RUP KASTEEL SINT-MAARTEN TE SINT-NIKLAAS toelichtingsnota ontwerp november 2012
In zijn ontwerpversie gezien en voorlopig vastgesteld door de gemeenteraad van …………………………….. De secretaris,
De voorzitter,
Marie-Louise Chalmet
Jo De Cuyper
Het College van Burgemeester en Schepenen bevestigt dat onderhavig plan in zijn ontwerpversie ter inzage van het publiek op het gemeentehuis werd neergelegd van …………………………….tot en met ……………………………
De secretaris,
De burgemeester,
Marie-Louise Chalmet
Christel Geerts
Gezien en definitief vastgesteld door de gemeenteraad van …………………………….. De secretaris,
De voorzitter,
Marie-Louise Chalmet
Jo De Cuypet
Voor Intergemeentelijk samenwerkingsverband Land van Waas (Interwaas) Directeur, Sint-Niklaas, ……………………………
Bart Casier
COLOFON Project RUP Kasteel Sint-Maarten
Opdrachtgever Stad Sint-Niklaas Grote Markt 1 - 9100 Sint-Niklaas Contactpersoon Bart Van Lokeren
Opdrachtnemer Interwaas Contactpersonen Bart Casier Vera De Martelaere Georgie Wauters
Versie 01002-RUP-TN-4V ontwerp
Inhoudsopgave 1. INLEIDING 1.1 Situering van het plangebied 1.2 Aanleiding tot de opmaak van een gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan
4
9 9 9
2. RUIMTELIJKE PLANNINGSCONTEXT 2.1 Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (BVR 17/12/2010) 2.2 Structuurplan Provincie Oost-Vlaanderen (BVR 18/07/2012) 2.3 Ruimtelijk Structuurplan Sint-Niklaas (BD. 22/06/2006)
11 11 11 13
3. BESTAANDE JURIDISCHE CONTEXT 3.1 Gewestplan 3.2 BPA’s en RUP’s. 3.3 Vergunningen 3.4 Rooilijnplannen 3.5 Eigendomsstructuur 3.6 Erfdienstbaarheden 3.7 Recht van voorkoop 3.8 Atlas van de waterlopen 3.9 Atlas van de buurt- en voetwegen 3.10 Beschermd erfgoed 3.11 Habitat- en vogelrichtlijnengebied 3.12 Onteigeningsplan 3.13 Milieueffectrapportage 3.14 Ruimtelijke veiligheidsrapportage
17 17 17 17 17 17 17 17 17 19 19 19 19 19 21
4. SECTORALE BELEIDSPLANNEN EN ANDERE STUDIES 4.1 Biologische waardering 4.2 Afbakening Vlaams ecologisch netwerk (VEN) 4.3 Erfgoed
21 21 21 21
toelichtingsnota RUP Kasteel Sint-Maarten
ontwerp - november 2012
4.4 Mobiliteitsplan 4.5 Verkeersveiligheidsplan Vlaanderen
23 23
5. WATERTOETS 5.1 Algemeen 5.2 Vlaamse hydrografische atlas 5.3 Watertoets 5.4 Effectbeoordeling 5.5 Conclusie
25 25 25 25 25 25
6. HISTORISCHE TOESTAND 6.1 Beknopte geschiedenis en beschrijving van het kasteeldomein
27 27
7. BESTAANDE TOESTAND 7.1 Kengetallen 7.2 Bebouwing 7.3 Percelen 7.4 Ontsluiting 7.5 Kasteelpark 7.6 Ruimtelijke kwaliteiten, knelpunten en kansen
29 29 29 29 31 31 31
8. VISIE 8.1 Ontwikkelingsperspectieven 8.2 Doelstellingen van het RUP
32 32 35
9. VERTALING NAAR RUIMTELIJK UITVOERINGSPLAN 9.1 Grafisch plan en stedenbouwkundige voorschriften
36 36
10. OP TE HEFFEN STRIJDIGE BEPALINGEN 10.1 Op te heffen stedenbouwkundige voorschriften
36 36
11. RUIMTEBALANS
37
toelichtingsnota RUP Kasteel Sint-Maarten
ontwerp - november 2012
5
12. PLANBATEN, PLANSCHADE EN KAPITAAL- OF GEBRUIKERSSCHADE
39
13. BIJLAGE 13.1 Bijlage 1: Het besluit “onderzoek tot milieueffectrapportage” 13.2 Bijlage 2: besluit dienst VR tot ontheffing van de opmaak van een ruimtelijk veiligheidsrapport 13.3 Bijlage 3: verslag plenaire vergadering met adviezen
39 39 41 43
Kaarten Kaart 1. Situering op topografische kaart Kaart 2. Situering op orthofoto Kaart 3. Gewestplan Kaart 4. Vlaamse hydrografische atlas Kaart 5. Atlas buurtwegen Kaart 6. Biologische waarderingskaart Kaart 7. Landschapsatlas Kaart 8. Vlaamse hydrografische atlas Kaart 9. Watertoetskaarten Kaart 10. Planbaten/planschade/kapitaal- of gebruikersschade
6
9 9 17 17 19 21
23 25 25 39
toelichtingsnota RUP Kasteel Sint-Maarten
ontwerp - november 2012
Figuren Figuur 1. Gewenste ontwikkelingsvisie voor Oost-Vlaanderen Figuur 2. Overzicht van de deelruimtes Figuur 3. Uittreksel van het onteigeningsplan Figuur 4. inrichtingsvoorstel rotonde
12 13 19 23
Tabellen Tabel 1. Ruimtebalans
37
toelichtingsnota RUP Kasteel Sint-Maarten
ontwerp - november 2012
7
legende plangebied
kaart : situering topografische kaart gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan RUP Kasteel Sint-Maarten schaal:
1:5.000
datum:
2011
locatie:
01002_RUP_PL_2.3
bron: topografische kaart 1/10.000 kleur, opname 1991-2005
Intergemeentelijk samenwerkingsverband Land van Waas Lamstraat 113 9100 Sint-Niklaas T. 03/780.52.00 - F. 03/780.52.19
1. INLEIDING 1.1 Situering van het plangebied Kaart 1. Situering op topografische kaart Kaart 2. Situering op orthofoto
Het plangebied van het voorliggend RUP Sint-Maarten is gelegen in de Zandstraat te Niewkerken-Waas; een deelgemeente van Sint-Niklaas (op de grens tussen Sint-Niklaas en Beveren). Het bevindt zich in vogelvlucht 1 km ten oosten van de dorpskern Niewkerken-Waas en op 2,5 km ten noordwesten van de dorpskern Haasdonk. De zone ligt gekneld tussen de spoorweg Gent-Antwerpen en de N70 ter hoogte van het militaire domein Westakkers. Ten noorden en westen van het gebied bevinden zich uitgestrekte akkers met hier en daar een boerderij. Ten zuiden van de N70 bevindt zich het militair domein Westakkers. Naar het oosten toe zien we een kleine woonkorrel in de Zandstraat en Westakkerlaan. Het plangebied wordt in het zuidoosten begrensd door de Zandstraat en Westakkerlaan, ten westen door de Kwakkelhoekstraat en ten noorden door de spoorweg Gent-Antwerpen.
1.2 Aanleiding tot de opmaak van een gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan
In 2003 stelde het ministerie van Defensie het Kasteel Sint-Maarten met bijhorend kasteelpark te koop. Gezien de site militair domein is besliste het stadsbestuur tot een herbestemming van het kasteel. Daarbij werd rekening gehouden met mogelijke toekomstige ontwikkelingen. Het ruimtelijk uitvoeringsplan Sint-Maarten wordt bijgevolg opgemaakt ter bescherming van een stukje kasteelpark dat momenteel bestemd is als militair gebied.
toelichtingsnota RUP Kasteel Sint-Maarten
ontwerp - november 2012
9
legende plangebied
kaart : orthofoto gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan RUP Kasteel Sint-Maarten schaal:
1:5.000
datum:
2011
locatie:
01002_RUP_PL_2.4
bron: orthofoto's, middenschalig kl, provincie Oost-Vlaanderen, opname 2009 (AGIV-product)
Intergemeentelijk samenwerkingsverband Land van Waas Lamstraat 113 9100 Sint-Niklaas T. 03/780.52.00 - F. 03/780.52.19
worden tegengegaan.
2. RUIMTELIJKE PLANNINGSCONTEXT
•• Bundelen van de ontwikkeling in de kernen van het buitengebied.
2.1 Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (BVR 17/12/2010) Het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen werd op 23 september 1997 goedgekeurd. De bindende bepalingen ervan werden bekrachtigd door het Vlaams Parlement op 19 november 1997.
Het is de bedoeling om de ruimtelijke groei met betrekking tot het wonen en de verzorgende activiteiten te concentreren in de kernen van het buitengebied. •• Het bereiken van een gebiedsgerichte ruimtelijke kwaliteit in het buitengebied. Naast de kwantiteit van de afgebakende gebieden op Vlaams niveau moeten ook garanties
Op 12 december 2003 heeft de Vlaamse Regering de herziening van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen definitief vastgesteld. De bindende bepalingen werden door het Vlaams Parlement bekrachtigd bij decreet van 19 maart 2004.
gegeven worden voor de ruimtelijke kwaliteit van deze gebieden. Ruimtelijke kwaliteit heeft betrekking op ruimtelijke factoren en niet op milieukwaliteitsfactoren. •• Bufferen van de natuurfunctie in het buitengebied.
De Vlaamse Regering heeft op 17 december 2010 een tweede herziening van het Ruimtelijk Structuur-
Er zal gestreefd worden naar een buffering van de natuurfunctie in het buitengebied ten op-
plan Vlaanderen definitief vastgesteld. De bindende bepalingen werden op 16 februari 2011 bekrachigd
zichte van de aangrenzende functies. Dit omwille van de relatie tussen ruimtelijke kwaliteit en
door het Vlaams Parlement. Het gaat voornamelijk om een actualisering van het cijfermateriaal. Er wor-
milieukwaliteit.
den ook enkele knelpunten aangepakt.
2.2 Structuurplan Provincie Oost-Vlaanderen (BVR 18/07/2012)
2.1.1. Algemeen De globale visie voor de ruimtelijke ontwikkeling van Vlaanderen wordt uitgedrukt met het metafoor “Vlaanderen, open en stedelijk”. Er wordt daarom ook geopteerd om in Vlaanderen een onderscheid
2.2.1. Tweede partiële herziening structuurplan provincie Oost-Vlaanderen
door te voeren tussen enerzijds stedelijke gebieden en anderzijds buitengebieden. In elk van deze ge-
Het addendum – tweede partiële herziening van het PRS Oost-Vlaanderen werd door de provincieraad
bieden wordt een specifiek beleid gevoerd. Het plangebied “Sint-Maarten” bevindt zich in het buitenge-
van Oost-Vlaanderen definitief vastgesteld op 20 juni 2012.
bied De provincie heeft ervoor gekozen om op korte termijn een partiële herziening van het PRS door te
Buitengebiedbeleid
voeren omdat de herziening (Addendum) van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV) op 17
Het buitengebied is het gebied waarin de open (en dus onbebouwde) ruimte overweegt. In het buitenge-
december 2010 moet worden doorgewerkt in het PRS.
bied wordt een buitengebiedbeleid gevoerd. De doelstellingen van dit beleid zijn de volgende: •• Buitengebied vrijwaren voor de essentiële functies.
•• In het PRS waren de taakstellingen voor wonen en werken van toepassing voor de planperiode tot 2007. Conform het Addendum van het RSV werd de planhorizon verlengd tot 2012 voor
Als doel wordt gesteld een dynamische en duurzame ontwikkeling te verzekeren zonder het
wonen en werken, met voor wonen bijkomend een doorkijk tot 2020.
functioneren van de structuurbepalende functies van het buitengebied met name landbouw, na-
•• Er is een afstemming nodig met gewijzigde terminologie uit het Addendum RSV.
tuur, bosbouw en wonen en werken op niveau van het buitengebied aan te tasten.
•• De provinciale beleidsopties worden gedeeltelijk herzien en aangevuld in functie van actuele en
•• Tegengaan van de versnippering van het buitengebied.
prioritaire knelpunten en potenties.
Om het buitengebied te vrijwaren voor de structuurbepalende functies moet de versnippering van het buitengebied en de verbrokkeling van haar structuur door bebouwing en infrastructuren
toelichtingsnota RUP Kasteel Sint-Maarten
ontwerp - november 2012
11
2.2.3. Gewenste nederzettingsstructuur
In een latere herziening van het PRS zal:
Het plangebied maakt deel uit van de kleinstedelijke gebieden in het E17-netwerk. Volgende zaken ver-
•• voor een aantal aspecten diepgaander onderzoek en evaluatie nodig zijn. •• een afstemming gebeuren met het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen op Vlaams niveau.
antwoorden de aanduiding van het E17-netwerk: •• onderlinge afstemming in de ontwikkeling van het wonen en de bijbehorende voorzieningen in de verschillende stedelijke kernen en buitengebiedkernen.
2.2.2. Deelruimten In het provinciaal structuurplan (BVR 18 februari 2004) wordt de provincie ingedeeld in deelruimten. Het plangebied Kasteel Sint-Maarten is gelegen in het noordelijk open-ruimtegebied. Het ruimtelijk beleid is erop gericht het noordelijk open-ruimtegebied te vrijwaren van verdere verstedelijking en de nodige
•• het belang van de openruimtefragmenten in het netwerk voor de kwaliteit van de woonomgeving als buffer tegen het ontstaan van een volledig verstedelijkte band en vanwege de potenties ervan naar recreatief medegebruik op het niveau van het netwerk.
ontwikkelingsmogelijkheden te bieden aan de open-ruimtefuncties zelf. Dit ruimtelijk beleid is complementair aan dat voor het E17-netwerk.
Binnen het stedelijk netwerk is het plangebied Sint-Maarten gelegen in het buitengebied en kan het beschouwd worden als een verspreide gegroepeerde en individuele bebouwing.
In het noordelijk open-ruimtegebied dient het fysisch systeem als kapstok voor de ontwikkeling van de
openruimtefuncties. De oost-west gerichte landschapsstructuren worden als kapstok gebruikt bij het creëren van een evenwicht tussen landbouw, natuur en landschap. Hierbij moeten de typische kenmerken van de landschappen versterkt en ondersteund worden. Deze systemen moeten visueel en functio-
Het plangebied betreft een ruim perceel met hierop een alleenstaand kasteel met bijhorende bijgebouwen die vanwege hun typologie (dakhelling en materiaalgebruik) en historische aanwezigheid een belangrijke beeldbepalende waarde hebben in het landschap.
neel verbonden worden door het behoud van openruimtecorridors. Het plangebied Sint-Maarten grenst aan een dergelijke openruimtecorridor.
Voor dergelijke eigendommen met groot bouwvolume zijn meer ruimte behoevende residentiële functies mogelijk (vb. hobbypaardenhouderij, hobbylandbouw, privécollecties van grote objecten, kunst, enz...)1. Dit ontwikkelingsperspectief moet rekening houden met de draagkracht van het gebied zowel ruimtelijk als functioneel.
2.2.4. Gewenste openruimtestructuur Het plangebied maakt deel uit van het gedifferentieerde openruimtelanschap. Het ruimtelijk beleid wordt als volgt geformuleerd: •• de opeenvolgende verschillen in het landschap en de gradiënten ertussen moeten worden behouden en versterkt. De nieuwe landschappen dienen gestructureerd te worden tot een kwaliteitsvol openruimteonderdeel. •• het gebied moet worden gevrijwaard van verdere verstedelijking. •• natuurverbindingen moeten worden gerealiseerd in en tussen de verschillende ecotopen. •• de openruimtecorridors moeten gevrijwaard blijven als visuele en functionele openruimteverbindingen.
Figuur 1. Gewenste ontwikkelingsvisie voor Oost-Vlaanderen
12
1 PRS p303
toelichtingsnota RUP Kasteel Sint-Maarten
ontwerp - november 2012
tuur worden een aantal ruimtelijke entiteiten onderscheiden. Op grond van het ruimtelijk functioneren, de samenhang en het voorkomen van de structurerende elementen kan het grondgebied van Sint-Niklaas immers gedifferentieerd worden in verschillende gebieden met specifieke ruimtelijke •• dekenmerken. landbouwstructuur wordt versterkt ten behoeve van een gediversifieerde land- en tuinbouw die rekening houdt met de aanwezige natuur- en landschapswaarden.
-
het Lokerse Houtland (VII): vrij open landbouwgebied tussen het valleigebied en de noord-zuid gerichte bosstructuur, met bepaalde typische kenmerken, omvat de kern Sinaai; - het Waasland (VIII): vrij open landbouwgebied rond de stad, vertrekkend tussen Belsele eniklaas Sint-Niklaas en aansluitend bij 2.3 Ruimtelijk Structuurplan Sint-N (BD. 22/06/2006) het typische Wase landschap richting Vrasene, Sint-GillisWaas, …ruimtelijk structuurplan deelt Sint-Niklaas in verschillende deelruimten. Het plangeOok het gemeentelijk
De hier afgebakende deelruimtes vormen het uitgangspunt voor een gebiedsgericht beleid, dat wordtengeformuleerd in structuren het richtinggevend 2.2.5. Gewenste natuurlijke landschappelijke bied van het RUP Kasteel Sint-Maarten ligt op de grens van twee deelruimten m.n. gedeelte.Hoewel Voorhetde verschillende deelruimtes wordt daar een specifiek plangebied niet aangeduid is als natuur- en boscomplex of als structuurbepalend kasteel- Deze niet altijd scherp te omlijnen. Een lijn op eenBelsele kaart •• entiteiten de Z-vormige zijn bosstructuur (V): het noord-zuidgerichte deel van het bosgebied tussen ruimtelijk beleid vooropgesteld. park of baken in het Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan kan het ruimtelijk beleid voor die elementen mag dan ook het niet grenstenbeschouwd worden. Ook zijn er onen Sinaai, deelals van harde de bosstructuur zuiden van de N70. toch gehanteerd worden . vermijdelijk overlappingen. •• het Waasland (VIII): vrij open landbouwgebied rond de stad, vertrekkend tussen Belsele en In Sint-Niklaas worden elf deelruimtes onderscheiden. Per deelruimte Sint-Niklaas en aansluitend bij het typische Wase landschap. ruimtelijk beleid voor dergelijkestructuur elementen kan als volgt geformuleerd wordt deHetspecifieke ruimtelijke weergegeven aanworden: de hand van •• het uitzicht naar die elementen dient te worden gevrijwaard. een korte beschrijving van de hoofdcomponenten: de bebouwde ruimte, de open••ruimte en de lijninfrastructuur. de elementen dienen maximaal te worden bewaard. 2
•• bij versterking of uitbreiding van boscomplexen wordt maximaal rekening gehouden met de Het gaat meer bepaald om de volgende entiteiten: valorisatieperspectieven van reliëf en hydrografische elementen. - de kernstad Sint-Niklaas (I): gebied tussen de Clementwijk in bij ingrepen de in despoorlijn nabijheid vannaar markante terreinovergangen dient rekening de te worden het••noorden, Mechelen in het oosten, N70gehouden met de kenmerken van de landschappen aan beide kanten van de terreinovergangen in het zuiden en De Winningen in het westen; opdat deze bewaard zouden blijven. - het randstedelijk gebied (II): de woonwijken en industriegebieden rondom de kernstad, met onder meer De Winningen, de 2.2.6. Gewenste mobiliteit en lijninfrastructuren Watermolenwijk, de Clementwijk, het Entrepotterrein, het rasVoor het Noordelijk en Openruimtegebied wordt een globale ontwikkelingsvisie voorgesteld waarbij de N70 terlandschap de Europarken; die langs het plangebied loopt als hoofddrager voor fietsverkeer in het stedelijke gebied Sint-Niklaas en - de deelkernen (III): de kernen van de deelgemeenten Belsele, Beveren wordt aangeduid. Nieuwkerken en Sinaai en ook de kern Puivelde; - de lusstructuur (IV): de verbindingslinten tussen de verschillende deelkernen en de stad;
?
Figuur 2. Overzicht van de deelruimtes
2.3.1. Beleidsdoelstellingen Figuur 14. Overzicht van de deelruimtes
Sint-Niklaas wordt omgeven door een waardevolle open ruimte die onder sterke verstedelijkingsdruk staat. In tegenstelling tot de gebieden waar de stedelijkheid ontwikkeld wordt, wordt in de open ruimte
@ Grontmij 103
gestreefd naar het behoud, het herstel en de versterking van de typische landschapskenmerken. De toekomstige ontwikkelingen worden hierbinnen gekaderd.
2.3.2. Gewenst ruimtelijk concept Het ruimtelijk structuurplan van de stad Sint-Niklaas stelt enkele ruimtelijke concepten voorop om zo te 2 PRS p54, de lijst in niet limitatief
komen tot een duurzame en kwalitatieve woon- en leefomgeving. Relevant voor het plangebied Sint-
toelichtingsnota RUP Kasteel Sint-Maarten
ontwerp - november 2012
13
Maarten is de multifunctionele Z-vormige bosstructuur. Deze bosstructuur is gelegen op de stuifzandrug
sen, kleine waterpartijen, …) worden behouden met aandacht voor hun ecologische en landschappelijke
Stekene-Waasmunster-Beveren; die de gemeente van noord naar zuid en van oost naar west doorkruist.
waarde.
Het vormt dan ook een ideaal aangrijpingspunt om een ruimtelijke samenhang tot stand te brengen op het grondgebied van de gemeente.
De woonlinten en gehuchten in het gebied worden niet verder ontwikkeld. Ze kunnen behouden blijven binnen de bepalingen van het gewestplan. Voor de bebouwing van deze linten wordt gestreefd naar een
Deze stuifzandrug heeft zich eeuwenlang in het landschap laten opvallen door haar aaneengesloten
residentiële bebouwing in lage dichtheid. De landschappelijke afwerking gebeurt in het kader van de
bosgordel waarvan vandaag nog slechts enkele verspreid gelegen kleinere boskernen overschieten.
versterking van de typische kenmerken van het Waasland.
In deze bosgordel wordt haar structurerende waarde teruggegeven. De stuifzandrug fungeert hierbij als fysische drager. Er dient gestreefd te worden naar een samengaan van de agrarische functie en de aanwezigheid van bosfragmenten.
2.3.3. Gewenste ruimtelijke structuur Z-vormige bosstructuur
Het ruimtelijk beleid is in de eerste plaats gericht op het behoud, de versterking en de uitbreiding van de bossen. Hierbij wordt gestreefd naar de verdere uitbouw van de ecologische potenties van de bossen en naar de versterking van de landschappelijke structuren. Dit betekent dat er enerzijds aandacht besteedt wordt aan een natuurgericht beheer van de diverse boskernen (bv. door omzetting van naaldbos naar loofbos) en anderzijds dat er ecologische verbindingen tot stand gebracht worden tussen deze boskernen. Hierdoor ontstaat een samenhangend netwerk dat de landschappelijke en natuurlijke kwaliteiten van de Z-vormige bosstructuur ten goede komt. Het versterken van de bosstructuur betekent het uitbreiden van bestaande boskernen en het realiseren van groene schakels tussen bosfragmenten. Historisch gezien (zie Ferrariskaart) maakt het kasteelpark geen onderdeel uit van het boscomplex Westakkers. Maar doordat het gebied versnipperd is door de spoorlijn Gent-Antwerpen en de N70 vormt het kasteelpark nog de enige groene schakel tussen het boscomplex Westakkers en de boszone ten noorden van de spoorlijn.
Waasland In de deelruimte Waasland primeert vooral de open ruimte. Daarnaast wordt gestreefd naar het behoud en het herstel van de typische landschapskenmerken van het Waasland (o.m. de bolle akkers en de kenmerkende bomenrijen). Hierbij wordt de landbouw beschouwd als de beheerder van de open ruimte. Natuurontwikkeling en landschapsbeheer kunnen afgestemd worden op de landbouw en gestimuleerd worden. Typische elementen van het Waasland zijn de bolle akkers en de kenmerkende bomenrijen. De aanwezigheid van deze elementen wordt behouden en versterkt in het gebied. Andere natuurelementen (bos-
14
toelichtingsnota RUP Kasteel Sint-Maarten
ontwerp - november 2012
toelichtingsnota RUP Kasteel Sint-Maarten
voorontwerp - februari 2012
15
legende plangebied woongebieden woonpark N
natuurgebieden bosgebieden agrarische gebieden ambachtelijke bedrijven en kmo's
M
N
militaire gebieden reservatiegebied
M
kaart : gewestplan gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan
N
RUP Kasteel Sint-Maarten schaal:
M
1:10.000
datum:
2011
locatie:
01002_RUP_PL_10.1
bron:
gewestplan Sint-Niklaas-Lokeren topokaart z/w
Intergemeentelijk samenwerkingsverband Land van Waas Lamstraat 113 9100 Sint-Niklaas T. 03/780.52.00 - F. 03/780.52.19
•• betreffende vergunningsplichtige functiewijzigingen (BS 15/04/2005)
3. BESTAANDE JURIDISCHE CONTEXT
•• betreffende beplantingen (BS 01/10/1998)
3.1 Gewestplan
3.4 Rooilijnplannen
Kaart 3. Gewestplan
Volgens het gewestplan Sint-Niklaas–Lokeren (KB 07/04/1977, gedeeltelijk gewijzigd bij BVR op 09/12/1997) is het plangebied Sint-Maarten momenteel bestemd als militair gebied. Ten oosten van
Volgende rooilijnen zijn terug te vinden langsheen het plangebied: •• Gentseweg - Gentse Baan
het plangebied bevindt zich een strook woongebied. Ten noordwesten van het gebied zien we een uitgestrekt landbouwgebied en in het zuiden ligt in het verlengde het afgesplitste deel militair domein Westakkers.
3.5 Eigendomsstructuur
3.2 BPA’s en RUP’s.
De percelen binnen de perimeter van het RUP zijn in handen van één private eigenaar.
Het plangebied van kasteel Sint-Maarten is niet gelegen in een BPA en/of een RUP.
3.6 Erfdienstbaarheden
3.3 Vergunningen
Binnen het plangebied zijn geen erfdienstbaarheden gekend.
3.3.1. Goedgekeurde en niet-vervallen verkavelingen
3.7 Recht van voorkoop
In het plangebied bevinden zich geen verkavelingen. Ten oosten van het plangebied grenst een verkavelingsplan voor de woonwijk ter hoogte van de Westakkerlaan.
De vennootschap Waterwegen en Zeekanaal is de begunstigde van het recht van voorkoop. Het recht van voorkoop in het kader van Waterwegen en Zeekanaal is geregeld in het decreet van 4 mei 1994 (BS
3.3.2. Stedenbouwkundige vergunningen
16/07/1994: art. 28bis) en werd ingevoegd via het decreet van 2 april 2004 (BS 26/05/2004).
Binnen de perimeter van het RUP bevindt zich het kasteelgebouw en bijhorende bijgebouwen m.n. een conciërgegebouw en een stalling. Alle gebouwen in het plangebied worden geacht vergund te zijn.
3.8 Atlas van de waterlopen
3.3.3. Bouwmisdrijven
Kaart 4. Vlaamse hydrografische atlas
In het plangebied bevinden zich geen bouwmisdrijven.
Binnen het plangebied lopen er geen geklasseerde waterlopen die werden opgenomen in de Vlaamse hydrografische atlas. De dichtstbijzijnde waterweg, 150-tal meter in vogelvlucht, is de oostelijk gelegen
3.3.4. Milieuvergunningen
waterloop Sint-Maartensbeek, categorie 2.
Er zijn geen milieuvergunningen klasse 1 of 2 van toepassing binnen het plangebied van voorliggend RUP.
3.3.5. Verordeningen De gemeente Sint-Niklaas heeft volgende relevante gemeentelijke stedenbouwkundige verordeningen: •• voor het creëren en wijzigen van het aantal woongelegenheden (BS 20/10/2008)
toelichtingsnota RUP Kasteel Sint-Maarten
ontwerp - november 2012
17
legende plangebied gewijzigde aslijnen
0 .5 nr
13 nr.
nr.10
buurtweg voetweg
99 nr.
99 nr.
99 nr.
99
99
99
nr.11
kaart : atlas buurtwegen gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan RUP Kasteel Sint-Maarten
nr .99
99
schaal:
nr. 33
1:5.000
datum:
2011
locatie:
01002_RUP_PL_9.2
bron:
stad Sint-Niklaas, GISoost
Intergemeentelijk samenwerkingsverband Land van Waas Lamstraat 113 9100 Sint-Niklaas T. 03/780.52.00 - F. 03/780.52.19
3.9 Atlas van de buurt- en voetwegen
3.12 Onteigeningsplan
Kaart 5. Atlas buurtwegen
In het kader van het wegwerken van het gevaarlijk punt ter hoogte van de N70 “Ster” - Kwakkelhoek is
De Zandstraat is opgenomen in de atlas als buurtweg nr. 10. Deze buurtweg vormde vroeger een ver-
er een onteigeningsplan opgemaakt voor de uitvoering van de rotonde. Voor het kasteeldomein Sint-
binding tussen N70 (oude baan Gent-Antwerpen) en de Zoetwaterstraat (gelegen ten noorden van de
Maarten dient er een onteigening van 69,2 m² te gebeuren zodoende er een volwaardig fietspad langs
spoorweg Gent-Antwerpen. Door de aanleg van de spoorweg en de komst van de woonwijk ter hoogte
de rotonde kan gerealiseerd worden. Het onteigeningsplan is goedgekeurd door de Vlaamse overheid
van de Westakkerlaan werd deze buurtweg verlegd langsheen de Westakkerlaan. De Kwakkelhoek-
op 25 oktober 2010 bij M.B.
straat staat opgenomen als buurtweg nr. 11. Deze liep vroeger dwars doorheen het plangebied, doch is door wijziging verschoven naar de huidige Kwakkelhoekstraat.
3.10 Beschermd erfgoed Binnen het plangebied zijn er geen beschermde monumenten, landschappen of dorpsgezichten aanwezig.
3.11 Habitat- en vogelrichtlijnengebied Het plangebied is niet gelegen in een vogelrichtlijngebied of habitatrichtlijngebied. Figuur 3. Uittreksel van het onteigeningsplan
Voor het RUP Sint-Maarten wordt het onteigend stuk perceel opgenomen in de bestemming ‘weginfrastructuur (art.2) van het RUP.
3.13 Milieueffectrapportage Het betreffende gemeentelijk RUP wordt door een instantie op lokaal niveau opgesteld en valt bijgevolg onder de definitie van plan of programma volgens het D.A.B.M. Een plan of programma dat een betekenisvolle aantasting van de natuurlijke kenmerken van een speciale beschermingszone kan veroorzaken, dient te worden onderworpen aan een passende beoordeling wat betreft de betekenisvolle effecten voor de speciale beschermingszone. Voorliggend ruimtelijk uitvoeringsplan: •• regelt het gebruik van een klein gebied op lokaal niveau. •• heeft betrekking op de ruimtelijke ordening.
toelichtingsnota RUP Kasteel Sint-Maarten
ontwerp - november 2012
19
legende plangebied biologisch minder waardevol complex van biologisch minder waardevolle en waardevolle elementen complex van biologisch minder waardevolle, waardevolle en zeer waardevolle elementen complex van biologisch minder waardevolle en zeer waardevolle elementen biologisch waardevol complex van biologisch waardevolle en zeer waardevolle elementen biologisch zeer waardevol
kaart : biologische waarderingskaart gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan RUP Kasteel Sint-Maarten
´
schaal:
1:10.000
datum:
april 2010
locatie:
01002_RUP_PL_6.1
bron:
BWK, versie 2, toestand 25/07/2007 (AGIV) topokaart z/w
Intergemeentelijk samenwerkingsverband Land van Waas Lamstraat 113 9100 Sint-Niklaas T. 03/780.52.00 - F. 03/780.52.19
•• Vormt niet het kader voor de toekenning van een vergunning voor een project opgesomd in bijlage I of II van het Besluit van de Vlaamse Regering van 10-12-2004.
4. SECTORALE BELEIDSPLANNEN EN ANDERE STUDIES
•• In de buurt van het plangebied bevinden zich geen Vogelrichtlijn- of Habitatrichtlijngebieden zodat er geen passende beoordeling vereist is (overeenkomstig art. 4.2.1 van D.A.B.M.). Het dichtstbijzijnde gebied bevindt zich op 2,6 km in vogelvlucht en behelst het habitatrichtlijngebied “Historische fortengordel van Antwerpen als vleermuizenhabitat” (gebiedscode BE2100045) ge-
4.1 Biologische waardering
legen ten zuiden van het plangebied. Daar er dus op geen enkele wijze betekenisvolle effecten
Kaart 6. Biologische waarderingskaart
op een speciale beschermingszone van projecten in het RUP-plangebied kunnen zijn, is een
Op de biologische waarderingskaart, versie 2, wordt het gehele plangebied aangeduid als een complex
passende beoordeling niet relevant.
van biologisch minder waardevol met waardevolle elementen. Deze waardering is gegeven vanwege de
•• Zal geen aanzienlijke effecten veroorzaken voor de verschillende (MER)disciplines, zoals werd besproken in de m.e.r.-screening. In alle redelijkheid kan dus worden geconcludeerd dat de opmaak van een plan-MER voor het plange-
parkaanplant. Ten zuiden van de N70 bevinden zich snippers biologisch waardevol gebied en complex van biologisch waardevolle en zeer waardevolle elementen op de terreinen van Westakkers.
4.2 Afbakening Vlaams ecologisch netwerk (VEN)
bied niet noodzakelijk is. Het plangebied is niet gelegen in een VEN- of IVON-gebied. Op 10 augustus 2012 besliste de Dienst Mer dat het RUP geen aanleiding geeft tot aanzienlijke milieugevolgen en dat de opmaak van een plan-MER niet nodig is (zie bijlage 1).
4.3 Erfgoed
3.14 Ruimtelijke veiligheidsrapportage
4.3.1. Bouwkundig erfgoed Het kasteel werd door het Vlaams Instituut voor het onroerend erfgoed opgenomen in de lijst van het
Het in werking getreden besluit houdende de regels betreffende Ruimtelijke Veiligheidsrapportage (BVR
bouwkundig erfgoed. Door de vaststelling van de inventaris van het bouwkundig erfgoed van 14 sep-
26/01/2007) verplicht de afweging tot eventuele opmaak van een ruimtelijk veiligheidsrapport bij de op-
tember 2009 treden een aantal andere wettelijke bepalingen in de Vlaamse decreet- en regelgeving in
maak van een RUP en in voorkomend geval de opmaak daarvan zelf. Het besluit voorziet een set van
werking. Er gelden binnen het onroerend erfgoedbeleid, stedenbouwkundig, woon- en energiepresta-
criteria ter beoordeling van deze rapportageplicht.
tiebeleid een aantal uitzonderingsmaatregelen ten gunste van gebouwen uit de vastgestelde inventaris, met als doel die zoveel mogelijk te vrijwaren. Dit decreet bepaalt tevens dat een stedenbouwkundige
De dienst VR besliste op 28 juni 2012 dat er geen ruimtelijk veiligheidsrapport dient te worden opge-
vergunning voor het slopen van als bouwkundig erfgoed geïnventariseerde constructies slechts kan
maakt, en er voor wat betreft het aspect externe veiligheid geen verdere actie dient te worden onderno-
worden afgeleverd na een algemene onroerenderfgoedtoets. Het VIOE beschrijft het kasteel als volgt:
men (zie bijlage 2). Neoclassicistisch kasteeltje met omringend park toegankelijk via een ijzeren hek tussen vierkante arduinen pijlers. Alleenstaand gebouw met twee bouwlagen en vijf traveeën brede voorgevel onder mansardedak (leien), daterend uit XIX. Bepleisterd en beschilderd parement op arduinen plint. Begrenzende hoekblokken en omlopende kroonlijst op klosjes. Drie centraal gemarkeerde uitspringende traveeën met drie bouwlagen en schilddak. Portiek van vier Ionische zuilen op de begane grond. Overigens rechthoekig omlijste vensters op doorlopend arduinen kordon op de tweede bouwlagen en dito lekdrempels op de bovenste verdieping; rolluikkasten. Geaccentueerd middenvenster onder gebogen fronton. Begane grond met centrale rondboogdeur en flankerende vensters, later toegevoegde driezijdige houten erker-
toelichtingsnota RUP Kasteel Sint-Maarten
ontwerp - november 2012
21
legende plangebied bevaarbaar 1ste categorie 2de categorie 3de categorie
ee
k
niet geklasseerd
en
sb
kaart :
St
.M
aa
rt
waterlopen gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan RUP Kasteel Sint-Maarten schaal:
1:5.000
datum:
2011
locatie:
01002_RUP_PL_4.1
bron:
provincie Oost-Vlaanderen, opname 2006 (AGIV-product) (VMM) / afd. Operationeel Waterbeheer
Intergemeentelijk samenwerkingsverband Land van Waas Lamstraat 113 9100 Sint-Niklaas T. 03/780.52.00 - F. 03/780.52.19
tjes in de zijtraveeën. Links en rechts aanbouwsels van één travee en één bouwlaag onder platdak. Zij-
4.5 Verkeersveiligheidsplan Vlaanderen
gevels van drie traveeën met licht gemarkeerd middenrisaliet. Achtergevel eveneens van drie traveeën met breed, door hoekblokken begrensd middenrisaliet met ruim omlijst rondboogvenster ter verlichting
Het verkeersveiligheidsplan Vlaanderen is een strategische beleidsvisie om de veiligheid op onze wegen
van het trappenhuis. Licht getoogde en rechthoekige omlijste vensters in de zijtravee.
te verhogen via allerhande maatregelen. Eén van die maatregelen is het weg werken van gevaarlijke kruispunten waaronder het kruispunt Kwakkelhoekstraat - Zandstraat - Gentseweg (N70). Het wegwer-
4.3.2. Landschapsatlas
ken van dit gevaarlijke punt gebeurd door de aanleg van een rotonde met aandacht voor vrij liggende
Kaart 7. Landschapsatlas
fietspaden en fietsoversteekplaatsen.
De landschapsatlas geeft een beeld van de relicten van traditionele landschappen in Vlaanderen. Hierbij
RUP Kasteel Sint-Maarten
wordt een onderscheid gemaakt tussen puntrelicten, lijnrelicten, relictzones en ankerplaatsen. Relictzones zijn gebieden met een grote dichtheid aan punt- of lijnrelicten en ankerplaatsen waarin de samenhang belangrijk is voor de gehele landschappelijke waardering. Een ankerplaats is een gebied dat behoort tot de meest waardevolle landschappelijke plaatsen.
G
4.4 Mobiliteitsplan
t ra
ak k
el ho
ds
Kw
sele, Sint-Niklaas.
ek
Het mobiliteitsplan is een beleidsplan dat door tal van acties en maatregelen de verkeersveiligheid en
Za n
zuiden bevindt zich op 1 km in vogelvlucht de relictzone “Bosgebieden stuifzandrug Waasmunster, Bel-
(
legend
at
In het plangebied zijn geen ankerplaatsen, puntrelicten, lijnrelicten of relictzones terug te vinden. Ten
w se t en
eg
0) 7 N
st ra
at
-leefbaarheid van de gemeente Sint-Niklaas wil verhogen. In de directe omgeving van het plangebied worden geen specifieke maatregelen voorgesteld. Enkel voor de N70, die vlakbij het plangebied ligt, wordt een wenselijk beeld vooropgesteld. De N70 wordt aangeduid als secundaire weg type III met een verbindende functie voor openbaar vervoer en fietsers en als een regionale verzamelfunctie voor het autoverkeer.
gem
eg se w
In
Ge nt
´
(N
70 )
Figuur 4. inrichtingsvoorstel rotonde
toelichtingsnota RUP Kasteel Sint-Maarten
ontwerp - november 2012
23
overstromingsgevoelige gebieden (2011)
erosiegevoelige gebieden
legende plangebied Watertoets - overstromingsgevoelige gebieden (2011) Niet overstromingsgevoelig Effectief overstromingsgevoelig Mogelijk overstromingsgevoelig Watertoets - erosiegevoelige gebieden Niet erosiegevoelig Erosiegevoelig Watertoets - grondwaterstromingsgevoelige gebieden Geen informatie beschikbaar Zeer gevoelig voor grondwaterstroming (type 1) Matig gevoelig voor grondwaterstroming (type 2) Weinig gevoelig voor grondwaterstroming (type 3) Watertoets - infiltratiegevoelige bodems Niet infiltratiegevoelig Infiltratiegevoelig
grondwaterstromingsgevoelige gebieden
infiltratiegevoelige gebieden kaart: watertoetskaarten gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan RUP Kasteel Sint-Maarten schaal:
1:10.000
datum:
juni 2012
locatie:
01002_RUP_PL_4.2
bron: Vlaamse Milieumaatschappij AGIV
Intergemeentelijk samenwerkingsverband Land van Waas Lamstraat 113 9100 Sint-Niklaas T. 03/780.52.00 - F. 03/780.52.19
5. WATERTOETS
risico’s door overstromingen. In dit RUP wordt het plangebied bestemd als kasteelpark. Binnen de voorschriften is het de bedoeling om slechts beperkt verharding toe te laten die nodig is voor het functioneren van het gebied.
5.1 Algemeen
5.4 Effectbeoordeling
Het decreet van 18 juli 2003 betreffende het algemeen waterbeleid legt in hoofdstuk II, afdeling I bepaalde verplichtingen op, die de watertoets wordt genoemd. Dit decreet trad in werking vanaf 4 november
Schadelijke effecten op het watersysteem ten gevolge van de realisatie van dit RUP kunnen zich voor-
2003. Het uitvoeringsbesluit werd goedgekeurd op 20 juli 2006 en trad in werking op 1 november 2006.
doen op vlak van gewijzigde infiltratie naar het grondwater. Andere effecten op het watersysteem worden in het kader van dit RUP als minder relevant beschouwd. Deze eventuele schadelijke effecten zullen
De watertoets bestaat eruit de effecten van het plan of project op de waterhuishouding te onderzoeken.
hieronder geëvalueerd, vermeden of gecompenseerd worden door het opleggen van relevante steden-
Schadelijke effecten moeten zoveel mogelijk worden vermeden en beperkt; indien dit niet mogelijk is
bouwkundige voorschriften.
dienen ze te worden hersteld. In gevallen van de vermindering van de infiltratie van hemelwater of de De stedenbouwkundige voorschriften van het RUP zorgen voor meerdere milderende maatregelen.
vermindering van ruimte voor het watersysteem moeten ze worden gecompenseerd.
•• het aanleggen van waterdoorlatende verharding.
5.2 Vlaamse hydrografische atlas
•• het toepassen van de gewestelijke stedenbouwkundige verordening betreffende hemelwaterputten, buffer- en infiltratievoorzieningen en de gescheiden afvoer van afvalwater en hemelwa-
Kaart 8. Vlaamse hydrografische atlas
Het plangebied Sint-Maarten is gelegen in het Beneden-Scheldebekken. Ten oosten van het plangebied loopt, op grondgebied Beveren-Waas, een waterloop van tweede categorie genaamd de Sint-Martensbeek. Deze waterloop gaat in het militair domein Westakkers over in een waterloop van 3de categorie.
ter legt op dat het opgevangen hemelwater in eerste instantie nuttig moet toegepast worden (hemelwaterput) en indien dit niet kan, ter plaatse geïnfiltreerd of als laatste keuze gebufferd en vertraagd afgevoerd. •• het RUP vormt niet het kader voor de aanleg van grote ondergrondse constructies die de
5.3 Watertoets
grondwaterstroming kunnen verstoren. •• het RUP vormt evenmin het kader voor functies die verontreinigd afvalwater produceren.
Kaart 9. Watertoetskaarten
Het RUP is niet gelegen in “effectief of mogelijks overstromingsgevoelig gebied”. Het RUP is niet gelegen in erosiegevoelig gebied en behoort niet tot het winterbed van een grote rivier.
5.5 Conclusie
Het plangebied is wel matig gevoelig voor grondwaterstroming en is infiltratiegevoelig
Gezien het RUP slechts de bestaande toestand bestendigt en een beperkte uitbreiding toelaat, heeft het ook geen uitgesproken negatieve effecten op de waterhuishouding.
Uit de kaart van de infiltratiegevoelige gebieden blijkt dat het RUP gelegen is in een gebied dat infiltratiegevoelig is. Uit de kaart “overstromingsgevoelige gebieden” blijkt dat binnen het plangebied geen overstromingsgevoelige gebieden aanwezig zijn. Er wordt geoordeeld dat dit RUP geen negatief effect heeft op de ruimte voor en de watergebonden functies van de Sint-Martensbeek. Er dienen eveneens geen bijkomende maatregelen worden opgelegd om gebouwen of percelen binnen het plangebied te beschermen tegen
toelichtingsnota RUP Kasteel Sint-Maarten
ontwerp - november 2012
25
Ferrariskaart 1771-1778
Popp-kaart 1860
Vandermaelen 1846-1854
topografische kaart 1877-1920
legende
kaart : historische kaarten gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan RUP Sint-Maarten schaal:
´
1:10.000
datum:
2011
locatie:
01002_RUP_PL_2.5.1
bron:
Provincie Oost-Vlaanderen NGI
Intergemeentelijk samenwerkingsverband Land van Waas Lamstraat 113 9100 Sint-Niklaas T. 03/780.52.00 - F. 03/780.52.19
6. HISTORISCHE TOESTAND
leeftijd van een aantal beuken bevestigen dit ook. De beuken die tot een solitaire boom zijn uitgegroeid hebben een stamdiameter van tussen de 110 cm en 130 cm wat overeenkomt met een boomleeftijd van
6.1 Beknopte geschiedenis en beschrijving van het kasteeldomein
ongeveer 85 tot 100 jaar (periode 1912-1927). Omstreeks 1931 wordt de conciërgewoning opgetrokken langs de Zandstraat. Jaren nadien (1942) laat
In het boek “Een halve eeuw kazerneleven in het kwartier Westakkers” van Pierre Van den Broeck wordt
de Sint-Niklaase industrieel Paul Peeters paardenstallen optrekken naast de conciërgewoningen. Rond
er verwezen naar het kasteel en het domein van Sint-Maarten. Het boek geeft een beschrijving en his-
de Tweede Wereldoorlog wordt het kasteel bewoond door de Antwerpse groothandelaar Dandeloy. In
toriek van het kasteel weer. Interessant zijn de voormalige gebruiksfuncties en een aantal structurele
1944 heeft het kasteel gedurende het von Runnstedt-offensief als hoofdkwartier gediend.
veranderingen die geleid hebben tot het huidige uitzicht en karakter van het kasteeldomein. Gekoppeld aan een historisch kaartonderzoek kan er een vrij volledig beeld worden gegeven van het kasteeldomein
In 1952 wordt het kasteel mij bijhorende gebouwen (hoveniershuis, garages, serres) en parkdomein
en zijn omgeving. Hierbij een chronologisch overzicht.
verkocht aan de Belgische staat (Defensie) en wordt zo een onderdeel van de in opbouw zijnde militaire kazerne Westakkers. Het kasteel krijgt de functie van verblijf voor de officieren van de kazerne Westak-
Op de Ferrariskaart (1770-1778) is het boscomplex van Westakkers duidelijk te zien. Van het kasteel en
kers. Eind jaren 50 wordt de tuinwijk Sint-Marten langs de Westakkerlaan ontwikkeld.
parkdomein was toen nog geen sprake; enkel wat bebouwing waar zich nu een horecazaak bevindt. Het gebied maakte deel uit van het typische kouterlandschap met bolle akkers en perceelsrandbegroeiing.
Op het gewestplan van 1977 is een rechttrekking of afbuiging te zien van de Zandstraat en Gentseweg
De Kwakkelhoekstraat doorsneed het gebied en de Zandstraat liep verder door naar de Zoetwaterstraat.
met de Grote Baan (N70) als nieuwe verbindingsweg tussen Sint-Niklaas en Beveren. De Zandstraat en de Gentseweg langs de woonwijk krijgen hierdoor enkel nog een ontsluitende functie. Tussen de
Midden 19de eeuw wordt het kasteel gebouwd door de Brusselse industrieel Sarré. De Popp-kaart
Zandstraat en Grote Baan ontstaat een groene zone die momenteel fungeert als een soort groenbuffer.
(<1860) geeft een eerste aanduiding weer van het kasteel met een brede gracht langs de Kwakkelhoek-
De verbinding tussen de Westakkerlaan en Zoetwaterstraat is ook verdwenen.
straat. Het kasteel in neo-klassieke stijl is drieledig met een vooruitspringende middenpartij. Typerende kenmerken zijn de symmetrische ornamenten, een open voorhal met 4 sierlijke ionische zuilen en het
In 2000 wordt het kasteeldomein en Westakkers door het moderniseringsplan van het leger te koop
piramidevormig mansardedak.
gesteld. In 2009 krijgt het kasteeldomein een nieuwe eigenaar.
In 1844 wordt de eerste spoorlijn tussen Antwerpen en Sint-Niklaas aangelegd (zie Vandermaelen 18461854). Eind 19de eeuw komt het kasteeldomein in het bezit van een dhr. Roels die aan het bestaande gebouw twee zijvleugels in dezelfde stijl laat toevoegen waardoor het horizontalisme van het kasteel nog sterker wordt benadrukt. Begin 20ste eeuw wordt het domein betrokken door de familie van senator Vercruyssen. Door zijn toedoen wordt de Kwakkelhoekstraat, die vroeger voor het kasteel liep, in 1922 verlegd naar de plaats waar ze nu ligt. Het parkdomein voor het kasteel wordt landschappelijk heraangelegd waardoor het kasteel visueel geaccentueerd wordt. De “Atlas van de Waterlopen” van 1950 laat een eerste aanplant van het noordelijk deel van het kasteeldomein zien. Aangezien de Kwakkelhoekstraat op deze kaart nog niet verlegd is dateert de onderliggende topografische kaart van de periode hiervoor (1877-1920). De boom-
toelichtingsnota RUP Kasteel Sint-Maarten
ontwerp - november 2012
27
foto 1: voorzijde kasteel
foto 2: Gentseweg
prentkaart Kasteel Sint-Maarten (vermoedelijke periode 1900-1920)
foto 3: Westakkerlaan
foto 4: zicht van conciërgewoning en stalling
foto 5: spoorweg Gent - Antwerpen
foto 7: zicht op toegang en de stalling
foto 8: aanpalende horecazaak
foto 6: Kwakkelhoekstraat
De footprint van het kasteelgebouw is rechthoekig met een breedte van ca.14,5 m en een
7. BESTAANDE TOESTAND
lengte van ca. 30 m. De vermoedelijke bruto-vloeroppervlakte bedraagt ca. 951 m². Naast het kasteel bevinden zich nog twee kasteelbijgebouwen m.n. de stalling en de conciërgewoning.
7.1 Kengetallen3
•• de stalling (foto 16) bevindt zich langs de Zandstraat en heeft een vrij gesloten geveloppervlak langs straatzijde. Het gebouw bestaat uit 2 bouwlagen, waarvan 1 bouwlaag onder een zadel-
Het plangebied van het RUP is ca. 44.433 ha m² groot, waarvan
dak. De footprint van het gebouw is langwerpig met een breedte van ca.5 m en een lengte van
•• ca. 784 m² bebouwd
34 m. De vermoedelijke bruto-vloeroppervlakte bedraagt ca. 312 m². •• de conciërgewoning (foto 11) bevindt zich eveneens langs de Zandstraat ten noordoosten
○○ kasteel: 412 m²
van de stalling. Het vormt een afzonderlijk bouwvolume op circa 6m van de zijgevel van de
○○ conciërgewoning: 99 m²
stalling. De conciërgewoning en de stalling worden ruimtelijk verbonden door een muur langs
○○ stalling: 178 m²
straatzijde. De conciërgewoning heeft een aparte toegang. De bouwlijn t.o.v. de Zandstraat is
○○ bijgebouwen: 95 m²
ingesprongen en ligt op 2m tot 7m van de rand van de weg. Ten noordoosten van de conciërgewoning kan men een tweede bouwvolume onderscheiden. Dit volume heeft een eveneens
•• ca. 1.225 m² verhard (toegang, oprit, terras)
een zadeldak maar staat haaks t.o.v de Zandstraat. De vermoedelijke bruto-vloeroppervlakte bedraagt ca. 99 m².
•• ca. 9.422 m² grasvlakten
•• de bijgebouwen liggen verspreid over het kasteeldomein. Het bijgebouw (foto 12) nabij de con-
•• ca. 24.139 m² bebost
ciërgewoning wordt gebruikt als berging. De overige 2 op het kasteeldomein worden gebruikt
•• ca. 1.770 m² vijverzone
als berging (pomphuis) en loods.
•• ca. 7.093 m² openbaar domein (Kwakkelhoekstraat en Zandstraat) Ongeveer 5,4 % van het kasteelparkgebied (art.1) wordt ingenomen door bebouwde en verharde ruim-
7.3 Percelen
ten, de overige 94,6 % wordt ingenomen door groene ruimten. Kadastraal bestaat het kasteeldomein uit 4 percelen:
7.2 Bebouwing
•• perceel 1110D: het kasteel •• perceel 1107D: het park
In het plangebied kan men volgende bebouwingstypen onderscheiden: •• het kasteel (foto 1) vormt het hoofdgebouw van het domein. Het gebouw in neoclassistische stijl is vijfledig met :
•• perceel 1108P: de stalling •• perceel 1108N: de conciërgewoning
○○ een vooruitspringende centrale partij bestaande uit 4 bouwlagen, waarvan één mogelijke bouwlaag onder het dakvolume. ○○ 2 middenpartijen bestaande uit 3 bouwlagen, waarvan één bouwlaag onder het dakvolume. ○○ 2 zijvleugels bestaande uit 1 bouwlaag met plat dak. 3 oppervlakten zijn grafisch bepaald op basis van een opmetingsplan en het Grootschalig Referentiebestand (GRB 2011)
toelichtingsnota RUP Kasteel Sint-Maarten
ontwerp - november 2012
29
10
15
3 4
12
13
5
11
16
14
1
2
foto 9: voetbrug
foto 10: gazonvlakte voor kasteel
foto 11: achterzijde conciërgewoning
foto 12: bijgebouw conciërgewoning
foto 15: zicht op vijver
foto 16: achterzijde stalling
8
7
6
9
situering foto’s
foto 13: achterzijde kasteel
foto 14: bosstruweel
7.4 Ontsluiting
met ondermeer :
Het kasteeldomein heeft 2 aparte ontsluitingen naar de Zandstraat. Eén toegang naar het kasteel zelf ter
•• beuk (39-tal) verspreid over het domein
hoogte van het kruispunt Zandstraat - Gentseweg en een tweede toegang op een 100 m ten noordoos-
•• eik (23-tal) verspreid over het domein
ten in functie van de conciërgewoning. De Zandstraat ontsluit daarnaast ook de woonwijk ter hoogte van
•• berk (8-tal) langs de open grasvlakten
de Westakkerlaan. De Zandstraat sluit aan op de doodlopende Westakkerlaan die een 33-tal woningen
•• (paarde)kastanje (5-tal)
ontsluit.
•• els (5-tal) nabij de kasteelvijver
7.5 Kasteelpark
•• plataan (2-tal) nabij de kasteelvijver
Begin 20ste eeuw werd het kasteeldomein aangelegd in de Engelse landschapsstijl. Vandaag zijn nog
•• populier (2-tal) nabij het kasteelgebouw
een aantal typische kenmerken terug te vinden die verwijzen naar deze periode. Kenmerkend is de
•• linde
organische vormgeving van de grasvelden, de afwisseling tussen open plekken en boomgroepen, de
Op basis van deze inventarisatie kan gesteld worden dat het beboste deel van het kasteelpark een
kunstmatige vijvers en het werken met doorzichten naar het kasteel.
gemengd loofbos is met overwegend inheemse bomen. Het beboste deel kan getypeerd worden als Naar beplantingskeuze is er weinig invloed terug te vinden van de Engelse landschapsstijl, waar toch gewerkt wordt met exoten en coniferen. Een uitzondering hierop zijn een aantal conifeerstruiken nabij het kasteel. Het bomenbestand is vrij monotoon met vooral eik en beuk als hoofdsoorten. Naar struik-
eiken-beukenbos met een verhouding van 27% eik en 46% beuk.
7.6 Ruimtelijke kwaliteiten, knelpunten en kansen
begroeiing treft men voornamelijk vlier en laurierkers; als bodembegroeiing treft ment vooral braam aan.
7.6.1. Kwaliteiten Naast enkele Engelse landschapselementen zijn er ook nog andere structurerende landschapselementen terug te vinden. Deze zijn vooral functioneel of historisch ontstaan.
In het plangebied zijn volgende kwaliteiten te onderscheiden: •• het kasteelpark en de bijhorende gebouwen hebben een cultuurhistorische waarde met het
•• de baangrachten langsheen het kasteeldomein (Kwakkelhoekstraat en Zandstraat). •• de grachten en hagen die historisch gezien een restant zijn van de vroegere perceelsindeling.
kasteel als karaktervol gebouw. •• het kasteelpark heeft een landschappelijke waarde met verwijzingen naar de Engelse landschapsarchitectuur en historische ontginning van dit gebied.
•• de Kwakkelhoekstraat als dreef (bestaande uit wilde paardenkastanje).
•• het open zicht naar de voorzijde van het kasteel. In de periode 2000-2010 is door toedoen van de verkoop van het domein het onderhoud van het domein achteruitgegaan. Hierdoor is het landschappelijke- en historische karakter deels is verloren gegaan.
7.6.2. Knelpunten In het plangebied zijn volgende knelpunten te onderscheiden:
In 2010 laat de huidige eigenaar een opmetingsplan met een boominventarisatie opmaken. De opmeting geeft de locatie en geslacht weer van de meer waardevolle bomen op het kasteeldomein. De onderliggende bosbegroeiing is niet geïnventariseerd maar de contouren zijn wel aangeduid op het opmetingsplan.
•• de natuurwaarden in het parkgedeelte is laag. De onderbegroeiing in het bosgedeelte is weinig variërend, het biologisch evenwicht van de vijvers zijn verstoord, enz... •• de beleveniswaarde vanuit het kasteel is klein doordat een aantal doorzichten dicht gegroeid door beplanting.
In het kasteelpark zijn een 149-tal bomen opgemeten, hiervan zijn 85 bomen herkend naar geslacht,
•• de lage kwaliteit van de architectuur van de recentere gebouwen m.n. de concIërgewoning
toelichtingsnota RUP Kasteel Sint-Maarten
ontwerp - november 2012
31
•• de grote verharde oppervlakte in de omgeving van het kasteel.
8. VISIE
•• de geringe bescherming van de aanwezige natuurwaarden in het kasteelpark binnen de huidige bestemming. Met de opmaak van dit RUP beoogt het stadsbestuur van Sint-Niklaas een herbestemming van het
7.6.3. Kansen
kasteelpark. Daarbij wordt ook rekening gehouden met de vraag van de huidige eigenaar en andere
De voornaamste kansen in het plangebied zijn:
mogelijke toekomstige ontwikkelingen. Afgetoetst aan de voorgaand geschetste plannings- en beleidscontext zal het RUP het gewenste ontwikkelingsperspectief vertalen in het grafisch plan en de steden-
•• de mogelijkheid om het kasteelpark te herwaarderen. •• de mogelijkheid om bestaande gebouwen met een architecturale waarde te herwaarderen.
8.1 Ontwikkelingsperspectieven
•• de mogelijkheid om de gebouwen een nieuwe functie(s) te geven. •• de mogelijkheid om het open zicht naar het kasteel van op de N70 te versterken maar ook om nieuwe zichten te creëren naar het naastliggende open landschap.
bouwkundige voorschriften.
8.1.1. Phytoresc De huidige eigenaar van het kasteeldomein is Phytoresc. NV Phytoresc heeft zich als onderneming gespecialiseerd in onderzoek en ontwikkeling van plantaardige voedingssupplementen, aromatische producten, enz... Aansluitend hierop levert de onderneming ook diensten in de zin van het organiseren van opleidingen en congressen voor particulieren, paramedici, artsen en apothekers. Voor het uitbaten van deze activiteiten wenst de onderneming volgende mogelijkheden: •• het kasteelgebouw als gezondheids- en congrescentrum met als doel seminars en opleidingen te geven voor professionele doeleinden (30-tal personen). Op termijn wenst men het congresgedeelte te verruimen met een orangerie die de functie zal krijgen als eetgelegenheid. Er moet daarnaast ook ruimte zijn voor een bibliotheek, opleidingsruimte, workshops, seminars, ... Het kasteel als woongebouw met de bedoeling om de bovenste verdiepingen in te richten als woongelegenheid. •• de stalling als kantoorruimte met de mogelijkheid om een productie- en opslagruimte te voorzien voor geneeskrachtige supplementen. •• het conciërgegebouw als mogelijke uitbreiding in functie van de activiteiten van het gezondheids- en congrescentrum. •• een herwaardering van het kasteelpark door (zie tuinontwerp kasteelpark Sint-Maarten): ○○ het kappen van zieke en niet-waardevolle bomen, ○○ het aanplanten van inheemse planten- en boomsoorten, ○○ het uitbaggeren van de kasteelvijvers,
32
toelichtingsnota RUP Kasteel Sint-Maarten
ontwerp - november 2012
○○ het integreren van nieuwe parkelementen in het kasteelpark. In functie van de activiteiten van de onderneming zullen ondermeer verschillende kruidentuinen (theetuin, vlindertuin, aromatische tuin, enz...) worden aangelegd.
Bij invulling van functies dient er altijd een evenwichtige en samenhangende afweging te gebeuren die rekening houdt met de ruimtelijke draagkracht van het gebied en de omgeving.
○○ het verhogen van de natuurwaarde door de aanleg van natuurmuur waarin nesthulpmiddelen (nestkast voor hommels, een vleermuiskast, een mussenkoloniekast, een insectennestkast, enz...) worden ingewerkt. ○○ toegankelijk maken van het kasteeldomein en het organiseren van rondleidingen voor scholen, verenigingen en particulieren. ○○ het streven naar een duurzaam parkbeheer met ondermeer een extensief beheer van de gazonvlakten.
8.1.2. Overige ontwikkelingsmogelijkheden Naast de ontwikkelingsbehoeften die zich vandaag voordoen, dient het RUP ook rekening te houden met andere mogelijke ontwikkelingen op lange termijn. Het RUP dient in die zin de krachtlijnen uit te tekenen die rekening houden met de huidige context en mogelijke veranderingen in de toekomst. De locatie biedt immers heel wat mogelijkheden naar gebruik en invulling van het gebied. Het domein kan volgende functies vervullen: •• woonfunctie met ondermeer één- en meergezinsgebouwen, •• commerciële functie: horeca, hotel, restaurant, bed and breakfast,... •• maatschappelijk-economische functie: praktijkruimte voor vrije beroepen,.... •• sociale functie: gemeenschapsvoorziening, openbare nutsvoorziening, evenementsruimte, ontmoetingsplaats,... •• educatieve functie: opleidingscentrum, seminarieruimte,... •• wetenschappelijke functie: onderzoekscentrum, arboreta,... •• recreatieve functie: welnesscentrum, schoonheidsinstituut, ... •• cultuurhistorische functie: gallerij, tentoonstelling, kasteeltuin, botanische tuin,... •• ecologische functie: natuurgebied, park, bos,.... •• landschappelijke functie met het kasteelpark als onderdeel van de grotere bosstructuur van Westakkers.
toelichtingsnota RUP Kasteel Sint-Maarten
ontwerp - november 2012
33
voorstel tuinontwerp kasteelpark Sint-Maarten (bron Avantgarden)
8.2 Doelstellingen van het RUP
wordt vooropgesteld. Het deels weghalen van haag- en heestermassieven langs de Zandstraat zal deze relatie versterken. Andere zichtrelaties naar het omliggende landschap moeten ook mogelijk kunnen zijn.
Volgende doelstellingen worden in het RUP voorop gesteld:
Ontwikkelingsmogelijkheden op maat van het kasteeldomein Behouden en opwaarderen van het kasteel
Bij nieuwe ontwikkelingen dient men rekening te houden met de draagkracht van het kasteeldomein en
Het kasteel vormt ruimtelijk en landschappelijk een baken tussen Sint-Niklaas en Beveren. Enerzijds
de omgeving. Om deze niet in gedrang te brengen worden volgende randvoorwaarden mee opgenomen:
vormt het een beginpunt van het bosgebied Westakkers in Sint-Niklaas en anderzijds vormt het eindpunt
in de stedenbouwkundige voorschriften:
van de woonwijk Westakkerlaan in Beveren. Samen met het historisch karakter en de sterke identiteit van het kasteel zorgt het ervoor dat het wenselijk is om het kasteelgebouw te behouden.
Behouden en opwaarderen van het parkdomein
•• grootschalige functies zijn niet toegelaten. •• uitbreidingsmogelijkheden voor de kasteelbijgebouwen worden uitgesloten. •• parkeermogelijkheden worden beperkt door een maximumcapaciteit op te leggen.
Het kasteeldomein heeft een uitgesproken groen karakter dankzij de aanwezigheid van merkwaardige oude bomen. Deze waardevolle bomen dienen in de toekomst zoveel mogelijk te worden behouden. Door de herbestemming van militair gebied naar kasteelparkgebied wordt het groene karakter van het domein juridisch vastgelegd.
Bestaande structuren accentueren en versterken Dit kan enerzijds door het behoud van de waardevolle delen en structuren binnen het plangebied, anderzijds het herstellen van de relatie tussen kasteeldomein en omgeving d.m.v. een versteviging van de ruimtelijke structuur van het domein. Dit betekent concreet dat volgende bestaande structuren worden gerespecteerd en geaccentueerd: Voor structuren binnen het plangebied dienen het kasteel, de stalling en de conciërgewoning als één geheel beschouwd te worden. Dit betekent dat er gezocht moet worden naar een samenhang van elkaar ondersteunende functies. Omwille van het behoud van het waardevolle karakter van het kasteel dienen enerzijds beperkingen betreffende de mogelijke functies te worden opgelegd; en anderzijds dient dit multifunctioneel karakter juist versterkt te worden. Op die manier kan men voldoende gebruiksmogelijkheden naar de toekomst toe open houden. Op het parkdomein bevinden zich ook een aantal waardevolle landschapselementen (historische grachten) die kenmerkend zijn voor het kouterlandschap. Respect voor deze landschapselementen kunnen leiden tot een herwaardering van de historische structuur en het creëren van een overgang naar het omliggende landschap van het kasteeldomein. De relatie tussen het kasteeldomein en omgeving kan versterkt worden door het herstellen van zichtassen vanuit het kasteel naar zijn omgeving en vice-versa. Vooral de noordoost/zuidwest gerichte zichtas
toelichtingsnota RUP Kasteel Sint-Maarten
ontwerp - november 2012
35
9. VERTALING NAAR RUIMTELIJK UITVOERINGSPLAN
10. OP TE HEFFEN STRIJDIGE BEPALINGEN Krachtens Art. 2.2.2. §1, 5° van de VCRO bevat een RUP een zo mogelijk limitatieve opgave van de voor-
De verordenende delen van voorliggend ruimtelijk uitvoeringsplan omvatten een grafisch plan en stedenbouwkundige voorschriften. Deze laatste zijn opgenomen in de gelijknamige bundel. De tekst in die bundel is ingedeeld in twee kolommen: •• een eerste kolom met de verordenende stedenbouwkundige voorschriften
schriften die strijdig zijn met het ruimtelijk uitvoeringsplan en die worden opgeheven.
10.1 Op te heffen stedenbouwkundige voorschriften De verordenende bepalingen (grafisch plan en bijbehorende stedenbouwkundige voorschriften) van voorlig-
•• een tweede kolom met de toelichting daarbij.
gend RUP treden – voor wat betreft het plangebied van dit RUP – volledig in de plaats van de verordende bepalingen van het gewestplan.
9.1 Grafisch plan en stedenbouwkundige voorschriften
Volgende bestemmingen uit het gewestplan Sint-Niklaas – Lokeren (KB 07/04/1977, gedeeltelijk gewijzigd Vanuit de visie worden volgende bestemmingen en overdrukken in dit RUP gehanteerd:
op 09/12/1997) worden opgeheven:
•• kasteelparkgebied: het militair gebied krijgt een herbestemming als parkgebied waarin bestaande
••
militair gebied
kasteelbijgebouwen en bijgebouwen behouden en verbouwd kunnen worden maar niet kunnen uitbreiden. •• weginfrastructuur: het militair domein buiten het kasteelparkgebied krijgt een bestemming voor lijninfrastructuur. •• cultuurhistorisch waardevol gebouw (overdruk): betreft het kasteel zelf. •• waardevolle parkboom (indicatieve overdruk): op basis van de boominventarisatie zijn de meest waardevolle parkbomen aangeduid op basis van het geslacht en de stamdiamter. Bomen die herkend zijn naar geslacht (beuk, eik, kastanje, paardekastanje, linde) en een minimum stamdiameter hebben van 40 cm worden aangeduid als waardevol. •• vista (indicatieve overdruk). •• parkeerzone (indicatieve overdruk): deze zone duidt binnen het plangebied aan waar het parkeren dient plaats te vinden.
36
toelichtingsnota RUP Kasteel Sint-Maarten
ontwerp - november 2012
11. RUIMTEBALANS gewestplan (ha)
RUP (ha)
Saldo (ha)
1
wonen
-
-
-
2
bedrijvigheid
-
-
-
3
recreatie
-
-
-
4
landbouw
-
-
-
5
bos
-
-
-
6
overig groen
-
3,73
-
7
reservaat en natuur
-
-
-
8
lijninfrastructuur
-
0,71
-
9
gemeenschaps- en nutsvoor-
-
-
-
-
-
-
zieningen 10
ontginning en waterwinning
11
andere
4,44
-
-
TOTALE OPPERVLAKTE
4,44
4,44
0
PLANGEBIED Tabel 1. Ruimtebalans
In totaal zorgt dit RUP dus voor: •• een afname van militair gebied •• een toename van overig groen (parkgebied) en lijninfrastructuur
toelichtingsnota RUP Kasteel Sint-Maarten
ontwerp - november 2012
37
legende plangebied
geen planbaten/planschade/ kapitaalschade/gebruikersschade
kaart: planbaten/planschade kapitaal- of gebruikersschade gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan Kasteel Sint-Maarten
"Deze kaart is het register, zoals bedoeld in artikel 2.2.2. §1, eerste lid, 7° en 8° van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, van de percelen waarop een bestemmingswijziging wordt doorgevoerd die aanleiding kan geven tot een planschadevergoeding, een planbatenheffing, een kapitaalschadecompensatie of een gebruikerscompensatie. Dit register geeft, comform de geciteerde wetgeving, de percelen weer waarop een bestemmingswijziging gebeurt de aanleiding KAN geven tot vergoeding of heffing. De opname van percelen in dit register houdt dus niet in dat sowieso een heffing zal worden opgelegd of dat een vergoeding kan worden verkregen. Voor elk van de regelingen gelden voorwaarden, uitzonderings- of vrijstellingsgronden die per individueel geval beoordeeld worden. Het register kan dus geen uitsluitsel geven over de toepassing van die voorwaarden, uitzonderings- of vrijstellingsgronden. De regeling over de planschade is te vinden in artikel 2.6.1. en volgende van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening. De regeling over de planbatenheffing is te vinden in artikel 2.6.4. en volgende van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening. De regeling over de kapitaalschadecompensatie is te vinden in artikel 6.2.1. en volgende van het decreet van 27 maart 2009 betreffende het grond- en pandenbeleid. De regeling over de gebruikerscompensatie is te vinden in het decreet van 27 maart 2009 houdende vaststelling van een kader voor de gebruikerscompensatie bij bestemmingswijzigingen, overdrukken en erfdienstbaarheden tot openbaar nut. De tekst van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening en van het decreet grond- en pandenbeleid kan geraadpleegd worden op www.ruimtelijkeordening.be, rubriek wetgeving. De tekst van het decreet gebruikerscompensatie kan geraadpleegd worden op www.codex.vlaanderen.be, zoekterm "gebruikerscompensatie". Dit register werd aangemaakt door het plan zoals het gold vóór de bestemmingswijziging digitaal te vergelijken met het huidige plan. In een aantal gevallen verschilt de cartografische ondergrond waarop de bestemmingen werden ingetekend in het oude en het nieuwe plan. Daarom kunnen bij de digitale vergelijking beperkte fouten optreden. Het register moet met dat voorbehoud geraadpleegd worden. Meer informatie over het register is opgenomen in de toelichting die eveneens in deze bijlage van het RUP is opgenomen."
schaal: datum: locatie:
1:1000 november 2012 01002_RUP_PL_08
bron:
eigen verwerking
Intergemeentelijk samenwerkingsverband Land van Waas Lamstraat 113 9100 Sint-Niklaas T. 03/780.52.00 - F. 03/780.52.19
12. PLANBATEN, PLANSCHADE EN KAPITAALOF GEBRUIKERSSCHADE
13. BIJLAGE 13.1 Bijlage 1: Het besluit “onderzoek tot milieueffectrapportage”
Kaart 10. Planbaten/planschade/kapitaal- of gebruikersschade
Een nieuw RUP waarbij een perceel een nieuwe bestemming krijgt, kan de waarde van die grond beïnvloeden. Dit komt omdat een bestemmingswijziging rechtstreeks bepaalt voor welk soort bebouwing en andere werken je een stedenbouwkundige vergunning kan bekomen. Bij planbaten betaalt de burger een belasting op de meerwaarde die gronden door een bestemmingswijziging krijgen. Deze planbatenheffing wordt betaald binnen een termijn van 6 maanden na het verlenen van een stedenbouwkundige vergunning voor bouwwerken die vóór de inwerkingtreding van het RUP niet konden worden verleend. Planschade en bestemmingswijzigingscompensatie zijn financiële regelingen waarbij de overheid die het RUP opmaakte de waardevermindering van gronden als gevolg van bestemmingswijziging vergoedt. De planschadevergoeding wordt toegepast indien aan verschillende criteria samen wordt voldaan: •• het perceel is gelegen aan een voldoende uitgeruste weg. •• het perceel komt stedenbouwkundig en bouwtechnisch voor bebouwing in aanmerking. •• het perceel is gelegen in een bebouwbare zone volgens een plan van aanleg of RUP. •• enkel de eerste 50 m vanaf de rooilijn komt voor planschade in aanmerking. De bestemmingswijzigingscompensatieregeling is een vergoedingsregeling voor eigenaars van landbouwgronden die een groene bestemming krijgen en daardoor in waarde dalen. De bestemmingswijzigingscompensatie bedraagt 80 % van de waardevermindering. Indien een perceel minstens een halve hectare groot is en geregistreerd is in het Geïntegreerd Beheers- en Controlesysteem van de landbouwadministratie kan de eigenaar een aanvraag tot bestemmingswijzigingscompensatie indien bij de Vlaamse Landmaatschappij. Uit de kaart blijkt dat de bestemmingswijziging van militair gebied naar overig groen (parkgebied) geen aanleiding geeft tot planbaten of planschade, noch tot kapitaal- of gebruikersschade.
toelichtingsnota RUP Kasteel Sint-Maarten
ontwerp - november 2012
39
13.2 Bijlage 2: besluit dienst VR tot ontheffing van de opmaak van een ruimtelijk veiligheidsrapport
toelichtingsnota RUP Kasteel Sint-Maarten
ontwerp - november 2012
41
13.3 Bijlage 3: verslag plenaire vergadering met adviezen
toelichtingsnota RUP Kasteel Sint-Maarten
ontwerp - november 2012
43
Bespreking : Meergezinswoningen zoals serviceflats zijn toegelaten in het kasteelgebouw en in de kasteelbijgebouwen met uitzondering van studio’s. Het aantal wooneenheden worden beperkt tot maximum een 14-tal rekening houdend met de vloeroppervlakte van de gebouwen.
Verslag Plenaire Vergadering RUP Kasteel Sint-Maarten 25/10/2012 – 9u30 – stadhuis Sint-Niklaas
De stedenbouwkundige voorschriften laten toe dat kasteelbijgebouwen (stalling en conciërgewoning) op een andere locatie op het kasteeldomein herbouwd kunnen worden. Dit is niet wenselijk aangezien de huidige locatie van de kasteelbijgebouwen het karakter van de kasteeldomein bepalen.
Aanwezig Barbara Smitz Koen Grootaert Mieke Paelinck Bart Van Lokeren Jan Christiaens Marc Heynderickx Peter Claus Vera De Martelaere Georgie Wauters
De stedenbouwkundige voorschriften laten bedrijvigheid toe in het kasteelparkgebied. Het is wenselijk om enkel niet-hinderlijke bedrijvigheid toe te laten. In de stedenbouwkundige voorschriften dient niethinderlijke bedrijvigheid duidelijk omschreven te worden.
Dienst Ruimtelijke Planning Provincie Oost-Vlaanderen Ruimtelijke Ordening Oost-Vlaanderen Ruimtelijke Ordening Oost-Vlaanderen planoloog stad Sint-Niklaas deskundige ruimtelijke ordening stad Sint-Niklaas schepen ruimtelijke ordening stad Sint-Niklaas Agentschap voor Natuur en Bos ruimtelijk planner Interwaas ruimtelijk planner Interwaas (verslaggever)
Besluit : De stedenbouwkundige voorschriften worden aangepast naar bovenstaande opmerkingen.
Advies Onroerend Erfgoed Oost-Vlaanderen Onroerend Erfgoed oordeelt dat de stedenbouwkundige voorschriften inzake de parkeerplaatsen en de uitbreiding van het kasteelgebouw te vrijblijvend zijn en onvoldoende garanties bieden om het de waarden van het domein te vrijwaren. Het is aangewezen om een minimum of maximum aantal parkeerplaatsen, oppervlakte en locatie aan te geven. Binnen het plangebied kunnen zones aangeduid worden waar de inplanting van parkeerplaatsen mogelijk is. De volume-uitbreiding van maximaal 120% wordt als grootschalig beschouwd en betekent een schaalbreuk op schaal van zowel het park als het kasteel.
Adviezen Er werd advies gevraagd aan: Gecoro Sint-Niklaas Onroerend erfgoed Oost-Vlaanderen Deputatie provincie Oost-Vlaanderen Gewestelijk stedenbouwkundig ambtenaar van Ruimtelijke Ordening Oost-Vlaanderen Agentschap voor Natuur en Bos Infrabel AWV
Bespreking: Inzake de locatie van parkeerplaatsen wordt er een indicatieve zone voor parkeerplaatsen aangeduid op het grafisch plan die rekening houdt met de huidige waarde op het terrein. In de stedenbouwkundige voorschriften wordt een maximum aantal parkeerplaatsen opgegeven rekening houdend met de mogelijke functie invullingen en de huidige parkeercapaciteit in de omgeving.
Er werden adviezen overgemaakt door volgende instanties: Gecoro Sint-Niklaas in vergadering d.d. 18 oktober 2012 Onroerend erfgoed Oost-Vlaanderen d.d. 23 oktober 2012 Agentschap voor Natuur en Bos d.d. 23 oktober 2012 Infrabel d.d. 24 oktober 2012 Deputatie provincie Oost-Vlaanderen d.d. 25 oktober 2012 Gewestelijke stedenbouwkundige ambtenaar van Ruimtelijke Ordening Oost-Vlaanderen d.d. 25 oktober 2012.
De volume-uitbreiding van maximaal 120% duidt op een mogelijke uitbreiding van 20% in functie van veiligheid en toegankelijkheid. De stedenbouwkundige voorschriften worden aangepast zodat deze duidelijk te interpreteren zijn. Besluit : De stedenbouwkundige voorschriften, de toelichtingsnota en het grafisch plan worden aangepast naar bovenstaande opmerkingen.
Dit verslag geeft een chronologisch overzicht van de belangrijkste opmerkingen en de bespreking ervan.
Advies Agentschap voor Natuur en Bos Het RUP kan principieel gunstig worden geadviseerd onder de volgende voorwaarden: In artikel 1.2.8 wordt gesteld dat de heester- en boomsoorten in de beboste oppervlakten hoofdzakelijk streekeigen en inheems zijn. In het toelichtend gedeelte wordt verduidelijkt dat de beboste oppervlakten onder de toepassing van het Bosdecreet vallen. De stedenbouwkundige voorschriften bepalen de voorwaarden waarbinnen een ontbossing in kader van nieuwe parkinrichting kan toegestaan worden.
Advies Gecoro Sint-Niklaas De Gecoro gaf een gunstig advies mits volgende aanvullingen of aanpassingen in de stedenbouwkundige voorschriften van het RUP : Te kleinschalig wonen wordt uitgesloten; De bijgebouwen mogen enkel op hun huidige locatie ver- of herbouwd worden; Enkel niet-hinderlijke bedrijvigheid is toegelaten.
RUP Kasteel Sint-Maarten
1 RUP Kasteel Sint-Maarten
2
Stedenbouwkundige voorschriften: Wat betreft verhardingen wordt eerder gewerkt met de terminologie van waterdoorlatend. Het parkbeheerplan kan niet verordenend worden vastgelegd. De volumevermeerdering van maximaal 120% dient duidelijker omschreven te worden. In het RUP kan geen bijkomende adviesvraag die niet in de Codex staat toegevoegd worden. De lijst met streekeigen en inheemse heester- en boomsoorten dient verordenend te zijn.
Bespreking: De lijst met streekeigen en inheemse heester- en boomsoorten is limitatief. Wanneer deze lijst verordenend is worden andere inheemse soorten die niet in de lijst staan niet toegelaten. Daarom is het wenselijk om de lijst te schrappen. In de stedenbouwkundige voorschriften wordt opgelegd dat bij aanvraag van een stedenbouwkundige vergunning, een parkbeheerplan opgemaakt moet worden voor het kasteelparkgebied. Gezien het bebost karakter van het kasteeldomein kan naast een parkbeheerplan ook een bosbeheerplan worden opgemaakt.
Besluit: Het RUP wordt ter zake aangepast. Op advies van het Agentschap voor Natuur en Bos wordt de lijst met streekeigen en inheemse heester- en boomsoorten geschrapt.
Besluit : De stedenbouwkundige voorschriften en de toelichtingsnota worden aangepast naar bovenstaande opmerkingen.
Advies Gewestelijk stedenbouwkundig ambtenaar van Ruimtelijke Ordening Oost-Vlaanderen
Advies Infrabel
Vormvereisten RUP: Het RUP bevat alle onderdelen van art. 2.2.2. VCRO opgesomde inhoud.
Infrabel heeft bezwaar tegen de’ waardevolle parkbomen’ langs de spoorlijn. Er dient rekening gehouden te worden met de wet van 1891 gewijzigd door de wet van 21/03/1991, op de politie der spoorwegen. Volgens artikel 2 van deze wet is het o.a. verboden om op minder dan 6m van de vrije rand bomen te planten.
Verenigbaarheid met het RSV: Voorliggend RUP is in overeenstemming met het buitengebied beleid zoals geformuleerd in het RSV. Het duurzaam hergebruiken van bestaand patrimonium met respect voor het bouwkundig erfgoed kan verantwoord worden vanuit de doelstellingen van het RSV. Wel moet omzichtig worden omgesprongen met de mogelijke functiewijzigingen binnen de gebouwen. Er wordt voorgesteld om de mogelijkheden inzake wonen en bedrijvigheid af te toetsen aan het bestaand gebouwenpatrimonium en randvoorwaarden te stellen inzake ontwikkeling. De indeling van het gebouwencomplex in kleinere woonentiteiten zoals serviceflats of de ontwikkeling van een productiebedrijf lijkt hier alvast niet op zijn plaats. Er wordt gevraagd om het aantal mogelijke woningen te beperken tot maximum 10 en de ontwikkeling van productiebedrijven te verbieden.
Bespreking: De bestaande ‘waardevolle parkbomen’ aangeduid op het grafisch plan bevinden zich op minimum 9 m van de vrije rand. Voor nieuwe aanplantingen kunnen de bepalingen van de wet van 1891 en latere wijzigingen vermeld worden. De stedenbouwkundige voorschriften laten toe dat de waardevolle parkbomen gekapt of gerooid worden omwille van veiligheidsredenen. Besluit : De stedenbouwkundige voorschriften worden aangepast naar bovenstaande opmerkingen.
Overige inhoudelijke opmerkingen: Vraag is om het volledige militair domein ten noordwesten van de N70 mee op te nemen in het plangebied. Het is immers aangewezen om geen ‘snippers’ militair domein te laten overblijven.
Advies Deputatie provincie Oost-Vlaanderen Het RUP kan principieel gunstig worden geadviseerd.
Bespreking: Rekening houdend met het advies van de Gecoro worden te kleinschalige woonentiteiten zoals studio’s uitgesloten. Het aantal woonentiteiten wordt beperkt tot maximum 10.
Verenigbaarheid met RSV, PRS en GRS: Voorliggend RUP komt grotendeels overeen met principes RSV, PRS en GRS. In de toelichtingsnota de recentste versies van RSV (2011) en PRS (2012) vermelden en gebruiken.
Het plangebied wordt verruimd. Het militaire gebied buiten het RUP zal een bestemming voor lijninfrastructuur meekrijgen. De ‘snippers’ militair domein die gelegen zijn op het grondgebied Beveren kunnen niet mee opgenomen worden in dit RUP.
Planinhoud: Een aantal mogelijkheden naar functies dienen evenwel beperkt te worden. Verkeersaantrekkende functies moeten beperkt in omvang blijven. Het is wenselijk om de beperkte uitbreidingsmogelijkheden van de bestaande gebouwen te vermelden in de toelichtingsnota. De randvoorwaarden om de kasteelbijgebouwen te herbouwen op een gewijzigde plaats dienen vermeld te worden in de toelichtingsnota. Voor het luik planbaten, planschade dient er verwezen te worden naar de heersende wetgeving omdat de kans bestaat dat de criteria voor planschade zouden wijzigen.
Besluit: Het RUP wordt ter zake aangepast.
Conclusie Mits aanvullingen of aanpassingen op genoemde punten kan het RUP aan de gemeenteraad worden voorgelegd voor voorlopige vaststelling.
Besluit: Het RUP wordt ter zake aangepast. Op advies van de Gecoro wordt de herbouw van de kasteelbijgebouwen op een gewijzigde plaats uitgesloten. Opgemaakt op 31 oktober 2012
RUP Kasteel Sint-Maarten
3 RUP Kasteel Sint-Maarten
4