Radboud Universiteit Nijmegen Jaarverslag 2008

Radboud Universiteit Nijmegen Jaarverslag 2008

jaarverslag radboud universiteit nijmegen

Voorwoord

2

voorwoord

2008 was het jaar van het zeventiende lustrum van de Radboud Universiteit Nijmegen. Onder het motto ‘Radboud Universiteit 85 jaar grensverleggend’ vierden we dit samen met de gehele academische gemeenschap, met onze gasten en met de burgers van de stad Nijmegen. Het lustrum was aanleiding terug te kijken op de prestaties van de Radboud Universiteit en de betekenis ervan voor de wetenschap en de samenleving. Studenten en medewerkers; ze vormen samen de Radboud Universiteit en voelen zich vanuit de traditie van de universiteit betrokken bij elkaar en de samenleving. Een uni versiteit die de gezamenlijke ambitie heeft in haar onderzoek en onderwijs ook in de toekomst grensverleggend te zijn. Ons onderzoek was in 2008 zeker grensverleggend. Dat blijkt uit de toename van het aantal wetenschappelijke publicaties, met name ook in de wereldwijd meest gerenommeerde wetenschappelijke tijdschriften. Het is een teken van de kwaliteit van het onderzoek. Dat bewijst de Spinozapremie die werd toegekend aan prof. dr. T.H.M. Rasing, hoogleraar Spectroscopie van vaste stoffen en grensvlakken. De kwaliteit blijkt ook uit de drie zeer prestigieuze Europese beurzen, ERC grants, die onze wetenschappers mochten ontvangen. Als enige Nederlandse universiteit waren de beurzen verdeeld over de drie beoordeelde wetenschapsgebieden. Het toont de kracht van de brede universiteit die we zijn. Het onderwijs van de Radboud Universiteit is in 2008 goed beoordeeld, zowel door visitatiecommissies als door studenten. De leden van de commissie die de zorg voorde kwaliteit van het onderwijs van de gehele universiteit beoordeelden, gaven het hoogste oordeel ‘met vertrouwen’. Het beste onderwijs voor iedereen is ons uitgangspunt. Daarom ontwikkelden we, naast het reguliere onderwijsprogramma, voor excellente studenten een nieuw en uitdagend programma: de Radboud Honours Academy. We ont vingen voor uitwerking van dat programma een subsidie van 4,9 miljoen euro. Het beste onderwijs betekent dat het academisch onderwijs internationaal gericht moet zijn. Het moet studenten immers voorbereiden op een internationaal georiënteerde arbeids markt. In 2008 zijn in samenwerking met de partneruniversiteiten uit het International Research University Network (IRUN) flinke stappen gezet om een verblijf van studenten aan de universiteiten binnen het netwerk te faciliteren. In het jaar van ons zeventiende lustrum keken we met gepaste trots terug op 85 jaar Radboud Universiteit. Dat geldt zeker ook voor haar uitstekende prestaties op het gebied van onderzoek en onderwijs in het jaar 2008, zoals deze in dit jaarverslag zijn geboekstaafd. Ir. R.J. de Wijkerslooth, Voorzitter college van bestuur Radboud Universiteit Nijmegen

3


Colofon Uitgave, samenstelling, productie Radboud Universiteit Nijmegen Fotografie Dick van Aalst, Bert Beelen, John Hacking, Erik van ‘t Hullenaar, Frank Muller en Gerard Verschooten Eindredactie Machiel van Zanten Vormgeving en opmaak Nies en Partners bno, Nijmegen Druk Thieme MediaCenter Nijmegen Radboud Universiteit Nijmegen Comeniuslaan 4, 6525 HP Nijmegen Postbus 9102, 6500 HC Nijmegen Telefoon: (024) 361 61 61 Telefax: (024) 356 46 06 www.ru.nl © Radboud Universiteit Nijmegen, juni 2009

4

Inhoud Jaarverslag Radboud Universiteit 85 jaar grensverleggend

6

Kengetallen

15

Organigram

16

Onderzoek

18

Onderwijs

34

Studenten

50

Karakteristiek van de studentenpopulatie

58

Personeel

60

Voorzieningen

68

Financiën

74

Verslag Stichting Katholieke Universiteit

80

Jaarrekening

86

Accountantsverklaring

117

5


6

85 jaar grensverleggend

Op zondag 1 juni organiseerde de universiteit in het kader van haar zeventiende lustrum het universiteits festival ‘Beleef de Radboud’ in de Nijmeegse binnenstad. Zeker acht duizend bezoekers uit stad en regio bezochten de festivalmarkt en lezingen en deden mee aan debatten. Deze gingen over uiteenlopende onder werpen als: waarom er wel of geen juryrechtspraak moet komen; waarom ‘Sonja Bakkeren’ niet helpt; de Waal als het hart van Nijmegen; jeugdcultuur: bandeloos en grenzeloos?; en de valse beloftes en mythes over de laatste jaren van het leven. In kraampjes op het Mariënburgplein konden de bezoekers hun talenkennis testen, meedoen in de Speeltuin der Wiskunde en zien hoe de beveiliging van de ov-chipkaart werkt.


‘85 jaar grensverleggend’ luidde het motto waarmee de Radboud Universiteit Nijmegen in mei 2008 haar zeventiende lustrum vierde. ‘Grensverleggend’ kenmerkt de inzet van het onderzoek en onderwijs van de universiteit. Het markeert de betekenis die de univer siteit de afgelopen 85 jaar had voor de samenleving en geeft tegelijkertijd de richting voor de toekomst. Daarom past dit motto zo goed bij de Radboud Universiteit: een student gerichte onderzoeksuniversiteit die voortdurend streeft naar verhoging van de kwaliteit van haar onderzoek en onderwijs. Hoogtepunt van het zeventiende lustrum was de academische plechtigheid in de Sint Stevenskerk op donderdag 15 mei. Het cortège van meer dan 250 hoogleraren trok onder grote belangstelling van de Nijmeegse burgers vanaf Museum het Valkhof door de binnenstad naar de Sint Stevenskerk. Daar hield prof. dr. O.J. Hekster de diesrede ‘The Limits of Rome’. De universiteit verleende eredoctoraten aan de Amsterdamse burgemeester dr. M.J. Cohen, de jurist prof. dr. E. Dirix, de fysicus prof. dr. Sir R. Friend en de psycholoog prof. dr. J.A. Bargh. In zijn dankwoord, dat hij mede namens de andere eredoctores uitsprak, waardeerde Cohen het belang dat de Radboud Universiteit met hem hecht aan tolerantie, matiging en dialoog als essentiële waarden in onze maatschappij. Deze waarden vinden voor de Radboud Universiteit mede hun oorsprong in de katholieke traditie waaruit ze voortkomt en waarmee ze zich verbonden voelt. Dat bleek ook uit de eucharistieviering waarmee de officiële viering van de dies begon. Het lustrum kende vele activiteiten. Filosofen, psychologen en juristen spraken tijdens het wetenschappelijk congres over de grenzen tussen luxe en decadentie. Minister Rouvoet van Jeugd en Gezin kwam naar Nijmegen om kennis te nemen van de resultaten van een groot onderzoek onder jongeren naar de grenzen die zij ervaren. De viering van een lustrum draagt vooral ook bij aan de binding van de academische gemeenschap die de Radboud Universiteit is. De campusdag op dinsdag 27 mei was daarvan het hoogtepunt. Een deel van de campus was omgebouwd tot een festivalterrein en op vijf podia traden studenten en medewerkers op. Muziek, cabaret en dans kleurden de talloze informele ontmoetingen. De Radboud Universiteit is al 85 jaar onlosmakelijk verbonden met de stad Nijmegen. Als cadeau aan stad en regio presenteerde de universiteit zich op zondag 1 juni onder het motto ‘Beleef de Radboud’ in het Nijmeegse centrum. Op zes locaties in hartje stad manifesteerde de universiteit zich op een toegankelijke wijze met activiteiten, presenta ties en discussies over onderwerpen als misdaad, opvoeding, geschiedenis van de stad, gezondheidszorg en voedsel. Rond de Mariënburgkapel waren in meer dan twintig tenten demonstraties te zien, die varieerden van wiskundetestjes tot taalcursussen. ‘Beleef de Radboud’ heeft ongetwijfeld bijgedragen aan de kennis van de Nijmegenaren over de Radboud Universiteit. Overigens waren ze al positief over ‘hun universiteit’, zoals blijkt uit onderzoek van het ITS, onderdeel van de Radboud Universiteit: bijna alle inwoners van Nijmegen vinden de universiteit onmisbaar voor de stad, goed voor haar imago en bijdragen aan de sfeer in de stad. Driekwart van de Nijmegenaren is uitgesproken trots op de Radboud Universiteit.

8

radboud universiteit 85 jaar grensverleggend

Uitstekende prestaties In haar lustrumjaar kan de Radboud Universiteit constateren dat ze flinke stappen voorwaarts heeft gemaakt om haar ambitie, te behoren bij de top van de Europese uni versiteiten, te realiseren. De kwaliteit van haar onderzoek en onderwijs toont dat aan. Zo ontving prof. dr. T.H.M. Rasing de Spinozapremie én de Prijs voor Wetenschap en Maatschappij. Prof. dr. F.P.J.T. Rutjes werd gekozen tot de meest ondernemende weten schapper. Maar liefst drie hoogleraren ontvingen de zeer prestigieuze Europese beurzen voor grensverleggend onderzoek, ter waarde van anderhalf miljoen euro: taalkundige prof. dr. P.C. Muysken, astronoom prof. dr. H.D.E. Falcke en microbioloog prof. dr. ir. M.S.M. Jetten. De Radboud Universiteit is daarmee de enige Nederlandse universiteit die op alle drie de wetenschapsgebieden - Social sciences and humanities, Physics and engineering en Life sciences - in de prijzen viel. Dat zegt veel over de kwaliteit van de volle breedte van haar onderzoek. Het onderwijs van de Radboud Universiteit wordt uitstekend beoordeeld. Uit de visitaties blijkt dat de helft van haar opleidingen behoort tot het bovenste kwartiel, de 25 procent best beoordeelde opleidingen in Nederland. Ook de studenten oordelen onverminderd positief over het Nijmeegse onderwijs. De minister van OCW honoreerde in 2008 de plannen voor toponderwijs voor excellente studenten, de Radboud Honours Academy, met bijna vijf miljoen euro. De in 2008 bewezen kwaliteit van onderzoek en onderwijs is de vrucht van een koers die aan het begin van dit millennium is ingezet met het Strategisch Plan ‘Kiezen voor kwaliteit’ en die is doorgezet met het Strategisch Plan 2005 -2008, ‘De kracht van kwali teit’. De in 2008 uitgevoerde evaluatie van dit plan laat zien dat deze koers succesvol is. Kwaliteit ‘leeft’ binnen de Radboud Universiteit. De aandacht ervoor is op alle niveaus verbonden in een cyclisch systeem voor kwaliteitszorg, dat opgebouwd is rond de visitaties. Zo is een cultuur van kwaliteit ontstaan die alle geledingen van de instelling doordrenkt. De keuze voor kwaliteit boven kwantiteit en de consequente doorvoering van een kwali teitsverbetering van het onderzoek en het onderwijs heeft de universiteit gebracht waar ze nu staat en vormt een goed uitgangspunt voor de volgende stap: die naar de top van de Europese universiteiten.

Onderzoek De Radboud Universiteit telt 21 onderzoeksinstituten. Nieuw is de samenwerking van vierhonderd hersenonderzoekers in één instituut: het Donders Institute for Brain, Cognition and Behaviour. Dit zal ongetwijfeld een nog verdere versterking van het Nijmeegse hersenonderzoek betekenen. De onderzoeksinstituten worden iedere zes jaar volgens het Standard Evaluation Protocol beoordeeld door internationale commissies die zijn samengesteld uit top onderzoekers op het vakgebied. Eens in de drie jaar vindt er een tussenevaluatie plaats. In 2008 zijn 3 onderzoeksinstituten van de Radboud Universiteit door nationale en internationale vakgenoten beoordeeld. Het Instituut voor Moleculen en Materialen (IMM) en het Onderzoekcentrum Onderneming & Recht scoorden zeer goed tot uit muntend. Het Institute for Management Research haalde nog niet het gewenste niveau. Sinds in 2004 de onderzoeksinstituten zijn gevormd, zijn 16 van de 21 instituten beoor deeld. 12 van die 16 instituten scoorden meer dan 4 op een schaal van 1 tot 5. Dat bewijst de kwaliteit van het Nijmeegse onderzoek, zoals dat ook blijkt uit de 11 Veni- en 10 Vidi-premies die onderzoekers van de Radboud Universiteit in 2008 in de wacht sleepten. In vergelijking met andere universiteiten scoorde de Radboud Universiteit hiermee boven

9


het gemiddelde. Dat is niet het geval bij de verdeling van de Vici’s; hier bleef de Radboud Universiteit op 1 steken. Deze onderzoekspremies van de Vernieuwingsimpuls van het NWO zijn nog interessanter geworden, omdat de verplichting die de universiteiten hadden om de bedragen te verdubbelen sinds 2008 is vervallen. De toename van het aantal wetenschappelijke publicaties, met name in toptijdschriften als Science en Nature, en de omvang van de tweede en derde geldstroom zijn eveneens bewijzen van de kwaliteit van het onderzoek van de Radboud Universiteit. Succes wil niet zeggen dat er niet voortdurend aan verbetering gewerkt moet worden. De prestaties van de laatste jaren komen nog onvoldoende tot uitdrukking in internationale rankings. Het zou de reputatie van de Radboud Universiteit zeer ten goede komen als ze hier de plaats zou innemen die overeenkomt met haar feitelijke prestaties.

Valorisatie Resultaten van wetenschappelijk onderzoek vinden op vele manieren hun weg naar de samenleving. Naast verscheidene workshops, symposia en conferenties, hebben weten schappers van de Radboud Universiteit een bijdrage geleverd aan debatten, publieke lezingen en de media. Een groot aantal presentaties, fototentoonstellingen en expert bijeenkomsten op verscheidene locaties droegen verder bij aan de bekendmaking van onderzoeksresultaten naar academia, professionals en het brede publiek. Zo was Prof. dr. E.M. Moormann medeverantwoordelijk voor de grote tentoonstelling in het Nijmeegse Valkhof Museum, ‘Luxe en decadentie. Leven aan de Romeinse Goudkust’. Moormann en andere wetenschappers van de Radboud Universiteit werkten mee aan de samenstelling van de tentoonstelling, verzorgden lezingen en rondleidingen en schreven artikelen voor de wetenschappelijke catalogus en het boek die de tentoon stelling begeleidden. Dr. Castillo Guerra deed onderzoek naar de sociale impact van christelijke kerken in Rotterdam, gebaseerd op de Social Return on Investment (SROI) methode, die het netto maatschappelijk effect van non-profitorganisaties berekende. De resultaten werden gepubliceerd in het rapport ‘Tel je zegeningen’, dat werd gepresenteerd aan de gemeenteraad van Rotterdam en de minister van Sociale Zaken, mr. J.P.H. Donner. Wetenschappelijk onderzoek levert ook een directe bijdrage aan de kenniseconomie. Wetenschappers van de Radboud Universiteit werken samen met bedrijven of zetten spin-off-bedrijven op. Een voorbeeld hiervan is het spin-off-bedrijf FutureChemistry, opgericht in 2008 vanuit de vakgroep Synthetisch-organische chemie van prof. dr. F.P.J.T. Rutjes. FutureChemistry is een technologiegedreven bedrijf met een focus op het oplossen van reactieoptimalisatie-problemen. Om meer jonge mensen te stimuleren ondernemer te worden en de kwaliteit van de startende ondernemers te verbeteren, heeft de Radboud Universiteit samen met de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen en ArtEZ Hogeschool voor de kunsten Arnhem het project GO! (Gelderland Onderneemt) ontwikkeld. Minister Van der Hoeven van Economische Zaken oordeelde positief over dit project en daarmee kon het van start gaan. Het stimuleren van zelfstandig ondernemerschap zal in Gelderland bij het hoger onderwijs een prominente plaats krijgen. In 2008 zijn de plannen verder uitgewerkt, zodat ze in 2009 van start kunnen gaan.

10


Onderwijs In het onderwijs beoordelen visitatiecommissies van peers, vakgenoten, een opleiding op vele facetten. Het oordeel van de peers vormt de beste indicatie voor kwaliteit. Uit de oor delen van de visitatiecommissies komt tot uitdrukking dat de aandacht voor de kwaliteit van het onderwijs op alle niveaus binnen de Radboud Universiteit aanwezig is. Dat is in de eerste plaats het geval bij de directe interactie tussen de primair betrokkenen: docenten en studenten. Maar ook op het niveau van de onderwijsorganisatie – waar de opleiding en de faculteit de belangrijkste spelers zijn – en op het niveau van kaderstelling en toezicht, college van bestuur en medezeggenschap, is er permanente aandacht voor kwaliteit. Alle opleidingen van de Radboud Universiteit – met uitzondering van de master tand heelkunde waar het curriculum landelijk verandert – zijn inmiddels beoordeeld en erkend. Ook de oordelen over de afzonderlijke Nijmeegse opleidingen zijn goed tot zeer goed. Van de 25 vergelijkbare bacheloropleidingen staan 12 opleidingen van de Radboud Universiteit op de eerste plaats. Van de 37 vergelijkbare masteropleidingen staan 16 opleidingen van de Radboud Universiteit op de eerste plaats. In de toekomst worden mogelijk niet meer de afzonderlijke opleidingen, maar de uni versiteiten beoordeeld. In het najaar van 2008 heeft de Radboud Universiteit daarom meegedaan aan de ‘pilot instellingsaudit’. Een externe commissie beoordeelde hoe de universiteit haar zorg voor kwaliteit vorm geeft. Zo kunnen de beoordelingen van de afzonderlijke opleidingen beperkt worden. De Radboud Universiteit ontving het hoogst haalbare oordeel: het predicaat ‘met vertrouwen’. Niet alleen visitatiecommissies, maar ook studenten beoordelen het Nijmeegs academisch onderwijs positief. Dat blijkt uit de jaarlijkse studentenenquête van het weekblad Elsevier en de Keuzegids Hoger Onderwijs. De Radboud Universiteit scoort in beide onderzoeken het hoogst van de brede algemene universiteiten. In 2008 heeft de minister van OCW pogingen ondernomen om wettelijk vast te leggen dat alleen studenten die hun bachelordiploma hebben behaald, aan hun masteropleiding mogen beginnen. De Radboud Universiteit verzet zich tegen deze rigoureuze ‘harde knip’ en kiest voor een ‘strenge knip’. Ze vindt principieel dat de minister zich niet op deze wijze met de organisatie van het onderwijs moet bezighouden. De beslissing of een student aan een masteropleiding kan beginnen, moet overgelaten worden aan de professionals in de examencommissies van de faculteiten. Zij kunnen beoordelen of een student weten schappelijk voldoende is toegerust om de master te kunnen volgen en in staat is eventuele deficiënties op korte termijn weg te werken. Zij oordelen streng, maar rechtvaardig. Vandaar de term: ‘strenge knip’. De universiteit meent ook dat de gevolgen van de door de minister gewenste ‘harde knip’ onevenredig groot kunnen zijn voor individuele studenten en dat daardoor studenten voor de masteropleiding verloren kunnen gaan.

Studenten Aan de Radboud Universiteit studeerden in 2008 voor het eerst in haar geschiedenis meer dan 18.000 studenten; 4.112 studenten schreven zich voor het eerst in. De groei van het aantal eerstejaars is vrijwel universiteitsbreed. Dit is te danken aan de uitstekende onder wijsprestaties en de doeltreffende werving en voorlichting. Opvallend is dat het aantal eerstejaarsstudenten dat een bètaopleiding gaat volgen, sinds het begin van deze eeuw gestaag blijft groeien. Het is inmiddels bijna verdubbeld. De Radboud Universiteit leidt studenten op tot kritische en geëngageerde academici die met een visie op wetenschap en maatschappij verantwoordelijke posities in de samen leving willen innemen. Die samenleving is steeds meer internationaal. De universiteit

11


wil studenten daarop voorbereiden. Daarom was internationalisering in 2008 meer dan ooit een speerpunt van universitair beleid. De Radboud Universiteit streeft ernaar dat meer studenten tijdens hun studie een periode doorbrengen aan een buitenlandse uni versiteit of stage lopen buiten Nederland. Huisvesting en erkenning van behaalde studie punten zijn vaak struikelblokken die studenten afremmen om naar het buitenland te gaan. Om hierin verbetering te brengen, zijn in 2008 afspraken gemaakt in het door de Radboud Universiteit geïnitieerde IRUN (International Research Universities Network). Dit internationale samenwerkingsverband telt de universiteiten van Poitiers, Krakow, Barcelona, Glasgow, Duisburg, Boedapest, Siena en Münster. De Radboud Universiteit heeft daarnaast in 2008 geïnvesteerd in meer en beter Engelstalig onderwijs. Ook het aantal Engelstalige masters is toegenomen. Het aantal buitenlandse studenten aan de Radboud Universiteit groeit gestaag. In 2004 telde de universiteit 1.068 buitenlandse studenten, waarvan er 366 uit Duitsland kwamen. In 2008 waren dat er 1.637, waarvan 919 uit Duitsland. Sinds enkele jaren kent de Radboud Universiteit een gericht wervingsbeleid in Nordrhein-Westfalen. Nijmeegse studenten zijn al jaren erg tevreden over de universiteit, de opleiding en de voorzieningen. De rapportcijfers die de studenten de universiteit geven, liggen al jaren rond de 7,5. Met een uitschieter van een 7,8 voor de universitaire voorzieningen.

Alumni De Radboud Universiteit telt ongeveer 88.000 alumni. Ze vormen het netwerk van de universiteit in de samenleving en zijn als ambassadeurs belangrijk voor de reputatie van de universiteit. Om de alumni te binden aan de universiteit zijn in 2008 nieuwe activiteiten ontwikkeld. In Den Bosch, Roermond, Den Haag en Zutphen werden door prominente hoogleraren van de universiteit inleidingen speciaal voor alumni verzorgd. Onder begeleiding van prof. dr. E.M. Moormann en dr. S.T.A.M. Mols werd een alumni reis naar Pompeii en Herculaneum georganiseerd. De website waar alumni van de Radboud Universiteit elkaar kunnen ontmoeten, het Alumniweb, maakte een sterke groei door naar bijna 6.000 persoonlijke pagina’s.

Personeel Medewerkers spelen een cruciale rol in het realiseren van de ambities van de Radboud Universiteit. Zij doen het onderzoek, geven het onderwijs of ondersteunen het primaire proces van onderzoek en onderwijs. Ieder doet dat op zijn eigen wijze en op zijn eigen plek binnen de universiteit. Het personeelsbeleid draagt bij aan de realisatie van de ambities van de universiteit en schept voorwaarden voor het optimaal functioneren van de medewerkers. In 2008 is verder gewerkt aan de uitwerking van leiderschaps- en organisatieontwikkeling. Daarnaast zijn nieuwe uitgangspunten van het loopbaanbeleid geformuleerd. Als goed werkgever voelt de Radboud Universiteit zich verantwoordelijk voor de blijvende inzet van haar medewerkers op verschillende posities binnen en buiten de universiteit. De persoonlijke ontwikkeling is daarbij het uitgangspunt. In de jaar gesprekken is daarom niet alleen aandacht voor het huidige functioneren, maar ook voor de toekomstige carrière binnen of buiten de universiteit. Ook het persoonlijk ont wikkelingsplan en mogelijkheden tot opleiding horen daarbij. Hier wordt duidelijk dat een loopbaanbeleid de gezamenlijke verantwoordelijkheid is van de leidinggevende, die namens de universiteit beoordeelt en kansen biedt, en de medewerker, die zich verder wil ontwikkelen.

12


De Radboud Universiteit Nijmegen heeft een goed functionerende medezeggenschap op het niveau van de faculteiten, de clusters en de universiteit als geheel. Studenten en mede werkers zijn op deze niveaus betrokken bij alle belangrijke zaken betreffende onderzoek en onderwijs. Studentenraad en ondernemingsraad vormen samen de Universitaire Vergadering, die maandelijks vergadert met het college van bestuur. Daar is in 2008 bijvoorbeeld intensief gesproken over het nieuwe Strategisch Plan 2009-2013.

Maatschappelijke taak en verantwoording De Radboud Universiteit staat midden in de samenleving. Die samenleving wordt meer dan ooit geconfronteerd met fundamentele en uiterst complexe, vaak mondiale, proble men. De universiteit wil een prominente rol spelen bij de analyse en oplossing van deze problemen en met haar onderzoek en onderwijs bijdragen aan de kwaliteit van de samen leving. Voorwaarde is dat ze kan werken binnen de academische vrijheid die universiteiten is gegeven. Die academische vrijheid kwam in de zomer van 2008 in het geding toen het bedrijf NXP via een kort geding een wetenschappelijke publicatie over de gebreken van de Mifare Classic Chip wilde verbieden. De voorzieningenrechter van de Arnhemse rechtbank stelde NXP in het ongelijk, met als grond de vrijheid van meningsuiting. Daarmee bleef de academische vrijheid onaangetast. In zijn uitspraak schaarde de rechter zich achter de universiteit, in dit geval de groep van hoogleraar Digitale veiligheid prof. dr. B.P.F. Jacobs, die voortdurend benadrukte dat het de maatschappelijke en wettelijke taak is van een universiteit om op onafhankelijke wijze onderzoek te doen en daarover te publiceren. Wetenschappelijk onderbouwde resultaten van onderzoek moeten vrij hun weg naar de samenleving kunnen vinden. Ook de resultaten van een onderzoek naar de digitale beveiliging. Het is een maatschappelijk belang dat aangetoonde kwetsbaarheden in beveiligingssystemen, zoals in de Mifare Classic Chip, verifieerbaar worden gepubliceerd. Zo kunnen passende maatregelen genomen worden en kan de beveiligingstechnologie zich verder ontwikkelen. Digitale veiligheid is slechts een van de vele onderwerpen waarmee de Radboud Univer siteit in 2008 in het nieuws was, omdat ze haar maatschappelijke taak serieus neemt én daarover met de samenleving communiceert. Naast het publiceren van wetenschappe lijke artikelen doet ze dat ook op verschillende andere manieren. Jaarlijks publiceert de Radboud Universiteit naast het jaarverslag het Research Report. De 21 onderzoeks instituten doen daarin verslag van hun onderzoeksresultaten en laten de maatschap pelijke impact ervan zien. De Radboud Universiteit was in 2005 de eerste universiteit die op deze wijze verantwoording aflegde. Inmiddels doet goed voorbeeld goed volgen. De wetenschapsredactie van de universiteit helpt wetenschappers de resultaten van hun onderzoek onder de aandacht te brengen van de media en daarmee van het grote publiek. Ze levert daarbij een zodanige kwaliteit dat de Vereniging van Wetenschapsjournalisten in Nederland de Nijmeegse wetenschapsredactie verkoos tot de beste van de Nederlandse universiteiten en onderzoeksinstituten. Dankzij hun inspanningen is het Nijmeegs onderzoek ook in 2008 meer in de media verscheen dan het jaar daarvoor. Ook de wetenschappers zelf traden meer dan ooit op in de media. Prof. dr. B.P.F. Jacobs was de winnaar van de Duynstee Trofee, die het college van bestuur heeft ingesteld voor de wetenschapper die het meest optreedt in de media. Prof. mr. P.J.P. Tak werd gehuldigd als de wetenschapper die over de periode 2004-2008 het meest van alle Nijmeegse wetenschappers in de media is verschenen.

13


Digitale communicatie is niet meer weg te denken in de relaties met de externe en interne doelgroepen. De universitaire website, zowel de Nederlands- als de Engelstalige, is in 2008 vernieuwd en aangepast aan de eisen die nationale en internationale gebruikers aan moderne digitale communicatie stellen. Zo draagt de universiteit op open, transparante en moderne wijze zorg voor informatie over haar activiteiten en betrekt ze haar relaties daarbij. De universiteit zet daarnaast diverse communicatiemiddelen in om studenten en medewerkers te informeren en bij de universiteit en elkaar te betrekken: het intranet RadboudNet, het universiteitsblad VOX, het digitale Voxlog, de studentennieuwsbrief, en de websites en (digitale) nieuwsbrieven van faculteiten en clusters.

Campus Op zaterdag 10 mei consacreerde bisschop Hurkmans de nieuwe Studentenkerk aan de Erasmuslaan. Het gebouw bevat een karakteristieke katholieke liturgische kerkruimte, een stilteruimte en een gebedsruimte voor moslimstudenten. In dezelfde periode, vlak voor de lustrumviering, konden studenten en medewerkers twee vernieuwde pleinen aan de voet van het Erasmusgebouw in gebruik nemen. De afronding van de werkzaam heden in en rond het Huygensgebouw, met name de inrichting van de wegen, laat op zich wachten vanwege de uitvoering van het Rondje Heyendaal. Dit plan voorziet in een vrije baan voor de bus, die Heyendaal via de spoorkuil verbindt met het centraal station, en tegelijkertijd met het oog op de veiligheid de verkeersstromen van elkaar scheidt. Nu de grootschalige nieuwbouw aan de oostzijde van de Heyendaalseweg bijna is voltooid, staat de universiteit voor een nieuwe investeringsimpuls. In 2008 zijn de eerste plannen gemaakt voor de nieuw- en verbouw van de behuizing van de gammafaculteiten. In 2009 zullen de plannen verder worden geconcretiseerd.

Financiën Het jaar 2008 is afgesloten met een bescheiden positief exploitatieresultaat van vijf miljoen euro. Het financieel resultaat hangt met name samen met de verbeterde liquiditeitspositie. Dat betekent dat de universiteit er financieel gezond voor staat en over voldoende middelen beschikt om de komende jaren te investeren in nieuwbouw en verbouw voor de gammafaculteiten. In het financiële beleid ligt de prioriteit bij het verbeteren van de kwaliteit van onderzoek en onderwijs. Daarbij wordt aandacht besteed aan versterking van studiefaciliteiten, verbetering van voorzieningen en efficiënte ondersteuning van de primaire processen. Het percentage van de eerste-geldstroommiddelen dat voor de faculteiten is bestemd, is in 2008 wederom toegenomen. Dat zal ook in 2009 het geval zijn. Zo concretiseert de universiteit haar doelstelling om zoveel mogelijk van haar middelen in te zetten voor onderwijs en onderzoek. Daarnaast zal ze – juist in tijden van een financiële en economische crisis – haar solide financiële beleid voortzetten en zich ervoor inspannen dat de ontwikkeling van het eigen vermogen gelijke tred houdt met de inflatie; een doel stelling die moeite zal kosten en een zorgvuldig en scherp financieel beleid zal vereisen.

Aldus vastgesteld op 14 april 2009,

Ir. R.J. de Wijkerslooth de Weerdesteyn Voorzitter college van bestuur

14


Kengetallen Radboud Universiteit Nijmegen

2004

2005

2006

2007

2008

Aantal ingeschrevenen

17.139

17.627

17.650

17.771

18.085

Eerstejaars instelling

3.926

3.959

3.781

3.933

4.112

Studenten

2003-2004 2004-2005 2005-2006 2006-2007 2007-2008

Master - (en doctoraal)diploma’s

2.260

2.360

2.469

2.613

2.429

2004

2005

2006

2007

2008

Academische promoties

214

226

241

262

260

Wetenschappelijke publicaties

4.710

4.967

5.049

5.288

5.349

Aantal medewerkers (fte)

4.334

4.336

4.309

4.283

4.358

Toelichting ‘Aantal ingeschrevenen’: het aantal op 1 oktober ingeschreven studenten en extraneï, inclusief postdoctoraalstudenten. ‘Eerstejaars instelling’: het totaal aantal studenten dat voor het eerst is ingeschreven voor een opleiding van de Radboud Universiteit (bachelor-, master- en postdoctorale opleidingen) vóór 1 oktober, inclusief de laatinschrijvers (na 1 oktober) van het jaar daarvoor. ‘Master- en (doctoraal)diploma’s’ per studiejaar (1 september t/m 31 augustus): aantallen diploma’s in 2007-2008 is lager door de invoering van de bachelor- masterstructuur bij Medische Wetenschappen. ‘Academische promoties’: het totaal aantal promoties per kalenderjaar. ‘Aantal medewerkers’: het aantal fte’s per 31 december 2008, inclusief het aantal medewerkers van het UMC St Radboud, facultair deel.

15


Organigram

Stichting Katholieke Universiteit (SKU)

OR Ondernemingsraad

UGV Universitaire Gezamenlijke Vergadering

college van bestuur Radboud Universiteit Nijmegen

raad van bestuur UMC St Radboud

USR Universitaire Studentenraad

OC

Faculteiten

Clusters

Onderdeel Commissie OR

Ondersteuning

Facilitair

ILS-RU ITS IOWO

• • • • • • • •

Theologie Religiewetenschappen Filosofie Letteren Rechtsgeleerdheid Sociale Wetenschappen Managementwetenschappen Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica • Medische Wetenschappen/UMC St Radboud

OC FGV Facultaire Gezamenlijke Vergadering

Onderdeel Commissie OR

FSR Facultaire Studentenraad

OPCIE Opleidingscommissies

16

Onderwijs

Onderzoek

Opleidingen

21 instituten


17


18

Onderzoek

Prof. dr. T.H.M. Rasing ontving in 2008, als zevende wetenschapper van de Radboud Universiteit, een Spinozapremie. Rasing is hoogleraar Spectroscopie van vaste stoffen en grensvlakken. Hij doet onder meer onderzoek naar spintronica (het schakelen van magneten met licht), atoomlithografie (het ordenen van atomen met licht) en naar vloeibare kristallen. Hij ontwikkelde een methode om magnetische gebiedjes te veranderen met lasers die heel snel aan en uit gaan. Zijn onderzoek maakt een doorbraak mogelijk om de opslag van digitale gegevens op een harde schijf tienduizend maal sneller te laten verlopen. Later in 2008 ontving Rasing ook de Prijs voor Wetenschap en Maatschappij.


De Nijmeegse onderzoeksomgeving Met de oprichting van het Donders Institute for Brain, Cognition and Behaviour heeft de universiteit in 2008 ingezet op versterking van het hersenonderzoek. Al het hersenonder zoek is samengebracht in één instituut met vierhonderd medewerkers. Het onderzoek richt zich op alle niveaus die voor het begrip van cognitie van belang zijn: van moleculen en genen, via zenuwcellen en netwerken van hersengebieden tot gedrag. De drie deelnemende centra zijn het F.C. Donders Centre for Cognitive Neuroimaging, dat sinds 1 september 2008 het Donders Centre for Cognitive Neuroimaging heet; het NICI, dat verder gaat als het Donders Centre for Cognition; en het recent opgerichte Donders Centre for Neuro science. Ook het Behavioural Science Institute van de Radboud Universiteit en het op de campus gehuisveste Max Planck Institut für Psycholinguistik zijn nauw betrokken bij het nieuwe Donders Institute. Daarnaast is in 2008 het onderzoek van het Centre for Clinical and Translational Research in een drietal nieuwe onderzoeksinstituten ondergebracht: Nijmegen Institute for Infection, Inflammation and Immunity; Institute for Genetic and Metabolic Diseases; en Institute for Oncology. Door deze herordening wordt het onderzoek nog verder versterkt. Hiermee is al het onderzoek van de Radboud Universiteit ondergebracht in 21 onderzoeks instituten.

• Research Institute for Religious Studies and

• Donders Institute for Brain, Cognition and Behaviour

Theology • Onderzoeksinstituut voor Filosofie

- Donders Centre for Cognition

• Centrum voor Ethiek

- Donders Centre for Cognitive Neuroimaging

• Instituut voor Historische, Literaire en

- Donders Centre for Neuroscience

• Nijmegen Centre for Evidence-Based Practice

Culturele Studies • Institute for Law

• Nijmegen Centre for Molecular Life Sciences

- Onderzoekcentrum Onderneming en Recht

• Nijmegen Institute for Infection, Inflammation

- Centrum voor Staat en Recht

- Centrum voor Notarieel Recht

and Immunity • Institute for Genetic and Metabolic Diseases

• Institute for Management Research

• Institute for Oncology

• Nijmegen Instituut voor Sociaal Cultureel

• Institute for Water and Wetland Research • Instituut voor Moleculen en Materialen

Onderzoek • Onderzoekcentrum Instituut voor

• Institute for Mathematics, Astrophysics and Particle Physics

Leraar en School • Behavioural Science Institute • Centre for Language Studies

• Institute for Computing and Information Sciences • Institute for Science, Innovation and Society

Resultaten De Radboud Universiteit rapporteert jaarlijks over de meest recente ontwikkelingen op het gebied van onderzoek in het onderzoeksjaarverslag, het Research Report. Dit wordt sinds 2005 uitgebracht; hierin worden ook plannen voor toekomstig onderzoek beschreven. Hieronder wordt een aantal voorbeelden genoemd van de activiteiten en prestaties van de Radboud Universiteit in 2008 op het gebied van onderzoek én de toepassing daarvan.

20

onderzoek

Kwaliteitszorg en externe beoordelingen Al het onderzoek van de Radboud Universiteit wordt periodiek beoordeeld door een internationaal samengestelde commissie van peers. Voor een onderzoeksprogramma dat niet minimaal als ‘zeer goed’ wordt beoordeeld, wordt een plan van aanpak opgesteld om deze kwalificatie te bereiken. Wanneer bij de daaropvolgende beoordeling geen beter resultaat is bereikt, wordt het onderzoek afgebouwd. Onderzoeksprogramma’s die ‘excellent’ scoren, worden gestimuleerd. De standaarden van de beoordelingscriteria zijn de volgende: • Excellent: internationale voorhoede. • Zeer goed: internationaal competitief, nationaal leidend. • Goed: nationaal goed, internationaal niet goed genoeg. In 2008 zijn drie onderzoeksinstituten van de Radboud Universiteit Nijmegen extern beoordeeld volgens het Standard Evaluation Protocol.

Instituut voor Moleculen en Materialen Het onderzoek van het Instituut voor Moleculen en Materialen (IMM) is over het geheel als ‘zeer goed’ tot ‘excellent’ beoordeeld. De commissie keek met name naar het leiderschap, de unieke infrastructurele faciliteiten en de wervingskracht op internatio naal competitief niveau. Van de achttien onderzoeksprogramma’s werden er twee als ‘excellent’ en negen als ‘bijna excellent’ beoordeeld op alle vier de criteria. Ook over de opleiding en begeleiding van promovendi was de commissie zeer lovend.

Institute for Management Research Het onderzoek van het Institute for Management Research (IMR) voldoet nog niet aan de eisen die door de Radboud Universiteit worden gesteld aan de kwaliteit van onderzoek. Het IMR heeft wel vooruitgang geboekt sinds de laatste tussentijdse evaluatie: zowel de kwaliteit als de kwantiteit van de publicaties is verhoogd, evenals het aantal promoties en de werving van (inter)nationale fondsen voor onderzoek. De commissie uitte kritiek op het gebrek aan coherentie binnen en tussen de onderzoeksprogramma’s. Het IMR heeft inmiddels het aantal programma’s teruggebracht van zes naar vier, en werkt een integraal plan voor de toekomst uit.

Business and Law Research Centre (Onderzoekcentrum voor Onderneming & Recht) Het Onderzoekcentrum voor Onderneming & Recht (OO&R) werd eind 2008 over het geheel genomen als bijna excellent beoordeeld op alle vier de criteria. Drie van de vier onderzoeksprogramma’s werden als ‘zeer goed’ of ‘excellent’ beoordeeld. Zowel de maatschappelijke als wetenschappelijke relevantie van het onderzoek van het OO&R werd door de commissie excellent bevonden. De visitatiecommissie prees de intensieve samenwerking tussen het OO&R en advocatenkantoren. Dit maakt het mogelijk om een unieke bijdrage te leveren aan het juridisch onderzoek, geënt op de praktijk van het ondernemingsrecht. Daarnaast werd geconstateerd dat het OO&R vaak wordt betrokken bij de voorbereiding en formulering van nieuwe wetgeving van de overheid. De commissie heeft het OO&R aanbevolen om zichzelf de komende jaren ook meer op internationaal niveau te profileren door meer te publiceren in internationale juridische tijdschriften en het internationale netwerk uit te breiden.

21


Internationale persoonsgerichte prijzen Advanced Grants European Research Council De Advanced Grant van de European Research Council (ERC) is een nieuwe en meteen de meest prestigieuze Europese beurs voor individuele onderzoekers. De grootte ervan bedraagt gemiddeld tweeënhalf miljoen euro, in te zetten voor vijf jaar onderzoek. Maar liefst drie onderzoekers van de Radboud Universiteit ontvingen de ERC Advanced Grant, voor onderzoeksprojecten op het gebied van sterrenkunde, microbiologie en taalweten schap. Met dit belangrijke resultaat wordt de kwaliteit van het onderzoek van de Radboud Universiteit in de volle breedte onderstreept.

• Prof. dr. H.D.E. Falcke, Radioastronomie Prof. dr. H.D.E. Falcke, hoogleraar Radioastronomie en astrodeeltjesfysica, ontving in de categorie Physical sciences and engineering drieënhalf miljoen euro voor onderzoek naar de oorsprong van de hoogst-energetische kosmische deeltjes. Deze deeltjes, protonen en zware atoomkernen, bombarderen continu de aarde vanuit de ruimte. De oorsprong van deze deeltjes en de manier waarop ze hun energie verkrijgen, vormen een van de grote raadsels in de huidige (astro)fysica. Het onderzoek van Falcke richt zich op het detecteren en begrijpen van deze hoog-energetische kosmische straling.

• Prof. dr. ir. M.S.M. Jetten, Ecologische microbiologie Prof. dr. ir. M.S.M. Jetten, hoogleraar Ecologische microbiologie, verwierf een ERC Advanced Grant op het gebied van de Life sciences om zijn succesvolle onderzoek naar de anammoxbacterie voort te zetten en uit te breiden. Anammox is een bacterie die ammonium omzet in stikstofgas, zonder zuurstof te gebruiken en zonder CO2-productie. Hij speelt een zeer belangrijke rol in de stikstofcyclus op aarde. Jetten hoopt de komende jaren aan te tonen dat de bacterie ook in de aarde voorkomt (en niet alleen in zuurstof arm water) en hij gaat anammoxbacteriën zoeken in extreme omstandigheden: onder zeese vulkanen en hete bronnen. Verder hoopt hij een beter begrip te krijgen van de rol van anammox in de stikstofcyclus in de oceaan. De bacterie, die ammonium als energie bron gebruikt, wordt onder meer ingezet bij de waterzuivering.

• Prof. dr. P.C. Muysken, Algemene taalwetenschap Prof. dr. P.C. Muysken, hoogleraar Algemene taalwetenschap, kreeg een ERC Advanced Grant in de categorie Social sciences and humanities, voor onderzoek naar taalverande ringen. Hij vergelijkt een aantal situaties van meertaligheid en contact tussen talen, met verschillende ‘tijdsdieptes’ en verschillende geografische omvang: de talen van de rand van het Amazonegebied in Zuid-Amerika (al duizenden jaren contact), de meertalige samenleving van Suriname (vijfhonderd jaar contact), de meertalige samenleving met immigranten in Nederland (vijftig jaar contact) en specifieke groepjes migrantenjongeren in Nederland (tien à twintig jaar contact). Dezelfde grammaticale verschijnselen worden met nieuwe technieken geanalyseerd in de verschillende deelprojecten.

• Prof. dr. C.C. Aerts, Asteroseismologie Prof. dr. C.C. Aerts, bijzonder hoogleraar Asteroseismologie aan de Radboud Universiteit Nijmegen, kreeg een ERC Advanced Grant toegekend van tweeënhalf miljoen euro. Zij gaat dit onderzoeksgeld besteden vanuit de Katholieke Universiteit Leuven, waar zij ook hoogleraar is en het grootste deel van haar onderzoekstijd doorbrengt.

22

onderzoek

Nationale persoonsgerichte prijzen Spinozapremie voor prof. dr. T.H.M. Rasing Prof. dr. T.H.M. Rasing, hoogleraar Spectroscopie van vaste stoffen en grensvlakken van het Instituut voor Moleculen en Materialen, is een toonaangevend pionier in het ontwikkelen van nieuwe technieken om met licht materialen op nanometerschaal te bestuderen en te manipuleren. Hij verricht grensverleggend fundamenteel onderzoek met een open oog voor mogelijke toepassingen. Zijn recentste en succesvolste onderzoek is dat naar manipulatie van magnetisme met licht. In een harde schijf van een computer wordt informatie opgeslagen doordat een elektromagneet de richting verandert van kleine magnetische gebiedjes. Rasing ontwikkelde een methode om magnetische gebiedjes te veranderen met lasers die heel snel aan en uit gaan. Hiermee zou je uiteindelijk infor matie tot honderdduizend keer sneller moeten kunnen schrijven dan nu mogelijk is. Eerder stond Rasing aan de wieg van een nieuwe methode om met lasers zichtbaar te maken hoe individuele moleculen zich over een oppervlak bewegen. Deze methode wordt nu overal gebruikt. Ook leverde zijn studie van zeer dunne magnetische lagen de ontdek king van nieuwe grote magneto-optische effecten op, die kunnen worden gebruikt voor de bestudering van magnetisme aan grensvlakken en nanostructuren.

Prijs van Wetenschap en Maatschappij Prof. dr. T.H.M. Rasing heeft in 2008 de Prijs van Wetenschap en Maatschappij ter waarde van 25.000 euro ontvangen voor zijn ‘ absoluut baanbrekend onderzoek met grote technologische toepassingen’. De jury loofde niet alleen het onderzoek van Rasing naar het schakelen van magneetjes met licht en de mogelijke toepassing daarvan voor snellere computers, maar ook zijn eigenzinnige houding. ‘Het is ook onderzoek dat heel goed zijn weg naar de wereld van alledag kan vinden. Het bekroonde werk van Rasing laat goed zien hoe fundamenteel baanbrekend onderzoek tegelijkertijd het begin kan zijn van een technologische revolutie. Daarmee past het uitstekend in de doelstellingen van de Prijs van Wetenschap en Maatschappij’.

Benoemd tot lid van de KNAW in 2008 De Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen adviseert op het gebied van de wetenschapsbeoefening, beoordeelt de kwaliteit van wetenschappelijk onderzoek (peer review), is een forum voor de wetenschappelijke wereld, bevordert de internationale samenwerking en is een koepelorganisatie voor wetenschappelijke onderzoeksinstituten. De Akademie bestaat uit 220 actieve leden, die worden benoemd voor het leven. In 2008 zijn van de Radboud Universiteit nieuw benoemd: • Prof. dr. C.G. Figdor, hoogleraar Tumorimmunologie • Prof. dr. J.A. Jansen, hoogleraar Biomaterialen en experimentele implantologie Met deze twee nieuwe leden komt het totaal van de Radboud Universiteit op zestien actieve leden: veertien mannen en twee vrouwen.

Prof. dr. P.J. Groot nieuw lid van De Jonge Akademie In 2005 richtte de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen De Jonge Akademie op. De Jonge Akademie (DJA) heeft tot doel jonge onderzoekers actief in aan raking te brengen met vakgebieden buiten het eigen specialisme en met de mogelijkheden van interdisciplinair onderzoek; aan te moedigen visies te ontwikkelen op de toekomst van het eigen vakgebied en aangrenzende vakgebieden, en op het te voeren wetenschaps beleid; te stimuleren hun wetenschappelijke inzichten in de maatschappij uit te dragen; en te steunen in hun eigen ontwikkeling als wetenschapsbeoefenaar. Prof. dr. P.J. Groot, astronoom, is een van de tien nieuw benoemde leden van De Jonge Akademie van de KNAW. Daarmee komt het totale aantal Nijmeegse leden op elf van de in totaal tachtig leden.

23


Topsubsidie voor onderzoek magnesiumtransport Dr. J.G.J. Hoenderop, moleculair fysioloog van de afdeling Fysiologie (NCMLS) heeft van NWO een TOP-subsidie ontvangen van 675.000 euro voor onderzoek aan magnesium transporteurs in de nier. Magnesium speelt een belangrijke rol bij verschillende fysiolo gische processen in het lichaam. Veranderingen in de magnesiumbalans hebben dan ook grote gevolgen. Met de TOP-subsidie gaat Hoenderop in samenwerking met prof. dr. S. Tejpar van de Katholieke Universiteit Leuven en prof. dr. V.V.A.M. Knoers van de afdeling Humane genetica van de Radboud Universiteit het moleculaire proces bestude ren dat de heropname van magnesium in de nier regelt, zowel in de gezonde situatie als bij een te laag magnesiumgehalte. Dit onderzoek moet uiteindelijk leiden tot een betere behandeling van patiënten met een verstoorde magnesiumbalans en tot preventie van complicaties van een langdurig gebrek aan magnesium.

Vernieuwingsimpuls – Vici In 2008 verwierf één toponderzoeker van de Radboud Universiteit, dr. I. Toni, een Vici-subsidie van 1,25 miljoen euro.

Communicerende breinen Dr. I. Toni, Donders Institute for Brain, Cognition and Behaviour Het Vici-project gaat over het begrijpen van beweging. Als we dorst hebben, kunnen we een glas vullen om te drinken – een instrumentele actie – maar we kunnen ook ergens een drankje bestellen door naar een leeg glas te wijzen – een communicatieve actie. Instrumen tele acties veranderen de fysieke toestand van de wereld om ons heen, communicatieve acties veranderen de mentale toestand, de gedachten van een andere persoon. We weten al veel over de hersenprocessen rond instrumentele acties. Erg weinig daarentegen is bekend over ons vermogen tot communicatieve acties, terwijl die toch een fundamentele rol spelen in de menselijke omgang. Wat zijn de cognitieve en cerebrale mechanismen die ons in staat stellen andere mensen te laten denken wat wij in gedachten hebben? Wat gaat er mis in het brein van psychiatrische patiënten die dit vermogen missen?

Vernieuwingsimpuls – Vidi De Radboud Universiteit verwierf in 2008 tien Vidi-subsidies van elk 600.000 euro. Hiermee kunnen jonge, excellente onderzoekers die hun sporen al verdiend hebben, voor vijf jaar hun nieuwe onderzoekslijn ontwikkelen.

• Hoe werken enzymen? Mw. dr. K.G. Blank, Instituut voor Moleculen en Materialen en Nijmegen Centre for Molecular Life Sciences Enzymen zijn de katalysatoren van alle levensprocessen. Vanwege hun universele belang is het essentieel om te begrijpen waardoor hun functie wordt bepaald. Onderzoekers gebruiken studies naar afzonderlijke moleculen om te analyseren hoe enzymen worden gereguleerd en hoe ze zich hebben ontwikkeld.

• De voor- en nadelen van medicijnen voor hersenfuncties Mw. dr. R. Cools, Donders Centre for Cognitive Neuroimaging/UMC St Radboud - Psychiatrie Wij passen ons gedrag flexibel aan aan onze voortdurend veranderende omgeving dankzij hersenstoffen zoals dopamine. Maar het effect van de medicijnen die dopamine beïnvloeden, varieert enorm tussen verschillende individuen. Dit project onderzoekt de hersenmechanismen die ten grondslag liggen aan deze verschillen

24

onderzoek

• Katalyse op de nanoschaal Dr. J.A.A.W. Elemans, Nanoscience Om te begrijpen hoe katalysatoren precies werken tijdens chemische reacties is het noodzakelijk om ze te bestuderen in het hoogst mogelijke detail. In dit onderzoek worden reacties op een oppervlak gevisualiseerd op moleculaire schaal in een scanning tunneling microscoop.

• Nieuwe genen voor oude ogen Mw. dr. A.I. den Hollander, UMC St Radboud - Oogheelkunde en antropogenetica Macula-degeneratie is de voornaamste oorzaak van slechtziendheid bij ouderen. De onderzoekers zullen op zoek gaan naar erfelijke factoren (genen) die deze vorm van slechtziendheid veroorzaken. Hierdoor zullen ze het ontstaan van deze ziekte beter begrijpen, en mogelijk nieuwe aangrijpingspunten voor therapie ontdekken.

• Buffer van het verleden Prof. dr. R.P.C. Kessels, Donders Centre for Cognition/UMC St Radboud - Medische psychologie Informatie kan kortdurend in ons geheugen worden vastgehouden, maar ook langdurig worden opgeslagen. Dit project onderzoekt hoe deze twee geheugensystemen betrokken zijn bij het vormen van nieuwe herinneringen en op welke manier deze processen ver stoord raken bij patiënten met geheugenstoornissen.

• Medicijn of gif Dr. ir. J.B. Koenderink, UMC St Radboud - Farmacologie-Toxicologie Hartmedicijnen ontwikkeld uit pijlgif komen ook van nature in ons lichaam voor. Biochemici en toxicologen zullen de eigenschappen van deze stoffen onderzoeken om hun uiteenlopende effecten te verklaren. Met deze kennis kunnen in de toekomst nieuwe medicijnen worden ontwikkeld.

• De oorsprong van type Ia supernova’s Dr. G.A. Nelemans, Astronomie Type Ia supernova’s zijn stellaire kernfusiebommen waarin al ons ijzer wordt geproduceerd en die gebruikt worden om de versnelde uitdijing van het heelal in kaart te brengen. Hun tot op heden onbekende oorsprong zal worden ontrafeld door een slimme methode om individuele supernova’s te bestuderen en te combineren met de bestaande expertise en grote hoeveelheden nieuwe metingen.

• Het immuunsysteem van de fruitvlieg Dr. ir. R.P. van Rij, UMC St Radboud - Medische microbiologie Mensen en andere gewervelde dieren hebben een geraffineerd en complex afweersysteem om ziektemakers zoals virussen te bestrijden. Ongewervelde dieren worden ook door virussen geïnfecteerd, maar er is nagenoeg niets bekend over hun immuunsysteem. De onderzoekers bestuderen afweermechanismen tegen virussen, in het bijzonder RNAinterferentie, in de fruitvlieg.

• Mentale retardatie in fruitvliegen Mw. dr. A. Schenck, Department of human genetics/UMC St Radboud - Antropogenetica Mentale retardatie is een van de belangrijkste onopgeloste medische problemen van onze samenleving. Dit project zal de fruitvlieg Drosophila melanogaster als modelorganisme gebruiken. Doel is het systematisch onderzoeken van mentale retardatie op cellulair en ontwikkelingsniveau, de onderliggende moleculaire netwerken te ontrafelen, en mogelijkheden te vinden voor nieuwe diagnostische en therapeutische strategieën voor deze grote groep afwijkingen.

25


• De wereldstaat: een nachtmerrie van tirannie? Dr. R.B.J. Tinnevelt, Rechtsgeleerdheid In 2015 moet extreme armoede wereldwijd gehalveerd zijn en moeten alle kinderen basisonderwijs kunnen volgen. Dit zijn mooie doelstellingen, maar hoe bereiken we die? De oplossingen die politici en wetenschappers aandragen, zijn eenzijdig. De wereldstaat vormt het vergeten alternatief. Dit onderzoek stelt de wenselijkheid en haalbaarheid ervan centraal.

Vernieuwingsimpuls – Veni In 2008 wisten elf jonge talenten deze persoonsgerichte onderzoekssubsidie (208.000 euro voor drie jaar) te bemachtigen.

• Worden creooltalen geboren? Mw. dr. M.C. van den Berg, Taalwetenschap De structurele verschillen tussen complexe creooltalen en simpele pidgintalen worden veelal verklaard als het gevolg van moedertaalverwerving door kinderen. Dit onderzoek bestudeert de invloed van volwassenen op creooltaalformatie middels historisch taal onderzoek en hedendaags tweedetaal-verwervingsonderzoek in Ghana en Nederland.

• Rechtbankdrama’s in het oude Rome Mw. dr. B.M.C. Breij, Griekse en Latijnse taal en cultuur Romeinse aristocraten onderwezen en vermaakten elkaar met redevoeringen in fictieve rechtszaken. Ze speelden daarbij de rol van machtig personage of underdog. Dit onder zoek maakt hun nog weinig bekende teksten toegankelijk. Het ontsluit ook hun onder liggende opvattingen over sociale verhoudingen.

• Zuid-Amerikaanse zinnen in zinnen Dr. E. van Gijn, Taalwetenschap Ondanks de enorme taaldiversiteit is er een beperkt aantal dominante strategieën om bijzinnen te vormen in de talen van Zuid-Amerika. De vraag is hoe dit kan, en wat deze situatie ons kan vertellen over de historie van het continent.

• Omgevingsgevoelige polymeren met continue respons Dr. ir. R. Hoogenboom, Physical-organic & supramolecular chemistry Polymeren kunnen reageren op veranderingen in de omgeving. De onderzoekers sleutelen aan de moleculaire structuur van de polymeren om de aan/uitreactie om te zetten in een brede geleidelijke respons. Deze nieuwe polymeren vormen de basis voor moleculaire thermometers en gecontroleerde medicijn-afgiftesystemen.

• Borstkanker in beeld Mw. dr. H.W.M. van Laarhoven, UMC St Radboud - Medische oncologie Signalen uit het lichaam stimuleren borstkankercellen om te groeien. Met een nieuw middel gaan de onderzoekers de antenne voor een van deze signalen blokkeren. Met ver schillende beeldvormende technieken (scans) zullen zij borstkankerpatiënten selecteren die baat kunnen hebben bij deze behandeling.

• Het is goed om flexibel te zijn! Dr. S.B. Nabuurs, Computational drug discovery Begrijpen hoe medicijnen binden aan eiwitten in ons lichaam is cruciaal voor medicijn ontwikkeling. Doordat eiwitten zeer beweeglijk zijn, is dit echter moeilijk te voorspellen. De onderzoeker zal nieuwe computermodellen ontwikkelen om te doorgronden hoe medicijnen aan flexibele eiwitten binden.

26

onderzoek

• Using actions to understand language Mw. dr. S.A. Rueschemeyer, Donders Centre for Cognition De betekenis van taal blijkt te zijn opgeslagen in verschillende delen van onze hersenen, zelfs in delen die meestal toegeschreven worden aan lichaamsbewegingen. Dit project onderzoekt de verbinding tussen de betekenis van taal en de action systems in de hersenen.

• Meetkunde van de kleinste deeltjes Dr. W.D. van Suijlekom, Wiskunde Het standaardmodel van de elementaire deeltjes geeft een zeer nauwkeurige beschrijving van de kleinste bouwstenen van ons universum. Dit project heeft als doel de wiskundige structuur van het model te ontrafelen met behulp van een nieuw soort meetkunde.

• Planten in een veranderend milieu Mw. dr. P. Vergeer, Ecologie Planten hebben verschillende mechanismen om zich aan te passen aan veranderingen in het leefmilieu. Meestal is hiervoor genetische variatie nodig. Maar planten kunnen ook via omgevingsgestuurde mechanismen reageren. Dit onderzoek gaat na welke mechanismen worden gebruikt en hoe deze elkaar beïnvloeden.

• Kristalgroei uit oplossing met nanoprecisie Dr. ir. V. Vonk, Vaste stofchemie Het begrip van en de controle over kristalgroei uit een verzadigde oplossing is niet toereikend voor het vervaardigen van toekomstige nanomaterialen. In dit onderzoek zal deze kristalgroei, die plaatsvindt aan een verborgen grensvlak, op de voet gevolgd worden door gebruik te maken van de modernste hoog-energetische en zeer intense synchrotronstraling.

• Geavanceerde wortelinteracties Mw. dr. ir. L. Mommer, Natuurbeheer en plantenecologie Wanneer meer verschillende soorten planten bij elkaar staan, worden er grotere prestaties geleverd: de planten worden groter dan wanneer ze in monocultuur groeien. Hoe dat kan, is onbekend. Ecologen gaan nu onderzoeken of de sleutel voor dit ‘opjutten’ onder gronds ligt. Dit project zal deels in Wageningen en deels in het wortellab van de Radboud Universiteit Nijmegen worden uitgevoerd.

Tien Rubicon-subsidies voor de Radboud Universiteit De Rubicon-subsidie is bedoeld om pas gepromoveerde onderzoekers meer onderzoeks ervaring op te laten doen, liefst in het buitenland. De naam komt van de rivier de Rubicon. Julius Caesar stak deze rivier over voordat hij aan zijn zegereeks begon die leidde tot de uitspraak ‘veni, vidi, vici’. Zeven jonge Radboudonderzoekers ontvangen van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) een Rubicon-subsidie om onderzoek te gaan doen in het buitenland. Zij krijgen een verblijf bekostigd tot maximaal 80.000 euro per jaar. Drie jonge onderzoekers van elders ontvangen een Rubicon-subsidie voor een onderzoeksperiode van een jaar aan de Radboud Universiteit.

• Redeneren met als-dan-zinnen in context Mw. drs. J. Huitink, Radboud Universiteit -> Katholieke Universiteit Leuven, Laboratory of Experimental Psychology (B), 24 maanden

27


• Hoe gerbera’s verschillende soorten bloemen maken Mw. drs. A.S. Rijpkema, Radboud Universiteit -> Universiteit van Helsinki, Toegepaste Biologie, 24 maanden

• Samenwerking tussen hersengebieden Dr. R.M. Willems, Radboud Universiteit, Donders Institute for Brain, Cognition and Behaviour -> University of California, Helen Wills Neuroscience Institute, Department of Psychology, 24 maanden

• Understanding long-distance syntactic dependencies Dr. V. Kuperman, Radboud Universiteit Nijmegen -> Stanford University, 24 maanden

• A transmission tailored package of control measures to eradicate malaria and its impact on protective immunity Dr. J.T. Bousema, Universitair Medisch Centrum St Radboud -> London School of Hygiene & Tropical Medicine, 24 maanden

• Hét waterstof opslag materiaal van de toekomst? M.J. van Setten, MSc, Radboud Universiteit -> Forschungszentrum Karlsruhe, Institut für Nanotechnologie, 24 maanden

• Gaat dementie harder achteruit als er bijkomende ziekten zijn? Drs. R.J.F. Melis, Universitair Medisch Centrum St Radboud, Geriatrie -> Aging Research Centre Karolinska Institutet Stockholm, 9 maanden

• Self-assembly on a colossal scale Mw. dr. C. Lavigueur, Simon Fraser University Vancouver-> Radboud Universiteit, Chemistry, 12 maanden

• De oudheid als argument vandaag Dr. M.J.G.M. De Pourcq, België, Katholieke Universiteit Leuven -> Radboud Universiteit, Instituut voor Historische, Literaire en Culturele Studies, 12 maanden

• Impliciet leren van een kunstmatige recursieve taal Mw. M.H. de Vries, MA, MSc, University of Münster -> Max Planck Institut für Psycholinguistik (Radboud Universiteit), 12 maanden

Toptalent Drie research-masterstudenten ontvingen in 2008 een NWO Toptalent-subsidie voor hun zelfgeschreven promotieproject.

• Het opslaan van klanken in het geheugen Mw. J.K.M. Berns, MA (Centre for Language Studies)

• Stress en geheugen Mw. M.J.A.G. Henckens, MA (FNWI/Donders Centre for Cognitive Neuroimaging)

• The legal and moral status of jus post bellum, rechtvaardigheid na de oorlog Mw. mr. drs. L. Peperkamp, (Institute for Law)

28

onderzoek

Onderzoekscholen De Radboud Universiteit Nijmegen kent vijf door de KNAW erkende lokale onderzoekscholen: • Behavioural Science Institute (BSI) – Faculteit der Sociale Wetenschappen Het centrale doel van het Behavioural Science Institute (BSI) is inzicht verwerven in de fundamentele principes en processen die individueel menselijk gedrag reguleren. Het BSI benadrukt daarbij een integrale benadering van menselijk gedrag en het belang van interdisciplinair onderzoek. De speerpunten van het BSI zijn: - Analyse van cognitieve processen in de regulering van menselijk gedrag (Cognition and Behaviour). - Studie van leerprocessen: verwerven van kennis en vaardigheden om in de samenleving te functioneren (Learning Processes). - Interactie tussen personen en hun psychosociale en fysieke omgevingen (Person-Environment Interaction). - Geestelijke gezondheid en verslaving (Mental Health and Addiction). Discipline(s): psychologie en (ortho)pedagogiek

Aantal promoties in 2008: 21

• Instituut voor Moleculen en Materialen (IMM) – Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica

Het Instituut voor Moleculen en Materialen - waarin chemici en fysici samenwerken - houdt zich bezig met ontwerp, synthese, karakterisatie en theoretisch begrip van moderne nanostructuren. Typerend voor het instituut is de inzet van geavanceerde onderzoeksapparatuur die voor een groot deel in Nijmegen is ontwikkeld of verbeterd, zoals nanoprobing, kernspinresonantie (NMR) en hoge magneetvelden (HFML).

Discipline(s): natuurkunde en scheikunde


• Nijmegen Centre for Molecular Life Science (NCMLS) – UMC St Radboud en de Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica

Het Nijmegen Centre for Molecular Life Sciences richt zich op het begrijpen van de cellulaire basis van ziekte. Het onderzoek betreft de moleculaire geneeskunde, de cel biologie en het translationele onderzoek. Het NCMLS wil deze fundamentele kennis beschikbaar maken voor klinische toepassingen: diagnostiek en behandeling. Er zijn drie hoofdthema’s:

- Infectie, immuniteit en weefselherstel (bijvoorbeeld onderzoek naar reuma, malaria, kunstbot). - Metabolisme, transport en beweging (bijvoorbeeld energiehuishouding in cellen, ionkanalen in de celwand). - Celgroei en celdifferentiatie (bijvoorbeeld functionele genomics, neurale ontwikkeling, eiwitstructuren).

Het CMBI - het Centrum voor Moleculaire en Biomoleculaire Informatica - is onderdeel van het NCMLS.

Discipline(s): biologie, (bio)medische wetenschappen, natuurkunde en scheikunde


29


• Donders Centre for Cognition (DCC) – Faculteit der Sociale Wetenschappen, Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica, UMC St Radboud, Faculteit der Letteren en Max Planck Institut für Psycholinguistik

Het onderzoek van het Donders Centre for Cognition (het voormalig NICI) bestudeert de informatieverwerking in het brein. Kennis uit de psychologie wordt daarbij gecombineerd met neurobiologische kennis. Het Centre for Cognition maakt deel uit van het Donders Institute for Brain, Cognition and Behaviour. Het Centre for Cognition kent vijf onderzoeksdivisies:

-

Psycholinguïstiek;

-

Actie, intentie en bewegingscontrole;

-

Perceptie;

-

Cognitieve neurowetenschap;

-

Cognitieve kunstmatige intelligentie.

Discipline(s): psychologie, cognitiewetenschap, biofysica, neurologie, psychofarmacologie, taalwetenschap en wiskunde


• Business and Law Research Centre (Onderzoekcentrum voor Onderneming & Recht, OO&R) – Faculteit der Rechtsgeleerdheid

Het Onderzoekcentrum Onderneming en Recht verricht wetenschappelijk onder zoek op een groot aantal voor de ondernemingsgerichte praktijk relevante rechtster reinen, zoals rechtspersonen- en vennootschapsrecht, insolventierecht, financiering en zekerheden, bank- en effectenrecht, algemeen vermogensrecht en sociaal recht. Naast de wetenschappers van de Nijmeegse rechtenfaculteit participeren in het OO&R: ING, Akzo Nobel NV, Allen & Overy, Clifford Chance, De Brauw Blackstone Westbroek, Houthoff Buruma, Loyens & Loeff, Nauta Dutilh, Pels Rijcken & Droog leever Fortuijn, Stibbe, Rabobank en Stichting Pensioenfonds ABP. Door deze struc turele kruisbestuiving worden onderzoeksresultaten behaald die van belang zijn voor de rechtswetenschap én voor de ondernemingsgerichte rechtspraktijk.

Discipline(s): rechten


Voorts was de Radboud Universiteit in 2008 penvoerder van de volgende interuniversitaire KNAW-erkende onderzoekschool: Onderzoekschool Experimentele Subatomaire Fysica (OSAF) – Institute for Mathematics, Astrophysics and Particle Physics (Radboud Universiteit), Instituut Subatomaire Fysica (Universiteit Utrecht), Onderzoeksinstituut Hoge-Energiefysica (Universiteit van Amsterdam), Secties Subatomaire Fysica en Theoretische Fysica (Vrije Universiteit) en het FOM-instituut NIKHEF, Nationaal Instituut voor Kernfysica en Hoge-Energiefysica. De Onderzoekschool Subatomaire Fysica heeft hetzelfde onderzoekprogramma als het NIKHEF. De OSAF besteedt speciale aandacht aan opleiding en begeleiding van de promovendi die in NIKHEF-verband werken. NIKHEF coördineert en ondersteunt alle activiteiten in Nederland op het gebied van de experimentele subatomaire fysica. Experimenten worden uitgevoerd met de versnellers bij CERN (Genève), DESY (Hamburg) en Fermilab (Chicago). Discipline(s): natuurkunde Aantal promoties in 2008: totaal 16 waarvan 6 in Nijmegen

30

onderzoek

Naast de hierboven genoemde onderzoekscholen participeren Nijmeegse onderzoeks groepen in 27 onderzoekscholen waarvan andere universiteiten penvoerder zijn. De omvang van deze participaties varieert van één stafmedewerker en één promovendus tot meer dan tien stafleden en tien tot twintig promovendi. Het is beleid van de Radboud Universiteit dat door de inrichting van de hierboven genoemde onderzoeksinstituten het primaat van de onderzoeksprogrammering en -aansturing nadrukkelijk binnen de eigen universiteit komt te liggen.

Onderzoeksinzet De totale omvang van de onderzoekscapaciteit is licht gestegen ten opzichte van 2007. De Radboud Universiteit is al jaren zeer succesvol bij het verwerven van externe onder zoekssubsidies. Hoewel de onderzoeksinzet vanuit de eerste geldstroom is gedaald, is de onderzoeksinzet op de tweede- en derde-geldstroommiddelen gestegen. In 2008 werd de onderzoekscapaciteit van de Radboud Universiteit voor 62 procent gefinancierd met extern geworven middelen, dit was in 2007 iets lager: 59 procent.

Ontwikkeling omvang onderzoek naar geldstroom in fte 1e

2004

2005

2006

2007

2008

geldstroom

700,0

715,3

708,0

698,0

664,6

2e geldstroom

425,8

479,9

486,1

464,3

499,3

3e geldstroom Totaal

478,2

492,3

542,2

539,8

567,9

1.604,0

1.687,5

1.736,3

1.702,1

1.731,8

Onderzoek: publicaties en promoties Publicaties Aantallen wetenschappelijke publicaties in de afgelopen jaren 2004

2005

2006

2007

2008

4.710

4.967

5.049

5.288

5.349

In 2008 is het totaal aantal publicaties weer verder gestegen; daarnaast is het aantal artikelen in toptijdschriften zoals Nature, Science, The Lancet, Proceedings of the National Academy of Sciences of the USA en New England Journal of Medicine ruim verdubbeld ten opzichte van 2004.

Promoties Aantallen promoties in de afgelopen jaren 2003

2004

2005

2006

2007

2008

213

214

226

241

262

260

31


De universiteit leidt kenniswerkers van het allerhoogste niveau op: gepromoveerden. Het zijn zowel jonge onderzoekers als ervaren professionals die de graad van doctor ver werven via een promotie. Ongeveer de helft van het aantal promoties wordt gerealiseerd door reguliere promovendi; de andere helft door buitenpromovendi of wetenschappelijk medewerkers die niet zijn aangesteld om te promoveren, maar dat wel doen. In het jaar 2008 is het totaal aantal promoties licht gedaald: van 262 in 2007 naar 260 in 2008. Promotierendement in de afgelopen jaren 2003

2004

2005

2006

2007

2008

71

70

71

72

69

70

Het promotierendement in een jaar is het rendement van de vier cohorten die meer dan negen jaar geleden als promovendus zijn aangesteld. Het promotierendement van de Radboud Universiteit is zeer constant: het was in 2008 70 procent. Dit is dus het percentage van de gepromoveerden die in de periode 1996-1999 zijn aangesteld als promo vendus binnen de universiteit en die daadwerkelijk zijn gepromoveerd. Van deze groep kan worden verwacht dat er geen nieuwe promoties meer plaatsvinden. Niet alle promo vendi halen de eindstreep: ongeveer dertig procent maakt het promotietraject niet af.

KNAW-erkende onderzoekscholen met participatie van de Radboud Universiteit Nijmegen Naam

Afkorting

Penvoerder

Deelnemende faculteiten RU

Behavioural Science Institute

BSI

RU

FSW

Instituut voor Moleculen en Materialen

IMM

RU

FNWI

Nijmegen Centre for Molecular Life Sciences

NCMLS

RU

FNWI; UMC

Donders Centre for Cognition

DCC

RU

FSW; UMC; FNWI

Onderzoekschool Onderneming en Recht

OO&R

RU

FdR

Onderzoekschool Experimentele Subatomaire Fysica

OSAF

RU

FNWI

Interuniversitaire Onderzoekschool Archeologie

ARCHON

UL

FdL

Human Development

CERES

UU

FSW; FdM

Dutch Postgraduate School for Art History

DPSAH

UU

FdL

Experimentele Plantenwetenschappen

EPS

WUR

FNWI

Huizinga

UvA

FdL

Bewegingswetenschappen

IFKB

VU

UMC

Instituut voor Programmatuurkunde en Algoritmiek

IPA

TU/e

FNWI

methodenontwikkeling

ICS

RUG

FSW

J.M. Burgerscentrum - Onderzoekschool voor Stromingsleer

JMBC

TUD

FNWI

Landelijke Onderzoekschool Taalwetenschap

LOT

UU

FdL

Research School for Resource Studies for

Huizinga Instituut - Interuniversitaire Onderzoekschool voor Cultuurgeschiedenis Instituut voor Fundamentele en Klinische

Interuniversitair Centrum voor Sociaalwetenschappelijke theorievorming en

32

onderzoek

Naam

Afkorting

Penvoerder

Deelnemende

Landelijke Onderzoekschool Theoretische Natuurkunde

LOTN

UU

FNWI

Mathematisch Research Instituut

MRI

RU

FNWI

faculteiten RU

N.W. Posthumus Institute, Netherlands Graduate School for Economic and Social History

Posthumus RUG

FdL

Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie

NOVA

UL

FNWI

Nederlandse Onderzoekschool voor de Bestuurskunde

NIG

EUR

FdM

NOSTER

UU

FdT ; FdL

NETHUR

UU

FdM

Natural Sciences of the Environment

SENSE

VU, WUR

FNWI

Netherlands School of Communications Research

NESCoR

UvA

FSW

Netherlands School of Primary Care Research

CARE

UM

UMC

Onderzoekschool Ethiek

OZSE

UU

FNWI; FSW; FdF

Onderzoeksinstituut Klassieke Oudheid Studiën

OIKOS

UL

FdL

Onderzoekschool voor Mediëvistiek

Mediëvistiek RUG

FdL; FdF; FdT

School for Information and Knowledge Systems

SIKS

VU

FNWI

Agrobiotechnologie en Gezondheid

VLAG

WUR

UMC

Nederlands Instituut voor Onderzoek in de Katalyse

NIOK

UU

FNWI

TRAIL

TUD

FdM

Nederlandse Onderzoekschool voor Theologie en Religiewetenschap Netherlands Graduate School of Housing and Urban Research Netherlands School for the Socio-Economic and

Voeding, Levensmiddelentechnologie,

Netherlands Research School on Transport, Infrastructure and Logistics

Gebruikte afkortingen FdT

Faculteit der Theologie

FdRW

Faculteit der Religiewetenschappen

FdF

Faculteit der Filosofie

FdL

Faculteit der Letteren

FdR

Faculteit der Rechtsgeleerdheid

FSW

Faculteit der Sociale Wetenschappen

FdM

Faculteit der Managementwetenschappen

FNWI Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica UMC

Universitair Medisch Centrum St Radboud

33


34

Onderwijs

Rector Kortmann en studente Kim Konsten ontvingen op 10 november uit handen van minister Plasterk een cheque van 4,9 miljoen euro voor de Radboud Honours Academy. De minister stelde in totaal 40 miljoen euro ter beschikking voor onderwijs aan excel lente bachelorstudenten. De Radboud Universiteit is een van de vijf initiatieven die met het ministeriële keurmerk van start kunnen. De Radboud Honours Academy biedt vanaf 2009 de beste 10 procent van haar studenten een tweejarig academisch onderwijs programma. Excellente studenten krijgen de mogelijkheid hun studie te verbreden of te verdiepen. De verschillende programma’s worden in samenwerking met overheden en topbedrijven ontwikkeld, hebben een internationale component en veel aandacht voor coaching en persoonlijke ontwikkeling.

35


Radboud Honours Academy De Radboud Universiteit biedt al haar studenten uitdagend onderwijs. Ze wil daarnaast haar getalenteerde en gemotiveerde studenten extra mogelijkheden bieden en heeft daarom in 2008 het plan voor de Radboud Honours Academy ontwikkeld. De universiteit heeft hiervoor een subsidie van 4,9 miljoen euro van het ministerie van OCW ontvangen. De Radboud Honours Academy omvat het sinds 2002 bestaande interdisciplinaire Honours Programma, dat studenten gelegenheid biedt tot verbreding door hen over de grenzen van hun eigen vakgebied te laten kijken. Binnen de Radboud Honours Academy worden daarnaast zes disciplinaire programma’s ingericht waar gemotiveerde en getalenteerde studenten de mogelijkheid hebben zich verder in hun wetenschapsgebied te verdiepen. De Radboud Honours Academy is er voor een selecte groep van jaarlijks driehonderd stu denten: de tien procent beste studenten van een studiejaar. De studenten worden in het eerste jaar geselecteerd, niet alleen op studieresultaten, maar ook op ambitie en motivatie. Ze combineren hun reguliere opleiding met een aanvullend programma, dat twee jaar lang een extra inspanning vraagt van meer dan vierhonderd uur per jaar. De extra onder delen worden geprogrammeerd in het tweede en derde jaar van de studie. De studenten moeten daarnaast hun eigen bacheloropleiding vlot doorlopen. Een buitenlands studie- of werkverblijf is een vast onderdeel van de Radboud Honours Academy. Het kan daarbij gaan om een studieverblijf aan een buitenlandse universiteit, een stage of een onderzoeksproject in opdracht van een externe partner. Deze externe partners uit binnen- en buitenland – gerenommeerde bedrijven, overheden en instel lingen – worden actief bij de opzet, uitvoering en evaluatie van het programma betrok ken. Ze zijn daarnaast van belang omdat ze de aansluiting op het toekomstige werkveld van de student garanderen en het netwerk van de universiteit vergroten.

Bereikte onderwijsresultaten Het propedeuserendement na één jaar (cohort 2007) bedraagt 36 procent en na twee jaar (cohort 2006) 64 procent. Vanaf 2001 zijn de rendementen licht gedaald. Een mogelijke verklaring hiervoor is de verhoogde eerstejaarsinstroom; het aantal vwo’ers is tussen 2000 en 2008 gestegen van 1.826 naar 2.590. Om het aantal uren dat studenten aan de studie besteden te verhogen én ervoor te zorgen dat studenten snel weten of ze bij de gekozen opleiding op de goede plaats zitten, worden sinds 2006 middelen ingezet om het onderwijs te intensiveren. Studenten hebben minimaal 15 contacturen per week (ook bij de alfa- en gammafaculteiten); daarnaast verwacht de universiteit dat studenten minimaal 35 uur aan hun studie besteden. In 2008 zijn de propedeuserendementen niet verder gedaald, ondanks de verdere stijging van de studentenaantallen. In totaal behaalt driekwart van de eerstejaars met een vwo-vooropleiding het propedeusediploma.

36

onderwijs

Propedeuserendement van de standaardgroep (voor 1 oktober ingestroomde vwo’ers in een bepaald studiejaar): het percentage studenten dat na een bepaalde periode een propedeuse heeft behaald (eventueel in een andere opleiding dan waarin de studie werd begonnen). Bron: ISIS 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 1994

1995

1996

binnen 1 jaar

1997

1998

1999

2000

binnen 2 jaar

2001

2002

2003

na 2 jaar

2004

2005

2006

2007

elders

Ongeveer 40 procent van de studenten die het propedeusediploma hebben behaald, slaagt erin om binnen vijf jaar een einddiploma te halen. Na zes jaar is dit opgelopen tot ruim 60 procent. In totaal behaalt ongeveer driekwart van de studenten een eind diploma; dit ligt ruim boven de eigen norm van 70 procent.

Het post-propedeuserendement geeft aan welk deel van de geslaagden voor de propedeuse na een aantal jaren sinds het begin van de studie slaagt voor het master-/doctoraalexamen. Bron: ISIS 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 1992

37

1993

1994

1995

1996

1997

1998

binnen 4 jaar

binnen 5 jaar

na 6 jaar

in andere opleiding

1999

2000

binnen 6 jaar

2001

2002

2003

2004


Arbeidsmarkt Het aan de Radboud Universiteit verbonden IOWO, adviseurs voor onderwijs, beleid en organisatie, presenteert jaarlijks een alumnimonitor. In het najaar van 2008 zijn de alumni bevraagd die in het studiejaar 2006-2007 zijn afgestudeerd; gemiddeld ongeveer anderhalf jaar na afstuderen. Uit het onderzoek van 2008 blijkt dat het percentage Nijmeegse afgestudeerden dat na één jaar betaald werk heeft 90 procent bedraagt. Dit is één procent minder dan in 2007.

Arbeidsmarktsituatie afgestudeerden Radboud Universiteit. Bron: Alumnimonitor 2008, IOWO

2008 2007 2006 2005 2004 0%

20%

betaald werk

40%

werkzoekend

60%

studerend

80%

100%

niet beschikbaar

Het percentage afgestudeerden van de Radboud Universiteit dat meer dan drie maanden werkzoekend is, was 9 procent in 2008 en is lager dan voorgaande jaren (2007: 9,4; 2006: 14). Ruim 82 procent van de afgestudeerden kent geen ‘intredewerkloosheid’; ook dit is een verdere verbetering ten opzichte van de voorgaande jaren.

Zoekduur afgestudeerden Radboud Universiteit Nijmegen. Bron: Alumnimonitor 2008, IOWO

2008 2007 2006 2005 2004 0%

38

20%

40%

60%

geen intredewerkloosheid

1-3 maanden zoeken

4-6 maanden zoeken

meer dan 6 maanden zoeken

80%

100%

onderwijs

Studiepunten behaald in het buitenland Het bijhouden van studiepunten die studenten in het buitenland behalen, gebeurt niet structureel bij alle faculteiten. Daardoor is het niet mogelijk een volledig overzicht te presenteren.

Behaalde studiepunten door uitwisselingsstudenten In het studiejaar 2007-2008 waren 428 buitenlandse studenten ingeschreven aan de Radboud Universiteit voor het volgen van bijvakken. Het merendeel (345) van deze groep heeft studiepunten behaald aan de Radboud Universiteit: gemiddeld 25 EC per student. De overige studenten hebben naar alle waarschijnlijkheid verzuimd om hun behaalde resultaten vast te leggen.

Personeelsleden die ook student zijn Eind 2008 volgden zeven medewerkers een studie aan de eigen universiteit. Hierbij zijn niet meegerekend studentassistenten, surveillanten en promovendi die al een aanstelling kregen vlak voor de afstudeerdatum.

Uitbesteding van bekostigd onderwijs Op de Radboud Universiteit is geen sprake van uitbesteding van bekostigd onderwijs.

Maatwerktrajecten De Radboud Universiteit verzorgt geen maatwerktrajecten voor bedrijven of organisaties.

Rijksbijdragen voor private activiteiten De Radboud Universiteit Nijmegen zet geen rijksbijdragen in voor private activiteiten.

Onderwijsvisitaties Inleiding In 2008 zijn enkele geheel verschillende visitatie- en accreditatietrajecten doorlopen en afgerond. In februari werden de onderzoeksmasters cognitive neuroscience en behavioural science gevisiteerd en door de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO) geheraccrediteerd. Daarmee waren dit de eerste onderzoeksmasters in Nederland die weer voor een periode van zes jaar de geaccrediteerde status verwierven. Daarnaast werd er een Toets Nieuwe Opleiding aangevraagd voor de postinitiële opleiding Erasmus Mundus Master of Bioethics. De aanvraag voor de Toets Nieuwe Opleiding voor de tweejarige master klinische psychologie is gehonoreerd en is voortgezet met een toets van de macrodoelmatigheid. De uitslag hiervan wordt in het voorjaar van 2009 verwacht.

39


In het najaar is een aanvraag ingediend voor de Toets Nieuwe Opleiding voor de driejarige master tandheelkunde, die in 2010 de bestaande tweejarige masteropleiding zal vervangen. Het besluit op deze aanvraag wordt in het voorjaar van 2009 verwacht. Verder zijn als vervolg op visitatietrajecten uit 2007 en 2008 in totaal 24 reguliere bachelor- en masteropleidingen geaccrediteerd. De resultaten van de visitaties en de daaruit voorvloeiende verbeteracties worden jaar lijks besproken in de gesprekken tussen de rector magnificus en de betrokken decaan. De Radboud Universiteit zal de komende jaren (als resultante van de aanbevelingen uit de visitatierapporten) de ingezette maatregelen voor docentprofessionalisering en versterking van toetsing en beoordeling continueren. Daarnaast zullen het instellen van werkveldcommissies en de internationale uitwisseling van studenten en docenten gestimuleerd worden. Een aantal visitatietrajecten resulteerde in 2008 in een visitatierapport. Hieronder worden kort de belangrijkste resultaten vermeld.

De lerarenopleidingen Radboud Universiteit De visitatiecommissie heeft de zeventien opleidingen die onder het Instituut voor Leraar en School (ILS) van de Radboud Universiteit vallen, in april 2008 bezocht en gevisiteerd. De commissie constateerde dat de opleidingen van het ILS – na de ontvlechting van het gedeelte van de Radboud Universiteit en het gedeelte van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen – langzaam maar zeker in rustiger vaarwater zijn gekomen. Volgens het in september 2008 verschenen rapport scoren de opleidingen voldoende, maar moet het ILS op een aantal onderdelen voor versterkende maatregelen en werkwijzen zorgen. De koppeling met onderzoek moet verder versterkt worden en het niveau van de scripties dient te worden verhoogd door een aantal specifieke maatregelen te nemen. Verder moeten de procedures voor toetsing en beoordeling aangescherpt worden, waar door er minder verschil ontstaat tussen beoordelaars. De directie van het ILS had een aantal van deze kwesties al voor het bezoek van de visitatiecommissie onderkend en passende maatregelen genomen. Van een deel van de maatregelen kon men ook al resultaten laten zien. Landelijk De commissie deed in een landelijke context een aantal aanbevelingen. De verbinding tussen de lerarenopleidingen enerzijds en faculteiten en opleidingsinstituten anderzijds moet verder versterkt worden, waardoor het lerarentekort kan worden weggewerkt en de eenheid van de opleidingseisen kan worden bewaakt. De verbinding van het lesgeven met evidence-based onderwijs moet verder uitgediept worden. Ook de kwaliteitszorg verdient meer aandacht: de kleine opleidingen maken persoonlijk contact over de kwaliteit van het onderwijs mogelijk, maar het is aan te bevelen bepaalde instrumenten te anonimiseren en verder te objectiveren.

Natuur- en sterrenkunde Radboud Universiteit De opleiding scoort goed op een groot aantal facetten uit het beoordelingskader, zoals de inbedding van de staf in het onderzoek; kwantiteit personeel; samenhang studie programma; instroom in de bacheloropleiding; en kwaliteit en kwantiteit van de voor zieningen. Daarnaast zou de commissie graag een duidelijker onderscheid zien tussen de bachelor- en masteropleiding. In de bacheloropleiding moet meer aandacht komen voor elementen van academische vorming.

40

onderwijs

Landelijk De commissie pleit voor een duidelijker scheiding tussen de bachelor- en de master opleiding natuur- en sterrenkunde. De twee opleidingen worden nog te sterk als een geheel gezien. Vervolgens geldt dat ook voor de master- en de promotieopleiding. De opleiding moet er alles aan doen om het brede perspectief van studenten en afgestu deerden helder neer te zetten, zodat er niet langer ‘stilzwijgende’ doorstroom plaatsvindt in de richting van een onderzoekersloopbaan. De rendementen zijn laag en de studieduur is lang. Daarom ook het pleidooi om de bachelor zo snel mogelijk af te ronden en niet alvast te beginnen met de master. De commissie suggereert om de systemen van toetsing en beoordeling nog eens kritisch tegen het licht te houden en daarbij ook gebruik te maken van Amerikaanse ervaringen. De toetskwaliteit en de consistentie in de beoordeling vormen een zwak punt.

Sociale geografie en planologie Radboud Universiteit De eindtermen en programmaonderdelen zijn adequaat aan elkaar gekoppeld, wat ook geldt voor programmaonderdelen en werkvormen. De kerngegevens over cursussen en curricula worden systematisch verzameld en er wordt gebruikgemaakt van goed toets bare streefdoelen. Hiermee scoren de opleidingen ‘goed’ op de facetten ‘samenhang pro gramma’ en ‘evaluatie van resultaten’. De streefdoelen strekken zich bovendien uit in de richting van personeelskwaliteit. Daarmee zijn de eerste stappen in de richting van een integraal kwaliteitsbeleid gezet. In het bachelorprogramma zou de relatie tussen het onder wijs en het onderzoek beter tot uitdrukking moeten komen en zou er meer aandacht moeten worden besteed aan het ontwikkelen van onderzoeksvaardigheden. Het niveau van de afsluitende bachelor- en masterscriptie moet volgens de visitatiecommissie verhoogd worden. De commissie vraagt de opleiding in te zetten op verbetering van de rendementen. Landelijk De visitatiecommissie concludeert dat de opleidingen sociale geografie, demografie en planologie zich prima kunnen meten met sociaal-ruimtelijke opleidingen in West-Europa. De ontwikkelingen op de grenzen van deze disciplines zijn waardevol, maar mogen niet leiden tot het verwijderd raken van de kern van de afzonderlijke disciplines. De commissie constateert dat de bachelor-masterstructuur nog niet echt goed uit de verf komt; doorstroom vindt veelal plaats tussen de lokale bacheloropleiding en de aanslui tende masteropleiding. De commissie hecht aan een gezamenlijk actueel domeinspecifiek referentiekader, onder meer om de onderhavige vakgebieden een gezamenlijke identiteit te laten uitdragen. De Europese en Noord-Amerikaanse oriëntatie van deze drie opleidingen zou verbreed kunnen worden naar andere werelddelen om op deze wijze bij studenten een sterker vergelijkend perspectief op mondiaal niveau te bewerkstelligen. Het gebruik van kaart materiaal in de drie disciplines en het ontwerpen ervan in de planologie in het bijzonder verdient meer aandacht.

41


Kunstmatige Intelligentie Radboud Universiteit De opleiding Kunstmatige Intelligentie scoort goed op het facet ‘maatregelen tot verbetering’. Andere facetten scoren voldoende en voldoen daarmee aan de criteria voor b asiskwaliteit. De eindtermen zijn helder verwoord. De commissie adviseert om een cursus statistiek, die nu nog gezamenlijk door studenten kunstmatige intelligentie en psychologie wordt gevolgd, separaat aan te bieden aan stu denten kunstmatige intelligentie. De betrokkenheid van het afnemend veld en alumni bij systematische kwaliteitszorg zou met wat extra inspanningen verder vergroot kunnen worden, waardoor een meer gestructureerde relatie kan ontstaan. Landelijk De visitatiecommissie stelt dat de Nederlandse opleidingen in het domein van kunst matige intelligentie van een hoog kwaliteitsniveau zijn en zich in Europa zeer goed mani festeren. De commissie ziet in de zachte knip tussen bachelor- en masteropleiding een belemmering voor doorstroom van bacheloropleidingen naar masteropleidingen elders. De commissie is groot voorstander van het hanteren van een scriptie als afsluiting van de bacheloropleiding. De masterscripties zijn van een hoog niveau, met daarbij voorbeelden van werkstukken die publicabel zijn in wetenschappelijke tijdschriften.

Kwaliteitszorg De Radboud Universiteit hanteert een cyclisch systeem van kwaliteitszorg, waarbij de interne en externe kwaliteitszorg op een natuurlijke manier in elkaar grijpen. Het vertrekpunt is een cyclus van zes jaar. Dit komt overeen met de periode waarvoor aan opleidingen accreditatie wordt toegekend. De verbinding tussen het interne en externe proces wordt gemaakt door de zelfevaluatie en de jaarlijkse opleidingsjaarverslagen, die voor elke opleiding verplicht zijn sinds het studiejaar 2003-2004. De cyclus is uitgelijnd in het Handboek Kwaliteitszorg Onderwijs. In 2008 heeft de Radboud Universiteit deelgenomen aan de ‘pilot instellingsaudit’. Deze pilot is door de NVAO opgezet om ervaring op te doen met een nieuw accreditatiestelsel waarbij een audit op instellingsniveau gecombineerd wordt met beperkte beoordelingen op opleidingsniveau. Voor de audit op instellingsniveau heeft de Radboud Universiteit een kritische zelfreflectie opgesteld, waarin een beeld wordt geschetst van de strategie, het beleid en de middelen die de instelling hanteert met het oog op de kwaliteit en de kwaliteitszorg op het gebied van onderwijs. Op basis van deze kritische zelfreflectie heeft een auditcommissie onder leiding van prof. dr. D. Breimer in opdracht van de NVAO op 29 oktober en op 3 en 4 december de Radboud Universiteit bezocht en een groot aantal gesprekken gevoerd met betrokkenen bij het onderwijsproces. De gesprekken, de kritische zelfreflectie en het materiaal dat ten behoeve van de audit aan de commissie ter beschikking was gesteld, vormden voor de commissie reden om het hoogste oordeel ‘met vertrouwen’ uit te spreken over de kwaliteitszorg van de instelling. Voor de pilot met de beperkte opleidingsbeoordeling zijn de bachelor- en masteropleidin gen pedagogische wetenschappen aangewezen. De opleiding heeft een zelfstudie opgesteld aan de hand van een kader dat speciaal voor de pilot met de beperkte opleidingsbeoorde ling door de NVAO is ontwikkeld. Een commissie onder voorzitterschap van prof. dr. W. Ruijssenaars zal de opleiding in 2009 bezoeken.

42

onderwijs

De Radboud Universiteit zal haar ervaringen met de instellingsaudit en de beperkte opleidingsbeoordeling in 2009 inbrengen in diverse evaluaties die door de NVAO en de Inspectie van het Hoger Onderwijs zijn voorzien.

Studenttevredenheidsmonitor De Radboud Universiteit gebruikt een eigen instrument om de tevredenheid van studenten over de opleiding en de faciliteiten te monitoren. In 2008 zijn voor het eerst alle studenten uitgenodigd voor deelname aan het onderzoek. De resultaten laten zien dat ook deze grote groep respondenten zeer tevreden is over de verschillende aspecten waarover de studenten zijn bevraagd. De resultaten van de monitor worden in de jaarlijkse onderwijsgesprekken met de faculteiten besproken. De scores van de opleidingen in de Keuzegids Hoger Onderwijs dienen als aanvulling op de eigen monitor.

Bron: IOWO, Studenttevredenheidsmonitor 2008, Radboud Universiteit Nijmegen 8,0

7,5

7,0

6,5

6

5,5 2003

2004

2005

2006

universiteit algemeen

opleiding

voorzieningen

onderwijsvoorzieningen

2007

2008

Internationalisering De mobiliteit van studenten is voor de Radboud Universiteit een belangrijk instrument voor internationalisering. Tijdens de opening van het academisch jaar stelde de rector magnificus dat elke student de universiteit zou moet verlaten met een buitenlandervaring. Deze wens past in het Nederlandse en Europese beleid om de mobiliteit van studenten substantieel te laten toenemen. De Radboud Universiteit is van mening dat mobiliteit bijdraagt aan de vorming van de student en noodzakelijk is om hem goed toe te rusten voor de internationale arbeidsmarkt. Hiervoor start de Radboud Universiteit de ontwik keling van gezamenlijke masterprogramma’s met Europese partners. In de toekomst zullen nog meer studenten een deel van de opleiding in het buitenland volgen; ook zullen meer studenten uit het buitenland naar Nijmegen komen. Het personeelsbeleid van de Radboud Universiteit zal zich de komende periode nog meer richten op de werving van internationaal talent. Een internationale staf draagt immers bij aan het internationale karakter en de internationale oriëntatie van de universiteit.

43


IRUN-netwerk De Radboud Universiteit heeft het afgelopen jaar verder gestalte gegeven aan de invulling van het International Research Universities Network (IRUN), opgericht in Nijmegen in september 2007. In maart organiseerde de Werkgroep vrouwelijke hoogleraren de conferentie ‘Women in Science’, waaraan prominente vrouwelijke hoogleraren van acht IRUN-universiteiten bijdroegen. De oprichting van het IRUN Network of Female Professors was een rechtstreeks gevolg van deze bijeenkomst. Delegaties van verschil lende Nijmeegse faculteiten brachten het afgelopen jaar een bezoek aan de partners in Glasgow en Krakow. Het doel is om de samenwerking en onderlinge mobiliteit een impuls te geven, en inmiddels zijn de eerste resultaten al zichtbaar. In 2009 en 2010 staan bezoeken aan andere IRUN-universiteiten gepland. Naast bestuurders en docenten waren vooral studenten actief: verschillende studie verenigingen brachten studiebezoeken aan IRUN-partners. Studenten van de Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica organiseerden in september 2008 een weekprogramma, met zowel colleges als meer toeristische activiteiten, voor hun collega’s van de Jagiellonian University. Vanuit de IRUN-partners waren deelnemers onder andere aanwezig bij de Donders Discussions, de Batavierenrace en de Radboud international Model United Nations conference (RiMUN). Ter gelegenheid van de 85ste verjaardag van de universiteit trad de Pazmany Folk Dance Group van de Peter Pázmány Catholic University uit Budapest op tijdens de campusdag. Mede ondersteund vanuit het IRUN-secretariaat in Nijmegen vonden in 2008 meerdere IRUN-activiteiten plaats, zoals het zeer succesvolle IRUN Nanotechnology Symposium in Münster en de eerste bijeenkomst van de IRUN Task Force Double and Joint Degrees/European doctorate in Siena. De Task Force onderzoekt de mogelijkheid om met een kerngroep van twee of drie IRUN-partners een gezamenlijke opleiding op te zetten.

Internationaliseringsprijs De rector magnificus heeft tijdens de opening van het academisch jaar de Internatio naliseringsprijs uitgereikt aan de Faculteit der Managementwetenschappen. De faculteit kreeg de prijs van tienduizend euro vanwege haar inspanningen op het terrein van moge lijke samenwerking met IRUN-partners, het beleid ten aanzien van de verwerving van Europese subsidies en voor de voortvarende uitvoering van het taalbeleid.

Mobiliteitsprogramma’s De Radboud Universiteit stimuleert alle studenten om een periode in het buitenland te verblijven. In het academisch jaar 2007-2008 is de uitgaande mobiliteit die in het kader van het Europese Lifelong Learning Programme (LLP) plaatsvond, aanzienlijk toegenomen: van 213 studenten naar 287 studenten. Bij de inkomende LLP-studenten was sprake van een lichte stijging: van 363 naar 388. Deze stijging wordt mede veroorzaakt doordat de mogelijkheden voor mobiliteit binnen het programma zijn uitgebreid: ook stageverblijven kunnen nu door het programma gefinancierd worden. Ongeveer 50 medewerkers en promovendi hebben gebruikgemaakt van het onderdeel staftraining van het LLP voor een kort verblijf in het buitenland. De Radboud Universiteit heeft met 276 Europese universiteiten een overeenkomst gesloten. Met behulp van de Stichting Nijmeegs Universiteits Fonds brachten 274 studenten in 2008 een studieperiode van meer dan twee maanden in het buitenland door en verbleven 896 studenten in het kader van een congres of studiereis in het buitenland. Daarnaast maken ongeveer 30 studenten gebruik van de beursmogelijkheden die geboden worden door programma’s van de Nederlandse overheid (Talentenprogramma) of andere organisaties (VSB, ISEP).

44

onderwijs

Informatievoorziening Diverse voorlichtingsbijeenkomsten zijn in 2008 georganiseerd om de mobiliteit van medewerkers, studenten en PhD’s verder uit te bouwen. Zo’n 1.200 mensen – voorname lijk studenten – hebben zich tijdens de jaarlijkse ‘Wil Weg Week’ laten informeren over de mogelijkheden van een buitenlandverblijf. Buitenlandse studenten, medewerkers en gasten worden opgevangen en uitgenodigd om deel te nemen aan introductiebijeen komsten, excursies of de ‘Dutch Days’ die op de campus worden georganiseerd. De communicatie in het Engels via websites en andere media wordt steeds belangrijker en voortdurend verder uitgebouwd. De Engelse versie van het intranet RadboudNet is in 2008 beschikbaar gekomen voor de buitenlandse medewerkers. Door de digitalisering van het aanmeldingsproces van de inkomende uitwisselingsstudenten kunnen vanaf 2008 ook de Nijmeegse studenten zich online aanmelden voor een buitenlandverblijf.

Notitie taalbeleid Het college van bestuur heeft in 2007 een notitie taalbeleid aangenomen. In 2008 is gestart met de implementatie van het taalbeleid op de faculteiten. Tevens is begonnen met een inventarisatie van alle uitingen van de universiteit die ook in het Engels gecommuniceerd zouden moeten worden.

Engelstalige masterprogramma’s Het aanbod van Engelstalige masterprogramma’s neemt jaarlijks toe. In 2008 bood de Radboud Universiteit in totaal 38 opleidingen in het Engels aan: 22 masteropleidingen, 10 masterspecialisaties en 6 researchmasters. Het vergroten van het aantal Engelstalige masterprogramma’s past in het beleid om de internationale dimensie in het onderwijs te vergroten. Om te komen tot een echte international classroom heeft de Radboud Universiteit in 2008 verdere keuzes gemaakt wat betreft de werving van buitenlandse studenten voor haar Engelstalige masterprogramma’s. De werving richt zich, naast Duitsland, op Europese landen als Roemenië, Bulgarije, Hongarije, Polen en de Baltische staten. Het doel is om de instroom van buitenlandse studenten geleidelijk te laten toenemen. De Radboud Universiteit heeft in 2008 een eigen beursprogramma, het Radboud Scholarship Programme, in het leven geroepen voor getalenteerde niet-EER-studenten. In 2008 ontvingen in totaal veertien studenten een beurs van de Radboud Universiteit.

Huisvesting buitenlandse studenten en onderzoekers De toename van het aantal buitenlandse gasten en de krapte op de huizenmarkt maken het niet gemakkelijk om alle buitenlanders te huisvesten. Toch is het de universiteit ook in 2008 weer gelukt om voor alle buitenlandse studenten, promovendi, medewerkers en gasten geschikte huisvesting te vinden.

Internationaal alumninetwerk De Radboud Universiteit ziet het als haar taak om internationale studenten te betrekken bij de academische gemeenschap, maar hecht ook grote waarde aan het opbouwen van een goede en langdurige relatie met haar internationale afgestudeerden. In 2008 is het Engelstalige Alumniweb gelanceerd en hebben alle buitenlandse studenten en promovendi de elektronische newsletter ontvangen. Alle vertrekkende studenten ontvangen een departure package en worden uitgenodigd voor de farewell party.

45


Nederlandse wetenschappelijke instituten in het buitenland De Radboud Universiteit organiseerde in het najaar van 2008 de jaarlijkse institutendag van de Nederlandse wetenschappelijke instituten in het buitenland. Bestuursleden, directeuren en vertegenwoordigers van het ministerie van OCW bespraken onder andere de plannen voor de toekomst en de door het ministerie toegekende subsidie ter verbetering van de huisvestingssituatie van de verschillende instituten (Rome, Cairo, Athene, Madrid, Florence, Tokyo en St. Petersburg). Eind december 2008 heeft dr. P. De Mas afscheid genomen als directeur van het Nederlands Instituut in Marokko (Nimar). De Nijmeegse arabist drs. J. C. Hoogland neemt zijn positie over.

Ontwikkelingssamenwerking Ontwikkelingssamenwerking maakt binnen de Radboud Universiteit een integraal onderdeel uit van internationalisering. Op initiatief van verschillende afdelingen en faculteiten heeft een eerste inventarisatie van de aanwezige specifieke kennis en expertise plaatsgevonden. Deze aanzet moet leiden tot een mogelijke bundeling van kennis en e xpertise op het gebied van ontwikkelingssamenwerkingsvraagstukken. De multi disciplinaire samenwerking is ook van belang bij het verwerven van (internationale) onderzoeksfinanciering en het ontwikkelen van het eigen vakgebied.

Onderwijsaanbod De tabel bevat de opleidingen die openstaan voor eerste inschrijving op 1 september 2008. De gehanteerde namen zijn de CROHO-namen. Bacheloropleidingen

Opleidings-

Studie-

vorm

last

Taal en Cultuur Algemene Cultuurwetenschappen

vt

180

Arabische Taal en Cultuur

vt

180

Communicatie- en Informatiewetenschappen

vt

180

Duitse Taal en Cultuur

vt

180

Engelse Taal en Cultuur

vt

180

Geschiedenis

vt

180

Griekse en Latijnse Taal en Cultuur

vt

180

Kunstgeschiedenis

vt

180

Nederlandse Taal en Cultuur

vt

180

Religiestudies Romaanse Talen en Culturen

vt/dt

180

vt

180

Taal- en Cultuurstudies

vt

180

Taalwetenschap

vt

180

Theologie Wijsbegeerte

vt/dt

180

vt

180

Recht vt

180

Nederlands Recht

Internationaal en Europees Recht

vt/dt

180

Notarieel Recht

vt/dt

180

46

onderwijs

Bacheloropleidingen (vervolg)

Opleidings-

Studie-

vorm

last

Gedrag en Maatschappij Bestuurskunde

vt

180

Communicatiewetenschap

vt

180 180

Culturele Antropologie en Ontwikkelingssociologie

vt

Pedagogische Wetenschappen

vt

180

Politicologie

vt

180

Psychologie

vt

180

Sociale Geografie en Planologie

vt

180

Sociologie

vt

180

Economie Bedrijfswetenschappen

vt

180

Economie

vt

180

Natuur Biologie

vt

180

Informatica

vt

180

Informatiekunde

vt

180

Kunstmatige Intelligentie

vt

180 180

Moleculaire Levenswetenschappen

vt

Natuur- en Sterrenkunde

vt

180

Natuurwetenschappen

vt

180

Scheikunde

vt

180

Wiskunde

vt

180

vt

180

Gezondheidszorg Biomedische Wetenschappen Geneeskunde

vt

180

Tandheelkunde

vt

180

Masteropleidingen Taal en Cultuur Algemene Cultuurwetenschappen

vt

60

Arabische Taal en Cultuur

vt

60

Bedrijfscommunicatie

vt

60

Duitse Taal en Cultuur

vt

60

Engelse Taal en Cultuur

vt

60

Geschiedenis

vt

60

Griekse en Latijnse Taal en Cultuur

vt

60

Kunstgeschiedenis

vt

60

Nederlandse Taal en Cultuur

vt

60

Romaanse Talen en Culturen Taalwetenschap

vt

60

Wijsbegeerte

vt

60

Religiestudies

vt/dt

120

vt

120

vt/dt

180

Wijsbegeerte van een Bepaald Wetenschapsgebied Theologie

47


Masteropleidingen (vervolg)

Opleidings-

Studie-

vorm

last

Recht Internationaal en Europees Recht

vt

60

vt/dt/du

60

vt/dt

60

Bestuurskunde

vt

60

Communicatiewetenschap

vt

60

Anthropology and Development studies

vt

60

Nederlands Recht Notarieel Recht Gedrag en Maatschappij

Milieu-maatschappijwetenschappen Onderwijskunde

vt

60

vt/dt

60

Pedagogische Wetenschappen

vt/dt

60

Planologie

vt/du

60

Politicologie

vt

60

Psychology

vt

60

Sociale Geografie Sociologie

vt/du

60

vt

60

Economie Bedrijfswetenschappen

vt/

60

Economics

vt

60

Natuur Informatiekunde

vt

60

Kunstmatige Intelligentie

vt

120

Biology

vt

120

Chemistry

vt

120

Informatica

vt

120

Mathematics

vt

120

Milieu-natuurwetenschappen

vt

120

Moleculaire Levenswetenschappen

vt

120

Natuur- en Sterrenkunde

vt

120

Natuurwetenschappen

vt

120

Gezondheidszorg Biomedical Sciences

vt

120

Tandheelkunde

vt

120

Geneeskunde

vt

180

Niet-doorstroommasteropleidingen

Taal en Cultuur Amerikanistiek

vt

60

Duitslandstudies

vt

60

vt/dt

60

Interreligieuze spiritualiteitsstudies Literatuurwetenschap

vt

60

Taal- en Spraakpathologie

vt

60

Taal- en Spraaktechnologie

vt

60

vt

120

vt/dt

180

Intercultural Theology Pastorale Studies

48

onderwijs

Niet-doorstroommasteropleidingen (vervolg)

Opleidings-

Studie-

vorm

last

Recht European Law

vt

60

Natuur Medische Biologie

vt

120

Researchmasters Taal en Cultuur Historische Wetenschappen: Ideologie, Mentaliteit en Maatschappelijke Praktijk

vt

120

Kunst en Visuele Cultuur in Historisch Perspectief

vt

120

Language and Communication

vt

120

Letterkunde en Literatuurwetenschap: Nieuwe Filologie

vt

120

Wijsbegeerte

vt

120

Recht Onderneming en Recht

vt

120

Gedrag en Maatschappij Behavioural Science: the study of Behaviour Regulation

vt

120

Social and Cultural Science: Comparative Research on Societies

vt

120

Natuur Cognitive Neuroscience

vt

120

Molecular Mechanisms of Disease

vt

120

60

Universitaire lerarenopleidingen Aardrijkskunde

vt/dt/du

Algemene Economie

vt/dt/du

60

Management en organisatie

vt/dt/du

60

Duits

vt/dt/du

60 60

Engels

vt/dt/du

Filosofie

vt/dt/du

60

Frans

vt/dt/du

60

Geschiedenis en Staatsinrichting

vt/dt/du

60

Grieks, Latijn en Klassieke Culturele Vorming

vt/dt/du

60

Kunstgeschiedenis en Culturele en Kunstzinnige Vorming/Kunst Algemeen

vt/dt/du

60

Maatschappijleer

vt/dt/du

60 60

Nederlands

vt/dt/du

Spaans

vt/dt/du

60

Biologie

vt/dt/du

60

Natuurkunde

vt/dt/du

60

Scheikunde

vt/dt/du

60

Wiskunde

vt/dt/du

60

De Radboud Universiteit biedt per 1 september 2008 in totaal 40 bacheloropleidingen en 44 doorstroommasters aan. Er zijn 10 onderzoekmasters en 10 niet-doorstroommasters. Daarnaast zijn er 17 lerarenopleidingen.

49


Klaas Schotanus, student moleculaire levenswetenschappen deed tijdens zijn stage aan Princeton University mee aan een onderzoek naar eencelligen, ciliaten. Dat resulteerde in een publicatie in Nature. Zijn bijdrage in het laboratorium werk was belangrijk genoeg om hem op de auteurslijst te zetten. Pauline van Brakel, studente recht en management werd uitverkoren tot BestGraduate 2008. Ze ontving een geldprijs van 10.000 euro en ging voor anderhalve maand naar een land van keuze om mee te helpen aan het inter nationale project ‘ING Chances for Children’. BestGraduates 2008 is in samenwerking met tien Nederlandse topwerkgevers georganiseerd. Roel Verdult, student informatica, werd door de studentenbonden LSVb en ISO en door de website voor hoger onderwijs ScienceGuide gekozen tot Student van het jaar. Verdult is bekend door zijn bijdrage aan het onderzoek naar de kwetsbaarheid van de OV-chipkaart. Hij werd tijdens een bijeenkomst van het Platform Bèta en Techniek gehuldigd door voorzitter Robbert Dijkgraaf van de KNAW.

50

Studenten

18.085 studenten telde de Radboud Universiteit in 2008. Een drietal sprong er uit.

51


Eerstejaarsinstroom Het aantal eerstejaars is in 2008 verder gestegen (4.112) ten opzichte van 2007 (3.933). De instroom van het aantal vwo’ers aan de Radboud Universiteit is in 2008 toegenomen tot 2.590 (was in 2007: 2.478). Het aandeel van buitenlandse studenten in de instroom is in 2008 gestegen naar 288 (in 2007: 270, in 2006: 214). De Duitse studenten, 267 op peildatum 1 oktober, nemen hiervan een groot deel voor hun rekening (bron ISIS). Instroom naar vooropleiding. Alle studenten die voor het eerst studeren aan de Radboud Universiteit op peildatum 1 oktober, inclusief de studenten die zich hebben ingeschreven na 1 oktober in het voorafgaande jaar (bron:ISIS). 5000 4500 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999 2000

instroom vwo

instroom hbo

instroom buitenland

instroom overig

2001

2002

2003 2004

2005

2006

2007

De ‘instroom hbo’ is inclusief hbo-propedeusestudenten. Het overgrote deel van deze studenten heeft de hbo-studie vrijwel afgerond, maar kan nog geen einddiploma overleg gen op de datum van inschrijving aan de universiteit.

52

2008

studenten

In de afgelopen tien jaar is het totale aantal ingeschreven studenten aan de Radboud Universiteit gestegen van 13.200 in 1999-2000 naar 18.085 in 2008-2009.

Aantallen eerstejaars en totaal ingeschreven studenten. 18000 17142

16000

17669

17598

17771

18085

16418

14000 12000

14593

13877

13200

15454

10000 8000 6000 3327

4000

3674

3668

00/01

01/02

4095

4023

3928

3968

3776

3933

4112

02/03

03/04

04/05

05/06

06/07

07/08

08/09

2000 0

99/00

ingeschrevenen

eerstejaars

In het academisch jaar 2008-2009 is het marktaandeel van de Radboud Universiteit in de totale landelijke instroom gelijk gebleven; dit geldt ook voor het marktaandeel vwo-instroom.

Marktaandeel instroom Radboud Universiteit in procenten van landelijke instroom, bron 1cHO. 15%

10%

5%

0% 99/00

00/01

01/02

instroom totaal

53

02/03

03/04

instroom vwo

04/05

05/06

06/07

07/08

08/09


In het academisch jaar 2007-2008 zijn er 2.429 einddiploma’s uitgereikt tegenover 2.613 in het academisch jaar daarvoor. Deze daling heeft voornamelijk te maken met de overgang naar het bachelor-masterstelsel van de medische opleidingen, waardoor er nog maar weinig doctoraaldiploma’s worden uitgereikt. In de ‘oude’ doctoraalopleiding werden einddiploma’s (doctoraal) na vier jaar uitgereikt, door de invoering van het bachelormasterstelsel is het curriculum geneeskunde herzien en worden de einddiploma’s (master) pas na zes jaar uitgereikt. Het marktaandeel einddiploma’s is licht gedaald en bedroeg in 2008 8,3 procent (2007: 8,7 procent).

Marktaandeel diploma-aantallen Radboud Universiteit in procenten van landelijke diploma’s. Tot 2002-2003 doctoraaldiploma’s; daarna zijn einddiploma’s uitgesplitst naar doctoraal- en masterdiploma’s en zijn bachelordiploma’s separaat weergegeven, bron 1cHO. 15%

10%

5%

0% 02/03

einddiploma’s

54

03/04

04/05

bachelor

05/06

master

06/07

doctoraaldiploma’s

07/08

studenten

Voorlichting, toelating en selectie De Radboud Universiteit richt zich in haar bachelorwerving primair op vwo-scholieren en biedt hun een uitgebalanceerd voorlichtingstraject, zodat zij een bewuste studiekeuze kunnen maken. De vwo-instroom is in 2008 met 5 procent gestegen, het marktaandeel van de vwo-instroom is gelijk gebleven aan dat van 2007: 8,1 procent. De ambitie van de Radboud Universiteit is een marktaandeel van 10 procent van de totale vwo-instroom. De Radboud Universiteit zal zich bij de voorlichting nadrukkelijker richten op vwo’ers; ambitie, uitdaging, kwaliteit en arbeidsmarktperspectief zijn daarbij de sleutelwoorden. Daarnaast zijn, vanwege de stijgende uitstroom van vwo-scholieren, de wervingsactivi teiten in de Randstad uitgebreid. De doelgroep 4, 5 en 6 vwo digitaliseert. Het internet is integraal onderdeel van de jongerencultuur en geeft deze via Hyves, Facebook, MSN en YouTube in toenemende mate vorm en inhoud. De Radboud Universiteit speelt hier op in door scholieren voor lichting op maat te bieden met de website MijnRadboud.nl. Daarnaast is de Radboud Universiteit actief in het online benaderen van de doelgroep via Google, bannering, de inzet van innovatieve media of acties op de scholierenwebsite. De universiteit bevordert met succes de instroom van Duitse studenten met een voor opleiding die te vergelijken is met het vwo. In 2008 is gestart met de werving van buiten landse studenten voor Engelstalige masteropleidingen. Zij worden voornamelijk in Europa geworven, de focus ligt vanuit centraal niveau op Duitsland, Bulgarije, Polen, Roemenië, Hongarije en de Baltische staten. De eerste resultaten in de vorm van een verhoogde instroom zullen in september 2009 zichtbaar kunnen worden.

Numerus fixus De universiteit kent vier opleidingen met een numerus fixus: geneeskunde (330), tand heelkunde (67*), biomedische wetenschappen (100) en sinds 2005 ook psychologie (450). * In het kader van de omvorming van de tandartsopleidingen in Nederland tot zesjarige mondartsopleidingen (drie jaar bachelor, drie jaar master) is de numerus fixus gewijzigd van 82 naar 67.

Dringend studieadvies Het streven van de Radboud Universiteit is dat de eerstejaarsstudent zo snel mogelijk weet of hij de juiste studie heeft gekozen. Om dit streven te ondersteunen, is in 2006 besloten het onderwijs voor alfa- en gammastudenten te intensiveren. Uit evaluatie van de onderwijsintensivering is gebleken dat degenen die besluiten om te stoppen met de studie dat nu eerder doen. In het verlengde van de onderwijsintensivering houdt de Radboud Universiteit vast aan haar systematiek van een dringend advies aan het eind van het eerste jaar. Dit advies wordt voorafgegaan door een tussentijds advies na afloop van het eerste semester. Ook bij grote opleidingen wordt de advisering kleinschalig georganiseerd: docent-tutoren, tevens begeleiders van werkgroepen in het eerste jaar, worden ingeschakeld om de vorderingen van de studenten van nabij te volgen en op basis daarvan inhoudelijk goed onderbouwde adviezen te geven. Dat betekent dat ook bij bijna alle grote opleidingen studenten minimaal één keer in het eerste jaar een gesprek voeren met een vertegenwoordiger van de opleiding (studieadviseur of mentor/tutor) over studiekeuze en studievoortgang.

55


Macrodoelmatigheid In 2008 zijn de nieuwe opleidingen klinische psychologie en bioethics (postmaster) geaccrediteerd. Voor de opleiding klinische psychologie is de aanvraag macrodoelmatig heid ingediend.

Studeren met een handicap Het beleid van de Radboud Universiteit ten aanzien van studenten met een handicap heeft als uitgangspunt dat zij met evenveel kans op succes als de gemiddelde student een opleiding moeten kunnen volgen. De Radboud Universiteit staat in het onderzoeks rapport Studeren met een handicap 2008 van het Centrum Hoger Onderwijs Informatie (Choice) in Leiden, op plaats drie en scoort daarmee het hoogst van de zes algemene universiteiten. In het bijzonder het ‘maatjesproject’ (het inzetten van studenten om autistische medestudenten te begeleiden) was succesvol, zoals is gebleken uit een onder zoek onder studenten, studieadviseurs en ouders. In het kader van het dyslexieproject wordt onderzocht op welke wijze studenten met dyslexie een eenduidige dyslexieverklaring kunnen overleggen. Tevens wordt een protocol ontwikkeld om een gezamenlijke en een duidige aanpak te bewerkstelligen voor de totstandkoming van onderwijsvoorzieningen voor studenten met een functiebeperking.

Aansluiting vwo-wo Sinds de oprichting van het Platform voortgezet onderwijs-hoger onderwijs (vo-ho) in 1999 heeft zich een goede relatie ontwikkeld tussen de Radboud Universiteit en bijna vijftig scholen voor voortgezet onderwijs in de wijde regio Arnhem-Nijmegen. Al deze scholen worden jaarlijks door de Radboud Universiteit geïnformeerd over de prestaties van hun oud-leerlingen in het eerste jaar. Onder de vlag van dit platform werd in 2008 een tweetal succesvolle miniconferenties georganiseerd: in maart over het profielwerkstuk en in oktober over Loopbaan- en Oriëntatie Begeleiding (LOB). Een tweejaarlijkse digitale nieuwsbrief informeert de scholen over actuele aansluitingsvraagstukken. De coördinator aansluiting vwo-wo heeft in 2008 werkbezoeken afgelegd aan tien scholen. Docenten van de Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica (FNWI) verzorgen met ingang van het studiejaar 2008 samen met vwo-docenten gedurende een halve dag per week het nieuwe schoolvak Natuur, Leven en Technologie (NLT) voor leerlingen van vijf Nijmeegse scholen. Met deze nieuwe activiteit geeft FNWI opnieuw concreet invulling aan de gezamenlijke verantwoordelijkheid voor een goede aansluiting tussen het vwo en de Radboud Universiteit. Ook in 2008 heeft een groot aantal vwovakdocenten de Radboud Universiteit bezocht als deelnemer aan een docentendag, georganiseerd door opleidingen van FNWI, de Faculteit der Letteren en de Faculteit der Managementwetenschappen.

56

studenten

Studentenhuisvesting De studentenhuisvesting in Nijmegen kan beter. Uit onderzoek onder studenten blijkt dat 17 procent van de studenten thuis woont; ongeveer de helft van dit percentage is daar niet tevreden mee en wil in Nijmegen wonen. Voor hen is geen woonruimte beschikbaar. Een eerder gehouden onderzoek, uitgevoerd in opdracht van de Stichting Studentenhuisvesting Nijmegen (SSHN), liet zien dat het tekort aan kamers in 2017 zal oplopen tot 1.600, wellicht nog hoger. De universiteit hecht er aan dat studenten die dat willen, daadwerkelijk woonruimte in Nijmegen kunnen vinden. Daarom heeft de universiteit – gesteund door de Universitaire Studentenraad – het gesprek hierover met de SSHN, de gemeente Nijmegen en de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen geïntensiveerd. Doel is om naast de beoogde 350 nieuwe woningen op twee verschillende locaties in de stad ook nog 1.000 extra wooneenheden, zo nodig zelfs meer, te bouwen in de komende tien jaar.

57


Karakteristiek van de studentenpopulatie in 2008

Eerstejaars Instelling naar hoofdstudie

EOI

Ingeschrevenen

Behaalde diploma’s 07/08

Vooropleiding, % van totaal

Hfdst

VWO

HBO

Totaal Vrouw

42

10%

64%

2%

66

228

68%

20

13

29

5

31

0

9

22%

0%

0%

17

54

52%

2

4

5

2

13

0

51

12%

53%

2%

83

282

65%

22

17

34

7

44

0

Totaal

Buitl

Perct Neven studie

Prop Bach Doct Mast PD

• Faculteit der Theologie - Religiestudies - Theologie Totaal voor Fac Theologie • Faculteit der Filosofie - Wijsbegeerte

68

41%

24%

0%

108

250

35%

60

17

38

0

19

0

Totaal voor Fac Filosofie

68

41%

24%

0%

108

250

35%

60

17

38

0

19

0

- Algemene cultuurwetenschappen

37

65%

24%

8%

47

198

79%

3

42

41

0

21

0

- Arabisch

19

37%

37%

0%

20

83

69%

5

13

11

1

9

0

139

63%

25%

6%

162

572

83%

18

93

88

0

136

0

• Faculteit der Letteren

- Communicatie- en - Duitse taal en cultuur

25

44%

32%

20%

27

87

71%

5

7

14

0

7

0

- Engelse taal en cultuur

103

70%

17%

1%

123

491

67%

10

52

76

0

43

0

- Geschiedenis

106

71%

27%

0%

141

579

31%

18

104

63

0

63

0

20

95%

0%

0%

22

90

62%

3

7

7

0

2

0 0

- Griekse en Latijnse taal en cultuur - Kunstgeschiedenis

30

67%

20%

7%

35

146

78%

6

22

27

0

16

0%

0%

0%

0%

11

14

71%

5

0

0

0

7

0

- Nederlandse taal en cultuur

42

69%

19%

5%

56

205

79%

11

32

33

1

17

0

- Literatuurwetenschap - Romaanse talen en culturen

42

52%

40%

2%

47

147

82%

16

15

31

0

18

0

- Taal- en cultuurstudies

22

68%

18%

14%

29

80

83%

4

23

12

1

6

0

- Taalwetenschap

67

39%

34%

3%

70

173

90%

9

13

8

1

27

0

652

62%

25%

4%

790

2865

68%

113

423

411

4

372

0

- Internationaal en Europees recht

100

80%

10%

0%

119

369

65%

39

41

46

0

28

0

- Nederlands recht

414

70%

24%

0%

485

2084

56%

143

255

339

0

261

0

68

54%

24%

0%

95

287

62%

88

34

53

0

48

0

582

70%

21%

0%

699

2740

58%

270

330

438

0

337

0

Totaal voor Fac Letteren • Faculteit der Rechtsgeleerdheid

- Notarieel recht Totaal voor Fac Rechten • Faculteit der Sociale Wetenschappen - Communicatiewetenschap

104

59%

34%

6%

122

352

54%

8

75

86

18

60

0

- Culturele antropologie

58

66%

14%

3%

65

236

79%

7

35

50

25

37

0

- Kunstmatige intelligentie

19

79%

0%

11%

27

124

27%

1

21

10

1

3

0

0

0%

0%

0%

15

25

80%

9

0

0

6

19

0

- Pedagogische wetenschappen

411

56%

41%

2%

433

1416

95%

11

228

249

23

207

0

- Psychologie

473

42%

12%

34%

510

2148

75%

36

309

323

49

295

0

49

76%

16%

0%

63

210

55%

10

56

40

4

16

0

1114

52%

25%

16%

1235

4511

78%

73

724

767

126

637

0

0

- Onderwijskunde

- Sociologie Totaal voor Fac Sociale Ws

• Faculteit der Managementwetenschappen - Bedrijfswetenschappen

301

59%

31%

1%

345

1145

38%

259

109

154

0

291

- Bestuurskunde

65

58%

38%

0%

76

220

40%

13

24

17

0

42

0

- Economie

92

61%

30%

1%

115

286

34%

58

38

23

0

30

0

0%

0%

6

14

57%

0

0

6

0

11

0

13%

84

256

38%

24

51

24

0

23

0

- Milieu-maatschappijwetenschappen - Politicologie

0

0%

72

82%

- Sociale geografie en planologie

128

49%

29%

2%

158

398

33%

12

36

28

0

52

0

Totaal voor Fac Manag Ws

658

60%

29%

1%

784

2319

37%

366

258

252

0

449

0

58

studenten

Eerstejaars Instelling naar hoofdstudie

Totaal

EOI

Ingeschrevenen

Vooropleiding, % van totaal

Hfdst

VWO

HBO

Totaal Vrouw

Buitl

Behaalde diploma’s 07/08

Perct Neven studie

Prop Bach Doct Mast PD

• Faculteit der Natuurw., Wisk. en Inform. - Algemene natuurwetenschappen

21

81%

0%

14%

24

102

26%

2

9

15

2

5

198

70%

0%

20%

211

730

52%

10

95

103

10

31

0

- Informatica

35

54%

23%

11%

37

162

4%

5

13

11

0

18

0

- Informatiekunde

29

34%

66%

0%

36

139

7%

2

6

8

0

21

0

6

17%

0%

33%

16

37

43%

1

0

3

0

7

0

- Moleculaire levenswetenschappen

63

71%

10%

13%

79

206

47%

5

23

20

0

15

0

- Natuur- en sterrenkunde

47

87%

0%

6%

47

184

19%

14

14

22

3

9

0

- Scheikunde

59

75%

17%

7%

70

228

31%

5

26

13

3

19

0

- Wiskunde

33

85%

0%

6%

40

115

28%

14

19

6

4

7

0

491

70%

9%

13%

560

1903

35%

58

205

201

22

132

0

96

0

- Biologie

- Milieu-natuurwetenschappen

Totaal voor Fac NWI

0

• Faculteit der Medische Wetenschappen - Biomedische wetenschappen

113

81%

12%

1%

126

519

65%

15

76

65

0

- Geneeskunde

291

94%

1%

2%

357

2119

69%

23

298

182

54

- Tandheelkunde

0 203

68

84%

0%

6%

70

436

58%

3

71

71

43

472

89%

4%

2%

553

3074

67%

41

445

318

97

- Lerarenopleiding

24

0%

0%

8%

109

141

60%

3

0

0

0

87

0

- Totaal voor ILS

24

0%

0%

8%

109

141

60%

3

0

0

0

87

0

4112

63%

21%

7%

4921

18085

61%

1006

Totaal voor Fac Medische Ws

0

58

96 261

• Instituut voor Leraar en School

Totaal voor de hele instelling

2419 2459

256 2173 261

De telling is gebaseerd op het aantal ingeschreven studenten en extraneii naar hun hoofdstudie, inclusief post-doctoraalstudenten. Alleen inschrijvingen van vóór 1 oktober zijn geteld, waarbij als eerstejaars zijn geteld al degenen die voor het eerst zijn ingeschreven vóór 1 oktober, dus ook de laat-inschrijvers van het jaar daarvoor. Onder ‘EOI’ staan de eerstejaars opleiding: iedereen die dat jaar voor het eerst voor die opleiding staat ingeschreven. Bij ‘nevenstudie’ worden de aantallen nevenstudie-inschrijvingen geteld. Onder ‘HBO’ vallen ook de HBO-propedeuse-instromers.

59


60

Personeel

Iris Roggema, Bets Berntsen en Anja van Kessel (van links naar rechts) van de wetenschapsredactie van de sectie communicatie van de universiteit zijn onderscheiden met de Gouden Raaf: de tweejaarlijkse vakprijs van journalisten voor de beste wetenschapsvoorlichter. De prijs, een wisselbeker en de eer, is uitgereikt op Bessensap, de jaarlijkse ontmoeting van NWO tussen weten schappers, wetenschapsjournalisten en wetenschapsvoorlichters. Ze ontvingen de prijs voor hun vakkundige aanpak; de manier waarop ze interessant nieuws weten op te sporen en dit onder de aandacht brengen van (wetenschaps)journalisten.

61


De prestaties van de Radboud Universiteit zijn die van de medewerkers van de univer siteit. Niet alleen de kwaliteit van hun werk, maar ook hun productiviteit neemt toe. Bij een – over de periode 2002-2008 gemeten – gelijk gebleven budget geven minder medewerkers van het wetenschappelijk personeel onderwijs aan méér studenten, publiceren ze méér wetenschappelijke artikelen en schrijven ze méér projectvoorstellen om onderzoeksgelden uit de tweede en derde geldstroom binnen te halen. Een grotere productiviteit van onderwijs en onderzoek betekent vanzelfsprekend een groter beroep op ondersteuning en beheer: op de secretariaten, het financiële beheer, de ICT-onder steuning, de beheerders van onderwijsruimtes en onderzoekslaboratoria. De mede werkers van de Radboud Universiteit werken hard. Personeelsbeleid schept de voorwaarden voor het optimaal functioneren van de mede werkers om zo de doelen van de universiteit te realiseren. Na in eerdere jaren aandacht te hebben besteed aan leiderschaps- en organisatieontwikkeling zijn in 2008 nieuwe uit gangspunten van het loopbaanbeleid geformuleerd. De Radboud Universiteit voelt zich als goed werkgever verantwoordelijk voor de blijvende inzet van haar medewerkers op verschillende posities binnen en buiten de universiteit. Een goed loopbaanbeleid is daarom de gezamenlijke verantwoordelijkheid van werkgever en medewerkers. De persoonlijke ontwikkeling is daarbij het uitgangspunt. In de jaargesprekken is daarom niet alleen aandacht voor het huidige functioneren, maar ook voor de toekomstige carrière binnen of buiten de universiteit. Zowel voor iemand persoonlijk als voor de universiteit zijn ervaringen die elders zijn opgedaan verrijkend en productief. Zo is een verblijf aan een buitenlandse universiteit inmiddels een vanzelfsprekend onderdeel van een wetenschap pelijke loopbaan. Gezien de internationale ambities van de Radboud Universiteit wil ze medewerkers met internationale ervaring. In een goed loopbaanbeleid is ook duidelijk wat van de medewerkers wordt verwacht. Van het wetenschappelijk personeel wordt verwacht dat men gepromoveerd is en dat men beschikt over de Basis Kwalificatie Onderwijs (BKO). Daarnaast kunnen afspraken gemaakt worden over publicaties van wetenschappelijke artikelen, onderwijsuren en bestuurlijke taken. Voor het ondersteunend personeel zijn kwaliteit en efficiency van de dienstverlening aan het primaire proces van onderzoek en onderwijs de sleutelbegrippen. Daarbij moet oog zijn voor de ontwikkeling van de professionaliteit in de ondersteuning. Ook hier zijn jaargesprekken met aandacht voor o ntwikkeling en carrières binnen en buiten de universiteit een belangrijk onderdeel van het loopbaanbeleid. In die gesprekken komen ook het persoonlijk ontwikkelingsplan en mogelijkheden tot opleiding aan de orde. Loopbaanbeleid is de gezamenlijke verant woordelijkheid van de leidinggevende, die namens de universiteit beoordeelt en kansen biedt, en de medewerker zelf, die zich verder wil ontwikkelen. In 2008 heeft dat tot een aantal initiatieven geleid: talentontwikkeling, inzetbaarheid en mobiliteit/functieroulatie.

Talentontwikkeling De universiteit stimuleert en ondersteunt medewerkers met een tijdelijk contract om uit te kijken naar mogelijkheden voor een alternatieve loopbaan in het onderwijs of zelf een eigen bedrijf te starten. Zo hebben 26 postdocs gebruikgemaakt van de tijdelijke regeling flankerend beleid om hun positie op de (externe) arbeidsmarkt te versterken.

Inzetbaarheid In 2008 is gewerkt aan het wegnemen van belemmeringen voor de inzetbaarheid van (oudere) werknemers. Er is externe subsidie verkregen voor een pilot met de Work Ability Index (WAI). Dit is een meetinstrument waarmee werknemers en werkgevers iemands inzetbaarheid in kaart kunnen brengen. De WAI levert een bijdrage aan het duurzaam inzetbaar houden van werkenden.

62

personeel

Deze pilot, in de vorm van een lijst met vragen over de ervaren arbeidsomstandigheden, wordt uitgevoerd bij de Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica, de Facultaire Unie en het Instituut voor Leraar en School, ILS. Uit evaluatie moet blijken of de pilot toegevoegde waarde heeft en universiteitsbreed zal worden ingevoerd.

Mobiliteit/functieroulatie Begin 2008 is een start gemaakt met functieroulatie bij de personeelsadviseurs. Mede op basis van de nota loopbaanbeleid die eind 2008 is opgesteld zal in 2009 worden bezien of verdergaande initiatieven met betrekking tot functieroulatie haalbaar zijn.

Organisatieontwikkeling De Radboud Universiteit is een grote en complexe organisatie. Zij moet zich in organi satorisch opzicht voortdurend aanpassen aan nieuwe ontwikkelingen en werkwijzen. In 2008 hebben – met positief advies van de medezeggenschap – de volgende organisatie wijzigingen plaatsgevonden: • reorganisatie bedrijfswetenschappen; • centralisatie financiële administratieve taken. Verder zijn onderzoeken gestart naar uitbesteding van de schoonmaak bij de Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica; de groenvoorziening; en de catering.

Leiderschapsontwikkeling Academisch leiderschap is het vermogen een visie te ontwikkelen op de programmering van onderwijs en onderzoek en op basis daarvan de medewerkers te motiveren zich hier voor in te zetten. In dit verband hebben diverse groepen medewerkers in 2008 seminars en trainingen aangeboden gekregen. Alle nieuw benoemde hoogleraren zijn uitgenodigd deel te nemen aan een speciaal op hen toegesneden seminar. Het seminar is tweemaal georganiseerd en in totaal hebben 27 hoogleraren meegedaan. Na afloop vormden de deelnemers een intervisiegroep. In 2008 startten 28 universitair docenten (UD’s) en universitair hoofddocenten (UHD’s) met het opleidingstraject academisch leiderschap. In het Cluster Ondersteuning en het Cluster Facilitair zijn opleidingstrajecten voor leidinggevenden gestart. Alle leidinggevenden doen hieraan mee.

Arbeidsvoorwaarden Arbeidsomstandigheden In 2008 is een vergelijkend onderzoek tussen faculteiten afgerond naar werkdruk. Hierbij waren de Faculteit der Letteren, de Faculteit der Managementwetenschappen en de Faculteit der Rechtsgeleerdheid betrokken. Bij deze faculteiten bleek een aantoonbaar hoge werkdruk te bestaan. De bevindingen uit het vergelijkend onderzoek zijn besproken met de Gezamenlijke Vergadering. Resultaat van deze besprekingen was dat ook elders een onderzoek naar werkdruk is gestart. Inmiddels zijn de Faculteit der Letteren en het Instituut voor Leraar en School (ILS) gestart met een campagne om de werklast te ver minderen en piekbelasting te egaliseren.

63


Tevens is een werkdrukonderzoek uitgevoerd bij het Cluster Facilitair, waar in sommige diensten technologische veranderingen invloed kunnen hebben op de ervaren werkdruk.

Re-integratie/WW-preventie In het verslagjaar zijn 27 intakegesprekken gevoerd met potentiële herplaatsingskandidaten. In 2008 zijn via de weg van de re-integratiecoördinator van de dienst P&O uiteindelijk 23 medewerkers intern of extern herplaatst. Om personen een nieuw loopbaanperspectief buiten de Radboud Universiteit te bieden, zijn in 2008 verkennende gesprekken gevoerd met (verwante) organisaties binnen de regio, zoals de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN), het UMC St Radboud, het CWI en het UWV. Deze gesprekken zijn bedoeld om samenwerkingsmogelijkheden op het gebied van re-integratie te onderzoeken.

Doelgroepenbeleid Instroom en doorstroom van vrouwen De Radboud Universiteit wil het aandeel vrouwen in hogere functies, zowel wetenschap pelijk als niet-wetenschappelijk, verhogen en voert daartoe een actief stimuleringsbeleid. Uit de volgende tabel blijkt dat het stimuleringsbeleid tot resultaten heeft geleid, maar dat er nog een lange weg te gaan is. Aandeel vrouwen op de Radboud Universiteit in percentage fte’s

2003

2008

Hoogleraar

13,1%

15,9%

Universitair hoofddocent

13,5%

22,4%

Universitair docent

19,8%

30,1%

Promovendus

43,1%

52,8%

Percentage van WP totaal

30,8%

38,7%

Buitenlandse medewerkers Verbetering van de positie van buitenlandse medewerkers is in het kader van de inter nationalisering een speerpunt in het beleid van de Radboud Universiteit. In 2008 heeft de werkgroep ‘buitenlandse kenniswerkers’ voorstellen gedaan om voor deze groep de drempel te verlagen om naar de Radboud Universiteit te komen en te bevorderen dat zij zich in Nijmegen thuis voelen. Bijzondere aandacht is besteed aan ondersteuning op het gebied van vergunningen, belastingen, sociale zekerheid en pensioenen.

Klachtenregeling Voor haar studenten en medewerkers kent de Radboud Universiteit een klachtenregeling ongewenst gedrag. In geval van ervaren seksuele intimidatie, agressie of discriminatie kan een klacht ingediend worden bij een vertrouwenspersoon of de klachtencommissie, die in stand wordt gehouden door een extern bureau. Het college van bestuur heeft vier vertrouwenspersonen benoemd: twee voor studenten en twee voor medewerkers. Het ligt in de rede dat klachten eerst besproken worden met de vertrouwenspersonen, maar het staat natuurlijk iedereen vrij zich rechtstreeks tot de klachtencommissie te wenden. De commissie rapporteert aan het college van bestuur, dat over kan gaan tot ordemaatregelen.

64

personeel

De klachtencommissie brengt jaarlijks aan het college een geanonimiseerd overzicht uit van het aantal klachten, de aard daarvan en de uitspraken die daarover zijn gedaan. Dit verslag wordt ter kennis gebracht van de Ondernemingsraad en de Studentenraad. Het verslag bevat zonodig beleidsadviezen. De klachtenregeling is gepubliceerd op het intranet van de universiteit. Studenten vin den de regeling op de website voor studenten.

Medezeggenschap Goed functionerende medezeggenschap verhoogt de kwaliteit van bestuurlijke besluiten, vergroot het draagvlak voor deze besluiten binnen de organisatie en zorgt voor betrokken heid van medewerkers en studenten bij de organisatie In het jaar 2008 vond regelmatig overleg plaats tussen het college van bestuur en de Gezamenlijke Vergadering van Ondernemingsraad en Studentenraad. Zo is intensief en uitgebreid gesproken over het nieuwe Strategisch Plan 2009-2012. Aan de hand van respectievelijk de Begroting 2008 en de Bestuurlijke Agenda 2008 en het Jaarverslag 2007 is gesproken over de algemene gang van zaken. In het gezamenlijke overleg zijn de internationalisering en de gevolgen daarvan voor het taalbeleid Engels aan de orde geweest. Daarnaast zijn de organisatie van de dienstverlening en verscheidene ingrijpende reorganisaties (waaronder die van de financiële administratie, de financiële functie en bedrijfswetenschappen) besproken. Ook is van gedachten gewis seld over de Haagse plannen voor onderwijsvernieuwing, waarin college en Gezamenlijke Vergadering veelal samen konden optrekken. De Universitaire Studenten Raad (USR) heeft sterk ingezet op studentenhuisvesting. De raad heeft zich daarbij vooral op de gemeente Nijmegen gericht. Dat resulteerde erin dat de gemeenteraad in grote meerderheid overtuigd raakte van de aanstaande woning nood onder studenten en de noodzaak actie te ondernemen. Daarnaast hield de USR een grote enquête onder alle studenten, die leidde tot enkele concrete suggesties aan college en decanen om de communicatie met studenten verder te verbeteren. Ook kwam de raad met initiatieven om centrale afspraken te maken over het meten van de studielast en over het uniformeren van onderwijsroosters en studentenvoorzieningen. De gesprekken hier over tussen raad en college waren constructief.

Nevenwerkzaamheden Ook in 2008 was er in de media aandacht voor de discussie over nevenwerkzaamheden van hoogleraren. Mede op aandringen van leden van de Tweede Kamer vroeg minister Plasterk van OCW de universiteiten om de nevenwerkzaamheden van hoogleraren openbaar te maken. De Radboud Universiteit besloot op haar website de betrokken externe instantie te ver melden die het mogelijk maakt dat een bijzonder hoogleraar, die immers niet in dienst is van de Radboud Universiteit, zijn of haar werk aan de universiteit doet. De universiteit kent al lang een regeling Nevenwerkzaamheden. Daarin is vastgelegd dat de medewerkers hun leidinggevende op de hoogte stellen van hun nevenwerkzaamheden. Hij of zij beoordeelt of de werkzaamheden zijn toegestaan. Nevenactiviteiten die over wegend in het belang zijn van de universiteit kunnen worden ingepast in de taakstelling

65


van de werknemer. Eventuele financiële vergoedingen komen in dat geval toe aan de Radboud Universiteit. Nevenactiviteiten waarbij verstrengeling met de belangen van de Radboud Universiteit aan de orde is, mogen niet worden vervuld. Minimaal één keer in de twee jaar zal in het jaargesprek worden nagegaan of de verleende toestemming en gemaakte afspraken bijstelling behoeven. Gegeven deze regeling en omdat ze de openbaarmaking van de namen van medewerkers en hun nevenfuncties in strijd acht met de Wet Bescherming Persoonsgegevens heeft de universiteit lang geaarzeld nevenwerkzaamheden van onderzoekers bekend te maken. Ze wil de privacy van al haar medewerkers en studenten beschermen. Desondanks heeft ze na lang aarzelen besloten haar wetenschappers te vragen om op de profielpagina’s op de universitaire website hun nevenwerkzaamheden te vermelden. Deze pagina’s zullen in 2009 operationeel worden.

Arbeidsomstandigheden Verzuim Het verzuim is in 2008 teruggelopen van 3,3 naar 3,2 procent. Bij zowel het wetenschap pelijk als het ondersteunend personeel is in 2008 ook de gemiddelde verzuimduur verder afgenomen. De gemiddelde verzuimfrequentie is al jarenlang constant. Totaaloverzicht verzuim 2004-2008

2004

2005

2006

2007

Verzuimpercentage

3,9

3,9

3,2

3,3

2008 3,2

Gemiddelde verzuimfrequentie

0,9

0,9

0,9

0,9

0,9

Gemiddelde verzuimduur

15,9

17,0

14,6

14,5

12,9

In 2008 waren 186 medewerkers meer dan 42 dagen afwezig. Medewerksters die met zwangerschapsverlof waren, vallen hier niet onder. Het aantal langdurig zieken is ten opzichte van 2007 gedaald met 23 personen, toen de universiteit 209 langdurig zieken telde. In 2006 waren dat er 239.

RSI-preventie Om RSI te voorkomen geeft de Arbo- en Milieudienst (AMD) voorlichting over werken met beeldschermen. Tijdens de introductie in augustus 2008 hebben ook de eerstejaars studenten hierover voorlichting gekregen.

Ongevallen In 2008 zijn elf ongevallen gemeld bij de AMD. De dienst heeft de ongevallen met letsel onderzocht om te beoordelen of er aanvullende maatregelen moeten worden genomen om zulke ongevallen in de toekomst te voorkomen. De AMD is verder een proef gestart met een project Gezondheidsmanagement, gericht op behoud en bevordering van de vitaliteit en inzetbaarheid van medewerkers. Medewerkers krijgen ondersteuning om na te gaan hoe ze ervoor staan wat betreft hun werkvermogen en gezondheid en om dreigende knelpunten aan te pakken. In 2009 wordt het programma bij een aantal groepen medewerkers uitgevoerd en geëvalueerd.

66

personeel

Veiligheid De Radboud Universiteit wil een veilige plek zijn voor studenten en medewerkers. De universiteit voert een integraal veiligheidsbeleid met oog voor sociale veiligheid, organisatieveiligheid en kennisveiligheid. In 2008 is aan een extern bureau een opdracht gegeven met als doel een integraal veiligheidsbeleid te ontwerpen om de veiligheid op een hoger plan te brengen. Het is belangrijk dat medewerkers en studenten weten wat er van hen verwacht wordt als zich onverhoopt een calamiteit voordoet. In 2008 zijn negen ontruimingsoefeningen gehouden. Daar waren ruim drieduizend studenten en medewerkers bij betrokken. Op de hele campus zijn in 2008 automatische externe defibrillatoren (AED’s) beschikbaar gekomen, die door getraind personeel – de BHV – gebruikt kunnen worden. De AED ver hoogt de overlevingskans aanzienlijk bij een reanimatie. Zes defibrillatoren hangen op een vaste plek en één is aanwezig in de wagen van de dienst beveiliging. Hiermee is het hele terrein binnen enkele minuten bereikbaar met een AED. Voor de 160 leden van de BHV is in 2008 bij- en nascholing georganiseerd, zodat ze optimaal zijn voorbereid op mogelijke calamiteiten. In 2008 zijn ruim honderd leden van studentenverenigingen en begeleiders van intro ductiekampen getraind in levensreddend handelen, het optreden bij een beginnende brand en het ontruimen van panden. Om de veiligheid van de campus en de gebouwen optimaal op peil te houden zijn in 2008 inventarisaties en inspecties uitgevoerd.

Risico-inventarisatie en -evaluatie De Radboud Universiteit is in het verslagjaar gestart met een intensieve inhaalslag om ervoor te zorgen dat alle werkplekken vóór eind 2009 geïnventariseerd en geëvalueerd zijn op gezondheids-, veiligheids- en welzijnsrisico’s. Er wordt een plan van aanpak van de geconstateerde risico’s gemaakt. Ook is een start gemaakt met de inventarisatie van de risico’s van de technische en openbare ruimten van de gebouwen die het Universitair Vastgoed Bedrijf (UVB) beheert. In samenwerking met het UVB worden geconstateerde knelpunten verbeterd.

67


68

Voorzieningen

In de liturgische kerkruimte van de nieuwe studentenkerk staat een karakteristiek Mariabeeld. Het is een Sedes Sapientae cultusbeeld, gesneden uit één stuk populierenhout, waarbij Maria op een troon, de zetel der wijsheid, zit. Dit soort beelden komt in het Westen voor in de vroege middeleeuwen. Vanaf de dertiende eeuw zien we Mariabeelden waarbij de aandacht gaat naar de genegenheid tussen moeder en kind. Onderzoek wees uit dat dit beeld niet uit de vroege middeleeuwen stamt. Het is mogelijk in de zestiende of zeventiende eeuw gemaakt als volkse voortzetting van een ouder type Mariabeeld.

69


Huisvesting Op 10 mei is de Studentenkerk in het kader van lustrumactiviteiten geconsacreerd door de bisschop van ‘s-Hertogenbosch, mgr. Hurkmans. Het nieuwe gebouw vervangt zowel de oude ruimte tegenover de Universiteitsbibliotheek als de kerk aan de Prof. van Weliestraat, waar tot dan de zondagse diensten werden gehouden. Met de nieuwe Studentenkerk gaat een lang gekoesterde wens van universiteit en kerkbestuur in vervulling. Kerk, werkkamers van de pastores, ontmoetingsruimtes en een gebedsruimte voor moslims zijn nu allemaal onder één dak verenigd. Het open karakter van het gebouw, midden op de campus, past bij een bijzondere universiteit als de Radboud Universiteit. Het intensieve gebruik van de kerk en de ruimtes is een teken van waardering voor het werk van de studentenpastores op de universiteit. Zij weten religie en zingeving een waardige plaats te geven binnen de academische gemeenschap.

Naar een nieuwe fase van investeringen In een periode van tien jaar is de campus ten oosten van de Heyendaalseweg volkomen van aanzien veranderd. Het Huygensgebouw, het Gymnasion, en de studentenflats en het Guesthouse die de Stichting Studentenhuisvesting Nijmegen (SSHN) op het terrein van de universiteit heeft gebouwd, zijn moderne, gezichtsbepalende gebouwen waar niet alleen de universiteit maar ook de stad Nijmegen trots op is. De Radboud Universiteit heeft in de periode 1999-2008 voor 340 miljoen euro geïnvesteerd. 2008 was daarbij een jaar van relatieve rust aan het bouwfront en vormde de opmaat voor een nieuwe fase van investeringen. In 2008 zijn de eerste plannen gemaakt voor de nieuw- en verbouw van de behuizing van de gammafaculteiten. In 2009 zullen de plannen verder worden geconcretiseerd.

Rondje Heyendaal De universiteit participeert in het project Rondje Heyendaal. Dit project is het sluit stuk van de verbetering van de bereikbaarheid van de campus per openbaar vervoer en het vergroten van de verkeersveiligheid.Op de campus worden daartoe de vier ont sluitingswegen Heyendaalseweg, Erasmuslaan, Philips van Leydenlaan en Kapittelweg gereconstrueerd. Er komen vrijliggende fietspaden, voetpaden en oversteekplaatsen. De scheiding van de verschillende verkeersstromen en de aanleg van een rotonde op de kruising Erasmuslaan-Heyendaalseweg betekenen een aanmerkelijke verbetering van de verkeersveiligheid.

Projecten 2008 Goede ict-voorzieningen en de daarbij behorende infrastructuur zijn onmisbaar voor de universiteit. Om de bedrijfsvoering ook bij calamiteiten veilig te stellen is er een tweede serverruimte voor het Universitair Centrum Informatievoorziening (UCI) in het Gymnasion ingericht. Het is onderdeel van de aanpassing van de faciliteiten van het UCI en de renovatie van gebouwen. In het kader van dit project is in 2008 een deel van de ondergrondse leidingen vervangen. In 2008 zijn het Pieter Bondamplein en het Erasmusplein opnieuw ingericht. Beide pleinen zijn in samenspraak met studenten ontwikkeld en konden voorafgaand aan de lustrumactiviteiten in mei 2008 in gebruik worden genomen; tot grote tevredenheid van de gebruikers, die beide pleinen als een verrijking van de campus ervaren. Daarnaast is in het kader van de veiligheid de terreinverlichting vervangen.

70

voorzieningen

In 2008 zijn de volgende gebouwen opgeleverd en/of geopend: • Studentenkerk, renovatie van Erasmuslaan 9, opgeleverd begin 2008. • Verbouwing binnen het Trigongebouw voor het Donders Institute for Brain, Cognition and Behaviour. In 2008 zijn in uitvoering: • Interimvoorzieningen in het gebouw van tandheelkunde, realisatie in 2008-2009. • Infrastructuur Heyendaal Zuid, realisatie 2008-2010. • Rondje Heyendaal, realisatie 2008-2009. • Serverruimte UCI, realisatie 2008-2009. • Renovatie A2 (renovatie vindt plaats ten behoeve van BV Campus, de exploitant van de gebouwen van het Mercator Science Park), realisatie 2008-2009. • Verbouwing onderwijsruimte M205, realisatie 2008-2009. • Vernieuwing datanetwerk, gereed medio 2009. • Terreinvoorzieningen rondom het Huygensgebouw, realisatie 2009. In totaal is 15,5 miljoen euro geïnvesteerd in nieuwbouw en renovatie.

BV Campus De Radboud Universiteit speelt een belangrijke rol in de regionale kenniseconomie. Om de valorisatie van kennis te bevorderen heeft de universiteit het Mercator Technology & Science Park Nijmegen ingericht. De BV Campus verzorgt de verhuur aan derden voor de gebouwen Mercator I, Mercator II en het Universitair Bedrijvencentrum (UBC). In 2008 is besloten om het laatst overgebleven gebouw van het oude complex van de Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica – het zogenaamde A2-gebouw – te reno veren. Na renovatie zal de BV Campus het gebouw, als Mercator III, verhuren aan kennis intensieve bedrijven.

Ruimtegebruik 2008 FC Dondersc. 1% Collegezalen 7% FdR 4% USC 4%

Let 4%

Cluster Facilitair 8%

UMC 22% UB/KDC 10%

Fac. Unie 1% ILS/ITS 1%

FSW 10% FNWI 21% Cluster Ondersteuning 3% FMW 4%

71


Milieubeleid In 2007 is de Wet Milieubeheervergunning aangepast, onder andere om geluidsaspecten bij buitenactiviteiten en evenementen te reguleren. In 2008 is, tot grote tevredenheid van de buurtbewoners, voor zeven activiteiten en evenementen van deze nieuwe milieu beheervergunning gebruikgemaakt. Zo zijn de Batavierenrace, de Marikenloop en de introductie van de nieuwe eerstejaarsstudenten zonder klachten verlopen. De provincie Gelderland actualiseert eens per tien jaar de milieuvergunningen van grote organisaties, waaronder de universiteit. Dit betekent dat de Wet Milieubeheervergunning van de universiteit en het Universitair Medisch Centrum St Radboud in 2010 herzien moet zijn. Gezien de omvang en doorlooptijd, is hier in 2008 een aanvang mee gemaakt. Een geactualiseerde vergunning in 2010 moet het resultaat zijn. Verder is in 2008 een nieuwe lozingsvergunning voor afvalwater van kracht geworden. Naar verwachting zal op 1 januari 2010 de omgevingsvergunning van kracht worden. Deze vergunning vervangt een groot aantal vergunningstelsels en ontheffingen op het gebied van bouwen, milieu en ruimtelijke ordening. Doelstelling is één vergunning, in één procedure en met één bevoegd gezag. De provincie zal het bevoegd gezag worden voor milieuvergunningen van de universiteit. Dat gaat ook gelden voor bijvoorbeeld bouwvergunningen, waarvoor nu de gemeente nog het bevoegd gezag is.

72

voorzieningen

73


74

Financiën

Een goed financieel beleid vraagt om een goede organisatie. In 2008 is de centralisatie voorbereid van een aantal financieeladministratieve taken, die tot dan toe zowel op de faculteiten als centraal werden uitgevoerd. De debiteuren en crediteurenadministratie is per 1 januari 2009 gecentraliseerd. Ongeveer twintig medewerkers zijn overgeplaatst naar de centrale administratie. Op deze wijze is een kwaliteitsslag in het financieel beleid mogelijk gemaakt.

75


Financieel beeld 2008 Het jaar 2008 is afgesloten met een bescheiden positief exploitatieresultaat van € 5,1 miljoen.

Exploitatieresultaat (bedragen x € 1 miljoen)

Begroting

Jaarrekening

Begroting

Jaarrekening

2009

2008

2008

20071

Rijksbijdrage

246,3

235,1

233,2

Collegegelden

23,0

26,5

21,0

231,4 26,0

Overige baten

166,8

183,6

155,7

158,4

Totaal baten

436,1

445,2

409,9

415,8

Personele lasten Afschrijvingen

291,3

287,9

272,2

273,0

26,4

30,6

27,1

26,8

Overige lasten

116,1

123,9

109,6

112,5

Totaal lasten

433,8

442,4

408,9

412,3

Saldo baten en lasten

2,2

2,8

1,0

3,5

Financieel resultaat

1,0

2,3

0,5

1,8

Exploitatieresultaat

3,2

5,1

1,5

5,3

De rijksbijdrage 2008 is ten opzichte van 2007 met € 3,7 miljoen gestegen. Deze per saldo stijging komt door: Loon- en prijsbijstelling 2008

6,9

Extra middelen voor studentenaantallen

1,8

Middelen voor verhoging numerus-fixusaantallen

1,5

Aanschaffing component kleine dynamisering Smart mix -1,1 Relatieve positie: diploma’s/eerstejaars/promoties -3,9 Enveloppemiddelen voor huisvesting -0,7 Rijksbijdrage 2007 Nederlands Instituut Marokko -0,6 Rijksbijdrage 2007 promotietraject -0,2

3,7

Een kleine groei van de studentenaantallen alsmede een trendmatige verhoging van het collegegeld hebben geleid tot een stijging van de baten van de collegegelden van € 26,0 miljoen in 2007 tot € 26,5 miljoen in 2008.

1 De jaarrekening is opgesteld overeenkomstig de Richtlijn Jaarverslaggeving 660. Deze richtlijn geldt met ingang van 1 januari 2008. Met name hierdoor zijn op enkele onderdelen de vergelijkende cijfers van 2007 aangepast qua rubricering en uitsplitsing. Voorbeeld: de inkomensoverdracht van de rijksbijdragen aan het academisch ziekenhuis wordt niet meer onder de inkomensoverdrachten (lasten) gerubriceerd maar is als minpost opgenomen onder de rijksbijdragen (baten).

76

financiën

De omvang van de overige baten is ten opzichte van 2007 zeer fors toegenomen, met name bij de medische faculteit UMC St Radboud. De stijging van de personele lasten wordt per saldo verklaard door enerzijds de cao-stijgingen, periodieken, hogere sociale en pensioenlasten en anderzijds lagere dotaties aan de personele voorzieningen. De hogere afschrijvingen betreffen voor € 5 miljoen extra afschrijvingen op gebouwen voor onderzoek en onderwijs. Deze extra afschrijving wordt veroorzaakt door een her berekening volgens de voorgeschreven componentenmethode. De overige instellingslasten zijn met name door verplichtingen inzake het SIRIUS-programma (€ 5 miljoen) toegenomen. Hoewel de totale rijksbijdrage licht is gestegen, ontvangt de Radboud Universiteit per student al jaren achtereen minder middelen van de overheid. Daarbij moet worden aangetekend dat het aantal ‘hoogbekostigde’ studenten (bèta/medisch) sinds 2001 is toegenomen, waardoor de gemiddelde bijdrage per student is gedaald. In onderstaande tabel is de rijksbijdrage per student geïndiceerd naar het prijspeil 2008. Rijksbijdrage voor onderwijs per student Bekostigingsjaar Studiejaar (peildatum 1 oktober)

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

’00-’01

’01-’02

’02-’03

’03-’04

’04-’05

’05-’06

’06-’07

’07-’08

6.045

6.271

6.257

5.968

6.096

6.178

6.280

6.088

Loon- en prijspeil 2008 Rijksbijdrage onderwijs per student

De ontwikkeling van het resultaat en van de reserves en voorzieningen over de afgelopen vijf jaren is als volgt: 2008

2007

2006

2005


2,8

3,5

6,5

5,2

1,8


2,3

1,8

1,0

1,2

1,2

Buitengewoon resultaat

0

0 -3,8 -2,6 -0,7


5,1

5,3

3,7

3,8

2,3

258,6

253,5

248,1

244,5

240,7

40,7

45,6

48,8

45,4

48,7

299,3

299,1

296,9

289,9

289,4

(bedragen x € 1 miljoen)

Eigen vermogen Voorzieningen Eigen vermogen en voorzieningen

2004

De afname van het operationeel resultaat wordt mede veroorzaakt door de opgenomen verplichtingen inzake het SIRIUS-programma (€ 5 miljoen) en een extra afschrijving op onroerend goed (€ 5 miljoen). Het hogere financieel resultaat hangt met name samen met de verbeterde liquiditeitspositie.

77


Vermogenspositie en financiële structuur De balanspositie is samengevat als volgt: (bedragen x € 1 miljoen)

2008

2007

2008 2007

Activa

Passiva

Vaste activa

329,8

335,9

Eigen vermogen

26,7

27,0

Voorraden en vorderingen

258,6 253,5 40,7

45,6

Langlopende schulden

1,1

0,0

Liquide middelen

Kortlopende schulden

104,2

94,5

Totaal passiva

404,6 393,6

Totaal activa

48,1

30,7

404,6 393,6

Voorzieningen

In 2008 is voor € 15,5 miljoen geïnvesteerd in gebouwen en voor circa € 6,2 miljoen in inventaris, apparatuur en informatiesystemen. De investeringen zijn geheel uit eigen middelen gefinancierd. De liquiditeitspositie uitgedrukt in current ratio (verhouding vlottende activa/kortlopende schulden) bedraagt 0,7 (vorig jaar 0,6). Om met zekerheid aan haar betalingsverplichtingen te kunnen voldoen, heeft de universiteit een rekeningcourantfaciliteit waarop tot op heden geen beroep is gedaan. De liquide middelen worden behoedzaam deels bij het ministerie van Financiën en deels in deposito’s met een gering risico aangehouden. De vermogenspositie op lange termijn is solide. De solvabiliteit (eigen vermogen als percentage van het balanstotaal) is met 64 procent gelijk gebleven aan vorig jaar. De toename van het eigen vermogen is bescheiden en houdt gelijke tred met de inflatie. Het positieve exploitatieresultaat ligt hieraan ten grondslag. De voorzieningen zijn per saldo afgenomen, vooral door onttrekkingen aan de voorziening voor sloopkosten/ asbestverwijdering en (gedeeltelijke) vrijval van voorzieningen.

Ontwikkeling eigen vermogen gecorrigeerd naar prijspeil 2008

2008

2007

2006

2005

2004

Eigen vermogen lopend prijspeil

258,6

253,5

248,1

244,5

240,7

Eigen vermogen prijspeil 2008

258,6

259,8

258,4

257,4

257,7

Door de steeds wisselende voorschriften van de kant van de accountants komt de vergelijkbaarheid van de cijfers onder druk te staan. Dit speelt ook bij de bepaling van het eigen vermogen.

78

financiën

Het totaal aan liquide middelen is ultimo 2008 met € 17,4 miljoen toegenomen ten opzichte van vorig jaar. De specificatie is als volgt: Exploitatieresultaat

5,1

Afschrijvingen

29,6

Cashflow

34,6

Mutatie voorzieningen -4,9 Mutatie voorraden/vorderingen/kortlopende schulden

10,1

Investeringen/desinvesteringen -21,7 Mutatie financiële vaste activa -1,9 Mutatie langlopende schulden Mutatie liquide middelen

1,1 17,4

Verwachting komende jaren De Radboud Universiteit Nijmegen bevindt zich in een periode van investeringen ter versterking van haar positie als studentgerichte onderzoeksuniversiteit. Daarbij zet zij in op kwaliteitsverbetering van onderwijs en onderzoek, versterking van studiefaciliteiten, verbetering van voorzieningen en efficiënte ondersteuning van de primaire processen. In financiële zin komt deze prioritering bij onderwijs en onderzoek tot uiting doordat in 2009 het percentage van de eerste-geldstroommiddelen dat aan de faculteiten wordt toebedeeld wederom licht toeneemt. In 2008 is voor € 15,5 miljoen in gebouwen voor onderzoek en onderwijs geïnvesteerd. Voor de periode 2009-2013 is een investeringsniveau voorzien van ongeveer € 100 miljoen. Dit kan naar verwachting uit de liquide middelen gefinancierd worden. In haar financieel beleid zet de Radboud Universiteit in 2009 in op de volgende doelstellingen: • Zoveel mogelijk inzet van middelen voor onderwijs en onderzoek. • Voortzetting van het huidige solide financieel beleid. • Een ontwikkeling van het eigen vermogen die gelijke tred houdt met de inflatie. Deze doelstelling zal veel inspanningen en een scherp financieel beleid vergen. Deze doelstellingen en verwachtingen staan wel voortdurend onder druk als gevolg van de toenemende onzekerheid in de ontwikkeling van de inkomstenstroom. Onzekere factoren zijn onder andere: • De onvoorspelbaarheid van de rijksbijdrage. • De ontwikkeling van de studentenaantallen. • De overheveling van eerste-geldstroommiddelen naar NWO. Als gevolg van de verschillende financiële stelsels van NWO en universiteiten is het door de minister beoogde terugverdieneffect van de bezuiniging van honderd miljoen euro niet bereikt. • De invloed van wijzigingen in de bekostigingssystematiek. De begroting 2009 komt uit op een voordelig saldo van € 3,2 miljoen. Dit saldo wordt voornamelijk verklaard door eenmalig hogere inkomsten uit het OCW-bekostigings model (BaMa-invoering).

79


80

Verslag Stichting Katholieke Universiteit

Huize Heyendael is het markante representatieve centrum van de Radboud Universiteit en het UMC St Radboud. Vanwege zowel het exterieur als het interieur staat Huize Heyendael op de lijst van rijksmonumenten. De vroegere eetzaal van de familie Jurgens, die Huize Heyendael aan het begin van de vorige eeuw liet bouwen, doet nu dienst als restaurant van de facultyclub van de universiteit. De zaal is uitgevoerd in de Lodewijk de zestiendestijl met onder meer behangselschilderijen uit de achttiende eeuw.

81


Verslag van het bestuur van de Stichting Katholieke Universiteit over het jaar 2008 voor zover betrekking hebbend op zijn toezichthoudende taak op het bestuur van de Radboud Universiteit Nijmegen Het bestuur van de Stichting Katholieke Universiteit functioneert als raad van toezicht voor de Radboud Universiteit Nijmegen. Het Stichtingsbestuur vergaderde in 2008 zes keer met het college van bestuur. Daarbij was ook aanwezig de voorzitter van de raad van bestuur van het UMC St Radboud. Van de vele onderwerpen die het Stichtingsbestuur besprak met het college van bestuur, verdient een aantal speciale vermelding. Wat betreft het onderzoek was het Stichtingsbestuur zeer verheugd te kunnen vaststellen dat de Radboud Universiteit Nijmegen haar uitstekende positie handhaaft, zowel waar het gaat om werfkracht van onderzoeksmiddelen als bij onderzoeksbeoordelingen. Ook voor wat betreft onderwijs scoort de Radboud Universiteit goed: zowel uit de visitaties als uit de studenttevredenheidsmonitor, de Elsevier-enquête en de Keuzegids Hoger Onderwijs blijkt dat de kwaliteit van het onderwijs aan de Radboud Universiteit onveranderd hoog is. Het Stichtingsbestuur sprak met het college van bestuur over onafhankelijkheid van hoogleraren en dus van wetenschap, en in relatie daarmee over nevenfuncties, onder werpen die in de politiek en de media veel aandacht kregen. De jaarrekening 2007 werd besproken en goedgekeurd in aanwezigheid van de externe accountant. Het bestuur had grote waardering voor de inzichtelijke jaarrekening en was verheugd over het resultaat. Tevens werd het jaarverslag Radboud Universiteit Nijmegen 2007 goedgekeurd. In het najaar werd de begroting 2009 in het Stichtingsbestuur aan de orde gesteld. Met veel waardering heeft het bestuur kennisgenomen van het Research Report 2007, als een vorm van maatschappelijke verantwoording van de onderzoeks gelden die de universiteit ontvangt. Voorts werd de Meerjareninvesteringsprognose 2008-2022 besproken en goedgekeurd. Met zorg nam het Stichtingsbestuur kennis van het voorontwerp wijziging Wet op het Hoger Onderwijs en Wetenschappelijk Onderzoek (WHW) waarin de positie van de bijzondere universiteiten ernstig werd aangetast. In het wetsontwerp Versterking Besturing bleek het merendeel van de gewraakte wijzigingen te zijn geschrapt. Met het college van bestuur is het concept Strategisch Plan 2009-2013 besproken, dat ziet op verdere versterking en uitbouw van de positie van de universiteit, waarvoor een verdergaande internationalisering noodzakelijk is. Het Stichtingsbestuur besprak met het college zijn doelstellingen op dit terrein. Het bestuur onderschrijft het belang van internationalisering en is onder de indruk van de doelstellingen die het college van bestuur nastreeft. Het bestuur ondersteunt het college in zijn ambities. Het Stichtingsbestuur besprak twee keer een overzicht van hooglerarenbenoemingen en ondersteunt het college van bestuur in zijn streven meer vrouwelijke hoogleraren te benoemen. Een delegatie van het Stichtingsbestuur was aanwezig bij het overleg tussen het college van bestuur en de Gezamenlijke Vergadering tijdens de bespreking van de Algemene Gang van Zaken, Jaarrekening/Jaarverslag 2008 en de Begroting 2009. Het Stichtingsbestuur heeft zich met het college van bestuur en de raad van bestuur beraden over een mogelijke herstructurering van de SKU.

82

verslag stichting katholieke universiteit

Het Stichtingsbestuur kent een Auditcommissie, bestaande uit twee leden met financiële expertise, een Remuneratiecommissie die voorstellen doet over het bezoldigingsbeleid en een commissie bestaande uit de voorzitter en een lid die de agenda’s van de vergaderingen voorbereiden in overleg met de voorzitter van het college van bestuur. De Remuneratie commissie voerde de jaarlijkse functioneringsgesprekken met de leden van het college van bestuur en rapporteerde daarover aan het Stichtingsbestuur. Het Stichtingsbestuur woonde in 2007 met veel genoegen een aantal bijzondere univer sitaire plechtigheden bij: de eucharistieviering in de Sint Stevenskerk ter gelegenheid van het lustrum, de academische plechtigheid waarbij een vijftal eredoctoraten werd uitgereikt en de opening van het academisch jaar met een inspirerende voordracht van mevrouw Nelleke Noordervliet. Op 10 mei vonden de consecratie en de altaarwijding van de nieuwe studentenkerk plaats. Voordien kreeg het Stichtingsbestuur een rondleiding in de nieuwe kerk. Het bestuur was onder de indruk van het prachtige resultaat. De samenstelling van het Stichtingsbestuur wijzigde in 2008: van een drietal leden eindigde de benoemingsperiode en voorts werd het bestuur uitgebreid tot zeven personen. Het Stichtingsbestuur evalueerde, zoals elk jaar, zijn eigen functioneren. Het Stichtingsbestuur dankt college van bestuur, faculteitsbesturen, medewerkers en studenten van de universiteit voor hun inzet het afgelopen jaar. Deze inzet van allen heeft ertoe bijgedragen dat 2008 een uitstekend jaar was voor de Radboud Universiteit Nijmegen. Nijmegen, 15 mei 2009

Samenstelling, nevenfuncties en rooster van aftreden Stichtingsbestuur Samenstelling Het Stichtingsbestuur is als volgt samengesteld: - drs. J.F.T. Vugts (1942), oud-voorzitter van de raad van bestuur van SNS Reaal Groep, voorzitter (vanaf 19 mei 2006, benoemd tot 23 mei 2008) - drs. L.M.L.H.A. Hermans (1951), voorzitter MKB Nederland, voorzitter (vanaf 23 mei 2008) - mw. dr. C.M. Colijn-Hooymans (1951), lid van de raad van bestuur van TNO (benoemd tot november 2009, eerste periode) - dr. W.M. van den Goorbergh (1948), oud-plv. voorzitter van de raad van bestuur van Rabobank Nederland (benoemd tot november 2009, eerste periode) - J.J.J. Grobbée (1940), oud-hoofddirecteur van de Sociale Verzekeringsbank, voorzitter Auditcommissie (benoemd tot 23 mei 2008) - prof.dr. A.J.M. Plasschaert (1942), oud-hoogleraar en oud-rector magnificus Radboud Universiteit Nijmegen (vanaf 1 januari 2008) - mw.mr. L.Y. Goncalves-Ho Kang You (1946), staatsraad in buitengewone dienst (vanaf 1 januari 2008) - mw. mr. L.F. Wiggers-Rust (1951), advocaat en mediator te Zutphen (benoemd tot 23 mei 2008) - mw. drs. M.L. Henneman (1956), directeur Maria Henneman Media Management BV (vanaf 1 juli 2008) - drs. P.C.H.M. Holland (1943) oud-voorzitter KNMG (vanaf 1 juli 2008) - mw. drs. H.H. Wittenhorst (1967), secretaris

83


Nevenfuncties Drs. J.F.T. Vugts: - voorzitter raad van commissarissen Alewijnse Holding - lid raad van commissarissen van Grinsven Drukkers - lid raad van commissarissen TENNET - bestuurslid van enkele stichtingen Drs. L.M.L.H.A. Hermans: - lid dagelijks bestuur Sociaal- Economische Raad - lid bestuur Stichting van de Arbeid - lid bestuur Raad van de centrale Ondernemersorganisaties - lid Eerste Kamer der Staten-Generaal - lid Bankraad - lid raad van advies Stichting Instituut GAK - lid bestuur Stichting voor de Jaarverslaggeving - voorzitter van het Nederlands Uitgevers Verbond - diverse voorzitterschappen, bestuurslidmaatschappen en commissariaten bij maatschappelijke organisaties en bedrijven. Mevrouw dr. C.M. Colijn-Hooymans: - lid Adviesraad voor het Wetenschaps- & Technologiebeleid (AWT) - lid raad van commissarissen Rabobank Vallei en Rijn - lid raad van commissarissen Koninklijke KPN NV - plaatsvervangend kroonlid Sociaal Economische Raad (SER) Dr. W.M. van den Goorbergh: - voorzitter raad van toezicht Nexus Instituut - voorzitter raad van toezicht KPC Groep - voorzitter raad van commissarissen DELA en Welten Groep Holding - lid raad van commissarissen Bank Nederlandse Gemeenten, NIBC Bank en OPG Groep J.J.J. Grobbée: - vice-voorzitter van de raad van toezicht van GGZ Buitenamstel - voorzitter van de Klachtencommissie dienstverlening belastingen van de FNV - lid Toetsingscommissie Gezondheidsgegevens - voorzitter diverse Verenigingen van Eigenaren (VVE) - enige bestuursfuncties binnen de sport Prof.dr. A.J.M. Plasschaert: - voorzitter van de Nederlandse Commissie Justitia et Pax - voorzitter van het bestuur van het Thijmgenootschap - voorzitter van het bestuur van het Nijmeegs Instituut voor Missiewetenschappen - voorzitter van het bestuur van het Kinder Oncologisch Centrum Nijmegen - vice-voorzitter Parochiebestuur Heilige Geest (Studentenkerk) - voorzitter raad van toezicht Vlaams Cultureel Kwartier Nijmegen - voorzitter Stichting Mecenaat van het Gelders Orkest, Arnhem

84

verslag stichting katholieke universiteit

Mevrouw mr. L.Y. Goncalves-Ho Kang You: - lid van de Adviesraad voor Internationale Vraagstukken (AIV), Den Haag - lid van de raad van advies van Giving Back, Amsterdam - lid van de raad van toezicht van het Institute of Social Studies, Den Haag - bestuurslid van Het Koninklijk Kabinet van Schilderijen het Mauritshuis, Den Haag - bestuurder/voorheen (vice)voorzitter van het International Executive Committee van Amnesty International, Londen - voorzitter van het Prins Claus Fonds, Amsterdam - lid van de raad van commissarissen van Het Concertgebouw NV, Amsterdam - bestuurslid Stichting de Nieuwe Kerk, Amsterdam - voorzitter Stichting Juridische Samenwerking Nederland-Suriname, Amsterdam Mevrouw mr. L. F. Wiggers-Rust: - advocaat-partner Wiggers Advocaten te Zutphen - arbiter, geregistreerd bij het NAI - NMI-gecertificeerd mediator, tevens lid bestuur Vereniging van Mediation Advocaten - raadsheer-plaatsvervanger Gerechtshof Leeuwarden - raadsheer-plaatsvervanger Gerechtshof Arnhem - rechter-plaatsvervanger Rechtbank Arnhem - secretaris Vereniging voor Burgerlijk Recht - voorzitter Stichting Mediation in Milieu en Ruimtelijke Ordening - redactielid/auteur diverse boeken en tijdschriften (nationaal en internationaal) Mevrouw drs. M.L. Henneman: - jurylid Anne Vondelingprijs - jurylid jaarprijzen voor de journalistiek De Tegel - bestuurslid KNHS (Koninklijke Nederlandse Hippische Sport Federatie) portefeuille communicatie, sponsoring, promotie, marketing - lid raad van bestuur Stichting Women Inc. - lid raad van advies Anne Frank Stichting drs. P.C.H.M. Holland: - bestuurslid INK (Instituut Nederlandse Kwaliteit) - voorzitter adviesraad CBOG - voorzitter VIKC (Vereniging Integrale KankerCentra)

85


Jaarrekening

86

87


88

jaarrekening

Inhoud Jaarrekening 2008 1. Geconsolideerde balans per 31 december 2008

90

2. Geconsolideerde staat van baten en lasten 2008

91

3. Geconsolideerd kasstroomoverzicht 2008

92

4. Toelichting algemeen

92

5. Toelichting op de geconsolideerde balans

96

6. Toelichting op de geconsolideerde staat van baten en lasten

104

7. Enkelvoudige balans per 31 december 2008

110

8. Enkelvoudige staat van baten en lasten 2008

111

9. Toelichting op de enkelvoudige jaarrekening

111

10. Specificatie naar eenheden

115

11. Vaststelling jaarrekening

116

89


1.

Geconsolideerde balans per 31 december 2008

bedragen x € 1000,-

31-12-2008 31-12-2007

Activa Vaste activa Materiële vaste activa

303.000

310.960

Financiële vaste activa

26.829

24.901

329.829

335.861

Totaal vaste activa Vlottende activa Voorraden

1.157

1.158

Vorderingen

25.506

25.853

Liquide middelen

48.129

30.683

Totaal vlottende activa

74.792

57.694

404.621

393.555

Eigen vermogen

258.578

253.467

Voorzieningen

40.687

45.631

Totaal activa

Passiva

Langlopende schulden Kortlopende schulden Totaal passiva

90

1.158 36 104.198

94.421

404.621

393.555

jaarrekening

2.

Geconsolideerde staat van baten en lasten 2008


Realisatie

Begroting

Realisatie

2008

2008

2007

Baten Rijksbijdragen (excl. werkplaatsfunctie)

235.107

233.168

231.358

College-, cursus-, les- en examengelden

26.504

21.000

25.975

Baten werk i.o.v. derden o&o

118.531

101.689

95.755

Overige baten derden Totaal baten

65.026

54.055

62.690

445.168

409.912

415.778

Lasten Personele lasten

287.878

272.187

272.988

Afschrijvingen

30.566

27.087

26.787

Huisvestingslasten

22.757

21.993

19.933

Overige lasten

101.156

87.618

92.565

442.357

408.885

412.273

2.811

1.027

3.505

Totaal lasten Saldo baten en lasten

Resultaat deelnemingen -11 Financiële baten

0 -28

2.311

455

1.845


2.300

455

1.817


5.111

1.482

5.322

De collegegelden zijn voorzichtig begroot en de baten werk derden bleken vooral bij de medische faculteit UMC veel hoger dan begroot. Tegenover deze hogere baten staan hogere personele lasten (met name bij de medische faculteit UMC), extra afschrijvingen in verband met het volledig doorvoeren van de componentenmethode (€ 5 miljoen) en een reservering voor het Radboud Honours Academy (SIRIUS) ad € 5 miljoen. De verschillen tussen realisatie 2007 en 2008 worden hierna in detail verder toegelicht.

91


3.

Geconsolideerd kasstroomoverzicht 2008


2008

2007

Saldo baten en lasten Financieel resultaat Afschrijvingen*

2.811

3.505

2.300

1.817

5.111

5.322

29.630

25.783

Mutatie voorzieningen -4.944 -7.850 Mutatie voorraden Mutatie vorderingen

24.686

17.933

1 -133 347 -3.629

Mutatie kortlopende schulden

9.777

10.125

6.866

39.922

30.121

Kasstroom uit operationele activiteiten

10.628

(Des)investeringen materiële vaste activa -21.670 -23.439 Mutatie financiële vaste activa -1.928

2.357

Kasstroom uit investeringssactiviteiten

-23.598

-21.082

Mutatie langlopende schulden

1.122 -5

Kasstroom uit financieringsactiviteiten

1.122 -5

Mutatie liquide middelen

17.446

9.034

Beginstand liquide middelen

30.683

21.649

Mutatie liquide middelen

17.446

9.034

Eindstand liquide middelen

48.129

30.683

* Afschrijvingen zijn exclusief de afschrijvingen inventaris en apparatuur van UMC, facultair deel.

4.

Toelichting algemeen De jaarrekening is opgesteld overeenkomstig de richtlijn WJZ 2007/50507 welke nader is uitgewerkt in de richtlijn Jaarverslaggeving RJ 660. Deze richtlijn is met ingang van 1 januari 2008 geldend. Met name hierdoor zijn op enkele onderdelen de vergelijkende cijfers van 2007 en de begroting 2008 aangepast qua rubricering en uitsplitsing. Twee voorbeelden: de inkomensoverdracht van de rijksbijdragen aan het academisch zieken huis wordt niet meer onder de inkomensoverdrachten (lasten) gerubriceerd maar is als minpost opgenomen onder de rijksbijdragen (baten). De voorziening ‘tekorten op projecten’ wordt niet meer onder de kortlopende schulden gerubriceerd maar is onder de voorzieningen opgenomen.

92

jaarrekening

4.1

Grondslagen van consolidatie

Consolidatie In de geconsolideerde jaarrekening worden opgenomen de financiële gegevens van de instelling en haar verbonden partijen per 31 december van het boekjaar. Verbonden partijen zijn rechtspersonen en vennootschappen waarin beslissende zeggenschap wordt uitgeoefend. In de jaarrekening zijn de cijfers van drie verbonden partijen geconsolideerd. Het betreft de Stichting Nijmeegs Universiteits Fonds (SNUF), BV Campus KU Nijmegen en de Stichting Universitaire Opleidingen Beleidswetenschappen Nijmegen (UOBN).

Rechtspersoon De Radboud Universiteit Nijmegen maakt tezamen met het UMC St Radboud onderdeel uit van de Stichting Katholieke Universiteit Nijmegen.

Medische Faculteit Universitair Medisch Centrum St Radboud In 1999 is besloten tot inrichting van het Universitair Medisch Centrum (UMC) St R adboud dat bestaat uit de Faculteit der Medische Wetenschappen en het Academisch Ziekenhuis Nijmegen St Radboud. De bestuurlijke samenwerking en afstemming tussen de raad van bestuur van het UMC St Radboud en het college van bestuur van de Radboud Universiteit Nijmegen vindt plaats in het College van Bestuurlijke Samenwerking (CBS), dat wordt gevormd door de voorzitter van het college van bestuur (tevens voorzitter van het CBS), de rector magnificus en de voorzitter van de raad van bestuur. De eindverant woordelijkheid voor onderwijs en onderzoek ligt bij het college van bestuur. In de jaarrekening zijn de exploitatiecijfers die betrekking hebben op het facultaire deel van het UMC in de exploitatierekening opgenomen. In de balans (onder de passiva) zijn van het facultaire deel van het UMC de posten eigen vermogen en aan onderwijs en onderzoek gerelateerde voorzieningen opgenomen. Hiertegenover staat de opname van een post onder financiële vaste activa van gelijke omvang.

4.2

Grondslagen van waardering

Valutaomrekening De bedragen in de jaarrekening zijn opgenomen in duizenden euro’s tenzij anders is ver meld. Posten luidende in vreemde valuta worden gewaardeerd tegen de koers op balans datum. Koersverschillen die hierdoor ontstaan zijn verwerkt in het exploitatieresultaat. De activa en passiva zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde tenzij anders is vermeld.

Materiële vaste activa Gebouwen en terreinen Gebouwen, terreinen en wegen worden gewaardeerd tegen aanschafwaarde minus afschrijvingen conform de componentenmethode. Investeringen in gebouwen worden voor wat betreft het bouwkundig casco afgeschreven in zestig jaar, de afbouw in dertig jaar en de technische voorzieningen in vijftien jaar. Renovaties worden afgeschreven op basis van de verwachte economische levensduur. Voor terreinvoorzieningen en wegen (waaronder riolering en gas-, water- en elektrische leidingen) geldt een afschrijvings termijn van dertig jaar. Voor sportterreinen en voor technische infrastructuur bedragen de afschrijvingstermijnen respectievelijk tien en vijftien jaar.

93


Apparatuur en inventaris Apparatuur en inventaris worden gewaardeerd tegen aanschafwaarde en lineair afgeschreven op basis van de verwachte economische levensduur. De activeringsgrens voor apparatuur en inventaris bedraagt € 5.000. Apparatuur waarvan de aanschaf is gefinancierd ten laste van de tweede geldstroomsubsidies, wordt in het jaar van aanschaf afgeschreven. Concernsystemen Concernsystemen worden alleen geactiveerd voorzover het gekochte systemen betreft. De afschrijvingstermijn bedraagt acht jaar. Interne kosten van ontwikkeling van software en implementatie worden niet geactiveerd, maar komen direct ten laste van de exploitatie rekening. Boekenbezit Het boekenbezit is niet geactiveerd. De aanschaf wordt direct ten laste van de exploitatierekening gebracht.

Financiële vaste activa De onder de financiële vaste activa opgenomen deelnemingen zijn gewaardeerd tegen de netto vermogenswaarde. Overeenkomstig deze methode worden de deelnemingen in de balans opgenomen tegen het aandeel van de vennootschap in de netto vermogenswaarde vermeerderd met haar aandeel in de resultaten van de deelnemingen vanaf het moment van verwerving, bepaald volgens de grondslagen zoals vermeld in deze jaarrekening. In de winst-en-verliesrekening wordt het aandeel van de vennootschap in het resultaat van de deelnemingen opgenomen. De langlopende leningen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde en daar waar nodig verminderd met een voorziening voor verwachte oninbaarheid. Daarnaast is de tegen waarde van de niet aan het UMC St Radboud overgehevelde passiva inzake de medische faculteit opgenomen onder de financiële vaste activa.

Voorraden De voorraden worden gewaardeerd tegen inkoopprijs of lagere actuele waarde, waarbij rekening is gehouden met een voorziening voor incourante voorraden.

Onderhanden werk Het onderhanden werk heeft betrekking op projecten die in opdracht van derden worden uitgevoerd en die op balansdatum nog niet gereed zijn. Het onderhanden werk is gewaar deerd tegen de direct toegerekende kosten van arbeid en materiaal met een opslag voor indirecte kosten, tot het maximum van de verwachte externe opbrengsten. Gedeclareerde termijnen worden in mindering gebracht op het onderhanden werk. Ten aanzien van het onderhanden werk wordt, indien noodzakelijk, een voorziening gevormd voor te verwachten tekorten.

Vorderingen De vorderingen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde, waarbij daar waar nodig rekening wordt gehouden met een voorziening voor oninbaarheid.

Liquide middelen De liquide middelen bestaan voornamelijk uit rekening-couranttegoeden en deposito’s welke gewaardeerd zijn tegen de nominale waarde.

94

jaarrekening

Voorzieningen Voor verplichtingen en risico’s die hun oorzaak vinden in het verleden en waarvan de omvang op balansdatum onzeker is maar redelijkerwijs is in te schatten, worden voor zieningen opgenomen. Tenzij anders aangegeven worden voorzieningen opgenomen tegen de nominale waarde. De Radboud Universiteit is aangesloten bij Stichting Pensioenfonds ABP met een toege zegd-pensioenregeling. De Radboud Universiteit heeft geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen in het geval van een tekort bij het bedrijfstakpensioenfonds, anders dan het voldoen van de toekomstige premies. De pensioenregeling is conform de richtlijn in deze jaarrekening verwerkt als toegezegde-bijdrageregeling. De pensioen premies zijn als lasten in het resultaat verantwoord.

Langlopende schulden Onder langlopende schulden zijn de schulden opgenomen met een resterende looptijd van meer dan één jaar. Deze zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde.

Kortlopende schulden Onder de kortlopende schulden zijn schulden opgenomen met een resterende looptijd van ten hoogste één jaar. Deze zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde.

4.3

Grondslagen van resultaatbepaling

Algemeen Bij de bepaling van het resultaat wordt het baten- en lastenstelsel gehanteerd. Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop deze betrekking hebben.

Rijksbijdragen OCW De rijksbijdragen uit hoofde van de primaire bekostiging worden ten gunste van het jaar gebracht waarvoor ze ter beschikking zijn gesteld.

Collegegelden De opbrengsten uit hoofde van collegegelden zijn tijdsevenredig in het boekjaar verantwoord.

Baten werk in opdracht van derden Hieronder worden de opbrengsten uit niet onder de primaire bekostiging vallend onderwijs verantwoord. Tevens worden de baten uit contractonderzoek (inclusief onderzoeksmiddelen uit de tweede en derde geldstroom) hier verantwoord. De projectresultaten worden ten gunste/ ten laste van de exploitatierekening gebracht bij het gereedkomen van het project of van een afgerond deel daarvan. Eventuele voorzienbare tekorten worden verantwoord zodra deze blijken.

Overige baten De overige baten hebben betrekking op de derde geldstroom en zijn naar hun aard nader toegelicht bij de betreffende post in deze jaarrekening.

4.4 Kasstroomoverzicht Het geconsolideerde kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode.

95


5.

Toelichting op de geconsolideerde balans

Vaste activa Materiële vaste activa


Verkrijgings- Waarde-

Boek-

Investe- Inge-

prijs

verminde-

waarde

ringen

(vervaardi-

ringen en

01-01-’08 2008

gingsprijs)

afschrijvingen

t/m 2007

t/m 2007

Verkrij-

Waarde-

Boek-

bruik- teringen

Desinves- Afschrij- vingen

gingsprijs

verminde-

waarde

name

2008

2008

(vervaardi- ringen en

2008

gingsprijs) afschrijvingen

t/m 2008

t/m 2008

31-12-’08

Gebouwen en terreinen Terreinen

4.736

0

4.736

Gebouwen

0

0

0

0

4.736

0

4.736

18.009

0

21.624

435.041

189.784

245.257

13.617 -18.009

31

0

0

9.518

0

9.518

417.001

168.160

248.841

Gebouwen in uitvoering

13.910

0

13.910

Gebouwen en terreinen verb. partijen

16.539

3.515

13.024

1.851

0

0

684

18.390

4.199

14.191

452.186

171.675

280.511

15.499

0

0

22.308

467.685

193.983

273.702

Subtot. gebouwen en terreinen

Inventaris/apparatuur en informatiesystemen Inventaris en apparatuur Informatiesystemen Invent. en app. verbonden partijen Subtot. inventaris/apparatuur en

59.654

34.788

24.866

4.648

0

0

6.591

64.302

41.379

22.923

7.377

1.959

5.418

1.523

0

0

668

8.900

2.627

6.273

322

157

165

0

0

0

63

322

220

102

67.353

36.904

30.449

6.171

0

0

7.322

73.524

44.226

29.298

informatiesystemen Totaal

519.539

208.579

310.960

21.670

0

0

29.630

541.209

238.209

303.000

Afschrijvingslast inventaris en apparatuur UMC, facultair deel Totaal afschrijvingen in exploitatierekening

936 30.566

WOZ en verzekerde waarde gebouwen en terreinen

Bedrag

Peildatum

WOZ-waarde gebouwen en terreinen

261.000

01-01-’08

Verzekerde waarde gebouwen

474.400

31-12-’08

De boekwaarde van de materiële vaste activa, bestaande uit terreinen en gebouwen en inventaris/ apparatuur en informatiesystemen, is in 2008 afgenomen met € 8,0 miljoen. Gebouwen en terreinen De investeringen betreffen onder andere infrastructuur Heyendaal (€ 3,0 miljoen), interim voor zieningen Tandheelkunde UMC (€ 4,3 miljoen) en afronding nieuwbouw FNWI (€ 2,6 miljoen). Inventaris en apparatuur De boekwaarde van inventaris en apparatuur ligt door een laag investeringsniveau € 2,0 miljoen lager dan eind 2007. Informatiesystemen In 2008 is met name (in landelijk verband) geïnvesteerd in het nog te implementeren SANSstudenteninformatiesysteem.

96

jaarrekening

Financiële vaste activa Mutaties


Vestigingsplaats

Boekwaarde

Investeringen

Resultaat

Boekwaarde

31-12-2007

2008

2008

31-12-2008

Deelnemingen CVIM

Utrecht

657

0 -11

646

Overige

2

10

0

12

Subtotaal deelnemingen

659

10

-11

658

Verstrekte

leningen u/g

afboekingen

2008

2008

Aflossingen /

Leningen aan deelnemingen en verbonden partijen Overige

10

0

0

10

Overige leningen u/g Kinderdagverblijf

Nijmegen

128

0

28

100

Subtotaal leningen

138

0

28

110

Mutaties

Mutaties

2008 +

2008 -

Tegenwaarde vermogen/ voorzieningen UMC, facultair deel

24.104

1.957

0

26.061

Totaal financiële vaste activa

24.901

1.967

39

26.829

• Commanditaire Vennootschap tot exploitatie van de Internationale Magneetfaciliteit (CVIM) In het kader van de realisatie van de internationale magneetfaciliteit is een vennoot schap CVIM opgericht. In deze vennootschap zijn de Stichting Fundamenteel Onderzoek der Materie (FOM) en de Radboud Universiteit Nijmegen commanditaire (stille) vennoten en is de Stichting Beheer Internationale Magneetfaciliteit de beherend vennoot. In april 2003 is de internationale magneetfaciliteit in gebruik genomen. De mutatie in 2008 betreft het aandeel van de Radboud Universiteit Nijmegen in het exploitatieresultaat. • De lening aan het kinderdagverblijf heeft een resterende looptijd van 4 jaar, de rente bedraagt 4,5%. • Tegenwaarde vermogen/voorzieningen UMC, facultair deel. Deze post vloeit voort uit de overheveling in 2001 van alle activa en passiva van de medische faculteit naar het UMC, behoudens het eigen vermogen en de voor zieningen.

97


Vlottende activa Voorraden

2008

2007

bedragen x € 1000,Voorraad gereed product Verkrijgingsprijs gebruiksgoederen

0

17

1.202

1.156

Voorzieningen voor incourantie -45 -28 Gebruiksgoederen Vooruitbetaald op voorraden Totaal voorraden

Vorderingen

1.157

1.145

0

13

1.157

1.158

2008

2007

bedragen x € 1000,Debiteuren Kaskortingen ministerie Voorschotten studenten/deelnemers/cursisten Personeel Overige vorderingen Subtotaal

16.051

15.189

1.428

1.273

82

3

1.370

1.430

980

1.137

19.911

19.032

Vooruitbetaalde kosten Verstrekte voorschotten

3.448

3.247

30

213

Overige overlopende activa

3.288

4.911

Overlopende activa

6.766

8.371

Voorziening wegens oninbaarheid

-1.171

-1.550

25.506

25.853

Totaal

Verloop van de voorziening wegens oninbaarheid Stand per 1 januari -1.550 -1.136 Onttrekking/Dotatie Stand per 31 december

379 -414 -1.171

-1.550

Liquide middelen

2008

2007

bedragen x € 1000,Bank- en girorekeningen

32.435

28.871

Deposito rekeningen

15.654

1.770

40

42

48.129

30.683

Kas Totaal

98

jaarrekening

De liquide middelen zijn ultimo boekjaar ten opzichte van 2007 met € 17,4 miljoen toegenomen. De belangrijkste oorzaak is dat de cashflow (resultaat + afschrijvingen) de investeringsuitgaven met circa € 13,0 miljoen heeft overtroffen. De deposito’s staan niet ter vrije beschikking en zijn alle kortlopend (korter dan 12 maanden).

Passiva Eigen vermogen Mutaties


Saldo

Bestemming

Overige

Saldo

01-01-2008

exploitatiesaldo

mutaties

31-12-2008

2008

2008

Algemene reserve

245.296

4.956

812

251.064

2.723

155

0

2.878

Algemene reserve verbonden partijen (zonder kapitaalsbelang) Bestemmingsreserves Totaal eigen vermogen

5.448

253.467

0 -812 5.111

0

4.636 258.578

De Radboud Universiteit is een bijzondere universiteit en onderdeel van de Stichting Katholieke Universiteit Nijmegen. Het eigen vermogen is naar haar aard privaatrechtelijk van karakter. Het vermogen is sinds het ontstaan in 1923 opgebouwd uit collectief en niet collectief gefinancierde bedragen. Het geconsolideerde eigen vermogen bedraagt eind 2008 € 258,6 miljoen en neemt daar mee met € 5,1 miljoen toe ten opzichte van voorgaand jaar, zijnde het exploitatieresultaat. Algemene reserve De algemene reserve dient behalve als weerstandsvermogen ook ter financiering van de infrastructuur en apparatuur. Bestemmingsreserves De bestemmingsreserves betreffen reserves waar concrete plannen aan ten grondslag liggen. Het betreft onder meer centrale stimuleringsmiddelen voor innovatie en plannen bij decentrale eenheden, voornamelijk op het gebied van onderwijs- en onderzoeks vernieuwing.

99


Voorzieningen bedragen x € 1000,-

Stand

01-01-’08

Dotaties

Onttrekkingen

Vrijval

Stand

Korter dan

Langer dan

31-12-’08

1 jaar

1 jaar

Personele voorzieningen WNU

14.697

Eigen risico wao

0 -4.627 -71

415

0 -296

9.999

4.000

0

119

119

5.999 0

Rechtspositiegelden

5.226

1.368 -1.354 -1.585

3.655

1.368

2.287

Reorganisaties en herstructurering

5.463

1.432 -1.270 -1.060

4.565

1.542

3.023

Sabbatical leaves/educatief verlof

1.322

816 -178 -79

1.881

177

1.704

Seniorenregeling

5.921

3.539 -643 -83

8.734

1.000

7.734

Jubilea

1.732

301

0

0

2.033

400

1.633

34.776

7.456

-8.368

-2.878

30.986

8.606

22.380

Subtotaal

Overige voorzieningen Afstudeerfonds

3.776

908 -1.112

0

3.572

1.250

2.322

Sloopkosten/asbestverwijdering

2.957

979 -925

0

3.011

1.000

2.011

Overige voorzieningen

2.323

Subtotaal

9.056

Voorziening tekorten op projecten Totaal

1.149 -1.774 -477 3.036

1.799 45.631

-3.811

-477

1.179 -60 -1.021 11.671

-12.239

-4.376

1.221

153

1.068

7.804

2.403

5.401

1.897

500

1.397

40.687

11.509

29.178

Personele voorzieningen • Voorziening WNU (Werkloosheidsregeling Nederlandse Universiteiten) De voorziening WNU (voorheen wachtgelden) omvat de verplichtingen als gevolg van verwachte betalingen uit hoofde van de WNU. Tevens worden uit deze voorziening medewerkers ondersteund van wie de arbeidsbetrekking wordt bedreigd. Dit betreft vooral de bekostiging van opleidingen en outplacement. Er is geen rekening gehouden met toekomstige instroom. • Eigen risico WAO Met ingang van 1 juli 2004 heeft de Stichting Katholieke Universiteit geopteerd voor het eigen risico-dragerschap inzake WAO. De voorziening dient ter dekking van het eigen r isico WAO tot het in de toekomst doorbetalen van bezoldiging aan personeelsleden die op balansdatum arbeidsongeschikt zijn. Met ingang van 2006 is de WIA in werking getreden en heeft de Stichting Katholieke Universiteit besloten geen eigen risico drager te blijven. De instroom in de WAO is door invoering van de WIA ook beëindigd. • Rechtspositiegelden Deze voorziening is bedoeld voor projecten en initiatieven gericht op loopbaanontwik keling, management development en scholingsactiviteiten. Daarnaast worden hieruit rechtspositionele regelingen gefinancierd, zoals het ouderschapsverlof en de in 1995 overeengekomen regeling voor flexibel uittreden. De besteding van de middelen wordt in overleg met de vakbonden vastgesteld. De meerjarige afspraken van het gedurende 2008 met de vakbonden gevoerde overleg zijn verwerkt in deze jaarrekening.

100

jaarrekening

• Reorganisatie en herstructurering Dotaties aan deze voorziening vinden plaats inzake de door eenheden voorgestelde en door het college van bestuur goedgekeurde herstructureringen en reorganisaties. Onttrekkingen vinden plaats op basis van deze goedgekeurde plannen. • Sabbatical leaves/educatief verlof Deze voorziening beoogt de afdekking van toekomstige verplichtingen inzake werkgeversbijdragen aan het meerjarig spaarmodel vakantiedagen ten behoeve van sabbatical leaves en educatief verlof. • Seniorenregelingen De voorziening seniorenregelingen is gevormd voor medewerkers die gebruik maken van de CAO-regelingen voor senioren. De voorziening is gevormd op actuariële basis. • Jubilea Deze voorziening dient ter afdekking van toekomstige werkgeversverplichtingen ten aanzien van beloningen in het kader van een langdurig dienstverband (jubilea). De voorziening is berekend op actuariële basis.

Overige voorzieningen • Afstudeerfonds Dit betreft een centrale voorziening van de Radboud Universiteit Nijmegen voor ondersteuning van studenten die door bijzondere omstandigheden hun studie niet binnen de voorgeschreven tijd hebben kunnen voltooien. • Sloopkosten/asbestverwijdering Ten laste van 2008 is € 1,0 miljoen aan de voorziening gedoteerd waarvan circa driekwart voor sloopkosten en circa een kwart voor asbestverwijdering.

Schulden Langlopende schulden bedragen x € 1000,-

Bedrag lening

Aangegane

Aflossingen

Bedrag

01-01-2008

leningen o/g

2008

boekwaarde

2008

31-12-2008

Lening Parochie van de Heilige Geest/Bisdom ’s-Hertogenbosch

0

1.127

0

1.127

Overige langlopende schulden

36

0

5

31

Totaal

36

1.127

5

1.158

De post langlopende schuld betreft voornamelijk een renteloze eeuwigdurende lening van de Parochie van de Heilige Geest/Bisdom ’s-Hertogenbosch ad € 1,1 miljoen. Deze lening is ontstaan naar aanleiding van de verkoop van de Studentenkerk in 2008. De post overige langlopende schulden betreft een renteloze lening van de verbonden partij SNUF met een per balansdatum resterende looptijd van zeven jaar.

101


Kortlopende schulden 2008


2007

Onderhanden werk/halffabrikaat -116.342 -93.173 Gedeclareerde termijnen

139.177

Saldo onderhanden werk

22.834

18.223

9.974

12.696

1.389

1.075

Crediteuren Omzetbelasting Loonheffing Schulden aan belastingen/premies

111.396

7.911

6.410

9.300

7.485

Schulden aan pensioenpremies

2.547

2.319

Overige kortlopende schulden

28.129

26.703

Vooruitontvangen doelsubsidies OCW

836

681

Vooruitontvangen college- en lesgelden

8.954

8.666

Vakantiegeld en -dagen

13.976

11.250

Vooruitontvangen termijnen

7.648

6.398

31.414

26.995

104.198

94.421

Overlopende passiva Totaal kortlopende schulden

• Saldo onderhanden werk Het saldo onderhanden werk betreft de directe en indirecte kosten van lopende en nog niet afgesloten projecten. Gedeclareerde termijnen zijn hierop in mindering gebracht.


2008

2007

Onderhanden

Gedeclareerde Saldo

Gedeclareerde Saldo

werk/halffabrikaat termijnen

Onderhanden

werk/halffabrikaat termijnen

OHW>termijnen -59.048

45.400 -13.648 -40.810

31.288 -9.522

OHW
93.776

80.108

27.745

111.396

18.223

Totaal

-116.342

139.176

36.482 -52.363 22.834

-93.173

• Overige kortlopende schulden Onder de overige kortlopende schulden is een verplichting uit hoofde van het Radboud Honours Academy (SIRIUS) opgenomen ad € 5,0 miljoen. Voor een bedrag van € 6,9 miljoen zijn verplichtingen opgenomen met een looptijd van langer dan 1 jaar.

102

jaarrekening

Overlopende passiva, doelsubsidies OCW bedragen x € 1000,-

Toegew.

Ontv.

bedrag

t/m 2007 t/m 2007 01-01-’08 2008

Besteding Saldo

Ontv.

Besteding Besteding Saldo 2008

Huisvesting universiteiten Nederlands Instituut Marokko

31-12-’08

10.400

7.890

7.890

0

2.550

2.550

0

0

1.307

1.307

661

646

569

398

0

817

Handicap en studie Totaal

Invest. subsidies

120

120

85

35

60

76

0

19

11.827

9.317

8.636

681

3.179

3.024

0

836

• Niet uit de balans blijkende verplichtingen Nieuwbouwprojecten De per balansdatum niet uit de balans blijkende contractueel aangegane verplichtingen inzake nieuwbouwprojecten hebben een omvang van circa € 13,5 miljoen. Afnameverplichting magneeturen CVIM De bètafaculteit heeft zich verplicht tot het jaarlijks afnemen van minimaal 1.000 magneeturen ad € 650 per uur exclusief BTW van de CVIM De resterende looptijd van deze oorspronkelijk 10-jarige overeenkomst bedraagt per balansdatum nog ruim 4 jaar. De per balansdatum resterende niet uit de balans blijkende verplichting bedraagt circa € 3,6 miljoen inclusief BTW. Stichting Studenten Huisvesting Nijmegen (SSHN) Begin 2005 heeft de Radboud Universiteit Nijmegen besloten garant te staan voor de ‘afname’ van 71 zelfstandige wooneenheden in de nieuwbouw op de campus ten behoeve van de tijdelijke huisvesting van (buitenlandse) gasten, (gast)docenten en onderzoekers. Deze garantstelling is afgegeven aan de SSHN en beloopt jaarlijks maximaal € 255.000. De wooneenheden zijn eind maart 2006 opgeleverd. Contractaansprakelijkheid bij projecten Voor onderzoeksprojecten waarbij de Radboud Universiteit Nijmegen optreedt als penvoerder (lead contractor) is in een aantal gevallen de universiteit hoofdelijk aansprakelijk. Lease-/licentieovereenkomsten In het kader van de normale bedrijfsvoering heeft de Radboud Universiteit Nijmegen voorts huur- en leaseovereenkomsten en licentieovereenkomsten afgesloten. Garantie startende ondernemers Per 31 december 2008 zijn 15 leningdelen verstrekt via de KERN-raad door de Rabobank aan startende ondernemers. Het totaalbedrag is € 0,4 miljoen. De universiteit heeft zich hiervoor garant gesteld, gedeeltelijk gefinancierd via bijdragen van derden en een subsidieregeling van het ministerie van economische zaken.

103


6.

Toelichting op de geconsolideerde staat van baten en lasten Rijksbijdragen bedragen x € 1000,- Rijksbijdrage OCW (incl. werkplaatsfunctie)

2008 302.019

2007 296.365

Rijksbijdrage Academische Ziekenhuis -66.912 -65.007 Totaal

235.107

231.358

De rijksbijdrage 2008 is ten opzichte van 2007 met € 3,7 miljoen gestegen. Deze per saldo stijging komt door: Loon- en prijsbijstelling 2008

6,9

Extra middelen voor studentenaantallen

1,8

Middelen voor verhoging numerus-fixusaantallen

1,5

Aanschaffing component kleine dynamisering Smart mix -1,1 Relatieve positie: diploma’s/eerstejaars/promoties -3,9 Enveloppemiddelen voor huisvesting -0,7 Rijksbijdrage 2007 Nederlands Instituut Marokko -0,6 Rijksbijdrage 2007 promotietraject -0,2

3,7

Met ingang van 2007 is de rijksbijdrage Theologie (€ 4,2 miljoen) door OCW toegevoegd aan de rijksbijdrage voor de universiteit. Verantwoording heeft daarom niet meer plaats gevonden onder ‘Overige subsidies OCW’. Collegegelden De opbrengst uit college- en examengelden is ten opzichte van vorig jaar gestegen met € 0,5 miljoen als gevolg van een lichte toename van het aantal ingeschreven studenten en indexering van de hoogte van het collegegeld.

104

jaarrekening

Baten werk in opdracht van derden O&O Onder de baten werken voor derden worden de opbrengsten van activiteiten van onder wijs en onderzoek verantwoord. Deze opbrengsten betreffen de volgende activiteiten en opdrachtgevers. bedragen x € 1000,- Contractonderwijs

2008

2007

20.630

17.256

10.391

Contractonderzoek -

Internationale organisaties

12.657

-

Nationale overheden

6.899

7.523

-

NWO

32.210

24.127

-

KNAW

-

Overige non-profitorganisaties

582

349

35.716

26.841

-

Bedrijven

9.837

9.268

97.901

78.499

Totaal

118.531

95.755

De tweede geldstroom betreft de subsidies van NWO en KNAW. De overige opbrengsten vallen onder de derde geldstroom. Dit betreft de opbrengsten uit activiteiten van faculteiten en wetenschappelijke instituten die in opdracht van of met subsidies van derden werken.

Overige baten derden bedragen x € 1000,- Externe dienstverlening Sponsoring Verhuur Schenking Externe dienstverlening aan UMC St Radboud Detachering personeel

2008

2007

19.481

20.548

12

0

3.669

3.231

1.165

1.188

15.327

13.672

1.671

1.832

Overig ‘overige baten’

23.701

22.219

Totaal overige baten

65.026

62.690

De post ‘Externe dienstverlening’ bestaat voor het grootste deel uit restauratieve dienst verlening, sportbijdragen, ict-diensten, externe dienstverlening van het facilitair bedrijf en van de arbo- en milieudienst.

105


Personele lasten bedragen x € 1000,- Bruto lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Lonen en salarissen Dotatie/vrijval personele voorzieningen Personeel niet in loondienst

2008

2007

216.699

201.726

19.872

17.706

26.691

24.581

263.262

244.013

4.578

8.349

6.776

6.513

Overige personele lasten

13.230

14.041

Overige personele lasten

24.584

28.903

32

72

287.878

272.988

Uitkeringen Totaal personele lasten

Bruto lonen en salarissen De bruto lonen en salarissen zijn ten opzichte van 2007 met € 15,0 miljoen gestegen. Dit is voornamelijk het gevolg van: • de CAO-stijging in 2008 van 2,5 procent en een stijging van de eindejaarsuitkering met 1 procent. Dit leidt tot een stijging van € 7,6 miljoen van de bruto salarissen. • een stijging in de periodieken van medewerkers die nog niet in de maximale periodiek van hun schaal zitten. Dit zorgt voor een stijging van circa € 3,8 miljoen. • het gemiddelde aantal fte’s van de Radboud Universiteit is in 2008 met 39 fte’s gestegen. Dit zorgt voor een stijging van ongeveer € 1,6 miljoen. • de hogere reservering inzake spaarverlof ad € 2 miljoen. In tabelvorm: CAO en eindejaarsuitkering

7,6

periodieken

3,8

gemiddeld aantal fte's

1,6

spaarverlof

2,0

15,0

Sociale lasten De toename van de sociale lasten ad € 2,2 miljoen komt hoofdzakelijk door een stijging van de bruto lonen en salarissen. Daarnaast is er sprake van een lichte premiestijging. Pensioenlasten De toename van de pensioenlasten ad € 2,1 miljoen komt hoofdzakelijk door een stijging van de bruto lonen en salarissen. Daarnaast is er sprake van een lichte premiestijging. Dotaties/vrijval aan personele voorzieningen De dotaties/vrijval zijn toegelicht bij de balansspecificatie.

106

jaarrekening

Bezoldiging college van bestuur/Stichtingsbestuur Hierin zijn opgenomen de salariskosten, sociale lasten en de overige personeelskosten van het college van bestuur en de vergoedingen aan het Stichtingsbestuur. De ontwik keling van de bruto lonen van het college van bestuur volgen de indexering van de CAO van het rijk. Het fiscaal loon 2008 en 2007 (volgens de huidige definities) van de leden van het college van bestuur bedraagt:

2008

2007

Ir. R.J. de Wijkerslooth de Weerdesteyn (voorzitter)

€ 172.000

€ 167.000

Prof. mr. S.C.J.J. Kortmann

€ 167.000

€ 102.000

(rector magnificus vanaf 10-5-’07) Dr. ir. A.A.J.M. Franken (vice-voorzitter vanaf 1-1-’08)

€ 121.000

€0

€ 0

€ 110.000

Prof. dr. C.W.P.M. Blom tot 1-9-’07 (rector magnificus tot 10-5-’07) Dr. J.W. Winkels (vice-voorzitter tot 1-9-’07) Totaal

€ 0 € 460.000

€ 84.000 € 463.000

Uitbetaalde vergoedingen voor de toezichthouders Het Bestuur van de Stichting Katholieke Universiteit functioneert als toezichthoudend orgaan voor zowel het UMC St Radboud als de Radboud Universiteit. De vergoedingen komen derhalve ook gedeeltelijk voor rekening van het UMC St Radboud en de Radboud Universiteit. De Radboud Universiteit heeft in 2008 de volgende vergoedingen uitbetaald: Leden Stichtingsbestuur

2008

2007

J.J.J. Grobbee

€ 4.166

Mw. mr. L.F. Wiggers-Rust

€ 3.125

€ 7.500

Drs. J.F.T. Vugts

€ 4.688

€ 11.250

Dr. W.M. van den Goorbergh

€ 9.625

€ 7.500

Mw. dr. C.M. Colijn-Hooymans

€ 9.375

€ 7.500

Prof. dr. A.J.M. Plasschaert

€ 8.125

€0

Drs. L.M.L.H.A. Hermans

€ 7.875

€0

Mw. mr. L.Y. Gonçalves-Ho Kang You

€ 8.750

€0

Drs. P.C.H.M. Holland

€ 1.875

€0

Mw. drs. M.L. Henneman

€ 1.875

€0

Prof. drs. H.A.L. Lockefeer

€ 0

€ 1.667

€ 59.479

€ 45.417

Totaal

€ 10.000

Wet Openbaarmaking uit Publieke Middelen gefinancierde Topinkomens (WOPT) Volgens de Wet Openbaarmaking uit Publieke Middelen gefinancierde Topinkomens (WOPT) moet het jaarverslag melding maken van inkomens van het aantal functio narissen waarvan de som van het belastbaar loon en de voorzieningen ten bate van beloningen betaalbaar op termijn, hoger is dan het gemiddeld belastbaar loon van de minister, conform publicatie in de Staatscourant d.d. 19 februari 2009.

107


De Radboud Universiteit telt drie functionarissen waarvan de som van deze belonings componenten hoger is dan het voor 2008 op € 181.000 (2007: € 169.000) vastgestelde gemiddeld belastbaar loon van de minister. Voor deze functionarissen is dit belastbaar loon over het huidige en het voorgaande boekjaar als volgt opgebouwd:

hoog-

bestuur

bestuur

leraar


2008

2007

2008

2007

172

167

167

132

Bij: pensioenpremie werkgeversdeel

27

25

25

Bij: pensioenpremie werknemersdeel

15

14

14

Fiscaal loon

2008

referentieloon minister

2007

2008

2007

58

101

196

178

12

6

16

26

24

21

4

9

Af: aanpassingen in relatie tot dienstauto -41 -33 Bij: Beloningen betaalbaar op termijn 206

206

360*

Belastbaar loon volgens WOPT

214

165

428

126

181

Periode in dienst

1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12

169

*D it betreft een afvloeiingsarrangement als uitvloeisel van een reorganisatie in 2004 bestaande uit een voor meerdere jaren vooraf gefinancierde aanvulling op FPU en pensioenreparatie.

Aantal fte’s per 31-12 bedragen x € 1000,-

2008

2007

Fte’s ultimo jaar OBP

2.002

46%

2.028

WP

2.356

54%

2.255

47% 53%

Totaal

4.358

100%

4.283

100%

De fte’s zijn inclusief het personeel van de medische faculteit. Ook de personele kosten van de medische faculteit zijn in de cijfers van de Radboud Universiteit Nijmegen opge nomen, omdat de exploitatierekening van de medische faculteit integraal in de cijfers van de Radboud Universiteit Nijmegen is opgenomen.

Afschrijvingen bedragen x € 1000,- Gebouwen Inventaris en apparatuur Informatiesystemen Overige v.a. Materiële vaste activa

2008

2007

22.308

17.892

7.558

8.225

668

632

32

38

30.566

26.787

De toename met € 3,8 miljoen in afschrijvingen wordt veroorzaakt door extra afschrijvingskosten op gebouwen ad € 5,0 miljoen in verband met herberekeningen volgens de componentenmethode. De toekomstige afschrijvingslast komt daardoor circa € 0,5 miljoen lager uit.

108

jaarrekening

Huisvestingslasten bedragen x € 1000,- Huur Verzekeringen

2008

2007

2.492

1.928

359

365

Energie en water

6.859

5.363

Schoonmaakkosten

5.606

4.947

Heffingen

2.202

2.046

Overige huisvestingslasten

5.239

5.284

Totaal

22.757

19.933

De stijging van de huisvestingslasten is vooral het gevolg van een stijging van de energiekosten.

Overige lasten bedragen x € 1000,- Inventaris en apparatuur en leermiddelen Dotatie/vrijval overige voorzieningen Overige overige lasten Inkomensoverdrachten

2008

2007

21.421

20.571

2.717

2.978

72.647

63.789

4.371

5.227

101.156

92.565

(excl. ziekenhuis werkplaatsfunctie) Totaal

De overige lasten zijn ten opzichte van 2007 gestegen met € 8,6 miljoen vooral vanwege de in 2008 verantwoorde verplichtingen uit hoofde van het Radboud Honours Programma (€ 5,0 miljoen). In onderstaande tabel is de post ‘overige overige lasten’ verder uitgesplitst.

Overige overige lasten bedragen x € 1000,- Verbruik grond- en hulpstoffen Communicatiekosten Uitbestede diensten aan derden

2008 6.427 4.986 38.268

2007 8.257 6.096 33.648

Reis- en verblijfkosten

5.733

4.790

Drukwerk

4.542

3.417

Kantoorkosten

3.368

3.348

Kosten transportmiddelen

137

127

Computeraccessoires

639

721

Diverse overige lasten

8.547

3.385

72.647

63.789

Totaal

109


De stijging in de post uitbestede diensten aan derden komt voornamelijk door een stijging van het projectvolume en is dus omzetgerelateerd. De stijging in de overige lasten komt hoofdzakelijk door de reservering voor het Radboud Honours Academy (SIRIUS) ad € 5 miljoen. De communicatiekosten dalen vooral omdat de Radboud Universiteit het telefoonbeheer voor het UMC St Radboud, als activiteit heeft afgestoten. De accountants- en advieskosten bedroegen in 2008-2007: 2008


2007

Honoraria voor adviesdiensten op fiscaal terrein

24

7

Honoraria voor andere controleopdrachten

86

38

Honoraria voor andere niet-controlediensten

56

102

Honoraria voor het onderzoek van de jaarrekening

106

109

Totaal

272

256

2008

2007

Financieel resultaat bedragen x € 1000,-

Resultaat deelnemingen -11 -28 Financiële baten Totaal

2.311

1.845

2.300

1.817

Het financieel resultaat is ten opzichte van vorig jaar vooral gestegen vanwege de toegenomen liquide middelen.

7.

Enkelvoudige balans per 31 december 2008 bedragen x € 1000,-

31-12-2008

Materiële vaste activa

288.707

Financiële vaste activa Totaal vaste activa Voorraden

31-12-2007 297.771

39.523

36.055

328.230

333.826

1.157

1.158

Vorderingen

24.623

25.437

Liquide middelen

45.160

26.673

382

1.764

Rekening courant cvb Totaal vlottende activa

71.322

55.032

399.552

388.858

Totaal eigen vermogen

255.700

250.743

40.287

45.167

Voorzieningen Langlopende schulden

1.126

0

Kortlopende schulden

102.439

92.948

Totaal passiva

399.552

388.858

110

jaarrekening

8.

Enkelvoudige staat van baten en lasten 2008 bedragen x € 1000,-

Realisatie

Begroting

Realisatie

2008

2008

2007

Rijksbijdragen (excl. werkplaatsfunctie)

235.107

233.168

231.358

College-, cursus-, les- en examengelden

26.504

21.000

25.975

Baten werk i.o.v. derden o&o

116.918

99.926

94.106

Overige baten derden

62.992

52.136

60.504

Totaal baten

441.521

406.230

411.943

Personele lasten

287.389

271.132

272.073

Afschrijvingen

29.821

26.470

25.483

Huisvestingslasten

22.030

21.197

19.289

Overige lasten

99.437

86.726

438.677

405.525

2.844

705

Totaal lasten Saldo baten en lasten

91.794 408.639 3.304

Resultaat deelnemingen -271 -16 -28

9.

Financiële baten

2.384

789

1.938


2.113

773

1.910


4.957

1.478

5.214

Toelichting op de enkelvoudige jaarrekening

Posten die niet significant afwijken van de geconsolideerde jaarrekening worden niet nader toegelicht. Hiervoor wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde jaarrekening.

Overzicht materiële vaste activa bedragen x € 1000,- Enkelvoudig

31-12-2008

31-12-2007

288.707

297.771

Verbonden partijen

14.293

13.189

Totaal vaste activa

303.000

310.960

De materiële vaste activa van de verbonden partijen betreffen grotendeels de gebouwen van BV Campus.

111


Overzicht financiële vaste activa Mutaties


Boekwaarde

Investeringen Resultaat

Boekwaarde

01-01-2008

2008

31-12-2008

2008

Deelnemingen BV Campus

Nijmegen

CVIM

Utrecht

Overige Subtotaal

5.947

0 -260

5.687

657

0 -11

646

2

10

0

6.606

10

-271

12 6.345


Verstrekte

Aflossingen/

leningen u/g

afboekingen

2008

2008

Leningen aan deelnemingen en verbonden partijen BV Campus

Nijmegen

Overige

5.207

1.800

0

7.007

10

0

0

10

Overige leningen u/g Kinderdagverblijf

Nijmegen

Subtotaal

128

0

28

100

5.345

1.800

28

7.117

Mutaties

Mutaties

2008 +

2008 -

Vermogen/voorzieningen UMC, facultair deel

24.104

1.957

0

26.061

Totaal

36.055

3.767

299

39.523

BV Campus De Radboud Universiteit heeft aan BV Campus de zekerheid verstrekt dat zij deze leningen, met een waarde van € 7,0 miljoen, niet op korte termijn op een dusdanige wijze geheel of gedeeltelijk op zal eisen dat de continuïteit van BV Campus in gevaar komt.

Aansluitingen enkelvoudige en geconsolideerde vermogenspositie bedragen x € 1000,- Eigen vermogen enkelvoudige balans Eigen vermogen verbonden partijen zonder kapitaalsbelang Eigen vermogen geconsolideerd Resultaat enkelvoudig Resultaat verbonden partijen zonder kapitaalsbelang Resultaat geconsolideerd

112

2008

2007

255.700

250.743

2.878

2.724

258.578

253.467

4.957

5.214

154

108

5.111

5.322

jaarrekening

Het verschil tussen de enkelvoudige en geconsolideerde cijfers voor wat betreft eigen vermogen en resultaat bestaat uit de verbonden partijen zonder kapitaalsbelang. De samenstelling van eigen vermogen en resultaat van deze partijen is opgenomen in het ‘Overzicht verbonden partijen’.

Aansluitingen enkelvoudige en geconsolideerde staat van baten en lasten 2008

bedragen x € 1.000.000,-

2007

enkelvoudig verbonden partijen

geconsoli- enkelvoudig

verbonden partijen geconsoli-

SNUF, UOBN, BV

deerd

SNUF, UOBN, BV

Campus eliminatie-

Campus eliminatie-

posten consolidatie

posten consolidatie

deerd

Baten

441,5

3,7

445,2

411,9

3,9

415,8

Lasten

438,6

3,8

442,4

408,6

3,7

412,3


2,9 -0,1

2,8

3,3

0,2

3,5


2,1

0,2

2,3

1,9 -0,1

1,8


5,0

0,1

5,1

5,2

5,3

0,1

Overige toelichtingen enkelvoudig: • Voor de niet uit de balans blijkende verplichtingen wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans. Enkelvoudig hebben de verplichtingen inzake nieuw bouwprojecten een omvang van € 5 mln. • Het aantal fte’s enkelvoudig en geconsolideerd is gelijk. Bij de verbonden partijen zijn geen medewerkers in dienst. Zie ook de toelichting op het aantal fte’s hierna in paragraaf 10. • De rijksbijdrage Academisch Ziekenhuis wordt verstrekt aan de UMC St Radboud waarmee de Radboud Universiteit gezamenlijk een stichting vormt.

113


Overzicht verbonden partijen Meerderheidsdeelneming (BV of NV) Naam

Juridische Statutaire Code 1)

vorm

bedragen x € 1000,- BV Campus

Eigen

Exploitatie- Omzet Verklaring Consolidatie Deelname

zetel

activiteiten vermogen resultaat

B.V.

Nijmegen 3

31-12-08

2008

5.687 -260

2008

art. 2.403

BW ja/nee

2.129

nee

percentage

percentage

100

100

Beslissende zeggenschap (stichting of vereniging)

Naam


Eigen

Exploitatie- Omzet Verklaring Consolidatie

vorm

zetel

activiteiten vermogen resultaat

2008

art. 2.403


2008

BW ja/nee

SNUF

Stichting

Nijmegen 4

2.648

148

934

nee

100

UOBN

Stichting

Nijmegen 1

227

6

1.613

nee

100

Overige

3

0

0

Totaal

2.878

154

2.547

31-12-08

percentage

Overige verbonden partijen (minderheidsdeelneming en geen beslissende zeggenschap)

Naam


vorm

zetel

activiteiten

CVIM

C.V.

Utrecht

2

S.B.I.M.

Stichting

Utrecht

4

VICIM B.V.

B.V.

Nijmegen 4

LOFAR C.V.

C.V.

Dwingeloo 2

Syntarga B.V.

B.V.

Nijmegen 2


1) Code activiteiten

1 = contractonderwijs

2 = contractonderzoek 3 = onroerende zaken

4 = overig

Verbonden partijen (meerderheidsdeelneming of beslissende zeggenschap)

Naam

Doelstelling

BV Campus

Vastgoedbeheer

Bestuur

Ir. drs. A.N. Fraaij (directeur)

SNUF

Studentenondersteuning

Mw. drs. I.N. Uerz (directeur)

Drs. T.M.G. van Berkestijn (voorzitter)

Mw. mr. E.G.E.M. Bloemen

Prof. mr. S.C.J.J. Kortmann

Drs. R.A.T. Keijsers

UOBN

Avondopleiding Bedrijfskunde Prof. dr. J.M. Mastop (voorzitter)

Directie

Mr. E.H. Lazerons (directeur)

Drs. H.L. Looijmans

Prof. dr. R.H. Lieshout

Prof. dr. ir. R.E.C.M van der Heijden

114

jaarrekening

10.

Specificatie naar eenheden


Opbrengst

Personele

Materiële Totaal

werk

lasten

lasten

i.o.v. derden

lasten

Fte's ultimo 2008 WP

OBP

Totaal

Faculteiten Facultaire Unie Faculteit der Managementwetenschappen

677

8.351

4.913

13.264

87

19

106

2.120

17.942

5.203

23.145

175

62

237

Faculteit der Rechtsgeleerdheid

6.837

14.315

7.312

21.627

130

81

211

Faculteit der Letteren

6.446

23.948

7.886

31.834

258

75

333

Faculteit der Sociale Wetenschappen

10.350

31.692

12.525

44.217

354

126

480 739

Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica

24.023

47.285

29.572

76.857

456

283

Medische faculteit (UMC St Radboud)

55.660

86.657

53.835

140.492

793

595 1.388

106.113

230.190

121.246

351.436

2.253

1.241 3.494

Cluster Facilitair -751

27.647

51.787

79.434

0

462

Cluster Ondersteuning

672

14.547

8.515

23.062

0

226

226

-79

42.194

60.302

102.496

0

688

688

4.616

2.656

3.330

5.986

32

12

44

244

2.081

603

2.684

20

6

26

IOWO

1.808

2.068

677

2.745

19

14

33

ITS

4.216

3.820

1.496

5.316

32

21

53

10.884

10.625

6.106

16.731

103

53

156

BV Campus

0

0

2.181

2.181

0

0

0

Stichting Nijmeegs Universiteits Fonds

0

3

862

865

0

0

Clusters

462

Universitaire instituten Donders Centre for Cognitive Neuroimaging Instituut voor Leraar en School

Verbonden partijen

UOBN

1.613

943

721

1.664

0

0

0

1.613

946

3.764

4.710

0

0

0

Centraal

0

7.126

40.739

47.865

0

20

20

Eliminaties*

0

-3.203

-77.678

-80.881

0

0

0

118.531

287.878

154.479

442.357

Totaal

2.356 2.002 4.358

*) Eliminaties hebben betrekking op onderlinge dienstverlening binnen de Radboud Universiteit Nijmegen.

115


11.

Vaststelling en goedkeuring jaarrekening Vaststelling jaarrekening De jaarrekening 2008 is vastgesteld door het college van bestuur van de Radboud Universiteit Nijmegen op 14 april 2009.

Ir. R.J. de Wijkerslooth de Weerdesteyn Voorzitter college van bestuur

Goedkeuring jaarrekening De jaarrekening is goedgekeurd door het Stichtingsbestuur van de Stichting Katholieke Universiteit Nijmegen op 15 mei 2009.

Drs. L.M.L.H.A. Hermans Voorzitter Stichtingsbestuur

116

jaarrekening

117


118

Radboud Universiteit Nijmegen Jaarverslag 2008

Recommend Documents