RAPPORT VAN BEVINDINGEN. Onderzoek naar de kwaliteitsverbetering bij. SBO Rehoboth

RAPPORT VAN BEVINDINGEN Onderzoek naar de kwaliteitsverbetering bij SBO Rehoboth

Plaats : Rijswijk Zh BRIN-nummer : 19HH Onderzoeksnummer : 123909 Datum schoolbezoek : 4 oktober 2011 Rapport vastgesteld te Zoetermeer op 1 februari 2012

Onderzoek naar kwaliteitsverbetering SBO Rehoboth | 4 oktober 2011

Inhoud 1

Inleiding 5

2

Bevindingen 7

3

Toezichtarrangement 13

pagina 3 van 13


1

Inleiding De Inspectie van het Onderwijs heeft op 4 oktober 2011 een onderzoek naar de kwaliteitsverbetering uitgevoerd op de speciale school voor basisonderwijs Rehoboth in Rijswijk. Daarbij is gekeken naar de kwaliteit van het onderwijs en naar naleving van weten regelgeving. De aanleiding voor dit onderzoek was het volgende. De kwaliteit van het onderwijs is bij het inspectie onderzoek in 2010 als zwak beoordeeld en de inspectie heeft haar toezicht geïntensiveerd. Om na te gaan of de eerder vastgestelde tekortkomingen zijn opgeheven en de kwaliteit van het onderwijs weer voldoende is, heeft de inspectie nu een afsluitend onderzoek naar de kwaliteitsverbetering uitgevoerd. Conform de uitgangspunten van het programmatisch handhaven onderzoekt de inspectie tevens standaard of wordt voldaan aan bepaalde wettelijke voorschriften. Toezichthistorie In 2010 is er een kwaliteitsonderzoek uitgevoerd. Uit dit onderzoek kwam naar voren dat de kwaliteit van het onderwijs belangrijke tekortkomingen vertoont. Met name waren er tekorten in de afstemming van het onderwijs op verschillen tussen leerlingen, in het opstellen van ontwikkelings- en uitstroomperspectieven en in het evalueren van de opbrengsten. Door de inspectie is besloten om de Rehobothschool onder geïntensiveerd toezicht te plaatsen. Op 11 januari 2011 heeft er een voortgangsgesprek plaatsgevonden met het bevoegd gezag en de directie. De afspraken, opgenomen in het toezichtplan, bleken deels voldaan te zijn. Onderzoeksopzet Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: • Een controle van de aanwezigheid van de schoolgids, het schoolplan en het zorgplan bij de inspectie. • Een toets op de aanwezigheid van informatie over enkele wettelijke verplichte onderdelen in de schoolgids, het schoolplan en het zorgplan. • Een controle op de onderwijstijd die de school heeft gepland. • Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. • Analyse van documenten die betrekking hebben op zelfevaluatieactiviteiten van de school en andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd, te weten enkele voorbeelden van een ontwikkelingsperspectief, voorbeelden van groepsplannen, individuele handelingsplannen, een recent jaarplan, documenten die aantonen hoe de school vorm geeft aan kwaliteitszorg en de ontwikkeling van haar onderwijskwaliteit, onderwijstijdentabel, de toetskalender en de onderwijstijdenberekening. • Schoolbezoek, waarbij in een aantal groepen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal en rekenen en wiskunde. Deze lesbezoeken vonden plaats in de een onderbouwgroep, twee middenbouwgroepen en een bovenbouwgroep. • Gesprekken met de directie en de intern begeleiders over de kwaliteit van de indicatoren. • Een eindgesprek met de directie en een vertegenwoordiging van het bevoegd gezag, na afloop van het schoolbezoek. pagina 5 van 13


Tijdens het onderzoek beoordeelde de inspectie indicatoren van de volgende aspecten: opbrengsten, onderwijsleerproces, zorg en begeleiding.

Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek onder andere gebaseerd op het Toezichtkader po/vo 2011 en de notitie Analyse en waarderingen van opbrengsten primair onderwijs. Beide documenten zijn te vinden op www.onderwijsinspectie.nl. Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek naar de onderwijskwaliteit en de wettelijke vereisten. Dit wordt gevolgd door een beschouwing waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Hoofdstuk 3 geeft het toezichtarrangement weer.

pagina 6 van 13


2

Bevindingen 2.1 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabellen vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs 2011. Indicatoren die bij een kwaliteitsonderzoek de doorslag geven of een school (zeer) zwak is, de zogeheten normindicatoren, zijn gemarkeerd met een asterisk. Voor een overzicht van alle normindicatoren zie het Toezichtkader po/vo 2011 op www.onderwijsinspectie.nl. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten)

Kwaliteitsaspect 1 Opbrengsten 1.1 * (SBO) De resultaten van de leerlingen aan het eind van de speciale basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.5 De sociale competenties van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht.

1

Kwaliteitsaspect 2 Leerstofaanbod 2.1 * Bij de aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde betrekt de school alle kerndoelen als te bereiken doelstellingen. 2.2 * De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar 8. 2.3 De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaar aan. 2.4 * De school met een substantieel aantal leerlingen met een leerlinggewicht biedt bij Nederlandse taal leerinhouden aan die passen bij de onderwijsbehoeften van leerlingen met een taalachterstand. 2.5 De school heeft een specifiek aanbod om sociale competenties te ontwikkelen.

Kwaliteitsaspect 3 Tijd 3.1 De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd. 3.2 De school heeft voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde de onderwijstijd afgestemd op de behoeften van de leerlingenpopulatie.

2

3

4

5 z z

1

2

3

4

z z z z z

1

2

3 z z

pagina 7 van 13

4


Kwaliteitsaspect 4 Schoolklimaat 4.2 De leerlingen voelen zich aantoonbaar veilig op school. 4.3 Het personeel voelt zich aantoonbaar veilig op school. 4.4 De school heeft inzicht in de veiligheidsbeleving van leerlingen en personeel en in de incidenten die zich op het gebied van sociale veiligheid op de school voordoen. 4.5 De school heeft een veiligheidsbeleid gericht op het voorkomen van incidenten in en om de school. 4.6 De school heeft een veiligheidsbeleid gericht op de afhandeling van incidenten in en om de school. 4.7 Het personeel van de school zorgt ervoor dat de leerlingen op een respectvolle manier met elkaar en anderen omgaan.

1

2

3 z z

4

z z z z

Kwaliteitsaspect 5 Didactisch handelen 5.1 * De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. 5.2 * De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 5.3 * De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten.

Kwaliteitsaspect 6 Afstemming 6.1 De leraren stemmen de aangeboden leerinhouden af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.4 De leraren stemmen de onderwijstijd af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen.

Kwaliteitsaspect 7 Begeleiding 7.1 * De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. 7.2 De leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang in de ontwikkeling van de leerlingen. 7.3 * (SBO) De school stelt bij plaatsing voor iedere leerling een ontwikkelingsperspectief vast. 7.4 * (SBO) De school volgt of de leerlingen zich ontwikkelen conform het ontwikkelingsperspectief en maakt naar aanleiding hiervan beredeneerde keuzen.

Kwaliteitsaspect 8 Zorg 8.1 De school signaleert vroegtijdig welke leerlingen zorg nodig hebben. 8.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. 8.3 * De school voert de zorg planmatig uit. 8.4 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg.

1

2

3 z

4 z

z

1

2

3

4

z z z z

1

2

3

4

z z z z

1

2

3

4

z z z z

Kwaliteitsaspect 9 Kwaliteitszorg 9.1 De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. 9.6 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. 9.7 De school draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op bevordering van actief burgerschap en sociale integratie, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit van de samenleving.

1

2

3 z

z z z z z z

pagina 8 van 13

4


Naleving weten regelgeving NT1A De inspectie is in het bezit gesteld van de geldende schoolgids (art. 16, lid 2 en 3, WPO). NT2A De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende schoolplan (art. 16, lid 1 en 3, WPO). NT3A De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende zorgplan (art. 19, lid 3, WPO). NT4A Er is voldoende onderwijstijd geprogrammeerd om te kunnen voldoen aan de daarvoor gestelde minima (art. 8, lid 7 onder b, WPO). NT4B Er is maximaal zevenmaal een onvolledige schoolweek geprogrammeerd voor de groepen 3 t/m 8 (artikel 8, lid 7 onder b, WPO).

ja

nee

z z z z z

2.2 Beschouwing Algemeen beeld Ten opzichte van het onderzoek in september 2010 heeft de school sterke vooruitgang geboekt. Voor alle leerlingen is de startsituatie geanalyseerd en is het instroomniveau vastgesteld. Vervolgens is het verwachte uitstroomniveau in termen van een schooltype voor voortgezet onderwijs vastgesteld. Verder heeft de school voor alle leerlingen tussendoelen opgesteld die voor elke leerling zijn uitgewerkt in een ontwikkelingsperspectief. Verder heeft de school in groeps- en handelingsplannen de onderwijskundige aanpak en ondersteuning voor zorgleerlingen concreet uitgewerkt. De school heeft vooral vooruitgang geboekt in de manier waarop de ontwikkelingsperspectieven worden opgesteld. Er is nu sprake van beredeneerde perspectieven op basis van de interpretatie van de resultaten en het gedrag van de leerlingen. Nagenoeg alle indicatoren zijn bij dit onderzoek positief beoordeeld. Eén indicator van de kwaliteitszorg, namelijk het jaarlijks evalueren van de resultaten van de leerlingen, voldoet nog niet aan de criteria. Drie indicatoren zijn als overwegend sterk aangemerkt; deze indicatoren betreffen het sociale veiligheidsbeleid en het werkklimaat in de groepen. Al met al stelt de inspectie vast dat de school hard gewerkt heeft aan de versterking van de kwaliteit van het onderwijs. Het traject van geïntensiveerd toezicht wordt hiermee dan ook beëindigd. Hieronder volgt een toelichting op het oordeel. Toelichting Opbrengsten De Inspectie van het Onderwijs is op dit moment nog niet in staat om op basis van de uitstroom of de ontwikkelingsperspectieven te beoordelen of de leeropbrengsten in lijn zijn met de mogelijkheden van de leerlingen. Zij geeft dan ook nog geen oordeel over de resultaten van de school. Wel is - onder voorbehoud - een voorlopige indicatie te geven over de tendens die in de opbrengsten zichtbaar is. Deze tendens laat zien, dat de opbrengsten voor rekenen-wiskunde en begrijpend lezen overeenkomen met de verwachtingen. Wel liggen de resultaten voor spelling onder het verwachte niveau. De school heeft dit zelf ook geconstateerd en er is inmiddels actie ondernomen door voor spelling een andere methode in te voeren. Het is gewenst dat de school zelf nog een nadere evaluatie uitvoert van de resultaten voor technisch lezen. Het gaat er daarbij om, in kaart te brengen of leerlingen met leerbelemmeringen op het gebied van technisch lezen (bijvoorbeeld dyslexie) voldoende voortgang boeken en om na te gaan of de leerwinst van de overige leerlingen volgens verwachting is. Verder valt op te merken dat de leerlingen voor het overgrote deel uitstromen naar een vervolgschooltype dat in overeenstemming is met hun mogelijkheden.

pagina 9 van 13


Kwaliteitszorg Onder leiding van het managementteam heeft de school in het afgelopen jaar veel geïnvesteerd in de integratie van de leerlingenzorg in het didactisch handelen. Het teamtraject om te komen tot een planning van het onderwijsleerproces in groeps- en handelingsplannen is planmatig opgepakt en wordt gedragen door het hele team. Dit is ook geconstateerd in de gesprekken met leraren. Een verbeterpunt bij de kwaliteitszorg is het jaarlijks op schoolniveau evalueren van de opbrengsten. Dit is een volgende stap in de schoolontwikkeling. Het opstellen van trendanalyses op grond van de behaalde resultaten vraagt om een vergelijking met een op basis van ontwikkelingsmogelijkheden van leerlingen gestelde norm, zodat zichtbaar wordt of en in hoeverre de op schoolniveau gestelde opbrengstdoelen ook worden gehaald. Onderwijsleerproces Evenals in 2010 is het didactisch handelen van de leraren op orde (aspect 5). De inspectie zag prima lessen waarbij leraren sterke pedagogische en didactische vaardigheden lieten zien. Feedback aan leerlingen is in bijna alle lessen herkenbaar aanwezig en de lessen kennen een heldere opbouw binnen een heldere structuur. Dit laatste zorgt voor een goede taakgerichte werksfeer waarbij weinig tijd verloren gaat en leerlingen snel en gericht aan werk worden gezet. De leerlingen doen over het algemeen goed mee met de lessen en zijn bezig met hun taken. De indicator 5.2 (taakgerichte werksfeer) is dan ook als overwegend sterk beoordeeld. Het sociale veiligheidsbeleid van de school kan gezien worden als een voorbeeld voor andere scholen. De documenten en protocollen die de school hiervoor heeft ontwikkeld zijn uitgebreid en bestrijken een zeer breed spectrum aan onderwerpen. De indicatoren 4.5 en 4.6 zijn dan ook, evenals in 2010, als overwegend sterk beoordeeld. Afstemming, begeleiding en leerlingenzorg Om het onderwijs af te stemmen op de mogelijkheden van leerlingen is het aanbod verdeeld over verschillende niveaugroepen. Daarbij is ook in de niveaugroepen zowel de instructie als de verwerking over het algemeen afgestemd op de behoeften van de leerlingen. Om de ontwikkeling van leerlingen in kaart te brengen hanteert de school diverse instrumenten. In de groepsoverzichten en de groepsplannen is weergegeven hoe de afstemming van het onderwijs op verschillen tussen leerlingen is gepland. In de praktijk heeft de inspectie geconstateerd dat deze planning ook als zodanig wordt uitgevoerd. De inspectie spreekt er haar waardering over uit, dat uit deze groepsplannen blijkt dat er een koppeling is gemaakt met de ontwikkelingsperspectieven van leerlingen. De verschillende indicatoren van het onderdeel 'Afstemming' zijn nu dan ook allemaal als voldoende beoordeeld. Daarnaast heeft het opstellen van de ontwikkelingsperspectieven consequenties voor de inrichting van de leerlingenzorg. In de handelingsplannen is de hulpvraag over het algemeen voldoende helder geformuleerd en wordt in de praktijk de zorg planmatig uitgevoerd en geëvalueerd. Ook op het gebied van het opstellen van ontwikkelingsperspectieven is er een inhaalslag gemaakt. Er is voor alle leerlingen een ontwikkelingsperspectief vastgesteld met een verwacht uitstroomniveau en een daaruit afgeleide ontwikkelingslijn die past bij de mogelijkheden en beperkingen van de leerlingen. De school maakt daarbij inzichtelijk, hoe het perspectief invloed heeft op de groepsplannen, de indeling van de verschillende niveaugroepen en de leerlingenzorg. De vertaling naar de dagelijkse praktijk, de streefdoelen en de invloed op de evaluatie van het onderwijs is dan ook transparant aanwezig.

pagina 10 van 13


Voor diverse leerlingen heeft de inspectie handelingsplannen aangetroffen. Deze zijn van voldoende kwaliteit en maken een planmatige aanpak mogelijk. Deze plannen, maar ook de beschikbare groepsplannen, worden regelmatig geëvalueerd. Deze evaluatie richt zich ook op de doelen zoals gesteld in het ontwikkelingsperspectief. Zo nodig worden de doelen bijgesteld.

pagina 11 van 13


3

Toezichtarrangement Kwaliteit De Inspectie van het Onderwijs kent aan de school voor specdiaal basisonderwijs "Rehoboth" in Rijswijk het basisarrangement toe. Dit betekent dat de inspectie op dit moment geen reden heeft om het toezicht te intensiveren.

pagina 13 van 13

RAPPORT VAN BEVINDINGEN. Onderzoek naar de kwaliteitsverbetering bij. SBO Rehoboth

Recommend Documents