Academiejaar 2003-2004 Katholieke Universiteit Leuven Faculteit Letteren
Paper : Encyclopedie van de Japanologie De Hedendaagse Japanse architectuur Een theoretische studie over de Moderne Japanse architectuur
Marij ke Sleeckx Japan ologie 2e Kan
Inhoudsopgave
Professor D. Vanoverbeke
I. Inleiding: het sprookje van de hedendaagse Japanse architectuur
2
II. Een tocht door de Hedendaagse Japanse architectuur
4
1. Een tocht door het paleis van de Oost-Aziatische bibliotheek
4
2. Trefwoorden: Sesam, open u
5
3. Een tocht op de magische rollercoaster van het internet
6
3.1 Databanken :
3.1.1 3.1.2
Libis
6
NASCIC Webcat
3.1.3
7
PiCarta – NCC
8
3.1.4
OCLC – WorldCat
9
3.1.5
BAS
9
3.1.6
ESCOhost
10
3.1.7
PCI - Full text
3.1.8
National Diet Library11
3.1.9
Jstor
10 11
3.1.10
ISI web of Knowledge
3.1.11
Extra: Questia
3.2 Zoekmachines: 3.2.1
12
12
Google, Yahoo, Altavista, Alltheweb, … 13
3.2.2. Buzzle, Teoma, Kartoo, Vivisimo, ...
14
3.2.3 Blogosfeer
14
3.2.4 Extra: Amazon
14
3.2.5
15
Extra: Zoekmachines enkel over Japan
III. Besluit: Het einde in zicht …
16
IV. Bijlage
17
2
I) Inleiding: het sprookje van de hedendaagse Japanse architectuur “The Japanese modern architecture, it seems to have a highly defined sense of beauty but no sense of ugly.1”
Japan is een land dat zijn gelijke niet kent: hoogtechnologisch, constant in beweging en mateloos hip, maar tegelijkertijd ook traditioneel, mysterieus en culturele diversiteit. En het is juist dié mix van het nieuwe met het oude die de Japanse cultuur uniek maakt. Eén van die buitengewone Japanse aspecten is de Japanse moderne architectuur. Sinds de opening van Japan in 1868, werd de Westerse architectuur met zijn moderne architecturale technieken geïntroduceerd. En na een tijdje kriebelde het bij de Japanse architecten wanneer zij die Westerse ingewikkelde technologische vernieuwingen zagen. Daarom besloten sommigen, vooral vanaf 1950, de Westerse design te combineren met de Japanse traditionele methodes. Zo ontstond geleidelijk aan de hedendaagse Japanse architectuur. Het project Roppongi Hills (Tokio), met gemak het meest ambitieuze stadsvernieuwingsproject in Japan sinds de tweede wereldoorlog, is hét voorbeeld van die verbroedering tussen de Westerse en Japanse bouwkunst. Roppongi Hills gebruikt kunst, design en mode te zijner glorie. De motivatie om moderne architectuur van Japan als onderwerp voor deze paper te nemen, is er gekomen uit mijn algemene interesse in architectuur. Ik ben weliswaar geen kenner van de hedendaagse architectuur, doch een bewonderaar. Foto’s van moderne steden zoals Tokio, Osaka, Fukuoka, en andere verblinden me altijd door hun pracht en praal. Het eigenlijke beslissingsmoment om de contemporaine architectuur van Japan als onderwerp voor deze scriptie te nemen, was bij het bekijken van de documentaire “Tokio: een stad van de toekomst”.2 Deze paper handelt over het zoeken naar bronnen in verband met de eigentijdse architectuur van Japan. Als voorbereiding op onze thesis is dit een uiterst nuttige paper in functie van de les Encyclopedie van de Japanologie, vermits de vragen: “Hoe moet ik op zoek gaan naar bronnen over mijn (mogelijk) toekomstig eindwerk-onderwerp? En hoe verwerk ik deze resultaten?” in deze paper worden gesteld. De eigenlijke vra(a)g(en) die mijn paper tracht te beantwoorden, vind je aan de hand van de onderliggende titel van mijn scriptie3. Deze verwijst naar de invalshoek die ik besloot te gebruiken, namelijk de theoretische. Bij het zoeken naar bronnen, stelde ik me dus vragen zoals “Wat is er eigen aan de contemporaine architectuur 1
Culham, James. Made in Tokyo. Te vinden op het internet magazine van april 2003 op de site
http://www.metropolismag.com/ 2 3
Was rond december 2003 te zien op de Vlaamse zender Vitaya “De theoretische studie over de Moderne Japanse architectuur”
3
in Japan?” en “Welke kenmerken moet een bouwwerk bezitten om tot de hedendaagse Japanse architectuur te behoren?”. Of ik er in geslaagd ben mijn vragen te beantwoorden, kan de lezer vernemen in mijn besluit.4 Zoals men eerder kon vernemen, is dit werk als het ware bedoelt als een soort van bibliografie. Een bibliografie bestaat dan ook voornamelijk uit boeken, tijdschriften en internetpagina’s. Het opzoeken ervan kan je in een bibliotheek of via het internet. Deze scriptie rapporteert mijn zoektocht doorheen verschillende bronnen betreffende het onderwerp ‘de moderne Japanse architectuur’. De speurtocht voert ons langs verschillende informatiepunten: na een tochtje door de bibliotheek gemaakt te hebben, heb ik gesurft op de golven van verschillende databanken en zoekmachines. Het werd een interessante zoektocht in het land van de hedendaagse Japanse architectuur …
II)
Een tocht
door het land van de Hedendaagse Japanse architectuur … Deze bronnen zijn vermeld in de volgorde zoals ik ze heb opgezocht. De databank die hieronder als eerste staat, heb ik dan ook als eerste geraadpleegd, de tweede heb ik als tweede 4
Besluit: pagina 16
4
geraadpleegd, enzovoort. Dit heeft tot gevolg dat er minder bronnen vermeld zijn naarmate het einde van mijn paper nadert. In het begin was ik overijverig was en noteerde ik bijna alle boeken/links die ook maar iets te maken hadden met de algemene kenmerken van de contemporaine Japanse architectuur. Naarmate mijn onderzoek vorderde, merkte ik dat dit onbegonnen werk was zodat ik op het einde een betere kijk had op wat ik mocht weglaten en wat niet. Ook kwam ik populaire links/boeken/tijdschriften meer dan eens tegen. Logischerwijs heb ik deze gegevens geen 2de keer genoteerd. Natuurlijk was ik, zoals mijn klasgenoten, met deze speurtocht begonnen tijdens de lessen Encyclopedie van de Japanologie, maar ik ben met opzet helemaal opnieuw begonnen. Gewoon omdat ik meen dat een zekere voorkennis van het onderwerp altijd handig kan zijn. Die voorkennis die ik nodig had, heb ik verworven tijdens de lessen Encyclopedie van de Japanologie. Zo kon ik rustig op mijn eigen houtje aan de eigenlijke paper beginnen …
1. Een tocht … door het paleis van de Oost-Aziatische bibliotheek5 Aan de hand van het schema dat we kregen tijdens de les Encyclopedie van de Japanologie ben ik gaan neuzen in de boeken van de Oost-Aziatische bibliotheek. Deze sectie in de universiteitsbibliotheek is voornamelijk gewijd aan China en Japan. De Oost-Aziatische bibliotheek is als het ware een kleine bibliotheek op zich en dus onderverdeeld in verschillende afdelingen, waarvan ik de afdeling ‘JAPANSE KUNST’ bezocht heb. Na het doorbladeren van de ongeveer 25 boeken, gewijd zijn aan het topic “architecture in Japan”, vond ik Architecture and Authority in Japan, een boek van William H. Coaldrake (volledige gegevens: zie hieronder). De auteur van het boek is een "Foundation Professor of Japanese at the University of Melbourne". Het boek krijgt lovende kritiek van een Oxford University en Princeton University Professor. Terecht, want het haalt enkele interessante architecturale punten aan: ‘explores relationship between architecture and authority throughout Japan, Tange Kenzo and historical influence on architecture6’. De overige boeken die in de bibliotheek te vinden zijn over mijn onderwerp, hebben ofwel te maken met de traditionele architectuur ofwel met Japanse architectuur/kunst in het algemeen. Dus, het boek van William H. Coaldrake sluit naar mijn mening het beste aan bij de invalshoek van mijn onderwerp, aangezien je reeds uit de 5
Oost-Aziatische bibliotheek, in de Universiteitsbibliotheek op de tweede verdieping, Mgr. Ladeuzeplein 21, 3000 Leuven 6
Coaldrake, William H. Architecture and authority in Japan. Routledge, 1996. (achterflap)
5
inhoudstafel kan afleiden dat het de karakteristieken van de eigentijdse architectuur in Japan bespreekt. Als hoofdartikel voor mijn paper besloot ik het artikel Relativity in Japanese Architectural Space van Takashina Shuji in Japan Echo7 te gebruiken. Het waardevolle artikel (volledige gegevens: zie hieronder) is van Oktober 2000, doch vrij up-to-date. Het verhaalt het onstaan van de contemporaine Japanse architectuur in de tijdsperiode 1950–2000 en het bespreekt eveneens de huidige algemene stijlkenmerken van de Japanse architectuur. Het andere artikel waarvan ik de gegevens in deze paper heb vemeld, komt ook uit een Japan Echotijdschrift. Een absolute must ! Het is een –vertaald- interview met Isozaki Arata, die in zijn woorden vertelt wat hij verstaat onder de term ‘de hedendaagse Japanse architectuur’. Boek: •
Coaldrake, William H. Architecture and Authority in Japan. Routledge (Nissan Institute- Routledge Japanese Studies Series), 1996 Artikels:
•
Shuji, Takashina. Relativity in Japanese Architectural Space. London: Japan Echo, oktober 2000.
•
Fukuda, Kazuya en Isozaki, Arata. Romantic Nativism in Twentieth-Century Japan: Tange Kenzo and Kuki Shuzo. London: Japan Echo, juni 2002.
2. Trefwoorden: Sesam, open u Opdat de lezer mijn notities omtrent het opzoekingwerk via het internet beter zou begrijpen, wens ik vooraf een woordje uitleg te geven bij de gebruikte zoektermen. Als gevolg van onze gezamelijke voorbeeld-zoektocht op Libis tijdens de les Encyclopedie van de Japanologie die handelde over het onderwerp de moderne Japanse architectuur en door het feit dat het Engels als dominante taal over het internet regeert, besloot ik mijn bronnen te zoeken aan de hand van Engelse trefwoorden. Met andere woorden, ALLE gebruikte zoekwoorden zijn Engelstalige woorden. Meestal typte ik als eerste “theory+ modern+ Japanese+ architecture” in als query. Ofwel “characteristics+ Modern+ Japanese+ Architecture”. Maar dit leverde haast nooit resultaten op. Daarom besloot ik al gauw over te schakelen op “modern+ Japanese+ architecture” en eigenhandig de gevonden resultaten te
7
Een Engels tijdschrift inzake Japan
6
selecteren. Naar het einde toe besloot ik “Japanese contemporary architecture” en “contemporary Japanese architecture” ook eens een kans te geven. Tijdens het zoeken ben ik tot enkele conclusies gekomen aangaande deze trefwoorden, maar hierover meer in mijn besluit8. De vetgedrukte gegevens die de lezer af en toe in deze scriptie kan vinden, zijn de belangrijkste boeken die zeer goed aansluiten bij de invalshoek van dit werk. Indien mijn thesis eveneens over de hedendaagse Japanse architectuur handelt, komen deze boeken als eerste op de literatuurlijst te staan.
3. Een ritje … op de magische rollercoaster van het internet 3.1 Databanken zoals … 3.1.1
Libis
Libis catalogiseert bibliotheekbestanden van meer dan 20 instellingen die in België te vinden zijn. Naar mijn mening is Libis een vrij makkelijke databank om te gebruiken. Je kan namelijk zoeken volgens auteur, titel, trefwoord, … Libis is een databank die je vanuit je thuisadres kan raadplegen. Dit laatste vind ik een groot voordeel, omdat het een bijkomende hindernis is wanneer je verplicht wordt naar de PCklassen te gaan. De resultaten zijn gerangschikt volgens de rechts uitgelijnde trefwoorden waarmee ik gewerkt heb. In het kader van de theoretische invalshoek heb ik de gevonden resultaten eigenhandig gerangschikt.
Architecture - Japan - 20th century •
Bognard, Botand. Contemporary Japanese architecture: its development and challenge. New York: Van Nostrand Reinhold, 1985.
•
Hartkopf, Volker, Vivian Loftness en Pleasantine Drake. Designing the office of the future: the Japanese approach to tomorrow’s workplace. New York: Wiley, 1993.
•
Itoh, Tejii, Yukio Futagawa en Richard L Gage. The classic tradition in Japanese architecture: Modern versions of the Sukiyastyle. New York: Weatherhill, 1978.
•
8
Kurokawa, Kisho. From metabolism to symbiosis. Londen: Academy editions, 1992.
Besluit, blader verder tot pagina 16
7
•
Rosemann, H.J. en Hoffmans, Jan. Architectuur, stedebouw en landschap in Japan. Thoth Bussum, 1995.
•
Watanabe, Hiroshi. Amazing architecture from Japan. New York: Weatherhill, 1991. Art, Japanese
•
Cram, Ralph Adams. Impressions of Japanese architecture and the allied arts. Tuttle Rutland, 1982.
•
Dresser, Christopher. Japan its architecture, art and art manufactures. New York: Garland, 1977.
3.1.2
NASCIC Webcat
Via NASCIC Webcat kan je archieven van nationale universiteiten en andere instellingen doorzoeken. Deze databank is van Japanse oorsprong, maar de zoektermfunctie aanvaardt Japanse en Engelse woorden. De resultaten echter zijn meestal in het Japans. Jammer is dat de gegevens vaak beperkt zijn en daarom is de mogelijkheid om de bestanden via e-mail te downloaden erg functioneel.
•
Japan + architecture + modern Sand, Jordan. House and home in modern Japan: architecture, domestic space and bourgeois culture, 1880-1930. 2003, Harvard University Press.
•
Modern: Art, architecture and design in Japan. 1995, 六耀社.
•
沙, 永杰<サ en エイケツ . 2001. 西化"的歴程 : 中日建築近代化過程比較研究
(A
comparative research between China and Japan on development on architecture in modern times). 田園城市文化事業. •
本多, 昭一; 松井, 昭光. 2003. ケンチク ウンドウシ
近代日本建築運動史 / 本多昭一著<キンダイ ニホン
(History of architecture movement in modern Japan). ドメス出
版.
•
モダニズム・ジャパン研究会. 1997. 再読/日本のモダンアーキテクチャー / モダニズ ム・ジャパン研究会編
•
(Review, modern Architecture in Japan). 彰国社
千田, 智子. 2002. 森と建築の空間史: 南方熊楠と近代日本 / 千田智子著<モリト ケン チク ノクウカンシ: ミナカタ クマグスト キンダイ ニホン> (The history of space in
forest and architecture: Minakata Kumag usu and modern Japan). 東信堂 8
3.1.3
PiCarta – NCC
Op de PiCarta database is het makkelijk zoeken (via auteur, titel, trefwoord, corporatie, congres, taalcode, materiaalcode, uitgever, ISBN, …), in het Nederlands of Engels. Het is een simpele databank die niet veel uitleg vereist. Bovendien verschaft Picarta je de toegang tot andere online bronnen en elektronische databanken. Een opmerking én voordeel van PiCarta is dat het niet uitmaakt in welke taal je een term invult, de zoekopdracht resulteert in verschillende talen. Ik kreeg bij mijn query naast Engelse eveneens Italiaanse boeken, doch deze heb ik weggelaten aangezien ik de taal niet beheers. Modern + Japan + architecture •
Ashihara, Yoshinobu (translator: Lynne E. Riggs). The hidden order: Tokyo through the twentieth century. Tokio: Kodansha International, 1989.
•
Bognard, Botand. The new Japanese architecture. New York: Rizzoli, 1990.
•
Butler Stewart, David. The making of a modern Japanese architecture : from the founders to Shinohara and Isozaki. Tokyo : Kodansha International Ltd., 2002.
•
Greenbie, Barrie Barstow. Space and spirit in modern Japan. Yale University Press, 1988.
•
Kestenbaum, Jackie. Emerging Japanese architects of the 1990s. Columbia University Press, 1991.
•
Noburu, Kawazoe (translator: Griffith, David). Contemporary Japanese architecture. Tokio: Kokusai Koryu Kikin, 1973.
•
Reynolds, MacKean, Jonathan. Maekawa Kunio and the emergence of the Japanese modernist architecture. University of California Press, 2001. Japan + contemporary + architecture
•
Kira, Moriko en Mariko Terada. Japan towards totalscape: contemporary Japanese architecture, unban planning and landscape. Nai Uitgevers, 2000.
•
M. Reynolds, Jonathan. Teaching the history of architecture: A global Inquiry II – Teaching architectural history in Japan: Building a context for contemporary practice. Journal of the Society of Architectural Historians, 2002.
9
Modern + Japanse + architectuur •
Moeiteloos modern – In de modern Japanse architectuur zitten veel traditionele termen als vorm, techniek en materiaalgebruik. Oud en nieuw zijn echter op volstrekt oorspronkelijke manier met elkaar verweven. Het houtblad (vol. 15), 2003.
3.1.4
OCLC – WorldCat
De databank genaamd WorldCat heb ik proberen te gebuiken. Tevergeefs, want het verbaasde mij enorm dat ik helemaal niets gevonden heb. Ik voerde verschillende trefwoorden in maar er kwamen geen treffers op het scherm. Naar mijn mening is het een onduidelijke en onhandige databank. Jammer, maar misschien een volgende keer beter…
3.1.5
BAS
De Bibliography of Asian Studies Online is volgens mij een gebruiksvriendelijke databank, misschien wel de makkelijkste. Hij is gespecialiseerd in de humane en sociale wetenschappen betreffende (Zuid) Oost-Azië. Het lijkt alsof de antwoorden bij het invoegen van een trefwoord moeiteloos op het scherm komen. Er is slecht één addertje onder het gras: de gegevens zijn vaak niet compleet, het publicatiejaar, de aantal pagina’s en/of de uitgeverij worden soms niet vermeld. Japan + modern + architecture •
Dodd, Jeremy. Architecture in Japan: modern Japanese architecture and the profession. Riba Journal, 1970.
•
Fujioki, Hiroyasu. The search for Japanese architecture in modern ages. Japan Foundation Newsletter, 1987.
•
Reynolds, Jonathan M. Japan’s imperial Diet building: debate over the construction of a national identity. New York: Art Journal, 1966.
•
Ross, Michael Franklin. Modern technology changes the built environment: Japanse cultural values and architechnology. Tokio: Interpreter, 1973.
•
Suzuki, Hiroyuki. Beyond functional expression: space in contemporary Japanese architecture. New Delhi: Indira Gandhi National Centre for the Arts, Abhinav Publications, 1991.
•
Suzuki, Hiroyuki. Identifying the monuments of modern architecture. Japan Echo, 2000.
10
•
Suzuki, Hiroyuki. The blown roof in modern Japanese architecture. Tokio: Japan Echo, 1987.
•
Takashina, Shuji. Modern architecture in Japan. Tokio: Japan Echo, 2000.
3.1.6
EBSCOhost
EBSCOhost verzamelt elektronische tijdschriften. Functioneel is een abstract of het gehele artikel dat je bij de treffers kan vinden. Bij het gebruiken van EBSCOhost heb ik geen problemen ondervonden. Japan modern architecture •
Anderson, K. Japan is on the go. Londen: Timen 1987.
•
Mountain White. Architectural review, 2003.
•
Slessor, Catherine. Japan on the edge. Architectural review, 2001.
•
Japan architecture Forfar, David. Japan’s architecture bullier. Times higher education supplement, 1998.
•
Recent publication on Japan: architecture. Japan Quartely, 2000.
3.1.7
PCI - Full text
Periodicals Contents Index is een praktische gebruiksvriendelijke databank is. Voordelig is dat er de mogelijkheid bestaat om het Journal subject en/of Year of Publication aan te duiden. Als Journal subject koos ik natuurlijk Architecture en door bij het Year of Publication “19602004” in te vullen, regelde ik de term “Modern”. Maar hoewel ik gehoopt had op veel treffers, kreeg ik er maar enkele, waaronder reeds vermelde. Dus naar ondervinding is deze databank toch niet zo indrukwekkend als hij op het eerste zicht lijkt.
3.1.8
National Diet Library
Wanneer ik mijn eerst 4, dan 3 trefwoorden op de algemene site van NDL invoerde, vond ik exact 20 hits, maar die leverde elk op hun beurt nog eens ongeveer 100 resultaten. Toch begon ik deze uitkomsten zorgvuldig te bekijken, maar eens ik in de gaten had dat deze site nogal laks omspringt met zijn gegevens, hield ik het voor bekeken.
11
Japan Architecture Modern Books on Japan (score: 87): The arts, language and literature. •
Buntrock, Dana. Japanese architecture as a collaborative process : opportunities in a flexible construction culture. Spon Press, 2001.
•
Schittich, Christian (translator: Peter Green). Japan : architecture, constructions, ambiances. Munchen: Edition Detail, 2002.
•
Siegfried, Sabine et al. Shigeru Ban Architects: Paper tube architecture - 10, works 19902000: international positions in architecture = Architekturpositionen international: (anlasslich der Ausstellung "Paper tube architecture). Hamburg: Junius, 2000.
3.1.9
Jstor
Jstor lijkt op het eerste zicht een professionele databank, en ik ben er van overtuigd dat het een goede databank is, maar niet wanneer je een groot onderwerp bespreekt en er bronnen voor tracht te zoeken. Het zoekt, wanneer je de Aziatische sectie aanduidt, in 13 Aziatische gerenommeerde Journals; waaronder Journal of the American Oriental Society, Asian Survey, Journal of Asian Studies, Modern Asian Studies, Monumenta Nipponica, Pacific Affairs, Bulletin of the School of Oriental and African Studies, University of London, Harvard Journal of Asiatic Studies, Journal of Japanese Studies, Far Eastern Survey, Bulletin of the School of Oriental Studies, University of London, News Bulletin (Institute of Pacific Relations), and Memorandum (Institute of Pacific Relations, American Council). Maar wederom moest ik beseffen dat ik mijn onderwerp veel te ruim gekozen heb. Ik kreeg bij de zoekwoorden “Modern Japan Architectuur” meer dan 200 treffers, verspreid over meer dan 20 pagina’s. Wanneer ik aan pagina 10 aankwam, had ik nog altijd geen artikel gevonden waarvan ik uit de titel kon afleiden dat het ook maar iets te maken kon hebben met de hedendaagse Japanse architectuur. Daarom; op naar de volgende ..
3.1.10
ISI Web of Knowledge
Het ISI Web of Knowledge is een zoekmachines om references te zoeken die geciteerd worden ergens in een artikel/boek/ … Er is de mogelijkheid om via topic te zoeken maar naar eigen ondervinding, zoek je best via een persoonsnaam. Ik echter heb gezocht via onderwerp. Hieronder mijn uitkomsten.
12
Japan + modern + architecture •
Suzuki, Hiroyuki. Identifying the monuments of modern architecture. London, Japan Echo, april 2000. Foster wordt 26 keer geciteerd door onder anderre Wright, Kurokawa, Isozaki, Tange, Maki, ...
•
Watanabe, H. The 1st-annual review of recent world architecture + Japan. AIA JournalAmerican Institute of Architects. Hij wordt geciteerd door Aida, Shinohara, Watanabe en Yoh.
3.1.11
Extra: Questia9
Questia verkondigt de World’s largest online Library te zijn, dus achtte ik het geen verloren tijd om hun site een bezoekje te brengen. Na het invullen van zoektermen Theory AND Modern AND Japanese AND Architecture, kreeg ik duizelingwekkende resultaten: ongeveer 8662 Books, 30 Newspaper Articles, 361 Journal Articles, 15 Encyclopedia Articles en 184 Magazines Articles. Toen ik die ‘theory’ in ‘characteristics’ veranderde, bleven de resultaten zo hoog. Ik vermoed dat deze site het woordje AND niet zo nauw neemt. Bovendien stelde ik vast dat ik de meeste bronnen al vermeld had. Toch meen ik dat deze site vermeldenswaardig is: indien ik nog geen bronnen omtrent mijn onderwerp had, zou ik op deze site vast en zeker enkele interessante boeken/tijdschriften/ … gevonden hebben om mijn onderzoek vruchtvol aan te vangen.
3.2. Zoekmachines zoals … 3.2.1
Google, Yahoo, Alletheweb, Altavista, …
Google is tegenwoordig de meest populaire zoekrobot. Je typt je zoekterm in en in minder dan 5 seconden krijg je pagina’s vol met links naar verschillende websites. Wil je echter meer gerichte resultaten? Dan is er de mogelijkheid om geavanceerder te zoeken. Bovenstaande zoekmachines lijken op elkaar qua resultaten en vormgeving. Zij vormen de eigenlijke –en meestgebruikte- key naar de onnoembare internetbronnen. Japanese modern architecture http://www.m-aan.org/invent_j.html: De eerste link die ik krijg wanneer ik “Japanese modern architecture” intyp bij Google is een verwijzing naar een site van een zekere Norihito
9
http://www.questia.com
13
Nakatani, hij maakt op de mAAN (=modern Asian Architecture Network)-site zijn definitie10 van Japanese moderne architecture duidelijk. Ik vind dat de man een interessante kijk heeft op de comptemporaire Japanse architectuur. http://www.telescoweb.com/index_e.php: Deze Engelse versie van een Japanse site gaat uit van Telecoweb, een initiatief om architecturale competities te promoten over de hele wereld via het internet. Vooral de links aan deze pagina gekoppeld zijn interessante indien je meer te weten wil komen over de eigentijdse Japanse architectuur. http://www.artnet.or.jp/english/index1.html: De AIAV-site, een site ontworpen door Isozaki Arata, een niet-onbekende in de architectuurwereld van het moderne Japan. http://sailfish.exis.net/~jnc/nontech/japanarch_bks.html: Een bibliografie over Japanese architecture. http://www.visasia.com.au/home: Deze mooi uitgewerkte site heeft tot doel de museums, gallerijen en universiteiten van the ‘Asia Pacific region’ samen te brengen en de studie van de Aziatische kunst te promoten. Hierop kan je bijvoorbeeld meer vinden over tentoonstellingen, symposia en workshops in verband met de Aziatische cultuur. Via een google, yahoo, alltheweb, …-zoektocht vind je verschillende soorten links naar sites die ook maar iets te maken hebben met de hedendaagse Japanse architectuur, bijvoorbeeld een
overzichtje
van
de
meest
bekende
hedendaagse
Japanse
architecten,
online
wetenschappelijke artikels, online encyclopedia, algemene kleine artikeltjes, foto’s van architectuur in Japan en dergelijke. De kunst is om de meest efficiënte informatie op het eindeloze internet te vinden. . 3.2.2
Buzzle, Dmoz, Teoma, Kartoo, Vivisimo, …
Deze zoekmachines vind ik grafisch bijzonder goed uitgewerkt. Maar dit deel van de zoektocht leverde echter povere resultaten op. De uitkomsten, verkregen via Kartoo waren (letterlijk) dezelfde sites op als gevonden bij Google. Bij de andere zoekmachines (Buzzle, Dmoz en Teoma) vond ik niets interessants of niets dat ik nog niet gevonden had door te googlen. Een handigheid bij zulke alternative zoekmachines is het feit dat je topic wordt gelinkt met andere topics. Deze suggereren andere, meer alternatieve of meer specifieke zoektermen. Maar in principe kan je deze ook op bijvoorbeeld amazon11 vinden.
10 11
Zie bijlage pagina 18, figuur 1 Zie puntje 3.2.4 Amazon op pagina 14
14
http://www.ohayosensei.com/books/arch.html: Deze site heb ik via Vivisimo gevonden. De O-hayo Sensei’s Online Japan Bookstore verwijst naar verschillende boeken over Japanse architectuur, zelfs het boek van William H. Colddrake. http://www.architecturaldigest.com/: Een tweede site die ik gevonden heb via Vivisimo. De site handelt over architectuur in het algemeen.
3.2.3
Blogosfeer
Ik had voordien nog nooit gehoord van een blogosfeer, maar ik sta altijd open om iets nieuws te ontdekken, dus zocht ik via Feedster, Technorati, e.a. informatie over de theorie van de hedendaagse moderne architectuur. Maar deze robots bleken niet mijn ding te zijn. Zowel Technorati, als Blogstreet en Daypop gaven geen resultaten wanneer mijn query “Japanese modern architecture” was. Op de Feedster-site daarentegen kwamen er wel enkele links uit de bus. Maar deze treffers konden mij jammer genoeg niet helpen mijn zoektocht. 3.2.4
Extra: Amazon
Persoonlijk vind ik Amazon dé meest geschikte site om boeken over een bepaald onderwerp te zoeken omdat het gebruiksvriendelijke Amazon erg up-to-date is en het bezit de gegevens van verscheidenene boeken. Naast een coverfoto, titel, auteur en het jaar van uitgave zijn de meeste boeken vergezeld van een nuttige lezerscommentaar. Bovendien bestaat er bij sommigen zelfs de mogelijkheid om ze te doorbladeren. Deze site is een absolute aanrader ! Japan + architecture + modern •
Black, Alexandra et al. The Japanese house: architecture and interiors. Londen: Tuttle Publishing 2000.
•
Kira, Moriko, Mariko Terada en Toshihisa Nagasaka. Japan towards totalscape: contemporary Japanese architecture, urban design and landscape. NAI Publishers, 2001.
•
Kurokawa, Kisho. New wave Japanese architecture. John Wiley & Sons Inc, 1992.
•
Nose, Michiko Rico en Michael Freeman. Japan Modern: New ideas for contemporary living. Periplus Editions, 2000.
3.2.5
Extra: Zoekmachines enkel over Japan
15
http://www.thejapanpage.com, http://www.japan-guide.com/, http://www.photojapan.com, http://www.nihongo.org/english/, http://www.asianinfo.org/asianinfo/japan/about_japan.htm, http://www.japan-101.com/ http://www.goo.ne.jp Dit zijn enkele voorbeelden van zoekmachines die gespecialiseerd zijn in het land Japan. Je kan er alles op vinden, zolang het iets te maken heeft met de Japanse cultuur. Deze sites heb ik vermeld omdat ze een deel uitmaken van de internetbronnen over Japan. Zij geven korte en directe informatie, meestal met foto’s.
III) Besluit: Het einde in zicht … Gezien mijn theoretische studietocht naar de modern Japanse architectuur voltooid is, heb ik enkele besluiten hieromtrent geformuleerd. Eerst en vooral ben ik tot de constatatie gekomen dat ik mijn onderwerp véél te ruim genomen had. Het werd me al snel duidelijk dat het niet makkelijk is om bronnen te zoeken over de algemene kernmerken van de hedendaagse Japanse bouwkunst. Het vinden van een bron met als titel zoals bijvoorbeeld “De karakteristieken van de moderne Japanse architectuur” is een uiterst moeilijke opdracht. Het is dus eigenlijk bij de de afbakening van mijn criterium al misgelopen. De meeste titels van boeken, tijdschriften, en dergelijke die de kenmerken van de moderne architectuur in Japan opsomming, refereren niet naar die opsomming, maar naar haar de overkoepelende term. Je krijgt dan titels zoals “Contemporaine Japanse architectuur”, “De Japanse bouwkunst doorheen de 20ste eeuw”, en andere. Ik werd dus als het ware verplicht om de overkoepelende zoekterm te gebruiken. Maar voor de meeste boeken kon ik nog niet uitmaken of ze een goede referentie vormen voor mijn werk. Ten eerste omdat we nu nog niet inhoudelijk werken en ten tweede omdat we die boeken niet kunnen inkijken. Daarom heb ik de meeste werken die ik in deze scriptie vernoemt heb, geselecteerd omwille van hun “zelfsprekende” titels, “in de hoop” dat de kenmerken van de Japanse moderne architectuur erin te vinden staan. Een bijkomend probleem is het feit dat elk bibliotheekwezen zijn eigen 16
ordeningssysteem heeft. Zo kan je belangrijke werken over het hoofd zien doordat ze tot een andere categorie behoren dan jij zou verwachten12. De taalbarrière rees als tweede probleem op. Hoewel ik in deze paper het Engels als voertaal gebruikt heb, ben ik tot het besef gekomen dat het beheersen van de Japanse taal een absolute must is wanneer je bronnen zoekt over een onderwerp inzake Japan. Helaas moest ik ontdekken dat ik nog niet in staat ben om op zoek te gaan naar belangrijke Japanse werken omtrent mijn topic. Meestal zorgde het lezen van de titel alleen al voor grote problemen. Als derde hindernis dook de oneindigheid van het internet op. Het internet is té onsamenhangend en het is een bron aan informatie die onuitputtelijk te noemen is. Zoekmachines zoals google, yahoo, alletheweb, … tonen dit aan. De verschillende links die we bij een sessie Encyclopedie van de Japanologie kregen, waren gelukkig een stap in de juiste richting doorheen onze ontdekkingstocht. Jammer is wel dat we sommige databanken (zoals Picarta, BAS, …) niet kunnen consulteren van thuis uit, zodoende dat je verplicht wordt de PCklassen een bezoek te brengen. Dit vermoeilijkte het proces enigzins. Om af te sluiten wil ik vermelden dat de cursus Encyclopedie van de Japanologie een positieve en boeiende ervaring is geworden: ik heb kennis gemaakt met enkele internetopties die ik nog niet kende en het leerde mij de eerste -en misschien belangrijkste- stap te zetten in de richting van het maken van een thesis. Doch indien ik een eindverhandeling zou maken die handelt over de Moderne Japanse architectuur, zou ik het helemaal anders aanpakken. Ik zou namelijk een concreet aspect inzake de hedendaagse bouwkunde van Japan bespreken, zoals bijvoorbeeld één bepaalde architect, één bepaald bouwwerk, de geschiedenis van de moderne achitectuur, en dergelijke. Aan de hand van dat hoofdhema zou ik dan de algemene kenmerken opsommen. Het zou ook een stuk makkelijker zijn om bronnen over dat onderwerp te zoeken, vermits ik dan meer specifieke zoektermen kan gebruiken. Wanneer bijvoorbeeld de naam van een architect in een titel wordt vernoemd, kan men ervan uitgaan dat dat boek voornamelijk over het leven en het werk van die architect handelt. Verder zou ik bij het maken van mijn eindverhandeling meer Japanse databanken raadplegen, omdat ik verwacht dat zij meer informatie aangaande Japan bevatten. Met andere woorden, als ik de moderne Japanse architectuur als mijn thesisonderwerpzou nemen, herstarte ik mijn zoektocht, maar de boeken die doorheen mijn paper vetgedrukt staan, zou ik wel opnemen in mijn bibliografielijst13. Een concreet voorbeeld hiervan kan je vinden op pagina 18 van de bijlage *Coaldrake, William H. Architecture and Authority in Japan. Routledge (Nissan Institute- Routledge Japanese Studies Series), 1996 *Cram, Ralph Adams. Impressions of Japanese architecture and the allied arts. Tuttle Rutland, 1982. *Butler Stewart, David. The making of a modern Japanese architecture : from the founders to Shinohara and Isozaki. Tokyo : Kodansha International Ltd., 2002. 12
13
17
IV) Bijlage Figuur 1:
Tekstbijlage 1: “ Elk bibliotheekwezen zijn eigen systeem van ordenen heeft. Zo kan je boeken/tijdschriften missen doordat ze tot een andere categorie behoren dan jij zou verwachten.” Dit is een simpele voorbeeldoefening, gemaakt op de databank Libis, om aan te tonen dat elke instelling zijn werken anders schikt. Dit is een bijkomende moeilijkheid op onze zoektocht naar informatiebronnen. Wanneer ik ‘Isozaki Arata’als zoekterm intyp, verschijnen er 3 trefwoorden op je scherm; namelijk (1) Isozaki, Arata – Criticism and interpretation – Bibliography (2) Architecture, Modern – 20th century – Japan – Bibliography (3) Architecture – Japan - 20th century – Bibliography *Kira, Moriko, Mariko Terada en Toshihisa Nagasaka. Japan towards totalscape: contemporary Japanese architecture, urban design and landscape. NAI Publishers, 2001.
18
Nummer één verwijst logischerwijs naar de architect Isozaki Arata dus dit trefwoord kan ik schrappen omdat het niet tot mijn vooropgestelde criterium behoort. Maar de andere twee resultaten zorgen voor problemen. De twee overige zoektermen lijken zo fel op elkaar dat ik niet weet wat kiezen. Omdat ik de moderne Japanse architectuur bestudeer, zou ik in dit geval zoeken naar bronnen die verwijzen naar het tweede trefwoord. En wanneer je de resultaten van beiden gaat bekijken, komt men tot de constatatie dat ze slechts één resultaat van elkaar verschillen. Op zich geen probleem dus. Maar men moet zich bedenken of het noodzakelijk is het woordje “modern” bij de “Architecture” te voegen, wanneer er ook “20th century” staat? Als Isozaki Arata, een beroemd modern Japans architect uit de tweede helft van de 20ste eeuw, tot beide klassen behoort, zou de derde zoekterm dan ook niet verwijzen naar de hedendaagse Japanse architectuur?
19
