Rapportage onderzoek zorgkostenmonitor dementie (Zorgkantoren) Coöperatie VGZ
www.vgz.nl www.vgz-zorgkantoren.nl
VGZ Zorgkantoor BV, KvK 09167532, gevestigd te Nijmegen, Univé Zorgkantoor BV, KvK 37122493, gevestigd te Alkmaar en Trias Zorgkantoor BV, KvK 11068018, gevestigd te Gorinchem vormen samen de Zorgkantoren Coöperatie VGZ. Zorgkantoren Coöperatie VGZ is een handelsnaam voor VGZ Zorgkantoor BV, Univé Zorgkantoor BV en Trias Zorgkantoor BV samen.
Rapportage onderzoek zorgkostenmonitor dementie (Zorgkantoren) Coöperatie VGZ
Maart 2012
Jelle Vrijsen (Zorginkoper integrale zorg, Projectleider dementie VGZ) en Hazel Hull (Senior actuarieel medewerker business actuariaat zorg, VGZ) Dit onderzoek is tot stand gekomen in samenwerking met de werkgroep zorgkostenmonitor dementie, naast bovenstaande opstellers bestaande uit: Daniëlla Verell, Henri Holtus en Joop Jaspers.
Inhoudsopgave Inleiding
3
Inhoud rapport
3
Resultaten onderzoek 1
3
Conclusies onderzoek 1
6
Resultaten onderzoek 2
7
Conclusies onderzoek 2
8
Inleiding In 2009 is begonnen met het opzetten van een zorgkostenmonitor dementie. Deze zorgkostenmonitor geeft inzicht in de aard en kosten van de zorg van personen met dementie. Het betreft zowel AWBZ-zorg als GGZ-zorg uit de Zorgverzekeringswet (Zvw).
Inhoud rapport In dit rapport worden de eerste resultaten van het onderzoek gepresenteerd. Het onderzoek valt uiteen in twee delen. Het eerste deel geeft inzicht in regionale verschillen in GGZ-kosten en andere zorgkosten (ziekenhuiskosten) van personen met dementie. Het tweede deel geeft inzicht in het zorgtraject en kosten van personen met dementie. Hierin worden twee zorgtrajecten onderscheiden: 1. Een zorgtraject met een combinatie voor GGZ-zorg uit de zorgverzekeringswet en AWBZ-zorg. 2. Een zorgtraject met alleen AWBZ-zorg.
Resultaten onderzoek 1 Het doel van het eerste onderzoek is het in kaart brengen van regionale verschillen in GGZ-aantallen en GGZ-kosten en andere zorgkosten (ziekenhuiskosten) van personen met dementie. Personen met dementie krijgen zorg uit de AWBZ (care) en de curatieve GGZ uit de Zorgverzekeringswet. Voor dit onderzoek zijn er twee groepen geselecteerd: 1. Personen uit de curatieve GGZ die zorg hebben ontvangen, die valt onder de productgroep dementie, delirium en overige cognitieve stoornissen. Het betreft het jaar 2008. Er zijn 3.324 verzekerden geselecteerd. 2. Personen met een AWBZ-indicatie en met de grondslag psychogeriatrische aandoening. Het betreft personen die op 1 juli 2008 een geldig indicatiebesluit/zorg hadden. Er zijn 9.524 personen geselecteerd. Voor de verschillende regio’s van VGZ is bij de analyses het volgende in beeld gebracht: de verhouding tussen het aantal personen met AWBZ-zorg en GGZ-zorg, de prevalentie van personen met zorg voor dementie, de GGZ-kosten en de ziekenhuiskosten. De verhouding tussen het aantal personen met dementie die zorg krijgen uit de AWBZ en het aantal personen met dementie die zorg krijgen uit de curatieve GGZ uit de zorgverzekeringswet is voor alle zorgkantoren samen 3:1. Personen met dementie krijgen dus drie keer zo vaak zorg uit de AWBZ dan zorg uit de curatieve GGZ. Voor de regio Noord Holland Noord is de verhouding 1:1, in Noord-Holland Noord krijgen personen met dementie even vaak zorg uit de AWBZ als zorg uit de curatieve GGZ. In deze regio zijn er ruim 1.700 personen met GGZ-zorg voor dementie en ruim 1.600 personen met AWBZ-zorg voor dementie. Figuur 1 laat de verhoudingen per zorgkantoor en voor alle zorgkantoren samen zien.
3
100 92
90
85
82
80
78
74
49
8
10
15
18
20
22
26
51
Zorgkantoor E
Zorgkantoor F
90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Zorgkantoor A
Zorgkantoor B
Zorgkantoor C Zorgkantoor D
Curatieve GGZ zorgverzekeringswet
Totaal
Zorgkantoor G
AWBZ
Figuur 1: Verhouding personen met GGZ-zorg/AWBZ -zorg De gemiddelde prevalentie van personen met AWBZ- of GGZ-zorg voor dementie is voor alle regio’s samen 0,13. Dit betekent dat 0,13% van alle inwoners in deze regio’s AWBZ of GGZ zorg krijgt voor dementie. Als er alleen gekeken wordt naar de 70+ inwoners dan is de prevalentie voor alle regio’s samen 1,34, dus 1,34%.van de inwoners ouder dan 70 jaar krijgt AWBZ of GGZ zorg voor dementie. In de regio Noord-Holland Noord is de prevalentie 0,5 respectievelijk 5,31. Dus 0,5% van de inwoners van Noord-Holland Noord en 5,31% van de inwoners van Noord-Holland Noord krijgt AWBZ of GGZ zorg voor dementie. Ten opzichte van de andere regio’s worden er in deze regio de meeste personen met dementie bereikt. In figuur 2 wordt de prevalentie weergegeven. 6
0,04
0,35
0,1
1,05
0,11
1,06
0,13
1,45
0,13
1,34
0,14
1,3
0,28
2,83
0,5
5,31
5 4 3 2 1 0 Zorgkantoor A
Zorgkantoor F
Zorgkantoor B
Percentage van totaal aantal inwoners
Zorgkantoor C
Totaal
Zorgkantoor E Zorgkantoor D Zorgkantoor G
Percentage van 70+ inwoners
Figuur 2: Prevalentie van personen met zorg voor dementie De totale GGZ-kosten in 2008 voor personen met GGZ-zorg voor dementie bedraagt ruim 24 miljoen euro. De kosten zijn het hoogst in Noord-Holland Noord. In deze regio zit ook het hoogste aantal personen met GGZ-zorg voor dementie (ruim 1.700). Figuur 3 laat de verdeling van de GGZ-kosten over de verschillende regio’s zien.
4
9.000.000 8.000.000 7.000.000 6.000.000 5.000.000 4.000.000 3.000.000 2.000.000 1.000.000 807.166
968.087
2.846.080
2.848.247
2.900.786
5.683.469
8.319.106
Zorgkantoor B
Zorgkantoor A
Zorgkantoor E
Zorgkantoor C
Zorgkantoor D
Zorgkantoor F
Zorgkantoor G
0
Figuur 3: GGZ-kosten 2008 Naast de totale GGZ-kosten zijn ook de GGZ-kosten 2008 per persoon voor personen met GGZ-zorg voor dementie in beeld gebracht. Figuur 4 laat zien dat de gemiddelde GGZ-kosten in het jaar 2008 ruim € 7.000 per persoon zijn. In de regio Noord-Holland Noord is het gemiddelde ruim € 4.500 per persoon. 14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 € 4.787
7 €.332
€ 8.567
€ 8.922
€ 9.702
€ 10.621
€ 0.703
1 € 1.485
Zorgkantoor G
Totaal
Zorgkantoor A
Zorgkantoor E
Zorgkantoor D
Zorgkantoor F
Zorgkantoor G
Zorgkantoor C
0
Figuur 4: GGZ-kosten 2008 per persoon met GGZ-zorg voor dementie De bovengenoemde GGZ-kosten 2008 bevatten zowel kosten van GGZ-zorg met verblijf als GGZ-zorg zonder verblijf. Als er wordt ingezoomd naar alleen de GGZ-kosten van GGZ-zorg met verblijf dan zijn de gemiddelde kosten € 41.000 per persoon met GGZ-zorg voor dementie. In de regio Noord-Holland Noord zijn de GGZ-kosten ruim € 29.000 per persoon. In figuur 5 worden de GGZ-kosten verblijf per persoon per regio in beeld gebracht.
5
70.000 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 € 29.188
€ 32.963
€ 38.317
€ 41.044
€ 50.097
€ 53.708
€ 58.241
€ 60.033
Zorgkantoor G
Zorgkantoor A
Zorgkantoor E
Totaal
Zorgkantoor F
Zorgkantoor D
Zorgkantoor C
Zorgkantoor B
0
Figuur 5: GGZ-kosten verblijf per persoon met GGZ-zorg voor dementie Er is ook gekeken naar de ziekenhuiskosten in 2008 van personen met GGZ-zorg voor dementie. De gemiddelde kosten ziekenhuis per persoon voor alle regio’s samen is bijna € 5.000. De kosten ziekenhuis per persoon in de regio Noord-Holland Noord is € 3.000. Dit is 40% lager dan de gemiddelde kosten ziekenhuis per persoon. In figuur 6 worden de kosten ziekenhuis 2008 per persoon in beeld gebracht. 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 € 2.253
€ 3.096
€ 4.256
€ 4.773
€ 4.959
€ 5.632
€ 7.561
€ 9.971
Zorgkantoor B
Zorgkantoor G
Zorgkantoor A
Zorgkantoor D
Totaal
Zorgkantoor E
Zorgkantoor C
Zorgkantoor F
0
Figuur 6: Kosten ziekenhuis 2008 per persoon voor personen met GGZ-zorg voor dementie
Conclusies onderzoek 1 In Noord-Holland Noord • worden in absolute zin de hoogste GGZ-kosten gemaakt, • worden wel 3 tot 4 keer meer personen bereikt, • zijn de kosten per persoon in zorg het laagst, • zijn vooral de verblijfskosten lager; gemiddelde kosten per jaar € 7.400, in Noord-Holland Noord € 4.700, • zijn er lagere kosten in het ziekenhuis (40% lager dan gemiddeld).
6
Resultaten onderzoek 2 Het tweede onderzoek geeft inzicht in het zorgtraject en de kosten van personen met dementie. Hierin worden twee zorgtrajecten onderscheiden; 1. Een zorgtraject met een combinatie voor GGZ-zorg uit de Zorgverzekeringswet en AWBZ-zorg. 2. Een zorgtraject met alleen AWBZ-zorg. Voor onderzoek 2 zijn personen geselecteerd met AWBZ-zorg en met de grondslag psychogeriatrische aandoening. Het betreft personen die AWBZ zorg hadden tussen oktober 2004 en de eerste helft van 2011. Deze AWBZ-zorg is al dan niet gecombineerd met GGZ zorg. Er zijn 9.360 personen geselecteerd. Voor personen met een van deze twee zorgtrajecten is de duur van de AWBZ-zorg en de kosten van de AWBZ/GGZ-zorg in beeld gebracht. Figuur 7 laat voor de twee zorgtrajecten de duur van de AWBZ-zorg in maanden zien. Het betreft personen met dementie die in 2010 overleden zijn. Uit deze figuur is af te lezen dat personen met dementie die een combinatie hebben gehad van AWBZ-zorg en GGZzorg minder maanden in AWBZ-zorg zijn dan personen met dementie die alleen AWBZzorg hebben gehad. 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 Zorgkantoor C
Zorgkantoor G
AWBZ-zorg met GGZ-zorg
Zorgkantoor B
Zorgkantoor A
Zorgkantoor D
Zorgkantoor F
Zorgkantoor E
AWBZ-zorg zonder GGZ-zorg
Figuur 7: Gemiddeld aantal maanden AWBZ zorg tussen 2008 en 2010 van mensen overleden in 2010
7
Voor de analyses van de verschillen in GGZ/AWBZ-kosten van personen uit de twee zorgtrajecten zijn uit de hele onderzoeksgroep twee specifieke groepen geselecteerd. • Groep 1: zorgtraject AWBZ Personen met de grondslag psychogeriatrische aandoening en AWBZ zorg vanaf 2008 en geen GGZ zorg • Groep 2: zorgtraject GGZ/AWBZ Personen met de grondslag psychogeriatrische aandoening en GGZ zorg in 2008 en vanaf 2009 een combinatie van GGZ en AWBZ zorg. Het betreft personen met dementie die voor medio 2011 overleden zijn. Het aantal personen in de twee groepen bedraagt 1.452. Van deze twee groepen zijn de GGZ-kosten en/of de AWBZ-kosten tussen 2008 en 2010 in beeld gebracht. Figuur 8 laat deze kosten per persoon en de besparing tussen de twee zorgtrajecten zien. Personen met een zorgtraject van GGZ- en AWBZ-zorg kosten gemiddeld € 55.000 per persoon. Personen met een zorgtraject van alleen AWBZ-zorg kosten gemiddeld € 103.000 per persoon. De besparing van een zorgtraject van GGZ- en AWBZ zorg is dus € 48.000 per persoon. 120.000 100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 € 54.540
€ 102.916
€ 48.376
0 Zorgtraject combinatie GGZ- en AWBZ-zorg
Zorgtraject alleen AWBZ-zorg
Besparing per persoon
Figuur 8: AWBZ- en GGZ kosten 2008-2010 per persoon voor personen uit de twee zorgtrajecten en de besparing Met een incidentie van dementie van 20.000 klanten per jaar zou de landelijke besparing zo’n 200 miljoen euro per jaar kunnen zijn.
8
Conclusies onderzoek 2 Van zorgtrajecten van personen met dementie met een combinatie van GGZ-zorg en AWBZ-zorg: • zijn de kosten lager dan de kosten van zorgtrajecten van personen met dementie met alleen AWBZ zorg, • zijn de opname periodes in het verpleeghuis korter dan bij de trajecten waarin geen GGZ-zorg uit de Zorgverzekeringswet wordt ingezet, • zijn besparingen bij mensen met afgesloten zorgtrajecten gemiddeld € 48.000 per klant (€ 103.000 min € 55.000), • zijn de landelijke besparingen 200 miljoen euro per jaar. In de VGZ-regio’s worden op basis van de gevonden resultaten regionale inkoopdoelstellingen geformuleerd.
9
