RUP Dorpskern Sint-Lievens-Houtem

RUP Dorpskern Sint-Lievens-Houtem Toelichtingsnota + onderzoek tot m.e.r.

Gemeente Sint-Lievens-Houtem College van Burgemeester en Schepenen Marktplein 3 9520 SINT-LIEVENS-HOUTEM

Grontmij Vlaanderen Gent, januari 2010

voorontwerp_toel_1, Revisie 1

Verantwoording

Titel

:

RUP 'Dorpskern Sint-Lievens-Houtem’

Subtitel

:

Toelichtingsnota + onderzoek tot m.e.r.

Projectnummer

:

260308

Referentienummer

:

A/RAP/RUP Dorpskern SLH onderzoek tot mer_1

Revisie

:

1

Datum

:

Januari 2010

Auteur(s)

:

Griet Van Waes, Eveline Vandenbogaerde, Piet De Rycke, Thomas Telen

E-mail adres

:

[email protected]

Gecontroleerd door

:

RRO

Paraaf gecontroleerd

:

Goedgekeurd door

:

Paraaf goedgekeurd

:

Contact

:

Griet Van Waes

Meersstraat 138A B-9000 Gent T +32 9 241 59 20 F +32 9 241 59 30 [email protected] www.grontmij.be

260308_RUP Dorpskern SLH toelichtingsnota_mer.doc Pagina 2 van 67

Inhoudsopgave

1

INLEIDING .................................................................................................................... 6

1.1

Opdracht ....................................................................................................................... 6

1.2

Doel............................................................................................................................... 7

2

SITUERING VAN HET PLANGEBIED......................................................................... 8

2.1

Situering op macro-niveau ............................................................................................ 8

2.2

Situering van het plangebied binnen Sint-Lievens-Houtem.......................................... 9

3

PLANNINGSCONTEXT.............................................................................................. 10

3.1

Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (1997) ............................................................... 10

3.1.1

St.-Lievens-Houtem wordt geselecteerd als een kern in het buitengebied ................ 10

3.1.2

St.-Lievens-Houtem wordt niet geselecteerd als economisch knooppunt.................. 10

3.1.3

Belangrijke lijninfrastructuren door St.-Lievens-Houtem ............................................ 10

3.2

Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan Oost-Vlaanderen (2004) ................................... 10

3.3

Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan Sint-Lievens-Houtem ..................................... 12

3.3.1

Sint-Lievens-Houtem als compacte kern .................................................................... 12

3.3.2

Woonproject Polbroek................................................................................................. 12

3.3.3

Contrast versterken tussen open kouters en gesloten (= beboste) beekvalleien....... 13

3.3.4

Centrumgebied van Sint-Lievens-Houtem als een aangename dorpskern................ 13

3.3.5

De interne verkeerscirculatie ...................................................................................... 14

3.3.6

gewenste economische structuur ............................................................................... 15

3.3.7

Gewenste nederzettingsstructuur: woningprogrammatie ........................................... 15

4

WEERGAVE VAN DE JURIDISCHE CONTEXT ....................................................... 17

4.1

Gewestplan ................................................................................................................. 17

4.2

Andere plannen van aanleg en uitvoeringsplannen ................................................... 18

4.3

Verkavelingen en ruilverkavelingen ............................................................................ 18

4.4

Natuurbeschermingsgebieden .................................................................................... 18

4.5

Beschermde monumenten en landschappen, relictzones en lijnrelicten.................... 19

4.6

Wegen en water.......................................................................................................... 20

4.7

Andere......................................................................................................................... 21

4.8

Overige relevante plannen of projecten...................................................................... 21

4.8.1

Gemeentelijk mobiliteitsplan ....................................................................................... 21


4.8.2

Herinrichting marktplein (Christian Kieckens Architecten i.s.m.. Grontmij) ................ 22

4.9

Decreet Grond- en pandenbeleid ............................................................................... 23

4.9.1

Verwezenlijking van het sociaal woonaanbod ............................................................ 23

4.9.2

Verwezenlijking van bescheiden woonaanbod ........................................................... 25

5

ANALYSE VAN DE BESTAANDE RUIMTELIJKE STRUCTUUR ............................ 27

5.1

De markt en omliggende bebouwing .......................................................................... 27

5.2

Beeldbepalende gebouwen in het centrum ................................................................ 30

5.3

Natuur in en rond het centrum .................................................................................... 33

5.4

Fiets- en wandeldoorsteken rond het centrum ........................................................... 33

5.5

Gemeenschapsvoorzieningen .................................................................................... 34

5.6

Handel, diensten en horeca binnen Sint-Lievens-Houtem ......................................... 35

5.7

Ambachtelijke activiteiten in en rond het centrum ...................................................... 36

5.8

Het woongebied – onbebouwde gebieden – meergezinswoningen ........................... 37

6

PROBLEEMSTELLING.............................................................................................. 39

6.1

Aanpassingen van de gewestplanbestemming .......................................................... 39

6.2

Een aantal noden vanuit de verschillende actoren..................................................... 39

6.2.1

Handel en horeca........................................................................................................ 39

6.2.2

Gemeenschapsvoorzieningen .................................................................................... 39

6.3

Nood aan visie op de nog open gebieden in het centrum .......................................... 40

6.4

Het evalueren van rooilijnplannen en huidige straatprofielen van de centrumstraten 41

6.5

Nood aan een aantal kwaliteitsgaranties .................................................................... 41

7

VERDERE VISIEVORMING ....................................................................................... 42

7.1

Concrete afbakening centrumgebied.......................................................................... 42

7.2

Creëren van een goede bereikbaarheid van het marktplein voor voetgangers en fietsers......................................................................................................................... 43

7.3

Behoud beeldbepalende gebouwen ........................................................................... 43

7.4

Welgekozen locaties voor meergezinswoningen........................................................ 44

7.5

Vervollediging Omleidingsweg.................................................................................... 45

7.6

Omgeving school (markt), rusthuis, recratiegebied als één goed georganiseerde voorzieningencampus ................................................................................................. 45

7.7

Gabarieten rond het Marktplein en overige centrumstraten ....................................... 45

7.8

Garanties voor kwaliteit van de bouwwerken ............................................................. 47

8

INRICHTINGSSCHETSEN ......................................................................................... 48

8.1

Omgeving Kerk - kerkhof ............................................................................................ 48

8.2

Wooninbreidingsgebied + voorzieningencampus ....................................................... 49

9

GEBRUIK GABARIETEN........................................................................................... 52

10

DECRETALE BEPALINGEN ..................................................................................... 53 260308_RUP Dorpskern SLH toelichtingsnota_mer.doc Pagina 4 van 67

10.1

Opgave van de voorschriften die strijdig zijn met het ruimtelijk uitvoeringsplan en die opgeheven worden ..................................................................................................... 53

10.1.1

Gewestplan ................................................................................................................. 53

10.1.2

Rooilijnplannen ........................................................................................................... 53

10.1.3

Verkavelingen ............................................................................................................. 54

10.2

Register planbaten-planschade-compensatie ............................................................ 54

11

Onderzoek tot m.e.r. ................................................................................................. 55

1.1

Alternatieven ............................................................................................................... 55

1.1.1

Het Nulalternatief ........................................................................................................ 55

1.1.2

Andere ontwikkelingsperspectieven ........................................................................... 57

1.1.3

Conclusie alternatieven............................................................................................... 57

1.2

Grensoverschrijdende effecten ................................................................................... 57

1.3

Aftoetsing planMER-plicht van rechtswege ................................................................ 58

1.3.1

Project-m.e.r.-plicht..................................................................................................... 58

1.3.2

Noodzaak tot passende beoordeling .......................................................................... 58

1.3.3

Conclusie aftoetsing MER-plicht van rechtswege....................................................... 58

1.4

Scoping milieu-effecten............................................................................................... 58

1.4.1

Aard van het plan........................................................................................................ 58

1.4.2

Voorkomen van bijzonder beschermde gebieden ...................................................... 58

1.4.3

Kwetsbaarheid plangebied.......................................................................................... 60

1.5

Eindconclusie .............................................................................................................. 66

1.6

Raadpleging ................................................................................................................ 67


1 INLEIDING

1.1 Opdracht De opdracht bestaat uit het opmaken van ruimtelijk uitvoeringsplan “Dorpskern Sint-LievensHoutem” Artikel 2.2.2 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke ordening van 27 maart 2009 bepaalt de inhoud van een ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP), met name:

• een grafisch plan dat aangeeft voor welk gebied of welke gebieden het plan van toepassing is;

• de erbij horende stedenbouwkundige voorschriften inzake de bestemming, de inrichting en/of het beheer, en, desgevallend, de normen vermeld in artikel 4.1.12 en 4.1.13 van het decreet gronden pandenbeleid van 27 maart 2009;

• een weergave van de feitelijke en juridische toestand; • de relatie met het ruimtelijk structuurplan of de ruimtelijke structuurplannen waarvan het een uitvoering is;

• in voorkomend geval, een zo mogelijk limitatieve opgave van de voorschriften die strijdig zijn met het ruimtelijk uitvoeringsplan en die opgeheven worden.

• in voorkomende geval een overzicht van de conclusie van: ° het planmilieueffectenrapport ° de passende beoordeling ° het ruimtelijk veiligheidsrapport, ° andere verplicht voorgeschreven effectenrapporten; • in voorkomende geval, een register, al dan niet grafisch, van de percelen waarop een bestemmingswijziging wordt doorgevoerd die aanleiding kan geven tot een planschadevergoeding, vermeld in artikel 2.6.1, een planbatenheffing, vermeld in artikel 2.6.4, of een compensatie, vermeld in boek 6, titel 2 of titel 3, van het decreet van 27 maart 2009 betreffende het gronden pandenbeleid. Volgens 2.1.19 worden de RUP’s opgemaakt ter uitvoering van het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan. Het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan van Sint-Lievens-Houtem is op 12 juli 2007 goedgekeurd door de Bestendige Deputatie. Dit structuurplan is de basis voor dit RUP. Het RUP dient bovendien te kaderen in de gewenste ruimtelijke structuur van het RSV en het PRS.

In deze fase van het project is het de bedoeling om de genomen ontwikkelingsperspectieven te onderwerpen aan een onderzoek tot m.e.r. Deze nota omschrijft eerst uitgebreid de bestaande toestand en daarna de toekomstvisie op het plangebied. In het laatste deel worden deze ontwikkelingsperspectieven onderworpen aan een milieu-effectenonderzoek en wordt er nagegaan of het nodig is om een plan-MER op te maken.


INLEIDING

1.2 Doel Met de opmaak van het RUP “Dorpskern Sint-Lievens-Houtem” wenst het gemeentebestuur via een gebiedsgerichte benadering een aantrekkelijke dorpskern van het hoofddorp Sint-LievensHoutem te creëren. Het RUP moet samen gezien worden met RUP “Omleidingsweg”, dat gelijktijdig wordt opgemaakt. In de toelichtingsnota van beide RUP’s wordt de visie op de hele dorpskern (inclusief omleidingsweg) verduidelijkt, met telkens dan een uitwerking van de delen binnen het plangebied van het desbetreffende RUP. Het RUP “ Dorpskern Sint-Lievens-Houtem” zal in eerste instantie de zonevreemdheid van bepaalde gedeelten van het marktplein oplossen. Een deel van het marktplein zelf is namelijk gelegen binnen groengebied volgens het gewestplan. Daarnaast komen thema’s als het afbakenen van een centrumgebied met centrumfuncties, vastleggen van voetgangers- en fietsersdoorsteken, het beschermen van de beekvalleien, het functioneren van de gemeenschapsvoorzieningen, het vastleggen van maximale bebouwingsgabarieten, … in dit RUP aan bod, om op die manier de aantrekkelijkheid van het dorp te verhogen. Hierbij wordt uitgegaan van de visie die werd opgenomen in het Gemeentelijk Ruimtelijke Structuurplan. Een ander aspect is het behalen van het sociaal objectief. De gemeente zal binnen dit RUP, zoals aangegeven in het decreet Grond- en Pandenbeleid van 27 maart 2009, hogere percentages opleggen voor de gebieden die omgezet worden naar woongebied. Het deel van de gewestweg N462 dat doorheen de dorpskern loopt, wordt mee onderzocht en voorgelegd aan het Vlaamse Gewest. Vooral het evenwicht tussen de verkeers- en verblijfsfunctie langs deze weg is van belang. Ook zullen de bestaande rooilijnplannen binnen het plangebied worden geëvalueerd.


2 SITUERING VAN HET PLANGEBIED

2.1

Situering op macro-niveau

De gemeente Sint-Lievens-Houtem is gelegen in het zuidelijk deel van Oost-Vlaanderen. Het is een historische landbouwgemeente. Toch onderscheidt zij zich van een doorsnee landbouwgemeente, door haar specifieke marktplein dat het tweede grootste is van België. Het marktplein biedt economische potenties en draagt daardoor bij tot de leefbaarheid van de gemeente. Anderzijds biedt Sint-Lievens-Houtem ook heel wat potenties op natuur- en landbouwgebied. De dichtstbijzijnde stedelijke gebieden zijn het regionaalstedelijk gebied Aalst in het oosten, het kleinstedelijk gebied Wetteren in het noorden en het kleinstedelijk gebied Zottegem in het zuiden.

Situering van Sint-Lievens-Houtem


SITUERING VAN HET PLANGEBIED

De geografische nabijheid van de verschillende stedelijke centra, in combinatie met de aanwezigheid van diensten en commerciële voorzieningen, bepalen de regionale gerichtheid van een landelijke gemeente. Sint-Lievens-Houtem is in die zin voornamelijk gericht op Zottegem als kleine stad en Gent als grootstad. De fusiegemeente Sint-Lievens-Houtem telt vijf deelgemeenten: Sint-Lievens-Houtem, Bavegem, Letterhoutem, Vlierzele en Zonnegem. Ze heeft een oppervlakte van 2 666 ha.

Morfologisch kan Sint-Lievens-Houtem gesitueerd worden in een overgangsgebied tussen enerzijds het verstedelijkt gebied van de vijfhoek Gent, Antwerpen, Leuven, Brussel, Aalst (Vlaamse Ruit) en anderzijds het landsgedeelte ten zuiden van Zottegem waar de open ruimte nog in grote mate domineert boven de bebouwde ruimte.

2.2

Situering van het plangebied binnen Sint-Lievens-Houtem

Afbakening plangebied RUP Dorpskern

In het RUP Dorpskern worden volgende delen van de dorpskern opgenomen:

• het marktplein en omliggende bebouwing, • de omgeving van de school aan de Markt • een deel van de beekvallei van de Molenbeek – Cotthembeek, ter hoogte van het centrum

• het binnengebied ter hoogte van de Coomansgang – Polbroek • de voetbalterreinen • de bebouwing langs de gewestweg (Polbroek – Paardemarkt) en de E. Tinelstraat


3 PLANNINGSCONTEXT

3.1 Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (1997) 3.1.1

St.-Lievens-Houtem wordt geselecteerd als een kern in het buitengebied

Het buitengebied is dit gebied waar de open en onbebouwde ruimte overweegt. Het RSV wil het bestaande buitengebied behouden en waar mogelijk versterken. De belangrijkste doelstellingen voor het buitengebied zijn het ontwikkelen van landbouw, natuur en bossen in goed gestructureerde gehelen, het afstemmen van ruimtelijk beleid en milieubeleid op basis van het fysisch systeem en het tegengaan van de versnippering van de open ruimte door landbouw-, bosbouw-, woon-, en werkfuncties zoveel mogelijk te bundelen. In het buitengebied wordt gestreefd naar een woningdichtheid van 15 won/ha. Bovendien moet de woonbebouwing opgevangen worden in de daartoe best uitgeruste kernen.

3.1.2

St.-Lievens-Houtem wordt niet geselecteerd als economisch knooppunt

De gemeente wordt wel omringd door twee kleinstedelijke gebieden (Wetteren en Zottegem) en één regionaalstedelijk gebied (Aalst). Doelstelling van het RSV is de economische activiteiten zoveel mogelijk te bundelen in de stedelijke gebieden.

3.1.3

Belangrijke lijninfrastructuren door St.-Lievens-Houtem

Op het grondgebied van Sint-Lievens-Houtem is enkel de E40 in het RSV opgenomen als hoofdweg. In de ruimere omgeving van de gemeente is ook nog de N42 geselecteerd als een primaire weg II. De ontsluiting van Sint-Lievens-Houtem naar het hoofdwegennet richt zich op deze N42. Parallel met de E40 ligt de spoorlijn Gent-Brussel, die het grondgebied van Sint-LievensHoutem doorkruist in het noorden. Deze spoorlijn heeft geen station in Sint-Lievens-Houtem. In dit opzicht heeft Sint-Lievens-Houtem geen enkele (functionele) relatie met deze infrastructuur.

3.2 Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan Oost-Vlaanderen (2004) Sint-Lievens-Houtem ligt op de grens tussen de deelruimte ‘Zuidelijk open-ruimtegebied’ en de deelruimte ‘Oostelijk Rastergebied’. De visie op de ruimtelijke ontwikkeling van het ‘Zuidelijk-openruimtegebied’ wordt verwoord met de slagzin ‘Het zuidelijk open-ruimtegebied als landelijk landschap en groene long van bovenregionaal belang’. Deze visie wordt vertaald in deze concepten:


PLANNINGSCONTEXT

-

Het fysisch systeem als kapstok voor de landschapsvormende functies bos, natuur en landbouw; Behoud en versterking van het hiërarchisch spreidingspatroon en de cultuurhistorische waarde van de nederzettingen; Kleine steden als de ontwikkelingspolen in de regio; Een ontsluitingssysteem gericht op de leefbaarheid van de stedelijk-economische structuur en het vrijwaren van het rustig karakter van het buitengebied.

De visie op de ruimtelijke ontwikkeling van het ‘Oostelijk Rastergebied’ wordt in volgende concepten vertaald:

-

Maximaal gebruik van de openruimtekamers voor de openruimtefuncties; Gedeconcentreerde bundeling van wonen in een ruime selectie van kernen en enkele duidelijke centrale plaatsen; Een verkeerssysteem vertrekkend vanuit openbaar vervoer en gericht naar de centrale plaatsen.

Met deze visie en concepten als basis, zijn de ontwikkelingsperspectieven per deelstructuur verder uitgewerkt. In functie van dit RUP zijn de volgende zaken belangrijk:

• Sint-Lievens-Houtem werd geselecteerd als hoofddorp De taakstelling voor Sint-Lievens-Houtem inzake wonen werd berekend op 520 woningen voor de planperiode 1991-2007.

• Binnen Sint-Lievens-Houtem werden één secundaire weg geselecteerd, namelijk de N9 als secundaire weg II.

• de Vallei van de Kouterkensbeek, Bijlokebeek en Houtembos werden geselecteerd als natuurverbindingsgebied

• de Cotthembeek- Molenbeek werd geselecteerd als bovenlokale ecologische infrastructuur • Sint-Lievens-Houtem situeert zich in het toeristisch-recreatieve netwerk Vlaamse Ardennen. Een toeristisch recreatief netwerk is een gebied met voldoende toeristisch-recreatieve aantrekkingselementen (landschappelijk, cultuurhistorisch, lijnelementen) om een regiooverstijgende toeristisch-recreatieve uitstraling te hebben.

• Landschap: Het complex van relictzones van het Land van Molenbeken en van de Molenbeek-Cotthembeek worden opgenomen binnen de gewenste landschappelijke structuur op provinciaal niveau. Men wenst deze landschapsrelicten te behouden. De Molenbeek werd bovendien geselecteerd als structuurbepalende beek.

• Tot het provinciaal fietsroutenetwerk behoren de volgende straten: de N462 (Mgr. Meulemansstraat, Polbroek en het Marktplein. Tot het Bovenlokaal functioneel fietsroutenetwerk behoren daarnaast ook nog de straten Eiland en E. Tinelstraat.


PLANNINGSCONTEXT

3.3 Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan Sint-LievensHoutem IN HET RICHTINGGEVEND DEEL WERD HET VOLGENDE OPGENOMEN VOOR DE KERN SINT-LIEVENS-HOUTEM:

3.3.1

Sint-Lievens-Houtem als compacte kern

Binnen de afbakening van de dorpskern dient zoveel mogelijk gestreefd te worden naar een compacte vorm. Op die manier wordt de omliggende open ruimte behouden. Mogelijkheden tot verdichting en inbreiding ontstaan bij eventuele herlokalisatie of stopzetting van bedrijven die gelegen zijn in de dorpskern. Deze terreinen kunnen in aanmerking komen voor kleinschalige woonprojecten. Daarnaast wordt geopteerd om het woonuitbreidingsgebied Polbroek gefaseerd in te vullen om de sociale woonbehoefte op te vangen.

3.3.2

Woonproject Polbroek

De invulling van woonuitbreidingsgebied Polbroek moet binnen een ruimer kader bekeken worden. Binnen dit project wordt ook een ontbrekend tracé van de omleidingsweg opgenomen en wordt ook onderzocht hoe men een relatie kan leggen met de recreatiepool langs Polbroek.


PLANNINGSCONTEXT

Bron: GRS Sint-Lievens-Houtem – Studiebureau Vansteelandt bvba

3.3.3

Contrast versterken tussen open kouters en gesloten (= beboste) beekvalleien

Het landschap in Sint-Lievens-Houtem wordt gekenmerkt door begroeide beekvalleien waar het zicht beperkt wordt en open landbouwgebied op de hoger gelegen kouters met verre zichten. Er wordt gestreefd dit contrast te versterken. Cotthembeek en Kousmakersbeek Deze twee waardevolle beekvalleien zijn de “groene vingers” die in de dorpskern binnen dringen. In die groene vingers dienen natuurontwikkeling en landschapsopbouw gestimuleerd te worden. Door natuurlijke groenaanleg, randen oeverbeplanting, … kan de Cotthembeek terug zichtbaar gemaakt worden binnen de kern. Het eilandbos dient verder ontwikkeld te worden als parkbos. Het eilandbos zorgt voor groen in de bebouwde omgeving en het versterkt de interne natuurverbinding. Ook kan het accentueren van de beschermde watermolen ervoor zorgen dat de loop van de Cotthembeek doorheen de kern wordt benadrukt. De Kousmakersbeek kan ruimtelijk versterkt worden door natuurlijke groenaanleg, randen oeverbeplanting. Beperkte passieve recreatie kan toegelaten worden. Op die manier krijgt men een lineair groenelement die betere visuele impact en waarneembaarheid zal hebben. Ook een wandelpad kan voor een grotere belevingswaarde van de vallei zorgen. Behoud van de waardevolle kouters De kouters hebben een lage bebouwingsgraad: akkers en weilanden worden afgewisseld met verspreid gelegen landbouwzetels.

3.3.4

Centrumgebied van Sint-Lievens-Houtem als een aangename dorpskern

De as E. Tinelstraat, Marktplein, Paardemarkt fungeert nu reeds als centrumgebied voor kernactiviteiten. Nieuwe functies, voorzieningen en kleinhandel dienen zoveel mogelijk binnen deze as geconcentreerd te worden. Door de heraanleg van de openbare ruimte kan ervoor gezorgd worden dat er een aantrekkelijk kader gecreëerd wordt voor de vestiging van kleinhandel langs deze as. De heraanleg van het Marktplein vormt hierbij een prioriteit. 260308_RUP Dorpskern SLH toelichtingsnota_mer.doc Pagina 13 van 67

PLANNINGSCONTEXT

Bij het herzien van het Marktplein en het functioneren ervan is het ook van belang om de relatie of link te leggen met de voorzieningen die geconcentreerd voorkomen ten oosten van het Marktplein namelijk kerk, gemeentehuis, sporthal, bibliotheek, cultureel centrum, Eilandbos. Een goede verbinding van deze functies met het marktplein is nodig, evenals het voorzien van nodige parkeerruimte buiten het Marktplein, om deze locatie te ontlasten tijdens marktdagen.

3.3.5

De interne verkeerscirculatie

Het Marktplein vormt het scharnier in de verkeersstructuur van Sint-Lievens-Houtem. Het zorgt voor een verbinding tussen het oostelijk en het westelijk deel van de dorpskern en bovendien kruist de N462 (lokale verbindingsweg – gewestweg) er met de as Marktplein – Eiland – Molenkouter - … (lokale gebiedsontsluitende weg). Bij de herinrichting zal ontwerpmatig gezocht moeten worden hoe verkeersweg en dorpsplein met elkaar kunnen verenigd worden. Bij de N462 zal de verkeersfunctie primeren (doortochtenconcept), terwijl bij het Marktplein en omgeving het verblijfskarakter zal primeren. Het marktplein wordt dikwijls volledig ingenomen door handelsactiviteiten, festiviteiten en jaarmarkten. De verkeerscirculatie is in die mate verstoord dat de verkeersveiligheid sterk in het gedrang komt, waardoor het noodzakelijk is een occasionele omleidingsweg te voorzien. Er werd een omleidingsweg uitgewerkt waarbij enkele tracés ontbreken. Deze dienen gerealiseerd te worden om op die manier een veilige verkeerscirculatie te bekomen. Bovendien dient verder onderzocht te worden hoe de parkeerdruk kan opgevangen worden wanneer het Marktplein volledig ingenomen is. De aanleg van een parkeerterrein in de zone voor openbaar nut gelegen achter de gemeenschapsschool en het Sint-Lievens-Instituut vormt daarbij een mogelijke oplossing die verder dient onderzocht te worden (vooral om tot een optimale ontsluiting te komen). Deze parking kan ingericht worden als een ‘groene’ parking. Hierbij kan een kwalitatieve overgang gecreëerd worden tussen de bebouwde ruimte en de beekvallei.

Bron: GRS Sint-Lievens-Houtem – Studiebureau Vansteelandt bvba


PLANNINGSCONTEXT

3.3.6

gewenste economische structuur

Binnen het plangebied ligt de Ambachtelijke zone ‘Mgr. Meulemansstraat (0.21ha). Voor deze zone wordt gesteld dat de zone kan blijven bestaan, verweven in de kern, maar met voldoende aandacht voor landschappelijke inkleding. Quasi het volledige plangebied is gelegen binnen het ‘kerngebied voor kleinhandel en diensten’ in Sint-Lievens-Houtem. De reden hiervoor is dat verweving van bedrijvigheid en wonen op het niveau van de kern zoveel mogelijk moet worden gestimuleerd. Functies die goed verenigbaar zijn in het woonweefsel dienen verder aangemoedigd en versterkt te worden. Voordelen hiervan zijn: de creatie van een aangepast voorzieningenniveau, het vermijden van doodse woonwijken, vermindering van de afstand van de woon-werkverplaatsingen enz.

3.3.7

Gewenste nederzettingsstructuur: woningprogrammatie

Voor de periode 2003-2007 is er een bijkomende nood aan 94 woningen. De woonbehoeftestudie heeft aangetoond dat er geen kwantitatieve noodzaak bestaat om tijdens de planperiode nog enig niet uitgerust woonuitbreidingsgebied aan te snijden. De enige uitzondering hierop vormt de vraag naar sociale woningen. De woonbehoeften worden prioritair tot 2007 opgevangen:

• langs uitgeruste wegen in het woongebied of het woongebied met landelijk karakter • binnen goedgekeurde verkavelingen • binnen de verkaveling Langeveld. In het GRS wordt voorgesteld om woonuitbreidingsgebied Polbroek, in het hoofddorp SintLievens-Houtem, toch aan te snijden. Het is de bedoeling om er sociale woningen te voorzien en bovendien zijn er over de gehele gemeente verschillende stukken woongebied die zullen geschrapt worden. Voor woonuitbreidingsgebied ’s Hondshuffel wordt gesteld dat het deels moet herbestemd worden in functie van de ecologische verbinding die de Kousmakersbeek moet vormen. Bovendien moet er ruimte worden voorzien voor de ontbrekende schakel van de omleidingsweg. De rest van het woonuitbreidingsgebied wordt voorbehouden voor beperkte woonuitbreiding na de planperiode (1997-2007), als de lokale behoefte kan worden aangetoond. Dit moet gezien worden als een afwerking van de kern. (Ondertussen is de Codex Ruimtelijke Ordening en het Decreet Grond- en pandenbeleid van kracht. In dit laatste decreet wordt er bepaald dat elke gemeente haar sociaal objectief moet verwezenlijken de komende jaren)


PLANNINGSCONTEXT

IN HET BINDEND GEDEELTE WORDEN VOLGENDE KERNBESLISSINGEN OPGENOMEN MET BETREKKING TOT DIT RUP:

Kernbeslissing 6: opmaak rup dorpskern Sint-Lievens-Houtem In dit RUP wordt een deel van de dorpskern van het hoofddorp opgenomen waaronder het Marktplein, alle straten die vertrekken van het Marktplein, en volgens de mogelijkheden die zich aandienen, de tussenliggende gebieden. Op die manier kan men via een gebiedsgerichte benadering een aantrekkelijke dorpskern creëren. Het RUP moet:

• het pad effenen voor de heraanleg van het Marktplein en de functionaliteit van het Marktplein versterken

• de ontwikkeling van het woonuitbreidingsgebied Polbroek kan eventueel in dit RUP opgenomen worden1.

• het woonuitbreidingsgebied ’s Hondshuffel deels herbestemmen in functie van de ecologische verbinding langs de Kousmakersbeek

• het onderzoek voeren naar het meest efficiënt vervolledigen van de occasionele omleidingsweg.

Kernbeslissing 11: herinrichten doortochten van de N462 doorheen SintLievens-Houtem en Bavegem De gemeente dringt aan bij de Vlaamse Gemeenschap dat de doortocht van de N462 door SintLievens-Houtem en Bavegem heringericht zal worden. Bij opmaak van het realisatieplan moet gezocht worden naar een evenwicht tussen de verkeers- en verblijfsfunctie langs deze wegen.

Kernbeslissing 12: herinrichten marktplein De gemeente maakt een stedenbouwkundig ontwerp op voor de inrichting van het Marktplein. Hierbij dient aandacht besteed te worden aan de inrichtingseisen zoals vermeld in het mobiliteitsplan en in de studie ‘Inrichting en herwaardering van bestaande pleinen in kleine kernen. Case: Marktplein Sint-Lievens-Houtem’. De opmaak van het stedenbouwkundig ontwerp dient bij voorkeur parallel te lopen met de opmaak van het RUP zoals vermeld in kernbeslissing 6.

1

Er werd gekozen om dit woonuitbreidingsgebied toch in een apart RUP op te nemen. 260308_RUP Dorpskern SLH toelichtingsnota_mer.doc Pagina 16 van 67

4

WEERGAVE VAN DE JURIDISCHE CONTEXT

4.1 Gewestplan Sint-Lievens-Houtem is opgenomen in het gewestplan Aalst-Ninove-GeraardsbergenZottegem (KB 30/05/1978).

De dorpskern van Sint-Lievens-Houtem is aangeduid als woongebied net als de vele woonlinten nabij de dorpskern van Sint-Lievens-Houtem. Het oostelijk deel van het marktplein ligt in groengebied. In het zuiden van het plangebied komt een woonuitbreidingsgebied voor dat grotendeels werd aangesneden. In de kern van Sint-Lievens-Houtem komen nog twee gebieden voor gemeenschapsvoorzieningen en openbare nutsvoorzieningen en een gebied voor dagrecreatie. 260308_RUP Dorpskern SLH toelichtingsnota_mer.doc Pagina 17 van 67


Het grootste deel van de Cotthembeek werd bestemd als natuurgebied. Een klein deel van dit natuurgebied werd ook opgenomen in het plangebied. De Kousmakersbeek werd ter hoogte van de dorpskern Sint-Lievens-Houtem niet bestemd als natuurgebied.

4.2 Andere plannen van aanleg en uitvoeringsplannen

Type plan

In het plangebied

Aangrenzend

Algemeen Plan van Aanleg

Geen

Geen

Bijzonder Plan van Aanleg

BPA Centrum (art. 17) KB 14/03/1980

BPA zonevreemde recreatie en sportterreinen: nr. 1 De Fabriek MB 31/03/2004

Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan

Geen

Geen

Provinciaal Ruimtelijk Uitvoeringsplan

Geen

Geen

Gemeentelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan

Geen

Geen

4.3 Verkavelingen en ruilverkavelingen

Type plan

In het plangebied

Aangrenzend

Verkavelingsvergunningen

Zie plan juridische toestand

Nvt

Ruilverkavelingen

Geen


4.4 Natuurbeschermingsgebieden

Type

In het plangebied

Aangrenzend

Vogelrichtlijngebieden

Geen

Geen

Habitatrichtlijngebieden

Geen

Bossen van de Vlaamse Ardennen en andere zuidvlaamse bossen; zie plan bestaande juridische toestand

Gebieden van het Vlaams Ecologisch Netwerk – 1°fase

Geen

zie plan bestaande juridische toestand

RAMSAR

Geen

Geen



4.5 Beschermde monumenten en landschappen, relictzones en lijnrelicten

Type Beschermd monumenten en dorpsgezichten (zie ook plan juridische toestand)

In het plangebied DO000082 Sint-Michaelskerk en stenen marktkruis (KB. 25/7/1942) Parochiekerk St.-Michael is gelegen ten oosten van het dorpsplein, omringend, ommuurd kerkhof. Het St.Lievenskruis dateert uit de 15de Eeuw, naar verluidt was het een teken van verzoening tussen de twistende gilden die aan de jaarlijkse bedevaart deelnamen.

DO002213 Pastorie Marktplein (MB. 27/1/2003) Marktplein nr. 1: De pastorij met voortuin is gelegen ten noorden van de kerk. Het is een dubbelhuistype met twee bouwlagen van vijf traveeën onder een schilddak.

Inventaris Bouwkundig Erfgoed

Oude brouwerij ‘De Landsheer’ Marktplein Nr. 16 De brouwerij dateert van het eind van de 19de Eeuw, behorend bij het woonhuis Dorpsplein 16, doch met toegang onder poort in Dreef; de hoek Dorpsplein-Dreef wordt gevormd door het brouwerij-café. De brouwerij bestaat uit herhaaldelijk verbouwde bakstenen constructies van een of anderhalve bouwlaag onder zadeldaken, geschikt rondom een binnenkoer; in het zuiden, de lokalen van een vroeger limonadefabriekje. De resten van een vierkante fabrieksschouw in de noordoostelijke hoek van de binnenkoer wijzen op de vroegere aanwezigheid van een stoommachine.

Burgerhuis Marktplein Nr. 92: Burgerhuis van het dubbelhuistype met twee bouwlagen van vijf traveeën onder een steil zadeldak uit het einde van de 18de-begin 19de Eeuw.

Huis in eclectische stijl met jugendstil elementen en ommuurde voortuin. Polbroek Nr. 2: Dubbelhuistype met twee bouwlagen van drie traveeën onder mansardeschilddak.



Burgerhuis met ommuurde voortuin en ijzeren hek. Polbroek Nr. 35. Dubbelhuistype met twee bouwlagen van drie traveeën onder schilddak.

Plein Vierhoekig, geplaveid plein, aangelegd in 1859-1890, op de voormalige visvijvers van de St.-Baafsabdij. Omringende bebouwing uit eind 19de-begin 20ste eeuw (representatief voor de bebouwing van St.-Lievens-Houtem).

Relictzones en lijnrelicten

• Relictzone (R40062): ‘Land van de Molenbeken’ • Lijnrelict: ‘Cotthembeek’

4.6 Wegen en water

Type

In het plangebied

Aangrenzend

Gewestwegen

N462

nvt

Provinciewegen

Geen

nvt

Rooilijnplannen


nvt

Buurtwegen


nvt

Voetwegen


nvt

Bevaarbare waterlopen

Geen

nvt de

Onbevaarbare waterlopen

Molenbeek-Cotthembeek 2 cat.

Overstromingsgebieden

Zie hoofdstuk onderzoek tot m.e.r.

Zie hoofdstuk onderzoek tot m.e.r.



4.7 Andere

Type

In het plangebied

Aangrenzend

Vastgestelde bouwovertredingen

Geen enkele die invloed heeft op de opmaak van het RUP.

nvt

Toegekende milieu- en exploitatievergunningen

Bedrijf Lievens: uitbaten van een aannemingsbedrijf, SC dd. 25/04/2002 voor een periode van 20 jaar

nvt

Onbewoonbare en ongeschikt verklaarde woningen

Geen

nvt

Geïnventariseerde leegstand en/of verwaarloosde bedrijfsruimten, woningen en andere gebouwen

Geen

nvt

Recht van voorkoop

Geen

Geen

4.8

Overige relevante plannen of projecten

4.8.1 Gemeentelijk mobiliteitsplan Het gemeentelijk mobiliteitsplan is ouder dan 5 jaar en dus niet langer conform. Aan de hand van de sneltoets werd door de Gemeentelijke Begeleidingscommissie gekozen voor spoor 2, nl verbreden en / of verdiepen van het mobiliteitsplan. Dit betekent dat men nog achter het beleidsplan staat maar dat een aantal thema’s dienen aangepast of ontbreken. Momenteel werkt men de verbreding en verdieping van het mobiliteitsplan uit.



4.8.2 Herinrichting marktplein (Christian Kieckens Architecten i.s.m.. Grontmij) In eerste fase werden een aantal voorstellen uitgewerkt. Er werd uiteindelijk beslist om verder te gaan met het 4de voorstel. De tweede fase is momenteel in opmaak. In deze fase wordt het gekozen voorstel verder uitgewerkt. Hieronder een weergave van de resultaten na fase 1.



4.9 Decreet Grond- en pandenbeleid Het decreet Grond- & Pandenbeleid van 27 maart 2009 trad in werking op 1 september 2009 en heeft gevolgen voor nieuwe woonontwikkelingen. Het decreet moet betaalbaar wonen beter mogelijk maken. Er wordt gevraagd dat lokale besturen aantoonbare initiatieven nemen om het aanbod aan sociale huur-, koopwoningen en sociale kavels te verhogen, onder meer door de eigen gronden daarvoor te gebruiken en het – in bepaalde gevallen- verplicht opleggen van sociale lasten. Het decreet kan worden opgedeeld in twee grote blokken. Enerzijds zijn er maatregelen die het aanbod aan sociale woningen fors laten stijgen en anderzijds omvat het ontwerp van decreet tal van fiscale stimuli die het aandeel aan verwaarloosde of verkrotte woningen drastisch laten dalen. In ‘Boek 4’ van het decreet worden de maatregelen beschreven die zullen ingezet worden om ‘betaalbaar wonen’ te kunnen realiseren:

4.9.1

Verwezenlijking van het sociaal woonaanbod

Eén van die maatregelen voorziet in een sociaal objectief per gemeente. Dit objectief legt een aantal te realiseren sociale woningen op per gemeente voor de periode 2009-2020. Het sociaal objectief bestaat uit sociale huurwoningen, sociale koopwoningen en sociale kavels. De drie categorieën samen vormen het sociaal objectief.

• Sociale koopwoningen en kavels De gemeentelijke bindende sociale objectieven (BSO) voor sociale koopwoningen en sociale kavels van de gemeente Sint-Lievens-Houtem zijn op 2 december 2011 als volgt bepaald door de deputatie van Oost-Vlaanderen: o o

31 sociale koopwoningen 1 sociale kavel.

• Sociale huurwoningen Het decreet voorziet in een berekening van het aantal sociale huurwoningen per gemeente. Deze berekening voorziet in drie stappen: 1) gemeentelijk objectief na de decretale verdeling op provinciaal niveau, 2) de beperking van het sociaal huurobjectief tot een aanbod sociale huurwoningen van 9% 3) de inhaalbeweging. Dit totale richtcijfer per gemeente kent een aantal uitstel- en afwijkingsmogelijkheden, waarvan de gemeente gebruik kan maken. Gemeenten die hun sociaal objectief bereikt hebben of geen sociaal objectief toebedeeld kregen, kunnen met een woonbeleidsconvenant alsnog een aantal sociale huurwoningen realiseren, indien zij dit willen. Dit woonbeleidsconvenant moet met de Vlaamse overheid aangegaan worden. Hieronder wordt het richtcijfer voor het aantal sociale huurwoningen weergegeven voor de gemeente Sint-Lievens-Houtem:



Huishoudens op 01 januari 2008

3 879

Sociaal huuraanbod volgens de nulmeting

10

Aandeel sociaal huuraanbod volgens de nulmeting

0.26%

Stap 1: De Provinciale Verdeling voor Oost-Vlaanderen

65

Stap 2: de beperking van het sociaal huuraanbod tot een aanbod sociale woningen van 9% (richtcijfer voor 2020, behoudens afwijkingen voor 2025)

65

Stap 3: Bijkomende inhaalbeweging behoudens afwijkingen (richtcijfer voor 2025)

30

Het richtcijfer dat bekomen wordt, is afhankelijk van het aantal huishoudens en het huidige sociale huuraanbod in de gemeente. Op deze manier werd het sociaal huuraanbod gelijkmatig verdeeld over de verschillende gemeenten.

Om dit sociaal objectief te realiseren, worden normen opgelegd voor de volgende soorten projecten:

• verkavelingen van ten minste 10 loten bestemd voor woningbouw, of met een grondoppervlakte groter dan 5000m², ongeacht het aantal loten;

• groepswoningbouwprojecten waarbij ten minste 10 woongelegenheden ontwikkeld worden;

• de bouw of herbouw van appartementsgebouwen waarbij ten minste 50 appartementen gecreëerd worden;

• verkavelingen, groepswoningbouwprojecten en projecten voor de bouw of herbouw van appartementsgebouwen die niet voldoen aan de drie bovenvermelde voorwaarden, maar waarvoor een verkavelingsvergunning of stedenbouwkundige vergunning wordt aangevraagd door een verkavelaar of een bouwheer wiens project aansluit op andere, door dezelfde verkavelaar of bouwheer te ontwikkelen gronden, die samen met de gronden waarop de aanvraag betrekking heeft, een oppervlakte van meer dan een halve hectare beslaan. In elk van bovenvermelde soorten projecten, worden een sociaal woonaanbod verwezenlijkt dat gelijk is aan:

• ten minste 20% en ten hoogste 40% van het aantal te verwezenlijken woningen en/of kavels, indien de gronden eigendom zijn van Vlaamse besturen of Vlaamse semipublieke rechtspersonen; • ten minste 10% en ten hoogste 20% van het aantal te verwezenlijken woningen en/of kavels, indien de gronden in eigendom zijn van overige natuurlijke rechtspersonen. De gemeente kan deze percentages verfijnen in een gemeentelijk reglement Sociaal Wonen, dat dezelfde rechtskracht en bindende waarde heeft als een stedenbouwkundige verordening.

Vanaf de bekendmaking van een gemeentelijk bericht waaruit blijkt dat het bindend sociaal objectief verwezenlijkt is, kan afgezien worden van het opleggen van een percentage sociaal woonaanbod, of kan een lager percentage gehanteerd worden.



RUP’s en plannen van aanleg die een bestemmingswijziging naar woongebied doorvoeren voor meer dan 5000m², moeten voor dezelfde projecten zoals hierboven beschreven, hogere percentages opgelegd worden, indien het sociaal objectief nog niet gehaald is. (zie art. 4.1.12 van het gronden pandenbeleid). De omzetting van woonuitbreidingsgebied naar woongebied valt onder deze regeling. Het objectief betreft ten minste 20% en ten hoogste 25% voor gronden die niet in eigendom zijn van Vlaamse besturen of Vlaamse semipublieke rechtspersonen en ten minste 40% en ten hoogste 50% zijn voor de gronden wel in eigendom van Vlaamse besturen of Vlaamse semipublieke rechtspersonen. Enkel mits een specifieke motivering kan worden afgeweken van deze percentages. De afwijking kan niet minder dan 10% bedragen voor gronden niet in eigendom van Vlaamse besturen of Vlaamse semipublieke rechtspersonen. Gezien het RUP Dorpskern voor een beperkt deel planmatig woonuitbreidingsgebied omzet naar woongebied, moeten er voor dit deel deze hogere percentages gerealiseerd worden. De verkavelaar/bouwheer kan deze ‘sociale last” verwezenlijken door:

• uitvoering in ‘natura’; • de voor het vooropgestelde sociaal woonaanbod vereiste gronden aan een sociale woonorganisatie door te verkopen;

• verhuring van binnen een verkaveling of een bouwproject verwezenlijkte woningen aan een sociaal verhuurkantoor;

• onder bepaalde voorwaarden door middel van een storting van een sociale bijdrage 4.9.2

Verwezenlijking van bescheiden woonaanbod

In het decreet wordt gestreefd naar een verwezenlijking van minimumpercentages aan bescheiden woonaanbod. Bescheiden woonaanbod is het aanbod aan kavels en woningen, met uitsluiting van het sociaal woonaanbod, dat bestaat uit:

• kavels met een oppervlakte van ten hoogste 500m² • woonhuizen met een bouwvolume van ten hoogste 550m³ • overige woongelegenheden met een bouwvolume van ten hoogste 240m³. Er worden normen opgelegd voor de volgende soorten projecten (idem sociaal woningaanbod):

• verkavelingen van ten minste 10 loten bestemd voor woningbouw, of met een grondoppervlakte groter dan 5000m², ongeacht het aantal loten;

• groepswoningbouwprojecten waarbij ten minste 10 woongelegenheden ontwikkeld worden; • de bouw of herbouw van appartementsgebouwen warbij ten minste 50 appartementen gecreëerd worden; • verkavelingen, groepswoningbouwprojecten en projecten voor de bouw of herbouw van appartementsgebouwen die niet voldoen aan de drie bovenvermelde voorwaarden, maar waarvoor een verkavelingsvergunning of stedenbouwkundige vergunning wordt aangevraagd door een verkavelaar of een bouwheer wiens project aansluit op andere, door dezelfde verkavelaar of bouwheer te ontwikkelen gronden, die samen met de gronden waarop de aanvraag betrekking heeft, een oppervlakte van meer dan een halve hectare beslaan. In elk van bovenvermelde soorten projecten, wordt een bescheiden woonaanbod verwezenlijkt dat gelijk is aan:



• 40% (verminderd met het op grond van het bij of krachtens het gemeentelijk reglement Sociaal Wonen opgelegde percentage inzake de verwezenlijking van het sociaal woonaanbod) van het aantal te verwezenlijken woningen en/of kavels, indien de gronden eigendom zijn van Vlaamse besturen of Vlaamse semipublieke rechtspersonen; • 20% (verminderd met het op grond van het bij of krachtens het gemeentelijk reglement Sociaal Wonen opgelegde percentage inzake de verwezenlijking van het sociaal woonaanbod) van het aantal te verwezenlijken woningen en/of kavels, indien de gronden in eigendom zijn van overige natuurlijke rechtspersonen. RUP’s en plannen van aanleg kunnen eigenstandig procentuele objectieven en voorschriften vaststellen met betrekking tot de verwezenlijking van een bescheiden woonaanbod in de schoot van de types verkavelingen, groepswoningen en appartementsbouw zoals hierboven vermeld. Zij moeten een procentueel objectief bepalen dat gelijk is aan 40%, verminderd met het vastgestelde percentage inzake de verwezenlijking van een sociaal woonaanbod. Zij kunnen maximale oppervlakte- en volumenormen zoals vastgesteld in de definitie voor bescheiden woonaanbod, verder beperken. Deze normen kunnen worden gemoduleerd in functie van de gezinssamenstelling.

De verkavelaar/bouwheer kan deze ‘last” verwezenlijken door:

• uitvoering in ‘natura’; • de voor het vooropgestelde bescheiden woonaanbod vereiste gronden aan een sociale woonorganisatie of een openbaar bestuur door te verkopen;

• verhuring van binnen een verkaveling of een bouwproject verwezenlijkte woningen aan een sociaal verhuurkantoor;

• door middel van een storting van een bijdrage


5 ANALYSE VAN DE BESTAANDE RUIMTELIJKE STRUCTUUR

5.1 De markt en omliggende bebouwing Sint-Lievens-Houtem is ontstaan in de nauwe kouterspie tussen de Cotthembeek en de Kousmakersbeek. De ruimtelijke ontwikkeling van de kern van Sint-Lievens-Houtem heeft zich geënt op de agrarische en de natuurlijke structuur van de omgeving. Sommige ruimtelijke elementen zoals de markt van Sint-Lievens-houtem, hebben direct of indirect te maken met het functioneren van de landbouw. De specifieke vorm van de markt verwijst naar het vroegere gebruik van het marktplein als dries. Deze grote, langgerekte markt wordt op regelmatige basis gebruikt voor evenementen zoals de Land- en Tuinbouwdagen en de zomerjaarmarkt, die getuigen van het landelijke karakter van de gemeente. Het is de tweede grootste marktplein van Vlaanderen (na Sint-Niklaas). Het is oost-west georiënteerd met als grootste lengte 359m en als grootste breedte 80m.

Op de kop van deze dries bevindt zich de kerk, het kerkhof en het gemeentehuis. De oudste graven liggen rond de kerk, hoewel ze niet echt zichtbaar zijn vanaf de markt. Een groene haag werd rond de graven aangeplant. Het gemeentehuis bevindt zich naast de kerk en is omgeven door de graven. Door de aanwezigheid van het gemeentehuis, komt de kerk vanuit bepaalde zichtpunten eerder op de achtergrond.

De noordelijke pleinwand is slechts één maal doorbroken, door de Schoolstraat. Deze doorbreking situeert zich net daar waar het marktplein de smalste breedte heeft.


FIGUUR A: PLEINWANDEN – FOCUS OP BEELDBEPALENDE GEBOUWEN

FIGUUR B: PLEINWANDEN – FOCUS OP MEERGEZINSWONINGEN


De zuidelijke pleinwand wordt doorbroken door De Coomansdoorgang (straatje doodlopend op een aannemersbedrijf – “cité”-karakter) en de Kloosterstraat. De Kloosterstraat ontsluit het rusten verzorgingsoord ‘Ter Kimme’ en de verkaveling ‘Langeveld’. Het verlengde van deze twee doorbrekingen verdelen het plein in drie delen.

Door de aanwezigheid van Kottem-Molenbeekvallei, ten oosten van dit marktplein, is er een hoogteverschil van +/- 4m tussen de oostkant en de westkant van het plein. Dit hoogteverschil is nog sterker in de Edgard Tinelstraat, richting beekvallei van de Molenbeek – Cotthembeek (zie derde foto). Kenmerkend zijn ook de bomenrijen op het breedste deel van het plein.

De verschillende gabarieten langs het plein worden in de bovenstaande figuren voorgesteld. Uit een analyse van de bestaande gabarieten rond het marktplein kunnen we zien dat er aantal beeldbepalende gebouwen bestaan langs het marktplein (bespreking zie verder). De enkele overgebleven beeldbepalende elementen zijn een verwijzing naar het verleden. De marktplaats en de functies eromheen vertonen vanuit hedendaags perspectief weinig sprekende vormen, noch een sterke attractiewaarde. De gemeente Sint-Lievens-Houtem nam daarom initiatief voor de herinrichting van het marktplein. Dit proces loopt parallel met de opmaak van dit RUP.

Opvallend is ook dat de meerderheid van de gebouwen nog bestaat uit twee bouwlagen en een dak. Hier en daar werd reeds een appartement opgetrokken dat bestaat uit drie bouwlagen en een dak. Het grote plein verdraagt nochtans, op welgekozen plaatsen, meer dan een gabariet van twee/drie bouwlagen en een dak. Op de figuren werden ook de ‘dakopbouwen’ aangeduid. Er kan een duidelijk onderscheid gemaakt worden tussen:

• Gebouwen zonder dakopbouwen • Gebouwen met dakopbouwen, maar doorlopende kroonlijst • Gebouwen met dakopbouwen, zonder doorlopende kroonlijst. Bij gebouwen met dakopbouwen waar de kroonlijst niet doorloopt, lijkt het er eerder op dat de gebouwen een extra bouwlaag hebben. Op basis van de figuur kan men bij de visievorming kijken welke maximale gabarieten kunnen toegelaten worden op het marktplein. Ook is het de bedoeling om in de stedenbouwkundige voorschriften enkele kwaliteitseisen voor te schrijven. Het omgaan met daken geveluitbouwen is daar één van.


ANALYSE VAN DE BESTAANDE RUIMTELIJKE STRUCTUUR

5.2 Beeldbepalende gebouwen in het centrum De beeldbepalende gebouwen van het centrum situeren zich quasi allemaal op de Markt of langs Polbroek. MARKT De notariswoning op de markt werd niet opgenomen in de inventaris van bouwkundig erfgoed. Toch is het een van de oudere, gebouwen van het marktplein, in een zeer herkenbare stijl (zie ook volgende). De woning is het zichtpunt als men vanuit Polbroek naar de markt rijdt.

Deze woning werd opgenomen in de inventaris van bouwkundig erfgoed. Het is een burgerwoning van eind 18de- begin 19de eeuw.

Slechts weinig woningen hebben een bouwkundige erfgoedwaarde op de markt. De meeste woningen hebben ook vanuit architecturaal standpunt weinig waarde. Om die reden willen we toch de aandacht vestigen om de nog resterende woningen met karakter, ondanks het feit dat ze geen historische erfgoedwaarde hebben. Deze woning is er een van.

Ook deze woning is niet opgenomen in de inventaris van bouwkundig erfgoed. Toch is het een van de weinige woningen met karakter op de markt.

Deze nieuwe woning (momenteel dexiabank) heeft een grote architecturale waarde. Daarom wordt deze woning mee opgenomen in deze lijst

Deze reeks van woningen is opgenomen in de inventaris van bouwkundig erfgoed De woning op de hoek is de voormalige brouwerij. Het is een authentieke reeks die zeker het karakter van de markt mee bepaalt.


Dit is het schoolgebouw op de markt. Hoewel dit gebouw ook niet werd opgenomen in de inventaris van bouwkundig erfgoed, zou het jammer zijn dat het gebouw verdwijnt. Het is een karakteristiek gebouw op het marktplein.

POLBROEK Langs Polbroek staan een hele reeks karaktervolle woningen. De straat Polbroek vormt daardoor een karaktervolle straat die het centrum doorkruist. De volgende woningen worden specifiek vermeld:

Deze dubbelwoning werd openomen in de inventaris van bouwkundig erfgoed. Het gebouw bepaalt mee het karakter van de straat.

De woning ernaast is niet openomen in de inventaris van bouwkundig erfgoed maar bepaalt zeker mee het karakter van de straat. Daarom wordt ze in deze lijst opgenomen.

Deze woning werd opgenomen in de inventaris van bouwkundig erfgoed. Het is een zeer karaktervolle woning die dominant aanwezig is in Polbroek.

Deze woning, vlakbij de markt, is minder dominant aanwezig, maar heeft wel een typisch karakter. Het zou jammer zijn dat dergelijke woning wordt afgebroken.

Deze woning werd opgenomen in de inventaris van bouwkundig erfgoed. Ze ligt iets verder van de markt, maar bepaalt door haar monumentale waarde mee het karakter van het centrum.



Oude Maalderij: iets dieper gelegen bevindt zich een oude maalderij langs Polbroek Dit gebouw kan beschouwd worden als industrieel erfgoed en wordt daarom opgenomen als beeldbepalend gebouw.

Deze woning is niet openomen in de inventaris van bouwkundig erfgoed maar bepaalt zeker mee het karakter van de straat. Daarom wordt ze in deze lijst opgenomen.

Deze woning is niet openomen in de inventaris van bouwkundig erfgoed maar bepaalt zeker mee het karakter van de straat. Daarom wordt ze in deze lijst opgenomen.

. KLOOSTERSTRAAT: SCHOOLGEBOUW

Het schoolgebouw langs de Kloosterstraat heeft een zeer specifieke stijl en wordt daarom als beeldbepalend beschouwd. Het wordt echter niet vermeld op de inventaris van bouwkundig erfgoed.



5.3 Natuur in en rond het centrum Kenmerkend voor het centrum van Sint-Lievens-Houtem is de vallei van de CotthembeekMolenbeek. Het grootste deel van deze vallei is op het gewestplan ingekleurd als natuurgebied. Delen van deze zones zijn effectief bebost (donkergroen); andere delen bestaan voornamelijk uit weiden en graslanden. Het Eilandbos (aan CC De Fabriek) is gelegen in een BPA, waarin de begrenzingen van het Natuurgebied werden verfijnd.

groene bestemming op gewestplan effectief groen aanwezig op terrein

Ook een deel van het marktplein (het deel met de bomenrijen) werd als groengebied ingekleurd. Net buiten het eigenlijke centrumgebied, in de oksel van de Fabriekstraat met de Kapellekouter, is er een groot parkgebied aanwezig op het gewestplan. Verder zijn er enkele aaneengesloten boscompartimenten aanwezig buiten de groene gebieden van het gewestplan. Ze bevinden zich in het woonuitbreidingsgebied Polbroek, in het woongebied langs Polbroek en in het woonuitbreidingsgebied van verkaveling Langeveld.

5.4 Fiets- en wandeldoorsteken rond het centrum Het centrum van Sint-Lievens-Houtem wordt gekenmerkt door veel open gebieden (kouters en valleigebieden) die binnendringen in het centrumgebied. Over het algemeen zijn deze open gebieden bestemd als woonuitbreidingsgebieden of natuurgebied in het geval van de Cotthembeekvallei. Door deze open gebieden lopen verschillende wandelwegen. Bij de eventuele latere ontwikkeling van deze woonuitbreidingsgebieden is het belangrijk dat deze aangename fiets- en wandelverbindingen blijven bestaan. Het is een sterkte van het dorp.



voetwegen zoals juridisch vastgelegd in de atlas van de buurtwegen wandel-, fiets en landbouwwegen effectief aanwezig op het terrein

Op de kaart werden in volle lijn de voetwegen vastgelegd die juridisch vastliggen in de atlas van de buurtwegen. In stippellijn werden de effectieve wandelen fietswegen aangeduid. Soms overlappen deze beide categorieën, maar in de meeste gevallen niet.

5.5 Gemeenschapsvoorzieningen

bestemming ‘openbaar nut’ op gewestplan effectieve gemeenschapsvoorzieningen aanwezig op terrein bestemming ‘recreatie’ op gewestplan aanwezige voetbalterreinen



Binnen het gewestplan zijn drie grote zones voor openbaar nut aangeduid. In de noordelijke zone bevindt zich momenteel enkel een van de twee scholen. De rest van het gebied is in gebruik als weide of diepe tuin. In de andere zone – op de kop van het marktplein – bevindt zich de kerk, het kerkhof en het gemeentehuis. Ook enkele woningen liggen binnen deze zone (zonevreemd). In meest zuidelijke zone bevindt zich de andere school en het rusthuis ‘De Kimme’ met enkele recent gebouwde serviceflats. Het rusthuis ligt deels binnen het woonuitbreidingsgebied dat aansluit bij de zone voor openbaar nut. Er tegenover liggen de voetbalvelden (+ kantine) van Sint-Lievens-Houtem, binnen recreatiegebied volgens het gewestplan. Het kleinste voetbalveld ligt deels binnen het aangrenzende woonuitbreidingsgebied. Buiten de zones voor openbaar nut of recreatiegebied – maar binnen woongebied – ligt de bibliotheek, het cultureel centrum en de sporthal (langs de Fabriekstraat), de parochiezaal (Kloosterstraat – naast voetbalkantine).

5.6 Handel, diensten en horeca binnen Sint-Lievens-Houtem

Bovenstaande kaart geeft een overzicht van de verschillende centrumfuncties binnen de kern van Sint-Lievens-Houtem. Opvallend is dat de meeste functies zich bevinden op de oost-west as: Begin Mgr. Meulemansstraat – Markt – E. Tinelstraat – Fabriekstraat. Op de noord-west – assen komen quasi geen centrumfuncties voor. Opvallend is dat deze verschillende zaken elk op hun manier hun zaak herkenbaar maken. Er zijn duidelijk geen afspraken rond publiciteitsvoering.



5.7 Ambachtelijke activiteiten in en rond het centrum

woongebied op gewestplan ambachtelijke bedrijven aanwezig op terrein KMO-zone op het gewestplan



In en rond het centrum zijn een aantal ambachtelijke bedrijven aanwezig. Het gaat over de volgende bedrijven: 1. Aannemersbedrijf Lievens: dit bedrijf is volledig gelegen binnen woongebied De bedrijfswoning heeft een ontsluiting via De Coomansgang, maar de bedrijfsactiviteiten ontsluiten via Polbroek. Het bedrijf Lievens is gevestigd op twee locaties. Voor de locatie buiten dit RUP gelegen werd een recent een RUP goedgekeurd. 2. Bedrijfsloodsen Janssens: deze loods is gelegen binnen woongebied / kmo-zone. De ontsluiting gebeurt via de Mgr. Meulemansstraat. 3. Group Cammaert bvba: dit garagebedrijf langs Polbroek is deels gelegen binnen woongebied. De achterkant van het bedrijf is gelegen binnen landschappelijk waardevol agrarisch gebied. 4. Garage De Pauw: dit bedrijf is gelegen langs Polbroek, binnen woongebied. Het bedrijf sluit aan bij een grootwarenhuis.

5.8 Het woongebied – onbebouwde gebieden – meergezinswoningen Het woongebied Vanuit deze geconcentreerde centrumplek hebben zich een aantal tentakels verspreid onder de vorm van woonlinten langsheen Polbroek, Diepestraat/ Kapellekouter (voormalige trambedding), Fabrieksstraat/ Krabbenijkstraat/ Dries, Molenkouter, Mgr. Meulemansstraat. Op die tentakels hebben zich weer nieuwe, kleinere linten ontwikkeld - al dan niet vertrekkend van een historisch rijgehucht. Het gaat hier om Hoeksken/ Bovenstraat, Hondshuffel, Houwerzele en Bruisbeke op de Mgr. Meulemansstraat; Sint – Lievensstraat, Wittinck, Balei en Broekveld op de Krabbenijkstraat; Weehage op de Molenkouter, Beekstraat en Bosstraat op de Diepestraat. Op een aantal plaatsen raakt de open ruimte tussen deze tentakels stilaan opgevuld door grootschalige verkavelingen, waardoor reeds grotendeels geürbaniseerde bouwblokken zijn ontstaan. Het betreft hier met name het resterend gedeelte van de Molenkouter tussen de Krabbenijkstraat en de Molenkouter, de verkaveling Schoolstraat – S. Verbruggenlaan en de verkaveling ten zuiden van de gemeente aansluitend op het sportcomplex tussen de Cotthembeek en Polbroek. In dit laatst vermelde gebied werd een verkaveling goedgekeurd voor een 60–tal woningen, die bijna allemaal reeds opgetrokken zijn.

Open plekken in het woongebied Binnen het woongebied zijn nog een aantal onbebouwde delen aanwezig. Opvallend is de open plek net ten zuiden van het Marktplein. De plek bestaat momenteel uit (paarden)weiden, en diepere tuinen van de woningen langs Polbroek. Het gebied sluit aan bij het woonuitbreidingsgebied in het zuiden van het centrum. Verder langs Polbroek zijn nog enkele vrijliggende percelen. Eveneens opvallend zijn de twee woonpercelen aan de Kousmakerbeek die nog niet bebouwd zijn. Voor het gebied ten noorden van de gewestweg is echter wel reeds een verkavelingsvergunning afgeleverd.

Naast nog enkele versnipperde bouwpercelen ligt tenslotte nog een groter onbebouwd perceel tussen de Diepestraat en de Kapellekouter. Dit binnengebied ligt echter nogal decentraal ten opzichte van de kern en zal daarom geen deel uitmaken van dit RUP.



Meergezinswoningen In Sint-Lievens-Houtem komen relatief nog weinig appartementsblokken voor. Op het marktplein komen enkele meergezinswoningen voor, evenals langs de Mgr. Meulemansstraat. Ook langs de invalswegen naar de markt werden er reeds appartementen opgetrokken. Aan het kruispunt Fabrieksstraat – Diepestraat – Kapellekouter duiken er ook een aantal appartementen op.

woongebied volgens het gewestplan open plekken binnen het woongebied open plekken binnen het woongebied, verkavelingsvergunning

Open plekken in het woongebied

Meergezinswoningen


6 PROBLEEMSTELLING

6.1 Aanpassingen van de gewestplanbestemming Een aantal reeds gebouwde of aangelegde zaken binnen de kern van Sint-Lievens-Houtem, liggen niet in de juiste bestemmningszone. Het gaat over:

• • • •

Een deel van het marktplein dat gelegen is in groengebied Een deel van de voetbalpleinen dat gelegen is in woonuitbreidingsgebied Enkele woningen binnen de zone voor openbaar nut in de E. Tinelstraat Een deel van een grootwarenhuis is gelegen binnen natuurgebied

Om deze functies ontwikkelingskansen te bieden, is er een bestemmingswijziging noodzakelijk. Zeker voor het marktplein is deze bestemmingswijziging van primordiaal belang, gezien reeds gestart is met het project ‘herinrichting van het markplein’.

6.2 Een aantal noden vanuit de verschillende actoren Vanuit de verschillende actoren zijn een aantal noden gekend bij het gemeentebestuur:

6.2.1

Handel en horeca

In het centrum zijn een tweetal grootschalige kleinhandelszaken gelegen. Het gaat over een doe-het-zelfzaak op het marktplein (Tiré) en een drankencentrale (Pede) langs de Doelstraat. De handelszaken zijn momenteel gelegen in woongebied volgens het gewestplan; ze zijn dus niet zonevreemd. Er dient nagedacht worden wat een gepaste locatie is voor dergelijke groterezaken. Hierbij is het van belang dat dergelijke zaken zelf instaan voor voldoende parking op eigen terrein.

6.2.2

Gemeenschapsvoorzieningen • Er is nood aan een kiss-en ride – zone of parking aan de school Sint-Lievensinstituut (markt). Bij de heraanleg van de markt zal ter hoogte van de huidige ingang van de school een rotonde gesitueerd worden. Daardoor is het aangewezen om ook langs de achterkant – aan de nieuwe occasionele omleidingsweg weg – een ingang te voorzien, met mogelijkheid tot parkeren/ kiss & ride.

• Uitbreiding van de gebouwen van het Sint-Lievensinstituut is niet nodig. Wel zou nog een deel van de speelplaats overdekt worden.


PROBLEEMSTELLING

• Het rusthuis heeft nood aan een nieuw gebouw met serviceflats (+/- 14 eenheden). Dit gebouw zouden ze graag optrekken langs de Kloosterstraat, aansluitend op de bestaande serviceflats met façade aan de Markt.

• De voetbalclub wenst bijkomend gebouw voor bergruimte aan de kant van de woonwijk (tussen de dug-outs). Ook bijkomende dug-outs moeten mogelijk zijn.

• Aan de overkant van de Kloosterstraat zou de voetbalploeg graag ruimte krijgen voor kleinere terreintjes (ongeveer 40 x 40m). In dit geval zou het voor de veiligheid interessant zijn dat de Kloosterstraat afgesloten kan worden.

• Er is nood aan uitbreiding van het gemeentehuis. • (net buiten plangebied) Er is nood aan een uitbreiding van het andersvalidentehuis ‘Huize vander Schueren in Eiland. Het is de bedoeling om enkele extra woonentiteiten te voorzien waar andersvaliden begeleid kunnen wonen.

6.3 Nood aan visie op de nog open gebieden in het centrum Woongebied/woonuitbreidingsgebied ten zuiden van de markt Ten zuiden van de markt is er nog een open gebied gelegen, deels binnen woongebied, deels binnen woonuitbreidingsgebied. Binnen dit gebied is ook het aannemersbedrijf Lievens gelegen. Er is nood aan een toekomstvisie voor het gebied, rekening houdend met de volgende randvoorwaarden:

• De bedrijvigheid moet voorlopig kunnen blijven bestaan. Als nabestemming kan de woonfunctie voorzien worden.

• Zolang de bedrijvigheid er blijft bestaan, mag er niet meer overlast tot stand komen dan nu het geval is. Doorverkoop aan een bedrijf die voor meer overlast zorgt, mag niet mogelijk zijn. Motivatie opname woonuitbreidingsgebied: Het deeltje woonuitbreidingsgebied is een restruimte die volledig is omgeven door reeds ontwikkeld woongebied of woonuitbreidingsgebied. Het is vlakbij de markt gelegen, middenin de afbakening van de dorpskern van SintLievens-Houtem (zie gewenste ruimtelijke structuur voor Sint-LievensHoutem in het GRS). Volgens het visiekaartje in het GRS (zie hiernaast) is het gebied duidelijk bedoeld als “bebouwing binnen de dorpskern”. Een deeltje van het woonuitbreidingsgebied nu in gebruik door het aannemersbedrijf. In het RUP moet een verantwoorde nabestemming voorzien voor het bedrijf. Het is noodzakelijk om de inrichting te bekijken van het volledige binnengebied (inclusief het woongebied), om zo tot een optimale ordening te komen van een kernversterkend binnengebied.


PROBLEEMSTELLING

Voor het deel in het woonuitbreidingsgebied zullen in het RUP strengere normen inzake sociale woningen worden opgenomen (zie hoofdstuk 4.9).

6.4 Het evalueren van rooilijnplannen en huidige straatprofielen van de centrumstraten Ondanks N-nummer, heeft de N462 in de praktijk geen regionale functie, enkel een lokale functie die de gemeente verbindt met Zottegem en Wetteren. In het kader van het mobiliteitsplan werden tellingen gehouden. Hieruit kwam naar voor dat op het deel van deze weg ten zuiden van de kern van Sint-Lievens-Houtem de hoogste intensiteit werd genoteerd. De verkeersintensiteit ten noorden van de kern Sint-Lievens-Houtem ligt heel wat lager. Er dient in overleg met het Vlaams Gewest overwogen worden hoe men omgaat met het rooilijnplan. In het RUP moet nieuwe visie op de weg juridisch vastgelegd worden. Het rooilijnplan kan na de goedkeuring van dit RUP aangepast worden.

Ook de andere rooilijnplannen en bestaande straatprofielen binnen het plangebied moeten geëvalueerd worden. Mogelijks zullen een aantal rooilijnplannen moeten worden opgeheven.

6.5 Nood aan een aantal kwaliteitsgaranties Om de attractiviteit van het centrum te verhogen, is het aangewezen om enkele kwaliteitsgaranties in te bouwen in dit RUP

• Vastleggen van de wanden rond het nieuw ontworpen plein (gabarieten, daken geveluitbouwen, behoud van enkel waardevolle gebouwen, …).

• Vastleggen van de mogelijkheden voor publiciteit, terrassen, …gezien blijkt dat deze • • • • • • •

op vandaag nogal chaotisch en weinig kwalitatief is (Dit zal worden geregeld in een verordening en niet binnen dit RUP). Vastleggen van het eigenlijke centrumgebied, waar de meeste centrumfuncties geconcentreerd voorkomen. Overwegen waar appartementsbebouwing kan worden toegelaten. Vastleggen van enkele kwaliteitsgaranties voor appartementen (dakuitbouwen, minimale groen- en parkeernormen). Accentueren en beschermen van de beekvalleien Kousmakersbeek en Cotthembeek in de kern. Juridisch verankeren van wandelen fietsdoorsteken. Een ruimtelijk verantwoorde oplossing zoeken voor het gemeentehuishuis versus kerkhof. De structuur van Sint-Lievens-Houtem is in het algemeen vrij chaotisch ontwikkeld en onsamenhangend geworden. Een uitdaging voor dit RUP is door het inkaderen van de toekomstige ontwikkelingen opnieuw een samenhangende structuur te bewerkstelligen.


7 VERDERE VISIEVORMING

De visie op het centrumgebied is al grotendeels beschreven in het GRS (zie punt 3.3) Toch zijn er nog een aantal zaken waarrond een visie moet geformuleerd worden of waar de visie uit het GRS kan verfijnd worden. Deze zaken worden hier verder besproken.

7.1 Concrete afbakening centrumgebied In het GRS wordt het centrumgebied voor functies reeds afgebakend. Binnen dit RUP wordt deze afbakening nog wat verfijnd. Om de levendigheid rond het plein te concentreren, wordt er geopteerd om de centrumfuncties niet overal als “hoofdfunctie” toe te laten en een duidelijk onderscheid te maken tussen centrumgebieden en verblijfsgebieden (waar de hoofdfunctie ‘wonen’ blijft). Het centrumgebied wordt als volgt afgebakend:

Binnen dit centrumgebied kunnen kleinhandel, diensten, horeca, … vrij opgericht worden. De gebieden daarbuiten zijn verblijfsgebieden, waar de hoofdfunctie steeds wonen is. De handelszaken dienen steeds op maat van Sint-Lievens-Houtem te blijven. Grotere


VERDERE VISIEVORMING

handelszaken op niveau van de kern zijn mogelijk binnen dit centrumgebied, zolang er voldoende parkeermogelijkheden kunnen gecreëerd worden op eigen terrein. Polbroek wordt – in tegenstelling tot de aanduiding in het GRS – niet opgenomen binnen de afbakening centrumgebied, omdat het karakter van de straat (met veel waardevolle gebouwen) zou verloren gaan bij concentratie van kleinhandelszaken (als hoofdfunctie). De mooie woonhuizen dreigen hun charme te verliezen wanneer de hoofdfunctie ‘wonen’ zou verdwijnen.

7.2 Creëren van een goede bereikbaarheid van het marktplein voor voetgangers en fietsers

voetwegen zoals juridisch vasgelegd in de atlas van de buurtwegen wandel-, fiets en landbouwwegen effectief aanwezig op het terrein te voorziene verbindingen in het RUP

De bereikbaarheid van het centrumgebied vanuit de verschillende wijken, maar ook vanuit de open ruimte is een van de uitgangspunten van de fiets- en wandelpadenstructuur. Hierbij moet worden vertrokken van de effectief bestaande wegels en van de juridisch vastliggende wegels in de atlas van de buurtwegen (zie kaart onder punt 5.5). Ook bij de ontwikkeling van de woonuitbreidingsgebieden moet men rekening houden met de doorwaadbaarheid voor voetgangers en fietsers. Op de bovenstaande kaart werd in het groen aangeduid welke verbindingen moeten worden bestendigd of gecreëerd.

7.3 Behoud beeldbepalende gebouwen Bij de analyse van de bestaande ruimtelijke structuur werd een opsomming gegeven van de beeldbepalende gebouwen van het centrum. Om de kwaliteiten van het centrum te behouden, 260308_RUP Dorpskern SLH toelichtingsnota_mer.doc Pagina 43 van 67


zullen deze gebouwen in het RUP specifieke voorschriften krijgen. De gebouwen moeten behouden blijven. Bij renovatie is het vooral belangrijk om het karakter, zichtbaar vanaf de straat, te behouden. De renovatie dient te gebeuren met respect voor het oorspronkelijk gebouw. Eventuele uitbreidingen achteraan, die positief contrasteren met het gebouw moeten wel mogelijk zijn.

7.4 Welgekozen locaties voor meergezinswoningen Meergezinswoningen van 2 woongelegenheden kunnen overal in het centrum van Sint-LievensHoutem worden toegelaten. Echter grotere meergezinswoningen, van meer dan 2 woongelegenheden, wil men enkel toelaten op weloverwogen plaatsen.

Op de oost-westas door het centrum zijn meergezinswoningen van meer dan 2 wooneenheden overal toegelaten, weliswaar binnen de vooropgestelde gabarieten voor de verschillende zones. Het marktplein zelf laat grotere bouwvolumes toe. Enkel bij de waardevolle gebouwen zal men rekening moeten houden met het feit dat de gebouwen enkel kunnen gerenoveerd worden. Ook langs de Mgr. Meulemansstraat , de E. Tinelstraat en de Fabrieksstraat kunnen er appartementen van meer dan 2 woongelegenheden worden toegelaten. De Mgr. Meulemansstraat is de invalsweg tot het dorp en bevat reeds verschillende meergezinswoningen. Als nabestemming, op het moment dat de drankencentrale zou verdwijnen uit de Doelstraat, kan de bestaande gebouwenstructuur ook ingericht worden als meergezinswoning. Een nieuwe ambachtelijke of groothandelsactiviteit op deze locatie is immers niet gewenst. Langs Polbroek, die de meest karaktervolle straat is van het centrum, is het niet gepast om er een andere typologie van woningen te voorzien. Het karakter van de straat zou veranderen, wat niet de bedoeling is. De overige straten hebben een verblijfskarakter, waar de typologie overwegend bestaat uit open, gesloten en halfopen woningen. Grotere meergezinswoningen passen niet binnen dit weefsel.



7.5

Vervollediging Omleidingsweg

In het GRS werd reeds ruwweg aangegeven waar de ontbrekende schakels van de omleidingsweg moeten worden gerealiseerd. Ter hoogte van Ter Kimme zal er een doorsteek richting Diepestraat worden voorzien. Sinds de goedkeuring van het GRS zijn ondertussen de plannen voor de heraanleg van de markt concreter geworden, en is er ook nagedacht over de toegankelijkheid van de school SintLievens-Instituut. Zo zou de ingang voor kinderen die met de wagen naar school worden gebracht zich eerder situeren langs de omleidingsweg. Daar zou dan ook een kiss- en ridezone worden aangelegd. Ondertussen is er ook een opportuniteit ontstaan doordat het gemeentebestuur een perceel kon aankopen langs de E. Tinelstraat: Om het dagelijksautoverkeer van en naar de school beter te laten verlopen en geen onnodige omweg door de beekvallei te laten doorlopen, kan er een bijkomende ontsluiting richting de E. Tinelstraat voorzien worden ter hoogte van het aangekochte perceel. Het vervolg van de omleidingsweg richting Diepestraat (die door de nieuwe doorsteek een lagere capaciteit zal kennen) is nog steeds noodzakelijk, omdat bij evenementen ook de E. Tinelstraat onbereikbaar is. Wel biedt deze bijkomende ontsluiting richting E. Tinelstraat de mogelijkheid om het vervolgtraject op een meer natuurlijke manier aan te leggen, rekening houdend met de beekvallei die hier wordt doorkruist. Het profiel van de weg kan worden aangepast en de specifieke aanleg kan de aanwezigheid van de beekvallei benadrukken.

7.6 Omgeving school (markt), rusthuis, recratiegebied als één goed georganiseerde voorzieningencampus De site in de omgeving van de school, parochiezaal, het rusthuis en de voetbalvelden, gelegen langs de Kloosterstraat kunnen we beschouwen als één grote voorzieningencampus. Bij de inrichting van deze ‘campus’ moet rekening gehouden worden met de volgende aandachtspunten:

• • • • •

realisatie van een ontbrekend deel van de omleidingsweg goede ontsluitingsstructuur met parkeermogelijkheden veilige omgeving voor kinderen, bejaarden, sporters mogelijkheid tot uitbreiding van de gemeenschapsvoorzieningen (sport en rusthuis) maximaal open houden van de beekvallei

7.7 Gabarieten rond het Marktplein en overige centrumstraten Het basis–gabariet voor het centrum van Sint-Lievens-Houtem is 2 bouwlagen en een dak onder 45°.Op enkele plaatsen (aan de markt) wordt daarvan afgeweken. Op de volgende figuur wordt aangeduid welke gabarieten worden gekozen voor het marktplein. Op verschillende plaatsen wordt voor een hoger gabariet gekozen, namelijk 3 bouwlagen en een dak. Het grote plein verdraagt zeker op het breedste deel een hoger gabariet. Ook wordt er een ‘behoud van het gabariet’ voorzien voor de beeldbepalende gebouwen.



M= maatgevende kroonlijsthoogte voor de aangrenzende lichtgrijzezones



7.8 Garanties voor kwaliteit van de bouwwerken Door enkele algemene voorschriften rond dakuitsprongen, geveluitsprongen, publiciteit, … op te nemen in het RUP, kunnen we de kwaliteit van de openbare ruimte verhogen.


8 INRICHTINGSSCHETSEN

8.1 Omgeving Kerk - kerkhof Voor de omgeving van de kerk en het kerkhof werd ook verder nagedacht over de toekomstige inrichting. Voor het aansluitende gemeentehuis is men namelijk ook op zoek naar een uitbreiding. Deze uitbreiding is mogelijk aansluitend bij het gebouw (blauw).


INRICHTINGSSCHETSEN

In de inrichtingsschets wordt voorgesteld om het kerkhof aan de kant van de E. Tinelstraat af te werken met een ‘kerkmuur’. Op die manier worden de tuinen visueel afgescheiden van het kerkhof. Aan de andere zijde wordt eerder een groenbuffer voorgesteld, inpassend in de beekvallei. Ook ten opzichte van de pastorijtuin wordt een voorlopige groenbuffer voorgesteld. Later kan, indien de opportuniteit zich voordoet, de pastorijtuin opengesteld worden voor publiek en betrokken worden op de zone aan de kerk. De pastorijtuin kan eventueel ook omgevormd worden tot woongebied. De eigenlijke groene link tussen de beek en het marktplein zal via het kerkhof verlopen. Ook de pastorij zelf kent een voorkant gericht op de kerk. De inrichting van het openbaar domein moet hiermee rekening houden. Op die manier zal de pastorij opnieuw meer betrokken worden op de kerk, zoals vroeger het geval was. Oudere graven, links vooraan aan de kerk kunnen bewaard blijven. De huidige haag stopt deze kwaliteit echter weg. Vervanging van deze haag door een laag zitmuurtje, zorgt voor een randafwerking van het kerkhof, maar ook van het marktplein. Tenslotte kunnen in de tuin van het centrum ‘Huize vander Schueren’ (aansluitend op het kerkhof) enkele woonentiteiten worden gebouwd voor begeleid wonen van volwassen andersvaliden. Er wordt gekozen voor en open bebouwingstypologie omdat het groene open karakter van de omgeving op die manier wordt gerespecteerd.

8.2 Wooninbreidingsgebied + voorzieningencampus Ten zuiden van de markt is momenteel het rusthuis, de voetbalvelden en de parochiezaal gelegen. Ook is er een aannemersbedrijf actief (binnen woongebied). Aansluitend is nog een niet aangesneden binnenbied gelegen.

Het aannemersbedrijf vlak aan de markt is een activiteit die op termijn zal verdwijnen. Het is niet de bedoeling om er – na de stopzetting van huidige activiteiten – nog nieuwe activiteiten toe te laten. De inrichtingsschets geeft daarom een toekomstbeeld weer. De beekvallei is een harde grens voor ontwikkelingen. Het is niet de bedoeling om nog nieuwe bebouwing toe te laten tot tegen de beek. Achter het rushuis en ter hoogte van het begin van de Kloosterstraat wordt een mogelijkheid voorzien voor de uitbreiding van het rusthuis. Ten zuiden van het rusthuis wordt een multifunctionele zone voorzien voor (openlucht) gemeenschapsvoorzieningen of recreatieve voorzieningen. Er kan bijvoorbeeld een extra voetbalveld worden aangelegd. De parking tussen de parochiezaal en de kantine van de voetbal kan op termijn heraangelegd worden en dienst doen als een volwaardige centrumparking op wandelafstand van de markt. Langs de nieuwe weg tussen de school en het rusthuis (een schakel in de omleidingsweg) wordt een parking en kiss&ride voorzien voor de school. Deze omleidingsweg kent naast het tracé voorzien in het GRS ook nog een vertakking naar de E. Tinelstraat om op die manier een logische verkeersafwikkeling te creëren voor het autoverkeer van en naar de school. Ook wordt de omleidingsweg verder naar de Diepestraat op die manier ontlast en kan deze een meer natuurlijke, meer landelijke uitstraling krijgen ter hoogte van de beekvallei.


INRICHTINGSSCHETSEN

Ook is het ruimtelijk voor de hand liggend dat er een 5-tal woningen worden voorzien langs deze weg, tussen de school en de aftakking van de omleidingsweg. Deze strook is echter momenteel voor een klein deeltje binnen natuurgebied gelegen. De natuurwaarde van dit gebied is hier echter nihil (achtertuinen – zie ook Biologische waarderingskaart). Bovendien wordt er in het RUP Omleidingsweg als compensatie een strook ‘gebied voor gemeenschapsvoorzieningen en openbaar nut’ + een strook ‘woonuitbreidingsgebied’ omgezet in natuurgebied ter hoogte van de Molenbeek - Cotthembeek. Bovendien kunnen we ook uit de visiekaart uit het GRS voor de kern van Sint-LievensHoutem afleiden dat het niet meer de bedoeling is om de natuurwaarde van dit kleine gebied te herstellen.


INRICHTINGSSCHETSEN

Tenslotte wordt een ontwikkeling van het binnengebied voorzien, als nabestemming voor het huidige bedrijf. Dit binnengebied bestaat voor een groot deel uit woongebied, maar bevat ook nog een restdeeltje woonuitbreidingsgebied. Ook hier werd op de visiekaart in het GRS aangegeven dat het de bedoeling is om dit gebied verder in te vullen. Bij de ontwikkeling van het binnengebied wordt rekening gehouden met de reeds bestaande wandelen fietsdoorsteek. Ook de bestaande bomenrij wordt als kwaliteit voorzien binnen de verkaveling. Het principe van de bomenrijen wordt ook herhaald langs de rest van de wandelen fietsdoorsteken. De woningen situeren zich langs een deels verhard – deels groen plein. De ruimtelijke kwaliteit van het woongebied zal daardoor zeer hoog zijn.


9 GEBRUIK GABARIETEN

Het ruimtelijk uitvoeringsplan legt voor het centrum van Sint-Lievens-Houtem toegelaten gabarieten voor de hoofdgebouwen en bijgebouwen vast. Deze voor de hoofdgebouwen worden op het grafisch plan aangeduid met een cijfer, dat verwijst naar het gabariet dat van toepassing is. Het toegelaten gabariet creëert een maximale bebouwingsenveloppe. Elke vorm van nieuwe bebouwing moet gebeuren binnen dit gabariet. Binnen deze enveloppe is de schikking van de bouwvolumes vrij te bepalen.

De toegelaten gabarieten vormen een onderdeel van de stedenbouwkundige voorschriften. De aanduiding van de gabarieten is een beperkende bepaling en creëert geen automatisch recht om deze volledig in te nemen met bebouwing. Elke aanvraag voor een stedenbouwkundige vergunning moet getoetst worden aan de totaliteit van de stedenbouwkundige voorschriften én aan de goede ruimtelijke ordening (vb. goede overgangen of goede aansluiting op naastliggend gebouw). Er kunnen binnen de stedenbouwkundige voorschriften dus ook beperkingen opgelegd worden aan de bouwvolumes binnen een bepaald gabariet, bijvoorbeeld: o o o

verplichte voorbouwlijn: de voorbouwlijn van het hoofdgebouw bevindt zich verplicht op deze lijn; vaste nokrichting: de richting van de nok bij hellende daken bevindt zich verplicht in de aangeduide richting. bouwdiepte


10 DECRETALE BEPALINGEN

10.1

Opgave van de voorschriften die strijdig zijn met het ruimtelijk uitvoeringsplan en die opgeheven worden

10.1.1 Gewestplan Sint-Lievens-Houtem is opgenomen in het gewestplan Aalst-Ninove-Geraardsbergen-Zottegem (KB 30/05/1978). De volgende bestemmingen van het gewestplan, die terug te vinden zijn in het plangebied, worden opgeheven: - woongebied - woonuitbreidingsgebied - gebied voor gemeenschapsvoorzieningen en openbaar nut - gebied voor dagrecreatie - natuurgebied - groengebied (later aan te vullen met ruimtebalans)

10.1.2 Rooilijnplannen Het nieuwe ruimtelijk uitvoeringsplan heft de bestaande rooilijnplannen op, die gelden voor het plangebied.

Tabel 1. Lijst van rooilijnplannen die opgeheven worden door het ruimtelijk uitvoeringsplan ROOILIJNPLAN

DATUM VAN GOEDKEURING

RW 62 Doornik - Wetteren (Paardemarkt – Polbroek)

KB 19 oktober 1984

Schoolstraat

KB 10 september 1976

Edg. Tinelstraat

KB 24 augustus 1926

Marktplein

KB 21 april 1907

Hofkouter

KB 13 november 1964

Eiland

14 augustus 1959

Fabriekstraat

KB 24 augustus 1926

Diepestraat

12 januari 1966


DECRETALE BEPALINGEN

10.1.3 Verkavelingen De bestaande goedgekeurde, niet-vervallen verkavelingen, die (gedeeltelijk) gelegen zijn in het plangebied, worden opgeheven door dit ruimtelijk uitvoeringsplan. De plannen die slechts gedeeltelijk gelegen zijn binnen het plangebied, worden enkel opgeheven voor het deel dat gelegen is binnen de contouren van dit RUP.

Tabel 2. Lijst van de verkavelingen die gewijzigd worden door het ruimtelijk uitvoeringsplan

??

10.2

VERKAVELINGS-PLAN

DATUM VAN GOEDKEURING

V0500/1

29/09/2010

V0328/2

04/08/1982

V488/1

05/05/1994

V0151/1

17/06/1963

V0199/1

01/07/1969

V0382/1

26/05/1986

V0558/2

07/09/2000

Register planbaten-planschade-compensatie

Volgens art. 2.2.2 van de Codex Ruimtelijke Ordening dd. 27 maart 2009, dient in een RUP een register te worden opgenomen, al dan niet grafisch, van de percelen waarop een bestemmingswijziging wordt doorgevoerd die aanleiding kan geven tot een planschadevergoeding, vermeld in art. 2.6.1, een planbatenheffing, vermeld in artikel 2.6.4, of een compensatie, vermeld in boek 6, titel 2 of 3, van het decreet van 27 maart 2009 betreffende het gronden pandenbeleid. (wordt later aangevuld)

• De regeling over de planschade is te vinden in artikel 2.6.1 en volgende van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening.

• De regeling over de planbatenheffing is te vinden in artikel 2.6.4 en volgende van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening.

• De regeling over de kapitaalschadecompensatie is te vinden in artikel 6.2.1. en volgende van het decreet van 27 maart 2009 betreffende het gronden pandenbeleid. • De regeling over de gebruikerscompensatie is te vinden in het decreet van 27 maart 2009 houdende vaststelling van een kader voor de gebruikerscompensatie bij bestemmingswijzigingen, overdrukken en erfdienstbaarheden tot openbaar nut.


Onderzoek tot m.e.r.

11 Onderzoek tot m.e.r.

Kaart 1: Situering van het plangebied in de ruime omgeving Kaart 2:Situering van het plangebied op topografische kaart Kaart 3: Situering op othokaart Met de inwerkingtreding van het besluit van de Vlaamse regering van 11 april 2008 is er meer duidelijkheid geschapen omtrent de integratie van milieueffectenrapportage (m.e.r.) in het planproces van een ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP).

Vanaf 1 juni 2008 dient er bij de opmaak van RUP’s formeel rekening gehouden te worden met het onderzoek van milieueffecten die de realisatie van de bestemmingen in dit RUP kunnen teweegbrengen. In de praktijk betekent dit dat voor elk RUP minimaal een ‘onderzoek tot m.e.r.’ dient uitgevoerd te worden.

De resultaten van het ‘onderzoek tot m.e.r.’ geven aan of de opmaak van een planMER al dan niet noodzakelijk is. Bijkomend worden de resultaten aangewend om de ruimtelijke keuzes die in de RUP’s gemaakt worden inhoudelijk te versterken en te onderbouwen.

De opbouwende delen van een ‘onderzoek tot m.e.r.’ bij het RUP Dorpskern zijn de volgende:

• Aftoetsing m.e.r.-plicht van rechtswege; • Scoping van milieu-effecten; • Eindconclusie; Er werden verschillende overzichtskaarten opgemaakt voor het hele plangebied (zie achteraan hoofdstuk ‘onderzoek tot m.e.r.’).

1.1

Alternatieven

Vooraleer we het eigenlijke onderzoek tot m.e.r. starten voor de gekozen ontwikkelingsperspectieven, willen wij kort enkele alternatieven voorstellen, die uiteindelijk niet weerhouden werden.

1.1.1 Het Nulalternatief Kaart 4: Gewestplan Het ‘nulalternatief’ houdt in dat er geen planinitiatieven worden genomen en dat er dus geen RUP wordt opgemaakt. In dat geval blijft het gewestplan van kracht. 260308_RUP Dorpskern SLH toelichtingsnota_mer.doc Pagina 55 van 67


Het plangebied is voor een groot deel gelegen binnen woongebied:

“De woongebieden volgens het gewestplan zijn bestemd voor wonen, alsmede voor handel, dienstverlening, ambacht en kleinbedrijf voor zover deze taken van bedrijf om redenen van goede ruimtelijke ordening niet in een daartoe aangewezen gebied moeten worden afgezonderd, voor groene ruimten, voor sociaal-culturele inrichtingen, voor openbare nutsvoorzieningen, voor toeristische voorzieningen, voor agrarische bedrijven. Deze bedrijven, voorzieningen en inrichtingen mogen echter maar worden toegestaan voor zover ze verenigbaar zijn met de onmiddellijke omgeving.” Uit dit voorschrift blijkt dat de mogelijkheden binnen woongebied vrij interpreteerbaar en dus zeer ruim kunnen zijn.

Een deel in het zuiden van het plangebied is gelegen in woonuitbreidingsgebied: “De woonuitbreidingsgebieden zijn uitsluitend bestemd voor groepswoningbouw zolang de bevoegde overheid over de ordening van het gebied niet heeft beslist, en zolang, volgens het geval, ofwel die overheid geen besluit tot vastlegging van de uitgaven voor de voorzieningen heeft genomen, ofwel omtrent deze voorzieningen geen met waarborgen omklede verbintenis is aangegaan door de promotor.” Huisvestingsmaatschappijen kunnen momenteel deze woonuitbreidingsgebied bebouwen, zonder dat er op voorhand een ordening is vastgelegd. Op die manier wordt dus de kwaliteit van de inrichting niet gegarandeerd.

Een ander deel ten oosten van het plangebied is gelegen de zone voor openbaar nut. Ook hier zijn alle zaken van openbaar nut toegelaten, zonder dat de inrichting reeds vastligt. Opnieuw is dus bij het nulalternatief geen garantie van kwalitatieve inrichting.

Een deel van de huidige markt is gelegen in groengebied: “De groengebieden zijn bestemd voor het behoud, de bescherming en het herstel van het natuurlijk milieu” Momenteel is er binnen deze vlek groengebied een verouderd marktplein gelegen, die dienst doet als parking. Doordat de bestemming er ‘groengebied’ is, is het niet mogelijk om een vergunning te krijgen voor een kwalitatieve heraanleg van het marktplein. Het nul-alternatief staat dus een verbetering van de ruimtelijke kwaliteit van het centrum van Sint-Lievens-Houtem in de weg.

Een kleine van het plangebied, ter hoogte van de Kottembeek is gelegen in natuurgebied: “De natuurgebieden omvatten de bossen, wouden, venen, heiden, moerassen, duinen, rotsen, aanslibbingen, stranden en andere dergelijke gebieden. In deze gebieden mogen jagers- en vissershutten worden gebouwd voor zover deze niet kunnen gebruikt worden als woonverblijf, al ware het maar tijdelijk.” Concreet houdt dit in dat er geen nieuwe vergunningen kunnen worden afgeleverd die niet voldoen aan bovenstaande bestemming binnen deze gebieden. Deze delen van het plangebied bestaan vandaag uit beekvallei (vlak bij de beek) en weiden (zuidelijke deel), achterkanten van tuinen en ook is een deel van een warenhuis langs de E. Tinelstraat deels binnen het natuurgebied opgericht. Binnen het RUP worden de bestaande functies “beekvallei” en “tuinen” bevestigd in de nieuwe bestemmingen ‘zone voor tuin en ‘zone voor natuur’. Ook de weide blijft de bestemming ‘zone voor natuur’ behouden.



Voor echter een 2750m² natuurgebied wordt er een andere bestemming aan het natuurgebied gegeven. Ongeveer de helft daarvan bevindt zich ter hoogte van het warenhuis. Er worden met andere woorden ontwikkelingsperspectieven voor het warenhuis geboden. Daarnaast wordt de mogelijkheid geboden om een aftakking van de omleidingsweg richting E. Tinelstraat te voorzien en wordt ook nog één (verloren) perceel aansluitend op het woongebied voorzien waar een woning kan worden opgebouwd. Het natuurbied op deze 2750m² is momenteel niet als ‘natuur’ in gebruik. De schade van deze herbestemming is dan ook nihil en heeft geen slechte invloed om de natuurlijke structuur rond de beekvallei van de Kottembeek. Door de aftakking richting E. Tinelstraat te voorzien, kan de omleidingsweg door de beekvallei (zie RUP Omleidingsweg die tegelijkertijd wordt opgemaakt) op een meer natuurlijke manier worden ingericht. Het nulalternatief zou deze aftakking van de omleidingsweg dus niet mogelijk maken (wat ook de goede mobiliteit voor de dorpskern van Sint-Lievens-Houtem niet ten goede komt, en zou verder geen vergunningen toelaten voor het warenhuis en eventuele woning op het restperceel. Verder is een kleiner deel van het plangebied gelegen binnen gebied voor dagrecreatie: De recreatiegebieden zijn bestemd voor het aanbrengen van recreatieve en toeristische accomodatie, al dan niet met inbegrip van de verblijfsaccomodatie. In deze gebieden kunnen de handelingen en werken aan beperkingen worden onderworpen ten einde het recreatief karakter van de gebieden te bewaren. 5.1. De gebieden voor dagrecreatie bevatten enkel de recreatieve en toeristische accomodatie, bij uitsluiting van alle verblijfsaccomodatie. Ook hier zijn alle zaken van dagrecreatie toegelaten, zonder dat de inrichting reeds vastligt. Opnieuw is dus bij het nulalternatief geen garantie van kwalitatieve inrichting.

1.1.2 Andere ontwikkelingsperspectieven Gezien het voorliggende plan het resultaat is van een weloverwogen visie – in navolging van de visie beschreven in het Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan Sint-Lievens-Houtem, waar vooral gestreefd wordt naar kwaliteit; Gezien de visie rekening houdt wordt met de centrumrol van Sint-Lievens-Houtem, maar ook met de waardevolle elementen van dit centrum; Blijken alle andere ontwikkelingsperspectieven voor de dorpskern van Sint-Lievens-Houtem minder kwaliteitsvol en niet conform met het GRS van Sint-Lievens-Houtem.

1.1.3 Conclusie alternatieven De voorgestelde ontwikkelingsperspectieven houden meer rekening met de omgeving dan het nulalternatief of eventueel andere opties. De voorgestelde ontwikkelingsperspectieven zijn bovendien het resultaat van een zeer uitgebreid onderzoek, waarbij weloverwogen keuzes werden gemaakt. Bijgevolg bieden de voorgestelde ontwikkelingsperspectieven de beste garanties voor kwaliteit.

1.2

Grensoverschrijdende effecten

Omwille van de aard van het plan (het uitwerken van meer gedetailleerde stedenbouwkundige voorschriften voor de dorpskern van Sint-Lievens-Houtem) zijn de grensoverschrijdende effecten op alle te onderzoeken gebieden nihil.



1.3

Aftoetsing planMER-plicht van rechtswege

1.3.1 Project-m.e.r.-plicht De project-m.e.r.-plicht wordt afgetoetst op basis van het besluit van de Vlaamse regering houdende vaststelling van de categorieën van projecten onderworpen aan milieueffectenrapportage, meerbepaald bijlagen 1 en 2 De activiteiten die binnen het planologisch kader van het RUP zullen kunnen gerealiseerd worden vallen hier niet onder.

1.3.2 Noodzaak tot passende beoordeling Kaart 5: Natura 2000 (vogel- en habitatrichtlijngebieden) en Ramsar-gebieden Gezien er geen speciale beschermingszones gelegen zijn binnen het plangebied, is er geen noodzaak tot passende beoordeling.

1.3.3 Conclusie aftoetsing MER-plicht van rechtswege De opmaak van een plan-MER wordt niet noodzakelijk geacht vanuit de project-m.e.r. plicht of de noodzaak tot een passende beoordeling.

1.4

Scoping milieu-effecten

1.4.1 Aard van het plan Het planologisch initiatief van de gemeente betreft het verfijnen of beperkt aanpassen van de voorschriften bepaald in het gewestplan, als uitwerking van de in het gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan opgenomen visie. Het RUP zal de rooilijn vastleggen en toegelaten gabarieten bepalen om zo een toetsingskader te bieden voor nieuwe bouwprojecten in de dorpskern, rekening houdend met de bestaande bebouwing. Het vastleggen van de rooilijnen en gabarieten zal gebeuren op basis van volgende structurerende elementen:

• • • • • • • • • •

Breedte van het openbaar domein Plaats van de voorbouwlijn Aanwezigheid van eventueel voortuinen Gabariet van bestaande bebouwing Woningtype Functionele invulling Beeldbepalend karakter van de bebouwing Relatie tussen gebouw en straat Architecturale volumewerking aanwezigheid van groene elementen

1.4.2 Voorkomen van bijzonder beschermde gebieden In het Besluit van de Vlaamse Regering houdende vaststelling van de categorieën van projecten onderworpen aan milieueffectrapportage wordt aangegeven wat er verstaan wordt onder ‘bijzonder beschermde gebieden’:



• de speciale beschermingszones overeenkomstig het decreet van 21 oktober 1997 • • • •

• • • •

betreffende het natuurbehoud en het natuurlijk milieu; gebieden aangeduid overeenkomstig de Conventie van Ramsar inzake watergebieden van internationale betekenis; beschermde duingebieden of voor het duingebied belangrijk landbouwgebied zoals aangegeven ter uitvoering van het decreet van 14 juli 1993 houdende maatregelen tot bescherming van de kustduinen; natuurgebieden, natuurgebieden met wetenschappelijke waarde en de ermee vergelijkbare gebieden, aangewezen op plannen van aanleg en de ruimtelijke uitvoeringsplannen van kracht in de ruimtelijke ordening; bosgebieden, valleigebieden, brongebieden, overstromingsgebieden, agrarische gebieden met ecologisch belang of ecologische waarde en de ermee vergelijkbare gebieden, aangewezen op plannen van aanleg en de ruimtelijke uitvoeringsplannen van kracht in de ruimtelijke ordening; beschermde landschappen, stads- of dorpsgezichten, monumenten of archeologische zones; waterwingebieden en bijhorende beschermingszones type I en II vastgesteld ter uitvoering van het decreet van 24 januari 1984 houdende maatregelen inzake het grondwaterbeheer; het Vlaams Ecologisch Netwerk overeenkomstig het decreet van 21 oktober 1997 betreffende het natuurbehoud en het natuurlijk milieu; een volgens een plan van aanleg of ruimtelijk uitvoeringsplan vastgesteld erfgoedlandschap.

Deze elementen worden nu voor het plangebied van het RUP Dorpskern onderzocht. a

VEN-gebieden

Kaart 6: VEN-gebieden Er zijn geen VEN-gebieden gelegen binnen het plangebied.

b

Ramsar-gebieden

Kaart 5: Natura 2000 (vogel- en habitatrichtlijngebieden) en Ramsar-gebieden Er zijn geen Ramsar-gebieden gelegen binnen het plangebied.

c

Beschermde duingebieden

Er zijn geen beschermde duingebieden aanwezig binnen het plangebied.

d

‘Ecologische’ gebieden volgens bestemmingsplannen

Kaart 4: Gewestplan Als ecologische gebieden volgens het gewestplan beschouwen we de groengebieden, parkgebieden, natuurgebieden, natuurgebieden met wetenschappelijke waarde, natuurreservaten, natuurontwikkelingsgebieden, bosgebieden, valleigebieden, brongebieden of agrarische gebieden met ecologisch belang of waarde volgens het vigerende gewestplan.

Binnen het studiegebied komt een groengebied voor en twee deeltjes natuurgebied.

Het ‘groengebied’ is echter al decennia achterhaald, gezien er op deze plaats een verhard marktplein is aangelegd met parkeerplaatsen. In dit opzicht zal de herbestemming naar pleinfunctie geen negatieve invloed hebben op het milieu.



Het noordelijke deeltje ‘natuurgebied’ blijft ter hoogte van de beek de bestemming natuurgebied behouden. Daar waar er momenteel tuinen aanwezig zijn, wordt het natuurgebied herbestemd naar zone voor tuin. Gezien deze tuinen ook een natuurlijk karakter zullen hebben (bebouwing en verharding is er niet toegelaten), is er geen negatief effect te verwachten van deze bestemming.

Het zuidelijke deeltje ‘natuurgebied’ blijft ten oosten van de Kottembeek haar natuurbestemming behouden. Voor echter een 2750m² natuurgebied ten westen van de beek wordt er een andere bestemming aan het natuurgebied gegeven. Ongeveer de helft daarvan bevindt zich ter hoogte van het warenhuis. Er worden met andere woorden ontwikkelingsperspectieven voor het warenhuis geboden. Daarnaast wordt de mogelijkheid geboden om een aftakking van de omleidingsweg richting E. Tinelstraat te voorzien en wordt ook nog één (verloren) perceel aansluitend op het woongebied voorzien waar een woning kan worden opgebouwd. Het natuurbied op deze 2750m² is momenteel niet als ‘natuur’ in gebruik. De schade van deze herbestemming is dan ook nihil en heeft geen slechte invloed om de natuurlijke structuur rond de beekvallei van de Kottembeek. Door de aftakking richting E. Tinelstraat te voorzien, kan de omleidingsweg door de beekvallei (zie RUP Omleidingsweg die tegelijkertijd wordt opgemaakt) op een meer natuurlijke manier worden ingericht. De schadelijke effecten op het milieu zijn dus beperkt.

e

Onroerend Erfgoed

Kaart 7: Beschermde monumenten, landschappen en stads- en dorpsgezichten De parochiekerk en de pastorij zijn beschermde monumenten binnen het plangebied. Deze gebouwen zullen de specifieke voorschriften krijgen van ‘waardevol gebouw’. De wetgeving voor beschermde monumenten zal echter steeds blijven gelden. Het RUP heeft bijgevolg geen invloed op deze beschermde monumenten.

f

Waterwingebieden

Kaart 8: Oppervlaktewaterwingebieden In het plangebied komen geen waterwingebieden voor.

1.4.3 Kwetsbaarheid plangebied De aanwezigheid van bijzonder beschermde gebieden geeft weliswaar een idee van belangrijke te beschermen waarden, maar geeft vaak onvoldoende de kwetsbaarheid van een gebied weer.

De kwetsbaarheid van een gebied is echter in belangrijke mate bepalend voor de te verwachten milieueffecten. Een gedetailleerde beschrijving van de kenmerken van het plangebied (= gemeente) is in dit stadium van het onderzoek niet zinvol. Daarom wordt de kwetsbaarheid van het plangebied gekarakteriseerd aan de hand van beschikbaar kaartmateriaal, dat een ruwe indicatie hiervan weergeeft.

Aangezien dit een eerder ruwe werkwijze is die de specifieke eigenheid van het gebied slechts beperkt in rekening brengt, wordt er uitgegaan van het voorzorgsbeginsel op dit vlak. Dit betekent dat – als er twijfel is over de kwetsbaarheid van – er wordt uitgegaan van een ‘worst case’ inschatting van de kwetsbaarheid.



Om de kwetsbaarheid in kaart te brengen raadplegen we volgend kaartmateriaal:

• WATER:

Overstromingskaart, kaart van de overstromingsgevoelige gebieden, kaart van de infiltratiegevoelige gebieden, zoneringskaart, grondwaterkwetsbaarheid

• BODEM:

gebieden met een zeer slechte drainage en/of een bijzondere gevoeligheid (zeer natte gronden - drainageklasse f, g, h of i volgens de bodemkaart – en veen-en poelgronden);

• BIOLOGISCHE WAARDE: waardevolle of zeer waardevolle gebieden volgens de Biologische Waarderingskaart;

• LANDSCHAPS- EN ERGOEDWAARDE: relictzones en ankerplaatsen volgens de landschapsatlas – aangevuld met informatie uit de inventaris van het bouwkundig erfgoed en de centraal archeologische inventaris (CAI);

• GELUID EN TRILLINGEN: Stiltegebieden; • LANDBOUWWAARDE ° Landbouwgronden met een hoge of zeer hoge waardering volgens de landbouwtyperingskaart;

° Landbouwgronden gelegen binnen de herbevestigde agrarische gebieden. • INVLOED OP GEZONDHEID/VEILIGHEID MENS: Woonconcentraties (volgens topografische kaarten, gewestplan), mobiliteit

Rekening houdend met de aard van het planelement, de aanwezige en geplande ontwikkelingen in de omgeving en de aard van/afstand tot kwetsbare gebieden, wordt het risico op milieueffecten beoordeeld en de gewenste diepgang per milieudiscipline vastgesteld.

a Overstromingsgebieden Kaart 9: Overstromingskaarten Kaart 10: Overstromingsgevoelige gebieden Kaart 11: Infiltratiegevoeligheid Om te weten welke gebieden gevoelig zijn voor overstromingen en welke milderende maatregelen er kunnen opgelegd worden bovenop de gewestelijke verordening inzake hemelwaterputten, infiltratie-voorzieningen, buffervoorzieningen en gescheiden lozing van afvalwater en hemelwater worden de bovenstaande kaarten bekeken. De volgende analyse werd gemaakt:

OVERSTROMINGSGEVOELIGHEID Het oostelijke deel van het studiegebied (ter hoogte van de Kottembeek) maakt deel uit van een natuurlijke overstromingsgebied, maar is enkel mogelijk overstromingsgevoelig vlakbij de beek. Ter hoogte van het warenhuis in de E. Tinelstraat is er een zone ‘effectief overstromingsgevoelig’. In de jaren ’80 hebben hier enkele overstromingen plaatsgevonden die voornamelijk te wijten waren aan de manier waarop de rioleringen waren aangelegd. Eind de jaren ’80 zijn er enkele wijzigingen aan het rioleringsstelsel doorgevoerd, waardoor de problemen zo goed als verdwenen zijn. Sindsdien zijn er geen huizen meer onder water gelopen – alleen enkele tuinen hebben soms nog last van overstoming. Voor deze site is het dus wel aangewezen extra aandacht te hebben voor de waterhuishouding. Zo kan voor het perceel met het warenhuis opgelegd worden dat bijkomende verharding enkel in waterdoorlatende materialen mag worden voorzien. Ook moeten de voorschriften 260308_RUP Dorpskern SLH toelichtingsnota_mer.doc Pagina 61 van 67


groendaken toelaten, zodat bij een vergunningsaanvraag eventueel een groendak kan worden opgelegd. Bij herbouw zal het gebouw verder van de beek (minimum 5m) moeten opgetrokken worden. Op die manier kan er meer ruimte aan de beek gegeven worden en kan de buffercapaciteit verhoogd worden. Tenslotte zijn er stroomopwaarts de beek (buiten het plangebied, binnen het natuurgebied) nog tal van mogelijkheden om de buffercapaciteit van de beek te verhogen. Het voorzien van natuurlijke bufferbekkens stroomopwaarts de Kottembeek wordt ook voorgesteld in het deelbekkenbeheersplan en in andere inrichitngsstudies voor de Molenbeek-Kottembeek.

INFILTRATIEGEVOELIGHEID Het plangebied is niet infiltratiegevoelig. Dit houdt in dat het weinig zin heeft om infiltratiesystemen te voorzien. Gezien het plangebied van het RUP op vandaag reeds een dicht bebouwd gebied is (centrumgebied) en voornamelijk voorziet dat deze bestaande bebouwing kan worden gerenoveerd, herbouwd of beperkt uitgebreid wordt, zal de invloed op de lozing van regenwater niet drastisch toenemen. Bijkomende voorschriften rond infiltratie bovenop de gewestelijke verordinging hebben weinig zijn omwille van de niet-infiltratiegevoelige bodem.

b Oppervlaktewaterkwaliteit Kaart 12: zoneringskaart Quasi het volledige plangebied is gelegen in “centraal gebied” (oranje arcering), waar alle woningen reeds zijn aangesloten zijn op de bestaande riolering. Enkel de Voetbalkantiene moet nog worden aangesloten op de riolering (en dit is ook zo voorzien). Bijgevolg kunnen we besluiten dat het RUP geen invloed zal hebben op de oppervlaktewaterkwaliteit en moeten geen extra maatregelen worden opgenomen in dit RUP.

c Grondwaterkwetsbaarheid Kaart 13: grondwaterkwetsbaarheid Kaart 14: Grondwaterstromingsgevoelige gebieden (watertoets) Voor het volledige plangebied is de grondwaterkwetsbaarheid matig tot weinig kwetsbaar. Wel is het gebied in de omgeving van de Kottembeek zeer gevoligin voor grondwaterstroming. Gezien het RUP weing verandert op deze locatie aan de bestaande toestand, en gezien er in het verleden geen problemen zijn onstaan in dit toch wel dicht bebouwd gebied (E. Tinelstraat), zijn er geen bijkomende problemen te verwachten na de goedkeuring van dit RUP.

d Bodem Kaart 15: Bodemkaart Kaart 16: Drainageklassen Kaart 17: Bodemsaneringen en -attesten Op de bodemkaart zijn – omwille van de dichte bebouwing - niet veel gegevens van de dorpskern van Sint-Lievenshoutem weergegeven. Aan de zuidelijke rand van het plangebied komen vochtige vochtige tot droge leembodems voor. Uit de drainagekaart kunnen we besluiten



dat aan de randen van het studiegebied droge, matig droge gronden en matig natte gronden voorkomen, maar voor het grootste deel van het gebied zijn echter geen gegevens beschikbaar. Het grootste deel van deze gebieden zullen voetbalvelden en tuinen zijn. Ook is er bij de invulling van het wooninbreidingsgebied ten westen van de voetbalvelden voorzien om een centraal groen plein aan te leggen. Op die manier blijft de verharde oppervlakte van het gebied toch beperkt. De kaart van OVAM, die de bodemsaneringen en –attesten weergeeft, toont aan dat er binnen het plangebied geen bodemsaneringsproject of een beschrijvend onderzoek is uitgevoerd. Hieruit kunnen we concluderen dat er geen bodemverontreinigingen gekend zijn. De aangeduide bodemattesten wijzen niet op verontreiniging van de bodem.

e Ecosyseem Kaart 18: ecosysteemkaart verdroging Kaart 19: ecosysteemkaart Verzuring Kaart 20: ecosysteemkaart Eutrofiering Kaart 21: ecosysteemkaart Ecotoopverlies Uit de kaarten kan worden opgemaakt dat het ecosysteem binnen het studiegebied niet kwetsbaar tot weinig kwetsbaar is. Het RUP zal hierop dus quasi geen negatieve invloed kunnen uitoefenen.

f Biologische waarde Kaart 22: Biologische waarderingskaart Het plangebied van het RUP is quasi volledig gelegen binnen biologisch minder waardevol gebied. Twee gebieden zijn biologisch waardevol Deze gebieden worden in het RUP dan ook bestemd tot zone voor natuur. Het RUP houdt dus rekening met de biologische waarde van de percelen.

g Landschaps- en erfgoedwaarde en archeologische waarde Kaart 23: Landschapsatlas Binnen het plangebied is een relictzone gelegen. Het zijn enkel de randen van deze relictzone die zijn opgenomen binnen het RUP. Deze randen zijn nu al bebouwd. Het RUP legt voorschriften voor deze bebouwde ruimtes vast, waardoor de ruimtelijke kwaliteit enkel maar beter kan zijn dan wanneer er geen voorschriften zijn. De kerk werd aangeduid als puntrelict. Bij de opmaak van het RUP wordt voor dergelijk gebouw een voorschrift opgenomen die ervoor zorgt dat deze kerk behouden blijft. Bovendien blijft, los van het RUP, de wetgeving voor beschermde monumenten van kracht.

Kaart 24: inventaris bouwkundig erfgoed Op de inventaris van bouwkundig erfgoed komen enkele woningen voor die gelegen zijn binnen de grenzen van het RUP. Bij de opmaak van het RUP is met deze inventaris rekening gehouden om voor beeldbepalende gebouwen strengere voorschriften te voorzien.

Kaart 25: inventaris archeologisch erfgoed



Op de inventaris van archeologisch erfgoed zijn binnen dit RUP drie sites aangeduid als archeologisch erfgoed. Het is daarom aangewezen om in de toelichtingsnota dit aspect te vermelden en daar aan te geven dat bij geplande grondwerken in het plangebied voorafgaand overleg nodig is met de bevoegde archeologische diensten. Bij effectieve vondsten biedt de vigerende wetgeving een decretaal kader.

h Landbouwwaarde Kaart 26: Landbouwtyperingskaart Gronden binnen het studiegebied hebben een zeer lage tot lage waardering. De meeste gronden zijn echter al jaren in gebruik als woonkavel en voor landbouw minder gunstig gelegen binnen een verstedelijkte omgeving. In het RUP wordt het landbouwgebied niet verder aangetast.

Kaart 27: Herbevestigde agrarische gebieden In uitvoering van het ruimtelijk structuurplan Vlaanderen (RSV) stelt de Vlaamse overheid een ruimtelijke visie op voor landbouw, natuur en bos. Doelstelling is te komen tot een afbakening van de agrarische, natuurlijke en bosstructuur van het buitengebied.

Dit planningsproces resulteerde in het verleden reeds in een gedeeltelijke afbakening van de VEN-gebieden (fase 1). In de tweede fase wil de Vlaamse overheid op korte termijn ook reeds duidelijkheid geven over de percelen die zeker opgenomen worden in de agrarische structuur en die nu ook reeds gelegen zijn in een ‘agrarische bestemming’, de zogenaamde ‘herbevestigde agrarische gebieden’. De herbevestigde agrarisch gebied in Sint-Lievens-Houtem valt niet binnen het plangebied van het RUP.



i Geluid en trillingen Kaart 28: Stiltegebieden Binnen het plangebied en zijn onmiddellijke omgeving zijn er geen stiltegebieden gelegen. Daarom kan men besluiten dat het RUP geen invloed zal hebben op ongeschonden gebieden inzake geluid.

j Effecten op de gezondheid en veiligheid van de mens/ ruimtelijke aspecten Gezien het plan voornamelijk een kader biedt voor de verdere ontwikkeling van de dorpskern van Sint-Lievens-Houtem, zijn er geen bijkomende effecten te verwachten op de gezondheid en veiligheid van de mens: Het woongebied wordt gereduceerd ten voordele van gemeenschapsvoorzieningen, wegenis, de heraanleg van de markt, en voetgangers- en fietsersdoorsteken. Dit zal enkel een verbetering zijn voor de woon- en leefkwaliteit van de inwoners.

k Mobiliteit Sint-Lievens-Houtem-centrum wordt bediend door 3 buslijnen:

• lijn 49: Gent – Herzele - Geraardsbergen • lijn 46: Wetteren – Oosterzele - Zottegem • lijn 45: Wetteren – Bavegem - Zottegem en behoort tevens tot een belbusgebied (Herzele – Sint-Lievens-Houtem - 90).

We kunnen daaruit besluiten dat het openbaar vervoer voor het centrum van Sint-LievensHoutem voldoende uitgebouwd.



1.5

Eindconclusie

De opmaak van een plan-MER wordt niet noodzakelijk geacht vanuit de project-m.e.r. plicht of de noodzaak tot een passende beoordeling.

Uit de scoping van de milieueffecten kunnen we besluiten dat de ecologisch waardevolle gebieden slechts voor een klein deel worden herbestemd, en dit enkel voor een deeltje dat niet meer in gebruik is als natuurgebied.

Enkel de kerk en de pastorij zijn beschermde monumenten. Deze en de woningen opgenomen in de inventaris van bouwkundig erfgoed zullen van bijkomende beschermende voorschriften worden voorzien. Voor wat betreft de de sites opgenomen in de inventaris van archeologische erfgoed (de omgeving van de Kerk, in het zuiden grenzend aan het plangebied) zal in de toelichtingsnota opgenomen worden dat bij geplande grondwerken in het plangebied, voorafgaand overleg noodzakelijk is met de bevoegde archeologische diensten.

Binnen de grenzen van het RUP enkel een gebied ter hoogte van de Kottembeek effectief overstromingsgevoelig. Door enkele beperkte maatregelen in de voorschriften te voorzien en door als gemeente aan te sturen op de inrichting van een natuurlijk bufferbekken stroomopwaarts, kan het gevaar volledig uit de weg worden geruimd. Het zoneringsplan voorziet dat alle gebouwen binnen het plangebied zijn aangesloten op een bestaande zuivering, waardoor de de oppervlaktewaterkwaliteit en grondwaterkwaliteit op termijn enkel kan verbeteren.

De biologische waarde, de landbouwwaarde en de landschapswaarde worden door dit RUP niet aangetast.

De effecten op de gezondheid en de veiligheid van de mens zijn nihil. Wat betreft het ruimtelijk aspect kunnen we stellen dat het RUP stedenbouwkundige randvoorwaarden wil vastleggen voor nieuwe ontwikkelingen in het centrum om karaktervolle elementen in de kern te beschermen.

Bijgevolg kunnen we besluiten dat er geen plan-MER moet worden opgemaakt.



1.6

Raadpleging

Overeenkomstig het Besluit van de Vlaamse regering betreffende de milieueffectrapportage over plannen en programma’s werden de volgende instanties aangeschreven:

Instantie

Adres

Prrovinciebestuur Oost-Vlaanderen

Gouvernementstraat 1

de

3

directie – dienst 33 RO en stedenbouw

9000 Gent

Agentschap R-O Vlaanderen

Gebroeders Van Eyckstraat 4-6

R-O Oost-Vlaanderen

9000 Gent

Ruimtelijke Ordening Agentschap R-O Vlaanderen

Gebroeders Van Eyckstraat 4-6

R-O Oost-Vlaanderen

9000 Gent

Onroerend Erfgoed Agentschap Wonen-Vlaanderen

Graaf De Ferrarisgebouw

Afdeling Wonen

Kon. Albert II-laan 20 bus 7

t.a.v. Hilde Van den Bosch - afdelingshoofd

1000 Brussel

Departement MOW

Koning Albert II-laan 20 bus 2

Fernand Desmyter

1000 Brussel

Secretaris-generaal Team Vlaamse Bouwmeester

Boudewijngebouw Boudewijnlaan 30 bus 45 1000 Brussel

VMM

Graaf De Ferrarisgebouw

Afdeling Operationeel Waterbeheer

Koning Albert II-laan 20 bus 16

t.a.v. Bram Vogels

1000 Brussel

VERDER AANVULLEN OF AANPASSEN (lijst werd aangevraagd)


RUP Dorpskern Sint-Lievens-Houtem

Recommend Documents