Sociaal Fonds voor de Vlaamse opvoedings- en huisvestingsinrichtingen
Voorstellingsbrochure
Inhoudstafel
Even voorstellen ………………………………………………………………………… 3 Over ICOBA ………………………………………………………………………………. 4 Visie en missie …………………………………………………………………………… 5 Wie is ICOBA? …………………………………………………………………………… 6 Wat doet ICOBA? ………………………………………………………………………... 7 Wie kan een beroep doen op ICOBA? ………………………………………………. 8 Met welke waarden en attituden gaat ICOBA te werk? …………………………… 9
Even voorstellen Het Sociaal Fonds voor de Vlaamse Opvoedings- en Huisvestingsinrichtingen, afgekort (VOHI) is een vormingsfonds. Werkgevers- en werknemersorganisaties beheren er sinds 1989 gezamenlijk financiële middelen om voor de sector initiatieven te nemen inzake vorming en werkgelegenheid van risicogroepen. Momenteel bedragen de inkomsten van het Fonds 0.10% van de loonkost in de sector. Sinds 2003 ressorteert het Sociaal Fonds VOHI onder de overkoepelende vzw VSPF (vzw Vlaamse social-profitfondsen). Met ICOBA wil het Sociaal Fonds VOHI de voorzieningen en diensten behorend tot het PC 319.011 ondersteunen bij het beheersen van agressie.
1
Tot de sector 319.01 behoren volgende subsectoren: de bijzondere jeugdbijstand, de gehandicaptenzorg, de autonome centra voor algemeen welzijnswerk, de centra voor integrale gezinszorg (de CIG’s), de centra voor kinderzorg en gezinsondersteuing (CKG’s), de sociale verhuurkantoren en de huurdersbonden
3
1. Over ICOBA
•
ICOBA, initiatief competentiebevordering agressiebeheersing, is een kennis- en expertisecentrum ván en vóór de sector 319.01.
•
ICOBA werd in juli 2004 in het leven geroepen door de sociale partners van het Sociaal Fonds voor de Vlaamse Opvoedings- en Huisvestingsinrichtingen (kortweg ‘VOHI’) om de sector te sensibiliseren en te ondersteunen op het vlak van agressiebeheersing.
•
Binnen de sector 319.01 stuurt ICOBA aan op integrale en structurele maatregelen. Kerntaken zijn: het stimuleren, ondersteunen en bevorderen van de ontwikkeling van competenties en een structurele aanpak m.b.t agressiebeheersing.
•
ICOBA richt zich op een 500-tal organisaties, die samen meer dan 28.000 personen tewerkstellen. De activiteiten van ICOBA staan rechtstreeks ten dienste van de directies en medewerkers uit de sector.
•
De activiteiten van ICOBA worden gefinancierd door een deel van de middelen van het Sociaal Fonds VOHI dat op zijn beurt gefinancierd wordt door de organisaties uit de sector - dit via een opleidingsbijdrage ten bedrage van 0,10 % van de loonmassa.
4
2. Visie en missie Elke mens heeft recht op veiligheid en welzijn. Veiligheid en welzijn dragen immers bij tot groei en ontwikkeling. Logischerwijs geldt dit ook voor de medewerkers en cliënten uit de sector van de Vlaamse Opvoedings- en Huisvestingsinrichtingen. Maar net zoals in andere contexten en sectoren, komt ook hier agressie voor. Het gaat zowel om fysieke als verbale agressie die zich richt naar personen en/of infrastructuren. Agressie gaat niet alleen uit van cliënten, ook vrienden en familieleden van cliënten evenals medewerkers kunnen agressief reageren. Agressie-incidenten kunnen de veiligheid en het welzijn van medewerkers én cliënten aantasten en zo het leef- en werkklimaat negatief beïnvloeden, de groeimogelijkheden beperken en een kwaliteitsvolle hulp- en dienstverlening in de weg staan. Hier willen we iets aan doen! Omdat agressie deel uit maakt van het menselijk bestaan, koesteren we niet de illusie om agressie voorgoed te bannen. Wél zijn we er van overtuigd dat de omvang van agressie en de schadelijke gevolgen ervan beperkt en dus beheerst kunnen worden. Agressieincidenten zijn immers beter te voorspellen dan men doorgaans denkt. Bij elk incident zijn er factoren aanwezig (bij de cliënt, de medewerker en/of de organisatie) die een rol spelen in het ontstaan, het verloop en de afloop ervan. Eens men deze factoren kent, kan men er rekening mee houden en kan men voorzorgsmaatregelen treffen om zo de omvang dan wel de schadelijke gevolgen ervan te beperken. Doch, agressiebeheersing veronderstelt meer dan geïsoleerde maatregelen of crisisinterventies. Willen maatregelen een b(ek)lijvend effect hebben dan moet agressiebeheersing een duidelijke beleidskeuze zijn, moet er op verschillende niveaus tegelijk worden gewerkt en moeten de maatregelen worden ingebed in een ruimer kader, m.n. in een beleid met een duidelijke visie. Daarom pleiten we vanuit ICOBA voor een integrale en structurele benadering van agressiebeheersing. •
‘Integraal’ betekent tegelijk werken op -
Preventief niveau: agressie voorkomen door te werken aan veiligheid, welzijn en een positief leef/werkklimaat in het algemeen en door het risico op agressie te verkleinen in het bijzonder)
-
Interveniërend niveau: adequaat omgaan met agressie-incidenten door er voor te zorgen dat agressie-incidenten (h)erkend, gestopt en gehanteerd worden.
-
Curatief niveau: schade en negatieve gevolgen van agressie-incidenten op lange termijn beperken door het voorzien van opvang en nazorg, door te werken aan herstel en door hieruit lessen te trekken naar de toekomst) 5
‘Structureel’ betekent:
•
-
kiezen voor maatregelen die een duurzame (en positieve) bijdrage leveren aan het leef- en werkklimaat in de organisatie;
-
maatregelen verankeren agressiebeheersing;
-
het agressiebeheersingsbeleid linken aan andere beleidsdomeinen en inbedden in de algemene visie en het algemene beleid van de organisatie.
in
een
duidelijke
visie
en
beleid
rond
De missie van ICOBA is dan ook … … binnen de sector 319.01 een integrale en structurele aanpak en werking rond agressiebeheersing stimuleren, faciliteren en ondersteunen.
Daarbij willen we: •
alle organisaties behorend tot het PC 319.01 pro-actief bereiken
•
een meerwaarde betekenen zowel voor medewerkers, werkgevers als voor het doelpubliek van de organisaties.
•
een laagdrempelig, professioneel en praktisch aanbod uitbouwen.
Door de realisatie van deze missie wil ICOBA een bijdrage leveren aan de leefkwaliteit in een samenleving waarin veiligheid en welzijn centrale waarden zijn.
3. Wie is ICOBA?
bestaat uit een team dat instaat voor de uitbouw en uitvoering van het initiatief. De competenties van de medewerkers worden onderhouden en versterkt via het volgen van studiedagen, opleiding en training, het uitbouwen van een eigen bibliotheek, interne en externe kennisuitwisseling, het inventariseren van info, tips en feedback uit de sector, enz. ICOBA
Bij de uitwerking van het initiatief wordt het ICOBA-team inhoudelijk ondersteund door een stuurgroep. Deze bestaat uit 12 leden met kennis en ervaring ter zake. De leden zijn afkomstig uit de verschillende subsectoren en zijn aangeduid door 6
de sociale partners van het Sociaal Fonds VOHI: 6 leden op voorstel van de werkgeversorganisaties en 6 leden op voorstel van de werknemersorganisaties. Tot slot staat het beheerscomité van het Sociaal Fonds VOHI in voor de financiële sturing van ICOBA. Het beheerscomité blijft eindverantwoordelijk voor de opdrachtverklaring, de opvolging van de werking van het team en van de stuurgroep en voor de inzet van personen en middelen.
4. Wat doet ICOBA?
is een kennis- en expertisecentrum van en voor de sector. Als dienstverlenend initiatief willen we inspelen op de noden en leemten op het vlak van agressiebeheersing. Om zicht en contact te houden met (wat leeft in) de sector gaan we in overleg met de sociale partners en met de stuurgroepleden uit de verschillende subsectoren, hebben we contacten met koepelorganisaties en ondersteuningsstructuren, bezoeken we organisaties, organiseren we zelf bevragingen en studiedagen, … .
ICOBA
Middels onderstaande activiteiten wil ICOBA bijdragen tot competentiebevordering en tot het nemen van structurele maatregelen op het vlak van agressiebeheersing:
4.1. Sensibilisering ICOBA wil de organisaties behorend tot het PC 319.01 gevoeliger maken om agressie en de gevolgen ervan au serieux te nemen en om op een integrale en structurele wijze werk te maken van agressiebeheersing. Daartoe zet ICOBA informatieen sensibilseringscampagnes op.
4.2. Het bevorderen en voorzien van toegankelijke, betaalbare en kwaliteitsvolle vorming, training en opleiding rond agressiebeheersing Dit o.a. door: •
het voorzien van financiële tussenkomst voor VTO-activiteiten (zie gids voor aanvragers en aanvraagformulier)
•
het wegwijs maken van organisaties in het VTO-aanbod (zie ‘VTO-verstrekkers stellen zichzelf voor)
•
het bieden van advies, assistentie en/of begeleiding bij het uitwerken van (rendabele en efficiënte) VTO-plannen/trajecten
•
het doorgeven van signalen, vragen en behoeften binnen het werkveld aan VTO-verstrekkers.
7
4.3. Het uitbouwen van een kenniscentrum m.b.t. agressiebeheersing Het gaat onder meer om: •
het verzamelen, ontwikkelen en verspreiden van informatie, documentatie en good-practices. Dit zoveel mogelijk via elektronische/downloadbare weg.
•
het bevorderen van kennis en expertise uitwisseling tussen de organisaties en subsectoren (ICOBA als draaischijf)
•
het organiseren van studie- , themadagen en workshops
•
het ontwikkelen (in samenwerking met diverse partners) van nieuwe producten en publicaties gaande van werkinstrumenten tot brochures en folders (zoveel mogelijk afgestemd op specifieke doelgroepen en hun behoeften)
•
het aansturen op onderzoek en methodiekontwikkeling.
4.4. Maatwerk • Consultatie en advies (per telefoon, e-mail, website, ter plaatse) Informatieve vragen beantwoorden Klankbord zijn •
Ondersteuning en (proces)begeleiding (ter plaatse). Dit kan zowel bij het voorbereiden en uitwerken van VTO-trajecten als bij het uitwerken of verbeteren van (cruciale elementen en/of fases in) een agressiebeheersingsbeleid.
Indien we geen antwoord kunnen bieden verwijzen we tijdig door.
5. Wie kan een beroep doen op ICOBA?
Werkgevers en medewerkers uit de sector 319.01 die informatie, advies en/of ondersteuning wensen om binnen hun organisatie werk te maken van agressiebeheersing. ICOBA gaat niet in op vragen naar advies, coaching en/of ondersteuning m.b.t. de concrete begeleiding van specifieke cliënten binnen de voorzieningen.
8
6. Met welke waarden en attituden gaat ICOBA te werk?
Positief mens en organisatiebeeld We geloven in en focussen op de kracht, positieve intenties en groeimogelijkheden van individuen, groepen en organisaties. In ons werk hebben we oog en oor voor het positieve, voor wat reeds goed loopt. We nemen dit als vertrekpunt om organisaties te versterken in het beheersbaar maken van agressie.
Emanciperend werken Binnen de organisaties sturen we aan op een versterkte en verzelfstandigde werking rond agressiebeheersing. Daarbij gaan we er vanuit dat: - de directies en beleidsmakers de verantwoordelijkheid hebben om zorg te dragen voor het welzijn en de veiligheid van medewerkers en cliënten en dus ook om de preventie, aanpak, nazorg en herstel m.b.t. agressie-incidenten te optimaliseren. - de beste oplossingen/antwoorden bij de organisaties zelf liggen. Medewerkers in de organisatie kennen hun situatie het best en kunnen antwoorden en oplossingen dan ook beter inschatten op hun effectiviteit en haalbaarheid, … In ons werk komt dit o.a. tot uiting door: - de zelfsturing van organisaties aan te moedigen en te bevorderen - mee te denken en organisaties te helpen bij het vinden van hun eigen oplossing - het ‘ownership’ van een traject/proces rond agressiebeheersing bij de organisatie te laten Voor ons is iedere deelnemer aan een traject/proces mede-eigenaar van de thema’s die aan bod komen en over het ritme van de begeleiding - te werken op vrijwillige basis.
Aandacht voor alle partijen We hebben voortdurend oog en oor voor alle partijen. Zo trachten we de belangen en behoeften van zowel werkgevers, werknemers als het doelpubliek in rekening te brengen en zo goed mogelijk te integreren.
Integere, respectvolle doch kritische benaderingswijze We hebben respect voor de eigenheid en de diversiteit van mensen en organisaties voor wat betreft wereldmodel/visie, waarden, ritme,… We houden hier rekening mee en stemmen hier zo goed mogelijk op af. Tegelijk stellen we ons kritisch en bevragend op. Zo stellen we evidenties, patronen en denkkaders in vraag en waar nodig helpen we ze te doorbreken. Als we twijfels en bedenkingen hebben over bv. bepaalde keuzes van de opdrachtgever zullen we dit melden en bespreken. Met gegevens en informatie gaan we vertrouwelijk om.
9
U kan ICOBA bereiken door te schrijven, te bellen, te faxen of te e-mailen naar:
SF VOHI - ICOBA p.a. VSPF vzw Handelskaai 48 1000 Brussel Katrijn Ossaer – verantwoordelijke
[email protected] tel: 02/227.60.08 fax: 02/250.38.58 Ivan Konovaloff –medewerker
[email protected] tel: 02/227 59 86 fax: 02/250.38.58
Neem zeker ook een kijkje op onze website: www.icoba.be 10
