsvoorlichting en Ziektepreventie (www.vigez.be) 2) EVV: Expertisecentrum Valpreventie Vlaanderen (www.valpreventie.be) 3) Vlaamse Logo’s (www.vlaamselogos.be)

16