Je bent een loser als je pestkop bent! Campagne om pesten van homojongeren op scholen definitief te stoppen De MijnID campagne Op 29 juni 2012 presenteerden regisseur Thijs Verhoeven, producent Hans van der Hulst & EduDivers (kenniscentrum onderwijs en seksuele diversiteit) de film "Ruben". In Ruben speelt de 14 jarige Erick Brons een jongen die gepest wordt omdat hij homo is. In werkelijkheid wordt Erick ook gepest en bedreigd omdat hij ook echt homo is. De school doet weinig en wil liever dat hij van school gaat, in plaats van dat zij zelf de hand in eigen boezem steken. Wij merken dat dit te vaak gebeurt in scholen. Dit geweld door jongeren en laksheid van de scholen zelf moet NU stoppen! Hoe hebben we dit aangepakt? Per 1 september 2012 startte de MijnID campagne. Mijn ID: mijn identiteit en mijn idee voor verbetering van de sfeer. Deze positieve invalshoek is voorbereid in samenwerking met invloedrijke landelijke onderwijsorganisaties. Wat deden we? We wierven jongeren, docenten, schoolleiders en ouders die zich op school gaan inzetten voor een homo vriendelijk klimaat, zodat iedereen zichzelf kan zijn. We vroegen hen om “MijnID ambassadeur" te worden. Lokaal stimuleerden we de Mijn ID ambassadeurs teams te vormen die samenwerken om alle scholen veilig te maken. Kick-off: Je bent een loser als je pestkop bent! De MijnID ambassadeurs hebben een instrument nodig om binnen te komen met het thema. Daarom heeft EduDivers met de makers van de film Ruben een kort lesprogramma gemaakt dat functioneert als binnenkomer en kick-off voor de activiteiten van de mijn ID ambassadeurs, docenten en voorlichters die op de scholen gegeven gaan worden. De les begint met de film Ruben, die laat zien hoe het is om gepest te worden. Daarna bespreken de ambassadeurs samen met de leerlingen de situatie op school van het schoolklimaat. Met de leerlingen bedenken de ambassadeurs oplossingen, in de vorm van adviezen aan docenten en de schoolleiding. Aan het eind van de les krijgen de leerlingen een Anti Pest Diploma uitgereikt en de adviezen worden besproken door de schoolleiding. Voor de schoolleiding zelf is een digitale test (de "GeenID test") en een bijbehorend boekje over schoolbeleid (de "regenboogsleutels") ontwikkeld die hen helpt inzicht te krijgen in hun beleid.
1
Samenwerking met het Blauwe Fonds Het Blauwe Fonds heeft EduDivers moreel en financieel ondersteund bij het maken van het materiaal voor de kick-off les, het trainen van de Mijn ID ambassadeurs en landelijke marketing. Een uitgebreide presentatie voor de netwerk van Het Blauwe Fonds in Eye heeft tientallen donaties opgeleverd. Samen met andere acties heeft Het Blauwe Fonds € 3.000,- voor het project geworven. Na de presentatie in Eye werd EduDivers aangesproken door vertegenwoordigers van de Zociëteit; die graag een eigen wervingsactie wilden organiseren. Zij haalden €200,- op bij hun leden en bezoekers, waarvoor EduDivers op 4 oktober 2013 hen bedankte met een presentatie. Hulp aan Erick Brons EduDivers heeft Erick Brons ondersteund om de problemen op zijn school te boven te komen. Er is een uitgebreide objectieve beschrijving gemaakt van wat is voorgevallen en bewijsstukken zijn toegevoegd. De politie is ingeschakeld omdat de problemen na verloop van tijd ook buiten de school speelden, omdat Erick achterna werd gezeten door 'mob' van jongeren die via internet werden opgeroepen om hem na schooltijd op te wachten. Er is een professionele mediator ingeschakeld om de relatie met de school te verbeteren. Helaas heeft dit alles niets uitgehaald. Erick is overgeplaatst naar een naburige school. De 'mobbing' stopte nadat de ergste raddraaier, een bekend van de politie, werd opgepakt wegens andere misdrijven. De tijdsinvestering door EduDivers was vrijwillig, de kosten voor de mediator zijn door de Onderwijsalliantie betaald en vallen buiten het budget van dit project. De MijnID campagne De MijnID campagne begon in juni 2012 met een landelijke MijnID studiedag. In het eerste jaar is geprobeerd scholen landelijk en via media te benaderen. Het lukte wel om de media te interesseren, vooral voor de Ruben les, maar uiteindelijk leverde dat nauwelijks bestellingen en geen contacten of ambassadeurs in scholen op. Daarom besloten we in het schooljaar 2013-2014 te gaan werken per regio. Elke maand werden alle scholen in één regio gebeld en afspraken gemaakt met bereidwillige scholen. Tijdens zulke "MijnID gesprekken" werd uitgelegd hoe de campagne werkt en werden de gesprekpartners uitgenodigd MijnID ambassadeur te worden, de GeenID test te doen en gebruik te maken van de Ruben les (voortgezet onderwijs) of van Leefvormen (basisonderwijs). Tot en met april 2014 is gewerkt in 7 regio's: Amsterdam (oktober 2013), Groningen (november), Enschede (december), Leeuwarden (januari 2014), Arnhem (februari), Amersfoort (maart) en Zwolle (april). Er zijn in totaal 186 MijnID ambassadeurs geworven. De GeenID test is circa 200 keer ingevuld. De Ruben les is op 114 scholen gebruikt. In een aantal regio's zoals Amsterdam, Leeuwarden, Arnhem, Amersfoort en Zwolle hebben daarna nog vervolgactiviteiten plaatsgevonden op gemeentelijk niveau, of worden deze nog gepland. Dit jaar volgen nog 6 regio's.
2
De rol van de Ruben les Op initiatief van de makers van de film kwam een contact tot stand tussen het Meldpunt Discriminatie Zeeland, dat in opdracht van 3 koplopergemeenten een homo-emancipatiecampagne uitvoerde in heel Zeeland. Het Meldpunt Discriminatie besloot twee nevenprojecten te financieren: het maken van een promotieclip bij de Ruben film en het uitvoeren van een training en het verspreiden van de Ruben film in Zeeland. Het project "promotieclip" is uitgevoerd door Hans van der Hulst (producent) en Thijs Verhoeven (regisseur) van de film. Dit was vrijwilligerswerk. De onkosten werden door het Meldpunt Discriminatie betaald (via EduDivers, omdat het Ruben team geen rechtspersoon had). Het project "training" werd uitgevoerd door EduDivers. Hierbij werden docenten van één school en een medewerker van de GGD getraind. Daarna heeft de GGD de film verder verspreid en scholen begeleid. Beide projecten vallen financieel buiten de bijdrage van het Blauwe Fonds en zijn in 2013 afgerond. De Ruben les is op minimaal 114 scholen uitgevoerd en naar schatting door ruim 17.000 leerlingen bijgewoond. Op een aantal scholen is de Ruben les zeer enthousiast onthaald. De beste voorbeelden zijn het Bonaventura College in Leiden en het St. Ursula College in Horn. In Leiden is op initiatief van docenten de les in alle derde klassen uitgevoerd. In Horn is de les op initiatief van GSA leerlingen door GSA leerlingen in alle klassen uitgevoerd tijdens Paarse Vrijdag (2013). De Ruben les was één van de voorlichtingsfilms tijdens de Roze Filmdagen 2014. Na de vertoning van een serie korte voorlichtingsfilms is tussen het publiek van docenten en activisten en een aantal filmmakers gediscussieerd over de voor- en nadelen van diverse typen films (zie kader).
Uit: ARES Update nr. 1
Review as educational method The discussion of the “gay” themed films was extremely interesting and open. The discussion focused on two Dutch films, which had been made recently.
Above: scene from “Ruben” One of them, “Ruben”, shows an effeminate boy who is bullied in school and eventually plans to commit suicide. In the other film, “Caged”, two boys are good friends who go running together regularly. When it turns out one of them is gay, the heterosexual friend has to decide whether to fall in line with his homophobic peers, or to keep up his friendship. The discussion, was both on the content and on the way the stories were told through the film-making.
3
Above: scene from “Caged” Whereas “Ruben” is a rather typical story about discrimination and the terrible consequences, being told from the victim’s perspective, “Caged” is told from the perspective of the heterosexual. Although “Caged” shows bullying, the focus is not so much on the bullying itself but on how the heterosexual friend deals with the peer pressure of his other friends. Opinions differed: “Ruben” is a ‘tear jerking’ film which elicits high emotions, both in favor of the victim (pity for him) but also against the victim (he looks effeminate, behaves like a ‘softy’, does nothing to stop the bullying and does not ask for help). So it has enough in it to start a discussion but it does not offer any role models, not for the victim or for the perpetrators. “Caged” explicitly presents the heterosexual friend as a role model for someone who in the end chooses friendship rather than go along with the social exclusion by his peers. The audience liked this best. However, in a group of strongly prejudiced young people, “Caged” might not work so well if basic prejudices prevent young people to see the value of staying friends.
We hebben de indruk dat de Ruben les in scholen wisselend wordt uitgevoerd. De les is bedoeld als opstap naar een schooldiscussie over homofobie en een betere aanpak. In veel scholen voelen de docenten zich echter niet in staat om met hun klas verder te komen dan een algemene discussie over pesten en homofobie. Ze komen doorgaans niet toe aan concrete voornemens voor beter gedrag of aanbevelingen voor een betere schoolaanpak. De docenten hebben zelf vaak geen idee hoe ze homofobie en pesten kunnen aanpakken. Daardoor kunnen ze het verdergaande deel van de Ruben les niet goed begeleiden. Door met de MijnID ambassadeur docenten de GeenID test uitslagen te bespreken, krijgen ze meer inzicht. De stap om dat inzicht te vertalen naar een wezenlijke verandering in de school vergt echter meer, en naar schatting een proces van ene jaar of drie. EduDivers werkt eraan om dat proces te begeleiden. In ieder geval is meer training nodig van docenten en MijnID ambassadeurs. EduDivers pleit al enige tijd bij de regering voor meer deskundigheidsbevordering van docenten en dit wordt in de komende 3 jaar een prioriteit. Beïnvloeding van anti-pestbeleid Overigens blijkt dat niet alleen docenten niet goed weten hoe ze homofoob pesten kunnen tegengaan. Ook de reguliere anti-pestorganisaties en de regering negeren het aspect homofobie in de antipestaanpak die momenteel geformuleerd wordt. EduDivers heeft in april een heldere reactie geformuleerd op de concept anti-pestwet om dit toe te lichten. Ook deze reactie en lobby waren mogelijk door de ervaringen uit dit project.
Financieel Het totale project heeft € 9.660,- gekost. Daarbij hebben we de kosten voor de clip en de training buiten beschouwing gelaten omdat dit qua budget andere projecten waren die separaat zijn verantwoord. De kosten van het ontwikkelen van de les en het lesmateriaal (€ 5.493,-) zijn door de 4
Onderwijsalliantie betaald. In 2013 hebben we € 1.175,- aan onkosten op een ander project weten te boeken om te bezuinigen. In de bijlage zijn de kosten en inkomsten in detail weergegeven. Het project komt uiteindelijk uit op een tekort van € 4.166,-.
5
