RESOURCE. Voetbalkoorts. Internationale studenten over de kansen van hún land p.16

Geweten van de wetenschap

Overleven

Ruime winst voor Veste

KNAW-president Hans Clevers over publicatiedruk, Diederik Stapel en de dreiging van nog meer bezuinigen. | p.14 |

Wie gaat het onderzoek van de Wageningse praktijkcentra betalen nu de productschappen zijn opgeheven? | p.22 |

Nieuwe partijen scoren matig bij verkiezingen studentenraad. Maar de opkomst was weer hoger dan vorig jaar. | p.24 |

RESOURCE Voor studenten en medewerkers van Wageningen UR

nr. 19 – 5 juni 2014 – 8e jaargang

Voetbalkoorts Internationale studenten over de kansen van hún land | p.16

5(6SEHHOGLQGG

2 >>

liefdewerk

>> BERTUS + THE BLUES Bertus Blankestijn, teamleider documentleverantie Forum-bibliotheek

‘Blues komt echt uit je donder’ De blues moet je voelen, vindt Bertus Blankestijn. Als 16-jarige voelde hij de Livin’ Blues en was verkocht. ‘En hoe ouder je wordt, hoe meer blues je voelt.’ Met zijn 58 jaren is hij het jongste lid van Sinner’s Prayer. Op het menu staan toppers uit de jaren 60 en 70. Livin’ Blues natuurlijk, Cuby en Clapton. Afgelopen dinsdag op WeDay. Over twee weken op Woetstok Wageningen. Een voorproefje?: www.sinnersprayer.nl. RK / Foto: Guy Ackermans

RESOURCE — 5 juni 2014

5(6SEHHOGLQGG

ILLUSTRATIE COVER: NICOLETTE MEERSTADT

>>INHOUD nr. 19 – 8e jaargang

>> 4

>>

MR WORLD Gaat het de Wageningse student Demian Overduijn lukken om de knapste man ter wereld te worden?

2 4 8 11 12 14 16 20 22 24 29 32

EN VERDER Liefdewerk the blues Nieuws & opinie Wetenschap Resource.wur.nl Datacentre Publicatiedruk Beeld WK voetbal Waterzuivering in Kabul Praktijkonderzoek Student Meanwhile in… Spanje Typical Dutch minimarket

12

1.000.000.000.000.000 BYTE Wat je altijd al wilde weten over het IT-hart van Wageningen UR.

>>

20

TERUG NAAR AFGHANISTAN Student Zia Karimi bouwde zuiveringsinstallatie voor een sloppenwijk in Kabul.

ALS HET BEESTJE MAAR EEN NAAMPJE HEEFT. De kogel is eindelijk door de Haagse kerk. Er komt een einde aan de basisbeurs. In 1986 ingevoerd met als doel studenten voorzien van een onafhankelijke studiefinanciering. Een einde aan de tweedeling en een welkom aan studenten uit gezinnen met een laag inkomen. Nu kan iedereen nog steeds studeren maar moet er geleend worden. Zo hebben de marketeers van de overheid tijden zitten zwoegen om een passende naam te verzinnen. Het begon met een sociaal leenstelsel waarbij de nadruk ligt op het woord sociaal. De PvdA moest het natuurlijk ook kunnen uitleggen. Inmiddels zijn ze in Den Haag nog een stapje verder en spreken ze nu over een voorschotpremie of studievoorschot. Zo lijkt het of je iets krijgt maar uiteindelijk moet je het toch zelf betalen. Geld lenen kost geld. Zoiets als zegeltjes in de supermarkt of een stempelkaart bij de kapper. Een van de rijkste landen ter wereld, dat zich wil profileren als kenniseconomie, kiest ervoor om de basis onder een studie weg te halen. Welkom in 1986! Edwin van Laar

>> ‘Wij zijn geen radicale actiegroep’ | p.24

5 juni 2014 — RESOURCE

5(6SEHHOGLQGG

>> nieuws

:(,1,*.$1','$7(19225 25ɺ9(5.,(=,1*(1 ð 6OHFKWVHHQRSGHYLHUNLHV JURHSHQKRXGWYHUNLH]LQJHQ ð 9RRUDORSGHXQLYHUVLWHLW]LMQ HUQDXZHOLMNVNDQGLGDWHQ

Veel medewerkers kunnen dit jaar niet naar de stembus voor de medezeggenschap. Slechts vijf van de negentien kiesgroepen hebben meer kandidaten dan zetels, en dus een verkiezing. Tussen 2 en 10 juni wordt er gestemd in deze vijf groepen. De nieuwe leden gaan vanaf 1 september aan het werk. De beperkte animo zorgt voor teleurstelling in de medezeggenschap. ‘We vinden het jammer dat er nu op weinig plekken verkiezingen zijn,’ zegt Nico Lenis, secretaris van de WUR-council. Hij hoopt

dat er in de toekomst meer ‘spirit en bereidheid’ zal ontstaan om bij te dragen. De afgelopen maanden werden medewerkers nog dringend opgeroepen zich te melden als kandidaat, maar uiteindelijk zijn er toch minder kandidaten dan bij de vorige driejaarlijkse verkiezingen. Toen gingen negen van de negentien groepen naar de stembus. 675,-'(120=(7(/6 Vooral aan de universiteit melden weinig medewerkers zich als kandidaat. Net als in 2011 zijn er op geen enkele universitaire afdeling verkiezingen. Bij sommige decentrale raden zullen er vanaf 1 september zelfs zetels leeg blijven. Zo heeft plantenwetenschappen nog drie vacatures en bij de afdeling

ATV zijn er zelfs vier onvervulde zetels. Deze mogen overigens wel worden ingenomen tijdens de volgende OR-termijn. Lenis vermoedt dat academici hun carrière voor laten gaan op een OR-lidmaatschap. Ook is de tegemoetkoming voor raadsleden lager dan bij DLO. Bij DLO lukt het een stuk beter om kandidaten binnen te halen. Bijna alle afdelingen kunnen hun zetels vullen en vaak is er zelfs een verkiezing. Zo kunnen de medewerkers van Alterra, Rikilt, PRI/ PPO en Imares Den Helder naar de stembus. Bij Alterra strijden maarliefst elf mensen om zes zetels. Van de algemene diensten houdt alleen het Facilitair Bedrijf verkiezingen. Het is nog onduidelijk of de concernstaf al haar zetels kan vullen. RR

051('(5/$1'678'((57,1:$*(1,1*(1 %LM0LVV:RUOGGHQNMHDDQPRRLHYURXZHQLQ ELNLQLHQèZRUOGSHDFHéPDDUZLVWMHRRNGDW ]HHHQPDQQHOLMNHWHJHQKDQJHUKHHIW" 0U1HGHUODQGLVGH:DJHQLQJVHVWXGHQW 'HPLDQ2YHUGXLMQHQRSMXQLKRRSWKLM 0U:RUOGWHZRUGHQ 'HYLHUGHMDDUV%LRORJLHNUHHJHHQSDDU ZHNHQJHOHGHQHHQWHOHIRRQWMHKLM]DWELMGH ODDWVWHGULHè:DDUYDQ"éYURHJKLMQRJ+LM ZDVYLD)DFHERRNJHVFRXWYRRUGHZHGVWULMG 1RJYRRUGHRUJDQLVDWLHKHPLQOHYHQGHOLMYH KDGJH]LHQZHUGKLMWRW0U1HGHUODQGXLWJH URHSHQ2SPHLYHUWURNKLMQDDU(QJHODQG RPPHHWHGRHQDDQGH0U:RUOGYHUNLH]LQJ GLHWZHHZHNHQGXXUW 'HMDULJH:DJHQLQJHUZHUNWQDDVW]LMQVWX GLHDOVPRGHOHQJHHIWKLSKRSOHV%LM;IDFWRU ZDVKLMWH]LHQDOVGDQVHU9HUGHULVKLMIHUYHQW GLHUHQOLHIKHEEHU'HZHGVWULMGLVLQ1HGHUODQG QLHW]RJURRWPDDUKHWOHYHUW'HPLDQHHQ KRRSNDQVHQRS'HDIJHORSHQZHNHQZDVKLM WH]LHQELM6KRZQLHXZVVWRQGKLMLQGH7HOH JUDDIHQZDVKLMELMGH.RHQ 6DQGHUVKRZ 0RGHOOHQEXUHDXVVWDDQYRRUKHPLQGHULMHQ KLMNULMJWKHWNRPHQGHMDDUNOHGLQJHQDFFHV VRLUHVYDQEHNHQGHPHUNHQ0RFKWKLMZLQQHQ GDQUHLVWKLMHHQMDDUGHZHUHOGURQGPHW0LVV :RUOG 10

,19(67(5(1 ,1'( &$0386 ð :DJHQLQJHQ&DPSXVLQ EHHOGELM1,, ð 'H%RUQYRRUPLOMRHQ RSGHOLMVW

De campus is een mooi project voor pensioenfondsen en verzekeraars om in te investeren. Campus De Born staat voor 330 miljoen op het investeringslijstje van de Nederlandse Investeringsinstelling (NII) in oprichting. Dat blijkt uit de adviesnota die door ‘kwartiermaker’ Jan van Rutte aan minister Kamp is aangeboden. In de NII gaan verzekeraars en pensioenfondsen samenwerken om te investeren in infrastructuur, onderwijs, zorg, woningbouw, middenen kleinbedrijf en duurzame energie. Het kabinet hoopt daarmee zo’n tien miljard euro extra in de economie te pompen. Voormalig Fortis-topman Van Rutte stelde een lijst op van 178 mogelijke projecten die voor investering door het NII in aanmerking komen. Het bedrag dat voor Wageningen staat genoteerd is volgens het rapport bedoeld voor de ontwikkeling van het Incubatorgebouw, R&D-faciliteiten, sportfaciliteiten en horeca. 675$7(*,(3/$1 Het bedrag komt uit het strategieplan voor de campus, zegt manager campusontwikkeling Petra Caessens. ‘Voorafgaand aan dit rapport is een aantal rondetafelgesprekken georganiseerd door Economische Zaken, waar suggesties voor investeringen werden opgehaald. Innovatie-campussen is een van de speerpunten van EZ, vandaar dat wij daar ook bij zaten.’ Volgens Caessens komt er nog een gezamenlijk voorstel namens alle ‘volwassen campussen’ in ons land. 5.


5(6SQLHXZVLQGG

nieuws <<

678'(17(1=,-1326,7,(9(5%(+$/9(29(5'(%21*(5' ð 8QLYHUVLWHLWVFRRUWRSQLHXZ ERYHQJHPLGGHOG ð 6WDG:DJHQLQJHQHQVSRUW YRRU]LHQLQJHQEOLMYHQDFKWHU

De Wageningse universiteit doet het ook dit jaar goed in de Nationale Studentenenquête (NSE). Studenten werden ondervraagd over zeventien thema’s zoals docent-

kwaliteit, studiefaciliteiten en groepsgrootte. Hierbij scoort Wageningen universiteit opnieuw over vrijwel de hele linie beter dan het landelijke gemiddelde. Toch zijn er ten opzichte van vorig jaar enkele veranderingen. Zo is het oordeel over de kantines iets verbeterd en ook huisvesting en studiefaciliteiten leveren hogere cijfers op. Een dissonant op dit resultaat is het gedaalde, hoewel nog

bovengemiddelde, oordeel over de sportvoorzieningen. Dit hangt waarschijnlijk samen met de overbelasting van de Bongerd. Hierdoor trainen veel studenten op ongelukkige tijdstippen, staan op wachtlijsten of moeten met hun vereniging noodgedwongen uitwijken naar andere locaties. Er is inmiddels een haalbaarheidsstudie gaande naar een tweede sportzaal. Ook de waardering voor de stad

Wageningen blijft achter bij het gemiddelde. De bereikbaarheid, horeca en het culturele leven worden relatief magertjes gewaardeerd. De NSE werd dit jaar ingevuld door 2894 studenten. In totaal vulden ruim 73 duizend universitaire studenten de enquête in. Resultaten van de NSE worden ook gebruikt bij de Studiekeuzegids en in de studentenspecial van Elsevier. RR

NRUW ǋǋ67$'6/$1'%28:

7LMGVFKULIW De stadslandbouw heeft een eigen wetenschappelijk tijdschrift: Sitopolis. Hoogleraar Han Wiskerke (Rurale Sociologie) is de hoofdredacteur van dit nieuwe open access tijdschrift. Na de zomer verschijnt het eerste artikel. Sitopolis is afgeleid van de Griekse woorden sitos (voedsel) en polis (stad , burgerschap). Wiskerke werd hiervoor benaderd door stichting RUAF, een internationale organisatie op gebied van stadslandbouw en voedselzekerheid. Volgens Wiskerke is het hoog tijd dat het nieuwe vakgebied van de stadslandbouw een eigen periodiek krijgt. 5.

Deelnemers presenteren hierbij een stukje wetenschap in drie minuten, zonder Powerpoint te gebruiken. De promovendus van Tuinbouwketens vertelde in museum NEMO over fotosynthese. Met dit verhaal mag hij in juni meestrijden om de hoogste eer op het Cheltenham Science Festival. Het is voor het eerst dat er in de Benelux een editie is van Famelab. Eind maart vond in Wageningen één van de drie voorrondes plaats in Impulse. Hier deden zo’n 25 jonge wetenschappers mee, voor het merendeel van Wageningen UR. RR

ǋǋ)$0(/

%$ǋǋ19$2

:LQQDDU

7HJHQVSUDDNYHUSOLFKW

Pádraic Flood won afgelopen 22 mei de eerste editie van Famelab Benelux.

Bij instellingsaccreditaties moet onderwijskeurmeester NVAO gaan meewegen hoe hogescholen en universiteiten omgaan met medezeggenschap en andere vormen van ‘tegenspraak’. Een motie van die strekking is deze week aangenomen door de Tweede Kamer. Minister Bussemaker vond hem overbodig, maar alleen regeringspartij VVD en de PVV stemden tegen. Indiener van de motie was D66Kamerlid Paul van Meenen. Hij wacht af hoe minister Bussemaker de motie gaat uitvoeren. ‘Het maakt mij weinig uit of ze inderdaad de NVAO scherper toezicht laat houden op de medezeggenschap, of liever de Onderwijsinspectie. Zolang één van de twee het maar doet. De NVAO kan besluiten een instelling niet te accrediteren en de Onderwijsinspectie kan de minister adviseren de bekostiging te staken.’ +23

.((69$19(/8:ǉǉ 3RHS Midas Dekkers nieuwste boek ‘De kleine verlossing of de lust van ontlasten’ gaat over een groot taboe: poep! In alle geuren en kleuren vertelt hij daarin gedetailleerd wat er allemaal met poep en pies gebeurt. Voor een voormalige landbouwuniversiteit moet humane poep een interessant onderwerp zijn. Zoveel als we weten over wat er aan de voorkant van het darmkanaal in gaat, zo weinig bemoeien we ons met wat er aan de achterkant uit komt. Terwijl dat een zeer waardevolle substantie is. Van dierlijke mest weten we alles. In de toekomst moeten dierrechten er voor zorgen dat we niet omkomen in de dierenstront. Van menselijke mest weten we daarentegen weinig. Onze drollen verdwijnen ‘linea rectum’ het riool in. Geen kringloop. Geen ‘mensrechten’ of iets dergelijks. Gewoon niks, praat je niet over. Ik heb ooit als student uitgerekend dat van alle stikstof die in het milieu komt, minstens 10 procent uit humane bilnaden komt. Dus waarom niet wat minder aandacht voor een nog hogere vlees-en graanproductie en de vrijkomende tijd gebruiken om onze eigen uitwerpselen, als zij de kringspier gepasseerd zijn, weer in de kringloop terug te brengen? Boerderijwinkels hebben een pre. Daar kan je gewoon ruilhandel toepassen: de boer een bolus en de burger een bloemkool, of voor elke fles pies een volle fles melk retour. Maar wat als je niet bij de boer koopt? Ook dat is niet moeilijk. Wat is er heerlijker dan in de ochtend met een kop koffie, een krantje en een kouwe kont een keutel op je composthoop kwakken en ‘Klaar is Kees’? Achter in je eigen tuin of gezellig in het groepstoilet van de stadstuin? Luisterend naar de lente, de wereld een beetje duurzamer maken. Ruraal Afrika doet dat al eeuwen. ‘Nightsoil’ heet het daar. Afrikanen begrijpen dat. Wij zouden zoiets ’duurzame innovatie’ noemen. .HHVYDQ9HOXZ


5(6SQLHXZVLQGG

>> nieuws

/((167(/6(/%('5(,*7)26ɺ5(*(/,1* ð 2QGHUVWHXQLQJYRRUDFWLHYHHQ RQIRUWXLQOLMNHVWXGHQWLV JHNRSSHOGDDQEDVLVEHXUV ð 9H6WHYURHJRSKHOGHULQJDDQ PLQLVWHU%XVVHPDNHU

Hoewel het sociaal leenstelsel nog langs de Tweede en Eerste Kamer moet, lijkt de maatregel een feit. Vanaf 2015 zullen nieuwe studenten zonder basisbeurs aan hun studie beginnen. Door de nieuwe wet zal de gemiddelde studieschuld fors toenemen, maar het afschaffen van de basisbeurs heeft ook onbedoelde gevolgen waar nog weinig aandacht voor is geweest. Zo kan het problemen opleveren voor de FOS-regeling die actieve of onfortuinlijke studenten in Wageningen ondersteunt. De regeling biedt een extra jaar basisbeurs voor studenten die bij-

voorbeeld in een bestuur gaan of studievertraging oplopen door ziekte. De hoogte van deze stimuleringsbeurzen is wettelijk gekoppeld aan de studiefinanciering. ‘We maken ons hierover grote zorgen,’ zegt Xanthe van Dierendonck, studentenraadslid namens VeSte. ‘Het verdwijnen van FOS zou een enorme impact hebben, zeker op actieve studenten. De universiteit erkent het belang van de FOS, zo stelt rector Martin Kropff. Maar tegelijkertijd wil hij niet vooruit lopen op de nieuwe wetgeving. ‘We willen studenten graag support blijven geven binnen de wettelijke kaders die er zijn.’ Van Dierendonck besloot daarom het heft in eigen hand te nemen. Toen zij op 28 mei, na het sluiten van de leenstelsel-deal, te gast was bij Knevel en Van den Brink stelde ze haar vraag aan mi-

nister Bussemaker. In de uitzending kwam er nog geen duidelijk antwoord. Achteraf gaf Bussemaker aan dat dit een ongewild bijeffect zou zijn, zegt Van Dierendonck. Via het Interstedelijk Studenten Overleg gaat ze haar vraag nu opnieuw aanhangig maken bij de minister. De FOS is overigens ook om andere redenen een zorgenkindje. De combinatie van snelgroeiende studentenaantallen en een gelijkblijvend FOS-potje zorgt ervoor dat de spoeling steeds dunner wordt, betoogde de raad onlangs bij een overleg met Kropff. Die liet echter weten dat er voorlopig geen financiële ruimte is voor uitbreiding. Daarnaast, wierp hij tegen, is het bedrag ook niet kleiner geworden toen de studentenaantallen terugliepen. RR

,1'(6(/(&7,("

'H]HVFKROLHUZLOLQVHSWHPEHU9RHGLQJHQJH]RQGKHLGNRPHQVWXGHUHQPDDU]HKRRUWELMGHHHUVWHODGLQJVWXGHQWHQ GLHQLHW]HNHULVYDQ]LMQRIKDDUSOHN9DQZHJHGHVQHOOHJURHLKHHIWGHRSOHLGLQJVLQGVGLWMDDUHHQQXPHUXVŊ[XVGH HHUVWHLQ:DJHQLQJHQVLQGV'DWEHWHNHQWGDWHUVOHFKWVSOHNLVYRRUYDQGHVFKROLHUHQGLHDINZDPHQRS GHNHQQLVPDNLQJVHQVHOHFWLHGDJRSPHLLQ2ULRQ'HEH]RHNHUVNUHJHQYRRUEHHOGFROOHJHVHQPDDNWHQHHQPRWL YDWLHHQNHQQLVWHVW'H]HEHSDOHQVDPHQPHWGHH[DPHQFLMIHUVZLHZRUGWWRHJHODWHQ2SMXOLZRUGWGXLGHOLMNRIZH KDDULQVHSWHPEHUWHUXJ]LHQ 55IRWR*X\$FNHUPDQV

5$332573$. 352027,(ɺ %2186$$1 ð $PEWHQDUHQSOHLWHQYRRU PD[LPXPEHGUDJ ð 2RNHHUVWHJHOGVWURRPPRHW èVOLPPHUHQWUDQVSDUDQWHUé

Het Nederlandse financieringssysteem van de wetenschap werkt prima, concludeert een werkgroep met ambtenaren van verschillende ministeries. Toch denken ze met hetzelfde geld meer te kunnen bereiken. Zo vinden de ambtenaren het hoog tijd dat de promotiebonus op de schop gaat. Nu krijgen universiteiten een vast bedrag, zo’n negentigduizend euro, per afgeleverde promovendus. Omdat steeds meer mensen promoveren, wordt het aandeel promotiebonus steeds groter en komt de rest van het wetenschapsbudget onder druk. De werkgroep stelt daarom voor om een maximum bedrag in te stellen dat via de promotiebonus wordt verdeeld. ((567(*(/'675220 Overigens heeft Wageningen hierbij een uitzonderingspositie. Zij krijgt haar financiering niet van het ministerie van Onderwijs, maar als enige van Economische Zaken. De toegenomen promotiebonus gaat dus niet ten koste van andere universiteiten maar van de ministeriële begroting. Mocht de promotiebonus worden aangepakt, mag de WU verwachten dat dit ook voor haar geldt, denkt Frank Bakema, directeur Education, research & innovatie. Ook los daarvan vraagt hij zich af hoe lang het ministerie de stijgende studenten- promovendiaantallen blijft financieren. ‘Er zit ergens een plafond.’ Verder denken de ambtenaren dat de eerste geldstroom, van overheid naar universiteiten, beter kan. Die steunt nu nog sterk op de historische status van een instelling; dat kan slimmer en transparanter. RR


5(6SQLHXZVLQGG

nieuws <<

ð +DFNHUVGHVLJQHUVHQ ZHWHQVFKDSSHUVJDDQ HFRORJLVFKHSUREOHPHQWHOLMI ð è6FKRSSHQWHJHQKHWV\VWHHP HQNLMNHQRIHUEHZHJLQJLQ NRPWé

Ecologische data omzetten in publieksvriendelijke applicaties, dat was het doel van de flora- en faunahackaton op 23 en 24 mei in Orion. Een onwaarschijnlijke coalitie van hackers, wetenschappers, ambtenaren en mensen uit het bedrijfsleven stak de koppen bij elkaar om 32 uur lang websites en apps te ontwikkelen. Doel is het genereren van oplossingen voor ecologische knelpunten. ‘Innovatie via de reguliere weg gaat te langzaam,’ stellen medeorganisatoren Rob Knapen en Casper Koomen. ‘Mensen denken te veel binnen de regels van hun or-

‘EEN EXPLOSIE VAN MEDIAAANDACHT’

ganisatie. Wij zetten onbekenden samen in een snelkookpan. Zo ontstaat kruisbestuiving.’ Daarnaast hopen ze het potentieel van ‘open data’ aan te tonen. ‘Wetenschap functioneert soms als een ivoren toren. Ook Wageningen is volgens hen een gesloten systeem van onderzoeksdata. ‘Dankzij internet en smartphones is er een enorme kans voor burgers om die gegevens op een creatieve manier te gebruiken. Onze apps geven hen de mogelijkheid om een steentje bij te dragen.’ Er wordt in groepjes gewerkt aan verschillende projecten. Zoals een landkaart waarmee je kunt zien wat lokale boeren aanbieden. Een interactief spel dat jongeren de natuur in lokt. Een platform waarop mensen hun gedeelde tuinen kunnen managen. 75((),( Indrukwekkend en veelbelovend,

Hoe druk heeft u het gehad met de lokschapen? ‘Het was die donderdag heel hectisch om op iedereen te reageren. Ik had twee telefoons roodgloeiend staan, tientallen media wilde langskomen. Het was echt een explosie van media-aandacht. Een vandaag belde, Hart van Nederland, de EO, Radio 1 en nog allerlei lokale clubs. Aan mijn normale werk kwam ik niet toe.’

FOTO: GUY ACKERMANS

+$&.$7+2123/266,1*(18,7'(61(/.22.3$1

+DFNHUVGHVLJQHUVHQZHWHQVFKDSSHUVZHUNHQLQJURHSMHVDDQYHUVFKLOOHQGHSURMHFWHQ

vindt de Jury de creaties. De hoofdprijs van 2500 euro gaat naar het project Treefie. De gemeente Haarlem wil kinderen introduceren in de wereld van de bomen. Geef alle monumentale bomen dan een QRcode, stellen de hackers voor. Als je die scant, kom je op de pagina van de boom, met informatie en mogelijkheden tot interactie, zoals het

maken van een treefie: een selfie met de boom. Het concept van een hackaton lijkt inmiddels aan te slaan. Er is veel enthousiasme vanuit bedrijven en gemeenten.” Ook Rob is tevreden. ‘Wat wij als hackers doen is vooral schoppen tegen het systeem en dan kijken of er iets in beweging komt.’ 3DXO7KXQJ

) ,*85(ITOUT

En dat was bepaald niet gepland. ‘Het was volkomen onverwacht, echt een soort overval. Ik kwam net terug van vier weken buitenland. Het project was voor die tijd al enigszins voorbereid, maar er stond nog niets definitiefs gepland. In Drenthe belandde toch een bericht over het experiment op een website, media zagen :LH"Sip van Wieren, dat en daarna was het in no-time bij iedereen beuniversitair kend. Al snel stroomden de mailtjes binnen.’

hoofddocent bij Resource Ecology :DW"Wil met lokschapen teken wegvangen uit natuurgebieden (Zie ook pagina 10) :DDURP"Werd overvallen door een mediagolf voordat er überhaupt een teek was gevangen

Krijg je nog vreemde vragen wanneer je onderzoek doet naar lokschapen? ‘Er waren media die zich afvroegen of dit een grap was. De vreemdste reacties kwamen echter van burgers. Iemand vroeg zich af of het een goed idee was een schapenvacht door de tuin te slepen voordat de kleinkinderen, die veel last hebben van teken, op bezoek kwamen. Anderen waren boos dat wij als biologen rotzooi zouden spuiten op schapen. Ik ben er nog niet eens aan toegekomen al die mailtjes te beantwoorden.’ RR

Bron: Rathenau instituut, 2004-2011

Illustratie Studio Lakmoes


5(6SQLHXZVLQGG

8 >> wetenschap

DUURZAME MENS BEGINT BIJ ANDERS LEREN De weg naar een duurzamere mens loopt via nieuwe vormen van leren en ander onderwijs. Dat betoogt hoogleraar Arjen Wals in Science. Hierin pleit hij voor meer integratie van exacte vakken als biologie, natuur- en scheikunde met natuur-, milieuen duurzaamheidseducatie. Alleen op die manier is de kloof tussen duurzaam denken en duurzaam doen te overbruggen. Onderwijs en leren vormen volgens Wals ‘een beetje een vergeten puzzelstukje in het oplossen van het duurzaamheidsvraagstuk’. De traditionele exacte vakken in ons onderwijsstelsel kijken naar het hoe en waarom van een verschijnsel. De nadruk ligt op kennis en het ontleden van de werkelijkheid. Maar zo goed als we zijn in het opdelen van de wereld in disciplines, categorieën en sectoren, steeds kleinere eenheden, zo slecht zijn we volgens Wals in het zien van relaties, verbanden en gehelen. Voor echt begrip zijn meerdere disciplines en invalshoeken nodig en vooral nieuwe vaardigheden of competenties. Wals: ‘Competenties als perspectiefwisseling, het kunnen schakelen tussen verleden, heden en toekomst, tussen hier en daar en tussen verschillende culturen. Maar ook moeten we kunnen omgaan met onzekerheid, complexiteit, relaties, kringlopen, en interdisciplinair denken.’ PUSH TO SUSTAIN Het onderwijs moet die nieuwe

Stadsmoestuin in Amsterdam.

competenties ontwikkelen. Maar dat wil volgens Wals niet zeggen dat we onze traditionele vakken maar overboord moeten gooien. Wals: ‘Nee, dat denk ik niet. Het gaat erom dat we het leren anders gaan organiseren: vertrekkend vanuit alledaagse uitdagingen, zoeken naar lokale oplossingen van uit een mondiaal perspectief. Traditionele vakken blijven van belang, maar vormen niet langer het vertrekpunt.

VOORZIEN Plastic was ooit een duurzame uitvinding, zegt hoogleraar Arjen Wals. Maar nu blijkt het plastic soep op te leveren die onze zeeën en oceanen vervuilt. Asbest is net zo’n verhaal: van topper naar tobber. De inzichten veranderen en we ontdekken steeds nieuwe dingen. ‘De vraag is natuurlijk of je dit soort dingen kunt voorzien’, zegt Wals. ‘Kun je dat kijken vanuit een ander perspectief versterken, dat leren denken in verbanden en samenhangen, en krijg je dan een samenleving die beter is in het nemen van duurzame beslissingen?’ Bij die perspectiefwisseling en dat anticipatory learning hoort volgens Wals ook dat je je moet kunnen verplaatsen in andere culturen. ‘Wat wij duurzaam vinden, is bijvoorbeeld voor iemand uit Kampala helemaal niet zo duurzaam.’

En dat hoeft niet ingewikkeld te zijn. Wals: ‘Er zijn steeds meer voorbeelden van scholen, buurten en wijken die vanuit concrete projecten werken aan dergelijke projecten. Denk daarbij aan de klimaatneutrale school, de duurzame wijk, de aanleg van dakakkers en eetbare schoolpleinen. Soms zonder het in de gaten te hebben, werken ze aan die nieuwe competenties.’ Onderwijs is volgens Wals nu vooral gericht op het vergroten van onze concurrentiekracht en het versterken van onze economie. ‘De push to consume is oneindig veel groter dan de push to sustain. Dat moet anders.’ OUDE MOBIELTJES Wals laat in zijn eigen lessen studenten oude mobieltjes uit elkaar halen. ‘Om te kijken wat er allemaal aan materiaal in zit, waar dat vandaan komt, onder wat voor omstandigheden die grondstoffen worden gedolven. Ik laat ze kijken naar ethische vragen als wat zo’n

mobiel doet met ons leven en onze relaties. De hele wereld zit in zo’n mobiel. En kunnen we zo’n mobiel gebruiken om de wereld beter te maken? Bijvoorbeeld door apps te ontwikkelen om luchtkwaliteit te monitoren.’ Sociale media en citizen science, zijn volgens Wals belangrijke instrument om de brug te slaan tussen (exacte) wetenschapseducatie en natuur- en milieueducatie. ‘Mits het meer is dan alleen maar een goedkope manier om data te verzamelen, want het moet wel betekenisvol zijn en kunnen leiden tot het vinden van lokale oplossingen voor mondiale problemen.’ RK Wals schreef het artikel in Science naar aanleiding van het verschijnen van Research on Environmental Education, een lijvig boekwerk over de stand van zaken op het terrein van het duurzaamheidsonderwijs. De Wageningse hoogleraar is een van de redacteuren van het standaardwerk.


5(6SZHWHQVFKDSLQGG

wetenschap << 9

‘PLANTAARDIGE VIAGRA’ BEVAT SOMS... VIAGRA ð (FKWHPHGLFLMQHQDDQJHWURŉHQLQ plantaardige supplementen. ð 0HHUUHJXOHULQJQRGLJ

Plantaardige supplementen kunnen vervuild zijn met medicijnen zonder dat dit op hun verpakking staat. Consumenten die bijvoorbeeld hun libido willen verbeteren, kunnen daardoor last krijgen van bijwerkingen. Dit laat Noortje Reeuwijk zien in het proefschrift dat ze 23 mei verdedigde. Zij onderzocht hiervoor 71 tabletten, capsules en drankje, die claimen lustopwekkend te werken. Hiervan bleek circa één op de drie actieve ingrediënten van medicijnen te bevatten. Deze test was overigens niet bedoeld als representatieve steekproef. Reeuwijks werkgever, de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) zocht actief naar de meest verdachte producten. VIAGRA Tijdens haar analyses trof Reeuwijk onder meer werkzame concentraties Viagra aan, een middel tegen erectiestoornissen. Net als echt medicijn kan een vervuild supplement zorgen voor bijwerkingen. Zo wordt Viagra afgeraden voor mensen met een lage bloeddruk. Toch maakt Ivonne Rietjens, hoog-

leraar Toxicologie en Reeuwijks promotor, zich vooral zorgen om de gevonden ‘zusterstoffen’ van medicijnen als Viagra. Dit zijn stoffen die iets afwijken van het origineel, mogelijk door fouten bij de fabricage of door een bewust ander productieproces. Van deze stoffen is nauwelijks bekend of ze veilig zijn en hoe krachtig ze zijn. ‘Bovendien,’ zo zegt Rietjens, ‘is het een vreemde zaak als mogelijke drop-outs van medicijnontwikkeling opduiken in plantaardige supplementen.’ VERVUILDE PRODUCTELIJNEN Grote vraag is natuurlijk hoe de medicijnen in supplementen kunnen belanden. Het ligt voor de hand te veronderstellen dat producenten de middelen bewust toevoegen. Maar, zo stellen de onderzoekers voorzichtig: ook het gebruik van vervuilde productielijnen zou deze resultaten kunnen verklaren. De NVWA is inmiddels opgetreden tegen de aanbieders van de vervuilde supplementen, zegt Reeuwijk. Ze geeft echter ook aan dat het lastig is om de handel aan te pakken: ‘Aanbieders komen via internet snel op, om ook weer snel te verdwijnen.’ De markt voor plantaardige supplementen is in Europa nauwelijks gereguleerd. Ze vallen buiten wetgeving voor geneeskrachtige planten, voeding en geneesmiddelen. RR

VISIE << ‘Regering moet nertsenfokkers compenseren’ De rechtbank van Den Haag zette op 21 mei een streep door de wet die het houden van pelsdieren per 2024 zou YHUELHGHQ'HQHUWVHQIRNNHUVZRUGHQŊQDQFLHHOJHWURŉHQ door de wet en hadden een schadevergoeding moeten krijgen, aldus de rechter. ‘Ik vind de uitspraak niet verrassend’, zegt dierenwelzijnsonderzoeker Hans Hopster. ‘Je kunt niet zomaar iemands broodwinning afpakken, dat druist in tegen mijn rechtvaardigheidsgevoel. Hoezeer het welzijn van dieren mij ook aan het hart gaat.’ De nertsenfokkers verdienen goed. Moeten die dan schadeloos worden gesteld? ‘Dat is een raar argument. Je zegt toch ook niet tegen ontslagen Tweede Kamerleden en ministers dat ze geen wachtgeldvergoeding hoeven te krijgen omdat ze daarvoor goed hebben verdiend? We hebben het bij nertsenfokkers over familiebedrijven die bijvoorbeeld een kansrijke onderneming voor de kinderen willen opbouwen. Uiteraard kun je de politieke afweging maken om de pelsdierfokkerij te verbieden, maar ik ben blij dat de rechters verder kijken dan uitsluitend die politieke afweging.’ De politieke afweging om de nertsenhouderij te verbieden staat niet ter discussie? ‘Nee, de rechtbank vindt dat de ondernemers een schadevergoeding moeten krijgen. Mijn collega Willy Baltussen bij het LEI heeft uitgerekend om welke bedragen het dan gaat. In 2012 bestond de Nederlandse pelsdierhouderij uit ongeveer een miljoen moederdieren. Een verbod zou leiden tot zo’n 500 miljoen euro inkomensschade, plus tientallen miljoenen aan vermogensschade en sloopkosten. De vraag die de regering nu moet beantwoorden is: mag ons ethische besluit om de pelsdierfokkerij te verbieden honderden miljoenen euro’s kosten?’ Het verbod was toch ingegeven door het slechte dierenwelzijn? ‘Aanvankelijk wel, maar daar is wel iets op af te dingen. Lang geleden hebben nertsenfokkers een plan afgesproken met het ministerie om het welzijn van de nertsen te verbeteren, maar de welzijnswinst voor de nertsen is nooit geëvalueerd. Het verbod is ingesteld op ethische gronden, ofwel: accepteer je intensieve veehouderij voor de productie van bont? Ik vind het bijzonder dat het welzijn van nertsen geen rol meer lijkt te spelen.’ AS

STELLING ‘Real friends do not hold you back, unless you are heading in the wrong direction’ Agata Banaszewska, promoveerde op 22 mei in Wageningen


5(6SZHWHQVFKDSLQGG

10 >> wetenschap

GEEN GROTERE KANS OP MALARIA DOOR IJZERPILLEN schil,’ zegt Hans Verhoef, onderzoeker bij Celbiologie en immunologie en Mwangi’s begeleider, ‘want geboortewicht voorspelt de kans dat een kind overleeft, met name in de eerste maand na de geboorte.’

ð 2QGHU]RHNYHHJWEH]ZDUHQ van tafel. ð è5HJHULQJHQPRHWHQ ijzersupplementen breed beschikbaar maken.’

Zwangere vrouwen die ijzerpillen slikken, lopen geen extra risico op malaria maar baren wel gezondere kinderen. Een resultaat dat recente twijfels wegneemt over het nut en de veiligheid van extra ijzer, stelt Martin Mwangi in zijn proefschrift dat hij op 26 mei verdedigde.

Zwangerschapsonderzoek in Nigeria.

IJZERPILLEN De laatste jaren twistten wetenschappers over de vraag of ijzersupplementen de kans op malaria vergroten. Enkele studies suggereerden dat hogere ijzergehaltes in het bloed de weg plaveien voor de Plasmodium-parasiet, die malaria veroorzaakt. Deze nieuwe trial veegt alle bezwaren van tafel, zegt Mwangi, en hij vindt het nu hoogste tijd dat regeringen en donateurs ijzersupplementen breed beschikbaar maken: ‘Het beleid

hiervoor bestond al en ijzersupplementen zijn relatief goedkoop.’ In de proef werden twee groepen van circa 235 zwangere vrouwen in Kenia gevolgd die ijzerpillen óf placebo’s slikten. Bekeken werd hoe vaak vrouwen leden aan ijzertekort, maar ook wat het geboortewicht en de ijzerstatus van hun baby’s was. Of vrouwen leden aan malaria tijdens de zwangerschap bekeken onderzoekers achteraf in de placenta, waar parasie-

ten zich graag nestelen. Noch de begeleiders noch de vrouwen wisten in welke groep ze zaten. Malaria bleek in beide groepen even vaak voor te komen. Het toedienen van ijzerpillen had echter wel een positief effect op de gezondheid van de baby. In de ‘ijzergroep’ kwamen kinderen gemiddeld 143 gram zwaarder ter wereld dan in de controlegroep. En vooral de moeders die vooraf leden aan ijzertekorten profiteerden. ‘Dit is echt een groot en relevant ver-

VICTORIAMEER Wereldwijd lijden zo’n 1,6 miljard mensen aan bloedarmoede, met name in ontwikkelingslanden. Bij kinderen kan dit leiden tot ontwikkelingsachterstand en sterfte. De WHO adviseert al sinds 1959 dat zwangere vrouwen extra ijzer slikken. Tot dusver is deze aanbeveling nauwelijks geïmplementeerd. Mwangi voerde zijn onderzoek uit ten noorden van het Victoriameer; een uitgestrekt en arm gebied met slechts twee gezondheidsposten. Ondanks de grondige voorbereidingen moest hij regelmatig improviseren. Zo hielp hij een keer een kind ter wereld te brengen op zijn achterbank, nadat zijn auto was vastgelopen op een modderige zandweg. Tekenend, vindt Verhoef: ‘Dit is zo’n beetje de moeilijkste PhD die je kunt voorstellen.’ RR

LOKSCHAPEN VANGEN LYME-TEKEN IN HET BOS ð 6FKDSHQNXQQHQZDQGHOSDGHQ mogelijk ‘schoonvegen’. ð 0RJHOLMNQLHXZHLQNRPVWHQ bron voor zieltogende kuddes.

De Wageningse onderzoeker Sip van Wieren wil een experiment doen waarbij hij lokschapen inzet om teken te vangen in natuurgebieden. Teken laten zich vallen op elk warmbloedig wezen dat onder hen door loopt. Een kudde schapen vormt dan ook een aantrekkelijke maaltijd voor het insect. De lokschapen worden vooraf echter bewerkt met een insecticide dat de teken doodt, maar voor de schapen geen schadelijke gevolgen heeft. Van Wieren verwacht dat de lokschapen een flink deel van de te-

ken in het bos wegvangen, maar lang niet alle. Om het aantal teken, veroorzakers van de ziekte van Lyme, duurzaam te verminderen moet de kudde vier keer per jaar door het bos, vermoedt de onderzoeker. In tegenstelling tot mensen kunnen schapen niet de ziekte van Lyme krijgen. NIEUWE INKOMSTENBRON Van Wieren heeft contact met meerdere beheerders van bosgebieden in verschillende gemeenten over het experiment, waaronder de Drentse gemeente Gieten. Uit eerder Wagenings onderzoek blijkt dat het Zwanemeerbos bij Gieten vol zit met teken – ze telden twintig tot dertig teken per honderd strekkende meter. Het bos heeft een recreatieve functie, er zit

Een kudde schapen is een aanlokkelijk hapje voor een teek.

bijvoorbeeld ook een natuurcamping. Van Wieren wil een schaapskudde door het bos leiden en kijken hoeveel teken de schapen wegvangen. De onderzoeker hoopt dat het experiment succesvol verloopt. Het wegvangen van teken zou een

mooie nieuwe inkomstenbron betekenen voor de zieltogende Nederlandse schaapskuddes. Natuurbeheerders of recreatieondernemers huren dan een herder met lokschapen in om bijvoorbeeld een wandelpad ‘schoon te maken’ van teken. AS


5(6SZHWHQVFKDSLQGG

discussie << 11

>> RESOURCE.WAGENINGENUR.NL Online werd veel over universiteitspolitiek gedebatteerd de afgelopen weken. Zo wekte de campagne voor de studentenraadsverkiezing irritatie en werd er getwist over het bindend studieadvies. Komende week staat de OR-verkiezing op het programma, kom dus meediscussiëren. Ook een mening? Mail je reactie naar [email protected]

SLIJMEN VOOR STEMMEN Wageningen koos onlangs een nieuwe studentenraad. Na een kleine peiling van Resource was er veel online commentaar op de campagne. è1DDUPLMQ]LQLV9H6WHYHHOWHYHHOEH]LJPHW]LHOWMHV winnen,’ schrijft Vriend. ‘Allerlei soorten gratis snoep /ijs/suikerspin worden uitgedeeld met de vraag of [er] al is gestemd.’ Anderen vinden dat je dit soort gevlei direct moet afstraffen. ‘Toen ik vrijdag aan het werk was op het Forum werd mij fruit aangeboden door een 9H6WHVWXGHQWéVFKULMIWVijand. ‘Dus direct even ingelogd en op de internationale partij gestemd.’ Niet alle reageerders blijken al zo jong verbitterd over de politiek. Suikerspin snapt juist heel goed waarom de partijen het zo aanpakken: ‘Toen ik stond te wachten op ]RéQKHHUOLMNHVXLNHUVSLQNRQ9H6WHPRRLXLWOHJJHQ waar ze nu voor staan.’ Drie vliegen in één klap vindt Suikerspin: iemand blij gemaakt met iets lekkers, een NLH]HUJH±QIRUPHHUGHQHHQVWHPYRRU9H6WH2RN Kees snapt de irritaties op zich wel, maar hij reageert nuchter: ‘Je moet toch ergens duidelijk maken dat er ¾EHUKDXSWYHUNLH]LQJHQ]LMQé/XLVWHUHQMXOOLHPHH daar in Brussel?

VERBINDEND ADVIES

,//8675$7,((67+(5%528:(5

Het bindend studieadvies (bsa) was dit collegejaar een heet hangijzer in Wageningen. Na bemiddeling van toezichthouder Job Cohen stemt de medezeggenschap uiteindelijk in met invoering. 9RRUGDWKHW]RYHULVEOLMNWHURSRQ]HVLWH weinig tegenstand te bestaan tegen een bsa per se. Studenten vrezen echter dat de gestelde eisen sluipenderwijs strenger zullen worden. ‘Een bsa met een redelijke puntengrens is goed,’ schrijft Leonie, ‘maar deze hoeft niet elk jaar verhoogd te worden. Dat risico lopen we wel als de medezeggenschap nu instemt.’ Ze wijst er op dat dit aan verschillende universiteiten is gebeurd. De stemming wordt negatiever als daadwerkelijk instemming volgt. De afgedwongen garantie, dat de medezeggenschap vroeg informatie krijgt over voorgenomen wijzigingen, zien reageerders als boterzacht. ‘Nou afwachten hoe betrouwbaar het CvB over drie of

vier jaar blijkt te zijn,’ zegt Edgar Vos. Een ander vindt het ‘een loze afspraak waar niemand zich ooit aan kan houden.’ Over enkele jaren zijn alle betrokken poppetjes immers vervangen door mensen, onwetend van deze informele afspraak. ‘Dit is nou “met een kluitje het riet in worden gestuurd”,’ reageert JH tenslotte. è/DFKZHNNHQGGDWMHKLHUDOV*9>UHGJHPHHQVFKDS SHOLMNHYHUJDGHULQJ@PHHDNNRRUGJDDW*HOXNNLJZDV Job er om een lekkere kop thee te serveren!’

OMSTREDEN ONDERNEMING In de vorige Resource stond een interview met bijzonder hoogleraar Ruud Huirne. Hij vindt het hoog tijd dat Wageningse studenten meer leren over ondernemerschap. Die suggestie valt niet in goede aarde bij Patrick Jansen+LMYLQGWGDWRQGHUQHPHUVFKDS]HNHUQLHWELMGH kerntaken van een universiteit horen. Een vak, en zeker een heel mastertraject, hoort hier dan ook niet thuis. ‘Dat veel van onze afgestudeerden in het bedrijfsleven terecht komen,’ schrijft Jansen, ‘lijkt mij geen enkele reden om ondernemerschap dan maar tot academische opleiding te verheffen. En dat bedrijven afgestudeerden nog een beetje moeten inwerken al helemaal niet!’ Jansen houdt het zakelijk, maar Bezorgd reageert uiterst sarcastisch. De onderzoeksstage kan wat hem betreft op de schop, want vaak doe je daar onderzoek binnen een bedrijf in plaats van lekker mee te draaien. ‘Erg raar’ schrijft Bezorgd, ‘want zo kweek je studenten die helemaal geen enkele ervaring hebben in “het echte EHGULMIVOHYHQì+HWHQLJHZDW]HKHEEHQ gedaan in hun BSc en MSc is vakken volgen en onderzoekjes doen.’ Beste Bezorgd, onderneem er wat tegen. CORRECTIE: In Resource #18 is een fout geslopen in het fotobijschrift op pagina 21. De mensen op de foto zijn alumni van Wageningen UR die in Chili wonen, en niet alleen medewerkers van Wageningen UR Chile.

colofon Resource is het magazine en de website voor studenten en medewerkers van Wageningen UR. Resource magazine verschijnt tweewekelijks op donderdag. Abonnement Een abonnement op het magazine kost €58 (buitenland €131,50) per academisch jaar. Opzeggen voor 1 augustus. Redactieadres Akkermaalsbos 14, 6708 WB Wageningen (Nexus, gebouw 117, bode 31). Postbus 409 6700 AK Wageningen. Secretariaat: Thea Kuijpers, [email protected]. T 0317 484020 Website: resource.wageningenur.nl. ISSN 1389-7756 Redactie ð(GZLQYDQ/DDUKRRIGUHGDFWHXU [email protected], 0317-482997 ð5RE*RRVVHQVHLQGUHGDFWHXU [email protected], 0317 485320 ðLU5RHORI.OHLVHFRORJLHVRFLDOHZHWHQ schappen, economie) [email protected], 0317 481723 ðLU1LFROHWWH0HHUVWDGWZHEUHGDFWHXU [email protected], 0317 488190 ð/LQGDYDQGHU1DWVWXGHQWHQRQGHUZLMV ð$PDUHQVWHQ%UXJJHQFDWHVWXGHQWHQ [email protected], 481725 ð5RE5DPDNHUYRHGLQJYLVVHULM [email protected], 0317 481709 ð$OEHUW6LNNHPDSODQWGLHURUJDQLVDWLH [email protected], 0317 481724 Vormgeving ð+DQV:HJJHQKDQVZHJJHQ#ZXUQO T 0317 485272; basisvormgeving magazine: Nies & Partners bno Nijmegen Freelance auteurs Romy Appelman, Alexandra Branderhorst, Jeroen Bok, Josh Christian, ir. Yvonne de +LOVWHU0LORXYDQGHU+RUVW$P\-DQVHQ ir. Rik Nijland, Karst Oosterhuis, Camille Ponte, ir. Astrid Smit, Paul Thung, ir. Joris 7LHOHQV+RJHU2QGHUZLMV3HUVEXUHDX Vertaling &ODUH0F*UHJRU6XVLH'D\&ODUH:LONLQVRQ Foto’s *X\$FNHUPDQV%DUWGH*RXZ6YHQ0HQ VFKHO/HQQDUW9HUKRHYHQ Illustraties (VWKHU%URXZHU*XLGRGH*URRW6WXGLR /DNPRHV.LP3HWHUVH+HQNYDQ5XLWHQ beek, Pascal Tieman Redactieraad LU0DUWLMQGH*URRWYRRU]LWWHU LU0DULDQQH +HVHOPDQVGULU3DWULFN-DQVHQGU0DUJLW van Wessel. [email protected] Advertenties ([WHUQ%XUHDXYDQ9OLHW7 [email protected] ,QWHUQJHUHGXFHHUGWDULHI +DQV:HJJHQ T 0317-485272, [email protected] Uitgever 0DUF/DPHUV&RUSRUDWH&RPPXQLFDWLRQV & Marketing Wageningen UR Resource wordt gedrukt op papier uit verantwoord beheerde bossen.


5(6SZHWHQVFKDSLQGG

12 >> achtergrond

De anatomische les Als het goed is, heb je er niks van gemerkt. Maar het is toch echt gebeurd. Het brein van de campus is getransplanteerd. Verhuisd van De Dreijen naar De Born. Hyperion, een opvallend gebouw achter Actio, is het nieuwe onderkomen van het datacenter van de campus. tekst: Roelof Kleis / foto: Guy Ackermans

E

igenlijk is dit niet helemaal juist. Een deel van het brein was al op de campus in Theia, het kleine zusje van Hyperion aan de Bornsesteeg. Met wat fantasie zou je kunnen zeggen dat Hyperion en Theia de beide hersenhelften van ons computerbrein zijn. Titanen in de dagelijkse strijd om het dataverkeer in goede banen te leiden. Die vergelijking met een brein snijdt ook functioneel hout. In geval van nood kunnen beide ‘helften’ elkaars functie voor het overgrote deel overnemen, legt IT-consultant Ron Lukassen van het Facilitair Bedrijf uit. Maar let wel: aan beide

kanten zijn de servers actief. Het is niet zo dat de een alleen maar back-up is voor de ander. Lukassen: ‘Data worden op beide plaatsen bewaard. Risicospreiding dus.’ De verhuizing naar de campus maakt deel uit van de verhuizing van Computechnion naar De Born. Het ICTdeel van het Facilitair Bedrijf volgt deze zomer. De ICT’ers trekken bij de rest van FB in, in de oude ‘poot’ van het huidige Actio. Pal naast het brein dus. De fysieke verhuizing van de apparatuur vond afgelopen weken plaats en wordt deze zomer afgerond. Resource mocht een kijkje nemen onder en op het schedeldak.

GEHEUGEN

KOEL (1)

De kern van Hyperion is de apparatuur. De servers, harde schijven en schakelkasten. In Theia en Hyperion samen staan ongeveer 300 servers, samen goed voor 2 petabyte aan geheugen. Dat is een 1 met 15 nullen, oftewel 10005 byte. Ter vergelijking: dat is evenveel opslag als 17.000 laptops van 120 GB. Maar wie denkt dat dat veel is: volgens Wikipedia verzamelt de NSA per uur 2 petabyte aan data.

Een brein produceert veel warmte. Een datacenter is volgens Ron Lukassen (FB) energetisch gezien in feite een dure manier om warmte te produceren. Hyperion gebruikt maximaal 180 kW, evenveel stroom als 3000 ouderwetse gloeilampen van 60 W. Die energie wordt volledig omgezet in warmte. Koeling is dus essentieel. Daarvoor is door het FB naar een ingenieus drietrapssysteem gezocht. Luchtkoeling is de eerste trap. Een luchtstroom komt via roosters in de vloer de twee glazen huizen binnen, wordt langs de rekken met apparatuur geleid en afgevoerd naar het dak, waar drie reusachtige warmtewisselaars staan die de warme lucht (tot wel 380 C) afkoelen naar 250 C, voordat die weer naar binnen wordt geleid.

5 juni 2014 2009 RESOURCE — 27 augustus

5(6SDFKWHUJURQGLQGG

achtergrond << 13 KOEL (2) Als het buiten 220 C of warmer is, treedt trap twee in werking: de adiabatische koeling. Oftewel: water. De buitenlucht wordt dan eerst met water besproeid. Verdamping onttrekt warmte aan de lucht, zodat die afkoelt en geschikt is om de binnenlucht mee af te koelen. Als de buitenlucht warmer is dan 270 C wordt er ook nog mechanisch gekoeld, zoals in een koelkast. Volgens projectmanager van de bouw Nico Bijl (FB) is dit de meest energiezuinige manier van koelen. ‘Er is maar 7 procent extra energie nodig om te koelen. Daarmee zitten we op de top van wat haalbaar is.’ Kan al die warmte dan niet nuttig worden gebruikt? Nee, zegt Bijl. De energie blijkt daarvoor te ‘laagwaardig’.

STORING

VERKEER Onze hersens filteren informatie. Anders zouden wij gek worden van alle indrukken. Hyperion en Theia doen dat ook. Maandelijks komen gemiddeld 60 miljoen mailtjes binnen. Slechts 1 miljoen (2,5 procent) mailtjes wordt doorgelaten. De rest is spam, is besmet of staat anderszins op de zwarte lijst. E-mail beslaat overigens maar 1 procent van het totale internetverkeer. Het totale volume aan internetverkeer bedraagt maandelijks 450 petabyte. Hyperion en Theia wisselen maandelijks 750 petabyte data uit met elkaar.

Stroomuitval deert Hyperion niet. Het brein is erop berekend. De eerste verdedigingslinie is een reusachtige batterij, vergelijkbaar met 500 auto-accu’s, die gedurende maximaal vijf minuten de boel overneemt. Lang genoeg om het noodstroomaggregaat op te starten: een Volvo vrachtwagenmotor die op diesel loopt. Binnen tien seconden vervangt die de netspanning.

SCHEDEL Ons brein zit veilig achter een schedel. Hyperion is een bunker. Een betonnen kolos met dikke muren, stalen deuren en zonder ramen. Een gewone sterveling heeft hier niks te zoeken. Toch ziet het gebouw er aan de buitenkant fraai uit. Het gebouw en de opvallende gevel zijn van de hand van Taco Remijnse van het Wageningse SW Architecten. De gevel verbeeldt een netwerk. Het lokale worldwide-web. Zoiets. Met Hyperion als de spin in dat web.


5(6SDFKWHUJURQGLQGG

14 >> achtergrond

‘Publicatiedruk is slecht verdeeld’ Hans Clevers geldt als het visitekaart én het geweten van wetenschappelijk Nederland. Op 12 juni geeft de president van de Koninklijke Nederlandse Academie voor Wetenschappen (KNAW) een lezing in Orion, op uitnodiging van de Wageningen Young Academy. Resource sprak alvast met hem in het KNAW-hoofdkwartier in Amsterdam. tekst en foto: Rob Goossens

H

et zijn woelige tijden voor de wetenschap. Publicatiedruk en de affaire Stapel zijn een paar van de onderwerpen die veel discussie oproepen. De dissidente onderzoekers van Science in Transition noemen de hedendaagse wetenschap zelfs een ‘promotiefabriek’. De eerste vraag ligt dus voor de hand.

LEZING Op 12 juni geeft Hans Clevers een lezing in de grote zaal van Orion met de titel ‘The Future of Science’. Na afloop vindt er een paneldiscussie plaats waar naast Hans Clevers ook de hoogleraren Marten Scheffer en Esther Turnhout, en promovendus Jeroen Candel aan deelnemen. Studenten, medewerkers en alumni zijn welkom om te luisteren en mee te discussiëren. Aanvang: 16.00 uur, voertaal is Engels. Er is plaats voor 750 mensen.

Verkeert de wetenschap in crisis? ‘Nee hoor. Natuurlijk hebben de critici soms een punt. Zo slaat Science in Transition de de spijker op zijn kop met haar waarneming dat er te veel papier wordt geproduceerd in de wetenschap. Als het om publicaties gaat zou er minder naar kwantiteit en meer naar kwaliteit gekeken moeten worden. Maar op andere punten vind ik de critici veel minder overtuigend. Dat de universiteiten te veel promovendi afleveren bijvoorbeeld. We moeten af van het idee dat promovendi voorbestemd zijn om het onderzoek in te gaan. Zie het promotietraject als een vierjarige verlenging van je opleiding waarmee tal van maatschappelijke posities binnen je bereik komen. Aan die bredere blik schort het misschien nog wel eens binnen opleidingen, waardoor promovendi zelf het idee krijgen dat ze met een stoelendans bezig zijn.’ Wie het wel redt in de wetenschap, krijgt te maken met de knellende banden van de tenure track (een carrièrepad richting hoogleraarschap). Zijn we daarin doorgeschoten? ‘Ik ben zelf positief over de tenure track. Die heeft gezorgd voor de broodnodige transparantie in het carrièrebeleid van de universiteiten. Nu is voor iedereen duide-

lijk waarom iemand op een bepaalde positie komt, terwijl voorheen soms de indruk bestond dat er veel onderling bekokstoofd werd.’ Maar hoort daar zo’n hoge publicatiedruk bij? ‘Is dat wel zo? De druk op wetenschappers om te presteren is hier in Nederland minder hoog dan in veel andere landen. Neem de VS, waar je als bijna-gepensioneerde nog altijd fondsen moet binnenhalen om op een salaris te kunnen rekenen. Of China, met zijn bonussysteem. Het probleem is vooral dat de publicatiedruk hier verkeerd verdeeld is. Jonge onderzoekers zijn voor 100 procent afhankelijk van hun publicatiesucces, maar ben je eenmaal binnen in het universitaire bastion dan wordt je betaald uit de lump sum financiering en is het heel moeilijk om je nog weg te krijgen. Daar zou een betere verdeling kunnen worden gemaakt. En dat iemand als Diederik Stapel zich beroept op publicatiedruk is natuurlijk een gotspe. Als decaan zat hij al lang en breed op het pluche. Bij hem speelden duidelijk criminele factoren mee, of psychiatrische. Is Stapel ook niet een signaal van een afkalvend moreel besef bij wetenschappers? ‘De vermeende afkalvende integriteit van Nederlandse wetenschappers is iets wat vooral Nederlandse wetenschappers zelf bezig houdt. Voor het publiek geldt de wetenschap nog altijd als betrouwbaar en ook in het buitenland speelt dit thema veel minder. In Nederland hebben we de procedures op het gebied van integriteit keurig geregeld, mede via de KNAW. Maar daardoor is er soms ook disproportioneel veel aandacht voor wat in wezen


5(6SDFKWHUJURQGLQGG

achtergrond << 15

bescheiden incidenten zijn. Daarnaast speelt bij in de sociale wetenschappen mee dat het een jonge discipline is die wat publicaties betreft nog een beetje in de fase zit: “veel is goed”. Dat gaat vanzelf over.’ Nederland doet het matig als het gaat om de bedragen die het land aan fundamenteel onderzoek besteedt. Is dat een probleem? ‘Een groot probleem. Het gaat slecht op dat gebied. We zitten nu op 0,78 procent van het bnp, maar dat gaat in deze kabinetsperiode naar 0,65 procent, een daling van bijna 20 procent. De regering rekent zich rijk door een belastingaftrekpost voor innoverende bedrijven mee te rekenen als R&D-geld, maar er is geen enkele aanwijzing dat dat geld ook daadwerkelijk naar innovatie gaat. Vergelijk ons met Finland, dat 1,5 tot 2 procent van het bnp in wetenschap investeert, en je kunt niet anders concluderen dan dat de zaak hier ter zijner tijd krakend gaat instorten.’ Het vreemde is dat we toch nog altijd goed scoren op de lijstjes van wetenschap en innovatie. ‘Dat is te danken aan sociaal-culturele factoren, noem het de volksaard. Die is ontzettend geschikt voor wetenschappelijke doeleinden. We hebben bijvoorbeeld weinig ontzag voor hiërarchie en daardoor veel zelfstandige, originele denkkracht. Verder zijn we ambitieus, communicatief en goed in het delen van onze ervaringen met anderen, zowel succes als tegenslag. In veel andere landen ontbreken één of meer van deze factoren. In de VS bijvoorbeeld zijn onderzoekers wel ambitieus, maar houden ze hun bevindingen liever voor zichzelf vanwege het extreem competitieve klimaat. Alleen Engeland en de Scandinavische landen zijn vergelijkbaar met Nederland. We zijn hierdoor superefficiënt, maar de keerzijde is dat een structureel probleem, te weinig geld, hierdoor lang onzichtbaar blijft. Het gevaar bestaat dat we daardoor straks een kantelpunt bereiken waarbij het lastig wordt om de schade weer ongedaan te maken.’ Is het niet aan de KNAW om daar wat aan te veranderen? ‘Daar zijn we ook heel hard mee bezig. Vorig jaar heb ik met alle fractievoorzitters gesproken en daar kwam een interessante bevinding uit: investeren in wetenschap levert volgens de rekenmethodiek van de huidige economische modellen geen enkel rendement op, vanwege de onzekerheid over de uitkomsten. Wanneer je als partij dus geld beschikbaar wilt maken voor wetenschap, verdwijnt dat bij de doorrekening van je programma door het CPB in een groot zwart gat. Dat maakt het politiek heel onaantrekkelijk. Dijkversterking kampt met hetzelfde probleem: iedereen weet dat het mis gaat wanneer je het niet doet, maar de modellen kunnen daar geen beeld van maken. Dat probleem hebben we door onze eigen economen trachten op te laten lossen. En daar lijken we nu deels in geslaagd. Ze hebben een methode gevonden om in elk geval het absorptievermogen van een samenleving, de mate waarin je nieuwe wereldwijde ontwikkelingen kunt verwerken, te kwantificeren. De VSNU is enthousiast

Hans Clevers: ‘Wil je de kwaliteit van de afstudeerders gelijk houden, dan zul je dus je onderwijs moeten intensiveren.’

en ook de EU heeft al belangstelling getoond. We hopen er het CPB ook mee te kunnen overtuigen.’ Het zal u vast deugd doen dat steeds meer jonge mensen kiezen voor een academische opleiding. Maar kan het ook teveel worden? ‘Dat niet, maar je moet je wel realiseren wat de consequenties zijn. Meer studenten betekent dat de gemiddelde getalenteerdheid wat zal afnemen. Wil je de kwaliteit van de afstudeerders gelijk houden, dan zul je dus je onderwijs moeten intensiveren. Maar het tegendeel gebeurt: we zien grotere groepen ontstaan en e-learningconcepten hun intrede doen. Toch ben ik er niet voor om de toegang te beperken. Het is voor elk individu een voorrecht om zo hoog mogelijk opgeleid te zijn. En ook voor de samenleving biedt het voordelen: de democratie wordt robuuster met een hoog opgeleide bevolking en de kwaliteit van veel beroepen gaat erop vooruit. Stel je voor dat straks alle leraren op havo en vwo universitair geschoold zijn. Van goed wetenschappelijk onderwijs wordt iedereen beter.’

HANS CLEVERS – Geboren op 27 maart 1957 in Eindhoven – Studeerde geneeskunde en Biologie. Promoveerde in Utrecht, postdoc aan Harvard – 1991: Hoogleraar Immunologie, 2002 hoogleraar Moleculaire Genetica – 2020-2012 Directeur van het Hubrecht Instituut voor Ontwikkelingsbiologie en Stamcelonderzoek van de KNAW – 2012: President van de KNAW


5(6SDFKWHUJURQGLQGG

16 >> beeld

WK in een notendop Van de 32 nationaliteiten op het wereldkampioenschap voetbal in Brazilië zijn er ook een groot aantal vertegenwoordigd in de studentenwereld van Wageningen. We vroegen hen naar de kansen en de geheime troeven van hun land. tekst en foto’s: Nicolette Meerstadt

Groep A Brazilië, Kroatië, Mexico, Kameroen Leonardo de Aro Galera – Brazilië – uitwisselingsstudent Agronomy ‘We hebben het WK in eigen land, dus ik ben vrij zeker dat Brazilië zal winnen! Het thuispubliek zal het team echt dragen. Onze hoop is gevestigd op Neymar, die scoort het vaakst. Het land is niet zo goed voorbereid als we wilden. De stadions zijn prima, maar de beloofde treinen en metro’s komen er niet. De beloofde nalatenschap van het toernooi voor het land komt er ook niet.’ Alejandro Bustamante – Mexico – PhD Plant Sciences ‘Mexico schopt het vaak tot ‘de vierde wedstrijd’, maar daar houdt het op. Helaas hebben we het afgelopen jaar vier verschillende coaches gehad, die steeds een andere selectie hadden. Het team is dus niet bepaald stabiel. Maar houd Oribe Peralta in de gaten, een van de olympische winnaars. Zijn bijnaam is ‘ Orible’ (verschrikkelijk), omdat hij vrij lelijk is. Maar sinds hij is gaan scoren, noemen ze hem ‘prachtig’.’

Groep B Spanje, Nederland, Chili, Australië Daniela Potocnjak Rivas – Chili – master Arganic Agriculture ‘We zitten in een hele moeilijke groep. De prestaties van het team zwabberen een beetje, maar Chileense fans zijn heel trouw aan het team. Ik hoorde dat er zelfs een fietstocht naar Brazilië gehouden wordt. Mijn topspeler is keeper Claudio Braco. Niet erg beroemd, maar altijd een rots in de branding. We hebben veel spelers die ook in Europa hebben gespeeld, dus we hebben zeker kansen.’ Twan van der Slikke – Nederland- Bedrijfs- en consumentenwetenschappen ‘Ik vind het WK altijd heel leuk, iedereen in het oranje en dan barbecueën met vrienden of met z’n allen naar de kroeg. Echt hoge verwachtingen heb ik niet. We worden tweede in de poule achter Spanje, en dan moeten we waarschijnlijk tegen Brazilië. Die pak je niet in hun thuisland. Mijn favoriete speler is De Guzmán. Ik hoop dat hij een beetje speelt. En Huntelaar moet ook opgesteld worden, een echte spits.’


5(6S:.LQGG

beeld << 17

Groep C Colombia, Griekenland, Ivoorkust, Japan Melissa Cuevas – Colombia – master Environmental Sciences ‘Het zou super zijn als we doorgaan naar de tweede ronde. Met de Colombianen in Wageningen maken we al weken plannen om samen te kijken. Dat is typisch voor ons, bij elke wedstrijd wordt het hele land gek. Voetbal is belangrijker voor ons dan politiek. Wat ik geweldig vind aan mijn team is de mix van kleuren en achtergronden. Dat laat de diversiteit van mijn land zien.’ Iraklis Vekiaris – Griekenland – master Environmental Sciences ‘We zijn al eens Europees Kampioen geworden, dus wonderen bestaan. Maar serieus, ik heb geen hoge verwachtingen. Ik zou al blij zijn met wat goede optredens waarbij de spelers initiatief nemen en met passie spelen. De coach heeft wat magie toegevoegd door een amateur te selecteren als 24e man, Manos Sergios. Ik hoop dat het team dit niet ziet als een vakantie naar Brazilië. Pame Elladara! (Hup Griekenland!)

Groep D Uruguay, Costa Rica, Engeland, Italië Margarita Monge Morera – Costa Rica - master Food Technology ‘Het is een enorme prestatie dat we het eindtoernooi hebben bereikt. Wel hebben we een moelijke groep met Uruguay (de eerste wereldkampioen) Italië (de knapste mannen ter wereld) en Engeland (de bedenkers van voetbal). Mijn lievelingsspelers zijn Bryan Ruiz die bij PSV speelt, en Keylor Navas, de beste keeper in Spanje.’ Luca Malaguti – Italie – Managementstudies ‘De coach is bijna klaar met de selectie. Het probleem is de voorhoede. We hebben wel een aantal goede aanvallers, maar geen briljante, zoals een Messi of Ronaldo. Dat past in de Italiaanse voetbaltraditie: een ijzersterke achterhoede en vervolgens met countervoetbal toch je goals proberen mee te pakken. Alleen jammer dat je daarmee dus geen geweldige aanvallers creëert. In 2006 zijn we niettemin wereldkampioen geworden en het zou geweldig zijn om die emotie nu opnieuw te ervaren.’


5(6S:.LQGG

18 >> beeld

Groep E Zwitserland, Ecuador, Frankrijk, Honduras Mattias Kohler – Zwitserland – Erasmus student Plant Sciences ‘Na de eerste ronde zal het er wel op zitten voor Zwitserland, ook al staan we eerste in de groep. We hebben veel jonge spelers zoals Drmic, Shakiri en Rodríguez. Aan hun namen zie je al dat veel van onze spelers een achtergrond van migratie hebben. Dat is een mooie afspiegeling van onze samenleving. Een grappig feit over Zwitserland: in 2009 wonnen ze het WK onder 17, dus sommige mensen verwachten dat deze groep de grote beker gaat winnen.’ Zinnia Guittin – Frankrijk - bachelor Equine, Leisure & sports ‘Bij dit WK is Frankrijk eigenlijk al blij als de spelers zich professioneel gedragen. We schaamden ons diep na het onvoorstelbaar kinderachtige gedrag van de spelers tijdens het vorige WK, toen het team zelfs naar huis is geroepen. Dat mag nooit meer gebeuren. Sportief gezien zijn de verwachtingen matig. Volgens mijn vader mogen we blij zijn als we in de kwartfinale komen. Zelf ga ik pas naar de wedstrijden kijken als we winnen, zoals veel Fransen overigens.’ Andrea Oyuela Ochoa – Honduras – master Urban Environmental Management ‘Dit is pas ons derde WK, en we hebben nog nooit een wedstrijd gewonnen. Maar vier jaar geleden waren we er ook bij, dus dit is het meest ervaren team dat we ooit gehad hebben. We weten ook dat we niet een van de grote teams zijn, maar een wedstrijd winnen zou fantastisch zijn. Onze meest trouwe speler is Noel Valladares, hij heeft heel veel jaren ervaring.’

Groep F Argentinië, Bosnië-Herzegovina, Iran, Nigeria Raana Roohanitaziani – Iran – PhD Plant breeding ‘Trots op Perzië heet mijn team. Iran is het hoogst geplaatste Aziatische team, maar we zitten wel in een moeilijke groep. De eerste wedstrijd tegen Nigeria is cruciaal. Als we die winnen, gaan we vast door. In moeilijke wedstrijden presteren we beter, dus we maken echt een kans. Vooral dankzij onze supercoach, Carlos Queiroz, die bij Real Madrid en Manchester United heeft gewerkt.’


5(6S:.LQGG

beeld << 19

Abdulmalik Matti – Nigeria – master Organic Agriculture ‘Ons team, The Flying Eagles, is nog nooit voorbij de eerste ronde gekomen. Maar nu zijn we Afrikaans kampioen, dus de druk is groot. Ik ben fan van Chelsea, dus mijn lievelingsspelers zijn Obi Mikel en Victor Moses. En let ook eens op onze fans, het zijn de meest uitbundige van de wereld. Er zijn meer dan vijfhonderd talen in Nigeria, maar voetbal is een taal die iedereen begrijpt.’

Groep G Duitsland, Portugal, Ghana, VS Rico Meyn – Duitsland – bachelor Communication Sciences ‘Ik hoop dat we het tenminste tot de halve finale schoppen. Daarna is alles mogelijk. We zitten met Portugal in de groep, dus we moeten Christiano Ronaldo verslaan. Veel van onze spelers hebben blessures, dat is een punt van zorg. Ook was onze trainingsfaciliteit in Brazilië twee weken voor het toernooi nog niet klaar. Mijn droomfinale is om thuis Brazilië te verslaan. Als we de beker winnen ga ik naar Hamburg of Berlijn om ontzettend te feesten.’ Mike Misra – VS – onderzoeksassistent bij CDI ‘We gaan voor tenminste de laatste vier dit jaar. Onze bondscoach is oud-speler en bondscoach van Duitsland Jürgen Klinsmann. Onder hem hebben we een recordaantal wedstrijden gewonnen. Ghana is een pittige tegenstander, maar Duitsland kunnen we hebben dankzij Klinsmann. Portugal vegen we met 3-1 van de mat. Captain Clint Dempsey is mijn beste speler. Kijk ook eens op youtube naar zijn rapvideo. Kun je lachen.’

Groep H België, Algerije, Rusland, Zuid-Korea Farkhad Rakhmatov – Rusland – bachelor International Agribusiness ‘Pelle zei ooit: “Rusland wint het WK voetbal als Brazilië het WK ijshockey wint”. Kortom, als we de kwartfinale halen zou het al een overwinning zijn. We spelen heel wisselend, soms verliezen we van zwakke teams, en spelen we goed tegen een sterke tegenstander. Kokorin is een jonge aanvaller, een echte patriot die nog niet is verpest door geld. De sancties die nu tegen Rusland gelden, geven ook een extra duwtje om te willen winnen. We kunnen daarmee karakter tonen en het is goed voor het imago van ons land.’


5(6S:.LQGG

20 >> achtergrond

Paklijst Kabul: vier shirts en een membraanfilter Student Zia Karimi gebruikte zijn Wageningse kennis om een waterzuiveringsinstallatie te bouwen voor een sloppenwijk in Kabul. Na jarenlange voorbereiding nadert het project zijn voltooiing: het ticket ligt klaar. tekst: Amarens ten Bruggencate / foto: Jacob van Essen / Hoge Noorden

M

et een koffer vol schakelaars, metertjes, kabels en drukpompen stapt Zia Karimi (29) deze maand op het vliegtuig naar Afghanistan. Eenmaal in Kabul, vertelt Karimi, wordt hij opgewacht door zijn partnerorganisatie. Die beschikt over de papieren om de douane ervan te overtuigen dat de reiziger goede intenties heeft ondanks zijn verdachte bagage. ‘Al die losse onderdelen...’ glimlacht Karimi. ‘Stel dat het een aanslag is.’ WATER4TOMORROW Wat Karimi beraamt, is allesbehalve destructief. Het materiaal dat hij meeneemt naar zijn geboorteland is bestemd voor een membraanfiltratiesysteem. Daarmee wil hij, afstuderend in Environmental Sciences aan Wage-

Inwoners van arme wijken van Kabul moeten kilometers lopen om aan schoon drinkwater te komen.

ningen UR, drinkwater toegankelijk maken voor sloppenwijkbewoners in Kabul. In 2012 voltooide hij het eerste deel van zijn project Water4Tomorrow: hij liet een waterput boren in Khaje Bughra. Dat was hard nodig want het merendeel van de tienduizend inwoners van deze arme wijk in Kabul moet kilometers lopen om aan schoon drinkwater te komen. Jaarlijks sterven honderden kinderen in Khaje Bughra door ziektes die gerelateerd zijn aan slecht of te weinig drinkwater. Ook de dagelijkse gang naar een verafgelegen watervoorraad, vaak een klusje voor de kinderen, eist slachtoffers door het onberekenbare Afghaanse verkeer. De waterput van Karimi voorziet nu zo’n duizend man van water om mee te wassen en te baden. Alleen drinken kan nog niet. Het water uit de bron bevat te veel opgeloste mineralen die het ongeschikt maken voor consumptie. Om het drinkbaar te maken, keert Karimi deze lente terug naar Afghanistan. Met alle onderdelen van zijn in Kabul te bouwen zuiveringsinstallatie – ter grootte van een IKEA-keuken – onder de arm. Die buizen? ‘Die kunnen misschien in een koker.’ En de kosten voor extra bagage? ‘Ik neem wel wat minder kleding mee. Vier T-shirts ofzo.’ TALIBANTIJD Karimi is geboren en opgegroeid in Kabul: ‘Ik ben er naar school geweest en heb er de moeilijkheden in de Talibantijd meegemaakt. Een deel van mijn familie woont er nog.’ Op zijn achttiende emigreerde hij met zijn moeder, broertje en zussen naar Nederland. Zijn vader werkte toen al een paar jaar in Leeuwarden. ‘Eenmaal in Nederland kon ik me concentreren op mijn opleiding. Het resultaat mag er zijn’, aldus Karimi. ‘Ik wil mensen helpen die het minder hebben. Ik voel me meer Nederlander dan Afghaan,

5 juni 2014 2009 RESOURCE — 27 augustus

5(6SDFKWHUJURQGLQGG

achtergrond << 21

REVERSE OSMOSIS Het grondwater in Kabul bevat teveel calciumcarbonaat, sulfaat en fluoride. Om het drinkbaar te maken past Karimi reverse osmosis (RO), membraanfiltratie, toe. Hierbij wordt het water onder hoge druk door een zeef met miniscule gaatjes

geduwd. De gaatjes zijn zo klein dat alleen watermoleculen worden doorgelaten. Om kalkafzetting op het membraan te voorkomen wordt anti-scalant toegevoegd. Ook worden voorfilters gebruikt om het RO-filter tegen ruwe deeltjes te beschermen.

maar mijn kennis van de Afghaanse taal en cultuur komt bij dit project van pas.’ Met behulp van Mawlana Foundation, Karimi’s in Kabul gevestigde partnerorganisatie, wist de projectleider het vertrouwen van de autoriteiten en sloppenwijkbewoners te winnen. ‘Tenzij je zo’n grote naam hebt als UNICEF word je niet direct met open armen ontvangen’, zegt Karimi. ‘Het heeft me nogal moeite gekost om bij de juiste mensen terecht te komen.’ Via een lokale organisatie ging dat gemakkelijker. Uiteindelijk kreeg hij zelfs hulp van het Afghaanse ministerie van Water en Energievoorziening. In Kabul bleef Karimi zelf voor zijn waterproject zoveel mogelijk op de achtergrond. ‘Ik wil dat dit project wordt gezien als iets wat de bevolking zelf heeft opgezet. Zodat ook anderen het gevoel krijgen dat ze zelf iets kunnen betekenen voor een ander, in plaats van steeds op anderen te rekenen. ‘ De stroomkabel die nodig was voor de watervoorziening hebben de inwoners van de sloppenwijk zelf met succes bij de overheid aangevraagd. Karimi, stralend: ‘Ik heb mensen zien bidden van dankbaarheid. En ik heb ze van hun luie stoel zien komen. Dat geeft een goed gevoel.’ ZELFGEMAAKT Deze maand vertrekt Karimi naar Kabul met zijn apparatuur. Het technische ontwerp is gebaseerd op een zuiveringssysteem dat Leo Groendijk, oud-docent van Karimi op Hogeschool VHL in Leeuwarden, in Haïti heeft opgezet. Onder begeleiding van Groendijk schreef Karimi een paar jaar geleden zijn projectplan. Met de hulp van Stichting Fardá vond hij genoeg geldschieters om in Kabul de

‘Tenzij je zo’n grote naam hebt als UNICEF word je niet direct met open armen ontvangen’ waterput te boren. Voor de volgende stap, de zuiveringsinstallatie, ontbrak de toen benodigde twintigduizend euro. Inmiddels kan Karimi de installatie voor een kwart van het geld realiseren. Hij hoeft het apparaat niet voor een hoge prijs van een bedrijf te kopen, maar kan hem, met de kennis die hij opdeed aan de sectie Milieutechno-

Zia Karimi: ‘Ik wil mensen helpen die het minder hebben’.

logie (ETE) aan de WUR, zelf bouwen. Nadat Karimi zijn filtratiesysteem in Kabul in elkaar heeft gesleuteld, worden drie mensen opgeleid om het apparaat te onderhouden. Als het aan de Wageningse student ligt, komen in Kabul dertien filtratiesystemen die zo’n dertigduizend mensen van drinkwater voorzien. Uiteindelijk wil hij daarnaast ook een waterschool in Kabul oprichten. Daarbij hoopt hij op de steun van Wageningen UR: ‘Ik ben bezig met een concept van hoe ik dat voor me zie. Als student heb ik nu een zwakke onderhandelingspositie, maar ik doe mijn best.’ Daarnaast moet Karimi zijn thesis schrijven en stagelopen. Is daar nog wel tijd voor? Lachend: ‘Na mijn terugkeer uit Kabul is afstuderen prioriteit. Eerst dat diploma halen; de rest komt later wel.’

BETROKKEN ORGANISATIES Water4Tomorrow wordt gefinancierd door Cordaid, Aqua for All, Wetsus, Stichting Fardá en Stichting Water for Everyone. Ondersteunende organisaties zijn Mawlana Foundation en Wageningen UR.


5(6SDFKWHUJURQGLQGG

22 >> achtergrond

Wie redt het praktijkonderzoek? Het praktijkonderzoek van Wageningen UR maakt zware tijden door. De financiering van de praktijkcentra voor landen tuinbouw is onzeker nu de productschappen zijn opgeheven. Komen er nieuwe organisaties in de landen tuinbouw die willen investeren in praktijkonderzoek en innovatie? tekst: Albert Sikkema / illustratie: Henk van Ruitenbeek

H Praktijkcentra Wageningen UR Sterksel – varkenshouderij Dairy Campus Leeuwarden – melkveehouderij Hengelo – milieuonderzoek in melkveehouderij Lelystad – akkerbouw en vollegrondsgroenten, groene ruimte Bleiswijk – glastuinbouw Lisse – bloembollen en bomen Randwijk – fruit en bomen Westmaas – akkerbouw (klei) Vredepeel – akkerbouw en vollegrondsgroenten (zand) Valthermond – akkerbouw (veen)

et varkensinnovatiecentrum Sterksel van Wageningen UR had op 12 mei staatssecretaris Sharon Dijksma te gast. Zij nam daar de toekomstvisie van de varkensvleessector in ontvangst en sprak over de innovatie-agenda voor deze varkenshouderij met boerenorganisaties, de vleesverwerkende industrie en diervoederfabrikanten. Normaal geen spannende kost voor de praktijkonderzoekers, maar dit keer wel. De gesprekspartners van Dijksma hadden namelijk net daarvoor de Vereniging van Varkenshouders en het Ketenplatform Varkenshouderij opgericht. En die clubs gaan mede het lot van het praktijkonderzoek bepalen. NIEUWE IDEEËN Want de toekomst van het praktijkonderzoek is ongewis, sinds de Tweede Kamer enkele jaren geleden besloot om de productschappen op te heffen. De Kamerleden vonden het niet meer van deze tijd dat boeren en tuinders een verplichte heffing moesten betalen aan deze publiekrechtelijke organisaties die de productieketens van zuivel, vlees, akkerbouw en tuinbouw vertegenwoordigden. Die verplichte heffing besteedden de productschappen aan voedselveiligheid en promotie, maar ook aan praktijkgericht onderzoek. Nu de productschappen en de heffingen eind dit jaar verdwijnen, hebben de praktijkonderzoekers van Wageningen UR een probleem. Wie gaat hun onderzoek nu betalen? De Plant Sciences Group kondigde dit jaar al een reorganisatie aan bij het plantaardig praktijkonderzoek waarbij zo’n vijftig arbeidsplaatsen op de tocht staan. Toch dienen zich op verschillende plekken in de landen tuinbouw nieuwe ideeën aan. Zo richtten de melkveehouders en zuivelbedrijven samen ZuivelNL op, een ketenorganisatie die onder meer gaat investeren in kennis en innovatie. Verder heeft ook de aardappelsector al

een nieuwe club in de steigers staan die de innovatie moet gaan aanjagen. En dan zijn er nog de in Sterksel gepresenteerde initiatieven van varkenshouders. Deze organisaties kunnen de productschappen vervangen bij het financieren van onderzoek dat door de Wageningse praktijkcentra uitgevoerd kan worden. EIGENZINNIG Nu de boeren en tuinders opnieuw het wiel moeten uitvinden om de innovatiekracht en concurrentiepositie van de Nederlandse landen tuinbouw te versterken, komt het DNA van de verschillende sectoren weer bloot te liggen. De eigenzinnige tuinders bijvoorbeeld moeten niets van collectivisme weten. Het productschap Tuinbouw financierde altijd zo’n 10 miljoen in het praktijkonderzoek in Lisse en Bleiswijk, maar veel tuinders keerden zich tegen de verplichte heffing. Nico van Ruiten, voorzitter van LTO Glaskracht, denkt dan ook niet dat alle tuinders een opvolger van het productschap gaan ondersteunen. ‘Ik verwacht dat er ondernemerscollectieven komen die op vrijwillige basis onderzoek aan tomaat, paprika en chrysant financieren. Maar het wordt een stuk lastiger om gewasoverstijgend onderzoek te organiseren, bijvoorbeeld onderzoek naar plantgezondheid, water- en energiegebruik. Dat strategische onderzoek komt niet van de grond met een vrijwillige bijdrage van de tuinders.’ De Nederlandse melkveehouders en akkerbouwers daarentegen zijn wel coöperatief ingesteld. Akkerbouwers willen een branche-organisatie oprichten, waarbij alle bedrijven – net als bij de productschappen – een verplichte bijdrage leveren aan onderzoek en innovatie. Die mogelijkheid bestaat, zegt Mathé Elema van het productschap Akkerbouw. ‘Wetgeving van de EU biedt de mogelijkheid om een branche-organisatie op te richten, met algemeen verbindende voorwaarden, zodat niet alleen de


5(6SDFKWHUJURQGLQGG

achtergrond << 23

akkerbouwers die lid zijn van deze organisatie een heffing betalen, maar ook de niet-leden.’ Dit is echter een ingewikkelde route die allereerst om draagvlak vraagt bij de akkerbouwers. Een groot deel van hen moet lid worden van de branche-organisatie. Verder moet het ministerie van EZ de organisatie erkennen. ‘Het wachten nu is op de brief van het ministerie van EZ’, zegt Elema. ‘Die moet de kaders aangeven voor de erkenning van zo’n vereniging en welke onderwerpen de vereniging mag regelen. De verwachting is dat onderzoek en innovatie op dat lijstje staan. Ook verwacht ik dat het ministerie vraagt om een draagvlaktoets bij de ondernemers.’ MINDER GELD De spelregels moeten snel duidelijk zijn, want eind dit jaar komt er geen geld meer van de productschappen. Rond die tijd moeten de opvolgers eigenlijk al in de startblokken staan. ‘De grote zorg voor het praktijkonderzoek is: hoe overbruggen we 2015?’, zegt Geert van der Peet, themaleider Duurzame Veehouderij bij Livestock Research. Dit jaar is er al minder geld voor praktijkonderzoek van de productschappen, die feitelijk hun spaargeld opmaken. Volgend jaar kan de opdrachtenportefeuille voor de praktijkcentra instorten als er niet snel nieuwe onderzoekfinanciers komen. In elk geval zal het praktijkonderzoek dan nog dichter op de markt moeten kruipen, zegt Nico Van Ruiten. ‘Alle praktijkonderzoek wordt niet alleen vraaggestuurd maar ook kostenefficiënt, want telersgroepen gaan de opdrachten geven en bovenop het onderzoek zitten’, verwacht Van

Ruiten. Ook in de akkerbouwsector is de komende jaren minder geld voor praktijkonderzoek dan vroeger, verwacht Elema. En ook hij verwacht dat de onderzoeksvragen meer van onderop, door de ondernemers, worden opgesteld. Bij Livestock Research anticipeert Van der Peet al op de nieuwe bekostiging van het praktijkonderzoek in Sterksel. MKB-bedrijven als stallenbouwers, slachterijen, toeleveranciers en afnemers van de varkenshouders kunnen voor 500 euro per jaar partner worden van Sterksel. In ruil daarvoor krijgen ze een serie netwerkbijeenkomsten, waardoor ze van elkaar kunnen leren. Van der Peet: ‘Want de innovaties in de varkenssector komen niet meer alleen uit het onderzoek, die komen vooral van de MKB-bedrijven. Bedrijven leren van elkaar bij de vermindering van het antibioticagebruik, nieuwe staltypen of een ketennetwerk voor duurzaam varkensvlees.’ Door hen te verbinden, kan Van der Peet hen bovendien helpen om gezamenlijke onderzoeksprojecten in te dienen. En dan komen de Wageningse praktijkonderzoekers weer in beeld. Want er blijft altijd risicovol onderzoek nodig naar complexe problemen die varkenshouders niet in het eigen bedrijf gaan testen. Zo loopt er nu een project over staartbijten in Sterksel. ‘Dat doen we met innovatiemanagers van Sterksel, maar ook met onderzoekers van de universiteit, DLO en de HAS Den Bosch. Staartbijten is een lastige kwestie. Bij experimenten kan het snel fout gaan, dan kun je niet zo even experimenteren op een varkensbedrijf. Dan hebben ze VIC Sterksel nodig.’

‘Er blijft altijd risicovol onderzoek nodig naar complexe problemen die varkenshouders niet op het eigen bedrijf gaan uittesten’


5(6SDFKWHUJURQGLQGG

24 >> student

‘WE ZIJN GEEN RADICALE, LINKSE ACTIEGROEP’ Ze trokken volle collegezalen met hun eerste debatten over de toekomst van de landbouw en GMO’s. Nu zijn de oprichters van stichting Critical Students Wageningen (CSW) toe aan uitbreiding: ‘Wanneer je zwaar oververmoeid en totaal blut de zomer in gaat, weet je dat je meer mensen nodig hebt.’

AALT FAALT Het begon allemaal met een moment van intense woede in 2012. Moira: ‘Ik was afgestudeerd, was net terug van vakantie. Ik kwam thuis, krantje lezen… En daar was dat stuk van Aalt Dijkhuizen in Trouw [waarin de toenmalige WUR-bestuursvoorzitter een pleidooi hield voor intensieve landbouw, red.] Ik dacht: ‘Wát?!’

FOTO: SVEN MENSCHEL

‘Wat duurt het lang daar!’ CSW-initiatiefnemers Moira de Klyn (27) en Patricia Lemmens (25) hadden gehoopt op snellere service in het Forum. Hoofdschuddend sluit Moira toch maar aan in de rij van het Grand Café. Een kop koffie kan ze wel gebruiken: ‘Het organiseren van debatten is ontzettend boeiend en leerzaam. Maar het kost erg veel tijd en energie.’

Moira de Klyn (links) en Patricia Lemmens.

Patricia, lachend: ‘Ze was écht heel erg boos.’ Moira moest overgaan tot actie: ‘Qua mening sta ik recht tegenover Aalt. Ik ben nogal opstandig.’ De demonstratie die ze organi-

CSW zomerdebatten Op 5 juni gaan onder anderen Eosta-directeur Volkert Engelsman, Jan Steijn, voedingswetenschapper bij FrieslandCampina, en CLM-directeur Wouter van der Weijden met elkaar in discussie in Orion. Onderwerpen zijn dan de toekomst van de wereldwijde voedselverdeling en nutriëntenstromen. Op 22 juni volgt een debat over de aardappelmarkt, met onder anderen Jan van Hoogen, algemeen directeur van Agrico, en Michiel van Geelen, campagneleider landbouw & voedsel bij Greenpeace. De discussie wordt gehouden bij BioRomeo in Ens, een vereniging van biologische boeren. De Klyn: ‘Lekker in de Noordoosterpolder.’ Lemmens: ‘Dan is het meteen een uitje.’ Meer weten over de activiteiten van CSW? Ga naar facebook.com/ criticalstudentswageningen

seerde, ‘Aalt Faalt’, trok zo’n veertig man. Moira: ‘We demonstreerden niet zozeer omdat we het niet eens waren met Dijkhuizen, maar om te laten zien dat binnen onze universiteit ook andere visies bestaan.’ Naar aanleiding van ‘Aalt faalt’ nodigde Dijkhuizen de demonstranten uit om in discussie te gaan. Samen met een vriend, Nout van der Vaart, nam Moira de voorbereiding op zich. ‘The Wageningen Debate on The Future of Food Production’, met deskundige sprekers als Imke de Boer en Lijbert Brussaard, werd een succes. ‘C222 in het Forum zat bomvol, de media was aanwezig’, aldus Moira. ‘Dat gaf mij de motivatie om door te gaan. Ik dacht: ‘Nu heb ik commotie veroorzaakt. Ik moet nog iets doen, dit in leven houden’.’

Bij het volgende debat dat Moira organiseerde, over genetisch gemodificeerde organismen, kreeg ze de hulp van Patricia. ‘Zij zat helemaal in de GMO’s met haar thesis’, vertelt Moira. ‘We hadden elkaar keihard nodig.’ Patricia: ‘Ook de discussie over GMO’s trok een meer dan volle zaal. Van bèta-studenten hoorden we na afloop dat sociale vraagstukken nauwelijks in hun opleiding worden meegenomen. Ze weten van alles over knippen en plakken in DNA. Maar welke verschillende visies en gevoeligheden daaraan vastkleven in de maatschappij, daarvan lijkt niet iedereen zich bewust te zijn.’ Patricia en Moira besloten samen verder te gaan met de organisatie van debatten onder de naam Critical Students Wageningen. Het


5(6SVWXGHQWLQGG

student << 25

Opkomstpercentage ruim tien procent boven dat van 2013 doel: studenten kennis laten maken met verschillende zienswijzen op life sciences en hierover discussie aanwakkeren. Een belangrijk thema dat regelmatig terugkomt, is voedselproblematiek. Debatten over dit onderwerp organiseert CSW onder de noemer ‘Dealing with food’. Met alle bijeenkomsten willen de oprichters het imago van de WUR als pluriforme universiteit benadrukken. VOOROORDELEN Volgens De Klyn bestaan bijvoorbeeld nog altijd vooroordelen over bepaalde studierichtingen. Op de vraag welke master De Klyn zelf wil gaan doen, zegt ze: ‘Schrijf maar agroecology op. Weet je wat het is…’ De oud-Droevendaalbewoonster buigt een stukje voorover. ‘Patricia en ik hebben van die opleidingen… Zij doet internationale ontwikkelingsstudies, dat klinkt al zo gekleurd. En als ik dan ook nog biologische productiewetenschappen zeg, dan denken ze: daar heb je weer die hippies van Droef. Maar wij zijn geen radicale, linkse actiegroep. Critical Students Wageningen is een alomvattende beweging

‘We willen laten zien dat binnen onze universiteit ook andere visies bestaan’ waarin juist ruimte is voor uiteenlopende visies.’ Lemmens: ‘Het is soms nog wel eens moeilijk om deelnemers voor onze debatten te vinden. We willen sprekers die aan de top van het bedrijfsleven, de wetenschap of de overheid staan, die echt wat te zeggen hebben. Maar zij denken misschien: ‘Word ik straks aan de schandpaal genageld?’ De Klyn: ‘Maar we willen helemaal geen boeman aanwijzen. We willen een open, eerlijke discussie voeren.’ Zelf zegt De Klyn juist ‘veel minder radicaal’ te zijn dan voorheen. Dat wil ze ook uitstralen op de foto bij dit artikel: ‘We moeten nog even overleggen over onze dresscode, Patricia.’ De ketting met panterhoektand, nu nog om Moira’s nek bungelend, AtB gaat af.

VESTE WINT VERKIEZINGEN STUDENTENRAAD Met een ruime meerderheid van acht zetels heeft VeSte de studentenraadsverkiezingen 2014 gewonnen. Nieuwelingen S&I en CSF krijgen elk twee zetels. We stonden helemaal te shinen toen de uitslag bekend werd’, zegt VeSte-lijsttrekker Soline de Jong. ‘In onze voorspelling hadden we laag ingezet: vijf, misschien zes zetels. Dit hadden we niet verwacht.’ Naast De Jong komen Rogier Eldering, Tjerna Ellenbroek, Karel Brasser, Robin van der Bles, Jelske de Kraker, Sander Schalkx en Kim Duintjer voor VeSte in de raad. Duintjer stond op de lijst als lijstduwer maar VeSte kreeg met 1862 stemmen genoeg steun voor een achtste zetel. Duintjer staat haar zetel af aan een andere kandidaat. Voor het nieuw opgerichte Sustainability & Internationalisation (S&I) komen Si Zhou en Charles ElZeind in de raad. Lijsttrekker Zhou heeft ‘gemengde gevoelens’ over

de uitslag: ‘Aan de ene kant ben ik blij dat we twee zetels hebben binnengehaald. Anderzijds vind ik het jammer dat de overige kandidaten niet in de raad vertegenwoordigd zijn.’ S&I kreeg in totaal 597 stemmen. De Christelijke Studentenfractie (CSF) is opgetogen over de uitslag. Lijsttrekker Jordi van Kleeff is blij met de 380 stemmen, en dankzij een restzetel neemt Jan-Willem Kortlever zitting in de studentenraad. ‘Kennelijk is er toch nog animo voor een christelijk geluid binnen onze universiteit’, zegt Van Kleef. ‘Ik ben erg benieuwd hoe de samenwerking met de andere partijen zal verlopen.’ VeSte ziet de samenwerking met CSF en S&I wel zitten: ‘Zo voorkom je dat het een monopolie wordt’, zegt lijsttrekker De Jong. OPKOMST De aanwezigheid van twee nieuwe partijen heeft kennelijk nieuwe

kiezers getrokken, want het opkomstpercentage van 35,4 lag ruim tien procent boven dat van 2013. Ter vergelijking: op de Universiteit van Amsterdam bleef het opkomstpercentage dit jaar steken op 20 procent. Rond half juni wordt bekend wie de nieuwe voorzitter van de

‘Het studentenaantal stijgt komend jaar aanzienlijk. Daarmee groeit de verantwoordelijkheid van de studentenraad’ studentenraad wordt. Volgens rector magnificus Martin Kropff staat de raad een uitdagend jaar te wachten. ‘Het studentenaantal stijgt komend jaar aanzienlijk. Daarmee groeit de verantwoordelijkheid van de studentenraad’, zegt hij. ‘Bovendien moet het nieuwe strategische plan dit jaar worden beoordeeld.’ AtB

Rector Magnificus Martin Kropff maakt de uitslag bekend.


5(6SVWXGHQWLQGG

26 >> student APPELTJE-EITJE

Fruitvliegjes denken na. Dat beweren neurologen van Oxford. Fruitvliegjes denken langer na bij een keuzeproces als het moeilijk is om onderscheid te maken tussen aangeboden geurstoffen. Dat is volgens hersenwetenschappers het begin van wijsheid. Nu nog even leren om van mijn fruit af te blijven!

NOG SLIMMER Van wandelen word je creatiever. Wageninger Marten Scheffer roept dat al jaren. Amerikaanse onderzoekers (Santa Clara University) hebben het nu bewezen. Zij lieten studenten zittend en wandelend creativiteitstesten doen. De wandelaars wonnen ruim. We doen al examens in sporthallen. Voortaan maar de buitenbaan vrijlaten voor een wandelingetje tussendoor?

Wageningen krijgt bindend studieadvies De Gezamenlijke Vergadering (het medezeggenschapsorgaan van Wageningen University) is alsnog akkoord gegaan met het plan van de universiteit om een bindend studieadvies van 36 ECTS in te stellen. Een bemiddelingspoging van de Raad van Toezicht bracht de strijdende partijen op één lijn. De Gezamenlijke Vergadering, waarin medewerkers en studenten beide zijn vertegenwoordigd, had zich half mei nog tegen het bindend studieadvies (bsa) gekeerd. De GV was met name bang dat de universiteit na de invoering van een bsa de norm van 36 ects geleidelijk zou verhogen. Daarom eiste de GV permanent adviesrecht op eventuele wijzigingen. De raad van bestuur wilde die echter niet geven en startte daarop een formele geschilprocedure. Deze wettelijke

procedure geldt als een paardenmiddel waar zelden gebruik van wordt gemaakt. De kwestie wordt dan voorgelegd aan een landelijke geschillencommissie, maar pas nadat er een poging tot bemiddeling heeft plaatsgevonden door de raad van toezicht. Die vond plaats op maandag 26 mei. Onder voorzitterschap van Job Cohen en in het bijzijn van RvT-lid Bert Bruggeman, gaven zowel raad van bestuur als GV hun kijk op de zaak. Na beide partijen aangehoord te hebben, bleek Cohen ruimte te zien voor een compromis, vertelt studentlid Jaap Löwenthal. ‘De GV was vooral bevreesd voor een onverwachte verhoging van de norm, zonder dat we daarop zouden kunnen reageren. Daarom wilden we een wettelijk adviesrecht voor langer dan de gestelde drie jaar.’ De universiteit was niet bereid om dat dat te ge-

ven, maar rector Martin Kropff deed wel de belofte dat de medezeggenschap tijdig wordt geïnformeerd over eventuele wijzigingen. ‘Daardoor kunnen we nu met een ongevraagd advies in feite hetzelf-

‘De geschilprocedure geldt als een paardenmiddel waar zelden gebruik van wordt gemaakt’ de bereiken als wanneer we wettelijk adviesrecht zouden hebben’, aldus Löwenthal. Dat bleek uiteindelijk voldoende voor de medezeggenschap, zo bleek twee dagen later tijdens een nieuw overleg met de rector. De weg is daarmee vrijgemaakt voor de invoering van een bindend studieadvies in Wageningen. Dat zal met ingang van het komend studiejaar worden ingevoerd. RG

WAARBIJ? Een voormalig Belgische hoofddocent moet binnenkort aan de slag als... aardbeienplukker. De man schreef in 2008 een snoeihard opiniestuk en werd daarop ontslagen. Sindsdien zit hij zonder werk en is hij inmiddels het stadium gepasseerd dat hij alleen passend werk hoeft te accepteren. De uitkeringsinstantie heeft hem daarom werk aangeboden als aardbeienplukker. Daar zit je dan. Met de, eh, gebakken aardbeien.

SPELLEN Wat is het verschil tussen een slimme brunette en een (u zegt het) blondje? Slechts één letter, hebben wetenschappers van Stanford ontdekt. Slechts één nucleotide, een A die een G is. Een onwaarschijnlijk klein verschilletje in de schier onmetelijke genetische lettercode. Een spelfout, zou je kunnen zeggen. Maar het bepaalt dus wel mooi de rest van je leven. Je kunt natuurlijk altijd je haar verven.

INTENS FEESTJE Steeds dezelfde feesten met dezelfde muziek en altijd weer dezelfde gezichten. Studenten Dennis Amos-Sam, Remco Wezepoel en Vincent Peters wilden de sleur van de saaie verenigingsfeesten doorbreken en bedachten Intense 0317. Een terugkerend

feest voor álle Wageningers met vette muziek en goeie drank. Het eerste wapenfeit was op 29 mei in het Gat. Dat leverde een leuke mix aan studenten op, en een knallende avond. Wil je er de volgende keer bij zijn, like Intense 0317 dan op Facebook. NM, foto Guy Ackermans


5(6SVWXGHQWLQGG

student << 27

AFLEVERING 31 - MORTIERSTRAAT 14B<< ILLUSTRATIES: KIM PETERSE

Wat voorafging: Bianca is niet zo sportief en gaat liever naar de kroeg. Derk is juist een fanatieke en gedisciplineerde sporter.

Bata E

r hing een uitgelaten sfeer bij de start van de Batavierenrace. Rond het Nijmeegse sportcentrum kletsten studenten met biertjes in hun hand. Bianca nam het glunderend in zich op en zwaaide naar haar jaarclubgenootjes in het publiek. Toen het startschot klonk rond middernacht, haakte ze meteen aan bij het snelste groepje. Dit zou een eitje worden, dacht Bianca tevreden. Pas buiten het startterrein schrok ze op uit haar trance, toen teamgenoot Derk naast haar kwam fietsen. ‘Wat ben je rood’, zei hij. Bianca sputterde wat, maar moest toegeven dat haar benen snel in lood veranderden. Weg van de mensenmassa merkte ze bovendien hoe donker en kil het was. De kopgroep was ze ondertussen kwijt en andere lopers haalden haar snel in. ‘Je bent toch niet te snel van start gegaan?’ vroeg Derk. Hij had zich uitstekend voorbereid en hoopte een goede groepstijd neer te zetten. Bianca vertraagde nog steeds en Derk fietste inmiddels zo langzaam dat hij nauwelijks overeind bleef. ‘Jezus, Bianca. Heb je überhaupt getraind?’ ‘Het is echt fucking zwaar,’ gromde ze, zonder zijn vraag te beantwoorden. Ze waren nu buiten het zicht van de start. Rond Bianca’s mondhoeken hing slijm en ze gooide haar benen ongecoördineerd naar voren. Haar gedachten dwaalden af naar de avonden dat ze had zitten opscheppen in de kroeg. ‘Vier kilometer, wat stelt dat nou voor? Daar hoef ik echt niet voor te trainen.’ Haar vriendinnen zouden lachen als ze haar geploeter konden zien.

‘Ik kan niet meer’, zei ze, en terwijl ze afremde, tikte haar ene been het andere aan. Onhandig plofte ze op het asfalt om in huilen uit te barsten. ‘Oh, nee,’ zei Derk, die eerder geïrriteerd dan bezorgd klonk. Gehaast trok hij Bianca overeind waarop zij snikkend achterop stapte. Er waren nauwelijks nog mede-lopers te zien toen ze plotseling linksaf sloegen. ‘Ik heb twaalf jaar in Nijmegen gewoond, dit gebied ken ik als m’n broekzak’, bromde hij vastberaden. Stevig trappend slingerde Derk door verlaten straten. Toen het parcours weer in zicht kwam, liet hij Bianca afstappen. De kopgroep kwam juist voorbij en ze glipte in het gat dat daarachter viel. ‘Je bent er bijna,’ zei Derk. ‘Nu nog even op je tanden bijten.’ Met het wisselpunt al in het vizier voelde Bianca immense opluchting. Ze veegde haar gezicht enigszins droog met haar mouw, trok een moeizame glimlach en begon een pijnlijke eindsprint. ‘Bianca, held,’ schreeuwden haar jaarclubgenootjes. Ze grijnsde. Toch een mooi verhaal op de kroeg.

Resource volgt de belevenissen in de Mortierstraat 14B

Unitas zoekt nieuw onderkomen Jongerenvereniging Unitas vertrekt definitief uit het pand aan de Industrieweg. Dat heeft de ledenvergadering van Unitas besloten, na blijvende problemen met de vergunning. Sinds de vestiging in de Nude in 2011 heeft de vereniging amper open feesten gegeven in haar eigen pand. Vanaf het begin waren er bezwaren uit de buurt tegen mogelijke overlast van de jongerenvereniging, ook al bevindt het pand zich op een bedrijventerrein. Eind april keurde de Raad van State de vergunning definitief af, daarom is geen verdere toekomst in het oude partycentrum. ‘We zien geen reële kans meer dat we voor deze locatie nog een passende vergunning krijgen’, aldus voorzitter Saskia Bosman. Het bestuur gaat nu op zoek naar een andere locatie in Wageningen. Daarbij aast de vereniging op kleinere panden met een passende vergunning. Tot die tijd wil Unitas aan de Industrieweg blijven. NM


5(6SVWXGHQWLQGG

28 >> student

>> FEESTEN k

De beste feesten volgens Wageningen Uitgaans Promotie. Voor alle feesten, check www.wageningenup.nl.

KSV - 7SINS: FOAMTASTIC Donderdag 5 juni van 22.30 tot 2.00uur Inmiddels zijn de 7Sins-feestjes van KSV een bekend fenomeen, en ze zijn altijd weer een beetje anders. Dit keer is het thema foamtastic, oftewel overal schuim! De kroegzaal boven zal

tot de nok toe gevuld zijn met het spul. Dus trek je zwemkleding aan en laat waardevolle spullen thuis. Hou je het liever droog dan kun je in de benedenruimte terecht. Daar is een Blacklight-party met speciale blacklight drankjes. BUNKER - MILLIONAIRE MADNESS: POOL PARTY EDITION Dinsdag 10 juni van 22.00 tot 03.00 uur Heb je het zwembadfeest van Ceres tijdens de AID gemist? Ga dan zeker op 10 juni naar de Bunker. Middenin de zaal staat die nacht een groot zwembad vol bubbels en ledlampen. Beleef een avond als een miljonair en trek je dikste bling-bling en je hipste zwemoutfit aan. Gold en sliver strike zijn in de aanbieding. De

Bunker regelt een speciaal opbergsysteem voor je alles wat niet nat mag worden, maar als je echt zeker wil zijn laat je alles thuis behalve je keiharde cash. UNITAS: PARTY LIKE IT’S 1949 Donderdag 19 juni van 23.00 tot 04.00 uur Wil je terug in de tijd? Om precies te zijn naar 1949? Ga dan zeker even naar dit feestje. Lekker swingen op de heerlijkste electroswing allertijden en op de grootste hits van nu. Vraag je opa en oma om wat leuke kleding en ga los in café het Gat (dat nu weer helemaal open is na de kleine verbouwing).

Deze rubriek wordt verzorgd door het WageningenUP-team

>> HET ECHTE WERK

‘DE WERELD HOEFT NIET GROTER TE ZIJN DAN HONGKONG’ Wie? Savanne Holster, MSc Biotechnology Wat? Zes maanden stage bij de Chinese University of Hongkong Waar? Hong Kong ‘De Chinese University of Hong Kong doet samen met Wageningen University een project over dyslexie. Ik liep stage bij de groep de functionaliteit onderzoekt van het gen dat dyslexie veroorzaakt. Tijdens mijn bachelor heb ik al eens meegewerkt aan dit project, dus ik vond het erg leuk dat ik nu de kans kreeg om naar Hong Kong te gaan. Ik was redelijk onvoorbereid vertrokken, met als gevolg dat na aankomst al snel een cultuurshock te verwerken kreeg . Het lab was veel kleiner, dan besef je opeens wel hoe luxe alles in Wageningen is. Ook was de omgang met mijn Chinese medestudenten en mijn supervisor af en toe erg lastig. Je komt toch binnen als Nederlander, lekker uitbundig en spontaan, maar dat wordt daar totaal niet gewaardeerd. Als student ben je de laagste in rang en er wordt van je verwacht dat je je timide en volgzaam opstelt. Ook hadden ze een heel ander werkritme dan ik. Ze kwamen om een uur of tien ’s ochtends binnen, maar werkten dan wel tot tien, elf uur ’s avonds door. Na twee maanden had ik dat gelukkig allemaal wel door, toen ging het beter. Hongkong is echt een superleuke stad. Het is erg westers maar je ziet er

ook nog de Chinese tradities terug. Echt, de wereld zou niet groter hoeven zijn dan Hong Kong. Vanaf mijn huis zat je binnen een uur je in de bergen waar je kunt hiken, of aan het strand. En de andere kant op zit je met een uur in hartje centrum waar je natuurlijk alles kunt doen. In het begin krijg je enorm veel energie van de drukte en de mensenmassa’s, maar na een tijdje wordt het te uitputtend. Een vriendin sprak laatst over het hectische leven hier in Nederland, nou, ik vind het hier alleen maar heerlijk rustig. RA


5(6SVWXGHQWLQGG

service << 29 in memoriam

mededelingen Mededelingen van en voor studenten en medewerkers. Lever maximaal 75 woorden aan op donderdag voor verschijning (voor de international edition óók in het Engels) via [email protected], met als onderwerp ‘Mededeling’.

MEANWHILE IN... << Koning Juan Carlos treedt af In het nieuws: Koning Juan Carlos van Spanje doet na 40 jaar afstand van de troon. In de jaren ’70 steunde hij openlijk de dictatuur van Franco, die de prins aanwees als zijn opvolger. Maar na Franco’s dood zorgde de nieuwe koning voor democratische hervormingen. Nu hij aftreedt zal zijn zoon Felipe hem opvolgen. Commentaar door Maria Jose Rodes, Erasmusstudent Economics and finance, uit Madrid. ‘Een monarchie is een ouderwets systeem dat niet past een democratische maatschappij. Dat mensen zo’n soort voorrecht hebben op basis van hun familierelatie, is niet meer van deze tijd. Niet iedereen zal er zo over denken, maar ik en een groot deel van mijn vrienden wel. Voor deze koning aantrad, hadden we een dictatuur. Het verhaal gaat dat hij het systeem heeft veranderd, en als dat zo is dan moeten we hem eeuwig dankbaar zijn. Maar er hangen nog veel vragen omheen, het is helemaal niet zo duidelijk of hij die hervormingen wel heeft gesteund. In 1978 werd er een referendum gehouden over de vraag wie het staatshoofd moet zijn. De mensen die zich toen uitgesproken hebben zijn nu 53 of ouder. Het aftreden van Juan Carlos is een uitgelezen kans om die vraag nog een keer aan het hele volk voor te leggen. Voor mij is de rol van de koning niet duidelijk. Hij vervult een symbolische rol en krijgt geld van de staat. Maar een gekozen persoon kan die taken net zo goed vervullen. De liefde voor het koningshuis zoals je hier in Nederland ziet, met Koningsdag en zo, dat kennen we in Spanje niet. Onlangs heb ik een enquête ingevuld van de online krant El Diario. Van de negenduizend respondenten was 98 procent voor een referendum. El Diario is weliswaar een ‘links’ medium, maar dan nog is het veel. Toch denk ik dat er geen referendum komt, want de regering is conservatief. Jammer, want Spanje is toe aan verandering. Door de crisis gaat er van alles mis: er wordt bezuinigd op onderwijs, gezondheidszorg, wetenschap, mensen worden hun huis uit gezet, hoog opgeleide mensen verlaten massaal het land. Dit soort problemen houdt ons bezig. In de grote steden gaan mensen de straat op om te protesteren tegen de monarchie. Mijn vrienden zijn erbij, en als ik in Spanje zou zijn, stond ik er ook.’ NM

Prof. dr. B.H. (Bert) Bijsterbosch Op 3 mei overleed prof. Bert Bijsterbosch op bijna 80-jarige leeftijd. Hij was ruim 32 jaar (van 1963 tot 1995) verbonden aan Wageningen. Bert studeerde fysische chemie aan de universiteit van Utrecht, en aanvaardde tijdens zijn promotieonderzoek het aanbod naar Wageningen te komen waar hij een belangrijke aandeel kreeg in de opbouw van het Laboratorium voor Fysische en Kolloïdchemie. Hij werd in 1972 lector en later hoogleraar (‘omhooggevallen’ zoals hij het zelf noemde) in de Fysische en Kolloïdchemie. Hij droeg niet alleen als onderzoeker, promotor en docent het nodige bij aan de groei van zijn vakgebied, maar gaf ook zijn beste krachten aan de ontwikkeling van onze universiteit als geheel, door diverse bestuurlijke taken op zich te nemen. In 1970 stond hij mede aan de wieg van de opleiding Moleculaire Wetenschappen (thans Moleculaire Levenswetenschappen), vanaf 1976 was hij geruime tijd lid van de faculteitsraad en hij was jarenlang voorzitter van de Vaste Commissie Onderwijs. Als docent onderwees hij bijna alle vakken van onze grote vakgroep. Verantwoordelijkheidsbesef, zorgvuldigheid en integriteit kenmerkten zijn stijl van werken, zowel in het onderzoek en onderwijs, als in het bestuurlijke werk. De laatste jaren kampte hij met de chronische aandoening waaraan hij uiteindelijk is bezweken. Alle collega’s, promovendi en vrienden bewaren een warme herinnering aan een gewetensvol wetenschapper, en tevens een bescheiden en betrokken mens. Namens het Laboratorium voor Fysische Chemie en Kolloïdkunde: Hans Lyklema, Gerard Fleer, Martien Cohen Stuart

World Environment Day Thursday 5th June is the World Environmental Day. On this day Meditation on Location, Green Office, FossilFree and Critical Students Wageningen raise awareness to take positive action to protect nature on our planet. Come to the Forum stage during the lunch break (12.30-13.15) and let us surprise you with an unconventional way to celebrate this day. In the evening you can join a debate ‘Renovate or Reconstruct Food Systems’ in Orion (from 19.30). MORE INFORMATION: GREENOFFICEWAGENINGEN.NL

Films voor studenten Van 5 juni t/m 18 juni klopt je filmhart viermaal sneller in filmhuis Movie W. Ida is een meesterlijke roadmovie in zwart-wit over een duister familiegeheim in Polen 1962. Sexy Money is een muzikaal portret over Nigeriaanse ex-prostituees. Tall as the Boabab Tree gaat over twee meisjes die naar school gaan in een Senegalees dorpje. Supernova is een surrealistische film over een wegdromend meisje. LEES MEER OP WWW.MOVIE-W.NL

Young KLV Training Speed reading In today’s information-based society, it’s no wonder many people feel overwhelmed by the amount of info they have to process every day. Imagine improving your reading speed and getting more out of your time spent reading. Using the award-winning method, you can be on the fast track to improve your reading speed, comprehension & recall. These reading techniques are guaranteed to work for you too. Tuesday 10 June 19.00hrs in Impulse. INFO: WWW.KLV.NL

vervolg op pagina 30 5 juni 2014 — RESOURCE

5(6SVHUYLFHLQGG

30 >> service mededelingen (vervolg) Schaaksimultaan Dinsdag 10 juni wordt er een schaaksimultaan gehouden bij Impulse (Gebouw 115 van Wageningen Universiteit, Stippeneng 2). Deze simultaan wordt gegeven door twee spelers van het eerste team van Schaakvereniging Wageningen dat in de landelijke competitie speelt. Het begint om vier uur ’s middags en duurt tot ongeveer zes uur in de avond. Bij een simultaan speelt een sterke speler tegen meerdere tegenstanders tegelijk. Deelname is gratis en men kan zich aanmelden bij Robin van Leerdam, [email protected]. Het maximum aantal deelnemers is dertig. Als er nog plaatsen vrij zijn, kan men ook zonder aanmelding aanschuiven. Bij goed weer wordt de simultaan buiten gehouden, rond het grote schaakbord voor het Futurumgebouw. 60 seconds to success On 11th June, Green Office Wageningen organises an event for students with an idea for starting a sustainable company/project. In a pitch of only one minute, the students can present their ideas to a jury. The jury will give advice on how to the idea into success. The art of making a pitch will be explained at workshops on the 7th and 8th May (Forum, 218). TO PARTICIPATE, MAIL: [email protected] (NUMBER OF PARTICIPANTS LIMITED).

Eetfestijn Flexi Potluck Op zondag 15 juni a.s. vindt het eetfestijn Flexi Potluck plaats op deMarkt, voor het stadhuis van Wageningen (bij slecht weer in het stadhuis, Markt 22), van 13.00 tot 15.00. Meenemen: Plantaardig eten en drinken (genoeg voor een persoon en een beetje extra), recepten van de meegenomen gerechten en bord-bestek-beker. Vlees mag niet op het menu staan en bij voorkeur zo min mogelijk andere dierlijke producten. Voor vaders is er op deze Vaderdag speciale aandacht en voor de kinderen zijn er activiteiten in de buurt. De Potluck is onderdeel van de Flexitariërcampagne die mensen een handje helpt in hun zoektocht naar

alternatieven voor vlees, vis, ei en zuivel. De uitvoering vindt plaats in samenwerking met LEEFfestival, Rijn IJssel Vakschool en L’azuur.

Sprekers op deze wereldlezing, met debatmogelijkheid en diner, op 19 juni in Hotel De Wereld, zijn Peter Overwater en Friso de Zeeuw. Voorzitter is Diana Frikkee.

Nieuwe Wereld Lezing over gezond voedsel van grond tot gebruiker De eerste Nieuwe Wereld Lezing door Roelf Havinga over gezond voedsel van grond tot gebruiker wordt georganiseerd door Stichting Gaia Sira, op 17 juni om 19.30 uur in Hotel De Nieuwe Wereld, Marijkeweg 5 in Wageningen. Het leven, inclusief landbouw, de consumptie van voedsel zullen we als mensheid bewuster moeten gaan doen. De mate van onbalans door overmatig inzetten van onnatuurlijke middelen (chemicaliën antibiotica e.d.) is nu zo groot geworden dat er geen kruid meer tegen gewassen is. Als de bakens niet worden verzet gaan de gangbare landbouw, inclusief de consumenten van gangbare landbouwproducten, het niet meer redden. Havinga gaat in op hoe ons voedsel anders geproduceerd kan worden.

INFO EN AANMELDEN: WWW.KLV.NL

INFO: WWW.GAIASIRA.NL. OPGEVEN VAN TEVOREN BIJ [email protected] OF 06 42383361

INSCHRIJVEN KAN OP WWW.SWUTHYMOS.NL

Wereldlezing over grondbeleid en grondpolitiek Veel van onze economische activiteiten hebben te maken met grondgebruik en de interventies van de overheid zijn daarbij cruciaal en riskant – zoals veel gemeentes inmiddels tot hun schade en schande hebben ervaren. Een terrein ook waar de spanning tussen algemeen belang en particuliere eigendomsrechten manifest wordt. Welke lijnen naar de toekomst tekenen zich af uitgaande van de zeer tegengestelde belangen van gebruikers?

MEER INFO: WWW.SHOUTWAGENINGEN.NL

Zaterdag 7 juni 23.00 uur Let’s get Spanish Concert studentenorkest De Ontzetting Op vrijdag 20 juni zal studentenharmonieorkest De Ontzetting uit Wageningen weer te horen zijn. Het concert zal dit keer een Spaanse tint hebben, met als thema ‘Let’s get Spanish’. De filmmuziek uit How to train your Dragon zal ten gehore gebracht worden en de Spaanse sfeer is terug te horen in stukken als The Valencian Widow en La Forza del Destino. Het concert zal zo een mooie vooruitblik geven naar de tournee naar Barcelona die het orkest deze zomer zal maken. Het concert zal om 20.15u beginnen in Theater De Junushoff in Wageningen. Kaarten kosten €7,50 (studenten €5,-), te reserveren via [email protected] WWW.ONTZETTING.WUR.NL

agenda Zaterdag 7 juni 16.15 - 22.00 uur

Sportnacht Op 19 Juni zal SWU thymos weer de jaarlijkse Sportnacht organiseren! Tijdens deze avond worden allerlei gekke sporten beoefend zowel binnen, buiten als in het zwembad! Geef je dus snel op met je gang, huis, dispuut of gewoon een groep met vrienden want de inschrijvingen zitten vaak snel vol! Teams mogen bestaan uit 6-8 personen. Deelname is gratis.

www.shoutwageningen.nl. Iedereen is van harte welkom op 7 juni in de Wilde Wereld (Burgtstraat 1 te Wageningen).

WAGENINGSE WIELERMUUR De dertigste Wageningse Muur start en finisht op de Hesseling van Suchtelenweg en gaat via Gen. Foulkesweg, Wilhelminaweg, Veerweg en Westbergweg. Er zijn tijdritten, dikkebandenraces en criteriums voor amateurs en, om half acht, voor elite en beloften. INFO: WWW.WAGENINGSEMUUR.NL

Zaterdag 7 juni 22.00 uur

HOMO TOP 50 BIJ SHOUT Het is weer tijd voor het feest der feesten van SHOUT, de enige echte Homo top 50! Ben je grote fan van Lady Gaga of hoor je toch liever Euphoria van Loreen? Of misschien een heel ander liedje? Je kunt je stem uitbrengen via internet op

CONCERT TRAUMAHELIKOPTER & THE BLACK CULT Stichting Popcultuur Wageningen en LoburgLive hebben de handen ineen geslagen en halen traumahelikopter en The Black Cult naar Wageningen. Op 7 juni zullen beide uit Groningen afkomstige bands naar Wageningen afreizen om in Loburglive te spelen Zondag 15 juni 12.00-18.00 uur

LEEFFESTIVAL STUNT MET GEVONDEN VOORWERPEN Het LEEFfestival, een jaarlijks terugkerende straattheaterfestival wordt steeds in juni gehouden in de binnenstad van Wageningen. Het thema van dit jaar is “gevonden voorwerpen”. Iedereen is daarom welkom om van dit gratis toegankelijke festival te genieten. Er is muziek, zang, dans, theater, beeldende kunst en alle mengvormen hiervan. Een extra bijzonderheid dit jaar is dat het op de dag van het festival zowel vaderdag als koopzondag is. Parkeren is gratis. MEER INFORMATIE: WWW.LEEFFESTIVAL.NL.

(ADVERTENTIES)

Master of Arts in Latin American Studies Ź Multi-disciplinary study of 15 months including three months fieldwork in Latin America Ź Apply before 1 July 2014 Centre for Latin American Research and Documentation Roetersstraat 33 1018 WB Amsterdam

www.cedla.uva.nl

Te huur diverse PhD appartementen op Lombardi, Hoevestein en Nobelweg Kijk voor meer informatie op

www.idealis.nl


5(6SVHUYLFHLQGG

service << 31

Kamers per direct te huur € 280,00 tot € 350,00 p/m incl. Kijk voor meer informatie op

www.idealis.nl

CONGRES Help: ik studeer! Begeleiden van studenten met men psychische proble Wanneer: ber Woensdag 8 okto inschrijven: Programma en wijs.nl/help er nd www.medilexo

Abonnement? Wil je Resource blijven ontvangen als je bent afgestudeerd, gepensioneerd of niet meer binnen Wageningen UR werkt? Voor 58 euro krijg je jaarlijks 22 nummers thuisbezorgd. See resource.wageningenur.nl/nl/colofon.htm

>> 5 juni 2014 — RESOURCE

5(6SVHUYLFHLQGG

ILLUSTRATION: HENK VAN RUITENBEEK

>>TYPICAL DUTCH

Supermarket or minimarket? On my second day in the Netherlands, I really needed to find a supermarket if I wanted to eat something other than stale bread. I wandered through the town in quest of a supermarket.

After a few hours I asked a passerby where the nearest supermarket was. ‘Oh, right over there, two minutes’ walk’. Right over there? I had already passed that place ten times, so I should have seen it. I walked back but again I still couldn’t find a supermarket. I asked again and again, every time coming a bit closer but unable to see it. Finally someone said: ‘Just behind you’. I felt silly, but what I saw did not look at all like my idea of a supermarket. I entered and was astonished; where were all the sections? There was only food. Welcome to a Dutch supermarket! ‘The Cactus’ is the supermarket chain in Luxemburg, and it’s huge. There are several sections, each one comparable to a normal shop and often bigger: the food section, the alcohol section, the soap and cleaning section, the toy section, the clothes section, the electronic device section, the music and video game section, the garden section, the house section, the stationery section and so on. You can imagine that it is every child’s nightmare to get lost in the Cactus. Well, it was hard at first to go biking from shop to shop before closing time, but now I love it. Smaller shops are more casual and I am sure my childhood nightmare will not come true. When I go shopping in a Dutch supermarket, my friends are always in sight. Anna Luijten, MSc student of Forest and Nature Conservation from Luxembourg.

Do you have a nice anecdote about your experience of going Dutch? Send it in! Describe an encounter with Dutch culture in detail and comment on it briefly. 300 words max. Send it to [email protected] and earn fifty euro and Dutch candy.

5(6SVHUYLFHLQGG

SUPER(KLEINE)MARKT Op haar tweede dag in Nederland moest de Luxemburgse Anna nodig boodschappen doen. Na een paar uur zoeken vroeg ze aan een voorbijganger waar nou toch die supermarkt was. ‘Achter je’, was het antwoord. Verbijsterd liep ze de winkel binnen. In Luxemburg zijn supermarkten enorm. Standaard zijn er secties voor voedsel, alcohol, schoonmaakmiddelen, speelgoed, kleren, elektronica, muziek, tuinieren, en ga zo maar door. De nachtmerrie van elk Luxemburgs kind is verdwalen in de supermarkt. Dat zal je in Nederland niet overkomen.

RESOURCE. Voetbalkoorts. Internationale studenten over de kansen van hún land p.16

Recommend Documents