ss
SEPTEMBER 2015 | # 93
3 | THE EYE OPENER
4 | INTERVIEW PEDRO PETERS
6 | ALLEEN NOG OV IN EN NAAR DE GROTE STEDEN
Op 1 oktober 2015 vindt er een
RET is een dynamisch bedrijf dat goed scoort bij haar reizigers. Waar hebben zij dit imago aan te danken? En hoe spelen zij in op de veranderingen die er spelen in de samenleving? Een interview met directeur Pedro Peters.
Zal er, met de zelfrijdende auto in het
bijzondere belevenis plaats in EYE, Amsterdam. Raak geïnspireerd, sta stil bij de veranderende samenleving en ervaar wat jouw rol kan zijn.
8 | BLIJVEN SCHUDDEN JONGE VERANDERAARS
11 | EERSTE PART-UP ZP-NETWERK
vooruitzicht, over 175 jaar nog steeds spoorvervoer nodig zijn? Corina de Jongh deed een rondje langs onderzoekers, deskundigen en futurologen.
12 | LONGLIST BRP 2015
In sessies brainstormde de JV over
Een Part-up is een tijdelijk
De definitieve longlist is bekend,
de vraag hoe we als sector het laatste
samenwerkingsverband. Een team van
en bestaat uit een mix van 21
stapje voor de reiziger kunnen zetten
gemotiveerde zelfstandigen dat zichzelf
verschillende soorten verrassende en
om het openbaar vervoer plezierig en
horizontaal organiseert om een klus te
unieke initiatieven. Bekijk ze hier en
drempelloos te maken.
klaren.
breng je stem uit!
R A I L F O R U M | 0 3 0 - 3 0 3 5 4 7 0 | I N F O @ R A I L F O R U M . N L | W W W. R A I L F O R U M . N L
‘GEMÜTLICHER’ OV BIJ DE BUREN CORINA DE JONGH
Als OV reiziger in eigen land, en vanuit mijn rol bij Railforum, kijk ik dagelijks redelijk kritisch naar de dienstverlening in eigen land. Elke dag vallen mij dingen op die beter kunnen, zonder goed te begrijpen waarom dat niet gebeurt. Vaak zijn het ‘systeem’ foutjes waardoor reizigers gedupeerd worden. Onduidelijke informatie, uitvallende treinen, kapotte poortjes of wissels, lekkende daken of scheef liggende tegels op het perron, te korte treinen, overvolle prullenbakken, stilstaande roltrappen et cetera. Als ik deze meld bij NS_online is het de volgende dag vaak al verholpen. Ook zie ik de laatste jaren een positieve verandering in de rol en houding van de hoofd conducteurs. Naast kaartcontroleur zie ik hen steeds vaker in gesprek met reizigers als vraagbaak en steun en toeverlaat bij allerhande ongemak. Sommige gedragen zich al helemaal als een soort steward aan boord van een vliegtuig, inclusief het vriendelijke omroepen “welkom aan boord”. Heerlijk, vooral in een onverwachts dialect. Vlak voor mijn vakantie naar Scandinavië begon ik aan deze column. Centrale boodschap was dat we als OV en spoorsector meer ‘agile’ moesten worden. CORINA DE JONGH
“CENTRALE BOODSCHAP WAS DAT WE ALS OV EN SPOORSECTOR MEER ‘AGILE’ MOESTEN WORDEN” COLOFON HET RELATIEBLAD VAN RAILFORUM VERSCHIJNT IN EEN OPLAGE VAN 2000 EXEMPLAREN. EINDREDACTIE | BREGJE TEPPEMA VORMGEVING | BREGJE TEPPEMA ADRES | MOREELSEPARK 65 POSTBUS 1409, 3500 BK UTRECHT EMAIL |
[email protected] DRUK | MULTICOPY UTRECHT
Ik bedoel daarmee de mate van wendbaarheid en flexibiliteit. Hoe soepel en snel kunnen bedrijven inspelen op onvoorspelbare veranderingen en klantwensen, zonder daarbij te hoge kosten te genereren. Natuurlijk kan dat alleen als alle partijen in de sector goed samenwerken. Het werd dus weer een column over wat er allemaal beter kan. Gelukkig kreeg ik de column niet voor mijn op tijd af en ging ik eerst met vakantie. Er lag een reisplan klaar door Noord-Duitsland, Denemarken, Zweden en ZuidNoorwegen. Naast de mooie natuurgebieden, ook veel steden bezoeken zoals Bremen en Kopenhagen. Ik had daarbij hoge verwachtingen van het OV dat ik in die landen zou aantreffen.
RAILFORUM BESTAAT SINDS 1992 EN IS HET ONAFHANKELIJKE KENNISNETWERK VAN RUIM 100 BEDRIJVEN EN ORGANISATIES DIE ACTIEF ZIJN IN DE BREDE RAILSECTOR. CENTRAAL IN DE VERENIGING STAAT HET UITWISSELEN VAN KENNIS EN ERVARINGEN, OM ZO HET MAATSCHAPPELIJK EN ECONOMISCH RENDEMENT VAN SPOORVERVOER TE VERGROTEN. ACCENT LIGT OP HET VERSNELLEN VAN (PROCES) INNOVATIES. RAILFORUM BIEDT DAARBIJ HAAR DIENSTEN AAN EN ZORGT VOOR AFSTEMMING MET ANDERE SECTOREN, DE POLITIEK EN WETENSCHAP.
Ik vertrok dus richting Bremen. En al direct moest ik mijn verwachtingen bijstellen. Als voorbeeld; hier geen stilstaande roltrappen naar de hoog gelegen perrons. Nee, helemaal nergens roltrappen. Alleen trappen en een kleine lift. Voor mij (nog) geen probleem, maar wel voor alle ouderen en mensen met bagage die en overstap willen halen. Dit kwam ik vaker tegen, ook bij metrostations waar behoorlijke hoogteverschillen overbrugd moesten worden. Toch een gemak die roltrappen, iets wat we in Nederland al gewoon vinden. Opvallend was ook de sfeer in het OV. Veel ‘gemütlicher’ overal. Het lijkt wel of wij hier in de Randstad een beetje ‘opgefokt’ door het leven en dus ook door het OV heen rennen. En tja, een scheve stoeptegel, een kapot poortje of een ander klein ongemak leidt dan al snel tot grote irritatie. Ik probeer mijn vakantiegevoel nog even vast te houden en kijk de eerste dagen met een heel andere blik naar het OV in Nederland. En ik weet zeker dat ik mij dagelijks, meerdere keren heel trots zal voelen. Dit zal ik natuurlijk niet vergeten te melden aan de dienstdoende HC!
2
RAILFORUM SEPTEMBER 2015 | # 93
Op 1 oktober 2015 vindt er een bijzondere belevenis plaats in EYE, Amsterdam.
THE EYE OPENER - 1 OKTOBER
De samenleving verandert in hoog tempo: sterke groei
+UG
van IT en nieuwe vormen van vervoer. De mobiliteitsmarkt
K=N
-T
J+
-I
verandert en dit vraagt onder andere om alternatieve -S
financieringsvormen en samenwerking. De vraag is hoe de spelers in de railsector hier op inspelen zodat zij, ook in de
DR+
toekomst, een meerwaarde kunnen leveren. De deeleconomie,
Op 1 oktober 2015 vindt er een bijzondere belevenis plaats in EYE, Amsterdam.
S=F
+
zelfsturende elektrische auto’s en andere ontwikkelingen we kunnen het ons niet permitteren om aan de zijlijn te blijven staan. Daarom wil Railforum de maatschappelijke functie van
Raak geïnspireerd, sta stil bij de veranderende samenleving en ervaar wat jouw rol kan zijn. Ontcijfer de rebus en ontdek alvast iets over het thema. Bekijk het antwoord via: www.railforum.nl/activiteiten en zorg dat je er bij bent!
SA+
K=W
het OV opnieuw belichten. Het OV is een belangrijke maatschappelijke speler en randvoorwaarde voor een economisch renderende, duurzame en sociale samenleving. Op 1 oktober 2015 vindt er een bijzondere belevenis plaats volle gang, want ook dit jaar zetten wij iets bijzonders neer waardoor onze leden geïnspireerd raken. De aanwezigen worden aan het denken gezet en de ogen worden geopend. De titel van het jaarcongres is dan ook: The Eye Opener. Centraal staat de sociale- en maatschappelijke functie van
+ RAILforum 011015 A6.indd 6
-D
geïnspireerd, sta stil bij de veranderende samenleving en ervaar wat jouw rol kan zijn. Ontcijfer de rebussen en ontdek
S=X
I+
+ RAILforum 011015 A6.indd 2 P=B
Op 1 oktober 2015 vindt er een bijzondere belevenis plaats in EYE, Amsterdam. J+
Raak geïnspireerd, sta stil bij de veranderende samenleving en ervaar wat jouw rol kan zijn. S=? Ontcijfer de rebus en ontdek alvast iets over het thema. Bekijk het antwoord via: www.railforum.nl/activiteiten en zorg dat je er bij bent!
alvast iets over het thema. Kijk op www.railforum.nl voor het programma en meld je snel aan!
R=M
TE+
K=W
JAARCONGRES DONDERDAG 1 OKTOBER 2015 EYE FILMMUSEUM AMSTERDAM
Dit Railforum-evenement mag je absoluut niet missen. Raak
T=K
Raak geïnspireerd, sta stil bij de veranderende samenleving en ervaar wat jouw rol kan zijn. Ontcijfer de rebus en ontdek alvast iets over het thema. Bekijk het antwoord via: www.railforum.nl/activiteiten en zorg dat je er bij bent!
samenleving’. Welke verandering kun je zelf zijn? In welk in de veranderingen die er spelen?
a=e
Op 1 oktober 2015 vindt er een bijzondere belevenis plaatsER+ in EYE, Amsterdam. +T -UB
het openbaar vervoer in ‘de veranderende Nederlandse samenspel kun je initiatief nemen, een rol spelen of meegaan
-B
JAARCONGRES DONDERDAG 1 OKTOBER 2015 EYE FILMMUSEUM AMSTERDAM
in EYE, Amsterdam. De voorbereidingen zijn al maanden in
+EN
JAARCONGRES DONDERDAG 1 OKTOBER 2015 EYE FILMMUSEUM AMSTERDAM
maken het openbaar vervoer volgens ons niet overbodig, maar
JAARCONGRES DONDERDAG 1 OKTOBER 2015 EYE FILMMUSEUM AMSTERDAM
JAARCONGRES:
Raak geïnspireerd, sta stil bij de veranderende samenleving en ervaar wat jouw rol kan zijn. Ontcijfer de rebus en ontdek alvast iets over het thema. Bekijk het antwoord via: www.railforum.nl/activiteiten en zorg dat je er bij bent!
+ RAILforum 011015 A6.indd 4
P=G -J
S=E
-J
+D
+
RAILforum 011015 A6.indd 5
RAILFORUM SEPTEMBER | # 93
3
INTERVIEW | PEDRO PETERS
INTERVIEW | PEDRO PETERS
RET
De RET komt vaak in het nieuws met vernieuwende pilots en acties. Een dynamisch bedrijf dat goed scoort bij haar reizigers. Waar hebben zij dit imago aan te danken? En hoe spelen zij in op de veranderingen die er spelen in de samenleving? Een interview met directeur Pedro Peters. Hoe ben je in het OV terecht gekomen? Pedro: “Dat is eigenlijk puur toeval als ik heel eerlijk ben. Het is niet een jongensdroom van vroeger. Ik ben ooit begonnen als onderwijzer, en uiteindelijk in een directeursfunctie van openbare werken, reiniging en afvalverwerking gerold. Hier kwam ik erachter dat een combinatie van leiding geven aan een commercieel en zakelijk bedrijf, maar waar wel een nutsfunctie of een maatschappelijke taak aan zit, mij heel erg lag. En toen werd ik benaderd voor het GVU in Utrecht en daarna voor RET in Rotterdam.” Ondertussen zit Pedro al ruim 10 jaar bij de RET. “Het is een soort virus wat je krijgt. Je vindt het zo leuk en dat neemt je te pakken. Je moet wel echt als een commercieel bedrijf werken. En het spanningsveld met de politiek, de aandeelhouder en de opdrachtgever is een rare, maar leuke wereld. Ik heb nog nooit ergens zo lang gewerkt. Ik heb de leukste baan in de mooiste OV-regio van Nederland dus dan blijf je zitten.” “Het ene deel reizigers bestaat uit ‘captive customers’, zij kunnen niet anders dan met het OV reizen. Maar ik wil juist de mensen die niet vanzelfsprekend met het OV gaan verleiden om wel het OV te pakken. Je kunt er echt een sexy product van maken en er allerlei leuke dingen mee doen.” Welke veranderingen zie jij in de samenleving? Pedro: “Ik ben 63 jaar oud en toen ik 5 was, ging ik met mijn opa als uitje
4
met de stadsbus. Vanuit Haarlem gingen we helemaal naar het eindpunt in Heemstede, en toen met dezelfde bus weer terug. Ik vond de buschauffeur heel stoer met dat grote stuur, geweldig! Maar dit reisconcept is de afgelopen 55 jaar nauwelijks veranderd. De buslijn is er nog steeds en de eindhalte ook. Het is wel wat moderner geworden en er zit reisinformatie in, maar voor de rest is het hetzelfde. Ik ben er honderd procent van overtuigd dat dit de komende 20 jaar wel drastisch gaat veranderen, en dan vooral in het busvervoer. Het is op een gegeven moment niet meer vol te houden dat een bus van 12 meter lang ’s avonds blijft rijden met nauwelijks mensen erin.” Daarnaast stelt Pedro dat jonge mensen totaal anders zijn ingesteld dan vroeger. “Je ziet het gedrag veranderen. De social media en apps hebben een enorme invloed.” Als laatste gaat de techniek heel erg veranderen. “De klanten worden veeleisender, moderner en willen snel en on demand. Die ontwikkelingen gaan zo snel, daar kan je je nu niets bij voorstellen.” En wat zijn de gevolgen hiervan voor de toekomst? Pedro is ervan overtuigd dat lightrail de toekomst gaat worden. “De metro bij ons groeit zo sterk dat we te vol zitten over vier jaar. Daar moeten we nu al maatregelen voor gaan nemen. Aan de ene kant krijg je hele dikke lijnen, grote stromen mensen van de ene kant naar de andere kant en moet je binnen een uur in de randstad overal kunnen zijn. Daarnaast heel kleinschalige oplossingen voor het vervoer in de haarvaten van woonwijken. Dat gaat absoluut de toekomst worden.” Hoe speelt de RET nu in op deze veranderingen? Pedro:
RAILFORUM SEPTEMBER 2015 | # 93
INTERVIEW | PEDRO PETERS
“We blijven continu het metronet verbeteren en uitbreiden. Dit gebeurt letterlijk met Randstadrail en de Hoekselijn. Daarnaast werken wij continu vanuit het principe dat OV sexy en leuk moet zijn. We zijn naar klanten toe heel erg bezig met het flexibeler te maken. Dit houdt in dat het gemakkelijk moet zijn, schoon, heel veilig en hoog frequent moet zijn. Zo hebben we OV-miles om het leuker te maken, realtime informatie om het makkelijker te maken, en het betalen moet nog veel makkelijker worden.” De rol van de overheid is een belangrijk punt als je het hebt over de toekomst. Welke rol heeft de overheid als je het over de toekomst hebt? Pedro: “De decentralisatie is naar mijn mening doorgeslagen. Je ziet dit bijvoorbeeld bij de OV-chipkaart. Het grote probleem was dat niemand de regie had. Niemand gaat meer ergens echt over, zelfs de staatssecretaris niet. Dat is de echte reden dat de invoering zo krakkemikkig en weinig klantgericht is gegaan. Daar kan die kaart niets aan doen. Wij maken vervolgens geen echte afspraken met elkaar als bedrijven en overheden. Het is verdeeld over verschillende opdrachtgevende overheden, die nu bijvoorbeeld ook allen hun eigen tarief kunnen bepalen. Dit leidt uiteindelijk tot verschillende prijzen voor dezelfde ritjes met een andere vervoerder. Klanten begrijpen dat niet meer en nu is de roep weer andersom.” Dit is iets wat volgens Pedro de komende jaren moet veranderen in het OV. “De centrale regie moet veel sterker. Er moeten bijvoorbeeld grote investeringen komen in de Randstad voor lightrail verbindingen, en de centrale regisseur moet hier beslissingen in nemen.” Hij zegt daarnaast dat de marktwerking veel goeds heeft gebracht . Pedro: “Dit heeft ertoe geleid dat we als RET nu een hele slag verder zijn; er rijden veel nieuwe spullen rond, de kwaliteit is beter, de klanttevredenheid stijgt en voor onze opdrachtgever is het tientallen miljoenen euro’s aan subsidie per jaar goedkoper geworden. Maar het systeem heeft zichzelf nu achterhaald. Er zijn bijvoorbeeld bijna geen innovaties meer. Je doet een investering die moet van je opdrachtgever en waar ze je voor betalen, verder doe je niks. Nieuwe dingen ontwikkelen in concessies komt bijna niet meer voor. Dit erkent ook iedereen. Alleen de vraag is: hoe moeten we dit oplossen?” Een ander probleem dat hij ziet is de gedetailleerde bestekken waar op ingeschreven wordt. Pedro: “Er zit nauwelijks ruimte in voor de bedrijven, het is vooral inputgestuurd en de ambtenaren hebben een dagtaak om te
kijken of je ergens niet in gebreke blijft en dit heeft nadelige gevolgen. De overheid moet veel meer sturen op het product voor de klant, en de bedrijven moeten hierin ruimte krijgen om het verder in te vullen.” De RET pakt dingen anders aan. Hoe blijft de RET een vernieuwend bedrijf? Pedro: “Wij hebben één groot voordeel, namelijk dat we alles in eigen huis hebben. De hele infrastructuur van rails, bovenleidingen tot alle bus- en tramabri’s en metrostations zijn “eigendom” en worden onderhouden en beheerd door RET. Dit geldt ook voor alle voertuigen en de exploitatie van ons product op straat. Ook de hele regie en uitvoering rond sociale veiligheid ligt bij RET. Daarmee zijn wij echt het enige (vervoer)bedrijf in Nederland. In de structuur is dat een heel groot voordeel. Alles wat fout gaat is onze eigen schuld, en alles wat goed gaat hebben we ook zelf gedaan. Tien jaar geleden werd dit “ouderwets” genoemd, nu ben ik trots dat we hierdoor juist “modern” zijn.” We zien daarnaast een andere mentaliteit in Rotterdam, het willen vernieuwen. Pedro: “Dat zit in het Rotterdamse op de één of andere manier. ‘Geen woorden, maar daden’; het is allemaal echt een beetje waar.” Pedro geeft aan dat het ook belangrijk is dat je het zelf heel leuk vindt, er iedere dag bovenop zit en een goed team om je heen moet hebben. “Ik heb in de loop der jaren hele leuke mensen om mij heen verzameld. Maar niet alleen het managementteam is belangrijk, je moet ook veel energie, geld en tijd steken in alle collega’s. Een goede CAO en opleidingen en trainingen zijn belangrijk. Zij moeten een servicegerichte houding hebben die past binnen het bedrijf. Het is gemakkelijk om te zeggen dat de klant koning is, het echt waarmaken en echt in de organisatie door te laten dringen is een grote klus!” Uiteindelijk is het een optelsom van allerlei dingen. Maar niet te veel idealiseren. “Ook hier gaan heel veel dingen fout, iedere dag, maar we doen ons uiterste best om het iedere dag weer een stukje beter te doen!”
PEDRO PETERS
RAILFORUM SEPTEMBER | # 93
5
CORINA DE JONGH | ALLEEN NOG MAAR OV IN EEN NAAR DE GROTE STEDEN
ALLEEN NOG OV IN EN NAAR DE GROTE STEDEN | CORINA DE JONGH Het spoorsysteem in Nederland is opgebouwd vanaf 1839 en
vervoersdiensten zelf. De huidige spoorsector is immers nog
dat vierden we vorig jaar met de Spoorparade ‘175 jaar spoor’
niet flexibel, of agile genoeg.
in Amersfoort. Steeds vaker krijg ik vragen over de toekomst van ons spoorsysteem. Zal er, met de zelfrijdende auto in het
De zelfrijdende auto zal de personenmobiliteit in Nederland
vooruitzicht, over 175 jaar nog steeds spoorvervoer nodig
drastisch veranderen. Diverse deskundigen schrijven
zijn? Ik deed een rondje langs onderzoekers, deskundigen
daarover op basis van globale (inter)nationale verkenningen.
en futurologen, maar kwam niet tot een eenduidig
Maar hoe het speelveld precies gaat veranderen valt eigenlijk
toekomstbeeld. Wel viel mij het spanningsveld tussen
niet te voorspellen. Carlo van de Weijer, directeur afdeling
robuustheid en agile (flexibiliteit) op.
smart mobility van TU Eindhoven en werkzaam bij TomTom, stelt dat de wereld exponentieel verandert. Zeker daar waar
Sinds 1839 ligt het accent bij het spoorvervoer op rails,
informatie technologie een rol speelt. En als je dat gaat
bovenleidingen, treinen en stations. Infrastructuur met
extrapoleren kun je er gigantisch naast zitten. Toch durf ik
lange levensduren, hoge investeringskosten en daarmee
wel enkele doorkijkjes te geven om daarmee de spoor- en OV
is het van nature een stug en star systeem. Tegelijkertijd
sector uit te dagen met elkaar deze toekomst te verkennen
is het daardoor ook robuust en biedt het een ruggengraat
en hun klanten nog beter te bedienen.
voor andere investeringen in de ruimtelijke ontwikkelingen van ons land. Na 175 jaar ligt er in Nederland een fijnmazig, complex en efficiënt spoornetwerk, geschikt om dagelijks miljoenen reizigers en tonnen goederen over te vervoeren. De samenleving verandert ondertussen steeds sneller waarbij het steeds belangrijker wordt om snel en flexibel te kunnen inspelen op wijzigende klantwensen. Door de snel ontwikkelende informatietechnologie zien we bij nieuwe diensten levenscycli van 3-5 jaar, in plaats van de gemiddeld 30 jaar die het spoorsysteem nog kent. In de
AGILE: De mate van wendbaarheid en flexibiliteit, hoe soepel en snel bedrijven kunnen inspelen op onvoorspelbare veranderingen en klantwensen, zonder daarbij te hoge kosten te genereren.
reisinformatie en verkoopsystemen zien we al dat nieuwe marktpartijen snel en flexibel inspelen op de klantwensen. Ik verwacht dat dit ook op grotere schaal gaat gebeuren met de
6
RAILFORUM SEPTEMBER 2015 | # 93
CORINA DE JONGH | ALLEEN NOG MAAR OV IN EEN NAAR DE GROTE STEDEN
Allereerst de zelfrijdende auto. Ik vermoed dat het nog
al voor 99 euro per maand kunt leasen. Nu kun je al private
10 jaar duurt voordat deze auto’s zich autonoom kunnen
leasen voor 140 euro per maand, dus als je wel de ruimte
mengen in het stedelijke verkeer, dus met voetgangers en
hebt is dat wel een aantrekkelijke optie. Zeker als je steeds
fietsers. Op de snelwegen zullen we wel al binnen deze
meer kunt werken en lezen tijdens het rijden.
termijn meer aan de autocomputer overlaten. Hierdoor valt het voordeel van het kunnen werken en lezen in de trein weg
Meer deelauto’s en ‘Uberficatie’ van transport zijn volgens
en wordt het makkelijker om steeds verder weg van je werk
Carlo van de Weijer de grote verschuivingen die we de
te gaan wonen. Vrachtwagens zullen op een aparte rijstrook,
komende jaren gaan zien. Een auto op afroep, maar wel met
onbemand rijden waardoor het laden en lossen van treinen
een mens achter het stuur. Een volledig zelfrijdende auto zal
minder interessant wordt.
in stedelijk gebied de komende jaren nog teveel technische en juridische problemen opleveren, is zijn verwachting.
In de stedelijke omgeving zal de ‘zelfrijdende’ auto voorlopig
En ondertussen zal de auto steeds meer functies van de
nog een chauffeur nodig hebben. Dit zal steeds vaker een
bestuurder overnemen, zie kader.
‘Uber-achtige’ dienstverlener zijn, waarbij de klant de auto niet meer bezit en ook niet rijdt. Vervoer op afroep dus, maar
Als over ca. 10 jaar het autorijden, in welke vorm dan
dan wel klantvriendelijker dan hoe we gewend waren. De taxi
ook, efficiënter en duurzamer is, valt het maatschappelijk
markt zal de komende jaren dus nog sneller wijzigen dan het
voordeel van het OV grotendeels weg. Zelfs files zijn niet
OV en daardoor, zowel voor de klanten als maatschappelijk,
erg meer, als je dan gewoon kunt werken of lezen. Het
een beter alternatief zijn op diverse trajecten en tijdstippen.
goederenvervoer zal dan wellicht veel meer over aparte
In landelijke gebieden zullen deze diensten het reguliere,
rijstroken in onbemande eenheden automatisch rijden
lijndienst gebonden busvervoer volledig overnemen. Social
in plaats van in treinen over het spoor. Dit betekent dat
media en andere IT toepassingen zullen er voor zorgen dat
er dan minder overheidsmiddelen beschikbaar zijn voor
deur-tot-deur vervoer op maat, goedkoper georganiseerd
investeringen en onderhoud van de spoorinfrastructuur. In
kan worden dan reguliere lijndiensten. Een goed samenspel
stedelijke gebieden is er wellicht nog een maatschappelijk
tussen OV en taxi bedrijven is daarbij wel een voorwaarde
belang bij grotere stromen of bij het internationaal bereikbaar
voor succes voor de aantakking op dikkere OV-lijnen voor
houden van onze economische centra. Het spoorvervoer zal
de grotere reiziger stromen. We zien daarvan al goede
dus tegen die tijd anders gefinancierd gaan worden. Hierover
voorbeelden in het land door de opkomst van Regie centrales.
starten we bij Railforum binnenkort een verkenning met de Moreelse Tafel deel II. Interesse om mee te praten? Mail me
De zelfrijdende auto kan in 1 decennium voor grote
via
[email protected].
verschuivingen zorgen en tegelijkertijd kennen we voor infrastructuur en bus materieel nog langere afschrijvingstermijnen. Volgens Bart van Arem, hoogleraar transport en planning TU Delft, moeten gemeentebesturen nu lastige besluiten nemen over het wel of niet bij bouwen van parkeergarages en wat voor soort bussen ze willen aanschaffen. Ook concessies voor de komende 10 jaar zijn moeilijk te formuleren. Daarnaast gaan we grote verschillen zien per gebied. In de centra van steden, waar parkeerruimte steeds schaarser en dus duurder wordt, zal het autobezit nog sterker afnemen. In de buitenwijken en landelijke gebieden zal het autobezit
ZELFRIJDENDE AUTO IN NEDERLAND? MIJN PERSOONLIJKE INSCHATTING: 1. Auto helpt bestuurder steeds meer met rijstrookbewaking, afstandsbewaking op voorligger, ingrijpen bij dreigende botsing (deze auto’s rijden al en elk jaar worden nieuwe functies toegevoegd) 2. Auto rijdt zelf op de snelweg, maar geeft besturing terug als hij het niet meer weet (over ca. 5 jaar) 3. Auto rijdt zelf op alle wegen, en geeft besturing bijna nooit meer terug (over ca. 10 jaar) 4. Auto doet alles zelf en auto heeft zelfs geen pedalen of stuur meer (over ?? jaar)
wellicht toenemen. Onderzoeksbureau Roland Berger voorspelt immers dat er een soort standaard auto komt die je
RAILFORUM SEPTEMBER | # 93
7
BLIJVEN SCHUDDEN | JONGE VERANDERAARS Afgelopen zomer namen zo’n vijftig jonge professionals uit de OV-sector deel aan de Summer Challenge van Samen op Reis. In drie sessies brainstormde zij over de vraag hoe we als sector het laatste stapje voor de reiziger kunnen zetten om het openbaar vervoer plezierig en drempelloos te maken. De jury, onder leiding van de directeur van OV-bureau Groningen-Drenthe Jan van Selm, gaf vier drempels waar de jonge honden met ludieke, out-of-the-box ideeën mochten komen om deze drempels om ver te werpen. Vier verschillende teams kwamen tot vier oplossingen. DREMPEL 1: ALTERNATIEVEN BIJ VERSTORING (TEAM ROZE) Te vaak worden reizigers bij verstoringen aan hun lot over gelaten. Er volgt een omroep dat er geen treinen rijden, en dan…? Wat is het alternatief om op je bestemming te komen? Op een station lopen er altijd wel mensen rond die iemand in de buurt kennen met bijvoorbeeld een auto. Als die auto dan met een lege achterbank vertrekt zou het zonde zijn om die plekken niet te vullen met mensen die anders in de kou blijven staan terwijl ze óók die kant op moeten. Of je moet een paar kilometer verderop zijn, eigenlijk net niet te lopen en je hebt haast, dus overweeg je een taxi. Hoe handig zou het dan zijn als je die ritprijs door vieren kunt delen, omdat er nog drie mensen dezelfde kant op moeten? Om deze drempels weg te nemen heb je digitale en analoge platformen nodig om elkaar te vinden. De suggestie vanuit Team roze is om een app te lanceren die jouw reisprofiel en dat van je medereiziger, die dezelfde kant op wil, kent. Bij een verstoring koppelt de app direct twee of meerdere reizigers aan elkaar en stelt voor om een taxi te delen. Ondanks de jeugdigheid is Team roze zich ook bewust dat niet alles middels appjes opgelost kan worden en daarom stelde zij ook voor om een fysieke plek in te richten. Op deze ‘pick-up-place’ zouden reizigers elkaar ook kunnen ontmoeten om zo met elkaar verder te reizen. DREMPEL 2: STARRE CONCESSIES DIE INNOVATIES BLOKKEREN (TEAM BLAUW) De huidige concessiemodellen zijn te weinig prikkelend om innovaties door te voeren. Als vervoerder doe je mee in een aanbesteding, die win je en vervolgens mag je een bepaalde periode in een bepaald gebied rijden. Als commerciële vervoer ben je gericht op het terugverdienen van je investeringen voor die afgebakende periode. Voorbij de horizon kijken loont niet, want bij de volgende aanbesteding begint iedere partij toch weer op nul. Dit daagt de vervoerder niet uit om te innoveren, zeker niet wanneer het einde van de concessieperiode
‘DE FLEXIBELE CONCESSIE MET BONUS JAREN’
8
nadert. Team blauw bedacht hier een oplossing voor; de flexibele concessie met bonusjaren. In het contract tussen de vervoerder en de concessieverlener moet een beloning komen voor innovaties en voor goede prestaties. Een financiële prikkel lijkt dan de makkelijkste weg, maar zolang er geen geldboom in de achtertuin van de concessieverlener staat is dit een onhaalbare kaart. Het moet een beloning zijn met gesloten beurzen. Dit kan door de vervoerder voor een
RAILFORUM SEPTEMBER 2015 | # 93
langere periode de exploitatie te gunnen. Het concept dat Team blauw voorstelt is als volgt: de vervoerder krijgt voor negen jaar de exploitatierechten. Elke drie jaar kan de vervoerder maximaal twee bonusjaren verdienen, op basis van goede prestaties en innovaties. Innoveert de vervoerder en levert die bijzonder goede prestaties, dan mag hij nog maximaal zes jaar (3 x 2) exploiteren. En zelfs binnen die zes jaar kan er eventueel nog één of twee jaar bijverdiend worden. Voordeel voor de vervoerder is dat hij makkelijker zijn investeringen terugverdiend. Voordeel voor de concessiehouder is dat zij presteren en innoveren kunnen motiveren zonder kosten en last but not least, het voordeel voor de reiziger is dat hij langer van een innovatieve en goed presterende vervoeder mag genieten of sneller van een slechte vervoerder af is. DREMPEL 3: REISINFORMATIE IS NIET UNIFORM (TEAM ORANJE) Soms zijn stations een jungle van reisinformatie. Verschillende OVchipkaartpaaltjes en oplaadautomaten. Verschillende symbolen, pictogrammen en kleuren. Verwarrende productformules. Iedere maatschappij zijn eigen appje. Servicemedewerkers die enkel kennis hebben van hun eigen vervoerder en je niet doorverwijzen als je met een andere vervoerder sneller, voordeliger of comfortabeler uit bent. De reiziger heeft behoefte aan uniformiteit en duidelijkheid. Team Oranje heeft nagedacht over de optimalisering van de informatie naar de reiziger toe. Allereerst opperen zij om eens een kijkje in de keuken van de luchtvaart te nemen, waar de reisinformatie uniform is en het niet uitmaakt met welke maatschappij je vliegt. Vervolgens concludeerden zij dat de reiziger behoefte heeft aan reisinformatie op maat, die matcht bij de uniforme bewegwijzering. De app ‘Reismaatje’ zou hier voor kunnen zorgen. Deze app zal je reisvoorkeuren opslaan, zodat je continu op de hoogte bent van de beste opties voor jouw reis. Je stapt op je fiets en de app vertelt je waar je op dat moment het snelst je fiets kwijt kan. Vervolgens geeft de app je de route naar je perron aan, of vertelt je of er nog een AH to go of Smullers op de route ligt. Je springt in de trein, maar die stopt helaas niet voor de deur. Je ‘Reismaatje’ attendeert je op het feit dat iemand via BlaBlacar een ritje heeft aangeboden om je naar je eindbestemming te brengen. Kortom een ‘Go About 2.0-app’, waar je je hele reis op terug kunt vallen. DREMPEL 4: OV IS NIET AANTREKKELIJK (TEAM GEEL) Reisdoelen zijn niet altijd even leuk, maar als de reis er naar toe leuk is, zorgt dat voor plezierige reizigers. Als je onder begeleiding van mooie pianomuziek het station binnen loopt, is de kans groter dat je fluitend met dat wijsje in je hoofd de trein instapt. Hoe zorg je er dus voor dat je van een OV-verplaatsing een OV-belevenis maakt? En hoe maak je, om het in de bewoording van Team Geel uit te drukken, van de OV-chipkaart een persoonlijke ‘key to happiness’? Er volgen vele suggesties. De ene realistisch, de ander utopisch, maar stuk
RAILFORUM SEPTEMBER | # 93
9
voor stuk inspirerend. Sommige suggesties richtte zich op de individuele reiziger, andere suggesties spelen in op het feit dat er sommige voertuigen op bepaalde momenten gelijkgestemde groepen kennen. Van een bierbus naar de studentencampus, tot draaiende stoelen waardoor je beter naar buiten kunt kijken en van een metrocoupé met ballenbak of geheel in strandstijl tot een frisautomaat in de bus. En hoe generen we nieuwe ideeën? Daar heeft team geel meerdere oplossingen voor. Als OV-sector moeten we commerciële partners omarmen die feilloos aanvoelen wat de consument wil. Vraag Starbucks om de koffiecoupé in te richten en Fit4free voor de fitnesscoupé. Breng door Big Data de behoeftes van reizigers in kaart. En verder halen we de ideeën op bij de reizigers zelf, op het OV-estival, waarin reizigers in een grote proeftuin de leukste initiatieven kunnen beschouwen en helpen verscherpen. HOE NU VERDER? Nadat de ideeën zijn gepitcht, heeft de jury hun oordeel geveld en het concept van team oranje als winner benoemd. Er vielen op de afsluitborrel nog een aantal keer de vragen: ‘hoe nu verder?’ ‘wanneer zien we elkaar weer?’. Een groep enthousiastelingen heeft de handschoen opgepakt om te zorgen dat de ideeën niet in de lade verdwijnen, maar juist verder opgepakt en uitgewerkt worden. Zo vinden er ook meer ontmoetingen plaats tussen jonge frisse ovprofessionals die gezamenlijk weer tot nieuwe ideeën kunnen komen. HERFSTSESSIES In de herfst van 2015 zullen een aantal sessies worden georganiseerd door de deelnemers van de Summer Challenge in samenwerking met Samen op Reis, de Jonge Veranderaars, Railforum en Crow/KpVV. Gedurende deze sessies komen de bovengenoemde drempels stuk voor stuk centraal te staan. Samen zullen we dan de ideeën verfijnen en nadenken over hoe we eventuele obstakels voor de uitvoering ervan uit de weg kunnen ruimen. Deze sessies staan open voor jong én oud. De opdracht om de sector te vernieuwen en om innovaties te stimuleren rust immers op de schouders van alle generaties. We moeten blijven schudden aan de boom met zowel groene als gele en rode bladeren, zodat de ideeën eruit vallen als rijpe appelen. JONGE VERANDERAARS @ RAILFORUM JAARCONGRES Om als OV-sector vooruitgang te boeken is het niet alleen van belang dat de oudere generaties en de jongere generatie met elkaar in gesprek gaan. De discussie over van het verjongen van de sector an sich verdient ook de aandacht. Tijdens het Railforum jaarcongres zullen de Jonge Veranderaars dit thema op ludieke wijze onder de aandacht brengen en een workshop verzorgen waarin onder andere de volgende vragen centraal staan: hoe verjongen we de OVsector en hoe zorgen we daar als sector de vruchten van plukken?
10
JE BENT VAN HARTE UITGENODIGD OM ZOWEL DEEL TE NEMEN AAN DE HERFSTSESSIES ALS AAN DE JV-WORKSHOP OP HET RAILFORUM JAARCONGRES.
RAILFORUM SEPTEMBER 2015 | # 93
ERIK SOONIEUS, LAURENS WALING, RALPH BOEIJEN
EERSTE PART-UP ZP-NETWERK HET ZP-NETWERK START MET EERSTE PART-UP IN
Het concept is simpel. Een Part-up is een tijdelijk
RAILFORUM TRIBE OP WWW.PART-UP.COM.
samenwerkingsverband. Een team van gemotiveerde zelfstandigen dat zichzelf horizontaal organiseert om een klus te
Bijna 60 Zelfstandig Professionals zijn al bij het Railforum ZP-
klaren. Zonder hokjes, bureaucratie en managers organiseren
netwerk aangesloten. Je kunt hen, en hun specifieke talenten
zij het werk veel beter en goedkoper. In tegenstelling tot de
vinden in de lijst op onze website. Daarbij staan ook de links
huidige organisaties heft een Part-up zichzelf weer op als de
naar eigen websites of LinkedIn pagina’s.
klus is afgerond. Een Part-up is daarmee een anti-organisatie: een micro-impact-bond. En daarmee onderscheidt Part-up zich
Alle aangesloten ZP’ers zijn volop actief in onze sector en zijn
van de vele matchingsites die er al zijn: Part-up matcht niet 1 op
vaak netwerkers en kennisdelers pur sang. Zij zijn van nature
1, maar een compleet team.
goed in het verbindingen leggen en daarmee essentieel voor betere samenwerking in de sector.
Een Part-up maken is heel simpel. Mensen met wensen,
Bij grotere opdrachten zoeken de ZP’ers elkaar steeds vaker op
talenten of middelen kunnen het initiatief nemen. Ons platform
in allerhande samenwerkingsvormen. Natuurlijk kan dit via het
matcht vervolgens aanvullende wensen, talenten en middelen
team van Railforum lopen, maar ons streven is dat onze leden
om de Part-up compleet te maken. Samen definieer je de
steeds meer met elkaar ‘zelf-oganiseren’. Om hierbij snel en
activiteiten. Als iedereen groen licht geeft start de Part-up. De
transparant te kunnen werken biedt een nieuw platform kansen.
deelnemers beoordelen elkaar na elke activiteit, zodat je kunt
Ik sprak daar met Laurens Waling over.
zien wie er te vertrouwen is.
Laurens vertelt zeer enthousiast: “Ondanks de mogelijkheden
Op donderdag 3 september hield Laurens Waling een korte
van nu, organiseren we ons nog via organisatieprincipes uit
presentatie over de ZP part-up in de Railforum tribe op
de vorige eeuw. Hierdoor werken we niet echt vraaggericht,
www.part-up.com. Bekijk de Railforum website voor meer
kunnen miljoenen mensen hun capaciteiten niet optimaal
informatie.
benutten en verspillen we onze middelen. Organiseren kan veel slimmer: in tijdelijke samenwerkingsverbanden, zonder managers (horizontaal organiseren) en organisatie overstijgend. Daarom starten we Part-up. Om een revolutie te ontketenen en een echte participatiesamenleving te realiseren. Geïnspireerd door baanbrekende co-creatie concepten online, willen we deze mogelijkheden voor iedereen binnen handbereik brengen.”
RAILFORUM SEPTEMBER | # 93
11
LONGLIST BLIJE REIZIGERS PRIJS 2015 a
LONGLIST BLIJE RIJZIGERS PRIJS Ieder jaar reikt Railforum de Blije Reizigers Prijs uit voor
van het milieu en minder files. Op ikbenhopper.nl wordt zoveel
verbeteringen in het openbaar vervoer, die het voor de
mogelijk relevante informatie bijeen gebracht om slim reizen
reizigers plezieriger maken. Met deze prijs wil Railforum
zo gemakkelijk mogelijk te maken. De Hopper campagne is in
verbeteringen landelijke bekendheid geven en op grotere
februari van start gegaan en heeft een looptijd van drie jaar.
schaal laten uitrollen. We hopen dat dit ieder jaar leidt tot meer merkbare verbeteringen voor reizigers. In dit artikel is de definitieve longlist, bestaande uit een mix van 21 verschillende soorten verrassende en unieke initiatieven, weergegeven. Wil je een initiatief indienen dat nog niet op de longlist staat? Railforum geeft een wildcard weg aan een verbetering in de sector, zodat deze direct bij de laatste vijf hoort.
2. SCHOOLTOER Schooltoer is een nieuw product van de NS, het GVB van Amsterdam en CJP. Hiermee reizen docenten en leerlingen uit het voortgezet onderwijs die zijn aangesloten bij de CJP Cultuurkaart, duurzaam en met een fikse korting in de daluren met NS of
Stem nu op jouw favoriet en nomineer dit initiatief voor de
in het hele netwerk van GVB Amsterdam. Zo wordt een culturele activiteit met de klas voordeliger en zijn
Blije Reizigers Prijs. Op 1 oktober, tijdens het jaarcongres
culturele instellingen beter bereikbaar. Scholen worden ook
van Railforum, wordt de shortlist bekend gemaakt. Vanaf
ontzorgd: simpel op rekening online bestellen en geen tickets
dat moment kan de reiziger stemmen op één van de vijf
op naam of andere extra administratie.
nominaties. De reiziger bepaalt dus welk initiatief de Blije Reizigers Prijs wint! De uitreiking van de Blije Reizigers Prijs vindt plaats op 30 november.
3. STATIONSHUISKAMERS De StationsHuiskamer is een plek waar je als reiziger kunt ontmoeten, ontspannen
Bekijk de longlist en breng je stem uit via
of werken in een huiselijke sfeer. Waar
www.railforum.nl/brp/.
de meeste faciliteiten op het station zijn gericht op het ‘to go’ concept, biedt de
1. DE HOPPER CAMPAGNE ‘Hoppen’ betekent: slim reizen. De Hopper campagne is een initiatief van Natuur en Milieu bedoeld om Nederlanders slimmer te laten reizen. Dit houdt in: ze uit hun vaste vervoerspatroon halen en andere keuzes laten maken, zodat ze minder
StationsHuiskamer van NS je een plek waar je ook wat langer kunt verblijven. Daarnaast biedt het extra services, zoals gratis wifi, stopcontacten en diverse oplaadpunten voor je mobiele telefoon. Het is een comfortabele plek die uitnodigt om even je jas uit te trekken. Voel je thuis op het station en geniet van diverse koffies, lekkernijen, broodjes en soepen die je er kunt bestellen.
reizen, op andere tijdstippen en met andere vervoermiddelen. Dit moet bijdragen aan minder belasting
12
RAILFORUM SEPTEMBER 2015 | # 93
LONGLIST BLIJE REIZIGERS PRIJS 2015 4. STREETPAD DEN HAAG CENTRAAL
8. RET WIFI Vanaf januari is de RET gestart met het
Op station Den Haag Centraal staat sinds
aanbieden van gratis wifi in metro en
kort een ‘Streetpad’, een mega grote
tram. Inmiddels zijn alle trams en metro’s
tablet waarmee je je reis kunt plannen.
voorzien van wifi. In de bussen is deze
Een tripje vanaf Den Haag Centraal
service al enige tijd aanwezig en in het
de stad in of de stad uit met de trein. Op de Streetpad kun je verschillende bestemmingen in Den Haag ontdekken. Je kunt een route plannen en zien hoeveel tijd er nodig is om op je bestemming te komen. Lopend, met de OV-fiets, de bus of HTM-tram. De Streetpad heeft verder nog een plattegrond van het station én je kunt een leuke ‘selfie’ maken om op Facebook te plaatsen. Deze Streetpad is een gezamenlijke pilot van HTM, NS en de gemeente Den Haag.
najaar wordt de Fast Ferry voorzien van wifi. Hiermee is de RET de eerste stadsvervoerder in Europa die haar hele vloot van gratis wifi voorziet. De RET biedt reizigers deze gratis service om het reizen nog prettiger te maken. Ook op de tien drukste metrostations van de RET kunnen reizigers gebruik maken van gratis wifi. 9. MOET IK RENNEN? Nooit meer onnodig het OV missen. Bekijk
5. KIDS VRIJ
de vertrektijden van de trein, bus, metro, Sinds 1 april 2015 is het Kids Vrij abonne-
tram en veerboot. Voer eenvoudig en stel
ment gratis. Hiermee reizen kinderen
je reistraject in. Maak hierbij gebruik van
van 4 t/m 11 jaar gratis mee met de trein
je huidige locatie om direct te kunnen
(onder begeleiding van een volwassene
zien of je wel/niet moet rennen om je
met een geldig vervoersbewijs). De kinderen reizen met een eigen OV-chipkaart.
eerstvolgende reisoptie te halen. De app maakt gebruik van realtime OV data. Met behulp van actuele vertrektijden wordt berekend hoeveel tijd je nog hebt voor vertrek. Eventuele vertragingen worden dus ook meegenomen
6. TREINRESPECT Vijf eerstejaars studenten van de Academie voor Popcultuur zijn het geweld tegen treinconducteurs zat. Daarom richtten ze, in het kader van een schoolopdracht, de Facebookpagina TreinRespect op. Het is heel simpel: schud de hand van een conducteur, maak daar een selfie van en post ‘m online. Het doel: meer respect afdwingen voor conducteurs. Daarnaast zorgt dit initiatief voor persoonlijk contact en verbindt het reizigers met personeel. 7. RET REAL TIME APP
in de klok die aftelt. Ben je niet in een haastige bui of heb je je vervoermiddel gemist? Maak dan gebruik van leuke aanbiedingen bij de winkels op de NS stations! Zo is wachten toch iets minder erg. 10. COÖPERATIE STATIONSPARK DEURNE Met zijn initiatief zet Michel Lintermans zich samen met de buurt in voor vergroening van en verbetering van leefbaarheid rondom station Deurne. Zijn visie is dat een prettige omgeving bijdraagt aan blijere mensen. Je voelt
Voor en tijdens het reizen met het open-
je veiliger en meer op je gemak en dat leidt tot meer bereidheid om mee te doen en samen te werken.
baar vervoer wil je zo snel mogelijk op de
Concreet heeft hij met de buurt al weidebloemen ingezaaid,
hoogte zijn van de actuele vertrektijden,
bloemenperkjes aangelegd, een watertappunt gerealiseerd, en
eventuele verstoringen en omleidingen.
transformatorhuisjes opgeknapt.
De RET informeert je hierover op hun website, op de halte, via medewerkers en nu ook met een vernieuwde applicatie. In de RET Real Time App zit een landelijke reisplanner, een kaart met de dichtstbijzijnde haltes, zie je alle actuele vertrektijden en kun je een alert instellen voor verstoringen of omleidingen op jouw lijn(en). Ook zie je live waar jouw bus, tram of metro rijdt.
RAILFORUM SEPTEMBER | # 93
13
LONGLIST BLIJE REIZIGERS PRIJS 2015
11. SMARTOV PROEF IN HEEL NEDERLAND
14. REIZIGERS ALS KWALITEITSWAARNEMERS
In het najaar van 2015 start initiatiefne-
Arriva zet haar vaste reizigers in als
mer GVB samen met de andere open-
kwaliteitswaarnemers. Via een app
baar vervoerders in Nederland een proef
beoordelen zij tweemaandelijks een rit
met Vodafone en KPN om in- en uit te
met de trein of bus op 15 vaste aspecten.
checken met een smartphone. Zo’n
Daarnaast kunnen deze zij op ieder
honderd OV-reizigers krijgen daarvoor
moment via de app een melding doen,
een NFC simkaart, waarop een OV-chip is geïnstalleerd. De NFC antenne maakt contactloos betalen
van een onveilige situatie op het perron. Hiermee kan Arriva
mogelijk en de OV-chip op de simkaart werkt hetzelfde
de dienstverlening verbeteren. De meting is gericht op
als de OV-chipkaart. De vervoerders starten de proef met
aspecten waarop Arriva zelf invloed heeft. Werkt de actuele
reizigers die al gebruik maken van automatisch opladen van
reisinformatie tijdens de rit? Is de bus of trein schoon? Zowel de
het saldo. Het saldo staat nu niet op de OV-chipkaart maar
waarnemingen als de meldingen komen rechtstreeks binnen bij
op de simkaart van hun smartphone. De poortjes gaan open
de medewerkers. Dankzij deze registratie beschikken zij over
door de telefoon voor de kaartlezer te houden. De proef
de juiste informatie om specifieke problemen of gebreken op te
met reizigers is de eerste landelijke, publieke proef met
lossen.
SmartOV.
15. REIZEN BUITEN DE SPITS MET APP MYOV
12. DE NIEUWE HTM APP Je weg vinden in de Haagse regio met tram of bus? Dat kan met de gratis HTM app. Met de ingebouwde reisplanner kunnen reizigers precies zien welke tram of bus zij moeten hebben om op hun gewenste plek van bestemming te komen. Daarnaast kunnen alle denkbare haltes van HTM worden aangeklikt. Hier worden actuele vertrektijden en mogelijke stremmingen of omleidingen getoond. Bijzonder aan deze app is dat reizigers kunnen zien waar ze staan of naar toegaan door gebruik van Google streetview. Reizigers kunnen via de app ook zien waar dichtstbijzijnde oplaadpunten voor de OV-chipkaart zich bevinden. 13. ACTIE ‘BLIJ MET DE BUS’ ‘Blij met bus’, is een fotowedstrijd voor reizigers- en niet reizigers in Groningen en Drenthe. Voor de fotowedstrijd werd iedereen uitgenodigd een foto te maken van zijn of haar ‘blije-bus-moment’. Inzenden kon tot 31 maart 2015. Een professionele jury, met onder andere een fotograaf en vormgever, koos de winnaars. Zangeres Oes uit Groningen was het gezicht van deze actie. De hoofdprijs van de fotowedstrijd was een huisconcert van Oes en haar bandleden. Andere prijzen waren OV-chipkaarten met saldo, Dal-Dagkaarten voor Groningen en Drenthe en drie hippe pocketcamera’s.
14
bijvoorbeeld van een kapotte halte, of
Reizigers op de treinlijnen in Groningen en Fryslân en de Vechtdallijnen kunnen vanaf juni gebruik maken van de app MyOV. Doel is treinreizigers beter over de dag te spreiden. MyOV geeft een handig overzicht van gemaakte reizen en geeft punten als er buiten de spits gereisd wordt. Deze punten zijn in te wisselen voor leuke producten. Ook geeft de app gericht aan waar ruimte is in de trein. Op basis van de laatst gemaakte reizen geeft de app een persoonlijk reisadvies, inclusief alternatieven om comfortabel of sneller langs de drukste momenten te reizen. Doordat de app is gekoppeld aan een ov-chipkaart kan je ook gemakkelijk geld terug vragen bij vertraging of bij een vergeten check-out. MyOV is een pilotprogramma en bij succes wordt MyOV een blijvend, bij meerdere vervoerders uit te rollen programma. 16. LESPAKKET GOEDE REIS! In samenwerking met de provincie Zuid-Holland wil Arriva kinderen uit groep 7 en 8 vertrouwd maken met het openbaar vervoer en leren om zelfstandig te reizen. Door middel van het lespakket Goede Reis! maken zij in theorie én praktijk kennis met alle facetten van het OV. Vorig jaar heeft Arriva basisscholen in de regio Drechtsteden, Alblasserwaard en Vijfheerenlanden een lespakket aangeboden incl. een gratis OV-chipkaarten met een probeerabonnement voor 3 maanden voor de bussen en
RAILFORUM SEPTEMBER 2015 | # 93
LONGLIST BLIJE REIZIGERS PRIJS 2015
treinen van Arriva. Om de leerlingen nog actiever hiermee
bovendien ook nog eens leuke gesprekken op. De NS zegt blij te
bezig te laten zijn, is destijds prijsvraag uitgeschreven: ‘Maak
zijn met het initiatief. Dat zou er namelijk voor zorgen dat meer
een reisverslag van jouw OV-ervaring op een zo origineel of
mensen buiten de spits reizen.
creatief mogelijke manier en win een dag met de bus naar de Efteling voor jouw klas’.
20. WACHTRUIMTE STATION HOUTEN NS en ProRail vinden het belangrijk dat
17. BOEKENPROJECT ‘BUS FOL FERHALEN’
reizigers aangenaam kunnen verblijven
Op 29 januari is Arriva het project ‘Bus
op stations. Op de kleinere stations is dat
fol ferhalen’ gestart, waarbij voor een
niet altijd het geval. Daarom zijn NS en
half jaar Friese boeken te lezen zijn in 15
ProRail in najaar 2014, in verschillende
bussen in Friesland. Dit idee is ontstaan
vormen, gestart om bij wijze van proef
in samenwerking met Qbuzz, Boeken fan Fryslân en de provincie Fryslân, om het
wachtruimtes anders in te richten. Een leuk voorbeeld hiervan is station Houten. De wachtruimte is
reizen met de bus nog aangenamer te maken. De speciale boekenbussen reden tot 1 juli. Reizigers
dicht en verwarmd, de reiziger kan inloggen via wifi en om het
konden de boeken in de bus lezen, maar mochten ze ook
de stickers als op de foto.
tijdelijk mee naar huis nemen en later terugleggen. Naast dat dit de reizigers extra plezier en comfort bood tijdens hun reis, was het ook doel om de reizigers kennis te laten maken met de
een warme en huiselijke uitstraling te geven is er gekozen voor
21. LAMP – THE LAST MILE PLANNER We doen alles op onze smartphones,
Friese taal en de verkoop van Friese boeken te stimuleren.
maar wanneer je deze niet kunt gebruiken
18. EERSTE P-ROUTE VOOR FIETSERS
op het station of de dienstregeling bij de
ben je aangewezen op de gele borden
Utrecht geeft voorrang aan fietsers en
halte. Voor toeristen is deze informatie
voetgangers en maakt het de fietser graag
vrij ongeschikt. LAMP is een interactieve
zo gemakkelijk mogelijk om zijn fiets te parkeren. Daarom zijn alle gemeentelijke fietsenstallingen de 1e dag gratis en verwijst Utrecht als eerste stad ter wereld nu niet alleen auto’s, maar ook fietsers via digitale borden op straat naar vrije parkeerplekken in de
touchwindow met routeplanner en werkt intuïtief: hij toont een grote digitale kaart van de omgeving met jouw locatie in het midden en de belangrijkste bestemmingen om je heen. Door op de kaart je bestemming aan te wijzen, plan je een reis daar naartoe met het OV, maar ook met de (huur)fiets of taxi. Rotterdam trekt jaarlijks ongeveer 1,2 miljoen bezoek-
fietsenstallingen! Ook zet Utrecht Pop Up Parkings in op drukke
ers. Betere reisinformatie maakt het OV en de fiets in en rond
momenten en komen er in de komende drie jaar maar liefst
Rotterdam laagdrempeliger voor deze groep.
bijna 20.000 extra overdekte fietsparkeerplekken bij. Allemaal maatregelen uit het actieplan Utrecht fietst! waarmee Utrecht de uitdaging aangaat wereldfietsstad te worden. 19. FACEBOOKPAGINA ‘SAMENREIZEN MET NS KORTING’ De oprichters van de Facebookpagina ‘Samenreizen met NS Korting’ hebben een slimme manier bedacht om treinreizigers te helpen met het besparen van geld. Reizigers met een kortingskaart kunnen in de daluren met 40% korting reizen en mogen iemand meenemen die dan ook de korting ontvangt. Mensen die zich aanmelden op de Facebookpagina kunnen daar proberen af te spreken met kortingskaarthouders om samen te reizen. Volgens de oprichter van de pagina bespaart dat mensen veel geld, en levert het
RAILFORUM SEPTEMBER | # 93
15
ZIE WWW.RAILFORUM.NL VOOR HET ACTUELE PROGRAMMA
MINDER PAPIER EN GEEN RELATIEBLAD PER POST MEER ONTVANGEN? MAIL DAN NAAR
[email protected]
14 SEPTEMBER MIX2MEET OVER BENELUX 2017 1 OKTOBER JAARCONGRES 10 NOVEMBER STAGEBEGELEIDER VAN HET JAAR VERKIEZING
DIT RELATIEBLAD IS OOK ONLINE VERKRIJGBAAR VIA WWW.RAILFORUM.NL
30 NOVEMBER UITREIKING BLIJE REIZIGERS PRIJS 2015 9 DECEMBER WHEN SCIENCE MEETS PRACTICE: OV EN MAAS
LEDEN VAN RAILFORUM 9292 9292 ADSE CONSULTANCY & ENGINEERING 365 B.V. ALOM B.V. ADSE CONSULTANCY & ENGINEERING ALSTOM TRANSPORT B.V. AGENTSCHAP-NL APPM MANAGEMENT CONSULTANTS ALOM B.V. ARCADIS N.V. ALSTOM TRANSPORT B.V. ARRIVA PERSONENVERVOER NEDERLAND B.V. APPM MANAGEMENT CONSULTANTS ASSET RAIL B.V. ARCADIS N.V. AT OSBORNE B.V. ARN ATOS ARRIVA OPENBAAR VERVOER N.V. BAM RAIL B.V. ASSET RAIL B.V. BEMO RAIL B.V. AT KEARNEY B.V. BOMBARDIER TRANSPORTATION AT OSBORNE B.V. BONDER RECYCLING EN OVERSLAG B.V. ATOS BROUWER TECHNOLOGY B.V. BAM RAIL B.V. BRUNEL INTERNATIONAL N.V. BEMO RAIL B.V. CAF S.A. BESTUUR REGIO UTRECHT CAPGEMINI NEDERLAND B.V. BOER & CROON RUIMT. INVESTERINGEN B.V. CONNEXXION BOMBARDIER TRANSPORTATION DEKRA RAIL BRUNEL INTERNATIONAL N.V. DELTARES BURDOCK BOUW EN INFRA B.V. DUAL INVENTIVE CAPGEMINI NEDERLAND B.V. DURA VERMEER RAILINFRA B.V. CONNEXXION EDILON)(SEDRA CQM ENECO ZAKELIJK DELTARAIL B.V. EURAILSCOUT INSPECTION & ANALYSIS B.V. DELTARES GEMEENTE ROTTERDAM, INGENIEURSBUREAU DIENST METRO GEMEENTE AMSTERDAM GOUDAPPEL COFFENG B.V. DURA VERMEER RAILINFRA B.V. GRONTMIJ NEDERLAND B.V. EDILON)(SEDRA GVB EURAILSCOUT INSPECTION & ANALYSIS B.V. HEIJMANS N.V. FUJITSU TECHNOLOGY SOLUTIONS B.V. HP NEDERLAND B.V. GEMEENTEWERKEN ROTTERDAM HTM PERSONENVERVOER GEZAMENLIJKE RANDSTADPROVINCIES IBM NEDERLAND B.V. GOUDAPPEL COFFENG B.V. IMTECH TRAFFIC & INFRA B.V. GRONTMIJ NEDERLAND B.V. INFRASPEED MAINTENANCE B.V. GVB INSPECTIE LEEFOMGEVING EN TRANSPORT HAVEN AMSTERDAM INTRAFFIC HAVENBEDRIJF ROTTERDAM N.V. JOULZ ENERGY SOLUTIONS B.V. HEIJMANS N.V. KPN ZAKELIJKE MARKT HP NEDERLAND B.V. METRO EN TRAM, GEMEENTE AMSTERDAM HTM PERSONENVERVOER METROPOOLREGIO ROTTERDAM DEN HAAG HUMAN COMPANY MINISTERIE VAN INFRASTRUCTUUR EN MILIEU
16
MOTT MACDONALD NL B.V. IBM NEDERLAND B.V. MOVARES IMTECH TRAFFIC & INFRA B.V. NS GROEP INFRASPEED MAINTENANCE B.V. ORDINA INNO-V PANTEIA/NEA INSPECTIE LEEFOMGEVING EN TRANSPORT PILZ NEDERLAND JOULZ B.V. PON LOGISTICS B.V. KEMA N.V. PRORAIL B.V. KEYRAIL PROVINCIE GELDERLAND LLOYD’S REGISTER RAIL EUROPE B.V. PROVINCIE NOORD-BRABANT LOGICA PROVINCIE UTRECHT MAX BÖGL NEDERLAND B.V. PROVINCIE ZUID-HOLLAND MINISTERIE VAN INFRASTRUCTUUR EN MILIEU PWC MOBILIS B.V. RAIL PARTNER HOLLAND B.V. MOTT MACDONALD NL B.V. RAILINFRA OPLEIDINGEN MOVARES RAILINFRA SOLUTIONS NPC REBELGROUP NS RET N.V. PANTEIA/NEA RICARDO NEDERLAND B.V. PILZ NEDERLAND RIJKSWATERSTAAT PON LOGISTIEK B.V. ROYAL HASKONINGDHV PRORAIL B.V. SCHIPHOL AMSTERDAM AIRPORT PROVINCIE GELDERLAND SHELL PROVINCIE NOORD-BRABANT SIEMENS NEDERLAND N.V. PROVINCIE ZUID-HOLLAND SOGETI NEDERLAND B.V. PWC SPITZKE SPOORBOUW B.V. RAILINFRA OPLEIDINGEN STADLER NETHERLANDS B.V. RAILINFRA SOLUTIONS STICHTING BODEMSANERING NS RET N.V. STORK TECHNICAL SERVICES NEDERLAND RIJKSWATERSTAAT STRABAG RAIL GMBH ROYAL HASKONINGDHV STRUKTON RAIL B.V. SCHIPHOL AMSTERDAM AIRPORT SWIETELSKY RAIL BENELUX B.V. SIEMENS NEDERLAND N.V. SYNTUS SPITZKE SPOORBOUW B.V. THALES NEDERLAND B.V. STADSGEWEST HAAGLANDEN TNO STADSREGIO ARNHEM NIJMEGEN TRIBASE STICHTING BODEMSANERING NS VEOLIA TRANSPORT RAIL B.V. STORK TECHNICAL SERVICES VEREBUS ENGINEERING STRABAG RAIL GMBH VOESTALPINE RAILPRO STRUKTON RAIL B.V. VOITH TURBO B.V. SWIETELSKY RAIL BENELUX B.V. VOLKERRAIL NEDERLAND B.V. SYNTUS B.V. ZORG VAN DE ZAAK THALES NEDERLAND B.V.
PARTNERS IN KENNIS
TNO TRANSTEC ADVISEURS B.V. TRIBASE AUTORITEIT CONSUMENT & MARKT TWYNSTRA GUDDE BOUWEND NEDERLAND VEOLIATRANSPORT NEDERLAND B.V. CIVOM VEREBUS/TUV NORD B.V. CONNEKT VIALIS B.V. CROW KPVV VOESTALPINE RAILPRO DE BOUWCAMPUS VOITH RAILSERVICES B.V. DINALOG VOLKERRAIL NEDERLAND B.V. FIETSERSBOND PARTNERS IN KENNIS HOLLAND RAIL INDUSTRY BOUWEND NEDERLAND INFRASITE CIVOM IRSE DUTCH SECTION CONNEKT KIVI NIRIA DELFT TOPTECH KONINKLIJK NEDERLANDS VERVOER DINALOG MAATSCHAPPIJ VOOR BETER OV EUROPOINT B.V. MOVINNIO FIETSERSBOND NATUUR & MILIEU HOLLAND RAIL INDUSTRY NEDERLANDS INSTITUUT VOOR LASTECHNIEK INFRASITE NEERLANDS DIEP KENNISPLATFORM VERKEER EN VERVOER NEXT GENERATION INFRASTRUCTURES KENNIS IN HET GROOT (KING) NL INGENIEURS KIVI NIRIA NVDO KONINKLIJK NEDERLANDS VERVOER PROMEDIA GROUP MAATSCHAPPIJ VOOR BETER OV RAIL CARGO INFORMATION NETHERLANDS MIJN-OV ROVC TECHNISCHE OPLEIDINGEN MOVINNIO ROVER NHTV INTERNATIONALE HOGESCHOOL BREDA STC-GROUP NL INGENIEURS STICHTING HOLLAND SPOOR NMA STICHTING RAILALERT NVDO TRAIL RESEARCH SCHOOL PROMEDIA GROUP TREINREISWINKEL BV RAIL CARGO INFORMATION NETHERLANDS TREINREIZIGER ROVER VEILIG VERKEER NEDERLAND SKVV VNO-NCW STICHTING RAILALERT STICHTING RAILCOLLEGE TRAIL RESEARCH SCHOOL TREINREIZIGER.NL VEILIG VERKEER NEDERLAND VERNIEUWING BOUW VNO-NCW
RAILFORUM SEPTEMBER 2015 | # 93