België – Belgique P.B. 9500 GERAARDSDBERGEN B.C. 10117
TUINIEREN Rekeningnr BNP Fortis: BE29-0010-4554-0364
Maand: december 2013 Postkantoor GERAARDSBERGEN I P 508040
KONINKLIJK WERK DER VOLKSTUINEN GERAARDSBERGEN vzw Verantwoordelijke uitgever: Eddy Praet Watermolenstraat 115 9500 GERAARDSBERGEN tel: 054/41 59 50 e-mail:
[email protected] MAANDBLAD (verschijnt niet in augustus)
Hernieuwing lidgeld Uw huidig lidmaatschap eindigt op 31 december. We danken nu reeds onze leden die op zaterdag 7 december hun lidgeld binnengebracht hebben (en eventuele bestellingen). We hopen natuurlijk dat u allen dit voorbeeld zult volgen. U kan dit doen door overschrijving van het vereiste bedrag op rekeningnummer BE29-0010-4554-0364. Het lidmaatschap voor particulieren bedraagt 10€, voor een tuintje in de St. Martensstraat 16€, op Sportkring 14€; voor een abonnement op het maandblad “De Volkstuin” (11 nummers) betaalt u 11€. Wij vragen u met aandrang dit niet langer uit te stellen zodat we in januari ons ledenbestand kunnen finaliseren. Dit is ook van belang voor hen die een abonnement nemen op De Volkstuin, zodat jullie het januarinummer niet met vertraging hoeven te lezen. Het bestuur dankt u alvast voor uw medewerking.
Volgende activiteiten Onze laatste activiteit van 2013 lijkt mij een goede afsluiter van wat uiteindelijk nog een goed boerenjaar geworden is. Zoals u weet organiseren wij in januari geen activiteit. In ons volgend nummer komt u meer te weten over ons programma van 2014. Maar eerst dit dus nog! •
Vrijdag 20 december: Zaal St. Bavo, Hoge Buizemont 165 te Geraardsbergen, om 19u30: “Een schuimende voordracht” door bierexpert Jef Van den Steen. Bier is voor Jef van den Steen een echte passie. Hij ontpopte zich in de loop der jaren niet alleen als een enthousiast proever en een gerenommeerd brouwer, maar ook als een getalenteerd auteur en een gevierd causeur. Ben je een liefhebber van bier en wil je wat meer te weten komen over de samenstellingen van het schuimend nat (o. a. een aantal minder gekende kasteelbieren), dan is Jef Van den Steen de ideale gids om ons wat wegwijs te maken in deze vloeibare materie. Ook voor mensen die met de kerst- en nieuwjaarsdagen aan de kookpot staan, valt er heel wat te leren (o.a. hoe marineren met bier, het juiste bier bij het juiste gerecht, enz.). Bierexpert Van den Steen neemt met ons ook een duik in de spannende geschiedenis van het trappistenbier, waarvoor we terugkeren tot het jaar 1664. Kom en ontdek er alles over! Het belooft een schuimende voordracht te worden! Vrienden en kennissen zijn ook hartelijk welkom. Inkom gratis. Voor meer info: 054 41.19.06 Het Bestuur
In memoriam We vernamen het overlijden van Juffrouw Catharina-Alma Boulangier, zus van ons lid Roger Boulangier. In naam van alle leden biedt het bestuur aan de betrokken familie zijn innige deelneming aan.
Tuinieren_201312
1
Eddy Praet
Sint-Jozefinstituut “ ’t Karmelieten “ Karmelietenstraat 57 9500 Geraardsbergen
BuBaO De Mozaïek Boelarestraat 3 9500 Geraardsbergen tel: 054/41 83 50
tel: 054/41 07 10 – 054/412 412
Stop de zomer in een potje Een voordracht over “hoe kruiden bewaren” en een bespreking van enkele klassieke tuinkruiden door herboriste Sabine De Coninck.
1. Hoe kruiden bewaren? 1.1.
Drogen
Om kruiden te bewaren, moet je ze op de juiste manier drogen. Doe dat nooit in de volle zon, dan verkleuren ze en verliezen ze waardevolle bestanddelen. Kortom: droog je kruiden donker, luchtig en warm. Hierna enkele mogelijkheden. Op een zolderkamer, op een oud vliegenraam. Strooi je kruiden over het gaas en hussel ze geregeld eens door elkaar. Het droogproces verschilt van kruid tot kruid. Het hangt er natuurlijk ook vanaf hoe warm en hoe vochtig het in die ruimte is. Als de kruiden ritselen en de stelen gemakkelijk breken, kan je de kruiden verder verwerken. Doe ze dan in een bruine papieren zak. Die is poreus en donker. Zo kan je de kruiden een jaar lang in hun optimale toestand bewaren. Daarna verliezen ze van hun waarde. In een heteluchtoven. Als je de kruiden op een rooster, of op bakblikken legt, dan kan je verschillende lagen boven elkaar in de oven schuiven. Zet de stand niet hoger dan 35 graden, anders gaan er teveel waardevolle stoffen verloren. Steek een kurken stop tussen de ovendeur, dan kan het vocht weg. In een kartonnen doos of fruitbakje. Leg een stuk keukenrol in de doos, leg je kruiden erin, niet teveel op elkaar, en zet de doos op de verwarming of in je warme veranda. Vergeet niet een keukenhanddoek over de kruiden te leggen. Dan kan er geen vuil in en blijft de kleur mooi en blijven er voldoende waardevolle stoffen bewaard. De kruiden ophangen in bosjes met een papieren zak rond. Zo worden de blaadjes of bloemetjes die er afvallen meteen opgevangen , zoals bij lavendel. En dan zijn er ook nog de droogkasten die je in de handel kan kopen. Die kan je op de gewenste temperatuur instellen. 1.2.
Invriezen
Zachtere, tere kruiden zoals dille, dragon, peterselie, basilicum kan je wassen, drogen en fijn snijden. Doe ze daarna in een bakje waarin je ijsblokjes maakt, giet er wat water bij en vries ze in. Als de kruidenijsblokjes hard bevroren zijn kan je ze uit het bakje duwen en in een grote plastic zak steken. Zo kan je ze dan in de diepvries bewaren. Je kan dan telkens je ze nodig hebt zoveel blokjes nemen als je wilt, zonder dat je hele diepvries vol met ijsblokbakjes moet staan. Eventueel kan je er ook gesmolten boter of olie bijgieten, je hebt dan meteen kruidenboter. 2. Welke kruiden komen in aanmerking om te drogen? Onze voordrachtgeefster besprak nadien enkele klassiekers onder de tuinkruiden. Ze behoren alle tot de lipbloemigen (Labiatae of Lamiaceae) en vinden hun oorsprong in de landen rond de Middellandse Zee. Het moet dan ook niet verwonderen dat ze best gedijen op een zonnige droge standplaats in een licht kalkhoudende humusrijke grond. Ze zijn zeer geliefd bij bijen en vlinders. 2.1. • • • • •
Tijm (Thymus vulgaris) Van dit groenblijvende half-heestertje oogst je best de jonge blaadjes van de pas bloeiende toppen (kleine, paarsblauwe bloemen die bloeien van mei tot oktober). Tijm werd reeds gebruikt door de Grieken (“thymos” betekent kracht) om hun spijzen te verfijnen en werd ook zeer gewaardeerd door de Romeinen, niet alleen in hun keuken maar ook in de huisapotheek (toiletwater, zeep). Tijm en knoflook waren het antibiotica van het gewone volk en dit om zijn zeer desinfecterende (door de productie van lymfocyten) en genezende werking (vooral bij kinderen). Is een typisch stoofkruid (mag dus meekoken) bij lams- en rundsvlees, konijn en zuiderse groenten. Naast laurier een vast onderdeel van een kruidentuiltje.
Tuinieren_201312
2
Eddy Praet
• • 2.2. • • • • • • • 2.3. • • • • • • 2.4. • • • • • • •
• • • 2.5. • • •
• •
Gebruikt in kruidenolie (met knoflook) en kruidenlikeur (bv. Benedictine). Is eetlustopwekkend (vandaar het belang van tijm in soep!) en bevordert de spijsvertering door verhoogde galafscheiding. Probeer tijm ook eens bij prei, wortelen en kool. Rozemarijn (Rosmarinus officinalis) Betekent vrij vertaald “zeedauw”. Aromatisch groenblijvend keukenkruid met licht bittere zoete smaak. Oogsten net vóór de bloei (is dan veel geuriger). Hoewel het plantje familie is van de Lipbloemigen en er vrij robuust uitziet is het toch niet zo goed bestand tegen matige tot strenge vorst (houdt stand tot -10°C). Geef het een beschut plaatsje. Stimuleert de bloedsomloop, de galafvoer en ondersteunt de leverfunctie. Bevordert de spijsvertering, werkt windverdrijvend en ontkrampend op maag en darmen. Anti-oxidant en erkend natuurlijk bewaarmiddel Kan toegepast worden in tal van (kook)gerechten (soepen, groenten vooral bij aardappelen, vlees vooral geit en lam, pasta) maar ook in cakes, brood, koekjes… Vers maar ook gedroogd of ingevroren behoudt dit kruid zijn fijn aroma Oregano (Origanum vulgare) Oregano is een doorlevende vaste en groenblijvende plant die tot 45 cm hoog kan worden met brede, eironde roodgetinte enigszins behaarde blaadjes en paarsrode bloemen (bijen!). Oregano wordt wel eens verward met Marjolein of Majoraan (Origanum majorana), qua smaak en geur weinig verschillend met die van Oregano, maar wel een éénjarig minder groeikrachtig keukenkruid (dus ieder jaar opnieuw zaaien). Oregano is in oorsprong een medicinaal kruid, vooral om zijn ontsmettende en pijnstillende werking. Als thee kan men het gebruiken om verkoudheden te verlichten. Biedt verlichting bij maag - en darmklachten, hoofdpijn, menstruatiepijnen. Versterkend, ontspannend, bloeddrukverlagend, helpt bij menstruatie Oregano smaakt nogal pittig, dus met mate gebruiken (vers of gedroogd) in o.m. eiergerechten, frittata, quiches, (zuiderse) groenten, kip, gehakt, chili con carne, pasta, pizza Salie (Salvia officinalis) De “koningin” onder de geneeskrachtige planten. Salie betekent “heil of redding” (het Latijnse woord “salvare” betekent genezen, helen of zelfs redden). Dit kruid is een bladhoudende vaste plant met een sterke geur en wrange smaak. Salie wordt vaak gebruikt als mondspoelmiddel omdat het kruid ontsmettend werkt (aften, ontstoken tandvlees), wordt ook verwerkt in tandpasta (maakt de tanden witter). Lauwe saliethee, gebruikt als gorgelmiddel, werkt genezend bij keelpijn en ontstoken amandelen, ook als slaapmutsje is deze thee ideaal. Extract van salie (olie) helpt bij reumatische pijnen en is ook bloedzuiverend. Salie helpt ook bij buikkrampen, tegen winderigheid, is spijsverteringbevorderend en galaanmakend. Is ook een goed hulpmiddel om PMS te voorkomen, helpt ook om de kwaaltjes tijdens de menopauze wat te verlichten. Salie kan veelzijdig toegepast worden in de keuken: het is een gegeerd kruid, dit vooral om de gerechten beter verteerbaar te maken, zowel bij vis- als vleesgerechten. Echter wel laag gedoseerd gebruiken en met zo weinig mogelijk andere kruiden gecombineerd, dit om de eigen smaak volledig tot zijn recht te laten komen. Combineert goed met ui en look. Maakt zware en vette spijzen lichter, zoals worst, varkensvlees, vette vis (Paling in het groen), vette kazen Doe het eens in beignetbeslag en laat het eventueel meekoken met aardappelen Opgelet: salie niet gebruiken tijdens de zwangerschap! Hys(s)op (Hyssopus officinalis) De naam Hysop komt van het Hebreeuws “ezob” wat letterlijk “heilig kruid” betekent. Hysop is een winterharde vaste plant die tot 60 cm hoog kan worden. De blauw lila-achtige bloemen (soms ook wit en roze) worden druk bezocht door bijen en leveren overheerlijke honing. De Fransen noemen deze weinig eisende plant “Lavendel van het Noorden”. Hysop is reinigend en zuiverend, zo verlicht warme thee (bladeren en bloemen, in combinatie met tijm) bij verkoudheden met astmatische en bronchiale symptomen vooral door de slijmoplossende eigenschappen; het is ook ideaal als gorgelmiddel bij keelontsteking. Hysop verlicht een zwakke maag of lastige darmen en is ook wormafdrijvend; het werkt kalmerend bij stress of depressies. Uitwendig wordt Hysop gebruikt bij bloeduitstortingen, kneuzingen en schaafwonden, men maakt een kompres van gekneusde bladeren. Hysop heeft een aparte, wat bittere, muntachtige smaak en wordt niet door iedereen gewaardeerd. De jonge stengeltoppen genomen vóór of tijdens de bloei geven het meeste aroma.
Tuinieren_201312
3
Eddy Praet
Import van Zuid-Afrikaanse wijnen • • Marc en Danielle Van Ongeval-Coesens Zavelstraat 42 Geraardsbergen
• • •
054 41 41 41 0497 53 81 27 • • 2.6. •
• • • •
2.7. • • • •
Verkoop rechtstreeks aan particulieren. Wijnen voor elk budget en verkoop per fles mogelijk. Tot 10% korting op onze prijzen vermeld op de website! Afhalen na afspraak of gratis levering in de regio vanaf 12 flessen. Een prijslijst met het volledig overzicht en de klantprijzen, vraag info:
[email protected] www.hetwijngoed.be
Kan meegekookt worden in soepen, hutsepot, tomaten en marinades, lamsvlees, varkensvlees, gevogelte, vette vis. De bloemen worden verwerkt in salades. Hysop zit in het gekende drankje “Chartreuse”. Bergbonenkruid (Satureja montana) We kennen 2 soorten bonenkruid: • Satureja hortensis: éénjarig bonenkruid met lange smalle aromatische blaadjes met een naar peper neigende smaak. • Satureja montana: doorlevend bonenkruid (variant met een iets sterker aroma en donkerder blad) Beide soorten bloeien van juni tot september en zijn geliefkoosde snoepjes voor bijen. Bonenkruid maakt gerechten beter verteerbaar, bv. peulgerechten (voorkomt gasvorming). Het geeft ten volle zijn smaak af bij het meekoken en kan helemaal alleen gebruikt worden als smaakmaker (ideale plaatsvervanger voor peper en zout wat interessant is voor mensen die een maag- en darmsparend dieet volgen). Neutraliseert de geur bij het koken van spruiten en groene kool In de nabijheid van onze (tuin)bonen geplant geeft bonenkruid deze groenten een betere smaak en behoedt ze van hun vijand nummer één: de zwarte bonenluis. En dat wisten de Romeinen blijkbaar ook al. Virgilius maande het volk aan bonenkruid rondom bijenkorven te zaaien omdat dit de smaak van de honing zoeter en geuriger maakt. Lavendel (Lavandula) De naam Lavandula is afkomstig van het Latijnse woord "lavare" dat "wassen" betekent; het werd bij de Grieken en Romeinen reeds als baadmiddel gebruikt omwille van zijn frisse, fruitige en zuivere geur. Inwendig kan lavendel worden toegepast als theeaftreksel (antisepticum) en uitwendig in de vorm van aromatherapie (lavendel olie heeft een langdurige geur). Lavendel heeft een rustgevende en verlichtende werking en bevordert ook de galproductie. Geeft smaak aan soepen, bv. pompoensoep; wordt gebruikt in stoofpotten zoals bij konijn, lamsvlees en bij zuiderse groenten (aubergines, courgette, …), in jam, roomijs, cake of koekjes.
3. De vijf K’s van Sabine 3.1. •
• • • • 3.2. •
Koriander (Coriandrum sativum) Koriander is familie van de schermbloemigen, het wordt ongeveer 60 cm hoog (is wel kwetsbaar!). Het is een eenjarig kruid, met witte tot roze bloemschermen, deze laatste geven het zaad. Het blad doet ons denken aan kleine selderblaadjes. De zaadjes zijn ongeveer even groot als peperbolletjes waar ze dan ook op gelijken. Het plantje groeit het best in volle grond (kies een zonnig plaatsje, licht kalkhoudend en humusrijk). Dit is vooral noodzakelijk is als we het kruidje opkweken voor het oogsten van de zaadjes. In potten kweken we het plantje enkel voor het blad! Het blad smaakt citroenachtig en wordt gebruikt in stoofschotels, kipgerechten, salades en sauzen. Vooral in de Oosterse en Zuid-Amerikaanse keuken maakt men er gretig gebruik van. De zaden (licht pikant met een anijsachtig aroma) die men zelf kan oogsten maar die ook te koop zijn passen goed bij gerechten met warme groenten zoals spinazie of andijvie, aardappelpuree. Typische specerij bij inmaak van ajuin, komkommer en rode biet. Koriander voorkomt een opgeblazen gevoel en branderigheid van de maag en is vochtafdrijvend (verdrijft afvalstoffen uit de urinewegen). Komijn (Cuminum cyminum L.) De bladeren van komijn zijn geveerd, draadvormig. De plant is eenjarig, heeft 's zomers bloemschermen van kleine witte of roze bloemen. Komijn zaden zijn net als de bladeren geurig en
Tuinieren_201312
4
Eddy Praet
• • •
hebben harde haartjes. Komijnzaad is eirond en geribbeld, de zaadjes hebben verschillende kleuren, van groenig tot grijsbruin en hebben een kruidige aromatische smaak (lichte nootsmaak), iets bitterder dan karwij. Komijn (vers blad of gedroogde vrucht) is windverdrijvend, maagversterkend, bevordert de spijsvertering (goed voor de snelle eters!) en is kalmerend (tegen stress). Net zoals venkel en anijs stimuleert het de aanmaak van moedermelk. Komijn wordt vaak gebruikt in de Marokkaanse keuken (tajines, couscous), chorizo, brood Soepstengels: bladerdeeg instrijken met geklopt ei, komijnzaad overstrooien, een beetje torsen en bakken in de oven.
Naast komijn en koriander, wordt er ook karwij, kardemon, kurkuma en fenegriek bijgedaan. •
• 3.3. • • • •
Karwijzaad is licht gebogen, terwijl komijnzaden recht zijn. Door de overeenkomst in smaak (warm, kruidig, anijsachtig) zijn beide kruiden in gerechten wel als vervanger voor elkaar te gebruiken, maar de smaak van karwij is grofweg dubbel zo sterk als van komijn, en daarom moet karwij in ongeveer de halve hoeveelheden van komijn worden toegepast. Afgezien van de sterkte van de smaak is karwij iets scherper, terwijl komijn wat bitterder is. Kardemon is een speculooskruid, kurkuma wordt ook wel geelwortel genoemd. Fenegriek (Carum carvi) Fenegriek heeft een kruidige, bittere smaak en ruikt licht naar vers hooi. Het wordt vooral gebruikt in de Indische en Pakistaanse (curry), de Arabische (gebak en brood) en de Noord-Afrikaanse (vlees en vis) keuken. Best aan het begin van de bereiding toevoegen zodat de zaadjes mals worden. Is ook een bekend en populair kiemzaad om als kiemgroente op te kweken. Bevordert het vrouwelijk evenwicht, helpt bij opvliegers en prikkelbaarheid als gevolg van de menopauze, goed voor het libido, voor stevigere borsten, ondersteunt het afslanken. Het helpt de cholesterol beheersen en stimuleert een gezonde spijsvertering
Recept pastinaakcrème Ingrediënten 2 pastinaken 1 koffielepel 5 K’s of ½ koffielepel komijn en ½ koffielepel koriander + een koffielepel kurkuma ½ koffielepel kruidenzout, klein beetje peper Bereidingswijze Schil de pastinaak en snij in blokjes. Kook de blokjes gaar in een bodempje water met de kruiden. Giet af. Mix de pastinaak en werk af met een klontje boter en kruid bij naar smaak.
Recept pompoensoep met lavendel Ingrediënten 1 ajuin, 200 g knolselder, 500 g pompoen 1 koffielepel Provençaalse kruiden (tijm, rozemarijn, bonenkruid, hysop, salie), ½ koffielepel lavendel 1 liter groentebouillon, beetje peper en eventueel wat kruidenzout Bereidingswijze Reinig de groenten, schil de ajuin en de knolselder; snij in stukjes Was de pompoen, snij in stukken en ontdoe van de zaden. Als ik kleine pompoenen zoals butternut en hokkaïdo gebruik dan laat ik er de schil aan. Stoof de ajuin aan in olijfolie, voeg de knolselder en pompoen toe . Laat 20 minuten koken en mix fijn. De pompoen smaakt nog lekkerder als je hem in stukken gesneden eerst in de oven gaart met de Provençaalse kruiden erop gestrooid. (ongeveer 20 minuten op 180°C, af en toe controleren!) Voeg dan bij de reeds 10 minuten gekookte ajuin en knolselder en laat nog 5 minuten mee koken. Breng op smaak met kruidenzout en een beetje peper. Gepofte pompoenpitten: pompoenpitten (omhulsel mag mee opgegeten worden) wassen en drogen op een handdoek, daarna roosteren en laten poffen. Kruidenolie of –azijn: Doe de (goed!) gedroogde kruiden in een propere fles en vul die met olijfolie (mag verhit worden) of met zonnebloemolie (voor koud gebruik in salades). 3 weken laten trekken op een koele donkere plaats en daarna zeven. Tip voor direct gebruik: zachtjes opwarmen tot ongeveer 30° (niet warmer) Gebruik witte wijnazijn of appelazijn, nooit gewone witte azijn op basis van alcohol.
Tuinieren_201312
5
Eddy Praet
Physalis Al enkele jaren wordt Ananaskers (Physalis peruviana) toegepast op taarten en gebakjes, enerzijds als versiering maar ook als lekker vruchtje vol vitaminen. Wat me dit jaar wel opviel is dat het nu ook gebruikt wordt in grafstukjes voor Allerheiligen. Het deed me terugdenken aan mijn kindertijd toen de lampionplant bijna in iedere siertuin voorkwam, maar dan enkel als sierplant, om na enkele jaren dan weer te verdwijnen. Ook Judaspenning en strobloemen, planten die tot voor enkele decennia toppers waren in de tuinen en zeer gewaardeerd door de bloemschikkers onder ons, ondergingen hetzelfde lot en verdwenen langzaam maar zeker uit de moderne siertuin. Maar Physalis is een taaie klant en maakte, zij het in een ander jasje, langs de achterdeur van de exotische keuken zijn rentree in de moestuin. Hoog tijd dus voor een overzicht van het geslacht Physalis. Het geslacht Physalis behoort tot de familie van de nachtschadigen (Solanaceae) en is dus een neef van de tomaat en de aardappel. Het geslacht omvat een 80-tal soorten eenjarige en doorlevende vaste kruidachtige planten, gekenmerkt door de ronde, besachtige vruchten. Na de bloei worden de vruchten omsloten door een bladachtig omhulsel dat in rijpe toestand perkamentachtig wordt. De letterlijke vertaling van Physalis betekent trouwens “blaas” en is afgeleid van de typische vorm van het opgeblazen lampionachtig omhulsel van de bes. Van de meeste soorten zijn de bessen eetbaar, maar niet echt smakelijk en in onrijpe toestand vaak giftig net zoals de aardappel en de tomaat. De meeste soorten groeien in Amerika en Azië, enkele zijn inheems in Europa. De belangrijkste vertegenwoordigers van dit geslacht zijn: • de echte lampionplant (Physalis alkekengi), omwille van zijn fraai oranjerood gekleurde vruchten • de Ananaskers (Physalis peruviana edulis), en • de Tomatillo (Physalis ixocarpa), beide omwille van hun culinaire kwaliteiten. Echte lampionplant Deze lampionplanten, in oude botanische werken omschreven als “Criecken van over zee”, trof men vroeger vaak aan in tuinen omwille van hun gekleurde omhulsel die de rode weinig smakelijke bes omgeven. Het is een winterharde doorlevende plant die, omwille van zijn krachtig groeiende ondergrondse uitlopers, de neiging heeft om te gaan woekeren. Wie de lampions als decoratie wenst te gebruiken dient de stengels af te knippen als de lampions op kleur zijn. Hang ze ondersteboven op een goed geventileerde plaats om te drogen. Als de stengels en vruchten goed droog zijn kunnen ze binnenkamers vele maanden gebruikt worden als decoratie. Ananaskers (Physalis peruviana edulis) Deze soort wordt in de feestperiode rond het eindejaar vaak in groentewinkels en supermarkten aangeboden als eetbare garnering. De geeloranje bessen hebben een frisse zoetzure smaak. Voor wie het eens proberen wilt volgt hier een beknopte teeltbeschrijving. • Zaai rond half maart bij kamertemperatuur. Ik zaai ze reeds half februari om dan uit te planten in potten en verder op te kweken in de serre. Zaai niet te laat anders rijpen de bessen niet af. • Uitplanten in volle grond mag pas na 15 mei. Bij mij blijven er enkele in pot, de rest gaat naar een beschut plekje in de tuin. Meng bij het uitplanten wat compost door de grond en bemest niet al te veel, want dit geeft enorm grote struiken met weinig vruchten, die dan nog moeilijk afrijpen. De teelt verloopt optimaal als er tijdens het groeiseizoen regelmatig regen valt. Eens de vruchten beginnen af te rijpen (rond eind september) blijft het beter droog. Na de pluk kunnen de bessen gemakkelijk enkele weken bewaard worden. Uit bessen die afvallen en in de tuin overwinteren zullen er in de zomer hier en daar zaailingen uitkomen. Het zaad overwintert dus wel buiten maar kiemt door gebrek aan grondwarmte te laat waardoor men op die planten bijna nooit rijpe vruchten zal kunnen oogsten. Bij het Vlaams Zaadhuis is het zaad te koop onder de benaming Physalis edulis. Synoniemen zijn Kaapse kruisbes of goudbes. Tomatillo Deze soort is een onmisbare ingrediënt in de Mexicaanse keuken. Het werd vroeger ook veel gekweekt in Spanje maar is weggedrumd door de tomaat. De bes is opvallend groter dan de ananaskers en gedijt in ons klimaat minstens zo goed of zelfs beter dan de ananaskers. In tegenstelling tot de ananaskers wordt ze voornamelijk gekookt gegeten. Omdat ze in onze keuken niet of zelden gebruikt worden, zijn de bessen in de groentewinkels praktisch niet te vinden. Bij onze tuinbezoeken hebben we de ananaskers in een paar tuinen aangetroffen, misschien zien we er het volgende seizoen meer staan.
Tekst: Luc Denys
Tuinieren_201312
6
Eddy Praet
