Slow Food Nederland
Lekker, Puur & Eerlijk | Good, Clean & Fair | Buono, Pulito & Giusto | Lekker, Puur & Eerlijk | Good, Clean & Fair | Buono, Pulito & Giusto | Lekk
jaaroverzicht 2009
1
ker, Puur & Eerlijk | Good, Clean & Fair | Buono, Pulito & Giusto | Lekker, Puur & Eerlijk | Good, Clean & Fair | Buono, Pulito & Giusto | Lekker, Pu
jaaroverzicht 2009 slow food nederland
jaaroverzicht inhoud vooraf 5 1 veranderingen in de organisatie 6 Bestuur Slow Food Nederland 6 Convivia 8 Leden 8
2 uitvoering van het strategisch plan 2008–2010 10 1 Financiën 11 2 Externe relaties 11 3 Marketing en communicatie 12 4 Activiteiten convivia 15 5 Youth Food Movement 19 6 Nationale Ark Commissie 20 7 Slow Food International 21 8 Landelijke activiteiten 21
3 highlights uit het jaaroverzicht slow food international 24 4 feiten & cijfers 2009 28 5 slow food in wereldwijd perspectief 1987–2009 34 colofon 39
tijd slow
Foto: Slow Food Nation ‘Eat-in’, 1 september 2008, San Francisco.
slow food 2009 vooraf Slow Food kreeg in mei 2008 een nationale vereniging, die vanaf dat moment hard heeft gewerkt aan een goede basis in organisatorische, ju ridische, financiële, administratieve en communicatieve zin. Begin 2009 zagen de eerste jaarplannen het licht en is met enthousiasme gewerkt aan de uitvoe ring daarvan. In dit allereerste jaaroverzicht blikken we daarop terug. We belichten zowel de behaalde resultaten en de geslaagde projecten, alsook de projecten niet zijn doorgegaan omdat de benodigde financiering er niet voor werd gevonden. Het jaaroverzicht is voor ons geen verplichte uitgave, maar een praktisch handvat om inzicht te geven in de vraag wat we hebben gedaan, hoe we dat beoordelen en hoe we de beweging Slow Food op lokaal, nationaal en internationaal niveau verder willen ontwikkelen. Samen met onze leden, en samen met al onze relaties. We hopen van harte dat dit jaaroverzicht bijdraagt aan een verdere uitwisseling van gedachten, aan betrokkenheid en waardering, en niet in de laatste plaats aan een start of voortzetting van uw steun aan onze beweging.
5
We wensen u veel leesplezier. Bestuur Slow Food Nederland, september 2010
voor food!
1 veranderingen in de organisatie Bestuur Slow Food Nederland — Het bestuur van Slow Food Nederland bestond in 2009 uit Jan Wolf (voorzitter), Lisette Oostveen (secretaris), Geert Veenendaal (penningmeester), Hetty Budding (Programma & Activiteiten), Sieuwke de Vries (Convivia), Rob Cozzi (studentenconvivia) en Friederike Kleijn (media en marketing). Op de 2e Algemene Ledenvergadering, gehouden op 24 januari 2009, werd Ton Jansen benoemd als Commissaris Externe Betrekkingen met ingang van 18 mei 2009. In april 2009 heeft Hetty Budding het bestuur verlaten. Darla van de Riet heeft vervolgens dit commissariaat ad interim op zich genomen tot eind 2009. In augustus 2009 werd de vereniging geconfronteerd met het grote verlies van haar voorzitter, Jan Wolf. Hij overleed op 12 augustus 2009. Het bestuur is hem zeer dankbaar voor al zijn ideeën, tijd en energie die 6
Jan Wolf 1949 – 2009.
hij aan Slow Food heeft gegeven. Niet alleen is hij er in geslaagd om de Vereniging Slow Food Nederland succesvol op te richten en vorm te geven; ook internationaal wist hij Slow Food Nederland goed op de kaart te zetten. Zelfs zodanig dat ‘het Nederlandse model’ nu ook in andere landen navolging vindt en kan rekenen op de waardering van Slow Food International in het algemeen en die van Carlo Petrini in het bijzonder. Na het overlijden van Jan Wolf werd een zoektocht naar een nieuwe voorzitter gestart. Met verschillende kandidaten zijn kennismakingsgesprekken gevoerd. Uiteindelijk heeft dit geresulteerd in de voordracht van Hans van der Molen, lid van convivium De Betuwe, als kandidaat voor de voorzitterspositie. Hij is op de 3e Algemene Ledenvergadering op 6 juni 2010 benoemd.
7
Oprichting Slow Food Nederland, mei 2008. Van links naar rechts: Sándor Schiferli, Lisette Oostveen, Jan Wolf, Geert Veenendaal, Friederike Kleijn, Sieuwke de Vries. Niet op de foto staan Hetty Budding en Rob Cozzi.
Convivia — De meeste convivia (lokale afdelingen) bestaan nog maar kort. In 2004 waren er nog maar vier, in 2006 bedroeg dat aantal tien, in 2008 waren het er zestien. Nieuw in 2009 was de oprichting van de Nederlandse tak van de Youth Food Movement (YFM), dat als bijzonder convivium wordt beschouwd omdat het geen lokale afdeling is maar open staat voor leden van 18 – 30 jaar en overige leden die het werk van de YFM willen steunen. Daarmee stond het aantal convivia eind 2009 op zeventien. ‘Een goed functionerend bestuur’ was een van de belangrijkste, organisatorische doelstellingen voor convivia. Weliswaar lukt dat in steeds meer afdelingen, maar nog niet overal.
Leden — Het ledenaantal van Slow Food Nederland stijgt. Begin 2009 had de vereniging 2150 leden, eind 2009 bedroeg dit aantal 2293 en per mei 2010 is dat 2435. 8
Deelnemers aan de eerste Youth Food Academie, januari 2010 in een voormalig Kapucijnerklooster in het OostBrabants Handel.
De stijging bedraagt in 2009 ruim 7%, in de eerste maanden van 2010 is dat 6%. De groei is voornamelijk te vinden bij de Youth Food Movement, gevolgd door convivium Texel, Haarlem en Amsterdam. Van de kleine convivia (minder dan 50 leden) groeide alleen convivium Betuwe. Alle overige convivia bleven stabiel of vertoonden een lichte achteruitgang. Door het bestuur werd gestreefd naar een sterkere ledengroei dan werd gerealiseerd, namelijk 20%. Een doelstelling die in het strategisch plan 2008 – 2010 is opgenomen. Ledenwerving blijft een punt van aandacht; voorkomen dat leden opzeggen eveneens. En als ze opzeggen, willen we graag weten waarom. Daarom is steekproefsgewijs navraag gedaan naar de redenen van opzegging. Daarop is niet altijd gereageerd, maar de antwoorden die zijn ontvangen in 2009 wijzen op een beslissing uit economische motieven.
9
Noord-Nederland
Texel
Haarlem
Amsterdam
AmsterdamGrachtengordel Den Haag Utrecht De Perelaar Rotterdam
Friese Wouden MeppelRietlanden Zwolle
IJsselvallei WageningenRijnzoet Betuwe
Achterhoek
Kempen-Meierij Limburg
Convivia Slow Food in Nederland, per 31 december 2009.
2 uitvoering van het strategisch plan 2008 – 2010 Slow Food Nederland heeft vier hoofddoelstellingen, die in het Strategisch Plan 2008 – 2010 verder zijn uitgewerkt en ook voor de jaarplannen de belangrijkste leidraad vormen: Verhogen van de waardering van voedsel en een onthaaste manier om te genieten van de maaltijd; 2. Stimuleren van duurzame productiewijzen die mens, dier en milieu ontzien respecteren; 3. Beschermen van authentieke productiewijzen, uitzonderlijke producten en gastronomisch erfgoed; 4. Ontwikkelen van lokale economieën en voedselgemeenschappen. 1.
Op welke manier deze doelstellingen zijn vertaald naar activiteiten in 2009, is hierna per bestuursportefeuille weergegeven. 10
Redactie Slow Food Magazine bereidt Kerstmaal.
1 Financiën In 2009 is het Slow Food Support Programma verder uitgebreid. Dit programma, bedoeld voor sponsors, biedt producenten, kleinschalige bedrijven en andere organisaties die Slow Food een warm hart toedragen, de mogelijkheid hun steun aan Slow Food duidelijk te maken via hun eigen media, terwijl hun advertentie gedurende een jaar wordt geplaatst op de website en in het Slow Food Magazine. Er is belangstelling voor met name het kleine supportpakket van 255 euro, maar het blijft tijdrovend om dit aan de man te brengen. Verwacht wordt dat de belangstelling voor het kleine pakket in de toekomst zal toenemen.
2 Externe relaties In de portefeuille externe relaties is zowel gewerkt aan het opbouwen en onderhouden van contacten met relevante organisaties als het onderhouden van het contact met de commissie Ark & Presidia. Op regelmatige basis werd in 2009 gesproken met bijvoorbeeld het Ministerie van LNV, Biologica en de 11
Sticker voor sponsoren.
Messing schildje voor de erkende Presidia.
Week van de Smaak. Ook is contact gelegd met Fair Food, Staatsbosbeheer en de Stichting Zeldzame Huisdierrassen.
3 Marketing en Communicatie Website, magazine en nieuwsbrief — Eind 2009 is de website van Slow Food Nederland ingrijpend vernieuwd. Elk convivium heeft nu eenvoudig toegang tot de website om daarop de eigen activiteiten en verslagen van activiteiten te plaatsen. Verder is in het verslagjaar het Slow Food Magazine volgens planning vier keer verschenen. Het magazine is goed ontvangen en wordt enthousiast gelezen. Een punt van zorg is het sluitend maken van de exploitatie: de advertentie-inkomsten zijn momenteel niet dekkend daarvoor. Overwogen wordt om dit professioneel uit te besteden, zodat de toekomst van het magazine in de huidige vorm gewaarborgd kan worden. 12
Covers Slow Food Magazine 2009.
De digitale nieuwsbrief, die ongeveer tien maal per jaar verschijnt en net als het magazine onder leden wordt verspreid, is merendeels conform planning verschenen. Het bestuur streeft ernaar de inhoud van de nieuwsbrief niet alleen te laten bestaan uit relevant bestuursnieuws, maar ook uit interessant verenigingsnieuws. Dat vergt van alle bestuursleden en convivia meer input en betrokkenheid.
Issues management — Het plan om te komen tot positioning papers, documenten met heldere standpunten van Slow Food over de belangrijkste beleidsthema’s, is doorgeschoven naar 2010. Daarmee sluit Slow Food Nederland aan bij de initiatieven die Slow Food International hiervoor ontwikkelt. Onderwerpen van de positioning papers zijn onder meer de impact van genetisch gemodificeerde gewassen, voedselgemeenschappen en voedselsoevereiniteit. 13
Adressengids — In het strategisch plan is de ontwikkeling en productie van een gids opgenomen voor adressen van Slow Foodwaardige producten en restaurants in Nederland. De functionaliteit om deze gids in digitale vorm op de nieuwe website te plaatsen is wel beschikbaar, maar de daadwerkelijke gids is er nog niet. Inmiddels is het project Digitale Koelkast gestart, waarin de gids een plaats zal moeten gaan krijgen.
Huisstijl — In 2009 is een digitale en papieren correspondentielijn ontwikkeld, gevolgd door een toolkit voor de convivia met daarin de belangrijkste huisstijldragers, templates, regels voor het logogebruik, handleiding voor het contentbeheer op de website, te bestellen merchandise en standaard inrichting voor een binnen- of buitenstand, die voor convivia straks te huur of te koop is. 14
CD communicatietoolkit.
Introductie nieuwe leden — In 2009 werden nieuwe leden verwelkomd met een introductiepakket bestaande uit een welkomstbrief, het laatste nummer van het Slow Food Magazine en een nieuwe uitgave van het Slow Food Compendium. Het was de bedoeling hieraan een welkomstgeschenk toe te voegen, maar de ideeën hierover zijn nog niet uitgewerkt.
4 Activiteiten convivia Voor alle convivia geldt de doelstelling dat zij een regionaal actieve rol spelen in het uitdragen van het landelijk beleid en het organiseren van ten minste drie activiteiten per jaar voor hun leden. Die doelstelling wordt door de meeste convivia gehaald. Slow Food telt in Nederland zestien convivia (zie kaartje op pagina 9), met de Youth Food Movement erbij zeventien. Het streven is om lokale afdelingen op te richten in heel Nederland. Daarvoor zullen 15
Landelijke spreiding leden Slow Food 2009.
nog convivia opgericht moeten worden in Noord– Holland, Hilversum/Flevoland/ Randmeren, het Gooi, Twente, Zeeland, West–Brabant, Midden–Delfland en Nijmegen.
Activiteiten naar categorie
120
— In 2009 werden door convivia in totaal 141 activiteiten georganiseerd; een aantal dat de laatste drie jaar groeit met gemiddeld 20 à 30%. Samen koken en samen eten is de meest georganiseerde activiteit (28%), gevolgd door deelname aan streekmarkten (20%), workshops
100
bijz. lasten en baten
80 60
rente, bankkosten
40 giften
20
16 0 verkoop artikelen
Samen koken, samen eten 36 Samen koken, samen eten Deelname streekmarkt 33
Deelname Workshops streekmarkt 20
lidmaatschapsgelden
advertentie-inkomsten
Excursies 18 Workshops Themadiners 9 Excursies Borrels 7 Themadiners Lezingen 6 Borrel Smaaklessen voor kinderen 5 Aandacht v. specifiek(e) producten/producenten 5 Lezingen
Behoud biodiversiteit 2 Smaaklessen voor kinderen Oprichten voedselgemeenschap 1 Aandacht voor specifiek(e) producten/producente Totaal 142 activiteiten Behoud biodiversiteit Activiteiten convivia in 2009, in aantallen naar categorie.
(12%) en excursies (11%). De overige activiteiten maken minder dan 5% van het totale aantal uit. Wanneer we de activiteiten bezien in het licht van de taken die convivia hebben en de geformuleerde doelstellingen in het strategisch plan, valt op dat het samen delen van de genoegens van eten en drinken voorop staat, gevolgd door het verspreiden van ideologie van de beweging en kennisverwerving door middel van workshops en excursies. Het ontwikkelen van een lokaal netwerk en het aangaan van samenwerkingsverbanden om zo bij te dragen aan lokale, kwalitatieve voedselproductie, komt niet tot uitdrukking in de georganiseerde activiteiten. Ook smaaklessen voor kinderen zijn tot nu toe in beperkte mate in het activiteitenpakket opgenomen.
Conviviumleidersbijeenkomsten — Conform de doelstelling zijn er in 2009 drie conviviumleidersbijeenkomsten gehouden, waarin de uitwisseling van ideeën tussen het landelijk bestuur en de vertegenwoordigers van de convivia centraal stonden. Op 17
Buitenmaaltijd convivium Rijnzoet (Wageningen/Arnhem/ Nijmegen).
één van de bijeenkomsten waren ook vertegenwoordigers van Slow Food International aanwezig.
Educatie — In 2009 is verder gewerkt aan het beschikbaar maken van een Slow Food–module voor het onderwijs onder de naam ‘Slow Wave’, waarvoor convivium IJsselvallei destijds een programma heeft ontwikkeld. Het plan hiervoor is grotendeels klaar, maar de financiering ervan problematisch. Slow Food wordt op dit punt ingehaald door andere aanbieders van dergelijke kennismodules die hiervoor meer geld beschikbaar hebben. De uitvoerbaarheid met name in financiële zin van dit project is daarmee op losse schroeven komen te staan. Het project is in de ijskast geplaatst.
Master of Food — In 2009 is door zowel convivium Amsterdam als convivium Achterhoek een workshop Master of 18
Smaaklessen op de basisschool.
Food georganiseerd in samenwerking met de AGA experience–centres. De Master of Food had betrekking op de bereiding van vis.
5 Youth Food Movement (YFM) In het strategisch plan was de oorspronkelijke opzet dat de Commissaris Studentenconvivia zich bezig zou houden met het opzetten van studentenconvivia in de bekende universiteits- en hogeschoolsteden. Gaandeweg is het inzicht ontstaan dat deze oorspronkelijke benadering te beperkt van opzet zou zijn. Immers, jonge koks, boeren, restaurateurs en anderszins jong betrokkenen zouden in deze opzet buiten de boot vallen. Ook internationaal was Slow Food inmiddels tot dit inzicht gekomen, zodat gekozen is voor de vorming van de Youth Food Movement. In 2008 is dit voor Nederland gerealiseerd nadat besloten werd een jongerenafvaardiging in de gelegenheid te stellen een bezoek te brengen aan het evenement Terra Madre in Turijn. Uit degenen die hieraan hebben meegedaan, 19
YFM Eat–in te Amsterdam, september 2009.
is de Youth Food Movement ontstaan die in 2009 enthousiast begonnen is met het organiseren van allerlei activiteiten. Het grootste evenement in 2009 was een Eat–in, een volledig gesponsord evenement waarop 140 nieuwe leden voor de YFM geworven zijn; een aantal dat na de eerste bijeenkomst van de Youth Food Academy verder groeide.
6 Commissie Ark & Presidia/Nationale Ark Commissie De missie van deze commissie is ‘het bevorderen dat meer lekkere, pure en eerlijke producten gemaakt en geconsumeerd worden, door het selecteren van authentieke producten in de Ark van de Smaak en kandidaten daarvoor, het bevorderen van de vorming van Presidia en (regionale) Food communities en het faciliteren van producenten op het gebied van marketing, promotie en regelgeving’. Deze missie is door de Commissie in 2009 uitgewerkt in een ontwikkelingsplan voor 2009–2010. Verder is in 2009 de lijst van kandidaten voor de Ark van de Smaak uitgebreid en op de website gepubliceerd. 20
Paolo di Croce, International Secretary, tijdens een bezoek in Nederland.
7. Slow Food International De contacten met Slow Food International zijn goed. In maart 2009 zijn twee vertegenwoordigers van Slow Food International, Lilia Smelkova (regiocoördinator) en Paolo di Croce (International Secretary) naar Nederland gekomen voor overleg met het landelijk bestuur en met de afgevaardigden van de convivia. Door de voorzitter en penningmeester van het bestuur van Slow Food Nederland worden de vergaderingen van de International Council bijgewoond.
8. Landelijke activiteiten Symposium Waterbommen of Smaakexplosies? — In het voorjaar van 2009 zou een symposium plaatsvinden op het terrein van de Westlandse Druif in Monster met als titel: ‘Waterbommen of Smaakexplosies’. Dit symposium is ook volledig georganiseerd, maar moest wegens gebrek aan belangstelling afgelast worden. 21
Jan Wolf begroet Commissaris van de Koningin Carla Peijs bij de opening van de 1e Nederlandse Terra Madre in Middelburg.
Nederlandse Terra Madre — Het bestuur had het plan om in 2009 voor de tweede keer een Nederlandse Terra Madre te organiseren; daarna om de twee jaar zodat een programma zou ontstaan alternerend met de tweejaarlijkse Terra Madre en Salone del Gusto in Turijn, die in de even jaren plaatsvinden. Dit voornemen is niet verwezenlijkt. In de eerste plaats liep de organisatie vertraging op door het vertrek van de commissaris Programma & Activiteiten in april 2009. Ten tweede zorgde de moeilijke economische en financiële situatie in het algemeen voor een lastige positie om tijdig aan de benodigde subsidies en sponsorgelden te komen. Tot slot heeft de organisatie ernstig geleden onder het overlijden van de voorzitter.
Symposium Kempisch en Drents Heideschaap — De erkenning van het Drents en Kempisch Heideschaap als Presidia is aanleiding geweest voor een symposium, 22
De formele erkenning van het Kempisch en Drents heideschaap tot Slow Food Presidia was aanleiding voor het symposium ‘Proef het landschap... en breng erfgoed tot leven’. Inmiddels telt de Ark van de Smaak veertien authentieke producten, waarvan zes behoren tot Presidia.
gehouden op 9 oktober in kasteel Groeneveld te Baarn. Deze dag is georganiseerd in samenwerking met Stichting Zeldzame Huisdierrassen. Ruim 100 genodigden waren daarbij aanwezig.
Scriptieprijs — Ter nagedachtenis aan Jan Wolf heeft het bestuur besloten jaarlijks deze prijs uit te reiken aan een bachelor- en masterstudent die een goede scriptie heeft geschreven over Slow Food. Aan de prijs is een geldbedrag van 500 Euro verbonden. In de jury zaten in 2009 Janneke Wolf–van der Heyden, Laura Bouwman (Wageningen Universiteit), Michiel Korthals (Wageningen Universiteit), Samuel Levie (voorzitter YFM) en Rob Cozzi (Slow Food Nederland). In 2009 is de prijs gegaan naar Helen Kranstauber, die een scriptie schreef over de vraag hoe boeren in Oeganda gestimuleerd kunnen worden om hun eigen kennis in te zetten bij het behoud van (agrarische) 23
Uitreiking Scriptieprijs. In het midden winnares Helen Kranstauber met van rechts naar links de juryleden Rob Cozzi, Janneke Wolf–van der Heyden, Michiel Korthals, Samuel Levie en Laura Bouwman.
biodiversiteit. De prijs werd uitgereikt in de Colour Kitchen te Amsterdam.
3 highlights uit het jaaroverzicht slow food international
Slow Food groeit. Steeds duidelijker wordt dat Slow Food er als internationale beweging in slaagt om consumenten, producenten en organiaties te mobiliseren en tot actie aan te zetten. In december waren er wereldwijd bijna 90.000 leden; een verhoging van 17% vergeleken met het jaar ervoor. De groei is vooral te danken aan de instroom van leden uit het zuidelijk halfrond, daar waar Slow Food projecten initieert of ondersteunt in het kader van biodiversiteit, educatie, Ark van de Smaak en Presidia.
Toename aantal evenementen — Ook het aantal evenementen neemt toe, waarbij opvalt dat Slow Fish en Cheese inmiddels zijn uitge24
groeid tot internationale ‘showcases’ bij uitstek voor vis en kaasproductie. Slow Food ondersteunt verder het wereldwijde Terra Madre netwerk, dat in 2009 bijeenkomsten hield in Oostenrijk, Argentinië, Tanzania, Japan, Noorwegen en Spanje. In Frankrijk werd een internationaal Terra Madre–evenement georganiseerd voor de Europese Youth Food Movement.
Terra Madre netwerk — En dan is er nog de viering van de allereerste Terra Madre Day, op 10 december 2009, waarmee Slow Food de aandacht richt op het Terra Madre netwerk en ons gezamenlijke doel: het stimuleren van de productie en consumptie van lokaal, duurzaam geproduceerd kwaliteitsvoedsel. Hoewel de voorbereidingstijd slechts enkele maanden bedroeg, werden wereldwijd meer dan 1000 activiteiten georganiseerd door convivia, werkgroepen en nationale verenigingen. Het toont aan hoe dynamisch het netwerk is. In Nederland vonden ruim 10 verschillende activiteiten plaats. 25
Educatie en biodiversiteit — Educatie en behoud van biodiversiteit zijn — naast het Terra Madre netwerk — dé speerpunten in het internationale beleid van Slow Food. Wat betreft educatie, was de introductie van het educatiepakket ‘To the Origins of Taste’ tijdens de International Council Meeting in juni 2009 een mijlpaal. Het pakket is uitgereikt aan 350 mensen, afkomstig uit 90 verschillende landen. Met de steun van Slow Food werden in 2009 educatieprojecten gestart in Latijns Amerika, Afrika en Oost–Europa. Daarnaast werd in september 2009 het School Canteen Network gelanceerd, een Europees project dat verbetering van de kwaliteit van het eten in schoolkantines beoogt. Vijftien landen participeren in het netwerk; in totaal waren eind 2009 17 scholen betrokken. Ook op het gebied van biodiversiteit is vooruitgang geboekt. In 2009 zijn 47 nieuwe producten opgenomen in de Ark van de Smaak, waarmee het totale 26
Ontmoeting op de Terra Madre 2008, in Turijn.
aantal Arkproducten op 903 uitkomt. Een deel daarvan betreft de oprichting van Presidia, dat met de Ark van de Smaak tot één van de belangrijkste internationale projecten behoort. Earth Markets, lokale, collectief geleide markten waarbij producenten good, clean en fair food direct verkopen aan de consument, vormen Slow Food’s eerste project dat een zo kort mogelijke voedselketen beoogt. Na een pilot in Montevarchi (Italië), zijn in 2009 markten gestart in Italië, Israel, Libanon en Roemenië. Een compleet internationaal jaarverslag is te vinden via www.slowfood.com
27
Vertegenwoordigers van het Presidium Boeren Goudse Oplegkaas tijdens Cheese 2009.
feiten & cijfers 2009 De inkomsten over 2009 zijn ongeveer 13% lager dan begroot. Door het uitgavenpatroon tijdens het verslagjaar aan te passen, is het jaar afgesloten met een licht positief saldo, zoals ook gepland was.
Inkomsten 2009 — Het overgrote deel van de inkomsten bestaan uit lidmaatschapsgelden, gevolgd door advertentieinkomsten en verkoop van artikelen en giften. De inkomsten uit lidmaatschapsgelden zijn ongeveer € 4.000,– lager dan begroot. De reden hiervoor moet gezocht worden in het feit dat de ledengroei over 2009 voornamelijk bij de Youth Food Movement heeft plaatsgevonden. Voor het overgrote deel zijn dit jeugdleden, waarvoor het lidmaatschapsbedrag € 20,– lager ligt. Voor 2010 is rekening gehouden met 2500 leden tegen een gemiddelde lidmaatschapsbijdrage van € 46,–. 28
De verkoop van artikelen — vooral boeken en schorten — tijdens evenementen bedroeg € 5.633,–. De inkoopprijs lag echter hoger door het afbouwen van onverkoopbare voorraad. Voor 2010 zal een nieuw assortiment worden ontwikkeld in overleg met Slow Food Italia. Eén van de criteria is zo min mogelijk geld vast te leggen in voorraden. De verkoop van advertenties viel tegen; dat valt enerzijds te verklaren uit de economische recessie, waardoor het moeilijker is om advertenties te verkopen, en anderzijds uit de grote hoeveelheid tijd die het vrijwilligers kost om contracten te sluiten. Het bestuur zoekt hiervoor een commerciële partner. Wel in trek zijn de zogeheten ‘kleine producenten sponsorpakketten’.
120 100 80
20
60
00
bijz. l
40
80
60
40
20
rente
0 29
Inkomsten 2009 in ₠ 1.000, begroot en werkelijk.
gifte
20 begroot werkelijk
0 begroot | werkelijk
in ₠
in ₠
verko
Lidmaatschapsgelden
108.100 103.781
Advertentie-inkomsten
20.500
7.026
Verkoop artikelen
5.000
5.633
Giften
2.500
209
Bankrente, bankkosten
–
465
Bijzondere baten en lasten
–
16
Totaal
136.100 119.130
lidm
adver
Uitgaven 2009 — Door de uitgaven in de pas te laten lopen met de inkomsten, werd 2009 ondanks tegenvallende resultaten afgesloten met een positief saldo van € 1.671,–. De grootste uitgaven zijn de afdrachten aan Slow Food International en convivia. De afdrachten worden jaarlijks vastgelegd tussen Slow Food International en Slow Food Nederland. Over 2009 is — net als in 2008 — een bedrag van € 43.400,– afgesproken. Hetzelfde bedrag is ook vastgelegd voor 2010. De afdrachten aan de convivia zijn als volgt: € 350,– per convivium per jaar en € 3,50 per lid, te berekenen over het aantal leden per ultimo december.
30
Voor 2010 is eenzelfde verdeling voorgesteld en wordt uitgegaan van 17 convivia en 2500 leden per ultimo december 2010. De administratiekosten over 2009 liggen over het algemeen lager dan begroot. Bij de portokosten valt het hoge bedrag van circa € 3.500,– op. Dit heeft te maken met de verzending van de Almanak van Slow Food International. De verzendkosten zijn voor onze rekening. Het International Board heeft inmiddels besloten de Almanak online ter beschikking te stellen en niet meer als drukwerk. Ook voor 2010 zijn kosten voor nieuwe leden begroot. Dat heeft te maken met de plannen voor een eigen ‘startersgids’, waarin informatie is opgenomen over Slow Food Nederland. Het ligt in de bedoeling ook adverteerders voor deze gids te zoeken. Ook de communicatiekosten zijn in de loop van het jaar heroverwogen. Door het ontbreken van adverteerders drukken de kosten van het magazine bijna volledig op de begroting, waardoor de ontwikkeling van positioning papers en het jaarverslag in het gedrang kwam. De kosten voor de nieuwe website zijn geheel betaald uit de hiervoor gereserveerde gelden. De reservering hiervoor is niet geheel gebruikt, het restant is naar de algemene reserve gegaan. Over 2010 wil het bestuur ondanks de hoge kostenpost het magazine voortzetten. Deze komt dan voor het
60 50
20
00
80
40 30
bijz.
20
60
rent
10
40
0
20
gifte
Uitgaven 2009 in ₠ 1.000, begroot en werkelijk.
31
begroot werkelijk
0 begroot | werkelijk
in ₠
in ₠
verk
Afdrachten
58.000 56.490
Administratiekosten
14.000 11.226
Communicatiekosten
26.700 20.827 4.000
1.337
20.200
14.050
Nationale Ark Commissie
3.500
1.921
Youth Food Movement
5.000
5.183
Inkoop artikelen
3.500
6.425
Evenementen Kosten bestuur
Totaal
134.900 117.459
lidm
adve
overgrote deel ten laste van de begroting. Daarnaast moet nu daadwerkelijk een begin gemaakt worden met jaarverslag en positioning papers. De begroting van communicatie maakt daarmee ruim 45% van de vrije begroting van Slow Food Nederland uit (=restant na aftrek van vaste afdrachten). Het bestuur heeft besloten de functie van bestuurslid voor Programma en Activiteiten niet meer in te vullen. Hierdoor is ook de begroting vervallen. Eventuele evenementen moeten extern gefinancierd worden, of vallen voor geringe bedragen onder bestuurskosten. Er is geen evenementenplan over 2010, althans niet financieel; wel is deelname aan KunsthalKookt in de planning opgenomen. De kosten van het bestuur bestaan uit reiskostenvergoedingen (à € 0,19 per km), vergaderkosten voor ALV´s en Conviviumleidersbijeenkomsten, kosten voor aanwezigheid bij het International Council van Slow Food en representatiekosten. Het bestuur heeft 32
Youth Food Movement houdt een ‘Strawberry Mob’ samen met aardbeienteler Jan Robben, op het Amsterdamse Museumplein.
naar aanleiding van het overlijden van haar voorzitter een jaarlijks terugkerende prijs ingesteld. De kosten drukken op de begroting van het bestuur. De overige bestuurskosten over 2009 hebben met name te maken met incidentele kosten naar aanleiding van bovengenoemd overlijden. In de begroting over 2010 zijn de reiskostenvergoeding naar € 8.000,– gebracht. Dit heeft niet te maken met het verhogen van de kilometerprijs, maar het blijkt dat bestuursleden nogal eens door het land moeten toeren om hun opwachting bij diverse instanties en organisaties te maken. De begrotingspost Commissie Ark en Presidia betreft reiskostenvergoedingen op basis van hetzelfde bedrag per kilometer als het bestuur, voor de leden van de commissie. De bijdrage aan de Youth Food Movement is iets hoger dan begroot, om de vereniging YFM niet met een verlies te laten beginnen. De kosten voor de Eat–In waren een fractie hoger. De begrotingspost voor 2010 betreft wederom een bijdrage van Slow Food Nederland aan de Youth Food Movement Nederland. 33
‘Dairy Kids’ tijdens ‘Cheese’ 2009 in het Noord–Italiaanse Bra.
slow food in wereldwijd
1986 Bra, Italië. 62 mensen komen bijeen voor de oprichting van Arcigola, de voorloper van Slow Food.
1989 Parijs. Oprichting van de internationale Slow Food beweging en ondertekening van het Slow Food Manifest.
–– Opening van het Slow Food International Office in Bra. Verschijning van het eerste nummer van Slow in het Italiaans, Engels en Duits. –– Organisatie van de eerste Salone del Gusto (Turijn). Start van de Ark van de Smaak (Ark of Taste).
1997
34
1998
1996
De eerste editie van Cheese vindt plaats in Bra. Voor de tweede maal wordt het Slow Food International Congress gehouden. Organisatie van het derde Internationale Slow Food Congress in Orvieto, Italië.
–– Uitreiking van de eerste Slow Food Award for the Defense of Biodiversity in Bologna. –– Oprichting van Slow Food USA met een nationaal kantoor in 2000 New York. 2001 –– Het Presidiaproject gaat van start. –– Lancering van de website www.slowfood.com. –– Lancering van de No GM wine campagne. –– Introductie van het Manifesto in Defense of Raw Milk Cheeses. –– Start van de Master of Food, een educatief programma voor volwassenen.
perspectief 1986 – 2003 Bra. Oprichting van de uitgeverij Slow Food Editore. Het eerste internationale Slow Food Congres wordt gehouden.
1992
1990
Oprichting van Slow Food Germany.
1994
1993 Oprichting
Slow Food Italy besluit tijdens het Nationaal Congres om te investeren in de internationale ontwikkeling van Slow Food.
van Slow Food Zwitserland.
–– Oprichting van de Slow Food Foundation for Biodiversity, dat 35 verantwoordelijk is voor de Slow Food Award , de Ark van de Smaak en Presidia. –– Oprichting van Slow Food France, dat van start gaat met Aux Origines du Goût, een tweejaarlijks evenement. –– Het Internationale Congres van Slow Food wordt voor de 4e keer gehouden. Afgevaardigden van ruim 50 landen zijn er aanwezig. Besloten wordt om zich te focussen op ontwikkelingslanden.
2002 –– Organisatie van de vierde Salone del Gusto in Turijn, waar 138.000 bezoekers worden geteld en de eerste 30 Presidia worden gepresenteerd. –– Brussel. Voorzitter van de Europese Commissie Romano Prodi kent Carlo Petrini de Sicco Mansholt Prijs toe voor Slow Food’s bijdrage aan duurzame landbouw.
2003
slow food in wereldwijd
–– Oprichting van de Vereniging Slow Food Nederland en Slow Food Australia. Eerste Terra Madre in Nederland (Middelburg) en Ierland. –– De 3e internationale editie van de gelijktijdig gehouden 7e Salone del Gusto trekt 180.000 bezoekers. –– Start van een pilot van een Earth Market in de Toscaanse stad Montevarchi. –– Oprichting Youth Food Movement.
2008
36
–– Oprichting van Slow Food UK. –– Slow Food organiseert in samenwerking met het Braziliaanse Ministerie van Landbouw een seminar in Porto Alegre tijdens de World Social Forum 2005. –– Eerste bijeenkomst van convivia en voedselgemeenschappen in Kenya.
2005
perspectief 2003 – 2009
200 2009 –– Introductie van het educatiepakket ‘To the Origins of Taste’. Wereldwijde viering van de eerste Terra Madre Day op 10 december, ter gelegenheid van de 20e verjaardag van Slow Food, met ruim 1.000 lokale activiteiten, waarvan ruim 10 in Nederland. –– Oprichting van de Youth Food Movement in Nederland. –– De 4e Slow Fish en 7e Cheese trekken wederom recordaantallen bezoekers. –– Het aantal producten in de Ark van de Smaak groeit wereldwijd tot 903. –– Earth Markets, collectief geleide markten die producten rechtstreeks van de producent aan de consument verkopen, worden gestart in Libanon, Israel en Roemenië.
2007
–– Verschillende grote evenementen in Europa en daarbuiten, zoals Slow Bier in München, Slow Food Air in Stuttgart, Vignerons d’Europe in Frankrijk, Slowfish en Cheese in Italië. –– In Puebla (Mexico) vindt het Vijfde International Slow Food Congress plaats, waar 500 afgevaardigden bij zijn.
2006
De eerste bijeenkomst voor nationale verenigingen vindt plaats in Pollenzo, Italië.
37
38
colofon Uitgave: Slow Food Nederland Redactie: Friederike Kleijn, Lisette Oostveen, Geert Veenendaal Vormgeving en productie: MWFY, www.mwfy.nl Foto’s: Marc van Heel (p. 7, 20 en 21), Dirk Wolf (p. 6 en 23), Friederike Kleijn (p. 10, 27 en 33), Tom van der Leij (p. 32), Lisette Kreischer (p. 8), Piet van de Wiel (p. 18), Slow Food Archive (p. 26) Drukwerk: De Kroon, Olst Dit jaaroverzicht is ook digitaal te lezen via www. slowfood.nl. ©Slow Food Nederland, 2010
[email protected] www.slowfood.nl Deze uitgave werd mede mogelijk gemaakt door een financiële bijdrage van: Vreeken’s Zaden, Dordrecht www.vreeken.nl
Vreeken’s Zaden
Eric van Veluwen, De Vale Ouwe Culinair Projectmanagement, De Steeg www.ericvanveluwen.nl/de-vale-ouwe
39
slow food nederland www.slowfood.nl
kker, Puur & Eerlijk | Good, Clean & Fair | Buono, Pulito & Giusto | Lekker, Puur & Eerlijk | Good, Clean & Fair | Buono, Pulito & Giusto | Lekker,
40
