De paradox van snelle gebiedsontwikkeling en rigide milieunormen
Ferry Koopmans Tony Kessen ZOETERMEER - MOOK - GRONINGEN - ROERMOND - DÜSSELDORF - DORTMUND - BERLIJN PARIJS - LYON - LONDEN - LEUVEN - SEVILLA INGENIEUZE ADVISEURS
Gebiedsontwikkeling
Langdurig proces Formele fase ligt vast Informele fase onbepaald Vinden van balans
Ontwerp Programma Grondexploitatie Draagvlak Omgevingsaspecten 2
Omgevingsbepalingen Cultuurhistorie Bodem Flora & Fauna M.e.r.
Geluid Luchtkwaliteit Veiligheid Etc.
Rechter kan toetsen op alle factoren Voorbereiding in teken van omgevingsnormen Tegenstanders gaan in beroep
Geluid en luchtkwaliteit berucht..... 3
Gebiedsontwikkeling
Complex of gewoon ingewikkeld?
4
Gebiedsontwikkeling
Veel invloedsfactoren De tijd maakt veel goed? Quod Non! Afbreukrisico is groot!
5
Risico's
Planvorming Raad van State proof Juridificatie van het planvormingsproces! Schieten op bewegend doel: Ook buitenwettelijke aspekten! Geluidhinder vs. Lichthinder Goede ruimtelijke ordening......
6
Regime Wet Geluidhinder Voorkeursgrenswaarde
Hogere waarde
Maximaal binnen
50 dB(A) (art. 44)
55 dB(A) (art. 45) 35 dB(A) 7
Grenswaarden omgevingszone E4, Richtlijn van de NSVV. Parameter
Verlichtingssterkte Ev op de gevel
Lichtsterkte I van elk armatuur Gem. lum. gevel
Dag/avo nacht
25 lux 5 lux
25.000 cd 2.500 cd
25 cd/m2 25 cd/m2 8
Snellere gebiedsontwikkeling
Risico regel reflex Schuldvermijding bij overheid Schipholbrand, Vuurwerkramp Enschede Hart- en vaatziekten
46.000
Kanker Ziekten ademhalingsstelsel 2.000
Verkeersongevallen 185
Val op/van trappen
Kanstabel ….... Geweldpleging
62
Val uit/tegen bed
Stikken in voedsel 30
Brand in een gebouw 13
Luchtvaartongelukken Extreme natuurlijke hitte of koude Verdrinking Kledingbrand Vuurwerk Val uit een boom 0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
500
9
Gebiedsontwikkeling
Complex: veel normen en dus veel onderzoek Harde normen! Rigide beoordeling Complexiteit vs. restrictiviteit Zelfs de deskundigen bij de overheid weten het niet meer!
10
Vernieuwing omgevingsrecht
11
Vernieuwing omgevingsrecht
Hoge onderzoekslasten Stroperig
Geen ruimte voor gebiedsgerichte afweging Besluitvorming moet:
sneller, beter, goedkoper, transparanter 12
Omgevingswet
Niet meer dan Europees verplicht
Regels voor gedegen verkenningsfase, versobering procedurele vereisten voorbereidingsprocedures Flexibeler
geen overbodige regels (in Wro, Wm)
decentraal, gebiedsgerichte normuitruil
Doelmatig onderzoek
harmoniseren, integreren, versoberen 13
Omgevingswet
Eén samenhangende wet die ontwikkelingen stimuleert en de kwaliteit van de leefomgeving waarborgt Integratie van wetten Wro, Wabo, Wgh, Chw, Nbw, Ffw, Waterwet, Wm Eenvoudiger en beter (en duidelijker en sneller) Bestemmingsplan verdwijnt, omgevingsverordening ervoor terug 14
Sneller?
Integraler betekent nog niet sneller Rigide normen bepalen de snelheid
Uitruil van belangen biedt mogelijk soelaas
Hogere normen? Opvulling → Inflexibel Geluid vs. inbreidingsmogelijkheid Kosten vs. baten van verbetering Goede ruimtelijke ordening
Meer flexibiliteit om aan normen te voldoen!
Chw → grotere onzekerheid Gemeente met 2 petten? Rechtsongelijkheid? 15
Kansrijke mogelijkheden
Maxima tot standaardnorm verheffen Normen op termijn haalbaar stellen Uitruil van belangen Verruimen normen Goede voorbereiding, geen verrassingen Organisch ontwikkelen
16
Trends in gebiedsontwikkeling
Integrale gebiedsontwikkelingen zijn vastgelopen
programma, financiën, procedures, starre regels de locaties worden milieutechnisch moeilijker
Het wordt kleinschaliger, minder gepland, meer gefaseerd en meer vraaggestuurd (eindgebruikers):
Organische gebiedsontwikkeling
17
18
Organische gebiedsontwikkeling
Behoefte aan globaal en flexibel bestemmingsplan, maar dit kan niet altijd:
eindbeeld soms volledig onduidelijk incompatibele grondgebruiksfuncties uitvoerbaar binnen 10 jaar kostenverhaal (grondexploitatie) moet verzekerd zijn milieu-impact moeilijk inzichtelijk als bp erg globaal gemeenten willen eindbeeld, durven niet los te laten draagvlak: omwonenden willen duidelijkheid 19
Praktijkvoorbeeld
Noordkade-terrein in Veghel (NB) Sinds 1915 in gebruik geweest als mengvoerderfabriek In 2008 zijn de bedrijfsactiviteiten hier gestaakt Omvang ca. 9,8 ha Transformatie beoogd naar nieuwe functies
20
Visie Veghel-Centrum 2030
“Tweede centrum”
“Eerste centrum”
2009/2010 2 polen-model: 2 complementaire centrumlocaties Bedrijvigheid, vermaak & onderwijs
21
Masterplan “Het Tweede Centrum”
Oktober 2010 Masterplan van Pi de Bruijn (ArchitectenCie) Globaal eindbeeld voor 2035, géén blauwdruk 22
De uitdagingen (1)
Programma en financiën
Eindbeeld is ver weg en onzeker (stip aan de horizon) Fasering van de ontwikkeling en tijdelijke functies Investeren in de basisstructuur van het gebied “Verleiden” van eerste dragers van het gebied Draagvlak creëren, ook in het “eerste centrum”
Veelvoud aan procedures
Ruimtelijk, milieu, bouw 23
De uitdagingen (2)
Cultuurhistorie
Verkeer en parkeren
Nieuwe functies, meer verkeer?
Natuur
Rijksmonument
Vleermuizen
Milieu
Geluid, externe veiligheid, geur, bodemkwaliteit 24
De kansen (1)
Creëren van de juiste randvoorwaarden
Plangebied met karakter (genius loci) en faciliteiten
Zorgvuldige voorbereiding
Alle uitdagingen goed in beeld Milieuproblematiek duidelijk, complex maar oplosbaar Snel kunnen inspelen op nieuwe gebruikers Korte voorbereiding, snelle procedures
25
De kansen (2)
Project is aangemeld voor de Crisis- en Herstelwet
Meer experimenteerruimte en (tijdelijke) milieuruimte
26
De kansen (3)
Continu werken aan vertrouwen en draagvlak
Communicatie Enthousiasme en trots Duidelijke meerwaarde voor de gemeenschap Alle neuzen dezelfde kant op Tastbaar resultaat: EV-contour verplaatst met behulp van het buurbedrijf
27
De stand van zaken (1)
Rijksmonument gerestaureerd, eyecatcher Pioniers maken het gebied levendig
Kleine bedrijfjes, museum, Bouwdorp, festival
28
De stand van zaken (2)
Eerste grote dragers up-and-running
Bioscoop (4 zalen, 480 stoelen) in oktober gestart Cultuurcluster (muziekschool, jongerencentrum, beursgebouw) wordt voorbereid
29
De stand van zaken (3)
De toekomst: plannen genoeg voor verdere invulling gebied!
theater poppodium restaurant
hotel foodcluster urban farming
30
Stellingen
“Gemeenten zullen niet in staat zijn om met flexibele normen te werken.”
“Organische gebiedsontwikkeling vraagt minder euro's maar meer vertrouwen.”
“Vliegtuigen zijn ingewikkeld, gebiedsontwikkeling is mayonaise.” 31
