Robin Andrianne 2e kandidatuur Japanologie 2003 - 2004
Paper encyclopedie: Censuur in Japan onder de geallieerde bezetting
i
Inhoud Inleiding
1
Zoektocht
2
• Oost-Aziatische Bibliotheek
2
• Databanken
4
o LIBIS o Picarta o Nacsis Webcat o BAS o EBSCOhost o JSTOR o PCI o ISI
• Zoeken op het internet
9
o Indexen en blogosfeer o Google
Besluit
10
ii
Inleiding Japanse films, manga, en anime. Drie zaken die me altijd al gefascineerd hebben. Toen ik vernam dat we voor het vak Encyclopedie van de Japanologie een paper moesten schrijven over een onderwerp naar keuze, was m’n eerste idee natuurlijk om iets omtrent één van deze drie zaken te doen. M’n eerste onderwerp was bijgevolg dan ook “De integratie van de Japanse animatiefilm in de westerse wereld.” Eén van de aspecten die ik graag had bekeken, was de censuur die de westerse televisiemaatschappijen op anime toepasten. Hieromtrent waren echter zo weinig bronnen te vinden, dat ik noodgedwongen m’n onderwerp ben moeten gaan aanpassen. Daar ik toch al in de sfeer van censuur bezig was, heb ik besloten om het anime-aspect achterwege te laten, en mij meer te gaan focussen op censuur op zich. Vooraleer een zoektocht te beginnen is het natuurlijk handig om weten naar wàt je precies op zoek gaat. Censuur op zich is een wijd onderwerp, dus leek het wel interessant als ik dat onderwerp enigszins kon afbakenen. Enerzijds heb je tal van afzonderlijke periodes die je kan bekijken, anderzijds heb je ook nog allerlei aspecten van censuur waaruit je kan kiezen. Daar ik in het begin nog niet precies wist welke periode en welk aspect ik zou behandelen, besloot ik om toch maar te beginnen met een zoektocht naar censuur in het algemeen. Onderweg zou ik dan wel de nodige inzichten verwerven om m’n onderwerp meer te kunnen preciseren. Uiteindelijk ben ik er dan ook toe gekomen om censuur onder de bezetting van de geallieerden te gaan bekijken. Om een eerste idee te hebben van datgene waarover ik mijn opzoekwerk zou beginnen, heb ik er allereerst een woordenboek bijgehaald om op te zoeken wat er algemeen verstaan wordt onder censuur: overheidstoezicht op voor publicatie bestemde werken of op brieven, met de bevoegdheid daaruit gedeelten te schrappen of te verbieden. 1 Wat de verdere structuur van m’n zoektocht betreft, heb ik de volgorde van de opdrachten die we kregen bij het vak Encyclopedie gevolgd. Tijdens mijn zoektocht heb ik verscheidene trefwoorden gebruikt; “japan” en “censorship” spreken voor zich. In een encyclopedie kwam ik als vertaling van censuur ken’etsu (検閲)2 tegen, wat onmiddellijk aan het lijstje van trefwoorden werd toegevoegd. “civil censorship detachment”, “occupation”, “press code” en “SCAP” zijn er bijgekomen nadat ik m’n onderwerp had afgebakend tot censuur onder de geallieerde bezetting.
1 2
Z.N. “Van Dale Hedendaags Nederlands”.
(10-5-2004). Japan: an illustrated encyclopedia. Tokyo: Kodansha, 1993.
1
Zoektocht De Oost-Aziatische Bibliotheek In de bibliotheek haalde ik er eerst een encyclopedie bij om wat meer op te zoeken over censuur. Japan Encyclopedia wist mij helemaal niets te vertellen over “censorship”.3 Japan, an illustrated encyclopedia daarentegen had wel een apparte entry over censuur (pp.170 – 171).4 Deze laatste leerde me ook ineens het Japanse woord voor censuur: ken’etsu (検閲). Nadat ik m’n onderwerp verder had afgebakend (zie verder) heb ik in deze encyclopediën ook nog wat opgezocht over de Civil Censorship Detachment en de Japanse press code, maar daar was niet veel over terug te vinden. Een van de eerste opdrachten voor dit vak was om in de Oost-Aziatische bibliotheek een boek en artikel i.v.m. je onderwerp te zoeken. Na wat gesnuffel tussen de rekken en wat zoekopdrachtjes op LIBIS heb ik het volgende boek gevonden: Mitchell, Richard H. Censorship in Imperial Japan. Princeton: Princeton University Press, 1983. In dit boek beschrijft Mitchell de verscheidene manieren van censuur, toegepast door de Japanse overheid op de media. Hij bekijkt de wetten m.b.t. censuur gaande van het begin van de Meiji periode tot het einde van de Tweede Wereldoorlog. Een artikel vinden was wel wat moeilijker, temeer daar ik toen nog niet goed met databanken kon werken. Ik ben dan eerst beneden in de leeszaal de monumenta nipponica en Journal of Japanese Studies gaan doorbladeren, maar dat heeft me niet veel opgeleverd. Dan ben ik maar boven door de vorige nummers van de Journal of Japanese Studies gaan bladeren, om uiteindelijk op volgend artikel te stoten: Rubin, Jay. “From Wholesomeness to Decadence: The Censorship of Literature under the Allied Occupation.” Journal of Japanese Studies, nr 11 (1985): 71-103. In dit artikel beschrijft men de plotselinge toename van “decadente” literatuur in Japan na de Tweede Wereldoorlog en onderzoekt men de invloed van de censuur uitgeoefend door de geallieerden hierop. Hiervoor vertrekt Rubin van de stelling van Etō Jun5, die beweert dat de civil censorship detachment (CCD) veel schade heeft berokkend aan de naoorlogse literatuur. Rubin daarentegen zegt dat de literatuur niet veranderde door de komst van de CCD, maar net door het verdwijnen van het vooroorlogse censuursysteem. In de tekst verwijst Rubin rijkelijk naar gebruikte bronnen, meest van al naar Etō Jun6. Frédéric, Louis, (red.). Japan encyclopedia. Massachusetts: The Belknap Press of Harvard University Press, 2002. 4 Japan: an illustrated encyclopedia. Tokyo: Kodansha, 1993. 5 Japans auteur en criticus 6 Etō, Jun. “Senryōgun no ken’etsu to sengo Nihon, Dai-ichi-bu.” Shokun, Vol.14, Nr.2 (februari 1982): 34 - 109. 3
2
Na het lezen van dit artikel heb ik besloten om m’n onderwerp al wat te gaan afbakenen, meer bepaald tot de periode van de geallieerde bezetting van Japan (1945 – 1952). Wat opzoekingswerk op het internet gaf me de volgende informatie: On August 15, 1945 Japan surrendered to the Allied Forces. General MacArthur arrived in Japan on August 30, 1945. Within three weeks, General MacArthur's General Headquarters (GHQ) of the Supreme Commander for the Allied Powers (SCAP) issued a tenpoint Press Code for the Japanese news media. The Civil Censorship Detachment (CCD), an operating unit overseen by the Deputy Chief of Staff for Intelligence (G2), was transferred from the Philippines to Japan at the beginning of the Occupation. The CCD was to establish censorship of civilian communications (mail, telephone, telegraph, film, radio and publications). Japanese agencies and private individuals were required to submit their publications to the CCD, which then determined whether they contained violations of the Press Code. Censorship action, when it occurred, involved additions to or deletions from texts, suppressions of materials, disapprovals, publishing delays, and changes. 7 Uit deze informatie kon ik dan weer wat nuttige trefwoorden halen (“civil censorship detachment” en “press code”) die tijdens m’n latere zoektochten nog van pas zouden komen. In de bibliotheek was er blijkbaar reeds een thesis over censuur aanwezig: Cardon, Colinda. Pers en Politiek: Krantencensuur in de Meiji-periode. Licentiaatsverhandeling, Japanologie, Katholieke Universiteit Leuven. Hierin heb ik ook weer enkele interessant lijkende bronnen aangetroffen: Blanshard, Paul. The right to read: the battle against censorship. Boston: The beacon Press, 1955. Wildes, Harry E. “Press freedom in Japan.” The American Journal of Sociology, XXXII (januari/mei 1927): 601 – 614.
Z.N. “The Gordon W. Prange Collection, University of Maryland”. 09/03/2002.
(10-5-2004). 7
3
Databanken De volgende stap was zien hoe goed we informatie konden terugvinden in databanken.
Libis Ik begon met te zoeken in de titels van de aanwezige werken, gebruik makend van de trefwoorden “censorship” en “japan”. Dit leverde een onoverzichtelijke boel resultaten op waar ik niet direct iets bruikbaar in kon terugvinden. Zoeken op “censorship – japan” echter gaf nog altijd heel veel resultaten, maar ook wel enkele bruikbare, zo bvb: Allison, Anne. Permitted and prohibited desires: mothers, comics, and censorship in Japan. Colorado: Westview Boulder, 1996. Als ik zocht op “Civil censorship detachment” gaf dat geen resultaat, zelfde voor “Press code japan”. Dan heb ik maar eens geprobeerd op trefwoord te zoeken. “Censorship – japan” leverde direct 2 resultaten, het boek dat ik al in de bibliotheek had gevonden, en Freeman, Laurie Anne. Closing the shop: information cartels and Japan's mass media. Princeton: Princeton University Press, 2000. Ik heb dan verdergezocht op de namen van die gevonden auteurs, om te zien of ze nog boeken over dit onderwerp hadden geschreven, maar dat bleek niet het geval. In andere databanken had ik echter meer succes. Zo vond ik bij BAS bijvoorbeeld nog het volgende artikel van Allison: Allison, Anne. “Cutting the fringes: pubic hair at the margins of Japanese censorship laws.” In Hair: its power and meaning in Asian cultures, Alf Hiltebeitel, Barbara D. Miller (red.), 195 – 217, Albany: State University of New York Press, 1998. En bij nacsis was er ook nog een werk van Freeman terug te vinden: Freeman, Laurie Anne. Ties that bind : press, state and society in contemporary Japan. Berkeley: University of California, 1996. Het handige aan LIBIS vind ik vooral dat je onmiddellijk kan zien of de gevonden resultaten aanwezig zijn in de Leuvense bibliotheek of niet, want een boek is eigenlijk pas handig als je het ook daadwerkelijk kan lezen.
4
Picarta Door bij picarta te zoeken op “censorship japan” vond ik 25 relevante resultaten, o.a. het volgende boek: Nishimura, Sey. “Letter From Japan - Censorship of the Atomic Bomb Casualty Reports in Occupied Japan: A Complete Ban vs. Temporary Delay.” JAMA: the journal of the American Medical Association, nr.7 (1995): 520-522. Dit boek leek mij vooral interessant omdat het handelt over censuur in de periode van de bezetting, de periode die ik tevens gekozen heb om van naderbij te bestuderen. Hier verkreeg ik eveneens niets door te zoeken achter “civil censorship detachment” of “press code japan”.
Nacsis webcat Bij nacsis ben ik beginnen zoeken op titelwoord. “Censorship japan” leverde wel enkele goede resultaten op, maar die was ik in andere databanken ook al tegengekomen. Andere zoekopdrachten die ik uitprobeerde waren “civil censorship detachment”, “japan ccd” en “japan press code”; geen van deze wist een bruikbaar resultaat op te leveren. Toen ik bij de trefwoorden zocht naar “censorship japan” kreeg ik 19 resultaten, waaronder Hirano, Kyoko. Mr. Smith goes to Tokyo: Japanese cinema under the American occupation, 1945-1952. Washington, D.C.: Smithsonian Institution Press, 1992. Braw, Monica. The atomic bomb suppressed: American censorship in Japan 19451949. Malmö, Zweden: Liber Förlag, 1986. Urata, Minoru (裏田稔).「占領軍の郵便検閲と郵趣」(senryōgun no yūbin kenetsu to yūshu, Eng: Postal censorship in Japan, 1945-49). Tokio: nihon yūhan shuppan (日本郵趣出版), 1982. Hier geldt eveneens dat ik deze resultaten koos omwille van hun relevantie; alledrie gaan ze over censuur tijden de bezetting.
5
Bibliography of Asian Studies Een gewone zoektocht leverde hier niets op, dus probeerde ik maar een advanced search. Look for: ( japan* in entire record AND censor* in entire record) 53 resultaten, op het eerste zicht gaan ze allemaal over censuur in Japan (wat tegen mijn verwachtingen in niet altijd even evident is als je zoekt achter “censorship japan”) Ik haalde er enkele interessante tussenuit: Eto, Jun. “The sealed linguistic space: the occupation censorship and post-war Japan.” Hikaku bunka zasshi, 3 (1988): 1-23. Eto, Jun. “The civil censorship in occupied Japan.” Hikaku bunka zasshi, l (1982): 1-21. Iwasaki, Akira. “The occupied screen: a documentary story [film censorship during Japanese occupation].” Japan Quarterly, nr.3 (1978): 302-322. Mayo, Marlene J. “Civil censorship and media control in early occupied Japan: from minimum to stringent surveillance.” In Americans as proconsuls: United States military government in Germany and Japan, 1944-1952, Robert Wolfe (red.), 263 – 320, Carbondale, Ill.: Southern Illinois UP, 1984. Mayo, Marlene J. “Literary reorientation in occupied Japan: incidents of civil censorship.” In Legacies and ambiguities: postwar fiction and culture in West Germany and Japan. Ernestine Schlant, Thomas J. Rimer (red.), 135 – 161, Washington, D.C.: Woodrow Wilson Center press, 1991. Nishimura, Sey. “Medical censorship in occupied Japan, 1945-1948.” Pacific Historical Review (Berkeley, CA) 58, no.1 (1989): 1-21 Zoeken achter “civil censorship detachment” gaf het volgende resultaat: Spaulding, Robert M. “CCD [Civil Censorship Detachment] censorship of Japan's daily press.” In The Occupation of Japan: arts and culture: the proceedings of the sixth symposium sponsored by the MacArthur Memorial, Old Dominion University, The General Douglas MacArthur Foundation, 18-19 October 1984. Thomas W. Burkman (red.), 1 – 16, Norfolk, Va.: General Douglas MacArthur Foundation, 1988.
6
EBSCOhost Advanced search Default fields Japan* AND censor* 118 hits, de ene al wat relevanter dan de andere. Zo bijvoorbeeld het volgende artikel: Kristof, Nicholas D. “Japan bars censorship of atrocities in texts.” New York Times; 08/30/97, Vol. 146 Issue 50900 (1997): p4. Japan* and censor* and occup* 15 hits, relevant, maar deze ben ik in vorige databanken ook reeds tegengekomen, en in vergelijking met de vorige zoekopdracht zijn er te veel goede resultaten weggevallen. Zelfde zoekopdracht maar ook met full text search vrij veel resultaten, maar irrelevant Japan* and censorship and SCAP leverde volgend interessant artikel op: Lofgren, Erik R.. “Democratizing Illnesses: Umezaki Haruo, Censorship, and Subversion.” Comparative Literature, Vol. 52 Issue 2 (2000): 157–179. Zoeken op japan* and press code leverde weer datzelfde artikel op.
JSTOR Advanced search ("japan" or "japanese") and ("censoring" or "censorship") zeer veel resultaten ("japan" or "japanese") and ("censoring" or "censorship") and ("occupied" or "occupation") nog altijd zeer veel resultaten ("japan" or "japanese") and ("censoring" or "censorship") and ("occupied" or "occupation") and “SCAP” veel beter, nog maar 27 resultaten over, vaak ook een stuk relevanter dan de voorgaande. Zoals bijvoorbeeld het artikel van Jay Rubin dat ik ook al in de bibliotheek had teruggevonden. "civil censorship detachment" 4 resultaten
7
"japan" and "press code" 6 hits, weinig nieuws. Echter wel een artikel door Robert H. Berkov over de pers in het na-oorlogse Japan: Berkov, Robert H. “The press in postwar Japan.” Far Eastern Survey, (1947)162 – 166.
PCI Japan* and censor* 32 resultaten, vrijwel allemaal relevant japan* and press code geen resultaten civil censorship detachment geen resultaten
ISI Topic search Japan* AND censorship 44 resultaten i.v.m. censuur in japan occup* aan de zoekopdracht toevoegen gaf 15 resultaten, allen relevant (doch veel herhaling) civil censorship detachment geen resultaten japan AND press code geen resultaten
8
Zoeken op het internet Indexen en de blogosfeer De zoekmachines die ik eerst uitprobeerde waren de indexen die opgesomd staan op akira. Telkens zocht ik censorship, maar geen enkel van de zoekmachines (Dmoz, Yahoo, Librarian’s Index, Infomine en Academic info) wisten daarop een nuttig resultaat weer te geven. Vervolgens ben ik dan maar wat gaan zoeken in de blogosfeer, maar ook daar kwam ik niet veel verder met m’n zoektocht.
Google Als ik gewoon zocht op Censorship Japan occupation dan kreeg ik een wirwar van resultaten, sommige nuttig, andere totaal irrelevant. Zo een artikel dat wat te vertellen had over de censuur onder de geallieerde bezetting is het volgdende: http://www.glocom.org/media_reviews/w_review/20030617_weekly_review98/ Vervolgens zocht ik op "civil censorship detachment", waardoor ik volgende interessante paper vond: http://art.unesco.or.kr/data/Yoshimi.doc Andere zoekopdrachten: intitle, censorship japan niets nieuws. Inurl, censorship japan weinig resultaten, niets nieuw. “civil censorship detachment” site:edu 31 hits, niets nuttig
9
Besluit Na m’n zoektocht kan ik stellen dat er over censuur tijdens de bezetting nog redelijk wat informatie terug te vinden is. Al gauw bleek dat we van geluk mogen spreken dat we in de tijd van het internet leven. In de bibliotheek vond ik ook wel goede zaken, maar het duurde veel langer eer ik ze gevonden had, en achteraf bleek dat ik ze op het internet ook wel zou teruggevonden hebben. Zo zijn er enkele namen en werken die ik vrij regelmatig in m’n zoektocht tegenkwam; ik noem de meest voorkomende: •
Allison, Anne. Permitted and prohibited desires: mothers, comics, and censorship in Japan. Colorado: Westview Boulder, 1996.
•
Braw, Monica. The atomic bomb suppressed: American censorship in Japan 19451949. Malmö, Zweden: Liber Förlag, 1986.
•
Etō Jun is ook een naam die ik vrij frequent tegenkwam.
Maar het werk dat ik echt wel het meeste tegenkwam was •
Mitchell, Richard H. Censorship in Imperial Japan. Princeton: Princeton University Press, 1983.
Dit is denk ik tevens ook het belangrijkste werk in m’n zoektocht, omdat zeer veel artikels en boeken die ik bekeken heb ook naar dit werk verwijzen. Het meest recente boek dat ik heb gevonden is Freeman, Laurie Anne. Closing the shop: information cartels and Japan's mass media. Princeton: Princeton University Press, 2000. en bij de artikels was dit Lofgren, Erik R.. “Democratizing Illnesses: Umezaki Haruo, Censorship, and Subversion.” Comparative Literature, Vol. 52 Issue 2 (2000): 157–179. Ik ben tijdens mijn zoektocht niet echt grote moeilijkheden tegengekomen (het feit dat ik geen informatie over m’n oorspronkelijk onderwerp vond niet meegeteld). Het moeilijkste was misschien wel het precies bepalen van welk aspect van censuur ik net wou bekijken. Ik heb wel een tijdsperiode afgebakend, maar een echte vraagstelling daaromtrent heb ik niet kunnen preciseren.
10
