MAANDELIJKS (UITGEZONDERD - JANUARI, APRIL, JULI, AUGUSTUS, DECEMBER) AFGIFTEKANTOOR 8500 KORTRIJK 1 - 2° AFD. - P3A9169 - AFZ. - V.U.: EVOLUTION MEDIA GROEP - VLASSTRAAT 17 - 8710 WIELSBEKE - © FOTO: WWW.HALVEMAAN.BE
MEI 2015
I N D U S T R Y
ONAFHANKELIJK MAGAZINE VOOR DE VOEDINGSMIDDELENINDUSTRIE - 15DE JAARGANG NR. 3
special dranken
CREATIEF ZIJN, IS DE BOODSCHAP
dossier logistiek
DELEN, SAMENWERKEN EN AUTOMATISEREN
I
N
D
U
S
T
R
Y
MEI 2015
EEN REALISATIE VAN bvba Evolution Media Group Vlasstraat 17 - 8710 Wielsbeke Tel. 056-60 73 33
VOORWOORD 03
Fier op ons bier!
Fax 056-61 05 83 HOOFDREDACTIE Els Jonckheere tel. 0475-67 94 02
[email protected]
ACTUA 04
Barry Callebaut zoekt inspiratie in brouwerijwereld
REDACTIE Bert Claes Els Jonckheere Stijn Vanbiervliet Mieke Witdouck
BEDRIJF IN DE KIJKER 08
L’Escargotière introduceert de ‘Perles Gris’
FOTOGRAFIE Marc Masschelein
DOSSIER LOGISTIEK
RECLAMEREGIE
12
Supply Chain Management in de toekomst
François Drory, tel. 0477-51 71 01
16
Foutloos, kostenefficiënt, flexibel en duurzaam
ABONNEMENTENSERVICE
20
Logistiek bij AB InBev
Annick Bauwens, tel. 0476-68 36 67
Jaarabonnement: € 53 Buitenland: € 73 Tel. 056-60 73 33 De abonnementen kunnen maandelijks onderschreven worden ING 385-0451160-76 VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Mieke Witdouck Vlasstraat 17, 8710 Wielsbeke
[email protected] [email protected]
… your partners for the food industry.
SPECIAL DRANKEN 24
De Halve Maan pakt uit met unicum
28
Nickmans diversifieert met perensap
30
Brouwerij Bosteels als referentie
32
Brouwerij De Brabandere neemt het voortouw
VOORWOORD / food INDUSTRY / MEI 2015 / 3
FIER OP ONS BIER! Op 11 juni vorig jaar nam ik de voorzitterssjerp van de federatie Belgische Brouwers over. Onze federatie is de oudste beroepsvereniging in België en groepeert bijna alle brouwerijen van het land. Haar doelstelling bestaat uit het informeren, ondersteunen en adviseren van de in België gevestigde brouwerijen in sectorgerelateerde dossiers. Dit door tijdig de juiste informatie aan leden of betrokken overheidsinstanties te bezorgen, zodat er op een efficiente manier kan worden geanticipeerd op problemen, gebeurtenissen en uitdagingen. De federatie is actief op zowel nationaal als internationaal niveau, alsook op professioneel en interprofessioneel vlak.
Voorwoord JEAN-LOUIS VAN DE PERRE, VOORZITTER BELGISCHE BROUWERS
SOCIALE VERANTWOORDELIJKHEID Reeds enkele jaren lopen er vanuit de federatie initiatieven op het vlak van sociale verantwoordelijkheid. Want de biersector draagt een belangrijke maatschappelijke rol als uitdrager van een verantwoorde, gematigde alcoholconsumptie. In 1992 richtte de federatie de Arnoldusgroep op om verantwoord bierverbruik te stimuleren. Dit leidde tot een ethische code voor bierreclame waarvan de beroemde slagzin ‘Bier met liefde gebrouwen, drink je met verstand’ het resultaat is. In samenwerking met de overheid werd deze code in 2005 in een ‘Convenant’ omgezet. Dit bepaalt dat reclame voor alcohol de consument op geen enkele manier mag misleiden, of het nu verbruik, gezondheid, sport of alcoholgehalte betreft. Speciale aandacht wordt in dat opzicht besteed aan het vermijden van boodschappen naar jongeren toe. Sinds 1995 is de federatie, als medeoprichter, partner van de BOB-campagne, geleid door het BIVV. En met de sensibiliseringscampagne ‘Respect 16’ helpen we de uitbater of winkelier om met een knipoog en zonder het kijvende vingertje geen bier aan min 16-jarigen te schenken of te verkopen. OPROEP AAN DE BELGISCHE BEVOLKING: WEES ‘FIER OP ONS BIER!’ Maar we leveren ook inspanningen die voor de brouwerijsector een ‘level playing field’ moeten scheppen. Ze moeten ervoor zorgen dat we zowel in binnen- als buitenland kunnen opereren en een duurzame groei genereren. Daarvoor lanceerden we onze campagne ‘Fier op ons Bier’. België is hét bierland bij uitstek: het telt vandaag 150 brouwerijen, van familiale en kleine, over middelgrote spelers, tot grote brouwers. De sector is goed voor een jaarlijkse investering van 150 miljoen en heeft een tewerkstelling van 45.000 mensen. We hebben meer dan 1.000 verschillende bieren, met de meest contrasterende smaken. Elk Belgisch bier heeft een eigen verhaal dat deel van ons erfgoed uitmaakt. En we zijn het enige land ter wereld waar er volgens vier verschillende gistingswijzen wordt gebrouwen: hoge, lage, spontane en gemengde gisting. Internationaal worden onze bieren geprezen, hun populariteit gaat in stijgende lijn en Belgisch bier verovert vandaag zowat alle uithoeken van de wereld. Kortom, er is heel wat om trots op te zijn. Maar zoals het een nuchtere Belg betaamt, zijn we dat soms te weinig. Daarom roepen de brouwers alle Belgen op om fier op Belgisch bier te zijn en hun appreciatie te tonen. Onder de noemer ‘Fier op ons bier’ worden er heel wat gezamenlijke initiatieven genomen om de Belg aan te sporen wat meer chauvinist te zijn over een van de topproducten die België internationaal op de kaart zet. Zo kan elke Belg zijn trots tonen op facebook.com/fieroponsbier door het maken van foto’s, filmpjes of simpelweg door een bericht te delen over hoe fantastisch je Belgisch bier vindt. Op www.fieroponsbier.be kan je allerlei info terugvinden over die rijke biercultuur, en dit in verschillende thema’s: actua, lifestyle, events, culinair, vakmanschap en bier & gezondheid. Word dus vandaag nog fier op ons bier!
4 / MEI 2015 / food INDUSTRY / ACTUA
TEKST ELS JONCKHEERE - FOTO’S BARRY CALLEBAUT
BARRY CALLEBAUT ZOEKT INSPIRATIE IN BROUWERIJWERELD Nieuw fermentatieproces zorgt voor unieke smaak
Barry Callebaut verbaasde onlangs vriend en vijand met een chocoladeconcept dat compleet uniek is. Samen met Prof. Kevin Verstrepen van het VIB en met de financiële steun van het IWT-Vlaanderen, ontwikkelde de chocoladefabrikant immers een fermentatieproces dat resulteert in hoogkwalitatieve cacao met een intense fruitigheid. Het geheime wapen? Een kruising van gisten die ook in de brouwerijwereld worden gebruikt. Of hoe de twee meest gereputeerde Belgische levensmiddelen elkaar hebben geholpen een revolutie in de chocoladewereld te creëren... De cacaovruchten groeien op
een compleet natuurlijk proces is, gingen we ervan uit dat
de stam van de cacaoboom
er nog andere bijsturingen mogelijk waren. Daarom zijn we
(die tot drie meter hoog
al in 2004 gestart met onderzoek naar welke micro-orga-
wordt) en hebben een diame-
nismen een rol in deze fermentatie spelen. Dit leidde tot de
ter van gemiddeld 25 cm. Ze
ontwikkeling van drie producten: de Inaya, Alunga en Ocoa
worden handmatig twee keer
chocolades. Die werden vorig jaar gelanceerd en waren onze
per jaar (oktober-januari en
meest succesvolle nieuwigheid van 2014.”
mei-juni) geoogst en vervolgens met de hand geopend. Cacao wordt gemaakt van de zaden die zich in de cacaovrucht
VERMOEDENS MET PERSPECTIEVEN
bevinden en omgeven zijn door een slijmerige, witte pulp die
Tijdens dit eerste onderzoek had Barry Callebaut sterke ver-
extreem zoet is. Dr. Ir. Gino Vrancken, Global R&D Program
moedens gekregen dat het belangrijkste micro-organisme de
Manager van Barry Callebaut: “Weinig mensen weten dat
Saccharomyces cerevisae was: een gist die suiker in alcohol
deze zaden op zich weinig tot geen smaak hebben. Je kan er
omzet en dus ook in de productie van bier en wijn een belang-
iets mee maken dat op chocolade zal lijken, maar totaal niet
rijke rol speelt. Dr. Ir. Gino Vrancken: “Als onze vermoedens
als chocolade zal smaken. De smaakprecursoren ontwikkelen
zouden kloppen, openden zich perspectieven om dezelfde
zich immers tijdens het fermentatieproces. In concreto zullen
technieken toe te passen als in de brouwerijwereld: giststam-
micro-organismen uit de lucht het witte vruchtvlees omzet-
men kruisen en het nageslacht selecteren om een optimale
ten in alcohol en azijnzuur, een soort van ‘cacaovinaigrette’
gist voor cacaofermentaties te bekomen. Op die manier kan
die de boon dan binnendringt en in de juiste omstandigheden
je dan ook de smaakontwikkeling in de cacaoboon tijdens
voor het ontstaan van de typische cacaosmaak zal zorgen.”
de fermentatie optimaliseren. In tegenstelling tot de meeste micro-organismen die zich door middel van ‘splitsing’ voort-
‘FERMENTATIE 1.0’
planten, kan deze gist zich seksueel voortplanten. Met ande-
Natuurlijk is de smaak ook afhankelijk van de streek en de
re woorden: het gaat geenszins om genetische manipulatie,
NOLPDWRJUD¿VFKH RPVWDQGLJKHGHQ QDDU DQDORJLH PHW GUXL-
maar wel over het samenbrengen van verschillende stammen
ven die voor wijn worden geteeld). Afhankelijk van de loca-
om ze ‘kindjes’ te laten maken die de optimale eigenschappen
tie zijn de cacaovruchten trouwens totaal verschillend qua
van beide ‘ouders’ hebben. In concreto kan je dan bijvoor-
grootte, uitzicht en kleur. Maar de allerbelangrijkste factoren
beeld gisten die tijdens het fermentatieproces goed groeien,
die de smaak beïnvloeden, zijn de bacteriën in de lucht en
maar toch weinig smaak geven, combineren met types die
de manier waarop het fermentatieproces wordt gerealiseerd.
zich tijdens de fermentatie minder goed manifesteren maar
Dr. Ir. Gino Vrancken: “Bij de meeste cacaoboeren worden
wel een goede smaak geven.”
de zaden gedurende meerdere dagen in open lucht op een bed van bananenbladeren gefermenteerd. Om een optimale
HULP UIT BROUWERSLANDSCHAP
kwaliteit te verkrijgen, moet dit op de meest optimale manier
Barry Callebaut klopte aan bij één van de wereldexperts op
gebeuren. Vandaar dat wij onze cacaoboeren al sinds 2008
dit terrein, Prof. Kevin Verstrepen van het VIB laboratorium
de benodigde opleidingen geven. Maar omdat de fermentatie
voor systeembiologie en het laboratorium voor genetica en
ACTUA / food INDUSTRY / MEI 2015 /
5
genomica, gesitueerd aan de KULeuven. Hij stuurde in 2011 een team studenten naar Ghana om de gistingsmicro-organismen te onderzoeken. En hieruit bleek dat Saccharomyces cerevisae inderdaad het primaire micro-organisme in het fermentatieproces van cacao was. Dr. Ir. Gino Vrancken: “Dit was een ongelofelijke meevaller. Niet alleen is er in België heel veel kennis over dit micro-organisme voorhanden. Ook kon Prof. Verstrepen zijn expertise uit de brouwerijwereld op de cacaobonen toepassen. Een
Cacaovruchten variëren in kleur en grootte
ander pluspunt was dat de Saccharomyces cerevisae omwille van zijn eeuwenlange ge-
Hiermee ontketenen we een revolutie in
bruik in de bier- en wijnproductie volledig
de sector, want niemand anders ter wereld
als ‘foodgrade’ is erkend.” Vandaar dat het
biedt momenteel zo’n concept aan.”
team van Prof. Verstrepen meteen ging kij-
Dr. Ir. Gino Vrancken
en authentieke cacaosmaak. En nu we bij-
ken in haar uitgebreide collectie van soort-
UNICUM OP ALLE VLAKKEN
komend ook nog de gewenste fruitigheid
gelijke gisten die in bieren, wijnen en cham-
Niet alleen is Barry Callebaut de eerste ter
kunnen aanbieden, is dit een extreem in-
pagnes worden toegepast. Prof. Verstrepen:
wereld die het geheim van de fermentatie
teressant concept voor die producenten
“Vervolgens werden honderden gistings-
heeft ontrafeld en gisten op een succesvolle
die hun klanten een ultieme chocolade-
bacteriën met elkaar gekruist en werden
manier heeft gecombineerd. Ook het feit
ervaring willen aanbieden...” ]]
de nakomelingen geanalyseerd. Uiteinde-
dat ze erin slagen om de ‘op maat gemaakte
lijk werden vijftien ‘hybrides’ weerhouden.
fermentatie’ effectief toe te passen, is een
Deze werden in 2013 in Maleisië in echte
unicum. Dr. Ir. Gino Vrancken: “We heb-
cacaofermentaties uitgetest. Daaruit bleek
ben beslist om het project voornamelijk in
dat we twee vliegen in één klap sloegen:
Ivoorkust uit te rollen omdat daar de mees-
de kwaliteit van de bekomen cacao lag veel
te van onze cacaoboeren zijn gevestigd.
hoger dan bij een gewone fermentatie én de
Het vergt wel een gigantische organisatie,
bekomen zuurtegraad was extreem laag,
want de telers moeten telkens de juiste
waardoor een fruitige smaak ontstond zo-
gisten gebruiken. Maar precies omdat we
DOVLQGH]HOG]DPHµ¿QHÀDYRXUHGFDFDR¶XLW
in deze regio een sterke verankering heb-
Ecuador en Java.”
ben en de plantages ter plaatse begeleiden, is het praktisch haalbaar om dit project te
‘FERMENTATIE 2.0’ ALS PLATFORM
implementeren. Sowieso is het niet de be-
In tegenstelling tot de vorige serie choco-
grote schaal te produceren. De chocolade
lades die via het ‘fermentatie 1.0’-proces
die we ervan maken, blijft een exclusief
worden gemaakt, zal Barry Callebaut de
product, bestemd voor topchefs, patissiers
cacao die met gekruiste gisten ontstaat niet
en chocolatiers. De hoeveelheid cacao die
onmiddellijk als ‘brand’ aanbieden. Dr. Ir.
via deze fermentatie zal worden geprodu-
Gino Vrancken: “Met de ‘fermentatie 2.0’
ceerd, is dus klein bier in vergelijking met
hebben we de mogelijkheden om precies
de ongeveer één miljoen ton cacao die Bar-
die fruitigheid te ontwikkelen die de klant
ry Callebaut wereldwijd per jaar aankoopt.
wenst. Vandaar dat we een soort van plat-
Niettemin gaan we ervan uit dat de ‘fer-
form zullen creëren waarbij de afnemer
mentatie 2.0’-chocolade één van onze pa-
kan aangeven welke smaak hij zou willen,
radepaardjes zal worden. Want de reacties
waarna wij vervolgens de geschikte gisten
zijn uitermate positief. De ‘fermentatie
selecteren en onze cacaotelers een op maat
1.0’-producten scoorden al heel erg goed
gemaakte fermentatie laten uitvoeren.
omwille van de extreem pure, natuurlijk
doeling om de ‘fermentatie 2.0’-cacao op
at yourrrr servic service cce e Bekijk nu hoe we u van dienst kunnen zijn op www.barias.be
BARIAS Roeselare - België TEL +32 51 243 242
6 / MEI 2015 / food INDUSTRY / SMART FOOD FACTORY
TEKST CSB-SYSTEM AG - FOTO’S CSB-SYSTEM AG
OP NAAR DE TOEKOMST MET 'SLIMME' OPLOSSINGEN Voor de één een visie, voor de ander een revolutie, voor sommigen realiteit: Industrie 4.0 is een van de centrale thema‘s binnen de procesindustrie. CSB-System neemt haar gebruikers bij de hand op weg naar een Smart Food Factory.
Van buitenaf ziet de fabriek van de toekomst er net zo uit als
Geautomatiseerde
orderverwerkingssystemen,
volledige
de fabriek van vandaag. Het verschil zit'm echter in de pro-
traceability van charges of de inzet van robots zijn slechts
cessen en de wijze waarop wordt gecommuniceerd. Op prak-
enkele voorbeelden van de innovatiekracht van de branche.
tisch alle gebieden moeten intelligente productiesystemen
In de toekomst wordt nog een extra tandje bijgezet. Taken
worden ontwikkeld, waarin machines, systeemonderdelen
die momenteel nog centraal worden verwerkt, worden dan
en producten zichzelf organiseren, aansturen en controle-
door de sensoren, machines en grondstoffen zelf overgeno-
ren. Het beeld dat wetenschappers en bedrijven schetsen
men. Het doel is een intelligente fabriek, die haar complexe
van de levensmiddelenfabriek van de toekomst klinkt mis-
processen perfect beheerst, resistent is tegen uitvaltijden
VFKLHQDOV¿FWLHDXWRQRPHVKXWWOHVYUDJHQUHFKWVWUHHNVDDQ
HQVWHHGVÀH[LEHORSZLM]LJLQJHQLQKHWSURGXFWLHSURFHVNDQ
silo‘s of er nog grondstoffen beschikbaar zijn. Als de voor-
UHDJHUHQ 'H QDJHVWUHHIGH ÀH[LELOLWHLW JDDW ]HOIV ]R YHU GDW
raad bijna op is, bestellen ze automatisch nieuwe voorraad
wijzigingswensen van klanten zelfs na productiestart nog
via het goederenbeheersysteem. Welkom in het tijdperk van
mogelijk zijn. Producenten zijn zo in staat de uitdagingen
Industrie 4.0, welkom in de Smart Food Factory.
die de wereldwijde concurrentie, de wisselende marktomstandigheden en de groeiende vraag met zich meebrengen,
ALLES DRAAIT OM WAARDEVERMEERDERING
beter het hoofd te bieden. Het verwachte concurrentievoor-
De digitalisering heeft in het voorbije decennium reeds
technologieondersteunde versnelling van de supply chains,
voor een ommekeer in de levensmiddelenindustrie gezorgd.
die bovendien steeds complexer worden. Alle zakenpart-
deel, bijvoorbeeld door kortere levertijden, zal leiden tot een
SMART FOOD FACTORY / food INDUSTRY / MEI 2015 /
7
ners, leveranciers en klanten moeten in
WXVVHQVKRSÀRRUHQWRSÀRRULVHYHQHHQV
van machines tot een minimum worden ge-
de nabije toekomst volledig in de digitale
geen nieuwe ontwikkeling. Hetzelfde geldt
reduceerd, blijft de Overall Equipment Ef-
waardeketen zijn geïntegreerd. Daarnaast
voor de communicatie tussen machines,
fectiveness (OEE) op een constant hoog ni-
communiceren machines en grondstoffen
bijvoorbeeld de uitwisseling van gegevens
veau. Een beslissend aandeel daarin heeft
in de Smart Food Factory zo vanzelfspre-
over het energieverbruik of de machineper-
het proactieve onderhoudsmanagement,
kend met elkaar als in een sociaal netwerk.
formance. "De intelligente fabriek ontstaat
dat zorgtdraagt voor het tijdige onderhoud
niet overnacht, maar is een evolutie die
van machines en installaties. Via bijvoor-
Omdat door de zelfstandige aansturing van
zich voltrekt in vele kleine deelstappen,"
beeld mobiele eindapparaten worden de
de productie geen uitval- en stilstandtijden
aldus Schimitzek. "Veel klanten van CSB
technici over onderhoudswerkzaamheden
meer voorkomen en de machines altijd op-
zitten al midden in deze evolutie en maken
geïnformeerd. Daarnaast zijn fabrikant-
timaal worden benut, daalt bovendien het
hiertoe gebruik van onze oplossingen."
VSHFL¿HNH RQGHUGHOHQGDWDEDVHV HQ RQGHUhoudsplannen rechtstreeks in het onder-
energieverbruik. Daarnaast is er sprake
LVQLHWDOOHHQLQ¿QDQFLHHORS]LFKWHHQYRRU-
OPTIMALE BENUTTING VAN PRODUCTIE- EN VERPAKKINGSLIJNEN
deel, maar ook met het oog op de steeds
Nemen we als voorbeeld de regelmodule
schaarser wordende grondstoffen. Bij In-
CSB linecontrol. Bij een toenemende au-
dustrie 4.0 draait het dus voornamelijk om
tomatiseringsgraad groeit ook de behoefte
OPTIMALE OPBRENGST DOOR EEN GEAUTOMATISEERDE BEOORDELING VAN GRONDSTOFFEN
ppQ GLQJ ZDDUGHYHUPHHUGHULQJ $OV KHW
aan controle. Knelpunten, stilstandtijden,
Een concreet economisch potentieel bie-
scenario van een geïntegreerde productie
slechte machineperformance en onvol-
den ook de beeldverwerkingstechnologie-
ooit werkelijkheid wordt, stijgt de produc-
doende capaciteiten moeten tijdig worden
en van CSB-System, die bijvoorbeeld wor-
tiviteit van bedrijven tot wel 30 procent,
herkend. Als daarbovenop nog de dynami-
den toegepast door de Franse agrarische
aldus de Duitse Academie van Technische
VFKHYUDDJHHQVWHHGVÀH[LEHOHUHLQULFKWLQJ
producentenorganisatie Uniporc Ouest.
Wetenschappen 'acatech'. Een sleutelrol is
van de productie vereist, worden de wer-
In hun slachthuizen worden de slachtvar-
daarbij weggelegd voor de informatietech-
kelijke gegevens uit productie en logistiek
kens direct in de slachtlijn met behulp van
nologie, want zonder haar is een verdere
tot kritische succesfactoren. "De gegevens
de CSB-Image-Meater op handelsklasse
productiviteitsverbetering niet mogelijk.
moeten op dat moment beschikbaar zijn
en dus op kwaliteit gesorteerd – volledig
Juist bij de complexe processen in de le-
dat ze nodig zijn. Ze vormen de beslis-
automatisch en zonder menselijke tus-
vensmiddelenbranche is het beste resultaat
singsgrondslag voor het management en
senkomst. Vervolgens worden de facturen
te behalen met een geïntegreerde planning,
de productieleiding. Om met deze informa-
JHJHQHUHHUGRSEDVLVYDQGHFODVVL¿FDWLHUH-
waarbij de ERP-wereld als het ware met de
tie waardevermeerdering te realiseren, is
sultaten. Met meer dan 20 miljoen gewo-
technische productiewereld vergroeit.
integratie van groot belang. De informatie
JHQHQJHFODVVL¿FHHUGHYDUNHQVSHUMDDULV
die op machines wordt weergegeven is op
Uniporc verantwoordelijk voor meer dan
EEN REVOLUTIE OP HET GEBIED VAN PRODUCTIE?
zichzelf maar beperkt bruikbaar - de gege-
80 procent van de Franse slachtvarkens-
vens dragen pas bij aan een betere proces-
productie en voor ca. 7 procent van de pro-
"Inhoudelijk betekenen de nieuwe moge-
bewaking als ze ook in het ERP-systeem ter
ductie binnen de EU.
lijkheden van de Smart Food Factory een
beschikking staan. Pas dan kan de infor-
omslag. Veel van de basistechnologieën
matie ook voor verschillende doeleinden
Ook EDEKA Südwest Fleisch GmbH te
zijn echter nu al beschikbaar," aldus Dr.
worden gebruikt," aldus Hermann Schalk,
Rheinstetten maakt gebruik van de CSB-
Peter Schimitzek, bestuursvoorzitter van
Hoofd Sales van CSB. "Met behulp van CSB
Image-Meater. Het bedrijf gebruikt de
CSB-System AG.
linecontrol is dat zonder meer mogelijk."
technologie om de aangeleverde varkens-
Enkele ideeën die door Industrie 4.0 wor-
De applicatie beschikt over alle informatie
treren en te beoordelen. Een automatische
den geclaimd, zijn reeds dagelijkse praktijk
wat betreft de actuele capaciteit en de pres-
meting bepaalt of het een linker of rechter
in de levensmiddelenverwerkende indus-
taties van zowel de afzonderlijke machines
helft betreft en zorgt voor de juiste bevoor-
trie. Machine- en bedrijfsgegevens wor-
als de complete productie- of verpakkings-
rading van de magazijnen en uitsnijrobots.
den bijvoorbeeld al online geregistreerd,
lijn – dit alles in realtime. Knelpunten en
'HFODVVL¿FDWLHIXQFWLHYDQGH,PDJH0HD-
rechtstreeks in het proces. De koppeling
storingen worden duidelijk gevisualiseerd
WHU ]RUJW YRRU HHQ HI¿FLsQWHU JHEUXLN YDQ
van Manufacturing Execution-systemen
en kunnen daardoor sneller worden ver-
grondstoffen. De sterke concurrentie in de
met ERP-systemen, oftewel de integratie
holpen. Omdat de stilstand- en uitvaltijden
levensmiddelenindustrie maakt een intel-
van een reductie in materiaalverbruik, omdat de hoeveelheid uitschot afneemt - dat
houdsmanagement geïntegreerd.
helften bij de goederenontvangst te regis-
8 / MEI 2015 / food INDUSTRY / SMART FOOD FACTORY
ligente verwerking van de vaak schaarse en dure grondstoffen des te noodzakelijker. Dat wordt eens te meer benadrukt door het grote aandeel grondstofkosten in de totale kosten per product. Alleen EHGULMYHQGLHRSHI¿FLsQWHZLM]HRPJDDQPHWKXQJURQGVWRIIHQHQ materialen, blijven in de internationale concurrentiestrijd overeind en hebben op de lange termijn een kans op de markt. Een ander voorbeeld van de nieuwe mogelijkheden van moderne EHHOGYHUZHUNLQJLVGH&6%(\HGHQWL¿HU'H]HZRUGWJHEUXLNWYRRU HHQ YROOHGLJ JHDXWRPDWLVHHUGH LGHQWL¿FDWLH VRUWHULQJ HQ WRHZLMzing van artikelen met behulp van beeldanalyse en wordt bijvoorbeeld ingezet voor machinale zichtcontroles bij de uitsnij-uitgang of de productie-ingang. In tegenstelling tot menselijke controles, GLH YDDN IRXWHQ EHYDWWHQ JDUDQGHHUW GH &6%(\HGHQWL¿HU HHQ constante en gelijkmatige kwaliteitsmeting. De techniek is daarom ook interessant voor andere branches, bijvoorbeeld voor het sorteren van groente en fruit op basis van verschillende kwaliteitsniveaus.
CLOUD ALS DRIJVENDE TECHNOLOGIE "Een belangrijke pijler van Industrie 4.0 is de cloud. Cloudtechnologie zal uitgroeien tot een van de drijvende krachten," aldus Sarah Vanessa Kröner, lid van de Raad van Bestuur van CSB. Met cloudoplossingen kunnen verschillende locaties wereldwijd zodanig met elkaar worden verbonden dat de productie optimaal kan worden ingericht en aangestuurd. Bedrijven kunnen zo knelpunten voorNRPHQ HQ QRJ ÀH[LEHOHU RS HHQ ZLVVHOHQGH YUDDJ LQVSHOHQ ,V GH vraag naar barbecuevlees vanwege het goede weer in een bepaalde regio bijvoorbeeld groter dan op een andere productielocatie, dan kan de logistieke keten daaraan worden aangepast. "Vanaf het eerste begin bieden wij onze klanten met ons rekencentrum de moge-
dering wordt bereikt. De kosten voor het beheer van een eigen IT-
lijkheid van Cloud Computing," aldus Kröner. Bon Pastaio GmbH
structuur blijven zo tot een minimum beperkt.
is een klant van CSB die daar bijvoorbeeld gebruik van maakt. NZDOLWHLWVPDQDJHPHQW HQ ¿QDQFLHHO PDQDJHPHQW PHW HHQ RSORV-
MEER MARGE OP DE PRODUCTIE VAN PLUIMVEEVLEES
sing uit de cloud. Of neem Kahler Gewürze GmbH, fabrikant van
De grote innovatiekracht die nodig is voor het realiseren van een
NUXLGHQPL[HQXLW%HUOLMQ:LMPDNHQJHEUXLNYDQ&ORXG&RPSX-
Smart Food Factory komt niet alleen voort uit de afzonderlijke vak-
ting van CSB, omdat ons WMS-magazijn zich in een ander gebouw
gebieden en branches, maar ontstaat met name ook op het raakvlak
bevindt. We beschikken alleen over een normale internetverbin-
hiervan. Daar komt de kennis uit de verschillende vakgebieden, zo-
ding naar het magazijn. Met de cloud-toepassing kan onze maga-
als Enterprise Resource Planning, Manufacturing Execution-sys-
zijnleider de ontvangen goederen nu direct in het CSB-System boe-
temen, machine- en installatiebouw en robotica, samen. Een voor-
ken. Ook alle goederenmutaties vanuit het magazijn naar extern
beeld van een interdisciplinaire en internationale samenwerking is
worden in realtime geboekt. Zo bereiken we volledige transparan-
het partnerschap tussen Meyn-Ishida en CSB-System. Samen pre-
tie over ons magazijn," licht bedrijfsleider Florian Doll toe.
senteren de drie branchespecialisten iPoultry, een oplossing die een
De pastafabrikant beheert in twee bedrijven het goederenbeheer,
intelligentere productieplanning, een nauwkeurigere productie en Het nieuwste voorbeeld is Lutz Fleischwaren GmbH, dat recente-
ÀH[LEHOHUHYHUSDNNLQJVHQZHHJSURFHVVHQLQGHSOXLPYHHEUDQFKH
lijk een cloud-oplossing voor 18 bedrijven heeft ingericht. De af-
mogelijk maakt. Met iPoultry wordt de uitsnijopbrengst gemaxima-
zonderlijke bedrijven zijn nu zodanig met elkaar verbonden dat de
liseerd en het uitschot geminimaliseerd. De hoge automatiserings-
productie over meerdere locaties verdeeld optimaal kan worden
graad en de geïntegreerde productielijncontrolling zorgen voor een
georganiseerd en aangestuurd, en een maximale waardevermeer-
EHWHUHEHQXWWLQJYDQGHPDFKLQHVHHQKRJHUHHI¿FLsQWLHHQSURGXF-
SMART FOOD FACTORY / food INDUSTRY / MEI 2015 /
9
sequent en geautomatiseerd mee van de ene naar de andere processtap. "Dat gaat zo ver dat tegenwoordig zelfs consumenten actief onderdeel zijn van de IT-ondersteunde traceability van producten. Wie bijvoorbeeld vleesproducten van de CSB-klanten Wolf en Vion koopt, kan met zijn smartphone snel en eenvoudig over traceability-informatie beschikken," aldus Thomas Kersten, vleesexpert bij CSB. Vergelijkbare voorbeelden zijn ook in andere branches te vinden. Slaproducent eisberg kan met behulp van een mobiele softwareapplicatie van CSB-System zijn producten perfect bewaken van de teelt tot het verpakte product. Op de velden van de ruim 100 sla- en groenteleveranciers uit heel Europa worden reeds controles uitgevoerd. Hiertoe worden laptops met webgebaseerde CSB-applicaties gebruikt. "We kennen de kwaliteit van de grondstoffen al voordat ze per vrachtwagen naar onze verwerkingsbedrijven worden getransporteerd. Zo zijn we niet alleen in staat onze productie HI¿FLsQWHUWHSODQQHQPDDUNXQQHQZHRRNRQ]HOHYHUDQFLHUVEHWHU beoordelen. Bovendien kunnen we op deze wijze vaststellen of de goederen tijdens het transport onderhevig zijn geweest aan veranderingen," aldus Peter Ettrich, Head of IT van de eisberg-groep.
STAP VOOR STAP VAN VISIE NAAR REALITEIT - MAAR WAAR MOET JE BEGINNEN? De zelfstandig functionerende levensmiddelenfabriek is weliswaar nog een visie, veel elementen uit het productiewerk van morgen zijn echter nu al voorhanden in de levensmiddelenindustrie. Nu is het zaak met deze elementen een totaaloplossing te creëren. Maar waar moet je beginnen? Dr. Peter Schimitzek adviseert een stapsgewijze strategie. Levensmiddelenbedrijven moeten allereerst nagaan op welke punten het de moeite waard is processen aan te passen en QLHXZHWHFKQRORJLHsQWHLQWURGXFHUHQ'H]HVWUDWHJLH]DOWRWPHHU tiviteit en lagere kosten. iPoultry biedt een geïntegreerde planning
succes leiden dan zich direct op de Industrie-4.0-sterren te storten.
met nauwkeurige en betrouwbare gegevens uit productie en order-
De introductie van mobiele oplossingen in productie en logistiek
ontvangst. Zo kunnen de inkoop en verkoop nog tijdens de produc-
zou een goed begin kunnen zijn, en de implementatie van produc-
tie actief worden aangestuurd door een consequente afstemming
tiegerichte IT-functies. Daarmee wordt de basis gelegd voor een
tussen de geplaatste orders en de beschikbare grondstoffen. Het
volledige digitale weergave van de afzonderlijke processen, zoals de
YRRUGHHOKHWLVWHDOOHQWLMGHGXLGHOLMNZHONHJURQGVWRIIHQZDQQHHU
registratie van bedrijfsgegevens of traceability," aldus Schimitzek.
en in welke hoeveelheid voor welke klant en voor welke producten moeten worden verwerkt.
Uiteindelijk vormt elke automatisering en de implementatie van een geïntegreerd IT-systeem een belangrijke stap in de richting
VIRTUALISATIE VAN DE SUPPLY CHAIN
van Industrie 4.0. ERP-systemen zoals dat van CSB vormen daar-
Een transparante informatiestroom - van inkoop via productie tot
bij een solide proces- en gegevensbasis, want in essentie draait het
klantenservice - is de wens van elk productiebedrijf. De doelstelling
nog steeds om de juiste omgang met informatie. Met haar schaal-
RP ]R HI¿FLsQW PRJHOLMN HQ RS EDVLV YDQ EHKRHIWH WH SURGXFHUHQ
bare oplossingen op het gebied van automatisering, digitalisering,
waarbij grondstoffen hun materiaalwaarde actief aan de machine
integratie en virtualisatie begeleidt CSB-System haar gebruikers
meedelen en de machine alle grondstoffen winstgevend inzet,
stap voor stap op weg naar een Smart Food Factory.
klinkt als toekomstmuziek. Actuele voorbeelden uit de praktijk laten echter zien dat het vandaag de dag al mogelijk is, producten en hun ontstaan vanaf het veld tot op het bord vooruit te plannen en ook te traceren. Een volledige visualisatie van de waardeketen is mogelijk, want de informatie reist gedurende het proces con-
CSB- System, Office Belgium & Luxembourg Brusselstraat 51 2018 Antwerpen, België Tel.: + 32 32 44 18 31 Fax: + 32 32 48 84 49
[email protected] www.csb.com
10 / MEI 2015 / food INDUSTRY / BEDRIJF IN DE KIJKER
TEKST ELS JONCKHEERE - FOTO’S L’ESCARGOTIÈRE
L’ESCARGOTIÈRE INTRODUCEERT DE ‘PERLES GRIS’ Slakkeneieren als nieuwe delicatesse
Na de Belgische kaviaar kan ons land sinds kort met een andere, maar soortgelijke delicatesse uitpakken: de ‘Perles Gris’. L’Escargotière uit Warnant ontwikkelde samen met drie chef-koks en een restaurantcriticus een procedé waarmee slakkeneieren in een product voor fijnproevers worden omgezet. Hiermee is de slakkenkwekerij een van de vier professionele aanbieders ter wereld, de eerste in België! Toen Eric Frolli in de jaren tachtig landbouwkunde stu-
drie serres van 600 m2 werden gebouwd. Vandaag is de
deerde, waren de ‘escargots’ net Frankrijk aan het verove-
¿UPD XLWJHJURHLG WRW HHQ IDPLOLHEHGULMI ZDDULQ QDDVW (ULF
ren. Omdat hij altijd al een voorliefde voor speciale ‘teelten’
Frolli, ook nog zijn echtgenote, oudste zoon en drie perso-
had gehad en als kind samen met zijn grootvader al slakken
neelsleden werken. In de drukste periode (zomer en decem-
ging zoeken om op te eten, wist hij snel dat hij zijn thesis
ber) wordt het team met studenten en soms ook interimairs
aan deze ‘escargots’ wou wijden. “Ik haalde een zestigtal
aangesterkt. Vandaag kweekt l’Escargotière jaarlijks zo’n
exemplaren uit Frankrijk en begon te experimenteren met
650.000 slakken zelf en ‘importeert’ er nog eens 350.000
zestien soorten voeder, verschillende types aarde, manieren
levend uit Frankrijk. In totaal verwerkt de slakkenkwekerij
om de voortplanting te stimuleren, ...,” vertelt Eric Frolli.
dus om en bij één miljoen slakken, die (direct en via gros-
“Na mijn thesis had ik vijfduizend slakken en moest ik de
sisten) in Namen, Waals-Brabant, Brussel, Henegouwen en
keuze maken: ofwel ze in de natuur vrijlaten, of er iets mee
Oost-Vlaanderen worden verkocht. De afnemers zijn voor-
doen. Toevallig kon ik na mijn militaire dienst het oude sta-
QDPHOLMNUHVWDXUDQWVEXXUWZLQNHOVVODJHUVPDDUGH¿U-
tion in Warnant kopen, een ideale locatie om een kwekerij
ma levert intussen ook direct aan de Carrefours in de regio.
te starten. En dus besloot ik om van slakken mijn beroep te maken.”
KWEKEN EN OOGSTEN De ‘oogst’ van de slakken gebeurt vanaf april tot en met
GESTAGE GROEI
november. In principe zou dit het hele jaar door kunnen,
Aanvankelijk bestond de business van Eric Frolli enkel uit
maar l’Escargotière kiest er bewust voor om de slakken
de verkoop vanuit zijn eigen winkel en de levering aan enkele
van december tot april in winterslaap te laten gaan. Eric
lokale restaurants. Maar door participatie aan veel (lokale)
Frolli: “In die maanden is het te koud en zouden we de ser-
beurzen, slaagde hij erin om geleidelijk aan zijn afzetgebied
UHVPRHWHQYHUZDUPHQ0DDUGDWLV¿QDQFLHHORQKDDOEDDU
uit te breiden. In 2009 was de vraag zelfs dermate gegroeid
Door ze in een winterslaap te brengen, kunnen we ze heel
dat l’Escargotière een nieuw terrein van 3.000 m2 aankocht,
dicht op elkaar in bakken aarde leggen die we dan binnen in
waarop een productiefaciliteit annex winkel van 220 m2 en
het duister stockeren.” Vanaf maart tot eind mei selecteert l’Escargotière ongeveer 12.000 slakken die als ‘moederdieren’ moeten dienen (de grootste exemplaren). Deze worden vervolgens apart gezet om te laten bevruchten. Eric Frolli: “Een slak is geslachtsrijp na vijf à zes maanden, wat trouwens ook de leeftijd is waarop ze kan worden ‘geoogst’, want dan is ze volgroeid. De diertjes hebben een voortplantingscyclus van een jaar en leggen dan 100 à 150 eitjes. Na 10 tot 29 dagen (afhankelijk van de temperatuur) komen daar dan babyslakjes uit die we met speciaal voeder en aangepaste grond gedurende enkele weken opkweken. Vervolgens verhuizen ze naar een andere serre of het open terrein, want
De slakken worden in drie serres en op een terrein van 3.000 m² gekweekt.
tussen 1 mei en 15 oktober laten we de slakken in de open lucht hun ding doen.”
BEDRIJF IN DE KIJKER / food INDUSTRY / MEI 2015 /
11
VERWERKING Het ‘oogsten’ van de slakken gebeurt manueel, net als de verwerking die bestaat uit het ontschillen, wassen en koken in een bouillon van verse groenten. Eric Frolli: “Een deel wordt in deze bouillon verkocht, voornamelijk aan restaurants. De rest wordt klaargemaakt met een speciale saus: bourgogne,
Eric Frolli
bospaddenstoelen, Maredsous-bier, tomaat, ..., of in gastronomische soepen verwerkt.
om de slakkeneieren te commercialiseren.
Ongeveer de helft van de slakken verkopen
Voor het wassen vond het bedrijf snel een
we als verse bereiding en zijn MAP-verpakt,
oplossing: eenvoudigweg in een vergiet on-
de andere helft wordt in bokalen geleverd
der stromend water (weliswaar in stappen,
die we onder lage temperatuur steriliseren.”
telkens met een vergiet met kleinere openingen). Maar qua smaak en ‘bite’ (de slak-
Een deel van de slakken wordt klaargemaakt met een speciale saus en in een MAP-verpakking aangeboden.
OOK EIEREN ZIJN LEKKER
keneieren waren wat hard in de mond) vond
Al in de jaren negentig ontdekten de Fran-
Eric Frolli zijn gading maar niet, waardoor
temperatuur. We doopten de slakkeneieren
sen dat ook de slakkeneieren best wel lek-
het project in de koelkast werd gestopt. “Vo-
de ‘Perles Gris’ omwille van hun lichtgrijze
ker zijn. Eric Frolli: “De analogie met kavi-
rig jaar kreeg ik echter de kans om via het
kleur en de allusie op parelmoer, waarmee
aar ligt voor de hand. Maar de smaak is wel
Economisch Bureau van de Provincie Na-
we het exclusieve karakter van het product
compleet verschillend, want slakkeneieren
men een subsidiedossier voor innovatieve
in de verf willen zetten. Want ondanks het
zijn niet zoutig en hebben eerder een plan-
voedingsmiddelen in te dienen. En mijn
feit dat ik de eitjes aan een eerlijkere prijs
tensmaak. Uit de experimenten van Franse
project werd geselecteerd, waardoor ik een
dan de Fransen aanbied, namelijk 500 à
chefs blijkt dat ze in tal van gerechten voor
subsidie voor R&D kreeg. Het Economisch
600 euro per kilogram, blijft het toch een
een extra culinaire toets kunnen zorgen:
Bureau vertelde me dat chef-kok Ludovic
GXUHGHOLFDWHVVHGLHYRRUGHHFKWH¿MQSURH-
simpelweg op een toastje of een aardap-
Vanackere van l’Atelier de Bossimé en Phi-
ver is bestemd en voornamelijk in de betere
pelplakje, op carpaccio of met ganzenlever,
lippe Limbourg, gastronomisch recensent
restaurants zal worden aangeboden. Maar
of gewoon als lekkere bordversiering. In
voor Gault & Millau, geïnteresseerd waren
we bemerken dat ook winkeliers er interesse
Frankrijk zijn slakkeneieren in elk geval een
om me te helpen bij de ontwikkeling. En
voor hebben. Zo is de kans groot dat onze
bijzondere delicatesse die aan hallucinante
ook mijn klanten Pierre Résimont van het
‘Perles Gris’ in de eindejaarsperiode op ver-
prijzen wordt verkocht: 1.600 euro per ki-
tweesterrenrestaurant l’Eau Vive en Cédric
schillende plaatsen naast de kaviaar zullen
logram is een gangbaar tarief. Dit heeft
Delsaut van Bienvenue Chez Vous wilden
worden aangeboden.”
enerzijds te maken met het feit dat er tot nu
graag hun duit in het zakje doen. Gedurende
toe in de hele wereld maar drie professio-
zes maanden hebben deze mensen mij bijge-
GENOEG CAPACITEIT...
nele aanbieders waren, waardoor de wet van
staan met suggesties over kookmethodes en
Over hoeveel ‘Perles Gris’ l’Escargotière
vraag en aanbod een hele grote rol speelt.
-tijden, recepturen, toevoeging van aroma’s
jaarlijks zal produceren, blijft Eric Frolli
Anderzijds moeten slakkeneieren handma-
en zout, ... Wij voerden telkens testen uit op
enigszins vaag. “Alles zal van de vraag af-
tig worden geselecteerd en gewassen. Dit is
basis van deze richtlijnen, waarna het team
hangen. En dan moet er nog worden bere-
een intensief en tijdrovend proces: zelf ge-
het resultaat grondig analyseerde.”
kend welke hoeveelheden economisch ren-
raak ik amper aan 300 gram per uur!”
dabel zijn. Of meer bepaald: is het haalbaar om hiervoor een extra werkkracht aan te
R&D MET TOPCHEFS
RESULTAAT: EENVOUDIG EN NATUURLIJK
Op zoek naar manieren om zijn business uit
Er werd van alles geprobeerd: toevoeging
teit om jaarlijks zo’n 100 kg eieren te pro-
te breiden, lag het voor de hand dat ook Eric
van verschillende dosissen zout, kruiden,
duceren, aangezien ik momenteel vanaf half
Frolli de weg van slakkeneieren zou inslaan.
witte wijn, variërende kooktijden en -tem-
juni geen bevruchtingen meer laat plaats-
Het produceren kost immers weinig bijko-
peraturen, bereiden onder vacuüm, ... Eric
vinden om een overcapaciteit aan slakken
mende moeite: elke vrouwelijke slak kan
Frolli: “Uiteindelijk hebben we voor een erg
te vermijden. De dieren kunnen echter het
eitjes leggen vooraleer ze voor consumptie
eenvoudig en vrijwel ‘natuurlijk’ product ge-
hele jaar door worden bevrucht, dus heb ik
wordt gebruikt. Vandaar dat l’Escargotière
kozen, zonder aroma’s, met een kleine toe-
in principe een zestal maanden over om ze
al enkele jaren geleden startte met testen
voeging van zout en gepasteuriseerd op lage
uitsluitend eieren te laten produceren...” ]]
werven? Maar theoretisch heb ik de capaci-
12 / MEI 2015 / food INDUSTRY / DOSSIER LOGISTIEK
TEKST ELS JONCKHEERE - FOTO’S TRI-VIZOR
SUPPLY CHAIN MANAGEMENT IN DE TOEKOMST Delen, samenwerken en automatiseren
Gedreven door e-commerce en duurzaamheid ontstaan talrijke nieuwe initiatieven, ook wat betreft de handel in voedingsmiddelen. Op het eerste zicht valt deze trend toe te juichen. Want de levensmiddelenproducenten hebben alleen maar te winnen bij een diversifiëring van de afzetkanalen. Helaas wordt het supply chain management alsmaar complexer naarmate het aantal distributiekanalen toeneemt. Willen de fabrikanten overleven, dan zullen ze op logistiek vlak de sleutelbegrippen ‘delen’, ‘samenwerken’ en ‘automatisering’ moeten integreren. In de jaren zeventig begonnen bedrijven, onder druk van
waarnaar de bedrijven voordien streefden. Ze moesten een
de toenmalige oliecrisis, aandacht aan het kostenplaatje
balans zoeken tussen klantgerichtheid en goedkoop werken.
van logistiek te besteden. Ze reduceerden de voorraden en
Dé sleutel om dit te bereiken, was de introductie van ‘sup-
optimaliseerden zowel de productieprocessen als de trans-
ply chain management’, waarbij het logistieke denken als een
portritten. Bart Vannieuwenhuyse, Research Director van
rode draad doorheen alle departementen van de onderne-
75,9,=25³2PWRWNRVWHQHI¿FLsQWLHWHNRPHQZHUGYRRU-
ming loopt.”
namelijk op het niveau van de onderscheiden entiteiten binnen de onderneming gewerkt. Met andere woorden: er was
ONTKOPPELING IS DE BOODSCHAP
in feite nog geen sprake van ‘supply chain management’,
Deze tweede logistieke ‘golf’ is nog steeds bezig en blijft in
maar wel van optimalisatie op afdeling- of unitniveau. Het
nieuwe, innovatieve concepten resulteren. Bart Vannieuwen-
ging eerder over ‘lean manufacturing & logistics’: processen
KX\VH³(HQORJLVFKHRSORVVLQJRPGHEDODQVWXVVHQÀH[LELOL-
synchroniseren zodat er net genoeg werd geproduceerd voor
teit en kostenbesparing in evenwicht te houden, is ontkoppe-
het volgende proces of om de klant te beleveren, om zo grote
ling. In concreto betekent dit dat je in de supply chain bepaalt
voorraden tussenin te vermijden.”
tot welk punt je heel ‘lean’ kunt werken, om vanaf dan de nadruk op ‘agile’ te leggen. Een mooi voorbeeld hiervan is de
ZOEKEN NAAR BALANS
nieuwe ‘klantenvraag’ om minder verkeer in grote steden te
De daaropvolgende decennia begrepen de meeste onderne-
hebben. Het ‘lean’ gedeelte kan het transport in grote vracht-
mingen dat ze enkel het verschil met de concurrentie konden
wagens of zelfs ecocombi’s en multimodale systemen tot aan
maken door de klant toegevoegde waarde te bieden. Kwali-
de rand van de stad zijn, om dan ‘agile’ de goederen met mi-
WHLW FXVWRPHU VHUYLFH HQ ÀH[LELOLWHLW ZHUGHQ NHUQZRRUGHQ
lieuvriendelijk aangedreven bestelwagens (eventueel op af-
in de hele bedrijfsvoering en hadden ook een groot effect
roep) tot op de bestemming te brengen. En die bestemming
op de logistiek. Bart Vannieuwenhuyse: “Alleen stond dit op
kan de eindklant zijn...”
KHW HHUVWH ]LFKW LQ VFKULO FRQWUDVW PHW GH NRVWHQHI¿FLsQWLH
DUURZAME LOGISTIEK Intussen is er een derde ‘golf’ in het logistieke gebeuren ontstaan waarbij het supply chain management in functie van duurzaamheid wordt georganiseerd. Bart Vannieuwenhuyse: “Al tien jaar geleden werden op dat vlak initiatieven gelanceerd, maar onder invloed van de economische crisis zijn deze veelal in de ijskast geraakt. De laatste maanden zien we echter dat duurzaamheid opnieuw, en meer dan ooit, in de belangstelling staat. Waar voordien het accent voornamelijk op milieu- en klimaatzorg lag, wordt het begrip nu veel ruiPHU RPVFKUHYHQ 9DQGDDU GDW ZLM KHW HHUGHU DOV µIDLU¶ GH¿-
(Bron: TRI-VIZOR, 2014)
QLsUHQ GH ORJLVWLHN LV HYROXHHUW QDDU µIDLUH¶ V\VWHPHQ ZDDU
DOSSIER LOGISTIEK / food INDUSTRY / MEI 2015 /
samenwerken, clusteren, poolen en delen
drie vliegen in één klap slaan. Want het zal
de kernbegrippen zijn.”
NRVWHQHI¿FLsQWHU]LMQRQGHUPHHURPGDWGH
13
loonkosten wegvallen. Ze zullen een hogere
NAAR PHYSICAL INTERNET?
klantentevredenheid krijgen omdat er min-
Deze ‘faire’ systemen vertalen zich onder
lingen sneller en stipter worden geleverd.
meer in platforms waar een aantal dien-
En op het vlak van duurzaamheid winnen
sten worden gecombineerd. Bart Vannieu-
ze omdat bijvoorbeeld onbemande vracht-
wenhuyse: “Het gaat niet meer uitsluitend
wagens die in een soort van ‘treinsysteem’
om gedeelde warehousing, maar ook om
(platooning) over de wegen rijden, veel
gedeelde diensten en equipment. Eigen-
minder verbruiken.”
der fouten worden gemaakt en de bestel-
lijk komt het neer op de orkestratie van tie van de wegen, ook wordt het alsmaar
POSITIEF VOOR CONSUMENT
Bart Vannieuwenhuyse
moeilijker om nog chauffeurs te vinden.
Ook de consument zal bij deze trends win-
In bepaalde gevallen krijgt hij zelfs mede-
En zowat elk bedrijf heeft schaarste aan
nen. Hoewel de kans vrij klein is dat de
zeggenschap over hoe voeding wordt gepro-
ruimte voor zijn logistiek en/of equipment
retail als verkoopkanaal volledig wegvalt,
duceerd. Een voorbeeld in deze richting is
waarvan de capaciteit niet optimaal wordt
zal ze op termijn toch een deel van haar
www.fermet.be waarbij consumenten een
benut. De sleutel is dus samenwerken en
marktaandeel aan e-gerelateerde initiatie-
soort van aandeelhouder bij lokale boeren
delen. Sommigen verwachten trouwens dat
ven moeten afgeven. En iedereen weet dat
worden, hun producten kopen en zelf recht-
deze trend zich zal doorzetten tot een vol-
e-commerce veelal lagere prijzen impli-
streeks over de prijs onderhandelen.”
ledig geautomatiseerde omgeving waarbij
ceert, gewoonweg omdat de leveranciers
alle componenten met elkaar communice-
niet moeten investeren in winkelruimte of
WEES VOORBEREID!
ren en ladingen zonder menselijke tussen-
tussenschakels als de retail. Met andere
Het hoeft echter niet altijd zover te gaan.
komst worden samengesteld, gebundeld en
woorden: de consument zal aan lagere prij-
Vandaag schieten de meest diverse e-initia-
naar de klanten gebracht. Deze trend wordt
zen kunnen kopen. Bart Vannieuwenhuyse:
tieven als paddenstoelen uit de grond. Veel
met ‘The Physical Internet’ aangeduid.
“Hij zal echter nog van andere voordelen
retailers bestellen intussen aan huis of heb-
Het zouden automatisch geleide wagentjes
kunnen genieten. Hij zal meer grip krijgen
ben een afhaalpunt. Er is www.hellofresh.
(AGV’s) zijn die autonoom en onbemand
RSZDWKLMNRRSW6SHFL¿HNYRRUOHYHQVPLG-
beGDWLQJUHGLsQWHQYRRUFRPSOHWHPDDOWLM-
zelf hun weg zoeken in een publieke omge-
delen zal de consument meer informatie
den thuis levert, www.deeleenkoe.be en
ving. Met deze oplossingen zullen bedrijven
bekomen over wat de producten bevatten.
www.deeleenvarken.be zorgen voor recht-
schaarsheid. Niet alleen is er de conges-
14 / MEI 2015 / food INDUSTRY / DOSSIER LOGISTIEK
streekse levering van vlees, ... Bart Vannieu-
ken. Want anders wordt het allemaal eco-
wenhuyse: “Wanneer dergelijke initiatieven
nomisch onhaalbaar en wordt het doel van
echt populair worden, zal dat in eerste in-
duurzaamheid voorbij geschoten. Het heeft
stantie de congestie op de wegen niet ten
immers weinig zin om lokale producten te
goede komen. De huidige consument wil
kopen als de logistieke afhandeling voor
immers niet speciaal thuisblijven om de
meer congestie van de wegen en vervuiling
pakketten te ontvangen: hij wil een dag en
van de lucht zorgt. In elk geval staat het
uur afspreken die hem het best uitkomen.
als een paal boven water dat de voedings-
Een speler zoals Bpost zet diensten op om
producenten op het vlak van supply chain
deze behoefte in te vullen. Bovendien ver-
management grote uitdagingen te wachten
wacht de consument dat dit gratis of aan een
staan. Als ze gewoon afwachten hoe alles
erg lage kost gebeurt, want helaas hebben
zal evolueren, is de kans groot dat ze bin-
veel e-shops dit in het verleden als verkoop-
nen enkele jaren serieuze klappen krijgen.
argument gebruikt, waardoor het nu als
Wees proactief, kijk naar mogelijkheden
een evidentie wordt beschouwd. Een ander
tot samenwerking, neem initiatief of spreek
breidingen van het concept om samen op de
probleem is dat voedingsproducenten deze
met een logistieke orkestrator. Probeer nu
trend van e-commerce in te spelen. Hoewel
trein niet mogen missen en dus zelf creatief
al bundeling uit, bijvoorbeeld voor het da-
deze manier van verkopen een trage start
moeten zijn met initiatieven en methodes
gelijkse transport naar een retailer. Op die
heeft genomen, komt die nu als een lawine
voor particuliere belevering. Ook hier weer
manier kan je de formule leren kennen en
op de levensmiddelenindustrie af. Je kan
luidt het antwoord: delen en samenwer-
met je concullega’s brainstormen over uit-
dus maar beter voorbereid zijn!” ]]
De retail zal op termijn een deel van haar marktaandeel aan e-gerelateerde initiatieven moeten afgeven.
TWEE CONCURRENTEN WERKEN LOGISTIEK SAMEN Samenwerken is niet alleen voor kleine
de antitrustwetgeving. Aangezien Nestlé
bedrijven interessant. Dat bewijzen Nestlé
en PepsiCo concurrenten zijn, is het van
en PepsiCo, die in hun streven naar kos-
cruciaal belang om deze regelgeving na te
WHQHI¿FLsQWLH HQ GXXU]DDPKHLG ]HOIV EH-
leven. Zo mogen beide bedrijven geen ge-
reid waren over de concurrentiegrenzen
detailleerde informatie over kosten of le-
heen te kijken. In het tweede kwartaal
veringen uitwisselen. Dit probleem wordt
van 2012 zijn ze immers gestart met de
opgelost door deze gegevens uitsluitend
bundeling van de opslag, co-packing en
aan BABM en TRI-VIZOR mee te delen. In
uitgaande distributie van verse en ge-
zijn opslagmagazijn met gekoelde tempe-
koelde producten voor de retailklanten in
ratuur in Saintes (bij Brussel) behandelt
Geheugen ≥ 15.000 metingen
%HOJLs HQ /X[HPEXUJ =H NR]HQ 67() DOV
67() PRPHQWHHO 6.8¶V VWRFN NHH-
60 maanden cloud opslag
gezamenlijke leverancier van logistieke
ping units) en een gecombineerd volume
1 batterij: levensduur 10 jaar
GLHQVWHQ %$%0 GH %HOJR/X[HPEXUJVH
van 21.000 ton voor het samenwerkings-
Robuust en waterdicht
Vereniging van Merkartikelfabrikanten)
verband Nestlé-Pepsico. De producten
Op ware grootte afgebeeld
als ‘legal trustee’ en TRI-VIZOR als ‘or-
worden geleverd aan 112 klanten, van
kestrator’. Het proactief consolideren, te-
ZLHHHQ]HOIGHDÀHYHULQJVDGUHVGHOHQ
gen elkaar afwegen en synchroniseren van
(maar wel goed zijn voor ruim 90% van het
de aparte ladingen van Nestlé en PepsiCo
geleverde totaalvolume). In een volgende
WRWµ)XOO7UXFN/RDGV¶OHLGWWRWHHQDDQ]LHQ-
fase zal dit project worden omgevormd tot
lijke kostenbesparing en een grote daling
een ‘open access cluster’ voor de opslag en
van de CO2-uitstoot. De samenwerking
distributie van verse en gekoelde produc-
TempCube Plug-and-play datalogger registreert online temperatuur en luchtvochtigheid.
053 80 97 54 gullimex.be
heeft trouwens eveneens positieve gevol-
ten. Daartoe zullen complementaire verla-
gen voor de retailklanten: de totale logis-
ders worden uitgenodigd om in het samen-
tieke kostprijs daalt en het niveau van de
werkingsverband te stappen. Vervolgens is
dienstverlening is gestegen. Eén van de
het de bedoeling om een sneeuwbaleffect
belangrijkste uitdagingen van deze hori-
WHFUHsUHQGRRUQLHXZHYHUODGHUVHQH[WUD
zontale samenwerking lag op het vlak van
volumes aan te trekken.
HOOGRENDEMENT REEPJESSSNIJMACHINES
BROCHETTEMACHINE
BLOKJESSNIJMACHINES MET GROTE CAPACITEIT KAN OOK GELEVERD WORDEN MET LADER EN WEEGHAKEN Vlaanderen : !$3 -!4 s '3- Wallonië : 4 s &