Sport Beweeg zoals je ben nt
Sportelpocket
Inhoudstafel Beweeg zoals je bent . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 Sportelen... wat is dat? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Sportelen... waarom zou ik? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Sportelen, het kan waar je maar wil . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Via de Sportelwebsite. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Via het Sportelteam fysieke fitheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Via de Vlaamse sportfederaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Op Sportelevenementen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Sportelen, alleen maar gezonde voordelen! . . . . . . . . . . . . . . 5 Fysieke voordelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 1 groot sociaal voordeel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 Psychische voordelen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 Slimme Sporteltips . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8-9 Sportel zoals je zelf bent! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Een sportieve levensstijl! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Goed van start met de juiste sport! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Meer uithouding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Meer kracht en lenigheid. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Een beter evenwicht en coördinatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Wat is je ideale gewicht? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Al gedacht aan een ‘Sporteldagboek’? . . . . . . . . . . . . . . . . 19
Sport Beweeg zoals je bent
Sportelen is geen nieuwe sport, maar een nieuwe kijk op sport. Speciaal voor 50-plussers! Het gaat niet om competitie of presteren, maar sporten op je eigen tempo. Bewegen zoals je bent. Waar je wil, wanneer je wil, maar vooral met wie je wil. Het Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie stelde vast dat minder dan een kwart van de 50-plussers voldoende beweegt om fitter te worden. Omdat fitheid en dus bewegen in het algemeen heel belangrijk zijn voor een goede gezondheid, en je met een half uurtje bewegen per dag al een heel eind komt, startte Bloso in 2009 met de Sportelcampagne. Sportelen I 1
Sportelen brochure_Algemeen.indd 1
28/10/11 10:06
Sportelen... wat is dat? Sportelen staat voor bewegen zoals je bent. Het is een andere manier van omgaan met sport: nl. samen van het leven en van sport genieten, met mensen die hun dagelijkse portie bewegen even belangrijk vinden als jij. Want ook plezier maken is een belangrijk aspect van sportelen. Maar hoe zit dat nu juist, dat sportelen? Doe je dat binnen of buiten? Met je beste vrienden of in een vereniging? Of van alles wat? Ontdek een activiteit die bij je past en die je vooral graag doet. Want iets dat je graag doet, hou je ook makkelijker vol. Wij helpen je in deze Sportelpocket alvast op weg.
Sportelen... waarom zou ik? We weten allemaal dat bij het ouder worden onze spieren en gewrichten wat stroever worden, dat we enkele kilo’s meer moeten dragen, minder snel recupereren etc. Natuurlijk is er helemaal geen reden om je daarover zorgen te maken, want dat kan je perfect zelf onder controle houden. Hoe? Door te sporten op een niveau dat jou het best ligt m.a.w door te Sportelen! Het is een feit dat 50-plussers graag meer tijd voor zichzelf willen nemen. Sportelen is daarom een goed idee. Samen met Sportelvrienden actief bezig zijn en toch op je eigen tempo aan je conditie werken. Wat wij daarbij ook belangrijk vinden, is je verbeterde sociaal leven, want sportelen doe je’t best in clubverband. ’t Is niet alleen goed omdat in sportclubs of verenigingen de kwaliteit van een degelijk niveau is, maar ook omdat plezier maken daar vaak centraal staat. Verder 2 I
Sportelen
Sportelen brochure_Algemeen.indd 2
28/10/11 10:06
in deze pocket ontdek je nog meer voordelen en tips voor een gezond Sportelleven. Doe je reeds regelmatig aan sport? Prima, doe dan zo voort! Misschien kan jij ons zelfs helpen door andere mensen in je omgeving aan te zetten om ook te sportelen.
Sportelen, het kan waar je maar wil. 1.Via de Sportelwebsite www.sportelen.be is dé site voor alle Sportelactiviteiten in Vlaanderen. Je vindt er een overzicht dat je kan sorteren per sporttak en/of per gemeente. Op zoek naar iemand om samen mee te sportelen? Via de Sportelsite kan je ook andere Sportelaars vinden: in je buurt, met dezelfde interesses, enz. 2.Via het Sportelteam fysieke fitheid Dankzij Bloso kunnen alle 50-plussers hun fysieke conditie laten testen door het Sportelteam. Tijdens zo’n testdag, georganiseerd samen met de gemeentelijke sportdienst, worden enkele lichaamsmetingen uitgevoerd en doe je een aantal eenvoudige oefeningen. Zo krijg je meteen gericht advies over hoe je op een eenvoudige en verantwoorde wijze je conditie kan onderhouden of verbeteren. Bovendien maak je kennis met het plaatselijk Sportelaanbod. Een overzicht van de gemeenten waar het Sportelteam op bezoek komt, vind je op www.sportelen.be (klik op ‘Bloso Sportelacties’).
Sportelen
Sportelen brochure_Algemeen.indd 3
I 3
28/10/11 10:06
Tip: Neem zeker ook eens contact op met de gemeentelijke sportdienst. Deze zal je wegwijs maken in het lokaal sportaanbod voor 50-plussers. 3.Via de Vlaamse sportfederaties Je kan ook de seniorensportfederaties of de sportfederaties die een specifiek sportprogramma aanbieden voor 50-plussers contacteren. Meer info vind je op www.sportelen.be (klik op ‘over Sportelen’). 4. Op Sportelevenementen Ontdek het ruime Sportelaanbod tijdens de provinciale Sporteldagen, de Vlaamse Senior Games en andere Bloso-initiatieven. De data en locaties van deze Sportelevenementen vind je terug op www.sportelen.be (onderdeel ‘Bloso Sportelacties’).
4 I
Sportelen
Sportelen brochure_Algemeen.indd 4
28/10/11 10:06
Sportelen, alleen maar gezonde voordelen! Ouder worden staat gelijk aan een aantal lichamelijke en psychische veranderingen. Voldoende sporten en bewegen zijn ontzettend belangrijk. Je gaat je er niet alleen beter mee voelen, maar het heeft nog een aantal extra gezonde voordelen!
Fysieke voordelen • Sportelen = je hartspier trainen Je hart is een spier die door regelmatig te bewegen niet alleen sterker, maar ook dikker en groter kan worden. Een groter hart kan per hartslag meer bloed pompen, waardoor meer zuurstofrijk bloed wordt rondgestuurd naar de werkende spieren. Hierdoor moet je hart zowel in rust als tijdens het sporten minder snel slaan. Je zal dus minder snel vermoeid raken. • Sportelen = je longen trainen Je longen bestaan uit een heel aantal luchtzakjes die je vult telkens je ademhaalt. Bij inspanningen ga je sneller en dieper ademen, waardoor je ook de kleinste luchtzakjes in je longen en je ademhalingsspieren flink aan het werk zet. Zo train je je longen en zal je dus na verloop van tijd minder snel buiten adem zijn. • Sportelen = je gewicht beter onder controle houden Vet verbrand je het best met een sport waarbij je hele lichaam heel de tijd in beweging is (bijvoorbeeld stevig wandelen, joggen,...). Je kan ook kiezen voor krachttraining (bijvoorbeeld fitness, aerobics,...) en je spiermassa verhogen.
Sportelen
Sportelen brochure_Algemeen.indd 5
I 5
28/10/11 10:07
• Sportelen = de bloeddruk verlagen Naarmate we ouder worden, worden de randen van onze bloedvaten harder. Hierdoor stijgt de bloeddruk. Sporten waarbij je je hart flink aan het werk zet (de zogenaamde uithoudingssporten) zullen op lange termijn zorgen voor een lagere bloeddruk. • Sportelen = diabetes voorkomen Insuline is een natuurlijk hormoon dat de bloedsuikerspiegel in ons lichaam regelt. Als je lichaam niet voldoende insuline aanmaakt of aanwendt, spreken we van diabetes type 2 of ouderdomsdiabetes. Sporten zal diabetes niet helemaal stoppen, maar er wel voor zorgen dat de ziekte beter gecontroleerd wordt. • Sportelen = osteoporose voorkomen Rond je 35ste neemt niet alleen je spiermassa af, ook je beenderen worden poreuzer en kwetsbaarder. En stilzitten is geen goede zaak! Voldoende sporten versterkt je botten en voorkomt osteoporose. • Sportelen = spieren en gewrichten verstevigen Een lagere spiermassa staat gelijk aan minder spierkracht. Zo worden je botten en gewrichten meer belast. Een juiste spiertraining is dus goed voor de fitheid van je hele lichaam. • Sportelen = minder kans op valpartijen Als je sport, train je niet enkel je spieren en je conditie. Ook je evenwicht, coördinatie en flexibiliteit gaan erop vooruit. Zo vermindert uiteraard ook het risico op valpartijen.
6 I
Sportelen
Sportelen brochure_Algemeen.indd 6
28/10/11 10:07
1 groot sociaal voordeel Sportelen = beter sociaal leven Als je in een groep of in een club sport, werk je niet alleen aan je gezondheid, maar ook aan je sociaal leven. Je leert immers nieuwe mensen kennen, of versterkt de band met je bestaande vrienden en kennissen. Je maakt samen plezier, en zoals we allemaal weten: lachen is gezond!
Psychische voordelen Uiteraard is sportelen ook goed voor je geest, want je: • verkleint je kans op stress of depressies, • versterkt je zelfvertrouwen, • verbetert je zelfstandigheid in de dagelijkse taken, • verhoogt je concentratievermogen, • verbetert je slaapkwaliteit. Daarnaast draagt sport bij tot een gezonde(re) levensstijl. Automatisch ga je ook gezonder eten, gemotiveerder zijn om bv. te stoppen met roken en minder snel naar pijnstillers of kalmeerpillen grijpen.
Sportelen
Sportelen brochure_Algemeen.indd 7
I 7
28/10/11 10:07
Slimme Sporteltips >>>
Tip 1: Begin pas met je sportprogramma als je algemene gezondheidstoestand in orde is. Als je twijfelt, loop dan even langs bij je huisarts. Tip 2: Kies een sport waarbij je je prettig voelt. De bewegingen en de inspanning moeten bij je passen. Weet je niet of je lichaam een bepaalde sport aankan, vraag dan raad aan je huisarts. Een beetje verder in deze pocket vind je tal van sporten, waar zeker een sport voor jou tussenzit. Tip 3: Sporten in gezelschap hou je langer vol. Een goeie Sportelpartner zal je oppeppen en over de streep trekken. En andersom ook natuurlijk. Tip 4: Kies een vaste dag en tijdstip zodat bewegen een gewoonte wordt. Tip 5: Gebruik de juiste uitrusting voor elke sport. Goede en aangepaste schoenen zijn bij de meeste sporten essentieel. Tip 6: Wees niet te streng voor jezelf, zeker niet in het begin. Begin met kleine veranderingen en bouw langzaam op, zodat je spieren niet overbelast worden. Zorg zeker voor voldoende afwisseling tussen inspanning en ontspanning. 8 I
Sportelen
Sportelen brochure_Algemeen.indd 8
28/10/11 10:07
Tip 7: Begin rustig zodat je lichaam zich geleidelijk kan aanpassen aan de inspanning. Als je spieren opgewarmd zijn, kan je het tempo wat opdrijven. Eindigen doe je niet met een stevige eindsprint, maar wel in een rustig tempo (= cooling down). Tip 8: Bereid je mentaal voor. Noteer eventueel je trainingen (datum, parcours, afstand, tijd, opmerkingen, …). Dit helpt om vol te houden en laat meteen je resultaten zien. Gebruik het Sporteldagboek, achteraan deze pocket, als voorbeeld. Tip 9: Luister naar je lichaam. Stop onmiddellijk wanneer je in ademnood komt of pijn in de hartstreek krijgt. Doe niet aan sport wanneer je ziek of vermoeid bent. Forceer jezelf nooit bij pijn, want dit kan een blessure tot gevolg hebben. Raadpleeg je arts, als je bij het sporten lichamelijke klachten hebt. Tip 10: Geniet van je Sportelmomenten. Ga eens wandelen of fietsen in een andere omgeving, combineer het bv. met een bezoek aan een stad en beloon jezelf achteraf met een terrasje. Zo wordt inspanning ook ontspanning.
Sportelen
Sportelen brochure_Algemeen.indd 9
I 9
28/10/11 10:07
Sportel zoals je zelf bent! Het is belangrijk een sport te kiezen die je graag doet. Kies zeker geen te vermoeiende of belastende sporten. Afhankelijk van je conditie, je eventueel sportverleden en wat je precies wil bereiken (meer kracht, betere uithouding,...) zullen bepaalde Sportelactiviteiten beter bij je passen. Bij elke sportvorm hou je best rekening met 3 factoren: duur, intensiteit en frequentie. Idealiter zou je om je gezondheid en conditie te verbeteren of te onderhouden minstens volgens volgend schema moeten sport(el)en: > Frequentie: 3 keer per week. > Intensiteit: de babbelgrens of 70 % van de maximale hartslag. Dit wil zeggen dat je tijdens het sportelen nog makkelijk een babbeltje kan doen met je Sportelpartner. Vertaald per leeftijdsgroep en geslacht geeft dit volgende tabel: Leeftijd
10 I
Max. hartslag/min
Oefendrempel (70% v/d max. hartslag/min)
Man
Vrouw
Man
Vrouw
50 j
170
180
119
126
55 j
165
175
115
122
60 j
160
170
112
119
65 j
155
165
108
115
70 j
150
160
105
112
80 j
145
155
101
108
Sportelen
Sportelen brochure_Algemeen.indd 10
28/10/11 10:07
> Tijdsduur: sessies van telkens 1 uur > Type: Kies een activiteit die je graag doet. Opteer voor een sport die bij voorkeur grote spiergroepen belast zoals, wandelen, fietsen, zwemmen, nordic walking, joggen, …
Een sportieve levensstijl! Naast het inlassen van echte Sportelmomenten, is het belangrijk om ook bij dagelijkse activiteiten voor voldoende beweging te zorgen. Hier enkele eenvoudige beweegtips: • Laat de auto even aan de kant en ga te voet of met de fiets naar de buurtwinkel. • Maak eens een wandeling of fietstocht door onbekende buurten van je woonplaats. • Ga eens met de kleinkinderen op stap, naar het zwembad, .... • Heb je een hond? Het ideale maatje voor een buurtwandeling. • Neem de trap in plaats van de lift. • Een stappenteller kan je helpen om meer beweging in je dag te brengen. • Tuinieren en poetsen zijn uiteraard ook fysieke activiteiten.
Sportelen
Sportelen brochure_Algemeen.indd 11
I 11
28/10/11 10:07
Goed van start met de juiste sport! Welke sport kies je om je fysieke fitheid te verbeteren? Het antwoord is heel simpel. Een mix van de juiste sporten gaat je lichamelijke fitheid namelijk flink vooruit helpen. Want: elke vorm van sport is positief! Maar je kunt het best variëren tussen verschillende sporten: enerzijds uithoudingsporten en sporten voor meer kracht en lenigheid, anderzijds sporten die je evenwicht en coördinatie verbeteren.
Meer uithouding Je uithouding wordt best ontwikkeld: • met sporten die grote spiergroepen belasten • als de intensiteit matig tot gemiddeld is • als de inspanning voldoende lang wordt volgehouden Voorbeelden om je uithouding te verbeteren: Stappen/wandelen Stappen is een ideale activiteit om meer beweging in te bouwen in je dagelijkse leven. Onderzoek wijst uit dat 10.000 stappen per dag een ideaal streefdoel is voor volwassenen. Vanaf 65 jaar wordt deze stappennorm herleid tot 8.000 stappen per dag. Een stappenteller is een handig hulpmiddel om te weten of je genoeg beweegt. Een stappenteller kun je gratis ontlenen bij de verschillende gemeentelijke sportdiensten of aankopen in een sportwinkel of bij Bloso. Meer informatie over het 10.000 stappen project kan je vinden op www.10000stappen.be. Ook bij OKRA-SPORT en de S-Sport Federatie kan je terecht voor specifieke wandelacties zoals ‘Elke stap telt’ en ‘Stap je sterk’. Meer informatie over deze projecten kan je vinden op www.okrasport.be en www.s-sport.be. 12 I
Sportelen
Sportelen brochure_Algemeen.indd 12
28/10/11 10:08
Nordic walking Bij nordic walking worden nog meer lichaamsspieren gebruikt dan bij het stappen. Het gebruik van stokken bij nordic walking traint niet alleen de arm- en schouderspieren, ze zorgen er ook voor dat de gewrichten minder belast worden. Joggen Joggen is een efficiënte manier om aan je uithouding te werken en gewicht te verliezen. Toch is joggen niet voor iedereen een slimme keuze. De belasting op de gewrichten en pezen is namelijk zeer groot. Indien joggen in het begin te zwaar is, start je best met snelwandelen en bouw je geleidelijk op naar traag lopen. In principe moet je de hele tijd een gesprek kunnen blijven voeren. Probeer ook steeds te lopen op een zachte ondergrond (bos, park, Finse piste,…). Dit is minder belastend voor de gewrichten. Wil je werkelijk starten met joggen, surf dan eens naar www.start-to-run.be. Fietsen en zwemmen Deze sporten zijn net als wandelen en joggen ideale uithoudingssporten, maar hebben als extra voordeel dat je je eigen gewicht niet of minder moet dragen. Ze zijn daarom ideaal om blessures aan gewrichten en spieren te vermijden. Vooral mensen met overgewicht of orthopedische problemen hebben hier baat bij. Mensen met overgewicht kunnen zich in het algemeen wel goed bewegen in water. Door de opwaartse kracht van water wordt het lichaam nauwelijks belast en wordt je gewichtloos. Er kan ook getraind worden terwijl de blessurerisico’s worden geminimaliseerd.
Sportelen
Sportelen brochure_Algemeen.indd 13
I 13
28/10/11 10:08
Fitnesslessen: aerobics, spinning, Zumba Gold, step, aquarobics Hierbij moet je als beginneling opletten dat de lessen niet te intensief zijn (hartfrequentie mag niet te hoog liggen). Deze sportvormen zijn dus eerder geschikt voor sporters met een goede basisconditie, ook omdat een nieuwkomer zich doorgaans moet aanpassen aan het niveau van de groep. Bij deze (groeps)lessen zal je naast uithouding ook spierkracht trainen. Golf Een ronde van 18 holes duurt vier tot vijf uur en zorgt voor een wandeling van ongeveer 8 kilometer. Golf vergt ook diverse vormen van fysieke kracht en precisiewerk. Golf is zeer ontspannend, je zit tenslotte in de gezonde buitenlucht en je hebt veel sociale contacten. Interesse? Surf naar www.starttogolf.be voor meer informatie.
14 I
Sportelen
Sportelen brochure_Algemeen.indd 14
28/10/11 10:08
Meer kracht en lenigheid Bij het ouder worden verliest men spiermassa en dus ook spierkracht. Uiteraard blijft lenigheid noodzakelijk om risico’s op blessures te beperken. Voorbeelden om je kracht en lenigheid te verbeteren: Relaxerende of spierversterkende groepslessen (pilates, yoga, onderhouds- en conditiegymnastiek, …) Deze bewegingsvormen zijn ideaal om kracht en lenigheid te onderhouden of te verbeteren en zijn bovendien een uitstekende manier om te ontspannen. Fitnessen in fitnesscentra Je kan je spierkracht verbeteren door krachtoefeningen te doen in een fitnesscentrum. Zorg ervoor dat je begeleid wordt door gekwalificeerde monitoren en laat een programma op maat maken. In een fitnesscentrum kan je natuurlijk ook werken aan je uithouding door cardiotraining op een loopband, fiets, roeitoestel,… Na de krachttraining is het belangrijk om stretchingsoefeningen te doen en zo ook de lenigheid te onderhouden.
Sportelen
Sportelen brochure_Algemeen.indd 15
I 15
28/10/11 10:08
Een beter evenwicht en coördinatie Met het ouder worden vermindert ook de coördinatie. Dit merk je vooral als je bepaalde bewegingen minder precies kan uitvoeren of je sneller je evenwicht verliest. Voorbeelden om je evenwicht en coördinatie te verbeteren: Allerlei dansvormen Met dansen word je gestimuleerd om zo lang mogelijk gecompliceerde bewegingen (vooral combinaties van arm- en beenbewegingen) te blijven uitvoeren en zodoende ook je geheugen te trainen. Sporten zoals tennis, badminton, volleybal, tafeltennis Deze sporten kun je op oudere leeftijd blijven beoefenen, mits voldoende technische beheersing. Ze zijn ontspannend en motiverend dankzij de sociale contacten en de spelvorm. Natuurlijk moet je oppassen met snelle korte bewegingen of springen omdat de kans op blessures dan een stuk hoger ligt.
16 I
Sportelen
Sportelen brochure_Algemeen.indd 16
28/10/11 10:08
Contactsporten als voetbal, handbal, basketbal Deze kunnen verder beoefend worden als men er vanaf zijn jeugd mee vertrouwd is en deze regelmatig is blijven doen. Bowling, curling, curve bowls, petanque Deze sporten zijn concentratiesporten. Er komt geen extreme kracht aan te pas en ze zijn ontspannend. Tai-chi Hierbij maak je ontspannende en vloeiende bewegingen. Deze oefeningen vergen veel concentratievermogen, evenwicht en precisie. Tai-chi werkt zeer ontspannend en is ideaal voor mensen die geen zwaar belastende sporten meer kunnen beoefenen.
Sportelen
Sportelen brochure_Algemeen.indd 17
I 17
28/10/11 10:08
Wat is je ideale gewicht? Benieuwd of je gewicht op peil is? Trek dan in de lijngrafiek hieronder met een lat een lijn van je lengte naar je gewicht en lees of je gewicht op groen, oranje of rood staat. Bron: Dr. P. Deurenberg, Landbouwuniversiteit Wageningen.
Lengte (m) 1,90 1,88 1,86 1,84 1,82 1,80 1,78 1,76 1,74 1,72 1,70 1,68 1,66 1,64 1,62 1,60
Gewicht (kg) 132 128 124 120 116 112 108 104 100 96 92 88 84 80 76 72 68 64 60 56 52 48
OBESITAS MOET WORDEN BEHANDELD BMI > 30
OVERGEWICHT BMI: 25-30 EEN NORMAAL GEWICHT BMI:18,5-25 TE MAGER, KAN GEZONDHEIDSPROBLEMEN GEVEN BMI < 18,5
1,58 1,56 1,54 18 I
Sportelen
Sportelen brochure_Algemeen.indd 18
28/10/11 10:09
De Body Mass Index (BMI) kan je berekenen met onderstaande formule:
BMI =
lichaamsgewicht (kg) lichaamslengte (m) x lichaamslengte (m)
Voorbeeld: Een persoon weegt 100 kg en meet 2 m. BMI = 100 kg/(2 m x 2 m) = 25 Ideaal zou je BMI zich moeten situeren tussen 18,5 en 25. Om je gewicht onder controle te houden, combineer je best geregeld sporten (uithoudingssporten) met een evenwichtig voedingsplan.
Al gedacht aan een ‘Sporteldagboek’? Je kan eventueel ook een Sporteldagboek bijhouden. Achteraan deze pocket vind je een afscheurbaar Sporteldagboek voor 6 weken. Zo’n dagboek is niet alleen een inventaris van je activiteiten, het helpt ook om steeds meer en beter te doen.
Sportelen
Sportelen brochure_Algemeen.indd 19
I 19
28/10/11 10:09
Sportelen brochure_Algemeen.indd 20
28/10/11 10:09
Referenties VTS/Bloso. Cursustekst “begeleiden van sportende senioren” Bloso. Brochure “het wandelboekje” OKRA-SPORT. Boek “Ouderen in-actie(f)” NICE. Brochure “het verloren recept” VGC. Brochure “Fit en beweegtips” www.jegezondheid.be www.gezondsporten.be
Opmerkingen (vb ging vandaag super, minder, goed, …)
Lichaamsgewicht
Eventueel afstand/ aantal stappen
Tijdsduur
Type sportactiviteit
Datum
Dag
Totaal week 4
seitnerefeR ”neroines ednetrops nav nedielegeb“ tsketsusruC .osolB/STV ”ejkeoblednaw teh“ eruhcorB .osolB ”)f(eitca-ni nereduO“ keoB .TROPS-ARKO Totaal week 5 ”tpecer nerolrev teh“ eruhcorB .ECIN ”spitgeeweb ne tiF“ eruhcorB .CGV eb.diehdnozegej.www eb.netropsdnozeg.www
Totaal week 6
Totaal week 1
Totaal week 2
Totaal week 3 Opmerkingen (vb ging vandaag super, minder, goed, …)
Lichaamsgewicht
Eventueel afstand/ aantal stappen
Tijdsduur
Type sportactiviteit
Dag
Datum
Sporteldagboek
Meer informatie over de specifieke Sportelpockets?
over Sportelen? Bloso Afdeling Sportpromotie Arenbergstraat 5, 1000 Brussel T: 02/209 45 04 www.sportelen.be
[email protected]
Sportelen Beweeg zoals je bent
www.sportelen.be
verantw. uitg.: BLOSO – Vrij van zegel KB 2-3-1927, art. 198 – Gedrukt op milieuvriendelijk papier
Ontdek naast deze pocket ook de gedetailleerde pockets over wandelen, fietsen, zwemmen en gymnastiek. Hierin staat van A tot Z uitgelegd hoe je die sporttakken op een gezonde manier kan beoefenen, plus nog een heleboel andere interessante tips en weetjes. Vind of vraag deze pockets aan bij de sportdienst van je stad of gemeente of op de afdeling Sportpromotie van het Bloso.