KLIK
Sacha Kraan voor Combiwel, Amsterdam
INHOUDSOPGAVE
1. Inleiding Klik
3
2 .Rekenschap
4
-Opdrachtgever
4
-Context
4
-Situatie
5
-Rollen en Posities
6
-Doelstellingen
7
-Uitgangspunten en criteria
8
-Financiën
8
3. Richting
9
-Signalement van de activiteit
9
-Visie
10
4. Ruimte
10
-Organisatorische inbedding
10
-Werving, Motivatie, Participatie en Activering
11
-Stappen en taken
12
5. Resultaat
13
-Uitvoering en begeleiding
13
-Effecten en opbrengst
13
-Reikwijdte en vervolg
13
2
1. INLEIDING KLIK
“Klik” is een fotoproject wat ontworpen is voor de zogenaamde achterstandsbuurten. Buurten waarin hangjongeren domineren. De hangplek die men hiervoor uitkiest is vaak een centrale plaats in een wijk, zoals een winkelcentrum of speelplaats, of op stations en in bushaltes. Het ontstaan van hangplekken is op zich logisch te verklaren. De (puberende) jongeren vinden het leuk om te kijken en bekeken te worden. Men zit of staat te praten, soms onder het genot van frisdrank en bier, sigaretten en "soft"drugs. Op de hangplek
wordt stoer
gedaan,verworvenheden worden getoond, vaak vinden de eerste schuchtere verkenningen van leeftijdgenoten van het andere geslacht plaats. Dit Projectplan ‘Klik’ is bedoeld voor de kinderen uit de Diamantbuurt, Amsterdam. In deze buurt is Combiwel, een welzijnsorganisatie, zeer actief. Combiwel is een welzijnsorganisatie voornamelijk ten behoeve van de bewoners van de stadsdelen Oud-Zuid en Oud-West. Combiwel werkt veel samen met de Community School een instantie gelegen in het stadsdeel Oud-Zuid. Bij de naam Community School denk je waarschijnlijk in de eerste plaats aan een school. Dat is niet terecht, hoewel er wel basisonderwijs gegeven wordt. Je vindt in de Community School niet alleen basisonderwijs, maar ook opvang en vrijetijdsactiviteiten voor jeugd en volwassenen, georganiseerd door medewerkers van Combiwel. Ook is er op de Community School ondersteuning op het gebied van opvoeding en vragen van sociaal/juridische aard. Het kantoor van de afdeling jeugdwerk van Combiwel zit in de Community School, gewoon tussen de klassen. Waarom een project voor de kinderen uit de Diamantbuurt? De kinderen zijn de toekomst voor de wijk. Ik sluit me graag aan bij het motto van de Community School : “It takes a whole village to raise a child”. Niet alleen de ouders zijn verantwoordelijk voor de opvoeding van een kind, maar ook de leraren op school, de lerares van toneel, de schooltuintjes meester, en de voetbaltrainer dragen hun steentje bij. Ook de Diamantbuurt staat in stadsdeel OudZuid, maar deze buurt is, in tegenstelling tot de Pijp, geen populaire buurt en staat negatief in het nieuws. Juist deze kinderen wil ik trots laten zijn op henzelf én op hun buurt! Hopelijk laat project Klik de kinderen en de buurt weer klikken.
3
2. REKENSCHAP1 OPDRACHTGEVER Contact gegevens opdrachtgever Combiwel Afdeling Jeugdwerk: De Community School Lutmastraat 81 2e J. v.d. Heijdenstraat 75-77 1073 GP Amsterdam
1074 XR Amsterdam
020 575 47 00
020 664 86 70
[email protected] www.combiwel.nl
CONTEXT De Diamantbuurt is een wijk in Amsterdam, in het Stadsdeel Amsterdam Oud-Zuid. De eigenlijke
Diamantbuurt
Robijnstraat,
Saffierstraat,
bestaat
uit
straten
Smaragdstraat,
met
edelsteennamen:
Topaasstraat,
en
Diamantstraat,
Granaatstraat.
Bij
de
buurtherindeling van 2005 is de Diamantbuurt naar het westen toe uitgebreid, sindsdien wordt de Diamantbuurt (buurtcombinatie V26) begrensd door de Tweede van der Helststraat, Karel du Jardinstraat, Henrick de Keijserplein, Tolstraat, Amstel en Amstelkanaal. De Diamantbuurt is rijk aan bijzondere gebouwen en monumenten. De buurt werd gebouwd in de jaren '30 in Amsterdamse Schoolstijl. Veel huizenblokken (arbeiderspaleizen) van de eigenlijke Diamantbuurt zijn ontworpen door de architect Van Epen, herkenbaar aan het verticalisme en de geelgroene raamkozijnen. Door een grondige renovatie in de jaren '80 verkeren de huizenblokken in goede bouwkundige staat. Middenin de buurt staat een voormalig badhuis uit de tijd dat de huizen geen douches hadden. Aan het ene uiteinde van de Diamantstraat staat het monumentale gebouw van Diamantslijperij Asscher, waar ooit de grootste diamant ter wereld (Cullinan) werd geslepen. Veel diamantslijpers woonden vroeger in de Diamantbuurt. Aan het andere uiteinde van de Diamantstraat is de woning waar Gerard
1
Indeling volgens de perspectieven uit: Haaster, Kees J.M. van, Denken en doen. Programmeren in het sociale domein, Denken en doen, Coutinho (2008), ISBN 987 90 469 0111 3.
4
Reve in zijn jeugd woonde, waar het boek De Avonden speelt (Schilderskade 66), en waar hij in de ruit graveerde: ‘C'est ici que Gérard du Rêve vivait, travaillait. 1923- ’. Een deel van de Diamantstraat en naburige straten bestaat uit on-Amsterdamse kleine arbeidershuisjes (architect A.L. van Gendt). Ze zijn daar in de 19e eeuw gebouwd als model arbeidershuisjes in een landelijk poldergebied van de gemeente Nieuwer-Amstel, om de dreigende annexatie door Amsterdam te dwarsbomen. De stadsuitbreiding is er later omheen gebouwd. De Community School bevind zich in de Hemonybuurt. De Hemonybuurt is een woonbuurt met een drukke winkelstraat; de Van Woustraat. De buurt ligt direct naast de Albert Cuypstraat. De belangrijkste problemen in de buurt zijn autocriminaliteit, drugshandel op de openbare weg en verkeersonveiligheid.
SITUATIE De Diamantbuurt is een buurt met ruim drieduizend inwoners in De Pijp. Een buurt met inwoners uit misschien niet alle, maar wel vele windstreken. Veel grote gezinnen, klein behuisd met een laag inkomen. In de wijk is veel sociale problematiek, variërend van burenruzies en huiselijk geweld tot armoede (schulden). Daarnaast klagen sommige bewoners over de overlast van jongeren op straat. De problemen met jongeren in de Diamantbuurt zijn niet van gisteren. De eerste signalen dat jongeren uit die buurt dreigden te ontsporen stammen uit 2002, vanaf wanneer zich talloze incidenten in de buurt hebben voorgedaan. Naar aanleiding van gebeurtenissen in de Diamantbuurt heeft het stadsdeel veel geld geïnvesteerd in een groot scala aan projecten en maatregelen om de overlastgevende jongeren op het rechte pad te brengen en te houden. Vanaf 2004 is consistent door het Dagelijks Bestuur van Oud Zuid richting de Raad gecommuniceerd dat deze projecten en maatregelen succesvol zijn en dat het de goede kant op gaat met de jongeren in de Diamantbuurt. Na nieuwe arrestaties blijkt echter dat de problemen uit 2004 niet zijn opgelost. De politie heeft in april 2008 in Amsterdam opnieuw twee jongens aangehouden die tot een criminele jeugdbende zouden behoren. De verdachten zijn 15 en 18 jaar oud. De weken er voor hield de politie al achttien andere vermeende leden van de groep aan. De bende zou vooral vanuit de Diamantbuurt in het stadsdeel Oud-Zuid hebben geopereerd. De
5
leden hebben zich volgens de politie beziggehouden met georganiseerde drugshandel en overvallen. Ook zouden ze op een muur op het Smaragdplein een dodenlijst met namen van politieagenten hebben geschreven.
ROLLEN EN POSITIES
Deelnemers Opgroeiende kinderen uit de Diamantbuurt die op de Community School zitten. Dit bepaalt ook meteen de leeftijd, ik zou graag met twee kinderen van acht jaar, twee kinderen van negen jaar en twee kinderen van tien jaar willen werken. Juist met deze leeftijd omdat kinderen van deze leeftijd wel bewust zijn van de buurt waarin zij leven, maar nog niet oud genoeg zijn om bij de “hanggroep jongeren” te horen. Kinderen zijn de toekomst, ook voor de wijk waar zij in wonen. Als je al vroeg een bewustwordingsproces kunt aangaan met deze kinderen, zal dit je in de toekomst gaan lonen. De kinderen uit de Diamantbuurt zijn trots op hun buurt, maar vinden het aan de andere kant ook erg jammer dat ‘hun buurt’ erg negatief uit de verf komt. De kinderen van de Community School zijn gewend aan stagiaires. De afdeling jeugdwerk alleen al beschikt over 19 stagiaires. Ze vinden het niet gek wanneer er iemand die ze niet kennen hun les binnen komt lopen sterker nog: ze vinden het heel normaal en knopen er negen van de tien keer een gesprek mee aan. Ze zijn erg bijdehand. De spanningsboog van deze kinderen ligt heel laag. Lager dan ik ergens anders gezien heb. Hierdoor is het moeilijk om grote activiteiten met ze toen doen. Ze werken het best in kleine groepen van 6 a 8 kinderen. Het duurt lang voordat de kinderen stil zijn. Veel begeleiders tussen de kinderen is hiervoor een oplossing. Personen die zij al langer kennen krijgen het in hun eentje voor elkaar. De kinderen zijn vrij verwend qua activiteiten. Dat komt o.a. omdat Jeugdwerk veel activiteiten op school organiseert, maar ook doordat er in de buurt zelf buurthuizen actief zijn. Hierdoor is het moeilijk maar uitdagend om nieuwe activiteiten te verzinnen.
6
Opdrachtgever Combiwel werkt wijkgericht op het gebied van de maatschappelijke dienstverlening, buurtwerk en activering op de raakvlakken met onderwijs, zorg en wonen. Dit gebeurt in buurt- en jongerencentra, op speeltuinen en pleinen, in sporthallen, naschoolse opvang, peuterspeelzalen en allerlei andere vestigingen. Welzijn is sterk gerelateerd aan een sociale leefomgeving waarin men zich thuis voelt en zich kan ontwikkelen. Combiwel wil de sociale samenhang binnen en de betrokkenheid van bewoners met hun wijk vergroten om daarmee hun welzijn en zelfredzaamheid te vergroten of achterstanden van mensen te verkleinen. Met name mensen die sociaal of economisch gezien in een zwakke positie verkeren zijn aangewezen op voorzieningen en steun uit hun directe omgeving en dat is vaak de wijk. “Visie Actieve deelname aan het maatschappelijk leven leidt tot een gezonde stabiele samenleving. Missie Het ontwikkelen, realiseren en onderhouden van een veilige lokale sociale infrastructuur waarbinnen mensen beter in staat worden gesteld hun eigen leven richting te geven en deel te nemen aan het maatschappelijk leven.”2
CMV’er De CMV’er ondersteunt burgers (individueel en in groepen) die zich inzetten voor samenlevingsopbouw. Hij ondersteunt en begeleidt mensen bij culturele maatschappelijke activiteiten die ze vooral in hun vrije tijd ondernemen. Belangrijk is dat de CMV’er zich richt op de belangen en leerprocessen van groepen in hun sociale omgeving. Hij wil dat mensen zich ontwikkelen en meer betrokken raken bij de maatschappij. Hierbij staan de begrippen participatie, educatie, emancipatie, leren en zelfontplooiing centraal. In dit geval is er een probleemsituatie geschetst waar de CMV’er een activiteit voor heeft georganiseerd om tot een oplossing te komen.
2
Uit Combiwel visie en missie, www.combiwel.nl
7
DOELSTELLINGEN
Herstel en vertrouwen in de Diamantbuurt.
Goede samenwerking tussen de buurtbewoners en jongeren.
Bewustwording van de kinderen uit de Diamantbuurt; de Diamantbuurt is óók een leuke buurt.
Bewustwording van buitenstaanders: de Diamantbuurt is een óók een leuke buurt.
UITGANGSPUNTEN EN CRITERIA
De kinderen moeten tijd in het project willen steken.
De buurtbewoners moeten in hun buurt jonge fotografen willen ontvangen.
De buurtbewoners moeten open staan voor gesprekken tussen kinderen uit hun buurt en henzelf.
Financiën De holding Combiwel inclusief Kinderopvang Combiwel BV heeft een omzet van ruim 24 miljoen euro. De Stadsdelen Amsterdam Oud-Zuid en Oud-West zijn de belangrijke subsidiënten van het reguliere werk van Combiwel Welzijn. Combiwel Welzijn streeft in haar relatie met de overheid naar partnership. Daarbij wordt, uitgaande van de specifieke verantwoordelijkheid en deskundigheid die ieder heeft, gewerkt aan producten waar de bewoners van beide stadsdelen zo veel mogelijk baat bij hebben. Daarnaast ontvangt de organisatie ook uit andere bronnen bedragen voor projecten op het terrein van bijv. sociale vernieuwing, opvoedingsondersteuning, werkgelegenheid en ouderenzorg. Voor veel activiteiten of voorzieningen wordt van deelnemers of gebruikers een eigen bijdrage gevraagd. Subsidiegevers en Combiwel hebben als beleid dat het werk vooral ten goede moet komen aan mensen die zich in een kwetsbare positie bevinden. Men denkt daarbij niet
8
alleen aan problemen als werkloosheid, laag inkomen etc. maar ook aan het sociale en/of het culturele isolement van diverse bevolkingsgroepen. Geld voor welzijn wordt, ook als de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) van kracht wordt, gedecentraliseerd bij gemeenten neergelegd. Ministeries hebben weinig kennis van de prestaties van welzijnsorganisaties. Om daar verandering in te brengen en welzijnsvoorzieningen te kunnen vergelijken is in 2003 het WILL-traject gestart. WILL staat voor Welzijns Informatie Lokaal en Landelijk. Lokale combinaties van gemeenten en welzijnsorganisaties zetten zich in om in WILL-verband tot een uniform landelijk bruikbaar systeem te komen om producten en diensten te definiëren, kostprijzen te vergelijken en resultaten eenduidig te meten. Combiwel participeert in WILL als combinatie met zowel Stadsdeel Amsterdam Oud Zuid als Amsterdam Oud West. Op die manier kan Combiwel actief meedenken over uniformering en monitoring van bestedingen op het gebied van welzijn. Het WILL-initiatief biedt gemeenten en stadsdelen ondersteuning bij het voeren van de regie over de WMO. Combiwel denkt mee over meer efficiency in afsprakencycli met stadsdelen betreffende financiering, verantwoording en output. Tegelijkertijd mag echter het ‘resultaatgericht’ werken niet leiden tot een situatie met de focus slechts gericht op deelnamecijfers en aantallen geholpen cliënten zonder het maatschappelijk effect van de inspanningen te beschouwen en te bekijken hoe een en ander door de doelgroepen zelf als wenselijk en nodig aangemerkt wordt.
3. RICHTING3 SIGNALEMENT VAN DE ACTIVITEIT Activiteit in het kort: Ik wil 4 kinderen uitkiezen van de Community School die wonen in de Diamantbuurt. Deze 4 kinderen mogen weer 4 vriendjes uitzoeken die ook uit de Diamantbuurt moeten komen. Samen gaan zij foto’s maken van hun buurt. Ik zal ze vragen om foto’s te maken waar zij trots op zijn in hun buurt, en foto’s van wat ze wat minder aan hun buurt vinden. Na deze
3
Indeling volgens de perspectieven uit: Haaster, Kees J.M. van, Denken en doen. Programmeren in het sociale domein, Denken en doen, Coutinho (2008), ISBN 987 90 469 0111 3..
9
opdracht zullen de foto’s uitvergroot worden en opgehangen worden als een heuse expositie in het buurtservicepunt en in de verschillende buurthuizen. Opbouw van de activiteit: De activiteit bestaat niet alleen uit fotograferen. Klik zal bestaan uit zes bijeenkomsten: Bijeenkomst 1:
Kennismaking met de groep op de Community School. Uitleg over het
project.
Groepsfoto wordt gemaakt en kinderen krijgen een drankje en hapje.
Bijeenkomst 2:
Buurtschouw door de Diamantbuurt. Bewoners, stadsdeel en politie
lopen door de
wijk om een kritische blik te werpen op de openbare ruimte. De
kinderen lopen
mee en mogen ook spuien over hun buurt.
Bijeenkomst 3:
Korte bijeenkomst met evaluatie buurtschouw en de kinderen zullen
alvast
nadenken over waar zij foto’s van willen maken.
Bijeenkomst 4:
Fotograferen in de Diamantbuurt in samenwerking met een echte
fotograaf. Bijeenkomst 5: samenwerking
Mooiste foto’s bekijken en korte verhaaltjes schrijven bij de foto’s in met een echte fotograaf.
Bijeenkomst 6:
Presentatie expositie. Voor buurtbewoners, vriendjes en familie van de
jonge
fotografen. Dit zal professioneel gebeuren, compleet met opening en
drankjes.
VISIE, TAAKOPVATTING EN STRATEGIE SOCIAAL AGOGISCH HANDELEN t.a.v. DE ACTIVITEIT.
Het project is actief en participerend. De kinderen krijgen door actieve deelname nieuwe positieve kijk op hun eigen wijk. Dit zal de dreiging van de marginalisering kunnen verminderen, omdat zij door zo’n project meer zelfvertrouwen generen.
Het project vraagt om eigen initiatief en samenwerking van de bewoners. De bewoners zullen moeten wennen dat hun buurt nu ook positief in de aandacht wordt gebracht. De Diamantbuurt komt vaak negatief in het nieuws terecht en zorgt voor een vicieuze cirkel: Negatief in de kranten; jongeren gaan zich daar weer tegen afzetten, bewoners willen niet meewerken aan publieke gene etc.
Het project wordt eenmalig voorbereid en uitgevoerd namens afdeling jeugdwerk van Combiwel door de CMV’er. Dit wordt op een dusdanige manier uitgevoerd en op papier uitgewerkt, dat dit project meerdere malen uitvoerbaar is.
Omdat de wijk al bekend is met Combiwel, zal de CMV’er weken voorafgaand het project bij bijeenkomsten van buurtvergaderingen aanwezig zijn, en op de Community
10
School contacten opbouwen met kinderen alvorens het project uitgevoerd wordt. Dit zal
De CMV’er zal het project organiseren met behulp van de medewerkers van de afdeling jeugdwerk van Combiwel, zodat zij de kennis mee krijgen en het project meerdere keren zelfstandig kunnen uitvoeren.
4. RUIMTE4 ORGANISATORISCHE INBEDDING EN AANDACHTSPUNTEN VOOR BEHEER Combiwel is de opdrachtgever. De CMV’er is projectleider en vervult de coördinerende rol binnen het project. De projectleider is de aansturende factor en begeleider. Ook is deze de tussenpersoon tussen Combiwel en de kinderen en buurtbewoners uit de Diamantbuurt. Twee werknemers binnen het jeugdwerk Combiwel zijn aangesteld als assistent van de coördinator. Na het realiseren van het project, nemen deze assistenten de taken van de CMV’er over. Zij nemen de coördinerende rol van activiteit Klik over.
4
Indeling volgens de perspectieven uit: Haaster, Kees J.M. van, Denken en doen. Programmeren in het sociale domein, Denken en doen, Coutinho (2008), ISBN 987 90 469 0111 3.
11
WERVING, MOTIVATIE, PARTICIPATIE EN ACTIVERING In de ideale situatie zou een derdejaars stagiair dit project op zich nemen. Een derdejaars stagiair is lang genoeg in de omgeving en op de instelling om de doelgroep te leren kennen en de omgeving waarin de doelgroep zich bevindt. In het meest realistische geval gaan we ervan uit dat de CMV’er ‘koud’ in een nieuwe omgeving komt. Als eerste zal er een samenwerking moeten komen tussen de CMV’er en de jeugdwerkers. In deze eerste ontmoetingen zal de doelstelling en de strategie van dit project goed besproken moeten worden. De jeugdwerkers zullen de groepen vier, vijf en zes inlichten over het fotoproject Klik. Daarna volgt de eerste ontmoetingen met de kinderen in het algemeen. De CMV’er zal eerst moeten meedraaien met een aantal programma’s die de Community School aanbiedt, om op die manier in contact te komen met de kinderen. Dan is de CMV’er klaar om zelf de klassen te woord te staan en elke klas te enthousiasmeren voor het project. Dit zal hij samen met twee jeugdwerkers doen om twee redenen; 1. Deze zullen met hem samenwerken tijdens het project en zullen het project overnemen; 2. De kinderen kennen de jeugdwerkers al en dat helpt in de omgang met de klas. De CMV’er zal een filmpje laten zien waarin het project in het kort uitgelegd wordt. Kinderen zijn tegenwoordig veel visuele boodschappen gewend, de CMV’er zal daar met zijn filmpje op inspringen, om zo de kinderen te motiveren en te activeren. Doordat de kinderen het hele project al voorgeschoteld krijgen op tv zullen zij zich sneller kunnen voorstellen hoe het project zal lopen en kunnen zij zich al indenken dat zij dat ook zouden kunnen doen. De drempel wordt lager en kinderen zullen sneller deelnemen. De meester of juf zal dan vertellen dat er maar 4 kinderen van de school uitgekozen worden om aan dit project mee te mogen doen maar dat iedereen zich mag inschrijven omdat het een loting betreft. De werving zal dus lopen via klassenbezoek een promotiefilmpje, selectie zal via loting verlopen.
12
Stappen en taken STAP
WIE
WAT
1
Projectleider
Contact zoeken jeugdwerkers Combiwel
2
Projectleider
Aanstelling assistenten
3
Projectleider
Bezoek aan extra activiteiten van de Community School
4
Projectleider
+
Bezoek aan klassen. Promofilm vertonen, project Klik verder
Assistenten
toelichten.
+
Inschrijvingen Klik en Loting
Docent klas 5
Projectleider
+
Eerste bijeenkomst gekozen groep, groepsfoto, en algemene uitleg.
+
Buurtschouw
+
Evaluatie buurtschouw met de kinderen, wat vonden zij van de
Assistenten + Kinderen 6
Projectleider Assistenten + Kinderen
7
Projectleider Assistenten
buurtschouw? Waar willen zij foto’s van maken?
+ Kinderen 8
Projectleider
+
Fotograferen in de Diamantbuurt
Assistenten + Kinderen + Fotograaf 9
Projectleider
Mooiste foto’s bekijken en foto’s beschrijven
Assistenten + Kinderen + Fotograaf 10
Projectleider
Presentatie Expositie
Assistenten +
13
Kinderen + Fotograaf 11
Projectleider
+
Assistenten
+
Evalueren
Opdrachtgever
14
RESULTAAT5
UITVOERING EN BEGELEIDING De projectleider heeft de verantwoording en totale coördinatie gedurende het project “Klik’. Hij krijgt daarbij de hulp van de jeugdwerkers van Combiwel. De jeugdwerkers die gedurende dit project, projectassistenten zijn zorgen samen met de projectleider voor de contacten met de kinderen en helpen bij het ontwerp en uitvoering van het project.
EFFECTEN EN OBRENGST
Buurtkinderen hebben zich actief ingezet voor de buurt.
Buurtkinderen laten op een creatieve manier hun stem horen.
Buurtkinderen
leven
minder
individueel,
ze
kennen
elkaars
persoonlijke
leefomgeving.
Buurtkinderen zijn enthousiast gemaakt om vaker deel te nemen aan dergelijke projecten, wat hen meer zelfvertrouwen geeft.
REIKWIJDTE EN VERVOLG Door deze positieve ervaringen zijn de kinderen en jeugdwerkers geactiveerd om deze activiteit te herhalen. Door de contacten op de Community School, en het praten over de activiteit kunnen kinderen die niet hebben meegedaan enthousiast worden en zich voor een volgende keer aanmelden. Kinderen worden innovatief en kunnen oom zelf activiteiten ontwerpen i.s.m. de jeugdwerkers om de contacten in de buurt te bevorderen. 5
Indeling volgens de perspectieven uit: Haaster, Kees J.M. van, Denken en doen. Programmeren in het sociale domein, Denken en doen, Coutinho (2008), ISBN 987 90 469 0111 3.
15
