Slow Food® Nederland
strategisch plan 2011 – 2014
slow food nederland
inhoud voorwoord 3 organisatie 4
Internationaal en nationaal 4 Opbouwfase 4
visie en strategie 5 Visie 5 Strategische richting 5 Positionering 5 Imago 6
speerpunten 7
Communicatie en marketing 7 De leden 7 De convivia 8 De producenten 10 Educatie 11 Interne organisatie 12
nawoord 13
2
Voor u ligt het strategisch plan van Slow Food Nederland (SFN), de noodzakelijke rode (beleids)draad voor de komende vier jaar. Dit plan is gebouwd op de vele inzichten, ideeën, verwachtingen, feiten en meningen die we uit alle geledingen van de organisatie kregen. Het bestuur van SFN geeft met dit plan blijk van een realistische blik op de toekomst. We doen dat onder andere door het formuleren van concrete strategische doelen met criteria waarlangs we het resultaat in de toekomst gaan toetsen. De strategische uitgangspunten en doelen worden per bestuursportefeuille uitgewerkt in jaarwerkplannen. Het bestuur van SFN is zeer dankbaar voor de enthousiaste inzet van de convivia en individuele leden bij het tot stand brengen van dit strategisch plan. We voelen ons gesterkt in het vertrouwen dat we met elkaar de boodschap Slowfood = Lekker, Puur en Eerlijk in Nederland verder uit kunnen dragen in de komende jaren. Nationaal Bestuur Slow Food Nederland juni 2011
3
strategisch plan 2011 – 2014
voorwoord
slow food nederland
organisatie Internationaal en nationaal Slow Food Nederland is onderdeel van Slow Food International (SFI). Vanuit deze organisatie komen allerlei ideeën en ontwikkelingen. SFN zorgt voor de vertaling van het internationale Slow Food beleid naar de Nederlandse situatie. De ‘Position Papers’ spelen hierbij een belangrijke rol. Hierin wordt het inhoudelijk gedachtengoed van de organisatie geformuleerd dat vervolgens binnen de verschillende gremia bediscussieerd kan worden. Het bestuur van SFN is de schakel tussen SFI en de convivia Nederland. SFI vertegenwoordigt Slow Food op Europees en mondiaal niveau. De voorzitter van SFN vertegenwoordigt de Nederlandse organisatie in de international board. In de international council zijn drie Nederlandse bestuursleden opgenomen.
Opbouwfase De afgelopen drie jaar is hard gewerkt aan de opbouw van de Slow Food organisatie in Nederland. De interne organisatie is op poten gezet (zie het jaaroverzicht 2009). De vereniging is gegroeid qua ledenaantal, aantal convivia en aandacht in de pers. De huisstijl is ontworpen en vervolgens zijn verschillende middelen als een website en magazine opgezet. Ook zijn de financiële en ledenadministratie opgezet. In organisatorische opzicht sluit Slow Food Nederland de pioniersfase en groeit door naar een volwassen organisatie. De basis is gelegd: Lekker, Puur en Eerlijk staat op de kaart van Nederland.
4
Visie Slow Food staat voor ‘good, clean and fair food’, vrij vertaald lekker, puur en eerlijk voedsel. Veel organisaties richten zich op Lekker, Puur en Eerlijk voedsel. Wat Slow Food zo bijzonder maakt is dat de leden, zowel consumenten als producenten, verenigd zijn in convivia (regionale afdelingen) die in hoge mate drijven op de idee dat het echt anders ‘moet en kan’ in onze verhouding tot voedsel en de productie en consumptie daarvan. Slow Food leden in de regio vormen een hechte band en kennen ook Slow Food ‘waardige’ producenten. Tijdens de activiteiten van Slow Food leert men van elkaar en wisselt men belangrijke informatie uit. Op deze wijze kan de kwaliteit van producten in stand gehouden worden. Men kent immers de producent en zijn productiemethode. Dit sociale karakter vindt zijn weerslag in de verenigingsstructuur van Slow Food Nederland en de afzonderlijke convivia.
Strategische richting De wereld van voedsel, voeding, consumeren en produceren is aan belangrijke trends onderhevig. Er is een onuitputtelijke reeks van factoren te noemen die er voor zorgt dat het streven van SFN als een authentiek en gerechtvaardigd wordt beschouwd. De organisatie staat voor een zo vrij mogelijke uitwisseling van kennis en informatie over voedsel. Wars van elitair gedrag ontwikkelt SFN zich tot een zo laagdrempelig mogelijke organisatie voor eenieder die het goed meent met voedsel. Met deze houding en werkwijze vergroot SFN haar legitimiteit.
Positionering SFN verstevigt haar positie in de formulering van Lekker, Puur en Eerlijk door: 1. Het verhogen van de waardering van voedsel en een onthaaste manier om te genieten van de maaltijd; 2. Het stimuleren van duurzame productiewijzen die mens, dier en milieu respecteren en waar mogelijk ontzien; 5
strategisch plan 2011 – 2014
visie en strategie
slow food nederland
3. Het beschermen van authentieke productiewijzen, uitzonderlijke producten en het gastronomisch erfgoed; 4. Het ontwikkelen van lokale economieën en voedselgemeenschappen. Deze vier punten staan centraal in een breed scala van politieke, sociale, sociologische, economische en ecologische debatten. Het is de kunst het gesprek tussen partijen als consumenten, (co)producenten, convivia en andere (professionele) samenwerkingsverbanden met elkaar in gesprek te stimuleren en faciliteren en de resultaten in kaart te brengen. De kleine en middelgrote voedselproducenten en kritische consumenten die van zich laten horen op platforms, in voedselgemeenschappen en andere fora hebben recht op een SFN organisatie die daarbij een volwaardig strategisch perspectief biedt. Dit perspectief is verwoord in het ‘Lekker, Puur en Eerlijk’ omgaan met voedsel. Wanneer consumenten en voedselproducenten zich gesterkt weten door SFN, zal hun koop- en productiemacht alleen nog maar toenemen. Dat is iets waar SFN ook weer de vruchten van kan plukken. Door deze richting in te slaan weten SFN en de kritische consumenten en (co)producenten zich onlosmakelijk aan elkaar gebonden. Hiermee groeit het beeld van een betrokken organisatie met een inhoudelijke en kritische benadering tot wat ‘Lekker, Puur en Eerlijk’ in relatie tot voedsel kan te zijn.
Imago Met het bovenstaande in het achterhoofd gaat SFN werken aan een imago van stimulator en facilitator met betrekking tot Lekker, Puur en Eerlijk voedsel. De komende jaren is niet aflatende inzet nodig om dit imago ondubbelzinnig te verankeren. Hierbij hoort een strategisch communicatiedoel dat we alsvolgt formuleren: Binnen drie jaar heeft SFN het imago van legitieme woordvoerder voor Lekker, Puur en Eerlijk voedsel, zowel bij consumenten als producenten.
6
Communicatie en marketing Er is geen nulmeting als indicatie van het huidig imago. De organisatie heeft echter voldoende beeld op basis waarvan we de strategie kunnen omzetten naar concrete doelen. Voor de versterking van het imago gaat SFN (verder) werken aan: 1. Continue aandacht voor de basisgegevens van relevante producenten en overige stakeholders, zoals in het project Slow Food Finder; 2. Structurele deelname aan bestaande landelijke evenementen als Kunsthal kookt en Week van de Smaak; 3. Stevige banden met de landelijke en lokale pers; 4. Aanwezigheid in de massamedia als TV, zoals 24 Kitchen en Food Inspiration; 5. Een interactieve website voorzien van verschillende platforms; 6. Actieve participatie in de sociale media; 7. Een webwinkel waarin Slow Food gerelateerde artikelen kunnen worden gekocht evenals producten van voedselproducenten; 8. Verdere ontwikkeling van educatieprogramma’s voor verschillende doel- en leeftijdgroepen; 9. Structurele en consequente benadering van de (lokale) politiek en deelname in het publieke debat (public affairs). In het jaarwerkplan worden concrete en meetbare doelstellingen gekoppeld aan deze speerpunten.
De leden Zonder leden geen vereniging. Naast ledenwerving is aandacht nodig voor het behoud van de leden. De volgende speerpunten zijn dan ook van ‘levensbelang’ voor het voortbestaan van Slow Food in Nederland: –– Het Slow Food lidmaatschap moet zijn meerwaarde laten zien: wat is het ledenvoordeel in al zijn aspecten. De komende jaren zal SFN 7
strategisch plan 2011 – 2014
speerpunten
slow food nederland
een aantal ideeen uitwerken die de leden ‘meer waar voor hun lidmaatschapsgeld’ geven; –– Ledenbehoud: actieve leden krijgen goede en passende activiteiten aangeboden door de convivia. Maar ook voor leden die niet aan de activiteiten meedoen moet Slow Food interessant blijven. Zij steunen met name de ideologie van Slow Food en zijn daarmee net zo belangrijk als actieve leden.
De convivia Ook zonder de convivia geen Slow Food Nederland. Dit lijkt een boude uitspraak maar niets is minder waar. De convivia zijn de regionale vertegenwoordigers van Slow Food in Nederland. Zij zorgen voor bekendheid van Slow Food in hun regio en organiseren regionale activiteiten. De convivia vormen het hart van SFN. Dit vraagt om goede ondersteuning en tegelijkertijd een duidelijke afgrenzing tussen regionaal en landelijk. Voor de komende jaren is een aantal speerpunten geformuleerd.
Noord-Nederland Texel West-Friesland Haarlem
MeppelRietlanden Amsterdam Centrum Amsterdam
Leiden - La Tulipa
Zwolle IJsselvallei
Utrecht Het Groene Hart WageningenDen Haag Rijnzoet De Perelaar Betuwe Rotterdam
Kempen-Meierij
Zeeland
Limburg 8
Achterhoek
SFN kent inmiddels 20 convivia. Er zijn regio’s waar nog geen convivium is, de zogenaamde witte vlekken in Nederland. Op plaatsen in Nederland waar nog geen convivium actief is zal SFN leden stimuleren en begeleiden om een convivium op te richten. Het Groene Hart, Twente, West-Brabant en Nijmegen zijn hier voorbeelden van.
–– Ondersteuning Eenmaal bestaande convivia krijgen structureel ondersteuning bij het organiseren van toegankelijke activiteiten voor hun leden, het opzetten en ontwikkelen van hun netwerken voor professionals en het opzetten van voedselgemeenschappen. Het bestuur SFN zal hechte communicatielijnen opzetten en structureel de bestaande verhoudingen tussen convivia en bestuur evalueren en waar noodzakelijk verbeteren. Een deel van die communicatie zal verlopen via de website, een maandelijkse nieuwsbrief en drie jaarlijkse conviviumleidersbijeenkomsten waarin ‘best practices’ worden uitgewisseld tussen de verschillende conviviumbesturen. De door de convivia voorgenomen activiteiten worden opgenomen in de website van SFN zodat er een goed gevulde activiteitenkalender valt te bezoeken.
–– Taken Convivia organiseren niet alleen activiteiten op gebied van gezamenlijk lekker eten maar zullen meer zich meer op het gebied van voorlichting, bewustwording en educatie gaan bewegen. Het betrekken en promoten van regionale voedselproducenten is daarin een belangrijke taak. Een maal per twee jaar organiseren convivia een groot Slow Food evenement in de regio.
–– Relaties Gebruik maken van de lokale pers en lokale politiek zal de komende jaren ‘gewoon’ moeten worden, relaties zijn gelegd en actief wordt er gebruik gemaakt van die relaties.
9
strategisch plan 2011 – 2014
–– Landelijke dekking
slow food nederland
Toetsing Het al of niet slagen van bovenstaande speerpunten toetsen we op vier punten: 1. De resterende aanwezigheid van witte plekken op de conviviumkaart; 2. Positieve evaluaties tussen het bestuur en de convivia; 3. Een waardeoordeel over het functioneren en resultaten van de beoogde communicatie(middelen); 4. Stijging met 30% (nu ongeveer 20% van het totaal) van Slow Food activiteiten gericht op voorlichting, bewustwording en educatie.
De producenten Uitgaande van het bovengenoemde imago is het duidelijk dat SFN de kleine en middelgrote voedselproducenten hard nodig heeft. Wat kan zij hen in de komende strategische periode bieden?
–– Evenement Een maal per twee jaar organiseert SFN een landelijke Terra Madre waar kennisuitwisseling, presentatie van Slow Food producten en een symposium om het breder kader van Slow Food uit te lichten.
–– Netwerk Het Terra Madre netwerk zal de komende jaren meer vorm moeten krijgen. Slow Food International heeft dit als speerpunt aangemerkt. Een start van een Terra Madre netwerk, zowel landelijk als voor professionals binnen ieder convivium, creëert een ontmoetingsplaats voor slow food leden die in hun professie met voedsel werken, om kennis en ervaring uit te wisselen.
–– Ark van de Smaak en Presidia Ten behoeve van het behoud van biodiversiteit en ons gastronomisch erfgoed identificeren we producten en productiewijzen en leggen deze vast. Niet alleen op papier maar ook in beeld. Nieuwe Presidia erkennen blijft een speerpunt. De nadruk komt te liggen op uitbreiding van de lijst met Ark van de Smaak producten. De 10
–– Werkgroepen Op productniveau zijn er werkgroepen die inhoudelijk met een onderwerp aan de slag gaan.
–– Producenten We streven naar een stijging van het aantal voedselproducenten dat lid wordt van SFN.
Toetsing Het al of niet slagen van dit beleid toetsen we op vijf punten: 1. Toename van het aantal producenten dat lid is van Slow Food of dat Slow Food sponsort; 2. Toename van netwerken voor professionals, de vorming van voedselgemeenschappen en Terra Madre netwerken; 3. De gemeten uitbreiding en de waardering voor de werkwijze van professionals en communicatie; 4. Uitbreiding van de Presidia; 5. Uitbreiding van de Ark van de Smaak producten.
Educatie Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst. Voor SFN betekent dit dat educatie een onmisbaar element in het bereiken van de doelstellingen. Het bestuur stelt zich daarom de komende beleidsperiode de volgende doelen: 1. Een opbouw van een van de Slow Kidsclub. Meer leden, een eigen lidmaatschap, op de doelgroep toegespitste activiteiten en het ontwikkelen van passend educatiemateriaal; 2. Verdere professionalisering van Youth Food Movement (YFM), waaronder de uitbouw van de YFM-academie met toegesneden onderwijspakketten; 3. Onderwijspakketten ontwikkelen met en door scholen t.b.v. het curriculum van die school, bijvoorbeeld op ROC’s. 11
strategisch plan 2011 – 2014
Nationale Ark commissie zal hiertoe een plan presenteren voor de komende jaren.
slow food nederland
Interne organisatie De interne organisatie heeft de afgelopen jaren vorm gekregen en wordt in de komende jaren verder klaargemaakt voor de toekomst. Hierbij horen de volgende speerpunten: 1. De inrichting van een virtueel kantoor. Dit is een administratief systeem dat past bij de huidige tijd waardoor de toegang tot lidmaatschap en de financiële aspecten (als contributie) professioneel worden behandeld; 2. Convivia hebben ook toegang en zullen worden gefaciliteerd m.b.t. een boekhoudprogramma en een ledenadministratie op conviviumniveau van waaruit ze ook bv nieuwsbrieven kunnen versturen; 3. De inzet van de huisstijl door de hele organisatie heen om de herkenbaarheid van Slow Food te vergroten; 4. De opzet van een webwinkel met Slow Food artikelen en producten van Slow Food producenten; 5. Een bestuur waarbinnen de bestuursleden van SFN gaan meer besturen en minder operationeel in de uitvoering aan de slag. De huidige bestuurssamenstelling wijzigt door de uitbreiding van het bestuur met een commissaris Activiteiten en de splitsing van de huidige functie Marketing & Communicatie in twee portefeuilles; 6. Het benoemen van een politieke commissie en een woord-voerderscommissie; 7. De bestuursleden hebben idealiter een commissie onder zich voor de uitvoering.
12
We staan voor een mooie uitdaging. In een tijd waarin de overheid de buikriem aanhaalt en beslissingen vooral basis van economische afwegingen worden genomen, werkt Slow Food aan een wereld waarin Lekker, Puur en Eerlijk eten de mensen bindt, met elkaar en met de wereld waarin zij leven. Een ambitieus streven? Misschien wel. Maar vooral een goed en noodzakelijk streven waarvoor wij ons samen met u met alle plezier inzetten!
© 2011 Slow Food Nederland / vormgeving: MWFY beeld&taal Slow Food Nederland Postbus 81023 3009 GA Rotterdam www.slowfood.nl
[email protected] Slow Food Een netwerk van 100.000 leden in 153 landen – verenigd in 1.300 convivia (lokale afdelingen) – ontwikkelt activiteiten, projecten en evenementen; lokaal, regionaal en op wereldschaal. Deze omvatten op dit moment: –– Meer dan 5.000 Slow Food activiteiten per jaar; –– 10.000 kleine producenten, betrokken bij Presidia-projecten; –– 1.000 met verdwijning bedreigde producten en rassen, door Slow Food gepromoot via de Ark van de Smaak; –– 1.300 educatieve projecten en 350 schooltuinen in 100 landen; –– Activiteiten van het Terra Madre-netwerk, waarbij 2.000 voedselgemeenschappen, 1.000 koks, 500 academici en 1.000 jonge activisten zijn betrokken. Informatie over de internationale activiteiten van Slow Food: www.slowfood.com.
13
strategisch plan 2011 – 2014
nawoord
Slow Food® Nederland
TIJD VOOR
SLOW FOOD
Help mee aan een duurzaam voedselsysteem en word lid! U steunt daarmee internationale, nationale en lokale activiteiten. En kunt daar zelf actief aan deelnemen. U blijft op de hoogte via Slow Food Magazine en nieuwsbrieven en krijgt korting op evenementen. Geef U op via www.slowfood.nl.
Slow Food Nederland Postbus 81023 3009 GA Rotterdam www.slowfood.nl
[email protected]