RESOURCE. ...het einde nadert. Internationale studenten blijven achter in Wageningen. Ontwikkelingsorganisaties hebben gefaald in Angola

p y

g

g

Wat vinden de medewerkers?

Ontwikkelingsorganisaties hebben gefaald in Angola

Internationale studenten blijven achter in Wageningen

Op ‘heidag’ mogen alle VHL-ers meepraten over toekomst. | p.4 |

Eenzijdige voedselhulp beschadigde de lokale economie. | p.8 |

Tips voor de donkere dagen, van kerstverhaal tot Try before you die-feest. | p.25 |

RESOURCE Voor studenten en medewerkers van Wageningen UR

nr. 9 – 15 december 2011 – 6e jaargang

2011 ...het einde nadert RES0609p01-03 beeld.indd 1

14-12-11 15:22

2 >>

liefdewerk

>> PETER + ACONCAGUA Peter Groenhuijzen, docent watermanagement VHL Velp

‘Afsluiting van een verwerkingsproces’ De top van de Matterhorn (zie foto) was al een jongensdroom die uitkwam. De beklimming van de Aconcagua (6962) in Argentinië, de hoogste top van Zuid-Amerika, is nog een trapje hoger. Mede ter ere van zijn dit jaar overleden vader hoopt Peter Groenhuijzen rond 20 januari op de top te staan. En passant zamelt hij daarmee geld in voor Doe Een Wens. VHL verdubbelt elke ingelegde euro. Doen dus! (Info: www.aconcagua2012.nl) RK / foto François Lombard

RESOURCE — 15 december 2011

RES0609p01-03 beeld.indd 2

14-12-11 15:22

ILLUSTRATIE COVER: HENK VAN RUITENBEEK

>>INHOUD nr. 9 – 6e jaargang

>> 12

>>

AALT DIJKHUIZEN Bejubeld als man achter de ‘gouden driehoek’, maar verguisd als autoritair bestuurder. Een interview.

COVERWEDSTRIJD In 2011 verschenen ruim 200 proefschriften. Die van Linda Oude Griep had de mooiste cover.

EN VERDER 2 Liefdewerk Aconcagua 4 Nieuws & opinie 8 Wetenschap 11 Resource.wur.nl 12 Dijkhuizen 14 Quiz 16 Beeld 2011 18 Katan 18 Coverprijs 22 MI Kerstgevoel 24 Student 29 Puzzel 30 Advertenties 32 Typical Dutch receipts

20

>>

32

OM TE RUILEN Typisch Nederlands: een bonnetje meegeven bij een cadeau. Niet zo romantisch, wel zo praktisch.

2011 Deze Resource blikt terug op een roerig jaar. Met de ruzies bij VHL, krimp bij Alterra, het opheffen van WSO en kritiek op contractonderzoek, zou je kunnen denken dat 2011 een zwaar jaar was. Laat me dat, bij wijze van kerstgedachte, even relativeren. Vergelijkbare instellingen kampten met groter leed. Technologisch instituut ECN moest 100 mensen ontslaan en het RIVM werd beticht van lippendienst aan de farmaceuten. De universiteit van Tilburg en Nijmegen kreunen nog onder de affaire Stapel en de UvA worstelt met een uiterst lage score in de Keuzegids Hoger Onderwijs. Studenten van Windesheim fraudeerden met tentamens en de fraude bij Inholland vertaalde zich in ontslagen en het wegblijven van studenten. En in Wageningen? Niemand wordt ontslagen als gevolg van de crisis. Op de campus verrijst het ene naar het andere nieuwe gebouw. Het nieuwe topsectorenbeleid is DLO op het lijf geschreven. Het universitair onderwijs is wederom als beste beoordeeld. Count your blessings! Gaby van Caulil

>> Op pagina 12: hij is er weer, de nieuwsquiz. Vraag 3: Alternatieve opening hogeschooljaar VHL: wat stond er op de T-shirts?

15 december 2011 — RESOURCE

RES0609p01-03 beeld.indd 3

14-12-11 15:22

>> nieuws

9+/ɺ3(5621((/635((.7 */$=(1 =,&+8,729(5'(72(.2067 +8,6,1 ð 0HGHZHUNHUVSUDWHQPHHRYHU WRHNRPVW9+/ ð 8LWVODJ]DOGRRU&Y%VHULHXV JHQRPHQZRUGHQ

Alle medewerkers van VHL mogen zich op 18 januari uitspreken over de strategie van hun organisatie. Dat hebben MT en directie van de hogeschool samen afgesproken. Op de bijeenkomst zal een toekomstvisie voor VHL worden besproken. Dit zogeheten ‘wenkend perspectief’ wordt de komende week door de directie en het managementteam van VHL opgesteld en nog voor Kerstmis toegestuurd aan alle medewerkers. Op 18 januari kunnen de bezoekers daarover hun zegje doen waarna, tijdens of na de bijeenkomst, de mening van de medewerkers wordt gepeild. De medewerkersbijeenkomst is een vervolg op de eerste fase van

het draagvlakonderzoek dat Ten Have Change Management (THCM) momenteel bij VHL uitvoert. Dat heeft duidelijk gemaakt dat het de medewerkers ontbreekt aan vertrouwen, maar ook aan inzicht in de strategie. Dat laatste zou deels opgelost moeten worden door de organisatiebrede ‘heidag’, waarbij de meningen gepeild worden over de visie van het MT. 237,0,67,6&+ Directiewoordvoerder Simon Vink wil het woord ‘referendum’ niet in de mond nemen, maar hij bevestigt dat de mening van de medewerkers zeker zal meewegen bij besluiten over de toekomst van de hogeschool. Ook zal de uitslag van invloed zijn op de inrichting van de tweede fase van het draagvlakonderzoek.. Medezeggenschapsvoorzitter Hans Bezuijen vindt dat er een zwaar gewicht moet worden toege-

kend aan de bijeenkomst. Volgens hem zal die duidelijk maken waar het personeel staat in het conflict dat al zeker een jaar duurt. Alleen als een meerderheid het document goedkeurt, zou de tweede fase moeten doorgaan, vindt hij. ‘Als daarentegen een grote meerderheid geen heil ziet in samenwerking met Wageningen UR zou ontvlechting een serieuze optie moeten zijn.’ Toch is de MR-voorman gematigd optimistisch. ‘De sfeer is momenteel aan het verbeteren, mede dankzij de goede rol van Ten Have. De directie pikt dat goed op. Er gloort een sprankje hoop.’ Ook het CvB bespeurt volgens Vink positieve ontwikkelingen. ‘Het is allemaal nog broos en precair, maar dat het MT zich nu actief sterk maakt voor uitwerking van de samenwerking binnen Wageningen UR is pure winst.’ /YG15*

5(,63$3,(5

9(/3

ð 9+/]DPHOWJHOGLQYRRU 6HULRXV5HTXHVW

Van Hall Larenstein in Velp krijgt een eigen Glazen Huis. Op 22 december wordt het ‘aquarium’ in de aula ingericht als een radiostudio, van waaruit dj’s van de hogeschool tegen betaling verzoeknummers voor studenten en medewerkers zullen draaien. De hogeschool wil daarmee een steentje bijdragen aan Serious Request, de jaarlijkse actie van 3FM in samenwerking met het Rode Kruis. Daarbij sluiten drie dj’s zich vijf dagen op in een glazen huis om geld in te zamelen voor een goed doel. De Velpenaren willen door middel van een live video-verbinding ook de VHL-vestigingen in Wageningen en Leeuwarden bij de actie betrekken. De hogeschool hoopt zo’n 1000 á 1500 euro op te halen voor het goede doel. De opbrengst gaat dit jaar naar moeders in conflictgebieden.

FOTO: GUY ACKERMANS

%,2/2*,6&+(,7(06 VHL is niet de enige met een actie voor Serious Request. Vorige week organiseerden Ceres, KSV, SSR-W en Unitas een feest voor het goede doel (opbrengst bijna 1300 euro), en ook de Biologenvereniging in Wageningen, Biologica, houdt een benefietactie. Tijdens het kerstdiner van de studievereniging worden ‘biologische items’ geveild, zoals een reis op een marineonderzoeksschip en een biggetje op sterk water. /YG1

+HWEHVWXXUVDUFKLHIVWDDWLQFRQWDLQHUVNODDUYRRUGHYHUKXL]LQJQDDUJHERXZ$WODV'HDFKWHUJHEOHYHQVWHOOLQJHQOLJJHQYROPHWRPJHYDOOHQOHJHRUGQHUVHQURW]RRL+HWJDDWRPYLMIKRQGHUGVWUHNNHQGHPHWHUDUFKLHI'DW]LMQPLOMRHQYHOOHQSDSLHUUHNHQWDUFKLHIPHGHZHUNHU7KHR+RNVEHUJHQYRRU+LMKRRSWGDWKHWGHODDWVWHYHUKXL]LQJLVè,NKHE GHYHUKXL]LQJYDQRRNPHHJHPDDNWé,Q]HNHUH]LQ]HXOHQGHDUFKLYDULVVHQHHQUHOLNZLHPHH+HWDUFKLHIZRUGW LQKRRJWHPSRGLJLWDDOHQ]HEHKHUHQGXVHLJHQOLMNWZHHYHUVLHV=RGUD]HDDQGHZHWWHOLMNHHLVHQYROGRHQNRPWKHW DUFKLHIRSWZHHVHUYHUV:HHPRHGYRHOW+RNVEHUJHQQLHWRYHUKHWYHUGZLMQHQYDQGHELMYRRUEHHOGGHRXGHUZHWVH SDWHUQRVWHUNDVWHQè3DSLHULVKDUWVWLNNHOHXNPDDULN]LHGLJLWDOLVHULQJRRNSRVLWLHIé RR

*(=(*' ‘Een lastige vlieg gaat er ook in huize Dicke aan’ Insectenhoeder Marcel Dicke is er maar eerlijk over (De Gelderlander, 26 november)


RES0609p04-07 nieuws.indd 4

14-12-11 15:15

nieuws <<

.$0(5122'%8,7(1/$1'6(678'(17(19225%,ð 8QLYHUVLWHLWNRRSW YHU]RUJLQJVWHKXLV ð .D]HUQHRRNRSHQJHVWHOGYRRU 1HGHUODQGVHVWXGHQWHQ

Er lijkt een einde gekomen aan de moeizame opvang van buitenlandse studenten in Wageningen. Begin december werd bekend dat de universiteit het voormalige zorg-

centrum Beringhem in Bennekom heeft aangekocht. Dat telt zo’n honderd kamers en 34 aanleunwoningen die geschikt kunnen worden gemaakt voor de opvang van studenten en promovendi. Samen met de kamers die al eerder werden gerealiseerd in Wageningen en op het kazerneterrein in Ede, zo’n 800 in totaal, is daarmee de druk van de ketel. Er zijn nu zelfs zoveel kamers beschik-

baar dat er ruimte beschikbaar komt voor Nederlandse studenten, aldus woordvoerder Simon Vink. ’We hebben nu voldoende kamers voor de piekopvang van de buitenlandse studenten in september’, zegt Vink. ‘Daardoor kan er tijdelijke leegstand ontstaan in de loop van het studiejaar.’ In augustus, als er weer een nieuwe lichting buitenlandse studenten op de stoep staat, moeten de Nederlandse stu-

denten er weer uit. Het complex Beringhem zou aanvankelijk worden gekocht door projectontwikkelaar Ballast Nedam. Deze heeft de aankoop uitgesteld, waardoor de tijdelijke studentenhuisvesting kan worden gerealiseerd. Over 5 jaar wordt het complex doorverkocht door Wageningen University aan Ballast Nedam. In februari wordt begonnen met de aanpassing van het gebouw. $6

NRUW ǋǋǋǋ678'(17(1+8,69(67,1*

ǋǋ.(567&$'($8

$GUHVVHQWHODQJ

*RHGHGRHOHQ

Twee ‘sterflats’ van Idealis, waar in totaal ongeveer 1200 studenten wonen, krijgen mogelijk te maken met een adreswijziging. Reden is de invoering van de Basisregistratie Adressen en Gebouwen door de gemeente Wageningen. Dit is een landelijk systeem waarin alle huizen staan geregistreerd. Dat heeft consequenties voor Idealisflats Bornsesteeg en Dijkgraaf. Een adres als Dijkgraaf 4-10A10 is te lang voor het systeem. Idealis en de gemeente zoeken nog naar de beste oplossing voor de betrokken studenten. Voor 1 januari 2013 moet het opgelost zijn. In elk geval krijgen grote instellingen als DUO automatisch een adreswijziging, zo verzekert de gemeente. 10

Nog enkele nachtjes slapen en dan valt het kerstgeschenk, de ‘Tinteling’, in de brievenbus. Net als voorgaande jaren kunnen medewerkers hun eigen presentje kiezen: producten, belevenissen of –helemaal in de kerstgedachte- goede doelen. Twee van de zes goede doelen zijn dit jaar door medewerkers aangedragen. Zo is er de mogelijkheid om tien ASG’ers te sponsoren die volgend jaar juni mee gaan doen met Alpe d’Huzes. Het geld gaat naar kankeronderzoek. Geven kan ook aan het onderzoek naar de ziekte van Duchenne, het WNF, het sportfonds Niels Smith, het Anne van den Ban-fonds en het Wagenings Universiteits Fonds. In tegenstelling tot voorgaande jaren is de ‘houdbaarheid’ van het cadeau, toen nog Pluim geheten, eindig. Voor maart moet 5. de bon zijn verzilverd.

ǋǋ81,9(56,7(,76%/$'(1

*HHQFHQVXXU De Tweede Kamer heeft unaniem een motie aangenomen tegen censuur op universiteitsbladen. De motie stelt dat de regering tegenover universiteitsbestuurders moet benadrukken dat ‘universiteitsbladen onafhankelijk zijn en dat redactionele inmenging ongewenst is.’ Eerder gaf staatssecretaris Zijlstra aan niets te voelen voor een wettelijke basis van deze onafhankelijkheid. In zijn optiek mag een universiteit haar blad richtlijnen meegeven. Indieners van de motie waren Jasper van Dijk (SP) en Anne-Wil Lucas (VVD). +23

6&+$0,1(ǉǉ +HHQHQZHHUZROI Wat hebben Pluk van de Petteflet en Flevoland met elkaar gemeen? Juist ja, de heen- en weerwolf. In het verhaal van Annie M.G. Schmidt is het de wolf die Pluk met zijn rode kraanwagentje naar de overkant brengt. In het verhaal van Flevoland speelt de wolf eveneens een centrale rol. Wanneer de beoogde robuuste verbinding tussen Flevoland en de Veluwe tot stand wordt gebracht, zal er ook overgestoken moeten worden. Maar in dit spannende verhaal is nog onduidelijk hoe de herten, zwijnen en wolven het brede water tussen de polder en de hoge zandgronden moeten zien te overbruggen. De winter staat voor de deur, dus het is weer wachten op rumoer rondom de nieuwe natuur van de Oostvaarderplassen en de daar rondlopende grote grazers. Ditmaal is de heibel wat eerder ontstaan: niet vanwege het vraagstuk hoe de dieren al dan niet de winter doorkomen, maar over de robuuste verbindingszones. De provincie is van plan deze toch aan te leggen, samen met het Wereld Natuur Fonds, het Flevo-landschap en het Staatsbosbeheer. Het beleid van Bleker ten spijt. Zo lijkt in de nabije toekomst aan twee randvoorwaarden voldaan te worden om de nieuwe natuur grootschalig een kans te bieden. Met alle belangrijke processen, dus compleet met roofdieren. Want niet alleen komen die verbindingen er, ook de wolf keert terug in Nederland. En mogelijk is hij er al, als we de wat vage foto’s mogen geloven. Misschien kan Henk Bleker zelf als roerganger de pont gaan besturen. Bleker wordt dan Veerman: dat is toch te mooi om waar te zijn. -RRS6FKDPLQ«H



14-12-11 15:15

>> nieuws

029,(:675,-'79225/$$767(.$16 ð 0RYLH:GRHWEHURHSRSŊOPOLHIKHEEHUVHQVSRQVRUV ð :DJHQLQJHQ85GUDDJWPD[LPDDOKDOYHWRQELM

Vriend. Movie W hervatte vorige week het overleg met Wageningen UR over een bijdrage aan een doorstart van het filmhuis. Movie W moet voor april uit het huidige gebouw LA13.

Movie W start zaterdag in LA13 met een laatste offensief gericht op behoud van het filmhuis voor Wageningen. Het filmhuis is op zoek naar 45.000 euro. Dat is wat resteert van het financiële tekort na een mogelijke bijdrage van Wageningen UR van 50.000 euro. ‘Toegezegd is er niets, maar we weten nu in ieder geval wat Wageningen UR maximaal wil geven’, zegt Movie-W-woordvoerder Huib de

$//(68,7'(.$67 Woordvoerder Simon Vink van Wageningen UR bevestigt dat een eenmalige bijdrage van 50.000 euro mogelijk is. ‘Maar daar moet dan wel een businessplan tegenover staan dat continuïteit biedt. Het is voor ons niet een louter financieel verhaal. Er moet ook toekomst zijn. Die 50.000 euro is dus niet ter dekking van een exploitatietekort.’

De ‘toezegging’ van Wageningen UR is voor Movie W aanleiding voor een laatste offensief. De stichting heeft volgens De Vriend nog steeds 45.000 euro nodig. ‘We gaan nog eens alles uit de kast halen. We gaan opnieuw praten met de gemeente en geld proberen los te krijgen van bezoekers, donateurs en sponsors.’ 127$086(' De aftrap voor die actie is volgende week zaterdag 17 december. Op die dag is er een Movie W Special met vier films, waaronder een kinderfilm. De Vriend: ‘Daarmee laten we zien: dit is wat we doen, help dat mogelijk maken.’ Movie W

=:(9(1'(&2//(*(=$$/.5,-*79250

heeft bij Wageningen UR tot eind februari de tijd gevraagd om het financiële plaatje rond te krijgen.

è'LWLVQLHWGHPDQLHU ZDDURSZHPHWHONDDU RPPRHWHQJDDQ'DW ZHUNWFRQWUDSURGXFWLHIé ‘We zijn strijdbaar. Zo’n mooi filmhuis laten we toch niet zomaar verdwijnen.’ Volgens Vink is de organisatie niet blij met posteracties tegen Wageningen UR. ‘We hebben aangegeven dat we not amused zijn. Dat is niet de manier waarop we met elkaar om moeten gaan. Dat werkt contra-productief.’ 5.

'5,(0,/-2(1 (;75$9225 $)5,.$ɺ352-(&7

FOTO JOHN WILTINK

ð 0LOMDUGDLUVVWHXQHQ :DJHQLQJVRQGHU]RHN

'HJURWHFROOHJH]DDOGHEHODQJULMNVWHEOLNYDQJHUYDQKHWQLHXZH2ULRQNULMJWODQJ]DDPYRUP'H]DDOPHW]LWSODDWVHQKDQJWDOVHHQVRRUWYOLHJHQGHVFKRWHOWXVVHQGHEHJDQHJURQGHQGHGHUGHYHUGLHSLQJ*HERJHQVWDOHQ VSDQWHQ]LHIRWR YRUPHQGHGUDJHQGHFRQVWUXFWLH0HWKRRJZHUNHUVZRUGHQGHVSDQWHQGH]HGDJHQRSKXQSODDWV JHWLOG 5.

Het N2Afrika-project van de Wageningse hoogleraar Ken Giller krijgt ruim drie miljoen euro uit de filantropische fondsen van miljardairs Howard Buffet en Bill Gates. Net als Bill Gates steekt Howard G. Buffett veel geld in landbouwontwikkelingsprogramma’s in Afrika. Twee jaar geleden stak de Gates Foundation 17 miljoen dollar in het programma van Giller, dat zich vooral richt op een betere stikstofbinding van vlinderbloemige planten. Toepassing daarvan leidt tot een hogere opbrengst en een betere bodem in veel Afrikaanse landen. Giller werkt in het project N2Africa samen met een consortium van onderzoeks- en ontwikkelingsorganisaties in Afrika. Het project richt zich op de teelt van peulvruchten in acht Afrikaanse landen: Congo, Nigeria, Ruanda, Ghana, Kenia, Malawi, Zimbabwe en Mozambique. Doel is het verbeteren van de levensstandaard van 200.000 kleine boeren in Afrika. $6



14-12-11 15:15

nieuws <<

‘TEGELIJK KNAAGT DE TWIJFEL’

:LH"Lennart Suselbeek, promovendus Resource Ecology :DW"Spotte vrijdag 2 december samen met masterstudente Margriet Krijn twee wolven (www.waarneming.nl) :DDU"In de Buunderkamp tussen Ede en Wolfheze

En, veel reacties gehad? ‘In ieder geval veel meer dan ik had verwacht. Vooral uit de kring van kennissen en collega’s. In de pauzes en op de gang: Hé Lennart, heb jij wolven gezien? Bij Omroep Gelderland was ik in de uitzending samen met wolvenkenner Leo Linnartz van Stichting Ark.’ Gelooft hij dat het wolven waren? ‘Het kan, maar de kans is even groot dat het twee honden waren. Met de omschrijving die ik gaf, kun je niet absoluut vaststellen dat het om wolven gaat. Maar hij benadrukt wel het belang van het melden van dit soort waarnemingen.’

Geen spijt dus? ‘Nee absoluut niet. Ik ben ervan overtuigd dat wij iets bijzonders hebben gezien. Maar tegelijk knaagt de twijfel in je hoofd: misschien waren het toch gewoon twee honden. Zonder hard bewijs, zul je die twijfel altijd houden.’ Je plaatste een cameraval op die plek. Heeft dat iets opgeleverd? ‘Tot nu toe een boommarter, een vos en héél veel bosmuizen. Als ik een wolf zie, krijgen jullie een seintje.’ 5.

:$*(1,1*(1:((5%(67(,1.(8=(*,'6 ð .OHLQVFKDOLJKHLGZRUGW JHZDDUGHHUG ð $JURWHFKQRORJLHEHVWHYDQ 1HGHUODQG

Wageningen krijgt in de Keuzegids Universiteiten 72 van de 100 punten. Dat zijn 3 punten meer dan vorig jaar. Op nummer 2 staat de Technische Universiteit in Eindhoven, met 66 punten. Slechtst sco-

rende universiteit is de Universiteit van Amsterdam, met slechts 52 punten. De Keuzegids weegt per opleiding onder meer contacturen, groepsgrootte en studentoordelen over de inhoud, docenten en voorzieningen. De auteurs van de Keuzegids 2012 roemen net als de voorgaande jaren de kleinschaligheid van de ‘groene Wageningen Universiteit’. Vrijwel alle opleidingen van

=(9(17,(1:$*(1,1*6(678',(6 67$$1,1'(.(8=(*,'6%29(1$$1

deze instelling krijgen een hoge waardering, en ook het studiesucces is bovengemiddeld. è21:$$56&+,-1/,-.+2*(6&25(é Agrotechnologie is de grote winnaar, met een ‘onwaarschijnlijk hoge score’ van 98 van de 100 punten. Daarmee is de opleiding de beste uit de hele gids. Ooit. ‘Hoewel afstuderen er beslist zwaar is, zijn de studenten laaiend enthousiast over werkelijk alle aspecten

van de opleiding’, aldus de auteurs. Vorig jaar had deze opleiding ook al de hoogste score, toen met 90 punten. Ook Plantwetenschappen scoort met 90 punten bijzonder goed. Studenten roemen onder meer het docententeam. Het is overigens wel ‘stevig studeren’ in Wageningen, zo signaleert de Keuzegids ook. De slagingscijfers liggen bij de zware opleidingen lager dan elders. /YG1

.,72

98 Agrotechnologie 90 Plantenwetenschappen 86 Toegepaste Communicatiewetenschap 84 Internationaal landen waterbeheer 82 Bos en natuur 82 Bodem, water en atmosfeer 80 Economie en Beleid 80 Bedrijfs- & consumentenwetenschappen 80 Biologie 80 Moleculaire levenswetenschappen 78 Gezondheid en maatschappij 78 Levensmiddelentechnologie 78 Milieukunde 76 Voeding en gezondheid 76 Biotechnologie 74 Dierwetenschappen 60 Landschapsarchitectuur en ruimtelijke planning Meer informatie in de Keuzegids Universiteiten 2012



14-12-11 15:15

>> wetenschap

217:,..(/,1*6+8/3$1*2/$6&+2277(.257

Ontwikkelingsorganisaties hebben gefaald bij hun hulp aan Angola, concludeert socioloog Hilde van Dijkhorst in haar onderzoek waar ze deze maand op promoveert. Het Afrikaanse land werd 41 jaar lang geteisterd door oorlogsgeweld. Eerst de strijd tegen kolonisator Portugal, die overging in een burgeroorlog waarvan het einde pas kwam in 2002. Drie miljoen mensen werden daarbij van huis en haard verdreven. Bij de wederopbouw van het land richtten de machthebbers zich vooral op steden en wegen, precies wat kolonisator Portugal ook altijd had gedaan. Het platteland werd genegeerd en was overgeleverd aan ontwikkelingsorganisaties. Maar die faalden, aldus Van Dijkhorst. Volgens haar beperkten ontwikkelingsorganisaties zich tot ‘dertien-in-een-dozijn’-interventies die ontwikkeling uiteindelijk eerder tegenhielden dan stimuleerden. De hulporganisaties brachten bijvoorbeeld zaaizaad van mais en bonen, het basisvoedsel in Angola, naar dorpen die dat nodig hadden, samen met landbouwgereedschap. Daarmee kon-

FOTO: LINEAIR

ð 9RHGVHOKXOSEHVFKDGLJGH ORNDOHHFRQRPLH ð *HHQRQGHUOLQJHDIVWHPPLQJ GRRURUJDQLVDWLHV

2YHUGDGLJHYRHGVHOKXOSVFKDGHOLMNYRRUORNDOHYRHGVHOPDUNWHQLQ$QJROD

den ze zelf voorzien in hun voedsel, en dat gebeurde ook. Maar omdat alle organisaties hetzelfde deden, vertelt Van Dijkhorst, werden er op de langere termijn veel te veel mais en bonen geproduceerd en leverde het op de lokale markt niets meer op. Andere bedrijvigheid ontstond er niet. 0((5',9(56,7(,7 Dijkhorst vindt echter niet dat de hulp totaal mislukt is. ‘De noodhulp heeft mensen in leven gehou-

den’, zegt ze. ‘Mensen werden zelfvoorzienend. Maar de overgang van noodhulp naar ontwikkeling is niet gemaakt.’ Voor echte ontwikkeling had er meer diversiteit moeten ontstaan in beroepen en bedrijven. Hulporganisaties hadden van tevoren de behoeften moeten onderzoeken en hadden hun werk onderling moeten afstemmen. Dat dat niet gebeurde, kwam volgens Van Dijkhorst onder andere door de mentaliteit van de noodhulp waar organisaties ook na de oorlog

in bleven hangen, waardoor er te snel en ondoordacht gewerkt werd. Haar aanbevelingen zullen geen effect meer hebben in Angola, want ontwikkelingsorganisaties komen er sinds 2007 niet meer. Het land is zo rijk geworden van de olie, dat Angola nu zelfs Portugal steunt in de eurocrisis. ‘Maar het verschil tussen rijk en arm in Angola is extreem’, zegt Van Dijkhorst. ‘Er rijden hummers door de sloppenwijk, terwijl 70 procent onder de armoedegrens leeft.’ -7

:((567$1'.,3%(*,17$/,1+(7(, ð ,GHDOHèNUDDPNDPHUéPDDNW ZHHUEDDUWHJHQ]LHNWH

Kippen zijn weerbaarder tegen infecties als ze bij de juiste temperatuur zijn uitgebroed. Ook voeding meteen na het uitbroeden zorgt ervoor dat ze op latere leeftijd beter bestand zijn tegen infecties, concludeert promovendus Irene Walstra. Walstra zocht naar mogelijkheden om het adaptatievermogen van leghennen te vergroten, zodat

ze beter bestand zijn tegen ziekteverwekkers. Walstra liet één groep eieren uitbroeden bij de optimale eischaaltemperatuur van 37,8 graden Celsius. De piepjonge kuikens kregen meteen voer en water en verbleven vervolgens zeven weken in een scharrelruimte met stofbad. Een ander deel van de eieren werd bij temperaturen tussen 36,7 en 38,9 graden Celsius uitgebroed. Deze kuikens kregen niet gelijk eten en drinken kregen en werden zeven weken gehuisvest in een

kooi. Deze situatie komt vaak voor in de praktijk. Toen de kuikens na 53 dagen aan een darmparasiet werden blootgesteld, had de eerste groep kuikens daar veel minder last van. ‘Alle kuikens werden ziek, maar de eerste groep verloor veel minder gewicht dan de tweede groep’, vertelt Walstra. Pluimveehouders krijgen robuustere leghennen als de broederij beter let op de temperatuur van de broedmachine en de omgevingscondities van de jonge kuikens verbetert, concludeert Wal-

stra. Die tweede verbetering is lastig, want broederijen hebben momenteel geen scharrelruimte voor kuikens voordat die bij de pluimveehouders worden afgeleverd. Volgens Walstra is haar experimentele onderzoek een eerste stap in de richting van een alternatieve methode om zonder medicijnen de diergezondheid te verbeteren. Ze promoveert op 16 december bij Bas Kemp, hoogleraar Adaptatiefysiologie. Irene Walstra werkt inmiddels bij de opleiding Diermanagement, VHL Leeuwarden. $6


RES0609p08-11 wet-re-col.indd 8

14-12-11 15:17

wetenschap << 9

3/$17$$5',*(6833/(0(17(1 6206*(9$$5/,-. ð 'HHOVXSSOHPHQWHQEHYDW KRJHGRVHVNDQNHUYHUZHNNHQGH VWRŉHQ ð 2QGDQNVRQ]HNHUKHLGJURHLW (XURSHVHPDUNWJHVWDDJ

Sommige plantaardige voedingssupplementen bevatten een gevaarlijke dosis kankerverwekkende stoffen. Dat blijkt uit onderzoek van Suzanne van den Berg, onderzoekster bij de leerstoelgroep Toxicologie. Van den Berg berekende hoeveel zogeheten alkenylbenzenen mensen binnen krijgen via deze supplementen. Dat vergeleek ze vervolgens met de dosis waarbij in dierproeven leverkanker optreedt. Haar resultaten verschenen begin december in het tijdschrift Food and Nutrition Sciences. 1$7885/,-.1,(7$/7,-'9(,/,* De toxicologe onderzocht supplementen die zonder recept verkrijgbaar zijn bij drogist, apotheek en internet. Vaak gaat het om tabletten of oliën op basis van basilicum, venkel, nootmuskaat, sassafras of kalmoes. Geen van deze supplementen is positief beoordeeld door het Europese voedselagentschap EFSA. De concentratie van alkenylbenzenen in de supplementen blijkt sterk te variëren, zelfs wanneer de grondstof hetzelfde is. Zo mat Van den Berg

bij olie uit basilicum concentraties variërend van 0,11 tot 85 procent. Om te bepalen welke concentraties voor mensen gevaarlijk zijn, bekeek Van den Berg eerder gepubliceerde studies naar het effect bij ratten. Na een omrekeningsformule kunnen daarmee ook de risico’s voor mensen bepaald worden. Het resultaat maakte duidelijk dat sommige supplementen zoveel alkenylbenzenen bevatten dat ze een gevaar opleveren voor consumenten. Zelfs bij gebruik volgens de bijsluiter. ‘Mensen denken: het is natuurlijk, dus het is wel veilig’, zegt Van den Berg. ‘Maar dat is lang niet altijd het geval.’ *52(,(1'(0$5.7 De onderzoekers plaatsen wel enkele kanttekeningen bij hun conclusies. Zo worden er in de dierproeven pure alkenylbenzenen toegediend, terwijl de supplementen ook andere componenten bevatten. ‘Dat kan de risico’s verlagen,’ aldus Van den Berg. Verder onderzoek moet meer licht werpen op dit aspect. Ondanks alle onzekerheid rond de producten laat een rapport van de Europese Commissie uit 2008 zien dat de markt voor supplementen (waaronder plantaardige) in de periode 1997-2005 europabreed groeide en dat nog steeds doet. Saillant detail is dat plantaardige supplementen zeer populair zijn in Nederland. RR

9,6,(ǉǉ %HWHUODDWGDQQRRLW]HHUHVHUYDWHQ 1DELMQDGULHMDDURQGHUKDQGHOHQWXVVHQRYHUKHLGYLVVHUV HQQDWXXUEHVFKHUPHUVNRPHQHUUHVHUYDWHQLQGH1RRUG]HHZDDUGHYLVVHULMDDQEDQGHQZRUGWJHOHJG(HQJRHGH]DDNYLQGW,PDUHVRQGHU]RHNHU+DQ/LQGHERRP ‘Dit is een grote stap voorwaarts naar echte gebiedsbescherming op zee’, zegt Lindeboom. Hij doelt op het Vibeg-akkoord (Visserij in Beschermd Gebied). Twee stukjes Noordzee voor de Nederlandse kust, langs de Waddeneilanden en voor de Westerschelde, worden gesloten voor boomkorvissers en andere vistechnieken die de zeebodem omwoelen. Volgend jaar volgen delen van de Doggersbank en Klaverbank in de Noordzee. Als Alterra-onderzoeker publiceerde Lindeboom in 2005 een nota over zeegebieden met bijzondere ecologische waarden die het beschermen waard zijn. Al in 1990 suggereerde hij dat een kwart van de Noordzee moest worden afgesloten voor aselectieve bodemberoerende visserij, waarbij vissersnetten met kettingen over de zeebodem slepen. Zover gaat het ministerie van EL&I, medeopsteller van het akkoord, nu niet. ‘Dit jaar worden twee kustgebieden beschermd. Prima. Deze gebieden liggen binnen de 12-mijlszone, dus dat kan de Nederlandse regering zelf bepalen. Daarbuiten is overeenstemming nodig met Europese partners. Nederland verwacht volgend jaar overeenstemming met de andere visserijlanden te hebben over de Klaverbank en Doggersbank. Alle gebieden samen maken 15 procent van de Noordzee uit. De regering knipt die gebieden nu op in drie stukken: in een gedeelte mag alles nog, in een deel mag bepaalde visserij nog en in een deel wordt de visserij tot nul gereduceerd. Op die manier sluit hij zo’n 10 procent van deze reservaten af voor visserij, ofwel maar 1,5 procent van de Noordzee. Toch is dit een goed begin. De volgende stap zou moeten zijn dat we het Friese Front beter gaan beschermen. Dat is een veel interessanter gebied dan die andere reservaten. Het heeft een uniek ecosysteem met een grote biodiversiteit en hoge productie, dus levert ook veel vis – daarom willen de vissers het gebied graag houden. Nederland beschermt dit gebied straks vanwege de Vogelrichtlijn. Als gevolg mogen de vissers geen staande netten meer gebruiken. Maar de regering hoeft de bodem niet te beschermen, er komt dus geen verbod op de boomkor. Dat is jammer, zo mis je een maatregel die echt een uniek ecosysteem zou beschermen.’ $6

67(//,1* ‘Besides statistics, alcohol is the only thing that can make your results look better using the same data.’ .DOPRHVèJRHGYRRUGHVSLMVYHUWHULQJé

Antoon Jacobs, 2 december 2011



14-12-11 15:17

>> wetenschap

/2667$$1'( =(8*,6 72&+%(7(5

+$57,1)$5&728'(5 922563(/75,6,&2.,1'(5(1

FOTO LINEAIR

ð =HXJORVLQNUDDPKRNEDDUW UXVWLJHUHQVQHOOHU ð %LJJHQSURŊWHUHQYDQDOHUWHUH PRHGHU

=RYDGHU]R]RRQ

ð WRWSURFHQWPHHUNDQVRS KDUWHQYDDW]LHNWHQ ð )DPLOLHJHVFKLHGHQLVJRHGH LQGLFDWRU

Kinderen van ouders die voor hun zeventigste een hartinfarct krijgen, lopen een verhoogd risico op hart- en vaatziekten. De uitkomsten ondersteunen eerder onderzoek dat een verband liet zien wanneer de ouder op jonge leeftijd al hartproblemen had. Dit ontdekte Ineke van Dis, beleidsmedewerker van de Hartstichting en onderzoekster bij de afdeling Humane voeding en RIVM, door een groot aantal proefpersonen na een medische keuring tien jaar lang te volgen. Zij promoveert woensdag 14 december op het voorspellen van het risico op hart- en vaatziekten. Van Dis maakte voor haar onderzoek gebruik van de MORGENstudie van het RIVM. Ruim 23.000

mensen deden hier tussen 1993 en 1997 aan mee. Zij gaven onder andere bloed af, vertelden over hun levensstijl en medische familiegeschiedenis. Binnen deze groep waren er tienduizend mensen tussen de 40 en 65 tijdens de metingen. Van Dis bekeek hoeveel van hen in de tien jaar daarop volgende jaren in het ziekenhuis belandden of overleden door hart- en vaatziekten. 3(&+92*(/6 Van de proefpersonen zonder een familiegeschiedenis van hartinfarcten bleken 7,8 procent last te krijgen van hart- en vaatziekten. Bij de proefpersonen met een getroffen vader of moeder liep dit getal op tot respectievelijk 9,8 en 10,7 procent. De pechvogels met twee getroffen of gestorven ouders hadden een kans van 12,0 procent. Verder gold: hoe jonger ouders een hartinfarct kregen hoe groter het ziekterisico voor de kinderen. ‘Een familiegeschiedenis met

hartinfarcten blijkt een onafhankelijke risicofactor te zijn,’ vertelt Van Dis. De uitkomsten stroken met de conclusies van eerder onderzoek. Zij het dat toen alleen verband is aangetoond voor hart- en vaatziekten op jongere leeftijd. Nieuw onderzoek moet duidelijk maken of deze factor het gevolg is van de genen of de levensstijl die mensen van huis uit meekrijgen of een combinatie van beide. Bovendien heeft Van Dis onderzocht of informatie over een familiegeschiedenis van hartinfarcten, toegevoegd aan die van andere bekende risicofactoren, de kans op hart- en vaatziekten beter voorspelt. Dat bleek nauwelijks zo te zijn als de informatie over cholesterol, rookgedrag en bloeddruk reeds bekend was. Van Dis voerde onderzoek uit om betere risicotabellen te maken. Artsen gebruiken deze om te bepalen wie in aanmerking komt voor leefstijladvies en preventief medicijngebruik. RR

Hoe beter de start van de big, hoe gezonder hij opgroeit. Op initiatief van een groep zeugenhouders test het praktijkbedrijf van het Varkens Innovatie Centrum Sterksel daarom nieuwe ontwerpen van kraamhokken. De Pro Dromi-kraamhokken verschillen op acht punten van het reguliere kraamhok. Zo hebben de biggen meer bewegingsvrijheid en kan moeders meer verkoeling vinden. Ook wordt gekeken naar het verschil tussen los werpen in plaats van tussen hekken. Een eerste studie met ruim vijftig zeugen laat zien dat zeugen die los kunnen afwerpen minder vaak van houding veranderen, waardoor tijdens de geboorte ook eigenlijk geen pasgeboren biggen werden doodgedrukt. Bij de onrustiger vaststaande zeugen kwam dooddrukken vaker voor. 1(86&217$&7 Verder hebben een loslopende zeug en haar biggen meer neuscontact. ‘Dat is goed voor de binding, wat een positieve invloed heeft op hoe de biggen later in het leven staan, net als bij mensen’, vertelt Nicoline Soede van de leerstoelgroep Adaptatiefysiologie, die betrokken was bij het project. Hoe interessant de comfortabeler kraamhokken bedrijfseconomisch zijn, is lastig te zeggen. De kans op een gezonder leven laat zich slecht in geld uitdrukken, zegt Soede.


14-12-11 15:17

discussie << 11

ǋǋ5(6285&(:851/ *HOG'H]HZHNHQGHURGHGUDDGGRRUDOOHGLVFXV VLH%HWDDOW9+/WHYHHODDQ:DJHQLQJHQ85",V KHWRQUHGHOLMNGDWHHQDFWLHYRHUGHUKRQGHUGHXUR ERHWHNULMJW"*HOXNNLJLVHUHHQRSORVVLQJYRRU DOOHSUREOHPHQYULMZHOUHQWHYULMOHQHQELM'82

2RNHHQPHQLQJ"0DLOMHUHDFWLHQDDUUHVRXUFH#ZXUQO

675((3'225'(5(.(1,1* Opvallend protest tegen het natuurbeleid van staatssecretaris Bleker. In heel Nederland streept men natuurtermen door op straatnaamborden. Denk aan Dijkgraaf en Akkermaalsbos. De Wageningse politie pakte één student. De schade? 100 euro en een strafblad. è+HHOWHUHFKWGDWGH]HSHUVRRQJHVWUDIWZRUGWé]HJW -+. ‘Iedereen kan bedenken dat je met je poten van VWUDDWPHXELODLUDIEOLMIWé1LFR(WWHPD is het hier compleet mee oneens: ‘Waar zijn we in Nederland mee bezig, wanneer je op ludieke wijze nog niet eens je ongenoegen mag laten blijken?’ Volgens hem is het ]HOIVHHQDDQWDVWLQJYDQ]LMQYULMKHLGYDQPHQLQJVXL ting. Een heel aantal reageerders vindt de actie allesbehalve ludiek. Stickeren is volgens hen misschien JHHQYDQGDOLVPHPDDUZHOLUULWDQW2I]RDOV5HVRXU ce-blogger 7RP5LMQWMHV het samenvat: ‘Ik wil niet lastig gevallen worden met dit soort acties. Ludiek? Ik lach niet.’ Hoe moet dan wel? ‘Benadruk dan hoe PRRLHQŊMQQDWXXULVHQJDQLHWDOVHHQRIDQGHUH kleuter lopen kladden.’

%/,1*/((163(1'((5(1*(1,(7 De rentes van DUO zijn historisch laag. Een onverwacht bijeffect van de crisis. Dus zet de geldsluizen maar open: superstufi vanaf studiejaar één en collegegeldkrediet. Let wel: deze belegging heeft geen financiële bijsluiter en resultaten uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst.

23*(6/2.7(+2*(6&+22/" Een pittig stuk in de Volkskrant. Het samengaan met Wageningen UR zou voor VHL een molensteen om de nek zijn. Ze betalen te veel aan overhead en er wordt teveel WRSGRZQ bestuurd. Woordvoerder Simon Vink zegt dat het artikel een verkeerd beeld schetst. ‘Wat een goed verhaal in de Volkskrant,’ begint 9+/éHU. ‘Iedereen die enigszins weet hoe de vork in de steel zit bij VHL kan beamen dat het stuk getuigt YDQHHQRQJHPHHQJRHGHNHQQLVYDQGHIHLWHQHQSUR blemen.’ Dan past de redactie één van de comments DDQRPGDWHUHHQEHOHGLJLQJLQVWDDW(HQKHIWLJH GLVFXVVLHRYHUFHQVXXUJUHQ]HQHQIDWVRHQYROJW 0HULMQ.QLEEH brengt de discussie weer on-topic. ‘Wat ik werkelijk beledigend vond was de zin in de oorspronkelijke, niet ondertekende (!) intranetreactie van het bestuur (?) van de WUR op het Volkskrantartikel dat er op neerkwam dat de docenten en de studenten op Van Hall Larenstein niet enthousiast zouden zijn…’

9(5%(7(5,1*(1$$198//,1*(1 In het artikel ‘Rabbinge I pakt het kapitalisme aan’ uit Resource nummer 8 staat een reactie van Hans Hopster. Hij zegt hierin ‘De Nederlandse consument is in toenemende mate tevreden met het Europese niveau van dierenwelzijn.’ Hij is hier onjuist geciteerd. Er moet staan ‘in toenemende mate ontevreden.’ ILLUSTRATIE: ESTHER BROUWER

De commentaren beginnen met een klein economiecollege van FUHGLWFULVLV. Luisteren jullie even kinders: ‘dat de rente zo laag is komt vooral omdat Nederland de winst neemt van de schulden in Zuid-Europa tot ook hier de huizenmarkt instort, de werkloosheid WRHQHHPWHQK\SRWKHNHQQLHWPHHUDIJH ORVWNXQQHQZRUGHQ]HOIGHUHFHSWDOVLQ de USA.’ Dan volgt er wat beleggingsad-

vies van 7RP5LMQWMHVè0D[LPDDOOHQHQHQDOOHVRS een spaarrekening zetten levert nu geld op. Kansen!’ (PPD is bepaald overtuigd: ‘Ja whoehoe, en dan nog als student met schulden eindigen. Heren, ik wil graag een miljonair trouwen.. en geen miljonair staat in het rood.’ Tja, Tom? ‘You got to spend some to make some!’ We hopen dat Tom rijk genoeg wordt om ooit een golddigger aan de haak te slaan.

FRORIRQ Resource is het magazine en de website voor studenten en medewerkers van Wageningen UR. Resource magazine verschijnt tweewekelijks op donderdag. $ERQQHPHQW Een abonnement op het magazine kost €58 (buitenland €131,50) per academisch jaar. Opzeggen voor 1 augustus. 5HGDFWLHDGUHV Akkermaalsbos 12, 6708 WB Wageningen (Actio, gebouw 116, bode 31). Postbus 409 6700 AK Wageningen. Secretariaat: Thea Kuijpers, [email protected]. T 0317 484020 Website: resource.wur.nl. ISSN 1389-7756 5HGDFWLH ðGUV*DE\YDQ&DXOLOKRRIGUHGDFWHXU JDE\YDQFDXOLO#ZXUQO7 ð5RE*RRVVHQVHLQGUHGDFWHXU [email protected], T 0317 485320 ðLU5RHORI.OHLVHFRORJLHVRFLDOHZHWHQ schappen, economie) URHORINOHLV#ZXUQO7 ðLU1LFROHWWH0HHUVWDGWZHEUHGDFWHXU [email protected], 0317 488190 ð/LQGDYDQGHU1DWVWXGHQWHQRQGHUZLMV VHL), [email protected], 0317 481725 ð$OEHUW6LNNHPDSODQWGLHURUJDQLVDWLH [email protected], T 0317 481724 ð5RE5DPDNHUYRHGLQJYLVVHULM [email protected], T 0317 481709 9RUPJHYLQJ ð+DQV:HJJHQKDQVZHJJHQ#ZXUQO T 0317 485272; basisvormgeving magazine: Nies & Partners bno Nijmegen )UHHODQFHDXWHXUV .HHVYDQGHU$UN0DULVNDYDQGHQ%HUJ Alexandra Branderhorst, Karin Flapper, 6WLMQYDQ*LOV6LPRQH+HUUHZLMQ5XEHQ Higler, ir. Yvonne de Hilster, Vita HommerVHQ6DQGHUGH.UDNHU.DULQGH0LN Suzanne Overbeek, ir. Rik Nijland, Tom Rijntjes, ir. Astrid Smit, Agnes Tol, ir. Joris Tielens, Hoger Onderwijs Persbureau 9HUWDOLQJ &ODUH0F*UHJRU.HHQ0XQ3RRQ &ODUH:LONLQVRQ )RWRéV *X\$FNHUPDQV%DUWGH*RXZ6MRHUG 6LMVPD+RJH1RRUGHQ0DQRQ%UXLQLQJD ,OOXVWUDWLHV (VWKHU%URXZHU0LHVMHOYDQ*HUZHQ *XLGRGH*URRW


14-12-11 15:17

12 >> achtergrond

‘Ik zal nooit alleen maar vrienden hebben’ Hij bevond zich dit jaar vaak in de schijnwerpers. Bejubeld als de man achter de ‘gouden driehoek’, maar ook verguisd als autoritair bestuurder en kampioen van de vleeseters. Aalt Dijkhuizen blikt terug. tekst: Gaby van Caulil en Rob Goossens / foto’s: Guy Ackermans

W ‘Uit elkaar gaan doe je maar één keer’

ageningen UR heeft een roerig jaar achter de rug. Uitstekende rankingscores, lichtend voorbeeld voor Den Haag, maar ook ruzies bij VHL, en kritiek in de media op de bijenstudie, melkonderzoek en op uw communicatiestijl. ‘Volgens mij zijn er heel veel redenen om positief terug te kijken op dit jaar. Onze universiteit was weer de hoogste in de Keuzegids en Wageningen UR als geheel is met stip de lijst van vijftig beste werkgevers binnengekomen. Op onderzoeksgebied hadden we het nieuwe algenpark, de MRI-scan en wéér een ERC-grant van 2,5 miljoen, om maar wat te noemen. Meer structureel is de waardering van de politiek voor het Wageningse financieringsmodel waarbij het bedrijfsleven een belangrijke rol speelt. De “gouden driehoek” werd dit jaar een model voor de wetenschap in Nederland.’ Dat is waar, maar de Wageningse band met het bedrijfsleven zorgde juist ook voor maatschappelijke reuring. Bijvoorbeeld rond de bijenkwestie en het melkbericht. ‘Ja, en ik denk wel eens dat het een met het ander te maken heeft. Als je het goed doet, staat er in Nederland al snel iemand klaar om je op de keerzijde van dat succes te wijzen. Niet iedereen is gelukkig met het idee dat bedrijven onderzoek meefinancieren. Wageningen is daarvan nu het symbool en dus aantrekkelijk om te bekritiseren.’ Hebben de critici het helemaal mis dan? ‘Ja en nee. Ze hebben het mis want het bedrijfsleven betrekken bij de financiering van onderzoek komt de wetenschap écht ten goede. Dat is niet alleen mijn overtuiging, je ziet dat bijvoorbeeld ook terug in de Times Higher Education-index, een toonaangevende wetenschapsranking waarin je als universiteit hoger scoort naarmate die derde geldstroom groter is. Maar gezien de maatschappelijke kritiek slagen we er kennelijk niet altijd goed in om dat uit te leggen. Op dat punt moet je onze critici dus wel degelijk serieus nemen. Daar zijn we op strategisch niveau ook mee bezig. We gaan al onze onderzoekers helpen om in hun contacten met pers en publiek duidelijk te maken hoe de financiering en de kwaliteitsborging van ons

onderzoek in elkaar zit, en ook wat daarbij de verschillen zijn tussen de universiteit en de DLO-instituten.‘ Een ander zorgpunt is VHL. Een stevig conflict tussen management en medewerkers waarbij de ene patstelling slechts wordt vervangen door de andere. Hoe heeft het zo mis kunnen gaan? ‘Er zijn allerlei redenen waarom de samenwerking niet goed gaat. Ik denk dat het onderzoek van Ten Have die factoren goed blootlegt. Achteraf zijn er zeker zaken die beter hadden gekund. Welke? Ik ga er nu niet één uitpikken. Het is juist de combinatie van factoren die de samenwerking belemmert. In elk geval is zeker dat we de zaken niet op hun beloop kunnen laten. Zoals blijkt uit de Keuzegids, zijn de studenten bij VHL niet tevreden over de kwaliteit van het onderwijs en de organisatie. Dat moet dus beter en daar moet onze aandacht zo snel mogelijk weer naar uit gaan.‘ De medezeggenschap van VHL is uiterst kritisch, ook over de resultaten van Ten Have. De MR lijkt aan te sturen op ontvlechting. ‘Daarom willen we ook álle medewerkers aanspreken met het onderzoek van Ten Have. Vertolkt het vertegenwoordigend orgaan wel de gevoelens van al die medewerkers? Misschien wel, misschien niet. In elk geval zijn we aan onszelf verplicht om dat uit te zoeken voordat we knopen doorhakken. Ik geloof nog altijd in de meerwaarde van deze combinatie in het groene domein. Ik heb zelf zowel het hbo als het hele wo doorlopen en weet daarom uit ervaring hoe goed het praktische van het hbo en het analytische van de universiteit elkaar aanvullen. Daarom vind ik ook dat we het niet te snel moeten opgeven. Uit elkaar gaan doe je maar één keer.’ De persoon Aalt Dijkhuizen speelt in de discussie rond VHL een rol, net zoals bijvoorbeeld in de discussie rond invloed van het bedrijfsleven op de wetenschap. Daarbij ontstaat vaak het beeld van de autoritaire technocraat. ‘Ik denk dat iedereen die mij goed kent, dat beeld niet


RES0609p12-15 dijk quiz.indd 12

14-12-11 15:17

achtergrond << 13 Aalt Dijkhuizen: ‘Ik sta open voor advies, maar ik ga niet altijd eerst aan iedereen vragen wat ik zou moeten doen. Er moet ook iets eigens inzitten.’

herkent. Ik ben geen technocraat en ook niet autoritair. Begrijp me goed, ik weet dat ik op mijn positie nooit alleen maar vrienden zal hebben. Om vooruit te komen met een organisatie moeten er keuzes gemaakt worden. Ik ben aangesteld om Wageningen UR te versterken en te verbeteren. Dat vraagt om heldere keuzes. Over de uitkomsten daarvan is de een enthousiast en de ander niet. Dat zal altijd zo zijn. Waar ik echt van geschrokken ben is de agressie in het woordgebruik. Dat je als ‘despoot’ en ‘autoritair’ wordt betiteld door mensen die je nog nooit hebben ontmoet. Dat raakt me. Daarmee overschrijd je een fatsoensnorm.‘ Maar u neemt contact op met individuele medewerkers wanneer ze in de media iets gezegd hebben waar u het niet mee eens bent. Dat kan intimiderend zijn. Aarzelend. ‘Dat kan. Maar ik heb nog nooit een medewerker aangesproken op de inhoudelijke aspecten van een media-interview, en zal dat ook nooit doen. Wel als er onjuiste dingen over de organisatie worden gezegd. Of als we ons onjuist of onvolledig aan de buitenwereld presenteren. Dat lijkt me ook niet meer dan terecht. Ik zie het in ieder geval als mijn taak daar helder in te zijn.’ Alle medewerkers hebben laatst tips gekregen over het gebruik van social media. Een daarvan luidde: reageer niet overhaast maar tel even tot tien. Als u die tip eerder had gekregen, zou dan de inmiddels beroemde huftertweet* ooit verstuurd zijn? ‘Ja, want daar heb ik goed over nagedacht. Het bedrog van Diederik Stapel raakt de kern van de wetenschap, dat is het ergste wat je kunt doen. De term ‘hufter’ is een weerspiegeling van het woord dat hij zelf gebruikte om in zijn verzonnen onderzoek de vleeseters aan de schandpaal te nagelen.’

Was uw woordvoerder het daarmee eens? ‘Dat weet ik niet. Ik sta open voor advies, maar ik ga niet altijd eerst aan iedereen vragen wat ik zou moeten doen. Er moet ook iets eigens inzitten.’ U mengt zich ook regelmatig in het maatschappelijke debat, bijvoorbeeld over intensieve veehouderij. Is het niet verstandiger de inhoudelijke discussie aan onderzoekers over te laten? ‘Bij die onderwerpen word ik altijd gevoed door onze eigen onderzoekers. Soms wordt wel eens gezegd dat ik daarbij een zakelijk belang vertegenwoordig, maar dat is niet zo. Mijn visie op de weidegang komt bijvoorbeeld niet overeen met de strategie van FrieslandCampina. Het zij zo. In het debat baseer ik me op de wetenschap.’ U houdt uw privéleven zorgvuldig afgeschermd. Even daar doorheen breken: welke van uw hobby’s karakteriseert u het best? ‘Ha, ha. Nou dat zou dan voetbal zijn. Ik heb zelf bijna twintig jaar gevoetbald, een teamsport. Ik was keeper en die positie past wel bij mij. Je hebt geen verdedigingslinie meer waarop je kunt terugvallen. De verantwoordelijkheid eindigt bij jou. Dat spreekt me aan. Ik zou geen middenvelder kunnen zijn, hoe belangrijk die rol ook is. Ik volg het voetbal nog altijd op de voet, met Feyenoord als mijn favoriete club. Al sinds m’n zesde.’ Geen hoogvlieger in de rankings… ‘Dat zeg jij. Voor mij blijft Feyenoord de eerste Nederlandse club die de Europacup 1 won. De werklust van de spelers en de loyaliteit van de supporters vind ik inspirerend. De resultaten komen dan vanzelf wel weer. Ik ben een geboren optimist.’

*@AaltDijkhuizen: Niet de vleeseters maar de betrokken onderzoeker(s?) blijken hufters te zijn. Roos Vonk nu even kritisch naar haarzelf als naar anderen??? (Tweet van 8 september)



14-12-11 15:17

14 >> achtergrond 2011 is een jaar om niet licht te vergeten. Roeriger heb je ze zelden. Maar dachten we dat vorig jaar ook al niet? Arabische Lente en eurocrisis bepalen het wereldtoneel. En dichter bij huis gaat het ook niet allemaal zonder slag of stoot. Stof genoeg, kortom, voor de jaarlijkse terugblik in quizvorm. Van Lolita tot pinkenkontje, van Maxime tot Steven. En wie had er ook al weer gelijk? Veel plezier! tekst: Roelof Kleis, illustraties: Kito

Nieuwsquiz 2011 1

Workbay, Lolita, Cornflake. Wat?

2

Bedgarantie. Wablief?

a Meubilair in Actio O b Nicknames van Ellen Marks O c Fitness-toestellen sportcentrum De Bongerd O a Idealis-jargon voor bedwantsen O b Ceresjargon voor voedingsfeut O c WUR-jargon voor gastvrijheid O

5

Werd net geen studentenhuis van het jaar:

a Sunny House Animals (Leeuwarden) O b The House of the Rising Sun (Wageningen) O c Animal House Irene (Velp) O

6

‘Dit is de meest bijzondere bijeenkomst van mijn carrière.’ Wie?

a Simon Vink bij de uitreiking van de Gouden Luis O b Maxime Verhagen opent het academisch jaar O c Martin Kropff bij de cortège langs het Binnenhof O

3

Alternatieve opening hogeschooljaar VHL. Wat stond er op de T-shirts? a Hans moet blijven O b Ellen moet weg O c Waar is Aalt? O

4

Wat is dit?

7

Alles van waarde is weerloos. Welk werk werd niet gestolen? a Godin Ceres O b De Plofkip O c Het Pinkenkontje O

8

8500 kilo schoon aan de haak: a De O Paal van Bernhard b De nieuwe algenkweekreactor AlgaePARC O c De nieuwe MRI-scanner in Ede O

a EHEC-bacterie, gehecht aan een darmcel O b MKZ-virus, gehecht aan een lammerniercel O c Q-koorts-bacterie, gehecht aan longepitheel O 27 december augustus 2009 RESOURCE — 15 2011


14-12-11 15:17

achtergrond << 15

9

Het nieuwe ontmoetingscentrum op de campus heet: a O Propulse b Impulse O c Nutripulse O

10

Kazerne-studenten Ede willen met pendelbus naar de campus. Waarom? a Ze zijn bang voor het winterse weer O b Ze zijn bang te verdwalen O c Ze zijn bang voor het drukke verkeer O

14

Zocht Chris Kik in de Kaukasus:

a Spinazie O b Andijvie O c prei O

11

Gezocht: mannen. Wie? a Wervingsbureau O vreest feminisering Wageningen University b Arbeidsmarkt vraag O om mannelijke afgestudeerden van opleiding Diermanagement Leeuwarden c Bestuur Thymos O zoekt spierkracht voor sjouwwerk

12

‘Kakofonie rond de dorpspomp’ a Resource over veehouderij-rapport Wageningen UR O b Ellen Marks over de medezeggenschapsraad VHL O c Simon Vink over commotie rond Movie W O

15

Wie had toch gelijk? a Joris Driepinter O b Walter Willett O c Wakker Dier O

16

Beschuit met muisjes

17

Appels en peren zijn toch vergelijkbaar. Waarom?

a Imares laat spiering in het lab paaien O b WSO en PSF fuseren O c 100.000-ste karper gekweekt bij Zodiac O a Appels en peren beschermen tegen hart- en vaatziekO tes

b Appels en peren beschermen tegen hoge bloeddruk O c Appels en peren beschermen tegen beroertes O

18

Luistert niet naar advies van Aalt: a de O gouverneur van Fujian b de premier van Maleisië O c de president van Mali O

19

Wie van de drie niet: Steven, Pascal, Mark

a Mark O b Pascal O c Steven O

20

In Wageningen twee keer zoveel als in Rotterdam Wat? a Het aantal fietsendiefstallen per 1000 inwoners O b Het aantal wetenschappelijke artikelen per 1000 weO tenschappers c Het aantal docenten per 1000 studenten O

13

Wageningse gelegenheidsband die protestliederenwedstrijd LSVb wint: a De WUR-kaholics O b De Halbe-Zolen O c De Langstudeerders O

MEEDOEN Stuur je antwoorden voor 1 januari naar [email protected]. De inzender die de meeste vragen goed heeft – zonodig wordt er geloot – wint een dinerbon van 100 euro voor restaurant O Mundo in Wageningen of een vergelijkbaar restaurant elders in Nederland.



14-12-11 15:17

16 >> beeld


RES0609p16-17 inbeeld.indd 16

14-12-11 15:18

beeld << 17


RES0609p16-17 inbeeld.indd 17

14-12-11 15:18

18 >> achtergrond

‘Ik ben bezorgd, maar niet pessimistisch’ De man van honderd miljoen. Zo omvangrijk was het budget van het juist afgeronde nationale onderzoeksprogramma Klimaat voor Ruimte. Pavel Kabat gaf er als wetenschappelijk directeur zes jaar richting aan. Maar een direct vervolg is er niet. Het klimaatonderzoek zelf lijdt aan een veranderd klimaat. Kabat blikt terug en vooruit. tekst: Roelof Kleis / foto: Guy Ackermans

‘D Er is een neiging in Den Haag om onderzoek op te starten waarvan men het resultaat niet terug wil zien

e term klimaatbestendig.’ Zelfs interviewkanon Frenk van der Linden was even van zijn à propos tijdens de slotmanifestatie van Klimaat voor Ruimte in de Wagenloods van het Centraal Station Amersfoort. Eén woord, was dát het belangrijkste dat 100 miljoen euro aan klimaatonderzoek had opgeleverd? Kabat geeft toe, hij provoceerde een beetje. Maar het antwoord raakt volgens hem wel de kern van het succes van Klimaat voor Ruimte. Kabat: ‘Het concept klimaatbestendig betekent dat je klimaat kunt aanpakken als een kans. Klimaatbestendig is te begrijpen, voor werkgevers, beleidsmakers en aio’s. Die terminologie is dus cruciaal geweest.’ Maar Klimaat voor Ruimte heeft toch wel meer opgeleverd? ‘Vóór Klimaat voor Ruimte was klimaatbeleid uitsluitend gericht op mitigatie, het beperken van de uitstoot van broeikasgassen. Nederland was daar heel goed in. We waren er van overtuigd dat we het klimaatvraagstuk op die manier opgelost zouden krijgen. Zelfs als je morgen zou afspreken – door een of ander mirakel – dat je de emissie stabiliseert, dan nog gaat de opwarming honderden jaren door. Dat komt door de inertie van het systeem aarde. Naast mitigatie is dus ook adaptatie nodig. Adaptatie aan klimaatverandering was helemaal nieuw. Voor die tijd was klimaatverandering een dreiging, een gevaar. Dat het ook een kans is, dat je door adaptatie je kunt wapenen tegen klimaatverandering en er ook nog economisch beter van kunt worden, dat was een grote verandering van paradigma. Klimaat voor Ruimte heeft de samenleving duidelijk gemaakt hoe je dat kunt doen. Dat is de grootste verdienste van het programma. En dat is ontzettend snel gegaan. Het is uniek hoe in zo korte tijd de wetenschappelijke no-

tie van adaptatie is omgezet in breed gedagen beleid, investeringsintentie en zelfs wetten.’ En wat is de wetenschappelijke winst? ‘We hebben bijvoorbeeld een vliegtuig ontwikkeld waarmee we – bijna online – de uitstoot van de drie broeikasgassen methaan, lachgas en kooldioxide door het landschap kunnen meten. En we kunnen ook bepalen waar die gassen vandaan komen. Dat is belangrijk, want emissie is geld. Dat is een voorbeeld van technologische innovatie die uniek is. Een andere innovatie is het ‘op maat maken’ van klimaatscenario’s. We hebben veel geïnvesteerd in een dialoog tussen de gebruikers van scenario’s, de gemeenten, de waterschappen, en het KNMI. Er is ook een grote sprong vooruit gemaakt in de economische waardering van klimaatveranderingsvraagstukken. Daarmee bedoel ik de kosten-batenanalyses. Het CBS hanteerde tot voor kort een vaste discontovoet van vier procent. Dat betekent dat alles wat je bouwt en investeert relatief snel niks meer waard is. Maar met zo’n methodiek kom je dus nooit tot economisch rendabele investeringen in klimaatadaptatie, want die maak je voor 40, 50 of 60 jaar. Wij zijn hard met het CBS in de slag gegaan om de discontovoet flexibel te maken. Dat is cruciaal, en het is gebeurd.’ Klimaat voor Ruimte is afgerond. Kennis voor Klimaat, het andere grote klimaatprogramma loopt nog tot 2014. En daarna? Hoe klimaatbestendig is de klimaatwetenschap zelf? ‘Ik ben niet pessimistisch, maar ik ben wel bezorgd hoe dit verder gaat. Het afschaffen van de FES-gelden als een soort smeermiddel voor innovatie en kennis is een zeer slecht besluit. Ik maak me ook zorgen over het top-


RES0609p18-21 kabat cover.indd 18

14-12-11 15:18

achtergrond << 19

RESULTATEN Klimaat voor Ruimte is een groot landelijk onderzoeksprogramma van 100 miljoen euro: 40 miljoen van het Rijk, 60 miljoen van particuliere partijen. Meer dan 300 onderzoekers van diverse universiteiten en instellingen zijn erbij betrokken. Het programma levert 75 promoties op, waarvan 25 in Wageningen. Wetenschappers

schreven meer dan 800 artikelen in peer reviewed tijdschriften. Het programma leidde tot meer dan 80 publiek-private samenwerkingen. Een deel van de succesnummers is beschreven in het Praktijkboek voor klimaatbestendig inrichten. Het boek, de achtergronden en resultaten zijn te zien op www.ruimtevoorklimaat.nl.

nen de ministeries. Er is een neiging in Den Haag om onderzoek op te starten waarvan men het resultaat niet terug wil zien. Terwijl het de bedoeling is dat je resultaten en innovaties juist gebruikt. Politici zijn goed in het bedenken van nieuwe prioriteiten, maar kijken te weinig naar wat er is bereikt. Dan denk ik: verdorie, we krijgen geld, maar waarom monitoren ze ons niet, en waarom moet ik hen vertellen hoe ze die resultaten kunnen valoriseren? Dat is toch hun taak? Dat zijn momenten van frustratie.‘ Wat moet er gebeuren om klimaat weer op de kaart te krijgen? ‘Climategate heeft een zeer negatieve uitwerking gehad op de publieke opinie en het politieke landschap. Dat en alle economische problemen maken het op dit moment niet makkelijk. Maar het grootste deel van de klimaatwetenschap gaat gewoon stug door. Het aantal papers neemt niet af. Er wordt keihard gewerkt aan IPCC-5. Er is nog geen grote schade toegebracht aan de wetenschap. Nog niet. Ik heb de eerste versie van 2020 gezien, een Europees document met de contouren van het Achtste Kaderprogramma. Een kwart van de 80 miljard die worden geïnvesteerd is met klimaatwetenschap verbonden. Dat schept hoop. Dat is niet slecht.’

sectorenbeleid. Als model onderstreep ik het volledig. Maar het is bijna ondenkbaar dat het gaat lukken, met de inertie die het Nederlandse landschap van instituten kent. Geen van de drie partijen, de overheid, de publieke sector en de private sector, legt als eerste geld op tafel. Die topsectoren gaan zich voortbewegen als een praatcircuit. En we verliezen verdikkeme momentum! Er wordt bijna niets met onze resultaten gedaan. Er is geen enkele duidelijkheid over hoe dit gedachtengoed en kapitaal zal worden meegenomen in de topsectoren.’

‘Mensen eigenaar van het probleem maken, dat is het eigenlijk’

Ligt u daar wel eens wakker van? ‘Over de situatie van het laatste jaar wel een beetje. Er is geen zicht op een direct vervolg, ondanks alle mogelijke pogingen die we hebben gedaan. Waar ik ook zeker van wakker lig, is het gebrek aan verwerkingsvermogen bin-

Maar de gewone Nederlander wordt daar niet warm of koud van. Die heeft niet zoveel op met het klimaatprobleem. ‘Ik ben dus niet zo pessimistisch. Maar misschien moeten we een andere manier van communicatie met elkaar zoeken. Tijdens de slotmanifestatie van Klimaat voor Ruimte was ik lid van de jury van de scholierenwedstrijd. Daar was een meisje dat zei: ‘Wij snappen het allemaal wat jullie zeggen, maar wij zien ook dat het niet leeft. Volgens ons ligt het aan de communicatie. Ons idee is om in Nijmegen in het park een huis neer te zetten met waterbesparende toiletten en zo, waar we mensen duurzaamheid laten beleven’. Zij heeft gewoon helemaal gelijk. Het gaat in deze fase niet meer alleen om verbeteringen van klimaatmodellen. Ik onderschrijf volledig de noodzaak om het communicatieverhaal anders in te richten. Mensen eigenaar van het probleem maken, dat is het eigenlijk. Daar ben ik erg positief over.’



14-12-11 15:18

20 >> achtergrond

Prijs voor minimale appel

27 december augustus 2009 RESOURCE — 15 2011


14-12-11 15:18

achtergrond << 21

En weer belandt de Coverprijs van Resource bij een voedingspromovendus. In haar laatste week aan Wageningen UR krijgt Linda Oude Griep de prijs voor het mooist vormgegeven proefschrift.

‘ H

eb ik gewonnen van al die proefschriften? Ik word helemaal rood.’ Vast niet zo rood als de binnenkant van haar proefschrift. Oude Griep is ontzettend blij met haar uitverkiezing. Ze is juist bezig de spullen te pakken. Haar postdoc aan Wageningen UR loopt af en ze gaat vanaf 1 februari beginnen aan het Imperial College in Londen. Tijdens haar promotie onderzocht Oude Griep het eten van fruit. Welke invloed hebben bijvoorbeeld kleur, variatie en bewerkingsgraad van gegeten fruit op de gezondheid. ‘Het was daarom moeilijk van alles iets te laten zien op mijn proefschrift,’ zegt Oude Griep. Ze koos uiteindelijk voor een minimalistische appel. ‘De appel is het boegbeeld van gezondheid en fruit. Iedereen kent de kreet Snoep verstandig, eet een appel.’ APPELTJESGROEN De jury roemt de rode contouren die de hartslag op een ECG symbo-

liseren. ‘Je kunt het die manier interpreteren,’ lacht Oude Griep, maar zij koos de kleur vooral voor het fraaie contrast met het groen. De kleuren zijn sowieso bijzonder. ‘We wilden natuurlijk echt appeltjesgroen,’ zegt Oude Griep. Ze koos daarom een zogeheten PMS-kleur. Om die inkt te gebruiken moest de drukpers helemaal schoon worden gemaakt. De proefdruk kreeg daarom geen PMS-kleuren en dat zorgde nog voor spanning. Oude Griep: ‘Het zag er namelijk niet uit.’ Zo’n prijs win je niet zomaar. Het maken van een proefschrift kost veel tijd. Al in april staken Oude Griep en vriendin en landschapsarchitecte Johanna Bouma de koppen bij elkaar om inspiratie op te doen. Pas een half jaar later in september werden in één intensieve dag de puntjes op de i gezet. ‘Ik voelde me soms wel een zeurpiet als ik weer met allerlei punten en komma’s kwam.’ RR

‘Eenvoudig en doeltreffend’

D

e uitverkiezing van de beste proefschriftenomslag werd dit jaar voor de derde keer door Resource georganiseerd. De jury boog zich over een selectie uit de meer dan 200 dissertaties die in 2011 aan Wageningen University werden verdedigd. De jury, bestaande uit Jenny van Driel (Communications services), Marjolein Pijnappels (Studio Lakmoes) en Jac Niessen (wetenschapsvoorlichter) kwam tot het oordeel dat de omslag van het proefschrift van Linda Oude Griep het beste is. Het proefschrift, Fruit and vegetables consumption and risk of cardiovascular diseases toont in een egaal granny

smith-groen vlak de onmiskenbare contourenlijn van een appel in contrasterend rood. De dunne lijn roept gelijkenis op met een bloedvat. Bij het openen van het proefschrift toont zich de contrastrijke volrode binnenzijde van de omslag, zoals een chirurg zich geconfronteerd ziet met het rode vlees als het scalpel een snede maakt. ‘Eenvoudig en doeltreffend’, oordeelt de jury. Ook technisch is het proefschrift uitstekend verzorgd. De kleuren zijn rasterloos opgebracht, waardoor het fluorescerend effect toeneemt. Een stijlvolle omslag met subtiele creativiteit.

TWEE PROEFSCHRIFTEN KRIJGEN EEN EERVOLLE VERMELDING Karianne de Bruin toont met haar proefschrift An economic analysis of adaptation to climate change under uncertainty een brokstuk van de aarde met een Hollands landschap vol bedrijvigheid van een stad aan de rivier. Daarboven drijven enkele wolkjes. Het tafereel hangt in een glazen bol. De strakke en professioneel uitgevoerde illustratie is een knipoog naar de onderzoekselementen uit de titel en mogelijk geïnspireerd op Avatar of de LP Yessongs uit de jaren ’70.

Promovendus Stefan Kühnel vereeuwigde zijn naam in stijl op een tankstation gelegen te midden van bietenakkers. De collage is het hoofdthema op zijn proefschrift: Characterization of cell wall degrading enzymes from Chrysosporium lucknowense C1 and their use to degrade sugar beet pulp. Hij toont daarmee het toekomstig praktisch nut van het onderzoek op ludieke en toch serieuze wijze.



14-12-11 15:18

22 >> M.I.

HET KERSTGEVOEL VAN… Ha, Kerstmis! De dagen van cadeautjes, lichtjes, lekker eten, familie, misschien zelfs een vlokje sneeuw. Maar ook van bezinning en nostalgie. Resource is benieuwd waar haar lezers de komende feestdagen zullen uithangen. Op de bank met een boek, bij familie, in de kerk, of… in het lab? tekst: Mariska van den Berg en Linda van der Nat / foto: Guy Ackermans

Léon Westerd hoofd insectenkweek bij Entomologie ‘Tweede kerstdag werk ik in het lab. Ik moet de insecten verzorgen, want die hebben iedere dag eten nodig. Het meeste werk zijn de malariamuggen. De volwassen vrouwtjes moet ik bloed voeren, anders leggen ze geen eitjes. Daar ben je wel twee uur mee bezig. Daarnaast moeten de poppen verzameld worden, anders heb je overal muggen rondvliegen. Ik vind het niet erg om op tweede kerstdag te werken; ik hecht meer waarde aan een vrije nieuwjaarsdag. Met het voeren van de muggen moet je zeker om tien uur ’s ochtends beginnen, nou, dan lig ik pas net in bed!’

Bonnie van Dongen, bachelorstudent Gezondheid en maatschappij ‘Ik werk bij een slagerij. Omdat iedereen inkopen doet voor Kerstmis, is het de dagen voor kerst daar altijd verschrikkelijk druk. Op kerstavond ga ik, na al dat harde werken, waarschijnlijk dus vroeg naar bed. Al ga ik misschien eerst nog even naar de kerk. Op eerste kerstdag koken en eten we met het gezin. Dit jaar hebben we, in plaats van cadeaus met Sinterklaas, cadeautjes onder de kerstboom. Deze pakken we dan samen uit. Ook gaan we met kerst bij mijn opa op bezoek. Daar komen dan ook andere familieleden.’

Nomie Butt student Fairtrade studies aan Van Hall Larenstein ‘Mijn familie woont eigenlijk verspreid over de hele wereld. We vieren zelf niet echt Kerst, maar komen die dagen vaak wel bij elkaar. Vooral omdat het gemakkelijk is, want iedereen heeft die dagen vrij en met Kerstmis hangt er overal ook een leu-

ke sfeer. Tijdens de feestdagen van dit jaar proberen we samen te komen in Londen, omdat mijn moeder daar dan is. Dan gaan we met zijn alle lekker eten en vooral gezellig samen zijn. Dan krijg ik weer even helemaal het cosy at homegevoel.’

Johan Verbon chefkok bij Restaurant van de Toekomst ‘Mijn kerstgevoel?? Ik ben zo romantisch als een dikke deur. Sfeerlichtjes, verplichtingen, nette kleren, ik heb er niks mee. Maar ik heb wél wat met voeding. Het is voor mij pas echt kerst als er kruidbroodjes zijn. Dat zijn zachte witbroodjes met rommelkruid en sukade, die traditioneel in Rotterdam op kerstavond worden gegeten. Rommelkruid is een samenstelling van verschillende specerijen zoals anijs en sandelhout. Als we op kerstavond met het gezin eten, móeten er van die broodjes op tafel staan. En dan een dikke laag roomboter erop. Ik doe altijd mijn best om met de feestdagen iets lekkers op tafel te zetten. Dit jaar wordt het gevulde kalfsborst met kastanjepuree.’

Mirjam Dijksterhuis bachelorstudent Biologie ‘Kerstmis vier ik samen met mijn familie en dan vooral met mijn vader en moeder, zusje en oma. Op kerstavond gaan we eerst naar de kerk en daarna gourmetten. Ook eerste kerstdag gaan we naar de kerk en tweede kerstdag hebben we een vijfgangendiner met de familie. Ik vind kerst gezellig en leuk en ook de kerstboom en versieringen werken mee aan de sfeer. Wat ik vooral mooi vind aan kerst zijn de traditionele gebruiken, zoals de kerstmis in de kerk. Ik kan echt genieten van de orgelmuziek die dan gespeeld wordt.‘


RES0609p22-23 MI.indd 22

14-12-11 15:19

M.I. << 23

Bassecour (voorheen hoofdgebouw universiteit), afgelopen maandag.

Jade Joubert masterstudent Dierwetenschappen ‘Ik kom uit Frankrijk, dus bij ons is eten met Kerstmis erg belangrijk. Tijdens deze dagen komen we met de familie samen. Mijn moeder kookt dan ook voor ons. Ze maakt allerlei speciale gerechten die we vaak alleen maar met kerst eten. Een van de dingen die mijn moeder dit jaar maakt is lamsvlees. Als dessert hebben we ook altijd vele verschillende soorten gebak en taart. En natuurlijk zijn we niet alleen maar aan het eten, want we wisselen ook cadeaus met elkaar uit.’

Alicja Warda PhD Food Microbiology ‘In Polen is Kerstmis een speciale tijd en ik zie er nu alweer naar uit. Het begint op 24 december. ’s Morgens zetten we de kerstboom en ‘s avonds komt de hele familie bij elkaar. Dan wensen we elkaar geluk voor het nieuwe jaar en delen we oplatek (een kerstwafel). Het kerstdiner begint als de eerste

ster aan de hemel verschijnt. Het diner bestaat uit twaalf gangen die elk geproefd moeten worden. Omdat de 24ste een dag van vasten is, eten we vooral vis. Ondertussen legt de Kerstman cadeaus onder de boom, die we na het eten openmaken. Daarna gaan we naar de kerk.’

Marco Bosmans teamvoorzitter Forensic Sciences Van Hall Larenstein ‘Ik heb een zoontje van veertien maanden. Dus tijdens kerst zal ik vooral achter hem aanlopen en zijn troep opruimen. Vorig jaar had hij nog weinig besef van de feestdagen, maar nu begint hij het te begrijpen. Cadeautjes inpakken, de kerstboom opzetten. We hebben speciaal voor hem plastic kerstballen aangeschaft, die stuiteren nu het hele huis door. Ik zou graag wat uitrusten tijdens de kerst, maar naast mijn baan bij Van Hall Larenstein heb ik ook nog een eigen bedrijf, een particulier forensisch onderzoeksbureau. Afspraken, rapporten uitbrengen, dat gaat gewoon door tijdens de kerstvakantie. Mijn agenda begint al weer goed vol te raken.’


RES0609p22-23 MI.indd 23

14-12-11 15:19

24 >> student

FOTO: BART DE GOUW

Henrique en JJ tuigen de boom op

THEE EN KOEKJES BIJ H14 Een doordeweekse winteravond in ons favoriete studentenhuis H14. In de keuken staat een kerstboom en de kerst-cd van Jantje Smit staat op. Aveee Marihiaa klinkt het. Er hangt een blauwe walm van aangekoekt eten. JJ kijkt een film. Mohamad schuift een vegetarische lasagne in de oven. ‘We missen Heleen enorm’, begint Mohamad. ‘Niet alleen omdat ze zo goed kon feesten, maar ze zorgde ook voor goede gesprekken. Ze nam bijna elke dag koekjes mee en ik zette de thee. Het liefst Goed Humeur-thee.’ Ook is het Flodderritueel verbroken. Elke dag tussen zes en zeven keken ze met een groepje twee afleveringen Flodder. Nu is daar de klad in gekomen. De kerstboom staat, met een blond poppenhoofd als piek. ‘Ja, ja, blonds on top’, glimlacht JJ. Hij ziet er wat uitgeblust uit. Sinds kort heeft hij een baan als consultant, maar hij werkt ook nog aan zijn scriptie. ‘Het was de bedoeling

om daar al mee klaar te zijn, ik had zelfs twee weken extra. Maar het is niet gelukt. Nu doe ik dat ernaast.’ Toch vindt JJ zijn werk geweldig. Vooral de extra ‘benefits’. ‘Ik kan met zelfvertrouwen mijn pinpas door de automaat halen’, zegt hij blij. ‘En ik heb een laptop van de zaak en een leaseauto.’ Is die goed voor je ego? ‘Ehm, hij is perfect voor in de stad.’ 1250 VRIENDEN Mohammed en JJ dromen nog even na over hun huisfeest van vorige maand, de African Party. Ze hadden expres geen reclame gemaakt via Facebook. Met inmiddels 1250 vrienden zou het misschien te druk zijn geworden. JJ stond in militaire outfit achter de draaitafels. ‘Hoe vond je de muziek?’, vraagt hij trots. Mohamad was vooral blij met de feestgangers. ‘We hadden flink versierd, maar de gasten hadden zich ook mooi verkleed. De sfeer was heel open, iedereen praatte met elkaar.’ Net als de lasagne uit de oven

komt, stapt Henrique de keuken binnen. De Portugese PhD-er woont inmiddels zes jaar in Nederland, waarvan vier in Wageningen. ‘Het is hier gezellig klein, en dat gaat soms ten koste van je privacy.’ Hij vindt heerlijk om in H14 zijn eigen plek te hebben waar hij even alleen kan zijn. ‘Maar als ik wil kan ik ook in de kamer komen zitten en kletsen met huisgenoten.’ DUTCH DREAM Henrique vertelt honderduit over het leven in Nederland. Hij voelt zich thuis, maar hij blijft wel een echte Portugees. ‘Dat merk ik sinds ik hier woon. Ik ga graag om met andere Portugezen. Gewoon mijn eigen taal spreken en het hebben over het land dat ik zo mis.’ JJ herkent dat gevoel, want toen hij in Amerika zat gebeurde hetzelfde. ‘Je zit samen met mensen die vaag wat dingen weten van je land, Heineken, Máxima, Koninginnedag en softdrugs. Je vertelt

meer over je thuis en dan voel je je daar ook trots over.’ Mohammed, die met zijn Marokkaanse ouders opgroeide in België, herkent het niet. ‘Als ik kon kiezen voor een Europees paspoort dan zou ik dat doen’, zegt hij. ‘Liever dan een Belgisch of een Marokkaans.’ Hij wil graag in Nederland blijven na zijn studie. ‘Ik geloof dat een Dutch dream bestaat. Je studeert, je werkt hard en dan kun je alles worden. Iedereen kan de microfoon pakken en zijn zegje doen. Vinden mensen het niks, dan zeggen ze dat. Maar je krijgt een eerlijke kans.’ Henrique wil ook blijven, en is op zoek naar een baan. Hij vindt dat studeren in het buitenland bruggen slaat tussen mensen. ‘Het draagt bij tot wereldburgerschap.’ De lasagne is inmiddels op, en de thee is koud. Henrique verdwijnt naar zijn kamer. JJ’s film is afgelopen en hij gaat snel slapen en Mohamad belt nog even zijn vriendin. Een gewone doordeweekse avond. Nicolette Meerstadt


RES0609p24-28 student.indd 24

14-12-11 15:21

student << 25

Hoe overleef ik de Kerst? (Als internationale student) Kerst, de grote uittocht uit Wageningen kan beginnen. Zowel je Nederlandse als veel buitenlandse vrienden gaan naar hun familie. En jij blijft alleen achter, ver van huis. Hoe kom je als buitenlandse student die donkere dagen in dit verlaten stadje door?

handen warmen aan een knisperend haardvuurtje. Bovendien kom je te weten hoe Nederlanders een eeuw geleden overleefden in de winter. Ga je liever met een groepje? IxESN organiseert op 5 januari een excursie. www.openluchtmuseum.nl

8

1

Glühwein Neem warm afscheid van je vrienden die wel naar huis gaan. Op 23 december is er een Glühwein feestje van IxESN om vast in de kerstsferen te raken. Lekker op de bank, met warme, kruidige wijn en goede gesprekken. ixesn-wageningen.nl

2

Bind de ijzers onder Wist je dat water een harde laag krijgt als het koud wordt? Met dat harde en gladde laagje kun je je best vermaken. Een Hollandse winter is niet compleet zonder minstens één goede schaatstocht.

4

Stil gebed Met een klein budget kun je ook een nieuw avontuur aangaan. Duizenden jongeren uit heel Europa komen in Berlijn bij elkaar voor Taizé-vieringen. Vijf dagen bidden, zingen en stilte. En samen oudjaarsavond vieren. Het studentenpastoraat organiseert komende maand de reis. indewereld-sp. nl, vertrek op 27 december.

5 De nevengeul bij de Rijn is een veilige en gezellige plek. Mochten de weergoden ons in de steek laten, dan kun je terecht op ijsbanen in Utrecht of Nijmegen.

3

Run Forrest, Run Bij een nieuw jaar horen goede voornemens. Gezonder leven bijvoorbeeld. In sportcentrum de Bongerd kun je tijdens de kerstvakantie squashen, badmintonnen en fitnessen. Op 24, 25, 26 en 31 december en 1 januari is de Bongerd dicht.

Haute culture Even weg uit de kille wereld om je heen? Droom een avondje weg bij een meeslepend ongelukkig liefdesverhaal in de ‘Wageningse opera’. Vanuit Barcelona wordt de opera Linda di Chamounix rechtstreeks uitgezonden in het Heerenstraattheater. Op 27 december heerenstraattheater.nl

6

Kerstverhaal Kerstmis gaat over de geboorte van Jezus. Toch? Ben je benieuwd naar de kerkelijke achtergrond van Kerstmis zoals dat in Nederland verteld wordt, dan is er een diner speciaal voor internationale studenten. Tussen de gangen door zijn er kerstliedjes en wordt het bijbelse kerstverhaal verteld. En het kost niets. Opgeven bij Evert-jan. [email protected]

Champagne! Luid 2012 dansend in op het ‘Try before you die’-feest van Unitas. Dit moet je je zeker een keer geprobeerd hebben: insecten eten, terugreizen in de tijd naar de jaren ’80, champagne drinken in alle kleuren van de regenboog. En dansen tot de zon opkomt. Wees er snel bij voor het uitverkocht is. jvunitas.nl

9

Frisse duik De echte die hard Nederlander begint het nieuwe jaar met een

7

Frisse neus halen Blijf in de donkere dagen niet alleen binnen zitten bij de kachel. Trek een dikke jas aan, zet een muts op en ga lekker een dagje buiten spelen. In het Openlucht museum in Arnhem bijvoorbeeld. Daar kun je sleetje rijden en je

duik in een ijskoud water. In Scheveningen rennen duizenden gekken met een oranje muts op de Noordzee in. Maar het kan ook gewoon in de Rijn. IxESN gaat op 1 januari een duik nemen.

10

Toch blokken Kun je je studie echt niet loslaten, dan is Forum ook gewoon open. Alleen 23-26 en 31 december en 1 januari moet je iets anders Nicolette Meerstadt doen. Echt.



14-12-11 15:21

26 >> student ELVIS

7 MILJARD

Elvis leeft! Al heel lang, in de bossen van Myanmar. Voor alle duidelijkheid: het is een aap. De nieuwe soort ((Rhinopithecus strykeri) heeft een Elvis-achtige vetkuif. De aap is een van de 208 nieuwe soorten die in 2010 werden gevonden in de Mekong-delta, meldt het WWF. Het zal niemand verbazen dat Elvis met uitsterven wordt bedreigd.

Ergens in de afgelopen weken is de 7 miljardste wereldburger ter wereld gekomen. Ongelooflijk. Maar de hoeveelste was jij eigenlijk? Als je toevallig op 7 juni 1991 bent geboren was je de 5.382.284.151ste. In de hele wereldgeschiedenis, vanaf de homo sapiens gerekend, zijn er 80.496.237.471 mensen voor jou geboren. Zelf uitrekenen hoe het voor jou persoonlijk zit? Kijk op 7billionandme.org. Daar kun je ook uitzoeken wat je levensverwachting is.

Student scoort met ‘waterworld’ voor vluchtelingen

Geen slechte start van je carrière: op 23 november afstuderen om een week later al de prestigieuze Prix Architecture et Technologie et

Design de la Mer op te mogen halen in Parijs. Een geldbedrag van tienduizend euro maar liefst en uiteraard een oorkonde. Het overkwam Bastiaan Vermonden. De Wageninger en zijn Franse vriendin Camille Benoit wonnen de prijs met hun plan om vluchtelingen op te vangen op zee. Dat zou volgens hen een oplossing zijn voor de politieke problemen rond vluchtelingenopvang. Veel landen willen immers wel helpen, maar zijn niet bereid hun landsgrenzen op te stellen. De jury roemde vooral de creativiteit van het project, vertelt

Bastiaan. ‘In ons plan zijn de bewoners geheel zelfvoorzienend, zij kunnen zelf producten verbouwen, oogsten, verwerken en energie opwekken.’ ORKANEN De energie voor de drijvende steden wordt geleverd door OTEC (Ocean Thermal Energy Conversion). Bastiaan: ‘Dat systeem gebruikt het relatief warme oppervlaktewater om vloeistof met een laag kookpunt om te zetten in gas dat een turbine aandrijft. Het gas wordt vervolgens door koud diep-

zeewater weer omgezet naar een vloeistof, waarna de cyclus opnieuw begint. De energie wordt onder meer gebruikt om nutriëntenrijk water uit de diepzee op te pompen. Daarmee wordt het oppervlakte water bemest voor de voedselvoorziening.’ Wel beseft de Wageninger dat het plan niet helemaal zonder risico’s is. ‘Het grootste gevaar komt van orkanen. Wij verwachten echter dat de risico’s te overzien zijn. Bijvoorbeeld door de stad te evacueren uit een gebied waar stormen worden verwacht.’ SO

ENERZIJDS/ANDERZIJDS Stelling: Vuurwerk afsteken is gevaarlijk en slecht voor het milieu. Het is tijd voor een verbod.

MARLIES: Ik kan me goed voorstellen dat veel mensen een hoop plezier beleven aan het afsteken van vuurwerk. Helaas is lang niet iedereen in staat er verantwoord mee om te gaan, waardoor er ook grote nadelen aan kleven. Eerst en vooral natuurlijk alle gewonden, soms zelfs doden. Zeker niet onbelangrijk hierbij is dat deze slachtoffers lang niet altijd degenen zijn die het vuurwerk afstaken. Tel daarbij op de milieuschade en alle troep de dagen erna. Voor iets wat gewoon leuk is voor een aantal mensen, maar zeker niet noodzakelijk voor een goede oud & nieuw, wegen de voordelen niet op tegen de nadelen. Ik ben voorstander van georganiseerde vuurwerkshows (die dan waarschijnlijk ook nog eens een stuk mooier en professioneler zullen zijn). Zodat niemand met nieuwjaar in het ziekenhuis hoeft te liggen als gevolg van onverantwoord vuurwerkgebruik.

JILLIS: Een verbod op vuurwerk is -helaas- zo’n jaarlijks terugkerend discussieonderwerp. Waarom laten we niet lekker iedereen voor zich beslissen of hij/zij vuurwerk wil afsteken? De alternatieven voor vrije verkoop van vuurwerk zijn al helemaal niet best. Of het algeheel uitbannen van vuurwerk, of het door de overheid laten afsteken. Het eerste alternatief werkt niet, aangezien verboden zaken gewoon in de illegaliteit doorgaan met alle criminele praktijken op de koop toe. En het afsteken door de overheid vind ik krankzinnig. Dan moet ineens iedereen maar meebetalen aan vuurwerk, of je het haat of niet. Daarnaast is het natuurlijk volkomen krankjorum om als overheid honderdduizenden euro’s uit te geven aan vuurwerk, terwijl op onderwijs, zorg en veiligheid wordt bezuinigd. Kortom, lekker iedereen die dat wil zijn rotje laten afsteken en de btw is weer mooi meegenomen voor de fiscus.

REACTIE JILLIS: Een overheidsmonopolie op vuurwerk lijkt me een zeer slecht idee. Gewonden en doden vallen meestal onder mensen die zelf vuurwerk gaan maken of er mee gaan prutsen. Een goede voorlichting voor de gewone consument en het zwaar bestraffen van afsteken van illegaal vuurwerk lijken me voldoende maatregelen. Zelf blijf ik gewoon op veilige afstand of ik blijf lekker binnen.

REACTIE MARLIES: Illegaal vuurwerk wordt nu ook al volop door Nederlanders gekocht. Bovendien wordt vuurwerk open en bloot op straat afgestoken, dus het opsporen van mensen die dit doen is niet erg moeilijk. Als overheid wat geld steken in iets leuks voor burgers lijkt mij niet zo’n probleem. Zo worden er ook jaarlijks duizenden euro’s in het Wagenings Bevrijdingsfestival gestoken, om maar een voorbeeld te noemen.

FOTO’S: BART DE GOUW

Hoewel het er in de film Waterworld allemaal niet zo vrolijk uitzag, meent masterstudent Bastiaan Vermonden (Aquaculture & Marine Resource Management) dat drijvende steden dé oplossing zijn voor de opvang van vluchtelingen. Samen met zijn vriendin Camille Benoit won hij begin december een prestigieuze Franse Prijs met het plan.



14-12-11 15:21

student << 27 TUKJE Chinezen zijn hardwerkende mensen. Toch? Vijf hoge ambtenaren van de Chinese belastingdienst zijn geschorst omdat ze lagen te slapen tijdens een congres. Kan gebeuren natuurlijk, maar deze bijeenkomst ging toevallig over luiheid op het werk. Foutje. Ongewenst gedrag van een Chinese werknemer is zomaar je werkplek verlaten, computerspelletjes spelen of recreatieve activiteiten ontplooien. En daar moesten die arme mannen dan een heel congres over uitzitten. Pfff.

FOTO: BART DE GOUW

METRO Een tip voor onder de Kerstboom. Want leuk en gratis: de Metrokaart der exacte wetenschap. De kaart zat in het novembernummer van wetenschapsmagazine NWT. Wegens succes nu gratis te downloaden van nwtonline.nl. De ontwikkeling van de moderne wetenschap als een metrokaart. Volgende halte Darwin.

WERELDKLASSE. Soms lijkt het wel of internationale studenten in Wageningen niets anders te wachten staat dan moeizame huisvesting in primitieve accommodaties. Mis. Dat Wageningen voor haar gasten ook een glamorous side heeft, bewees het internationale gala op 3 december. Het feest was een gezamenlijk evenement van IxESN en

ISOW, en onder meer bedoeld om afscheid te nemen van de studenten die in december terugkeren naar huis. Op het gala waren kleurrijke uitdossingen van over de hele wereld te zien. Als hoogtepunt gold de French dance, een dans waarbij Franse studenten zittend op de grond NM iemand op handen droegen.

‘DE RIJ BLEEF MAAR GROEIEN…’

Wie? Lisette Feijen, eerstejaars MSc Health & Society en voorzitter van WSKOV Wat? Organiseerde afgelopen weekend de kerstconcerten Waarom? Het concert op vrijdag was uitverkocht, het concert op zaterdag nagenoeg

Uitverkocht! Kwam het als een verrassing? ‘We hadden veel mensen aanbevolen om te reserveren, dus aan de reserveringen konden we zien dat het best druk zou worden. Maar dat het zo vol zou worden, hadden we niet verwacht. Zowel op vrijdag in de Aula als op zaterdag in de kerk moesten we later beginnen omdat er buiten nog steeds mensen stonden te wachten. Bij de kerk stond de rij tot over het plein, tot aan de winkels.’ Zorgde dat voor extra zenuwen? ‘Je bent altijd wel zenuwachtig voor een optreden, je hoopt dat alles goed gaat. De Aula was van voor tot achter en van links naar rechts helemaal vol, ook op

het balkon. Zo’n volle zaal geeft heel veel energie, je wil er samen echt wat moois van maken voor al die mensen. Van tevoren hadden we wel stress. De rij bleef maar groeien, we maakten ons zorgen of iedereen er wel in paste.’

Heb je een verklaring voor al die drukte? ‘De kerstconcerten worden sowieso beter bezocht dan de lenteconcerten, maar dit is sinds jaren niet voorgekomen. We hebben dit jaar veel gedaan aan promotie, via websites, concertagenda’s, Facebook, bedrijven en posters. Dit jaar hadden we vier kleinere stukken, met solistes. Misschien dat dat voor mensen aantrekkelijker is dan een grote symfonie.’ LvdN 15 december 2011 — RESOURCE


14-12-11 15:21

28 >> student

>> CULT

Een dagelijkse portie natuur ‘Godzijdank zijn er nog mensen die niet van natuur houden, anders zou je gek worden van de drukte,’ lezen we op 15 oktober 2012. Van wie is het citaat? Henk Bleker? Nee, lezen we een dag later, van cabaretier en natuurliefhebber Hans Dorrestijn. De natuurscheurkalender koppelt seizoenen aan aardige raadsels en weetjes. Op 11 januari lezen we hoe planten suikers als antivries gebruiken en 13 oktober meldt een recept van risotto met eekhoorntjesbrood. Op 5 mei: de granaatsporen in bomen op de Grebbeberg. En als in juni het EK voetbal begint, lezen wij over een oranje (!) mol. De kalender is een heuse Wagenings productie. Met weetjes van Arnold van Vliet van natuurkalender.nl, tekeningen van (Resource-)illustrator Henk van Ruitenbeek, en teksten van Wageningse schrijvers. En dat allemaal gedrukt op ongebleekt papier. Omdat de tekeningen daardoor weinig contrast hebben, maakt dat de pagina’s een tikje saai. Snel afGvC scheuren dus. www.natuurscheurkalender.nl

>> HET ECHTE WERK MARITIEM BELEID OP NOVA SCOTIA Wie? Sarah Smits (2e jaars MSc Environmental Sciences) Wat? Stage, 4 maanden Waar? Halifax, Nova Scotia, Canada Waarom? Advies geven op maritiem beleid ‘Tijdens mijn stage liep ik mee bij een NGO (de Canadian Parks and Wilderness Society - CPAWS), die deel uitmaakt van een adviescommissie. Binnen Maritiem Beleid is er steeds meer aandacht voor Marine Spatial Planning, een aanpak waarbij op ecosysteem-niveau beleid wordt gemaakt. Op Nova Scotia loopt een pilotproject, dat als voorbeeld van die nieuwe aanpak geldt. CPAWS hebben me gevraagd om er met een Europese blik naar te kijken en advies te geven. Ik las vooral beleidsdocumenten en regelde interviews. Voor de afwisseling hielp ik mee met de PR en stond ik dus regelmatig met mijn collega achter een standje op een markt of event. Helaas lag de pilot om verschillende redenen vrijwel stil, en waren de leden van de commissie op zijn zachts gezegd niet helemaal happy met hoe het liep. Niet echt een positief verhaal dus. Maar aan de andere kant is dat misschien ook wel het meest leerzame: als NGO ben je ontzettend afhankelijk van je omgeving. Een NGO-medewerker is een groot deel van de tijd bezig met fondsen werven. Als dat niet lukt, dan houdt het werk ook gewoon op. Tenzij je, zoals mijn begeleider, als vrijwilliger aan de slag gaat.

Het was nogal lastig om te reizen zonder auto. Ik woonde in het begin net buiten de stad en kon dus moeilijk ‘s avonds weg. Later kon ik gelukkig verhuizen en leerde ik meer mensen kennen, anders was het nog best moeilijk geworden. Ik heb onder andere Montréal bezocht. De treinreis er naartoe was al een hele belevenis –22 uur lang reizen- en Montréal zelf was een leuke afwisseling met het rustige, rurale Nova Scotia. Via het CouchSurfing netwerk heb ik de stad echt goed leren kennen. Een ander uitstapje was met vrienden naar Prince Edward Island, ten noorden van Nova Scotia. De eilandbewoners leven vooral van de aardappelteelt. Een aantal van mijn vrienden is opgegroeid op de Canadese prairie; voor hen was het zien van een aardappelveld best bijzonder. Dus hebben we maar heel blij geposeerd tussen de aardappels!’ Sander de Kraker



14-12-11 15:21

service << 29

STUDIO STEENHUIS/MAARTEN GAILLARD

in memoriam

Hokjesdenken Heel goed gedaan, hokjesdenkers Cees Niemeijer, Renée en Susan van der Salm, Willem Menkveld, Leerstoelgroep Nematologie, bioloog Anne, Toolbox 47, Ellen Slegers, Milieutechnologie, Het A-team van B-team, Ja-ditis-het-team, Sexy Chickies, Anton Korteweg, Kim & Dennis, Marianne van der Gaag, Annemarie Patist en Clasien Lock, Aad van Ast, Iris Brunsmann en Anika Hoogeveen, Ans Lijftogt, Gosse Schraa en Hanneke Pompe, Ditje van der Vossen, Janna van Hoek en Paul Veenstra. Alle inzenders hadden Przewalskipaard goed. De Sexy Chickies vonden de oplossing ‘Dierwetenschappen-verantwoord’. Al denken ze wel dat de Sint het voortaan bij zijn schimmel houdt.

Horizontaal 1 Krijg je hier bij je cadeau (tot verbazing van Angela Pachuau) 8 Engelse gepromoveerden 12 Lachvrucht 13 Wereldburger met geldproblemen 15 + 16 Ziekte van vroeger die wel een prijs waard is 17 Hield Joegoslavië bij elkaar 18 Na __, won dit jaar Roland Garros 19 Brilstand 20 Azijn 27 Door Van Gogh geschilderde bloemen 28 __technologie, alwéér Nederlandse beste bachelor 29 Werden waargenomen door Suselbeek en Krijn 33 Gaan achter de trein aan 34 Liefdevolle knoeiers 36 Viel in 1991 37 ‘__bestendig’, (enige) resultaat van Kabats onderzoekprogramma

Verticaal 1 Kleur die kan trekken 2 In die buurt, dan 3 Helemaal niet 4 Won Geesink 16 keer 5 Past voor echt of neuzen 6 De __ man op de __ plaats 7 Past voor rondje of zaak 8 Kleine Frans 9 Japans vers 10 __ doet maar 11 Energiehoudende draad 12 Krantenzuil 14 Spontaan 16 Stad op ZuidBeveland 19 Ufo-vormig onderwijsgebouw 21 Vliegend indianenvolk? 22 Ryan __, vaste kracht bij Manchester United 23 Klassieke fout 24 Club van Rutten 25 Plus 26 Trekken boerinnen nog maar zelden aan 28 Lokkertje 29 Wig__ 30 Meisjeshit van de Cats 31 Politiek inmiddels ongewenste regeling 32 Landverraders 33 __-Tang Clan, rap 34 Stewart of Bundy 35 Vette sliertjes

Theo Fonteijn Op vrijdag 2 december kregen wij het droeve bericht dat, na een ziekteperiode van 2 jaar, onze oudcollega Theo Fonteijn op 63 jarige leeftijd is overleden. Gedurende een ziekteperiode van twee jaar waren tot zo’n twee maanden geleden de berichten over zijn herstel redelijk positief, maar helaas is zijn gezondheid de laatste weken enorm achteruit gegaan. Toch kwam het bericht van overlijden nog onverwacht. Sinds 1 juli 1974 was Theo werkzaam als technicus bij Wageningen Universiteit. Vanaf 1 april 2002 werkte Theo als stafmedewerker bedrijfsbureau bij Technisch Installatiebeheer (TIB) van het Facilitair Bedrijf, en de laatste jaren was Theo Hoofd van de sectie Beheer Onderwijsruimten. Theo ging 1 augustus 2011 met FPU, helaas was het hem niet gegund om daar lang van te mogen genieten. Ons medeleven gaat uit naar zijn kinderen en familieleden, waarvoor hij altijd een steun en toeverlaat is geweest. Namens directie en medewerkers Facilitair Bedrijf Wageningen UR, Annet de Haas, Hoofd Operational Services

& Technology in Leeuwarden. Onno was al enige tijd ziek. Zijn herstel ging op en neer. Bij het openingscongres van Food Circle was hij nog positief over zijn kansen om als netwerkbroker terug te komen. Hij was daarvoor vanuit VHL bij het Technologiecentrum Noord-Nederland gedetacheerd. Onno had veel zin om in die rol de vragen van het bedrijfsleven en de mogelijkheden van kennisinstellingen te verbinden. Kort daarna kreeg hij opnieuw slechte berichten over zijn gezondheid. Onno is 62 jaar geworden. We verliezen in hem een zeer aimabele en competente collega. Onze gedachten en medeleven gaan uit naar zijn naasten. Namens directie en bestuur van de Unit LS&T, een samenwerkingsverband van Hogeschool Van Hall Larenstein en NHL Hogeschool Wendy Zuidema-Haans, Directeur LS&T

mededelingen Mededelingen van en voor studenten en medewerkers. Lever maximaal 75 woorden aan op donderdag voor verschijning via [email protected], met als onderwerp ‘Mededeling’. Met spoed op zoek naar Boeren voor de YFM Academie 2012 Kom leren en discussiëren over good, clean en fair food! Begaan met de toekomst van ons voedsel? Wil je mensen leren kennen en kennis opdoen? Schrijf je in voor de YFM Academie. Een interdisciplinair lesprogramma met 8 lesdagen gericht op jonge professionals en studenten. Geïnteresseerd? Bezoek www.youthfoodmovement.nl en meld je aan! Inschrijven kan t/m 16 december 2011. WWW.YOUTHFOODMOVEMENT.NL

Mail de groene hokjes uiterlijk komende woensdag naar [email protected]. De oplossing komt donderdag op resource.wur.nl.

Onno van Dijk Dinsdag 7 december overleed VHLcollega Onno van Dijk. Hij was werkzaam bij de unit Life Sciences

Studentenprijsvragen gebundeld op website Je hoeft geen prijsvraag meer te missen. Jaarlijks worden tientallen prijsvragen georganiseerd voor studenten in het hoger onderwijs, maar in de praktijk lopen de organisatoren en talentvolle studenten elkaar vaak mis. Voor het eerst zijn actuele prijsvragen gebundeld via


RES0609p29-32 service.indd 29

14-12-11 15:19

30 >> service een nieuw landelijke platform via de website studentenprijsvraag.nl De website stimuleert studenten baanbrekende oplossingen te vinden voor maatschappelijke vraagstukken en helpt hen hun talent te verzilveren. En organisatoren gebruiken de website om hun weg te vinden naar studenten. Het platform wordt gesteund door verschillende landelijke organisaties, zoals de VSNU, het ISO en de TU Delft. MEER INFO: WWW.STUDENTENPRIJSVRAAG.NL

Register as a buddy IxESN Wageningen is looking for (Dutch) Buddy’s! We do have enough buddy’s for the first period, but new students will arrive during the year. For them we need buddy’s as well. So if you will not be assigned students the first period, you can be a buddy the second or third period. Being a Buddy gives you the chance to experience the international character of Wageningen, improving your English and making new friends at the same time! Register now and you will be on the list! IXESN-WAGENINGEN.NL

agenda 15 December

REGIONAL DEVELOPMENT ORGANISATIONS START NETWORKING Thursday December 15th starts the first network meeting of civilians and organisations, who are supporting a project on sustainable development abroad. At the moment it happens, even within the WUR, that students and professors have a project within one region, e.g. Ethiopia without knowing each other. At the first meeting participants will explore on which issues organisations could cooperate. If you are involved in development cooperation as a professor, student, project manager, founder, researcher or organization please join the meeting. 17.30 - 22.00 VREDEHORST, TARTHORST 1, WAGENINGEN

15 - 18 december

FILMFESTIVAL MOVIE W Ten tijde van de filmprogrammering voor december was nog niet bekend dat filmhuis Movie W Wa-

geningen drie naanden langer, tot april 2012 films kan blijven vertonen. Daarom programmeerd(e) het filmhuis i.p.v. het traditionele jaarlijkse Wageningse filmfestival, wat altijd medio januari plaatsvond, nu een programma in december. INFO: WWW.MOVIE-W.NL

16 december, 19 hrs

GLOBAL CAFÉ OTHERWISE The Global Café is a new monthly meeting point were ‘old’ and ‘new’ citizens of Wageningen meet, connect and share ideas and experiences! Are you longing for an inspiring meeting and a deeper understanding of your fellow citizens? Do you face any challenges or do you have some ideas to improve the quality of life in Wageningen; join the Global Café! Each first Tuesday of the month the Global Café has a programme relating to Wageningen, ‘Global town’. WWW.ST-OTHERWISE.ORG

17 december

NSK BOULDEREN Het Nederlands Studenten Kampioenschap boulderen wordt dit jaar georganiseerd door de Wageningse Studenten Alpen Club Ibex. Boulderen is in de klimsport het klimmen van een korte, vaak erg moeilijke, route, zonder gebruik van een klimtouw, wel zijn er valmatten. Ditmaal klimmen de ‘boulderaars’ op een kunstmatig gebouwde muur in Mountain Network Arnhem. Tijdens deze dag gaan zo’n honderd studenten uit het hele land de strijd aan op boulders van verscheidene gradaties die door de organisatie zijn gebouwd. De 6 beste mannen en vrouwen zullen het in de finaleronde tegen elkaar opnemen voor de titel van Nederlands Studenten Kampioen boulderen. WWW.IBEX.CLIMBING.NL

18 december

SHAWN KELLERMAN De Canadese Blues gitarist Shawn Kellerman musiceert zondagmiddag vanaf half vier bij de Bluesclub XXL in Café XL in Wageningen. Typerend voor Kellerman is de manier waarop hij blues, rock, soul en jazz laat samensmelten.

Wageningen UR zoekt: Business Developer Biobased Chemicals AFSG, Food & Biobased Research, Wageningen, vacaturenummer AFSG-BBP-0005

Onderzoeker Consumer Science AFSG, Food & Biobased Research, Wageningen, vacaturenummer AFSG-FFC-0023

PhD candidate : The role of personality in animal social networks ASG, Ethologie, Wageningen, vacaturenummer ASG-DW-ETH-0001

Beleidsmedewerker Corporate Governance BC, Corporate Governance & Legal Services, Wageningen, vacaturenummer 0008-5

PhD Scaling of spatio-temporal data for monitoring and assessment of land dynamics ESG Centrum Geo-Informatie, Wageningen, vac.nummer ESG CGI-0044

SAN / Citrix Specialist (Beheerder ICT2) FB IT Infrastructure, Wageningen, vacaturenummer FB-0004-2

Post-doc ecosystem modelling IMARES Afdeling Ecosystemen, Den Helder, vacaturenummer 0015-3

Postdoc Durable plant resistance through diversity: modelling pathogen spread and population genetics at multiple scales PSG, Centre For Crop Systems Analysis, vac.nummer PSG-CCSA-0004

PhD position Ecology and control of Lyme disease vectors PSG, Lab. voor Entomologie, Bilthoven, vac.nummer PSG-ENTO-0025

PhD position Ecology and control of Lyme disease vectors PSG, Lab. voor Entomologie, Wageningen, vacaturenummer PSG-ENTO-0026

PhD position Role of vertebrate hosts in tick abundance and prevalence of Borrelia parasites PSG, Lab. voor Entomologie, Wageningen, vac.nummer PSG-ENTO-0027

PhD Soil Microbiologist, Microbial Ecologist PSG, Lab. voor Fytopathologie, Wageningen, vacaturenummer PSG-FYTO-0011

PhD position Understanding virulence of fungi towards malaria mosquitoes using experimental evolution PSG, Erfelijkheidsleer, Wageningen, vacaturenummer PSG-GEN-0005

Ervaren onderzoeker Residu Analyse RIKILT Diergeneesmiddelen, Wageningen, vacaturenummer RIKILT-DGM0002

Ervaren analisten Analytische Chemie m/v RIKILT Natuurlijke Toxinen, Pesticiden, Wageningen, vacaturenummer RIKILT-NTP0004

Post-doctoral researcher on adherence in asthma treatment SSG, Communicatiewetenschap, Wageningen, vacaturenummer SSG-COM-0010

Postdoc position for research programme on tuna fisheries in the Coral Triangle and Western Pacific SSG, Milieubeleid, Wageningen, vacaturenummer SSG-ENP-0005

Assistant Professor in Decision Support Systems and Computer Science (Tenure Track) SSG, Logistics, Decision and Information Sciences, Wageningen, vacaturenummer SSG-LDI-0008

Full Professor of Economics SSG, Agrarische Economie, Plattelandsbeleid, Wageningen, vacaturenummer WU-2011-HL007

(vervolg op pagina 31)

WWW.BLUESCLUB-XXL.NL



14-12-11 15:19

service << 31

(vervolg van pagina 30) Junior Docent praktijkonderwijs melkveehouderij VHL Landbouw, Leeuwarden, vacaturenummer VHL LB0011

Teamleider Onderwijsburo Velp/Wageningen VHL Onderwijsbureau, Velp, vacaturenummer VHL OWB0002

Docent Enquine Performance VHL Wageningse opleidingen, Wageningen, vacaturenummer VHL WO0008

Medewerker Onderwijsontwikkeling VHL Wageningse opleidingen, Wageningen, vacaturenummer VHL WO0007

Promoveer met maximale allure! Een receptie in Hotel De Wereld geeft je buluitreiking een feestelijk cachet. ÎÆƋÇ=ÞcƋÎÇbHÆÇÇÞÎƋ BÎCচÇřÎƋÆŴÇƋÞÎƄÎÆƋÇ=Þ cƋÎÇbHÆÇÇÞÎƋ BÎCচÇřÎƋÆŴÇƋÞÎƄÎÆƋÇ=ÞcƋÎÇbHÆÇ Al je gasten fêteren op een all-in promotiereceptie van 1 uur in de Capitulatiezaal kan al vanaf € 9,50 p.p. (inclusief alle drankjes uit het Hollands assortiment, nootjes, olijven, een bitterbal en een koud hapje). Informeer naar al onze mogelijkheden; DrinksandBites op de Wageningse Markt en de oude stadsboederij van Koekoekpannenkoek staan ook ter beschikking.

HoteldeWereld

www.hoteldewereld.nl www.koekoekpannenkoek.nl tel 0031 (0)317 460 444

Forum Opening Hours The Library Monday to Friday from 8 am - 10 pm

The Building Monday to Friday from 8 am - 11 pm Saturday from 10 am - 5 pm Sunday from 10 am - 5 pm

Saturday from 10 am - 5 pm Sunday from 10 am - 3 pm

During working hours, the building is open to the public. After working hours, entrance is only possible with a WUR card.

Irregular Opening Hours during Christmas Holidays 2011 Monday Tuesday Wednesday Thursday Friday Saturday Sunday Christmas Monday Christmas Tuesday Wednesday Thursday Friday Saturday Sunday New Years day

19 December 20 December 21 December 22 December 23 December 24 December

The Building 8 am - 11 pm 8 am - 11 pm 8 am - 11 pm 8 am - 11 pm 8 am - 8 pm Closed

The Library 8 am - 10 pm 8 am - 10 pm 8 am - 10 pm 8 am - 10 pm 8.30 am - 5.30 pm Closed

Student Desk 9 am - 4 pm 9 am - 4 pm 9 am - 4 pm 9 am - 4 pm 9 am - 1 pm Closed

WURshop 9 am - 4 pm 9 am - 4 pm 9 am - 4 pm 9 am - 4 pm 9 am - 1.30 pm Closed

Restaurant 11.30 am - 1.30 pm 11.30 am - 1.30 pm 11.30 am - 1.30 pm 11.30 am - 1.30 pm 11.30 am - 1.30 pm Closed

Grand Café 8 am - 3 pm 8 am - 3 pm 8 am - 3 pm 8 am - 3 pm 8 am - 3 pm Closed

Language Services 9 am - 4 pm 9 am - 4 pm 9 am - 4 pm 9 am - 4 pm 9 am - 1 pm Closed

25 December

Closed

Closed

Closed

Closed

Closed

Closed

Closed

26 December

Closed

Closed

Closed

Closed

Closed

Closed

Closed

27 December 28 December 29 December 30 December 31 December

8 am - 8 pm 8 am - 8 pm 8 am - 8 pm 8 am - 6 pm Closed

Closed Closed Closed Closed Closed




12 pm - 1.30 pm 12 pm - 1.30 pm 12 pm - 1.30 pm 12 pm - 1.30 pm Closed


1 January

Closed

Closed

Closed

Closed

Closed

Closed

Closed



14-12-11 15:19

ILLUSTRATIE: HENK VAN RUITENBEEK

>>TYPICAL DUTCH

Don’t look a gift receipt in the mouth When you are invited to parties (for birthdays etc.) by your Dutch friends never forget to bring the receipt of the gifts you buy for them. I have been living in the Netherlands for nine years and I still have to get used to getting receipts along with the presents.

Dutch people will tell you as they give the present: ‘Here is the receipt too. If you don’t like the gift, you can go and exchange it’. In my culture when someone gives you a present you just have to accept it. If you don’t like it you will have to deal with it yourself and you are not supposed to say you don’t like it or you already have one. Last month I went with my husband to a baby shower in Wageningen and I had bought a nappy bag for the baby. As we left the house my husband told me, ‘Don’t forget the receipt in case they already have a nappy bag.’ Of course this is very practical and the couple really appreciated his move, and told us that they had indeed already bought a nappy bag, so they would exchange it. Believe it or not, this couple is from India and they have been living in Wageningen for almost 13 years. I must say they have adapted to the Dutch way of life quite well. When I asked my Dutch colleague if giving receipts is normal in Dutch culture, she had to laugh and told me that her boyfriend got her a gift and he also handed over the receipt in case she did not like it. She agrees that it’s not at all romantic but it is practical. Angela Pachuau, assistant editor, Journal of Agricultural Education and Extension (JAEE).

Do you have a nice anecdote about your experience of going Dutch? Send it in! Describe an encounter with Dutch culture in detail and comment on it briefly. 300 words max. Send it to resource@wur. nl and earn fifty euro and Dutch candy.


EEN GEGEVEN BON… Als je een kadootje krijgt van een Nederlander, dan krijg je er meestal het bonnetje bij. Voor het geval je het al hebt of liever iets anders wilt. Na negen jaar in Nederland moet Angela Pachuau daar nog steeds aan wennen. In India moet je een cadeau gewoon accepteren en hoor je niet te zeggen dat je het niks vind. Laatst ging Angela naar een babyshower met een luierzak en een bonnetje. De aanstaande moeder was erg blij met het bonnetje, want ze had al een luierzak en wilde het graag ruilen. Zij woont 13 jaar in Nederland, en is dus goed geïntegreerd.

14-12-11 15:19

RESOURCE. ...het einde nadert. Internationale studenten blijven achter in Wageningen. Ontwikkelingsorganisaties hebben gefaald in Angola

Recommend Documents