Nr.78 maart 2011
3 Cees Tommel nieuwe voorzitter Railforum: “Wat mij betreft stoppen we met klagen en wijzen en pakken we veel vaker zelf de bal op.” 5 Railforum en Jonge Veranderaars bedanken Ton Kaper
5 Dirk le Clercq nieuw bestuurslid
10 John Weijtmans 14 Kennis Sjouwen Bruggen hoofdlid voor nieuw lid Bouwen: zo kan het ook! Swietelsky
6 Kenniskring presenteert: Eerste CO2-voetafdruk van de Nederlandse spoorketen
11 Evelien Fleskens nieuwe voorzitter Jonge Veranderaars
Kwetsbare mannen van staal Verrassend, Vriendelijk en Veilig. Alles wat Railforum komend jaar doet staat in het teken van deze kernwaarden. Verbinding is voor Railforum daarbij het toverwoord. Een toverwoord dat prima past bij onze nieuwe voorzitter, die verderop in dit blad aan het woord komt. Zelf zoom ik in dit eerste nummer van het jaar graag in op de kernwaarde Veilig. Op ons jaarcongres, 4 november jl. hield ik een betoog over het belang van meer passie en bevlogenheid in onze railsector. Passie voor het vak dat een ieder uitoefent en bevlogenheid om dat vooral samen te doen. Alleen zo kunnen we onze klanten iedere dag veilig en comfortabel vervoer aanbieden. Vol passie had ik het over onze mannen van staal die elke dag en nacht in de weer zijn op en langs het spoor.
Colofon Het relatieblad van Railforum verschijnt in een oplage van 4000 exemplaren. Redactie en vormgeving: Vera Jansen Druk: drukkerij Groen, Hoofddorp Adres: Railforum, postbus 664, 2130 AR Hoofddorp T: (023) 562 41 31 / F: (023) 565 44 58 E:
[email protected] Railforum bestaat sinds 1992 en is het onafhankelijke kennisnetwerk van ruim 100 bedrijven en organisaties die actief zijn in de brede railsector. Centraal in de vereniging staat het uitwisselen van kennis en ervaringen, om zo het maatschappelijk en economisch rendement van spoorvervoer te vergroten. Accent ligt op het versnellen van (proces) innovaties. Railforum biedt daarbij haar
De afgelopen weken werd ik op verschillende momenten gewezen op de kwetsbaarheid van deze mannen van staal. Zowel tijdens onze eigen bijeenkomst over veiligheid in januari als op het tweede jaarcongres van railAlert bleek de veiligheidscultuur binnen het spoor er vooral een te zijn die in het teken staat van het klaren van de klus. Ook als dat eigenlijk niet haalbaar is binnen de beschikbare tijd. Resulterend in ruim 150 ongevallen per jaar. Te vaak worden er tijdens de uitvoering compromissen gesloten omdat er in het voortraject geen echte prioriteit lag bij de veiligheid. Al bij het ontwerp en de uitwerking van werkzaamheden ontstaan er dilemma’s voor onze uitvoerende mensen. Door bijna-ongevallen beter te melden krijgen we meer inzicht in waar het mis gaat en kunnen we het aantal ongevallen terugbrengen. Nu wordt dit vaak nog als klikken of zelfs ‘maten naaien’ ervaren, terwijl jouw melding er juist aan bijdraagt dat je collega’s de volgende dag ongeschonden thuis komen. Het management speelt een belangrijke rol in het maken van deze cultuuromslag. Vanuit haar rol faciliteert railAlert de discussie die hierbij hoort. Railforum steunt deze van harte!
diensten aan en zorgt voor afstemming met andere sectoren, de politiek en wetenschap.
Zelf neemt Railforum de ‘poten’ veilig reizen en veilig leven voor haar rekening. Ook hier geldt dat openheid een noodzaak is bij het terugdringen van het aantal ongevallen. Laten we elkaar aanspreken op onze verantwoordelijkheden, zodat iedereen altijd, gegarandeerd veilig en gezond weer thuis komt. De mannen van staal, de reiziger en de brugpieper die het spoor over moet op weg naar school.
Corina de Jongh directeur Railforum
2
Railforum maart 2011
Cees Tommel nieuwe voorzitter Railforum:
“Wat mij betreft houden we op met klagen en wijzen en pakken we veel vaker zelf de bal op.”
Als de nieuwe voorzitter aan Railforum denkt, waar denkt hij dan aan? “Als ik aan Railforum denk dan denk ik aan een vereniging met zeer actieve leden die partijen in de railsector met elkaar verbindt, ook al zijn er soms verschillende belangen. Dit lukt Railforum, omdat zij haar leden een veilige haven biedt. Bij Railforum kan men open en met respect voor elkaars belangen discussiëren. Tegelijkertijd wijzen leden ons er op dat het wel wat dynamischer mag. Sommigen vinden zelfs dat Railforum in bepaalde gevallen stelling in mag nemen en deze namens de sector uit mag dragen. Het gevaar hiervan is dat het veilige gevoel in het geding komt en daarmee ook de verbinding.”
In december 2010 ging de ledenvergadering unaniem akkoord met het voorstel van het bestuur om Cees Tommel tot nieuwe voorzitter te benoemen. “We zochten iemand die boven alle partijen kan staan en midden in de railsector staat. Cees voldoet aan al die eisen en heeft ook nog eens een aanstekelijke hoeveelheid energie en doorzettingsvermogen,” sprak oud-voorzitter Ton Kaper. Hoog tijd om de kersverse voorzitter zelf het woord te geven.
“Dit blijft een moeilijk dilemma, maar ik denk dat we het er met z’n allen over eens zijn dat het leggen van verbindingen de grootste kracht is van Railforum en dat dit de belangrijkste kernwaarde van de vereniging is. Daarom zal Railforum nooit echt de leidende rol pakken. We kunnen wel faciliteren dat iemand anders die rol pakt. Men zou dat vaker moeten doen. Met het programma ketenregie bij Keyrail heb ik namelijk ervaren dat je de rol die je pakt vervolgens vaak ook gegund krijgt.” >>
3 Railforum maart 2011
Geen leidende rol voor Railforum dus, maar een beetje peper kunnen we wel verwachten toch? “Ook zonder leidende rol is het voor Railforum mogelijk de railsector te stimuleren tot actie. Ik zou graag zien dat Railforum faciliteert op inhoud en gaat coachen op gedrag. Wat mij betreft houden we met z’n allen per vandaag op met klagen en wijzen. We moeten veel proactiever handelen en veel vaker zelf de bal oppakken. Het liefst gezamenlijk.”
“We moeten gezamenlijk stap voor stap de verschillende levels doorlopen om de dromen die we met elkaar hebben te verwezenlijken. Ik vind dat je elkaar daar op aan mag spreken, maar ook het bieden en aannemen van een helpende hand is hierbij een must. Op dit moment is dat nog steeds niet vanzelfsprekend binnen onze sector. Het aannemen van die hand lijkt soms zelfs nog moeilijker dan het bieden ervan. Er is nog een hoop te winnen als we elkaar meer gaan vertrouwen.”
Hoe bereiken we als spoorsector onze droom… 100% tevreden klanten? “Als je het mij vraagt lukt dat alleen op de Mario-manier. Je kent ‘m wel dat computerspelletje dat nog steeds bestaat. Mario en co kunnen pas naar het volgende level als zij (lees jij en je mede-speler) het eerdere level gehaald hebben. Ik ben voorstander van die plateaubenadering. Je begint pas aan het moeilijke als je de basis op orde hebt. Als sector ben je zo sterk als je zwakste schakel. Alle spelers in het spoor moeten een bepaald niveau hebben en het level goed beheersen voordat we als sector verder kunnen.”
Wie bepaalt of we als railsector een level gehaald hebben? “De reiziger. Dat is gemakkelijker gezegd dan geregeld, maar uiteindelijk is dat natuurlijk wel het enige juiste antwoord. Het overlaten aan de sector zelf lijkt mij in ieder geval geen goed idee. Extern laten toetsen dus.”
Hoe gaat Railforum daarbij helpen? “Railforum faciliteert het formuleren van reële ambities die we als sector op verschillende vlakken hebben. Het comfort van de reiziger en zijn omgeving staan daarbij voorop. Voor het goederenvervoer geldt hetzelfde. Vervolgens creëert Railforum een sfeer waarbij koplopers de rest in hun kielzog meenemen. Ten minste, daar gaan we voor.”
4 Railforum maart 2011
Welke rol zie jij in dit hele verhaal weggelegd voor de Jonge Veranderaars? “De Jonge Veranderaars moeten ons lekker achter de vodden zitten. Zij hebben een aanjaagfunctie. Zij kunnen het volgende level in de spotlights zetten en ons waar nodig een spiegel voorhouden. Maak als jong talent gebruik van de anonimiteit die de Jonge Veranderaars bieden. Via de Jonge Veranderaars kun je al je zorgen, ideeën en oplossingen heel laagdrempelig onder de aandacht brengen bij een grote groep beslissers.”
Cees Tommel (1966) begon zijn spoorcarrière in1992. NS Cargo was een van zijn eerste werkgevers en binnen dit bedrijf heeft hij diverse managementfuncties bekleed. Na enkele jaren spoor verruilde hij de goederen voor de bloemen van de Bloemenveiling Holland, waar hij manager was van de afdeling aanvoerverwerking. Het Havenbedrijf Rotterdam was zijn volgende werkgever, hier werd hij onder andere aangesteld als manager van de afdeling beleid infrastructuur. Vanuit deze functie is hij doorgegroeid naar zijn huidige functie, directeur van Keyrail, het exploitatiebedrijf van de Betuweroute. Cees Tommel zit sinds december 2005 in het bestuur van Railforum.
Railforum en Jonge Veranderaars bedanken Ton Kaper voor jarenlange toewijding
Ton Kaper ontvangt het JV-speldje van Gilbert Bal
Sinds 2000 vervulde Ton Kaper een bestuursfunctie bij Railforum, waarbij hij vanaf 2004 voorzitter was. Na twee termijnen van drie jaar zit het voorzitterschap er voor hem op. ‘Ton heeft zich altijd opgesteld als een onafhankelijk voorzitter, ook al bekleedde hij een directiefunctie bij HTM, dat is knap en maakt hem tot een gewaardeerd voorzitter bij onze leden,’aldus Corina de Jongh (directeur Railforum). De Jonge Veranderaars bedankten Kaper voor zijn toewijding en de ruimte die hij hen gaf.
Dirk le Clercq neemt stokje over van Gertjan Kroon Dirk le Clercq is sinds 9 december bestuurslid. Het bestuur van Railforum is een afspiegeling van alle organisaties die actief zijn in de railsector. Dirk le Clercq neemt als algemeen directeur van HTM de bestuurstaken over van Gertjan Kroon die in zijn functie als algemeen directeur bij het GVB jarenlang de lokale vervoerders binnen de vereniging vertegenwoordigde. Op dit moment zoekt het bestuur nog een vertegenwoordiger voor het railgoederenvervoer. In de ledenvergadering van april 2011 stelt zij een kandidaat voor aan de leden.
Gertjan Kroon
Dirk le Clercq
Railforum startte dit jaar dan ook met tien bestuursleden.
v.l.n.r. Piet Besselink (DHV), Dirk le Clercq (HTM), Pieter Kraaijeveld (ProRail), Joop Krul (Schiphol), Léon Linders (Alstom)
v.l.n.r. Menno Olman (Boer en Croon), Sebald van Royen (BAM Rail), Ingrid Thijssen (NS), Cees Tommel (Keyrail), Charles Vincent (IBM)
5 Railforum maart 2011
Eerste Kwartaal 2011 Eerlijk en efficiënt prijsbeleid Op het jaarcongres was het al onderwerp van een van de deelsessies en ook in 2011 schenkt Railforum aandacht aan de Europese wens om te komen tot een eerlijk en efficiënt prijsbeleid voor het gebruik van infrastructuur. De Europese Unie zet hier al sinds de jaren negentig op in. Hoe dit precies wordt uitgewerkt in maatregelen is nog onduidelijk. Een concrete maatregel is de verplichting voor luchtvaartmaatschappijen om vanaf 2012 te betalen voor de CO2-uitstoot van hun vluchten. Dit vormt zowel een kans als een bedreiging voor de spoorsector: een kans omdat de hogesnelheidstrein zuiniger en minder vervuilend is dan het vliegtuig; een bedreiging
omdat de spoorwegmaatschappijen nog niet voor al hun externe kosten (met name infrastructuurkosten) betalen, en dit vanuit Europees mededingingsoogpunt als ‘oneerlijk’ beschouwd kan worden. Op 18 februari jl. kwam een aantal deskundigen op dit gebied bijeen. Zij kwamen tot de volgende conclusies: - De spoorsector heeft veel ‘fans’ in Europa dus heeft belang bij een ‘gevoels’ discussie. - De spoorsector moet wel zorgen dat de eigen facts and figures op orde zijn, minder uitstoot CO2, minder energieverbruik en hogere bezettingsgraad. - Nederland doet het al aardig met de gebruikersvergoeding en de prestatie-overeenkomsten. De aangekondigde bezuinigingen maken nieuwe prestatie afspraken wel weer nodig.
Kenniskring Duurzaamheid presenteert:
CO2-footprint van de Nederlandse spoorketen Ruim 70 deskundigen en geïnteresseerden verzamelden zich 3 februari in ’t Trefpunt om de resultaten van de kenniskring Duurzaamheid tot zich te nemen. De afgelopen maanden maakten vervoerders, infrabeheerder, materieelfabrikanten, aannemers en consultants samen de CO2-effecten van de Nederlandse spoorketen inzichtelijk. De eerste CO2-voetafdruk van de Nederlandse spoorketen is daarmee een feit. Diverse rapporten wekten de suggestie dat de CO2voetafdruk van het spoor waarschijnlijk veel groter is dan we nu aannemen als we de bouw e.d. van het spoor meenemen in de footprint. De kenniskring kan deze aanname niet bevestigen. ‘Zelfs als we alles meenemen is de afdruk per reizigerskilometer nog steeds een stuk kleiner dan de afdruk van een reizigerskilometer per auto waar-
6 Railforum maart 2011
- De spoorsector is op Europees niveau nog veel te verdeeld. Er zijn nog te grote verschillen en er spelen nog te grote belangen tussen de regio’s.
spoorvervoerders; leidt tot een transparantere markt voor de reiziger; en dient de beleidsdoelstellingen van de Europese en nationale overheden,” aldus Bas.
Railforum maakt zich komende periode hard om de Op www.railforum.nl (onder het menu-item studenten/ CE-studie ‘De prijs van een reis’ uit 2004 te actualiseren. afgeronde ondezoeken) vindt u de rapportage van Bas Belangstellenden kunnen zich melden bij Corina de Jongh. inclusief aanbevelingen. Dat dit onderwerp ook de jonge generatie bezig houdt bewijst Bas Bennebroek. In februari liep deze student lucht- en ruimtevaarttechniek stage bij Railforum. Hij verbaasde zich o.a. over de lage bezettingsgraden op het spoor en het feit dat er op de middenlange afstand zo weinig wordt samengewerkt met de luchtvaart. “Een gecombineerde marktbenadering kan leiden tot reizigersgroei voor zowel de luchtvaartmaatschappijen als de
van alleen maar het verbruik van de auto is meegeteld, aldus Michiel Deerenberg, trekker van de werkgroep infra.’ Wim Oosterwijk, trekker van de werkgroep materieel: ‘Dat is fijn om te weten, maar eigenlijk doet die vergelijking er wat ons betreft niet zoveel toe. De leden van de kenniskring zijn allemaal druk bezig met hun eigen CO2-footprint, maar waren ook erg nieuwsgierig naar de Nederlandse situatie van de spoorketen als geheel. Waar zitten de grote brokken en waar moeten we ons gezamenlijk op richten om het spoor nog veel duurzamer te maken? En wat betekent een maatregel in de ene schakel voor een andere schakel in de keten? Versterken ze elkaar of doen ze elkaar weer te niet? We wisten het niet.’ Léon Linders, bestuurslid van Railforum en van daaruit betrokken bij de kenniskring: ‘We zijn er best trots op dat we in een korte tijd zoveel informatie hebben weten te verzamelen en dat iedereen bereidt was informatie beschikbaar te stellen. Natuurlijk hebben we een aantal aannames moeten doen, maar er ligt nu een echte
deelsessie prijsbeleid jaarcongres 2010
expertanalyse en een beter inzicht wat betreft CO2 in de Nederlandse spoorketen vind je niet. Het is nu tijd om ook iets met dit inzicht te doen. Als we kijken naar de lopende reductietrajecten dan zijn die gericht op de juiste punten, maar er kan nog veel meer gebeuren en uit deze exercitie blijkt dat het heel verstandig is om dat samen op te pakken.’ Na de presentatie van de rapportage gingen de deelnemers in ‘ketens’ uiteen. Aan het einde van de middag lagen er meer dan 100 ideeën op tafel waarmee we de CO2-effecten van het spoor nog verder kunnen verminderen. Een mooi resultaat. De aanwezigen zien dan ook graag een vervolg van de kenniskring.Voor de invulling hiervan werden diverse ideeën geopperd. De stuurgroep buigt zich op dit moment over een geschikte opzet. Eind maart, begin april maakt de kenniskring Duurzaamheid haar doorstart. U vindt de rapportage en het verslag van 3 februari op www.railforum.nl
7 Railforum maart 2011
Nieuw lid stelt zich voor:
Swietelsky Rail Benelux, Meeting New Horizons
Swietelsky is een van origine Oostenrijkse bouwonderneming. Opgericht in 1936 door Hellmuth Swietelsky en nu na 75 jaar ook gevestigd in Nederland voor zijn Benelux activiteiten. De onderneming draait een omzet van ca. 1,3 miljard Euro met ongeveer 7.700 medewerkers. De helft van de activiteiten vindt plaats in Oostenrijk. De andere helft verdeeld over de hele wereld. De hoofdtak is spoorbouw, echter Swietelsky is ook een all-round bouwonderneming. In Oostenrijk verzorgen aan Swietelsky gelieerde ondernemingen onder andere de skiliften en skivoorzieningen. Spoorbouw was de drijvende kracht om naar Nederland te komen voor zijn Benelux activiteiten. Swietelsky heeft de beschikking over een compleet geoutilleerd machinepark voor alle spoortypen, de standaard heavy rail 1435 constructie, alle afwijkende maatvoeringen maar ook voor alle moderne light rail constructies. Daarnaast ontwikkelt Swietelsky, in nauwe samenwerking met inframanagers en producenten, bouwmachines die zorgen voor effectiever, efficienter en duurzamer bouwen. Als voorbeeld zal ik 2 machines eruit lichten. Als eerste de RU800S, welke als pilot ingezet is op het in 2010 uitgevoerde werk, vervangen spoor en ballast, te Deurne. Het voordeel van de RU800S is dat deze machine in 1 beweging zowel het spoor, rails en dwarsliggers, als de ballast reinigt en vernieuwt. Dit met een gemiddelde snelheid van ca. 250 m1 per uur. Dit is ten opzichte van de reguliere machines een tijdwinst van 50%, welke ten goede komt aan het primaire proces, het rijden van treinen.
8 Railforum maart 2011
Als tweede wil ik de PM1000 aan u toelichten. Deze machine is een complete mobiele recylingsfabriek die voldoet aan alle normen. Op lokatie kan deze machine de ballast en de onderbouw saneren tot een diepte van 1 m1 onderkant dwarsligger. De vrijkomende materialen worden verwerkt in het gesaneerde baanlichaam (over een breedte van 6 a 7 m1). Hierdoor ontstaat voor de bovenbouw een optimale draagkracht die weer bijdraagt in de levensduur van het spoor. Ook nemen de transporten voor aan- en afvoer van materialen sterk af door het verwerken van vrijkomende materialen, hierdoor leidt dit proces tot aanzienlijke CO2 reductie. In Fischamend (vlakbij vliegveld Wenen) hebben wij de beschikking over erkende werkplaatsen, op onze terreinen ligt 20 km spoor waarvan 2 km overdekt. Dit geeft ons de mogelijkheid onze machines optimaal te onderhouden. Voor onze transporten maken we gebruik van onze dochter RTS, Rail Transport Services, met eigen trekkrachten en wagons. Als Swietelsky Rail Benelux zullen wij zorgen voor de verdere innovatie van de spoorbouwmarkt in Nederland . John Weijtmans, Algemeen Directeur Fred Beilhack (l) ontvangt de officiële erkenning als spooraannemer uit handen van Patrick Buck (r)
Hoofdlid voor Railforum is John Weijtmans
[email protected]
Nieuwe leden eerste kwartaal 2011:
Ander ledennieuws: De consultants van Quintel Strategy Consulting zijn overgestapt naar het Nederlandse kantoor van de wereldwijde strategieconsultant AT Kearney. In de transportsector werkt AT Kearney voor internationale topspelers. AT Kearney neemt het Railforumlidmaatschap over van Quintel Strategy Consulting. Anna Bertona blijft voor Railforum het hoofdlid.
Seminar regionaal spoorvervoer
Workshop veiligheidscultuur
Regionaal spoorvervoer; het is een ‘hot’ onderwerp en dat zal het voorlopig nog even zijn. Meer dan 100 deelnemers bezochten 27 januari het seminar met als centrale vraag: Hoe organiseren we het regionale openbaar vervoer zo, zodat de bereikbaarheid van de stedelijke gebieden gewaarborgd is/blijft?
Op 18 januari organiseerde Railforum in het kantoor van ADSE een workshop over veiligheidscultuur. Want… hoe is de veiligheid op het spoor eigenlijk geregeld? Het spoor is een van de veiligste vervoerswijzen. Om deze positie te behouden, moeten we continue blijven investeren in veiligheid en de veiligheidscultuur die daarbij hoort.
Zowel de regionale vervoerders als NS, de provincies als de deskundigen betraden het podium om hun visie op de zaak te geven. Alle partijen hebben hun eigen ‘ultieme’ oplossing. Zo overhandigde FME in februari ‘Het nieuwe spoorplan’ aan de minister van Infrastuctuur en Milieu. In dit plan stellen Arriva, Connexxion, Syntes en Veolia Transport voor om de opbouw van het treinsysteem in Nederland te organiseren vanuit de formules HSL, Intercity en Stoptrein. De partijen adviseren de Intercity’s en de zeven regionettten aan te besteden.
Tijdens de workshop benoemden de deelnemers een aantal actiepunten. In april organiseert Railforum een rondetafelconferentie waar deze actiepunten aan de beslissers worden voorgelegd.
Het zal niet lang meer duren voor we weten welk plan de eindstreep haalt. In de tussentijd gaan er n.a.v. de bijeenkomst op 27 januari bij Railforum een aantal werkgroepen aan de slag. Twee gingen er al van start: - Instrumenten op samenloop beter te organiseren o.l.v. Otto Cazemier (Mobycon) en Martijn van Os (stadsregio Arnhem-Nijmegen) - Flexibele oplossingen voor veilige overwegen o.l.v. Carl Bieker (provincie Gelderland) en Evert Klem (stadsregio Arhem-Nijmegen)
Workshop omgevingsmanagement Goed omgevingsmanagement staat steeds vaker hoog op de agenda bij grote projecten. Zeker als die in een stedelijke omgeving plaatsvinden. De afgelopen jaren deed men op dit gebied dan ook veel ervaring op. Tijd voor een uitwisseling van die ervaring vonden Railforum, KING en DHV. Op 15 februari verzamelde zich een zeer divers publiek in het gerenoveerde kantoor van DHV in Amersfoort. Francis Nauman, omgevingsmanager Spoorzone Delft en Kees van de Kerk, betrokken bij het project A15 Maasvlakte-Vaanplein gaven een presentatie. Verdeeld over negen onderwerpen deelden de deelnemers vervolgens zelf hun kennis.
Op onze website www.railforum.nl vindt u onder het menu-item activiteiten alle verslagen en presentaties.
9 Railforum maart 2011
Jonge Veranderaars:
Wisseling van de wacht 2011 begint ook bij de Jonge Veranderaars met een wisseling van de wacht.Vincent Weeda, Michiel Sommeijer en Jasper Vermeer maken in de loop van dit jaar plaats voor Nicole Kommer, Marjolijn Jochemsen, Betty Haubrich, Erik van de Luijtgaarden en Gordon de Munck. Evelien Fleskens nam de rol van voorzitter over van Gilbert Bal. 3 vragen aan Evelien Voor wie kan tellen vallen er twee zaken op aan de nieuwe samenstelling van het JV-bestuur. 1. Er komen meer mensen bij dan er weg gaan. 2. De vrouwen zijn straks in de meerderheid. Evelien: “Klopt! Een beetje Jonge Veranderaar is op de toekomst voorbereid. We hadden de luxe te kunnen kiezen uit vijf enthousiaste kandidaten. De Jonge Veranderaars draaien op enthousiasme, dus van mensen die dat hebben kun je er niet genoeg hebben. Maar het bestuur is nu voorlopig wel compleet hoor.” Evelien: “En wat betreft die meerderheid vrouwen… dat is min of meer toeval. De Jonge Veranderaars lopen als een tierelier. Tot nu toe hebben de kerels het prima gedaan. Ik hoop dat we dat voort kunnen zetten en weer iets extra’s toe kunnen voegen. Wat mij betreft hoeft dat niet persé een vrouwelijk tintje te zijn. Mannen en vrouwen zijn gelijk, maar niet hetzelfde. Er zal dus best het een en ander veranderen, maar het merendeel van de Jonge Veranderaars is nog steeds man. Daarom zijn we heel blij met Erik, Gordon, Pieter en Alex. Mochten we
10 Railforum maart 2011
per ongeluk de neiging krijgen ons te gaan buigen over wel of geen bloemetjes op tafel, dan grijpen zij in. Maar zo’n vaart zal het niet lopen. Ik denk dat we gewoon een mooie groep enthousiaste mensen bij elkaar hebben die de Jonge Veranderaars nog beter willen helpen bij het opschudden van de rail- en OV-sector... en als blijkt dat daar toch bloemetjes bij nodig zijn dan worden die vanaf nu niet meer geschuwd.” Wat wordt de grootste uitdaging voor het nieuwe bestuur? Evelien: “De afgelopen tijd heeft zich een golf van hele jonge mensen aangesloten bij de Jonge Veranderaars. De verjonging is ingezet en dat brengt een hoop ongetemd en ongeremd enthousiasme met zich mee. Tegelijkertijd worden de Jonge Veranderaars steeds serieuzer genomen en worden we als ‘organisatie’ ieder jaar weer volwassener. Beide zaken zijn in onze ogen positief, maar het wordt wel een uitdaging om de kansen die deze tegengestelde ontwikkelingen bieden optimaal te benutten.” >>
Van voor naar achter: Michiel Sommeijer (GVB) Alex van Dijk (Mobycon) Vincent Weeda (ProRail) Marian Weltevreden (NPC) Erik van de Luijtgaarden (Siemens) Nicole Kommer (ProRail) Jasper Vermeer (Arriva) Pieter Gardenier (Railforum) Marjolijn Jochemsen (NS) Betty Haubrich (Stadsregio Amsterdam) Evelien Fleskens (inno-V) Gordon de Munck (RWS)
11 Railforum maart 2011
“JV is weer een jaartje volwassener en verjongt tegelijkertijd” Evelien: “De vrijbrief die de Jonge Veranderaars van Railforum voor het jaarcongres 2010 kregen gaven we aan de allerjongsten van ons met als resultaat: bullshitbingo en een optreden van Sinterklaas. Dat is wel even wat anders dan de InnovatieCup die men van ons gewend was.Voor deze strijd om het meest innovatieve idee bleek in de bestaande opzet bij de huidige Jonge Veranderaars niet voldoende animo. De verrassende actie paste helemaal bij de jongste JV-ers en we zijn echt super trots op hen, maar je merkte ook dat de gevestigde orde niet zo enthousiast mee deed als gehoopt en de boodschap daarmee ook niet helemaal aankwam. Het gat tussen de echte starters en de gevestigde orde (en soms zelfs de wat oudere JV-ers) is gewoon groot. Dat is voor beide partijen zonde. We gaan uitvinden hoe we dat gat kunnen dichten, zodat we bereiken wat we willen bereiken op een manier die ons allemaal inspireert en motiveert.
12 Railforum maart 2011
Waar wil jij je persoonlijk als voorzitter hard voor maken? Evelien: “Gilbert heeft zich hard gemaakt voor meer variatie in JV-activiteiten. Hij introduceerde de termen ‘Light’ en ‘Heavy’. Tot die tijd kende de Jonge Veranderaars veel keiharde inhoudelijke bijeenkomsten, nu de ‘ heavy’ activiteiten genoemd. Met het toevoegen van light activiteiten, die meer gericht zijn op het ontmoeten van elkaar en persoonlijke ontwikkeling kunnen we nog meer Jonge Veranderaars voorzien in hun behoeften. En de behoeften van de JV’ers staan centraal, daar wil ik zo goed mogelijk op in spelen. Onder andere door meer variatie aan te brengen in de heavy-bijeenkomsten, bijvoorbeeld op het gebied van marketing. Ik denk dat we wat betreft activiteiten waarbij Jonge Veranderaars fysiek bij elkaar komen inmiddels wel een goede balans gevonden hebben.” De mogelijkheden die de huidige social media e.d. bieden hebben we echter nog maar weinig benut, die gaan we gebruiken om nog veel meer op de actualiteit in te spelen. Dat doen we naar mijn mening nog te weinig.”
“Meer inspelen op de actualiteit”
Gilbert bedankt vs. Gilbert bedankt Bedankte Gilbert Bal in december nog Ton Kaper voor de ruimte die hij de Jonge Veranderaars gaf, nu bedanken de Jonge Veranderaars Gilbert. Met Gilbert aan het hoofd hebben de Jonge Veranderaars de afgelopen anderhalf jaar weer een ontwikkeling doorgemaakt. Als dank het laatste woord aan de ex-voorzitter zelf. Gilbert... is trots op: - 17 activiteiten voor de Jonge Veranderaars in 2010 (record!) - 8 van de 9 doelen van het JV-bestuur zijn gehaald in 2010 - de invoering van light-activiteiten die een nieuwe groep Jonge Veranderaars hebben aangeboord - het aantal vrouwelijke actieve leden van de Jonge Veranderaars dat het afgelopen jaar is gestegen van 5% naar 40% - de verjonging die is ingezet binnen de JV in 2010 - de JV in staat is om 3 activiteiten in een maand te organiseren (maart 2010) - het JV-initiatief Kennis Sjouwen Bruggen Bouwen (lees meer hierover op pagina 14) - en natuurlijk op het bestuur van de JV en alle Jonge Veranderaars die het bestaan van de Jonge Veranderaars mogelijk maken vindt het jammer dat: - we afscheid hebben moeten nemen van de InnovatieCup. Ik hoop echt dat die in een andere vorm een vervolg krijgt. wil: - iedereen bedanken die ik als JV’er, bestuurslid en voorzitter van de JV heb mogen leren kennen in al die jaren en waar ik mee heb samengewerkt. - Railforum en haar bestuur bedanken voor alle leerzame momenten, discussies en gezelligheid. - de JV en haar bestuur een enorme goede toekomst wensen en dat er maar veel leuke en kwalitatief goede activiteiten worden georganiseerd waar de JV’ers veel aan hebben!
13 Railforum maart 2011
Kennis Sjouwen Bruggen Bouwen: zo kan het ook! In april vorig jaar lanceerden de Jonge Veranderaars het detacheer- en leerprogramma Kennis Sjouwen Bruggen Bouwen (KSBB). Met KSBB krijgt jong talent de kans een kijkje in de keuken te nemen bij een ander rail- of OV-bedrijf dan het eigen. Zo liep Patrick Timmermans (toen werkzaam bij Movares) met behulp van Mirjam Visscher (NS) een half jaar lang twee dagen in de week stage bij NS. Anne Wil Boterman (HTM) en Michiel Sommeijer (GVB) kozen voor een andere constructie. Iets minder intensief, maar zeker KSBB-waardig! Vertel, hoe ‘doen’ jullie aan Kennis Sjouwen Bruggen Bouwen? Anne Wil: “Naar aanleiding van OV-citydating (JV-activiteit uit 2009) en VO-Citydating (afdelingen vervoersontwikkeling van RET, GVB en HTM) bedachten Michiel en ik dat het goed zou zijn om de contacten uit te breiden, zodat we dieper op sommige onderwerpen in konden gaan. Kennis Sjouwen Bruggen Bouwen was een mooie aanleiding om deze wens handen en voeten te geven. We hebben het allebei erg druk dus spraken we af dat ik drie keer een dag naar Amsterdam zou komen en Michiel drie keer een dag naar Den Haag.” Michiel: “We zijn nu twee keer bij elkaar over de vloer geweest. Tijdens deze dagen bleek dat we allebei een heleboel vragen hadden, waarbij de ander kon helpen. We werken allebei op de afdeling vervoersontwikkeling bij een stadsvervoerder. Die afdelingen zijn heel erg klein. Voor het werk wat wij doen zijn bijna geen opleidingen. Met analytisch
14 Railforum maart 2011
Peter Tros: “Jonge medewerkers binnen een onderneming brengen nieuwe kennis en energie in. Toen Anne Wil deze invulling van KSBB, op haar geheel eigen overtuigende manier, aan mij voorstelde was ik vrijwel direct enthousiast. Maar je vraagt je ook wel een beetje af of dat in de huidige tijd van aanbesteden en concurreren wel kan. Je laat toch een beetje in je keuken kijken. Maar de open manier waarop Anne Wil en Michiel hun kennis en ideeën delen en daarmee tot nieuwe inzichten komen en deze vervolgens op hun eigen werkplek introduceren, leidt uiteindelijk tot een beter product voor onze reizigers. En daar doen we het volgens mij allemaal voor. In de huidige tijd en binnen de beperkt beschikbare middelen kunnen we beter samenwerken dan elkaar de tent uit vechten!”
inzicht kom je een heel eind en je leert uit ervaring. Hoe meer men-
Anne Wil: “De mensen van HTM die zich bezig houden met halte-
sen je kent, hoe meer ervaring je hebt waar je uit kunt putten. Het
beheer en omleidingen zijn inmiddels ook al eens naar Amsterdam
is ontzettend leuk om via Kennis Sjouwen Bruggen Bouwen je groep
afgereisd om te kijken hoe hun GVB-collega’s te werk gaan. Je ziet een
collega’s uit te breiden.”
soort sneeuwbaleffect ontstaan. Heel positief om te zien!” Michiel: “Als je een paar mensen kent, dan ken je de hele wereld, dus
Anne Wil: “Onze uitwisselingsdagen splitsen we altijd in tweeën. ‘s
vaak vind je het antwoord op je vraag hooguit enkele telefoontjes van
morgens gooi ik mijn vragen en dilemma’s in de groep en ‘s middags is
je verwijderd. Het is zonde om daar geen gebruik van te maken.”
het de beurt aan Michiel. Omdat we samen op de kamer discussiëren en elkaar vertellen hoe wij gewend zijn bepaalde zaken aan te pakken,
Stel dat alles mogelijk was, hoe zou je dan willen Kennis Sjou-
steken onze kamergenoten er ook gelijk wat van op. Daarnaast kop-
wen Bruggen Bouwen?
pelen we terug in werkoverleggen e.d. Uiteindelijk plukt het bedrijf de
Anne Wil: “Dan zou ik graag een paar maanden lang een dag in de
vruchten van onze dates.”
week bij GVB of NS onderzoek willen doen. In de waan van de dag kom ik daar nu moeilijk aan toe. Het lijkt mij ook heel interessant om
Michiel: “Ieder bedrijf heeft zo zijn eigen specialisatie. Zo ben ik erg
eens een kijkje in de keuken bij vervoersbedrijven als Connexxion te
onder de indruk van de rijtijdbepaling bij HTM en is het GVB weer
nemen. Maar goed, in verband met de op handen zijnde aanbestedin-
veel verder in GIS-achtige dingen. GIS staat voor geografisch infor-
gen zit dat er binnenkort waarschijnlijk niet in.”
matiesysteem. We leren heel veel van elkaar. Als het goed is heeft de
Michiel: “Ik ga voor kort en krachtig. Ik zou me graag goed voorbe-
reiziger daar ook profijt van. Eigenlijk zou uitwisseling van kennis op
reid een week lang op één onderwerp bij bijvoorbeeld HTM willen
veel grotere schaal moeten gebeuren.”
storten.”
Michiel: “Mede dankzij initiatieven als Kennis Sjouwen Bruggen
Wat raden jullie andere JV-ers aan die willen Kennis Sjouwen
Bouwen en OV-citydating zie je dit tussen HTM, GVB en RET steeds
Bruggen Bouwen?
meer gebeuren. Omdat een paar mensen elkaar daar hebben leren
Michiel: “Gewoon doen. Kennis Sjouwen Bruggen Bouwen kan op
kennen, pak je makkelijker de telefoon om te vragen hoe de ander iets
een hele laagdrempelige manier, zonder al te veel gedoe. Ook in één
aanpakt. Op de werkvloer zien collega’s het positieve effect daarvan
dag kun je hele zinnige dingen van elkaar leren en echt een bijdrage
en denkt men hé dat kan ik ook.”
leveren.”
15 Railforum maart 2011
Oproep 4xV
Agenda
De leden van Railforum zoeken naar kernwaarden van waaruit men in de keten kan handelen. In 2011 doet Railforum een voorzet met de kernwaarden Verbindend,Verrassend,Vriendelijk en Veilig.
23 maart 2011 Alliantiecontracten 5 april 2011 Rondetafel: veilig reizen 14 april 2011 Ledenvergadering 10 november 2011 Jaarcongres
Kent u goede en/of inspirerende voorbeelden met betrekking tot deze vier V’s? Laat het ons weten door een e-mail te sturen naar
[email protected] en wie weet zet Railforum uw voorbeeld dit jaar in de spotlights. Waar kunt u aan denken? Een interessant samenwerkingsverband, een verrassende innovatie, het toppunt van klantvriendelijkheid, een milieuvriendelijke maatregel. Kortom alles waar de spoorklant en haar omgeving beter van worden is welkom. Als zij dit ook echt zelf ervaart tenminste.
Zie www.railforum.nl voor een actueel programma
Leden van Railforum ADSE Consultancy & Engineering Agentschap-NL Alom b.v. ALSTOM Transport b.v. Amsterdam Airport Schiphol APPM Management Consultants Arboned-Keurcompany ARCADIS n.v. Arriva Openbaar Vervoer n.v. ASSET Rail b.v. AT Kearney b.v. AT Osborne b.v. Atos Origin Nederland b.v. BAM Rail b.v. Bestuur Regio Utrecht Boer & Croon Ruimt. Investeringen b.v. Bombardier Transportation Brunel International n.v. BURDOCK Bouw en Infra b.v. Capgemini Nederland b.v. Concordis Groep Connexxion CQM Data Concept Technology b.v. DeltaRail b.v. Deltares DHV Groep Dienst IVV, gemeente Amsterdam Dual Inventive b.v. Dura Vermeer Divisie Infra b.v.
2
Railforum juni 2009
Eiffage Rail b.v. Fluor Infrastructure b.v. Gemeentewerken Rotterdam Gezamenlijke Randstadprovincies Goudappel Coffeng b.v. Grontmij b.v. GVB Haven Amsterdam Havenbedrijf Rotterdam n.v. Heijmans Infrastructuur b.v. HP Nederland b.v. HTM Personenvervoer Human Company IBM Imtech Traffic & Infra b.v. Infraspeed Maintenance b.v. inno-V Inspectie Verkeer en Waterstaat Intergo b.v. KEMA n.v. Keypoint Consultancy Keyrail Lloyd’s Register Rail Europe b.v. Logica Max Bögl Nederland b.v. Ministerie van Infrastructuur en Milieu Ministerie van VROM/DG Ruimte Mott MacDonald NL b.v. Movares NEA Transportonderzoek en -opleiding b.v. NedTrain b.v.
NPC NS Pon Logistiek b.v. PwC ProRail b.v. Provincie Gelderland Provincie Noord-Brabant Provincie Zuid-Holland Railinfra Opleidingen Railinfra Solutions RET n.v. Siemens Nederland n.v. Spitzke Spoorbouw b.v. Stadsgewest Haaglanden Stadsregio Arnhem Nijmegen Stork Strukton Rail b.v. Swietelsky Rail Benelux b.v. Syntus b.v. Thales Nederland b.v. TNO TransTec adviseurs b.v. Tribase TriOpSys b.v. Twynstra Gudde VeoliaTransport Nederland b.v. Verebus/Tuv Nord b.v. Vialis b.v. VOITH Railservices b.v. VolkerRail Nederland b.v.
Partners in kennis Bouwend Nederland Connekt Delft TopTech Dinalog Europoint b.v. Fietsersbond Holland Rail Industry Infrasite KIVI NIRIA Koninklijk Nederlands Vervoer KpVV Mijn-OV Movinnio NHTV Internationale Hogeschool Breda NMa NVDO NL ingenieurs Rail Cargo information Netherlands REISinformatiegroep ROVER SkVV Stichting railAlert TRAIL Research School Traverse VNO-NCW
12