Risico-competentie. Dat is kicken. 17 juni Zesde nascholing bewegingsopvoeding voor de basisschool

Risico-competentie “Dat is kicken…”

Zesde nascholing bewegingsopvoeding voor de basisschool

17 juni 2013 PP Leene Leyssen, Lieve Smets, Els Bertrands, Anja Vanderspikken juni 2013

1

Wie zijn we? Departement lerarenopleiding, KHL:

Projectleider: Els Bertrands Projectmedewerkers: Leene Leyssen, Lieve Smets Departement economisch hoger onderwijs, KHL: Projectmedewerker:

Anja Vanderspikken Laboratorium voor Experimentele Psychologie, KULeuven:

Peter De Graef, Ann Lavrysen PP Leene Leyssen, Lieve Smets, Els Bertrands, Anja Vanderspikken juni 2013

Waarover gaat RISCKI? Risicocompetentie bij jonge kinderen (focus: 2de kleuterklas & 1ste leerjaar) PP Leene Leyssen, Lieve Smets, Els Bertrands, Anja Vanderspikken juni 2013

Risicocompetentie = -de competentie om op een -verantwoorde manier -een risico te nemen of niet te nemen

PP Leene Leyssen, Lieve Smets, Els Bertrands, Anja Vanderspikken juni 2013

Theoretisch concept risicocompetentie

Aanvaarding geen gedrag Perceptie

weging

beslissing

Risiconemend gedrag

omgeving MOMO

Tijdsdimentie reflectie

Beïnvloed door ASE

ervaringskennis Motorische vaardigheid


Oorzaak-gevolg Zelfconcept Sociale kennis

cultuur Persoonlijkheidsstructuur

Risicocompetentie = De competentie om de mogelijkheden van een riskante situatie te zien en - er grensverleggend aan deel te nemen, ze te laten transformeren naar een meer aanvaardbare situatie (met inbegrip van stopzetten van deelname)

- of helemaal niet deel te nemen steunend o.b.v. een reële inschatting van eigen ervaringen en capaciteiten en een PP Leene Leyssen, Lieve Smets, Els Bertrands, Anja Vanderspikken juni 2013 van de situatie reële risico-inschatting

• Risico hoort bij de natuurlijke spelontwikkeling van een kind • De meeste kinderen zijn risicocompetent Hoog risicocomp

ANGST


ROEKELOOS

7

Riscki met rollende en rijdende voorwerpen: Even doen …


8

Avontuurlijk spel = uitdagend spel waarbij een risico op fysieke verwonding

mogelijk is (EB Sandseter)


9

Categorieën avontuurlijk spel (EB Sandseter) Grote hoogte: -

klimmen springen van stabiele of labiele oppervlakken balanceren op hoge objecten hangen/schommelen op grote hoogte


Categorieën avontuurlijk spel (EB Sandseter)

Grote snelheid : Schommelen tegen hoge snelheid Glijden en sleeën tegen hoge snelheid Ongecontroleerd lopen, hoge snelheid Fietsen tegen hoge snelheid Schaatsen en skiën tegen hoge snelheid


Werktuigen en natuurelementen Gevaarlijke natuurelementen : Rotsen Diep water of ijswater (vijver) Vuur

Werktuigen : Snij-tuigen (messen, bijlen,…) Wurg-tuigen (touwen)


12

Categorieën avontuurlijk spel (EB Sandseter) Stoeispel Worstelen Sabelen met stokken Gevecht spelen


Categorieën avontuurlijk spel (EB Sandseter) Verdwijnen, verloren lopen Alleen exploreren


Beleving van riskant gedrag (EB Sandseter)

Riskant spel prettige emotiesopwinding Meer plezier dan angst

Kinderen zijn op de activiteit georiënteerd OPDRIJVEN RISICO


Prettige – nietprettige emoties Opwinding-angst

Onprettige emoties -angst

-------------------------- Meer angst dan plezier

Kinderen zijn op het doel georiënteerd VERMINDEREN RISICO

15

Risico-competentie verhogen? • Uitdagende situaties aanbieden • Begeleiden


16

Ontwerpen van uitdagende situaties (Hellen Tovey) - Laat kinderen zelf betekenis geven - Losse elementen die toestaan om eigen speldecor op te bouwen - Materiaal met open einde


17

• Kinderen kunnen hun eigen taak kiezen en deze nastreven • Kinderen kunnen exploreren, experimenteren en problemen oplossen


18

Voorbeelden -

Appeltjes plukken Koeienvlaai Ballonnenvangers Parachute Laat je bollen… Verstopspelen Stoeispelen Bouwspeelplaats Fietsspeelplaats

FICHES OP DE WEBSITE!!! PP Leene Leyssen, Lieve Smets, Els Bertrands, Anja Vanderspikken juni 2013

19

Begeleiden 4 -

manieren om met risicogedrag om te gaan Beperken van het risico In het oog houden zonder in te grijpen Afstand nemen en het laten gebeuren Initiatief nemen, bijdragen in het risico

Advies: laat risicovolle situaties toe in veilige omstandigheden!!! Niet pushen!!! 9 categorieën van risiconemend gedrag van een kind Risico vermijdend, risico verkennend, erg laag/geen risico, laag risico (+), laag risico (-), normaal risico (+), normaal risico (-), hoog risico (+), hoog risico (-) PP Leene Leyssen, Lieve Smets, Els Bertrands, Anja Vanderspikken juni 2013

20

Houding van volwassenen is belangrijk - Positieve houding t.a.v. risico - Nadenken over verschil in acceptatie bij jongens en meisjes - Taal leren om er over te praten - Aangeven dat kinderen zelf de veiligheid in de hand hebben - Specifieke vaardigheden aanleren - Positief verschillende oplossingen /innovatieve aanpak van situaties ondersteunen. - Soms een stevige NEE : grens en uitleg PP Leene Leyssen, Lieve Smets, Els Bertrands, Anja Vanderspikken juni 2013

21

Aansprakelijkheid van de begeleider? Leerkracht Aansprakelijk voor eigen fout objectief onrechtmatige daad van een leerling die onder zijn/haar toezicht stond Tenzij voldoende toezicht aangetoond

Niet persoonlijk aansprakelijk voor toevallige gewone fout Slachtoffer kan bij fout van leerkracht wel de onderwijsinstelling aanspreken voor schadevergoeding


22

BASISBEGRIPPEN Buitencontractuele aansprakelijkheid

Bewijslast van de benadeelde


23

BASISBEGRIPPEN 1. Fout ONRECHTMATIGE DAAD Niet naleven wettelijk gebod of verbod

Niet naleven algemene zorgvuldigheidsregel

Criterium ‘goede huisvader’ Vb. overtreding van Vooruitziend wegcode persoon

Voorzichtig persoon In dezelfde omstandigheden geplaatst

Vb. Juf Marijke gaat onhandig om met een pan vol hete soep in de nabijheid van haar leerlingen


24

Aansprakelijkheid voor onrechtmatige daad van leerling In uitoefening van onderwijsactiviteit Leerling stond onder toezicht van leerkracht Leerling beging objectief onrechtmatige daad Schade van derde werd door onrechtmatige daad veroorzaakt Tegenbewijs is mogelijk + immuniteit van leerkracht Benadeelde kan onderwijsinstelling als aansteller PPaanspreken Leene Leyssen, Lieve Smets, Els 25 Bertrands, Anja Vanderspikken juni 2013

Tegenbewijs van voldoende toezicht is mogelijk Vb. gedrag van leerling was zo onvoorzienbaar dat leerkracht dit niet kon beletten Absoluut toezicht ≠ verwacht Beoordeling in alle redelijkheid en in functie van concrete omstandigheden: Leeftijd kinderen Grootte van groep Karakter van leerlingen … PP Leene Leyssen, Lieve Smets, Els Bertrands, Anja Vanderspikken juni 2013

26

AANSPRAKELIJKHEID Vrijwilligers Vrijwilliger voor onderwijsinstelling Immuun voor gewone fout -> onderwijsinstelling is aansprakelijk als vrijwilligersorganisatie Persoonlijk aansprakelijk voor opzet, zware fout en gewoonlijk voorkomende lichte fout

Vrijwilliger voor oudervereniging (feitelijke vereniging)

Persoonlijk aansprakelijk


27

WIE KAN AANSPRAKELIJK ZIJN BIJ EEN ONGEVAL OP SCHOOL?

Onderwijsinstelling Vrijwilligers Leerling

Leerkracht Ouders


Andere personen

28

Overzicht verzekering van de aansprakelijkheidsrisico’s


29

Overzicht verzekering van de aansprakelijkheidsrisico’s


30

Over het onderzoek:


31

Experimentele groep

Controlegroep

(intensief uitdagend aanbod)

(geen intensief uitdagend aanbod)

H.H.H

H.H.H

2de kl.klas: juf Riet en juf Sarah 2de kl.klas: 1ste lj:

meester Mark

1ste lj:

juf Rozemie juf Mich

+ turnjuf: juf Sarah + juf Ilse

Toetsdeelname:

Toetsdeelname:

-januari -juni

-januari -juni


JANUARI:

Risico-perceptie-test 1: KUL Vragenlijsten aan ouders + lkr Criteriumsituatie 1: filmopnames ↓ RISCKI-aanbod op school (jan-mei)) ↓ JUNI:

Risico-perceptie-test 2: KUL Vragenlijsten aan ouders + lkr Criteriumsituatie 2: filmopnames PP Leene Leyssen, Lieve Smets, Els Bertrands, Anja Vanderspikken juni 2013

Verwerking: vragenlijsten ouders + lkrn: jan + mei Verwerking: resultaten: risico-perceptietest: KUL Scoring RISICOCOMPETENTIE: opgenomen criteriumsituaties ↓ triangulatie PP Leene Leyssen, Lieve Smets, Els Bertrands, Anja Vanderspikken juni 2013

risicodetectietest

Basisfoto wordt afgewisseld met… basisfoto Neutrale verandering


risicoverandering

LS en EB: CEGO Welbevinden Betrokkenheid Sociale competentie Zelfsturing Motoriek Risicocompetentie


risicocompetentie •

Komt vrij vlot uit eigen initiatief tot actie in een nieuwe situatie:

•

Wil de activiteit alleen doen, vraagt enkel hulp indien echt nodig

•

Toont tekenen van afwisseling tussen spanning / concentratie versus ontlading (Vertoont emoties (plezier, ambivalent, onpleziering..) tijdens zijn spelervaringen (itt tot geen emoties)

•

Vertoont opwindingsverhogende strategieën om de spelspanning te laten toenemen. PP Leene Leyssen, Lieve Smets, Els Bertrands, Anja Vanderspikken juni 2013

risicocompetentie: vervolg •

Vertoont opwindingsverlagende strategieën wanneer het risico te groot wordt of gevaar dreigt.

•

Ziet gevaar (van zichzelf of van anderen) en past gedrag aan

•

Streeft naar een juist en veilig gebruik van materialen

•

Praat over het spel waarbij het gesprek gericht is op het zoeken van uitdaging/ het nemen van risico. PP Leene Leyssen, Lieve Smets, Els Bertrands, Anja Vanderspikken juni 2013

RC ver onder het RC ver boven het gemiddelde niveau gemiddelde niveau van leeftijdsgenoten van leeftijdsgenoten Zwak vermijdend gedrag Zwak ongecontroleerd gedrag

-

Meteen zin om deel te nemen Zoekt op verschillende manieren uitdaging Verlegt zijn grenzen en praat erover Opwindingsverhogende strategieën Past gedrag aan bij gevaar voor zichzelf en voor anderen Geeft niet op, maar blijft proberen Wil zoveel mogelijk zonder hulp Verschillende emoties: spanning ontlading


RC ver onder het gemiddelde niveau: Zwak vermijdend:

-Geen initiatief in nieuwe spelsituatie -Afwachtend en vermijdend -Toont weinig creativiteit -Zoekt of vraag zeer snel ondersteuning -Geeft snel op -Toont weinig spelplezier PP Leene Leyssen, Lieve Smets, Els Bertrands, Anja Vanderspikken juni 2013

RC ver onder het gemiddelde niveau Zwak ongecontroleerd:

-Stapt impulsief in de spelsituatie -Hanteert materialen op foute manier -Brengt anderen in gevaar -Overschat zichzelf -Geregeld kleine ongevallen -Extreme emoties van spanning of ontlading of juist geen PP Leene Leyssen, Lieve Smets, Els Bertrands, Anja Vanderspikken juni 2013



Risico-competentie. Dat is kicken. 17 juni Zesde nascholing bewegingsopvoeding voor de basisschool

Recommend Documents