Beeldvorming over dementie: een kwestie van keuzes
Olivier Constant Communicatiemedewerker Expertisecentrum Dementie Vlaanderen 30 september 2014 – Congres ‘Gewoon anders’ Venray (NL)
Dementie, what’s in a name? • Waaraan doet het woord dementie je in de eerste plaats denken? • Welke emotie(s) roept zorgen voor mensen met dementie bij jou op?
Het verhaal van …
Het verhaal van …
Het verhaal van …
Het verhaal van …
Uit de media … • De diagnose van jongdementie veranderde van de ene op de andere dag het leven van Nicole (60) en haar echtgenoot Luc… •
Ik heb het zo lang mogelijk proberen verbergen, ook voor mijn man.
• Mijn wereld is zoveel kleiner geworden. • Ik ben het liefst alleen, in mijn eigen huis. Laat me daar maar zitten. Vroeger ging ik altijd naar de mensen toe, nu sluit ik me op. Ik ween heel veel. • Alzheimer wordt vaak niet serieus genomen. Ik wist al langer dat er iets mis was, maar niemand geloofde me.
Uit de media … • ‘Dementerenden krijgen polsband om voor eigen veiligheid.’ • ‘De dementen in het OCMW-rusthuis in Arendonk beschikken voortaan over een eigen terras.’ • ‘Waarom zou je het leven van patiënten vergallen met het schrikbeeld van een vreselijke aandoening die toch niet te genezen valt? Dementie vroegtijdig laten vaststellen is laakbaar’, vindt Luc Bonneux.
Taboe? • Bestaat er volgens jou nog een taboe rond dementie? • Hoe ervaar je het in de dagelijkse zorgpraktijk? • Zijn de zorgverwachtingen van families gekleurd door de dominante beeldvorming rond dementie?
Het glas halfleeg • Focus op verlies van mogelijkheden en sociale contacten • Volledige afhankelijkheid • Persoon met dementie wordt last voor de omgeving • Als verstand wegvalt, kan je op de duur niets meer • Dementie neemt levenskracht en levenslust weg
Het glas halfvol • Focus niet alleen op beperkingen, maar ook op mogelijkheden • Persoon met dementie is geen ‘lege doos’: respect, stimuleren • Als je mensen afschildert als hulpeloos en verloren, worden ze zo • Dementie is niet enkel een last • Mensen zijn meer dan ratio alleen, ook emotioneel, zintuiglijk contact is essentieel
De kracht van beeldvorming • Behalve een ziekte is dementie ook een sociaal gegeven • Dominante beeldvorming is vaak erg negatief voor de personen met dementie en hun omgeving • Mensen worden doorgaans herleid tot hun aandoening en de aandoening tot de laatste fase • Mensen met dementie zelf komen ook nauwelijks aan het woord • De ziekte neemt de overhand, het individu verdwijnt
Op zoek naar een genuanceerde beeldvorming • Dominante beeldvorming bijstellen (aandacht voor alle fases en bijhorende gevoelens) • Dementie niet verzachten • Niet meer, maar andere aandacht • Spreek mensen met dementie aan op hun mogelijkheden (inclusie) • Persoon achter mens met dementie zien (autonomie) • Sociale weefsel versterken • Een uitdaging voor iedereen
Tijd voor verandering? • Hoe kan je volgens jou de huidige beeldvorming in de dagelijkse zorgpraktijk bijstellen, het taboe doorbreken? • Hoe kan de zorgsector hiervoor meer samenwerken met andere sectoren/beleidsdomeinen (bvb. cultuur, toerisme, onthaalbeleid, …)
Adop%e project Project Jong en Oud Ing. Iris Partouns-‐Hendriks Alzheimer Centrum Limburg
Maatschappelijke participatie • Kinderen van groep 7 en 8 (10 tot 12 jaar) • Basisschool • Scouting
Voor de kinderen: • • • •
In aanraking komen met deze doelgroep In aanraking komen met de zorg sector Actief Burgerschap; elkaar helpen Een mooie dag verzorgen voor de mensen met dementie
Voor de mensen met dementie: • In contact komen met (klein)kinderen • Actief blijven • Zinvol meedoen
Filmpje Jeugd Journaal
Lustrum bij de AnneFrank school en La Valence, Vivre
! d n e k e r b r o o d boe
Ta
Iris Partouns-Hendriks:
[email protected]
De weg naar een dementievriendelijke samenleving ligt open … • Lokale partners (zorgsector, gemeentebesturen, scholen, socioculturele organisaties, …) = onmisbare schakel dementievriendelijk klimaat => drempels verlagen • Netwerken i.f.v. genuanceerde beeldvorming • Woonzorgcentra/zorg- en welzijnssector: sleutelrol begeleiding van en impact op nieuwe collega’s, stagiairs, studenten, … Toekomst zorgsector => empowerment! • Breng binnen buiten en breng buiten binnen
De weg naar een dementievriendelijke samenleving ligt open … • • • • •
Werk is nog niet af! Beleidsniveau: incentives geven, maar hoe? Wat is een dementievriendelijke gemeente? Nood aan definitie en criteria? Nood aan duidelijk label?
… maar niet zonder dementievriendelijke communicatie • Laat ook mensen met dementie aan het woord! • Laat in je communicatie respect blijken voor mensen met dementie (cf. dementen vs. personen met dementie). • Heb aandacht voor de verschillende fases van de aandoening. • Laat mensen in diverse situaties zien. • Heb het ook over dingen waar mensen nog wel toe in staat zijn en van genieten. • Ga dementie ook niet verbloemen!
Een dementievriendelijke samenleving start in jouw hoofd!
Volg ‘Vergeet dementie, onthou mens’ online •
Campagneplatform ‘Samen naar een andere kijk op dementie’ www.onthoumens.be @Onthoumensbe, https://twitter.com/Onthoumensbe https://www.facebook.com/groups/vergeetdementieonthoumens/
• •
Website Expertisecentrum Dementie Vlaanderen: www.dementie.be Contact:
[email protected],
[email protected] http://www.linkedin.com/pub/olivier-constant/65/557/b37
