RUIMTELIJKE KADERS DIEZERPOORT

GEDROOMD DIEZERPOORT Richtingen en kaders voor natuurlijke wijkvernieuwing

t r o o p r e z die ben

RUIMTELIJKE KADERS DIEZERPOORT

ik

ort

erpo diez n be

VOORWOORD Voor u ligt het Ontwikkelingskader Diezerpoort. Dit kader geeft de komende 10 tot 20 jaar richting aan de ruimtelijke vernieuwing van de wijk om daarmee de wijk in sociaal en economisch opzicht duurzaam te versterken. Mijn voorganger Gerard van Dooremolen is samen met de woningcorporaties in 2008 het gesprek met wijkbewoners en ondernemers over de toekomst van hun wijk gestart. Uit dit gesprek kwam de ontwikkelingsvisie ‘Diezerpoort ben ik’ voort, waarin de ambities van en voor de wijk zijn samengevat. Was daarmee de watvraag beantwoord, dit ontwikkelingskader gaat gedetailleerd in op de vraag hoe Diezerpoort kan vernieuwen en uitgroeien tot de wijk die de bewoners van vandaag zich dromen. Visie en ontwikkelingskader vormen samen een geheel; dit ontwikkelingskader wordt concreet waar de visie nog globaal bleef. Eén mogelijk misverstand wil ik hier meteen wegnemen: dit ontwikkelingskader is géén programma of plan. Een bestaande, honderden jaren oude stadswijk, waar volop wordt gewoond, geleefd en gewerkt, wordt niet ‘gemaakt’, hij groeit. Met bewoners, ondernemers, corporaties en andere partijen in de wijk is een gezamenlijk toekomstperspectief op de wijk ontwikkeld dat dit ‘natuurlijke’ proces van wijkvernieuwing samenhang verleent en in goede banen leidt. Of we het gedroomde Diezerpoort zullen realiseren, hangt af van vele factoren die noch de gemeente noch enige andere partij in de hand heeft. We ‘maken’ immers Diezerpoort samen. Steeds zal op het niveau van afzonderlijke initiatieven en projecten moeten worden bezien wat wenselijk, mogelijk en haalbaar is. Bij het maken van projectplannen ligt dit ontwikkelingskader steeds op tafel, als inspiratiebron, als informatiebron en als toetsingskader. Niet altijd zal wat we wensen haalbaar blijken; dan zal alleen met goede argumenten (te beoordelen door de gemeenteraad) van dit ontwikkelingskader mogen worden afgeweken.

ik

Nelleke Vedelaar wethouder Gemeente Zwolle

Erik Dannenberg wethouder Gemeente Zwolle

Martin Bleijenburg manager wonen deltaWonen

Eddy Veenstra directeur-bestuurder woningstichting SWZ

Intussen bruist de wijk van de initiatieven van bewoners, ondernemers en professionele organisaties. Dit boekje vat hun gedroomde toekomst samen en geeft de gedeelde richting aan. - Wethouder Nelleke Vedelaar, namens Stuurgroep Diezerpoort

2

Gerke Brouwer directeur-bestuurder woningstichting Openbaar Belang

3

ort

erpo diez n be

ik

INHOUD VOORWOORD ANDERE TIJDEN

7

natuurlijke wijkvernieuwing 2 miljoen voor de wijk samen maken we de wijk

ANDERE WAARDEN

17

wijkeconomie: een dynamische wijk! wonen en leven: betaalbaar én gevarieerd! GXXU]DDPSHRSOHSODQHWHQSUR¿W cultuurhistorie: 400 jaar jong!

ANDERE TOEKOMST

33

droomkaart 2020 kaders groen, water en milieu kaders bereikbaarheid

ANDERE AANPAK

51

bouwsteen Pilot Singel Oost bouwsteen Centrum Oost bouwsteen Dieze Park bouwsteen Michaëlskerk bouwsteen Dieze Centrum

AGENDA

4

67

5

ort

erpo diez n be

ik

ANDERE TIJDEN De tijden zijn veranderd. Ook de visie op wijkontwikkeling is sterk in beweging. Voorbij is de tijd van grootscheepse herstructureringen. De ervaring leert dat een integrale wijkaanpak en een ‘natuurlijke‘ wijkvernieuwing die de eigen ontwikkelingskracht van †‡™‹ŒǦ‡†‡„‡™‘‡”•‡‘†‡”‡‡”•‹†‹‡™‹ŒǦ„‡—–ǡ˜ƒƒ‡ơ‡…–‹‡˜‡”‹•‘†‡ Ž‡‡Ɵƒƒ”Š‡‹†–‡˜‡”•–‡”‡‡•‘…‹ƒŽ‡‡‡…‘‘‹•…Š‡†‘‡Ž‡–‡”‡ƒŽ‹•‡”‡Ǥ In Diezerpoort kiest Zwolle voor deze aanpak van natuurlijke wijkvernieuwing. Het uitgangspunt is de eigen kracht en dynamiek van de wijk. De gemeente heeft een stimulerende, regisserende en faciliterende rol en wijst, onder andere door middel van †‹–„‘‡Œ‡ǡ”‹…Š–‹‰‡ƒƒ‡•–‡Ž–ƒ†‡”•Ǥ †‹–Š‘‘ˆ†•–—™‘”†–†‡œ‡ƤŽ‘•‘Ƥ‡ƒ…Š–‡” de vernieuwing toegelicht. Veel, vooral sociale en economische, projecten zijn reeds in uitvoering genomen nadat de Raad in februari 2010 het wijkactieplan goedkeurde, onder meer bekostigd uit het Preventiebudget 40+ wijken van het Rijk. Bewoners, ondernemers en andere partners in de wijk, zoals de corporaties, Travers, en De Kern zijn nauw bij de wijkontwikkeling betrokken. Het zwaartepunt van de samenwerking wordt daar ‰‡Ž‡‰†™ƒƒ”†‹‡Š‡–‡‡•–‡ơ‡…–‹‡ˆ‹•ǣ‘’Š‡–‹˜‡ƒ—˜ƒ„——”–‡ǡ•–”ƒ–‡ǡ’”‘Œ‡…–‡‡ activiteiten.

NATUURLIJKE WIJKVERNIEUWING 2 MILJOEN VOOR DE WIJK

creatief Dieze

SAMEN MAKEN WE DE WIJK

ruimte voor kunst, cultuur en ondernemerschap

6

7

Erwin Stuiver, deltaWonen Judith Mulder, Kinderdagverblijf De Zeester Giska Eisma, SWZ

NATUURLIJKE WIJKVERNIEUWING Diezerpoort vernieuwt! Diezerpoort is volop in beweging. De gemeente investeert samen met bewoners, ondernemers, woningcorporaties en andere partners in de wijk. Er zijn veel nieuwe activiteiten gestart. Projecten als kinderen in beweging, opvoedingsondersteuning en de formulierenbrigade blijken een succes. Ook de economische vernieuwing komt op gang. De Stentor deed enige maanden geleden verslag van de ’renaissance’ in de Thomas a Kempisstraat en Vechtstraat waar een bedrijfsinvesteringzone is ingesteld. De winkeliers aan de Hogenkampsweg willen op hun beurt graag het buurtwinkelcentrum uitbreiden. Deze sociale en economische vernieuwing vertaalt zich ook in bouwprojecten. De woningen op de Molenoevers zijn opgeleverd. De nieuwbouw van de Esdoorn vordert gestaag. De woningcorporaties SWZ en deltaWonen gaan veel woningen in Dieze Oost renoveren. Dat gebeurt met respect voor bewoners en de cultuurhistorische waarde van deze naoorlogse buurt. Maar hun ambities reiken verder. De corporaties willen het Simon van Slingelandtplein transformeren tot ‘de trots van de buurt’. Voor geheel Dieze Oost kiezen zij met de gemeente voor duurzaamheid. Alle woningen zullen -na renovatie- comfortabel, energiezuinig en klaar voor de toekomst zijn. Ook de openbare ruimte ondergaat een kwaliteitsslag.

Diezerpoort ben ik Het mooie is: de wijk vernieuwt zichzelf spontaan. De gemeente faciliteert waar zij kan, aansluitend bij de ‘vibe’ van de wijk. De middelen zijn niet onbegrensd, er moeten keuzes worden gemaakt. Urgente projecten met een groot maatschappelijk belang gaan voor. Tussen de overige initiatieven moet slim gekozen worden. De voorkeur gaat daarbij uit naar ‘vliegwielprojecten’ die de ambities uit de ontwikkelingsvisie ‘Diezerpoort ben ik’ aanjagen. Deze ambities zijn: Sociaal krachtig Diezerpoorters vinden betrokkenheid belangrijk. Op elkaar en op de woonomgeving . Aan een goede buurt heb je meer dan aan een verre vriend! Als de buurt sociaal krachtig is, voel je je veiliger en durf je meer. Levensfase-proof Levensomstandigheden veranderen. De Diezerpoorter wil in dat geval kunnen kiezen om in de wijk te blijven. Daarvoor zijn woningen en voorzieningen voor iedere levensfase nodig: jong én oud, gezinnen met kinderen én singles, bewoners met én zonder zorgvraag, huurders en eigenaren. Gezonde leefomgeving Gezond leven moet je zelf doen, maar dan moet de dagelijkse omgeving dat wel mogelijk maken. Diezerpoorters willen in een ‘gezonde’ wijk leven, zonder vervuiling, en met voldoende groen en ruimte om te ademen, sporten en spelen.

8

Stedelijke pionier: welkom! Diezerpoort is gezellig, ligt op een steenworp van de binnenstad en is betaalbaar. Het vormt zo een ideale toegangspoort voor avontuurlijke starters in Zwolle. Studenten hebben er hun eerste kamer, kunstenaars hun atelier en ondernemers starten er een eigen bedrijfje. Authentieke wijk De Diezerpoorters hechten aan het karakter en de sfeer van hun eigen buurtje. Samen vormen al die buurtjes een -in meer dan 400 jaar gegroeid- mozaïek. Deze diversiteit wordt gekoesterd; niemand wil een saaie eenheidsworst. De gemeenteraad van Zwolle heeft de ontwikkelingsvisie ‘Diezerpoort ben ik’ op 11 mei 2009 vastgesteld.

Van wat naar hoe De ontwikkelingsvisie uit 2009 beschrijft ‘wat’ we in 2020 bereikt willen hebben. Bewoners en ondernemers vertelden ons wat ze belangrijk vinden voor hun eigen toekomst en voor de toekomst van de wijk. Dit is vertaald naar de bovenstaande 5 ambities. Het ‘hoe’ bleef nog onbeantwoord. Het kopiëren van de aanpak uit Holtenbroek of Kamperpoort is geen optie. Daar werd gekozen voor sloop en nieuwbouw. De situatie in Diezerpoort is anders. De wijk blijkt populair bij jonge én oude woningzoekenden. Dat is ook niet verwonderlijk. Diezerpoort telt tal van gezellige straten en buurten dichtbij de binnenstad. Veel woningen zijn bovendien betaalbaar. Dat is een pré, want Zwolle heeft een jonge bevolkingssamenstelling. Reden genoeg om de sociale kernvoorraad te koesteren, hoewel op een aantal plekken -bijvoorbeeld in Dieze Oost- een renovatie van de woningen én woonomgeving wel noodzakelijk is. De afgelopen periode is bovendien duidelijk geworden dat de economische crisis geen voorbijgaande rimpeling is, maar een langdurige invloed heeft op de woningmarkt, de positie en het investeringsvermogen van corporaties en ontwikkelaars en op KHWEHOHLGHQGH¿QDQFLsOHPRJHOLMNKHGHQYDQRYHUKHGHQ'H tijd van grote gezamenlijke investeringsplannen voor de lange termijn ligt achter ons. De toekomst is onzekerder geworden. Dat vraagt om een andere aanpak. De nieuwe aanpak, ‘natuurlijke wijkvernieuwing’, gaat uit van de eigen kracht van de wijk en haar bewoners. Die vormt de motor van de wijkvernieuwing. Om kansen te verzilveren zijn alle partijen nodig: bewoners, ondernemers, corporaties, ontwikkelaars, zorgpartijen, onderwijsinstellingen, sportverenigingen en andere initiatiefnemers die willen bijdragen aan een mooie, veilige en duurzame wijk. De JHPHHQWHJHHIWJOREDDOGHULFKWLQJDDQVSHHOWÀH[LEHOLQ op ontwikkelingen die zich voordoen, stelt kaders, faciliteert door middel van passende beleidsmaatregelen, stimuleert en beheert. Waar nodig, zal de gemeente ook zelf investeren. Maar de mogelijkheden zijn beperkt. De gemeente zal daarom per project de samenwerking zoeken.

9

2 MILJOEN VOOR DE WIJK Preventiebudget 40+ wijken Diezerpoort is geen probleemwijk. Maar de wijk mag niet afglijden. Bewoners en ondernemers vragen om inspanningen van de kant van de gemeente om de leefbaarheid op peil te houden en waar mogelijk te verbeteren. Er is daarom de afgelopen jaren hard gewerkt aan het opbouwen van de sociale infrastructuur. Partners zoals de gemeente, corporaties, politie, Travers en de Kern hebben elkaar gevonden en werken samen in onder andere gebiedsbeheerteams. Het Rijk heeft 2 miljoen euro uit het Preventiebudget 40+ wijken ter beschikking gesteld RPGHZLMNWHYHUVWHUNHQ'H]HVXEVLGLHNRPWERYHQRSGHH[WUD ¿QDQFLsOHLQVSDQQLQJYDQUXLPPLOMRHQHXURGLHJHPHHQWHHQ woningcorporaties zelf al leveren.

Wijkactieplan De gemeenteraad heeft op 8 februari 2010 het wijkactieplan vastgesteld. Hierin staat hoe het preventiebudget wordt ingezet om de sociale infrastructuur verder te versterken en meer GRHOJHULFKWHDFWLYLWHLWHQPHWVSHFL¿HNHDDQGDFKWYRRUGH jeugd- mogelijk te maken. Leefbaarheid, veiligheid en wonen Voor bewoners van Diezerpoort is niet zozeer de wijk, maar de buurt hun ‘thuis’. Voor elke buurt is daarom een buurtactieplan opgesteld die aansluit bij bewonerswensen en -prioriteiten. Het opbouwwerk ondersteunt en stimuleert bewoners om te participeren in de samenleving en betrekt hen bij de vormgeving en het beheer van hun woonomgeving. Zo houden bewoners zelf toezicht op vandalisme en vervuiling. Het project Bewonerstoezichthouders organiseert daarvoor een training en zorgt voor begeleiding. Leren en werken De overgang van basisonderwijs naar voortgezet onderwijs is een moment waar leerlingen in een moeilijke thuissituatie problemen ondervinden. Daarom wordt voor deze kinderen huiswerkbegeleiding en mentoring aangeboden. Voor het project wordt gebruik gemaakt van een succesvolle methode uit Amsterdam, genaamd ‘School’s Cool’. De mentoren geven begeleiding bij schoolkeuze, huiswerk, betrekken actief de ouders en stimuleren vrijetijdsbesteding. Ook voor sociale vaardigheden, ondersteuning bij werkstukken en spreekbeurten is er aandacht. Het project start met kinderen in groep 8 en loopt door in klas 1 van het voortgezet onderwijs. De mentoren zijn vrijwilligers; huiswerkbegeleiding wordt door vakkrachten voor een vrijwilligersvergoeding uitgevoerd. Ook het aanjagen van de wijkeconomie is een belangrijke opgave. Er is gestart met het ´zichtbaar maken van de onzichtbare economie´. De groep professionele zelfstandigen wordt steeds belangrijker voor de locale economie. Een aantal heeft het initiatief genomen om een ZZP-netwerk op te richten HQ]REHWHUYDQHONDDUVGLHQVWHQWHSUR¿WHUHQ

10

Intensieve samenwerking tussen verschillende partners in de wijk moet in 2010 en 2011 leiden tot een doorbraak in het oplossen van de multi-generatie werkloosheid die vooral in de Indische Buurt te vinden is. De ervaringen in de Kamperpoort zullen worden gebruikt om bewoners uit de Indische Buurt en Dieze Oost te bemiddelen en te ondersteunen richting activeringstrajecten die zijn gericht op zelfredzaamheid, scholing en werk. Opgroeien en gezondheid In de Diezerpoort wonen relatief veel kinderen met ‘een rugzakje’ en kinderen die het speciaal onderwijs bezoeken. Veelal kunnen zij niet goed mee doen met reguliere naschoolse activiteiten. Daarom worden in de wijk, zowel voor kinderen die buiten de wijk naar een school voor speciaal onderwijs gaan als voor kinderen ‘met een rugzakje’ op de reguliere basisscholen aangepaste activiteiten gerealiseerd. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van de kennis en ervaring van zowel het speciaal onderwijs als MEE-IJsseloevers. De opgebouwde deskundigheid wordt vervolgens verbreed naar de uitvoerder van reguliere kinderactiviteiten, zodat zowel kinderen met als zonder beperking samen in de wijk kunnen meedoen.

Leo Versteeg, Vastbouw Ilona Kevelham, The Young Ones

Het Wonderwoud en haar partners organiseren daarnaast themabijeenkomsten over opvoeding. Buurtmoeders en bezoekvrouwen vervullen een belangrijke rol in het bereiken van ouders die zij naar opvoedingsondersteuning kunnen OHLGHQ'HNRPHQGHMDUHQ]DOH[WUDZRUGHQLQJH]HWRSGH ontwikkeling van jonge kinderen uit allochtone gezinnen, onder andere door de betrokkenheid van de ouders bij de schoolloopbaan van hun kinderen te vergroten. Het succesvolle programma Samen Gezond zal worden voortgezet en uitgebreid binnen het meerjarige programma Zwolle Gezonde Stad. De JOGG (Jongeren op Gezond Gewicht) aanpak is hierbij richtinggevend. Niet voor niets is Zwolle de eerste JOGG gemeente van Nederland. Tegelijk blijkt uit de cijfers dat juist in Diezerpoort de gezondheidsontwikkeling van kinderen achterblijft. De komende jaren wordt ingezet op een duurzame mobilisatie van locale actoren om de leefstijl van de gezinnen in de wijk te verbeteren. Meer bewegen, gezond eten en aandacht voor gezondheid in de opvoeding. Het gaat er niet alleen om het gedrag van kinderen en ouders te veranderen, maar ook hun sociale en fysieke omgeving. Door een stimulerende omgeving te creëren, wordt het eenvoudiger en aantrekkelijker om gezond te leven. Voldoende speelplekken, veilige wandel- en ¿HWVURXWHVQDDUVFKRROJH]RQGHVFKRRONDQWLQHVHQJRHGH sportmogelijkheden in de wijk zijn enkele voorbeelden.

Ronald Kerssies, C1000 Jan Watze Zijffers, Slokker Vastgoed 11

Henk Nyenhuis, kunstenaar Erwin van der Worp, voorzitter winkeliersvereniging

Continuïteit en monitoring Wijkvernieuwing is een proces van lange adem. Het verbeteren van de leefbaarheid en kansen in de wijk vergen gerichte inspanningen op de korte én lange termijn. De activiteiten uit KHWZLMNDFWLHSODQ]LMQWRWHQPHW¿QDQFLHHOJHGHNW'H borging van de continuïteit is echter van groot belang, anders vormen deze activiteiten slechts een druppel op een gloeiende plaat en bestaat het risico van terugval naar de oude en ongewenste situatie. Zoals een stapeling van sociale, economische en fysieke problemen tot het ontstaan van een ‘probleemwijk’ kan leiden, is er een schakeling van inspanningen nodig om tot een krachtige en duurzame vernieuwing te komen! 'LWYHUJWKHW]HNHUVWHOOHQYDQ¿QDQFLHULQJRQGHUDQGHUHLQ het kader van een meerjarige werkrelatie met de Provincie Overijssel en het Rijk. Maar hoe weten we of er meer of minder investeringen nodig zijn? Hiervoor zal de Diezerpoort Monitor worden ontwikkeld. Dit instrument bundelt beschikbare gegevens, zoals het tweejaarlijkse buurt voor buurt-onderzoek, de veiligheidsmonitor, gegevens van politie en GGD en gegevens over verhuis- en woonmotieven van huurders van de corporaties. De Diezerpoort Monitor dient een aantal doelen. Het gemeentebestuur en haar partners kunnen de effectiviteit van projecten beoordelen en mede daarop bijsturen. Zij kunnen voorts besluiten om de meest succesvolle projecten in het reguliere werkpakket op te nemen. De uitkomsten kunnen ERYHQGLHQGHQRRG]DDNYDQH[WUDLQYHVWHULQJHQRQGHUERXZHQ

12

13

Maria de Jong - GGD IJsselland, beleidsadviseur Robert Vink - Gemeente Zwolle, communicatieadviseur Ingrid Bakker - Gemeente Zwolle, Programmamanager Zwolle Gezonde Stad Ina Kievit - Gezondheidsmakelaar Zwolle Gezonde Stad Diezerpoort Saskia van Helden - directeur OPOZ (VU Windesheim)

SAMEN MAKEN WE DE WIJK Wie trekt de kar? Dit boekje biedt inspiratie, richtingen en kaders voor een natuurlijke vernieuwing van Diezerpoort. Dat betekent: ÀH[LEHOLQVSHOHQRSJURWHpQNOHLQHRQWZLNNHOLQJHQGLH zich in de wijk voordoen. De gemeente wil deze kansen verzilveren in samenwerking met bewoners, ondernemers, corporaties, ontwikkelaars, zorgpartijen, onderwijsinstellingen, sportverenigingen en andere initiatiefnemers. De gemeente kan de kar simpelweg niet alleen trekken en daagt daarom, met dit boekje in de hand, alle partijen met hart voor de wijk uit om de wijkvernieuwing vorm te geven. Bij de totstandkoming van dit boekje is al met veel van deze partijen gesproken. Niet vrijblijvend, maar met de insteek ´Wat kan jij (of u) doen voor de vernieuwing van de wijk?´ Dit gesprek gaat door. Niet praten om te praten, maar om gezamenlijk de handen uit de mouwen te steken. Atelier Hemerkenstraat De gemeente heeft in januari 2010 een atelier in de wijk geopend. In de voormalige bedrijfsruimte aan de Hemerkenstraat (Dieze Oost) werd gewerkt ´met de ramen open´. Circa honderd bewoners, ondernemers, bestuurders, ontwikkelaars e.a. bezochten het atelier. Rondom een reusachtige werkmaquette ontstonden levendige discussies, werden contacten gelegd én alternatieve voorstellen ontwikkeld. Planvorming Pilot Singel Oost De woningcorporaties DeltaWonen en SWZ trekken de planvorming in Dieze Oost. Deze heeft vooral betrekking op GHUHQRYDWLHUHVWDXUDWLHYDQFRPSOH[HQODQJVGHVLQJHOHQKHW Simon van Slingelandtplein en de sloop en nieuwbouw van een woongebouw aan de Geert Grootestraat. De corporaties informeren bewoners met behulp van nieuwsbrieven en bewonersavonden en via hun websites. Planvorming komt tot stand door middel van klankbordgroepen. Tentoonstelling H.C.O. Het Historisch Centrum Overijssel heeft de tentoonstelling ´Diezerpoort ben ik´ georganiseerd (oktober 2009-februari 2010). De nadruk lag op persoonlijke foto’s en verhalen van bewoners die onder andere op de website www. diezerpoortbenik.nl zijn gepubliceerd. De tentoonstelling van historische kaarten werd bekroond door een wandelkaart die bezoekers langs bijzondere plekken in de wijk voerde. KEI Kenniscentrum Het KEI Kenniscentrum heeft in oktober 2009 een studiedag in de wijk georganiseerd. Verschillende specialisten, werkzaam bij gemeenten als Leeuwarden en Rotterdam, adviesbureaus en onderzoeksinstellingen, hebben op die dag gediscussieerd en geadviseerd met betrekking tot de aanpak van de vernieuwing van Diezerpoort.

14

Workshops Verschillende workshops hebben de ideevorming verrijkt. Het -soms wat vage- begrip duurzaamheid heeft op die manier concreet handen en voeten gekregen en de relatie met de FRUSRUDWLHVYHUVWHUNW)LHWVOLHIKHEEHUVKHEEHQKHW¿HWVQHWZHUN onder de loep genomen. Met ondernemers is het economisch potentieel van de wijk in kaart gebracht. Vertegenwoordigers van sportorganisaties en onderwijsinstellingen hebben onderzocht hoe het sporten, spelen en bewegen kan worden gestimuleerd.

Planontwikkeling en participatie Als partijen -na vaststelling van het ontwikkelingskaderbesluiten om projecten daadwerkelijk te gaan uitwerken en uitvoeren, dan wordt van hen verwacht dat zij eenzelfde open en interactieve werkwijze hanteren. Beginspraak De gemeente kiest voor actief burgerschap, ook wel beginspraak genoemd. Beginspraak staat voor samen plannen maken in een zo vroeg mogelijk stadium, zodat de rijke verscheidenheid en kennis van de deelnemers optimaal wordt benut. Zo komt de kracht van bewoners optimaal tot zijn recht. De werkvorm kan per project verschillen: samen schetsen aan de eigen straat, verkiezingen van het beste plan, VQHONRRNSDQVHVVLHVPHWRPZRQHQGHQHQDQGHUHH[SHUWVHWF Deze werkvormen vervangen overigens niet de reguliere inspraakmogelijkheden, bijvoorbeeld die in het kader van het nieuwe bestemmingsplan. Atelier Diezerpoort Atelier Diezerpoort brengt de verschillende disciplines van de gemeente samen, zoals stedenbouw, vergunningen, ruimtelijke ordening, groen en verkeer, etc. Particuliere initiatieven ZRUGHQRSGH]HZLM]HVQHOHQGLUHFWEHKDQGHOG9DQFRPSOH[H gebiedsontwikkelingen tot particuliere woningaanpassingen. In het Atelier biedt de gemeente hulp bij de planontwikkeling van anderen. Het Atelier Diezerpoort is tevens de plek voor ontmoeting, opinie- en ideeënuitwisseling over Diezerpoort. Vrienden van Diezerpoort De website www.diezerpoortbenik.nl blijft een belangrijk middel in de informatieoverdacht, maar bewoners en ondernemers hebben ook behoefte aan ‘live’ contact. Bij voldoende belangstelling start de gemeente daarom het initiatief Vrienden van Diezerpoort. Dit zijn themabijeenkomsten voor een breed publiek die enkele malen per jaar worden gehouden. Elke keer komt een ander relevant onderwerp aan bod, variërend van de voortgang van de vernieuwing en de leefbaarheid in de wijk tot het ondernemersklimaat in Diezerpoort, kunst in de openbare ruimte ed.

15

ort

erpo diez n be

ik

ANDERE WAARDEN Voor de vernieuwing van Diezerpoort geven de ambities van bewoners en ondernemers de richting aan. De ˜‹Œˆƒ„‹–‹‡•—‹–†‡‘–™‹‡Ž‹‰•˜‹•‹‡Ǯ‹‡œ‡”’‘‘”–„‡‹ǯ˜ƒ––‡†‡ƒ„‹–‹‡•˜ƒ†‡™‹Œ„‡™‘‡”••ƒ‡ǣ •‘…‹ƒƒŽ”ƒ…Š–‹‰ǡŽ‡˜‡•ˆƒ•‡Ǧ’”‘‘ˆǡ‰‡œ‘†‡Ž‡‡ˆ‘‰‡˜‹‰ǡ•–‡†‡Ž‹Œ‡’‹‘‹‡”ǣ™‡Ž‘Ǩ‡ƒ—–Š‡–‹‡‡™‹ŒǤ Vergt de eerste van deze ambities, sociaal krachtig, vooral inspanningen op de kortere termijn in het kader van het wijkactieplan, de overige vier vragen om een langere adem. Dit hoofdstuk vertaalt deze ambities naar concrete, ruimtelijke waarden voor de toekomstige ontwikkeling van de wijk. Wat is waardevol om te behouden of te versterken? De waarden zijn bepalend voor de vraag of de gemeente medewerking verleent aan particuliere initiatieven of zelf actief participeert in projecten. –‡†‡Ž‹Œ‡’‹‘‹‡”ǣ™‡Ž‘Ǩ™‘”†–—‹–‰‡™‡”–‹”—‹–‡Ž‹Œ‡™ƒƒ”†‡‡–„‡–”‡‹‰–‘–Š‡–„‡Š‘—†‡‡ versterken van wijkeconomie. De ambitie levensfase-proof vraagt om ruimtelijke waarden die als richtlijn dienen voor projecten op het gebied van wonen en leven. De ambitie van een gezonde leefomgeving is integraal vertaald naar duurzaamheid, want intussen weten we dat de gezondheid van bewoners (people) ˜”ƒƒ‰–‘‡‡†——”œƒ‡„ƒŽƒ•‡–†‡‰‡œ‘†Š‡‹†˜ƒ†‡ƒƒ”†‡ȋ’Žƒ‡–Ȍ‡˜ƒ†‡‡…‘‘‹‡ȋ’”‘Ƥ–ȌǤ Tenslotte betekent de ambitie authentieke wijk vooral dat wij bewoners volgen in het koesteren van de cultuurhistorie van hun buurt en wijk.

WIJKECONOMIE: DYNAMISCH DIEZERPOORT! WONEN EN LEVEN: BETAALBAAR EN GEVARIEERD! DUURZAAM: PEOPLE, PLANET EN PROFIT! CULTUURHISTORIE: 400 JAAR JONG!

16

17

WIJKECONOMIE: DYNAMISCH DIEZERPOORT! Ondernemende pioniers Diezerpoort is niet alleen een woonwijk, maar óók een werkgebied. De wijk telt nu bijna 500 ondernemingen waar tegen de 7.000 mensen werkzaam zijn. Dat is goed voor de Zwolse economie, creëert levendigheid in de wijk en biedt ook kansen aan mensen die nu nog buiten het arbeidsproces staan. De wijkeconomie zal de komende jaren veranderen. Een aantal ondernemingen en instellingen verhuist naar elders. Daar staat een instroom van ondernemende pioniers tegenover.

• Het Simon van Slingelandtplein krijgt een buurtfunctie, maar dan vooral door een combinatie van maatschappelijke voorzieningen (kinderopvang ed.), kleinschalige werkfuncties, buurtcafé ed. • Eenzelfde aanpak geldt voor de Rembrandtlaan: de vestiging van publieksgerichte dienstverlening en werkfuncties blijft mogelijk, maar voor een uitbreiding van de winkelfunctie is geen distributieplanologische ruimte meer.

Winkelen en dienstverlening De aanloopstraten Thomas a Kempisstraat en Vechtstraat hebben het jaren moeilijk gehad. De gemeente heeft daarom, in samenspraak met ondernemers, een zogenaamde bedrijfsinvesteringszone ingesteld. Dat betekent dat alle ondernemers gezamenlijk investeren in de winkelstraten om leefbaarheid, veiligheid en ruimtelijke kwaliteit een impuls te geven. Deze aanpak lijkt succesvol. Er vestigen zich nieuwe -en vaak vernieuwende- ondernemers. Dit is een proces van de lange adem. Maar mocht blijken dat de revitalisering van het kerngebied daadwerkelijk geslaagd is, dan kunnen volgende stappen worden gezet: • Versterking van de relatie tussen winkelcentrum Diezerpoort en de Thomas a Kempisstraat-Vechtstraat, bijvoorbeeld door de ontwikkeling van publieksgerichte dienstverlening, design en cultuur en ambachtelijke bedrijven langs de route Diezerplein-Schoolstraat. Een dergelijke ontwikkeling versterkt de circuitvorming • Overleg met eigenaren en ondernemers in de driehoek Thomas a Kempisstraat-Vechtstraat-Middelweg. Dit gebied oogt versleten; het eigendom is versnipperd. De vernieuwing moet daarom ‘van onderop’ komen. Het doel is om door perceelsgewijze vernieuwing en samenwerking tot vernieuwing te komen. • Ook het buurtwinkelcentrum Hogenkampsweg blijkt succesvol; de C1000 wil uitbreiden. Ook complementaire formules hebben interesse getoond om zich daar te vestigen. De gemeente staat positief tegenover een dergelijke ontwikkeling, mits de parkeersituatie ter plaatse structureel wordt opgelost. • De concentratie van winkels langs de Thomas a Kempisstraat-Vechtstraat en Hogenkampsweg betekent terughoudendheid ten aanzien van winkelvestigingen op andere locaties.

18

Studeren en experiment Diezerpoort telt een aantal belangrijke culturele instellingen, zoals Artez, HCO en Hedon. Dat geeft de wijk een jonge ‘vibe’. De wisselwerking kan echter beter, bijvoorbeeld door beter te profiteren van de aanloop die deze instellingen genereren én het inspelen op cultureel ondernemerschap. Diezerpoort biedt immers veel betaalbare woon-, werk- en winkelruimtes voor jonge ondernemers die een breed publiek willen bereiken. De wijk als broedplaats voor nieuw talent. Dat kan op een kleinschalige manier, zoals de vestiging van ontwerpstudio’s, ateliers en galeries in Dieze Centrum, of door het -tijdelijkhergebruik van grotere gebouwen. Denk daarbij aan de huidige cultuurfunctie van de Michaelskerk en broedplaats The Hub in het voormalige CIBAP aan de Esdoornstraat. De gemeente staat ook positief tegenover -tijdelijk of permanent- hergebruik van vrijkomende kantoren langs de Burgemeester Drijbersingel en/of vrijkomende fabrieksgebouwen langs de Ceintuurbaan.

Zichtbare bedrijvigheid Uit het onderzoek Wijkeconomie Diezerpoort (Seinpost Adviesbureau BV) blijkt dat er veel eenmanszaken, of ZZP-ers, in de wijk aanwezig zijn. Denk daarbij niet aan dure consultants, maar aan technische vaklui, kappers en schoonheidsspecialisten, administratieve dienstverlening ed. Veel van deze bedrijven zijn ‘onzichtbaar’; ze zitten verstopt in een gewone woning. Dat is jammer, want daardoor is de dynamiek niet altijd op straat te merken. Bovendien zijn deze ondernemers onvoldoende van elkaars bestaan op de hoogte en profiteren zij te weinig van elkaars nabijheid. Het is de bedoeling om méér zichtbare werkruimtes (aan de straat) te creëren, voor kantoorfuncties én ambachtelijke bedrijvigheid. Daarnaast zijn er vergevorderde plannen voor een netwerkkantoor, waarin werkruimtes verhuurd en faciliteiten gedeeld kunnen worden. Groeien ondernemers uit hun jasje, dan hoeven zij de wijk niet persé uit.

19

Winkelen en dienstverlening

Studeren en experiment





hŝƚďƌĞŝĚĞŶ͍/ŶĚĞďƌĞĞĚƚĞ͊

ƌƚ

Ğ͚ŐĂƚĞŶ͛ŝŶŚĞƚǁŝŶŬĞůĨƌŽŶƚdŚŽŵĂƐĂ<ĞŵƉŝƐƐƚƌĂĂƚͲ sĞĐŚƚƐƚƌĂĂƚŵŽĞƚĞŶǁŽƌĚĞŶŽƉŐĞǀƵůĚ͘ĞĞůƐĚŽŽƌĚĞ ǀĞƐƟŐŝŶŐǀĂŶŶŝĞƵǁĞĨƵŶĐƟĞƐĞŶďĞĚƌŝũǀĞŶ͕ŵĂĂƌŽŽŬĚŽŽƌ ĚĞƵŝƚďƌĞŝĚŝŶŐǀĂŶǁŝŶŬĞůƐ͚ŝŶĚĞďƌĞĞĚƚĞ͛͘ĂŶŬƵŶŶĞŶ ƵŝƚďƌĞŝĚŝŶŐĞŶ͚ŶĂĂƌĂĐŚƚĞƌĞŶ͛ǁĞůůŝĐŚƚǁŽƌĚĞŶǀŽŽƌŬŽŵĞŶ ĞŶƚƵŝŶĞŶŽŵǁŝůůĞǀĂŶĚĞůĞĞĩĂĂƌŚĞŝĚďĞŚŽƵĚĞŶďůŝũǀĞŶ͘

ƌŬƵŶŶĞŶŵĞĞƌǁŽŽŶͲĞŶǁĞƌŬŵŽŐĞůŝũŬŚĞĚĞŶŬŽŵĞŶ ǀŽŽƌƐƚƵĚĞŶƚĞŶǀĂŶĚĞƌƚ͘EŝĞƵǁĞĂƚĞůŝĞƌƐĞŶ ĞdžƉŽƐŝƟĞƌƵŝŵƚĞƐŝŶŝĞnjĞĞŶƚƌƵŵnjŝũŶŐŽĞĚǀŽŽƌ ĚĞƐƚƵĚĞŶƚĞŶĠŶǀŽŽƌŚĞƚƉƌŽĮĞůǀĂŶĚĞdŚŽŵĂƐĂ <ĞŵƉŝƐƐƚƌĂĂƚͲsĞĐŚƚƐƚƌĂĂƚĂůƐĂǀŽŶƚƵƵƌůŝũŬŐĞďŝĞĚǀŽŽƌ ǁŝŶŬĞůĞŶĞŶĨƵŶ͘





sĞƌƐƚĞƌŬĞŶĐŝƌĐƵŝƚǀŽƌŵŝŶŐ

ůƐĚĞĂĂŶůŽŽƉƐƚƌĂĂƚdŚŽŵĂƐĂ<ĞŵƉŝƐƐƚƌĂĂƚͲsĞĐŚƚƐƚƌĂĂƚ ǁĞĞƌĞĐŽŶŽŵŝƐĐŚǀŝƚĂĂůŝƐ͕ĚĂŶŬĂŶŚĞƚĐŝƌĐƵŝƚǁŽƌĚĞŶ ƵŝƚŐĞďƌĞŝĚƌŝĐŚƟŶŐŝĞnjĞƌƉůĞŝŶͲ^ĐŚŽŽůƐƚƌĂĂƚĞŶƌŽŶĚŽŵĚĞ ĚƌŝĞŚŽĞŬdŚŽŵĂƐĂ<ĞŵƉŝƐƐƚƌĂĂƚͲsĞĐŚƚƐƚƌĂĂƚͲDŝĚĚĞůǁĞŐ͘ EŝĞƚnjŽnjĞĞƌŵĞƚǁŝŶŬĞůƐ͕ŵĂĂƌŵĞƚƉƵďůŝĞŬƐŐĞƌŝĐŚƚĞ ĚŝĞŶƐƚǀĞƌůĞŶŝŶŐ͕ĚĞƐŝŐŶĞŶĐƵůƚƵƵƌ͕ŚŽƌĞĐĂĞŶ ĂŵďĂĐŚƚĞůŝũŬĞďĞĚƌŝũǀĞŶ͘



ƌŽĞĚƉůĂĂƚƐĞŶ

,ĞƚƟũĚĞůŝũŬŽĨƉĞƌŵĂŶĞŶƚŚĞƌŐĞďƌƵŝŬǀĂŶǀŽŽƌŵĂůŝŐĞ ŬĂŶƚŽƌĞŶ͕ďĞĚƌŝũĨƐŚĂůůĞŶĞĚ͘ƚĞŶďĞŚŽĞǀĞǀĂŶƐƚĂƌƚĞŶĚĞ ŽŶĚĞƌŶĞŵĞƌƐ͕ŬƵŶƐƚĞŶĂĂƌƐĞĚ͘ǁŽƌĚƚŵĂdžŝŵĂĂů ŐĞƐƟŵƵůĞĞƌĚ͘KƉĚŝĞŵĂŶŝĞƌƐƚƌĞŬƚĚĞĐƌĞĂƟĞǀĞĞĐŽŶŽŵŝĞ njŝĐŚŽǀĞƌĚĞŚĞůĞǁŝũŬƵŝƚ͘



ĐŽůŽŐŝƐĐŚǁŽŶĞŶĞŶǁĞƌŬĞŶ

ŝĞnjĞƌƉŽŽƌƚďŝĞĚƚƌƵŝŵƚĞĂĂŶǀĞƌƌĂƐƐĞŶĚĞĞdžƉĞƌŝŵĞŶƚĞŶ͕ žžŬŝŶĚĞŶŝĞƵǁďŽƵǁ͘/ŶŝƟĂƟĞǀĞŶŽƉŚĞƚŐĞďŝĞĚǀĂŶ ĞĐŽůŽŐŝƐĐŚǁŽŶĞŶĞŶǁĞƌŬĞŶǁŽƌĚĞŶƚŽĞŐĞũƵŝĐŚƚ͕ ďŝũǀŽŽƌďĞĞůĚŝŶĚĞǀŽƌŵǀĂŶĞĞŶKϮͲŶĞƵƚƌĂůĞŬĂƐŽĨĞĞŶ ͚ůĂŶĚƐĐƌĂƉĞƌ͛͘/ŶĚĞŐƌŽĞŶďůĂƵǁĞnjŽŶĞůĂŶŐƐĚĞϮϴƉĂƐƚ ĞĐŽůŽŐŝƐĐŚǁĞƌŬĞŶ͘





ĞĚƌŝũłĞƐĂĂŶŚƵŝƐ

tĞƌŬĞŶĂĂŶŚƵŝƐŵĂŐĂůƟũĚ͕ƚĞŶnjŝũŚĞƚƐƚƌŝũĚŝŐŝƐŵĞƚ ĚĞŵŝůŝĞƵǁĞƚŐĞǀŝŶŐ͘,ĞƚŝƐŐĞǁĞŶƐƚŽŵďŝũƌĞŶŽǀĂƟĞ ĞŶŶŝĞƵǁďŽƵǁĚĞǁĞƌŬĨƵŶĐƟĞnjŝĐŚƚďĂĂƌĂĂŶĚĞƐƚƌĂĂƚ ƚĞƐŝƚƵĞƌĞŶ͘ŝũǀŽŽƌďĞĞůĚĚŽŽƌĚĞƚƌĂŶƐĨŽƌŵĂƟĞǀĂŶ ;ŐĞƐůŽƚĞŶͿďĞƌŐŝŶŐĞŶĞŶŐĂƌĂŐĞƐƚŽƚƚƌĂŶƐƉĂƌĂŶƚĞ ǁĞƌŬƌƵŝŵƚĞƐ͘



EĞƚǁĞƌŬŬĂŶƚŽŽƌ

KŶĚĞƌŶĞŵĞƌƐŽŶƚǁŝŬŬĞůĞŶŵĞƚĞůŬĂĂƌĞĞŶ ŶĞƚǁĞƌŬŬĂŶƚŽŽƌ͕ǁĂĂƌnjŝũŝĚĞĞģŶŬƵŶŶĞŶƵŝƚǁŝƐƐĞůĞŶ͕ ǀŽŽƌnjŝĞŶŝŶŐĞŶĚĞůĞŶĞĚ͘



ZƵŝŵƚĞǀŽŽƌŐƌŽĞŝ

^ƵĐĐĞƐǀŽůůĞƐƚĂƌƚĞƌƐŵŽĞƚĞŶǀŽŽƌĚĞǁŝũŬďĞŚŽƵĚĞŶ ďůŝũǀĞŶ͘ĞŽƉƐƉůŝƚƐŝŶŐǀĂŶǀƌŝũŬŽŵĞŶĚĞŬĂŶƚŽƌĞŶĞŶ ďĞĚƌŝũĨƐŚĂůůĞŶŝŶŬůĞŝŶĞƌĞƵŶŝƚƐǀŽƌŵƚĞĞŶŬĂŶƐǀŽŽƌ ŽŶĚĞƌŶĞŵĞƌƐĞŶǀĂƐƚŐŽĞĚĞŝŐĞŶĂƌĞŶ͘KŽŬnjĞůĩŽƵǁŝƐ ŵŽŐĞůŝũŬ͕ďŝũǀŽŽƌďĞĞůĚŝŶĚĞnjŽŶĞůĂŶŐƐĚĞϮϴ͘

<ŽĞƐƚĞƌŚĞƚƐƵĐĐĞƐ

,ĞƚďƵƵƌƚǁŝŶŬĞůĐĞŶƚƌƵŵĂĂŶĚĞ,ŽŐĞŶŬĂŵƉƐĞǁĞŐ ŝƐƐƵĐĐĞƐǀŽů͘^ƵƉĞƌŵĂƌŬƚϭϬϬϬǁŝůƵŝƚďƌĞŝĚĞŶ͘ ŽŵƉůĞŵĞŶƚĂŝƌĞĨŽƌŵƵůĞƐŚĞďďĞŶŝŶƚĞƌĞƐƐĞŐĞƚŽŽŶĚŽŵ ĚĂĂƌŶĂĂƌƚŽĞƚĞǀĞƌŚƵŝnjĞŶ͘ĂƚŝƐŵŽŐĞůŝũŬ͕ŵŝƚƐĞƌŽŽŬ ĞĞŶŬǁĂůŝƚĞŝƚƐƐůĂŐŵĞƚďĞƚƌĞŬŬŝŶŐƚŽƚŚĞƚƉĂƌŬĞƌĞŶ͕ĚĞ ǀĞƌŬĞĞƌƐǀĞŝůŝŐŚĞŝĚĞŶĚĞŽƉĞŶďĂƌĞƌƵŝŵƚĞǁŽƌĚƚŐĞŵĂĂŬƚ͘



Zichtbare bedrijvigheid



ůŝŬǀĂŶŐĞƌ

ĞŬŽƉǀĂŶŝĞnjĞKŽƐƚŝƐĞĞŶƉƌĂĐŚƟŐĞnjŝĐŚƚůŽĐĂƟĞǀŽŽƌ ĞĞŶďĞĚƌŝũĨĞŶůĞĞŶƚnjŝĐŚǀŽŽƌĞĞŶĐŽŵďŝǀĂŶǁĞƌŬĞŶ ĞŶǁŽŶĞŶ͘,ĞƌŽŶƚǁŝŬŬĞůŝŶŐǀĂŶĚŝƚŐĞďŝĞĚŵĂĂŬƚŚĞƚ ŵŽŐĞůŝũŬŽŵŚĞƚŶŝĞƵǁĞĞŶĚLJŶĂŵŝƐĐŚĞŬĂƌĂŬƚĞƌǀĂŶ ŝĞnjĞƌƉŽŽƌƚŽŽŬ͚ŶĂĂƌďƵŝƚĞŶ͛ƚĞŵĂŶŝĨĞƐƚĞƌĞŶ͘

ƵƵƌƚŬĂŵĞƌ

,Ğƚ^ŝŵŽŶǀĂŶ^ůŝŶŐĞůĂŶĚƚƉůĞŝŶǁŽƌĚƚĞĞŶ͚ďƵƵƌƚŬĂŵĞƌ͕͛ ĚĞůƚĂtŽŶĞŶŽŶĚĞƌnjŽĞŬƚǁĞůŬĞĨƵŶĐƟĞƐŚŝĞƌƉĂƐƐĞŶ͘ ĂĂƌďŝũŚŽƌĞŶŵĂĂƚƐĐŚĂƉƉĞůŝũŬĞǀŽŽƌnjŝĞŶŝŶŐĞŶ͕ ŬůĞŝŶƐĐŚĂůŝŐĞǁĞƌŬĨƵŶĐƟĞƐ͕ďƵƵƌƚĐĂĨĠĞĚ͘ƌŵĂŐďĞƐƚĞĞŶ ƐƉĞĐŝĂůĞǁŝŶŬĞůnjŝƩĞŶ͕ŵĂĂƌĚĂŶůŝĞĨƐƚĠĠŶĚŝĞŽŽŬĞĞŶ ƐŽĐŝĂůĞĨƵŶĐƟĞǀŽŽƌĚĞďƵƵƌƚŚĞĞŌ͘



ZĞŵďƌĂŶĚƚůĂĂŶ

ĞĐŽŶĐĞŶƚƌĂƟĞǀĂŶǁŝŶŬĞůƐŝŶŝĞnjĞĞŶƚƌƵŵĞŶŝŶŚĞƚ ďƵƵƌƚǁŝŶŬĞůĐĞŶƚƌƵŵ,ŽŐĞŶŬĂŵƉƐǁĞŐďĞƚĞŬĞŶƚĞĞŶ ƚĞƌƵŐŚŽƵĚĞŶĚďĞůĞŝĚƚĞŶĂĂŶnjŝĞŶǀĂŶǁŝŶŬĞůǀĞƐƟŐŝŶŐĞŶ ůĂŶŐƐĚĞZĞŵďƌĂŶĚƚůĂĂŶ͘<ůĞŝŶƐĐŚĂůŝŐĞďĞĚƌŝũǀŝŐŚĞŝĚĞŶ ǁĞƌŬĞŶĂĂŶŚƵŝƐŝƐŚŝĞƌǁĞůƚŽĞŐĞƐƚĂĂŶ͘

20

Wijkeconomie: dynamisch Diezerpoort 21

GEZELLIG

WONEN EN LEVEN: BETAALBAAR EN GEVARIEERD!

WONEN

in de BOLLEBIESTE

Natuurlijke wijkvernieuwing Diezerpoort telt relatief veel betaalbare woningen. Maar het is beslist geen eenheidsworst. De wijk bestaat uit zeven buurten met elk een eigen sfeer en karakteristiek. Dat maakt de wijk aantrekkelijk voor uiteenlopende doelgroepen. De verwachting is dat Diezerpoort de komende jaren verder aan populariteit zal winnen. Zwolle heeft een relatief jonge bevolking. Deze ‘starters’ zoeken een betaalbare huur - of koopwoning, het liefst dichtbij de binnenstad. De oude garde blijkt bovendien verrassend honkvast, hoewel zij steeds vaker een comfortabele en aangepaste woning in hun eigen buurt zoeken. Uitgangspunt is daarom dat de betaalbare huur- en koopvoorraad in Diezerpoort op peil blijft.

Levensfase-proof Veel bewoners wonen al lang in Diezerpoort. Maar als hun persoonlijke of gezinssituatie verandert, dan is het moeilijk om in de wijk een passende woning te vinden. Denk aan een jong stel dat kinderen krijgt of een oudere bewoner die steeds PHHUPRHLWHKHHIWRPGHWUDSYDQ]LMQRIKDDUSRUWLHNÀDWRSWH lopen. De bestaande woningen zijn echter populair bij starters; sloop en nieuwbouw ligt daarom niet voor de hand. Bovendien wordt het groen in de wijk, al is het onvoldoende in kwantiteit, gewaardeerd en zijn er maar beperkte mogelijkheden tot verdichting: 100 tot 150 woningen (2010-2015). De differentiatie van de woningvoorraad moet vooral worden JH]RFKWLQGHYRRUWYDUHQGHDDQSDNYDQEHVWDDQGHFRPSOH[HQ zoals het horizontaal én verticaal samenvoegen van woningen, KHWYHUEHWHUHQYDQGHWRHJDQNHOLMNKHLGLQSRUWLHNÀDWVGH gerichte verkoop van ‘kluswoningen’ en de transformatie van JDUDJHER[HQLQGHSOLQWWRWEHWDDOEDUHZRQLQJHQPpWWXLQ*DDQ daarbij betaalbare woningen verloren, dan worden deze in de nieuwbouw elders in de wijk gecompenseerd. Deze nieuwbouw omvat de 100 tot 150 woningen uit de verdichtingsopgave én de compensatie van woningen die door sloop of samenvoeging verdwijnen.

Variëteit in woonmilieus en leefstijlen Mensen kiezen hun woning niet alleen op praktische gronden, zoals het aantal kamers ed. Men zoekt een prettige woonomgeving en sfeer. En dat biedt Diezerpoort. De wijk is niet op één dag gebouwd. Gelukkig niet, want door de gelaagde structuur uit uiteenlopende tijdsperioden heeft elke buurt zijn eigen karakter gekregen.

YHUVFKLOOHQYHUVWHUNHQ*HHQGHUWLHQLQHHQGR]LMQFRPSOH[HQ maar inspelen op historische kwaliteit van de omgeving. De woningen uit de jaren ’50 en ’60 rondom het Simon van Slingelandplein worden als life-style gepositioneerd. Het trekt een eigenzinnige, energieke jonge doelgroep die de bewonerssamenstelling van Dieze Oost verrijkt. De corporaties nemen deze zogenaamde ‘rode doelgroep’ (Smart Agent) mee in hun vernieuwingsprojecten.

Gezonde leefomgeving De woningen in Diezerpoort zijn over het algemeen slecht geïsoleerd. Bij de restauratie en renovatie van bestaande woningen wordt daarom gestreefd naar verduurzaming: van energielabel F (nu) naar energielabel B of A (straks). De woningcorporaties SWZ en deltaWonen nemen in Dieze Oost het voortouw. Maar de gemeente wil ook in de andere buurten een slag in duurzaamheid maken, bijvoorbeeld in het kader van advisering, particuliere woningverbetering en subsidies op dubbel glas, zonnepanelen ed. Een ‘gezonde leefomgeving’ omvat meer aspecten, zoals een structurele oplossing voor problemen met betrekking tot JHOXLGVKLQGHU¿MQVWRIHQH[WHUQHYHLOLJKHLGLQGH$]RQH Diezerpoort beschikt bovendien over weinig openbaar groen: 6,5 m2 per persoon. De wijk wordt bovendien doorsneden door tal van stedelijke verkeerswegen. Een groot en uitnodigend ZLMNSDUNLVGDDURPJHHQRYHUERGLJHOX[HPDDUZHQVHOLMNYRRU het woonplezier van jong én oud.

Niches in de woningmarkt Zwolle zit niet ruim in bijzondere woonmilieus voor de creatieve doelgroep. Maar de bevolking is relatief jong en Diezerpoort blijkt populair bij deze stedelijke pioniers. Voor hen geen ‘woonproducten’ van ‘mannen met stropdassen’. Zij zoeken woningen gecombineerd met werkruimtes, compacte appartementen met dakterras boven de winkelstraat, een verbouwde kerk of ‘lifestyle’-woningen, waarbij zowel de buitenkant als het interieur van de woning een statement is. Sommige van deze initiatieven kunnen wellicht in de vorm van particulier en collectief opdrachtgeverschap tot stand komen, waarbij bewoners letterlijk zelf het heft in handen nemen. Dergelijke initiatieven zijn niet uitsluitend interessant voor hippe jongeren, maar ook voor de groeiende groep senioren die op zoek zijn naar een kleinschalige woonvorm in de stad.

Dat maakt het wonen in Diezerpoort interessant. Bewoners kunnen kiezen tussen een 18e of 19e eeuwse straat, een kleinschalig tuindorpmilieu of de ‘licht, lucht en ruimte’ van het Nieuwe Bouwen. Nieuwe projecten moeten deze onderlinge

22

23

Levensfase-proof

ŝĞnjĞƌƉŽŽƌƚŝƐƉŽƉƵůĂŝƌďŝũũŽŶŐĞŶŽƵĚ͘^ůŽŽƉĞŶ ŶŝĞƵǁďŽƵǁǀŝŶĚƚĚĂĂƌŽŵƐůĞĐŚƚƐŽƉŬůĞŝŶĞƐĐŚĂĂů ƉůĂĂƚƐ͘ĞƚƌĞŶĚŝƐƌĞŶŽǀĞƌĞŶĞŶƌĞƐƚĂƵƌĞƌĞŶ͕ǁĂĂƌďŝũ ĚĞďĞƚĂĂůďĂƌĞŚƵƵƌͲĞŶŬŽŽƉǀŽŽƌƌĂĂĚǀŽŽƌĚĞũŽŶŐĞ ďĞǀŽůŬŝŶŐǀĂŶǁŽůůĞďĞƐĐŚŝŬďĂĂƌďůŝũŌ͘ŝƚŐĞůĚƚŶŝĞƚ ĂůůĞĞŶǀŽŽƌŝĞnjĞKŽƐƚ͕ŵĂĂƌŽŽŬǀŽŽƌďƵƵƌƚĞŶĂůƐ ŽůůĞďŝĞƐƚĞĞŶ/ŶĚŝƐĐŚĞƵƵƌƚ͘

1+1=1

^ĂŵĞŶǀŽĞŐĞŶ

,ĞƚŚŽƌŝnjŽŶƚĂĂůŽĨǀĞƌƟĐĂĂůƐĂŵĞŶǀŽĞŐĞŶǀĂŶƚǁĞĞ ŬůĞŝŶĞǁŽŶŝŶŐĞŶƚŽƚĠĠŶŐƌŽŽƚǁŽŽŶŚƵŝƐŽĨĂƉƉĂƌƚĞŵĞŶƚ ǀĞƌŐƌŽŽƚĚĞĚŝǀĞƌƐŝƚĞŝƚŝŶŚĞƚǁŽŶŝŶŐĂĂŶďŽĚ͘ŝĞnjĞƌƉŽŽƌƚ ŝƐĞǀĞŶǁĞůĞĞŶƐƚĞĚĞůŝũŬĞďƵƵƌƚ͖ǀĞƌĚƵŶŶŝŶŐǀĂŶŚĞƚ ǁŽŶŝŶŐĂĂŶƚĂůŝƐŐĞĞŶŽƉƟĞ͘Ğ;ďĞƚĂĂůďĂƌĞͿǁŽŶŝŶŐĞŶ ĚŝĞĞǀĞŶƚƵĞĞůŵĞƚƐĂŵĞŶǀŽĞŐŝŶŐǀĞƌůŽƌĞŶŐĂĂŶ͕ ĚŝĞŶĞŶĚĂĂƌŽŵŝŶĚĞǀŽƌŵǀĂŶŶŝĞƵǁďŽƵǁƚĞǁŽƌĚĞŶ ŐĞĐŽŵƉĞŶƐĞĞƌĚ͘

Gezonde leefomgeving

PILOT ^ŝŶŐĞůKŽƐƚ

B

^ůŽŽƉ͍ZĞŶŽǀĞƌĞŶĞŶƌĞƐƚĂƵƌĞƌĞŶ͊

Variëteit in woonmilieus

ĞWŝůŽƚŽŵǀĂƚŚĞƚŐĞďŝĞĚƌŽŶĚĚĞƐŝŶŐĞůĞŶŚĞƚ^ŝŵŽŶ ǀĂŶ^ůŝŶŐĞůĂŶĚƚƉůĞŝŶ͘,ŝĞƌŬŽŵƚŚĞƚŚĞůĞƐĐĂůĂǀĂŶ ǀĞƌŶŝĞƵǁŝŶŐƐŵŽŐĞůŝũŬŚĞĚĞŶĂĂŶďŽĚ͕ǀĂƌŝģƌĞŶĚǀĂŶ ƌĞŶŽǀĂƟĞĂŶŶĞdžƌĞƐƚĂƵƌĂƟĞƚŽƚŬůĞŝŶƐĐŚĂůŝŐĞƐůŽŽƉĞŶ ŶŝĞƵǁďŽƵǁ͘ĞŝĚĞĂůĞƉƌŽĞŌƵŝŶ͗ǁĂƚǁĞƌŬƚĞŶǁĂƚŶŝĞƚ͍

Niches in de woningmarkt



>ĂďĞůŽĨ

tŽŶĞŶďŽǀĞŶǁŝŶŬĞůƐ SHOP

ĞǁŽŶŝŶŐĐŽƌƉŽƌĂƟĞƐŐĂĂŶŚƵŶǁŽŶŝŶŐĞŶŝŶŝĞnjĞKŽƐƚ ĞŶĞƌŐŝĞnjƵŝŶŝŐŵĂŬĞŶ͘ĞǁŽŶŝŶŐĞŶŝŶĚĞƌĞƐƚǀĂŶĚĞǁŝũŬ ǀŽůŐĞŶ͘WĂƌƟĐƵůŝĞƌĞŶŬŽŵĞŶŝŶĂĂŶŵĞƌŬŝŶŐǀŽŽƌĞĞŶ ƐƵďƐŝĚŝĞĂůƐnjŝũĞŶĞƌŐŝĞďĞƐƉĂƌĞŶĚĞŵĂĂƚƌĞŐĞůĞŶƌĞĂůŝƐĞƌĞŶ͘

tŽŶŝŶŐĞŶďŽǀĞŶǁŝŶŬĞůƐnjŽƌŐĞŶǀŽŽƌĞĞŶůĞǀĞŶĚŝŐĞ ƐƚƌĂĂƚ͕ŽŽŬďƵŝƚĞŶĚĞǁŝŶŬĞůƟũĚĞŶ͘ 50’s

 60’s

>ŝĨĞͲƐƚLJůĞǁŽŶĞŶ

Çä½Ã



ƵƵƌƚŐƌŽĞŶ͕ǁŝũŬŐƌŽĞŶ

<ŝũŬƵŝƚŵĞƚŶŝĞƵǁďŽƵǁŶŽƌŵĞŶ

'ƌŽĞŶĞŶǁĂƚĞƌnjŝũŶĞĞŶŵƵƐƚ͕ŐĞĞŶůƵdžĞ͘ĞŽƉĞŶďĂƌĞ ƌƵŝŵƚĞǁŽƌĚƚĚĂĂƌŽŵĂĂŶŐĞƉĂŬƚŵĞƚƌĞƐƉĞĐƚǀŽŽƌĚĞ ŬĂƌĂŬƚĞƌŝƐƟĞŬƉĞƌďƵƵƌƚ͘ƵƐǁĞŝĚƐĞǀĞůĚĞŶŝŶŝĞnjĞKŽƐƚ ǀĞƌƐƵƐůŽŵŵĞƌƌŝũŬĞǁŽŽŶƐƚƌĂƚĞŶŝŶ,ĞƚEŽŽƌĚĞŶ͘Ğ ďƵƵƌƚĞŶĚĞůĞŶĞĞŶƌŽLJĂĂůĞŶĂĂŶĞĞŶŐĞƐůŽƚĞŶǁŝũŬƉĂƌŬŵĞƚ ǀŽůŽƉƌƵŝŵƚĞǀŽŽƌƐƉŽƌƚĞŶƐƉĞů͘

sĞĞůďĞǁŽŶĞƌƐǁĂĂƌĚĞƌĞŶŚƵŶďƵƵƌƚŽŵĚĂƚĚŝĞĂŶĚĞƌƐŝƐ ĚĂŶĂŶĚĞƌĞ;ŶŝĞƵǁĞƌĞͿďƵƵƌƚĞŶ͘ŽŽƌŶŝĞƵǁďŽƵǁ͚ŵĞƚ ĞĞŶŵŽĚĞƌŶĞďƌŝů͛ŬĂŶǀĞĞůǀĂŶĚŝĞĐŚĂƌŵĞǀĞƌůŽƌĞŶŐĂĂŶ͘ EŝĞƚĂůůĞĞŶŝŶĚĞĂƌĐŚŝƚĞĐƚƵƵƌ͕ŵĂĂƌŽŽŬŝŶĚĞĞŝƐĞŶĚŝĞ ĂĂŶĚĞŽƉĞŶďĂƌĞƌƵŝŵƚĞǁŽƌĚĞŶŐĞƐƚĞůĚ͗ƉĂƌŬĞƌĞŶ͕ƐƉĞůĞŶ ĞĚ͘<ŽƌƚŽŵ͗^ƚĂĚƐŚĂŐĞŶŝƐ^ƚĂĚƐŚĂŐĞŶĞŶĚĞŽůůĞďŝĞƐƚĞŝƐ ĚĞŽůůĞďŝĞƐƚĞ͊

sĞĞƌƟŐĞƌƐŐĂĂŶǀŽŽƌĞĞŶũĂƌĞŶ͚ϯϬǁŽŶŝŶŐ͕ŵĂĂƌǁŝĞ njŝĐŚĂůƐũŽŶŐĞŶŚŝƉǁŝůŽŶĚĞƌƐĐŚĞŝĚĞŶŬŝũŬƚǀĞƌĚĞƌ͘ ,ĞƚŝƐĚĂĂƌŽŵĚĞƵŝƚĚĂŐŝŶŐŽŵͲŶĞƚĂůƐďŝũĂƵƚŽ͛ƐƵŝƚ ĚŝĞƉĞƌŝŽĚĞͲĚĞǁŽŶŝŶŐĞŶƵŝƚĚĞũĂƌĞŶ͚ϱϬĞŶ͚ϲϬĂůƐ ĞĞŶ͚ůŝĨĞͲƐƚLJůĞ͛ƚĞƉŽƐŝƟŽŶĞƌĞŶ͘

tŽŶĞŶĞŶnjŽƌŐ ĞǀĞƌďŽƵǁǀĂŶďĞƐƚĂĂŶĚĞƉŽƌƟĞŬĞƚĂŐĞŇĂƚƐ͕njŽĂůƐŝŶ ŝĞnjĞKŽƐƚ͕ƚŽƚƚŽĞŐĂŶŬĞůŝũŬĞǁŽŽŶĞŶnjŽƌŐĐŽŵƉůĞdžĞŶŵĞƚ ŐĞnjĂŵĞŶůŝũŬĞǀŽŽƌnjŝĞŶŝŶŐĞŶǁŽƌĚƚƚŽĞŐĞũƵŝĐŚƚ͘

1+1=1

B

B

DIEZE-OOST

PILOT te koop

/ŶĚĞǀĞƌŬŽŽƉ



ĞŽŵnjĞƫŶŐǀĂŶďĞƚĂĂůďĂƌĞŚƵƵƌǁŽŶŝŶŐĞŶŶĂĂƌ ďĞƚĂĂůďĂƌĞŬŽŽƉǁŽŶŝŶŐĞŶďŝĞĚƚďĞǁŽŶĞƌƐĚĞ ŵŽŐĞůŝũŬŚĞŝĚŽŵǁŽŽŶĐĂƌƌŝĠƌĞŝŶĚĞǁŝũŬƚĞŵĂŬĞŶ͘Ğ ŵĂƚĞǁĂĂƌŝŶĚŝƚŵĂŐŐĞďĞƵƌĞŶǁŽƌĚƚũĂĂƌůŝũŬƐĂĨŐĞǁŽŐĞŶ ŝŶŽǀĞƌůĞŐŵĞƚĚĞĐŽƌƉŽƌĂƟĞƐ͘

WĂƌƟĐƵůŝĞƌĞǁŽŶŝŶŐǀĞƌďĞƚĞƌŝŶŐ

50’s 60’s Çä½Ã

te koop

MIDDENGEBIED te koop

SCHILDERSBUURT HET NOORDEN

sĞĞůǁŽŶŝŶŐĞŶŝŶŝĞnjĞƌƉŽŽƌƚƚŽŶĞŶƚĞŬĞŶĞŶǀĂŶ ƐůŝũƚĂŐĞ͘ĞǁŽŶŝŶŐĐŽƌƉŽƌĂƟĞƐŶĞŵĞŶŚƵŶďĞnjŝƚŽŶĚĞƌ ŚĂŶĚĞŶ͕ŵĂĂƌŽŽŬƉĂƌƟĐƵůŝĞƌĞǁŽŶŝŶŐǀĞƌďĞƚĞƌŝŶŐǁŽƌĚƚ ŐĞƐƟŵƵůĞĞƌĚŵŝĚĚĞůƐƐƵďƐŝĚŝĞǀĂŶĚĞŐĞŵĞĞŶƚĞ͘

INDISCHE BUURT

1+1=1

DIEZE-CENTRUM SHOP

EŝĞƵǁďŽƵǁ EŝĞƵǁďŽƵǁƉƌŽũĞĐƚĞŶ;ǀĞƌĚŝĐŚƟŶŐ͕ƐůŽŽƉĞŶŶŝĞƵǁďŽƵǁͿ ŵŽĞƚĞŶŚĞƚĞǀĞŶƚƵĞůĞǀĞƌůŝĞƐǀĂŶďĞƚĂĂůďĂƌĞǁŽŶŝŶŐĞŶ ĐŽƌƌŝŐĞƌĞŶĞŶͬŽĨĚĂĂĚǁĞƌŬĞůŝũŬŶŝĞƵǁĞǁŽŽŶŬǁĂůŝƚĞŝƚĞŶ ƚŽĞǀŽĞŐĞŶ͘

24

BAGIJNEWEIDE

Wonen en leven: betaalbaar en gevarieerd 25

WKW>

PLANET

WZK&/d DUURZAAM: PEOPLE, PLANET EN PROFIT!

tKKEKD's/E' ,ĞƌŽŶƚĚĞŬŬŝŶŐĞŶŚĞƌǁĂĂƌĚĞƌŝŶŐ ǀĂŶĞĞŶŐƌŽƚĞƐƚĂĚƐǁŝũŬĚŝĞ ďĞƐƚĂĂƚƵŝƚnjĞǀĞŶǀĞƌƐĐŚŝůůĞŶĚĞ ǁŽŽŶďƵƵƌƚĞŶ͕ĞůŬŵĞƚĞĞŶ ĞŝŐĞŶŬĂƌĂŬƚĞƌ͘,ŝĞƌŐĞĞŶ ŐƌŽŽƚƐĐŚĂůŝŐĞƐůŽŽƉ͕ŵĂĂƌĞĞŶ ƐƵďƟĞůƐĂŵĞŶƐƉĞůǀĂŶƌĞŶŽǀĂƟĞ͕ ƌĞƐƚĂƵƌĂƟĞĞŶŚĞƌŐĞďƌƵŝŬǀĂŶ ŐĞďŽƵǁĞŶĠŶŽƉĞŶďĂƌĞƌƵŝŵƚĞ͘ ĞǁŽŶĞƌƐŵĂŬĞŶŝŶŚƵŶĞŝŐĞŶ ǁŝũŬǁŽŽŶĐĂƌƌŝĞƌĞ͘

;/EEEͲͿ^dEE >E^,W ƵůƚƵƵƌŚŝƐƚŽƌŝĞŝŶǁŽůůĞŝƐŵĠĠƌ ĚĂŶĚĞďŝŶŶĞŶƐƚĂĚ͘ĂƚǀŝŶĚĞŶ ŽŽŬĚĞďĞǁŽŶĞƌƐ͘ŝĞnjĞƌƉŽŽƌƚŝƐ ϰϬϬũĂĂƌũŽŶŐ͕ǀĂŶĂŐŝũŶĞǁĞŝĚĞ ĞŶnjĂĂĚĚƌĂŐĞƌƐŚƵŝƐũĞƐƚŽƚ ŵŝĚĚĞůĞĞƵǁƐĞďĞŐƌĂĂĨƉůĂĂƚƐĞŶ ĞŶŚĞƚŶĂŽŽƌůŽŐƐĞďŽƵǁĞŶ͘ ĞŚŝƐƚŽƌŝƐĐŚĞŽŶĚĞƌůĞŐŐĞƌ ǀŽƌŵƚĚĞŽŶŵŝƐďĂƌĞďĂƐŝƐǀŽŽƌ ŽŶƚǁŝŬŬĞůŝŶŐ͘

EdhhZ sĞƌƐƚĞƌŬŝŶŐǀĂŶĚĞĞĐŽůŽŐŝƐĐŚĞ ŚŽŽĨĚƐƚƌƵĐƚƵƵƌ͗ĞĞŶďƌĞĞĚĞŶ ŶĂƚƵƵƌůŝũŬƚĂůƵĚƌŽŶĚŽŵĚĞ ǀĞƐƟŶŐĞŶůĂŶŐƐĚĞEŝĞƵǁĞ sĞĐŚƚ͕ŚĞƚŶŝĞƵǁĞŝĞnjĞWĂƌŬ͕ ďĞŚŽƵĚĞŶǀĞƌƐƚĞƌŬŝŶŐǀĂŶĚĞ ŐƌŽĞŶĞnjŽŶĞůĂŶŐƐĚĞϮϴĞŶ ĂĂŶĚĂĐŚƚǀŽŽƌ͚ƐƚĂĚƐĞĐŽůŽŐŝĞ͛ŝŶ ĚĞďƵƵƌƚĞŶ͘

tdZ^z^dDE <>/Dd ŝĞnjĞƌƉŽŽƌƚǀŽůĚŽĞƚĂĂŶĚĞ ŚƵŝĚŝŐĞǁĂƚĞƌĞŝƐĞŶ͘DĂĂƌĂůƐ ŚĞƚǁĂƚĞƌƉĞŝůŝŶŚĞƚ/:ƐƐĞůŵĞĞƌ ƐƟũŐƚ͕ĂŶƟĐŝƉĞƌĞŶĚŽƉŚĞƚ ǀĞƌĂŶĚĞƌĞŶĚĞŶĞĞƌƐůĂŐƉĂƚƌŽŽŶ͕ ĚĂŶŚĞĞŌĚĂƚĐŽŶƐĞƋƵĞŶƟĞƐ͘ ,ĞƚŽŶƚǁŝŬŬĞůŝŶŐƐŬĂĚĞƌŚŽƵĚƚ ƌĞŬĞŶŝŶŐŵĞƚĞĞŶǀĞƌĚƵďďĞůŝŶŐ ǀĂŶŚĞƚǁĂƚĞƌŽƉƉĞƌǀůĂŬŝŶĚĞ ǁŝũŬ͘

s/>/',/E 'KE,/

KEZ'ZKE

ŝĞnjĞƌƉŽŽƌƚƚĞůƚƌĞůĂƟĞĨǁĞŝŶŝŐ ŐƌŽĞŶƉĞƌŝŶǁŽŶĞƌ͘,ĞƚŝƐ ĚĂĂƌŽŵĚĞĂŵďŝƟĞŽŵĚĞ ǀĞƌƐŶŝƉƉĞƌĚĞ͚ŐƌŽĞŶĞǀŝŶŐĞƌ͛ ŽŵƚĞǀŽƌŵĞŶƚŽƚĞĞŶŐƌŽŽƚ ǁŝũŬƉĂƌŬ͘ĞnjŽŶĞůĂŶŐƐĚĞϮϴ ŝƐŐƌŽĞŶ͕ŵĂĂƌŵŝůŝĞƵƚĞĐŚŶŝƐĐŚ ďĞůĂƐƚ͘ĞŶƐƚƌƵĐƚƵƌĞůĞŽƉůŽƐƐŝŶŐ ďůŝũŌŚŝĞƌŶŽĚŝŐ͘

ĞŐĞŵĞĞŶƚĞnjŝĞƚŚĞƚĚŝĞƉĞ ŐƌŽŶĚǁĂƚĞƌŽŶĚĞƌŝĞnjĞƌƉŽŽƌƚ ĂůƐŬĂŶƐ͘,ĞƚŬĂŶǁŽƌĚĞŶ ŐĞďƌƵŝŬƚǀŽŽƌ<ŽƵĚĞtĂƌŵƚĞ KƉƐůĂŐ;
KEKD/E s^d/'/E'^<>/Dd ĞǁŝũŬĞĐŽŶŽŵŝĞŝƐŝŶ ǀĞƌĂŶĚĞƌŝŶŐ͘ĞŶĂĂŶƚĂůŐƌŽƚĞ ďĞĚƌŝũǀĞŶǀĞƌƚƌĞŬŬĞŶ͕ŵĂĂƌ ĚĂĂƌŬŽŵĞŶǀĞĞůƐƚĂƌƚĞŶĚĞ ŽŶĚĞƌŶĞŵĞƌƐǀŽŽƌŝŶĚĞ ƉůĂĂƚƐ͘ŽŽƌŝŶǀĞƐƚĞƌŝŶŐĞŶ ŝŶĚĞǁŝũŬ͕ŐƌŽĞŝƚĚĞǁĂĂƌĚĞ ǀĂŶŚĞƚǀĂƐƚŐŽĞĚ͘ƵƵƌnjĂŵĞ ĞŶĞƌŐŝĞƐLJƐƚĞŵĞŶƌĞĚƵĐĞƌĞŶĚĞ ǁŽŽŶůĂƐƚĞŶǀŽŽƌďĞǁŽŶĞƌƐĞŶ ǀĞƌŐƌŽƚĞŶĚĞŬŽŽƉŬƌĂĐŚƚ͘

Z/<Z,/ ,ĞƚĂƵƚŽǀĞƌŬĞĞƌǁŽƌĚƚŵŝŶĚĞƌ ĚŽŵŝŶĂŶƚƚĞŶŐƵŶƐƚĞǀĂŶŚĞƚ ůĂŶŐnjĂĂŵǀĞƌŬĞĞƌ͘ĞĞůƐĚŽŽƌ ŚĞƚĂƵƚŽǀĞƌŬĞĞƌƚĞďƵŶĚĞůĞŶ ĞŶĚĞƐŶĞůŚĞŝĚǀĂŶϱϬŬŵŶĂĂƌ ϯϬŬŵƚĞďƌĞŶŐĞŶ͕ĚĞĞůƐĚŽŽƌŚĞƚ ǀĞƌďĞƚĞƌĞŶǀĂŶĮĞƚƐǀĞƌďŝŶĚŝŶŐĞŶ ĚŝĞǀĂŬĞƌŚŝƐƚŽƌŝƐĐŚĞƌŽƵƚĞƐŐĂĂŶ ǀŽůŐĞŶ͘

EZ'/ 'ĞŵĞĞŶƚĞĞŶǁŽŶŝŶŐĐŽƌƉŽƌĂƟĞƐ ŬŝĞnjĞŶǀŽŽƌƐĐĞŶĂƌŝŽϯ;ŶĞƌŐŝĞŬͿ ǁĂƚǁĞůůŝĐŚƚĞĞŶǁĂƌŵƚĞŶĞƚ ŵĞƚtĂƌŵƚĞ<ƌĂĐŚƚ<ŽƉƉĞůŝŶŐ ŽŵǀĂƚ͘,ĞƚŝƐĚĞĂŵďŝƟĞŽŵ ĚŝƚƵŝƚƚĞďŽƵǁĞŶƚŽƚĞĞŶ ƵƵƌnjĂĂŵŝĞŶƐƚĞŶĞĚƌŝũĨŽĨƚĞ ƉĂƌƟĐŝƉĞƌĞŶŝŶĞĞŶƐƚĞĚĞůŝũŬŽĨ ƌĞŐŝŽŶĂĂů͘tŽŶŝŶŐĞŶŬƌŝũŐĞŶ ŵŝŶŝŵĂĂůĞĞŶͲůĂďĞů͘

Samen voor een duurzame voorraad Duurzaamheid is een langdurige balans tussen People, Planet HQ3UR¿W'HPDWUL[YDQGHSURYLQFLH2YHULMVVHORSGHOLQNHU pagina biedt een compleet overzicht. De gemeente en de woningcorporaties willen duurzaamheid concreet handen en voeten geven. Deze inzet komt voort uit het convenant Samen voor een duurzame voorraad (2009). Dit convenant zet in op energiezuinige, milieuvriendelijke, gezonde, comfortabele en toekomstbestendige woningen. Energiebesparing is het speerpunt. Dit vanwege het klimaat, de eindigheid van fossiele brandstoffen en de daardoor stijgende energieprijzen die de woonlasten opdrijven. De gemeente en corporaties hebben bureau TTE opdracht gegeven om een duurzaamheidsvisie op te stellen met een focus op de ontwikkeling van duurzame energieconcepten voor de renovatie en transformatie van Dieze Oost. De resultaten zijn evenwel ook relevant voor andere buurten. Dient de mogelijkheid zich aan, dan kunnen de bevindingen van de studie ook daar worden toegepast. TTE constateert dat er weliswaar ontzettend veel mogelijk is op technologisch gebied, maar dat de slagingskans van duurzame energieconcepten vooral wordt bepaald door de wil tot -en effectiviteit van- samenwerking. In de visie worden daarom vijf scenario’s onderscheiden. 1. Doorgaan op de ingeslagen weg Alle partijen ‘doen hun eigen werk’: de corporaties voorzien de -inmiddels geïsoleerde- woningen van Lage Temperatuur Verwarming, de gemeente verduurzaamt de openbare ruimte ed. Het staat partijen natuurlijk vrij om op eigen terrein te innoveren, bijvoorbeeld in de vorm van een duurzame renovatie van een woongebouw (‘van F-label naar A-label’) of een natuurlijke waterzuivering in het Diezerpark. 2. Verdieping De gemeente en woningcorporaties gaan samenwerken met een ‘energieontwikkelaar’, zoals Essent of Eneco. Hierdoor is het mogelijk om bijvoorbeeld Warmte Koude Opslag toe te passen. Dergelijke systemen hebben één nadeel: bewoners moeten deze energie -van deze leverancier- afnemen om voldoende kritische massa te bereiken. Voorlichting is daarom essentieel. 3. Energiek De energieontwikkelaar realiseert in de hele wijk een warmtenet met Warmte Kracht Koppeling.

Het systeem draait op groen gas, waardoor de CO2-uitstoot nul bedraagt. Dit systeem heeft -voor een rendabele ontwikkelingmeer afnemers nodig dan de Warmte Koude Opslag uit het vorige scenario. Dat zet druk op de vernieuwing van de buurt. Er moeten immers zo snel mogelijk zo veel mogelijk woningen op het warmtenet worden aangesloten om de initiële investering terug te verdienen. Ook in dit scenario is de afname van energie verplicht. 4. Duurzaam eiland Diezerpoort krijgt een eigen energiemaatschappij in de vorm van een Duurzaam Diensten Bedrijf (DDB). De energieontwikkelaar is in deze variant slechts een adviseur. Dit VFHQDULRLVJHULFKWRSGHPD[LPDOHSURGXFWLHYDQGXXU]DPH energie, wellicht zelfs meer dan de wijk zelf nodig heeft. De Warmte Koude Opslag vormt de technische basis, maar nu op wijkniveau. Er kan op deze manier effciënt gebruik worden gemaakt van de beschikbare ondergrondse ruimte. Het opgewarmde oppervlaktewater kan daar ook worden opgeslagen. De hoeveelheid oppervlaktewater dient in dat geval te worden vergroot, bijvoorbeeld in het Diezerpark, en bij voorkeur stromend te worden gemaakt. Het scenario Duurzaam eiland gaat verder uit van de plaatsing van circa 8 hectare zonnepanelen, waarmee de gehele electriciteitsvraag wordt voorzien. Dat kan op platte daken (2 hectare), in het geluidsscherm langs de A28 (2 hectare) en in de openbare ruimte (4 hectare). 5. Duurzaam verweven De energieproductie legt in scenario 4 een grote druk op de -ontwikkeling van- de wijk. Dit kan zelfs het gewenste proces van een meer ontspannen (‘natuurlijke’) vernieuwing in de weg staan. Het scenario Duurzaam verweven zoekt daarom buiten de wijk naar duurzame energieopwekking, zoals de investering in windmolens en biogas. Partijen uit Diezerpoort participeren in dit scenario in het Duurzaam Diensten Bedrijf dat heel Zwolle en de regio als werkgebied heeft. Voor Diezerpoort betekent een dergelijke aanpak: wél een systeem van Warmte Koude Opslag, maar dan aangevuld met biogas en windenergie afkomstig van het stedelijke of regionale DDB. Het ontwikkelingskader gaat uit van scenario 3 (Energiek) met de ambitie om door te groeien naar scenario 4 of 5, ofwel de ontwikkeling van een Duurzaam Diensten Bedrijf op wijkniveau of de participatie in een stedelijk of regionaal DDB. Deze keuze wordt zo mogelijk nog in 2010 gemaakt. Aanvullend heeft de provincie onderzoek gedaan naar Warmte Kracht Koppeling of geothermie in Dieze. Het blijkt dat geothermie zeer kansrijk is.

27

ϭϲϱϬ



CULTUURHISTORIE: 400 JAAR JONG! Meppelerstraatweg

Middelweg

Organisch gegroeid

Hogenkampsweg

Zwolle heeft een oude kern, maar de vooroorlogse wijken daaromheen zijn relatief klein. De stad is vooral in de naoorlogse periode sterk gegroeid. Nog steeds ligt er een focus op de planmatige uitleg, bijvoorbeeld in Stadshagen en Hessenpoort. Dat maakt de waarde van gelijkmatig gegroeide stukken stad, zoals Assendorp en Diezerpoort, groot. Niet alleen voor de cultuurhistorische liefhebber, maar ook voor de bewoner die hecht aan authentieke diversiteit. Het Historisch &HQWUXP2YHULMVVHOKHHIWLQHHQH[SRVLWLHDDQ'LH]HUSRRUW gewijd. De bijbehorende wandelkaart leidt de bezoeker door een wijk die eenvoudig én gevarieerd in de bebouwing is; een wijk zonder pretenties, maar boordevol verhalen. Een wijk die in al zijn variëteit door de bewoners gekoesterd wordt.

Molenkampsweg

Bisschop Willebrandlaan

Hoekstraat

ϭϵϭϬ

Langerholterweg Eikenstraat Th. A. Kempisstraat Warmoestraat

Achtergracht

Vechtstraat

Schoolstraat

Nieuwe Vecht Zwarte Water

Pandsgewijs 

Stadsgracht Diezerpoort

straat brug molen water

17e eeuw

bebouwing

Rond de 17e eeuw groeide Dieze uit tot een belangrijke voorstad, ook wel Nieuwstad of Nijstad genoemd. Via deze Nieuwstad kwamen veel mensen Zwolle binnen om naar de markt te gaan. Toch bestond destijds het grootste gedeelte van de huidige woonwijk uit onontgonnen gebied.

kerk projectgrens

Van 1606 tot 1619 komt de bastionering en de daardoor omsloten stadsuitbrei¬ding tot stand. In deze tijd neemt de stad ook de leidende rol in het stroomgebied van de IJssel van Deventer over.

3TEG

oude namen

Straat

nieuwe namen

Middelweg

Meppelerstraatweg

Molenkampsweg

Hogenkampsweg

Bisschop Willebrandlaan Achter de Hoven R.C. Kerkhof Hoekstraat

Kerkhof

Langerholterweg

Th. A. Kempisstraat Warmoestraat

Schoolstraat Vechtstraat

Achtergracht

Historische ontwikkeling

Nieuwe Vecht Rijnvis Feithlaan

Zwarte Water

Sophia Ziekenhuis

Tuindorpen

ϭϵϰϬ



Stadsgracht Hoogere Burgerschool Turf Markt

Watertoren straat brug molen water

20e eeuw

bebouwing In de tweede helft van de 19e eeuw vond er een grote uitbreiding plaats en werden er vele arbeiderswoningen neergezet. Ook werden bestaande straten verlengd en nieuwe aangelegd.

kerk projectgrens

Meppelerstraatweg Middelweg

Steg

oude namen

Straat

nieuwe namen

Rembrandtlaan

Hogenkampsweg Bisschop Willebrandlaan

R.C. Kerkhof Hoekstraat Kerkhof Langerholterweg

ϭϵϲϬ

Achtergracht Nieuwe Vecht Zwarte Water

Stadsgracht

Licht, lucht  en ruimte

Koevegje

straat brug molen water

20e eeuw

Kenmerkende straten uit de structuur van Diezerpoort zijn terug te vinden op kaarten uit de 16e eeuw. Buiten de stadspoorten lag de Boermarke Dieze met de Langenholterweg, Middelweg en Hogenkampsweg. De meeste huizen van de Nijstad (of voorstad) werden gebouwd langs de uitvalsweg richting Berkum, nu bekend als de Thomas a Kempisstraat. Een deel daarvan werd in de 17e eeuw weer gesloopt om ruimte te maken voor de Vestingmuur met gracht. Tot de 19e eeuw breidt Dieze stukje bij beetje uit. Kleine clusters arbeiderswoningen worden gebouwd in de Bagijneweide en de Warmoesstraat. Aan de Rhijnvis Feithlaan wordt het Sophia ziekenhuis en de HBS gevestigd. Her en der zijn ook illegale bouwsels te vinden, zoals rond de twee begraafplaatsen ten noorden van de Middelweg.

Na de grote uitbreiding van Dieze Oost was er niet veel ruimte meer over om te bouwen. Toch is er vanaf de jaren ‘70, onder het motto Compacte Stad, nog relatief veel bijgebouwd: kantoren langs de singel, bedrijfsgebouwen in de parkstrook langs de snelweg, scholen en een sporthal in het middengebied en woningbouw aan de randen van buurten. Vanaf de jaren ‘80 startte de stadsvernieuwing. Daarbij zijn op een aantal plekken waardevolle plekken en structuren verloren gegaan.

Waardering De drie verschillende bouwstijlen, pandsgewijs, tuindorp en het ‘Nieuwe Bouwen’, zijn van grote waarde voor het karakter van de wijk. De kaart op de volgende pagina toont de belangrijkste structuren (‘lange lijnen’) in de wijk en de belangrijkste cultuurhistorische buurten en ensembles. Bij de toekomstige vernieuwing wordt hun bestaande stedenbouwkundige structuur, korrelgrootte en architectuur als uitgangspunt genomen. Dat betekent niet dat er niets mag veranderen, maar de ontwerpvoorstellen worden kritisch beoordeeld. Dat geldt zeker ook ten aanzien van de detaillering van de huidige gevels. Duurzame investeringen in de woning zijn gunstig, PDDUGDDUELMPDJGHYHU¿MQGHGHWDLOOHULQJQLHWYHUORUHQJDDQ (dus geen grove plastic kozijnen). De witte vlekken in de kaart bestaan uit gebieden waar in het verleden minder gelukkige interventies hebben plaatsgevonden. Hier zijn veranderingen, bijvoorbeeld in de vorm van subtiele ‘reparaties’ gewenst. Ook daarbij geldt de onderliggende logica van de wijk:

bebouwing Uitbreidingsplan Dieze.

kerk projectgrens 3TEG

oude namen

Straat

nieuwe namen

Begin 20e eeuw wordt er planmatiger gebouwd. Het idee van tuindorpen werd ontwikkeld: stadsbuurten met een typisch dorps karakter zoals de Indische buurt, Schildersbuurt en Bollebieste. Door de vele arbeiderswoningen behoorde Diezerpoort nooit tot de welvarende delen van Zwolle, maar een sterk karakter heeft de wijk altijd gehad.

.JEEFMXFH

3FNCSBOEUMBBO .PMFOLBNQTXFH )PHFOLBNQTXFH #JTTDIPQ
8JMMFCSBOEMBBO

3$
,FSLIPG ,FSLIPG

)PFLTUSBBU

Historische weefsels: pandjesgewijs vernieuwen! Tuindorpen: sfeer en samenhang rondom de straten! Nieuwe Bouwen: een visie en aanpak per ensemble!

/JFVXF
7FDIU ;XBSUF
8BUFS 3JKOWJT
'FJUIMBBO

sĞƌĚŝĐŚƟŶŐ

ϮϬϭϬ



4UBETHSBDIU

8BUFSUPSFO

TUSBBU CSVH NPMFO 20e eeuw Op 7 januari 1957 werd het uitbreidingsplan Dieze-Oost vastgesteld. Dit was een ontwerp van Sam van Embden en N.P.H.J. Roorda van Eysinga. Om de bouwkosten te drukken werden er voornamelijk portiekflats geplaatst van twee tot vier woonlagen. Toch heeft de wijk ook veel groen Volgens de toen geldende opvattingen over stedenbouw zou het hierdoor prettiger wonen zijn in de wijk

Middelweg Parc de Hogenkamp Rembrandtlaan

R.C. Kerkhof Kerkhof van Wevelinkhovenstraat

Warmoestraat

Schoolstraat Vechtstraat Nieuwe Vecht Zwarte Water

Stadsgracht ArtEZ

Watertoren straat brug

XBUFS CFCPVXJOH LFSL K U

Vanwege de woningnood na de Tweede Wereldoorlog werd, mede op basis van het structuurplan van W.M. Dudok, een grote uitbreidingswijk ten noord-oosten van de begraafplaatsen aangelegd: Dieze Oost. Deze wijk werd op een radicaal andere manier vormgegeven volgens de inzichten van het ‘Nieuwe Bouwen’ . Het eigen huis met voor- en achtertuin werd ingeruild voor gestapelde bouw in ruim openbaar groen. De stedenbouwkundigen S.J. Van Emden en Van Eysinga besteedden veel aandacht aan de compositie en plaatsing van de gebouwen ten opzichte van de zon. Dit is goed te zien bij de strokenbouw langs de Meppelerstraatweg, die zo is ontworpen dat je ‘s ochtends gewekt wordt door de opkomende zon en je na het werk de avondzon in de woonkamer hebt.

molen water

20e eeuw

bebouwing Jaren ’80 Berkumstraat 35 t/m 65 Jaren ‘90 Vechtstraat 99t/m 131 en 133 t/m 167 1992 winkelzentrum Diezerpoort 1995 / 1996 De Branie en Zwols Popfront

kerk projectgrens 3TEG St

28

oude namen t

29

ĞǁŽŶĞƌƐǀĂŶ,ĞƚEŽŽƌĚĞŶ͕ŽůůĞďŝĞƐƚĞĞŶ /ŶĚŝƐĐŚĞƵƵƌƚŽŶĚĞƌŚŽƵĚĞŶŵĞƚůŝĞĨĚĞŚƵŶŬůĞŝŶĞ ǁŽŶŝŶŐĞŶƚƵŝŶ͘ǀĞŶƚƵĞůĞŝŶƚĞƌǀĞŶƟĞƐƐůƵŝƚĞŶĂĂŶ ďŝũĚĞƐĐŚĂĂůĞŶƐĨĞĞƌǀĂŶĚĞnjĞďƵƵƌƚĞŶ͕njŽĂůƐŝŶ >ĂŬĞƌůŽƉĞŶŝŶĚŚŽǀĞŶ;ŝƋƐƚĂĚƐŽŶƚǁĞƌƉͿ͘

1

5

6

^ůŽƉĞŶŝƐŐĞŵĂŬŬĞůŝũŬ͕ ŚĞƌŐĞďƌƵŝŬŝƐŝŶƐƉŝƌĞƌĞŶĚ͊ KŶĞƌĐŚŝƚĞĐƚƵƌĞŚĞĞŌŚĞƚ ŶĂŽŽƌůŽŐƐĞŬůŽŽƐƚĞƌ^ƚ͘:ŽnjĞĨŝŶ ĞǀĞŶƚĞƌŐĞƚƌĂŶƐĨŽƌŵĞĞƌĚƚŽƚ ĞĞŶŐĞnjŽŶĚŚĞŝĚƐĐĞŶƚƌƵŵ͘

,ĞƚƚŽĞŬŽŵƐƟŐĞŝĞnjĞWĂƌŬŚĞĞŌĚĞĞůƐĞĞŶ ĞĞƵǁĞŶŽƵĚĞŽŶĚĞƌŐƌŽŶĚ͘ĂĂƌŽŵŝƐŚĞƚ ŵƐƚĞƌĚĂŵƐĞtĞƐƚĞƌƉĂƌŬĞĞŶŐŽĞĚĞƌĞĨĞƌĞŶƟĞ͘ 2

7

8 Pieter Steijnstraat Geert Grootestraat

ŝĞnjĞƌƉŽŽƌƚƚĞůƚĞĐŚƚĞƚŽƉƉĞƌƐ͕njŽĂůƐŚĞƚǀŽŽƌŵĂůŝŐĞnjŝĞŬĞŶŚƵŝƐ;ŶƵ͗ŬƵŶƐƚĂĐĂĚĞŵŝĞͿǀĂŶ:͘'͘tŝĞďĞŶŐĂ͘Ğ ƵŝƚďƌĞŝĚŝŶŐŝƐĞǀĞŶŵŽĚĞƌŶĂůƐŚĞƚnjŝĞŬĞŶŚƵŝƐďŝũŽƉůĞǀĞƌŝŶŐ͊;ƌĞŶŽǀĂƟĞ,ĞŶŬĞƚΘWĂƌƚŶĞƌƐͿ

7

Ruusbroecstraat

Simon van Slingelandtplein Radewijnstraat

3

Esdoornstraat

ĞŶĂŽŽƌůŽŐƐĞĐŽŵƉůĞdžĞŶ ƌŽŶĚŚĞƚ^ŝŵŽŶǀĂŶ ^ůŝŶŐĞůĂŶĚƚƉůĞŝŶĞŶůĂŶŐƐ ĚĞDĞƉƉĞůĞƌƐƚƌĂĂƚǁĞŐ ŽŐĞŶďŝũŶĂŬůĂƐƐŝĞŬ͘,Ğƚ ŵƐƚĞƌĚĂŵƐĞƉƌŽũĞĐƚĞ EŝĞƵǁĞŬďĂƌŐĞďƌƵŝŬƚĚĞnjĞ ŬǁĂůŝƚĞŝƚŽŵĞĞŶũŽŶŐĞĞŶ ŚŝƉƉĞĚŽĞůŐƌŽĞƉƚĞƚƌĞŬŬĞŶ͘

Hogenkampsweg

5

Floresstraat

Zerboltstraat

3 Middelweg

Ceintuurbaan

1 Diezerenk Kastanjestraat

Meppelerstraatweg

Minervalaan

8 Rembrandtlaan Langenholterweg

6 Sumatrastraat

4

,Ğƚ͚ƚŚƵŝƐŬŽŵĞŶ͛ŝƐŶŝĞƚŚĞƚƐƚĞƌŬƐƚĞƉƵŶƚŝŶĚĞ ŶĂŽŽƌůŽŐƐĞĂƌĐŚŝƚĞĐƚƵƵƌǀĂŶŝĞnjĞKŽƐƚ͘ĂƚŝƐ ĞĞŶŽƉůŽƐďĂĂƌƉƌŽďůĞĞŵ͕ďŝũǀŽŽƌďĞĞůĚĚŽŽƌŚĞƚ ƌĞĂůŝƐĞƌĞŶǀĂŶĞĞŶƌŽLJĂůĞĞŶƚƌĞĞ;sĂŶ^ĐŚĂŐĞŶ ƌĐŚŝƚĞĐƚĞŶͿ͘

Albert Cuypstraat

Monument

Burgemeester Drijbersingel

Burgemeester Roelenweg Schraal

Diezerplein

T.A.Kempisstraat4

Vechtstraat sterke openbare ruimte

Diezerkade

Blekerswegje

2 ĞǀĞƌŶŝĞƵǁŝŶŐǀĂŶŚŝƐƚŽƌŝƐĐŚĞǁĞĞĨƐĞůƐ͕njŽĂůƐŝŶ ŝĞnjĞĞŶƚƌƵŵ͕ŐĞďĞƵƌƚƉĂŶĚũĞƐŐĞǁŝũƐ͘,ĞƚƉƌŽũĞĐƚ ůĞŬĞƌƐǁĞŐũĞŝƐĚĂĂƌŽŵĞĞŶĂĂŶƚƌĞŬŬĞůŝũŬǀŽŽƌďĞĞůĚ͕ ſſŬǀŽŽƌǁŽŽŶͬǁŝŶŬĞůƉĂŶĚĞŶ͘

30

waardevolle bebouwing

onderdeel raamwerk

Cultuurhistorische ǁĂĂƌĚĞŬĂĂƌƚŵĞƚĮĞƚƐƌŽƵƚĞ

water bestaand

ĞǁŽŶŝŶŐĞŶĂĂŶĚĞWŝĞƚĞƌ^ƚĞLJŶƐƚƌĂĂƚůŝŐŐĞŶ ǀůĂŬďŝũĚĞϮϴ͘ĞnjĞďĞƐƚĂĂŶĚĞŇĂƚŝŶĚĞ ŵƐƚĞƌĚĂŵƐĞ<ŽůĞŶŬŝƚďƵƵƌƚŝƐŽŵĚŝĞnjĞůĨĚĞƌĞĚĞŶ ǀĂŶĞĞŶĂŬŽĞƐƟƐĐŚĞ͚ƐĐŚŝů͛ǀŽŽƌnjŝĞŶ;,ĞƌĞŶϱͿ͘

31

ort

erpo diez n be

ik

ANDERE TOEKOMST Zijn -in het vorige hoofdstuk- de waarden van de bewoners en ondernemers in Diezerpoort letterlijk op de kaart gezet, nu durven we de sprong aan naar een schets van een ‘gedroomd’ Diezerpoort. De vernieuwing van Diezerpoort beslaat een lange periode. De droomkaart geeft richting aan de natuurlijke wijkvernieuwing, maar vormt geen blauwdruk of plan. Dat zou ook niet kunnen, want natuurlijke wijkvernieuwing betekent nu juist †ƒ–‹‹–‹ƒ–‹‡ˆ‡‡”•‡’Žƒ‡ƒ‡”•ƪ‡š‹„‡Ž‘‡–‡—‡‹•’‡Ž‡‘’‹‡—™‡ƒ•‡Ǥ‡‰‡Ž‹Œ‡”–‹Œ†‹•Š‡– belangrijk om essentiële waarden te borgen, vooral waar het de samenhang van de wijk als geheel betreft. Het realiteitsgehalte van de richting zal pas op het niveau van afzonderlijke projecten kunnen worden bepaald. En projecten gaan pas van start als daar concrete en overtuigende aanleidingen voor bestaan. De droomkaart vormt daarbij een richtinggevend kader en is uitgewerkt in perspectieven voor groen en milieu en voor bereikbaarheid. Toekomstige plannen zullen aan deze perspectieven moeten beantwoorden. Afwijken mag, maar dan moet dit wel gemotiveerd gebeuren. De raad, gevoed door de waarden van de burgers, heeft zo ook in de toekomst het laatste woord.

DROOMKAART 2020 KADERS GROEN EN MILIEU KADERS BEREIKBAARHEID

32

33

nieuwbouw

A28

N herbouw

Pieter Steijnstraat

100m

renovatie

Geert Grootestraat monument

DIEZE-OOST hergebruik

Hogenkampsweg

Zerboltstraat

Ceintuurbaan

Esdoornstraat

transformatie

restauratie

Middelweg

MIDDENGEBIED

SCHILDERSBUURT

Meppelerstraatweg sterke openbare ruimte

A28 Minervalaan Rembrandtlaan

HET NOORDEN

De Passiebloem

BOLLEBIESTE

INDISCHE BUURT

bebouwing waardevol

Langenholterweg onderdeel raamwerk

Burgemeester Drijbersingel

Burgemeester Roelenweg

T.A.Kempisstraat

DIEZE-CENTRUM

project openbare ruimte

onderzoek project

Diezerkade

openbare ruimte

BAGIJNEWEIDE tuinen

water

hoogteaccent

34

DROOMKAART

0

35

Verbindingen in het uitbreidingsplan van Dudok

DROOMKAART 2020 De buurten

Het droombeeld koestert het cultuurhistorische DNA van de zeven buurten die samen Diezerpoort vormen. Het is het doel om de karakteristieke verschillen tussen de buurten te behouden en -waar mogelijk- te versterken. Zo ontstaat een rijk palet van woonmilieus en valt er voor bewoners en ondernemers iets te kiezen! Dieze Centrum: stokoud en dynamisch Dit stuk stad is stokoud en dat mag iedereen weten! De grotendeels middeleeuwse structuur vormt de basis van een ‘percelenstad’; de vernieuwing vindt pandjesgewijs plaats. Dieze Centrum is mixed use: winkels, woningen, ateliers, horeca en andere voorzieningen wisselen elkaar voortdurend af. Het is altijd druk op straat. In bouwsteen Dieze Centrum (pag. 63) staat beschreven hoe er meer ruimte is voor ontwikkeling in het centrumgebied.

Het Noorden: alleen maar kansen De centraal gelegen speeltuin vormt het hart van een buurt met drie gezichten. De tradtionele verkaveling parallel aan de Rembrandtlaan en de licht, lucht en ruimte verkaveling parallel aan de A28 barsten van de kwaliteit. De kantorenstrook langs het water kan op termijn transformeren tot een bijzonder en kleinschalig woon- en werkmilieu. Dieze Oost: renovatie? restauratie! Bewoners van de portieketageflats langs de Meppelerstraatweg willen hun buurt op de gemeentelijke monumentenlijst. Het tekent de herwaardering: niet slopen, maar renoveren en restaureren! Dit vereist een visie op de ‘velden’ of ensembles, zodat het kenmerkende samenspel tussen gebouwen en open ruimte behouden blijft. Bouwsteen Pilot Singel Oost (pag. 53) laat zien hoe de woningvoorraad gedifferentieerd wordt en het aantal kleinschalige voorzieningen versterkt.

Bagijneweide: historische campus Ook de stedenbouwkundige ‘onderlegger’ van de Bagijneweide is oud. Toch verschilt die sterk van Dieze Centrum. Het gebied heeft een campusachtige structuur met vrijstaande gebouwen in een lommerrijke setting. De Bagijneweide is mixed use, maar de aard van de functies past bij het ontspannen karakter van het gebied: een tikje chique. Indische Buurt: met de blik naar buiten De buurt is en blijft een herkenbare eenheid met eenvoudige ‘gekapte’ woningen mét tuin langs gezellige straatjes. Bewoners betreuren nog altijd het vertrek van de basisschool. Een nieuwe brede school in het naastgelegen Dieze Park is in dat licht een kans voor de buurt, mits de plannen in veilige wandel- en fietsroutes voorzien. Bollebieste: tuindorp bij de binnenstad De Bollebieste deelt een aantal kenmerken met de Indische Buurt, maar heeft -dankzij de voortuinen en bomen in de straatmeer het karakter van een tuindorp. De noord-zuidstraten lopen nu nog dood. Herontwikkeling van het Singelkwartier biedt de kans om de wandel- en fietsroutes naar de dichtbijgelegen binnenstad te verbeteren. Schildersbuurt: inhaalslag Schildersbuurt-Oost is een typisch product van de stadsvernieuwing uit de jaren ‘80, toen alles op een koopje moest. Het reguliere onderhoud van de woningen en openbare ruimte zou moeten worden aangegrepen om kwaliteit en sfeer te maken. De stadsvernieuwing uit de jaren ‘90 (SchilderswijkWest) laat zien hoe dat kan.

36

37

Projecten Het grootste gedeelte van Diezerpoort wordt behoudend vernieuwd. Dit betekent behoud van de huidige ruimtelijke structuur van straten en bouwblokken. De bestemmingen blijven grotendeels gelijk. Op enkele cruciale locaties in de wijk zijn veranderingen in functies en/of bouwvorm welkom. Het betreft met name de witte vlekken in de cultuurhistorische kaart van Diezerpoort. Hier kunnen kwaliteiten worden ontwikkeld die nu nog in de wijk ontbreken: Burg. Drijbersingel: Singelkwartier! De vrijkomende kantoren ed. bieden de kans om hier een compact stadsmilieu te creëren. De planvorming voor de binnenstad e.o. is hierbij richtinggevend, mits dat niet ten kosten gaat van het kleinschalige karakter van Bollebieste. Middengebied: Dieze Park! Het gefragmenteerde middengebied langs de Middelweg vraagt om een integrale aanpak, zodat er in het hart van Diezerpoort een aantrekkelijk en herkenbaar wijkpark met méér groen en water en tal van maatschappelijke voorzieningen ontstaat. De inzet van Bouwsteen Dieze Park (pag 59) is nadrukkelijk maatschappelijke functies in een groenblauwe setting. Andere functies zijn hier ongewenst. Een herontwikkeling van de randen, zoals ter plaatse van de woningen langs de Middelweg, is wél mogelijk. De realisering van een parkgebouw aan de Ruusbroecstraat is alleen mogelijk als er reeds meer aaneengesloten groen en water in het Dieze Park is gerealiseerd. Bouwsteen Michaelskerk e.o. (pag. 61) Behoud en hergebruik van het karakteristieke kerkgebouw is gewenst. Een herontwikkeling van het aansluitende gebied (Aldi e.o.) is mogelijk. Te denken valt aan een compact laagbouwmilieu. Bouwsteen Centrum Oost (Hogenkampsweg) (pag. 57) Een herschikking van functies, bijvoorbeeld ten behoeve van een uitbreiding en/of verplaatsing van supermarkten, is mogelijk. Een goede parkeeroplossing is altijd belangrijk, maar hier zeker urgent.

Langs de A28: Eco-strip! De zone langs de A28 is tot op heden hap-snap ingevuld. 'DWKHHIW]R]LMQFKDUPHKLHULVUXLPWHYRRURQRUWKRGR[H SURJUDPPD¶VHQH[SHULPHQWHQGLHHQGDWLVQLHXZGH ecologische structuur en sfeer in het gebied moeten versterken. Dit gebied biedt ruimte aan een wijde range functies, mits die de ecologische structuur versterken en de milieuruimte niet overschrijden. Dat betekent een uiterst beperkte ruimte YRRUH[WUDZRQLQJHQHQDQGHUHJHYRHOLJHEHVWHPPLQJHQ+HW verplaatsen en/of compenseren van woningen mag wel, mits de nieuwe woningen voldoen aan technische eisen met betrekking tot afscherming ed. Ceintuurbaan: MKB Campus! Het oude bedrijfsterrein verandert ongemerkt van karakter. De stoere hallen van Philips e.a. bieden nu plaats aan starters en andere kleine ondernemers. Selectieve sloop-nieuwbouw is zeker mogelijk, mits de ‘handen uit de mouwen’ sfeer blijft. Het gebied heeft de potentie om stapsgewijs te transformeren van een traditioneel bedrijvengebied ten behoeve van grote ondernemingen, naar een werk- en voorzieningenmilieu voor starters en MKB. Voor het grootste deel van de wijk is de bouwhoogte getypeerd als laag tot middelhoog, volgens het Structuurplan 2020. Dit betekent een bouwhoogte die varieert tussen de twee en vier ERXZODJHQPHWNDSPD[QRNKRRJWHPHWHU 2SHQNHOH beeldbepalende plekken, zoals bij de entrees van Dieze Oost én Dieze West, is ruimte voor middelhoge accenten tot 30 meter. Op de Kop van Oost (A28 - Ceintuurbaan) is hoogbouw tot 55 meter mogelijk, zodat de wijk zich eindelijk aan de rondweg kan manifesteren. Wordt echter gekozen voor de plaatsing van een windturbine op de tegenovergelegen locatie, dan dient deze bouwhoogte te worden heroverwogen. Afwijkend in bouwhoogte is de molenbiotoop rondom de oliemolen De Passiebloem aan de Nieuwe Vecht. Hier geldt RSPHHQPD[LPDOHERXZKRRJWHYDQPDÀRSHQGWRW PD[LPDDOPRSPYDQDIGHYRHWYDQGHPROHQ

Werkmaquette in Atelier Hemerkenstraat 38

39

oplossing voor de wateropgave lange termijn

N

A28

Pieter Steijnstraat Dit gebouw staat in de groene vinger. Dat is alleen acceptabel mits: 1) een gebouw in het ‘Diezerpark’ met een vergelijkbaar grondoppervlak gesloopt wordt, 2) verharding binnen ‘Diezerpark’ niet toeneemt.

groene vinger en watercorridor waarbij de Westerveldse Aa doorgetrokken wordt

Ruusbroecstraat

Meppelerstraatweg Park Hogenkamp A28

Ceintuurbaan

goede oversteekmogelijkheden zijn essentieel voor het functioneren van het park

groene vinger

stedelijk groen

Kastanjestraat Middelweg

Rembrandtlaan kleine plantsoenen: belangrijke wijkgroenstructuur!

wijkgroen

van Wevelinkhovenstraat

buurtgroen

Burgemeester Drijbersingel

Restauratie laankarakter

Achtergracht

groene vinger van Almelose kanaal tot aan het Zwarte Water

Nieuwe Vecht

afstand snelweg 30 meter afstand Restauratie snelweg afstand 30 meter snelweg 120 meter afstand snelweg afstand 120 meter snelweg 170 meter

40

afstand snelweg 120 meter

KADERS GROEN & MILIEU

afstand tot de snelweg: 30m -> alleen milieuongevoelige functies 30 - 120m -> alleen extensief gebruik 120m - 170m -> milieuzone middenkwaliteit

41

KADERS GROEN EN MILIEU Lange lijnen De buurten worden met elkaar verbonden door een aantal ‘lange lijnen’. De omvang en kwaliteit van sommige lijnen is in de loop van de tijd geërodeerd. Het is nu tijd voor een upgrade, waarbij wordt gezocht naar een samenspel tussen cultuurhistorie, programmering, verkeer en groen en water. Het belang van de groene component valt niet te onderschatten, maar staat in Diezerpoort onder druk. De wijk heeft -per hoofd van de bevolking- relatief weinig openbaar groen, terwijl bewoners dat als één van de belangrijkste aspecten in hun woonomgeving aangeven. Delen van het groene raamwerk hebben ook een betekenis op stadsniveau. De hoofdgroenstructuur zorgt ervoor dat het landschap tot diep in de stad doordringt. Zo ontstaan aaneengesloten recreatieve en ecologische verbindingen die de identiteit van Zwolle bepalen: Stadsniveau - Achtergracht De Achtergracht verbindt het Almelose Kanaal met het Zwarte Water, een ecologische, landschappelijke en recreatieve structuur op nationaal niveau. Het verkeer op de Schuttevaerkade en Burg. Drijbersingel heeft de afgelopen decennia echter steeds meer ruimte opgeslokt. Het is de DPELWLHRPKLHUZHHUHHQJURHQVWUDDWSUR¿HOWHUHDOLVHUHQ inclusief een breed talud langs het water, laanbeplanting en een vrijliggend wandelpad. Stadsniveau - Dieze Park en Middelweg De zogenaamde ‘groene vinger’ begint bij het Zwarte Water en volgt de Middelweg (Aa-landen) tot aan Park Hogenkamp en de historische begraafplaatsen. Ter hoogte van de Van Wevelinkhovenstraat overheerst fragmentatie en verrommeling, onder andere door de aanwezigheid van (bedrijfs)bebouwing die hier -als ware het een stadsrand- terecht is gekomen. Het op zichzelf goed functionerende Park Hogenkamp ligt daardoor tamelijk geïsoleerd en fungeert nog onvoldoende als het park voor heel Diezerpoort. Het is de ambitie om de groene vinger stap voor stap te transformeren tot een aaneengesloten wijkpark in het hart van Diezerpoort. Daarvoor dient het areaal groen en water substantieel te worden vergroot, bijvoorbeeld door middel de uitplaatsing van (bedrijfs) bebouwing naar elders. Zo kan de aanstaande sloop van de Stilohal worden aangegrepen om hier weer park te maken. Het Dieze Park biedt in de toekomst alleen ruimte aan maatschappelijke voorzieningen die een uitloop in het park waarderen, zoals een nieuwe multifunctionele accommodatie met buurtsportfaciliteiten.

42

'HNZDOLWHLWYDQGHZDQGHOHQ¿HWVYHUELQGLQJHQQDDU de omliggende buurten is evenwel onder de maat. Door hergebruik van de historische padenstructuur, zoals de /DQJHQKROWHUZHJHQ0ROHQNDPSVZHJRQWVWDDWHHQ¿MQPD]LJ netwerk dat bovendien het bijzondere karakter van het Dieze Park onderstreept: geen anoniem jaren ‘60 plantsoen, maar een park met een verhaal! Mocht er -ten behoeve van de herschikking van functiesaanvullende bebouwing nodig zijn, dan kan dat aan de Ruusbroecstraat worden gerealiseerd. Hiervoor gelden strikte randvoorwaarden. Het nieuwe en aaneengesloten groen dient reeds elders in het park te zijn aangelegd. Voor bestaande functies (dahliavereniging e.a.) moet een goed alternatief zijn gevonden. En eventueel parkeren dient onder het parkgebouw te worden opgelost. De beleving en toegankelijkheid van het Diezepark is sterk afhankelijk van de Middelweg-Bisschop Willebrandlaan. Dat is nu nog een tamelijk anonieme autoroute en een barriére voor NUXLVHQG¿HWV YHUNHHU(HQKHULQULFKWLQJWRWHHQYHLOLJHHQ lommerrijke ‘allee’, maakt het tot een onlosmakelijk onderdeel van het park. Stadsniveau - Nieuwe Vecht 'H1LHXZH9HFKWZRUGWJHNRHVWHUG+HWKLVWRULVFKHSUR¿HO wordt -waar mogelijk- hersteld. Van Turfmarkt tot Vecht wordt de groenblauwe structuur versterkt. Langs de Nieuwe Vecht, richting Ceintuurbaan, staat de onlangs gerestaureerde oliemolen De Passiebloem. Aandachtspunt is de molenbiotoop waarbinnen rekening dient te worden gehouden met hoogte van groen en bebouwing. Stadsniveau - Meppelerstraatweg Het ensemble van openbare ruimte en gebouwen langs de Meppelerstraatweg is een ‘beauty’ dat met de grootst mogelijke zorg beheerd moet worden. De overgang tussen Thomas a Kempisstraat en Meppelerstraatweg verdient aandacht. Historisch gezien ligt die ter hoogte van de Hogenkampsweg; qua beleving is die verschoven naar de kruising met de Vechtstraat-Bisschop Willebrandlaan. De ambitie is om, in samenhang met een nieuwe verkeersstructuur, de historische situatie te herstellen. Andere delen van het groene en blauwe raamwerk hebben vooral betekenis voor de structuur, identiteit en leefbaarheid op wijkniveau:

Wijkniveau - Eco-strip A28 De waterrijke zone langs de A28 is, als tracé van de oude rijksweg, min of meer toevallig ontstaan. Het is de ambitie om dit gebied als ‘permanent’ voor de wijk te claimen. Het groen is toe aan een opknapbeurt. Tevens is de toegankelijkheid voor verbetering vatbaar. De herontwikkeling van percelen biedt mogelijkheden voor win en win, bijvoorbeeld door alzijdige gebouwen ‘die van het landschap houden’ te ontwerpen. Parkeren dient in de bouwvolumes te worden opgelost, zodat parkeerterreinen, hekken ed. niet nodig zijn. De zone biedt ook, samen met de groene vinger, kansen voor de mogelijke wateropgave op de lange termijn. De gevolgen van de klimaatverandering en maatregelen daartegen als het verhogen van het peil van het IJsselmeer, kunnen van grote invloed zijn op de watersituatie in Zwolle. Het vergroten van de hoeveelheid oppervlaktewater is daarbij een denkbare oplossing. Het ontwikkelingskader houdt rekening met een verdubbeling van het wateroppervlak in de wijk.

Buurtniveau - Pareltjes De kernwoorden met betrekking tot de ‘gewone’ openbare ruimte zijn: zorgvuldig, sociaal veilig en onderhoudsvriendelijk. Het basisniveau is over het algemeen redelijk tot goed te noemen. Toch oogt het soms wat al te sober. Diezerpoort telt te weinig ‘pareltjes’, waar je als bewoner en ondernemer écht trots op bent. Het is daarom de bedoeling om, naast het reguliere onderhoud van straten en pleinen, bestaande pareltjes te versterken en nieuwe te realiseren. Bij voorkeur in het hart van elke buurt en in samenspraak met bewoners. Voor Diezerpoort zetten we in op een eenduidige inrichting van de openbare ruimte. Het onderscheid in eigendom (van gemeente en corporaties) zou niet zichtbaar moeten zijn in de beplantingsoorten en beheer. Voor Dieze Oost wordt nagedacht over het kiezen van karakteristieke beplanting die past bij de wederopbouw architectuur.

De aaneengesloten groen en water structuur versterkt de ecologische verbindingen in de wijk, aansluitend op de watercorridor ter plaatse van de Ceintuurbaan, daar waar de Westerveldse Aa wordt doorgetrokken. Wijkniveau - Lanen en Waterlopen De lange lijnen op wijkniveau dienen op een samenhangende manier te worden ingericht én beheerd. Dat betekent voor bijvoorbeeld Rembrandtlaan, Kastanjestraat, RuusbroeclaanGeert Grootestraat-Pieter Steijnstraat én de lijn Van Wevelinkhovenstraat-Zerboltstraat-Isaac van Hoornbeekstraat één sterke hand in ontwerp en beheer. Die hand moet ook groen zijn. Te vaak is het groen een restpost, omdat er toevallig nog wat ruimte over was. Maar in Diezerpoort is de laanbeplanting het startpunt! Het ontwikkelingskader houdt nadrukkelijk rekening met de wateropgave. Langs de Middelweg en in de Eco-strip A28 LVUXLPWHYRRUH[WUDZDWHU.OHLQHUHZDWHUORSHQFRPSOHWHUHQ het netwerk. De -opgewaardeerde- waterloop in de Pilot Singel Oost verbindt de Eco-strip A28 met de Nieuwe Vecht. Het openen van de bestaande duiker onder de Van Wevelinkhovenstraat zou de waterloop tussen Achtergracht en Dieze Park zichtbaar maken.

43

Milieu De A28 bepaalt in hoge mate de milieukwaliteit in Diezerpoort. Er gelden, met het oog op luchtkwaliteit, geluidsoverlast en H[WHUQHYHLOLJKHLGPLOLHX]RQHV

Actoren Energie bedrijf

Delta Wonen

0 tot 30 meter Hier mogen -in een beperkte mate- milieuongevoelige functies worden gerealiseerd. SWZ Particuliere eigenaren

Gemeente Zwolle

? ?

? ? ?

? 1 – Doorgaan op de ingeslagen weg

0 - Vertrekpunt

Delta Wonen

Energie bedrijf

SWZ

? ?

Delta Wonen

De vervanging en/of verplaatsing van woningen mag onder voorwaarden wel. Denk daarbij aan technische maatregelen aan de gevel. De huisvesting van kwetsbare en immobiele PHQVHQLQGH]H]RQHLVLQYHUEDQGPHWGHH[WHUQHYHLOLJKHLG niet toegestaan.

? 4 – Duurzaam eiland

3 – Energiek

2 – Verdieping

Energie bedrijf

Delta Wonen

5 – Duurzaam verweven Particuliere eigenaren

SWZ Particuliere eigenaren

Particuliere eigenaren

Delta Wonen

Particuliere eigenaren

Delta Wonen

Delta Wonen

DDB

DDB

SWZ SWZ Gemeente Zwolle

SWZ

Gemeente Zwolle

30 tot 120 meter +LHUZRUGWJHVWUHHIGQDDUH[WHQVLHIJHEUXLNWRHQDPHYDQKHW woningaantal is ongewenst.

Energie bedrijf

Particuliere eigenaren

Gemeente Zwolle

SWZ

Gemeente Zwolle

Energie bedrijf

Particuliere eigenaren

Gemeente Zwolle

Gemeente Zwolle

Gemeente Zwolle

SAMENWERKING

120 tot 170 meter 9RRUZDWEHWUHIWOXFKWHQH[WHUQHYHLOLJKHLG]LMQHUZHLQLJ beperkingen. Het aspect geluid blijft ook in deze zone een punt van aandacht. Het wordt geen rustig woongebied. Slimme maatregelen zoals een vliesgevel bij appartementgebouwen, dienen twee doelen: geluidbescherming en energiebesparing. Milieuperspectief De drie speerpunten uit het Milieuperspectief Diezerpoort zijn verder uitgewerkt: Duurzame ontwikkeling De duurzaamheidsvisie Dieze Oost zal -als aanpak- in de hele wijk worden geïmplementeerd.

Vertrekpunt

Doorgaan op de ingeslagen weg

Verdieping

Energiek

Duurzaam eiland

Duurzaam verweven

Groen en rust De ecologische en landschappelijke structuur wordt versterkt, bijvoorbeeld in het Dieze Park.

Kansen milieukwaliteit Ecologie Het versterken van de ecologische functie van de groene vinger (Dieze Park), de groenblauwe zone langs de A28 en langs de verschillende waterlopen. Duurzame energie en duurzaam bouwen Het ontwikkelingskader gaat uit van scenario 3 (Energiek) met de ambitie om door te groeien naar scenario 4 of 5, ofwel de ontwikkeling van een Duurzaam Diensten Bedrijf op wijkniveau of de participatie in een stedelijk of regionaal DDB. Deze keuze wordt zo mogelijk nog in 2010 gemaakt. Aanvullend heeft de provincie onderzoek gedaan naar Warmte Kracht Koppeling of geothermie in Dieze. Het blijkt dat geothermie zeer kansrijk is. Het Duurzaam Diensten Bedrijf implementeert de Warmte Koude Opslag, bij voorkeur in combinatie met de sanering van het grondwater. Doorgaande wegen worden voorzien van asfaltcollectoren. Op gebouwniveau speelt naast energie ook gezondheid, duurzame materialen, watergebruik, levensloopbestendig en afval (cradle to cradle) een rol. Waterkwaliteit ,Q¿OWUDWLHYDQUHJHQZDWHULQSODDWVYDQDIYRHUYLDKHWULRRO De overstorten bij het Jan Boschpad en het Simon van Slingelandtplein worden gesaneerd. Verkeer +HW¿HWVQHWZHUNNULMJWSULRULWHLW'HVQHOKHLGRSGH$HQRS de doorgaande wegen in de wijk wordt waar mogelijk verlaagd naar respectievelijk 80 en 30 km. Op deze wegen wordt geluidsarm asfalt toegepast. Dit verbeterd de woonkwaliteit in Dieze.

Milieuhygiënische kwaliteit Aanpak van het dominante autoverkeer, zowel in aantal auto’s, aantal routes én in snelheid.

Hoe intensiever de samenwerking hoe groter de duurzaamheid

44

45

N

A28 in uitvoering: fietstunnel

50 50

Ceintuurbaan winkelerf

Middelweg laankarakter

30 fietsroute

50

50

50

50

laanprofiel met aan weerskanten vrijliggende fietspaden

Hogenkampsweg

50 km weg

50 reservering fietsverbinding

Kastanjestraat Bisschop Willebrandlaan

30

veilige oversteek

verkenning In de Ban van de Ring

Meppelerstraatweg

50

opgave: verbeteren verbinding

fietstunnel onderzoek éénrichtingsverkeer herprofilering van de winkelstraten

Burgemeester Drijbersingel

50

30 km weg

van Wevelinkhovenstraat Th A Kempisstraat

fietsverbinding

in uitvoering: fiets-voetbrug

30

nieuw profiel: winkelstraat én stadskade

Brederostraat

Vechtstraat

30

onderzoek verbeteren verblijfskwaliteit / winkelcomfort

50

oversteekplekken

stedelijk profiel

laankarakter

bus halte

46

KADERS VERKEER

Stadsstraat

47

KADERS BEREIKBAARHEID Ambitie Het is de ambitie om de bereikbaarheid van de wijk te garanderen en de barrièrewerking van de 50 km wegen te verminderen ten gunste van de leefbaarheid. Dit is ingegeven door het feit dat de wijk relatief veel gebiedsontsluitende wegen met een 50 km regiem heeft. Omdat de binnenring aan deze kant van de stad niet parallel aan de gracht loopt is de wijk opgedeeld in relatief kleine verblijfsgebieden en er liggen veel barrières tussen de buurten. Deze ambitie kan op verschillende manieren worden vormgegeven. Op sommige routes door de inrichting van het ZHJSUR¿HO]RDDQWHSDVVHQGDWGHEDUULqUHZHUNLQJZRUGW verzacht in combinatie met verbeterde oversteekvoorzieningen op cruciale plekken. Op andere routes wordt de mogelijkheid onderzocht om op (delen van) deze wegen de verkeersfunctie te verminderen. Het gaat er niet om de auto’s uit de wijk te weren, maar wel dat auto’s zich beter gedragen. Diezerpoort is geen racebaan! Een tweede ambitie die hierop aansluit is de verblijfsgebieden daadwerkelijk duurzaam veilig in te richten. Grote delen van de wijk zijn al ingericht als 30km-gebied, maar de winkelstraten met een sterke verblijfsfunctie juist niet. 'HGHUGHDPELWLHLVRPKHW¿HWVQHWZHUNYHLOLJHUHQ¿MQPD]LJHU te maken, onder andere door het creëren van missing links en veilige oversteekplaatsen. 'H]HDPELWLHVUHLNHQYHUHQGH¿QLWLHYHNHX]HV]LMQQRJQLHW gemaakt. Er is wel onderzoek verricht naar verschillende opties en hun consequenties. ‘In de Ban van de Ring’ als kader In 2010 en 2011 wordt de wegenstructuur van Zwolle in het gebied tussen de binnenring en de buitenring onderzocht onder de titel ‘In de Ban van de Ring’. De ambitie van het college is een betere bereikbaarheid van de binnenstad en een betere verkeersdoorstroming op de binnen- en buitenring, nu en in de toekomst. ‘In de Ban van de Ring’ en het Ontwikkelingskader Diezerpoort voeden en beïnvloeden elkaar wederzijds. Beiden doen met name uitspraken over de hoofdwegenstructuur. Het verkeerscirculatieplan dat het eindresultaat vormt van ‘In de Ban van de Ring’ is het kader waarbinnen ingrepen in Diezerpoort moeten passen. Tegelijkertijd is de opzet binnen ‘In de Ban van de Ring’ zo gekozen dat zoveel mogelijk vanuit lokale verkeersknelpunten wordt toegewerkt naar een samenhangend groter geheel.

48

Verblijfsgebieden en parkeren De Van Wevelinkhovenstraat vormt samen met de Thomas a Kempisstraat de belangrijkste verbinding van de binnenstad met het noordoostelijk deel van Zwolle en de aangrenzende regio. De meeste mensen denken bij de Thomas a Kempisstraat aan de winkelstraat in Dieze Centrum. Maar de straat loopt aan de andere kant van de Bisschop Willebrandlaan door, totdat hij zich verbreedt richting de Meppelerstraatweg. De straat heeft WHUKRRJWHYDQGH,QGLVFKH%XXUWHHQKLVWRULVFKHQVPDOSUR¿HO waar zich het autoverkeer doorheen worstelt. Dit deel leent zich voor vermindering van de verkeersfunctie RPGDWKHWHHQEHODQJULMNH¿HWVURXWHLVHQRPGDWGHZRQLQJHQ aan één zijde dicht bij de rijbaan staan. Eén van de mogelijkheden om de verkeersfunctie te verminderen is het instellen van éénrichtingsverkeer op het gedeelte Thomas a Kempisstraat-Meppelerstraatweg (tussen Bisschop Willebrandlaan en Hogenkampsweg). Het onderzoek naar de mogelijkheden om de verkeersfunctie te verminderen door éénrichtingverkeer of andere ingrepen, maakt deel uit van het onderzoek ‘In de Ban van de Ring’. Daarbij zullen de effecten van mogelijke ingrepen op het omliggende wegennet (Brederostraat, Indische Buurt e.d.), busroutes en bereikbaarheid Diezerpoort in beeld worden gebracht en beoordeeld. De route Meppelerstraatweg-Hogenkampsweg-van Wevelinkhovenstraat blijft daarmee de belangrijkste schakel tussen binnen- en buitenring. Deze wegvakken houden hun 50 km status en voor belangrijke langzaam verkeersroutes die deze wegen kruisen moeten veilige oversteekplekken worden gecreëerd. Het weggedeelte van de Hogenkampsweg ter hoogte van het winkelcentrum tussen de Van Wevelinkhovenstraat en de Radewijnstraat vraagt om een speciale aanpak. Op dit weggedeelte leidt de aanwezigheid van winkels en andere voorzieningen tot meer oversteekbewegingen en meer parkeermanoeuvres en in relatie daarmee is een pleinachtige inrichting in combinatie met een 30 km regiem heel goed denkbaar (shared space). Daarbij moet rekening worden gehouden met de bus die hier langs rijdt.

Omgeving Diezerkade De Diezerkade als winkelstraat èn stadskade verbindt het winkelcentrum en de aanloopstraten van Dieze op een ORJLVFKHPDQLHUPHWGHELQQHQVWDG:DQQHHUKHWSUR¿HO versmald kan worden is het mogelijk weer langs de kade te ÀDQHUHQ+HULQULFKWLQJYDQGH'LH]HUNDGHHQKHWNUXLVSXQW met de Drijbersingel tot verblijfsgebied past goed binnen de verkeersstructuur van Zwolle. Het gehele gebied binnen de binnenring vormt dan één 30 km-gebied. Er zijn echter enkele IDFWRUHQZDDURPGLWHHQFRPSOH[HRSJDYHLV In de eerste plaats is de belangrijkste randvoorwaarde voor reconstructie een vermindering van de hoeveelheid doorgaand verkeer. De vraag is waar dit verkeer naar toe moet, aangezien de binnenring van Zwolle een beperkte capaciteit heeft. Bovendien is in het verleden gebleken dat bij de ondernemers in Dieze grote weerstand bestaat tegen deze ingrepen. In de tweede plaats rijdt op de beide wegen veel bevoorradend (dus: vracht-) verkeer en is de Drijbersingel een busroute. Hierin komt geen wezenlijke verandering na reconstructie. Het verbeteren van de verblijfskwaliteit nodigt uit om vanuit de binnenstad winkelgebied Dieze te betreden. Dit wordt versterkt door de steeds belangrijkere functie van parkeergarage Diezerpoort ten behoeve van de binnenstad. Dieze centrum Het westelijk deel van de Vechtstraat is een drukke tweerichtingsverkeer met winkels aan beide zijden. De trottoirs ]LMQVPDOKHWSDUNHUHQNUDSHU]LMQYHHO¿HWVHUVHG.RUWRP er zijn de nodige knelpunten die om verbetering vragen. Het is de bedoeling om -samen met de ondernemers en bewoners in het gebied- de problemen en oorzaken te inventariseren. Oplossingen te bedenken die een bijdrage leveren aan het realiseren van de doelen. Oplossingen die meer ruimte bieden voor het winkelend bezoek en de passant in een aantrekkelijk verblijfsgebied. Overige gebieden Voor deze gebieden streeft de gemeente naar inrichting tot 30-km zone. Veel wegen in Dieze zijn reeds voorzien van snelheidsremmende maatregelen zoals kruispuntplateaus en drempels. Voor de overige wegen wordt hetzelfde doel QDJHVWUHHIGGRRUSUR¿HOHQWHYHUVPDOOHQPHWGHDDQOHJYDQ parkeervakken en andere maatregelen. Schoolomgevingen en andere locaties die veel gebruikt worden door kwetsbare verkeersdeelnemers worden veiliger en comfortabeler gemaakt. De uitvoering wordt zoveel mogelijk gecombineerd met onderhoudswerkzaamheden.

De parkeerdruk in de wijk is op veel plaatsen erg hoog en naar verwachting neemt het autobezit nog verder toe als gevolg van ¿VFDOHPDDWUHJHOHQZHJHQEHODVWLQJHG 'HNZDOLWHLWYDQGH openbare ruimte wordt hierdoor sterk aangetast. In combinatie met de renovatie van de woningen en nieuwbouw moet worden gezocht naar innovatieve oplossingen voor het parkeren o.a. door clustering op binnenterreinen (parkeerkoffers), zo veel mogelijk op eigen terrein bij voorkeur half verdiept. Met het aanbieden van deelauto’s kan de groei van het autobezit worden beperkt. Op projectniveau worden de (minimum) normen uit de bouwverordening toegepast. 9HLOLJHQ¿MQPD]LJ¿HWVQHWZHUN 'HNZDOLWHLWYDQKHW¿HWVQHWZHUNLVVWHUNDIKDQNHOLMNYDQHHUGHU genoemde voorstellen met betrekking tot het autoverkeer. Daarnaast zullen er de komende jaren een aantal missing links worden gerealiseerd: De route Radewijnstraat - Dieze Park - Kastanjestraat YRUPJHYHQDOVHHQVDPHQKDQJHQGHHQFRPIRUWDEHOH¿HWVURXWH tussen Dieze Oost en binnenstad. Het benutten van historische paden en wegen ten behoeve van HHQ¿MQPD]LJ¿HWVQHWZHUNGHQNGDDUELMELMYRRUEHHOGDDQGH Langenholterweg. (HQH[WUD¿HWVURXWHYDQXLW'LH]H2RVWULFKWLQJKHW openluchtzwembad en het stadion. De eventuele herontwikkeling van het Singelkwartier (Burg. Drijbersingel) biedt de kans om meer verbindingen tussen Bollebieste en binnenstad te maken. Verbeteren van de verkeerveiligheid én sociale veiligheid op de ¿HWVYHUELQGLQJHQQDDURPOLJJHQGHZLMNHQYRRUDOURQGRPGH viaducten onder de A28. +HWVWDOOHQYDQ¿HWVHQYRRUDOELMGHJHVWDSHOGHZRQLQJERXZ verbeteren, omdat dit een belangrijke voorwaarde vormt bij het VWLPXOHUHQYDQKHW¿HWVJHEUXLN

49

ort

erpo diez n be

ik

ANDERE AANPAK De droomkaart schetst de richting op de lange termijn, maar het is de kunst om vandaag te starten met de vernieuwing van Diezerpoort. De keuze voor een natuurlijke wijkvernieuwing betekent dat er wordt gestart op plekken waar daadwerkelijk aanleidingen zijn in de vorm van concrete initiatieven van bewoners, ondernemers, woningcorporaties, grondeigenaren e.a. Deze projecten vormen de eerste bouwstenen voor de vernieuwing. Vooralsnog is anno 2010 alleen in Dieze Oost de planvorming ver genoeg om daar gedurende de eerstkomende jaren concreet aan de slag te gaan. Ook aan de concretisering van plannen voor een uitbreiding van het winkelcentrum Hogenkampseweg (Centrum Oost) wordt hard gewerkt. De overige bouwstenen vergen een langere adem, maar zijn hier toch opgenomen omdat op deze plekken aanleidingen liggen die – zo is de verwachting - over een jaar of 5 zullen resulteren in een project.

BOUWSTEEN PILOT DIEZE OOST

BOUWSTEEN CENTRUM OOST

BOUWSTEEN DIEZE PARK

BOUWSTEEN MICHAËLSKERK

BOUWSTEEN DIEZE CENTRUM

50

51

BOUWSTEEN PILOT SINGEL OOST TRANSFORMATIE

Aanleiding De woningbouwcorporaties SWZ, deltaWonen en de gemeente gaan Dieze Oost vernieuwen. Zij starten met Pilot Singel Oost. Dit is een voorbeeldproject. De ervaringen zullen, bij gebleken succes, worden gebruikt bij andere projecten. Voor bewoners en ondernemers kan het niet snel genoeg gaan. De woningcorporaties hebben daarom een uitgebreid communicatietraject opgezet.

RENOVATIE

Opgave Stedenbouwkundige structuur Dieze Oost is geen dertien-in-een-dozijn wijk, maar een waardevol voorbeeld van het Nieuwe Bouwen uit de jaren ‘50 en ‘60. De structuur van licht, lucht en ruimte zal worden behouden. Interventies zijn slechts mogelijk binnen een samenhangende visie op de velden c.q. ensembles waaruit de buurt is opgebouwd.

HERBOUW

HERGEBRUIK

RESTAURATIE

Pilot Singel Oost

52

De uitgangspunten zijn uitgewerkt in de deeluitwerking Pilot Singel Oost (mei 2010)

MONUMENT

Wonen 9HHOFRPSOH[HQYHUWRQHQVOLMWDJH'HWLMGYDQYDQ]HOIVSUHNHQGH sloop ligt echter achter ons. Een aantal bewoners van de Meppelerstraatweg willen hun woningen zelfs op de monumentenlijst! Renovatie, restauratie, transformatie en/of hergebruik is het uitgangspunt. Sloop en nieuwbouw is een uiterste optie, maar dan alleen binnen de cultuurhistorische FRQWH[WYDQKHWVWHPSHO De gerestaureerde woningen kunnen als ‘life style’ aan starters worden verhuurd of verkocht. De corporaties hopen hiermee een eigenzinnige, energieke jonge doelgroep aan te trekken, de zogenaamde ‘ rode doelgroep’ (Smart Agent). Door het horizontaal of verticaal samenvoegen kunnen ook andere doelgroepen (gezinnen, senioren) worden bediend. Diezerpoort is en blijft echter een stadswijk; verdunning is geen uitgangspunt. Het eventuele verlies aan -betaalbare- woningen dient daarom elders in de wijk te worden gecompenseerd. Werken en voorzieningen +HWµXLWSOLQWHQ¶YDQFRPSOH[HQWHQEHKRHYHYDQNOHLQVFKDOLJH bedrijfsruimten is positief voor het leven op straat. De focus is gericht op het Simon van Slingelandtplein dat zich tot ‘buurtkamer’ ontwikkelt. Daarbij horen maatschappelijke voorzieningen, kleinschalige werkfuncties, buurtcafé ed. Er mag best een speciale winkel zitten, maar dan liefst één die ook een sociale functie voor de buurt heeft. Duurzaam bouwen Het ontwikkelingskader gaat uit van scenario 3 (Energiek) met de ambitie om door te groeien naar scenario 4 of 5, ofwel de ontwikkeling van een Duurzaam Diensten Bedrijf op wijkniveau

of de participatie in een stedelijk of regionaal DDB. Dit betekent onder andere dat de energieontwikkelaar een warmtenet met Warmte Kracht Koppeling realiseert. 'HGXXU]DPHLQYHVWHULQJHQKHEEHQRSFRPSOH[QLYHDX DDQGDFKWYRRUGHVSHFL¿HNHGHWDLOOHULQJYDQGHJHYHOVXLW de periode jaren ‘50/’60 (dus er worden geen grove plastic kozijnen toegevoegd). De architectonische details maken het verschil! Openbare ruimte Het huidige basisniveau van de openbare ruimte is redelijk. De soberheid past bij de jaren ‘50, maar de buurt kan wel iets H[WUD¶VJHEUXLNHQ • Verbreding van de singel, waarbij ook de ecologische waarde wordt vergroot. • Herinrichting van het Simon van Slingelandtplein voor spelen, ontmoeting ed. • Opknappen van de semi-openbare tuinen rondom de ZRRQFRPSOH[HQ • Verbetering van de ecologische waarde en toegankelijkheid in de A28-strip. Bereikbaarheid $OOHVWUDWHQNULMJHQHHQNPLQULFKWLQJDXWR¶VHQ¿HWVHUVGHOHQ dezelfde rijbaan. De rijbaan aan de noordkant van het Simon van Slingelandtplein kan verdwijnen; de maatschappelijke functies in de plint van het gebouw grenzen op die manier rechtstreeks aan het heringerichte speelplein. Het valt tevens te overwegen om de singel als ‘knip’ te gebruiken, zodat DOOHHQKHW¿HWVYHUNHHUGHURXWH=HUEROWVWUDDW,VDDFYDQ Hoornbeekstraat kan volgen. Parkeren Het plangebied heeft in de huidige situatie een lage parkeernorm: 0,7 of 0,9 parkeerplaats per woning (wel/geen dubbelgebruik). Het is wenselijk en mogelijk om de norm te verhogen tot 1,0 of 1,2, zonder dat de openbare ruimte haar jaren ‘50 karakter verliest. Denk daarbij aan het samenvoegen van woningen, het realiseren van parkeerhoven in de traditionele bouwblokken en/of een slimme herschikking in de openbare ruimte. Milieuruimte In de 30 tot 120 meter zone (A28) wordt gestreefd naar H[WHQVLHIJHEUXLNWRHQDPHYDQKHWZRQLQJDDQWDOLVRQJHZHQVW Vervanging en/of verplaatsen van woningen mag onder voorwaarden wel.

53

Natuurlijke wijkvernieuwing in Dieze-Oost 31 augustus 2010 Bij de wijkvernieuwing in Dieze-Oost gaat SWZ uit van een natuurlijk proces, dat past bij deze buurt. Onze 770 portieketagewoningen worden nog altijd goed verhuurd. Ze voldoen nog aan een vraag die in Zwolle leeft. De verwachting is dat op termijn een buurt met zoveel van hetzelfde soort woningen niet meer aantrekkelijk is om in te wonen. Om dit omslagpunt voor te zijn hebben we besloten om vanuit het midden van de buurt te beginnen met het verduurzamen van ons bezit. Voor de maisonnettes aan de Geert Groote betekent dat we ze gaan slopen en op dezelfde plek levensloopbestendige woningen 5.8

5.5

6.9

6.8

9.6

Van Schoonhovenstraat

5.5

2.8

4.9

Anthonie van der Heimstraat

9

6

2B

terugzetten. De portieketagewoningen aan de Pieter Steijnstraat worden gerenoveerd. 5

2

8

8.8

Op deze manier komt er geleidelijk een nieuwe duurzame buurt op basis van het huidige stedenbouwkundige plan. We hebben eerst de plannen voor de jaren 2009 – 2014 vastgesteld, zodat we in 2013 de balans kunnen opmaken hoe het verder moet met DiezeOost. Dus ook na 2015 is SWZ nog volop aan het werk in Dieze-Oost.

- SWZ Giska Eisma

Duurzame wijkvernieuwing Dieze-Oost 14 juli 2010 Duurzaamheid staat centraal in de wijkvernieuwing in Dieze-Oost. Concreet betekent dit dat alle plannen die deltaWonen heeft voor haar woningen in DiezeOost, leiden tot energiebesparing, verhoging van het wooncomfort en verbetering van de leefbaarheid in de wijk. DeltaWonen start met de modernisering van het Simon van Slingelandtplein e.o. Het complex wordt getransformeerd tot een diversiteit van woningtypes (eengezinswoningen, starterappartementen, seniorenappartementen zowel in de sociale huur als in de koop). Het uitgangspunt is hierbij om het bestaande casco en de stedenbouwkundige opzet te behouden. Zo blijft het karakteristieke beeld van het complex behouden en blijft het een herkenbaar punt in de buurt. Daarnaast biedt het complex ruimte aan verschillende doelgroepen en worden de bewoners in de gelegenheid gesteld om hun wooncarrière op deze plek te vervolgen. Hierdoor zal meer binding met de wijk ontstaan. Tevens worden de woningen opgewaardeerd tot minimaal energielabel B. Dit levert voor de bewoners een aanzienlijke energiebesparing en meer wooncomfort op. De ervaringen met dit complex worden door deltaWonen meegenomen in de verdere

PILOT SINGEL OOST 54

planontwikkeling voor Dieze-Oost.

Simon van Slingelandtplein; buurtkamer van de wijk!



- deltaWonen Erwin Stuiver

55

BOUWSTEEN CENTRUM OOST Aanleiding Slokker Vastgoed (eigenaar Landstede-locatie) en de eigenaar van de C1000 slaan de handen ineen. Zij willen een uitbreiding van het winkelareaal en seniorenwoningen realiseren. Complementaire supermarktformules hebben interesse voor HHQYHVWLJLQJJHWRRQG+HWLVHHQFRPSOH[HRSJDYHRQGHU andere door de parkeerdruk in het gebied. Deze ontwikkeling biedt aan de gemeente een kans om tot een volwaardig buurtwinkelcentrum én een aantrekkelijke openbare ruimte te komen.

Opgave Stedenbouwkundige structuur Het huidige winkelcentrum vormt een verdichting van de oorspronkelijke open structuur. De winkels aan weerszijden van de Hogenkampsweg versterken elkaar wel functioneel, maar de weg vormt een barrière. De nieuwbouw uit de jaren ’90 staat erg op zich zelf. Het parkeerterrein bevind zich aan de achterzijde. Dichte achterkanten en hekwerken omsluiten het huidige parkeerterrein. Het gebied straalt geen ruimtelijke eenheid uit. Dat is jammer, want een succesvol centrum moet het hart van de wijk zijn. Werken en voorzieningen Het centrum aan de Hogenkampsweg is vooral bedoeld voor dagelijkse boodschappen; een aantal speciaalzaken (bergsport, geluksmakelaar) geven het karakter. De Thomas a Kempisstraat - Vechtstraat is en blijft het wijkwinkelcentrum van Diezerpoort. De uitbreiding van het winkelareaal is dan ook beperkt tot 500 m2 (bvo). Dat kan meer zijn, als het de verplaatsing van een winkel of supermarkt elders in de wijk betreft. De uitbreiding en/of herschikking dient te worden DDQJHJUHSHQRPKHWZLQNHOFRPSOH[XLWGHMDUHQ¶HHQ voorkant aan de Hogenkampsweg én een voorkant richting Dieze Oost te geven. Wonen De bouw van nieuwe woningen is een middel om meer levendigheid in het gebied te creëren. Bouw echter niet voor de leegstand, maar voor de echte marktvraag zoals betaalbare huisvesting voor starters, senioren of jonge gezinnen. Bijbehorende voorzieningen op het gebied van zorg, kinderopvang, ontmoeting ed. verrijken de buurt.

CENTRUM OOST 56

De kwaliteit van het bouwplan wordt evenwel in hoge mate bepaald door de vormgeving van het gebied tussen Zerboltstraat, Hogenkampsweg en Jupiterstraat. Een integrale aanpak is hier noodzakelijk. Duurzaam bouwen Van partijen wordt verwacht dat zij participeren in de duurzaamheidsaanpak Dieze Oost. Bereikbaarheid Alle woonstraten in Dieze Oost zijn of worden 30km-gebied. De Hogenkampsweg blijft een 50km-weg; ter hoogte van de winkels zal een 30km-plateau worden aangelegd, hetgeen de oversteekbaarheid bevorderd. Ondernemers dienen rekening te houden met een verandering van de verkeersstructuur op wijkniveau. Zo wordt onderzoek verricht naar eenrichtingsverkeer in de Thomas a Kempisstraat (tussen Hogenkampsweg en Bisschop Willebrandlaan). Parkeren Voor het hele gebied dient een parkeerbalans te worden opgesteld, uitgaande van verschillende momenten in de week. Het drukste dagdeel is maatgevend. Voor nieuwe woningen, voorzieningen en vierkante meters winkels moet de actuele Zwolse norm worden gehanteerd. In samenspraak met de winkeliers zal worden onderzocht hoe het aandeel langparkeerders (vooral werknemers uit de binnenstad) kan worden teruggebracht. Openbare ruimte Het huidige inrichtingsniveau is standaard en nodigt onvoldoende uit om te verblijven. Een kwaliteitsimpuls is gewenst, onder andere door middel van een eenduidige gevel-tot-gevel bestrating.Het karakteristieke bomenlaantje wordt ingepast. Parkeren is ontmoeten. De inrichting van het parkeerterrein wordt als openbare ruimte gezien, zonder dode hoeken, achterkanten ed. Structurele maatregelen, zoals een ondergrondse parkeervoorziening voor de woningen en/of de aankoop van naburige percelen, kunnen nodig zijn. Milieuruimte Hinder als gevolg van parkeren en laden en lossen moet tot een minimum beperkt worden.

Op de kop van de Zerboltstraat (kruising Hogenkampsweg; /DQGVWHGHORFDWLH PDJHHQPLGGHOKRRJDFFHQWWRWPD[LPDDO 30 meter worden gerealiseerd.

Centrum Hogenkampsweg; winkel + zorg hart van de wijk! 57

BOUWSTEEN DIEZE PARK Aanleiding

Kinderen in Diezerpoort sporten en bewegen minder dan leeftijdsgenootjes in andere wijken. Veel buurten (Bollebieste, Indische Buurt ed.) zijn tamelijk ‘stenig’ en nodigen weinig uit tot sport, spel en bewegen. De ontwikkelingsvisie ‘Diezerpoort ben ik’ lanceerde daarom het idee van een groot wijkpark met middenin een multifunactionele accommodatie. Daarvoor is samenwerking nodig van veel partijen, onder andere maatschappelijke partijen zoals scholen, welzijnsorganisaties, buurtsportwerk e.a. Er zijn concrete aanleidingen: de Stilohal komt leeg en is slooprijp en ook de aanpalende gebouwen hebben een beperkte levensduur.

Opgave Stedenbouwkundige structuur Het huidige park Hogenkamp wordt op zich goed gebruikt, maar het is klein. De toegankelijkheid is -vanuit Dieze Oostredelijk, maar vanuit de stenige buurten matig. De Stilohallen, kegelbaan, het benzinestation en de autodealer schermen het park af met dichte gevels en hekwerken. Uitplaatsing van deze complexen resulteert in een groot en goed bereikbaar park. Het verbindt park Hogenkamp met de populaire dierenweide en de historische begraafplaatsen aan de overkant van de Van Wevelinkhovenstraat. De ‘groene vinger’ reikt op die manier vanuit de Aa-landen tot aan de Indische Buurt. Werken en voorzieningen Het Dieze Park vormt een groene en centraal gelegen locatie voor maatschappelijke voorzieningen die de hele wijk als ‘klant’ hebben. Brede School Het Wonderwoud ligt momenteel tamelijk excentrisch in de wijk. Door nieuwbouw van een multifunctionele accommodatie (MFA) in het Dieze Park kunnen een aantal ambities worden waargemaakt: synergie tussen maatschappelijke voorzieningen, een stadsschool met volop ruimte voor buitensport, tuinieren ed. en een jonge impuls voor Dieze Oost. De maximale omvang van de MFA wordt bepaald door de draagkracht van het park; uitgangspunt is en blijft dat het areaal groen substantieel toeneemt

DIEZE PARK 58

leren en bewegen in het groene hart van de wijk!

Wonen Het Dieze Park is in principe geen woonlocatie. Mocht er -als kostendrager voor de herschikking van functies- aanvullende bebouwing nodig zijn, dan kan dat aan de Ruusbroecstraat worden gerealiseerd. Hiervoor gelden strikte randvoorwaarden. Het nieuwe en aaneengesloten groen dient reeds elders in het park te zijn aangelegd. Voor bestaande functies (dahliavereniging e.a.) moet een goed alternatief zijn gevonden. Idealiter wordt parkeren onder het parkgebouw opgelost.

Duurzaam bouwen De MFA en het Parkgebouw zijn ideale ontwikkelingen om de duurzaamheidsambities voor de wijk als geheel zichtbaar te maken. Openbare ruimte Diezerpoort wordt met een actief en uitnodigend park op de kaart gezet; er is ruimte om te sporten, tuinieren, wandelen, luieren, fietsen en zelfs paardrijden! Waar mogelijk wordt extra open water gerealiseerd. Bereikbaarheid De (jonge) wandelaar en fietser staan centraal. De oversteekbaarheid van drukke routes is kritisch. Alle wegen in en rond het park moeten op termijn worden aangepakt. Een herinrichting van de Middelweg-Bisschop Willebrandslaan is nodig om een aantrekkelijke route met veilige oversteken te creëren. De aanpak van de Thomas a Kempisstraat moet, ter hoogte van de Indische Buurt, hetzelfde bereiken. De Hogenkampsweg is en blijft een 50km-weg, maar ter hoogte van de winkels wordt een ‘erf’ ingericht. De Ruusbroecstraat en Van Wevelinkhovenstraat doorsnijden het park. Een inrichting als duurzaam veilige 30km-route is gewenst. Parkeren Het parkeren in het park dient tot een minimum te worden beperkt. Langsparkeren (Middelweg, Van Wevelinkhovenstraat ed.) is een eenvoudige manier om dat te bereiken. Als het kan worden parkeerconcentraties zoveel mogelijk onder de gebouwen gerealiseerd. Voor zoen en zoef kunnen creatieve oplossingen worden bedacht, zoals een circuit dat na 9.00 uur ook als skeelerbaan fungeert. Milieuruimte Het Dieze Park is onderdeel van de landschappelijke en ecologische hoofdstructuur van Zwolle. De MFA en het Parkgebouw zijn hindergevoelige bestemmingen. Het woongebouw ligt in de 30 - 120 meter zone van de A28. De realisering van nieuwe woningen is dan ook onderdeel van een herschikking van woningen in deze hele strip. Bovendien gelden aanvullende eisen met betrekking tot afscherming ed.

59

BOUWSTEEN MICHAËLSKERK Aanleiding

De Michaëlskerk wordt tijdelijk gebruikt voor culturele producties. De huidige eigenaar (Vastbouw) opteert voor sloop ten behoeve van woningbouw. Er is overleg met het naastgelegen Frion. Deze zorgverlener wil vernieuwen en denkt aan een combinatie van dagbesteding en wonen. Voor Frion geldt dat zij niet persé aan deze plek gebonden is.

Opgave Stedenbouwkundige structuur De omgeving van de Michaëlskerk is stokoud. Dat is nog altijd voelbaar rond de Molenkampsweg, een oude landweg die nu een belangrijke fietsroute is. Op de plek van de Aldi en het parkeerterrein lag vroeger het Eindstraatje met arbeidershuisjes, feitelijk de uitloper van Dieze Centrum. Het gebied is daarom geen onderdeel van Dieze Oost, maar van de ‘organisch’ gegroeide stad. Voor een eventuele herontwikkeling geldt dan ook: pandjesgewijs vernieuwen binnen het historische weefsel! De Michaëlskerk is een markant gebouw, van ver zichtbaar en mooi gelegen in de bocht van de Bisschop Willebrandlaan. Gebouwd in 1964 in de stijl van de Bossche School door architectenbureau Van Pouderoyen, is het typerend voor zijn tijd. De kerk heeft vrij gesloten buitengevels met aan de binnenzijde zorgvuldig vormgegeven detaillering die nog opvallend intact is. Samen met de losgezette toren en het naastgelegen kloostercomplex zorgt het kerkgebouw voor karakter en betekenis. Werken en voorzieningen De gemeente hecht aan behoud van de kerk. Niet alleen vanwege de cultuurhistorische betekenis, maar ook in het licht van de unieke gebruiksmogelijkheden voor cultuur, sociaal-maatschappelijke bedrijvigheid ed. Momenteel wordt de grote zaal verhuurd aan een jongerentheater (www. theateryoungones.nl). Er worden cursussen gegeven aan scholen en er is elke week wel een voorstelling. Het theater trekt bezoekers vanuit de gehele stad en regio en zet hierdoor Diezerpoort op de kaart.

MICHAËLSKERK 60

Bijvoorbeeld in de vorm van particulier opdrachtgeverschap dat aansluit bij de historische bebouwing uit de omgeving. Bouw je eigen huis op een steenworp van de Zwolse binnenstad! Duurzaam bouwen De gemeente geeft, net als bij de vernieuwing van Dieze Oost, de voorkeur aan hergebruik boven sloop. Bereikbaarheid De Bisschop Willebrandlaan (50km) is in de jaren ’80 verbreed. Dit heeft het karakter van deze oeroude route geschaad. Het vormt nu een barrière in het stedelijk weefsel. Bij een duurzaam veilige herinrichting van de Middelweg - Bisschop Willebrandlaan vormt de Michaëlskerk het omslagpunt, van een lommerrijke laan (langs het Park) tot een gezellige stadsstraat (bij Dieze Centrum). Openbare ruimte Het historische weefsel is richtinggevend. De nieuwe stadswoningen ‘met de voordeuren aan de straat’ begeleiden de Molenkampsweg. Het parkeerterrein bij de kerk moet meer ‘mixed use’ worden. Dus parkeren als het moet, maar ook geschikt voor kleinschalige culturele activiteiten. Parkeren De bezoekers van de Michaëlskerk parkeren op het pleintje voor de deur, maar ook een stukje lopen is voor hen zelden een probleem. De nieuwe woningen hebben een individuele of collectieve parkeervoorziening op eigen erf. Milieuruimte De verkeersintensiteit op de Bisschop Willebrandlaan en de route Thomas a Kempisstraat - Meppelerstraatweg is aanzienlijk. Het voorgestelde eenrichtingsverkeer op deze laatste route (30km) lost de situatie hier op. De impact van het verkeer op ontwikkelingen langs de Bisschop Willebrandlaan moet nader worden onderzocht.

Wonen Een herschikking van functies rondom de Michaëlskerk biedt de mogelijkheid voor nieuwe ontwikkelingen. Het gebied vormt de schakel tussen Dieze Centrum, Indische Buurt en Dieze Park. Daarom geen modernistische stedenbouw, maar pandsgewijze bebouwing.

historische verbinding en culturele opstap 61

BOUWSTEEN DIEZE CENTRUM Aanleiding Om de leegstand en het slechte imago van de winkelstraten te keren, is in 2009 een Bedrijfs Investerings Zone (BIZ) ingesteld. Het fonds, waaraan alle ondernemers en de gemeente bijdragen, gaat op zoek naar nieuwe huurders, organiseert activiteiten, knapt panden op en zorgt voor een herinrichting van de buitenruimte. Aan de gemeente wordt een nieuw beeldkwaliteitsplan, inrichtingsplan openbare ruimte en een bestemmingsplan met meer vrijheden gevraagd. Er is vooralsnog geen uitvoeringsbudget openbare ruimte.

Opgave Stedenbouwkundige structuur Dieze Centrum heeft een historische structuur. Individuele panden staan langs oude structuurlijnen, zoals de Thomas a Kempisstraat en Langenholterweg. In de loop der eeuwen zijn gesloten bouwblokken ontstaan. Diverse winkels zijn in de loop der tijd uitgebreid. Dieze Centrum leeft! Maar de binnenhoven zijn erg vol en verhard. Dit levert spanning op met de gewenste leefkwaliteit. Deze leefkwaliteit willen we voor de lange termijn waarborgen. Onder voorwaarden blijft het mogelijk winkels uit te breiden, hiervoor zijn bouwregels opgesteld. De kleinschalige en organische ontwikkeling rond groene binnengebieden blijft het uitgangspunt, ook bij nieuwe projecten. Het behoud en herstel van waardevolle panden staat voorop. De vernieuwing van een aantal naoorlogse inbreidingen gaat pandsgewijs; JURWHFRPSOH[HQKRUHQHOGHUVWKXLV Werken en voorzieningen De BIZ is een succes. Er vestigen zich nieuwe -en vaak vernieuwende- ondernemers. Dit is een proces van lange adem. De eerste focus is het kernwinkelgebied. Maar mocht blijken dat de revitalisering van het kerngebied (Thomas a Kempisstraat-Vechtstraat) daadwerkelijk geslaagd is, kunnen volgende stappen worden gezet: Versterking van de relatie tussen winkelcentrum Diezerpoort en het kerngebied, bijvoorbeeld door de ontwikkeling van publieksgerichte dienstverlening, design en cultuur, horeca en ambachtelijke bedrijven langs de route Diezerplein-Schoolstraat. Deze ‘cultuurcomponent’ is, gezien de aanwezigheid van de ArtEZ, HCO en Hedon, logisch en versterkt het bijzondere karakter van Dieze Centrum.

DIEZE CENTRUM 62

winkelen èn wonen met een sterke cultuurcomponent!

Overleg met eigenaren en ondernemers in de driehoek Thomas a Kempisstraat – Vechtstraat – Bisschop Willebrandlaan. Dit gebied oogt versleten, maar de vernieuwing moet (gezien de eigendomsverhoudingen) ‘van onderop’ komen. Om dergelijke ontwikkelingen te faciliteren, krijgt het hele centrumgebied de bestemming Gemengde Doeleinden. Dit maakt een brede range aan functies mogelijk. De bouwregels gaan evenwel uit

van de historische korrel. Langs de andere historische straten in Dieze Centrum (Langenholterweg, Warmoesstraat ed.) wordt de vestiging van schone, kleinschalige bedrijvigheid en werken aan huis mogelijk gemaakt. Wonen Het wonen boven winkels, bijvoorbeeld ten behoeve van studenten, wordt gestimuleerd. Duurzaam bouwen De gemeente verstrekt aan individuele eigenaren subsidies voor particuliere woningverbetering en energiebesparing. Openbare ruimte Een herinrichting van de openbare ruimte is gewenst en kan de historische oorsprong van Dieze Centrum benadrukken. Waar mogelijk worden trottoirs verbreed ten behoeve van terrassen, ¿HWVHQUHNNHQHQEHSODQWLQJ%LQQHQKRYHQZRUGHQYHUJURHQG middels tuinen en groene daken. Het Diezerplein en de Brink worden dé pleinen van het gebied. Dit betekent een passend programma in de plint (horeca, cultuur ed.) en ruimte voor kleinschalige evenementen op straat. Bereikbaarheid De Thomas a Kempisstraat-Vechtstraat zijn typische aanloopstraten van de binnenstad. De bereikbaarheid per auto is belangrijk voor dit type winkels en voorzieningen. De Vechtstraat is tweerichtingsverkeer, òòk in de winkelstraat. Dat lijkt commercieel interessant, maar heeft ook nadelen. De trottoirs zijn smal, het parkeren krap ed. Het is de bedoeling om -samen met de ondernemers in het gebied- de voordelen van ‘een rondje’ te onderzoeken. Het autoverkeer circuleert dan tegen-de-klok-in via de route Vechtstraat-Bisschop Willebrandlaan-Thomas a Kempisstraat. Hierdoor ontstaat HUOHWWHUOLMNPHHUUXLPWHYRRUZDQGHODDUVHQ¿HWVHUVLQHHQ aantrekkelijk winkelgebied. Parkeren De perceelsgewijze vernieuwing maakt collectieve parkeervoorzieningen onontbeerlijk. Parkeergarage Diezerpoort heeft een rol voor de binnenstad én voor Dieze Centrum. Dat blijkt in de praktijk onvoldoende het geval. Ontwikkeling van de route Diezerplein - Schoolstraat kan het gebruik stimuleren. Dan ontstaat wellicht de ruimte in de parkeercapaciteit om de parkeerhoven Het Streekien, Berkumhof en Vechtstraat op een sociaal veilige en groene manier in te richten. Milieuruimte Begrenzing vanwege de milieuwetgeving; alleen bedrijven die vallen onder de milieucategorie 1 of 2 worden toegelaten.

63

Bouwregels Dieze Centrum ŝĞnjĞĞŶƚƌƵŵůĞĞŌ͊ĚĞ/ŝƐĞĞŶƐƵĐĐĞƐ͘ƌǀĞƐƟŐĞŶnjŝĐŚŶŝĞƵǁĞͲĞŶ ǀĂĂŬǀĞƌŶŝĞƵǁĞŶĚĞͲŽŶĚĞƌŶĞŵĞƌƐ͘^ƵĐĐĞƐǀŽůůĞŽŶĚĞƌŶĞŵĞƌƐǁŝůůĞŶ ƵŝƚďƌĞŝĚĞŶ͘ŝƚůĞǀĞƌƚĞĞŶƐƉĂŶŶŝŶŐŽƉŵĞƚĚĞŐĞǁĞŶƐƚĞůĞĞŅǁĂůŝƚĞŝƚ ŝŶŚĞƚĐĞŶƚƌƵŵŐĞďŝĞĚ͘ĞŚŝƐƚŽƌŝƐĐŚĞĚŝǀĞƌƐŝƚĞŝƚǀĂŶǁŝŶŬĞůƐ͕ǁĞƌŬĞŶ ĞŶǁŽŶĞŶŝŶĚĞnjĞsŽŽƌƐƚĂĚǁŽƌĚƚŐĞǁĂĂƌĚĞĞƌĚ͘ĞǀĂŶŽŽƌƐƉƌŽŶŐ ŐƌŽĞŶĞďŝŶŶĞŶƚĞƌƌĞŝŶĞŶnjŽƌŐĞŶǀŽŽƌĚĞŐĞǁĞŶƐƚĞǁŽŽŶŬǁĂůŝƚĞŝƚ͘ŝĞ ƐƚĂĂƚŶƵŽŶĚĞƌĚƌƵŬ͘

,ĞƚďůŝũŌŵŽŐĞůŝũŬǁŝŶŬĞůƐƵŝƚƚĞďƌĞŝĚĞŶ͕ĞĐŚƚĞƌŽŶĚĞƌǀŽŽƌǁĂĂƌĚĞŶ͘ ,ŝĞƌǀŽŽƌnjŝũŶĞŶŬĞůĞƐƚĞĚĞŶďŽƵǁŬƵŶĚŝŐĞƌĞŐĞůƐǀŽŽƌĚĞŽŶĚĞƌŶĞŵĞƌƐ ŽƉŐĞƐƚĞůĚ͘hŝƚĞƌĂĂƌĚŵŽĞƚĞŶƉůĂŶŶĞŶƚĞǀĞŶƐǀŽůĚŽĞŶĂĂŶŚĞƚ ŽƵǁďĞƐůƵŝƚΘĚĞŽƵǁǀĞƌŽƌĚĞŶŝŶŐ͘

een goede buur! ĞǁŽŽŶŬǁĂůŝƚĞŝƚǀŽŽƌĞĞŶŐĞnjŝŶƐǁŽŶŝŶŐĞŶŵĞƚƉƌŝǀĠƚƵŝŶĞŶ ďůŝũŌďĞŚŽƵĚĞŶ͘hŚŽƵĚƚƌĞŬĞŶŝŶŐŵĞƚƵǁŶĂĂƐƚĞďƵƵƌ͊Ğ ŶŝĞƵǁĞƵŝƚďŽƵǁǀĂŶǁŝŶŬĞůƐůŝŐƚŵŝŶŝŵĂĂůϭϬŵǀĂŶĂĨĚĞ ĞƌĨŐƌĞŶƐ͘

goed ondernemen! ^ƵĐĐĞƐǀŽůůĞŽŶĚĞƌŶĞŵĞƌƐǀĂƐƚŚŽƵĚĞŶŝŶŚĞƚ ĐĞŶƚƌƵŵŐĞďŝĞĚ͘ĞŶŵĂdžŝŵĂůĞďŽƵǁĞŶǀĞůŽƉďŝĞĚƚǀŽůŽƉ ƌƵŝŵƚĞŽŵƚĞŐƌŽĞŝĞŶ͘

een goede leefomgeving! 'ƌŽĞŶĞďŝŶŶĞŶƚĞƌƌĞŝŶĞŶǁŽƌĚĞŶŝŶĞƌĞŚĞƌƐƚĞůĚ͘ WƌŝǀĠƚƵŝŶĞŶďůŝũǀĞŶďĞŚŽƵĚĞŶĞŶǁĂĂƌĚĞǀŽůůĞďŽŵĞŶ ǁŽƌĚĞŶďĞƐĐŚĞƌŵĚ͘tŝŶŬĞůƐŵŽŐĞŶƵŝƚďƌĞŝĚĞŶŵŝƚƐĞƌĞĞŶ ŐƌŽĞŶĚĂŬŐĞƌĞĂůŝƐĞĞƌĚǁŽƌĚƚĞŶĞĞŶŵŐĞƉůĂŶƚ͊

goed bereikbaar! sŽŽƌĚĞƚŽĞŶĂŵĞǀĂŶŚĞƚǁŝŶŬĞůŽƉƉĞƌǀůĂŬĞŶͬŽĨ ŚĞƚĂĂŶƚĂůǁŽŶŝŶŐĞŶŵŽĞƚŚĞƚďĞŶŽĚŝŐĚĞĂĂŶƚĂů ƉĂƌŬĞĞƌƉůĂĂƚƐĞŶŽƉĞŝŐĞŶƚĞƌƌĞŝŶŐĞƌĞĂůŝƐĞĞƌĚǁŽƌĚĞŶ͘ ǀĞŶƚƵĞĞůŬƵŶŶĞŶƉĂƌŬĞĞƌƉůĂĂƚƐĞŶĂĨŐĞŬŽĐŚƚǁŽƌĚĞŶ͕ĚĞ ŽƉďƌĞŶŐƐƚĞŶǁŽƌĚĞŶŐĞŢŶǀĞƐƚĞĞƌĚŝŶĚĞŽƉĞŶďĂƌĞƌƵŝŵƚĞ͘

mooi ensemble Diezerpoort Voorstad! ,ĞƚĞŶƐĞŵďůĞŝĞnjĞƌƉŽŽƌƚsŽŽƌƐƚĂĚǁŽƌĚƚŚŽŽŐ ŐĞǁĂĂƌĚĞĞƌĚ͊ĞƉĂŶĚũĞƐŐĞǁŝũnjĞǀĞƌŬĂǀĞůŝŶŐďůŝũŌ ďĞŚŽƵĚĞŶĞŶǁĂĂƌŶŽĚŝŐǀĞƌƐƚĞƌŬƚ͘ůŬĞƉĂŶĚũĞŝŶĚĞ ƐƚƌĂĂƚŝƐŐŽĞĚůĞĞƐďĂĂƌŵŝĚĚĞůƐĞĞŶǀĞƌƉůŝĐŚƚĞŬĂƉĞŶĞĞŶ ŵĂdžŝŵĂůĞďƌĞĞĚƚĞǀŽŽƌǁŝŶŬĞůƉƵŝĞŶ͘

64

Inspirerend voorbeeld: Nachtegaalstraat, Utrecht

65

ort

erpo diez n be

Waardekaart

Bouwstenen

AGENDA Naar een jaarlijks uitvoeringsprogramma Jaarlijks zal een uitvoeringsprogramma worden opgesteld en aan de raad ter goedkeuring worden voorgelegd. Dit past in de gekozen aanpak van ‘natuurlijke wijkvernieuwing’. Het uitvoeringsprogramma is integraal en bevat activiteiten op sociaal, economisch en fysiek gebied. De te ontwikkelen Diezerpoort Monitor legt de basis voor een opname van de stand van zaken, waarna met de partners in de wijk de activiteiten voor het komend jaar kunnen worden bepaald. Het programma bevat de volgende ingrediënten:

De gekleurde vlakken in de kaart staan voor een stedenbouwkundig en/of architectonisch waardevol gebied.

De basiskaart is verrijkt met de vijf bouwstenen; de ontwikkeling hiervan start in de periode 2010-2015.

Prioriteiten voor de korte termijn Voor 2011 zijn de prioriteiten nu reeds te overzien. Deze zijn:



outcome: hoe staat de wijk er voor? Wat vinden bewoners (veiligheid, leefbaarheid, etc.)?





output: welke prestaties zijn geleverd (sociaal, economisch, fysiek)





confrontatie outcome/output met doelstellingen





verdere uitvoering van de activiteiten het wijkactieplan ‘En nu actie!’. Gezien het incidentele karakter van de financiering van deze activiteiten is ook de borging van de continuïteit van deze activiteiten na 2011 door middel van het zoeken van aanvullende financiering een belangrijk aandachtspunt;



start uitvoering van de complexrenovaties in het kader van de Pilot Singel Oost door de corporaties SWZ en deltaWonen en planvorming en realisatie voor herinrichting openbare ruimte Simon van Slingelandtplein en Geert Grootestraat door de gemeente;



onderzoek naar de haalbaarheid van een Duurzaam Diensten Bedrijf in Dieze Oost door de corporaties SWZ, deltaWonen en de gemeente;



start planvorming voor Centrum Oost door Slokker Projectontwikkeling met partners;



herziening en actualisatie van het bestemmingsplan Diezerpoort in het kader van Zwolle op Orde.





Bouwstenen Plus

Droomkaart



nieuwe ontwikkelingen en initiatieven





uit te voeren activiteiten en projecten komend jaar (sociaal, economisch, fysiek)





financiering



organisatie en capaciteit



Het uitvoeringsprogramma vormt de basis voor een jaarlijks kredietbesluit door de raad.

De bouwstenen zijn pas het begin; de positieve invloed van deze projecten spreidt zich uit over de wijk.

66

De droomkaart geeft een overzicht van alle kansen. Het is aan partijen om met 2e generatie-projecten te beginnen!

ik

Deze prioriteiten zullen worden beschreven in het Uitvoeringsprogramma 2011. Intussen staan de ontwikkelingen in de rest van de wijk niet stil. De mogelijk spoedige sloop van de Stilohal brengt de realisering van het Dieze Park dichterbij en vraagt om een onderzoek naar een financieel haalbaar programma voor deze plek. Boven de Michaëlskerk hangt een groot vraagteken, maar het nemen van een definitief besluit over deze plek heeft thans geen haast. Ook grote ingrepen in Dieze Centrum hebben anno 2011 nog geen prioriteit.

67

Bronnen

Producten

Colofon

• •

•

Ontwerp gemeente Zwolle Nynke Jutten Peter van Saane Winny Grootscholten-Pijl Elisabeth Elizalda-Leon

•

• •

• • • • •

• •

• • • • •

• • • • •

Duurzaamheidsvisie Dieze Oost (TTE oktober 2009) V62 KEI-atelier Natuurlijke Wijkvernieuwing Dieze-Oost, Zwolle (13 oktober 2009) Wijkwoonvisie Diezerpoort. Een toetsingskader voor woningbouwplannen in de wijk Diezerpoort (BMC juni 2010) Zwolle, ontwikkelingsmogelijkheden Dieze-Centrum. Ondernemersvereniging Diezerpoort (BRO oktober 2009) Wijkeconomie Diezerpoort Zwolle. Bouwstenen voor het ontwikkelingsprogramma Diezerpoort. (Seinpost BV juni 2010) Welstandsnota Gemeente Zwolle (april 2004) Milieuperspectief Diezerpoort (Gemeente Zwolle november 2009) Dossier Dieze. Een impressie van de wijken tussen stadsgracht en Westerveld (Bert Evenboer 2009) De Meerwaarde van het bestaande. Kansen voor Dieze Oost (van Schagen Architecten 2008) Drie stedenbouwkundige ensembles in de wijk Dieze-Oost, Zwolle – een studie in het kader van NOBO; programma naoorlogs Bouwen in Overijssel, bouwlaag 3: ´opgestroopte Mouwen´ (het Oversticht 2008) Quick Scan verwervingskosten Nieuwstad Diezerpoort (CONCEPT Gemeente Zwolle februari 2010) Langenholterweg – Schoolstraat. Stedenbouwkundig Programma van Eisen (CONCEPT Gemeente Zwolle december 2008) Wijkanalyse Diezerpoort (Gemeente Zwolle mei 2006) Buurtperspectief duurzaam Dieze-Oost. Visie op duurzame planintegratie (deltaWonen + SWZ januari 2009) Structuurplan 2020 (Gemeente Zwolle juni 2008) Ontwikkelingsprogramma Binnenstad 2015 (Zwolle augustus 2004) Diezerpoort ben ik. Ontwikkelingsvisie Nieuwstad Diezerpoort 2009-2020 (Gemeente Zwolle / Andries Geerse stedenbouwkundige bv, december 2008) Groenbeleidsplan (Gemeente Zwolle januari 1998) Mobiliteitsvisie (Gemeente Zwolle oktober 2008) Bestemmingsplan Dieze West 1959 Bestemmingsplan Dieze Oost 1985 Bestemmingsplan Dieze Centrum 1980

‡

‡

Pilot Singel Oost. Deeluitwerking Ontwikkelingsvisie Nieuwstad Diezerpoort (CONCEPT Gemeente Zwolle / Andries Geerse stedenbouwkundige bv, juni 2010) 9HUYDQJHQPDLVRQHWWHÀDW*HHUW*URRWHVWUDDWWP – stedenbouwkundige randvoorwaarden (Gemeente Zwolle maart 2010) :DQGHO¿HWVNDDUW'LH]HUSRRUW+&2$QGULHV*HHUVH stedenbouwkundige bv)

Bijlagen • • ‡ •

Atlas Diezerpoort (Gemeente Zwolle dec 2009) Richting Uitvoeringsprogramma (Gemeente Zwolle dec 2009) :HUNERHNLQYHQWDULVDWLHFRPSOH[HQ'LH]H2RVW$QGULHV Geerse stedenbouwkundige bv nov 2009) Nieuwstad Diezerpoort. Op weg naar een ontwikkelingsprogramma (Andries Geerse stedenbouwkundige bv februari 2007)

Ontwerp Andries Geerse Stedenbouwkundige Andries Geerse Madir Shah Onno van Rieven Tom van Geest Regiegroep Martin Klapwijk (projectmanager) Daphne Diender Marga van den Bosch $QWMH3UR¿MW Heleen Gansekoele Paula Bijlsma Rob van Oosterhout Joke Kouyaté Maryl Veldkamp René de Vent Nynke Jutten

Corporaties Giska Eisma (SWZ) Erwin Stuiver (deltaWonen) Adviezen (gemeente Zwolle) Arie de Bie Joke Vulkers Christian Voortman Berenda de Paus Gerard Huizing Frank Koelman Henry Kranenborg Frits Kroese Mark Heideveld Marcel Broekhaar Frederique Boot Anneloes van Roon Wilco IJzerman Annemarie Mosterman Johan Teunis )RWRJUD¿HSRUWUHWWHQ Elwira van Pijkeren (gemeente Zwolle)

2 november 2010 68

69

70

71