Aan de slag als Amsterdamse Verkeersouder
Voorwoord In Amsterdam gaan elke dag 65.000 kinderen naar de basisschool. Lopend, op de fiets, met de bus. Tussen auto’s, bussen en scooters door. Dat zorgt vaak voor chaotische en onveilige situaties. Amsterdamse Verkeersouders kunnen een bijdrage leveren aan de veiligheid rondom de scholen, zodat kinderen veiliger de straat op kunnen. Ze zorgen ervoor dat verkeersveiligheid op de agenda van de school staat, door activiteiten te organiseren en contacten te leggen in de buurt. Elke Verkeersouder doet dit op zijn eigen manier. Bovendien staan zij beslist niet alleen: ze kunnen rekenen op ondersteuning van Veilig Verkeer Nederland. Op maar liefst 100 Amsterdamse basisscholen zijn Verkeersouders actief. Maar het kan natuurlijk altijd meer. Verkeersveiligheid van kinderen kan immers nooit genoeg aandacht krijgen! Verkeersouders aan het woord In dit boekje komen acht Verkeersouders aan het woord. Zij vertellen wat ze zoal doen en welke resultaten ze daarmee boeken. Wij danken hen en alle andere Verkeersouders voor hun enthousiaste inzet, mede namens de kinderen. De gemeente Amsterdam en Veilig Verkeer Nederland hopen dat dit boekje u uitnodigt om meer alert te zijn op kinderen in het verkeer. Misschien maken de verhalen u wel enthousiast om zelf actief te worden. U bent van harte welkom! Wij wensen u veel leesplezier.
Wat kunnen Verkeersouders doen? Onderwerpen voor activiteiten:
Verkeersouders beslissen zelf Verkeersouders beslissen zelf hoe, met wie, wanneer en hoe vaak ze in actie willen komen. De tips en ideeën van Veilig Verkeer Nederland (VVN) zijn bedoeld als inspiratie. Verkeersouders kunnen de acties invullen op de manier waarop ze zelf willen. VVN biedt hen ondersteuning in de vorm van materialen, handleidingen en tips.
Haal-/brenggedrag van ouders Actie ‘De scholen zijn weer begonnen’ Verkeersexamen
Meer weten? Wilt u meer weten of wilt u zich aanmelden als Verkeersouder? Stuur dan een email naar
[email protected] of bel naar 088 524 88 38. www.amsterdam.nl/verkeersveiligheid www.vvn.nl/verkeersoudersamsterdam
Gevaren van de dode hoek Buitenspeeldag Van 8 naar 1: de nieuwe schoolroute naar het Voortgezet Onderwijs oefenen Fietscontrole Voorlichting aan andere ouders over de verkeers beleving van kinderen, aan de hand van dvd-materiaal Onderzoek en oplossingen verkeersknelpunten in de buurt
In de cirkels leest u het resultaat van de actie!
Actie ‘De scholen zijn weer begonnen’.
Verkeersouders Joost van Rossum, Annemarie Boogaarts, Muriel Appel, Jup Jansonius en Lai-Fong Boer Basisschool de Achthoek en basisschool Piet Hein, stadsdeel Oost Pluimen en bekeuringen uitdelen Het was wel even schrikken op een dinsdag in september. Zeven politieagenten stonden klaar om de kinderen van groep 7 en 8 te ondersteunen bij de actie ‘De scholen zijn weer begonnen!’ Na maanden voorbereiding kregen basisschool de Achthoek, basisschool Piet Hein, het stadsdeel, de buurtregisseurs en Veilig Verkeer Nederland de actie van de grond en mochten de kinderen pluimen en ‘bekeuringen’ uitdelen. De actie werd in de hele wijk gehouden.
‘Zeven politieagenten stonden klaar voor de kinderen van groep 7 en 8.’ Zullen we het redden? Een paar dagen voordat deze actie zou beginnen was het nog onduidelijk of we het wel zouden redden, want het stadsdeel was nog niet zover om de spandoeken op te hangen. Gelukkig gebeurde dit toch op tijd, zodat het startsein van de actie gegeven kon worden. De dag ervoor werden de spandoeken opgehangen, ondanks de harde
wind van windkracht 8! De doeken hebben het niet op alle locaties gehouden en moesten soms weer opnieuw worden bevestigd. Rekening houden met anderen De kinderen hebben tijdens deze actie de ouders gewezen op gemaakte overtredingen. De ouders die het goede voorbeeld gaven, kregen een pluim omdat zij rekening hielden met anderen! Gelukkig konden veel ouders de actie wel waarderen. Maar er waren ook ouders die het zinloos vonden. Maar eigenlijk bedoelen deze ouders vast dat ze niet graag op hun gedrag willen worden aangesproken! Twee keer per jaar zo’n actie Ook is niet iedereen zich ervan bewust dat hij of zij in overtreding is. Denk bijvoorbeeld aan een auto die half op de stoep staat, waardoor het overige verkeer er niet langs kan. Of iemand zet z’n bakfiets op het looppad, zodat alles wordt geblokkeerd. De verkeersouders willen deze actie daarom twee keer per jaar houden, zodat ouders, buurtbewoners en kinderen zich meer bewust worden van hun gedrag in het verkeer.
Verkeersknelpunten zijn inzichtelijk gemaakt.
Verkeersouders Coco Vroom en Jacqueline Flick Brede school De Zeeheld, stadsdeel West Enquête onder ouders Onder alle ouders van basisschool De Zeeheld hebben wij een enquête gehouden. Wij wilden daarmee polsen welke plekken zij in de buurt voor onze kinderen het meest verkeersonveilig vonden. Ruim een kwart van de ouders heeft de enquête ingevuld. Brief aan het stadsdeel Wij hebben vervolgens een brief geschreven aan het stadsdeel met daarin de onveilige plekken die in de reacties naar voren kwamen. Wij wilden graag in gesprek met het stadsdeel om gezamenlijk naar oplossingen te zoeken.
‘De fietsenmaker uit de buurt komt langs op school om mee te helpen.’ Beoordeling verkeerskundige Naar aanleiding van onze brief heeft een verkeerskundige vanuit het stadsdeel de onveilige plekken in en rond de school bekeken en beoordeeld. Hij zal een voorstel maken en deze bespreken binnen het stadsdeel. We hopen dat dit tot een verbeterde situatie zal leiden.
Fietsenmaker op school Maar er is meer gebeurd om de veiligheid in het verkeer te bevorderen. Als de dagen korter worden, duurt het vaak niet lang meer of we fietsen weer helemaal in het donker van en naar school. Daarom hebben we met een fietsenmaker uit de buurt een fietsverlichtingsactie georganiseerd. Goede verlichting is vooral tijdens de winterperiode extra belangrijk. Reparaties tegen klein prijsje De fietsenmaker had fietslampjes bij zich om direct te monteren en ook andere reparaties werden meteen ter plekke uitgevoerd, zoals versnellingen bijstellen, remmen maken en ketting aanspannen. Dat laatste weliswaar tegen een klein prijsje, maar dat mocht de pret niet drukken.
Fietsactie: een hele klus, maar zeer nuttig!
Verkeersouders Lotte Zevenboom en Diane Breed Dr. E. Boekmanschool, stadsdeel Centrum Verkeerspieten-actie Maar liefst veertien verkeerspietjes (uit groep 3 tot en met 6) deelden met groot enthousiasme zakjes pepernoten en een gedicht uit aan alle ouders. De ouders waren blij verrast en meteen goed wakker. Doel: een beloning omdat ouders (bijna) niet meer voor het zebrapad parkeren, beter gebruik maken van de Kiss & Ride-plekken en fietsen steeds meer aan de kant zetten zodat de doorgang veilig blijft. Een gedicht als beloning Beste ouder, Wij als verkeerspieten zijn echt aan het genieten! (Bijna) geen auto wordt meer geparkeerd voor het zebrapad! Wat ongelofelijk veilig is dat! Het gaat tenslotte om de veiligheid van de kleintjes, daarover maken wij geen geintjes. Ook hebben wij eens staan kijken, hoe de kinderen makkelijk de ingang kunnen bereiken. Met de fiets aan de kant, is er niets meer aan de hand! De Sint is erg trots op uw bereidheid hieraan mee te werken, en wilde dit met iets lekkers aan u laten merken. Sint en de verkeerspietjes
Gratis inspectie fietsen Ook hebben we een fietsactie gehouden: veertig kinderfietsen werden bij de school afgeleverd, door ons gelabeld, geparkeerd en bewaakt. De plaatselijke fietsenmaker is ruim anderhalf uur bezig geweest om ze uitgebreid en kosteloos te inspecteren. Soms zette hij al iets vast, zoals een zadel. Wij als verkeersouders waren druk bezig om in zijn tempo de verbeterpunten te rapporteren. Wij leverden vervolgens de fietsen met rapport en adviezen weer af bij de groepen. Een hele klus, maar zeer nuttig, bleek achteraf.
‘Fietsactie: van de 40 fietsen werden 4 fietsen echt te gevaarlijk bevonden!’ Top 5 van aandachtspunten voor de kinderfietsen: 1 Ketting spannen en smeren 2 Stuur en/of zadel zit veel te los 3 Te zachte banden 4 Geen verlichting (ook geen batterijverlichting) 5 Handvatten zitten los en moeten worden vervangen
Met de gele en groene kaarten maken we mensen bewust.
Verkeersouder Edwin van Dort Multatulischool, stadsdeel West Actie Groene en Gele Kaarten Met de kaartenactie wilden we ouders en buurtbewoners bewust maken van hun verantwoordelijkheid voor verkeersveilig gedrag. Dat was nodig, omdat bij de oversteekplaats vlak bij onze school veel verkeersonveilige situaties voorkomen. Zelf heb ik gezien dat een jongetje op het zebrapad werd geschept door een auto.
‘Toen de juf vroeg wie mij wilde helpen, stak de klas massaal de vinger omhoog.’ Zelf actief zijn We zijn gestart met de wethouder een brief te sturen met daarin een opsomming van de verkeersonveilige plekken rondom de school. We wilden graag dat het stadsdeel zelf kwam kijken om de situatie te beoordelen. Om bij het stadsdeel iets gedaan te krijgen, is het goed om te laten zien dat je als ouder ook zelf wat wilt doen om het probleem op te lossen. Ook wilden we duidelijk maken dat we werkelijk bezorgd zijn over de probleemplekken.
Om 08.10 uur naar de oversteekplaats Met de adjunct hebben we een flink aantal gele en groene kaarten uitgeprint. Toen de juf vroeg wie met de kaartenactie wilde helpen, stak de klas massaal de vinger omhoog. De kinderen die meededen, werden in prachtige hesjes van Veilig Verkeer Nederland (VVN) gestoken. Compleet met de kaarten gingen we om 08.10 uur naar de oversteekplaats. Het werd snel duidelijk dat deze actie echt nodig was, want er wordt bij de zebra-oversteek soms hard gereden, ook door de stadsbussen. Veel positieve reacties De kinderen deelden groene en gele kaarten uit aan automobilisten. De reacties waren over het algemeen positief. We hadden ook groene kaarten, voor ouders en kinderen die lopend naar school kwamen. We gaven hen uitleg over het waarom van de actie. Ook van hen kregen we veel positieve reacties. Om 08.40 uur gingen we terug naar school. Ik vind het een goede actie, omdat je hiermee ook het positieve gedrag stimuleert.
Na veel gelobby zijn er nieuwe zebrapaden opgenomen in de herinrichtingsplannen.
Verkeersouder Guido Frankfurther Basisschool De Witte Olifant, stadsdeel Centrum Kruispunt veiliger maken De kruising Jodenbreestraat / Nieuwe Uilenburgerstraat / Houtkopersdwarsstraat is de afgelopen tien jaar zeker twee keer zo druk geworden. De afgelopen twee jaar ben ik daarom als ouder, namens de Witte Olifant, bezig geweest het kruispunt veiliger te maken voor het oversteken. Dit deed ik vooral door de verantwoordelijke wethouder
‘Op mijn verzoek is de situatie nog eens verkeerstechnisch onderzocht.’ hierover aan te spreken, maar nog belangrijker: interesse te kweken bij de verkeersdeskundige van het stadsdeel en zijn collega’s van de afdeling Openbare Ruimte. Aanvankelijk verliep dit proces tamelijk stroperig. Er waren telkens redenen waarom iets niet zou kunnen of ongewenst zou zijn. Een proces van lange adem dus. Eerste succes: veilige oversteek In 2010 boekten we ons eerste succes: er kwam een veilige oversteek aan de noord/westzijde van de Jodenbreestraat. Door het verwijderen van enkele fietsnietjes kunnen de voetgangers nu over de aangebrachte verkeersdrempel oversteken.
Tweede succes: nieuwe zebrapaden Na veel gelobby en informeel overleg zijn er in de herinrichtingsplannen van de Jodenbreestraat twee nieuwe zebrapaden opgenomen: een op de Jodenbreestraat (noord/westzijde) en een op de Houtkopersdwarsstraat. Voor veel kinderen van de Witte Olifant zal dit voldoen, echter niet voor het winkelend publiek. Zij steken veel over vanaf de Albert Heijn naar de pinautomaten. Derde succes: nog een zebrapad Op de inspraakavond heb ik daarom gepleit voor nog een zebrapad op de Jodenbreestraat (zuid/oostzijde). Aanvankelijk was de onbegrijpelijke reactie dat daarmee het kruispunt onoverzichtelijk zou worden. Op mijn verzoek is de situatie nog eens verkeerstechnisch onderzocht. Het dagelijks bestuur heeft toen besloten ook deze vierde zijde van het kruispunt van een zebrapad te voorzien. Geen auto’s op de stoep Daarnaast werd op ons voorstel besloten het trottoir waar het zebrapad op uitkomt, zodanig in te richten dat hier geen auto’s meer op stoep kunnen staan. Hulde dus aan stadsdeel Centrum!
Lesmethode ‘Tussen school en thuis’ op www.tussenschoolenthuis.nl
Verkeersouder Yvon de Groot Sint Jozefschool, stadsdeel Zuid Veilige schoolomgeving In 2011 hebben we op de Sint Jozefschool een verkeers werkgroep opgericht. Reden: iedere dag komen er ruim vierhonderd kinderen naar deze school. Een veilige schoolomgeving, zodat de kinderen deze school ook veilig kunnen bereiken, is daarom belangrijk. Samen aan de slag Samen met ambtenaren die zich met handhaving en verkeersveiligheid bezighouden, buurtregisseurs, Veilig Verkeer Nederland en zelfs de wethouder hebben we al een hoop bereikt. Er zijn/is: • anti-parkeerpaaltjes aangebracht • platgereden bermen vernieuwd • extra bebording aangebracht • afspraken met naschoolse opvang gemaakt over het parkeren van touringcars en taxibusjes • met vuilophalers en leveranciers afspraken gemaakt, zodat ze niet bij het in- en uitgaan van de school langskomen • afspraken gemaakt met omliggende bedrijven over parkeerruimtes tijdens het in en uitgaan van de school Via internet route uitstippelen En verder: de kinderen hebben een lesmethode met verkeerslessen gekregen, waarbij ze via Internet hun route
naar school kunnen uitstippelen (Tussen School en Thuis, www.tussenschoolenthuis.nl), compleet met oefenbladen. Hesjesactie Regelmatig houden we hesjesacties. Ouders en kinderen gaan dan met felgekleurde hesjes aan voor aanvang van de school rondom de toegangswegen van de school staan. We spreken ouders en passanten op een positieve manier aan op hun rij- en parkeergedrag. We gaan niet in discussie en worden niet boos, maar proberen uit te leggen dat we met elkaar een verantwoordelijkheid hebben voor verkeersveilig gedrag.
‘Het mooiste resultaat van de hesjesactie: ouders die daarna minder vaak met de auto komen.’ Mooiste resultaat van de actie Het mooiste resultaat van de acties is dat er ouders naar ons toekomen die zeggen: ‘Ik zal er voortaan beter over nadenken en minder vaak met de auto komen’. Soms willen die ouders zelfs meedoen met de volgende hesjesactie. Een mooi gebaar!
De Buitenspeeldag was een groot succes!
Verkeersouder Anneke Dijkstra Basisschool Veerkracht, stadsdeel Nieuw-West Meer buiten spelen Na een succesvolle Buitenspeeldag die we in 2010 samen met basisschool ’t Koggeschip hadden georganiseerd, kwam er een vervolg. Het idee is ontstaan naar aanleiding van de actie van kinderzender Nickelodeon TV om de tv een aantal uur op zwart te zetten. Doel: kinderen te stimuleren om buiten te spelen en te sporten in hun eigen buurt.
‘Tijdens de Buitenspeeldag kunnen de kinderen veilig buiten spelen.’ Buitenspeeldag Tijdens de Buitenspeeldag worden er door het hele land straten en pleinen afgezet, zodat kinderen veilig buiten kunnen spelen. Verkeersveiligheid is ook een onderdeel van deze dag, bijvoorbeeld door spelletjes over verkeersborden te doen met de kinderen. Vergunningen snel geregeld De vergunningen waren gelukkig snel geregeld. Via de gemeente was er ook een budget beschikbaar gesteld voor dit burgerinitiatief! Daarnaast is er contact gezocht met de plaatselijke winkels voor aanvullende sponsoring.
De nodige maatregelen, zoals toiletten en een EHBO’er, waren snel geregeld omdat het draaiboek van 2010 nog klaar lag. Ook hebben we mooie flyers gemaakt om de dag te promoten. Popcorn en suikerspin Op de dag zelf was de straat naast de school autovrij gemaakt en afgezet. Op het plein was er muziek en een voetbaltoernooi, in de straat en op het plein lagen springkussens. Kinderen konden op de stoep krijten en allerlei spelletjes doen en tegen een kleine vergoeding kon je smullen van popcorn en een suikerspin. Gelukkig heeft basisschool ‘t Koggeschip de school opengesteld en konden we gebruikmaken van de keuken. Daar zijn broodjes gemaakt die we tegen een kleine vergoeding verkochten. Het was een groot succes, ook door het mooie weer! Grote groep vrijwilligers Op de Buitenspeeldag is er de hele dag hard gewerkt door een grote groep vrijwilligers. Wel zijn we tot de conclusie gekomen dat je met zo’n grote opkomst nog meer mankracht nodig hebt om toezicht te houden. Gelukkig had de gemeente nog budget over om alle vrijwilligers in het zonnetje te zetten en de dames van de verkeerscommissie van ‘t Koggeschip nog eens extra te bedanken.
De kinderen kennen nu de gevaren van de dode hoek.
Verkeersouders Henny Ridderikhoff en Christy Bimbiloski Basisschool De Zevensprong, stadsdeel Nieuw-West Les over de dode hoek Al aan het begin van het jaar meldden wij ons aan voor de les over de dode hoek van Veilig op Weg. Tijdens deze les leren de kinderen, zowel in theorie als in praktijk, wat de gevaren zijn van de dode hoek. En hoewel er een wachtlijst was van ongeveer een jaar, is het ons toch gelukt om in het afgelopen jaar een les over de dode hoek voor groep 7/8 te krijgen. Mooi op tijd De les viel precies in de laatste week voor de zomer vakantie, dus net mooi op tijd voor de schoolverlaters die na de vakantie naar de middelbare school zouden fietsen. Het was een zeer indrukwekkende les, vooral door de manier waarop de vrachtwagenchauffeur kon vertellen. De kinderen vonden het ook erg leuk, vooral omdat ze met hem in de cabine mochten om te kijken hoe de dode hoek er uitziet. Samenwerking met school, ouders en gemeente Wij zijn nu bezig met een actie om betere stallingplaatsen voor de bakkersfietsen te verwezenlijken bij school. Dit zijn fietsen met grote kratten voorop. Doordat deze fietsen nu te dicht op elkaar staan, raken ze beschadigd. En kapot getrokken verlichtings- en remkabels vormen natuurlijk een risico voor de veiligheid in het verkeer!
Verkeerslessen jonge kinderen Ook hebben we de school geïnformeerd over verkeers lessen voor jonge kinderen. We vonden dat hier nog niet genoeg aandacht aan werd besteed. Inmiddels hebben we goede hoop dat hiermee iets wordt gedaan.
‘Betere stallingplaatsen en een gemeentelijk verkeersplan voor onze school.’ Veilig verkeersplan rondom school Met de gemeente zijn wij sinds februari 2011 bezig met een verkeersplan voor onze school. Het verkeersplan bevat maatregelen om het rondom het schoolplein verkeersveiliger te maken. Wij hebben daarover meegedacht.
Colofon Wilt u meer weten of wilt u zich aanmelden als Verkeersouder? Neem dan contact op met Veilig Verkeer Nederland,
[email protected] of bel naar 088 524 88 38. U kunt ook schriftelijk contact opnemen met Veilig Verkeer Nederland, Steunpunt West, Postbus 66, 3800 AB Amersfoort. www.amsterdam.nl/verkeersveiligheid www.vvn.nl/verkeersoudersamsterdam
Productie: Veilig Verkeer Nederland Foto’s: Leen Visser, Hans van Drie, Emiel van Lint, Yvon de Groot, Edwin van Dort, Vincent van Leest, Katrien Mulder, Edwin van Eis, Doriann Kransberg en Marcel van der Meer Vormgeving: Inge Bekkers
