Special Kengetallen & onderzoeksresultaten

Focus !! Magazine van Fier.fm over facilitaire activiteiten | jaargang 1 – nr 2 2012

€ 14.877

Facilitaire kosten /FTE /jaar

Special Kengetallen & onderzoeksresultaten

UITNODIGING*

2 november 2012 Congres ‘Ondernemend Facility Management’

Digitale versie? Scan hier:

David van Stijn, Sodexo:

“’One-team’ aanpak binnen IFM werpt vruchten af” * Antwoordkaart op pagina 25

Focus! Magazine | Pagina 2

VAN DE REDACTIE Het kip of het ei ?!

De uitdrukking kip-en-eiprobleem wordt gebruikt indien van twee fenomenen moeilijk te bepalen valt welk van beide oorzaak en welk gevolg is. Zo’n probleem zien we in de dagelijkse praktijk vaak genoeg voorbij komen. ‘Gaan we eerst de bedrijfsvoering op orde stellen en dan benchmarken?’ of ‘gaan we eerst leren van anderen en dan de eigen bedrijfsvoering verder professionaliseren?’. ‘Gaan we eerst een nieuw cateringconcept invoeren en dan de klanttevredenheid meten?’ of ‘gaan we eerst de klanttevredenheid meten en op basis van de resultaten het concept bepalen?’. Urenlange discussies tot gevolg…! Maar waarom? Omdat de genoemde zaken in een kringverhouding tot elkaar staan: zonder A kan B niet tot stand komen, maar zonder B ontstaat A niet. Kortom, er wordt besluitvaardigheid gevraagd. Het maakt niet uit waar je begint, als je maar begint. Ons advies: gewoon doen, (ergens) beginnen, (openstaan voor) leren en verbeteren! Ondernemen!

Fier.fm

------------------------------------------------------------

COLOFON

Focus! Magazine is een uitgave van Fier.fm uit Amsterdam. Heeft u opmerkingen of vragen over (de inhoud van) dit magazine? Neem dan contact met ons op via: [email protected] of Fier.fm, Postbus 424, 2400 AK Alphen a/d Rijn of 020-6713120. Redactieteam: Sheryl Limburg, Froukje Terpstra, Pieter Buis en Remko Oosterwijk. Medewerking van: Kimberley de Klerk, Angela kleine Schaars, David van Stijn, Jordie van Berkel, Erik Wuestman, Gaston Sporre, Elbert Jan Hesse en Johan Stellingwerf. Druk: Multicopy Alphen a/d Rijn. Oplage: 800 exemplaren.


INHOUD Kengetallen special

Onderzoeksresultaten

14 v.a.

4

Zelfdoen, uitbesteden, samenwerken? Europese norm voor benchmarking Benchmark Vlaamse Gemeenten

“’One-team’ aanpak binnen IFM werpt vruchten af”

10

David van Stijn, Sodexo

Congres 2 november 2012 Programma en inschrijven

EN VERDER

2 6

Colofon

Start 2e benchmarkonderzoek DIV

7 12 

Gastcolumn Erik Wuestman

Ondernemen: ik toch niet?

18  22 27

10 vragen aan de voorzitter

Gastcolumn Gaston Sporre

Laatste nieuws…

23


Z e l f d o e n u i t b e s t e d e n e n / o f s a m e n w e r k e n ? In dit artikel houden wij het bekende sourcingsvraagstuk tegen het licht. Een belangrijk vraagstuk gezien de ontwikkelingen binnen gemeenten en provincies. Vergrijzing, samenwerking en bezuinigingen worden genoemd als belangrijkste uitdagingen de komende vijf jaar. In hoeverre is hier door gemeenten en provincies rekening mee gehouden bij de keuze ‘Zelf doen, uitbesteden en/of samenwerken’? Is er een beleid? Welke diensten zijn uitbesteed? En welke ontwikkelingen zijn er? De antwoorden op deze vragen vindt u in dit artikel. Is er een beleid?"

‘Meer met minder’ is e e n ge k e n d e t e r m binnen facilitaire organisaties in tijden van (economische) crisis. Om dit te bereiken wordt daarom bij een groot d e e l v a n d e respondenten bewuster gekeken naar het zelf doen of uitbesteden van facilitaire activiteiten. Ongeveer 30% van de respondenten heeft op dit moment een beleid vastgesteld ten aanzien van zelf b e h e r e n - o f uitbesteden. Een gelijke groep geeft aan dat dit beleid op dit m o m e n t i n ontwikkeling is.

Waarom uitbesteden?"

Steeds meer organisaties kiezen er bewust voor om activiteiten uit te besteden. In 2015 zullen respondenten naar verwachting de in eigen beheer uitgevoerde activiteiten uitbesteden. Kostenbesparing blijkt het belangrijkste argument om de activiteiten niet meer zelf te beheren. Zie rechts voor een overzicht van argumenten per referentiegroep.

Effecten van uitbesteden zijn volgens de respondenten een toename van kwaliteit (45%) en flexibiliteit (70%). Eén van de respondenten geeft aan dat dankzij het uitbesteden van diensten de gemeente zich beter kan focussen op de core business. Een daling van kosten wordt door 70% van de respondenten benoemd als effect.

Argumenten uitbesteding

77%

van

Provincies Kostenbesparing (50%)" Kwaliteit (50%)" Flexibiliteit (50%) Stedelijke + grote gemeenten (> 400 fte werkzaam) Kostenbesparing (88%)" Personeelsgebrek (50%)" Flexibiliteit (50%) Middelgrote + kleine gemeenten (< 400 fte werkzaam) Kostenbesparing (100%)" Personeelsgebrek (67%)" Flexibiliteit (50%)


Wat uitbesteden?"

In veel organisaties zijn diensten zoals schoonmaak en beveiliging uitbesteed. Wij geven hier de top 5 van uitbestede diensten:

  Schoonmaak en glasbewassing (100%)   Beveiliging (73%)   Automatencatering (73%)   Technisch installatieonderhoud (60%)   Onderhoud van de gebouwen (36%)

Het beheer van accommodaties, postverwerking en de receptiediensten is bij het grootste deel van de respondenten in eigen beheer. De activiteiten ten aanzien van het archief, de facilitaire helpdesk en het facilitaire beleid worden door alle respondenten in eigen beheer uitgevoerd.

Ontwikkelingen

Ontwikkelingen op het gebied van sourcing?#

Single- of multiservice of… Op dit moment hebben de meeste respondenten per activiteit één leverancier (en in totaal dus meerdere leveranciers). Ongeveer 30% van de respondenten geeft aan dat er sprake is van Multi service contracten. Bij de gemeenten overweegt 36% deze vorm van facilitaire dienstverlening te introduceren, bij de provincies ligt dit op 25%.

Werkvoorzieningschap# De positie van het werkvoorzieningschap wordt door steeds meer gemeenten belangrijk gevonden. Bijna alle respondenten geven aan dat zij één of meer diensten hebben uitbesteed aan deze dienstverlener. Het gaat voornamelijk om werkzaamheden op het gebied van schoonmaak, repro en groenvoorziening. Het is opvallend dat binnen de groep provincies 0% één of meer activiteiten heeft uitbesteed aan een werkvoorzieningschap. # "

Samenwerken?# Als wij de geluiden in de werkgroepen en de berichten in de landelijke- en vakbladen mogen geloven, zal bijna iedere gemeente of provincie op het facilitaire werkveld wel een vorm van samenwerking hebben of gaan zoeken. Dit wordt bevestigd in dit onderzoek. Voor de provincies geldt een 100% score, terwijl de gemeenten voor meer dan 90% aangeven samenwerking te gaan zoeken. Van de respondenten geeft 73% geeft aan dat zij nu al vormen van samenwerking hebben.

Op welke facilitaire terreinen wordt samenwerking gezocht? De top 3: 1.  Inkoop (80%) 2.  ICT (59%) 3.  Huisvesting (18%) Bijzonder is dat geen enkele respondent samenwerking zoekt op het gebied van archief (werkzaamheden).

Tot slot"

Is het gerechtvaardigd te concluderen dat deze respondenten nog steeds als ‘kostengedreven organisaties’ beschouwd mogen worden, waarbij kwaliteit niet een top prioriteit is? Een interessante discussie die zeker op de agenda van werkgroepbijeenkomsten terug zal komen.

Met dank aan de leden van facilitaire werken netwerkgroepen van Fier.fm is dit artikel tot stand gekomen. De uitkomsten zullen in de werkgroepvergaderingen verder worden uitgelicht.

De werkgroepvergaderingen van het najaar 2012 op een rij:

14-9 21-9 27-9 28-9 1-10 2-10 4-10

5-10

IAM

Strategisch Beraad FM Provincies

Werkgroep Gelder-/ Flevoland

Platform FM

Werkgroep Limburg

Werkgroep Utrecht/ West

Werkgroep Zuid

Strategisch Beraad Noord Oost


Start 2e benchmarkonderzoek Documentaire informatievoorziening b i j g e m e e n t e n e n p r o v i n c i e s

Deze maand is de kick off geweest van de tweede benchmark op het gebied van post en archief. Een oorspronkelijk initiatief van de kwaliteitsgroep DIV van de SOD. Dit initiatief is vorig jaar opgepakt door negen gemeenten onder leiding van Martin Jochems van de gemeente Apeldoorn.

Het aantal deelnemers is ten opzichte van vorig jaar bijna verdubbeld. Er zijn zowel gemeenten als provincies die dit jaar de kosten en kwaliteit van de activiteiten ‘Postverwerking’ en ‘Archief’ zullen benchmarken. De kosten worden verzameld op basis van de bepalingen in de NEN 2748, het kwalitatieve deel wordt onderzocht door het stellen van vragen over onder andere de dienstverlening, de formatie en trends.

Resultaten uit het onderzoeksjaar 2011 Hoewel de uitkomsten van het onderzoek in het januari nummer van OD 2012 zijn gepubliceerd, herhalen wij g raag nog enkele saillante uitkomsten van het eerste onderzoek.

…Er drie keer zoveel poststukken worden verstuurd dan dat er binnen komen?

…DIV activiteiten voor het overgrote deel in eigen beheer worden uitgevoerd waardoor de grootste kostenpost ook het eigen personeel betreft?

…Het grootste deel van de medewerkers DIV in dienst van de gemeente is? (verhouding is ongeveer 70/30).

…Er een relatie is tussen de formatie van een DIV afdeling en de grootte van een gemeente? Per 2.600 inwoners is er gemiddeld één DIV medewerker. …Zaakgericht werken een belangrijk aspect in het digitaliseringsproces is en hand over hand toeneemt?

Geïnteresseerd in deelname? Deelname is mogelijk voor gemeenten en provincies. Wilt u meer informatie hierover? Neemt u dan contact op met Froukje Terpstra of Remko Oosterwijk van Fier.fm.

... Er per inwoner ruim 14 euro wordt uitgegeven aan werkzaamheden rondom post en archief?


GASTCOLUMN

Elke FM-‐er zou lid moeten zijn van een ondernemers vereniging #lef #con
Het Nieuwe Werken 2.0

Hét Nieuwe Werken, wat wordt daar eigenlijk mee bedoeld? Hoe oud of nieuw bepaald gedrag ook is, iedereen die Sociaal Innoveert doet voor hem of haar aan Nieuw Werken.

Volg ons op

Facilitaire Kengetallen Gemeenten 2012

Binnenkort beschikbaar, nu al bestelbaar!

Fier.fm brengt in november 2012 voor de vijftiende keer de rapportage ‘Facilitaire Kengetallen Gemeenten’ (FKG) uit. Leden ontvangen deze op of vlak na ons congres van 2 november 2012. Bent u nog geen lid? Schrijft u zich dan in via [email protected] en ontvang de rapportage vers van de pers. Eenmalig de rapportage bestellen kan ook. Meer informatie over de FKG en voorbeeldpagina’s uit de rapportage vindt u via onze website www.fier.fm. Of neem contact met ons op via 020-6713120. Ons team van specialisten staat u graag te woord.

Voor mij is altijd de basisvraag: Waarom? Wat wilt u er mee bereiken? Besparen op m2 en geld? Dat kan, m a a r z o l a n g u m e t m o o i e s p u l l e n , n i e u we beeldschermen en minder meters de menskant links laat liggen, heet dat wat mij betreft Kantoorinnovatie. Dat is heel Flexy (Flexibel én Sexy) maar heeft weinig of niets van doen met Nieuw Werken.

Ik zie een kantoor als de Fitnessstudio waarin u als Facility Manager de sportschoolhouder bent en daar mee verantwoordelijk voor de mentale gezondheid en flexibiliteit van uw achterban. U bepaalt welke rek en strek apparaten u aanschaft (sta-tafels, lounge banken, wel of geen eigen ARBO werkplekken etc.) en u stemt dit af met de HRM adviseurs. Uw hulptrainers die blessures voorkomen en aangeven hoe ver de training mag gaan. Zij horen te weten welke medewerkers welke groei aankunnen.

Dit versterken en oprekken van de mentale spieren is in het belang van uw organisatie, maar zeker ook voor uw interne en externe klanten. Wie waarde wil blijven toevoegen en daarmee zelf waardevol blijft, heeft erg veel te winnen bij het telkens opnieuw leren omgaan met de alsmaar complexer wordende vragen die ons werk ons voorschotelt. Creatief worden, beter samenwerken, co-creëren, zelfdiscipline ontwikkelen én de grenzen opzoeken, oprekken en steeds vaker zelfs ontregelen, dat is de waarde van Uw Nieuw Werken 2.0.

Erick Wuestman" Adviseur Organisatiegericht Huisvesten en Sociale Innovatie / Uw Nieuwe Werken (VAXA)


De Europese norm voor benchmarking

Zoals in de eerste ‘Focus’ te lezen was, heeft Angela kleine Schaars gedurende vijf maanden voor Fier.fm onderzoek gedaan naar de implementatie en gevolgen van de Europese norm voor benchmarking in Facility Management (de EN 15221-7). Deze Europese norm wordt deze maand (september 2012) gepubliceerd en zal de NEN 2748, NEN 2745, NTA 8101 en NPR 2744 vervangen.

HET ONDERZOEK

Het onderzoek ging in februari 2012 van start. De eerste stap binnen het onderzoek was het vergelijken van de Nederlandse normen voor benchmarking in FM met de Europese normen voor FM. Uit deze vergelijking zijn een aantal verschillen, maar ook overeenkomsten naar voren gekomen. Op 14 maart 2012 zijn de verschillen en overeenkomsten gepresenteerd aan de NENcommissie. Op basis van de bevindingen is destijds besloten de NEN 2748, NEN 2745, NTA 8101 en NPR 2744 in te trekken.

Na de vergelijking van de Nederlandse met de Europese normen hebben interviews plaatsgevonden met betrokkenen van het Europese normaliseringsproces binnen FM. Tijdens de interviews is de focus gelegd op de praktische toepasbaarheid van de EN 15221-7. Hierbij zijn de nationale verschillen tussen de deelnemende landen centraal gaan staan. Met andere woorden: welke verschillen

tussen de deelnemende landen maken een vergelijking van de kosten moeilijk of zelfs onmogelijk?

De derde stap binnen het onderzoek was het in de praktijk brengen van de EN 15221-7. Er is een simulatie opgezet waarbij de EN-15221-7 werd toegepast op de administratie van vier verschillende typen organisaties. Hieruit zijn een aantal aspecten naar voren gekomen die onduidelijk zijn en kunnen leiden tot verschillende interpretaties, wat de eenduidigheid en daarmee de betrouwbaarheid van de benchmark in gevaar brengt.

Alle resultaten zijn tenslotte samengebracht en vormden samen de input voor een enquête onder de deelnemende landen aan de EN 15221-7. In deze enquête is gevraagd naar aanvullingen en relevantie, waardoor de resultaten niet alleen betrekking hebben op Nederland, maar ook op de andere deelnemende landen.

POSTERCOMPETITIE

Het onderzoek werd genomineerd voor de Postercompetitie van EuroFM dat plaats vond op het European Facility Management Conference. Eind mei mocht Angela naar Kopenhagen om het onderzoek en de bijbehorende resultaten te presenteren. In Kopenhagen heeft zij de tweede plek in de Postercompetitie weten te bemachtigen.

Angela Kleine Schaars (21 jaar) heeft in juni haar afstuderen bij Fier.fm afgerond met een 9.0 en haar HBO diploma facility management op zak.

Momenteel is zij werkzaam bij Sodexo te Hoofddorp.


RESULTATEN

Uit het onderzoek zijn verschillende aspecten naar voren gekomen die toegevoegd of toegelicht dienen te worden, zodat de EN 15221-7 zonder problemen geïmplementeerd kan worden. Er is echter geconstateerd dat er op dit moment geen draagvlak is voor het vergroten van de praktische toepasbaarheid van de EN 15221-7 binnen de deelnemende landen, behalve Nederland. Op basis van de resultaten en de daaruit getrokken conclusies luidt de aanbeveling van het onderzoek als volgt:

Om benchmarking in Facility Management conform de EN

15221-7 in Nederland in de praktijk mogelijk te maken is de publicatie van een Nederlandse Praktijkrichtlijn door de NEN-commissie noodzakelijk. In de Nederlandse Praktijkrichtlijn moeten de aspecten die uit het onderzoek naar voren zijn gekomen toegelicht of toegevoegd worden. !

Voorbeelden van deze aspecten zijn de nationale verschillen in de definitie van huurkosten, de reikwijdte van het begrip ‘sustainability’ en de invloed van het Nieuwe Werken op de resultaten van een facilitaire benchmark.

Ondanks dat er op dit moment geen draagvlak is, blijft het een

streven om de praktische toepasbaarheid van de EN 15221-7 op Europees niveau te vergroten. Wanneer over een periode van circa vier jaar meer landen ervaring hebben opgedaan met benchmarking en knelpunten binnen de EN 15221-7 inzichtelijker worden, kan opnieuw gekeken worden naar de mogelijkheden voor toelichtingen op de EN 15221-7; dan in de vorm van een Technische Specificatie. Voor de Technische Specificatie kan de Nederlandse Praktijkrichtlijn als leidraad dienen.

Voor meer informatie over de EN 15221-7 kunt u contact opnemen met Fier.fm via [email protected].

-------------------------------------------------------------------------------------------

FM in SAP

Self Service Self Service Portal Regieorganisatie FMIS PDC Reserveren in Outlook

Outlook-integratie

CAD-integratie

Monitoring CAD Services Facility Management en SAP

www.bereikmeermetFMIS.nl


De FM-er als regisseur,

what’s

next

? Facility Management als vakgebied is nog vrij jong. Het bestaat nu zo’n 30 jaar. Het afgelopen decennium gaan de ontwikkelingen op alle terreinen zeer snel, zo ook binnen het vakgebied FM. De wijze waarop bedrijven en instanties hun facilitaire activiteiten organiseren, is door de jaren dan ook sterk veranderd. In Nederland herstructureren facilitaire organisaties zich steeds vaker zodat zij de regie functie goed kunnen uitvoeren. Met een beperkt team van professionele kenniswerkers wordt aandacht besteed aan tactische en strategische facilitaire vraagstukken. De uitvoerende diensten zijn vaak meerdere jaren daarvoor uitbesteed en hebben al de nodige professionaliseringslagen doorgemaakt. Met de regiefunctie gaat de aandacht meer uit naar de wijze waarop de Facility Manager de organisatie kan helpen bij het realiseren van de bedrijfsdoelstellingen. In het huidige economische klimaat wordt een grote flexibiliteit gevraagd van organisaties. De wijze waarop mensen, processen en de infrastructuur van de organisatie facilitaire ondersteuning krijgen, moet het mogelijk maken dat organisaties snel en daadkrachtig kunnen inspelen op marktontwikkelingen.

Door een splitsing aan te brengen tussen regie en uitvoering kunnen organisaties

zich beter richten op de facilitaire strategie. Vooral de integratie van vastgoed en facilitaire activiteiten is daarbij van essentieel belang is. Een gedegen huisvestingsstrategie geïntegreerd met doordachte facilitaire concepten biedt de meest optimale ondersteuning aan de business en voorkomt onnodige leegstandskosten. Aan de Facility Manager als regisseur de taak om op directieniveau te adviseren en facilities en huisvesting op de directie agenda te zetten en te houden.

Bij de splitsing tussen regie en uitvoering speelt ook een sourcingsvraagstuk. Welke activiteiten worden zelf uitgevoerd en welke worden ondergebracht bij leveranciers? En wordt daarbij gekozen voor meerdere leveranciers of voor één. En tot slot de keuze voor de plaats van “de Knip”, wordt deze hoog of laag?

Wat opvalt als we kijken naar de vragen uit de markt, dan zien we een sterke toename van de vraag naar gebundelde diensten. Dit past ook helemaal

in de ontwikkeling van de regie organisaties. Steeds meer organisaties kiezen ervoor om een pakket van uitvoerende activiteiten onder te brengen bij één dienstverlener, die al dan niet met behulp van subcontractors verantwoordelijk wordt voor de facilitaire diensten. Combinaties van catering, schoonmaak, post en receptiediensten komen regelmatig voorbij. Voor de regie organisatie is dit interessant omdat inkoopvoordeel kan worden gerealiseerd en daarnaast kan worden bespaard op inkoop, administratie en contractmanagement functies.

Verder is in Nederland een toename zichtbaar van organisaties die kiezen voor Integrated Facility Management. Dat gaat weliswaar niet in het tempo dat pakweg 5 jaren geleden werd voorspeld, maar jaarlijks kiezen steeds meer organisaties voor dit model. Op de internationale markt echter ligt dat tempo wel veel hoger.

Focus! Magazine | Pagina 11 In rap tempo kiezen meer en meer multinationals voor het centraliseren van hun vastgoed en facilitaire activiteiten waarbij ze een IFM Partner kiezen voor de aansturing en uitvoering ervan. De aandacht gaat dan in eerste instantie uit naar het standaardiseren van diensten, realiseren van transparantie en kostenbesparing. Bij de tweede generatie IFM contracten gaat het inmiddels veel meer om het leveren van toegevoegde waarde aan de business. Bij deze contracten wordt vooral gekeken naar de verschillende primaire processen binnen een organisatie en de wijze waarop deze het meest efficiënt ondersteund kunnen worden. Door langdurige samenwerkingsrelaties aan te gaan wordt optimaal geprofiteerd van de nodige kennis en zijn belangrijke investeringen in innovaties, ICT en mensen mogelijk.

Terug naar Nederland. Of ook meer regie organisaties kiezen

voor Integrated Facility Management? We zullen het zien. Het lijkt een logische stap om daarmee nog meer efficiency voordelen te realiseren. Zeker als dat wordt ingestoken met een zogenaamde ‘one-team’ aanpak. In het Verenigd Koninkrijk zijn goede voorbeelden waarbij deze aanpak vruchten afwerpt voor zowel de (medewerkers van) de leverancier en de opdrachtgever. Hoogwaardige facilitaire dienstverlening door zeer gemotiveerde medewerkers die met behulp van jobrotatie en cultuur en trainingsprogramma’s uitstekende diensten realiseren en zich zowel met hun werkgever als met de opdrachtgever verbonden voelen.

In Nederland zijn ook een aantal facilitaire organisaties die zich hierop richten, al dan niet in samenwerking met een IFM partner. Vanwege de verschillende cao’s zijn er nog

beperkingen in de mogelijkheden van jobrotatie, maar theoretisch zou deze aanpak op termijn de meeste efficiency voordelen moeten opleveren. Zeker als dat wordt gecombineerd met slimme automatisering waardoor de snelheid, betrouwbaarheid en de transparantie van de dienstverlening wordt vergroot.

Voor de FM regisseur van vandaag interessante ontwikkelingen die mogelijk in de toekomst kunnen helpen om zijn/haar handen volledig vrij te spelen om zich te kunnen richten op de directie en de overige stakeholders. David van Stijn is Marketing & communicatie manager bij Sodexo Altys

-------------------------------------------------------------------------------------------

Veiligheid en crisismanagement: spanning, sensatie en serieus werk! Op dinsdag 19 juni jl. heeft een twintigtal relaties van Fier.fm en Falck een serieus en spannend programma gevolgd met als thema veiligheid en crisismanagement. Deze speciale dag vond plaats op het unieke oefenterrein van Falck, de Dordtse Kil, in Dordrecht. Zowel theorie als praktijk kwamen aan bod. Het theoretische deel in de ochtend betrof de zelfevaluatiemethodiek Brandveiligheid in Zicht gepresenteerd door Remko Oosterwijk en de visie van Kees Kappetijn op Crisismanagement. In de middag heeft de gehele groep onder deskundige begeleiding diverse brand- en veiligheidsscenario's geoefend op het buitenterrein. Een zeer geslaagde dag met leuke mensen!


Ondernemen:

i k t o ch n i e t ? Binnen facilitaire afdelingen wordt vaak wat angstig gekeken als je het hebt over ondernemerschap. Het is een beetje een eng woord waar men zich niet goed raad mee weet. Facilitaire (letterlijk dienstverlenend/ ondersteunend) mensen spreken liever in termen als flexibiliteit en niet praten/gewoon doen. De gemiddelde medewerker is creatief om zoveel mogelijk te bereiken met een minimum aan middelen. Het mag immers zo min mogelijk kosten. Maar ondernemend? Nee, dat komt meestal niet in het rijtje voor….

WAT IS ONDERNEMERSCHAP EIGENLIJK?

Er zijn eindeloos veel definities te vinden over ondernemerschap. Zonder daarin te willen verzanden, stip ik er enkele aan. In meer traditionele definities vindt je zaken terug als winst maken en risico nemen. Aan de andere kant van het scala staat het GITP (adviesbureau) dat puur nog praat over gedrag dat zich kenmerkt door lef en authenciteit. En het Amerikaanse ondernemersweekblad Inc definieert ondernemerschap (vrij vertaald) als het benutten van een kans zonder je te bekommeren om middelen die je nog niet hebt (Entrepreneurship is the pursuit of opportunity without regard to resources currently controlled). Los van de theorie: wat kan een gemiddelde facilitaire afdeling daar nu mee? Zonder een definitie te willen formuleren, staat het voor mij als een paal boven water dat facilitaire

afdelingen verder moeten kijken dan kostenreducties op korte termijn en eigenaarschap dienen te nemen. Aandacht voor wat interne klanten willen, maar zeker ook dezelfde aandacht geven aan leveranciers. Energie stoppen in relaties en feedback vragen: wat kan ik beter doen? Het aan durven gaan van lange termijn relaties, waardoor mensen bij je terugkomen, je ze aan je bindt. Niet uitknijpen van leveranciers, maar oprechte interesse tonen in wat de ander nodig heeft: hoe word ik een aantrekkelijke klant? En met de inzichten die hieruit voortkomen en de informatie die je krijgt, soms de gok durven nemen om ergens je aandacht aan te geven, als je denkt dat er een kans ligt. Met alle risico’s van dien. Dat is ondernemerschap.

WAAROM IS HET ZO LASTIG?

Dat dit de gemoederen bezig houdt, mag wel duidelijk zijn. We praten al een jaar of 20 over toegevoegde waarde,

professionalisering en strategisch niveau binnen Facilitair Management. En juist in deze tijd van aanhoudende recessie, zou ondernemerschap dan ook meer dan ooit tevoren moeten floreren. Maar wat zien we? Verbazingwekkend genoeg zien we juist een tegenovergestelde beweging ontstaan! Feit is dat de meeste facilitaire afdelingen cost centers zijn, al of niet binnen een shared service center, als onderdeel van het hoofdkantoor. En alhoewel ondernemerschap vaak met de mond toegejuicht wordt, worden cost centers tegelijkertijd snoeihard afgerekend op iedere euro die er teveel wordt uitgegeven. De bereidheid tot het nemen van een ondernemersrisico is minimaal. Hoe kun je in een dergelijke omgeving ondernemerschap dan toch stimuleren als je primair afgerekend wordt op korte termijn kostentargets?


SUCCESSEN BIJ ESSENT EN WAT LEVERT HET OP?

Vanuit mijn ervaring als eindverantwoordelijk facilitair manager van Essent kan ik beamen dat ondernemerschap moeilijk is om te laten zien. Wel vanuit de commerciële afdelingen, niet vanuit het hoofdkantoor. De andere kant van het verhaal is als je het dan toch doet en je bent er succesvol in, het bijzonder gewaardeerd wordt. Overigens is Essent hier zeker niet uniek in. Het is karakteriserend voor grote bedrijven, waarbij goed bestuur de primaire drijfveer is. En hoewel er ook bij Essent nog een lange weg te gaan is, zijn er een aantal mooie successen gerealiseerd. We zagen bv een grote onbenutte kans bij de oprichting van een nieuwe centrale. De vergunningen waren al verstrekt, het bestek lag klaar en het facilitair bedrijf was tot dat moment niet betrokken. We zagen zoveel verbeterpotentieel dat we met een zeer miniem budget, maar vooral met een grote drive en energie bij ons eigen team binnen een week een sterk verbeterd concept hebben opgeleverd. Dit gaf niet alleen een financieel voordeel van 40% (!), maar ook een beter en slimmer ingericht gebouw. Bovendien hadden we onszelf als facilitair bedrijf tot het hoogste niveau positief op de

kaart gezet, dus goed voor ons eigen imago. Daarnaast heeft het imago van het volledige bedrijf belang bij meer ondernemerschap vanuit facilitaire afdelingen. Zo zijn we begonnen met het organiseren van steeds meer events in onze gebouwen. We beschikken over uitstekende vergader- en parkeerfaciliteiten die niet altijd 100% bezet zijn, zeker niet in avonden en weekenden. We delen ons bedrijfsrestaurant met een nabij gelegen bedrijf en van een ander pand verhuren we parkeerplekken. Soms levert dat een vergoeding op, maar zeker zo belangrijk is de kans om de bezoekers van het evenement een Essentbeleving mee te geven en je merk op een natuurlijke manier te positief onder de aandacht te brengen. Dit zijn een aantal voorbeelden hoe een facilitaire afdeling op vrij eenvoudige wijze ondernemerschap kan tonen en daadwerkelijk een verschil kan maken, zowel voor de facilitaire afdeling als voor het bedrijf als geheel.

EN WAT BETEKENT HET VOOR MIJ PERSOONLIJK?

Op persoonlijk niveau merkte ik ondanks dat Essent ondernemerschap stimuleert, ik behoefte had nog een stap verder te gaan. Dat heb ik dus

ook gedaan. Nadat ik als afsluiting van een grootschalige reorganisatie mijn eigen functie opgeheven heb, heb ik Forte Solutions opgericht. Forte Solutions draait vanaf de start primair om ondernemerschap in plaats van om bestuur. Bereid om een risico te nemen, zien waar kansen liggen en oprechte interesse tonen in opdrachtgevers. Niet uit op korte termijn gewin, maar in duurzame verbeteringen op langere termijn. Graag wil ik afsluiten met mijn wens voor eenieder werkzaam binnen FM: Ondernemerschap tonen, ja gaaf!

Jordie van BerkelSchoonen is ondernemer bij Forte Solutions. Voorheen was ze eindverantwoordelijk voor de facilitaire afdeling van Essent Ze treedt geregeld op als dagvoorzitter, spreker of facilitator. Ze is gepassioneerd over haar vak, inspi- reert en daagt je uit.

Over Forte Solutions Forte Solutions levert daadkrachtig programmamanagement voor strategische transities binnen de vakgebieden Facilitair Management en Inkoop. Ons logo is de gestileerde versie van een vestigingsstad. Dit staat symbool voor het neerzetten van een duurzaam fundament met het vermogen zich telkens aan te passen aan de tand des tijds. We werken met een ruim netwerk aan professionals. Onze kracht komt voort uit ervaring en bewezen resultaat. Naast de verantwoordelijkheid die we nemen voor leveren van concreet resultaat, onderscheiden we ons in leiderschap- en teamontwikkeling met de bijbehorende coaching. Het is onze drijfveer om mensen te ontwikkelen en bedrijven daadwerkelijk te verbeteren. Nieuwsgierig geworden? www.forte-solutions.nl of volg ons op twitter @ForteSo


Bron: diverse (benchmark)onderzoeken van Fier.fm binnen kantooromgevingen in Nederland per boekjaar o.b.v. NEN 2748

KENGETALLEN kantoor

30

m 2 b v o

60% is de gemiddelde benuttingsgraad v a n e e n w e r k p l e k p e r w e e k

€14.877 bedragen de jaarlijkse facilitaire kosten op basis van de NEN 2748 p e r f t e Huisvesting Diensten en middelen

Kengetallen

G e m i d d e l d 1, 0 7 werkplek is per fte b e s c h i k b a a r

€13.313 bedragen de jaarlijkse facilitaire kosten op basis van de NEN 2748 p e r w e r k p l e k

€ 12.000

€ 10.000

€ 4.225

€ 14.000

€ 849 Facility Management (6%) ICT (32%) € 8.000 € 6.000

ICT

Special

wordt per fte gebruikt in een kantoor. In de profit sector ligt dit gemiddelde op zo’n 21 m2bvo en binnen de non-profit op zo’n 35 m2bvo

€ 4.235

Diensten en Middelen (32%)

€ 4.000 FM

Huisvesting (30%) € 2.000 €-

€ 3.917

MKFA boekjaar 2011


Gemeenten

Uit de FKG 2012… (facilitaire kosten van een gemeentehuis)

Kosten huisvesting per m2bvo 2010 = € 129,04 | 2011 = € 118,04

Kosten energie per m2bvo 2010 = € 18,65 | 2011 = € 16,23

Kosten consumptieve diensten per fte 2010 = € 655,52| 2011 = € 494,91

Kosten bewaking en beveiliging per fte 2010 = € 241,22| 2011 = € 218,92

Kosten schoonmaak per m2bvo 2010 = € 15,41| 2011 = € 14,55

Kosten ICT per werkplek 2010 = € 4.301,24| 2011 = € 4.385,02

De jaarlijkse facilitaire kosten van e e n gemeentehuis b e d r a g e n

per inwoner

€100

€15 Gemiddelde lasten voor vastrecht en verbruik energie en water per m2bvo per jaar

€2,72

per dag per gast wordt gemiddeld in een b e d r i j f s r e s t a u r a n t b e s t e e d

STIJGEN doen de kosten van risicobeheersen en ICT

DALEN of STABIEL blijven de kosten van schoonmaak en consumptieve diensten Schoonmaken in een kantooromgeving kost zo’n

€16

per m2bvo

per jaar…

…bij een kwaliteitsscore van:

73%

Special Kengetallen


Bron: diverse (benchmark)onderzoeken van Fier.fm binnen onderwijsorganisaties in Nederland per boekjaar o.b.v. NEN 2748

KENGETALLEN onderwijs

2.474.271 m2bvo wordt onderzocht in de benchmarkonderzoeken binnen het onderwijs (MBO en HBO)

Onderzoeksvolume verrekend naar het aantal studenten:

370.110

m2bvo per student (HBO)

m2bvo per gewogen (MBO)deelnemer

6,1

35.860 Onderzoeksvolume verrekend naar het aantal medewerkers

€ 1.984 Totale facilitaire kosten MBO per boekjaar per gewogen deelnemer

Circa 1 op de 10 FTE is werkzaam binnen f a c i l i t a i r e a c t i v i t e i t e n

9,0

Dat deel van hun tijd dat concierges werkzaam zijn op het gebied van risicobeheersen

8-10 UUR

Special Kengetallen

per dag is de 1e lijns (helpdesk) van ICT per dag beschikbaar

voor

haar

gebruikers

⅓

€ 1.919 Totale facilitaire kosten HBO per boekjaar per student


Appels met appels vergelijken door gebruik van normen De NEN2748 (Nederlandse norm) wordt gehanteerd als uitgangspunt en bestaat uit vijf functies; huisvesting, diensten en middelen, ICT, externe voorzieningen en facility management. Per onderdeel worden de kosten voor eigen personeel, ingekochte goederen en diensten (derden) en rente en afschrijving meegenomen incl. BTW. Eventuele opbrengsten (niet zijnde interne doorbelastingen) worden hierop in mindering gebracht. Het uitgangspunt voor de kosten en parameters is organisatiebreed (onafhankelijk van de organisatiestructuur) en gelden over het boekjaar 2011. Voor de m2bvo wordt de NEN2580 en voor de gewogen deelnemer/ student de bekostigingsmethodiek aangehouden.

€ 120

Huisvesting

(kosten/m2bvo)

€4 € 15

€ 100

€3

€-

€ 13 €2 € 80

€ 13 €1 €3

€ 20 €1 €5

€ 60

Diensten en Middelen

(kosten per gewogen deelnemer/ student)

Consumptieve diensten Risicobeheersen

Schoonmaken/ afval Verhuizen

Documentmanagen

€ 54

€ 109

€ 139

€ 9

€ 111

€ 76

€ 77

€ 105

€ 9

€ 95

Verstrekken van ruimten

€ 128

€ 151

MBO HBO

€ 549 € 514

Informatie- en Communicatie Technologie (kosten per gewogen deelnemer/ student)

MBO € 453 | HBO € 508

€ 40 € 67

€ 72

Facility Management (kosten per gewogen deelnemer/ student)

€ 20

MBO € 66 HBO € 77 €-

MBO € 103

HBO € 118

Let op! Wij gebruiken in dit overzicht afgeronde getallen. Het totaal kan daardoor afwijken van de optelling van onderliggende getallen.

Special Kengetallen


1 Waarom is er behoefte aan Europese normen?

Toen wij in 1996 startten met de ontwikkeling van de NEN 2748 en de NPR 2744 , later gevolgd door de NEN 2745 en de NTA 8101, en later ervaring opdeden met het benchmarken overeenkomstig deze normen, heb ik in 2002 op het EFMC in Madrid een pleidooi gehouden om ‘onze’ norm naar een Europees niveau te brengen. Niet omdat dit leuk zou zijn, maar louter om praktische en vakinhoudelijke redenen. Dit resulteerde in het oprichten van een Europese Commissie (CEN/TC 348) waarvan ik voorzitter werd. Vanaf die tijd hebben meer dan 15 landen actief en met groot enthousiasme meegewerkt aan de realisatie van de normen.

Is de visie vanuit Europa op 2 ons vakgebied anders? Zeker als je de definitie van FM in onze normen vergelijkt met de Europese. Overigens is de Europese definitie zoals deze in de EN 15221-1 staat, formeel overgenomen in Nederland (2006). Deze nieuwe en uitgebreide definitie is eigenlijk heel eenvoudig: FM is alles wat het primaire proces nodig heeft om haar werkzaamheden uit te kunnen voeren. Daarnaast kregen we te maken met voor ons nieuwe landen, zeker na de uitbreiding van de EU. Deze landen kennen een ‘achterstand’ op het vakgebied (visie, inrichting etc.) maar moesten wel op een rijdende trein springen. Overigens is er in 14 van de 30 betrokken landen nu nog steeds nauwelijks kennis op ons vakgebied en vaardigen zij bijna nooit deskundigen af naar de vergaderingen. Jammer.

Het begrip kwaliteit is gedefinieerd. 4

Hoe lastig was dit?

De CEN/TC waar ik voorzitter van ben is een orgaan die besluiten neemt op voordracht van werkgroepen. Mijn commissie keurt de plannen van de werkgroepen goed en wordt op de hoogte gehouden van de voortgang. Soms was het nodig om als voorzitter, de werkgroep vergaderingen bij te wonen om problemen/ meningsverschillen op te lossen of gewoon als belangstellende en als stimulans. Met name in de werkgroep die zich bezig hield met kwaliteit en in de groep FM processes heeft mijn aanwezigheid een positieve invloed gehad. Je moet begrijpen dat de werkgroepen uit specialisten uit meestal 6 of 7 landen bestaat. Voeg daarbij dat daar een deel professoren of leraren FM zijn, dan kun je nagaan dat processen niet snel tot resultaat leiden. Ik denk dat ik daar een belangrijke rol in heb gespeeld. Overigens bleken er rondom het begrip kwaliteit wel 20 verschillende definities te zijn. Voordeel voor ons was, dat wij met CFM de methodiek MKFA (benchmark kosten en kwaliteit) hadden ontwikkeld en goed mee konden praten over het begrip kwaliteit.

3

Waar resulteerde dit in?

Allereerst moesten wij het eens worden over de inrichting van ons vakgebied en de definitie van FM. Onze ambitie om de NEN 2748 Europees te maken, moesten wij al snel laten varen. Dit was een brug te ver. Eerst moesten alle neuzen gericht worden, visies gedeeld en ontdekt worden waar wij het over eens waren. Het resultaat, twee normen (EN 15221-1 en 2). Maar bovendien veel plannen en de ambitie om toch samen te werken aan de Europese norm voor benchmarking.

5

Botst de EN norm voor het ‘meten’ niet met de bestaande NEN 2580? Ik heb daar in FMN aandacht aan geschonken. Enerzijds was er behoefte om in Europa afspraken te maken over de ‘facilitaire’ meter (de meter vanuit FM gezichtspunt), anderzijds beschikten wij in Nederland (trouwens ook in Finland) over een norm over het meten in gebouwen. Met de normcommissie NEN 2580 is daar overleg over geweest en wij hebben duidelijk kunnen maken dat wij geen conflict zochten met onze voorschriften maar aanvullend wilden werken.

Wij zijn Remko erkentelijk voor zijn heldere uitleg en openheid en weten dat hij nog even betrokken blijft bij dit soort processen. Overigens zal Fier.fm voor een passende opvolger in de Nederlandse Normcommissie zorgen. Wij blijven betrokken en ondersteunen graag actief dit belangrijke werk voor ons vakgebied.

1 0


6

Wanneer komt de EN norm voor benchmarking? Zojuist is bekend geworden dat de stemming over het eindconcept heeft plaatsgevonden (schriftelijk) en dat 88% van de stemmen heeft ingestemd met ons voorstel. Dus de norm voor benchmarken zal in november/ december in Nederland gepubliceerd worden en dus van kracht zijn.

Vragen aan de voorzi>er

Fier.fm kreeg de afgelopen tijd veel vragen over de nieuwe Europese normen in Facility management en de gevolgen voor de bestaande Nederlandse normen en de benchmarkonderzoeken van Fier.fm.

Waar kunnen wij beter antwoorden krijgen op deze vragen dan bij de voorzitter van zowel de Nederlandse Normcommissie Facilitaire Voorzieningen (NEN 2748) als de CEN/TC 348, de commissie die zich heeft bezig gehouden met de Europese normen: Remko Oosterwijk.

9

Hoe is de betrokkenheid van ons FM werkveld bij deze processen? Ik maak mij daar zorgen over. Ik heb de Nederlandse normcommissie in omvang zien dalen. Steeds meer FM-ers haken voor dit belangrijke werk af. Wellicht komt dat door de structuur van NEN, waarbij een deelnemer aan de commissie naast tijd ook geld moet meenemen. Overigens is mijn mening dat deze investeringen zichzelf terugbetalen. Ik ben wel erg tevreden over de deelname vanuit Nederland aan de Europese werkgroepen. Ik kan stellen dat onze invloed erg groot is geweest. De belangstelling voor het Europees Commissiewerk is groot, het aantal landen dat actief meedoet groeit nog steeds. Nederland heeft overigens 1 afgevaardigde in deze commissie, naast de voorzitter en de secretaris. En wat mij tegen de borst stuit, is dat organisaties aan de haal gaan met de uitkomsten van onze investeringen, zonder daar zelf concreet aan te hebben bijgedragen. Word dan voor dat beetje geld sponsor van NEN.

Wat zijn de gevolgen van de norm voor NL?

7

Allereerst dienen de Nederlandse normen ingetrokken te worden. Bij een besluit in mei van dit jaar heeft de Normcommissie dit gedaan. Dus vanaf 1 januari 2013 geldt de Europese norm voor benchmarking. Een norm die het proces van benchmarking (naast kosten ook kwaliteit en andere vormen van benchmarking) beschrijft en in combinatie met de 4e norm (EN 15221-4 Taxonomy in FM) de inrichting van het vakgebied beschrijft en definieert. Om de gevolgen voor de Fier.fm benchmarks in kaart te brengen hebben wij samen met Angela kleine Schaars van de Haagse Hogeschool een onderzoek gedaan. Hieruit blijkt dat een aantal praktische zaken ontbreekt. Zaken die een directe relatie hebben met het benchmarken in de praktijk. Haar onderzoeksresultaten zijn aangeboden aan de Normcommissie met het advies een praktijkrichtlijn op te stellen voor de Nederlandse markt. In Europa was er geen draagvlak om deze richtlijn direct Europees te maken. Dit heeft te maken met het feit dat wij in Nederland als een van de weinigen al langere tijd ervaring hebben op dit gebied en de andere landen dit nog moeten ervaren.

8 Hoe vindt de communicatie over de norm plaats? De Normcommissie moet zorg dragen voor kennisoverdracht over haar werkzaamheden. Dit gebeurt onder de vlag van de NEN in Delft. Enerzijds door publicaties , anderzijds door cursussen of andere bijeenkomsten. Samen met NEN opleidingen wordt nu gewerkt aan de vormgeving van de opleidingen over de EN normen en een seminar in november. Ik ben daar nauw bij betrokken. De normen zijn te koop bij het NEN, overigens nu nog alleen in het Engels. Wij zoeken sponsoren voor de vertaling van de laatste 5 normen.

10

Wanneer neemt u afscheid als voorzitter?

Per 1 januari 2014 zal ik beide voorzitterschappen officieel beëindigen. Maar per aanstaande januari 2013 ben ik al afgetreden. Als je als voorzitter aftreedt moet je nog een jaar beschikbaar blijven om de nieuwe voorzitter bij te staan, te coachen en van advies te dienen. Dit zal ik graag doen, zeker nu ik weet dat ik uitstekende opvolgers ga krijgen. Marc van der Lee van Sodexo zal mij als voorzitter van de Normcommissie gaan opvolgen, terwijl Nederland een voordracht voor mij opvolger in Europa aan het voorbereiden is. Als er geen tegenkandidaten komen, dan zal in november in Parijs ( wat vervelend!) weer een Nederlander voorzitter van de CEN/TC 348 worden. Helaas kan ik de naam nog niet openbaar maken.


Benchmarking onder Vlaamse gemeenten In februari is het onderzoek op het gebied van benchmarking in België gestart. Tijdens dit onderzoek stond Facility Management, benchmarking, Vlaamse gemeenten en benchmarknormen centraal. Het onderzoek is opgesplitst in de volgende fases: Vlaanderen en Facility Management, Vlaamse gemeenten en benchmarking en het toekomstbeeld. Voor het onderzoek is er contact gelegd met Vlaamse gemeenten, instellingen, bedrijven en individuen. VLAANDEREN & FACILITY MANAGEMENT

In de eerste fase is de focus gelegd op Vlaamse gemeenten en de status/ positie van Facility Management hierbinnen. Facility Management onder Vlaamse gemeenten wordt gekenmerkt door een groeiend vakgebied. Stedelijke en grote gemeenten beschikken vaker over een eigen zelfstandig facilitair bedrijf dan middelgrote en kleine gemeenten. Bij middelgrote en kleine gemeenten is Facility Management ‘versnipperd’ in de gemeentelijke organisatie. Dit betekent dat facilitaire diensten ondergebracht zijn bij diverse afdelingen zoals Human Resource of de Financiële dienst. De professionaliteit van het facilitair bedrijf is afhankelijk van het aantal inwoners van de gemeente. Met andere worden hoe meer inwoners een gemeente telt hoe professioneler het facilitair bedrijf is. Na de status en de positie van Facility Management onder Vlaamse gemeenten werd er in

de tweede fase invulling gegeven aan het Facility Management. Het facilitair bedrijf van Vlaamse gemeenten kent vele overeenkomsten met Nederlandse gemeenten. De onderdelen van het facilitair bedrijf zijn zeer afhankelijk per gemeente. Echter kennen zij dezelfde diensten als de Nederlandse zoals gebouwbeheer, schoonmaak, inkoop, logistiek, afval, energiebeheer, catering en dergelijke. Belangrijke verschillen zijn het aantal medewerkers en de mate van uitbesteding. Binnen het facilitair bedrijf van Vlaamse gemeenten zijn de meeste medewerkers in eigen loondienst en wordt er weinig tot niet uitbesteed. In Nederland daarentegen vindt meer uitbesteding van facilitaire diensten plaats waardoor er minder medewerkers in loondienst zijn. Vlaamse gemeenten maken weinig gebruik van managementinstrumenten zoals een FMIS, kritische succesfactoren en de Balanced Score Card.

VLAAMSE GEMEENTEN EN BENCHMARKING

Fier.fm voert haar benchmarkonderzoeken uit op basis van de NEN 2748. De NEN 2748 is een Nederlandse norm die beschikt over een indeling om facilitaire kosten te rubriceren en te registreren. De NEN 2748 zal vervangen worden door een Europese norm (EN 15521-7). In Vlaanderen kent men een beperkt aantal nationale facilitaire normen. Men maakt vooral gebruik van de Europese normen en soms van de Nederlandse normen. Uit onderzoek blijkt dat het merendeel van de gemeenten echter niet bekend is met de NEN 2748 en de EN 15221-7.

Focus! Magazine | Pagina 21 Onder Vlaamse gemeenten worden geen facilitaire benchmarkonderzoeken uitgevoerd. Uit onderzoek blijkt dat 73% van de ondervraagde Vlaamse gemeenten geen ervaring heeft met benchmarking. Daarnaast blijkt dat 82% wel behoefte heeft aan een gemeentelijk benchmarkonderzoek. Door deze behoefte wordt aanbevolen om een facilitair benchmarkonderzoek onder Vlaamse gemeenten te gaan ontwikkelen en uit te voeren. Er liggen duidelijk kansen binnen de facilitaire markt in Vlaanderen. Bij de ontwikkeling is het belangrijk om rekening te houden met de gewenste benchmarkprestatie, functies

en activiteiten (gebaseerd op de NEN2748).

TOEKOMST

Door middel van een facilitaire benchmark verkrijgen gemeenten een objectief inzicht in het eigen facilitair bedrijf ten opzichte van anderen. Daarnaast levert het stuurinformatie voor het facilitaire bedrijf op en een netwerk van vakcollega’s waardoor veranderingen, effecten en trends zichtbaar worden. Uiteindelijk levert een facilitaire benchmark discussie op binnen de organisatie omtrent het te voeren beleid en maakt het verbeterpotentieel zichtbaar. Een facilitaire

benchmark onder Vlaamse gemeenten zal in de toekomst bijdragen aan een verdere professionalisering van het facilitaire werkveld aldaar. Kimberley de Klerk (21 jaar) heeft in juni haar afstuderen bij Fier.fm afgerond met een 8,4 en haar HBO diploma facility management op zak.

Momenteel is zij werkzaam bij Maison de Bonneterie te Amster- dam.

148x105 FC adv:FALCK 29-8-12 10:22 Pagina 1 -------------------------------------------------------------------------------------------

Veiligheid; een kwestie van maatwerk! Falck heeft alle veiligheidsdisciplines in huis om uw gebouw zo veilig mogelijk te maken, rekening houdend met uw wensen, gebouweigenschappen, gebruikers en de geldende weten regelgeving. Wij kunnen u van dienst zijn met het vaststellen van het gewenste ambitieniveau, het in kaart brengen van de huidige stand van zaken, het trainen van uw medewerkers tot het periodiek controleren van alle veiligheidsvoorzieningen. Dit alles op zo’n manier dat alle maatregelen op een logische en efficiënte wijze elkaar versterken om te komen tot een maximaal veiligheidsrendement. Benieuwd hoe we dat doen? Bel ons voor een afspraak 030-242 70 70.

Advies | Opleidingen | Trainingen | Oefeningen | Middelen Postbus 8223 | 3503 RE Utrecht | T 030 242 70 70 | F 030 242 70 75 | E [email protected]

www.falck.nl

Guiding you to a safer future


GASTCOLUMN

Overheid op dieet Nadat het bedrijfsleven inmiddels al een aantal jaren onder het financiële juk is doorgegaan, komt nu de overheid aan de beurt. Vanuit het Catshuis wordt niemand gespaard. Het bezuinigingspakket dat de lagere overheden voor de kiezen krijgen liegt er niet om. Eerdere bezuinigingsoperaties konden nog weleens via een “kaasschaaf met verschillende diktes” gerealiseerd worden. De bezuinigingsplannen die er thans zitten aan te komen zijn echter van een buitencategorie. In gemeenteland bevinden de percentages van weg te bezuinigen ambtenaren zich tussen de 5 en 20%. Als je ervan uitgaat dat een gemiddelde ambtenaar voor 50.000 euro in de boeken staat, dan is de rekensom snel gemaakt. Met 50 ambtenaren heb je al gauw 2,5 miljoen te pakken. Tel uit je winst. De overheid gaat op een streng dieet. Niet even, maar vermoedelijk geruime tijd.

De financiële worsteling waarin de overheid zich bevindt is dus heftig te noemen. Maar tegelijkertijd ook weer niet zo uniek dat er reden is voor grote dramatiek. Natuurlijk is het geen prettig gegeven als er in onze goed gevulde verzorgingsstaat keuzes moeten worden gemaakt in wat de Engelse noemen het geheel van “needs and demands”. Natuurlijk willen we het netjes en beschaafd met elkaar houden en bovenal de zwakkeren ontzien. Niets is erop tegen om ten principale een aantal overheidstaken kritisch tegen het licht te houden. Daarnaast wordt scherpte in de bedrijfsvoering de komende jaren in de publieke sector cruciaal. Het bedrijfsleven is de overheid de afgelopen tijd al aardig voorgegaan toen bij menig ondernemer het water tot aan de lippen stond, en soms meer dan dat. Over een breed front is toen de bekende saneringscocktail tot de laatste slok leeggedronken: een flinke personele krimp die gepaard gaat met een ombouw van vast naar flex, stevig snijden in de kosten, scherper inkopen, het samengaan in voordelige combinaties en allianties en last but not least een investeringsstop. De afdronk was bitter maar menig ondernemer heeft hierdoor het hoofd boven water kunnen houden. En belangrijk, velen zeggen dat ze er per saldo niet slechter door zijn geworden. Misschien was het wel nodig dat binnen de organisatie enige ballast overboord werd gezet. Jaren van bloei en groei hadden veel zaken gemaskeerd. Het zou een wonder zijn als een dergelijk patroon zich niet gaandeweg heeft meester gemaakt van menige overheidsorganisatie. Sterker nog een overheid die in bepaalde opzichten eens stevig op dieet gaat, zal in afgeslankte vorm weleens fitter tevoorschijn kunnen komen en met nieuw elan de toekomst in kunnen stappen.

Gaston Sporre

Voorzitter Kamer van Koophandel Oost Nederland

-------------------------------------------------------------------------------------------

Fier.fm feliciteert…. … de gemeente Peel en Maas, gemeente Nieuwkoop en waterschap Brabantse Delta met hun nominatie voor de Mailprofs Kwaliteitsaward 2012!


Ondernemend Facility Management CONGRES | 2 november 2012

9.30 10.00 10.05 10.10

@ Theater Hanzehof

Coehoornsingel 1 | 7201 AA Zutphen

Onze samenwerkingspartners zijn:

Ontvangst

Welkom

Overhandiging FKG 2012

Openingsrede

Peter den Oudsten | Burgemeester

Gemeente Enschede 10.30 Op dieet…?!

Gaston Sporre | Voorzitter Kamer van

Koophandel Oost Nederland 11.15 Koffiepauze 11.40 De toekomst van de Facility Manager

Johan Stellingwerf | Directeur

Sodexo Altys 12.30 Lunchpauze 13.40 Ontdekkingsreis in ondernemen

Elbert Jan Hesse | Directeur Novon 14.30 Ondernemen? Ik toch niet!

Jordie van Berkel |Oprichter

Forte Solutions 15.15 Afsluiting en borrel 16.00 Einde

Focus! Magazine | Pagina 24 Toen wij vorig jaar op de boot in Deventer het thema van het komend congres aankondigden, konden wij niet vermoeden dat dit thema een ‘hype’ zou worden. In vakbladen, op twitter en tijdens bijeenkomsten wordt veelvuldig stilgestaan bij ondernemerschap. Dit komt mede door de talloze discussies rondom de harde bezuinigingen waarmee bedrijven, de overheid, de zorg en het onderwijs moeten handelen. Zonder uitzondering van ondersteunende diensten. Door de jaren heen zijn er diverse uitdagingen voor de Facility Manager geweest. Van professionalisering, positionering, kwaliteitsdenken, klantsturing tot bezuinigingen. Anno 2012 komen deze thema’s blijkbaar bij elkaar. De recessie vraagt om anders denken en doen van de facilitaire organisatie. Of dit nu resulteert in meer regie, uitbesteden, samenwerken of bewust zelfbeheer is niet opportuun. Van belang is de samenhang der dingen. Integraal benaderen van moeilijke vraagstukken waarbij het ondernemersbelang voorop staat. Dienstverlening aan studenten, patiënten, burgers en andere organisaties, winst voor de aandeelhouders, innovatie voor de markt en verbeteren van de wereld. Laten wij afspreken dat wij op 2 november 2012 in de Hanzehof in Zutphen zo ondernemend zijn, dat wij met de vier fantastische inleiders aan de slag gaan vorm en inhoud te geven aan nog meer ondernemerschap binnen FM. Remko Oosterwijk Partner Fier.fm en dagvoorzitter

Gaston Sporre Op dieet….?!

Nadat het bedrijfsleven na het uitbreken van de crisis inmiddels al een aantal jaren onder het financiële juk is doorgegaan, is nu de overheidssector in de volle breedte aan de beurt.

Vluchten kan niet meer, een nieuw aantredend kabinet zal met bezuinigingen komen die hun weerga niet kennen.

Konden vroeger besparingen middels de kaasschaaf methode worden gerealiseerd , nu zijn deze van de buiten categorie om in sporttermen te spreken. Een afgeslankte overheid lijkt onontkoombaar. Over een groot aantal jaren zullen kabinetten van welke signatuur dan ook forse diëten voorschrijven. Voor U als Facility Manager, inkoper, ICT er, zal dit niet onopgemerkt blijven.

Er ligt een flinke uitdaging. Is dit dramatisch of gloort er hoop aan een nieuwe horizon? Bent u klaar voor het nieuwe ondernemen?

Ondernemen? Ik toch niet! Het jaarlijkse FMN profielonderzoek bestempelt 'ondernemerschap' als competentie voor de toekomst voor een facilitair manager. Op het FMM Innovatieevent behoorde 'Ondernemend FM' tot 1 van de 10 top-ideeën over hoe Facility Management er in 2015 uit moet zien.

Jordie zal haar visie geven hoe Facility Management ondernemender kan worden, ingaan op de manier waarop zij dat persoonlijk vertaald heeft en u uitdagen om na te denken naar wat u er mee zou kunnen in uw eigen werk- omgeving.

Jordie van Berkel


Elbert Jan Hesse

De toekomst van de Facility Manager

Ontdekkingsreis in ondernemen

De toenemende snelheid waarin markten (en dus organisaties) veranderen, vraagt om een enorme flexibiliteit van Facility Managers. Om bij te dragen aan de strategische doelstellingen van de eigen organisatie is kennis van de processen van je organisatie van meer belang dan kennis van facilitaire dienstverlening. De Facility Manager van vandaag is de Demand Manager van morgen. Alleen dan kan de facilitaire organisatie toegevoegde waarde blijven leveren aan de business.

Contracten hebben een beperkte houdbaarheid en vragen veel creativiteit van een Facility Manager of een inkoopmanager. Belangrijk is dat kennis en kunde door zowel de aanbieder als de vrager van diensten worden gedeeld. Maar ondernemen is meer. Elbert Jan Hesse, algemeen directeur van NOVON, een regionaal schoonmaakbedrijf uit Zwolle weet daar alles van.

Meer informatie of meepraten? Email

: [email protected] Twitter : fierfmcongres Facebook : fierfmcongres Johan Website : fierfm.wordpress.com Stellingwerf

Inschrijven? Stuur onderstaande antwoordkaart retour of schrijft u zich digitaal in via www.fier.fm/congres.html voor 26 oktober 2012.

Antwoordkaart Ja, ik neem deel aan het Fier.fm congres op 2 november 2012 en:

  Ik kom alleen   Ik neem een collega mee, namelijk:

Aanhef: De heer / mevrouw

Naam:

Email:   Ik neem nog een collega mee, namelijk:

Aanhef: De heer / mevrouw

Naam:

Email:

Afzender

Organisatie: De heer / mevrouw Aanhef: Naam: Email:

Indien u een betalende* bezoeker bent, wilt u dan hieronder het factuuradres en referentie vermelden:

* Leden van Fier.fm van de diverse benchmarkonderzoeken en netwerkgroepen (Netwerk.fm) hebben gratis toegang voor 2 personen. Voor meer personen rekenen wij 195 euro p.p. Voor andere organisaties rekenen wij 295 euro p.p. excl. BTW.


H E R I N N E RT

U

Z I C H

D E Z E

NO G ?

We geven u een paar hints: de eerste vrijdag van november in 2011 op de boot over de Ijssel in de prachtige omgeving van Deventer. Voelt u de gezellig- en gastvrijheid ook nog? Deze werden mede bepaald door onze toppers van Saxion die fier rondliepen op ons jaarlijks congres. Fier, met trots, oftewel gekenmerkt door de eigenschappen ‘Facilitator’, ‘Initiatiefrijk’, ‘Enthousiast’ en ‘Representatief’.

Ook dit jaar willen wij eerstejaars studenten van de opleiding facility management de kans geven zich te ontwikkelen en te profileren tijdens ons jaarlijks evenement. Saxion zoekt organisaties waarbij studenten tijdens de organisatie van een evenement hun creatieve en managementvaardigheden in de praktijk kunnen brengen. Dit is de aanleiding geweest om de samenwerking te zoeken tussen Fier.fm en Saxion Hospitality Business School.

Saxion heeft de mede organsiatie van ons jaarlijks congres toegevoegd aan hun onderwijsactiviteiten. Het betreft een project voor eerstejaars studenten die in een projectgroep een aantal weken aan de gang zullen gaan met dit onderwerp. Tevens zijn zij als gastvrouw-/ heer op 2 november a.s. aanwezig. Wij kijken uit naar wederom een geslaagde dag met medewerking van fiere studenten!

Ondernemen is voor mij:

Voldoende frankeren a.u.b.

Fier.fm Postbus 424 2400 AK ALPHEN AAN DEN RIJN


Laatste nieuws… Visie op FM vanuit de overheid

In de komende vergaderingen van het Platform Facility Management voor de Overheid (opgericht in 1996) wordt gesproken over een nieuw visiedocument die het Platform in 2013 zal publiceren. Aan de hand van stellingen zal dit forum haar visie geven over recente en toekomstige ontwikkelingen in ons mooie vakgebied. In Focus! magazine zullen wij u op de hoogte houden van de voortgang. De volgende stellingen worden voorgelegd:   Op basis van kwaliteit en betrouwbaarheid van de dienstverlening is inbesteding voordeliger dan uitbesteding.

  In 2020 is FM terug op het niveau van " ondersteuning van de jaren ‘90.

  Het Nieuwe Werken is niet de oplossing " voor de bezuinigingen.

Heeft u zich al aangemeld?*

5 oktober | Effectief communiceren

(communicatiestijlen / Enneagram) @ Amsterdam

11 oktober | Organisatiegericht huisvesten @ Zwolle (nog enkele plaatsen beschikbaar)

24 oktober | Meer met minder: de spanning tussen FM en de organisatie @ Amsterdam

29/30 oktober | Leiderschap voor facility managers @ Nijmegen

16 november | Professionaliteit in facilitaire dienstverlening @ Nijmegen 22 november | Financieel management voor facility managers @ Amsterdam

29 november | Benchmarken van facilitaire kosten en kwaliteit @ Amsterdam *via www.fier.fm

Wist u dat…

… Fier.fm samen met de kwaliteitsgroep Informatiemanagement een bijdrage heeft geleverd aan een artikel over het DIV benchmarkonderzoek in het OD (maandblad vereniging SOD) van juli/ augustus 2012?

… Partner Sheryl Limburg is geïnterviewd voor het magazine van de Vereniging Ondernemers Alphen die in september 2012 uitkomt?

Nieuwe Europese norm wordt in onderzoeksjaar 2014 (over boekjaar 2013) in de benchmarks gehanteerd

Zoals u weet is Remko partner bij Fier.fm maar ook voorzitter van de CEN/TC 348, de Europese Commissie die zich bezig houdt met standaardisatie in FM, waardoor wij uit de eerste hand alle informatie krijgen over de Nederlandse en Europese ontwikkelingen in standaardisatie in FM. Hierdoor kunnen wij veranderingen voor onze benchmarkonderzoeken direct implementeren. Het is een feit dat de huidige NEN normen komen te vervallen. Dit betekent dat op termijn de vragenlijsten, systemen, handboeken en rapportages veranderen. In de (start)bijeenkomsten in het nieuwe jaar zullen wij u informeren over de veranderingen binnen het betreffende onderzoek. Wees u ervan bewust dat vanaf onderzoeksjaar 2014 de nieuwe Europese norm daadwerkelijk gehanteerd wordt (boekjaar 2013).

M a g a z i n e v a n F i e r. f m o v e r f a c i l i t a i r e a c t i v i t e i t e n | j a a r g a n g 1 – n r 2 2 01 2

Special Kengetallen & onderzoeksresultaten

Recommend Documents