Samenwerken aan de Amsterdamse woningmarkt Property NL
Ebe Treffers, Regiomanager Acquisitie en Ontwikkeling
Amsterdam, 5 november 2015
|
Agenda
› › › › › ›
Introductie Bouwinvest Property NL 5 november Woningmarktontwikkelingen Vrije sector huurwoningen Amsterdam Investeringsgebieden Samenwerking
2 | Huurwoningmarkt Amsterdam
Bouwinvest REIM
Profiel › › › › ›
3|
Vastgoedvermogensbeheerder voor institutionele beleggers Historie in de pensioen- en vastgoedbranche Belegd vermogen van € 7,2 miljard 134 medewerkers, gevestigd in Amsterdam Structurele out performance benchmark IPD Index
Bouwinvest Residential Fund
Ebe Treffers, Regiomanager Acquisitie en Ontwikkeling
› Acquisitie 2015: ca. € 480 mio (ruim 2.100 woningen) › Ca. 1.900 turnkey huurwoningen in ontwikkeling/aanbouw in Amsterdam › Acquisitiedoelstelling (NL) 2016-2018: € 600 mio › Doelstelling AUM ultimo 2018: € 4,0 miljard
4|
Property NL 5 november:
Hoe krijgt Amsterdam voldoende woningen? Samenwerking tussen gemeenten, corporaties, ontwikkelaars en beleggers draagt bij aan verruiming aanbod van woningen en aanpak tekort aan middel dure vrije sectorhuurwoningen. Vrije sector middeldure huurwoningen als katalysator voor de woningmarkt: › › › ›
Stimuleert doorstroming tussen sociale huuren koopmarkt Biedt ruimte aan afgestudeerden / starters Biedt huisvesting aan creatieve ondernemers als belangrijke aanjagers economie Stimuleert (tempo van) gebiedsontwikkeling/ stedelijke vernieuwing
› Amsterdam, Nautique Living › 473 appartementen 5 | Huurwoningmarkt Amsterdam
Property NL 5 november:
Kansen en knelpunten vanuit beleggers perspectief KANSEN › Sterk fundament Amsterdamse woningmarkt › Vrije sector huurwoningmarkt structureel sterk groeiend › Kapitaal is beschikbaar › Samenwerking tussen gemeente, corporaties, ontwikkelaars en beleggers › Vergroten aanbod (potentiële) kwalitatief hoogwaardige locaties › Gemeente als regisseur (huur)woningmarkt (maatschappelijke verantwoordelijkheid) › Grondprijs- en tenderbeleid is bepalend › Tenders: van bouwenvelop naar deelgebieden › Gebiedsgerichte benadering › Amsterdam, De Heelmeesters › 179 appartementen
6 | Huurwoningmarkt Amsterdam
Property NL 5 november:
Kansen en knelpunten vanuit beleggers perspectief KNELPUNTEN › Verkrijgen projecten: tenders, tenders, tenders › Beperkt aantal geschikte locaties; ‘waardevaste’ plekken (kwalitatief hoogwaardige locaties) › Tenders o.b.v. vrije sector huur programma en grondprijs › Beleggingswaarde ca. 80% - 95% van de leegwaarde (o.b.v. looptijd en rendement) › Toenemende concurrentie koopwoningen en (buitenlandse) beleggers; › Hoogste grondprijs leidt niet tot de hoogste gebiedskwaliteit en laagste risico
› Amsterdam, De Halve Maen › 86 appartementen
7 | Huurwoningmarkt Amsterdam
Woningmarkt
8 | Huurwoningmarkt Amsterdam
Woningmarkt
Structureel tekort op woningmarkt MEGATRENDS KANS EN IMPACT › Kwantitatief tekort - Bevolkingsgroei - Huishoudensgroei - Urbanisatie › Kwalitatief tekort - Een- en tweepersoons huishoudens - Senioren
9 | Huurwoningmarkt Amsterdam
Huurwoningmarkt
10 | Huurwoningmarkt Amsterdam
Huurwoningmarkt
Amsterdam het meest aantrekkelijk Nummer 1 in de ranking lokale woningmarkten vanuit beleggersperspectief Demografie – Huidig Demografie – Vooruitzichten Economie – Huidig Economie – Vooruitzichten Vastgoedmarkt – Huidig Vastgoedmarkt – Vooruitzichten Beleggingsmarkt – Huidig
Bron: Bouwinvest Research
11 | Huurwoningmarkt Amsterdam
Huurwoningmarkt
Vrije sector huurwoningen als katalysator voor de stad NOODZAAK MIDDEL DURE VRIJE SECTOR HUUR › Voorkomt uitstroom afgestudeerden / starters › Stimuleert doorstroming tussen huur en koop › Biedt huisvesting aan creatieve ondernemers als belangrijke aanjagers economie › Gaat gentrification tegen › Stimuleert (tempo van) gebiedsontwikkeling / stedelijke vernieuwing
12 | Huurwoningmarkt Amsterdam
Naar verwachting nog steeds veel ‘scheefwoners’ in Amsterdam, wel zo’n 20 tot 25%
Amsterdamse woningvoorraad naar segment 10% 39.350
27% 108.600
Huur < € 711
63% 251.650
Koop Huur > € 711
Investeringsgebieden
13 | Huurwoningmarkt Amsterdam
Investeringsgebieden
Sterke ontwikkeling in buurten binnen de ring Amsterdam
Bron: Bouwinvest Research 2015
14 | Huurwoningmarkt Amsterdam
Investeringsgebieden
Welke locaties zijn het meest attractief? Amsterdam
Bron: Bouwinvest Research 2015
15 | Huurwoningmarkt Amsterdam
Investeringsgebieden
Ervaringen en aandachtsgebieden huurwoningmarkt › Woningverhuur verloopt uitermate goed, vooral in middel dure huur › Middel dure huurwoningen enorme vraag als gevolg van 1 en 2 persoonshuishoudens › Kleinere huurwoningen als wens (45-55 m2) › Verkrijgen projecten steeds lastiger: tenders, tenders, tenders › Toenemende concurrentie koopwoningen en (buitenlandse) beleggers › Voldoende langjarig gemeentelijke aandacht middel dure huurwoningen en beleggers noodzakelijk › Amsterdam, Summertime › 197 appartementen 16 | Huurwoningmarkt Amsterdam
Investeringsgebieden
Laatste hordes voor boost vrije sector huur in Amsterdam › Beperkte aantal geschikte locaties; ‘waardevaste’ plekken (kwalitatief hoogwaardige locaties) › Grondprijs- en tenderbeleid is bepalend › Beleggingswaarde ca. 80% - 95% van de leegwaarde (o.b.v. looptijdenrendement) › Tenders o.b.v. vrije sector huur programma en grondprijs › Institutionele beleggers kunnen inspelen op transformatie en/of combinaties met andere functies (winkels, kantoren, zorg) › Hoogste grondprijs leidt niet tot de hoogste gebiedskwaliteit en laagste risico › Amsterdam, Kop Weespertrekvaart › 262 appartementen 17 | Huurwoningmarkt Amsterdam
Samenwerking
18 | Huurwoningmarkt Amsterdam
Samenwerking
Aantrekkelijke leefomgeving en voorkomen gentrification
Samenwerking tussen corporaties, beleggers en gemeentes: › Gelijke doelstelling duurzame leefomgeving › Complementair aanbod › Doorstroming mogelijkheden doelgroepen › Gezamenlijke visievorming, doelgroepbepaling, planuitwerking › Betrokkenheid van partijen in een zo vroeg mogelijke fase loont › Gemeente als regisseur (huur)woningmarkt en in deelgebieden
> Amsterdam, Feniks &Baken > 472 appartementen 19 | Huurwoningmarkt Amsterdam
Samenwerking
Aandeel belegger in de samenwerking Belegger verlaagt risicoprofiel voor (gebieds-)ontwikkelingen door: › Zekerheid over afzet woonprogramma › Diversificatie van het programma (i.r.t. koopwoningen) › Langjarige betrokkenheid in gebied (‘olievlek’) › Functiemenging o.b.v. Mixed Use programma › Gebiedsgerichte benadering i.s.m. lange termijn partners › Grondprijs- en tenderbeleid is bepalend › Tenders: van bouwenvelop naar deelgebieden › Amsterdam, Haarlemmerweg › 450 appartementen 20 | Huurwoningmarkt Amsterdam
Samenwerking
Wat brengt Bouwinvest?
› Kennis en ervaring van Acquisitie & Ontwikkeling met onder meer ontwikkelaars en projectmanagers, hierdoor expertise inzake projectontwikkeling en ontwikkelprocessen › Unieke huurderskennis en marktresearch minimaliseert afzetrisico › Partnerships voor ‘living’ concept › Transformatie en/of combinaties met andere functies (winkels, kantoren, zorg)
› Amsterdam, Het Kwartier › 412 appartementen 21 | Huurwoningmarkt Amsterdam
Samenwerking
Rendement voorbij de stenen
22 | Huurwoningmarkt Amsterdam
Samenwerking
Rendement voorbij de stenen
Het Kwartier
412 appartementen
23 | Huurwoningmarkt Amsterdam
NoordBlok
100 appartementen
Citroëngebouwen
25.000 m2 (herontwikkeling)
Samenwerking
Werkt!
De Heelmeesters
179 appartementen
24 | Huurwoningmarkt Amsterdam
De Halve Maen
86 appartementen
Java-eiland
706 appartementen
Samenwerking
Werkt!
Nautique Living
473 appartementen
25 | Huurwoningmarkt Amsterdam
Kop Weespertrekvaart 262 appartementen
Haarlemmerweg
405 appartementen
Samenwerking
Conclusie: het kan!
› Samenwerking leidt in Amsterdam tot voldoende huurwoningen › Aantrekkelijke mix van koop, sociaal en vrije sectorhuur leidt tot aantrekkelijke leefgebieden met doorstroom › Al pratende kunnen project specifieke kansen benut en knelpunten opgelost worden
26 | Huurwoningmarkt Amsterdam
Dank voor uw aandacht.
27 | Huurwoningmarkt Amsterdam
Disclaimer
This presentation and its content, including all data contained therein, (together the “Content”) is exclusively provided as general information only. No rights whatsoever can be derived from the Content. Bouwinvest is not liable for any damages which may arise as a result of the use of the Content or as a result of any incorrectness or incompleteness of the Content. The Content is by no means to be interpreted as being complete. The Content is qualified in its entirety by the terms of the Information Memorandum and other Fund Documentation as described therein, which are or will be made available upon request. This presentation does not constitute a sale, an offer to sell or a solicitation of an offer to buy any interests in a fund. Bouwinvest has a received a license from the Netherlands Authority for the Financial Markets (“AFM”) within the meaning of Article 2:65 FSA and acts under the supervision of the AFM. All copyrights, patents, intellectual and other property, and licenses regarding the Content are held and obtained by Bouwinvest and remain the exclusive property of Bouwinvest. These rights will not be passed to persons accessing the Content. No part of the Content may be reproduced, distributed, stored in a retrieval system and / or published by print, photocopy, microfilm, downloaded to other websites, databases or by any other means, without the prior written consent of Bouwinvest.
28 | Huurwoningmarkt Amsterdam