Jaarverslag
Resultaat met recycling
Maatschappelijk
08 Elementair
Ele men ten
Elementair
Elementen Voorwoord voorwoord
Beste relatie,
08 Print
Voor u ligt het Maatschappelijk jaarverslag 2008 van VAR. Een verslag van een jaar waarin de economische crisis het daglicht zag. De wereld is heftig in beweging en VAR beweegt mee. In een dergelijke dynamiek is het goed om terug te gaan naar de basis. Daarom doen we u graag
Jaar ver slag
verslag van 2008 terwijl we ons vastgrijpen aan dé vier basiselementen
De elementen Wij kunnen niet leven zonder deze vier elementen. De Griekse filosofen Empedocles en Aristoteles gingen uit van vier elementen als basis voor hun wetenschappelijke verklaringen. Empedocles beweerde dat er vier grondstoffen waren waar alles in de natuur van was gemaakt; Water, Aarde, Vuur en Lucht. Hij verbond de kleuren wit, zwart, rood en okergeel aan de vier elementen waaruit je door menging alle kleuren kon maken die er bestaan. De vier elementen kun je nog steeds zien als fundament van ‘leven’. Onze maatschappij kan niet zonder water. Planten en dieren leven in en ván water. De mens heeft water nodig om te drinken. Vlak voor de geboorte bestaat de mens voor 97% uit water. De aarde is de voedingsbodem van planten, de mens leeft er op en onttrekt er grondstoffen aan. Lucht is een mengsel van gassen die plant en dier nodig hebben om te leven. Mensen en dieren kunnen niet zonder zuurstof, planten hebben kooldioxide nodig om te leven. Vuur verwarmt ons en de zon als exponent van het element vuur is voor mens en dier van levensbelang.
Jaarverslag
Maatschappelijk
Water, Aarde, Vuur en Lucht.
VAR kent ook vier elementen, namelijk de divisies VAR Mineralen, VAR Sorteren, VAR Biogeen en VAR Energie. Een vijfde element is VAR Engineering. Niet vreemd, want ook Aristoteles kende een vijfde element die door hem werd aangeduid als ‘Ether’; de verbinding van de vier basiselementen. VAR Engineering heeft die rol binnen VAR als drager van alle kennis die wij in de afgelopen jaren hebben opgedaan.
Resultaat met recycling
2
Elementair
Elementen Omdat de vier elementen zo nadrukkelijk de basis vormen van het werk van VAR, worden deze in ons kantoor visueel gemaakt. In de ontvangsthal van VAR wordt de wachtruimte voorzien van een tafel waarin het element water een meer dan prominente rol speelt. De trapopgang draagt het element lucht in de vorm van een échte Nederlandse wolkenlucht. De balie bezit alle kleur- en lichtaspecten van het element vuur. De entree is ingericht met nadrukkelijk gebruik van aardetinten.
Water
Voorwoord
Het gebruik van Water is de basis geweest van het bedrijf VARtech in Apeldoorn. VAR verwerkte hier het slib van waterzuiveringsinstallaties. Per 1 november 2007 is de verwerkingsovereenkomst voor het zuiveringsslib van Waterschap Veluwe geëindigd. Op verzoek van het waterschap heeft VAR de werkzaamheden tot 1 februari 2008 voortgezet om daarna definitief te stoppen. In 2008 is het gehele bedrijf ontmanteld. In de tien jaar dat VAR met haar installatie in Apeldoorn actief was, is ruim zes miljoen ton slib verwerkt.
08
In de discussie of gft-afval nu beter gecomposteerd kan worden of worden verbrand, heeft VAR zich meer dan actief bemoeid. Ik werd persoonlijk getroffen door een uitspraak van minister Cramer waarin zij veronderstelde dat beide verwerkingsmethoden dezelfde milieu-impact hadden. Nadat wij daar samen over hebben gesproken heb ik mij persoonlijk hard gemaakt voor een andere visie ten aanzien van de gft-verwerking bij de beleidsmakers. VAR heeft een artikel verspreid met de titel: ‘Heeft u wel eens water zien branden?’, waarin de discussie haarscherp werd ingezet. Het artikel is door de media overgenomen. Op 2 april waren alle actoren op dit gebied aanwezig op het door VAR georganiseerde symposium ‘De kracht van groen; nieuwe kansen door innovatie’ waar de verwerking van gft-afval centraal stond, met als aanleiding de start van de bouw van de gft-vergister op het VAR-terrein. Minister Cramer heeft op haar beurt haar ambtenaren uit laten zoeken hoe het nu precies zit; de meningen (inmiddels door de minister bevestigd) zijn unaniem: composteren is qua grondstoffenbalans en CO2-huishouding de beste optie. In 2008 is de website van SenterNovem - het agentschap van VROM - ten aanzien van dit onderwerp veranderd. VAR heeft haar composteerinrichting inmiddels uitgebreid met een vergistingsinstallatie. Met deze combinatie heeft VAR de lat wéér hoger gelegd qua duurzaamheid en kan het verbranden van gft-afval met recht verspilling worden genoemd.
Jaar ver slag
VAR Energie is ‘water’ gaan gebruiken als transportweg. Werden vroeger alle energieproducten vanuit Spijk per vrachtwagen vervoerd, in 2008 is de voor het VAR-terrein langsstromende Rijn als ‘afvoerkanaal’ gebruikt. Per schip kan ongeveer 1500 ton fluff, welke speciaal in balen is geperst, worden vervoerd. Dat zijn al gauw 60 vrachtwagentransporten die worden uitgespaard.
Jaarverslag
Maatschappelijk
Print
Aarde Aarde is het fundament waarop wij ons werk doen. Zoals de wetgeving de basis vormt van de afvalsector. De milieuwetgeving en het afvalstoffenmanagement van Nederland is vormgegeven met de Ladder van Lansink als basismodel. VAR is met haar vakbroeders op het gebied van recycling actief om de voorkeursvolgorde zoals ‘de ladder’ die aangeeft, te behouden. Hiertoe zijn verschillende acties uitgevoerd. Begin 2008 werd de impact duidelijk van het in december 2007 door mij aan minister
Resultaat met recycling
3
Elementair
Elementen Cramer overhandigde boekje van de BRBS met de titel: ‘Naar duurzaam grondstoffenmanagement; Recycling als voorportaal’. Hierin wordt een alternatieve koers onderbouwd die de recyclingsector voorstaat, in tegenstelling tot de praktijk waarin vooral afvalverbrandingsinstallaties de boventoon voeren in het veld van afvalverwerkingsmogelijkheden. Door deze publicatie waar VAR van harte aan meewerkte, zijn de tongen in beweging gebracht en zijn er naar aanleiding van het zogenaamde ‘groene boekje’ vele discussies gestart. VAR werd in 2008 opgeschrikt door de visie van de provincie Gelderland als het gaat om de uitvoering van het Besluit financiële zekerheid. Het doel van de regeling; het voorkomen dat de overheid opdraait voor de ‘opruimkosten’ indien een afvalbedrijf bijvoorbeeld failliet gaat en een terrein achterlaat, steun ik uiteraard. Maar omdat ‘Den Haag’ de uitvoering van deze regeling over liet aan de provincies die elk hun eigen interpretatie ontwikkelden waren er opeens twaalf verschillende regelingen met rechtsongelijkheid tussen bedrijven onderling als gevolg. Door een gedegen onderbouwing van de tegenargumenten vanuit de recyclingsector heeft de minister uiteindelijk besloten deze regeling te schrappen.
Voorwoord
08 Print
Jaar ver slag
Een activiteit die haar bestaansrecht dankt aan de Aarde is VAR Grondreiniging. Het onderdeel dat zich bezighoudt met het wassen van vervuilde grond tot schone minerale producten. In 2008 is deze activiteit binnen het VAR-terrein verplaatst naar een andere locatie om plaats te maken voor de aanleg van stortvak 8. Deze gelegenheid is aangegrepen om de installatie ook direct te moderniseren. VAR beschikt met de nieuwe installatie over één van de meest moderne extractieve grondreinigers van Nederland.
Vuur
‘Vuur’ was dé uitdaging voor VAR in 2008; het element ‘Vuur’ toevoegen aan het productenpallet van VAR. De stap naar de wereld van ‘energie’ was een al lang gekoesterde wens van VAR. VAR produceerde al jaren energie uit gas dat werd onttrokken aan de stortplaats. Bovendien maakt VAR in haar vestiging in Spijk al enige jaren secundaire brandstoffen uit hoogcalorisch afval. Kort na mijn aantreden in 2005 heb ik de organisatie van VAR op koers gezet om in 2008 energieneutraal te opereren. Al snel hebben we ons oog laten vallen op de energie-inhoud van gft-afval. Daartoe is in 2007 met de engineering gestart van een gft-vergistingsinstallatie. VAR in haar element: werken aan een innovatie!
Jaarverslag
Maatschappelijk
De Aarde als bodem onder het VAR-terrein werd in 2008 letterlijk niet onberoerd gelaten. Allereerst werd de sanering van stortplaats De Sluiner op het VAR-terrein afgerond. In ruim tien jaar werden de stortvakken 1 en 2a geheel gesaneerd. In 2008 is het laatste deel afgegraven. Er zijn gelukkig geen grote chemische vervuilingen aangetroffen. Het enige minpunt was de geuroverlast waar we enkele buurtbewoners mee hebben moeten confronteren tijdens de werkzaamheden.
Begin 2008 is de bouw officieus gestart en op 4 april is het eerste beton gestort. Al op 14 november is de eerste module gevuld met ent-materiaal en later met het eerste gft-afval. In december is het eerste methaangas uit gft-afval gewonnen.
Resultaat met recycling
4
Elementair
Elementen De installatie gaat als onderdeel van VAR Compostering gas winnen uit het aangevoerde gft-afval. Na de gasonttrekking gaat het restmateriaal naar de nacompostering om opgewerkt te worden tot schone compost. Naar verwachting produceert de vergister van VAR voor circa 7.000 gezinnen groene stroom. Op 10 juni 2009 heeft minister Cramer de gft-vergister van VAR in bedrijf gesteld.
Lucht Voorwoord
Lucht is het medium waarin wij leven en werken. Het is de lucht die wij delen met onze buurtbewoners. De relatie met hen is voor VAR altijd van het grootste belang geweest. Naast het reguliere overleg dat één keer per kwartaal plaatsvindt, is in 2008 zeer intensief gesproken over de nieuwe milieuvergunning van VAR. Door de positieve en coöperatieve opstelling van de buurt is het proces naar een nieuwe milieuvergunning enorm bespoedigd.
08 Print
Jaar ver slag
De omgeving is belangrijk voor VAR als bron voor nieuw personeel. In 2008 ontstond er een tekort aan goede werknemers. Op vacatures werd steeds slechter gereflecteerd. VAR wil graag zoveel mogelijk haar personeel uit de regio betrekken. Het is een garantie voor de betrokkenheid van werknemers en de arbeidsmoraal is in de regio meer dan goed. Het probleem van het personeelstekort werd gedeeld met meerdere werkgevers in de regio. VAR heeft het initiatief genomen voor het project ‘www.werkeninvoorst.nu’. Een multimediale vorm van arbeidsmarktcommunicatie binnen één huisstijl door verschillende werkgevers. Het project kent inmiddels achttien actieve leden binnen de gemeente Voorst en biedt wekelijks via de regionale media tientallen interessante banen aan op allerlei niveaus. Kooldioxide is een belangrijk bestanddeel van het element ‘lucht’. Geen CO2; geen plantengroei! Te veel CO2 resulteert in ongewenste opwarming van de aarde. Het gaat er om het evenwicht te vinden: de CO2-balans. Op 28 oktober had ik de eer de vaste kamercommissie van VROM een studie van branchevereniging BRBS naar dit onderwerp aan te bieden met als titel ‘Kansen benutten, Recycling in CO2-perspectief’. Uit deze door VAR van harte ondersteunde studie blijkt dat er door recycling vier Mton CO2 per jaar gereduceerd kan worden. Dat is bijna 10% van de doelstelling van de sector ‘Industrie - Elektriciteit’ voor het jaar 2020!
Jaarverslag
Maatschappelijk
VAR werkt mee aan de pilot ‘Vernieuwend Toezicht’ van het ministerie van VROM en de provincie Gelderland. Het gaat om een onderzoek om de toezichtlast voor bedrijven te verminderen. Dit gebeurt door het afstemmen van het toezicht en door een goede samenwerking van de betrokken inspecties. Het bedrijf neemt in deze de verantwoordelijkheid op zich om open met de toezichthouder van het bevoegd gezag te communiceren over de bedrijfsvoering in relatie tot risico’s en vergunningsaspecten.
De stortbelasting op recyclebare materialen uit de negentiger jaren heeft uitstekend gewerkt. In het licht van deze studie heb ik meerdere keren in het openbaar geopperd dat, als Nederland haar milieudoelstellingen wil realiseren, het van het grootste belang is dat de overheid daarop actief gaat sturen. Ik sta daarbij open voor elk idee dat het beoogde doel nastreeft. Tot op heden houd ik vast aan een heffing op verbranden. De afvalverbrandingsinstallaties zijn het blijkbaar met mij eens dat een dergelijke maatregel erg effectief zou kunnen zijn, getuige het feit dat zij reageren als door wespen gestoken.
Resultaat met recycling
5
Elementair
Elementen Tot slot... VAR heeft een spannend en dynamisch jaar achter de rug. Vooral met de realisering van de gftvergister heeft VAR weer een prachtige innovatie op haar naam staan. Nieuwe doelstellingen zijn wederom geformuleerd. Als u dit leest, zijn de onderzoeken naar nieuwe marktkansen alweer in volle gang. Ik nodig u van harte uit om ons op de voet te volgen zodat u niets ontgaat.
Voorwoord
08 Print
Jaar ver slag
Hannet de Vries-in ’t Veld Algemeen directeur VAR September 2009
Jaarverslag
Maatschappelijk
Graag bedank ik allen die hun bijdrage hebben geleverd aan het succes van VAR. Mijn personeel en hun gezinsleden, waar ik immer op kan rekenen, op de eerste plaats. Maar ook u; aandeelhouders en commissarissen bedank ik voor uw kritische houding, support en steun. Zakelijke relaties bedank ik voor het vertrouwen en de vruchtbare samenwerking.
Resultaat met recycling
6
Elementair
Elementen Inhoudsopgave inhoudsopgave
Voorwoord
2
1
Afvalstromen per divisie
9
2
Mission statement
12
08 Print
3 Input: Afvalstromen 3.1 Extern aangeleverde afvalstromen ........................................................................................ 3.2 Milieuprestaties . .................................................................................................................... 3.3 Weegsysteem Winweigh ....................................................................................................... 3.4 VAR Weegnet: het digitale serviceloket . ..............................................................................
Jaar ver slag
14 14 16 19 19
Jaarverslag
Maatschappelijk
20 4 Output: Recyclingproducten 4.1 Zorg voor kwaliteit ................................................................................................................. 20 4.2 Recyclingpercentages . ........................................................................................................... 20 5 Overheid 5.1 Politiek .................................................................................................................................... 5.2 De overheid als vergunningverlener . ................................................................................... 5.3 De overheid als handhaver ....................................................................................................
23 23 24 24
6 Communicatie 6.1 Communicatie met personeel . ............................................................................................. 6.2 Communicatie met relaties ................................................................................................... 6.3 Communicatie met omwonenden ........................................................................................ 6.4 Public Relations .....................................................................................................................
25 25 25 26 27
7 Omgeving 7.1 Schone omgeving . ................................................................................................................. 7.2 Milieustraat voor particulieren gemeente Voorst ................................................................ 7.3 Economische motor ............................................................................................................... 7.4 Klachtendienst . ...................................................................................................................... 7.5 Milieu-incidenten . ................................................................................................................. 7.6 VAR en natuurbeheer ............................................................................................................
29 29 29 29 30 31 31
32 8 Personeel 8.1 Personeelsbestand ................................................................................................................. 32 8.2 Ondernemingsraad VAR ....................................................................................................... 33
Resultaat met recycling
7
Elementair
Elementen 8.3 8.4 8.5 8.6
Personeelsvereniging . ........................................................................................................... VGWM-commissie ................................................................................................................ Veiligheid . .............................................................................................................................. Bedrijfshulpverlening ............................................................................................................
36 9 Financiële stakeholders 9.1 Financiële gang van zaken in 2008 . .................................................................................... 36 9.2 Toekomstige ontwikkelingen ................................................................................................ 37
inhoudsopgave
10 Toekomst VAR - regionaal en internationaal 10.1 Nieuwe ontwikkelingen . ....................................................................................................... 10.2 Internationale ontwikkelingen . ............................................................................................ 10.3 Conclusies ..............................................................................................................................
39 39 41 41
11 Global Reporting Initiative
43
12 Verklaring TranspaRAbility
44
Lijst met afkortingen en definities
45
08 Print
Jaar ver slag Colofon
48
Jaarverslag
Maatschappelijk
33 34 34 34
Resultaat met recycling
8
Elementair
Elementen Afvalstromen per divisie hoofdstuk 1: Afvalstromen per divisie
VAR heeft in 2008 1.026.385 ton afval ontvangen en verwerkt. Deze extern aangevoerde afvalstromen zijn verdeeld over de verschillende VAR-divisies.
08 Print
Divisie VAR Mineralen Herwinnen van (minerale) bouwstoffen en het storten van niet brandbare (rest)stoffen die niet geschikt zijn voor hergebruik. De activiteiten binnen deze divisie zijn: Grondreiniging Herwinnen van herbruikbare grond- en zandstromen door middel van extractieve reiniging van vervuilde grond, RKGV-slib en baggerspecie.
Jaar ver slag
Bodemsanering Het - al dan niet ter plekke - scheiden van afval, afkomstig van voormalige stortplaatsen, in minerale deelstromen die geschikt zijn voor recycling.
126.404 ton Puinrecycling Productie van granulaten en toeslagmaterialen voor de betonwaren- en mortelindustrie uit puin. De productie van cementgebonden bouwmaterialen en van funderingsmaterialen.
229.180 ton
Jaarverslag
Maatschappelijk
155.506 ton
Storten Storten van niet brandbare (rest)stoffen die niet geschikt zijn voor hergebruik. In 2008 is minder brandbaar afval gestort omdat er meer is verwerkt door de verbrandingsinstallaties.
110.766 ton
Resultaat met recycling
9
Elementair
Elementen Divisie VAR Biogeen Productie van compost en biomassa. De activiteiten binnen deze divisie zijn: Compostering Composteren van organische reststromen.
hoofdstuk 1: Afvalstromen per divisie
168.861 ton
08 Print
Houtrecycling Het verwerken van hout tot biomassa en grondstoffen ten behoeve van nuttige toepassing.
36.591 ton
Divisie VAR Energie Productie van duurzame brandstoffen ter vervanging van primaire brandstoffen in energiecentrales, kalk- en cementovens en andere grote energieverbruikers.
Jaar ver slag
Duurzame brandstoffen Het bewerken van afval- en reststromen tot een secundaire brandstof ter vervanging van de primaire brandstoffen olie, kolen en gas.
42.170 ton
Divisie VAR Sorteren Sorteren van droge bedrijfsafvalstromen tot herbruikbare deelstromen. De activiteit naast de milieustraat is: Sorteerhal Terugwinnen van materialen ten behoeve van nuttige toepassing uit droge bedrijfsafvalstoffen.
Jaarverslag
Maatschappelijk
De activiteit binnen deze divisie is:
156.907 ton
Resultaat met recycling
10
Elementair
Elementen Divisie VAR Engineering De divisie Engineering houdt zich bezig met het ontwikkelen en optimaliseren van afvalverwerkingtechnologieën.
hoofdstuk 1: Afvalstromen per divisie
Totale externe aanvoer afvalstromen VAR in tonnen
08 Print
1.100.000 1.000.000
1.026.385
900.000
951.814
941.493
2007
2006
800.000 700.000 600.000 500.000
2008
Jaar ver slag
Externe aanvoer afvalstromen
Jaarverslag
Maatschappelijk
Figuur 1.1
Resultaat met recycling
11
Elementair
Elementen Mission statement hoofdstuk 2: Mission statement
VAR zet afval zoveel mogelijk om in bruikbare producten, zoals secundaire grondstoffen en energiedragers. Naast een bedrijfseconomische afweging, houden we nadrukkelijk rekening met het milieu, onze omgeving en het welzijn van onze medewerkers. Door steeds innovatief te blijven denken en handelen, willen we steeds méér uit afval halen en zo hergebruik stimuleren.
08 Print
Afval omzetten in bruikbare producten Wij streven ernaar om afvalstoffen waar mogelijk geschikt te maken voor hergebruik. Naast de productie van energie uit afval willen we het eigen energiegebruik maximaal terugdringen.
Jaar ver slag
Rekening houden met het milieu
Innovatief blijven denken en handelen VAR gebruikt de nieuwste technologieën en inzichten om te komen tot een optimaal hergebruik van materialen. Ook anderen kunnen van onze expertise gebruik maken. Onze blijvende innovatieve aandacht is nadrukkelijk óók gericht op de zorg voor het milieu en arbo.
Een goede werkgever zijn
Jaarverslag
Maatschappelijk
VAR wil de wetten en regels op milieugebied strikt naleven. Daarnaast streven we naar een goede verstandhouding met omwonenden, autoriteiten, leveranciers, afnemers en andere belanghebbenden.
Samen met de directie zijn alle medewerkers van VAR verantwoordelijk voor milieu-, arbo- en kwaliteitszorg op de werkplek. Iedereen die bij ons werkt, moet zich bewust zijn van zijn of haar eigen taken en verantwoordelijkheden op deze gebieden. De directie stelt voldoende middelen beschikbaar om de omschreven verantwoordelijkheden na te komen.
Resultaat met recycling
12
VAR Energie
‘water’
is gaan gebruiken als
transportweg
Elementair
Elementen Input: Afvalstromen hoofdstuk 3: Input: Afvalstromen
08 3.1 Extern aangeleverde afvalstromen 3.2 Milieuprestaties 3.3 Weegsysteem Winweigh 3.4 VAR Weegnet: het digitale serviceloket
Print
3.1 Extern aangeleverde afvalstromen In 2008 heeft VAR in totaal circa één miljoen ton afval ontvangen en verwerkt. Dit betekent een toename van 8% ten opzichte van 2007 (exclusief Slibverwerking). Het geleverde afval is hoofdzakelijk afkomstig van afvalinzamelbedrijven in Nederland. De vestiging in Spijk doet zaken met leverende partijen uit zowel Nederland, België en Duitsland. VAR staat garant voor een milieutechnisch verantwoorde verwerking van het geleverde afval. ‘Zaken doen’ is; elkaar vertrouwen. En dat geldt zeker voor de verwerking van afval. Bij het uitoefenen van de bedrijfsactiviteiten van VAR is het een belangrijke voorwaarde om de geldende milieuwet- en regelgeving na te leven.
Jaar ver slag
Acceptatiebeleid VAR accepteert alleen afval dat in de eerste plaats volgens de vergunning en wetgeving mag worden verwerkt. Daarnaast is het van belang dat de geleverde kwaliteit van het afval overeenkomt met de gemaakte commerciële afspraken. Om dit alles te bewaken, werkt VAR volgens een streng acceptatiebeleid waarin zorgvuldig opgestelde acceptatieregels en -eisen zijn opgenomen. Milieuzorgsystemen VAR heeft in haar mission statement opgenomen dat zij het milieu met haar bedrijfvoering zo min mogelijk wil belasten. Om dit te realiseren zijn er concrete doelstellingen in het vanaf 2000 volgens ISO 14001 gecertificeerde milieuzorgsysteem en het volgens ISO 9001 gecertificeerde kwaliteitssysteem opgenomen. De milieudoelstellingen worden jaarlijks geëvalueerd. BSI Management Systems heeft na controle voor ISO 14001 vastgesteld dat de vier niet kritieke afwijkingen zijn opgelost en er geen nieuwe afwijkingen zijn geconstateerd.
Jaarverslag
Maatschappelijk
De belangrijkste elementen in de werkwijze van VAR zijn:
Kwaliteitszorgcertificaten Het kwaliteitszorgcertificaat van VAR divisie Engineering ISO 9001 versie 2000 is in 2008 getoetst door BSI Management Systems. De drie geconstateerde afwijkingen zijn door VAR zodanig adequaat verbeterd dat het certificaat kan worden gecontinueerd. VAR Energie Duurzame brandstoffen - bezit het TÜV-certificaat voor de verwerking van gescheiden verpakkingsafval uit het Duitste Grüne Punkt systeem.
Resultaat met recycling
14
Elementair
Elementen
hoofdstuk 3: Input: Afvalstromen
Energiezorgconvenant VAR heeft in haar bedrijfsdoelstellingen vastgelegd dat zij zich maximaal inzet om het energiegebruik terug te dringen. Naast een maximaal gebruik van stortgas, wordt in alle stadia van bedrijfsvoering - ontwerp van installaties, logistiek alsook werkwijze - gezocht naar mogelijkheden om het energieverbruik terug te dringen. VAR geeft dit streven concreet gestalte door zich als één van de eerste afvalverwerkers te conformeren aan het nieuwe MJA3-convenant. In 2007 is bovendien gestart met de engineering voor een gft-vergister. Na realisering van deze unieke installatie mag VAR zich energieneutraal noemen. De energie die VAR nodig heeft voor haar bedrijfsprocessen in Wilp-Achterhoek wekt zij zelf op duurzame wijze op. Er wordt een surplus aan energie verwacht die overeenkomt met het gebruik van circa 3000 gezinnen. Deze ‘groene’ energie levert VAR aan het openbare stroomnet.
08 3.1 Extern aangeleverde afvalstromen 3.2 Milieuprestaties 3.3 Weegsysteem Winweigh 3.4 VAR Weegnet: het digitale serviceloket
Print
De omgeving VAR wil geen overlast veroorzaken voor haar omgeving. Medewerkers van VAR controleren tijdens dagelijkse inspectieronden de actuele situatie. Daarbij is vooral aandacht voor geur- en geluidsoverlast. Als er zich bijzonderheden voordoen, wordt zowel het bevoegd gezag als de buurt terstond ingelicht. Indien de buurtbewoners overlast ondervinden, kunnen zij hun klacht melden bij de speciale klachtentelefoon van VAR die 24 uur per dag door medewerkers van VAR wordt bemand.
Jaar ver slag
VAR Sorteren heeft opnieuw aanmerkelijk beter gepresteerd dan voorgaande jaren. Was het te storten residu in 2005 nog 41%, en eind 2007 onder de 30%, voor het jaar 2008 is dit verder gereduceerd naar 16,5%! De groei in 2008 is vooral behaald door optimalisatie van de installatie door middel van betere afstellingen van installatieonderdelen, zoals bandsnelheden, afzuigcapaciteiten en verkleingroottes.
Samenstelling extern aangeleverde afvalstromen in tonnen (jaar 2007 exclusief Slibverwerking) Vervuilde grond Bodemsanering Puin Stort Gft-afval Hout Hoogcalorisch materiaal Bedrijfsafval/BSA
Jaarverslag
Maatschappelijk
Verwerkte afvalstromen 2008 2008 was het jaar waarin Grondreiniging de volle twaalf maanden de nieuwe verbeterde installatie in gebruik had. Daardoor realiseerde Grondreiniging beduidend meer resultaat dan in 2007. Bodemsanering heeft naast de gerealiseerde autonome groei ook geprofiteerd van een grote opdracht voor de sanering van asbestwegen, waardoor het resultaat sterker is gestegen dan verwacht.
135.569 126.404
80.105
155.506
229.180 213.356 110.766 126.715 168.861 167.248 36.591 36.855 42.170 25.191 156.907 166.775
0 2008: totaal 1.026.385 ton
100.000
200.000
300.000
2007: totaal 951.814 ton
Figuur 3.1
Resultaat met recycling
15
Elementair
Elementen 3.2 Milieuprestaties Water VAR gebruikt grondwater voor het sproeien van het terrein als maatregel tegen stofemissie. VAR Mineralen - Grondreiniging past het grondwater toe als spoelwater in haar proces. Ten behoeve van brandbestrijding is er ook een aantal bronnen op het terrein geslagen.
hoofdstuk 3: Input: Afvalstromen
In 2008 is het project ‘VAR Waterneutraal’ gestart. De achterliggende gedachte is om voor de processen van VAR geen water te onttrekken aan de bodem of waterleiding. Dus; méér gebruik maken van de hoeveelheid hemelwater die jaarlijks op het terrein valt. Er wordt in dit project gekeken naar het watergebruik van een aantal processen. Hiertoe behoren een uitgekiend sproei- en veegplan en diverse onderzoeken naar de kwaliteit van de verschillende vrijkomende waterstromen.
08 3.1 Extern aangeleverde afvalstromen 3.2 Milieuprestaties 3.3 Weegsysteem Winweigh 3.4 VAR Weegnet: het digitale serviceloket
Print
In 2008 is meer grondwater toegepast dan in 2007. Dat komt doordat de in 2007 verplaatste grondreiniger dat jaar niet continu heeft gedraaid; dat flatteert de cijfers van 2007 enigszins ten opzichte van 2008. Bovendien was de zomer van 2008 droger (meer sproeien tegen stof) dan in 2007.
Jaar ver slag 40000 35000 30000 25000 20000 15000 10000 5000 0
Grondwater
2.753 34.828
3.401 32.444 2.881 20.442
2008
2007
2006
Leidingwater
Figuur 3.2
Jaarverslag
Maatschappelijk
Totaal waterverbruik VAR in m3
Afvalwater Voor het lozen van het afvalwater op het riool heeft VAR een vergunning van Waterschap Veluwe. Periodiek worden monsters van dit afvalwater geanalyseerd. De bevindingen worden ieder kwartaal gerapporteerd aan Waterschap Veluwe. Het afvalwater wordt geanalyseerd op de aanwezigheid van CZV, stikstof, metalen en diverse andere componenten. Aan de hand van het gehalte CZV, stikstof en het debiet wordt een vervuilingswaarde berekend. CZV is een maat voor het biologisch afbreekbare gedeelte van de vervuiling in het afvalwater. Het verloop hiervan wordt vooral bepaald door het neerslagoverschot op de stortplaats en de verharde delen van het terrein en wisselt daardoor per jaar.
Resultaat met recycling
16
Elementair
Elementen Totaal emissies naar Waterschap in g ZV/ton
hoofdstuk 3: Input: Afvalstromen
500 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0
08 3.1 Extern aangeleverde afvalstromen 3.2 Milieuprestaties 3.3 Weegsysteem Winweigh 3.4 VAR Weegnet: het digitale serviceloket
140 2008
2007
2006
T otaal emissies naar Waterschap in g ZV/ton
Figuur 3.3
* Toelichting De prestatiegetallen zijn uitgedrukt per ton verwerkt materiaal van alle activiteiten samen. Het aantal tonnen dat hiervoor is gebruikt betreft tonnen gerecycled materiaal. Het onderdeel Slibverwerking is bij het jaar 2007 en 2006 niet meegenomen om de prestaties te kunnen vergelijken met het verslagjaar 2008. De eenheid voor het geloosde afvalwater naar de zuivering van het waterschap is uitgedrukt in het totaal grammen zuurstofverbruik per ton (g ZV/ton), inclusief de kleine hoeveelheid (0,08%) geloosde vervuilingseenheden voor de metalen.
Jaar ver slag
Aarde (Bodem) Om emissie naar de bodem te voorkomen, zijn de activiteiten van VAR voorzien van vloeistofdichte vloeren. Alvorens er wordt gestart met bouwprojecten op het terrein wordt er uitgebreid onderzoek gedaan naar de kwaliteit van de bodem. De stortplaats die ruimschoots is voorzien van bodembeschermende voorzieningen wordt jaarlijks gecontroleerd. Deze controles, die worden gerapporteerd aan de provincie Gelderland, concentreren zich op de kwaliteit van het grondwater naast en onder de stortvakken. Vuur (Energie) VAR verwerkt afval en gebruikt daarvoor energie. In 2006 is tijdens de viering van het 25-jarige jubileum van VAR de doelstelling gedefinieerd om VAR vanaf 2008 energieneutraal te laten opereren. Energieneutraal naar de definitie van VAR is: alle energie die VAR gebruikt voor haar bedrijfsprocessen zelf, op duurzame wijze, op te wekken. Het is niet gelukt dit in 2008 te realiseren. Maar de verwachting is dat de doelstelling; ‘VAR Energieneutraal’ in 2009 realiteit is. In 2007 is de engineering afgerond van de gft-vergister. De bouw is gestart in februari 2008. Met deze installatie is VAR Biogeen niet alleen in staat om van gft-afval compost te maken, maar gebruikt zij ook de energie-inhoud van het gft-afval door er methaangas (CH4) uit te winnen. Met de hoeveelheid groene energie die straks wordt geproduceerd uit gft-afval middels de vergister en de energie die wordt gewonnen door stortgasonttrekking in combinatie met de stortgasmotoren plus de kleine hoeveelheid zonne-energie die wordt gewonnen, is VAR in 2009 energieneutraal.
Jaarverslag
Maatschappelijk
Print
413 333
Resultaat met recycling
17
Elementair
Elementen Stroomverbruik (locatie ‘De Sluiner’) in kWh
hoofdstuk 3: Input: Afvalstromen
9.000.000 8.000.000 7.000.000 6.000.000 5.000.000 4.000.000 3.000.000 2.000.000 1.000.000 0
08 3.1 Extern aangeleverde afvalstromen 3.2 Milieuprestaties 3.3 Weegsysteem Winweigh 3.4 VAR Weegnet: het digitale serviceloket
Print
Netstroom
3.559.835
2.926.691
1.610.385 6.212.393
4.475.158
5.182.770
2008
2007
2006
Groene stroom
Figuur 3.4
Ten opzichte van het voorgaande verslagjaar is in 2008 de hoeveelheid groene stroom, geproduceerd door de stortgasmotoren, toegenomen. Het verbeterde gasonttrekkingsysteem is in 2008 uitgebreid zodat er méér gas van een betere kwaliteit naar de stortgasmotoren is geleid. De ervaring die VAR heeft opgedaan met de stortgasmotoren zal een belangrijke bijdrage leveren aan een probleemloze ingebruikname van de twee gasmotoren die aan de gft-vergister worden gekoppeld.
Jaar ver slag
Totaal energieverbruik VAR in MJ/ton
150
140,3
154,5
145,6
2007
2006
100 50 0
2008 Totaal energieverbruik VAR in MJ/ton
Jaarverslag
Maatschappelijk
200
Figuur 3.5
Lucht (Geur) Bij de locatie in Spijk zijn de belangrijkste oorzaken van verhoogde geuremissie door onderzoek duidelijk geworden. In 2008 is een plan van aanpak opgesteld om tot vermindering van geuremissie op de omgeving te komen. De uitvoering van dit plan zal starten in 2009.
Resultaat met recycling
18
Elementair
Elementen 3.3 Weegsysteem WinWeigh De weegbrug maakt gebruik van het weegprogramma WinWeigh. De totstandkoming en het beheer van de weeggegevens vinden plaats bij de weegbrug. Met deze registratie wordt een belangrijke basis gelegd voor een nauwkeurige analyse van de milieuprestaties. VAR beschikt over totaal acht gekalibreerde weegbruggen waarvan vijf bemand, twee onbemand en één voor interne wegingen.
hoofdstuk 3: Input: Afvalstromen
In het geval van een bemande weging wordt de chauffeur persoonlijk geholpen door een weegbrugoperator. Voor het onbemand wegen dient de chauffeur te beschikken over een zogenaamde contractpas. Onbemand wegen gaat sneller en bevordert de effectiviteit van het transportmiddel.
08 3.1 Extern aangeleverde afvalstromen 3.2 Milieuprestaties 3.3 Weegsysteem Winweigh 3.4 VAR Weegnet: het digitale serviceloket
Print
Wegingen onbemande weegbrug
Overzicht wegingen onbemande weegbrug in 2008 Soort weging
Aantal
Ingaand
15.558
Uitgaand
5.661
Jaar ver slag
Totaal aantal onbemande wegingen
21.219
VAR Weegnet is het beveiligde digitale serviceloket van VAR. Relaties kunnen hier gebruik maken van een aantal digitale diensten, zoals het inzien van hun weeggegevens en de beschikbare afvalstroomnummers. Alle gegevens kunnen worden gedownload om in het eigen systeem te worden gebruikt voor bedrijfseigen analyses. Ook is het voor relaties mogelijk om zelf afvalstroomnummers aan te maken en worden voorbeeld begeleidingsbiljetten aangeboden. Vanuit VAR Weegnet is nu een studie gestart om de digitale diensten uit te breiden met het digitaal verzenden van facturen als duurzaam alternatief voor de vele facturen die wekelijks door VAR worden verzonden.
Jaarverslag
Maatschappelijk
3.4 VAR Weegnet: het digitale serviceloket
Resultaat met recycling
19
Elementair
Elementen Output: Recyclingproducten hoofdstuk 4: Output: Recyclingproducten
Kwaliteit wordt door VAR met een grote ‘K’ geschreven als het gaat om de geleverde producten. Alleen door topkwaliteit te leveren, is de wedstrijd tussen primaire en secundaire grond- en brandstoffen te winnen. De zorg voor de kwaliteit start bij de acceptatie van het afval. Bij de acceptatie van afvalstromen wordt de geldende wet- en regelgeving nageleefd, maar er wordt door de acceptanten ook toegezien op de kwaliteit en verwerkbaarheid van het aangeleverde afval.
08 4.1 Zorg voor kwaliteit 4.2 Recyclingpercentages
Print
4.1 Zorg voor kwaliteit
Jaar ver slag
Jaarverslag
Maatschappelijk
VAR besteedt veel aandacht aan de kwaliteit van haar producten en processen. Om de kwaliteit van deze verschillende processen en producten te kunnen waarborgen, is VAR in het bezit van de volgende certificaten:
VAR Algemeen
ISO 14001
VAR Mineralen - Grondreiniging
Procescertificaat BRL 7500/7510
VAR Mineralen - Bodemsanering
VCA*
VAR Mineralen - Puinrecycling
K OMO certificaat Meng- en asfaltgranulaten (combi-certificaat) NL-BSB certificaat Menggranulaat 0/6 KOMO certificaat Menggranulaat 4/16 en 4/32
VAR Mineralen - Mobiele breker
K OMO certificaat Meng- en betongranulaten (combi-certificaat)
VAR Energie - Duurzame brandstoffen
TÜV-certificaat
VAR Biogeen - Compostering
RHP-certificaat / VA-certificaat
VAR Engineering
ISO 9001
Middels controles door geaccrediteerde instanties en interne audits worden de verschillende productkwaliteiten en kwaliteitseisen getoetst. De producten van VAR voldoen aan de hoogste kwaliteitseisen.
4.2 Recyclingpercentages In 2008 heeft VAR het onwaarschijnlijk hoge recyclingpercentage van 89% gehaald! Met name de activiteit Sorteren heeft significant bijgedragen aan deze stijging.
Resultaat met recycling
20
Elementair
Elementen Recyclingpercentages
(exclusief Stortplaats en Slibverwerking) 918.231
Recycling/Hergebruik
08 Print
23.122
Verbranden
hoofdstuk 4: Output: Recyclingproducten
4.1 Zorg voor kwaliteit 4.2 Recyclingpercentages
778.274
15.898
Storten
2008
0
89% 88% 2% 2%
90.355
9%
91.865
10%
100.000 200.000 300.000 400.000 500.000 600.000 700.000 800.000 900.000 1.000.000
2007
Verbranden = Afvoer naar AVI Storten = Afvoer naar stortplaats Figuur 4.1
Jaar ver slag
Om een correct beeld te geven van de recyclingprestaties zijn de afvalstromen die zijn aangeboden op de stortplaats niet in figuur 4.1 meegenomen. Stortplaats ‘De Sluiner’ is voornamelijk een eindbestemming voor niet-brandbaar afval en voor reststromen die niet geschikt zijn voor hergebruik. De stortplaats heeft daardoor, met uitzondering van stortgas en percolaatwater, geen uitgaande stromen. In 2008 is het storten van brandbaar afval onder ontheffing, afgenomen ten opzichte van voorgaande jaren. Onder de categorie ‘Recycling/hergebruik’ vallen alleen de door VAR verwerkte afvalstromen die als product of halffabrikaat worden afgezet. De bij VAR geproduceerde materialen die worden gebruikt voor een ander doel dan waarvoor deze materialen oorspronkelijk waren bestemd, vallen ook onder deze categorie. Tot slot valt ook de productie van secundaire brandstof bestemd voor energieproducerende bedrijven zoals elektriciteitscentrales, ook onder de categorie ‘Recycling/ hergebruik’.
Jaarverslag
Maatschappelijk
Toelichting Tijdens het composteringsproces, waarin het veelal natte gft-afval wordt verwerkt, verdampt een aanzienlijk deel van dit afval en wordt het afvalwater geloosd. De verdamping is als output meegerekend bij het aandeel recycling/hergebruik.
VAR voert jaarlijks een klein percentage van de afvalstromen af naar een AVI (Afvalverbrandingsinstallatie). Deze gegevens zijn in figuur 4.1 terug te vinden in de kolom ‘Verbranden’. Tot slot worden de reststromen die ontstaan uit het recyclingproces vermeld in de kolom ‘Storten’. De daadwerkelijke eindbestemming van de verwerkte afvalstromen geldt als uitgangspunt bij het bepalen van de categorie. De door VAR ontvangen afvalstromen kunnen een bewerking ondergaan bij meerdere bedrijfsonderdelen. Hierdoor komen de ontvangen tonnen afval zoals vermeld in figuur 3.1 niet overeen met de tonnen verwerkt afval en gestort afval van figuur 4.1.
Resultaat met recycling
21
Aarde
is
fundament werk doen
het waarop wij ons
Elementair
Elementen Overheid hoofdstuk 5: Overheid
08 5.1 Politiek 5.2 De overheid als vergunningverlener 5.3 De overheid als handhaver
5.1 Politiek Op zowel regionaal als nationaal niveau heeft VAR diverse contacten met politieke stakeholders. Regionaal treedt VAR zelf op als de gesprekspartner; nationaal heeft VAR haar inbreng als actief lid van diverse brancheverenigingen zoals BRBS, NVPG en VA. De regionale en nationale politiek is actief benaderd door het uitbrengen van het artikel ‘Heeft u wel eens water zien branden’, waarin VAR het veelvuldig verbranden van gft-afval aan de kaak stelt.
Print
Jaar ver slag
Op 1 oktober heeft de algemeen directeur van VAR tijdens de afvalconferentie 2008 in het bijzijn van minister Cramer van VROM een warm pleidooi gehouden voor het instellen van sturingsmechanismen waardoor recyclebaar afval niet meer wordt verbrand in AVI’s maar daadwerkelijk wordt hergebruikt na verwerking in recyclingbedrijven. Een heffing op verbranden is daarbij als optie gepresenteerd. Een dergelijk bewezen instrument draagt bij aan de te realiseren nationale hergebruiksdoelstellingen en bovendien aan een extra geldstroom voor het ministerie van financiën. Op 28 oktober heeft de BRBS een studie met de titel ‘Kansen benutten, Recycling in CO2-perspectief’ aan de vaste kamercommissie VROM aangeboden. Hieruit blijkt dat er door recycling ruim 10% van de doelstelling van de sector ‘Industrie - Elektriciteit’ ten aanzien van CO2-reductie voor het jaar 2020 gerealiseerd kan worden.
Jaarverslag
Maatschappelijk
VAR heeft steeds sterk geageerd tegen de uitvoering van het besluit ‘Financiële zekerheid milieubeheer’. Mede door een stevig optreden van de BRBS heeft de Tweede Kamer de regering op 18 maart 2008 met een motie verzocht het besluit ‘Financiële zekerheid milieubeheer’ in te trekken. De minister van VROM heeft op 19 mei 2008 in een Kamerbrief laten weten de motie uit te voeren.
Resultaat met recycling
23
Elementair
Elementen 5.2 De overheid als vergunningverlener
hoofdstuk 5: Overheid
In 2008 heeft VAR een aantal contacten gehad met de provinciale overheid als vergunningverlener betreffende: • Op 15 januari 2008 is de beschikking op de melding voor de gft-vergisting verleend. • Op 10 april 2008 is de beschikking op de melding voor de opslag van verpakte balen bij Duurzame brandstoffen verleend. • Op 20 mei 2008 is voor de gehele inrichting in Wilp-Achterhoek een revisievergunning ingevolge de WM en WVO verleend. Na een langdurig voortraject is het gelukt om een definitieve aanvraag in te dienen waarop de provincie binnen de wettelijke termijn een beschikking heeft afgegeven. In totaal duurde het gehele proces, om tot een nieuwe vergunning te komen, ruim twee jaar. • Op 10 november 2008 is de melding voor de plaatsing van een propaantank voor de verwarming van de kantoorunit bij Duurzame brandstoffen geaccepteerd.
08 5.1 Politiek 5.2 De overheid als vergunningverlener 5.3 De overheid als handhaver
Print
5.3 De overheid als handhaver
Jaar ver slag
In 2008 hebben er bij de locatie ‘De Sluiner’ zeven handhavingbezoeken van de provincie Gelderland plaatsgevonden. Bij twee administratieve controles zijn vier afwijkingen geconstateerd, die te maken hadden met Eural-codes. Er is bovendien een softwarematig probleem geconstateerd. De provincie heeft ingestemd met de corrigerende maatregelen. Op de locatie in Spijk hebben twaalf handhavingbezoeken van de provincie Gelderland plaatsgevonden, waarvan vier ‘geurcontroles’. Er is geconstateerd dat de deur van de bedrijfshal onnodig lang open heeft gestaan en dat er daardoor geuroverlast is ontstaan. Hiervoor is een dwangsom opgelegd. Bij een nachtelijke controle op de locatie in Spijk is slechts een niet afgesloten poort geconstateerd. De milieuvergunning was in overeenstemming met de regels ter plaatse, maar niet direct binnen handbereik. Het ministerie van VROM heeft het initiatief genomen tot de pilot ‘Vernieuwend toezicht’. In deze pilot wordt gekeken in welke mate handhavende instanties kunnen samenwerken opdat bedrijven minder last ervaren van de veelvuldige handhavingbezoeken van verschillende handhavers. Bedrijven dienen in de pilot pro-actief met de overheid te communiceren over problemen en mogelijke risico’s. VAR werkt mee aan dit onderzoek.
Jaarverslag
Maatschappelijk
De belangrijkste overheidsinstanties waar VAR als handhavende instantie mee te maken heeft, zijn provincie Gelderland, het Waterschap Veluwe, de Milieupolitie, gemeente Voorst, gemeente Rijnwaarden en de Arbeidsinspectie.
Resultaat met recycling
24
Elementair
Elementen Communicatie hoofdstuk 6: Communicatie
De afdeling Marketing/PR regisseert alle in- en externe communicatie van VAR. De afdeling concentreert zich met name op de doelgroepen, personeel, klanten en omwonenden.
08 6.1 Communicatie met personeel 6.2 Communicatie met relaties 6.3 Communicatie met omwonenden 6.4 Public Relations
Print
6.1 Communicatie met personeel Om het personeel goed te kunnen informeren geeft VAR een personeelsblad uit; VARgezicht. Het personeelsblad komt twee keer per jaar uit. Het blad richt zich in eerste instantie op de personeelsleden, maar probeert ook een informatieve rol te vervullen naar de gezinsleden van het personeel.
Jaar ver slag
In 2008 is een start gemaakt om VAR Intranet te ontwikkelen. Op alle PC’s die in gebruik zijn bij VAR is dit communicatiemiddel te gebruiken. Voor het productiepersoneel wordt het VAR Intranet in het personeelsgebouw ‘De Schakel’ toegankelijk gemaakt via een openbare terminal. Op 23 mei is een speciale rondleiding georganiseerd voor zowel nieuwe personeelsleden alsook gezinsleden en huisgenoten. VAR is vaste deelnemer aan de jaarlijkse Drakenbootrace Apeldoorn. Op 28 juni was het weer zo ver. Winnen zat er ook nu weer niet in. Maar VAR eindigde als eerste van de deelnemende gemengde (man-vrouw) teams.
Jaarverslag
Maatschappelijk
Vier keer per jaar organiseert VAR een informatieve kwartaalbijeenkomst in het personeelsgebouw ‘De Schakel’ op het terrein van VAR in Wilp-Achterhoek. Tijdens deze bijeenkomst informeert het MT het personeel over de actuele stand van zaken omtrent de bedrijfvoering en het resultaat, maar is er ook ruimschoots gelegenheid om onderling kennis en kunde uit te wisselen.
6.2 Communicatie met relaties VARmagazine is een belangrijk communicatiemiddel dat is gericht op relaties. Het statische karakter van dit informatieve blad maakt het uitermate geschikt om de relaties te informeren over eventuele nieuwe producten, diensten en ontwikkelingen binnen VAR. Het blad biedt bovendien een platform om de standpunten van VAR nader toe te lichten. In de dagelijkse communicatie van VAR zijn vooral de accountmanagers van VAR van groot belang.
Resultaat met recycling
25
Elementair
Elementen VAR levert complexe producten en diensten waarbij een persoonlijke benadering essentieel is. Deze persoonlijke communicatie wordt ondersteund met brochures, leaflets en advertenties in vakbladen en de regionale pers. Vanaf 5 tot en met 7 februari was VAR, divisie Mineralen aanwezig op de Infra relatiedagen in Hardenberg. Tijdens dit evenement was ruimschoots gelegenheid om bestaande klanten in een ongedwongen sfeer bij te praten over de meest actuele ontwikkelingen bij VAR. Uiteraard werd deze gelegenheid ook aangegrepen om nieuwe relaties te ontmoeten.
hoofdstuk 6: Communicatie
In het kader van de start van de bouw van de gft-vergister heeft VAR op 2 april 2008 het symposium ‘De kracht van groen’ georganiseerd. Samen met nationale en regionale actoren in het veld van de verwerking van gft-afval is gediscussieerd over de gehele verwerkingsketen; van het nut van de gescheiden inzameling tot nieuwe mogelijkheden op het gebied van de verwerking.
08 6.1 Communicatie met personeel 6.2 Communicatie met relaties 6.3 Communicatie met omwonenden 6.4 Public Relations
Jaar ver slag
Op 14 september was het VAR-terrein het toneel van de VAR Trio-Triatlon 2008. Een gelegenheidsevenement; de organisatie van de Deventer Triatlon die jaarlijks deze triatlon organiseerde was plotseling ontbonden met als gevolg dat de door VAR ingeschreven relatieteams niet konden deelnemen. Om teleurstellingen te voorkomen heeft de afdeling Marketing/PR met hulp van een aantal sportieve relaties de organisatie zelf ter hand genomen. In zeven weken tijd is dit mega-evenement georganiseerd; naar bleek een daverend succes! Totaal 40 teams (120 personen), hun gezinsleden en fans waren te gast bij VAR om hun sportieve doel te bereiken; het gezamenlijk volbrengen van de kwart triatlon. Voorafgaand aan de triatlon had VAR diverse praktijktrainingen gegeven voor de soms onervaren sporters. Alle deelnemers hebben de triatlon volbracht.
6.3 Communicatie met omwonenden VAR vindt een goede relatie met de omwonenden erg belangrijk. Daarom zoekt VAR actief contact met haar buurtbewoners. Ook de buurtbewoners worden middels VARmagazine op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen binnen VAR. Daarnaast vindt er vier keer per jaar een regulier overleg met vertegenwoordigers van de buurt plaats. Tijdens deze bijeenkomsten worden alle onderwerpen besproken die voor zowel VAR als buurt, van belang zijn. In 2008 hebben er extra besprekingen plaatsgevonden met de buurtbewoners in Wilp-Achterhoek met de nieuwe milieuvergunning van VAR als specifiek onderwerp. Met de buurtbewoners in Spijk bestaat nog geen regulier overleg. Als er zich een aanleiding voordoet, wordt wel actief contact gezocht met individuele buurtbewoners.
Jaarverslag
Maatschappelijk
Print
In september trad VAR op als sponsor van het WK vierspannen te Beesd. In de daaraan voorafgaande weken heeft VAR diverse recyclingproducten geleverd om als verharding te dienen tijdens dit, door 60.000 mensen bezochte, evenement. Op zaterdag 6 september heeft VAR haar relaties in de gelegenheid gesteld dit grootse hippische evenement te bezoeken.
Resultaat met recycling
26
Elementair
Elementen 6.4 Public Relations
hoofdstuk 6: Communicatie
VAR kent ieder jaar een breed scala aan PR-activiteiten. Niet onbelangrijk is daarbij sponsoring van lokale initiatieven. De sponsoring laat zich onderverdelen in de drie doelgroepen sport, cultuur en maatschappij. De activiteiten variëren van geldelijke steun aan de Sinterklaascommissie in Spijk tot het hoofdsponsorschap van de plaatselijke voetbalclub Cupa in Bussloo die al jarenlang een vaste relatie heeft met VAR. Van het totale sponsorbudget gaat ongeveer 50% naar sport, 5% naar cultuur, 40% naar maatschappij. Nog ongeveer 5% wordt uitgekeerd in natura voor plaatselijke organisaties.
08 6.1 Communicatie met personeel 6.2 Communicatie met relaties 6.3 Communicatie met omwonenden 6.4 Public Relations
Jaar ver slag
Ieder jaar wordt VAR door diverse groepen verzocht een excursie te organiseren op het VARterrein. In 2008 hebben totaal 95 groepen een excursie kunnen beleven bij VAR. Het betrof 76 Nederlandse bezoeken van totaal 1.599 personen en 19 bezoeken met een internationaal karakter van totaal 92 personen. De groepen waren zeer divers van samenstelling en afkomst. De oorsprong lag over het algemeen bij de overheid (landelijk, provinciaal, gemeenten), opleidingen, bedrijven, brancheverenigingen en lokale serviceclubs.
Jaarverslag
Maatschappelijk
Print
Vanaf juni heeft VAR als initiatiefnemer de aanloopkosten voor haar rekening genomen van het initiatief www.werkeninvoorst.nu. Een multimediaal project voor arbeidsmarktcommunicatie binnen de gemeente Voorst. Bovendien heeft de afdeling marketing/PR actief de eerste tien participerende bedrijven geworven. Inmiddels zijn de achttien meest aansprekende bedrijven in de gemeente Voorst bij het project aangesloten, die zich via de krant, de plaatselijke radio en tv en een eigen website vanuit een gemeenschappelijke huistijl, aan werkzoekenden presenteren. Het project wordt nu door de stichting WerkeninVoorst gerund. VAR is daarbij actief participant.
Resultaat met recycling
27
‘Vuur’
was
dé
uitdaging
voor VAR
in
2008
Elementair
Elementen Omgeving hoofdstuk 7: Omgeving
08 7.1 Schone omgeving 7.2 Milieustraat voor particulieren gemeente Voorst 7.3 Economische motor 7.4 Klachtendienst 7.5 Milieu-incidenten 7.6 VAR en natuurbeheer
Het is plezierig om in een schone omgeving te wonen en te werken. Daarom levert VAR vele inspanningen om de eigen bedrijfsterreinen schoon en netjes te houden. De gehele dag wordt het terrein stofvrij gehouden door continu te sproeien met water en bovendien rijdt er elke dag een veegauto rond op het terrein. VAR is zich van haar aanwezigheid en activiteiten bewust en beseft dat er latent overlast bestaat voor de omgeving door verwaaiing van afval of doordat leveranciers hun voertuigen niet zorgvuldig hebben afgedekt. Dit lost VAR op door in de directe omgeving van VAR zwerfafval op te ruimen met mobiele schoonmaakploegen. Als er zich specifieke problemen voordoen, wordt dit terstond gemeld aan de desbetreffende bedrijfsleider zodat deze gepaste actie kan nemen.
Jaar ver slag
7.2 Milieustraat voor particulieren gemeente Voorst De gemeente Voorst heeft geen eigen milieustraat voor particulieren binnen haar gemeentegrenzen. VAR exploiteert op haar eigen terrein een brengstation waar de burgers van de gemeente Voorst op vertoon van de VAR recyclingpas gratis maximaal 500 kg grof huishoudelijk afval, grof groen of schoon puin kunnen brengen. Het is voor burgers ook mogelijk om recyclingproducten af te halen bij VAR, zoals puingranulaat of schone compost. In 2008 is totaal 4.080 ton afval gebracht bij de milieustraat tegen 4.471 ton in 2007 en 4.430 ton in 2006. De verwerkingskosten bedroegen € 109,00/ton in 2008 tegen € 117,00 in 2007 en € 111,00/ton in 2006. De totale kosten die VAR voor haar rekening neemt voor de uitvoering van deze in het verleden afgesproken dienst bedroeg in 2008 totaal € 444.720,00.
Jaarverslag
Maatschappelijk
Print
7.1 Schone omgeving
7.3 Economische motor Ondernemers in de directe omgeving hebben aan VAR een goede partner. VAR vindt het belangrijk om zoveel mogelijk diensten en goederen te betrekken uit haar directe omgeving. Uiteraard vindt er altijd een afweging plaats op basis van kwaliteit en prijs. Een belangrijke kwaliteit is het opereren vanuit de directe omgeving van VAR. Deze wijze van inkopen maakt VAR tot een belangrijke economische motor van de regio.
Resultaat met recycling
29
Elementair
Elementen Inkoop 2008 Goederen en diensten VAR naar gebied
hoofdstuk 7: Omgeving
18.000.000 16.000.000 14.000.000 12.000.000 10.000.000 8.000.000 6.000.000 4.000.000 2.000.000 0
08 7.1 Schone omgeving 7.2 Milieustraat voor particulieren gemeente Voorst 7.3 Economische motor 7.4 Klachtendienst 7.5 Milieu-incidenten 7.6 VAR en natuurbeheer
Print
15.907.243
10.018.275
9.148.070
Lokaal
Lokaal = Stedendriehoek
Nederland N ederland = exclusief Stedendriehoek
Buitenland Buitenland
Totaalbedrag € 35 miljoen inclusief transport Figuur 7.1
Toelichting Het deel Buitenland is vrij groot, dit heeft met name te maken met de aanschaf en bouw van de gft-vergistingsinstallatie.
Jaar ver slag
In 2008 kwamen er aangaande het terrein in Wilp-Achterhoek 37 klachten binnen, tegenover 33 klachten in 2007. De klachten hadden grotendeels betrekking op het aspect geur. Er zijn drie geluidklachten gemeld, die veroorzaakt werden door voertuigen op het terrein. In achttien klachtgevallen inzake geur werd de oorzaak gevonden op de stortplaats. In dertien gevallen was de geur afkomstig van de Compostering (ombouwen fase 3, 4 en 5). In drie gevallen was er sprake van stofklachten afkomstig van de Houtrecycling. In alle gevallen werden direct maatregelen genomen om de oorzaak tegen te gaan. In 2008 is het aantal klachten over VAR Duurzame brandstoffen in Spijk gedaald naar 53 (in 2007 totaal 70 klachten). De klachten waren/zijn voornamelijk afkomstig van twee buurtbewoners. In tegenstelling tot de locatie Wilp-Achterhoek wordt in Spijk niet of nauwelijks het klachtennummer van VAR gebeld. De klachten worden aan het Klachtencentrum van de provincie Gelderland gemeld (vaak per e-mail). Doordat deze klachten dan met vertraging bij VAR worden gemeld, is een directe actie ter oplossing van het probleem bijna onmogelijk.
Jaarverslag
Maatschappelijk
7.4 Klachtendienst
Resultaat met recycling
30
Elementair
Elementen 7.5 Milieu-incidenten In 2008 zijn er drie milieu-incidenten geweest in Wilp-Achterhoek. Sorteren heeft in februari twee brandjes gehad. De eerste in de verkleiner met enige schade aan de shredder tot gevolg. Eén keer ontstond er een kleine brand op het bordes in een rol vet papier. Hierbij is geen schade ontstaan. In oktober heeft bij Compostering broei plaatsgevonden onder de motor van de sterrenzeef.
hoofdstuk 7: Omgeving
In Spijk had men onder andere te lijden van een brand in een shovel. In de hal voor het gereed product aldaar is in september broei geconstateerd.
08 7.1 Schone omgeving 7.2 Milieustraat voor particulieren gemeente Voorst 7.3 Economische motor 7.4 Klachtendienst 7.5 Milieu-incidenten 7.6 VAR en natuurbeheer
7.6 VAR en natuurbeheer Het 75 hectare grote terrein van VAR herbergt verschillende diersoorten. Om deze dieren tussen alle afvaldynamiek een faire kans te geven om stand te houden, heeft VAR een jachtopziener in dienst. Hij is belast met het beheer van de flora en fauna binnen de hekken van VAR en is bovendien verantwoordelijk voor de talrijke schapen die VAR op haar terrein laat grazen.
Jaar ver slag
In 2008 is het aantal diersoorten op het VAR terrein afgenomen. De reeën verdwenen van het terrein omdat zij te weinig rust en dekking ervoeren. Daarentegen was er een positieve ontwikkeling in de stand van kieviten en scholeksters. Er zijn 40 nesten kieviten uitgekomen, waarvan ongeveer 60 kuikens volwassen zijn geworden. De scholeksters bevolkten zestien nesten, waarvan ongeveer 30 kuikens groot zijn geworden. Een uniek resultaat voor Nederland waar normaal gesproken 80% van de nesten van weidevogels door predatie en werkzaamheden worden vernield. De schapen beleefden in 2008 een goed jaar. In 2007 zijn er nog 30 schapen getroffen door het blauwtongvirus. In 2008 is dat probleem opgelost door de beschikbaarheid van een vaccin tegen blauwtong. De wildstand bleef, behoudens de stand van de konijnen, in 2008 nagenoeg hetzelfde. In 2007 waren er ongeveer 50 konijnen op het terrein aanwezig tegen maar liefst 250 in 2008. In de winter werden vele dieren ziek, als gevolg daarvan stierf 80% van de konijnen.
Jaarverslag
Maatschappelijk
Print
Resultaat met recycling
31
Elementair
Elementen Personeel hoofdstuk 8: Personeel
08 8.1 8.2 8.3 8.4 8.5 8.6
Personeelsbestand Ondernemingsraad VAR Personeelsvereniging VGWM-commissie Veiligheid Bedrijfshulpverlening
Personeelsbestand 31 december 2008
164
Parttime werknemers
30
Voltijd (40 uur per week) werknemers
134
Werknemers in dienst getreden
20
Werknemers uit dienst getreden
18
Werknemers contract voor bepaalde tijd
18
Werknemers met contract voor onbepaalde tijd
146
Jaar ver slag
Vrouwen in dienst (waarvan 24 parttime werkzaam zijn)
31
Mannen in dienst (waarvan 6 parttime werkzaam zijn)
133
Gemiddelde leeftijd
43 jaar
Aantal fte`s
149,50
Binnen 15 km. van VAR woonachtig
113 (69% van totaal)
Inhuurkrachten
30
Ziekteverzuimpercentage
4,6%
Studiekosten
€ 97.264
Loonsom
6,5 miljoen euro*
* 15% van de omzet Ondanks de groei met twee personeelsleden is er een lichte daling te zien in het aantal fte`s. Was het vorig jaar nog 150,8 nu is het 149,50. Op de locatie in Spijk is een stijging van 3,2 fte`s gerealiseerd. Op de locatie in Wilp-Achterhoek zijn de fte`s gedaald met 4,5 fte`s.
Jaarverslag
Maatschappelijk
Print
8.1 Personeelsbestand
Resultaat met recycling
Duur dienstverband personeelsleden VAR
Aantal personeelsleden
Korter dan 5 jaar in dienst
63
Tussen 5 en 10 jaar in dienst
43
Tussen 11 en 15 jaar in dienst
41
Tussen 16 en 20 jaar in dienst
14
Tussen 21 en 25 jaar in dienst
2
Tussen 26 en 30 jaar in dienst
1
Totaal
164
32
Elementair
Elementen
hoofdstuk 8: Personeel
Leeftijdsopbouw personeelsleden VAR
Aantal personeelsleden
15 - 24 jaar
2
25 - 34 jaar
26
35 - 44 jaar
71
45 - 54 jaar
42
55 - 59 jaar
16
60 - 64 jaar
7
Totaal
164
08 8.1 8.2 8.3 8.4 8.5 8.6
Personeelsbestand Ondernemingsraad VAR Personeelsvereniging VGWM-commissie Veiligheid Bedrijfshulpverlening
Print
8.2 Ondernemingsraad VAR VAR stelt mensen graag in de gelegenheid om hun stem te laten gelden over zaken die van invloed zijn op hun werk, hun collega’s en het bedrijf VAR. Hun betrokkenheid bij het werk is belangrijk. De Ondernemingsraad (OR) heeft in dit kader een belangrijke functie te vervullen.
Jaar ver slag
De belangrijkste onderwerpen die in 2008 door de OR werden behandeld zijn: • Beloningsstructuur VAR • Sanctiebeleid veiligheid • Verzuimreglement • Reiskosten/onkostenvergoeding • Compensatievergoeding buitenlandse reizen • Pensioenreglement Behalve over onderwerpen in het kader van de Wet op de ondernemingsraden, spraken de directie van VAR en de OR ook over andere zaken die belangrijk zijn voor de organisatie, zoals communicatie binnen VAR, veiligheid, welzijn en milieu. Dit heeft onder andere geresulteerd in het opnemen van één OR-lid in de reeds bestaande VGWM-commissie.
Jaarverslag
Maatschappelijk
De OR van VAR behandelde in 2008 een groot aantal voorstellen van de directie voor vernieuwing en aanpassing van het personeels- en arbobeleid. Daarnaast nam de OR zelf het initiatief voor een onderzoek van het beloningsbeleid van VAR. In samenspraak met de directie zijn, waar nodig, aanpassingen doorgevoerd.
8.3 Personeelsvereniging In 2008 heeft de Personeelvereniging diverse activiteiten georganiseerd. In april heeft de jaarlijkse ledenvergadering plaatsgevonden. Tijdens de kwartaalborrel in de zomer heeft de Personeelsvereniging samen met het personeel gezorgd voor een internationaal karakter aan deze samenkomst. De gasten werden verrast met zowel Turkse als Indonesische hapjes. In november heeft de jaarlijkse feestavond plaatsgevonden en aan het einde van deze maand is uiteraard Sinterklaas door de kinderen van het personeel ingehaald. Gedurende het jaar zijn diverse toegangskaarten beschikbaar gesteld voor onder meer Sport- en recreatiecentrum ‘de Scheg’, Dierenpark Wissel en Koningin Julianatoren.
Resultaat met recycling
33
Elementair
Elementen 8.4 VGWM-commissie De ARBO-commissie is in 2008 omgedoopt tot VGWM-commissie (veiligheid, gezondheid, welzijn en milieu). Deze commissie zorgt voor de draagkracht en naleving van de intern vastgestelde arbo- en veiligheidsregels. Deze zijn vastgesteld volgens de Arbeidsomstandighedenwet. In 2008 heeft de VGWM-specialist van de OR zitting genomen in de VGWM-commissie.
hoofdstuk 8: Personeel
8.5 Veiligheid
8.1 8.2 8.3 8.4 8.5 8.6
In 2008 zijn er bij VAR 36 meldingen van ongevallen geweest. In achttien gevallen ging het om ‘bijna-ongevallen’ die slechts gepaard gingen met blikschade. In twee gevallen betrof het brand en in twee gevallen broei. Er zijn tien gevallen geweest met persoonlijk letsel als gevolg, waarbij in deze gevallen gedacht moet worden aan kneuzingen, schaaf- en snijwonden. Deze incidenten hebben geen verzuim tot gevolg gehad. Er waren in 2008 vier ‘bijna-ongevallen’ zonder persoonlijk letsel of blikschade.
08 Personeelsbestand Ondernemingsraad VAR Personeelsvereniging VGWM-commissie Veiligheid Bedrijfshulpverlening
Print
8.6 Bedrijfshulpverlening
Jaar ver slag
Jaarverslag
Maatschappelijk
Op de locatie in Wilp-Achterhoek zijn 37 medewerkers inzetbaar als BHV-er. Er zijn tien medewerkers in het bezit van een EHBO-diploma. Voor de bediening van een AED zijn 35 personen gekwalificeerd. Op de locatie in Spijk zijn vijf BHV-ers werkzaam, één EHBO-er en vijf mensen kunnen de AED bedienen.
Resultaat met recycling
34
Lucht
is
medium waarin wij leven en werken
het
Elementair
Elementen Financiële stakeholders hoofdstuk 9: Financiële stakeholders
08 9.1 Financiële gang van zaken in 2008 9.2 Toekomstige ontwikkelingen
Print
9.1 Financiële gang van zaken in 2008 Het resultaat vóór belastingen over 2008 is helaas lager uitgekomen dan het resultaat over 2007. Deze tendens was in het eerste halfjaar al gedeeltelijk zichtbaar, en heeft zich in het tweede halfjaar in versterkte mate voortgezet. De oorzaak van het tegenvallende resultaat zal hierna kort per divisie worden toegelicht. Bij de beoordeling van het resultaat na belastingen moet worden bedacht dat in 2007 een belastingbate over voorgaande jaren van € 900.000 is verwerkt.
Jaar ver slag
Het resultaat van de divisie Sorteren is wederom aanzienlijk beter dan het voorafgaande jaar. Het positieve effect van de in het verleden gedane investeringen in combinatie met adequaat personeelsen onderhoudsmanagement heeft zich vertaald in een aanzienlijke daling van het gemiddeld tarief voor de afvoer van reststoffen en een sterk verbeterd recyclingpercentage. In het tweede halfjaar van 2008 zijn deze positieve ontwikkelingen afgeremd door de achterblijvende aanvoer en de eerder gememoreerde daling van de prijzen voor (non-)ferro’s. Bij de divisie Biogeen is eind januari 2008 de activiteit Slibverwerking beëindigd. De installaties zijn inmiddels ontmanteld en het terrein is weer teruggeleverd aan Waterschap Veluwe. Per balansdatum moet alleen het slib uit de biologische zuivering nog worden verwerkt. Hiervoor is in de onderhavige jaarrekening een voorziening gevormd. Voor wat betreft de activiteit Compostering stond 2008 in het teken van de bouw van een vergister om het energiepotentieel in het gft te benutten. Deze installatie is inmiddels volledig operationeel. Het resultaat van de activiteit Compostering bleef in 2008 achter bij 2007. Naast de lagere intake-tarieven en de lagere aanvoer zijn de (incidenteel) hogere verwerkingskosten vanwege de ombouw van de installatie, in combinatie met de bouw van de vergister, hier debet aan. Naar verwachting zal het resultaat zich vanaf 2009 herstellen, onder meer door het effect van de gft-vergister en door nieuw gegunde contracten. De activiteit Houtrecycling had met name in het tweede halfjaar te kampen met beperkte afzetmogelijkheden en daardoor oplopende voorraden. Inmiddels heeft dit zich hersteld.
Jaarverslag
Maatschappelijk
Het resultaat van de divisie Mineralen is vooral negatief beïnvloed door spanningen in de puinmarkt en de sterk dalende marktprijs voor oud ijzer, met name in het derde kwartaal. Daarentegen heeft de activiteit Grondreiniging, afgezien van een storing in september, het gehele jaar vrijwel continu kunnen draaien op de nieuwe locatie. Per saldo lag het resultaat van de gehele divisie in lijn met de verwachtingen en met vorig jaar.
Resultaat met recycling
36
Elementair
Elementen De in het vorige jaarverslag uitgesproken verwachting dat ten aanzien van de divisie Energie in de loop van 2008 positieve resultaten kunnen worden geboekt, is helaas niet bewaarheid. Ook 2008 moest worden afgesloten met een aanzienlijk verlies, met name omdat het nog niet is gelukt om de input, techniek en afzet op een juiste wijze met elkaar in evenwicht te brengen. De techniek is onder controle, maar met name de afzetmarkt blijft onvoorspelbaar.
hoofdstuk 9: Financiële stakeholders
Het resultaat over 2008 van de divisie Engineering is in lijn met het voorgaande jaar. Vanwege de grote hoeveelheid interne projecten is in 2008 niet fors ingezet op de acquisitie van externe projecten. De financiële positie heeft in 2008 geen ingrijpende wijzigingen ondergaan. Het garantievermogen, uitgedrukt in een percentage van het totaal vermogen, is nagenoeg gelijk gebleven (circa 41%). In 2008 is voor een bedrag van circa € 12,5 miljoen geïnvesteerd in materiële vaste activa. Een groot deel hiervan heeft betrekking op de eerder genoemde gft-vergister.
08 9.1 Financiële gang van zaken in 2008 9.2 Toekomstige ontwikkelingen
9.2 Toekomstige ontwikkelingen
Jaar ver slag
In het najaar van 2008 is het businessplan 2009-2011 opgesteld en in december 2008 gepresenteerd aan de stakeholders. De belangrijkste hierin opgenomen speerpunten zijn: • Meer en beter afval verwerken voor hergebruikdoeleinden • Verdere integratie in de keten (voorwaarts en achterwaarts) • Nieuwe markten en nieuwe afvalstromen • Energie uit biomassa en secundaire brandstoffen • Exploitatie van (inter)nationale duurzaamheidsprojecten Naar verwachting zal de omzet in 2009 circa € 3 miljoen achterblijven ten opzichte van de omzet in 2008. Met name bij de divisies Mineralen en Sorteren worden de effecten van de economische crisis in toenemende mate gevoeld. Ook de winstgevendheid zal hierdoor naar verwachting lager zijn dan in 2008. In 2009 zal voor een bedrag van circa € 4 miljoen worden geïnvesteerd, te weten circa € 3 miljoen aan vervangings- en/of uitbreidingsinvesteringen en circa € 1 miljoen voor nieuwe activiteiten. Het personeelsbestand zal in 2009 naar verwachting niet significant toenemen.
Jaarverslag
Maatschappelijk
Print
Resultaat met recycling
37
Elementair
Elementen De ontwikkeling van de omzet en het resultaat voor belastingen over de afgelopen jaren en de verwachting voor de komende jaren kunnen als volgt in beeld worden gebracht:
Omzet- en resultaatontwikkeling VAR 160 140
hoofdstuk 9: Financiële stakeholders
120 100
08 9.1 Financiële gang van zaken in 2008 9.2 Toekomstige ontwikkelingen
80 60 40 20 0
Print
-20
2003
2004
Jaar ver slag
2006
2007
2008
2009
2010
2011
Resultaat (percentage van omzet)
Gebruik van financiële instrumenten De voornaamste risico’s en onzekerheden zijn, uiteraard voor zover bekend, in voldoende mate afgedekt. Hierbij is primair te denken aan risico’s omtrent de bedrijfsvoering (waaronder het afdekken van brand- en aansprakelijkheidsrisico’s) en het voldoen aan relevante wet- en regelgeving. De afdeling KAM (Kwaliteit, Arbo en Milieu) speelt hierin een belangrijke toezichthoudende rol. Voor wat betreft de langlopende financiering is het beleid van de onderneming gericht op het afdekken van de renterisico’s. Zoals blijkt uit de toelichting op de jaarrekening is voor het grootste deel van de langlopende schuld de rente gefixeerd middels renteswaps. Andere prijs-, krediet- en debiteurenrisico’s behoren tot de normale bedrijfsuitoefening en worden afdoende beheerst.
Jaarverslag
Maatschappelijk
Omzet (2003 = 100%)
2005
Resultaat met recycling
38
Elementair
Elementen Toekomst VAR regionaal en internationaal hoofdstuk 10: Toekomst VAR - regionaal en internationaal
Het afgelopen jaar is één ding heel duidelijk geworden: de toekomst laat zich niet voorspellen. In een paar maanden tijd is de olieprijs onderuit gegaan, zijn banken staatsbedrijven geworden en is het crisis wat de klok slaat. Ook aan VAR zullen de effecten van deze crisis niet voorbij gaan. Minder economische activiteit leidt nu eenmaal tot minder afval. Toch bekijkt VAR deze crisis niet negatief. Zoals altijd blijken oude clichés een grote kern van waarheid te bevatten. Tegenslagen bieden uitdagingen en bedreigingen vormen kansen.
08 10.1 Nieuwe ontwikkelingen 10.2 Internationale ontwikkelingen 10.3 Conclusies
Jaar ver slag
VAR reageert op twee manieren op deze ontwikkelingen. In de eerste plaats door ons eigen bedrijf groter en sterker te maken. Daarnaast door ook internationaal aan de slag te gaan. Internationale problemen bieden ook internationale kansen. De markt van kennis, innovatie, afval en recycling is een mondiale markt. En VAR is van plan hier volop aan mee te doen.
10.1 Nieuwe ontwikkelingen Bepaalde onderzoeken die in de voorgaande jaren zijn begonnen, worden gecontinueerd en een deel ervan zullen leiden tot nieuwe activiteiten van VAR. De meest kansrijke ontwikkelingen worden hieronder beschreven.
Jaarverslag
Maatschappelijk
Print
Continu ontwikkelen en innoveren is vooral in deze tijd van het grootste belang. Hierbij is het ook voor een regionale afvalverwerker als VAR belangrijk de ontwikkelingen op wereldschaal in de gaten te houden. De doelstellingen van de Nederlandse regering en de Europese Unie op het gebied van duurzame energie en CO2-emissies blijven onverminderd ambitieus. Ook de Verenigde Staten zijn inmiddels doordrongen van de risico’s van het broeikaseffect. Daarnaast is het de verwachting dat binnen niet al te lange tijd de prijzen voor energie en grondstoffen weer zullen stijgen. Aan de ene kant doordat olie schaarser wordt, aan de andere kant doordat men moet gaan betalen voor CO2-uitstoot. Grondstoffen worden schaarser en duurder. Gouden kansen voor de recyclingmaatschappij, waar we uiteindelijk naartoe gaan.
VAR waterneutraal Naar analogie van de inmiddels bereikte doelstelling ‘VAR Energieneutraal’, heeft VAR een nieuwe doelstelling geformuleerd: ‘VAR Waterneutraal’. Jaarlijks wordt er ongeveer 33.000 m3 schoon grondwater opgepompt wat voor productieactiviteiten en stofbestrijding wordt ingezet. Daarnaast wordt er tussen de 50.000 en 100.000 m3 afvalwater geloosd, afhankelijk van de hoeveelheid regenval en de externe afzet van afvalwater. De doelstelling is erop gericht de hoeveelheid grondwater die gebruikt wordt, zoveel mogelijk terug te brengen; het liefst tot nul. Dit aan de ene kant door managementmaatregelen (waterbesparing) en aan de andere kant door afvalwater zo te behandelen, dat het in processen ingezet kan worden. Het is de verwachting dat de eerste effecten van dit onderzoek in 2009 merkbaar zullen zijn.
Resultaat met recycling
39
Elementair
Elementen
hoofdstuk 10: Toekomst VAR - regionaal en internationaal
Energie uit biomassa In 2008 is begonnen met een onderzoek naar de mogelijkheid om biomassa (houtachtig materiaal wat ontstaat bij het onderhoud van plantsoenen, bossen en houtwallen) toe te passen als energiebron. Er loopt nu aan aantal concrete contacten met bedrijven met houtketels, die opgewerkte biomassa van VAR willen afnemen. Een andere ontwikkeling is dat VAR zelf investeert in een installatie om warmte en/of elektriciteit te leveren aan een bedrijf of een woonwijk. Deze ontwikkeling sluit aan bij initiatieven van overheden om kringlopen te sluiten en zoveel mogelijk duurzame energie op te wekken. Sortering van papier VAR onderzoekt de mogelijkheden om papier te scheiden in verschillende fracties, die nu nog niet gescheiden worden. Groot voordeel hiervan is dat de monostromen die hierbij ontstaan veel beter en hoogwaardiger gerecycled kunnen worden, waardoor er minder pulp gebruikt hoeft te worden. Hierdoor ligt de marktwaarde voor deze nieuwe papiersoorten ook hoger. VAR heeft voor dit project een EFRO-subsidie ontvangen.
08 10.1 Nieuwe ontwikkelingen 10.2 Internationale ontwikkelingen 10.3 Conclusies
Jaar ver slag
Kunststofrecycling De prijzen voor gerecyclede kunststoffen zijn in het laatste kwartaal van 2008 spectaculair gedaald. Toch is het een markt met toekomst. In de eerste plaats, omdat de prijzen uiteindelijk weer zullen stijgen. In de tweede plaats, omdat het gescheiden inzamelen en recyclen van kunststoffen in Nederland, in navolging van vele andere EU-landen, verplicht gaat worden. Momenteel is VAR Engineering bezig met een studie naar een scheidingsinstallatie voor huishoudelijk kunststofafval zoals dat naar verwachting vanaf 1 januari 2010 gescheiden ingezameld gaat worden. Zoals het nu lijkt, wordt het scheiden van deze kunststoffen in het laatste kwartaal van 2009 openbaar aanbesteed. VAR richt zich erop de kunststoffen uit de regio te gaan verwerken. Naast deze gangbare kunststoffen, is VAR ook nog steeds bezig met het verder ontwikkelen van kunstgrasrecycling. Dit is compleet nieuw, waarbij het probleem is de verschillende kunststoffen van elkaar te scheiden. Er wordt nu gewerkt aan een nieuwe methode om het kunstgras in deelstromen te scheiden.
Jaarverslag
Maatschappelijk
Print
Het concept van droge papierscheiding was al eerder op laboratoriumschaal getest. Op het terrein van VAR is een proefinstallatie ontwikkeld. De resultaten waren dusdanig dat besloten is deze installatie verder uit te breiden. Eind 2009 wordt definitief bekend of VAR doorgaat met deze activiteit.
Secundaire brandstoffen Sinds 2005 is VAR in Spijk actief met het opwerken van bepaalde afvalstoffen tot hoogwaardige brandstoffen. Tot nu toe is dit een moeilijke activiteit gebleken. Inmiddels zijn de technische problemen onder controle, maar er zijn nog steeds problemen met de afstemming tussen de aan- en afvoer van grondstoffen. Klanten zijn nog steeds niet bereid (of in staat) een prijs te betalen voor de brandstof die gerelateerd is aan de calorische waarde. Tekenen wijzen erop dat de markt binnen niet al te lange tijd ten goede zal keren.
Resultaat met recycling
40
Elementair
Elementen 10.2 Internationale ontwikkelingen VAR is op twee terreinen internationaal actief. De eerste activiteit is het ontwikkelen van internationale projecten samen met partnerbedrijf World Wide Recycling. De tweede activiteit is het verkopen van kennis en techniek aan derden.
hoofdstuk 10: Toekomst VAR - regionaal en internationaal
Internationale projecten WWR (World Wide Recycling) ontwikkelt projecten in ontwikkelingslanden met als doel afvalstromen te verwerken en koolstofrechten (CER’s, Carbon Credits) te verkopen. VAR Engineering is betrokken geweest bij de bouw van een composteringsinstallatie in Bangladesh. Deze installatie is in december 2008 in bedrijf genomen. Inmiddels functioneert de installatie goed en zijn er plannen de capaciteit flink uit te breiden. Op die manier wordt er geïnvesteerd in Bangladesh en het levert VAR en WWR geld op in de vorm van Carbon Credits.
08 10.1 Nieuwe ontwikkelingen 10.2 Internationale ontwikkelingen 10.3 Conclusies
Print
Verkoop knowhow en techniek VAR Engineering verlegt het accent van haar activiteiten van de verkoop van techniek naar de verkoop van een totaalconcept. Dit varieert van het maken van een afvalverwerkingsplan tot en met de engineering en eventueel ook de levering van een installatie. VAR heeft zich aangesloten bij het NWMP (Netherlands Waste Management Partnership), een initiatief van de EVD dat zich richt op de export van milieutechnieken.
Jaar ver slag
Ondanks de economische crisis zijn er voor VAR voldoende mogelijkheden om de negatieve effecten ervan om te buigen tot nieuwe activiteiten. Het geeft een impuls tot het starten van nieuwe activiteiten, zoals het beginnen met inzamelen. VAR is al een bedrijf dat veel verschillende afvalstromen verwerkt, waardoor we flexibel kunnen reageren op ontwikkelingen in de markt. Daarnaast gaan we ons verder uitbreiden richting internationale markten. Ontwikkelingen op beide fronten zullen VAR ook in de toekomst sterk en flexibel maken.
Jaarverslag
Maatschappelijk
10.3 Conclusies
Resultaat met recycling
41
wereld is heftig in beweging De
en VAR
beweegt
mee
Elementair
Elementen Global Reporting Initiative hoofdstuk 11: Global Reporting Initiative
Bij de opstelling van dit verslag is gebruik gemaakt van de richtlijnen van het Global Reporting Initiative (GRI). Deze richtlijnen bieden organisaties een heldere structuur voor het opstellen van een, in dit geval, maatschappelijk jaarverslag waarin de economische, sociale en milieuprestaties van VAR worden belicht. Verslagen die volgens de GRI zijn opgesteld, zijn makkelijker onderling te vergelijken, ook op internationaal niveau.
08 Print
De richtlijnen van het GRI kent een aantal belangrijke verslaggevingsprincipes waarvan voor VAR de belangrijkste worden gevormd door Transparantie, Controleerbaarheid, Volledigheid, Objectiviteit, Vergelijkbaarheid en Duidelijkheid. Hoewel er geen sectorsupplement bestaat voor onze bedrijfsactiviteiten, hebben wij ons verslag afgestemd op onze stakeholders en de voor ons relevante maatschappelijke onderwerpen. Wij staan open voor vragen en opmerkingen over ons verslag.
Jaar ver slag
Jaarverslag
Maatschappelijk
De GRI-index van dit verslag kunt u vinden op de website www.var.nl.
Resultaat met recycling
43
Elementair
Elementen Verklaring TranspaRAbility hoofdstuk 12: Verklaring TranspaRAbility
Assurance-rapport
Print
Aan de belanghebbende lezers van dit jaarverslag! van risicoanalyse waarbij wij een inschatting hebben gemaakt van de inherente risico’s en de risico’s van de interne beheersingsprocessen. Daarnaast hebben wij steekproefsgewijze kennis genomen van de documentatie en administratie en van de wijze waarop de voorgeschreven procedures worden gevolgd. Wij zijn van mening dat onze werkzaamheden een deugdelijke grondslag vormen voor onze conclusies.
Verrichte werkzaamheden De beoordeling is uitgevoerd vanuit een multidisciplinair perspectief van accountancy, milieu- en maatschappijwetenschappen. De controle-aanpak is gebaseerd op de ISAE 3000 standaard van de IAASB van de Internationale Federatie van Accountants en de Richtlijn 3410N van het Koninklijk NIVRA over assurance-opdrachten op het gebied van maatschappelijke verslagen. Wij hebben de nauwkeurigheid en diepgang van onze controle gericht op een redelijke mate van zekerheid, waarbij het overkoepelende beeld van het verslag als criterium is gesteld. Onze controle is uitgevoerd op basis
Diemen, september 2009 TranspaRAbility BV
Jaar ver slag
Jaarverslag
Maatschappelijk
08
Opdracht De directie van VAR B.V. heeft ons de opdracht verstrekt een onafhankelijk oordeel te geven over het maatschappelijke jaarverslag over 2008 als geheel. Het verslag is opgesteld onder verantwoordelijkheid van de directie. In dit verslag is aangegeven voor welke doelgroepen dit verslag is bestemd en welke onderwerpen voor VAR en haar stakeholders het meest relevant worden geacht in het kader van de economie, het milieu en de samenleving. Aanvullende informatie kan worden aangevraagd via e-mail. Waar mogelijk is gesteund op de richtlijnen voor maatschappelijke verslaggeving van het Global Reporting Initiative. Onze verantwoordelijkheid is te beoordelen of de keuze van doelgroepen en onderwerpen adequaat is, het verslag is gebaseerd op de werkelijkheid en als geheel een toereikend inzicht verschaft voor deze doelgroepen.
Resultaat met recycling
Conclusies Op grond van ons onderzoek zijn wij van oordeel dat het maatschappelijke jaarverslag 2008 van VAR B.V. als geheel een evenwichtige en betrouwbare weergave is van het beleid en de invloed van de bedrijfsactiviteiten op de economie, het milieu en de samenleving en dat dit verslag geschikt is voor de belanghebbende lezers.
Dr. J.L.P. Piet registeraccountant MVO
44
Elementair
Elementen Lijst met afkortingenen definities Lijst met afkortingen en definities
AED Automatische externe defibrillator
08 Print
AVI Afvalverbrandingsinstallatie BHV Bedrijfshulpverlening BRBS Branchevereniging Recycling Breken en Sorteren
Jaar ver slag
CO2 Koolstofdioxide CH4 Methaangas
CZV Chemisch Zuurstof Verbruik EFRO Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling
Jaarverslag
Maatschappelijk
BRL Een beoordelingsrichtlijn waarin vermeld staat hoe taken en verantwoordelijkheden van een organisatie verweven zijn in het kwaliteitsysteem en hoe het toezicht op de naleving van het protocol door de certificerende instelling wordt uitgeoefend
Ent-materiaal Materiaal uit een (vergistings)proces dat de juiste cultuur van micro-organismen bevat EVD Agentschap van het ministerie van Economische Zaken Gft Groente-, fruit- en tuinafval
Resultaat met recycling
45
Elementair
Elementen GRI Global Reporting Initiative ISO 9001 Norm die eisen stelt aan het kwaliteitssysteem van een organisatie en de manier waarop de organisatie met het kwaliteitsbeleid omgaat
Lijst met afkortingen en definities
ISO 14001 Norm om milieumanagementsystemen op te zetten en te certificeren
08 Print
KOMO Onafhankelijk keurmerk voor onder andere bouwstoffen KAM Kwaliteit Arbo en Milieu MJA3-convenant Meerjarenafspraak (MJA) energie-efficiency; een overeenkomst tussen de overheid en bedrijven over het effectiever en efficiënter inzetten van energie
Jaar ver slag
NVPG Nederlandse Vereniging van Procesmatige Grondbewerkingsbedrijven
RHP Regeling Handels Potgronden RKGV Riool-, Kolken-, Gemalenslib en Veegvuil De Sluiner Behalve Slibverwerking in Apeldoorn en Duurzame brandstoffen in Spijk zijn alle VARactiviteiten op het recyclingcentrum ‘De Sluiner’ in Wilp-Achterhoek gevestigd
Jaarverslag
Maatschappelijk
NWMP Netherlands Waste Management Partnership
TÜV-certificaat Kwaliteitscertificaat voor secundaire brandstoffen uit een mengsel van afvalkunststoffen en vloerbedekkingen, afgegeven door certificerende instelling TÜV VA Vereniging Afvalbedrijven VAR Veluwse Afval Recycling
Resultaat met recycling
46
Elementair
Elementen VCA* Veiligheid, gezondheid en milieu Checklist Aannemers VGWM-commissie Commissie veiligheid, gezondheid, welzijn en milieu
Lijst met afkortingen en definities
VROM Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer WM Wet Milieubeheer
08 Print
Jaar ver slag
Jaarverslag
Maatschappelijk
WVO Wet verontreiniging oppervlaktewater
Resultaat met recycling
47
Elementair
Elementen Colofon colofon Dit verslag is vooral bedoeld voor leveranciers, afnemers, aandeelhouders, personeel en omwonenden van VAR, overheid, financiers en andere belangstellenden.
08 Print
Tekst: VAR B.V. Redactie: Afdeling Marketing/PR Ontwerp en opmaak: Doorrood concept + creatie, Apeldoorn
Jaar ver slag
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van VAR B.V.
Jaarverslag
Maatschappelijk
Fotografie: Jan Schartman, Enschede Aerofotografie Brouwer, Brummen Wilmie Geurtjens, Utrecht
Resultaat met recycling
48