Snelle en betrouwbare analyse van de microbiologische zwemwaterkwaliteit met qPCR Bart Wullings, Leo Heijnen en Edwin Kardinaal KWR Watercycle Research Institute, Nieuwegein
Inhoud
Microbiologische zwemwaterkwaliteit qPCR voor snelle en betrouwbare analyses • E. coli en enterococcen • Source tracking: o.a. Bacteroides • Cyanobacteriën (vervolg presentatie Miguel Dionisio Pires)
Conclusies
© kwr 2012 - Genomics in het waterbeheer - 12 juni 2012
2
Europese richtlijn microbiologische zwemwaterkwaliteit
© kwr 2012 - Genomics in het waterbeheer - 12 juni 2012
3
Monitoring zwemwaterkwaliteit
Reguliere monitoring fecale verontreiniging • • • •
Gestandaardiseerde ISO kweekmethoden Monstername, analyse en rapportage duurt 2/3 dagen Bij overschrijding opnieuw 2/3 dagen Bij calamiteiten is sneller resultaat gewenst!
Monitoring Cyanobacteriën • Fluoroproob en microscopische telling • Metingen minder betrouwbaar, temperatuurgevoelig (fluoroproob) en subjectief en duur (telling)
qPCR
Foto Waterproef
• Snel (<24 uur), betrouwbaar, objectief, reproduceerbaar en goedkoop(er) © kwr 2012 - Genomics in het waterbeheer - 12 juni 2012
4
qPCR
• Eerste NEN norm voor qPCR Legionella pneumophila © kwr 2012 - Genomics in het waterbeheer - 12 juni 2012
5
qPCR voor monitoring fecale besmetting
Onderzoek in opdracht van RWS Waterdienst In 2011 qPCR methoden voor E. coli en enterococcen operationeel gemaakt in laboratorium Eerste veldstudieresultaten zien er goed uit!
© kwr 2012 - Genomics in het waterbeheer - 12 juni 2012
6
qPCR voor monitoring fecale besmetting Andijk 2010, ente rococce n
C o n ce n tra tie s(K V E+D N Ak o p ië n /1 0 0m l)
qPCR
kweek
grenswaarde 'uitstekend'
1,0E+06 1,0E+05
1,0E+04
1,0E+03
1,0E+02
1,0E+01
1,0E+00 11-6-2010
1-7-2010
21-7-2010
10-8-2010
30-8-2010
19-9-2010
Datum
Kleine Ze e tje 2010, E. coli
C o n c e n tra tie s(K V E+D N Ak o p ië n /1 0 0m l)
qPCR
kweek
grenswaarde 'uitstekend'
1,0E+06
1,0E+05
1,0E+04
1,0E+03
1,0E+02
1,0E+01
1,0E+00 11-6-2010
21-7-2010 - 12 juni 10-8-2010 © kwr 2012 - 1-7-2010 Genomics in het waterbeheer 2012 Datum
30-8-2010
19-9-2010
7
Bronopsporing fecale verontreiniging
Vraag:
Welke bronnen van fecale vervuiling?
Methode:
Aantonen van dier-specifieke darmbacteriën (o.a. Bacteroides): onderzoek 2011/2012 © kwr 2012 - Genomics in het waterbeheer - 12 juni 2012
8
Monitoring van potentieel toxische cyanobacteriën met qPCR
Opdrachtgever: RWS Waterdienst KWR (fycocyaninegen) • • • •
Bart Wullings Daniëlle van de Linde Lonneke Hensen Edwin Kardinaal
Deltares (toxinegenen) • • • •
Miguel Dionisio Pires Bas van der Zaan Merel Collenteur Jan Gerritse © kwr 2012 - Genomics in het waterbeheer - 12 juni 2012
9
qPCR voor 4 potentieel toxische geslachten van Cyanobacteriën Microcystis
Aphanizomenon
Planktothrix
Anabaena
© kwr 2012 - Genomics in het waterbeheer - 12 juni 2012
10
Ontwikkeling van specifieke primers en probes
Onderzoek gestart in 2009 Doelgen is het fycocyanine operon (cpcBA) • Uniek voor cyanobacteriën en grote collectie van “referentie” sequenties beschikbaar in databases (totaal 1000 cpcBA sequenties)
• Microcystis en Planktothrix genus specifiek primers en probe ontworpen Geslachten Anabaena en Aphanizomenon zijn niet monofylogenetisch maar vermengd • Discrepantie tussen morfologische en fylogenetische classificatie • Sequenties kunnen worden geclusterd in 9 (Rajaniemi et al 2005) of 4 grotere clusters (dit onderzoek) • Primers en probes ontworpen deze 4 clusters (A,B,C,D) 11 © kwr 2012 - Genomics in het waterbeheertegen - 12 juni 2012
Correctiefactor qPCR naar celdichtheid Genoomcopieen verklaring voor verschil telling versus qPCR
In literatuur is beschreven dat in cel van Cyanobacteriën wel 57 kopieën van genoom aanwezig kunnen zijn. qPCR resultaten in literatuur in combinatie met celtelling
© kwr 2012 - Genomics in het waterbeheer - 12 juni 2012
12
Veldstudie 2011
35 locaties Ongeveer 7 bemonsteringen Totaal 232 monsters
© kwr 2012 - Genomics in het waterbeheer - 12 juni 2012
13
Resultaten veldstudie qPCR (correctie) en celtelling
Camping De Watermolen Anabaena C
Aphanizomenon D
Microcystis
Planktotrix
Anabaena sp.
Aphanizomenon
Microcystis sp.
Planktothrix sp.
cellen / DNA ko p ie aan tallen p er m l
1000000 100000 10000 1000 100 10 1 25
27
29
31
33
© kwr 2012 - Genomics in het waterbeheerWeeknummers - 12 juni 2012
35
37
39 14
Resultaten veldstudie qPCR (correctie) en celtelling
Bovenwater strand zeilplas Anabaena C
Aphanizomenon D
Microcystis
Planktotrix
Anabaena sp.
Aphanizomenon
Microcystis sp.
Planktothrix sp.
cellen / DNA kopie aantallen per ml
1000000 100000 10000 1000 100 10 1 25
27
29
31
33
Weeknummer
35
© kwr 2012 - Genomics in het waterbeheer - 12 juni 2012
37
39
15
Discussie en conclusies
Q-PCR methoden beschikbaar voor het snel screenen van potentieel toxische cyanobacteriën; • Betere en snellere beoordeling van zwemwater op risico cyanobacteriën met qPCR; • Betrouwbaardere detectie van afzonderlijke vier genera; • Grotere gevoeligheid waardoor proliferatie in vroeger stadium kan worden aangetoond; • Prijs per monster is lager dan voor microscopische telling
• Methoden klaar voor zwemseizoen 2012 • Implementatie van methoden in laboratoria gestart, nu het vervolg; • Mogelijk uitbreiden van de methoden voor andere genera zoals Woronichinia / Phormidium. 16 © kwr 2012 - Genomics in het waterbeheer - 12 juni 2012
Veldstudie 2011
© kwr 2012 - Genomics in het waterbeheer - 12 juni 2012
17
Stelling
1. qPCR methoden hebben de toekomst en moeten zo snel mogelijk worden ingevoerd in het waterbeheer
© kwr 2012 - Genomics in het waterbeheer - 12 juni 2012
18