signalement
Periodiek branchemagazine / FHI. federatie van technologiebranches / mei 2013, JAARGANG 22
2
“onder jongeren, over innovatie” Derk Wilten Synchron thema
focus op nxtgen electronics & automation 2013
volle bak en geen recessiestress
medische TECHNOLOGIE
onzinnige beeldvorming over defibrillatoren
2
Redactioneel
SIGNALEMENT
PERIODIEK BRANCHEMAGAZINE / FHI. FEDERATIE VAN TECHNOLOGIEBRANCHES / MEI 2013, JAARGANG 22
34
2
“ONDER JONGEREN, OVER INNOVATIE” DERK WILTEN Synchron THEMA
FOCUS OP NXTGEN ELECTRONICS & AUTOMATION 2013
VOLLE BAK EN GEEN RECESSIESTRESS
MEDISCHE TECHNOLOGIE
ONZINNIGE BEELDVORMING OVER DEFIBRILLATOREN
Genereren Focus op NxtGen, de volgende generatie. Deze editie van Signalement is
publicaties
een heus themanummer. Met reden. Het Techniekpact is een aanleiding,
Eerdere uitgaven van Signalement
de redenen en oorzaken liggen dieper.
zijn terug te vinden op www.fhi.nl
De volgende generatie technologen in beeld gebracht.
Economische groei bij een demografische terugloop is in alle tijden van de geschiedenis moeilijk gebleken. Het genereren van nieuwe business zonder nieuwe generaties mensen is niet zo eenvoudig. Mijn persoonlijke trigger naar ondernemers die klagen over problemen op de
20
arbeidsmarkt is nogal eens de bijna retorische vraag ‘Hoeveel kinderen Redactie
heb je eigenlijk? Minder dan vier? Dan ligt de oorzaak bij jezelf’.
Bureau FHI
Dus wordt het toch ‘meer met minder’, het motto van Jugaad, waarover
Daan Groeneveld
op de laatste pagina van dit nummer meer. Niettemin, ze is er wel, de
Kees Groeneveld
nieuwe, de volgende generatie. En het is echt goed nieuws dat men nu
Interview Derk Wilten 4
Paul van Nieuwenburg, MUNTZ
zelfs in Den Haag, na onze jarenlange, soms bijna DonQuichotachtige,
Kort nieuws 8
Redactieadres
in plaats van het met oogkleppen op pompen van overheidsgeld in de
Postbus 366, 3830 AK LEUSDEN
markt van het opleiden.
Redactioneel
3
pleidooien, serieus werk lijkt te maken van het ‘opleiden voor de markt’
RTA 11
Telefoon: (033) 465 75 07
E-mail:
[email protected]
‘Inderdaad, we waren lui en verwend geworden’
Advertentieverkoop
Het is echt wel bemoedigend als je er een beetje induikt. De creativiteit
www.jetvertising.nl
die bedrijven aan de dag leggen om, meer of minder buiten de
Telefoon: (070) 39 90 000
reguliere kaders om, jonge mensen in het spoor van techniek en
Fax: (033) 461 66 38
Haagse Babbel Anne Wil Lucas 12
Internet: www.fhi.nl
Conjunctuur 15 Den Haag ontdekt technologie 18
12
Fotoreportage Focus op Nxtgen 20
technologie te krijgen, dat geeft hoop. En aan de jongeren zelf ligt het Vormgeving
zeker niet.
Opleiden in techniek 24
MUNTZ
Freelance HRM werkt 26
Cartoon
perspectief biedt, is dat nu een beetje meer duidelijk wordt wat bedrijven
Studio Artjan
kunnen doen. Wie wist dat jongens en meiden van vijfentwintig jaar met
Natuurlijk moeten bedrijven weer meer gaan doen. Wat nieuw is en
E&A update 28
een HAVO of VWO diploma op zak niet zelden graag een MBO-opleiding Druk
techniek gaan doen en dat dat nog kan ook? Zelfs, nee juist, als ze dat in
Blauwalgdetectie for business 30
Drukkerij De Groot
een werk/leer situatie willen doen kan dat en gaat het natuurlijk altijd goed.
Samenwerken met VAF 33
Hoewel bij deze uitgave de uiterste zorg is
veranderen van ons denken en doen. Maar als het in de BRIC landen
nagestreefd, kan voor eventuele (druk)fouten
kan, waar de maatschappelijke structuren ook en nog meer dan in
en onvolledigheden niet worden ingestaan
Europa op slot zaten en zitten, dan moet bij ons de creativiteit van de
en aanvaarden de auteurs, redactie en het
volgende generatie het ook kunnen winnen.
Inderdaad, we waren lui en verwend geworden, vooral in het
24
Financiering voor labfaciliteiten
34
Onrust over defibrillatoren 36
bureau van FHI geen aansprakelijkheid.
Bezuinigingen in de zorg 39 Boeken/Tentoonstelling 40
inhoud signalement 02/2013
36
Personalia/Agenda 42 Ledennieuws 43
colofon
kees groeneveld
[email protected]
3
4 interview
5
Alsof ie zo weggelopen is uit de Sopranos. Een man met wie niet valt te spotten. Brede schouders, intimiderende blik, krijtstreepje, een iets te aanwezige stropdas en een drie-dagen-baardje waar Danny en Daley een puntje aan kunnen zuigen. Tegenover me zit de ‘Don’ van Synchron en tevens de jongste telg uit een ondernemersgeslacht. Een man die weet wat hij wil: innoveren! Dames en heren: Derk Wilten. tekst paul van nieuwenburg fotografie leo de jong
Derk Wilten
‘’Innovatie komt altijd van onderaf’’
Nog niet zo lang geleden gezien in een
Aha, een heuse familiedynastie!
personeelsadvertentie: ‘Maximaal 23 jaar oud,
“Zou je kunnen zeggen. Mijn grootvader
minimaal 5 jaar ervaring op HBO-niveau’. Wat
is in 1952 begonnen met Wilten
is dat toch met dat ‘jong’, het is toch niet een
Instrumenten. Mooi bedrijf, nog steeds
kwaliteit op zichzelf? Bent u een senior die
trouwens, een handelsonderneming in
zich naar de top heeft geknokt, dan is het niet
laboratoriuminstrumenten met toenterijd een
uitgesloten dat u deze vraag beantwoordt met
eigen glasblazerij. In de jaren ’80 heeft mijn
‘neen’. Simpelweg omdat u uit ervaring weet
vader, die ondertussen de leiding had over
dat kennis met de jaren komt. Of omdat u goed
Wilten, Synchron opgezet en daarin data-
werk dat aan jongeren toegeschreven kan
integratie en de ontwikkeling van pipetteerrobots
worden, eerder terugvoert op persoonlijk talent
en analyse-instrumenten ondergebracht.
dan op leeftijd. Derk Wilten, eigenaar en ceo van
Daarmee sloot hij aan op een groeiende
Synchron Lab Automation in Etten-Leur gelooft
marktbehoefte.”
stellig in de meerwaarde van jonge mensen. En jij? Typische jongereneigenschappen zoals een
“Ik ging in Brussel studeren, toptijd. Met een
open geest, een tomeloze energie en een
vriend runde ik daar ook een klein IT-bedrijfje.
avontuurlijke drive beschouwt hij als dé features
Dat smaakte naar meer. Niet zo vreemd dus
die het verschil kunnen maken als het gaat
dat ik in 2006 Synchron heb overgenomen. Mijn
om innovatie. Mits in goede banen geleid en
vader concentreert zich op Wilten Instrumenten,
mits ingebed in een technische inborst. Jonge
ik op Synchron, maar we hebben geregeld
professionals die de ruimte die hij biedt gretig
overleg samen. Het familiegevoel is inderdaad
met beide handen aangrijpen zitten bij Synchron
nog steeds aanwezig.”
Lab Automation goed. Maar we gaan te snel. Derk Wilten, directeur van Synchron,
Terug naar het begin. Terug naar de tijd dat Derk
En die pipetteerrobots, dat doen jullie bij
heeft zijn BBA doorlopen in Brussel
zelf nog jong was en zijn eerste schreden op
Synchron nog steeds?
en is daar zijn professionele carrière
het ondernemerspad zette. Terug naar toen hij
“Jazeker, dat is onze core-business. Je
begonnen. Hierdoor kon hij in de
twaalf was.
moet het zo zien, wij ontwikkelen complete geavanceerde systemen op maat. De
hoofdklasse bij Leopold blijven hockeyen. Sport is een belangrijke
Twaalf en toen al ondernemer?
robots kopen we in – in Zwitserland,
uitlaatklep voor Derk. Na zijn actieve
“In verse broodjes en gebakjes. Die kochten
Japan of Amerika – en voorzien die van
hockeycarrière is hij begonnen als
we in België en verkochten we zondags in
software die volledig aansluit bij de
trainer/coach bij de Dragons, de club
Nederland. Goeie handel.”
specifieke eisen van onze klanten. Dat luistert behoorlijk nauw kan ik je vertellen.
waar zijn kinderen (9, 7 en 4) spelen.
signalement 02/2013
Daarnaast zeilt en schaatst Derk
Je komt uit een commercieel nest heb ik
Ik bedoel, ondanks dat de basisprincipes
fanatiek. Hij heeft meerdere malen
het gevoel.
vaak vergelijkbaar of zelfs identiek zijn,
de Alternatieve Elfstedentocht op de
“In ieder geval uit een ondernemersnest. Als je
vraagt bijvoorbeeld een opdrachtgever in
Weissensee gereden. Voor volgend
nog jong bent heb je dat niet zo in de gaten,
de petrochemische industrie om een totaal
jaar is hij ingeloot voor de Friese
maar inderdaad, het ondernemen zit ons in het
andere automatiseringsoplossing dan een
Elfstedentocht. De enige echte!
bloed. Het is begonnen bij mijn grootvader en
opdrachtgever in de medische sector. En
die lijn is via mijn vader doorgezet naar mij.”
vaak ook om een andersoortige constructie.”
6 interview
7
Als je zo zwaar inzet op klantgerichte
de aanwezigheid van een service-medewerker
innovatie wil ik dat wel geloven
meestal de voorkeur. In Singapore zou dat tot
“En dat begint al bij de eerste gesprekken, hè.
problemen kunnen leiden. Daar stuur je niet
Prospects nodigen we hier uit en leiden we
zomaar even een mannetje heen. Gelukkig
door een traject waarin we hen niet alleen ons
hebben we een lokale partner gevonden die
portfolio tonen, maar direct aankoersen op hun
deze trajecten voor zijn rekening neemt. Ben
specifieke vraagstelling. En die voeren we dan
benieuwd, we hebben er tot nu toe nog geen
ook meteen uit. We hebben hier bijvoorbeeld
beroep op hoeven doen.”
een 3-D printer, waardoor we in staat zijn om Je zei net dat het principe achter de
verte sprake is van een opdracht, prototypes te
systemen die jullie ontwikkelen vaak
maken. Zover gaan we. Proactiviteit, interactie
identiek is?
en samenwerking staan bij ons hoog in het
“Dat is zo. De technologie waar AKZO
vaandel. Overigens, zo’n 3-D printer is iets wat
bijvoorbeeld gebruik van maakt voor het
Kies één van onderstaande dassen en
precies bij onze bedrijfsfilosofie past. Je haalt er
pipetteren van verf is in principe dezelfde als die
geef jouw keuze voor 31 mei 2013
naast mogelijkheden ook actuele kennis mee in
in de medische sector voor de analyse van bloed
naar
[email protected]. Vermeld duidelijk het
huis. Dat prikkelt. Dat stimuleert. Dat is fijn!”
en urine en in de foodsector voor de controle
nummer van je keuze. De das met de
van melk.”
meeste stemmen zal aan Derk worden aangeboden.
de indruk zijn van jullie verregaande
Wat heeft je voorkeur, de petrochemie, de
persoonlijke aanpak. Die komen dus zelfs
medische sector of de foodsector?
uit Singapore?
“Daarin wil ik geen onderscheid maken. Onze
“Dat klopt. En daarmee raak je meteen aan
kennis en innovatiekracht is van waarde voor
onze achilleshiel: support. Onze apparatuur is
meerdere sectoren. Wij zijn gespecialiseerd
niet echt storinggevoelig, maar evengoed, is
in liquid handling, in geavanceerde
er wat loos dan gaat er normaal gesproken
pipetteersystemen voor de analyse en
een mannetje op af. Nu moet je weten dat het
controle van vloeistoffen. Door toegepast en
doorgaans om forse investeringen gaat. Klanten
oplossingsgericht te innoveren zijn wij in staat
Hoezo?
In de innovatieprocessen binnen Synchron
Schijn bedriegt. Zo zie je maar weer. Niks Sopranos,
om maatwerkoplossingen te creëren voor
“Nou ja, het type gebruiker verschilt nogal. Kun
spelen jonge mensen trouwens een belangrijke
niks geen killer in een strak pak, niks geen eelt op zijn
meerdere toepassingsgebieden. Die drive tot
je je iets bij voorstellen, denk ik. De systemen
rol. Jonge mensen kijken anders, frisser,
knokkels. Kortom, niks intimiderends aan Derk Wilten.
innoveren zit verweven in onze bedrijfsfilosofie.
die we ontwikkelen voor de petrochemische
onafhankelijker en minder geconditioneerd tegen
Integendeel, Derk is weliswaar een uitgesproken,
We zetten hoog in op kennis. Dat komt onder
industrie zijn doorgaans wat robuuster zal ik
problemen en oplossingen aan en brengen
maar vooral een open en gedreven ondernemer met
meer tot uitdrukking in onze samenwerking met
maar zeggen.”
een bruisendere dynamiek met zich mee. Niets
een visie. Zo ééntje die het zomaar ver zou kunnen
andere partijen, waaronder hogescholen en
ten nadele overigens van de meer ervaren
schoppen. Aan zijn dynamiek en drive zal het niet
universiteiten.”
professionals. Hebben wij er natuurlijk ook een
liggen. Alleen die das…
proposition.
Kennis is cruciaal
“Absoluut. Wij gaan door waar grote bedrijven
“Kun je wel zeggen, ja. In dat verband
stoppen.”
vind ik het erg jammer dat de overheid de
Want die innoveren niet? “Jawel, maar ze gaan niet zover als wij. Kijk, wij maken in principe one-offs. Geautomatiseerde pipetteersystemen die zo specifiek, zeg maar uniek, zijn dat ze feitelijk maar een eenmalige toepassing hebben. Daar proberen we
innovatievoucher heeft afgeschaft. Een ideaal
‘Wij gaan door waar grote bedrijven stoppen’
systeem, omdat je daarmee gebruik kon maken van ondersteuningsfaciliteiten op het moment dat je die nodig had. Maar goed, we kijken niet te veel achterom. Bij Synchron houden we ons kennisniveau en onze innovatiedrang op peil en daarmee onze blik op de toekomst gericht.
overigens wel verandering in aan te brengen
Door jonge talenten aan ons te binden en die,
door bewezen systemen te verkopen aan
uiteraard in samenspel met onze seniors en volledig gericht op de behoefte van onze klanten,
vergelijkbare klanten of van daaruit verder
1 2 3 4
te laten knallen!”
te ontwikkelen. Moet ook wel, op de manier
paar van rondlopen. Maar wat die jongeren
“Maar weet je, uiteindelijk gaat het om onze
waarop wij werken. Met een enorme drive en
aangaat, het komt regelmatig voor dat wij ze
klanten, die staan bij ons 100% centraal. Want
een focus op innovatie en denkwerk, is onze
prikkelen en uitdagen en vervolgens gewoon de
laat ik duidelijk zijn, het is hier geen speeltuin,
Knallen, hmm… Met Synchron heeft hij het succes in
tijds- en ontwikkelingsinvestering door de bank
vrijheid geven om een oplossing te bedenken,
we geven onze jonge technici, en iedereen die
eigen hand, alleen die knaldas, die gaat hem nog
genomen hoog en leidt dus niet ieder project
wat dan ook. En ja, natuurlijk monitoren en
hier werkt, de kans om te excelleren, maar wel
staan dus lang niet altijd open voor online
eens nekken. Dus FHI’ers aller landen, stem op een
altijd tot de hoogste winstmarge. Maar wel
reviewen we die processen, maar we remmen
met als doel om iets te ontwikkelen waar onze
support, terwijl dat een uitstekende optie kan
Das voor Derk! Doen wij hem die cadeau. Weten
tot uitermate verfijnde systemen waarmee
ze niet af. Het heeft al meer dan eens tot
klanten blij van worden. We steken daar erg veel
zijn. Vanzelfsprekend begeleiden en scholen
we zeker dat in ieder geval één van ons in 2013 een
wij inmiddels een behoorlijke naam hebben
briljante oplossingen geleid. Innovatie komt altijd
tijd en energie in, in onze klanten, geloof me.”
we hen intensief en organiseren we terugkom-
verpletterende indruk zal maken op zijn klanten!
opgebouwd die reikt tot in Singapore.
van onderaf, zelden tot nooit van bovenaf.”
signalement 02/2013
Derk!
al in het voortraject, dus voor er ook maar in de
Ik kan me voorstellen dat klanten onder
Innovatie op maat is jullie unique selling
ies oor K 'n das v
trainingen, maar evengoed, bij een storing heeft
5
8
9
Bron: MKB-Nederland
21
februari
Bron: Times Higher Education
MKB-Nederland wint rechtszaak acquisitiefraude, maar…
4
maart
Nederlandse universiteiten blijven hoog scoren
Vijf Nederlandse universiteiten staan opnieuw in de top 100 van universiteiten met de beste reputatie ter wereld.
In de acquisitiefraudezaak tegen Holland
Dat blijkt uit de ‘World Reputation Rankings’ van het Britse
Internet Group en Telefoongids.nl zijn
tijdschrift Times Higher Education. De TU Delft scoort van
MKB-Nederland en de zelfstandig ondernemer
de Nederlandse universiteiten net als vorig jaar het hoogst.
die de zaak hadden aangespannen, in het
Vanaf de vijftigste plek geeft de lijst geen exacte rang per
gelijk gesteld door rechtbank Groningen.
universiteit, maar zijn de universiteiten per tien alfabetisch gerangschikt.
MKB-Nederland deed beroep op de rechter om de acquisitiepraktijken in algemene zin te
Delft staat op plek 51-60, gevolgd door de Universiteit
bestempelen als oneerlijke handelspraktijk en
van Leiden op plek 61-70, twintig plekken hoger dan
de Wet op de Oneerlijke Handelspraktijken, die
vorig jaar. De Universiteit van Amsterdam moet het doen
nu alleen van toepassing is voor consumenten,
met plek 81-90, een rang lager dan een jaar eerder.
ook te laten gelden voor mkb-bedrijven. De
Verder staan ook de universiteiten van Utrecht (80-89)
Europese Richtlijn laat expliciet de ruimte om
en Wageningen (91-100) in de lijst. De komende jaren
de bescherming voor consumenten ook op
wordt daling verwacht, gezien de massale investeringen
ondernemers van toepassing te laten zijn. In
in hoger onderwijs door Aziatische landen. Volgens de
andere lidstaten gebeurt dat al. De rechter kan
Brusselse economische denktank Brueghel, weet de
zijn uitspraak echter niet generaliseren in een
Europese wetenschap geen gelijke tred te houden met de
wet en verwees MKB-Nederland hiervoor door
Aziatische, omdat Europa meer naar binnen gekeerd is
naar de wetgevende macht.
dan bijvoorbeeld Amerikaanse universiteiten.
Bron: Graydon
12
maart
Business guide Duitsland als E-book beschikbaar
5
maart
Faillissementen, betaalgedrag en marketinginfo
In 2012 bereikte het aantal faillissementen in
diensten ook business genererende oplossingen
Nederland de recordhoogte van 11.186. In de
aan ten gunste van de omzetdoelstellingen van
eerste drie maanden van 2012 werd het hoogste
bedrijven. In januari werd een slimme zoekmachine
MKB-Nederland introduceert samen met
kwartaalcijfer gemeten, met een aantal van 2.858
operationeel, die gegevens van het web koppelt aan
kennispartner TNT Express de business
faillissementen.
de bedrijvendatabase van Graydon. Als resultaat komen lijsten beschikbaar met toegespitste B2B
guide Duitsland. Een gids vol interviews, tips,
Kort nieuws signalement 02/2013
trends en kansen voor succesvol zakendoen
Bedrijfsrekeningen werden in 2012 gemiddeld
prospects die het rendement van salesafdelingen
in Duitsland. Het E-book is, net als de
net iets sneller betaald dan in 2011. Betaalgedrag
verhogen.
eerder uitgegeven business guide Brazilië,
onderzoek van Graydon over heel 2012 zette de
verkrijgbaar via www.mijnmkb.nl.
bedrijven in de Zeeuwse gemeente Noordgouwe
Leden van de FHI-branches kunnen gebruik maken
als winnaar naar voren. Bedrijven in deze gemeente
van Graydon diensten tegen speciaal kortingstarief.
Informatie over internationaal ondernemen is
betalen gemiddeld genomen hun rekeningen binnen
Contact binnen Graydon:
te vinden op de Internationaal ondernemen
een maand. Bedrijven op de Maasvlakte en rondom
Esther Kwa,
[email protected].
desk van MKB Servicedesk, het online
Schiphol zijn de verliezers, met een gemiddelde
ondernemersplatform van MKB-Nederland.
betalingstermijn van bijna twee maanden. Sinds kort biedt Graydon naast risicobeperkende
10
11
Voor iedereen met een passie voor technologie
Geld terug na audit op verwijderingsbijdrage op basis van de kostenontwikkeling van het retour halen en verwerken van de afgedankte apparatuur. Daarbij speelt een rol dat het professionele apparatuur niet zomaar bij
Ontvang nu 2 nummers De Ingenieur gratis
gemeentelijke depots ingeleverd mogen worden en er dus extra logistieke kosten zijn. Overigens is het aan bedrijven zelf om te beslissen hoe zij omgaan met het doorbelasten van verwijderingsbijdragen aan hun afnemers. Het is altijd verstandig om afnemers te informeren over de kosten die daarvoor worden gemaakt en de souplesse waarmee één en ander is geregeld via RTA. Meer retour in 2012
(t.w.v. € 15,-)
Uit de cijfers over 2012, die recent bekend zijn geworden, blijkt dat de retourstroom van afgedankte apparatuur in 2012 aanmerkelijk groter is geweest dan in 2011. In het afgelopen
De Ingenieur is het tijdschrift
jaar werd in totaal voor bijna 132 ton aan
over technologie en is het
iets minder dan 115 ton in het jaar daarvoor.
technologische apparatuur ingezameld, tegen
lijfblad voor iedereen met een
Een toename van 15%! Van die retourstroom
passie voor techniek. De
toepassing. Net als in 2011 lag dat opnieuw ruim
kreeg na verwerking 97% een nuttige hergebruik
Ingenieur biedt de nieuwste
boven de wettelijke eis.
technologische ontwikkelingen,
Het betalen van verwijderingsbijdragen en audits om te checken of je alles wel
het laatste technologische
goed hebt gedaan, daar word je in de regel als bedrijf niet blij van. In het werk
nieuws en de nieuwste gadgets.
van de stichting RTA, Recycling Technologische Apparatuur, bleek recent dat de
blijven inspelen is per 1 januari 2013 een nieuwe
wetgever het misschien niet allemaal steeds makkelijker maakt, maar nu eens
de zaken regelt: Edwin Zoontjes. Het is een
Nieuwe manager Om adequaat op de ontwikkelingen te kunnen manager aangetreden die lean en mean ervaren man ut het veld, voorheen werkzaam
wel leuker.
bij ICT-milieu. Naast de dagelijkse routine die mevrouw Charlotte de Ruiiter verzorgt, dient
Bestel via www.deingenieur.nl/gratisproefabonnement of bel naar 0900-0401354 Na twee nummers stopt de toezending automatisch. Deze actie geldt alleen als u de laatste zes maanden geen gratis proefnummers heeft ontvangen van De Ingenieur en zolang de voorraad strekt. Door het invullen van uw gegevens geeft u toestemming aan Veen Magazines om u op de hoogte te houden van haar producten en diensten.
Bij verschillende deelnemers bleek dat zij een
Verwijderingsbijdrage blijft
Zoontjes het bestuur en de deelnemers in de
zodanig opgave hadden gedaan dat zij te veel
Over de verwijderingsbijdrage is wat verwarring
contacten met de verschillende stakeholders, de
betaalden. En net als de afgedankte apparatuur,
ontstaan, door publicaties over het afschaffen
beleidsontwikkeling en implementatie.
ging nu ook een geldstroom via RTA retour. Een
daarvan voor consumentenproducten. Per
deelnemer kreeg zelfs een bedrag van 17.000
februari 2013 is het zichtbaar doorberekenen
www.RTA.nl
euro teruggestort!
van verwijderingsbijdragen aan consumenten
[email protected]
afgeschaft. Dat betekent zeker niet dat bedrijven Mooie aanleiding om eens te updaten hoe het
die professionele apparatuur op de B2B markt
gaat met deze dienstverlening die FHI enige
brengen geen verwijderingsbijdragen meer zijn
jaren geleden startte voor haar leden.
verschuldigd. De hoogte van die bijdrage wordt door het bestuur van RTA jaarlijks vastgesteld
signalement 01/2013 02/2013
12
13
Een Kamerlid die haar kinderen techniek
bedrijfsleven om mee te profiteren daarvan,
dat is de vestigingsfactor van de toekomst,
bijbrengt, dat is wat we moeten hebben.
maar dat mag niet ten koste gaan van de
en onderwijsinstellingen worden steeds meer
En ze heeft ook nog de combinatie
kwaliteit. Wat vanuit het topsectorenbeleid nu al
afgerekend of het hen lukt op te leiden voor de
economie en onderwijs in haar takenpakket.
heeft gewerkt zijn de human capital agenda’s
arbeidsmarkt. ”
Natuurlijk beginnen we meteen over de
die gezamenlijk zijn opgesteld.” Pleit u, wat betreft het onderwijs,
topsectoren, waar economie en onderwijs in de verschijningsvormen bedrijfsleven en
De budgetten zijn natuurlijk wel gigantisch
voor financiering volledig op basis
wetenschap elkaar nog al eens tegen de haren
teruggeschroefd ten opzichte van de FES-
van uitstroom van studenten naar het
in strijken. Anne Wil Lucas beseft dat ze de
gelden, de aardgasbaten die voorheen
bedrijfsleven?
rol van bruggenbouwer moet vervullen. “Een
werden aangewend.
“In ieder geval niet meer op basis van instroom!
deel van de oplossing ligt in het opstellen van
“We kunnen wel heel veel geld aan onderzoek
Belangrijk is dat je kijkt naar de kwaliteit van
gezamenlijke onderzoeksagenda’s waar beide
besteden, maar dat wil niet zeggen dat het
het onderwijs. Aansluiting op de arbeidsmarkt
kanten zich in kunnen vinden en een evenwichtig
de weg weet te vinden naar het bedrijfsleven.
is één van de aspecten van kwaliteit van
aandeel in hebben. Het bedrijfsleven moet niet
Juist in de Kennis en Innovatie Agenda werd
onderwijs. Een ander aspect is de waarde die toegevoegd wordt aan een student. Wanneer
‘In Nederland minder aangeboren technisch talent dan Duitsland?’
Niet blind de polonaise lopen voor Topsectorenbeleid
signalement 02/2013
niemand meer filosofie kunnen gaan studeren. Je weet niet waar de vraag in de arbeidsmarkt ligt over tien jaar. Bovendien denk ik dat je als maatschappij ook diversiteit aan opleidingen nodig hebt voor een dynamische samenleving. En ja, mijn persoonlijk medewerker heeft filosofie gestudeerd en waar zou ik zijn zonder hem?”
kunnen bepalen wat wetenschappers moeten
dat steeds genoemd als de zwakke schakel
doen, maar ‘wetenschap om de wetenschap’
in het Nederlandse systeem. Dat bedrijfsleven
FHI was blij met het inzicht dat minister
vind ik ook geen valide argumentatie.” Laten
en onderwijs- en onderzoeksinstellingen niet
Kamp recent toonde bij Industriepoort
we haar niet verkeerd begrijpen, ze vindt de
makkelijk de weg naar elkaar wisten te vinden.
toen hij zei: ‘we hebben decennialang
topsectoren ‘fantastisch’ en dat beleid moet
Misschien kwam dat juist wel omdat ze toch
allerlei dingen scheef laten groeien in
vooral voortgezet worden, maar Lucas weigert
wel genoeg geld hadden om onderzoek te
onderwijs en arbeidsmarkt en dat gaan we
blind mee te lopen in de polonaise. Sluimerende
doen. Met meer middelen wordt je snel minder
niet in een jaar oplossen’.
kinderziektes moeten in de kiem gesmoord
creatief.
“Ik wil daar tegenover zetten dat we ook van het bedrijfsleven iets vragen. Als jullie echt die grote
worden. “Het midden- en kleinbedrijf komt te weinig aan bod, het zijn nu vooral de grote
Wat zijn uw verwachtingen van het
tekorten zien en jullie hebben de mensen nodig,
spelers die de weg weten te vinden. Het is nog
Techniekpact?
laat dat dan ook aan de student zien door
steeds erg lastig voor mkb-bedrijven, zeker voor
“Heel veel. We hebben het masterplan
bijvoorbeeld scholarships beschikbaar te stellen.
innovatieve technologiebedrijven, om geld op
bèta en technologie gehad en weten
Dat kan om kleine bedragen gaan, duizend
tafel te leggen. Nog iets wat mij een dubbel
waar de faalfactoren zitten; van te weinig
euro per jaar. ‘Dat is niet onze taak’, zeiden
gevoel geeft is de positie van TNO en DLO.
studenteninstroom en te veel uitvallers onderweg
veel bedrijven een paar jaar geleden. Dat klopt
Enerzijds fantastisch dat publiek gefinancierde
tot afgestudeerde technici die eindigen in
formeel, maar je weigert zo jezelf te helpen.
organisaties zich bezig houden met topsectoren,
managementfuncties. Nu is het zaak onderling
Gelukkig komt het langzaam op gang, maar ik
anderzijds krijgen private kennisaanbieders
gesprek te voeren en concrete afspraken te
hoop het via het Techniekpact meer te zien.”
bijna geen kans ook mee te doen in die
maken wat ieder in zijn deeltje van de keten
onderzoeksvraag. Er is geen sprake van een
gaat doen. Wij willen als overheid bijvoorbeeld
level playing field, iets waar de VVD altijd scherp
regelen dat op de PABO meer aandacht komt
liggen kinderboekjes. ‘de Rivierdief’, ‘Vals spel in het papierkasteel’ en ‘de
op is.”
voor onderzoekend en ontdekkend leren. Het
Zwijnenbende’. De titels zal ze niet gekozen hebben ter typering van het
Kun je zuiver wetenschappelijk en
aangeboren technisch talent hebben dan in
huidige kabinet. Nee, het zijn spannende boekjes met een educatief technische
bedrijfsgerelateerd onderzoek wel op
Duitsland? Toch kiezen daar veel meer jongeren
ondertoon. “Niet voor mij, maar voor mijn kinderen, bètatoppers in de dop.”
dezelfde wijze honoreren? Bedrijven raken
voor technologie.
verstrikt in procedures ontwikkeld voor
Op de tafel in de werkkamer van Anne Wil Lucas, kamerlid van de VVD,
Haagse Babbel
je alleen kijkt naar arbeidsrelevantie zou
kan toch niet zo zijn dat we in Nederland minder
Een Kamerlid dat al wat langer meedraait, weet waarover ze praat en niet per
academische voorstellen en hoogleraren
Wat zijn de sancties als iemand zich
definitie juicht voor alles wat het kabinet voorstelt. Maar Anne Wil Lucas heeft
zijn met drukker met lobbyen bij bedrijven
binnen het Techniekpact niet aan de
om handtekeningen dan met het doen van
afspraken houdt?
onderzoek.
“Sancties vind ik een verkeerd woord, maar alle
“Ik denk dat het goed is dat projectaanvragen
partijen hebben de middelen en de intrinsieke
via NWO lopen, omdat het excellentiecriterium
motivatie om het tot een succes te maken. De
erg belangrijk is. Onze wetenschap is nummer
overheid wil dat mensen opgeleid worden
drie van de wereld qua impact, je wilt dat de
voor een baan, het bedrijfsleven wil over
ramen en deuren geopend worden voor het
voldoende technisch talent beschikken, want
ook boodschappen voor de kennisinstituten en voor ‘ons’, de bedrijven in de technologiebranches.
tekst daan GROENEVELD
15
Conjunctuur
Afzetprijzen industrie
Export
De afzetprijzen van de Nederlandse
de papier- en grafische industrie en de
industrie waren in februari 0,3% hoger dan
aardolieverwerkende industrie goedkoper
in februari 2012. In de laatste maanden is
waren dan in februari 2012. Ten opzichte
de prijsstijging gestaag kleiner geworden.
van januari stegen de afzetprijzen van de
Voedingsmiddelen, dranken en tabak
industrie in februari met 0,9%. De prijsstijging
waren in februari bijna 5% duurder dan
op de buitenlandse markt (1,0%) was iets
een jaar eerder. Hier staat tegenover dat
groter dan die op de binnenlandse (0,8%).
Beurs, koerswaarde
de producten van de basismetaalindustrie,
ReveNew helpt u bij het bedenken, realiseren en succesvol maken van al uw internetactiviteiten. Verder brengt ReveNew de kansen en de risico’s van internetactiviteiten in beeld en realiseert internetoplossingen op maat. Hierdoor behaalt u een maximaal rendement uit uw internetinvestering.
2010
2011
Oordeel orderpositie industrie
januari 1992
MAM J J A S OND J F MAM J J A S OND J F MAM J J A S OND J F MAM J J A S OND J F
2009 % mutatie t.o.v. een jaar eerder
U kunt ReveNew voor al uw internetactiviteiten inschakelen, zo heeft u
Interbancaire rente
Bezettingsgraad industrie
Verkoopprijs index zoals gerapporteerd door inkoopmanagers 20 16 12 8 4 0 -4 -8 -12 -16 -20
Consumentenvertrouwen
2012
‘13 Bron = CBS
april 2013
Investeringsradar maart wisselend
slechts één adres op weg naar uw internetsucces. Neem vrijblijvend contact op of ga naar www.revenew.nl
De investeringsradar is een door het CBS
Inkoopmanagersindex van maart laagste in tien maanden
ontwikkeld instrument om de ontwikkelingen van bedrijfsinvesteringen mee te analyseren aan de hand van zes indicatoren.
De NEVI Purchasing Managers’ Index, geba-
binnenlandse markt het zwakke punt, want
Ten opzichte van februari stegen de indicatoren
seerd op maandelijkse vragenlijsten ingevuld
de exportorders stegen. De grafiek toont de
consumentenvertrouwen en export licht. Daar
door circa 350 inkoopmanagers uit Neder-
nieuwe orders index, één van de deelindices
tegenover staat stagnering van de groei van
land, kwam in maart uit op 48.0.
waar de PMI op gebaseerd is. De nieuwe
de aandelenkoersen en waren ondernemers
48.0 is het laagste indexgetal sinds mei 2012.
orders index daalt al zes maanden. De
pessimistischer over hun orderpositie. De
Een getal van vijftig betekent geen verande-
panelleden noemden onder meer de moei-
interbancaire rente was ongeveer even laag
ring ten opzichte van voorafgaande maand.
lijke marktomstandigheden en zwakke vraag
als vorige maand. Het langjarig gemiddelde
Ook de daling van de nieuwe orders was de
als oorzaken voor de vermindering van het
van de indicatoren tezamen wordt in de radar
grootste sinds mei 2012. Opnieuw was de
aantal orders.
weergegeven door de bruine stippellijn. Binnen de lijn betekent ongunstiger dan gemiddeld,
Samen met partners Muntz/cross channel communicatie en Marketguide/web based marketing tools, hanteert Revenew de All Active-aanpak. All Active is een resultaatgerichte werkwijze die u verzekert van de juiste specialisten. Die u verzekert van succes.
Nieuwe orders index zoals gerapporteerd door inkoopmanagers
buiten de lijn gunstiger. Stijging
80
De volledige ontwikkeling van de investerings-
70
radar per maand is te vinden op www.cbs.nl,
60
zoek op ‘Investeringsradar’.
50 40 30
Terruggang
20 2000
2001
2002
2003
2004
50 = geen verandering met voorgaande maand
2005
2006
2007
= Seizoensgecorrigeerd
2008
2009
= Ongecorrigeerd
2010
2011
2012 Bron = Nevi
Uniek!
17
Betalingstermijnen wettelijk vastgelegd, wat levert dat op? De nieuwe wetgeving betreffende betalingstermijnen is per 16 maart 2013 van kracht. De grote vraag is of er nu ook werkelijk een eind komt aan onredelijk gedrag van bedrijven die hun leveranciers laten wachten op hun geld.
mr. ing. F.H.G. Meijers MBA, gerechtelijk deskundige advocaat / partner bij Flexadvocaten, partner van FHI www.flexadvocaten.nl
Betalingen tussen bedrijven
Bedrijven en overheden
onderling
Voor handelstransacties met overheden geldt dat
Zijn er geen andere afspraken gemaakt, dan
de overheid binnen dertig dagen na ontvangst
is de betalingstermijn voor bedrijven onderling
van de prestatie dient te betalen. Hiervan mag
dertig dagen na ontvangst van de prestatie.
slechts worden afgeweken in door de wet
Partijen kunnen afspreken dat pas na zestig
genoemde uitzonderingssituaties. Afwijking van
dagen betaald hoeft te worden. Dit mag
de termijn ten nadele van de schuldeiser is niet
alleen wanneer dat voor geen van de partijen
mogelijk, tenzij partijen uitdrukkelijk een langere
nadelig is en dient uitdrukkelijk te worden
betalingstermijn opnemen in de overeenkomst
overeengekomen. Een bepaling hierover in
en de bijzondere aard of eigenschappen van de
de algemene voorwaarden is doorgaans niet
overeenkomst dit objectief rechtvaardigen en de
hetzelfde als “uitdrukkelijk overeenkomen”.
betalingstermijn niet langer dan zestig dagen is. Deze voorwaarden gelden cumulatief, dus aan
De Groot Drukkerij is één van de meest veelzijdige en vooruitstrevende full service offsetdrukkerijen in Nederland. We drukken met een betrouwbare kwaliteit volgens ISO normering huisstijlen, boeken, brochures, promotioneel drukwerk en grootformaat posters. Daarom durven wij onszelf te noemen.
uniek
Kijk op onze website www.degrootdruk.nl of bel onze verkopers op 0183 58 3333.
De Groot Drukkerij uw unieke drukwerkspecialist
Wanneer partijen instemmen met deze
alle vereisten dient te zijn voldaan wil afwijking
betalingstermijn lijkt het voor de hand te liggen
van de betalingstermijn van dertig dagen zijn
dat het dus niet onredelijk is om na zestig dagen
toegestaan. In aanvulling op de wettelijke
te betalen. Deze regeling zou daarom in de
instrumenten kunnen leveranciers bij langere
praktijk wel eens een dode letter kunnen zijn.
betalings-termijnen de financieringslasten
Inkopers zouden standaard zestig dagen kunnen
meenemen in de onderhandelingen in de vorm
verlangen omdat dat wettelijk is toegestaan.
van rente of andere extra bedragen in offertes.
Indien de verkopende partij instemt bijvoorbeeld uit commerciële overweging, slik of stik, dan
Geen of te late betaling
kan hij zich daarna er niet op beroepen dat de
Betaalt de klant de factuur niet of te laat
regeling voor hem nadelig is. De wetswijziging
dan mag een standaardvergoeding voor
kan daarom voor de B2B transacties ook worden
incassokosten in rekening worden gebracht.
uitgelegd als een verslechtering van de situatie.
De zakelijke afnemer is bij wet in verzuim wanneer hij niet binnen de overeengekomen
Een betalingstermijn van langer dan zestig
termijn betaalt. Wanneer partijen niets hebben
dagen is alleen toegestaan als aangetoond
afgesproken over de hoogte van de vergoeding,
kan worden dat dit voor geen van beide
dan is de vergoeding een percentage van de
partijen nadelig is. Of hiervan sprake is, zal
rekening met een minimum van e 40,-. De te
beoordeeld moeten worden aan de hand van
berekenen incassokosten kunnen oplopen tot
de omstandigheden van het geval. Hieraan
een maximum van e 6.775,-.
Voor meer info zie de FHI nieuwsbrief Technologiebelang op http://federatie.
zal niet snel zijn voldaan. Betreffende de betalingstermijnen van langer dan zestig dagen
Daarnaast mag wettelijke rente in rekening
fhi.nl/content/view/383/261/
kan de wet wellicht als verbetering voor de
worden gebracht. Er zijn handige tools op
voor betalingstermijnen zie het
verkopende partij worden uitgelegd.
internet te vinden voor de berekening daarvan.
ledengedeelte van www.fhi.nl.
18
19
Den Haag ontdekt technologie in Lemmer, Balk en Drachten
Het ziet er naar uit dat ook Noord Nederland bezig is de kenniseconomie van Nederland overeind te houden, zo niet verder op te stuwen. Er ging een mand vol boodschappen mee naar Den Haag en de geachte afgevaardigde Mulder kan in het debat putten uit een aantal prachtige voorbeelden om haar betogen kracht bij te zetten.
‘Tien nieuwe mensen per week, ‘challenging’‘ Een bedrijf dat met achttien mensen opbokst tegen multinationals, in een competitieve markt voor thermostaten, moet wel technologisch voorop lopen. En dat doet ICY in Lemmer. “De bediening via een smartphone of internet, de ingebouwde bewegingssensor en lichtsensor, bij elkaar kan de toepassing 35 %
Testwand met intelligente thermostaten bij ICY
energiebesparing opleveren. Een bungalowpark verdient een investering hierin binnen een jaar
Uitleg bij een proefinstallatie van Paques
Parlementariërs ervaren hun werkbezoeken met FHI eigenlijk altijd als verrassende ontdekkingstochten. Enthousiast als ze is, sprak CDA-politica
werk bezoek signalement 02/2013
terug”. René Nederhoed en Louis van Leeuwen,
Paques directeur Rob Heim. “De belastingfaciliteit
De derde stop was Drachten. Het inmiddels
eigenaren van het bedrijf gaven Mulder een
via de innovatiebox is belangrijk voor ons, maar
bekende FHI-bedrijf BD Kiestra maakt een
kleine tip. “Zorg dat de beperkte investering die
als wij de patenten via STW op hun verzoek bij
ongelooflijke groei door. De potentie zat er al, de
dit soort systemen vraagt ook op de lijst komt
de universiteit laten en een licentieovereenkomst
automatiseringssystemen voor microbiologische
voor versnelde afschrijving in het kader van de
aangaan, dan komen we niet in aanmerking.
labs. Sinds de overname van het familiebedrijf
energie-investeringsaftrek”.
De belastingdienst eist dat je de patenten zelf
door het Amerikaanse BD gaat het echt hard.
in eigendom neemt. Doe er iets aan mevrouw
Sitemanager Harm Munnike schetst het beeld.
Snel door naar Balk. De firma Paques is
Mulder!” Heim was één van de dertien
“Acht jaar geleden telde het bedrijf vijfentwintig
specialist in anaerobe procestechnologie
industriëlen die recent een klacht neerlegde
medewerkers. In februari 2012 waren het er
voor het zuiveren van vervuild water en het
bij minister Kamp over de uitvoering van het
honderd. Nu in maart zitten we op 190 mensen.
hergebruik van biogas dat daarbij vrijkomt. Het
topsectorenbeleid. “Een topinstituut als Wetsus,
Nog dit jaar gaan we naar 275 mensen. We
is microbiologie, gekoppeld aan ‘harde’ techniek.
dat pas recent is gesticht door de overheid en
nemen tien mensen per week aan. Dat is echt
“Laat de overheid de universiteiten alsjeblieft op
verschrikkelijk goed functioneert, dat moet je niet
‘challenging’.”
niveau houden” was de heldere boodschap van
vervolgens kapot maken zoals nu gebeurt.” Grootste zorg van Munnike is dit proces onder controle te houden en tegelijk het bedrijf goed
Agnes Mulder op Twitter na afloop van ‘supermooie bedrijven’. Mulder voelt
te verankeren in de regio én de ontwikkelkracht
zich als Drentse in Den Haag toch ook wel vertegenwoordigster van het
overeind houden. “We zullen meer ‘kop/staart’
noorden. Logisch dus dat drie technologiebedrijven werden geselecteerd in
ook blij met de succesvolle bijeenkomst die FHI
bedrijf moeten worden. Daarom waren we
Friesland. ICY in Lemmer, Paques in Balk en BD Kiestra in Drachten. Drie
recent hier organiseerde met bedrijven die ons
behoorlijk verschillende bedrijven, elk technologische frontrunner in eigen
zouden kunnen zijn. We deden alles in eigen
marktsegment, elk bezorgd over het niveau van onderwijs in Nederland.
in de toekomst als toeleverancier van dienst huis. Maar dat lukt niet meer als we aan de vraag van de markt en de eisen van ons huidige moederbedrijf moeten voldoen”.
tekst KEES GROENEVELD fotografie Henk Tukker, nfP
20
21
Focus op
NxtGen De volgende generatie technologen in beeld gebracht.
Focus op
NxtGen
signalement 02/2013
Publieksdag “TU/eXperienceday” met kinderen van alumni bij pop van BioMedischeTechnologie TU/e
Workshop eigenwijzer in Leonardo-lab bij BioMedischeTechologie TU/e voor kinderen van basisschool D’n Heiakker uit Deurne
Foto Bart van Overbeeke
Foto Bart van Overbeeke
22
23
Focus op
NxtGen
Jolanda is improvement engineer bij Dow Chemical. Ze werkt aan de zuivering van gas dat wordt gebruikt voor productie van het schuim van matrassen en kussens. Foto Liesbeth Dingemans
Focus op
NxtGen
De foto’s op deze spread zijn afkomstig van beeldenbank www.ditdoeik.nl, een initiatief van VHTO, het landelijk expertisebureau dat zich inzet om de participatie van meisjes en vrouwen aan de wereld van bètawetenschappen, techniek en ICT te vergroten. signalement 02/2013
Solmaz is lichtontwerper voor Arup, een internationaal constructiebedrijf. Ze werkt aan een groot lichtkunstwerk in Den Haag, dat deel wordt van de straatverlichting. Foto Liesbeth Dingemans
Focus op
24
25
NxtGen
Opleiden in techniek via nieuw business model
De student/medewerker zit twee avonden per
weinig stage- en BBL-plekken zijn. Overigens is het
Gunnar Overheul uit Vlaardingen is met 27 jaar
week op school, één dag per week in één van de
opvallend dat veel jongeren van 20 tot 25 jaar met
nog ouder. “Er is er eentje die nog ouder is dan
Vakwijs praktijkcentra en drie tot vijf dagen bij een
HAVO of VWO alsnog de techniek in willen;
ik hoor! Ik heb eerst Beveiliging gedaan en daar
bedrijf waar wij hem of haar detacheren,
spijtoptanten. Soms moeten wij hen teleurstellen,
zelfs mijn diploma’s voor gehaald. Het bleek
voornamelijk grote installatiebedrijven en
omdat ze in de huidige economie voor bedrijven in
alleen verschrikkelijk saai werk, je staat de hele
industriebedrijven. Doel is dat ze na afloop van het
de installatiewereld te duur zijn.” De boodschap is
tijd niks te doen. Daarna heb ik een tijdje in de kassen gewerkt en
‘Jongeren laten inspringen op
Leren en werken tegelijk, het zou
een leerwerk-traject is een prima
wel eens de manier kunnen zijn om meer jongeren technisch op te
van gehad. Ik heb zowel de opleiding Elektrotechniek als Instrumentatie bijna afgerond en wil hierna HBO Engineering doen. Er valt zo veel te leren in de techniek. Zolang ik maar niet met papierwerk en vergaderingen in aanraking kom. Ik ben nu namens Cofely bezig bij de NAM,
oplossing’
leiden. Bij een opleidingsbedrijf dat
vervolgens voor de techniek gekozen. Nooit spijt
heel veelzijdig werk. We beheren met een ploegje van vijf inbedrijfstellers het onderhoud en
de kosten van de opleiding op zich
de nieuwbouw van zeventien fabriekjes, vanaf
neemt en waar de jongere vanaf
opleidingstraject in dienst komen bij dat bedrijf”.
helder: bij een tekort aan technici moeten alle
de putten tot de behandeling naar de Gasunie
dag één in loondienst is. Noem
Van student of scholier is dus nauwelijks sprake,
partijen beseffen dat de potentie er echt wel is.
toe. Dat is wel een hele prestatie eigenlijk, het
het modernisering, flexibilisering of
aan de slag wil, maar nog geen beroeps
Arjen, Gunnar en Hans
praktische oplossing. De vraag van
kwalificatie heeft. Daar zijn er tegenwoordig veel
Een gesprekje met drie werkstudenten bij Vakwijs
Hans den Hertog, 23, uit Hoogvliet, is ook
van, blijkt. Goflex krijgt jaarlijks 7000 sollicitanten,
in Schiedam concretiseert de woorden van Van
gedetacheerd bij Cofely. “Het mooie van Goflex
de jongeren is er, ook van hoger
terwijl er ruimte is voor zo’n honderd tot
Winssen. Arjen Bogmans uit Spijkenisse is 25 en
is dat ik niemand ken die zijn diploma haalt en
opgeleide en oudere jongeren.
tweehonderd. Het aantal leer-werkplekken is
koos na de HAVO de verkeerde opleiding:
vervolgens zonder werk komt te zitten. Honderd
beperkt, niet alle bedrijven hebben plaats voor
Autotechniek. “De hele dag met mijn neus in de
procent baangarantie. En zowat iedereen hier
Goflex is zo’n opleidingsbedrijf
‘beginners’. Maar bedrijven met technici vergrijzen
boeken, ik kon me geen beeld vormen van de stof.
in Schiedam komt in de Europoort terecht,
waar de sollicitanten in de rij staan
snel. Jongeren laten inspringen op een leerwerktraject is een prima oplossing. Van Winssen:
Bij Goflex kun je wat je leert direct in praktijk
“Ik ken bedrijven in Europoort van vierhonderd
om techniek aan te leren, als ze er
“Jongeren worden aan alle kanten aangemoedigd
brengen, dat vind ik mooi. Na drie jaar monteren
man die binnen vijf jaar dreigen te halveren. De
maar tegelijk bij kunnen werken
techniek te kiezen. Met effect, kijk maar naar het
en inbedrijfstellen ben ik nu op de afdeling
vergrijzing is enorm. Tegenwoordig duren de
aantal mensen dat wij af moeten wijzen, niet
Calculatie van Cofely beland. Ik ben een gevalletje
opleidingen bij ons al korter, maar er zullen ook
en niet afhankelijk worden van
omdat er iets aan hen ontbreekt, maar omdat er te
apart ja.”
meer leer-werkplekken moeten komen.”
gaat altijd goed.”
vanaf dag één is men werknemer. Ideaal voor wie
dichtbij huis.” Leerlingbegeleider Theo van Biert:
studiefinanciering.
Reed Business en FHI
kent de ‘spijtoptanten’. “DF Suez E&P moet voor
ook weer in samenwerking met FHI-lidbedrijven
werknemers concurreren met Total en de NAM,
en met grote procesbedrijven in de Europoort.
Goflex werd in 2006 opgericht door Peter
Elsevier Opleidingen heet tegenwoordig
die toch wat aantrekkelijker worden gevonden.
Ruud van Aalst, opleidingontwikkelaar bij
van Winssen. “We zijn een opleidingsbedrijf
Reed Business Opleidingen. Opleidingen en
Daarom hebben ze een tweejarige opleiding
Goflex, is apetrots op zijn leer-procesinstallatie.
met zes practicumlocaties, onder de naam
cursussen om werknemers bij te scholen.
ingekocht die wij al vijftien jaar verzorgen en
“Ik probeer het hele scala hier werkend in
Vakwijs, in Amsterdam, Apeldoorn, den
Meeste faam is verworven met de PIT-opleiding
die we afgelopen jaar hebben weten onder
huis te krijgen, van wat we wel noemen
Bosch, Goes, Groningen en Schiedam. We
tot ProcesInstrumentatieTechnicus, deze is
te brengen in een accreditatie van een mbo-
‘ouwe meuk’ tot het allernieuwste. De oude
verzorgen daar als Goflex zelf vak
jaren geleden samen met FHI van de grond
diploma. Banketbakkers en fietsenmakers
systemen hebben we nodig, omdat daar in de
opleidingen, maar de faciliteiten zijn ook
getrokken. De link met Goflex? Reed Business
kiezen op de valreep voor techniek. Van de
praktijk nog veel onderhoud op wordt gedaan
beschikbaar voor opleiders als Reed
Opleidingen maakt dankbaar gebruik van de
instroom haalt 85% een technisch diploma,
bij bedrijven. Een stille wens is om ook de
Business, die korte bedrijfsspecifieke
praktijkfaciliteiten van Vakwijs in Schiedam. Paul
vijftig man per jaar.”
allernieuwste, toekomstgerichte installatie in huis
trainingen doen. We hebben landelijk zo’n
van der Sneppen van Reed Business: “We doen
Eind negentiger jaren sprong SBC Elsevier in
te krijgen. Dan kunnen we jongeren het hele
vierhonderd jongens en meiden in dienst van
dat sinds september 2012. Daarvoor deden
op de vraag vanuit de FHI branche Industriële
traject in één keer bijbrengen”.
zestien tot zesentwintig jaar. Wij betalen hun
we practica bij STC. Onze ervaring met Goflex
Automatisering naar een leer-werktraject voor
FHI organiseert later dit jaar workshops voor
ROC-opleiding installatietechniek, elektro
als opleidingsbedrijf is veel beter dan die met
industriële instrumentatie. FHI leden hielpen
lidbedrijven om te stimuleren dat er meer
techniek of meet- en regeltechniek, de
regulier onderwijs. Afspraken worden goed
een prakticum in te richten en de branche
van hen leerbedrijf worden, danwel dat er
nagekomen en de apparatuur is altijd in orde.
ondersteunde de opleiding door mee te
meer leerplaatsen komen voor jongeren die
Ze snappen het commerciële belang, vullen zelf
tekenen op de diploma’s, nadat het curriculum
via bedrijven als Goflex en Reed Business
de vraag vanuit het bedrijfsleven goed in. Ze zijn
was ingevuld samen met de branche. Het
Opleidingen worden geschoold.
gewoon heel goed in het vertalen van de vraag
procesinstrumentatie practicum van Goflex/
Reageren?
[email protected]
van de klant.” Ook Reed Business Opleidingen
Vakwijs is recent in heel korte tijd opgebouwd,
www.meetenregeltechniekopleiding.nl
meesten op niveau 3 of 4 beroepsbegeleide leerweg, BBL. Goflex is een erkend leerbedrijf.
tekst en fotografie daan GROENEVELD
signalement 02/2013
Werkstudenten bouwen mee aan de Vakwijs praktijkcentra. Op de foto een oefen meet- en regelinstallatie, eindexamenproject van Goflexers Arjen, Gunnar en Hans.
26
27
Erica Risiglione, P&O en HRMadviseur, zelfstandige onderneming ‘de Appelboom’
van Glenn dienen en eigenlijk ook het belang van de werknemer. Dat is wel eens schipperen, maar het is aan mij te zoeken naar oplossingen. Wat je vaak ziet bij kleine bedrijven is dat de
“Naast Personeel & Organisatie
personeelsgids verouderd is, dat vanuit willekeur
en HRM geef ik samen met een
dingen wel of niet geregeld worden. Daar krijg
vennoot trainingen in provocatief
je een keer gesodemieter mee; mensen gaan
communiceren. ‘Persoonlijke
steeds meer vragen en denken dat alles kan.
effectiviteit nieuwe stijl’. Voor
Daar tegenover staat dat bij kleine bedrijven de
Glenn doe ik eigenlijk alles
werknemers over het algemeen enorm begaan zijn met het bedrijf. Zeker bij technologiebedrijven zie je
personeelswerving, dat doet Glenn zelf. Daarvoor is
dat. Daar verdienen werknemers natuurlijk ook wat
nu eenmaal een flinke dosis technologische kennis
flexibiliteit voor terug. Wat verder belangrijk is, is het
vereist. Wat ik wel doe loopt uiteen van gesprekken
besef dat niet alles in regels is te vangen, omdat je
onder vier ogen met personeel, tot het up-to-date
altijd zaken over het hoofd ziet. Waar ik naar streef
houden van de personeelsgids. Een deel van mijn
is het duidelijk communiceren van een richtlijn. Mijn
George Buckley, ceo van 3M in Bloomberg
taak is dat ik altijd bereikbaar ben voor werknemers
ervaring is dat techneuten goed zijn in het begrijpen
Businessweek, 11 juni 2007
die ergens mee zitten. Daarbij moet ik het belang
van regels.”
generatie blijken snel te veranderen. De investering in HRM is het me meer dan waard. Ook in onze branche lopen advocaten rond die gespecialiseerd
“Het is waar dat ze goed met
zijn in arbeidsconflicten. Jobhoppers maken dankbaar
regels kunnen omgaan, maar
gebruik van hun diensten. Ik heb al verschillende keren
techneuten hebben daar ook wel
zulke akkefietjes meegemaakt. Dan blijkt het belang
begeleiding in nodig. Werknemers
van zorgvuldige arbeidsovereenkomsten. Recent is
in de Life Science-industrie,
het gelukt een specialist in huis te houden die eerst
met name de technische kant
eigenlijk weg wilde. Nou een specialist is voor mij van
daarvan, hebben bewust voor dit werk gekozen en
bijzonder grote waarde. Ze zijn moeilijk te vinden en
hebben er een passie voor. Vergelijk het met een
als je ze vindt moet je veel geld betalen aan werving-
hobby, daar denk je ook niet aan de regels totdat je
en selectiebureau’s. Het is belangrijk dat je als
ze echt nodig hebt, dan blijken ze opeens belangrijk te
ondernemer een HRM’er inhuurt die qua karakter bij je
zijn. I learnt the hard way. Medewerkers die weggaan,
past. Het moet niet als onprettig worden ervaren als ik
niet tevreden zijn. Of het nou gaat om een auto,
kritiek uit op zo’n persoon. Nu heb je ook sites en grote
salaris, de uren die ze maken, noem maar op. Daar
organisaties die HRM-adviezen aanbieden online, krijg
wil je als ondernemer niet mee bezig zijn. Voordat ik
je een inlogcode, kan ook. Daar heb je helemaal niks
Erica inhuurde had ik regels opgesteld op basis van
aan. Zeker in de Life Sciences, een branche die relatief
mijn eigen ervaringen in loondienst. Die waren niet
nieuw is en gigantisch vooruit gaat, heb je persoonlijke
up-to-date, wetgeving en behoeften van de nieuwe
input nodig.”
Floris Slikker, Filo Management, executive search & interim management
en zijn situatie en adviseerde om een freelancer in te huren. Vervolgens stelde ik twee kandidaten waaronder Erica aan hem voor. Met Erica had hij vrijwel direct een klik dus dat liep gesmeerd.
“De commitment die je voelt
Wanneer zij om de één of andere reden voor
bij medewerkers van kleine
langere tijd weg zou vallen ga ik op zoek naar een
technologiebedrijven is redelijk
vervanger, dat lukt altijd. Voor vier uur per week
uniek. Het lijkt wel alsof
is zij een prima oplossing, ze is een professional
iedereen eigenaar is. Bij Glenn
en staat als buitenstaander objectief tegenover de
werken dan ook nog alleen
werknemers en werkgever. Soms zie je dat HRM-
Techneuten en regeltjes, gaat dat nu juist wel, of juist
vooral voordelen van een parttime personeelsmanager
niet goed samen. Bij GC Biotech inmiddels wel. Dankzij
voor een kleiner bedrijf worden duidelijk in een gesprek
freelance-personeelsmanager Erica Risiglione, die de
met Glenn Nohar, CEO van GC Biotech, Erica Risiglione,
personeels-, Human Resource Managementkwesties van
ZZP’er, trainer in provocatief communiceren en HRM-
hoogopgeleide mensen. Ook zo’n organisatie
taken worden neergelegd bij iemand die al bij het
het kleine bedrijf – zo’n tien werknemers – op zich neemt.
opdrachtnemer en met Floris Slikker, executive searcher
heeft natuurlijk HRM ondersteuning nodig. We
bedrijf werkt als office manager of iets dergelijks.
hebben ooit eens uitgerekend vanaf wanneer
Dat is eigenlijk jammer, want met iemand als Erica
Drie tot vier uur per week, meer is niet nodig. De na- en
die Erica Risiglione en Glenn Nohar aan elkaar koppelde.
een fulltime HRM’er in loondienst geld waard is.
haal je enorm veel kennis binnen en kan je meteen
Dat is ongeveer vanaf tachtig werknemers. Glenn
veel zaken professioneel aanpakken: contracten,
heeft ongeveer tien werknemers, dus moest hij op
arbeidsvoorwaarden, ISO, noem maar op.”
tekst daan GROENEVELD fotografie Henk tukker, nfp
signalement 02/2013
“Iets uitvinden is van nature een ongeordend proces. Je kunt wel een Six Sigma proces invoeren en zeggen: ‘Nou gaat het niet zo vlot met de uitvindingen en daarom plan ik mezelf in voor drie goede ideeën op woensdag en dan nog twee op vrijdag’, maar zo werkt creativiteit niet.”
wat met personeelszaken heeft te maken. Behalve
Glenn Nohar, CEO van GC Biotech
Freelance HRM in een technologiebedrijf werkt !?!
Zo gezegd, zo geschreven
zoek naar een andere oplossing. Ik kende Glenn
“Als we het aantal Facebookgebruikers vermenigvuldigen met het aantal uren dat ze twitteren, is de schade aan verspilde mensenlevens groter dan de bom op Hiroshima.” Nobelprijswinnaar Andre Geim in NRC Weekend van zaterdag 9 februari 2013.
“Het is niet zo dat complexiteit altijd gelijk staat aan zorgvuldigheid, hoe graag juristen dat ook suggereren.” Rechtsfilosoof dr Hendrik Kaptein van de Universiteit Leiden in Tros Nieuwsradio, zaterdag 23 februari, Radio 1.
“Als we als samenleving almaar meer accountants, advocaten en notarissen opleiden, dan blijven we wel met elkaar praten, maar dan gebeurt er verder niets.” Eric van Schagen, ceo Simac Techniek en voorzitter FHI, als panellid tijdens de Dag van de Ingenieur, 20 maart 2013, bij Tata Steel in Velsen-Noord
“Er gaat niets boven een middag dobberen op je eigen zuur verdiende centjes!” Dagobert Duck in Walt Disney’s Donald Duck, een vrolijk weekblad, 15 maart 2013
28
29
Volle bak en geen recessiestress
0 MEI 2013 JAARBEURS UTRECHT 28/29/30 MEI 2013 JAARBEURS UTRECHT 28/29/30 MEI 2013 JAARBEURS UTRECHT
Irischeckend paspoort, Arduino-compatible jurken en een intelligente joystick in je hoofd Elk jaar is het Tomorrow’s Electronics seminar
Straks is in ons paspoort niet alleen allerlei
spraakmakend, maar deze editie, tijdens
persoonlijke informatie van ons opgeslagen
E&A 2013 wordt wel heel bijzonder. Zoals
die je ook op papier zou kunnen zetten, nee de
meestal begint het programma vrij diep in de
chip is ook in staat om rechtstreeks metrische
wetenschap, een blik in de verre toekomst.
gegevens te checken van de persoon die het
Daar gaat het over ‘braincomputing’.
paspoort bij zich draagt. De chip zegt of de iris van het oog van de persoon die het paspoort
Professor Anton Nijholt laat de menselijke
bij zich heeft, overeenkomt met die van het
hersens rechtstreeks, zonder externe interface,
paspoort...
communiceren met computers. De joystick van
Na nog een paar hoogtechnologische
je eigen hersenen wordt ingeschakeld.
omzwervingen in de elektronica, sluit het
Het Human Brain Project, van hoogleraar
programma traditiegetrouw af met twee mooie
Paul Tiesinga, sluit er op aan en is onderdeel
jonge business cases. FHI-lid Metatronics is
van het miljard euro EU researchprogramma dat
bezig met intelligent textiel. Er zijn modules
recent door Eurocommissaris Neelie Kroes werd
ontwikkeld die in textiel worden geïntegreerd.
gehonoreerd. ‘Wij gaan de verbindingen in het
Ze bevatten combinaties van microcontrollers,
brein beschrijven. Met honderd miljard neuronen
sensoren, actuatoren en communicatie. Omdat
die elk mogelijk in contact kunnen staan met
de modules Arduino-compatible zijn, worden
tienduizend anderen zijn dat er gigantisch
eindeloos veel applicaties mogelijk.
veel. Er bestaat nog geen computer die dat
De intuïtief bedienbare LED-design lamp is een
aankan’, vertelt Tiesinga. Andreas Doering van
hoogstandje dat Fonckel fonkelend op de markt
IBM Research komt op 28 mei laten zien dat hij
brengt. Is al wel eerder gepresenteerd, maar we
daarmee al een eind op streek is, binnen het
willen weten hoe het nu staat met de business
kader van ‘million antennae telescope’ project
case.
van Astron. Klap op de vuurpijl: onder de Een andere highlight is het verhaal van Costica
seminardeelnemers worden zomaar een
Dima van de firma Silica over integratie van
paar van die lampen uitgedeeld. Mooie
‘authentication & identification’ in een chip.
businesscase…
Het ziet er echt goed uit voor de beurs Electronics & Automation. Alle loopt voor op dat van de voorgaande editie in 2011. Dat betekent bijna 140
Dutch Design for excellence
exposanten op ruim drieduizend m2 standruimte in de Jaarbeurs Utrecht.
Als je voorop loopt moet je niet omkijken.
design aan te passen óf het productieproces
afsluiter van het seminar van 30 mei. En tussen
2.500 bezoekers hadden zich begin april geregistreerd. Dat betekent dat
Vanuit die filosofie kijkt een verzameling
te verbeteren en als dat niet lukt kun je testen
Van Hees en Muys valt er ook nog van alles te
topbedrijven naar voren in het E&A seminar
toevoegen”. Wie er meer van wil weten, kome
leren en te beleven.
op 30 mei, onder de titel Design for
naar het seminar…
zullen rondlopen, zeker niet minder dan 2 jaar geleden. Wordt volle bak dus,
Excellence, hoe ver reikt de invloed van de
Dat Hollands glorie in de elektronica niet
dat is nu al vrij zeker. Voor wie recessiestress kent, bij de bedrijven die een
ontwikkelaar?
stopt bij grote bedrijven als ASML en Philips,
stand hebben geboekt zal het waarachtig wel een beetje meevallen.
Dick van Hees van ASML zet de toon. “Iedereen
de rivier de Eem, die tussen Amersfoort en
weet dat onze apparatuur steeds complexer
Hilversum naar het IJsselmeer stroom. Met
wordt, niet alleen functioneel, maar ook om te
zijn relatief kleine bedrijf in Hilversum is Theo
produceren. Het produceerbaar maken kan
Muys al jaren internationaal succesvol in de
in de designphase door te kijken naar het
hyperconcurrerende markt van professionele
assemblagerisico, met een model, Zero Hour
telecommunicatieproducten. Als ‘kop/staart
Defect Rate. Je vermijdt de risico’s door óf het
bedrijf’ is Design for Manufacturing en Design
beschikbare standruimte is gevuld en het aantal voorgeregistreerde bezoekers
BEURS update
uiteindelijk vierduizend professionals verspreid over 3 dagen op de beursvloer
www.eabeurs.nl
tekst KEES GROENEVELD fotografie Chiel van Diest
signalement 01/2013
bewijst AimValley. Inderdaad vernoemd naar
for Testing van levensbelang. Leverde overigens wel een finaleplaats op in de Red Herring top 100 van meest innovatieve bedrijven! Muys is de
IE
30
31
Blauwalgdetectie for business
Supercell Om meteen maar aan te geven waar de column niet over gaat: het natuurlijke fenomeen supercel. Wikipedia schrijft: ´Een supercel is een buitengewoon grote eencellige onweersbui. Een supercel heeft als kenmerk dat het een onweer is dat door verticale windschering om z’n eigen as draait. Ze hebben vaak een levensduur van meerdere uren en kunnen erg grote neerslaghoeveelheden teweegbrengen, maar kunnen ook grote hagelstenen produceren´. Daar gaat het dus niet over. Supercell heeft twee van de drie best betaalde app’s van dit moment gemaakt. Het Finse bedrijf ontwikkelt sinds 2011 spelletjes voor tablets en de best betaalde app, Clash of Clans, maakt een omzet van $ 500.000,per dag. Als ik dit stukje de titel ´Clash of Clans´ had gegeven, was het minder serieus over gekomen. De omzet wetende, gaat het niet meer om het spel, maar om de marketing. Ik hoorde wat geruchten dat het bedrijf
Minacned / Industriële elektronica
daardoor groter is dan EA games en dergelijke, maar dat betreft alleen
Een mobiele kit voor genetische detectie van blauwalg. Het was een mooie casus tijdens
de omzet in app’s.
de MinacNed meeting afgelopen november. Gepresenteerd door Miguel Dionisio Pires,
‘De omzet wetende, gaat het niet meer om het spel, maar om de marketing’
aquatisch ecoloog bij Deltares. Hij constateerde een probleem, bedacht de oplossing en kwam MinacNed-leden vragen mee te denken over de uitwerking tot een product. Als een bedrijf het verder wil commercialiseren, prima. Deltares claimt geen intellectueel eigendom.
Een online verslag van Dmitri Sarle, nadat hij bij een bijeenkomst van
Een mooi verhaal.
Supercell was geweest, toont zowel het enthousiasme van de klanten, de aanpak van het product, als de online marketing aan. Hij stelt snel vast dat de doelgroep niet beperkt is tot kinderen. Op de bijeenkomst zag hij veel zakenmannen. Daarnaast geeft hij de kern van een online starter
“Blauwalg is een wereldwijd probleem. Ze komen
dag van TNO nodigde Martijn Reinhold van FHI me uit voor
overal voor en zorgen voor veel overlast. In sommige
de MinacNed-meeting. Daar presenteerden we de case en
landen bedreigen ze drinkwater. In China speelt dat
hebben we met een groep bedrijven gebrainstormd. Dat
probleem. In Nederland hebben we vooral problemen
leverde veel op. Verder doorgepraat met Micronit, Lionix
bij binnenwater dat als zwemwater wordt gebruikt. Op
en Biotrack, die zien het technisch wel zitten. We hebben
Je kunt bij Supercell continu edelstenen kopen, waardoor je meer dingen
veel van die plekken ontstaat elk jaar weer overlast door
nog wel een paar vraagjes; hoe ga je met zo’n monster
kunt doen en sneller kunt stijgen in de hiërarchie van de circa twee
blauwalg, dat gif produceert. Als Deltares detecteren
om voordat je het in een kit stopt. Het moet wel schoon
miljoen spelers. Zo’n tien procent van de spelers doet online aankopen
en kwantificeren we verschillende soorten blauwalg en
zijn. Om overheidsgeld te krijgen voor de ontwikkeling is
van edelstenen, blijkbaar voldoende voor een jaaromzet van $ 180
sporen het gen op dat bepalend is bij toxineproductie. In
betrokkenheid van bedrijven een vereiste. Maar we gaan
miljoen. Voor mij is dit bedrijf het bewijs, dat online mogelijkheden in de
water kunnen we zien hoe groot de populatie blauwalg
geen licentieafspraken maken. Men mag het gewoon
is en welk percentage daarvan drager is van het toxine-
helemaal overnemen, open source in alles. Als we zelf
gen. Aan de hand daarvan adviseren we hoe en waar er
maar gebruik kunnen maken van het eindresultaat. Perfect,
ingegrepen moet worden.”
dat sparren met MinacNed-bedrijven.”
aan. Je moet niet alleen in het spel kwaliteit brengen, maar in alles: ondersteuning, uiterlijk, ervaring, oplaadsnelheden, sociale aspecten en vooral geen pusherige verkoop.
Een mossellarve die blauwalgen heeft ingeslikt en daardoor blauw oplicht onder de microscoop.
markt nog ongekend zijn. Met een vernieuwde benadering en inspelend op de natuurlijke interesses van klanten, wordt het enthousiasme steeds aanstekelijker. LET WEL: met content en niet dankzij zoekwoorden. Hopelijk is het dan
Het gaat om de monitoring met een analysesysteem.
Kennisinstituut Deltares richt zich op het leefbaar
“Hoe dat heden ten dage werkt? Je gaat naar een water,
maken en houden van delta’s, kustregio’s en
neemt een monster, transporteert dat naar het lab, neemt
riviergebieden. Onderzoek, advies en maatregelen
een extract van het DNA, dat wordt gelabeld en via een
op het gebied van wateroverlast en waterkwaliteit
PCR-apparaat geanalyseerd en gekwantificeerd. Dat
onder het motto Enabling Delta Life, met ruim
duurt minimaal een dag. Voor beheerders onhandig.
800 medewerkers in Delft en Utrecht. De door
Collega Bas van der Zwaan en ik vatten het idee op een
Deltares ontwikkelde software en modellen zijn vrij
mobiele kit te ontwikkelen waarmee de hele
toegankeijk.
geen onweer van een paar uur.
PCR-analyse gedaan kan worden, één die achterin de auto past. Daarmee wonnen we de interne Deltares competitie voor goede ideeën. Na een pitch op de SBIR
tekst daan GROENEVELD fotografie Deltares
www.deltares.nl
Paul Petersen
[email protected]
ia
33
VAF Instruments en Van Mierlo ‘met de laarzen in de drek’ industriële automatisering
Altijd mooi als het ene FHI-bedrijf elektronica ontwikkelt voor het andere. Douwe Vellinga, manager techniek van
eren m r o f n i u t Laa ste w u e i n e d r ove innovaties. en voor e u n r e e r t is Reg sbezoek r u e b is t a r g
r s.n l u e b a e . w ww
VAF Instruments, praat met plezier over de ontwikkeling van hun nieuwe systeem waarmee de wereldmarktpositie van het bedrijf bestendigd moet worden. Marc van Mierlo en Marcel van Lieshout van Van Mierlo Ingenieursbureau doen ook graag hun verhaal van de samenwerking met VAF.
“Schepen varen op zware olie, een product met een zeer slechte kwaliteit” legt Douwe Vellinga, manager techniek bij VAF Instruments, uit. “De viscositeit en de samenstelling wordt gemeten bij lage temperatuur. Hoe het spul zich gedraagt bij hoge temperaturen is vaak niet bekend. Om een motor goed gebruik te laten maken van de brandstof, meet je de viscositeit, actueel, in het brandstofsysteem van het schip. Is die te laag dan moet je het minder verwarmen. Te hoog betekent meer verwarmen, temperaturen rond de 140 graden.” De nieuwe derde generatie ViscoSense is de tweede ontwikkeling waarbij Van Mierlo
gesproken. Een gevoel opgedaan wat betreft
daadwerkelijk producten realiseren in het veld.
partner is. De koppeling van dichtheidsmeting
kennisniveau. Er moet aan scheepvaart
Die combinatie van theorie en met je laarzen in
met viscositeit is de innovatie; levert winst op
classificatie-eisen worden voldaan, dus je gaat
de drek staan, dat is eigen aan VAF.” Vellinga
in de energieketen van een schip. Van Mierlo
allerlei testen uitvoeren. Dan moet er altijd wel iets
herkent het. “Het is hier geen wetenschappelijke
ontwikkelt de elektronica en software die de
worden aangepast. Daar moet je snel op kunnen
omgeving. Op de universiteit moeten principes
vinding van VAF aanstuurt.
reageren. Nou, dat is eerder goed opgepakt door
worden aangetoond. De theorie moet kloppen.
Marc van Mierlo doet zijn verhaal. “De
Van Mierlo, dus vandaar de keuze.”
Nou bij ons moet het in de praktijk gewoon werken, dus die mannen staan ook wel eens
dichtheidsmeting stelt veel hogere eisen aan de nauwkeurigheid van de meting. Daarvoor
En andersom Van Mierlo, hoe kijkt die aan
aan boord van een schip te ‘klussen’, dan
moesten we overschakelen op een andere
tegen een klant als VAF in vergelijking met
toetsen we daarna de theorie wel.”
technologie en een andere aanpak, waar VAF al
andere klanten? Wat is specifiek VAF?
VAF Instruments wil steeds de concurrentie voor
het nodige vooronderzoek naar had gedaan.”
Marc van Mierlo en Marcel van Lieshout
zijn qua technologie. “Is voor ons de manier
hoeven niet lang na te denken. “Ze willen met
om in de race te blijven. Niet het vastleggen
Waarom heeft VAF voor Van Mierlo gekozen?
een beperkte club mensen op meettechniek
en octrooieren van kennis. Binnen onze niche
“De ervaring uit het voorgaande project” zegt
steeds het onderste uit de kan halen en niet
slagen we er op die manier behoorlijk goed in
Vellinga. “We hebben met twee, drie partijen
alleen en stukje ontwikkeling doen, maar ook
voorop te blijven.”
tekst kees GROENEVELD fotografie vaf instruments / van mierlo
LT
34
Financiering voor labfaciliteiten start-ups
35
‘Stichting Publieke Private Samenwerking Versterking van de Materiële Infrastructuur BioTechnologisch Onderzoek in Nederland’, zo heet Mibiton voluit sinds de oprichting in 1994. Als ‘revolving fund’ financiert Mibiton het toepasbaar maken van kennis uit universiteiten en instituten, met name in de Life Sciences. Langzamerhand is de focus van Mibiton verbreed naar geavanceerde procestechnologie. Vooral jonge MKB-bedrijven hebben vaak geen geld voor lab- of pilotapparatuur. Mibiton zorgt voor acceptabele gebruikersovereenkomsten en brengt partijen bij elkaar die samen gebruik maken van dezelfde faciliteiten. De Life Sciences wereld is naar haar aard vrij sterk micro-nano georiënteerd en krijgt, na de jaren van fundamenteel onderzoek, nu ook steeds meer raakvlakken met instrumentatie en productiepilots. Flowchemie, microreactortechnologie en procesintensificatie zijn begrippen die een rol spelen en Nederland
is dat bedrijven creatiever worden in het
Het bedrijf ontwikkelt een proces ter regeneratie
bevindt zich daar in de internationale
samenwerken. Grote investeringen worden
van de hart- en vaatorganen, door middel van
voorhoede. De investeringen van Mibiton in
sneller gedeeld.”
een implantaat dat gebruik maakt van de eigen
Xeltis, EmulTech en Flowid passen binnen
Alle drie bedrijven houden zich bezig met
lichaamscellen van de patiënt. Flowid bleef als
deze ontwikkeling. De drie bedrijven klopten
procestechnologie. Fränk de Jong, CEO van
enige van de drie in de TU Eindhoven. Niettemin
gezamenlijk aan de deur.
EmulTech: “Wij ontwikkelen op klantvraag
verwacht managing director Wouter Stam nauwe
Een investeringsstichting moet natuurlijk inzicht
medicijnenafgiftesystemen. We maken met
samenwerking met Xeltis en EmulTech. “Flowid
hebben welke bedrijven winstgevend kunnen
emulsies kleine bolletjes waarin actieve
begon als flowtechnologiebedrijf, maar wordt
worden.
ingrediënten zitten opgesloten. In het lichaam
steeds meer een ingenieursbureau. Samen met de klant kijken we naar procesinnovatie, het aanpassen van hun bestaande proces of het bouwen van een nieuw flowchemieproces.
‘Wij hebben als doelstelling bedrijven te helpen als ze in een vroeg stadium financieringsproblemen ervaren’
We engineeren zowel reactor als opstelling en kijken vervolgens samen met leveranciers van pompen, flowmeters en reactoren naar de beste uitwerking. We hebben het geld van Mibiton gestoken in ontwikkeling van een nieuwe versie van de FlowFlex, een modular flowsysteem. We hebben deze nieuwste versie geautomatiseerd en met meer modules uitgerust. Daarnaast hebben we samen met EmulTech een dedicated
LABORATORIUM TECHNOLOGIE / MinacNed
flowsysteem gebouwd en zij gebruiken die nu Volgens Kees Recourt is de meerwaarde ten
wordt daarmee de afgifte van de actieve
ook. Daarnaast hebben we ook al met Xeltis
opzichte van banken en leasemaatschappijen
ingrediënt over een langere periode gespreid.
gesproken om te kijken of zij er iets mee kunnen.
start-up bedrijven in de procestechnologie. Procesintensificatie is het
de inhoudelijke bekendheid met de
Vergelijkbaar met de prikpil, maar dan in
Wij zouden er bijvoorbeeld experimenten
toverwoord. Mibiton is het fonds dat weet waarin het investeert. Na de
business. “Ik zie hier drie enthousiaste, jonge
deeltjes in plaats van een staafje. We doen
mee kunnen uitvoeren in hun gecontroleerde
ondernemingen. Wij hebben als doelstelling
zowel product- als procesontwikkeling,
omgeving.”
pure biotechnologie, ligt er, mede dankzij FHI en MinacNed, nu ook
bedrijven te helpen als ze in een vroeg stadium
gebaseerd op onze eigen technologie. Met hulp
een relatie tussen Mibiton en bedrijven die op microschaal flowchemie
financieringsproblemen ervaren en dat was
van Mibiton konden we een lab inrichten en de
Wouter Stam is blij met Mibiton. “De aanvraag
hier het geval. Het lukte ze niet een lab in
verhuizing van de TU Eindhoven naar de Catalyst
ging soepel, je houdt je verhaal over wat je
en katalyseprocessen ontwikkelen. De Eindhovense bedrijven Xeltis,
te richten met geld uit de markt. Nu lukt ze
Incubator realiseren. De investering is direct
met het geld gaat doen en het is geregeld.
EmulTech en Flowid deden een gezamenlijke aanvraag en konden met
dat wel en kunnen ze aan de gang om hun
gebruikt voor basale labapparatuur als labtafels,
Het was allemaal snel helder en duidelijk en
ideeën te realiseren en marktrijp te maken. De
afzuigpunten, centrifuges en dergelijke. De stap
de voorwaarden zijn prima. Kees Recourt die
investering zal wel moeten worden terugbetaald,
die EmulTech wil maken is de zelf ontwikkelde
het voorbereidende werk doet, een bestuur
dus ook wij denken tegenwoordig drie keer
technologie geïmplementeerd te krijgen bij
die vervolgens beslist over het wel of niet
na voordat we een financiering toezeggen.
farmaceutische bedrijven.” Ook Xeltis gebruikte
toekennen van de investering en de contractuele
tekst daan GROENEVELD
Toch hebben we afgelopen half jaar anderhalf
de investering van Mibiton voor de inrichting van
afhandeling door Vera Blom. Veel meer
fotografie Bart van Overbeeke
miljoen geïnvesteerd. Wat we zien gebeuren
een eigen laboratorium in de Catalyst Incubator.
organisaties zouden zo moeten werken.”
Een nieuw lab gefinancierd krijgen, is dat een probleem? Niet voor drie
een aantrekkelijke investering van Mibiton hun labs inrichten.
signalement 02/2013
MT
36
Onzinnige beeldvorming over defibrillatoren
Column
Ander leiderschap Er wordt tegenwoordig heel wat afgeschreven over leiderschap. De algemene strekking van boeken en artikelen hierover is dat leiders niet alleen maar inspirerend, richtinggevend en authentiek moeten zijn. Leiders moeten tegenwoordig over een heel assortiment aan intermenselijke vaardigheden beschikken. In het boek ‘Authentieke Leiders Échte Leiders’ van Koos Groenewoud en Sylvia Main worden er al 27 beschreven. Robert Quinn vindt zelfs dat leiders in elke situatie effectief gedrag moet kunnen laten zien. Kortom: moderne leidinggevenden worden geacht een soort supermensen te zijn.
medische technologie
Natuurlijk kunnen we er niet omheen dat de meer eenvoudige en
‘Doden na haperende hartapparaten’. Het bericht op nu.nl was aanleiding een FHI-lid, leverancier van
oude manier van top-down managen in de meeste gevallen niet
defibrillatoren, te vragen naar de stand van zaken in de AED-business. Moet er een schuldvraag gesteld
meer gepikt of wordt gewoon genegeerd. Maar plannen, organiseren,
meer voldoet. Autoritair en betweterig gedrag wordt simpelweg niet
worden en is er een antwoord op die vraag? Dré Quirijns, business manager Benelux van AED-leverancier
controleren en analyseren zijn nog steeds managementvaardigheden
Physio-Control, legt uit hoe zijn bedrijf omgaat met kwaliteit en veiligheid en wat er allemaal wel en niet
moet toch resultaten blijven leveren voor de stakeholders. Output in
klopt aan de berichtgeving van nu.nl en diverse andere media.
die ook de moderne leidinggevende moet beheersen. Iedere organisatie de vorm van producten, kwaliteit, services, tijdige leveringen en winst. Anders overleef je het gewoonweg niet.
“Het verhaal in het kort: de Inspectie voor de Gezondheidszorg, IGZ,
‘onderhoudscontract’ suggereert dat je daarmee de werking van het
constateerde een aantal gevallen waarin AED’s, apparaten die via
apparaat garandeert. Dat is niet zo, ook regelmatige controles door
een elektrische schok het hart weer op gang brengen na een hart-
gebruikers zijn onmisbaar.” Wellicht is het probleem dat IGZ
stilstand, dienst weigerden. Vervolgens heeft IGZ een brief gestuurd
constateerde ontstaan door de verbreding van het marktsegment
naar alle leveranciers in Nederland. Ze vroegen wat wij deden aan
voor AED’s de laatste vijf jaar. “Tot vijf jaar geleden leverden we
informatieverstrekking aan eindgebruikers van AED-apparaten. Daar
vooral aan de gezondheidszorg, langzamerhand wordt iedereen in
hebben we op geantwoord dat we een vast protocol hebben. We
Nederland zich echter bewust van het bestaan en het nut van een
leveren een handleiding en als goed Amerikaans bedrijf adviseren
AED. Nu wil iedereen zo’n apparaat.”
we allerlei voorzorgmaatregelen. We hebben in het verleden onze
‘Autoritair en betweterig gedrag wordt simpelweg niet meer gepikt of wordt gewoon genegeerd’ De vraag is dus gerechtvaardigd hoe je modern leiderschapsgedrag kunt integreren met ‘oud’ managementgedrag. De methode om ervaren leiders als leermeester te laten fungeren lijkt niet heel geschikt. Vaak zijn deze oude toppers opgeleid volgens de klassieke managementprincipes, die zij weer van hun voorgangers hebben geleerd. In de regel zijn zij ook minder goed op de hoogte van het
mores wel geleerd. Tien procent van onze medewerkers is fulltime
Uit de woorden van Quirijns zijn de volgende conclusies op te
met kwaliteit bezig, dat zijn wereldwijd 120 mensen. Nu heeft IGZ
maken: een toename van het aantal leveranciers is de kwaliteit van
de falende apparaten nog niet gespecificeerd naar merken of naar
de gemiddelde AED niet per definitie ten goede gekomen en het feit
Dure opleidingen zijn voor veel bedrijven in het MKB ook niet haalbaar.
aantallen. Wel gaven ze instructies om alle eindgebruikers te
dat naast de gezondheidszorg ook winkelcentra en peuterspeel-
Opleidingsbudgetten staan in de huidige economie stevig onder
informeren over hun constatering en nogmaals te wijzen op hoe er
zalen AED’s zijn gaan aanschaffen, is de gemiddelde controle op
druk en de vraag is maar of iemand na zo’n opleiding wel genoeg
met een AED omgegaan dient te worden. Daar hebben we gehoor
de apparaten niet ten goede gekomen. Het eerste probleem zou je
medewerking krijgt van de oude garde om het moderne leiderschap te
aan gegeven.”
kunnen aanpakken kwaliteitseisen te stellen, het tweede probleem
implementeren. Wat overblijft is het opleiden van ‘high potentials’ door
is aan te pakken door disciplinering van de eindgebruiker en met
een buitenstaander met enige autoriteit. Deze kan de grenzen van de
Maar hoe onderhoud je nu een AED? In het bericht op nu.nl
simpele nieuwe technologie. “Er zijn al oplossingen beschikbaar
bestaande cultuur met moderne ideeën oprekken en tegelijkertijd als
adviseert een woordvoerster van de Hartstichting het sluiten van een
in de vorm van kasten die OK-signaaltjes en batterij-signaaltjes
een intermediair fungeren. En dat is ook voor de bestaande leiding zeer
onderhoudscontract. Quirijns noemt dat een halve oplossing: “Het
identificeren en een signaal geven wanneer iets niet klopt of
leerzaam.
ligt eraan wat je verstaat onder onderhoud. Technisch onderhoud
vervangen moet worden. Al vergt het ook gebruikersdiscipline om
aan onze AED’s is niet nodig, regelmatige controles wel. De
daar weer op te reageren. Wij supporten die ontwikkeling en kijken
apparaten geven van zichzelf aan of er een technisch mankement
wat we daar zelf mee kunnen.”
is, of dat de batterijen bijna leeg zijn. Wat je moet doen is elke
De vraag resteert of we praten over een serieus probleem dan wel
maand even checken of het apparaat ‘OK’ zegt op alle indicatoren.
over beeldvorming die zinloze kosten op basis van schijnzekerheid
Ik ken distributeurs die een onderhoudscontract zo invullen dat ze
aanwakkert, ten koste van eerlijke leveranciers. De branche
één keer in de twee jaar de batterijen en elektroden komen
Medische Technologie van FHI beraadt zich op stappen om
vervangen. Dat is natuurlijk ook nodig, maar het woord
uitwassen in de markt te lijf te gaan.
moderne leiderschapsgedachtengoed.
Freek Rooze
[email protected] tekst daan GROENEVELD signalement 02/2013
37
MT
PANIEK!
WANT ER MOET VANDAAG EEN ADVERTENTIE WORDEN AANGELEVERD.
39
Branche Medische Technologie wil minister helpen te bezuinigen reële besparing opleveren. De Minister noemde als voorbeeld hoe het niet moet een studie waarin gesteld werd dat er acht miljard aan zorgkosten kon worden bespaard, zonder dat duidelijk werd hoe dat zou worden gerealiseerd.
MAAK NU KENNIS MET DE COMMUNICATIEWINKEL
Ook eerdere plannen van haar eigen Ministerie bleken in de praktijk veel minder op te leveren dan was verondersteld. Artsen en patiënten vertoonden zodanig substitutiegedrag, dat schrappen van producten en therapieën leidde tot gebruik van andere, soms duurdere opties, waardoor de kostenstijging optrad in plaats van de beoogde reductie. Intussen bereid ook het CVZ, College Voor Zorgverzekeringen, een bezuinigingsadvies voor. In dit advies, dat binnenkort zal verschijnen, komt
v o o r j a a r s a c t i e s
69,-
port staat De winters de deur weer voor
Nu ook op zondag geopend
dCP-195C
All-in
-one Afdruksnelh eid: 33 / 27 inkjet Papiercapac ppm (mono iteit: 100 / kleur) vel 4 gescheiden inktcartridge s scherm
Full HD BrigHtv iew scHerm! sc
17.3” Harddisk
320 GB
39,-
Harmony
525
universele afstandsbed Bedien tot iening 10 ultiem gebru apparaten iksgemak
GEHEUGEN
3 GB
WindoWs
7 HoME ME PREMiU M 64-bit
Presario CQ7
1-310sd intel ® celero eleron n ® Dual-c DvD rw ore mobil lights e ightsccribe ribe webcam 1 jaar pick up wireless lAN and return AN
Kom binnen
499,-
dvies.
oonlijk reisa
voor een pers
uw PAr tNe iN Nijm r ege N eN omg eviN kijk oP g ww w.m cDo s.Ne t
Aanbie dingen zijn in zijn ge cl Btw ldig to . Afwi t en m jkinge et 27 n in p februa rijzen, ri 201 0 of z tekste olang n en a de voo fbeeld ingen rraad strekt. voorbe houden De op . voor deze p oster meer i vermel nforma de pri tie zie jzen www.m cdos.n et.
in de winkel
en vraag onze
de orde: de relatieve hoeveelheid gezondheid
De Communicatiewinkel is een nieuw online marketingconcept, waarmee op zeer eenvoudige wijze professionele communicatiemiddelen samengesteld kunnen worden, variërend van print tot online. De Communicatiewinkel is uitermate geschikt voor franchiseen dealerorganisaties.
die een persoon verliest gedurende zijn of haar
DE VOORDELEN OP EEN RIJ:
dankzij de voorstellen van andere partijen uit
normaal verwachte levensduur als gevolg van een bepaalde aandoening wanneer hiervoor geen behandeling zou plaatsvinden. De Minister heeft gezegd veel waarde te hechten aan de adviezen van het CVZ, maar hoopt
logo DeAler
illens reisburo Sw
Kom langs
naar verwachting de ‘lage ziektelast’ weer aan
COMMUNICATIEWINKEL VAN MARKETGUIDE
vakantieadviseurs
den! naar de voorwaar
25-01-2010
14:53:11
1 2_Stoepbordposter_680x980.indd
MEER WETEN? Bel of mail Rogier Gilkes, T. (033) 450 20 25 of
[email protected] of neem een kijkje op onze website, www.marketguide.nl
het veld uiteindelijk tot een meer evenwichtig en
• Lage opstartkosten • Lage implementatiekosten per middel • Snel en zeer gebruiksvriendelijk • 24 uur per dag bereikbaar • Optimale huisstijlbewaking • Voordelig voor de gebruiker
Op korte termijn zal binnen de FHI-branche Medische Technologie een speciale
de branche zullen input leveren voor de branchebrede werkgroep. Dit initiatief
betrokken worden.
IN DE PRAKTIJK:
is een reactie op de vraag die Minister Edith Schippers begin maart heeft
Faunaland, WERU, Toerkoop, Remia, Bloemenbureau Holland en diverse andere organisaties.
Medio mei worden de eerste ideeën besproken
neergelegd bij de branche en vergelijkbare organisaties.
met de Minister. In de zomerperiode zullen
Valutaboulevard 30, Amersfoort / T. (033) 450 20 25 /
[email protected] / www.marketguide.nl Samen met partners Muntz/cross channel communicatie en Revenew/online marketing en technologie, hanteert MarketGuide de All Active-aanpak. All Active is een resultaatgerichte werkwijze die u verzekert van de juiste specialisten. Die u verzekert van succes.
gedragen bezuinigingspakket te komen. Daarbij
medische technologie
verwacht de Minister ook één en ander van het
werkgroep concrete voorstellen gaan uitwerken waarmee bezuinigd kan worden op de kosten van de zorg. Verschillende bestaande clusters binnen
‘verspillingsdossier’ en van de verschuiving van zorg van de tweede naar de eerste lijn. Specifiek voor het verspillingsdossier komt een meldpunt en een aparte werkgroep binnen het Ministerie. De FHI-branche Medische Technologie zal daarin
de gezamenlijke voorstellen verder worden uitgewerkt en medio september moeten de De boodschap van de Minister dat de
met concrete en slimme bezuinigingsideeën
definitieve voorstellen op tafel liggen. De Minister
zorguitgaven drastisch moeten worden
te komen. De voorstellen hoeven zich niet op
heeft dan tot medio april 2014 de gelegenheid
verminderd was natuurlijk niet nieuw. Doelstelling
voorhand te beperken tot het eigen branche-
om de voorstellen tot maatregelen te brengen
is om in 2015 een ombuiging gerealiseerd te
domein van de organisatie die de voorstellen
via het kabinet en het parlement. Om de
hebben van 3,1 miljard euro, waarvan 1,6 miljard
doet en kunnen ook verder gaan dan
maatregelen voor 2015 te kunnen verwerken in
via de basisverzekering. Om deze bezuiniging
besparingen op het basispakket. Wel moeten de
de polissen van de zorgverzekeraars moet er
te kunnen realiseren werd ‘het veld’ uitgenodigd
voorstellen snel uitvoerbaar zijn en een zichtbare
uiterlijk 1 juli 2014 een besluit zijn genomen.
40
41
Recensie
Boeken
Kees Groeneveld
Jugaad, hoe versobering leuk en krachtig kan zijn
met Six Sigma en producten met functies die niemand vraagt. Grote dure R&D afdelingen zonder creativiteit en regelgeving die bestaande producenten beschermt tegen vernieuwing ten koste van hun woekerwinst. Gaandeweg voert
de ‘informele economie’
het boek meer voorbeelden uit het westen op,
noemden, blijkt de drijvende
tot en met de Sense & Simplicity campagnes
kracht te zijn in landen
van Philips en wordt er een weg gewezen
met een enorme bevolking
naar integratie en synergie van Six Sigma
waar de maatschappelijke
structuur en bureaucratie met Jugaad passie
structuren verstikkend werken.
en creativiteit. Nog een mooi voorbeeld van de
Mensen overleven niet alleen
vele leerpunten: keep it simple betekent niet een
met beperkte middelen, ze
bestaand ingewikkeld product ‘uitkleden’, maar
ontwikkelen creativiteit en
een heel nieuw ontwerp maken, dat alleen
komen tot business waar wij
doet wat de klant vraagt. Een simpele couveuse
nooit aan zouden denken.
van honderd dollar die kindersterfte enorm
Mogelijkheden zoeken als
terugdringt.
het tegenzit, meer doen met minder middelen, flexibel
Een pil met een lab erin ‘En nu een prijs!’ zegt de man van het journaal. Nanne laat zijn lego liggen. Een prijs is goed nieuws, en daar houdt Nanne van. Hij loopt naar de televisie. ‘Vandaag is bekend geworden dat Albert van den Berg de Spinozaprijs krijgt,’ zegt de nieuwslezer. ‘Voor zijn uitvinding van een lab op een chip.’ Die nacht droomt Nanne dat hij in een ruimteschip zit. Het ruimteschip reist door Nannes lichaam. Aan het stuur zitten An en Har, twee maffe koks. Ook de volgende
Vergaderfaciliteiten bij FHI op Landgoed Leusderend
nacht droomt Nanne raar. Dan verzint Nannes moeder een plan... Vanaf ca. 8 jaar Te bestellen via bol.comw
Duurzame Businesscases 21 groene marktkansen voor bouw- en infrabedrijven
En het is meer dan mooie verhalen en theorie.
Wat we recessie noemen wordt een wereldwijde
denken en doen, eenvoud tegenover complexiteit,
Op de website www.jugaadinnovation.com zijn
Duurzaamheid biedt grote kansen voor ondernemers.
trend naar ‘versobering’ van de maatschappij.
brede markten ontdekken, en met passie werken,
tools te vinden om in je eigen bedrijf aan de
Duurzaamheid is niet alleen een must (CO2, ladder,
Dat hoeft niet negatief te zijn. Het past bij de
de Jugaad principes. Het lijkt allemaal heel
gang te gaan met Jugaad principes. Niet alles
opkomst van de BRIC landen, Brazilië, Rusland,
conceptueel als je dit leest, maar in het boek
tegelijk, maar simpel, stap voor stap, meer doen
Poen! Duurzaamheid is business. Duurzaamheid betekent meer kwaliteit, betekent meer omzet,
India en China. Overal waar grote groepen
heeft het handen en voeten, een gezicht en
met minder.
een hoger en een duurzaam rendement. De markt, de klant vraagt om duurzaamheid. Duurzame
consumenten in de marge leven, inmiddels
een hart. Twee voorbeeldjes van de velen: de
ook in de Verenigde Staten, kan Jugaad een
man die de hobbelige weg waarover hij steeds
Jugaad Innovatie, slim
beschreven voor een duurzame bouw- en infrasector. Bij elke businesscase worden concrete
beslissende rol spelen.
fietst gebruikt om de klappen van de hobbels
en flexibel innoveren
voorbeelden gegeven van bedrijven die al marge maken met duurzaamheid. Een gangbare definitie
op het voorwiel om te zetten in energie om het
naar spectaculaire
van een businesscase is een zakelijke overweging om een investering te doen. Het resultaat van
Wat is Jugaad? Het is ‘Hindi voor ingenieuze
achterwiel aan te drijven en een plug-in set om
groei, Navi Radjou,
de investering levert voldoende toegevoegde waarde voor het bedrijf. Een duurzame businesscase
en slim geïmproviseerde oplossing’. Wij
elke auto hybride te maken tegen twintig procent
Jaideep Prabhu
kan worden omschreven als een groene marktkans voor bouw- en infrabedrijven, resulterend in
zouden zeggen ‘boerenslimheid’. Jammer dat
van de kosten van een in de fabriek ingebouwd
en Simone Ahuja,
toegevoegde waarde voor bedrijf, natuur en samenleving.
de vertalers dat woord niet gebruiken. Dit boek
systeem...
uitgave van Van
Het boek is in pdf-formaat te downloaden via: http://bit.ly/15htyxr
MVO, ISO), het is ook een marktkans. Groen =
gebouwen en infrastructuur leveren meerwaarde op. In deze publicatie worden 21 businesscases
Duuren Management.
is echt lezenswaard. Vanuit de ontwikkeling in met name India, komt een aantal principes
De schrijvers zetten zich eerst een beetje af
Te bestellen via
bovendrijven passend bij onze tijd. Wat we ooit
tegen het Westen met haar overstructurering
managementboek.nl
Tentoonstelling Christiaan Huygens, de vindingrijkste Nederlander
Voor haar leden biedt FHI de mogelijkheid tegen geringe kosten gebruik te maken van vergaderfaciliteiten. U kunt de vergaderzalen
Museum Boerhaave organiseert de educatieve doe-tentoonstelling Vindingrijk, over de uitvindingen van Christiaan
gebruiken met koffie, thee, frisdrank en alle
Huygens. In de collectie van het museum zijn de originele voorwerpen van één van Nederlands grootste uitvinders
gewenste extra faciliteiten.
ooit te zien, zoals de eerste slingerklok, zijn planetarium en zelf geslepen lenzen. De voorwerpen staan in historische context, waardoor de waarde van zijn ontdekkingen direct duidelijk wordt. Kinderen in de leeftijd zes
Wanneer u gebruik wenst te maken van een
tot en met twaalf kunnen de uitvindingen van Christiaan Huygens hier zelf uitproberen en herontdekken. Met een
van de vergaderzalen, neem dan contact
mega-knikkerbaan, een toverlantaarn, slippers met vering en een raket vol verhalen.
op met het FHI-bureau; Iemeke Kunst of Shirley van Schaarenburg, telefoon: (033)
De tentoonstelling loopt van donderdag 30 mei t/m zondag 27 oktober.
465 75 07. Uiteraard is de beschikbaarheid
Locatie: Museum Boerhaave, Lange St. Agnietenstraat 10, Leiden
beperkt tot de periodes dat er geen branche-
www.museumboerhaave.nl
vergaderingen zijn. fhi.nl/vergaderfaciliteiten
signalement 02/2013
42
43
AGENDA Industriële Automatisering Industrial Ethernet 14 mei 2013 Flow, Analyse & Control Show 11 en 12 juni 2013 Food Automation & LabTech 26 september 2013 Industriële Elektronica Electronics & Automation 28 t/m 30 mei 2013 Vermogenselektronica, Eindhoven 18 juni 2013 Design Automation & Embedded Systems, Den Bosch 9 oktober 2013 laboratorium technologie Workshop Laboratorium Technologie voor Dummies 9 juli Labanalyse, de Kuip 1 oktober medische technologie Themabijeenkomst Zorgkosten 26 september 2013 Gebouw automatisering Workshop MyriaNed in gebouwen in samenwerking met Devlab 14 mei 2013 Xs2HiTek Multipurpose Bedrijfsgebouwen
personalia
Ledennieuws
Schneider Electric Hoofddorp 22 juni 2013
Harry Bruggema, adviseur en onder-
Nationale Conferentie Gebouw Automatisering 17 september 2013
Innstallatietechnologie van de Tech-
Xs2HiTek gebouw automatisering in datacenters, Equinix 3 10 december 2013
NanoLabNL voucher voor tien innovatieve nanobedrijven
zoeker bij Peutz bv, is met ingang van 1 januari 2013 benoemd tot Fellow nische Universiteit Eindhoven, unit Building Physics & Services, leerstoel
NanoLabNL, het samenwerkingsverband van onderzoeksinstellingen op het gebied van infrastructuur
Installaties, aan de faculteit Bouwkunde. Als Fellow wil Bruggema zijn specifieke kennis van het onderzoeken en
Pieter Kool, Head 3D Design bij G-Star Raw, is
adviseren van comfortinstallaties en comfortproblematiek
tijdens de Dag van de Ingenieur uitgeroepen tot
overdragen in het onderwijs.
Ingenieur van het jaar 2013. De jury loofde hem als een “atypische ingenieur, meer kunstenaar dan
MinacNed Xs2HiTeK MIcrofluidics en procestechnologie, Plant One 15 mei 2013 MicroNano 4 future profit 19 juni
Jan Sol benoemd tot bijzonder
de complexe ingenieurswereld over te brengen
voucher toe aan de volgende FHI-MinacNedbedrijven: Bronkhorst High-Tech BV, Demcon en Tide
hoogleraar Research Strategy and
naar die van mode.” Een filmpje is te zien op you-
Microfluids. In 2013 zullen nogmaals twee voucherrondes uit worden geschreven. Meer informatie is
Management aan de Faculteit der
tube, zoekterm: ‘Pieter Kool’. De prijs voor de Ver-
beschikbaar op www.nanolabnl.nl.
Natuurwetenschappen, Wiskunde en
nufteling van het jaar ging naar de ontwerpers van Arcadis die voor het spoor een winterharde wissel bedachten. Een slimme mobiele afdekplaat die in
Tech Systems and Materials bij TNO in Eindhoven. Aan
Nederland nog geen toepassing heeft gevonden.
Ledenbijeenkomst, FOM Institute AMOLF 30 oktober 2013
de masteropleidingen Management en Technologie en
de Radboud universiteit zal hij onderwijs verzorgen voor Marcel Smits, voormalig topman
Moleculaire levenswetenschappen.
van Sara Lee, wordt met ingang van
Schneider Electric in Double Dividend Equity Fund Schneider Electric wordt opgenomen in het Double Dividend Equity Fund, een beleggingsfonds van het
Het Instituut voor Life Science and
15 april benoemd als chief Financial
Technology, onderdeel van de Han-
Officer van het Amerikaanse agri-
zehogeschool Groningen, heeft sinds
en foodconcern Cargill. Hij neemt
aan de duurzaamheidtest en de financiële eisen van Double Dividend. Het fonds ging op 2 april van
1 januari 2013 een nieuwe directeur,
de positie over van de Braziliaan
start. Double Dividend Equity Fund mikt op belegging door vermogende particulieren, stichtingen en
Sergio Rial, die in november 2012 opstapte. Cargill is een
professionele partijen en kent een minimale inleg van 100.000 euro. Dat wordt belegd in duurzame
daarvoor werkzaam als Senior
belangrijke afnemer van veel FHI-lidbedrijven.
en financieel solide bedrijven als Schneider Electric.
het Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiothera-
Bernardo Stokman is aangesteld
Biotechnica www.biotechnica.de Hannover (D) 8 t/m 10 oktober 2013 Productronica 2013 www.productronica.com München (D) 12 t/m 15 november 2013 Analytica www.analytica.de München (D) 1 t/m 4 april 2014
Microscopy Conference 2013 www.mc2013.de Regensburg, Oostenrijk 25 – 30 augustus ICN+T 2013 International Conference on Nanoscience and Technology www.ivc19.com Parijs, Frankrijk 9 – 13 september MicroTAS 2013 www.microtas2013.org Freiburg, Duitsland 27 - 31 oktober
pie. De Graaf-Peters is de opvolger van Jan-Jaap Aué.
als nieuwe commercieel directeur voor de divisie Process Automation
Hans-Peter Optiz
bij Egemin in Nederland. Hij zal er
van Metrawatt Inter-
het commerciële beleid bepalen en
national heeft Erik
uitvoeren binnen de divisie die auto-
Pleijsier per 1 april
matiseringsprojecten ontwerpt, installeert en onderhoudt.
2013 benoemd tot
Hij rapporteert aan divisiemanager Arnoud den Hoedt
algemeen directeur
wereldwijd verantwoordelijk voor de divisie en bestuurslid
van GMC-Instruments Nederland B.V. Hij volgt Hans
investeringsbedrijf heeft alle aandelen opgekocht en Mediq van de aandelenbeurs gehaald.
Robert Bosch GmbH plaatst order voor SolMateS’ PiezoFlare 1200 SolMateS heeft een tweede order in korte tijd binnen voor de PiezoFlare 1200. SINTEF uit Noorwegen werd geleverd heeft
TTMS nieuwe distributeur voor Rohde & Schwarz
van de FHI-branche Industriële Automatisering.
nu de Corporate Sector Research
Total Test & Measurement Support,
and Advance Engineering van het Duitse
TTMS, is per 1 april officiële distributeur
Robert Bosch GmbH een order geplaatst.
in de Benelux voor de Value Instruments
De levering staat gepland halverwege 2013.
productlijn van Rohde & Schwarz en haar
De PiezoFlare 1200 is een productiemachine
dochterfirma Hameg Instruments. Het
waarmee computerchips met beweegbare
portfolio omvat digitale oscilloscopen,
lagen geproduceerd kunnen worden. Zeer
Peter Wennink wordt per 1 juli 2013
spectrumanalysatoren, signaalgeneratoren
kleine onderdelen kunnen met behulp
Bakker was jarenlang bestuurslid van de FHI-branche
de nieuwe CEO van ASML Holding.
en gelijkspanningsvoedingen. TTMS is sinds
van elektrische spanning bewegen, zoals
Industriële Automatisering.
Wennink, nu nog financieel directeur
tien jaar actief in de Benelux en vooral
microspiegels, kleine vloeistofpompen of
van ASML, volgt Eric Meurice op, die
gespecialiseerd in AC/DC programmeerbare
miniatuurschakelaars. De PiezoFlare 1200
Frank van der Duyn Schouten is
per eind maart 2014 vertrekt. Meurice
voedingen, kalibratie-apparatuur, audio & video en algemene instrumentatie. Rohde en Schwarz is
is gebaseerd op depositietechnologie
per 1 mei de nieuwe rector magni-
blijft tot die datum aan als voorzitter
van oudsher een belangrijke leverancier op het gebied van hoogfrequent test- en meetapparatuur
ontwikkeld in het MESA+ instituut voor
voor radiocommunicatie en broadcast-toepassingen.
nanotechnologie aan de Universiteit Twente.
ficus van de Vrij Universiteit, VU, in
en adviseur. Wennink blijft interim CFO tot een opvolger
Amsterdam. Hij volgt de in maart
is benoemd. Martin van den Brink wordt de nieuwe Chief
opgestapte Lex Bouter op. Van der
Technology Officer van ASML.
Duyn Schouten zal de positie invullen tot zijn pensionering in de herfst van volgend jaar. In het
Nieuw bij FHI
verleden was hij al rector magnificus van de universiteit
Jurjen de Klerk treedt per 1 juli in
van Tilburg.
dienst bij FHI. Jurjen is 27 jaar en behaalde zijn Master Global History Sinds 2 april is Jules de Vet
and International Relations aan de
benoemd tot interim directeur van
Erasmus Universiteit Rotterdam.
Pivot Park in Oss. Hij vervangt Alie
Daarna werkte hij voor Instituut ClinVan Oord Dredging and Marine Contractors. Bij FHI komt
park, de Brabantse Ontwikkelings
hij na een aantal maanden op projectbasis te hebben
Maatschappij. De aanstelling loopt tot 1 september.
Nieuwe leden Industriële elektronica Demival Industriezone 6 Machelenstraat 169 9800 Deinze
PCB Connect B.V. European Business Centre Eindhoven Airport Luchthavenweg 81.221 5657 EA EINDHOVEN
Kago Electronics B.V. Molenlei 2A 1921 CZ AKERSLOOT
Ideetron B.V. Oude Rijkstraatweg 37 3941 BP DOORN
gendael, het Institute of Travel en voor
met enig aandeelhouder van het
gewerkt voor de branche Industriële Automatisering, nu in vaste dienst als projectmanager.
signalement 02/2013
door Advent International. Dit internationale
het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. Hans
Tigchelhoff, die vertrok na een geschil SEMICON West 2013 www.semiconwest.org San Francisco, USA 9 – 11 juli
bijbehorende zorg Mediq, is overgenomen
Nadat in januari aan
Bakker op die de firma na 34 jaar verlaat in verband met
Lasys www.lasys-messe.de Stuttgart (D) 3 t/m 5 juni 2013
hulpmiddelen, geneesmiddelen en
Beleidsadviseur onderwijs wetenschap en vakinhoud bij
Workshop Aansprakelijkheidsrisico’s 12 september 2013
Internationale beurzen en congressen
Internationaal leverancier van medische
Amsterdamse bedrijf Double Dividend met een focus op duurzaamheid. Schneider Electric voldeed
Victorine de Graaf-Peters. Ze was
FHI Golf Tournament 29 augustus 2013
FHI-HRM Actualiteitenseminar 29 oktober 2013
Eindhoven, Groningen en Twente. Met de vouchers kunnen met name startende en jonge bedrijven op een laagdrempelige manier kennismaken met de onderzoeksfaciliteiten. NanoLabNL kende een
Informatica van de Radboud Univer-
Federatie Workshop Microreactoren 17 mei 2013
Nederlandse laboratoria op het gebied van nanotechnologie, die worden geëxploiteerd in Delft,
technicus. Hij is in staat de kennis en kunde vanuit
siteit Nijmegen. Sol is en blijft Director of Innovation High
MicroNanoConference ’13 11 t/m 12 december 2013
NanoLabNL-faciliteiten. De vouchers geven recht op 50 tot 75 uur zelfstandig gebruik van de vier
Met ingang van 1 februari is Egbert-
Xs2HiTeK Microfluidics Applikon Biotechnology 9 oktober 2013
Workshop Procesintensificatie & Flowchemie 7 november 2013
voor nanotechnologie, heeft 10 vouchers uitgereikt aan nieuwe industriële gebruikers van de
Advent doet bod op Mediq gestand
Delta Elektronika B.V. Vissersdijk 4 4301 ND ZIERIKZEE SI & ES B.V. Schoffel 2b 1648 GG DE GOORN
Medische Technologie Spring Medical Driehoek 7 7312 CN APELDOORN
Gebouw Automatisering Cofely West Nederland B.V. Albert Heijnweg 1 1507 EH ZAANDAM
Doove Medical B.V. Wilhelminakade 10 2741 JV WADDINXVEEN
Bepacom B.V. Spitsstraat 29 8102 HW RAALTE
Minacned Tide Microfluidics Hengelosestraat 500 7521 AN ENSCHEDE
Muntz helpt merken verder Muntz biedt het allerbeste op het gebied van reclame. En trouwens ook op het gebied van branding, online marketing, direct marketing en de meeste andere communicatietechnieken. Dat kunnen we omdat we All Active zijn: een unieke werkwijze die uitgaat van het activeren van alle kennis, ervaring en talent die we in huis hebben. Een werkwijze dus die succes onvermijdelijk maakt. In het filmpje op onze website leggen we in anderhalve minuut precies uit wat All Active is. En waarom uw merk er zo enorm bij gebaat zou zijn.
muntz.nl
All Active
Samen met partners Revenew/online marketing en technologie en Marketguide/web based marketing tools, hanteert Muntz de All Active-aanpak. All Active is een resultaatgerichte werkwijze die u verzekert van de juiste specialisten. Die u verzekert van succes.
