Séminaire IBGE - BIM Seminarie
14/03/07
Renovatie kantoorgebouw CIT-Blaton Alain Bossaer 14 maart 2007
A2M
Waarom passief bouwen ?
Bron: Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) 2
A2M
1
Séminaire IBGE - BIM Seminarie
14/03/07
Inhoud • Wat is een passief gebouw ? • Gebouw CIT-Blaton: – Technische aspecten: • gebouwschil • installaties
– Analyse: • Comfort • Energetisch • Economisch
• Andere gebouwconcepten met oog voor energieefficiëntie
A2M
3
Inhoud • Wat is een passief gebouw ? • Gebouw CIT-Blaton: – Technische aspecten: • gebouwschil • installaties
– Analyse: • Comfort • Energetisch • Economisch
• Andere gebouwconcepten met oog voor energieefficiëntie
4
A2M
2
Séminaire IBGE - BIM Seminarie
14/03/07
Een passief gebouw Duitse standaard: Passivhaus Institut Een gebouw zonder klassieke verwarmings- of koelinstallatie… …dat zowel in zomer als in winter een uitstekend comfort heeft… …en waarvan het energieverbruik voor verwarming lager is dan 15 kWh/m².
5
A2M
Energieverbruik
85% Ô
6
A2M
3
Séminaire IBGE - BIM Seminarie
14/03/07
Belangrijkste pijlers • Doorgedreven isolatie • Hoge graad van luchtdichtheid
Beperken energiebehoefte
• Mechanische ventilatie met efficiënte warmterecuperatie • Benutting zonnewinsten en interne warmtewinsten
Benutting van vrije energie
• Passieve koeling
A2M
7
Inhoud • Wat is een passief gebouw ? • Gebouw CIT-Blaton: – Technische aspecten: • gebouwschil • installaties
– Analyse: • Comfort • Energetisch • Economisch
• Andere gebouwconcepten met oog voor energieefficiëntie
8
A2M
4
Séminaire IBGE - BIM Seminarie
14/03/07
Projectpartners
A2M
9
A2M
Voorbouw: middelzware renovatie
10
A2M
5
Séminaire IBGE - BIM Seminarie
14/03/07
Achterbouw: renovatie tot passief gebouw
11
A2M
Toekomstbeeld
12
A2M
6
Séminaire IBGE - BIM Seminarie
14/03/07
Doorsnede nieuwe situatie
A2M
13
Inhoud • Wat is een passief gebouw ? • Gebouw CIT-Blaton: – Technische aspecten: • gebouwschil • installaties
– Analyse: • Comfort • Energetisch • Economisch
• Andere gebouwconcepten met oog voor energieefficiëntie
16
A2M
7
Séminaire IBGE - BIM Seminarie
14/03/07
Isolatie Globaal isolatiepeil: K18 U-waarden en isolatiediktes – Dak: U = 0,10 W/m².K (34 cm isolatie) – Gevel: U = 0,13 W/m².K (28 cm isolatie) – Vloeren: U = 0,20 W/m².K (11 cm isolatie) – Vensters: U = 0,80 W/m².K (driedubbel glas)
A2M
17
Luchtdichtheid • Pressurisatiemeting na realisatie: – Meting lekdebiet – Richtwaarde n50 = aantal volumewisselingen bij drukverschil 50 Pa
• Passiefhuis-standaard: n50 < 0,6 vol/h – Klassiek gebouw: n50 = 2...10 vol/h
19
A2M
8
Séminaire IBGE - BIM Seminarie
14/03/07
Zonwering: optrekbare buitenjaloezieën • Vraaggestuurd – opgetrokken bij betrokken weer => maximale daglichttoetreding – neergelaten bij helder weer => minimale zontransmissie
• Voordeel t.o.v. screens – daglicht naar binnen geprojecteerd in neergelaten stand
• Derogatie – gebruiker heeft “laatste woord”
A2M
20
Inhoud • Wat is een passief gebouw ? • Gebouw CIT-Blaton: – Technische aspecten: • gebouwschil • installaties
– Analyse: • Comfort • Energetisch • Economisch
• Andere gebouwconcepten met oog voor energieefficiëntie
21
A2M
9
Séminaire IBGE - BIM Seminarie
14/03/07
Verwarming en ventilatie • Huishoudelijke ketel van 32 kW voor 1000 m² • Geen radiatoren • Warmtedistributie via ventilatielucht – Elke ventilatiezone voorzien van eigen naverwarming – Warmterecuperatie > 75%
A2M
22
Passieve koeling • Twee principes: – Nachtventilatie – Adiabatische koeling
Eté, jour 23
A2M
10
Séminaire IBGE - BIM Seminarie
14/03/07
Verlichting en kantoorapparaten • Verlichtingsarmaturen – Hoog rendement – Aanwezigheidsdetectie en daglichtcompensatie
• Apparatuur: – LCD schermen verbruiken 75% minder dan CRT schermen
• Twee vliegen in één klap – Vermindering elektriciteitsverbruik – Verlaging interne warmtelasten
A2M
24
Inhoud • Wat is een passief gebouw ? • Gebouw CIT-Blaton: – Technische aspecten: • gebouwschil • installaties
– Analyse: • Comfort • Energetisch • Economisch
• Andere gebouwconcepten met oog voor energieefficiëntie
25
A2M
11
Séminaire IBGE - BIM Seminarie
14/03/07
Wintercomfort
32 kW voor 1000 m²
A2M
26
Zomercomfort 100% beglazing: 168 h > 25°C
35
50% beglazing: 40 h > 25°C
30
25
°C
20
15
10
5 Ukkel 0 9/06/2004
27
10/06/2004
scenario_4
11/06/2004
12/06/2004
13/06/2004
scenario_7
14/06/2004
15/06/2004
16/06/2004
A2M
12
Séminaire IBGE - BIM Seminarie
14/03/07
Inhoud • Wat is een passief gebouw ? • Gebouw CIT-Blaton: – Technische aspecten: • gebouwschil • installaties
– Analyse: • Comfort • Energetisch • Economisch
• Andere gebouwconcepten met oog voor energieefficiëntie
A2M
28
Analyse energieverbruik 16 Elektriciteit Verwarming
14 12
€/m²
10 8 6 4 2 0 Klassieke renovatie (K55)
29
Renovatie passief
A2M
13
Séminaire IBGE - BIM Seminarie
14/03/07
Inhoud • Wat is een passief gebouw ? • Gebouw CIT-Blaton: – Technische aspecten: • gebouwschil • installaties
– Analyse: • Comfort • Energetisch • Economisch
• Andere gebouwconcepten met oog voor energieefficiëntie
A2M
30
Kosten/Baten
Extra investeringen
Isolatie 3-dubbele beglazing Passieve koeltechn.
+180 €/m²
Uitgespaarde investeringen
Airco (convectoren)
-115 €/m²
Jaarlijkse besparing Energie
Gas Elektriciteit
Terugverdientermijn
11 jaar
Rendement
8%
31
+65 €/m²
Economische evaluatie
- 6 €/m²
A2M
14
Séminaire IBGE - BIM Seminarie
14/03/07
Inhoud • Wat is een passief gebouw ? • Gebouw CIT-Blaton: – Technische aspecten: • gebouwschil • installaties
– Analyse: • Comfort • Energetisch • Economisch
• Andere gebouwconcepten met oog voor energieefficiëntie
32
A2M
Natuurlijke ventilatie Politiekantoor Schoten Huiswerk architecten
33
A2M
15
Séminaire IBGE - BIM Seminarie
14/03/07
Koude-warmte opslag Kantorencomplex Van Volxem, Vorst Art & Build
34
A2M
Energiepalen Janssen Pharmaceutica, Geel Van Acker & Partners
35
A2M
16