Stedelijke ontwikkeling en Planning in Colombia Deskresearch naar kansen in Colombia voor de Nederlandse markt
Huizinga®
Integrale stedelijke ontwikkeling Integrale benadering van planning, waarbij op verschillende lagen geintegreerd kan worden. Integrale planning door het samenbrengen van partijen, integrale planning door het combineren van verschillende thema’s van ruimtelijke planning en integrale planning door het verbinden van verschillende schalen. Integrale planning heeft een strategisch karakter en heeft over het algemeen betrekking op een visie voor een lange termijn.
Auteur
ir. T.C. Huizinga
---------------
Rijksdienst voor Ondernemend Nederland Internationale Programma’s --------------TF Colombia
Stedelijke ontwikkeling en planning in Colombia
Inhoud
3
Inhoud 1 Aanleiding, Doel en Methode
3
2 Markt en Urban Planning
5
2.1 markt colombia algemeen 2.2 urban planning 2.2.1 verdichting en expansie 2.2.2 gelijkheid 2.2.3 stedenbouw - architectuur 2.2.4 awareness 2.2.5 opdrachtgevers 2.2.6 aanbestedingen
3 Kansen en Bedreigingen
10
3.1 markt kansen
3.2 bedreigingen
4
Aanpak en Aanbevelingen
11
4.1 aanpak
4.1.1 sectorale aanpak 4.1.2 integrale aanpak 4.2 aanbevelingen 4.3 factfinding missie
5 Bijlage
13
5.1 internationale lopende programma’s 5.2 openingen steden en overig 5.3 partijen in Colombia 5.4 Nederlandse bedrijven in Colombia
6
Bronnen en Contactpersonen
17
6.1 bronnen
6.2 contactpersonen
Deskresearch naar kansen in Colombia voor de Nederlandse markt
Stedelijke ontwikkeling en planning in Colombia
1.
Aanleiding, Doel en Methode
Aanleiding Het onderzoek is gestart nadat vanuit verschillende bronnen aandacht is gevestigd op stedelijke ontwikkeling in Colombia. Er lijken kansen te liggen voor Nederlandse bedrijven gespecialiseerd in integrale stedenbouw.
Doel Desk Research Het doel van het onderzoek is een globaal inzicht krijgen in de kansen die er zijn in Colombia op het gebied van Stedelijke Ontwikkeling en Planning en om te beoordelen of deze kansen voldoende zijn om de export van Nederlandse bedrijven naar Colombia te stimuleren. Aan de hand van dit onderzoek kan vervolgens een Fact Finding missie, of een andere vervolgstap overwogen worden.
Methode Het onderzoek is gericht op de volgende vragen: hoe vindt stedelijke planning in Colombia plaats, waar liggen de concrete vraagstukken op het gebied van planning en binnen welke sectoren, wie zijn de stakeholders en welke Nederlandse bureaus zijn geïnteresseerd in de Colombiaanse markt. Inzicht wordt verkregen door web research en interviews met verschillende organisaties: RVO.nl, Rijkswaterstaat, College van Rijksadviseurs, Holland House Colombia, de ambassade van Colombia, stedenbouwkundig bureau Urbanos, BNA
Deskresearch naar kansen in Colombia voor de Nederlandse markt
Stedelijke ontwikkeling en planning in Colombia
2.
Markt en Urban Planning
5
2.1 Markt Colombia Algemeen samenwerkingsverband na de landelijke schaal.
Landelijk De afstand tussen de verschillende grote steden is groot. Niet alleen geografisch en wat betreft
Gemeente
infrastructuur maar ook door de afwezigheid van
Elke gemeente kent zijn eigen problematiek en per
samenwerking tussen provincies en gemeentes.
stad wordt verschillend aangekeken tegen het
Het land heeft twee aparte industriële centra met
belang van stedelijke ontwikkeling. De burgemees-
eigen kenmerken. De driehoek Bogotá-Medellín-
ter, die elke 4 jaar wisselt, speelt hier een belang-
Cali (1) en de Atlantische kuststrook met de steden
rijke rol in. De wisseling van bestuur (president en
Cartagena, Barranquilla en Santa Marta (2). Bogotá
burgemeester) maakt dat meerdere periodes grote
heeft bijna 9 miljoen inwoners (totale bevolking 46
besluiten on hold worden gehouden. De populariteit
miljoen) en veel grote ondernemingen hebben er
van de burgemeester onder zijn achterban wisselt
hun hoofdkantoor of een vertegenwoordiging.
sterk per gemeente en heeft invloed op zijn of haar
Er zijn 5 metropoolregio’s: Medellin, Cucuta,
besluitvorming.
Bucaramanga, Barranquilla, The Midwest. De grote
Ook de regels rondom landverdeling en land-
onderlinge verdeeldheid en lastige politieke situatie
eigendom worden per stad bepaalt. Dit bemoeilijkt
bemoeilijken een landelijke planning.
een integrale gebiedsaanpak en is een probleem bij de expansie van steden buiten de bestaande
Provincie
gemeentelijke grenzen, onder invloed van de
Op de schaal van de provincie is weinig tot geen
bevolkingsgroei.
samenwerking. De metropoolregio is het grootste secundaire steden
industriële centra
BARRANQUILLA
BARRANQUILLA
SANTA MARTA
SANTA MARTA
CARTAGENA
CARTAGENA
PANAMA
PANAMA
SINCELEJO MONTEIRA
VENEZUELA
rio
ca
uc
VENEZUELA
a
BUCARAMANGA
MEDELLÍN
MEDELLÍN
1500m
MANIZALES PEREIRA
BOGOTÁ
TUNJA
BOGOTÁ
YOPAL
2600m
BUENAVENTURA
CALI
CALI
1000m
TUMACO
ECUADOR
BRAZILIË
PERU
ANDES
ECUADOR
BRAZILIË
PERU
Deskresearch naar kansen in Colombia voor de Nederlandse markt
Stedelijke ontwikkeling en planning in Colombia
Markt en Urban Planning
6
2.2 Urban planning Colombia 2.2.1 Verdichting en expansie
De afgelopen jaren is de stedelijke bevolking van Colombia gegroeid. In combinatie met de economische groei en een toename van beschikbaar goedkoop transport, zorgt deze groei voor toename van landgebruik. Daarbij vergroot economische groei de gemiddelde landbehoefte per persoon. De economische groei trekt migranten en vluchtelingen uit andere delen van het land. Verwacht kan worden dat deze groei de komende decennia zal doorgaan en leidt tot een (verdergaande) snelle urbanisatie en expansie van stedelijke gebieden. Vanwege het ontbreken van een goede planning verdeling types POT
Plan Ordenamiento Territorial (POT)
zorgt de stedelijke groei door middel van ongecontroleerde verdichting en expansie voor een verscheidenheid aan (versterking van) problemen.
Sinds de komst van wet 388 in 1997, hebben de grotere steden een Plan Ordenamiento Territorial.
1. Gebrek aan basisvoorzieningen in woonwijken
Een POT geeft de huidige situatie in de stad weer,
en illegale nederzettingen, basisvoorzieningen als
op het gebied van infrastructuur, programma,
schoon drinkwater en riolering zijn niet voor
transport, natuur etc. Het is vergelijkbaar met een
iedereen overal beschikbaar. In 2012 beschikte
eenvoudig bestemmingsplan maar bevat geen
8,8% van de bevolking niet over schoon drinkwater
(integrale) structuurvisie.
en had 19,8% geen toegang tot sanitaire
De POT’s zijn gefocused op de stad tot de stads-
voorzieningen. (cia factbook)
grens. Ze geven per thema in een kaart aan hoe de
• De bepalingen over levering van water, stroom
situatie nu is. Er zijn ook kaarten die aangeven
en gas zijn verschillend tussen steden: In Medellin
welke delen van de stad herontwikkeld moeten
bijvoorbeeld worden water en elektriciteit gemeen-
worden in de toekomst.
telijk geregeld, en ook geleverd aan illegale nederzettingen. In Bogota is dit niet het geval.
Er zijn 3 soorten POT’s, het type is afhankelijk van het aantal bewoners:
2. Gebrek aan een goed integraal infrastructuur netwerk. Mede door de ongecontroleerde
• POT, gemeenten met > 100.000 inwoners
verdichting en provisorische expansie van steden.
• PBOT (Plan Básico de Ordenamiento Territorial),
De afstand tussen wonen en werken, de geogra-
gemeenten met 30.000-100.000 inwoners
fische hoogteverschillen in veel steden, creeëren
• EOT (Esquema Básico de Ordenamiento
mobiliteitsproblemen. Ook funtioneert het openbaar
Territorial), gemeenten met < 30.000 inwoners
vervoer niet goed.
Deskresearch naar kansen in Colombia voor de Nederlandse markt
Stedelijke ontwikkeling en planning in Colombia 1108000
EJEMPLO DE DETALLE DE AISLAMIENTO PARA TODAS LAS FUENTES HIDRICAS SEGÚN SU CLASIFICACIÓN 1101700
1102300
1102600
1102900
1286000
1282600
1102000
1282600
1286000
1282000
1282300
MUNICIPIO DE BUCARAMANGA
1281700
Orden de Drenaje
Ronda Hidrica Zona de Manejo del (m) Espacio Publico (m)
1282000
DE
RO O
Simbología
1101700
1102000
30 20 15 1102600
20 10 N.A.
1281400
1 2 3 1102300
1281400
2.2 Urban planning Colombia
1282300
´
Rio de Oro Cota de Inundación
O RI
7
Convenciones
MUNICIPIO DE GIRÓN
1281700
1106000
1104000
1102000
1100000
Markt en Urban Planning
1102900
LEBRIJA 1284000
1284000
3. Gebrek aan sociale cohesie. Er is een fysieke scheiding tussen bewoners (onder andere door de indeling in strata) van verschillende inkomens-
GIRON 1282000
1282000
1280000
1280000
1278000
1278000
klassen en deze wordt alleen maar groter. De menging die nu plaats vindt is het gevolg van ongecontroleerde bouw. De laagste inkomensklasse bouwt provisorische woningen waar het kan, tussen woningen in bestaande woonwijken en op onveilige gebieden rond de stad. Deze provisorische woningen zorgen voor een ander probleem, onveilige constructies. 1276000
1276000
CONVENCIONES Curva Nivel
4. Steden ontwikkelen ambities, gedreven door de
Matorral
Manzana
Grupo Arboles
Urbano
Bosque
Drenajes Cañadas
Bosque
Construcción
Perimetro Urbano
Parques
Limite Municipal
Quebradas
Zona Deportiva
Rios
Piscina
Zona NO Ocupable
TRATAMIENTO URBANISTICO TRATAMIENTO
CÓDIGO
PLAN DE ORDENAMIENTO TERRITORIAL DE BUCARAMANGA 2014 - 2027
SECRETARIA MUNICIPAL DE PLANEACIÓN
Ing. MAURICIO MEJÍA ABELLO
FELIX MARINO JAIMES CABALLERO
Secretario Municipal de Planeación
Secretario General del Concejo
op deze ambitie ingericht.
29,73 107,44
Reactivación
473,52
TRA-3
Reactivación de sector urbano especial
105,15
TMI-1
Complementario.
TMI-2
Reordenamiento
84,18
1274000
121,39
RIONEGRO
MATANZA
Para Inmuebles de interes cultural del grupo Arquitectónico Agrupación
69,81
TCoA-2
Para Inmuebles de interes cultural del grupo Arquitectónico Individual
5,32
MAPA Nº 9
TRATAMIENTOS URBANÍSTICOS
CHARTA
¯ TONA
7,37
Para Inmuebles de interes cultural del grupo urbano
TCoA-1
LOCALIZACIÓN
Cartografia realizada en desarrollo del convenio No. 3001-2008 CDMB-IGAC-MUNICIPIO DE BUCARAMANGA Coordenadas planas cartesianas con origen en el vértice geodésico (S-T-144A) de coordenadas geográficas:Latitud 07° 04' 43,993710" N y Longitud 73° 11' 50,435600" W de Greenwich, al cual se le asignaron las coordenadas 1 274 642,278 metros Norte y 1 097 241,305 metros Este. El plano de proyeccion esta a 931 metros sobre el nivel medio del mar. Las coordenadas del origen cartesiano estan referidas al Datum Magna Elipsoide: GRS80.
211,28
Reactivación
TRA-2
1108000
1106000
1104000
1102000
1100000
MUNICIPIO DE BUCARAMANGA
Dr. EDGAR SUAREZ GUTIERREZ Presidente del Concejo
438,54 694,59
Redesarrollo
TRA-1
TCoU
CONSERVACIÓN
INFORMACIÓN DE REFERENCIA
Dr. LUIS FRANCISCO BOHÓRQUEZ PEDRAZA Alcalde de Bucaramanga
ÁREA (Ha)
Consolidación con generación de espacio publico
TRD
ACUERDO Nº
SÍMBOLO
Consolidación urbana
TC-1 TC-2
RENOVACIÓN
MEJORAMIENTO INTEGRAL
DESCRIPCIÓN Desarrollo
TD
DESARROLLO CONSOLIDACIÓN
1274000
De ambitie is er maar de steden zijn ruimtelijk niet
Zona Verde
Paramento
Perimetral
FLORIDABLANCA
groeiende economie: het profileren als studentenstad of ontwikkelen tot havenstad bijvoorbeeld.
Separador
Tipo Limite Vial
ESCALA:
1 : 10000
0
300 Metros
75 150
U-5
FECHA:
LEBRIJA
FUENTE: GIRON
FLORIDABLANCA
DE 18
PIEDECUESTA
POT Bucaramanga Zonering aanpak 1108000
1106000
1104000
1286000
1286000
het voorkomen en opvangen van de problemen ten
Con stru cci de lo ón Tran sv s Col orad ersal os
´
oplossingen ter bescherming van de leefomgeving, gevolge van kusterosie en rivieroverstroming.
1102000
1100000
5. Niet zozeer veroorzaakt door economische groei:
1284000
1284000
Intersección a nivel
National Development Plan 1282000
1282000
r
C Tr a n on s sv t er ruc sa c l N ión az ar e
uitgevoerd door de Staatsoverheid en het
ala nv cu e t Cir or N cto l de oye Pr
Het Nationaal Development Plan (NDP) wordt
th
Intersección a desnivel
Nationaal Planning Departement. Het heeft tot
Intersección a nivel
Intersección a desnivel
1280000
Intersección a desnivel
Intersección a desnivel
Intersección a nivel
verbeteringen van het land. Daarnaast stelt het vast
Intersección a desnivel
Intersección a desnivel
n ció r ruc te Su r nst Co al No nc Tro
welke processen nodig zijn om deze doelen
1280000
o ros nca Cer abla Los Florid de – sal nga er a sv ram an Tr uca ón tal B cci tru rien ns r O Co ala nv rcu Ci
'' lia es ge ial Ar str a du /L In rín los lvo Po l de El rsa a Ví ve ns ra “T
doel het vaststellen van de richtlijnen voor groei en
Intersección a desnivel
Intersección a desnivel
Intersección a nivel
Intersección a desnivel
Construcció n Troncal Norte Sur
1278000
te bereiken.
Intersección a desnivel
1278000
ión r cc te Su or Intersección a desnivel
Tro Con nc st al ru N
Intersección a nivel
Co
ón Su cci tru rte ns No al nc
Intersección a nivel Intersección a nivel Intersección a nivel
r
Tro
In het NDP voor de periode 2010-2014 worden de
Intersección a desnivel
r
Su
Tr Co on ns ca tru l No cc rte ión
Intersección a desnivel
volgende stedelijke uitdagingen genoemd:
1276000
1276000
• Lage economische dichtheid vergeleken met de
Intersección a desnivel
CONVENCIONES Curva Nivel
populatie dichtheid
stedelijke gebieden
Zona Verde
Paramento
Matorral
Manzana
Grupo Arboles
Urbano
Bosque
Cañadas
Bosque
Construcción
Perimetro Urbano
Parques
Limite Municipal
Zona Deportiva
Rios
Piscina
Tro Co nc nstru al No cci rte ón Su r
Quebradas
1108000
1106000
1274000
1104000
1274000
1102000
zichtbaar in precaire constructies in perifere
Separador
Perimetral
Drenajes
1100000
• Sterke scheiding binnen steden, bijvoorbeeld
Tipo Limite Vial
INFORMACIÓN DE REFERENCIA
ACUERDO Nº MUNICIPIO DE BUCARAMANGA
SECRETARIA MUNICIPAL DE PLANEACIÓN
PLAN DE ORDENAMIENTO TERRITORIAL DE BUCARAMANGA 2014 - 2027
Dr. LUIS FRANCISCO BOHÓRQUEZ PEDRAZA Alcalde de Bucaramanga
Dr. EDGAR SUAREZ GUTIERREZ Presidente del Concejo
Ing. MAURICIO MEJÍA ABELLO
FELIX MARINO JAIMES CABALLERO
Secretario Municipal de Planeación
Secretario General del Concejo
Cartografia realizada en desarrollo del convenio No. 3001-2008 CDMB-IGAC-MUNICIPIO DE BUCARAMANGA Coordenadas planas cartesianas con origen en el vértice geodésico (S-T-144A) de coordenadas geográficas:Latitud 07° 04' 43,993710" N y Longitud 73° 11' 50,435600" W de Greenwich, al cual se le asignaron las coordenadas 1 274 642,278 metros Norte y 1 097 241,305 metros Este. El plano de proyeccion esta a 931 metros sobre el nivel medio del mar. Las coordenadas del origen cartesiano estan referidas al Datum Magna Elipsoide: GRS80.
LOCALIZACIÓN
RIONEGRO
MATANZA
SUBSISTEMA DE INFRAESTRUCTURA VIAL
CHARTA
¯ TONA
ESCALA: 0
125
LEBRIJA
1 : 10000 250
500
FECHA:
Metros
MAPA Nº 5
U-1
FUENTE: GIRON
FLORIDABLANCA PIEDECUESTA
DE 18
POT Bucaramanga Infrastructuur Deskresearch naar kansen in Colombia voor de Nederlandse markt
Stedelijke ontwikkeling en planning in Colombia
Markt en Urban Planning 2.2 Urban planning Colombia • Gebrek aan tools om een verbinding tussen de
met voor het merendeel hogere inkomens te leven.
stedelijke organisatie en mobiliteit en de regionale
Ook financieel strategisch is menging ingewikkeld.
omgeving tot stand te brengen
In duurdere wijken waar ruimte is voor goedkopere
• Gebrek aan informatiesystemen en indicatoren
woningen, kunnen ook woningen in een hogere
die prestaties meten
schaal gebouwd worden. In het kader van sociale gelijkheid organiseerde
2.2.2. Equity
UN Habitat in april 2014 het jaarlijkse World Urban
De Colombiaanse gemeenten kunnen de bevolking
Forum in Medellin, met als thema Urban Equity in
opdelen in verschillende strata, waarin elke groep
Development, Cities for Life.
gelijke sociale en economische eigenschappen heeft. De strata worden onder andere gebruikt voor
2.2.3. Stedenbouw - Architectuur
het opdelen van steden in wijken. Er zijn 6 of 3
Er lijkt vooral een gebrek te zijn aan een integrale
(wettelijk vastgelegde) strata, waarbij 1 de laagste
langetermijn visie en de productie van plannen op
en 6 de hoogste schaal is.
gebiedsniveau. Op zichzelf staande architectonische opgaven komen goed van de grond. In Colombia
Stratum 1 : Lowest income. Stratum 2 : Low-Middle class. Stratum 3 : Middle class. Stratum 4 : Upper middle class. Stratum 5 : Upper class. Stratum 6 : Wealthy (5% van de bevolking)
In 2012 leefde 32,7% van de bevolking onder de armoedegrens. 1 Naast de prijzen (en kwaliteit) van de woningen zijn ook de prijzen en kwaliteit van levering van water, gas en elektriciteit verschillend per schaal. Hoewel meer gelijkheid en sociale cohesie op de politieke agenda staat en (internationaal) gestimuleerd wordt, wordt hier terughoudend naar gekeken. De bouw van sociale woningen in Bogota door Metrovivienda (semi-publieke organisatie voor sociale woningbouw) bijvoorbeeld, roept zowel weerstand op door de al aanwezige (vermogende) bewoners als potentiële nieuwe bewoners uit lagere inkomensschalen. Door de verschillen in prijs van elektriciteit-, gas- en waterlevering en de aanwezige programmatische voorzieningen is het voor inwoners van lagere schalen lastig in een wijk
zijn een aantal Colombiaanse architecten aan het werk die bijvoorbeeld in Medellin en Bogota projecten leveren die internationale waardering krijgen. Het is voor Nederlandse bureaus mogelijk mee te doen aan internationale prijsvragen. 2.2.4. Awareness
Bij het in gesprek gaan met verschillende partijen in Colombia, lijkt er een bewustzijn te zijn van het belang van een strategische integrale aanpak. In Colombia is veel kennis en voldoende informatie, maar geen strategisch denken. Er is een sterke scheiding tussen partijen die een rol spelen bij gebiedsontwikkeling. Er wordt door de partijen (publiek onderling en privaat) volledig langs elkaar heen gewerkt. 2.2.5. Opdrachtgevers
Er zijn 3 verschillende partijen verantwoordelijk voor plannings- en bouwopgaven • private partijen, gericht op het duurdere segment koopwoningen • semi-private partijen, gericht op de sociale huur- en koopwoningen
Deskresearch naar kansen in Colombia voor de Nederlandse markt
Stedelijke ontwikkeling en planning in Colombia
Markt en Urban Planning
9
2.2 Urban planning Colombia • publieke partijen, de belangrijkste opdrachtgever
uitgeschreven worden door Colombiaanse overhe-
i.v.m. urban planning
den is goed contact en vertrouwen tussen bedrijven en planningsbureaus, zowel landelijk als gemeente-
2.2.6. Aanbestedingen
lijk, essentieel. Voor een Nederlands bedrijf zonder
Alle publieke opdrachten zijn aanbestedingen en
werkervaring in Colombia lijkt steun van de Neder-
zijn openbaar (via Compra.org).
landse overheid belangrijk voor een succesvolle
Omdat er niet integraal naar planningsopgaven
export.
gekeken wordt, zijn de aanbestedingen gericht op subthema’s. Er worden wel grote opdrachten uitgezet, zoals bijvoorbeeld de nieuwe metrolijn in Bogota. Grote opdrachten op het gebied van wonen zijn bijvoorbeeld het ontwerpen van een sociale woonwijk, waarbij het hele project in een keer uitgeschreven wordt. Ook onderhoud, uitvoer, planning en ontwerp behoren tot de opdracht. Sommige tenders worden uitgeschreven als gecombineerd publiek- privaat: APP’s, een eigen investering van bedrijven is nodig en terug te verdienen via bijvoorbeeld tol of servicekosten. Twee weken voor openstelling van een aanbesteding wordt de aanbesteding aangekondigd. Voor sommige aanbestedingen zijn er vervolgens twee weken de tijd om te reageren. Bij grotere aanbestedingen zoals sociale woningbouw projecten kan er na twee weken een serieuze aanzet voor inschrijving gevraagd worden. Een consortium moet tijdig samengesteld zijn. Registro Único de Proponentes (RUP) Bij het hebben van een entiteit in Colombia dient een bedrijf over een Registro Único de Proponentes (RUP) te beschikken. Het verkrijgen van een RUP kost veel tijd en is een administratieve last. Een samenwerking met een Colombiaans bedrijf dat over een RUP beschikt, kan een oplossing zijn. Om kans te maken op het winnen van een aanbesteding is een goed netwerk nodig. Omdat tenders die interessant zijn op het gebied van stedenbouw Deskresearch naar kansen in Colombia voor de Nederlandse markt
Stedelijke ontwikkeling en planning in Colombia
3.
Kansen en Bedreigingen
3.1 Marktkansen • De kansen voor Nederlandse bedrijven waarbij
• Sociale cohesie staat op de agenda maar het zal
steun van de overheid wenselijk is, lijken vooral te
tijd kosten voordat er genoeg ruimte is voor
liggen op het gebied van stedelijke ontwikkeling
menging van verschillende inkomensklassen. Het
• Er lijkt niet veel concurrentie vanuit het buiten-
gebrek aan sociale cohesie bemoeilijkt de uitvoe-
land te zijn op het gebied van integrale stedenbouw
ring van een integrale planning
• Door de groeiende economie en de daarbij snelle
• Er is een voorkeur voor goedkope oplossingen
urbanisatie van de steden is de vraag naar
voor de korte termijn versus duurdere lange termijn
nieuwe ruimtelijke oplossingen urgent
oplossingen, die kenmerkend zijn voor de
• Kansen lijken er vooral te zijn in secundaire
Nederlandse aanpak
steden, waar de problemen urgent zijn en, met het
• Een gebrek aan goed contact met de
oog op alle partijen die een rol spelen,
Colombiaanse overheid en geen trackrecord in
overzichtelijker zijn, dan de de grootste steden
Colombia maken het krijgen van opdrachten lastig
• Er lijkt een voorzichtig besef te ontstaan en een
voor Nederlandse bedrijven
groeiende behoefte aan een strategische aanpak waarbij integraal gekeken wordt, tot nu toe is er geen ervaring met deze manier van werken • Nederland heeft expertise op het gebied van integrale stedenbouw en is zelf een goede showcase • De Nederlandse markt biedt expertise op verschillende onderdelen van integrale stedenbouw, zoals delta bescherming en infrastructuur 3.2 Bedreigingen
• Er is geen ervaring met samenwerking op het gebied van integrale stedelijke ontwikkeling , hierdoor is er geen directe grote planningsopgave. Er is geen duidelijke termijn waarop deze zal ontstaan • Corruptie (vooral bij lagere overheden) blijft een aandachtspunt • Snel wisselend bestuur maakt dat vaak snel gehandeld moet worden. Het maken van afspraken kan lastig zijn vanwege politieke campagnes • Andere landen bieden nog steeds ontwikkelingshulp (Duitsland GIZ bijvoorbeeld) en investeren zelf geld, waarbij voor Nederland Colombia een transitieland is en financiële inzet van Colombia zelf nodig is Deskresearch naar kansen in Colombia voor de Nederlandse markt
Stedelijke ontwikkeling en planning in Colombia
4.
Aanpak en Aanbevelingen
11
4.1 Aanpak Uit het onderzoek blijkt dat voor het stimuleren van
aanbestedingen ook integraler moeten
Nederlandse activiteit op de Colombiaanse markt
worden en kansen bieden voor (Nederlandse)
vanuit twee richtingen gehandeld zou kunnen wor-
bedrijven. Om succesvol te zijn bij aanbestedingen
den. Een aanpak gericht op sectorale onderdelen
is een showcase in Colombia belangrijk.
van het stedelijk vraagstuk en een aanpak gericht op bewustwording d.m.v. kennisoverdracht op het
4.2 Aanbevelingen
gebied van integrale oplossingen van het stedelijk • Inventarisatie van stedenbouwkundige of
vraagstuk.
aanverwante bureaus met een duidelijke drive om 4.1.1 Sectorale aanpak
zich te profileren op de Colombiaanse markt
Bij een sectorale aanpak wordt geïnvesteerd in
• Bepalen van prioriteiten en verder onderzoek naar
deelsectoren die onderdeel zijn van de integrale
concrete openingen (regio, sector) in Colombia
aanpak. Gedacht kan worden aan projecten op het
• Onderzoeken van mogelijke financiële bronnen en
gebied van fietsen en infrastructuur, waterzuivering,
hun richting, stakeholders en gemeentes
afvalverwerking, projecten op het gebied van
• Overheid kan een ondersteunende rol spelen bij
kusterosie en overstromingsproblematiek etc.
het contact met Colombiaanse overheden om
Er zijn op dit moment in dit kader al een aantal
Nederlandse bedrijven zonder ervaring in Colombia
projecten vanuit Nederland gaande.
de kans te geven vertrouwen te winnen en zich te
Op deze manier zouden eventueel nieuwe ingangen
profileren.
ontstaan en/of gevonden worden die ruimte
• Overheid kan een ondersteunende rol spelen bij
bieden voor promotie van een integrale Nederlandse
het netwerken en promotie van de Nederlandse
aanpak.
integrale aanpak
4.1.2 Integrale aanpak
Een integrale aanpak vraagt een instap eerder in het planningsproces. Om een integrale aanpak daadwerkelijk tot uitvoering te kunnen brengen lijkt nog veel nodig. Er lijkt wel een besef te zijn van het ontbreken van een integrale aanpak en het strategisch samenwerken. Er zal geïnvesteerd moeten worden in het verkrijgen van een netwerk in Colombia en het samenbrengen van verschillende partijen. De promotie van de Nederlandse aanpak, zal de belangrijkste focus zijn. Er kan ingespeeld worden op de bestaande vragen van gemeentes hoe om te gaan met de groei van steden. Door middel van kennisoverdracht zal bewustwording moeten worden gestimuleerd van de noodzaak van een integrale oplossing. Vanuit deze aanpak zouden Deskresearch naar kansen in Colombia voor de Nederlandse markt
Stedelijke ontwikkeling en planning in Colombia
Aanpak en aanbevelingen 4.3 Fact-finding missie Factfinding missie Uitvoeren van een fact-finding missie naar Colombia waar bij de nadruk ligt op: • kansen analyse in Colombia, waar liggen concreet op dit moment de meeste kansen? • bepalen van focus gemeente of sectorgebied • start maken met kennisoverdracht Externe partij voor fact-finding missie voldoet bij voorkeur aan de volgende voorwaarden: • Expert op het gebied van integrale stedenbouw • Internationale ervaring • Kennis Spaans • Actief in Latijns Amerika
Deskresearch naar kansen in Colombia voor de Nederlandse markt
Bijlage
Stedelijke ontwikkeling en planning in Colombia
5.
Internationale Projecten, Openingen en Contactpersonen
13
5.1 Internationale lopende programma’s Platform of Sustainable & Competitive Cities en hieruit voortkomend: Plan Diamante door: Findeter (Financial Institution for Development)
met IADB (Inter America Development Bank)
Gebieden:
Barranquilla, Bucaramanga, Manizales en Pereira
Cartagena, Monteria, Pasto en Valledupar
Actieplannen die prioriteitsacties stellen voor de genoemde steden op het gebied van: public transport, water and sanitatie, urban development, energy, infrastructure, education and health, fiscal management, safety, information technology, climate change adaptation and resilience infrastructure. IDB en Findeter steunen de implementatie van deze actieplannen door middel van technische hulp en bronnen voor pre-investment en credit, en ontwikkelen partnerships met publieke en private instituten om de uitvoering van de projecten te verzekeren. Cariben, Santander: Plan Diamante del Caribe y Santanderes de Colombia
door Findeter, voor het noordelijk deel van Colombia komt voort uit het Platform of Sustainable & Competitive
Cities Stimuleren van strategisch samenwerken tussen steden in de caribische regio en de provincie Santander, op het gebied van integrale stedelijke systemen, om zo het gebied als katalysator te gebruiken voor de verdere ontwikkeling van Colombia The urban expansion initiative universteit van New York, onder leiding van Shlomo Angel Gebieden:
Santa Marta, Valledupar, Monteria, Tunja en Yopal
Onderzoek vanuit de universteit van New York, met als doel snel groeiende steden te ondersteunen bij de ontwikkeling van plannen om met deze groei om te gaan. Expansie van de steden wordt gezien als de oplossing voor veel stedelijke problemen en is volgens het initiatief onvermijdelijk. De plannen zijn dan ook vooral gericht op het samenbrengen van partijen om te werken aan regels rond landeigendom en samenwerking te bewerkstelligen tussen steden en omliggende gebieden. Deskresearch naar kansen in Colombia voor de Nederlandse markt
Bijlage
14
Stedelijke ontwikkeling en planning in Colombia
Internationale Projecten, Openingen en Contactpersonen 5.2 Aanleidingen steden
Barranquilla
Haven Rotterdam is aan de slag in Barranquilla, in verband met havenvernieuwing. Op het gebied van logistiek is landinwaarts nog veel nodig voor goed transport naar en van de haven
Tumaco
Het stadcentrum aan het water verdwijnt door kusterosie, arm en onveilig gebied, gedeeltelijk ontwikkelingshulp. Vanuit Tumaco is een brief naar de ambassade gestuurd met een vraag om adviseurs voor dit project
Bucaramanga
Door middel van een inkomende missie zijn uit verschillende gemeentes rond en in Bucaramanga bestuurders naar Nederland gekomen. De missie is georganiseerd door Urbanos, gevraagd en daarna geselecteerd na een openbare aanbesteding. Daarbij zijn een aantal projecten bezocht om Nederlandse oplossingen op het gebied van ruimtelijke planning te demonstreren
Tunja
Heeft de ambitie een studentenstad te worden, in dit verband kan het aanleggen van (fiets)infrastructuur een opgave zijn. VNG Internationaal heeft een inkomende missie voor bestuurders uit Tunja georganiseerd, langs bestuurders en universiteiten van Amsterdam, Leiden, Delft en Eindhoven. Tunja heeft in het bijzonder interesse in het model “technische kennisstad” zoals Delft en Eindhoven.
Overig
Santa Marta
Een van de vier snelst groeiende steden van Colombia. Aangewezen als modelstad voor project UN-Habitat, dat in april het Urban Forum in Cali organiseerde (WUF) website: http://worldurbanforum7.org/Media/Default/PDF/ WUF7%20Santa%20Marta%20City%20Conversation.pdf
Cali
In Cali wordt veel geinvesteerd in de herontwikkeling van het centrum onder de naam ‘Paradise City’. Tussen 2018 en 2020 zullen 30 nieuwe woonblokken gebouwd worden en een centraal station voor lokaal openbaar vervoer. Onderdeel is de ontwikkeling van een woonwijk met een groot winkelcentrum. Het ontwikkelings bureau EMRU noemt het een van de eerste integrale plannen in Colombia. http://www.elespectador.com/noticias/economia/el-centro-de-cali-cambiara-de-cara-articulo-521124
Medellin
In april 2014 werd het World Urban Forum georganiseerd in Medellin. Deskresearch naar kansen in Colombia voor de Nederlandse markt
Bijlage
Stedelijke ontwikkeling en planning in Colombia
Internationale Projecten, Openingen en Contactpersonen
15
Langetermijn planning en strategische projecten. Aandacht voor strategische stadsontwikkeling. Een aantal nederlandse partijen namen deel aan het WUF, waaronder VNG Internationaal en Urbanos. http://architectureindevelopment.org/news.php?id=49
Masterplan Coastal Protection (Deltaprogamma): gericht op kusterosie tussen Santa Marta en Barranquilla, waar een groot gedeelte van de kust is aangetast. In de toekomst zal een groot deel van de kustlijn aan erosie onderhevig, aangepakt moeten worden. (deltaprogramma met Deltares) Ruimte voor de rivier project (RWS, Partners voor Water): overstromingsproblematiek rond de rio Cauca (RWS met Arcadis) Het consortium ARCADIS, Deltares, Dienst Landelijk Gebied, Waterschap de Dommel en Daphnia ecologisch advies ontwikkelt een masterplan voor de beheersing van overstromingsrisico’s in het Cauca rivierbekken in het westen van Colombia in Zuid-Amerika. De bedrijven werken daarbij intensief samen met experts van het Colombiaanse Corporacíon Autónoma Regional del Valle del Cauca, een organisatie die vergelijkbaar is met een waterschap in Nederland. Aanvraag subsidie TF, samenwerkingssprogramma Colombiaanse gemeentes door: VNG International Monteria, Pereira, Sincelejo, Tunja en Villavicencio
5.3 Partijen in Colombia Metrovivienda:
Semi-publieke partij in Bogotá, voornamelijk gericht op
aanbod sociale huisvesting en ecologische duurzame
ontwikkeling stadsregio. Metrovivienda is onderdeel van Bogota’s Mayor’s Office
(Urbanos heeft contact gehad met metrovivienda)
Federation Colombian Municipalities (FCM) Colombiaanse counterpart VNG International Empresa Nacional de Renovacion Urbana Bureau voor het herstel en herontwikkeling van gebieden in Bogotá. Leidt projecten op het gebied van land management en herverdeling en de uitvoer van integrale stedelijke projecten. ENRU is gelinkt aan the Ministry of Habitat. Deskresearch naar kansen in Colombia voor de Nederlandse markt
16
Bijlage
Stedelijke ontwikkeling en planning in Colombia
Internationale Projecten, Openingen en Contactpersonen Empresa Municipal de Renovacion Urbana Herontwikkelingsbureau in Cali. Verantwoordelijk voor de ontwikkeling van Paradise City, Cali Investeerders: Financial Institution for Development (Findeter) Inter America Development Bank (IADB) CAF Development Bank of Latin America
5.4. Nederlandse bedrijven in Colombia Holland (Water) House Colombia Het doel van het Holland House is het vergroten van de (duurzame) bilaterale handel en investeringen tussen Nederland en Colombia, door middel van ondersteuning van bedrijven met informatie, matchmaking en promotie. In de periode 2013-2016 ontvangt het Holland House een afbouwende subsidie vanuit de Transitiefaciliteit Colombia. Nederlandse bedrijven actief op het gebied van bouw in Colombia (gelinkt aan Holland House Colombia) Heren2 Heren2 is een multi-disciplinair vastgoedbedrijf, voornamelijk actief op het gebied van (her)ontwikkelen, renoveren van vastgoed en vastgoedmanagement. Website: http://www.heren2.nl Rietveld Group: Het belangrijkste doel van de Rietveld Group is de ontwikkeling en constructie van innovatieve en duurzame housing projecten en social housing projecten. Rietveld Group wordt geleidt door een team van Nederlandse en Dominicaanse ontwikkelings- en constructie ingenieurs. Internationaal gericht op Colombia en Dominicaanse Republiek Website: http://www.rietveldgroup.com Wessel van Geffen: Tweemans architectenbureau Website: http://wesselvangeffenarchitecten.nl
Deskresearch naar kansen in Colombia voor de Nederlandse markt
Bijlage
Stedelijke ontwikkeling en planning in Colombia
6.
Bronnen en Contactpersonen
17
6.1. Bronnen Websites 1. https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/co.html 2. http://www.emru.gov.co 3. http://www.eru.gov.co 4. http://www.hollandhouse-colombia.com/site/index.php/nl/ 5. http://wuf7.unhabitat.org 6. http://www.metrovivienda.gov.co 7. http://www.findeter.gov.co 8. http://www.iadb.org/en/inter-american-development-bank,2837.html 9. http://www.vng-international.nl 10. http://www.ifhp.org 11. http://www.bucaramanga.gov.co Artikelen 1. Nationaal Development Plan http://www.irc.gov.co/irc/en/fiscalinformation/National%20Development%20Plan%2020112014.pdf
2. Social Stratification Colombia by law http://www.ifhp.org
3. Expansion Initiative http://urbanizationproject.org/blog/the-urban-expansion-initiative-in-colombia
4. POT’s http://www.minvivienda.gov.co/viceministerios/viceministerio-de-vivienda/espacio-urbano-y-territorial/plan-de-ordenamiento-territorial
5. Medellín http://architectureindevelopment.org/news.php?id=49
6. Cali http://www.elespectador.com/noticias/economia/el-centro-de-cali-cambiara-de-cara-articulo-521124
7. Santa Marta http://worldurbanforum7.org/Media/Default/PDF/WUF7%20Santa%20Marta%20City%20 Conversation.pdf
Afbeeldingen 1. Flickr.com 2. http://www.minvivienda.gov.co/viceministerios/viceministerio-de-vivienda/espacio-urbano-y-territorial/plan-de-ordenamiento-territorial
3-4. PLAN DE ORDENAMIENTO TERRITORIAL DE BUCARAMANGA SEGUNDA GENERACIÓN 2013-2027 http://www.bucaramanga.gov.co Deskresearch naar kansen in Colombia voor de Nederlandse markt
college van Rijksadviseurs
OVERHEID CRA Rients Dijkstra (Infrastructuur en Stad) via: Tertius Hanekamp
[email protected] weten evt. interessante bureaus voor FF missie bij concrete vraag
RWS rijkswaterstaat
International
ONAFHANKELIJKE ORGANISATIES BNA Mathias Lehner (programma manager)
[email protected]
HHC holland house colombia
Jan-Willem van Bokhoven (coordinator Colombia)
[email protected]
Colombia
Nederland
heeft missies van Urbanos begeleid
Anna van Zoest
[email protected]
AMBASSADE
Maria Alejandra Paez Gomez
[email protected]
AMBASSADE
OVERHEID
NCH Nederlands centrum voor handelsbevordering
Mieke Flierhuis (coordinator Colombia)
stedenbouwkundig bureau
GEINTERESSEERDE BUREAUS URBANOS
Pepijn Verpaalen
[email protected]
Ruimte voor de rivier Internationaal project over de Cauca rivier Regina Havinga (Grote Projecten en Onderhoud)
[email protected]
subsidie inkomende en uitgaande missie Colombia subsidie workshops april/mei
[email protected]
stedenbouw/architectuur bureau
Camila Pinzon
[email protected]
RWS water veel ervaring met latijns-amerikaanse projecten
wUrck
Gijs Wolfs
Jan Helmer
I&M infrastructuur en milieu
POTENTIELE BUREAUS
GEORIENTEERD OP INTEGRALE ONTWIKKELING
Delta team Barbara Swart (coordinator Delta Programma)
WEST 8 stedenbouwkundig bureau
RVO rijksdienst voor ondernemend Nederland
MUST Fabric Venhoeven CS (vorige rijksbouwmeester) SOAB (identiteit en place-making)
Werkt aan een project met de Rio Santiago de Cali
Jeroen van den Brink TF Corina Kerkmans TF Martin Schilperoort Transitie Faciliteit Colombia