België – Belgique P.B. 9500 GERAARDSDBERGEN B.C. 10117
TUINIEREN sold
Rekeningnr BNP Fortis: BE29 0010 4554 0364
Maand: maart 2015 Postkantoor GERAARDSBERGEN I P 508040
KONINKLIJK WERK DER VOLKSTUINEN GERAARDSBERGEN vzw Voorzitter: André Depelseneer (054411906) Verantwoordelijke uitgever: Eddy Praet Watermolenstraat 115 9500 GERAARDSBERGEN tel: 054415950
[email protected] www.volkstuinengeraardsbergen.be MAANDBLAD (verschijnt niet in augustus)
Volgende activiteiten •
Vrijdag 20 maart 2015 om 19u30 in zaal St. Bavo, Hoge Buizemont 165 te Geraardsbergen: voordracht over “ Logisch tuinieren ” door de heer Geert Verhiest. Meer info hierover kon u al lezen in ons vorig maandblad.
•
Zaterdag 25 april 2015 om 19u30 in zaal St. Bavo, Hoge Buizemont 165 te Geraardsbergen: voordracht over “ De relatie tussen voeding en hart- en bloedziekten ” door Dr. Ir. Eric De Maerteleire. Dr. Ir. Eric De Maerteleire, lid van de Hoge Gezondheidsraad van België, lid van de BELACcommissie en erkend scheikundige voor de rechtbanken op het vlak van voedingsmiddelen, was reeds in 2011 bij ons aanwezig, met de voordracht “ Voeding en Kanker ”. Op zaterdag 25 april 2015 mogen we hem verwelkomen voor een interessante voordracht over de relatie tussen voeding en hart- en vaatziekten, de voornaamste doodsoorzaak in België. In deze voordracht wordt het belang van de voeding benadrukt aan de hand van volgende onderwerpen: - Wie of welke groepen personen moeten zich zorgen maken? - Wat is het effect van de vetten in de voeding? - Hoe zit het met schaaldieren, eieren, lever, vis, enz... ? - Welke is de rol van voedingsvezels in de strijd tegen hart- en vaatziekten? - Is het juist dat matige alcoholconsumptie een preventief effect heeft? - Wat is de rol van vitamine E, C en elementen zoals selenium en magnesium? - Is het juist dat sommige kruiden in onze voeding een gunstig effect hebben? Op deze (en andere) vragen mag u een duidelijk antwoord verwachten, alsook algemene richtlijnen voor een gezonde voeding. Iedereen is van harte welkom. Inkom gratis. Voor lidmaatschap of indien u graag een tuintje wil bewerken kan u zich wenden tot de voorzitter André Depelseneer (054/41 19 06).
Verder op de agenda: • •
zondag 31 mei 2015: barbecue en wandeling, met voorafgaand een voordracht over “Bloembollen” door Robin Saelens (start vanaf 10u met koffie en boterkoek). zaterdag 6 en zondag 7 juni 2015: clubreis naar Engeland. Achteraan vindt u het gedetailleerde programma en hoe u zich voor deze reis kan inschrijven. Wie mee wil aarzelt best niet te lang…
In memoriam Op 15 februari 2015 overleed Mevrouw Anny Vanlierde, zuster van ons lid Jeanine Vanlierde. Op 7 maart 2015 overleed Mevrouw Denise Vander Putten, moeder van ons lid Walter Batselier. In naam van alle leden biedt het bestuur aan de families zijn innige deelneming aan.
Tuinieren_201503
1
Eddy Praet
Sint-Jozefinstituut “ ’t Karmelieten “
BuBaO De Mozaïek
Karmelietenstraat 57 9500 Geraardsbergen
Boelarestraat 3 9500 Geraardsbergen tel: 054/41 83 50
tel: 054/41 07 10 – 054/412 412
Maartse buien ‘luien’ dat de lente eraan komt ‘kruien’… Maart is een scharniermaand tussen de winter en de (echte) lente. De start van de maand was nat met enkele fikse maartse buien. Terwijl ik dit schrijf ben ik die al lang vergeten. Fluitende vogels in de vroege ochtend kondigen alweer een mooie lentedag aan. De langere dagen geven ons meer energie en, als de zon dan ook nog schijnt, is de drang om in de tuin te werken groot. Het doet deugd om terug te kunnen woelen in de aarde… Let wel, het weer kan in maart nog echt wisselvallig zijn: een dag vol heerlijke lentezon kan gevolgd worden door een verraderlijke nacht met vorst. Hou het weerbericht goed in de gaten en weeg dus goed af wat wel en wat nog niet kan. Hoe dan ook, er zit nu heel wat tuinactiviteit aan te komen.
• In de serre of de koude bak Wie een serre heeft is ongetwijfeld al een tijdje aan de slag. Ik start gewoonlijk rond half februari. De radijsjes komen al piepen. Die heb ik tussen de rijen met (langbladige) veldsla gezaaid. Weet u nog, die had ik voorgezaaid (meerdere zaadjes per kluitje) en in november uitgeplant. Ondertussen zijn de groepjes stelselmatig uitgedund door telkens de grootste te oogsten. De resterende enkelingen zijn nu sterk uitgegroeid de laatste 2-3 weken. Als het weer zo blijft dan wordt het moeilijk om het oogsten nog lang te rekken, want de temperatuur kan nu al hoog oplopen in de serre waardoor de veldsla nu snel zal doorschieten. Oogsten dan maar, samen met het laatste geteelde witloof: een klassieke combinatie die nog altijd geapprecieerd wordt. Ook spinazie en snijsla staan reeds mooi uit. Ze waren de radijsjes zelfs vóór, al moet ik er direct aan toevoegen dat ik die miniperceeltjes wel afgedekt had met polycarbonaatplaten (zie verder). De worteltjes, geschikt voor vroege teelt en jonge oogst (duimdik) laten nog even op zich wachten maar dat vraagt nu eenmaal wat meer tijd. Vandaag de eerste kropsla (een variëteit voor kasteelt) uitgeplant, de resterende plantjes worden verwezen naar de koude bak. Sla heeft geen problemen met de koele buitentemperaturen. Een koude bak (ook broeibak of broeikas genoemd) is een kweekbak zonder bodem zodat je rechtstreeks in de grond kan planten, zaaien,... Zelf heb ik er een gemaakt met dubbelwandige polyacrylaatplaten (stijve platen) voor de zijwanden en dito polycarbonaatplaten (soepele platen) als dakbedekking. Ik heb die ‘restanten’ voor wat drinkgeld op de kop kunnen tikken bij een verandabouwer (een doe-het-zelver ziet toch altijd en overal ‘zijn gerief’ liggen hé… ☺). Dergelijke platen laten het licht goed door, isoleren ook goed, breken niet zo snel als glas en zijn ook vrij licht waardoor de bak gemakkelijk te verzetten is. De zijwanden heb ik met aluminium hoekprofielen aan elkaar bevestigd; ze dienen tevens als verankering van de bak in de grond. Op de hogere achterwand (ongeveer 50cm) heb ik een aluminium profiel in dubbele u-vorm gemonteerd; zo ook op de lagere voorwand (ongeveer 40 cm). Hiertussen kunnen dan gemakkelijk de soepele polycarbonaatplaten geschoven worden om de kast gedeeltelijk of volledig af te sluiten. Plaats de bak het best op een plek in de volle zon waar hij ook beschermd is tegen de wind. De hoogste kant (achterkant) richt je best naar het noorden/noord-oosten zodat je een optimale lichtinval hebt. Een koude bak kun je het hele jaar door nuttig gebruiken. In het voorjaar is het ideaal om jonge planten op te kweken en af te harden. Dit laatste heb ik toegepast voor mijn in de serre overwinterde spitskool- en bloemkoolplanten. Ondertussen zijn ze in volle grond gezet, wel nog met bescherming (een overkapping gemaakt van stukken geplastificeerde draadafsluiting met daarover vliesdoek). Maar je kan er natuurlijk, net zoals in een serre, vroeger zaaien (en in het najaar langer oogsten). Zo kan je ook al vanaf februari/maart spinazie, wortelen, slasoorten, radijsjes, … zaaien. Tip: Dek de bodem na het zaaien ook af met een vliesdoek of met een lichte geperforeerde plasticfolie. Dit zorgt ervoor dat het vochtgehalte en de temperatuur in de bodem gelijkmatiger blijft, waardoor er een sneller en hoger kiemingspercentage zal optreden.
Tuinieren_201503
2
Eddy Praet
Import van Zuid-Afrikaanse wijnen • • • Marc en Danielle Van Ongeval-Coesens Zavelstraat 42 Geraardsbergen 054 41 41 41 0497 53 81 27
• •
Verkoop rechtstreeks aan particulieren. Wijnen voor elk budget en verkoop per fles mogelijk. Tot 10% korting op onze prijzen vermeld op de website! Afhalen na afspraak of gratis levering in de regio vanaf 12 flessen. Een prijslijst met het volledig overzicht en de klantprijzen, vraag info:
[email protected] www.hetwijngoed.be
• In de groentetuin Maart is de maand waarin we de moestuin opnieuw kunnen opstarten, op voorwaarde dat hij er niet te nat bijligt. Grondbewerking, zaaien en opkweek vragen nu de volle aandacht. Maar hier ook: hou het weer goed in de gaten en ga niet overhaast te werk. Plantui, sjalot, erwten kunnen nu worden geplant. De eerste erwtjes kweek ik steeds op binnenshuis in een potje of op een rijtje in een bak om ze dan nadien uit te planten als ze een vijftal cm hoog zijn. Een volgende zaai gaat wel direct de grond in. De overgewinterde spinazie is ondertussen goed uitgedund en bijgemest. De oogst was net voldoende voor een eerste spinaziepuree. Kolen kunnen nu reeds op een wachtbed worden gezaaid om later definitief uit te planten. Maar hier ook geef ik de voorkeur aan een bakje. Binnenshuis of in een miniserretje met bodemwarmte kunnen de meer warmteminnende groenten gezaaid worden: kruiden, (knol)selder, paprika, courgette, pompoen, tomaten,… Zelf moet ik er nog aan beginnen (de selder mocht wel al gezaaid zijn). Maar voor de rest ben ik nooit gehaast. Zo zaai ik nooit tomaten voor half maart. Vroeger zaaien geeft te lange en minder stevige planten. Paprika heeft dit probleem van ‘rek’ niet bij minder licht. Indien je tuinbonen geplant hebt dan kan je rond of tussen de rijen wat éénjarig bonenkruid zaaien zodat je ze later in het seizoen samen kan oogsten. Neem tijdig voorzorgen tegen slakkenvraat. Een winter zonder strenge vorst betekent een ware slakkenplaag in het natte zachte voorjaar! Vanaf nu wekelijks in de tuinkalender: wieden, hakken en schoffelen! Want het onkruid groeit alweer hard. Wieden met de hand en het onkruid meteen verwijderen is in deze periode meestal de beste methode, en soms de enig mogelijke tussen de planten. Met de schoffel maak je een duwende beweging, met een hak (ik noem dat een krabber) een trekkende. Wat je ook gebruikt de kunst bestaat erin om met het blad net onder het grondoppervlak het onkruid door te snijden. Op een zonnige (zomerse) dag verdroogt het onkruid dan snel en hoeft weghalen in principe niet. In deze periode is het wel beter om op zeker te spelen, dus hurken en oprapen maar.
• In de siertuin Snoeiwerk Maart is de ideale maand om de rozen te snoeien. Dat is niet zo moeilijk als je volgende regels in gedachte houdt. Haal eerst al het dode hout weg en ook de zwakke takjes (die geven toch alleen maar blad). Snoei dan de stevige gezonde takken in. Snoei struikrozen kort (10 tot 30 cm). Hoe korter je snoeit, des te krachtiger worden de nieuwe scheuten. Aan een goede struik zitten ongeveer 5 tot 7 sterke takken. Botanische of heesterrozen moet je niet zo kort snoeien. Oude takken waar nog weinig ‘leven’ in zit kan je best wegnemen, zo verjong je de plant. Bij klimrozen kun je eventueel takken inkorten als die te lang geworden of verkeerd groeien. Gebogen of horizontaal aangebonden takken bloeien uitbundiger. Voorjaarsbloeiers (zoals Forsythia, Ribes, Spiraea arguta, …) snoeien we pas na de bloei! Sierheesters die ’s zomers of kort na de zomer bloeien kunnen nu wel aangepakt worden. Vlinderstruiken (Buddleya) mogen flink teruggesnoeid worden. De rechte stevige takken kan je eventueel bewaren om als steunstokken te gebruiken bij bvb. clematissen. De zomerbloeiers onder deze mogen ook fors ingekort worden tot op dikke, gezonde knoppen. Haal alle dode en beschadigde stengels weg. Om hortensia’s te snoeien is het belangrijk om te weten over welke cultivar u beschikt. Bij Hydrangea macrophylla of de grootbloemige bolhortensia’s staan de bloemknoppen meestal op twee- of meerjarig hout. Knip de oude bloemen weg tot op het eerste paar dikke en goed herkenbare bloemknoppen onder het bloemhoofdje. Pas ook verjonging toe door enkele van de oudste takken bij de basis weg te Tuinieren_201503
3
Eddy Praet
nemen. Eenjarige takken snoei je normaal niet terug omdat die bijna altijd al eindigen op een bloemknop. Bij weinig takken kan je een paar jonge takken onderaan insnijden boven twee ogen, zodat de tak terug kan vertakken en je een mooiere dichtere struik bekomt. Hydrangea paniculata of de pluimhortensia bloeit op de takken die dit jaar nog zullen gevormd gevor worden. Wilt u mooie, grote bloempluimen dan kun je elk jaar snoeien tot op het onderste paar knoppen (bijna tot op de bodem). bodem). Indien men niet snoeit zal men meer bloemen krijgen, maar dan wel kleinere. Hydrangea petiolaris of de klimhortensia bloeit met platte bloeiwijze op de zijscheuten. Die mogen pas teruggeknipt worden in de zomer na de bloei. Het is een klimmer die net zoals de klimop zichzelf zonder hulp kan vasthechten aan schuttingen en muren. Aangezien het de bedoeling is om een gevel of een schutting hutting te overgroeien snoeien we regelmatig enkel de takjes weg die teveel van deze muur weg groeien. Indien je dit niet doet en je zou na enkele jaren vele takken ineens wegsnoeien dan heb je dat jaar veel minder bloei. Winterbescherming weghalen -
-
In de border kan stilaan de (natuurlijke) beschermlaag worden weggehaald. Als zo’n winterdek blijft liggen krijgen de planten het eronder te warm, waardoor ze te vroeg ter ontwikkeling komen en kunnen bevriezen. Wees voorzichtig om de jonge ‘groeineuzen’ niet te t beschadigen bij het verwijderen van blad- of plantenafval. Verschillende vaste planten kunnen worden opgedeeld of gescheurd en opnieuw worden uitgeplant in de border. De kern van vaste planten die wat ouder worden sterft dikwijls af zodat het goed doet de e planten nu en dan te scheuren. Druk (en giet) de nieuwe delen onmiddellijk goed aan zodat de wortels meteen goed aanslaan. Zuurminnende planten kunnen nu een laagje turf gebruiken gebru om de zuurtegraad op peil te houden. Tijdens de bloeiperiode iode (maart, april, apri mei) hou je de boomspiegel best gesloten en onkruidvrij om de schade t.g.v. lentenachtvorst te beperken. Mulchen vóór de bloei is dan ook geen goed idee. idee Een zwarte (onkruidvrije), gesloten en vochtige grond kan 's nachts tot 3°C warmte uitstralen. Als het maar licht vriest iest (vb. -2°C.), is die warmte-uitstraling uitstraling van de grond voldoende om geen vorstschade te hebben aan de bloemen. bloemen Voor houtig kleinfruit (trosbessen, frambozen, bramen) is een zwarte strook trook van 60 cm meestal voldoende. Voor laagstam fruitbomen men (appel, peer, kers, pruim, perzik) is een strook van 0,80 tot 1 m goed. Na de bloei mag de boomspiegel opnieuw afgedekt worden.. Zo heb ik zelf reeds een aantal wachthopen met hakselhout liggen die ik dan in het begin van de zomer open strooi.
Het gazon Het is nog iets te vroeg om het gazon te bemesten en ook om het te maaien (bij ons althans). althans) Indien nodig dan kan je het wel verticuteren. verticuteren. Door het viltachtig laagje van dood materiaal en mos te verwijderen breng je lucht in het gazon en worden de wortels els doorgesneden. Nadat je de borders opgeruimd hebt oogt het mooi om de graskanten (een eerste maal af) te steken. steken
Het lentebloempje bij uitstek Waar vind je ze nog de gewone (wilde) ( sleutelbloem of Primula veris met gele bloemen op lange stelen? De Latijnse La naam duidt aan dat het één van de vroegste bloeier is in het voorjaar (primus= eerste). De Nederlandse naam zou dan weer verwijzen naar de gouden sleutelbos van de heilige Petrus. In de vrije natuur, meestal op drassige weiden of in open bossen, bossen is het plantje zeldzaam geworden. Het is dan ook beschermd; daardoor mag je het niet plukken of uit de grond halen. Je kunt ze wel zelf zaaien of planten in de tuin. Ze verkiezen een vochtige standplaats met gedempt zonlicht in de border. border De wortel van de wilde de primula werd het meest gebruikt in de kruidenkruiden geneeskunde. Deze zou ontstekingswerend werken op de luchtwegen. luchtwegen Het werkt ook kalmerend en spierontspannend en is terug te vinden in kalmerende en rustgevende middelen. Van de bloemen kan je thee maken. Overgiet rgiet een soeplepel bloemetjes met kokend water en laat 5 min trekken. De thee is goed tegen hoofdpijn door nerveuze spanningen.
Tuinieren_201503
4
Eddy Praet
Zaterdag Zondag 6 & 7 JUNI 2015
tweedaagse clubreis naar KENT EN S U S S E X Gardens & Castles
VOLKSTUINEN GERAARSBERGEN 100 jarig bestaan 2015
Beste volkstuinders, In het kader van het honderdjarig bestaan van onze VOLKSTUINEN, organiseren we dit jaar een mooie interessante reis om dit feestjaar een extra elan te geven. Kent en (East)-Sussex zijn graafschappen gelegen in het zuidoostelijke deel van Engeland, ook wel ‘The Garden of Engeland’ genoemd. Zij bieden in alle seizoenen een prachtige natuur met vele tuinen, schilderachtige dorpjes en steden en indrukwekkende kastelen. De tuincultuur, ooit meegebracht door Vlaamse immigranten, heeft de tuinarchitectuur hier tot ‘the way of life’ gemaakt. De Engelse tuinarchitectuur heeft wereldbekende tuinen gecreëerd die de tuinliefhebber nog altijd inspireren. Tijdens deze tweedaagse uitstap krijg je een uitzonderlijke kans om dit allemaal zelf te ervaren en te ontdekken door een bezoek aan meerdere van deze pareltjes: Leeds Castle, Merriments Gardens, Sissinghurst Gardens, Rye, Dover White Cliffs. Al dit moois moet je toch eens bezocht hebben …. Onze gids is tuinarchitecte ANN MUYLDERMANS. HET AANGEBODEN PROGRAMMA: Zaterdag 6 juni 2015: -
Vertrek uit Geraardsbergen met autocar ‘BUS 4 YOU‘ om 5.30u aan de kerk St.-Macarius, Astridlaan (de Reep). Er is voldoende parking achter en voor de kerk. Richting CALAIS voor inscheping op de ferry. Overzet naar DOVER om 8.40u ( 45 min voor inscheping aanwezig te zijn ). Aankomst Dover om 9.55u. – Engelse tijd is dit om 8.55u. Via de autosnelweg rijden we naar Leeds Castle in de buurt van Maidstone. Het bezoek is voorzien om 10.30u. Middagmaal: de meegebrachte picknick of in een plaatselijke eetgelegenheid. Na de middag rijden we via pittoreske wegen door het Kentse landschap naar Hawkhurst voor een bezoek aan Merriments Gardens waar wij om 15u verwacht worden. Na genoten te hebben van de tuinpracht en de architectuur rijden we richting Hastings. Onderweg houden we even halt in het goed bewaarde vestingstadje en smokkelaarsoord RYE, in de Middeleeuwen nog een belangrijke havenplaats.
Hotel: HOTEL TRAVELODGE HASTINGS **** Diner: in de plaatselijke pub YATES’S PUB met driegangenmenu - op wandelafstand van het hotel. Zondag 7 juni 2015: -
-
Na een stevig ‘English Breakfast’ en een kort bezoek aan het historische stadje Hastings, rijden we richting Sissinghurst Castle & Gardens waar we omstreeks 11u verwacht worden. Dit kasteeldomein heeft één van de prachtigste tuinen van het Britse eiland. Er is een cafetaria ter plaatse waar je de bekende tea kan proeven. Na dit bezoek rijden we terug richting Dover, waar we nog een mooie wandeling maken van ongeveer 5 km langs de ‘White Cliffs’ naar de VUURTOREN. De bus komt ons daar oppikken voor de terugtocht. Indien het weer te slecht mocht zijn wordt er een alternatief voorzien. Rond 17.25u (Engelse tijd) vangen we de oversteek naar CALAIS aan met de ferry. Aankomst rond 19.40u ( onze tijd ) in Calais. Tussen 22.30 en 23u terug in Geraardsbergen.
TOTALE KOSTPRIJS : 207 EURO per persoon. Opleg kamer alleen (indien voorhanden): 76 EURO. Inbegrepen: reis met luxueuze autocar van BUS 4YOU – overzet Calais-Dover-Calais – overnachting in Travelodge Hotel Hastings + ontbijt – diner in Yates’s Pub – de tuinbezoeken – fooi chauffeur – annulatieverzekering hotel – begeleiding gids Ann Muyldermans. Niet inbegrepen: middagmaal ( of picknick) in Leeds Castle ( 1e dag ) middagmaal in Sissinghurst gardens ( 2e dag ) avondmaal op boot terugreis alle tafeldranken + ev. kleine tussendoortjes Voor dit alles is het best om een klein bedrag aan Engelse ponden te voorzien. Op de bus zullen frisdranken voorzien worden om aan te kopen.
Tuinieren_201503
5
Eddy Praet
Belangrijk: VERGEET de persoonlijke IDENTITEITSKAART NIET, zonder wordt je absoluut op de boot geweigerd!!! INSCHRIJVING kan enkel door overschrijving (= definitieve deelname) tot volzetting van de bus (er zijn 47 plaatsen beschikbaar) op: rek. BE 59 001 0694276 26 van WALRAEVENS-GODYNS , Elzenstraat 62 – 9500 Geraardsbergen met de vermelding: reis KENT VOLKSTUINEN + aantal personen VOOR 17 april 2015 ( optie hotel loopt af op 18 april ) . Er zijn minimum 40 deelnemers vereist om de reis te laten doorgaan . Wij hopen met deze ‘Engelse tuinreis’ vele tuinders te begeesteren en verwelkomen jullie deelname alvast héél hartelijk. Uw organisatoren: André en Yolande WALRAEVENS-GODYNS TEL : 054/ 422088
Tuinieren_201503
6
Eddy Praet
