00_Voorwerk.fm Page 3 Tuesday, December 17, 2013 3:45 PM
INHOUD Hoofdstuk I.
Situering van de lokale politie in het politielandschap
1
1. Het huidige Belgische politielandschap 1.1. Een geïntegreerde politie op 2 niveaus 1.2. 10 jaar politiehervorming – een evaluatie
1 1 5
2. Politiezones 2.1. Eén- en meergemeentezones 2.2. Verdeling van de politiezones 2.3. Vrijwillige fusie van politiezones 2.3.1. Voorbereidende fase 2.3.2. Juridische fase: principebeslissing tot vrijwillige fusie 2.3.2.1. Principebeslissing vrijwillige fusie 2.3.2.2. KB tot bepaling van het territoriaal ambtsgebied van de nieuwe politiezone 2.3.2.3. Acties 2.3.3. integratiefase: Inplaatsstelling van de lokale polittie 2.4 Beknopt overzicht van de taken en opdrachten van de lokale politie 2.4.1. Basispolitiezorg 2.4.2. Opdrachten van federale aard 3. Instellingen die bijdragen aan de geïntegreerde werking van de politiediensten
6 6 7 10 121 122 122 123 123 125 126 126 127
127
3.1.De federale politieraad 127 3.2. De adviesraad van burgemeesters 15 3.3. De vaste commissie van de lokale politie 18 3.4. De begeleidingscommissie van de lokale politie 19 3.5. Het sociaal secretariaat van de geïntegreerde politie (SSGPI) 21 3.6. Het provinciaal veiligheidsoverleg 23 3.7. Het arrondissementeel rechercheoverleg 24 4. De syndicale structuren 4.1. Federaal niveau: het onderhandelingscomité voor politiediensten
Bestuur en organisatie
December 2013
24 24
Inhoud / 1
00_Voorwerk.fm Page 4 Tuesday, December 17, 2013 3:45 PM
4.2. Lokaal niveau: het BOC en het CPBW 4.2.1. Het Basisoverlegcomité (BOC) 4.2.2. Het Comité voor Preventie en Bescherming op de Werkvloer (CPBW) 5. Operationeel toezicht op de politiediensten 5.1. De algemene inspectie 5.2. Het Vast Comité P 5.3. Het controleorgaan op de verwerking van gegevens
26 26 26 27 27 29 32
Hoofdstuk II. De beleidsorganen van de lokale politie 1. De zonale veiligheidsraad 1.1. Samenstelling 1.2. Werking 1.2.1. Voorzitterschap 1.2.2. Plaats, datum en frequentie van vergaderen 1.2.3. Bijeenroeping 1.2.4. Samenstelling van de agenda 1.2.5. Aard van de vergadering 1.2.6. Wijze van besluiten en stemmen 1.2.7. Opmaak van de notulen 1.3. Bevoegdheden 1.3.1. De bespreking en redactie van het zonaal veiligheidsplan 1.3.1.1. Algemeen 1.3.1.2. De opdrachten en prioritaire doelstellingen van de lokale politie 1.3.1.3. De capaciteit voor de opdrachten van de lokale politie 1.3.1.4. De capaciteit voor de opdrachten van de federale politie (hycap) 1.3.1.5. De bijzondere doelstellingen van één of meerdere gemeentes van de zone 1.3.2. Evaluatie van de uitvoering van het zonaal veiligheidsplan 2. De politieraad 2.1. Samenstelling 2.1.1. Algemeen
Inhoud / 2
1 1 2 2 3 4 5 5 5 6 7 7 7 8 8 8 9 9 9 10 10
December 2013
Bestuur en organisatie
00_Voorwerk.fm Page 5 Tuesday, December 17, 2013 3:45 PM
2.1.2. Verkiezing van de politieraadsleden 2.1.2.1. Verkiesbaarheidsvereisten en onverenigbaarheden 2.1.2.2. Voordracht van de kandidaten 2.1.2.3. Verkiezing van de politieraadsleden 2.1.2.4. Bureau voor kiesverrichtingen 2.1.2.5. Verrichtingen na de stemming 2.1.2.6. Geschillen inzake verkiezingen
Bestuur en organisatie
December 2013
15 15 21 221 23 24 25
Inhoud / 21
00_Voorwerk.fm Page 5 Monday, October 28, 2013 3:46 PM
2.1.3. Installatie van de politieraad 28 2.1.3.1. Installatievergadering 28 2.1.3.2. Eedaflegging 30 2.1.4. Juridische knelpunten verkiezing politieraden 2013 31 2.1.4.1. Inleiding 31 2.1.4.2. Algemene vaststellingen 32 2.1.4.3. Evaluatie van de wetgeving 324 2.1.4.4. Beoordeling door de Raad van State 325 2.1.5. Mandaat van politieraadslid 3219 2.1.5.1. Duur van het mandaat 3219 2.1.5.2. Vervanging 3220 2.1.5.3. Bijstand van raadsleden met een fysieke beperking 36 2.1.5.4. Presentiegeld 36 2.1.5.5. Einde van het mandaat 38 2.1.5.6. Geschillen inzake ontslag 40 2.1.6. Rechten en plichten van een politieraadslid 42 2.1.6.1. Beperkingen/verbodsbepalingen 42 2.1.6.2. Rechten 47 2.2. Werking 54 2.2.1. Organisatie van de politieraad 54 2.2.1.1. Algemeen – wettelijke grondslag 54 2.2.1.2. Plaats, datum en frequentie van de vergaderingen 60 2.2.1.3. Bijeenroeping van de politieraad 61 2.2.1.4. Termijn en formaliteiten van de bijeenroeping 64 2.2.1.5. Openbaarheid 67 2.2.1.6. Handhaving van de openbare orde tijdens de vergaderingen 69 2.2.2. Werking van de politieraad 71 2.2.2.1. Voorzitterschap 71 2.2.2.2. Huishoudelijk reglement/reglement van inwendige orde 72 2.2.2.3. Aanwezigheidsquorum 72 2.2.2.4. Besluitvorming 73 2.2.2.5. Opmaak van de notulen 80 2.2.3. De gemeenteraad in een ééngemeentezone 85 2.3. Bevoegdheden 85 2.3.1. Institutionele bevoegdheden 85 2.3.1.1. Vaststelling van het huishoudelijk/ intern reglement 85
Bestuur en organisatie
Oktober 2013
Inhoud / 3
00_Voorwerk.fm Page 6 Monday, October 28, 2013 3:46 PM
2.3.1.2. Vaststelling van de presentiegelden 2.3.1.3. Voordracht van de korpschef 2.3.1.4. Aanduiding van de secretaris van de politieraad 2.3.1.5. Aanduiding van de bijzonder rekenplichtige 2.3.1.6. Bevoegdheid tot goedkeuring van gedeelten van het ZVP 2.3.1.7. Afsluiten van protocollen, convenanten, intentieverklaringen 2.3.1.8. Bevoegdheden die NIET aan de politieraad zijn toegewezen 3. Het politiecollege 3.1. Samenstelling 3.1.1. Algemeen 3.1.2. Voorzitterschap 3.1.3. Rang en het stemmengewicht 3.1.4. Vervanging van de burgemeester 3.1.5. Rechten en plichten van de leden politiecollege 3.1.6. Presentiegelden of wedde 3.2. Werking 3.2.1. Algemeen – wettelijke grondslag 3.2.2. Huishoudelijk reglement/reglement van inwendige orde 3.2.3. Plaats, datum en frequentie van de vergaderingen 3.2.4. Bijeenroeping van het politiecollege 3.2.5. Samenstelling van de agenda 3.2.6. Openbaarheid 3.2.7. Aanwezigheidsquorum 3.2.8. Besluitvorming 3.2.9. Opmaak van de notulen 3.3. Bevoegdheden 3.3.1. Institutionele bevoegdheden 3.3.1.1. Vaststelling en goedkeuring van het huishoudelijk reglement/reglement van inwendige orde 3.3.1.2. Aanduiding van de voorzitter 3.3.1.3. Aanduiding van de secretaris
Inhoud / 4
Oktober 2013
86 86 87 88 88 88 89 110 110 110 110 112 113 116 116 117 117 117 117 118 119 119 120 120 122 123 123
123 124 125
Bestuur en organisatie
00_Voorwerk.fm Page 7 Monday, October 28, 2013 3:46 PM
3.3.1.4. Voordracht van de bijzonder rekenplichtige 3.3.1.5. Oproeping van de bestuurlijke en overlegorganen 3.3.2. Bevoegdheden inzake de dagelijkse organisatie en het beheer van de lokale politie 3.3.2.1. Verhouding politiecollege-korpschef 3.3.2.2. Personeelsgebonden bevoegdheden 3.3.2.3. Budgettair en financieel beheer 3.3.3. Bevoegdheden i.v.m. de werking van de politiezone als onafhankelijke rechtspersoon 3.3.3.1. Rechtsvorderingen 3.3.4. Het politiecollege als tuchtoverheid 3.3.4.1. Beraadslagingen en stemmingen van tuchtbeslissingen 3.3.4.2. Aanwezigheid van de korpschef 4. Enkele specifieke actoren binnen de lokale politie 4.1. De korpschef 4.1.1. Mandaat 4.1.2. Aanstelling 4.1.3. Vervanging 4.1.4. Vergoeding 4.1.5. Gezag 4.1.6. Opdrachten 4.1.6.1. Leiding en organisatie van het korps 4.1.6.2. Uitvoering van het lokaal politiebeleid 4.1.6.3. Verantwoording afleggen voor de opdrachten 4.1.6.4. Tuchtoverheid 4.1.6.5. Medeondertekening van de bevelschriften tot betaling 4.2. De bijzonder rekenplichtige 4.2.1. Aanduiding 4.2.2. Vergoeding 4.2.3. Gezag en onafhankelijkheid 4.2.4. Statuut van de bijzonder rekenplichtige 4.2.4. Opdrachten 4.2.4.1. Inleiding 4.2.4.2. Opdrachten van beheer en uitvoering
Bestuur en organisatie
Oktober 2013
125 125 125 125 126 134 137 137 137 138 139 139 139 139 140 143 143 144 146 146 146 146 147 148 148 149 160 161 161 163 163 165
Inhoud / 5
00_Voorwerk.fm Page 8 Monday, October 28, 2013 3:46 PM
4.2.4.3. 4.2.4.4. 4.2.4.5. 4.2.4.6.
Controleopdrachten Adviesopdrachten Diverse opdrachten Samenvatting voornaamste taken bijzonder rekenplichtige in het ARPC en de WGP 4.3. De secretaris van het politiecollege en de politieraad 4.3.1. Aanduiding, vervanging en beëindiging 4.3.1.1. Aanduiding en beëindiging 4.3.1.2. Vervanging 4.3.2. Vergoeding 4.3.3. Opdrachten
167 173 174 179 191 192 192 194 194 196
Hoofdstuk III. De lokale beleidscyclus in het perspectief van de diverse beleidsplannen 1. Regelgeving
3
2. Verhouding ZVP-NVP 2.1. Kadernota integrale veiligheid 2.2. Nationaal veiligheidsplan 2.3. Lokaal integraal veiligheidsplan
4 4 6 7
3. Inhoud van het zonaal veiligheidsplan
8
4. Traject van de beleidscyclus 4.1. Voorbereidingsfase 4.1.1. Timing 4.1.2. Inhoud 4.2. Beleidsbepaling 4.2.1. Timing 4.2.2. Inhoud 4.3. Goedkeuringsfase & indiening ZVP 4.3.1. Timing 4.3.2. Goedkeuring en doorsturing vanuit lokaal niveau 4.3.3. De checklist van de procureur des konings 4.4. Uitvoeringsfase 4.3.1. Timing 4.3.2. Inhoud 4.4. Evaluatiefase 4.4.1. Timing 4.4.2. Inhoud
Inhoud / 6
Oktober 2013
10 11 11 11 12 12 12 13 13 13 15 16 16 16 161 161 161
Bestuur en organisatie
00_Voorwerk.fm Page 11 Tuesday, December 17, 2013 3:45 PM
5. Communicatie naar de bevolking
161
6. Verdere opportuniteiten: koppeling beleidscyclus – financiële cyclus
162
Hoofdstuk IV. Financiën van de politiezones 1. Financiering van de lokale politie 1.1. Financiële autonomie van de politiezone 1.2. Federale dotatie 1.2.1. Basisfilosofie van het financieringsmechanisme 1.2.2. Operatie meerkost 1.2.3. Akkoord van 11 juni 2002 1.2.4. Globaal overzicht federale toelage 1.2.5. Toekomstige financieringswet 1.3. Gemeentelijke dotatie 1.3.1. Sluitstuk van de begroting 1.3.2. Verdeelsleutel gemeentelijke dotatie 1.3.3. Globaal overzicht gemeentelijke dotaties 1.4. Globaal overzicht financiering lokale politie 1.4.1. Totale kostprijs lokale politie per inwoner 1.4.2. Verschillen per gewest en verstedelijkingsgraad 1.4.3. Gemeenten betalen 2/3, federale overheid 1/3 van de lokale politie 1.4.4. Verhouding tot OCMW-uitgaven 2. Begroting van de politiezone 2.1. Wat is een begroting? 2.2. Totstandkoming van de begroting 2.3. Begroting op de politieraad 2.4. Toezicht op de politiebegroting en de voorlopige kredieten 2.5. Structuur van de politiebegroting 2.5.1. Uitgaven en ontvangsten 2.5.2. Gewone en buitengewone dienst 2.5.3. Vorige dienstjaren en eigen dienstjaar 2.5.4. Structuur van een begrotingsbladzijde 2.5.5. Samenvattingstabellen 2.6. Begrotingswijzigingen
Bestuur en organisatie
December 2013
1 1 1 2 9 11 16 17 17 17 18 20 20 20 201 21 21 21 21 24 26 28 30 31 32 362 37 40 40
Inhoud / 7
00_Voorwerk.fm Page 12 Tuesday, December 17, 2013 3:45 PM
3. Politieboekhouding 3.1. Twee boekhoudingen in één 3.1.1. Budgettaire boekhouding 3.1.2. Algemene boekhouding 3.1.3. Samenhang 3.2. Uitgavenprocedure 3.2.1. Begrotingskrediet 3.2.2. Bestelbon en vastlegging 3.2.3. Levering 3.2.4. Factuur – voorlopige boeking – controle – aanrekening 3.2.5. Betaalbaarstelling en bevelschrift tot betaling 3.2.6. Betaling 3.3. Ontvangstenprocedure 3.3.1. Begrotingskrediet 3.3.2. Boeking invorderingsrecht 3.3.3. Betaling op de rekening van de zone 3.3.4. Oninbare vorderingen 4. Jaarrekening 4.1. Voorbereiding van de opmaak van de rekening 4.1.1. Voorbereiding van de begrotingsrekening 4.1.2. Voorbereiding van de balans en resultatenrekening 4.2. De begrotingsrekening 4.2.1. Vorige dienstjaren en eigen dienstjaar 4.2.2. Structuur van een pagina uit de begrotingsrekening 4.2.3. Samenvattende tabellen 4.2.4. Verschillende resultaten van de budgettaire boekhouding 4.3. Balans en resultatenrekening 4.3.1. Balans 4.3.2. Resultatenrekening 4.4. Vaststelling van de rekening door de politieraad 4.5. Toezicht op de rekening en goedkeuring door de gouverneur 4.6. Meer dan een financiële evaluatie? 4.7. Vergelijkingen in tijd en ruimte 4.7.1. Vergelijkingen in tijd 4.7.2. Vergelijkingen in ruimte
Inhoud / 8
December 2013
41 41 42 42 43 44 44 45 45 45 46 47 47 47 47 48 48 49 49 50 52 53 53 54 56 56 57 57 57 59 60 61 61 62 62
Bestuur en organisatie
00_Voorwerk.fm Page 13 Tuesday, December 17, 2013 3:45 PM
Hoofdstuk V. Administratief / bestuurlijk toezicht 1. Algemene begrippen
1
2. Gewoon administratief / bestuurlijk toezicht
2
3. Specifiek administratief / bestuurlijk toezicht 3.1. Bijzonder specifiek administratief toezicht 3.2. Algemeen specifiek administratief toezicht 3.2.1. Informatieprocedure 3.2.2. Verzendingstermijn en openbaarheid 3.2.3. Bevoegdheid van de gouverneur 3.2.4. Ministeriële bevoegdheid 3.3. Het dwangtoezicht
4 4 10 10 11 11 13 14
4. Coördinatie van het toezicht
15
Hoofdstuk VI. Modellen Inhoud modellen
1
Hoofdstuk VII. Checklists en draaiboeken 1. Schematisch overzicht aanwijzing of aanstelling bijzonder rekenplichtige
1
2. Schematisch overzicht borgstelling bijzonder rekenplichtige
2
3. Draaiboek procedure verlenging van het mandaat van korpschef
3
4. Draaiboek verkiezing politieraad 2013
12
Hoofdstuk VIII. Informatief 1. Lijst van politiezones
1
2. Vergelijkende tabel bevoegdheden burgemeester
Bestuur en organisatie
December 2013
11
Inhoud / 9
00_Voorwerk.fm Page 14 Tuesday, December 17, 2013 3:45 PM
3. Stand van zaken federale basisdotatie n.a.v. herziening financiering lokale politie
13
4. De ‘KUL-norm’ bij wijze van inleiding 4.1. Het wettelijke kader van de federale dotatie 4.2. De lokale component van de geïntegreerde politie 4.3. Een norm voor een harmonieuze herverdeling van de politiesterkte 4.4. De meervoudige lineaire regressie-analyse met intercept of de zogenaamde ‘KUL-norm’ 4.5. De basisprincipes van het financieringsmechanisme 4.6. Een gelijke behandeling van de politiezones als waarborg voor een gelijkwaardige basispolitiezorg 4.7. Te voorziene deficitaire... en gunstige saldo’s 4.8. Complementaire en voorwaardelijke mechanismen om het shockeffect op te vangen
13 13 15 16 16 19 20 21 23
5. Te trekken conclusies 5.1. Een inhaalbeweging door een gemeentelijke investering 5.2. Een theoretische politiecapaciteit versus functioneel minimale effectieven 5.3. Een norm die om twee redenen moet worden geactualiseerd 5.4. De methode 5.5. Bijdrage van de gemeenten
24
6. Toekomstperspectieven als epiloog...
34
Inhoud / 10
December 2013
25 27 29 32 33
Bestuur en organisatie
00_Voorwerk.fm Page 13 Tuesday, October 29, 2013 1:36 PM
INHOUD WEBSITE 1. WETGEVING Basiswerking – De Wet op de Geïntegreerde Politie, gestructureerd op twee niveaus, gecoördineerd, gecodificeerd en toegelicht – Koninklijk besluit van 17 september 2001 tot vaststelling van de organisatie- en werkingsnormen van de lokale politie teneinde een gelijkwaardige minimale dienstverlening aan de bevolking te verzekeren – Koninklijk besluit van 05 september 2001 houdende het minimaal effectief van het operationeel en van het administratief en logistiek personeel van de lokale politie Verkiezing en installatie politieraad – Ministeriële omzendbrief van 14 november 2012 betreffende de verkiezing en installatie van de leden van de politieraad van een meergemeentenzone (inhoud) – Ministeriële omzendbrief van 14 november 2012 betreffende de verkiezing en installatie van de leden van de politieraad van een meergemeentenzone (bijlagen) – Ministeriële omzendbrief van 21 december 2000 betreffende de verkiezing en installatie van de leden van de politieraad (inhoud en bijlagen) – Koninklijk besluit van 20 december 2000 betreffende de verkiezing en installatie van de leden van de politieraad Beleidscyclus en -planning – Interministeriële omzendbrief PLP 50 betreffende de procedure tot indiening van de zonale veiligheidsplannen en de goedkeuring ervan door de ministers van Binnenlandse Zaken en Justitie – Checklist voor de procureur des Konings (bijlage bij PLP 50)
Bestuur en organisatie
Oktober 2013
Inhoud website / 1
00_Voorwerk.fm Page 14 Monday, October 28, 2013 3:46 PM
Financiën – Ministeriële omzendbrief BB 2013/ betreffende wijzigingen aan het bestuurlijk toezicht op de beslissingen van de politiezones van het Vlaamse Gewest 2. MODELLEN a. Werking politieraad – – – –
Huishoudelijk reglement van de politieraad Deontologische code van de politieraad Huishoudelijk reglement van de zonale veiligheidsraad Verslag evaluatie mandaat korpschef
b. Verkiezing politieraad – – – – – –
Besluit van vaststelling leden nieuwe politieraad Informatienota aan verkozenen gemeenteraad Richtlijnen invullen voordrachtakte kandidaten Voordrachtakte kandidaten Model van stembiljet Proces-verbaal verkiezing politieraadsleden
c. Installatie politieraad – – – – – – – – – – – – –
Uitnodiging installatievergadering nieuwe politieraad Kennisname verkiezingsuitslag in de gemeenten Akte van eedaflegging raadslid Besluit van onderzoek geloofsbrieven Besluit van eedaflegging raadsleden Besluit van benoeming raadslid tijdens legislatuur Besluit van rangorde raadsleden Besluit van toekenning presentiegeld Besluit van berekening presentiegeld door SSGPI Model van stembiljet vertegenwoordigers BOC/CBPW Besluit van aanduiding vertegenwoordigers BOC/CBPW Besluit van aanduiding vertegenwoordigers BGC Proces-verbaal installatievergadering
Inhoud website / 2
Oktober 2013
Bestuur en organisatie
00_Voorwerk.fm Page 15 Monday, October 28, 2013 3:54 PM
d. Rechtsvorderingen – Besluit politiecollege aanstellen raadsheer e. Diversen – Model huishoudelijk reglement BOC/CPBW 3. RECHTSPRAAK a. Werking politieraad i.
Bewijswaarde notulen
– x 27 oktober 1972, nr. 15.531 – Jupille 18 februari 1966, nr. 11.653 ii.
Geheimhouding stemming
– Luik 15 oktober 1986, nr. 27.029 b. Verkiezing politieraad i. – – – – – – ii.
Voordrachtakte politieraad Blankenberge-Zuienkerke 11 juli 2013, nr. 224.331 Roosdaal 11 juli 2013, nr. 224.330 Lichtervelde 11 juli 2013, nr. 224.329 Kruibeke 30 mei 2013, nr. 223.661 Neupré 30 juni 1995, nr. 54.132 Aalter 25 mei 1977, nr. 18.279 Rangschikking raadsleden
– Ham-sur-Heure-Nalinnes 16 september 1983, nr. 23.481 iii.
Oproeping politieraad
– Wommelgem 6 juni 1989, nr. 32.711
Bestuur en organisatie
Oktober 2013
Inhoud website / 3
00_Voorwerk.fm Page 16 Monday, October 28, 2013 3:46 PM
iv. – – – – – – – – v. – – – – –
Stemming politieraad Zingem 7 december 1953, nr. 2976 Staden 13 juli 1977, nr. 18.390 Nevele 10 juli 1995, nr. 54.445 Mechelen 10 mei 1973, nr. 15.868 Scherpenheuvel-Zichem 20 juni 1983, nr. 23.383 Westerlo 6 juni 1989, nr. 32.709 Jupille 18 februari 1966, nr. 11.653 Zoersel 19 oktober 1977, nr. 18.498 Verkiezingsuitslag Diksmuide 13 juli 1995, nr. 54.580 Kraainem 11 juni 2007, nr. 172.083 x 27 oktober 1972, nr. 15.531 Pecq 3 juli 1983, nr. 23.331 Paturages 27 mei 1966, nr. 11.848
Inhoud website / 4
Oktober 2013
Bestuur en organisatie