1e prijs
Atelier d’architectures Galand - Antoine Galand Reconversie van opslagplaatsen en garages tot woningen, werkplaats en vrije beroepen Alsembergsesteenweg 967-973
Vermelding Architect Jan De Four Nieuwbouw van een eengezinshuis Drie Koningenstraat 55
Vermelding Pierre Blondel Architectes Bouwen van 34 sociale woningen Drie Koningenstraat/F. Vervloetstraat
Categorie B – uitbreiding, renovatie of verbouwing 1e prijs
YY Architecture bvba Verbouwen van een eengezinshuis Jean en Pierre Carsoellaan
Speciale prijs van de jury
Atelier d’architecture De Visscher et Vincentelli Renovatie en uitbreiding van een eengezinshuis Marie Depagestraat 28
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel
De achitectuur van vandaag, het erfgoed van morgen
Categorie A – nieuwbouw, totale wederopbouw of algemeen ontwerp:
PArCoUrs 2012 VIIde editie
Architectuur is meer dan alleen maar de geschiedenis nabootsen. Het vraagt ook verbeelding en creativiteit. Daarom reikt de gemeente Ukkel al twaalf jaar lang om de twee jaar een Prijs voor Hedendaagse Architectuur uit. Het doel van deze prijs is om de ontwikkeling aan te moedigen van een hoogstaande hedendaagse architectuur die esthetiek koppelt aan functie en duurzame ontwikkeling.
In de categorie «nieuwbouw» bekroont de 1e prijs de volledige reconversie van een site met opslagplaatsen en garages in woningen, werkplaatsen en vrije beroepen. Deze site bevindt zich op de Alsembergsesteenweg 967-973 en is het werk van architect Antoine Galand. Een interessante integratie van woningen in het binnenterrein van een huizenblok, in een erg smalle omgeving. Een vermelding gaat tevens naar architect Jan De Four voor het huis dat hij ontworpen heeft in de Drie Koningenstraat 55. Een mooi hedendaags ontwerp op een moeilijk, erg smal terrein. Een tweede vermelding gaat naar Pierre Blondel voor zijn mooie verwezenlijking van 34 sociale woningen in de François Vervloetstraat, waarbij de grond heel spaarzaam wordt gebruikt en het water intelligent wordt beheerd. In de categorie «renovatie» gaat de 1e prijs naar de verbouwing van een huis in de Jean en Pierre Carsoellaan, voor de technische krachttoeren die er zijn uitgevoerd om de levenskwaliteit te verhogen. Dit is een ontwerp van de architecte Yohana Lipski-Kadz. In deze categorie heeft de jury een Speciale Prijs toegekend aan architect Michel De Visscher voor zijn erg mooie hedendaagse ingreep in het huis in de Marie Depagestraat 28. Ik dank de leden van de jury voor de tijd die ze hebben gewijd aan de analyse van de ontwerpen. Mijn dank gaat ook naar mevrouw Anne Egrix, die de prijs praktisch heeft mogelijk gemaakt en er de spil van was. Graag benadruk ik ook de rol van de bouwheren. Een architectuurproject kan niet geslaagd zijn zonder een echte dialoog, zonder zelfs een verstandhouding tussen de bouwheer en de architect. Dat wij in Ukkel het geluk hebben talrijke architectuurprojecten van hoge kwaliteit te zien ontstaan, is te danken aan de architecten maar ook aan de bouwheren die deze projecten mogelijk maken.
Inleiding
Dit jaar waren er 17 inschrijvingen, 10 nieuwbouwprojecten en 7 verbouwingen. Ze zijn voorgelegd aan een externe jury van vijf personen: mevrouw Sandrine Knaepen, hoofdredactrice van het tijdschrift Tu bâtis, je rénove, mevrouw Hélène Rillaerts, stedenbouwkundig architecte bij het Bureau BRAT, de heer Bernard Capelle, landschapsarchitect, oprichter van het bureau Landscapedesign Partnership, de heer Albert Goffart, architect, directeur van de gewestelijke dienst stedenbouw en gemachtigde ambtenaar, de heer Wissam Salim, architect van het bureau OF7, laureaat van de Prijs van Hedendaagse Architectuur 2010, categorie B.
Marc Cools, Schepen van Werken, Stedenbouw, Milieu en Mobiliteit
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel
PArCoUrs 2012 VIIde editie
Atelier d’architecture Galand bvba categorie A - 1e prijs
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel PArCoUrs 2012 VIIde editie
Nieuwbouw, totale wederopbouw of algemeen ontwerp
Langeveldstraat 63 - 1180 BRUSSEL T +32.2.3375.75.22
[email protected]
Atelier d’Architecture Galand Antoine Galand
Langeveldstraat 63 - 1180 BRUSSEL T +32.2.3375.75.22
[email protected]
Op de gelijkvloerse verdieping maakt de stadskanker die nu gebruikt wordt om wild te parkeren plaats voor een gemeenschappelijke tuin die heraangelegd en aangeplant wordt. Auto’s kunnen niet verder dan de eerste carports aan het begin van het perceel, zodat er zoveel mogelijk gemeenschappelijk groen behouden blijft. De gelijkvloerse verdiepingen zijn ontworpen om werken en wonen zoveel mogelijk te combineren. Zo hebben drie woningen ook plaats voor vrije beroepen, terwijl twee andere een gemakkelijke verbinding hebben met de verbouwde opslagplaats. Deze grote ruimte is verbouwd tot werkplaats waarin ambachtelijke activiteiten kunnen plaatsvinden.
Atelier d’Architecture Galand Antoine Galand
Het project bevindt zich in het binnenterrein van een huizenblok, achter drie huizen langs de Alsembergsesteenweg. Het terrein strekt zich over meer dan 80 m uit vanaf de steenweg, en was vroeger ingenomen door garages en de voormalige, verwaarloosde opslagplaatsen van de bakkerij Van Eeckhoudt. Het ontwerp bestaat erin de huidige opslagplaatsen en garages te verbouwen, er woningen van te maken en ze uit te breiden tot ambacht- en kantooractiviteit. Alle eenheden zijn eengezinswoningen, sommige op de bestaande opslagplaats zelf geplaatst en met een grote ruimtelijke en visuele kwaliteit.
Omdat wij ons bewust zijn van onze verantwoordelijkheid als ontwerpers, hebben we dit project met respect voor het leefmilieu uitgewerkt. Het was dus vanzelfsprekend dat we ecologische technieken hebben gebruikt, door recycleerbare materialen te gebruiken, houten geraamtes, natuurlijke vlokkenisolatie van kringlooppapier, hergebruik van regenwater voor de wc’s en voor de schoonmaak. Onderbrekingen in de begroeiing op de terrassen en het planten van verschillende soorten hagen en struiken in de tuinen verhogen de biodiversiteit in het binnenterrein van het huizenblok.
categorie A - 1e prijs
Atelier d’architecture Galand bvba
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel
ADS Capital
Over het ontwerp, dat het binnenterrein van een huizenblok dat in onbruik is geraakt volledig wil heraanleggen, is herhaaldelijk overleg gepleegd met de onmiddellijke buren, wat tot enkele aanpassingen heeft geleid. De aanleg van de binnenplaatsen, de beperking van de zichten, de verdeling van de oppervlakte van de terrassen, zijn allemaal ontworpen in nauw overleg met de aanpalende eigenaars. Gelet op de ligging van het project, op het aantal buren en op het sterk gemengde karakter hebben we snel synergieën ontwikkeld met de omgeving. De onderneming Conservart heeft bijvoorbeeld een werkplaats van 175 m² in gebruik genomen, onder de woningen 5 en 6, in ruil voor de zichten naar zijn binnenplaats voor de woningen 2, 3 en 4. Daarna heeft deze onderneming ons gevraagd de toegang tot de binnenplaats te hertekenen om ze in overeenstemming te brengen met ons ontwerp en om er een groene, aangename ruimte van te maken. Een ongebruikte kelder van een andere buur is omgevormd tot gemeenschappelijk fietsenlokaal en washok. In ruil is de bepleistering van de achtergevel vernieuwd. Door de goede integratie van het project in het bestaande stedelijke weefsel zijn dus verscheidene andere gevels ook vernieuwd.
Alsembergsesteenweg 967-973
Deze kamvormige structuur, in de dwarsrichting van het perceel, laat de zonnestralen niet alleen binnenvallen aan weerszijden van de binnenplaats, maar ook in de hoger gelegen woonkamers en slaapkamers. De terrassen, vrij van inkijk door de nieuwe holtes in de bouwlijn en door de scheidingsmuren, maken het mogelijk de leefruimtes te verlengen door buiten meubels en planten te zetten, op dezelfde manier als in een binnenruimte.
PArCoUrs 2012 VIIde editie
Atelier d’architecture Galand bvba categorie A - 1e prijs
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel PArCoUrs 2012 VIIde editie
Alsembergsesteenweg 967-973
ADS Capital
Langeveldstraat 63 - 1180 BRUSSEL T +32.2.3375.75.22
[email protected]
Atelier d’Architecture Galand Antoine Galand
In deze smalle ruimte is het conflict dat ontstaat doordat de woonruimtes rechtstreeks verbonden zijn met de gemeenschappelijke toegangsruimte subtiel opgelost door de gemengde functies (werkplaatsen en bureaus op de gelijkvloerse verdieping) alsook door de plaatsing van de ramen.
ADS Capital
Alsembergsesteenweg 967-973
Dit gemengde karakter is in de ogen van de jury de sleutel om in de toekomst de woningen in het stedelijke milieu te verdichten, zelfs binnenin huizenblokken.
Langeveldstraat 63 - 1180 BRUSSEL T +32.2.3375.75.22
[email protected]
De jury was meteen onder de indruk van de slimme manier waarop dit geheel van woningen en kleine werkplaatsen in het binnenterrein van het huizenblok, die erg dicht op elkaar liggen, zijn ingepland, op een perceel in een binnenterrein dat een nieuwe bestemming moest krijgen, en met een bijzondere configuratie (toegang, breedte, reliëf).
Atelier d’Architecture Galand Antoine Galand
Het oordeel van de jury
categorie A - 1e prijs
Atelier d’architecture Galand bvba
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel
PArCoUrs 2012 VIIde editie
Ondanks de geringe grootte van het perceel biedt het ontwerp deze woning een relatie d.m.v. het goed gelegen hoekterras en de kleine stadstuin waarlangs de garage met z’n grote ramen het huis een echte polyvalente ruimte biedt.
categorie A - vermelding
Jan De Four Architects
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel
Langeveldstraat 63- 1180 BRUSSEL T +32.2.375.75.22
[email protected]
Jan De Four
Het huis rondt het perspectief van de gebouwen in deze smalle straat mooi af. Het aangrenzende huis aan de rechterzijde is schuin ingeplant, maar geeft toch geen massieve indruk doordat het inspringende volume de boom op de openbare ruimte beter tot zijn recht doet komen.
Nieuwbouw, totale wederopbouw of algemeen ontwerp
Het oordeel van de jury De jury heeft vooral de inplanting gewaardeerd, die moeilijk was in deze smalle, driehoekige ruimte. Zo is de ruimte van dit perceel optimaal verdeeld. Ook de lichtput in de gemeenschappelijke ruimte biedt een meerwaarde.
PArCoUrs 2012 VIIde editie
Doordat het verplicht was een garage te voorzien, en doordat er achteraan geen doorloop is, zijn de leefruimtes ingericht op de eerste verdieping, die aldus genieten van veel zonlicht en vrije zichten. Door de erbarmelijke kwaliteit van de bodem (een algemene betonvloer was nodig, er is grondwater op geringe diepte) is ervan afgezien een kelder te bouwen. Daarom is er een bergruimte/washok voorzien vooraan het gebouw, naast de garage.
categorie A - vermelding
Jan De Four Architects
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel
Drie Koningenstraat 55
Om de visuele impact van de nieuwbouw op de straathoek zoveel mogelijk te beperken, is het volume horizontaal onderbroken. Elke verdieping is ingesprongen ten opzichte van de andere (overstek en insprong) en behandeld met een ander gevelmateriaal: baksteen voor de sokkel van de gelijkvloerse verdieping, bepleistering voor de bel-etage en zink voor de tweede verdieping. Deze horizontale gelaagdheid creëert een harmonieuze overgang tussen de bouwhoogtes aan weerszijden van het huis.
Jan De Four
Door de driehoekige vorm bleek het onmogelijk een dak met twee dakhellingen te bouwen. Het volume van de tweede verdieping (de «dakverdieping») is ingesprongen, voorzien van verticale hellingen en een plat dak.
Dhr. Baudoux Pascal
Op het eerste gezicht lijkt het perceel zeker groot genoeg, met 20,02 m gevelbreedte. De oppervlakte ervan is echter eerder bescheiden (170 m²). Door de driehoekige vorm schommelt de diepte van het terrein tussen 1 cm en 16,40 m. Dit is een van de vele «vergeten» percelen, die zich niet echt lenen tot traditionele bouwwerken.
Langeveldstraat 63- 1180 BRUSSEL T +32.2.375.75.22
[email protected]
De bouwheer vroeg een traditioneel eengezinshuis te ontwerpen met twee dakhellingen, maar de beperkingen van het terrein beslisten daar anders over.
PArCoUrs 2012 VIIde editie
Langeveldstraat 63- 1180 BRUSSEL T +32.2.375.75.22
[email protected]
Jan De Four
Achtergevel
Drie Koningenstraat 55
Dhr. Baudoux Pascal
Hoofdgevel
Gelijkvloers
categorie A - vermelding
Jan De Four Architects
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel
PArCoUrs 2012 VIIde editie
Pierre Blondel architectes categorie A - vermelding
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel PArCoUrs 2012 VIIde editie
Nieuwbouw, totale wederopbouw of algemeen ontwerp
Flageyplein 7 - 1050 BRUSSEL T +32.2.649.81.81
Pierre Blondel architectes
Tuinwijk Melkriek
De ontwerpers willen de bestaande toestand verduidelijken door enkele ingrepen, beginnend vanaf de bestaande bouwwerken, om deze ruimtes leesbaarder te maken: straten, openbare tuinen, squares, privétuinen.
Met dit doel wordt een reeks inrichtingen voorzien, gebouwd zowel als niet gebouwd: A. Een nieuw tracé voor de verbinding Vervloetstraat/Drie Koningenstraat, dat het bochtige tracé van deze laatste straat overneemt, waardoor het kruispunt Drie Koningen/Vervloet wordt gewijzigd. B. Een geheel van rijwoningen begrenst en bepaalt de nieuwe rijbaan: aan de rooilijn aan de voorzijde, privétuin aan de achterzijde, naar het zuiden gericht. De bouwhoogte van dit diverse geheel varieert met de context mee: hoger tegenover de handelsgebouwen, op één verdieping tegenover de garageboxen en de bijgebouwen van de Drie Koningenstraat. C. Een openbaar square verbindt de oude met de nieuwe gebouwen. D. Rond deze square staat een geheel van woningen dat het een samenhang geeft en dat de verbinding vormt tussen de square en de huizen in de straat… E. Het bos wordt als openbare ruimte heraangelegd. F. Er wordt een voorstel opgesteld voor het aanpalende perceel: woningen aan de rooilijn en gebouw met geringe hoogte. Voor het verkeer (te voet, in de auto): . Het autoverkeer door het terrein wordt vertraagd, zowel door de breedte als door het eenrichtingsverkeer en het bochtige tracé. . Langs de rijbaan zijn aan weerszijden parkeerplaatsen voorzien (30 plaatsen). . Het alleenstaande gebouw is op een verdieping gebouwd met half-ondergrondse parking in openlucht, niet overdekt (20 plaatsen). Op deze manier worden de daken van de auto’s tegen beperkte kost verstopt. . Voetgangers en fietsers worden aangemoedigd door de brede trottoirs (2 m), door paadjes die de huidige binnenwegen verbinden op het terrein en op het aanpalende perceel. Het oordeel van de jury De jury was niet alleen te spreken over de hedendaagse bouwkundige kwaliteit door het spel van volumes en kleuren, maar ook over het spaarzame grondgebruik en het slimme waterbeheer, onder meer door het bosje en de moeraszone te behouden. De doorlopende privéruimtes zijn niet repetitief en sluiten harmonieus aan bij de gemeenschappelijke ruimtes. De jury heeft tevens de wil beklemtoond van de Ukkelse Maatschappij voor de Huisvesting om, als actor op het vlak van sociale woningen, woningen en een omgeving te bouwen van hoge kwaliteit.
categorie A - vermelding
Pierre Blondel architectes
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel
Flageyplein 7 - 1050 BRUSSEL T +32.2.649.81.81
Handelsgebouwen
Vervloetstraat - Drie Koningenstraat
at
tra
ets
vlo
Ver
Pierre Blondel architectes
Arbeidershuis Braakliggende grond
De typomorfologische context van leegstaande gebouwen en braakliggende gronden: Het bestaande kader wordt gekenmerkt door een erg grote heterogeniteit, door de soms ongelukkige opeenvolging van diverse types: arbeidershuisjes aan de rooilijn in de richting van Drogenbos, alleenstaande handelsgebouwen in de Vervloetstraat, de tuinwijk van de Melkriek, alleenstaande garageboxen in de Drie Koningenstraat. Tussen deze bouwwerken ligt de buitenruimte, soms privé, dan weer collectief of openbaar, zonder grenzen en zonder dat het altijd mogelijk is er het statuut van te kennen: steegje, oprit, inspringstrook, braakliggende bouwgrond.
Ukkelse Maatschappij voor de Huisvesting
Garagebox
PArCoUrs 2012 VIIde editie
Pierre Blondel architectes categorie A - vermelding
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel PArCoUrs 2012 VIIde editie
Vervloetstraat - Drie Koningenstraat
Ukkelse Maatschappij voor de Huisvesting
Flageyplein 7 - 1050 BRUSSEL T +32.2.649.81.81
Pierre Blondel architectes
Béatrice Vanhille categorie A
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel PArCoUrs 2012 VIIde editie
Nieuwbouw, totale wederopbouw of algemeen ontwerp
Schotlandstraat 78 - 1060 BRUSSEL T +32.2.534.52.63
[email protected]
Béatrice Vanhille
categorie A
Béatrice Vanhille
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel
Schotlandstraat 78 - 1060 BRUSSEL T +32.2.534.52.63
[email protected]
Béatrice Vanhille
Papenkasteelstraat 158-160
Dhr. & Mevr. Vermeir – Van Vugt
Het ontwerp omvat de nieuwbouw van 2 eengezinshuizen voor de huurmarkt, gelegen in de Papenkasteelstraat 158-160 te Ukkel. Door de configuratie van het terrein, met een helling van een halve verdieping tussen de straat en de tuin, zijn we teruggekomen tot de typische Brusselse bel-etagewoning. Een verticale mix in de volumes, kracht bijgezet door de horizontale gevelopeningen, creëert een geheel dat past in de straat met voornamelijk eengezinshuizen in de rij. Dit verticale karakter wordt nog versterkt door het gebruik van bakstenen in verschillende kleuren, waardoor aan de voorgevel de leef- en de circulatieruimten duidelijk onderscheiden worden. Onze keuze is gegaan naar een metselwerk van verlijmde baksteen om het massieve uitzicht van de bakstenen te versterken door hun fijnheid beter te laten uitkomen. In tegenstelling tot het gesloten karakter van de gevels aan de straatzijde wilden we een open, licht interieur met veel zonlicht. Het trappenhuis, dat ontworpen is als centrale kern van het huis, verbindt alle verdiepingen en maakt interactie tussen de verdiepingen mogelijk. Hier hebben we een structuur gekozen van steen, glas en staal, afgewerkt met een koepel om de doorzichtigheid en de lichtheid van de circulatieruimte nog te vergroten. De erg eenvoudige achtergevel bestaat uit 2 volumes met grote gevelopeningen die op de tuin uitkijken, verbonden met een terras dat een prachtig uitzicht heeft op de achterkant van de Papenkasteelstraat. Voor de onmiddellijke omgeving hebben we een brugachtige trap bedacht die het huis verbindt met de straat. Het is een lichte trap met stenen treden op een stalen structuur, geplaatst op een laag blauwe steen met planten eromheen, om de garages niet te veel in te sluiten en om een gevoel van openheid en continuïteit te creëren tussen de twee huizen. Onze bekommernis voor de energieperformantie heeft ons ertoe gebracht twee huizen te ontwerpen die bijna lage-energiehuizen zijn, met een K30 en een E66 met een ventilatiesysteem C+ en een systeem om het regenwater op te vangen en te hergebruiken.
PArCoUrs 2012 VIIde editie
Béatrice Vanhille categorie A
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel PArCoUrs 2012 VIIde editie
Papenkasteelstraat 158-160
Dhr. & Mevr. Vermeir – Van Vugt
Schotlandstraat 78 - 1060 BRUSSEL T +32.2.534.52.63
[email protected]
Béatrice Vanhille
Van Eetvelde Architecten categorie A
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel PArCoUrs 2012 VIIde editie
Nieuwbouw, totale wederopbouw of algemeen ontwerp
© Stéphanie Bodart
Oude Molenstraat 85B – 1180 BRUSSEL T +32.2374.32.72
[email protected]
Van Eetvelde Architectes cv/bvba
Oude Molenstraat 85B – 1180 BRUSSEL T +32.2374.32.72
[email protected]
Het terrein Het is een rustig, groen perceel in het zuidwesten van de gemeente. Het perceel is bereikbaar via de Alsembergsesteenweg, d.m.v. een privéweg van meer dan 8 m breed. Het terrein ligt achter een reeks rijhuizen langs de steenweg en grenst aan de drie andere zijden aan tuinzones en achteraan aan de begraafplaats van Sint-Gillis. Het terrein helt nogal sterk, wat het mogelijk maakte de woningen een verdieping boven het straatniveau te bouwen en de garage in te graven. Het terrein was voorheen bebouwd met kleine metalen hangars en een oude opslagplaats van 1000 m². De draagstructuur van de opslagplaats is bewaard en is helemaal opnieuw bekleed en geïsoleerd, zowel op het dak als aan de gevels, d.m.v. lichte elementen uit metaal en aluminium.
Van Eetvelde Architectes cv/bvba
Voor het complex Clos des Rosiers is een bestaande opslagplaats verbouwd tot woningen van het lofttype en zijn er 5 nieuwe huizen met ondergrondse parkeerplaatsen gebouwd. Door de ligging van het project binnenin het huizenblok moest de grootste aandacht gaan naar het auto- en voetgangersverkeer, maar ook naar de volumetrie en de zichten, om de omwonenden zo weinig mogelijk te hinderen.
De verbouwde opslagplaats Het bestaande volume is niet gewijzigd, maar is volledig geïsoleerd. Het grote dak is vernieuwd en in het midden ervan is er een lange glaspartij gekomen die een wandelstraat overdekt. De leefruimtes van de lofts zijn onder het plafond 4,50 m hoog, wat de oorspronkelijke vrije hoogte van de opslagplaats was. Deze leegte laat natuurlijk zonlicht binnen en geeft een gevoel van ruimte, verlucht en overvloedig. De leefkamers liggen in de lengte of in de breedte.
categorie A
Van Eetvelde Architecten
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel
Myosotis Uccle nv
De huizen De ruimte die op het terrein beschikbaar was, en de ligging van de ingegraven garages, hebben de schikking van de 5 huizen bepaald. Ze zijn opgebouwd op een structuur van 5 meter breed en 16 meter diep. De voordeuren van de huizen liggen in het oosten, langs het voetpad naar de lofts, terwijl de tuinen grenzen aan die van de rijhuizen op de steenweg, zodat de rust van het binnenterrein zoveel mogelijk behouden blijft. Omwille van hun lengte is er een patio gebouwd in het hart van het huis. Deze verlicht de leefkamers op de gelijkvloerse verdieping en de kamers op de verdieping. De patio doet het midden van het huis ademen. De bewoners kunnen er een tuintje of een terras aanleggen, als een bijkomende leefruimte die binnen en buiten naar elkaar toetrekt.
Alsembergsesteenweg 1324
Het programma Het betreft een project met betaalbare woningen voor koppels of kleine gezinnen. Het geheel omvat vijftien woningen waarvan vijf eengezinshuizen van het type gelijkvloerse verdieping + 1 en tien lofts met twee verdiepingen. Elke woning heeft een overdekte parkeerplaats of een privégarage. De architectuur is uitgesproken hedendaags en wordt gekenmerkt door uitgezuiverde lijnen en een spel van licht en materialen.
PArCoUrs 2012 VIIde editie
Oude Molenstraat 85B – 1180 BRUSSEL T +32.2374.32.72
[email protected]
Myosotis Uccle nv
Alsembergsesteenweg 1324
Van Eetvelde Architectes cv/bvba
De bestaande vloerplaat is uitgegraven om over twee bewoonbare verdiepingen te beschikken voor de kamers en de dienstruimtes. De gevels die uitkijken op de overdekte straat zijn uitgevoerd in metalen gevelbekleding, wat de geschiedenis van het terrein oproept. De toegangsdeuren hebben een vooruitspringend kader en gekleurde gordingen. De bestaande puntgevels uit metselwerk zijn bekleed met isolatie en een bepleistering. De zijgevels met grote ramen zijn een lichte constructie en laten rijkelijk veel zonlicht binnen in de leefruimtes. Ze zijn opgebouwd met behulp van profielen van gordijngevels die de gevel in de hoogte stabiliseren en die de continuïteit verzekeren van de isolatie en de luchtdichtheid. Door een afwisseling van volle gelakte platen, opendraaiende en vaste ramen krijgen de gevels een zeker ritme, en worden de woningen afgebakend.
© Stéphanie Bodart
categorie A
Van Eetvelde Architecten
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel
PArCoUrs 2012 VIIde editie
Schotte & co bvba categorie A
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel PArCoUrs 2012 VIIde editie
Nieuwbouw, totale wederopbouw of algemeen ontwerp
Laie du Goupil 11 - 1300 Wavre T 0475.78.41.30
[email protected]
Schotte & co bvba
Urbis Home nv
Korporaaldreef 9a, 9b, 9c
Bouwen van 3 kleine rijhuizen met een grondoppervlakte van 79 m² (buiten de muren), volledige gericht naar het zuidwesten en opgevat als Londense mews in een hedendaagse versie. De huizen worden bediend door een klein voetpad naar het binnenterrein van het huizenblok, en koppelen de praktische kant van collectief wonen aan de charme van kleine, goed gelegen individuele tuinen.
Schotte & co bvba
Bestemmingswijziging van het MUSETTE-terrein, een overdekte manege die oorspronkelijk 85 % van de oppervlakte van het perceel innam.
Laie du Goupil 11 - 1300 Wavre T 0475.78.41.30
[email protected]
Kenmerken en stijl
categorie A
Schotte & co bvba
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel
PArCoUrs 2012 VIIde editie
Schotte & co bvba categorie A
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel PArCoUrs 2012 VIIde editie
Korporaaldreef 9a, 9b, 9c
Urbis Home nv
Laie du Goupil 11 - 1300 Wavre T 0475.78.41.30
[email protected]
Schotte & co bvba
Schotte & co bvba categorie A
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel PArCoUrs 2012 VIIde editie
Nieuwbouw, totale wederopbouw of algemeen ontwerp
Laie du Goupil 11 - 1300 Wavre T 0475.78.41.30
[email protected]
Schotte & co bvba
Kenmerken en stijl
categorie A
Schotte & co bvba
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel
Maarschalklaan 18
Gebruik van zonne-energie De volledige elektriciteitsbehoefte van het gebouw wordt gedekt door op het platte dak 40 m² zonnepanelen te plaatsen uit cilindrische modules die licht opvangen aan 360 °, met keuze voor een witte afwerkingslaag die de albedo verhoogt (weerkaatst licht). Deze keuze is gerechtvaardigd doordat er licht kan opgevangen worden in een straal van 360 °, dus vroeger en later tijdens de dag (dus met een minder grote piek tijdens de dag, waardoor de omzetter kleiner kan zijn). Het bijkomend voordeel is natuurlijk esthetisch, aangezien het onzichtbaar is.
Schotte & co bvba
Nogal ongewoon hoogteverschil van 8,00 m tussen het niveau van de weg en dat van de tuin. De leefruimtes zijn verticaal verdeeld over 3 verdiepingen, waarvan 2 sprongsgewijs om vanaf de gelijkvloerse verdieping de tuin te bereiken via twee opeenvolgende plateaus. Slaapkamers verdeeld over 2 verdiepingen, dus een totaal van 5 verdiepingen, waardoor het gerechtvaardigd was een lift toe te voegen.
Urbis Home nv
Er is voor gekozen de belangrijkste ruimtes dwars door het huis in te richten (woonkamer, eetkamer, appartement voor de ouders) om te kunnen genieten van het zonlicht en van het uitzicht op de lagergelegen terreinen. Door de dwangmatige drang om zonlicht binnen te laten, is er buiten een waterplas aangelegd, onder het pad in het zuidwesten, om het zonlicht te laten reflecteren tot in de eetkamer en de keuken.
Laie du Goupil 11 - 1300 Wavre T 0475.78.41.30
[email protected]
Ongunstige ligging (achtergevel naar het noorden)
PArCoUrs 2012 VIIde editie
Schotte & co bvba categorie A
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel PArCoUrs 2012 VIIde editie
Maarschalklaan 18
Urbis Home nv
Laie du Goupil 11 - 1300 Wavre T 0475.78.41.30
[email protected]
Schotte & co bvba
Atelier d’Architecture Bruno Erpicum categorie A
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel PArCoUrs 2012 VIIde editie
Nieuwbouw, totale wederopbouw of algemeen ontwerp
Baron Albert d’Huartlaan 331 - 1950 KRAAINEM T +32.268.27.17
[email protected]
Atelier d’Architecture Bruno Erpicum & Partenaires
Het gebouw beantwoordt aan de strengste isolatieregels, het K-niveau bedraagt 40, de gemiddelde warmteverliescoëfficiënt bedraagt 0,45 W/m².
categorie A
Atelier d’Architecture Bruno Erpicum
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel
Baron Albert d’Huartlaan 331 - 1950 KRAAINEM T +32.268.27.17
[email protected]
Vronerodelaan 149
Enkele cijfers: Het terrein is 3.127 m² groot, de bewoonbare oppervlakte bedraagt 801,02 m² en de kelder- en garageoppervlakte bedraagt 241,44 m². De vloer/terreinindex bedraagt 0,269, de grondinname 303,30 m² en de grondinname-index bedraagt 0,096.
Atelier d’Architecture Bruno Erpicum & Partenaires
De kelderverdieping omvat de garage en de vrijetijdsruimtes: het zwembad en de vriendenkamer genieten van rijkelijk binnenvallend zonlicht dankzij het natuurlijk niveauverschil van het terrein, waardoor deze ruimtes ook beschikken over een naar het noorden gerichte privétuin. Deze tuin verbindt bovendien de verharde kelderverdieping, de oprit van de garage en de achtertuin. De buitenbekleding bestaat uit natuursteen, de ramen zijn van grijs aluminium. Het plat dak van de verdieping is een groendak. De volumes zijn eenvoudig en door de opeenvolging van massieve en open constructiedelen blijven de proporties horizontaal. Dit geeft het gebouw een sterke sereniteit, die nog vergroot wordt door het gebrek aan decoratie.
Vervaca
De Vronerodelaan is omringd door comfortabele woningen. Perceel 149 is aan de straatzijde 30 meter breed en 100 meter diep. De proporties van het gebouw passen bij de geografie van de plaats. Het gebouw staat dan ook loodrecht op de weg. De smalle gevel aan de straatzijde heeft twee verdiepingen die twee niet op elkaar liggende lagen vormen; het massieve volume van de verdieping heeft 3 overstekken die een schaduw werpen op de 3 glazen gevels van de gelijkvloerse verdieping, die respectievelijk gericht zijn naar het oosten, zuiden en westen. De noordgevel is bekleed met steen. De gevel is bekleed met een claustra uit aluminium, die de ingang aangeeft langs het toegangspad. Op de gelijkvloerse verdieping bevinden zich de leefruimtes. De keuken en het privébureau kijken uit op de naar het oosten gerichte voortuin, de eetkamer kijkt uit op een intiemere zijtuin en de woonkamer kijkt grotendeels uit op de grote achtertuin, die naar het westen is gericht. Op de verdieping geven de 4 slaapkamers uit op hun ruime respectieve terrassen, die geïntegreerd zijn in de gevel van steen.
PArCoUrs 2012 VIIde editie
Atelier d’Architecture Bruno Erpicum categorie A
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel PArCoUrs 2012 VIIde editie
Vronerodelaan 149
Vervaca
Baron Albert d’Huartlaan 331 - 1950 KRAAINEM T +32.268.27.17
[email protected]
Atelier d’Architecture Bruno Erpicum & Partenaires
Atelier d’Architecture Form-A categorie A
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel PArCoUrs 2012 VIIde editie
Nieuwbouw, totale wederopbouw of algemeen ontwerp
Sint-Jobsesteenweg 333 – 1180 BRUSSEL
[email protected]
Julien Renaux & Benoit Nis Atelier d’architecture Form-A
De zijgevel is daarentegen bewerkt met inspringingen en uitstekken, wat de indruk geeft van een «achtergronddoek» ten opzichte van de villa die al op dergelijke wijze is opgevat. Dit maakt het ook mogelijk alle rechtstreekse zichten tussen de villa en de nieuwbouw te vermijden en visuele openingen naar de tuin te creëren. Aan de achtergevel brengen de inspringingen het gebouw op hetzelfde profiel als het rijhuis en zijn ze zo bestudeerd dat er geen bijkomende schaduw wordt geworpen op de villa en de tuin ervan.
categorie A
Atelier d’Architecture Form-A
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel
Sint-Jobsesteenweg 333 – 1180 BRUSSEL
[email protected]
Georges Lecointelaan 43
De appartementen kunnen via de hoofdgevel betreden worden, via een gemeenschappelijke trap langs het rijhuis nr. 37. Deze ligging wordt bevestigd door het gebruik van andere materialen dan voor de rest van het gebouw, blauwe steen, en door de hoogte die aansluit op de lijn van de kroonlijst van de buren, zodat daar een visuele aansluiting op gecreëerd wordt. De rest van de gevel is behandeld en aangepakt om een antwoord te bieden op het hoekvolume van de villa.
Julien Renaux & Benoit Nis Atelier d’architecture Form-A
Deze bijzondere configuratie geeft de straat twee verschillende lezingen, afhankelijk van de richting waarin men zich voortbeweegt. Het concept is daarop geïnspireerd en het vormt een overgang door een spel van materialen en volumetrie in de gevels.
Mevr. Thérèse Aerden
Het project omvat het bouwen van een gebouw met twee appartementen en vormt de overgang tussen twee woongelegenheden van een verschillende aard. Aan de ene zijde staat een rijhuis met een homogeen bebouwd front en aan de andere zijde een modernistische villa uit 1939 met een inspringstrook.
PArCoUrs 2012 VIIde editie
Atelier d’Architecture Form-A categorie A
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel PArCoUrs 2012 VIIde editie
Georges Lecointelaan 43
Mevr. Thérèse Aerden
Sint-Jobsesteenweg 333 – 1180 BRUSSEL
[email protected]
Julien Renaux & Benoit Nis Atelier d’architecture Form-A
Iceberg Architecture Studio categorie A
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel PArCoUrs 2012 VIIde editie
Nieuwbouw, totale wederopbouw of algemeen ontwerp
Van Haelenlaan 26 – 1190 BRUSSEL T +32.2346.46.40
[email protected]
W. De Crombrugghe Architectes
E. Van Den Berg -
De inkomhal is een verticale breuklijn, in de hoogte versterkt door een subtiel spel van volumes en een lichtput. Het is de ruggengraat van het project. De eerste as. De tweede as is in de hoogte, en bevat de circulatieruimte, de trap. De binnenruimtes zijn altijd uitgewerkt met een verbinding naar het «buiten». Het oog kan altijd rusten op iets buiten, op de hemel of de tuin. Het leven binnen in het huis volgt het verloop van de zon doorheen de dag. De keuken baadt in het zonlicht uit het oosten tijdens het ontbijt en de avondruimtes krijgen het licht van de ondergaande zon. Het verband tussen de volumes en hun proporties volgt ook uit een uitgekiend spel van evenwicht en onevenwicht. De spanning van de diagonaal van het hogere volume, dat als een pet het terras beschermt en overdekt, breekt de verticale loodlijnen van de volumes. Deze inplanting vloeit eenvoudigweg voort uit de stedenbouwkundige regelgeving (rooilijn op meer dan 40 m), maar geeft het geheel een nieuwe dynamiek. Het project is een voortdurende dialoog tussen verticaal en horizontaal. Elk van de drie verdiepingen is een horizontaal element, ze rekken zich uit in de lengte. Het spel van de opstapeling is daarentegen verticaal. De keuze voor zink met staande naad voor de gevelbekleding beklemtoont de verticaliteit nog meer. De stroken van verschillende breedtes creëren dan weer een horizontaal ritme, zoals van een streepjescode. Het geheel versterkt de volumes en hun onderlinge verband.
categorie A
Iceberg Architecture Studio
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel
Van Haelenlaan 26 – 1190 BRUSSEL T +32.2346.46.40
[email protected]
De toegang via de achterkant van het huis heeft de interne organisatie van de woning bepaald. Zodra men binnenkomt, ontdekt men de volumes, het lichtspel en de zichtbare openingen (de transparantie) die de motor zijn van het project.
W. De Crombrugghe Architectes
Het hoofddeel van de woning op de gelijkvloerse verdieping heeft een U-vorm met twee vleugels in het oosten en in het westen, als twee beschermende armen. Zo wordt een centrale buitenruimte geschapen die naar de tuin is gericht, georiënteerd naar het zuiden, wat het leven in gezinsverband ten goede komt en met een verbinding met de leefruimtes van het huis, met name de keuken, de eetkamer en de woonkamer, zonder de inkomhal te vergeten en bijgevolg de binnengang.
E. Van Den Berg -
Deze inplanting achteraan het perceel liet toe op het hoogste punt van het terrein te zijn. Deze strategische ligging maakt het mogelijk optimaal te genieten van het uitzicht, van het zonlicht en van de tuin.
Nieuwbouw, totale wederopbouw of algemeen ontwerp
Het vertrekpunt van dit project was de ligging, aangezien het hier gaat om een afbraak – wederopbouw. De inplanting van de nieuwbouw volgt die van het oorspronkelijke gebouw, omdat we graag de toegang tot de garage en de kelderverdieping op dezelfde plaats behielden.
PArCoUrs 2012 VIIde editie
Van Haelenlaan 26 – 1190 BRUSSEL T +32.2346.46.40
[email protected]
W. De Crombrugghe Architectes
Nieuwbouw, totale wederopbouw of algemeen ontwerp
Tot slot is het vermeldenswaard dat het huis ook ontworpen is rekening houdend met de nieuwe vereisten op het vlak van isolatie en het gebruik van alternatieve energie. Het project is van het lage-energietype en presteert heel goede coëfficiënten. De verwarming (via de vloer) en het warm water van de woning worden geleverd met behulp van een warmtepomp en zonnepanelen.
E. Van Den Berg -
Er is ook bijzondere aandacht geschonken aan de keuze en de samenhang van de materialen en de kleuren. De kleur van het geprepatineerd zink, in Pigmento-rood, is gekozen omdat het een kleur is die voortdurend evolueert en verandert in de loop van de dag, de seizoenen en afhankelijk van het licht.
categorie A
Iceberg Architecture Studio
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel
PArCoUrs 2012 VIIde editie
categorie B - 1e prijs
YY Architecture
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel PArCoUrs 2012 VIIde editie
Uitbreiding, renovatie of verbouwing, omgeving en tuinen
De Frélaan 229 1050 BRUSSEL T +32.2.372.12.06 yohana@yyarchitecture
YY Architecture bvba Yohana Lipski-Kadz
Opmerkelijke Punten De deur is van smeedstaal. De bow-windows op de hoeken met afgeronde ruiten (typisch van de jaren 1930). Het schrijnwerk, van mooie makelij, gerecupereerd en geplaatst op hedendaagse vaste kaders. Het ongelofelijke en buitengewone uitzicht op het zuiden van Ukkel met op de achtergrond de Kauwberg. De architecturale ingreep De zuidelijke gevel openen en naar voren brengen op twee verdiepingen. Rechtstreeks contact met de tuin en het uitzicht als decor voor de tot familiekamer ingerichte voormalige kelder, met tevens de functies van keuken en eetkamer en de leefruimtes op de mezzanine, die van hetzelfde uitzicht profiteren. De achtergevel, als een trap gebouwd, uitgerust met stalen «accordeonramen» zodat ze volledig en over de hele hoogte van de gevelopeningen aan de tuinzijde open kunnen, de daken (bestaande en nieuwe) die als solariumterras zijn ingericht. Het geheel wordt door enorme horizontaal uitschuifbare tentdoeken beschermd.
categorie B - 1e prijs
YY Architecture
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel
De Frélaan 229 1050 BRUSSEL T +32.2.372.12.06 yohana@yyarchitecture
Jean en Pierre Carsoellaan
De vloeren Garage met oprit aan de straatzijde en kelders aan de tuinzijde. Een bel-etage zonder rechtstreeks contact met het groen, behalve d.m.v. een metalen trap van alledaags model. Een eerste verdieping met slaapkamers en badkamers (waaronder de belangrijkste kamer). Een tweede verdieping met slaapkamers, badkamers en polyvalente ruimte.
YY Architecture bvba Yohana Lipski-Kadz
Gebouwd op een zuidelijk gelegen talud aan de tuinzijde, komt de benedenverdieping op tuinniveau overeen met het kelderniveau.
Maison I
Het betreft een solide gebouw uit de jaren ‘30, gericht op de noord-zuidas, in rode baksteen met gele banden aan de straatzijde (noord) en een middelmatige cementering aan de tuinzijde (zuiden).
PArCoUrs 2012 VIIde editie
De jury had tevens een grote waardering voor de keuze van de stenen, de materialen, en de details aan het ijzerwerk, uitgevoerd door erg bekwame ambachtslui.
categorie B - 1e prijs
YY Architecture
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel
Jean en Pierre Carsoellaan
De Frélaan 229 1050 BRUSSEL T +32.2.372.12.06 yohana@yyarchitecture
YY Architecture bvba Yohana Lipski-Kadz De stijl van het project geeft een erg gepast antwoord op de vraag van de bouwheer om de levenskwaliteit te verhogen, door zowel de vlottere verticale circulatie als een andere gezinsorganisatie voor verschillende generaties.
Maison I
Het oordeel van de jury Ondanks de eerste indruk dat de glazen deuren onevenredig hoog zijn, heeft de jury de technische krachttoer gewaardeerd om twee verdiepingen volledig naar de tuin en het landschap aan de andere zijde van het Geleytsbeekdal te openen en deze stijl te verlengen, wat een nieuwe samenhang geeft aan de achtergevel d.m.v. een erg mooi terras op de 2e verdieping.
PArCoUrs 2012 VIIde editie
© M.F. Plissart
categorie B Speciale prijs van de jury
Atelier DVV
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel
Vergotesquare 1 – 1200 BRUSSEL T +32.2.735.24.58
[email protected]
De jury heeft in het bijzonder de kwaliteit van de uitvoering en de afwerking gewaardeerd, alsook de overeenstemming van het project met de erg mooie tuin.
Uitbreiding, renovatie of verbouwing, omgeving en tuinen
De jury heeft een speciale prijs willen toekennen aan deze mooie hedendaagse ingreep, omwille van de gepaste dialoog met het bestaande huis, zowel voor de buitenvolumes als voor het binnenvallend zonlicht en de perspectieven tussen de binnenruimtes.
Atelier d’architecture De Visscher & Vincentelli
Het oordeel van de jury
PArCoUrs 2012 VIIde editie
Vergotesquare 1 – 1200 BRUSSEL T +32.2.735.24.58
[email protected]
Atelier d’architecture De Visscher & Vincentelli Zon van de straat… Tuin in het noorden, intiem en open
Zich op het eiland hijsen, zijn tuin beleven… en in zijn huis wonen.
Architecten, landschapsarchitect, bewoner..een ontmoeting.
Mevr. Inès Pirmez
Marie Depagestraat 28
Een tuin en een huis
categorie B Speciale prijs van de jury
Atelier DVV
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel
PArCoUrs 2012 VIIde editie
© M.F. Plissart
categorie B Speciale prijs van de jury
Atelier DVV
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel PArCoUrs 2012 VIIde editie
Marie Depagestraat 28
Mevr. Inès Pirmez
Vergotesquare 1 – 1200 BRUSSEL T +32.2.735.24.58
[email protected]
Atelier d’architecture De Visscher & Vincentelli
Jean-Louis De Coen categorie B
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel PArCoUrs 2012 VIIde editie
Uitbreiding, renovatie of verbouwing, omgeving en tuinen
Franz Merjaystraat 97 - 1050 BRUSSEL T +0475.77.03.80
[email protected]
Jean-Louis De Coen
Franz Merjaystraat 97 - 1050 BRUSSEL T +0475.77.03.80
[email protected]
Brugmannlaan 424/Schepenijlaan
Vereniging van Mede-eigenaren
De gezamenlijke eigenaars hebben ons daarom gevraagd een globale renovatiestudie van de bouwschil uit te voeren, samen met een energieaudit.
Jean-Louis De Coen
Het renovatieproject van deze mede-eigendom betreft de diverse elementen van de bouwschil en de uitbreiding op het dak. Deze verbouwing is er gekomen om een oplossing te bieden op de problemen die het gebouw kende: - vochtplekken op verscheidene plaatsen in de appartementen onder het dak; - schade aan de waterdichtheid van de balkons (schade aan de plafonds van de balkons), slikkers, regenpijpen, enz.; - borstweringen die niet meer reglementair, onstabiel en gevaarlijk zijn; - schade aan buitenbekledingen (loszittende delen, scheuren, …) van architectonisch beton; - aanzienlijke schade aan de bovenbouw van de dakterrassen en de dekstenen in het algemeen.
categorie B
Jean-Louis De Coen
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel
PArCoUrs 2012 VIIde editie
Jean-Louis De Coen categorie B
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel PArCoUrs 2012 VIIde editie
Brugmannlaan 424/Schepenijlaan
Vereniging van Mede-eigenaren
Franz Merjaystraat 97 - 1050 BRUSSEL T +0475.77.03.80
[email protected]
Jean-Louis De Coen
In Between Architecture categorie B
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel PArCoUrs 2012 VIIde editie
Uitbreiding, renovatie of verbouwing, omgeving en tuinen
Gabriel Faurélaan 18 - 1190 BRUSSEL T 0477.63.29.13
[email protected]
In Between Architecture bvba Laurent Robyn
categorie B
In Between Architecture
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel
Gabriel Faurélaan 18 - 1190 BRUSSEL T 0477.63.29.13
[email protected]
In Between Architecture bvba Laurent Robyn Prinses Paolalaan 25
Vit Management
Architecturale keuze Onze ingreep betrof een villa met 6 gevels uit de jaren ‘60, in neoklassieke stijl, waartegen de vorige eigenaar zonder stedenbouwkundige vergunning een indrukwekkend bijgebouw met plat dak had laten bouwen. De bouwheer had de regels van in het begin duidelijk gesteld: hij wou zijn nieuwe woning een hedendaags karakter geven. Van bij onze eerste schetsen stelden wij dus voor het indrukwekkende leien dak met de talrijke dakvensters met schilddaken af te breken en op een deel ervan een eerste verdieping met plat dak op te bouwen. Onze architecturale keuze beoogde tevens de bewoonbaarheid van de slaap- en badkamers te verbeteren, die in de mansardekamers weinig praktisch waren. De zware structuur van betonnen draagvloeren en metselwerk heeft een buitengewone thermische inertie en is volledig behouden omdat ze perfect geschikt was om de nieuwe houten volumes te dragen, die licht en geprefabriceerd zijn. Deze nieuwe volumes konden snel gebouwd worden, en het huis kon bovendien genieten van een voortreffelijke warmte-isolatie van de nieuw gebouwde delen. De andere «verbeteringen» van de ruimtes betroffen het bouwen van een nieuw centraal trappenhuis dat op de woonruimtes uitgeeft, het creëren van een patio om de ruimtes met dubbel volume te verdelen en om licht van bovenaf binnen te brengen, en de reorganisatie van de woonruimtes om ze op de tuin te laten uitgeven. Technische aspecten en milieu Het oorspronkelijke gebouw was een perfecte illustratie van bouwwerken van zijn tijd: er was weinig isolatie, die ongelijk was aangebracht, het buitenmetselwerk en de vloerplaten bevatten geen enkel isolerend materiaal. Hoewel er enkele verbeteringen waren aangebracht, zoals dakisolatie uit minerale wol die zoals zo vaak slecht geplaatst was, verbeterden de recente werken het algemene niveau van de warmte-isolatie van het gebouw absoluut niet. De configuratie en de ligging van het gebouw waren gunstig voor de tweede doelstelling van deze opdracht: van een primaire-energievreter een woning maken met hoge energieprestaties. De diepgaande wijziging van de bouwkundige stijl is inderdaad gepaard gegaan met een daadwerkelijk wil om de bouwheer de technische en milieutechnische troeven te bieden die aan zijn verwachtingen voldeden. De belangrijkste verbeteringen van de energieprestaties van het gebouw hadden betrekking op: - de isolatie van de bestaande muren uit metselwerk door een systeem van bepleistering op warmte-isolatie uit polystyreen van 15 cm dik; - de isolatie van de vloerplaat door polyurethaanschuim van 10 cm dik te spuiten; - het ontwerp van de nieuwe wanden en daken van het dakvenster uit geprefabriceerde houtstructuur met isolatie uit cellulosewol van 20 en 30 cm dik; - het in werking stellen van een systeem van dubbele stroomventilatie met warmterecuperatie; - controle op de oververhitting van het gebouw door een ontwerp dat het overstromen van het dak integreert voor de zuidelijk georiënteerde gevels; - verwarming van het huis en van het zwembad d.m.v. een nieuwe gasketel met hoog rendement met vloerverwarming; - vervangen van de vensterramen door nieuw buitenschrijnwerk uit aluminium met sterk isolerend glas (U = 1,1 W/M2K); - ontwerp van een systeem om regenwater op te vangen via een nieuwe betonnen tank van 10.000 liter; In het kort hebben de tijdens deze werken uitgevoerde wijzigingen toegelaten het energieverbruik van een traditioneel gebouw te actualiseren en het gebouw ook een duidelijk hedendaagse architecturale stijl te geven.
PArCoUrs 2012 VIIde editie
In Between Architecture categorie B
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel PArCoUrs 2012 VIIde editie
Prinses Paolalaan 25
Vit Management
Gabriel Faurélaan 18 - 1190 BRUSSEL T 0477.63.29.13
[email protected]
In Between Architecture bvba Laurent Robyn
Violette Coulon, eigenaar van het huis, had een ruime plek nodig, vol zonlicht om haar geboorteland Spanje op te roepen; er is dus voor gekozen de bijgebouwen af te breken en een grote ruimte opnieuw op te bouwen, die uitkijkt op de tuin en op de rust van het Val Fleuri, met de leefruimtes. De andere ruimtes zijn naar de straatzijde gebracht, waar meer lawaai is. Op de verdieping is een klein volume bijgebouwd op hetzelfde niveau als het aanpalende huis aan de linkerzijde, waarin een badkamer en bureau zijn ingericht die aansluiten op de slaapkamer. Dit geheel vormt de ruimte voor de ouders. De dakverdieping is voorbehouden aan de jongens. Door een dakkapel toe te voegen aan de achterste kamer krijgt deze een comfortabel volume met een vrij uitzicht op het omliggende groen. De renovatie is uitgevoerd met de bedoeling de energieprestaties te verbeteren door de vloer te isoleren (12 cm polyurethaan), alsook de muren van de achtergevel (systeem van bepleistering op isolatie van fenolschuim), de platte daken (polyurethaan en groendak) en het hellend dak (houtwol en celit), door een verluchtingssysteem van type C+ en een systeem om het regenwater van de achterste dakhellingen op te vangen. Dit alles geeft het huis een rustig, sereen binnenklimaat waarin het aangenaam leven is. Oude kasseien en kantstenen van de Ukkelse straten zijn gebruikt om de oprit aan te leggen en een terras dat uitgeeft op de lange tuin, die typisch is voor dit lange, smalle perceel.
categorie B
Béatrice Vanhille
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel
Béatrice Vanhille
De woning bestond uit een hoofdgebouw uit 1929, in een typische architectuur uit de jaren ‘30 in baksteen met contrasterende stroken en een mansardedak, een beetje zoals de villa’s aan de kust. Aan de achtergevel zijn verschillende bijgebouwen toegevoegd met nauwe, donkere en weinig aangename ruimtes.
Uitbreiding, renovatie of verbouwing, omgeving en tuinen
Het project betreft de renovatie van een rijhuis in de Victor Allardstraat 221 voor een gezin met 3 kinderen.
Schotlandstraat 78 – 1060 BRUSSEL T +32.2.534.52.63
[email protected]
Architecturale keuze
PArCoUrs 2012 VIIde editie
Béatrice Vanhille categorie B
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel PArCoUrs 2012 VIIde editie
Victor Allardstraat 221
Dhr. en mevr. Coulon - Duran
Schotlandstraat 78 – 1060 BRUSSEL T +32.2.534.52.63
[email protected]
Béatrice Vanhille
Béatrice Vanhille categorie B
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel PArCoUrs 2012 VIIde editie
Victor Allardstraat 221
Dhr. en mevr. Coulon - Duran
Schotlandstraat 78 – 1060 BRUSSEL T +32.2.534.52.63
[email protected]
Béatrice Vanhille
Ici Architectes categorie B
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel PArCoUrs 2012 VIIde editie
Uitbreiding, renovatie of verbouwing, omgeving en tuinen
Fernand Bernierstraat 15 - 1060 BRUSSEL T +32.2.543.19.34
[email protected]
Ici Architectes bvba
categorie B
Ici Architectes
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel
Fernand Bernierstraat 15 - 1060 BRUSSEL T +32.2.543.19.34
[email protected]
Hagedoornlaan 160
Van bij ons eerste bezoek leek het ons belangrijk te werken aan de ingang van het huis. De inkomhal en het trappenhuis waren erg donker en weinig uitnodigend. De in L verdeelde woonkamer liet maar een beperkte vrije ruimte tegenover de enorme schoorsteenmantel. De keuken die onhandig achter de woonkamer lag, bleek totaal onaangepast. Door de ingang van het huis over te brengen naar de zijgevel, direct toegankelijk via het trottoir en apart van de oprit, konden we de binnenruimte herschikken. We moesten een warmtesas behouden, wat in een technischere zone kwam tussen de garage en de keuken. Dit liet ons toe om de woonkamer en de keuken helemaal open te gooien en er de oude inkomhal aan toe te voegen, om op die manier ten volle te genieten van de gevel aan de tuinzijde, die volledig in het zonlicht baadt. Vanaf de woonkamer geniet men van de 4 gevels, aangezien de inkomhal helemaal van glas is. De structuur van de stalen balken is versterkt door rails met leds. De keukenmeubels zijn in de muurdikte ingebouwd, wat nieuwe lijnen creëert. Op de verdieping moest het dak volledig geïsoleerd worden. Wij hebben daarvan gebruik gemaakt om de ruimte over de hele hoogte vrij te maken in de kamers. De kamer van de oudste dochter kreeg twee nissen (genomen uit de badkamer van haar broers) voor haar douche en haar wastafel. De twee jongens hebben op de mezzanine een speelruimte die genomen is uit de nachthal. De kamer van de ouders omvat ook de badkamer die voordien apart was, en een dressing die in de dakhelling is ingericht.
Ici Architectes bvba
Programma De oudste dochter wou haar eigen kamer en badkamer. De twee jongens, die wat jonger zijn, konden hun badkamer delen, maar in hun kamer moest ook een speelruimte zijn. De ouders wilden een open keuken. Myriam en Michel houden van h e d e n d a a g s . . . Ze geven ons carte blanche.
Myriam Blanpain & Michel Tixhon
Inleiding Na in het centrum van Etterbeek gewoond te hebben, wou de familie Tixhon zich in het groen vestigen, maar toch nog dicht bij het stadscentrum. De Prins van Oranjewijk en de villa Aubépines leek hen daarom de perfecte oplossing. De villa moest echter grondig gerenoveerd worden, en moest ook worden aangepast aan de bijzondere noden van de familie. In februari 2010 hebben wij Myriam en Michel dus ontmoet en hebben wij hun net gekochte villa bezocht. Om het schoolritme van de kinderen niet te veel te storen moesten ze hun intrek kunnen nemen in het huis voor het begin van het volgende schooljaar. Een uitdaging die we met succes hebben gehaald!
PArCoUrs 2012 VIIde editie
Ici Architectes categorie B
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel PArCoUrs 2012 VIIde editie
Hagedoornlaan 160
Myriam Blanpain & Michel Tixhon
Fernand Bernierstraat 15 - 1060 BRUSSEL T +32.2.543.19.34
[email protected]
Ici Architectes bvba
Groeselenbergstraat 111 - 1180 BRUSSEL T 0486.72.53.53
[email protected]
De Leeuw Dirk
Uitbreiding, renovatie of verbouwing, omgeving en tuinen
Huis in 1954 ontworpen door architect Roger Homez, op vraag van Elisabeth Barmarin, beeldhouwster. De woning bevatte ook het atelier van de kunstenares. In 2011 renoveert architect Dirk De Leeuw, de nieuwe eigenaar, het huis volledig door de volumes te valoriseren met respect voor de oorspronkelijke geest van het gebouw. Door de renovatie voldoet het huis aan de energienormen (performante verwarming met sonderegeling, isolatie van dak, muren en vloeren, ramen met K: 1,0, ...).
categorie B
De Leeuw Dirk
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel
PArCoUrs 2012 VIIde editie
De Leeuw Dirk categorie B
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel PArCoUrs 2012 VIIde editie
Groeselenbergstraat 192
M. De Leeuw Dirk
Groeselenbergstraat 111 - 1180 BRUSSEL T 0486.72.53.53
[email protected]
De Leeuw Dirk
De Leeuw Dirk categorie B
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel PArCoUrs 2012 VIIde editie
Groeselenbergstraat 192
M. De Leeuw Dirk
Groeselenbergstraat 111 - 1180 BRUSSEL T 0486.72.53.53
[email protected]
De Leeuw Dirk
Het college van Burgemeester en Schepenen van Ukkel, Armand De Decker, Burgemeester Claude Desmedt Françoise Dupuis Marc Cools Eric Sax
Boris Dilliès Claudine Verstraeten Joëlle Maison Carine Gol-Lescot
Schepenen
Prijs van Hedendaagse Architectuur van Ukkel
PArCoUrs 2012 VIIde editie