2005 Jaarverslag Radboud Universiteit Nijmegen
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
Voorwoord
2
voorwoord
De Radboud Universiteit Nijmegen is een studentgerichte onderzoeksuniversiteit. Wetenschappelijk onderzoek en onderwijs zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. De breedte van de universiteit, met tal van academische disciplines, is een vruchtbare voedingsbodem voor onderzoek en onderwijs. Vandaar ook dat de Radboud Universiteit in haar in 2005 vastgestelde Strategisch Plan 2005-2009, ‘De Kracht van Kwaliteit’, de ambitie formuleert om tot de beste universiteiten van Europa te behoren. Dit jaarverslag laat zien dat die ambitie haalbaar is. Veel opleidingen en onderzoeksprogramma’s hebben al een toppositie bereikt. Voor een aantal andere opleidingen en onderzoeksprogramma’s is een dergelijke positie zeker bereikbaar. De goede resultaten van ons onderzoek in 2005 zijn naar onze overtuiging mede het gevolg van de in 2003 genomen beslissing om al het universitaire onderzoek onder te brengen in 22 onderzoeksinstituten. Deze vormen een inspirerende omgeving voor onze onderzoekers. De nauwe verbinding met het onderzoek doorademt het gehele academisch onderwijs, maar kenmerkt heel direct en prominent het karakter van de researchmasters. De docenten verrichten een meer dan goede prestatie. De universiteit telde nog nooit zo veel studenten als in 2005: 17.627. Tegelijkertijd was de mate van algemene tevredenheid van studenten nog nooit zo hoog. Dat zegt veel over de kwaliteit van ons onderwijs en de voorzieningen. De investeringen in het onderwijs, maar ook in voorzieningen als de bibliotheek, de ICT-ondersteuning en het sportcentrum maken dat studenten graag aan de Radboud Universiteit studeren. De prestaties die in 2005 zijn behaald, scheppen alle vertrouwen voor de toekomst van onze universiteit. Ir. R.J. de Wijkerslooth, Voorzitter College van Bestuur Radboud Universiteit Nijmegen.
3
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
4
Inhoud Jaarverslag Verslag over het jaar 2005 van het bestuur van de Stichting Katholieke Universiteit
6
De kracht van kwaliteit
10
Kengetallen
16
Organigram
17
Onderzoek
18
Onderwijs
38
Studenten
54
Netwerken
64
Personeel
68
Voorzieningen: huisvesting, milieuzorg en veiligheid
76
Financiën
84
Faculteiten: feiten en cijfers
90
Jaarrekening
5
108
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
Verslag over het jaar 2005
6
verslag over het jaar 2005
Verslag van het bestuur van de Stichting Katholieke Universiteit over het jaar 2005 in verband met zijn toezichthoudende taak op het bestuur van de Radboud Universiteit.
Het stichtingsbestuur is de medewerkers van de Radboud Universiteit Nijmegen erkentelijk voor hun grote inzet, die het mogelijk heeft gemaakt dat de positieve ontwikkeling van de Radboud Universiteit verder doorzette. Er zijn in 2005 veel successen geboekt. Uit diverse onderzoeken en accreditaties bleek dat de kwaliteit van onderwijs en onderzoek bij de Radboud Universiteit van hoog niveau is en zich gunstig onderscheidt ten opzichte van andere instellingen. Het stichtingsbestuur vergaderde in 2005 zes keer met het College van Bestuur. Daarbij was ook de voorzitter van de Raad van Bestuur van het UMC St Radboud aanwezig. In dit overleg kwamen diverse beleids- en financiële zaken aan de orde die de goedkeuring van het stichtingsbestuur vergden. Daarnaast vond er twee keer overleg plaats tussen het College van Bestuur en de Auditcommissie over de jaarrekening 2004 en de begroting 2006. Hierbij stonden de ontwikkeling van de financiën en de beheersing van financiële processen centraal. Over de uitkomsten van dat overleg werd in het stichtingsbestuur gerapporteerd. Tot slot was er in 2005 twee keer een delegatie van het stichtingsbestuur aanwezig in het overleg tussen het College van Bestuur en de Gezamenlijke Vergadering.
Het stichtingsbestuur Drs. J.L. Brentjens, sinds 1993 lid en vanaf 2001 voorzitter van het stichtingsbestuur heeft een aantal jaren geleden al aangekondigd zijn voorzitterschap in 2006 te beëindigen. Het stichtingsbestuur is de heer Brentjens zeer erkentelijk voor zijn bijdrage. Het stichtingsbestuur stelt het op prijs dat de heer drs. J.F.T. Vugts het voorzitterschap op zich wil nemen. Het stichtingsbestuur heeft afscheid genomen van zijn secretaris, mr. D.A.G.J. Schils. Voor zijn inzet en bijdrage sinds 1993 is het stichtingsbestuur hem zeer dankbaar. Het stichtingsbestuur evalueerde eind 2005 zijn eigen functioneren, het functioneren van de verschillende commissies en de relatie met het College van Bestuur van de universiteit en de Raad van Bestuur van het UMC St Radboud. De samenwerking werd als goed ervaren.
7
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
Het College van Bestuur Het stichtingsbestuur heeft, na 21 jaar lidmaatschap van het College van Bestuur, afscheid genomen van dr. J.R.T.M. Peters. Voor zijn betrokkenheid bij en inzet voor de universiteit is het stichtingsbestuur hem zeer erkentelijk. Dr. J.W. Winkels is de heer Peters als lid van het College van Bestuur opgevolgd. Het stichtingsbestuur evalueerde het functioneren van het College van Bestuur en zijn leden en voerde met hen de jaarlijkse functioneringsgesprekken. Het stichtingsbestuur keurde het Strategisch Plan 2005-2009 goed. Het plan vormt een goede basis en behelst interessante uitgangspunten om tot de top van de Europese universiteiten te behoren zowel op het terrein van onderzoek als op het terrein van onderwijs.
Onderwijs en onderzoek Het stichtingsbestuur heeft in 2005 geregeld met het College van Bestuur van gedachten gewisseld over de voorstellen voor de invulling van het katholieke theologisch onderwijs in Nederland. De plannen hebben echter niet tot één gezamenlijke theologische faculteit geleid. De Radboud Universiteit Nijmegen heeft gekozen voor behoud van een eigen theologische faculteit waar onderwijs en onderzoek op het gebied van de katholieke theologie worden verzorgd. De opleiding tot het priesterambt zal niet meer aan de Radboud Universiteit plaatsvinden. Veel aandacht ging verder naar de planvorming voor de inrichting van de nieuwe Faculteit der Religiewetenschappen. Van grote betekenis waren de ontwikkelingen met betrekking tot de voorgestelde nieuwe wet op het hoger onderwijs. Een wet die tot doel heeft deregulering en marktwerking te bewerkstelligen. Het stichtingsbestuur steunde de kritische kanttekeningen van het College van Bestuur bij het wijzigingsvoorstel van deze geldende wet, dat voorziet in een systeem van leerrechten in het hoger onderwijs. Het College van Bestuur stelde het stichtingsbestuur op de hoogte van de uitkomsten van diverse beoordelingen en tevredenheidonderzoeken met betrekking tot onderwijs en onderzoek, waarin onder andere gepubliceerd wordt dat de Radboud Universiteit op het gebied van onderzoek het beste scoort van de Nederlandse universiteiten.
Studenten en personeel Het College van Bestuur legde het stichtingsbestuur twee keer een overzicht van de benoemde hoogleraren voor en informeerde het stichtingsbestuur over de implementatie van het nieuwe leerstoelenbeleid.
Financiën Het stichtingsbestuur gaf goedkeuring aan de jaarrekening 2004 op advies van de Auditcommissie en na uitvoerig overleg met de interne en externe accountant. Tevens verleende het bestuur goedkeuring aan de begroting 2006. Aan de orde waren periodiek de resultatenontwikkeling in 2005 en voorts de Rijksbegroting Onderwijs 2006 en de consequenties daarvan voor de universiteit. Een belangrijk aandachtspunt was tevens de financiële situatie van de universiteit in vergelijking met andere universiteiten. Het stichtingsbestuur kon uit deze vergelijking concluderen dat de Radboud Universiteit het goed doet waar het gaat om de ontwikkeling van het eigen vermogen, de liquiditeit en solvabiliteit.
8
verslag over het jaar 2005
Samenstelling van het stichtingsbestuur Het stichtingsbestuur is samengesteld uit de volgende personen: • drs. J.L. Brentjens (1940), oud-voorzitter van de Raad van Bestuur VNU N.V., voorzitter (benoemd tot en met 2006) • prof. drs. H.A.L. Lockefeer (1938), hoogleraar Journalistiek RUG, oud-hoofdredacteur van de Volkskrant, vice-voorzitter (benoemd tot en met 2008) • J.J.J. Grobbée (1940), oud-hoofddirecteur van de Sociale Verzekeringsbank, voorzitter Auditcommissie (benoemd tot en met 2008) • dr. W.M. van den Goorbergh (1948), oud-plv. voorzitter van de Raad van Bestuur van Rabobank Nederland (benoemd tot en met 2009, eerste periode) • mw. dr. C.M. Colijn-Hooymans (1951), lid van de Raad van Bestuur van TNO (benoemd tot en met 2009, eerste periode) • drs. J.F.T. Vugts (1942), oud-voorzitter van de Raad van Bestuur van de SNS Reaal Groep (benoemd tot en met 2008, eerste periode) • mw. mr. L.F. Wiggers-Rust (1951), advocaat en mediator te Zutphen (benoemd tot en met 2007, eerste periode) • mw. drs. H.H. Wittenhorst (1967), secretaris Nijmegen, 19 mei 2006
Drs. J.L. Brentjens (voorzitter)
9
Mw. drs. H.H. Wittenhorst(secretaris)
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
De kracht van kwaliteit De Radboud Universiteit Nijmegen, een studentgerichte onderzoeksuniversiteit In de zomer van 2005 stelde de Radboud Universiteit Nijmegen haar Strategisch Plan 2005-2009 vast. De titel ‘De kracht van kwaliteit’ geeft de continuïteit aan met het vorige Strategisch Plan ‘Kiezen voor kwaliteit’. De inzet op kwaliteit in 2001 is richtinggevend geweest voor het onderzoek en onderwijs en heeft aantoonbare resultaten opgeleverd. Dit jaarverslag laat die resultaten zien. Met haar nieuwe Strategisch Plan gaat de universiteit in verhoogd tempo op de ingeslagen weg verder. De Radboud Universiteit ziet het als haar ambitie en missie om tot de top van de Europese universiteiten te behoren. Gezien de huidige stand van het onderzoek
Kennis met nut voor de maatschappij ...De universitaire kennis vindt op veel manieren haar weg naar de samenleving. De maatschappelijke en economische valorisatie van die kennis vindt haar basis in de kwaliteit van het Nijmeegs onderzoek. In tegenstelling tot de overheid, die kennisvalorisatie nogal eens vereenzelvigt met de kenniseconomie, ziet de Radboud Universiteit valorisatie als brede maatschappelijke dienstverlening... “Juist bij een vak als geschiedenis is het goed kennis toegankelijk te maken voor een breed publiek”, stelt Carla van Baalen, directeur van het – in Nederland unieke – Centrum voor Parlementaire Geschiedenis (CPG) en bijzonder hoogleraar Parlementaire Geschiedenis. “Kijken naar het verleden is als reizen naar verre landen. Het leert je relativeren. Mensen denken vaak dat dingen die nu gebeuren uniek zijn. Maar de meeste gebeurtenissen hebben zich al eerder voorgedaan, ook in de politiek. Het is zinvol dat te laten zien aan de samenleving.” Het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis doet onderzoek naar de parlementaire geschiedenis van Nederland na 1945. “Wij zijn een soort collectief geheugen van de maatschappij”, vindt Van Baalen. De kerntaak van het CPG bestaat uit het optekenen van de naoorlogse politieke geschiedenis van Nederland, vastgelegd in de ‘dikke delen’, zoals de Nijmeegse historici zeggen. Ook publiceren zij sinds 1999 het Jaarboek parlementaire geschiedenis, waarin een actueel politiek onderwerp in een historisch perspectief wordt geplaatst. In 2005 zag het zevende jaarboek – over God in de Nederlandse politiek – het licht. “De jaarboeken leveren ons veel publiciteit op en we zijn sindsdien ook bekend in politiek Den Haag. Journalisten bellen ons geregeld voor commentaar.” Verder hopen de historici de geschiedenis dichter bij de mensen te brengen via het schrijven van politieke biografieën. De eerste levensbeschrijving over Piet de Jong, voormalig onderzeebootcommandant en minister-president van 1967-1971, verscheen in 2001 en stond wekenlang in de Elsevier boekentop-10. Van Baalen: “Het is goed als mensen niet alleen hun persoonlijke geschiedenis kennen, maar ook die van hun land en de rest van de wereld. Wij wonen op het meest uitverkoren plekje van deze planeet. Dat vergeten we soms.”
10
verslag over het jaar 2005
en onderwijs moet die ambitie te realiseren zijn. De kwaliteit is ruim voorhanden. Ook andere voorwaarden om dit doel te bereiken zijn aanwezig. De academische breedte van de universiteit in de alfa-, gamma-, bèta- en medische wetenschappen maakt samenwerking tussen de verschillende wetenschappelijke disciplines mogelijk en verrijkt het onderzoek en het hieraan verbonden academisch onderwijs. Met haar huidige omvang van ongeveer 17.000 studenten kan de universiteit haar studenten voldoende wetenschappelijke uitdaging in onderwijs en onderzoek bieden. Anderzijds blijft door het persoonsgerichte onderwijs de voor Nijmegen zo kenmerkende menselijke maat behouden. De compacte en groene campus met zijn moderne gebouwen en voorzieningen biedt een omgeving waar wetenschappers en studenten elkaar gemakkelijk kunnen ontmoeten en tevens een gezonde en veilige plek kunnen vinden voor hun werk. De doelstellingen van het Strategisch Plan 2005-2009, die moeten leiden naar de Europese top, zullen vertaald in acties worden opgenomen in de jaarlijkse bestuurlijke agenda van de universiteit.
2005: samenvatting Onderzoek 2005 is een goed jaar voor het Nijmeegs onderzoek gebleken. De directeur van het F.C. Donders Centre, prof. dr. P. Hagoort ontving de Spinozapremie, ook wel de Nederlandse Nobelprijs genoemd. Zestien van de 180 door NWO toegekende Veni-subsidies, zes van de 79 Vidi-subsidies en vier van de 27 Vici-subidies gingen naar Nijmeegse onderzoekers. In december 2005 werd tijdens een bijeenkomst van het nationaal innovatieplatform bekend dat twee onderzoeksinstituten van de Radboud Universiteit, het Instituut voor Moleculen en Materialen en het F.C. Donders Centre for Cognitive Neuroimaging, in aanmerking komen voor een subsidie van ongeveer 35 miljoen euro voor het versterken van de grootschalige onderzoeksinfrastructuur. De goede resultaten blijken ook uit de onderzoeksvisitaties, het toegenomen aantal publicaties en de impact van de citaties van Nijmeegse wetenschappers. De OCWpublicatie Wetenschaps- en Technologie- Indicatoren 2005 schrijft: ‘Wat de citatie-impact betreft vertonen de universiteiten van Tilburg, Utrecht, Nijmegen en Delft een opmerkelijke groei sinds het eind van de jaren negentig.’ Op basis van de uitstekende onderzoeksvisitaties 2003-2005 is de Radboud Universiteit volgens het door OCW uitgebrachte rapport Kennis in Kaart de beste onderzoeksuniversiteit. De goede resultaten zijn mede het gevolg van de strategische beslissing in 2003 om al het universitaire onderzoek onder te brengen in 22 onderzoeksinstituten. Deze vormen een inspirerende onderzoeksomgeving waarin een balans is gevonden tussen massa en focus. Programmering van het onderzoek zorgt voor meer samenhang. Er kunnen verschillende aspecten van één thema onderzocht worden, terwijl vanwege de omvang van het instituut ook nieuwe onderzoekslijnen kunnen worden ontwikkeld. De instituten fungeren tevens als thuishaven voor de onderzoeksmasters en voor begeleiding van promovendi. Instituutsvorming heeft het multidisciplinair onderzoek versterkt, zowel binnen de instituten als tussen de instituten onderling en met partners buiten de universiteit. De Radboud Universiteit beseft dat het succes van haar onderzoek stoelt op de kwaliteit van het onderzoek en het enthousiasme van haar onderzoekers. Uitbouw van kwaliteit staat daarom ook de komende jaren boven aan de universitaire agenda. Alle onderzoeksinstituten worden volgens het Standard Evaluation Protocol van VSNU/NWO/KNAW periodiek beoordeeld door een internationaal samengestelde commissie van peers.
11
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
Valorisatie De universitaire kennis vindt op veel manieren haar weg naar de samenleving. De maatschappelijke en economische valorisatie van die kennis vindt haar basis in de kwaliteit van het Nijmeegs onderzoek. In tegenstelling tot de overheid, die kennisvalorisatie nogal eens vereenzelvigt met de kenniseconomie, ziet de Radboud Universiteit valorisatie als brede maatschappelijke dienstverlening. Een voorbeeld hiervan is Nijmegen. Geschiedenis van de oudste stad van Nederland, dat verschijnt in 2005, het jaar dat de stad Nijmegen haar tweeduizendjarig bestaan viert. Historici en archeologen van de Faculteit der Letteren hebben in een samenwerkingsverband met de historische Vereniging Numaga en de gemeentelijke archiefdienst, ruim acht jaar gewerkt aan deze unieke, wetenschappelijk verantwoorde uitgave. Om de verbondenheid van universiteit en stad een extra accent te geven heeft een van de auteurs, prof. dr. P.M.M. Klep, hoogleraar Economische en Sociale Geschiedenis aan de Faculteit der Letteren, tijdens de viering van de Dies Natalis de diesrede uitgesproken. Daarin heeft hij de hechte, productieve en soms ook vermakelijke relatie tussen religie en economische ontwikkeling in de tweeduizendjarige geschiedenis van de stad aangetoond. In de toepassing van haar kennis werkt de universiteit samen met bedrijven. Een voorbeeld hiervan is het Onderzoekscentrum Onderneming & Recht (OO&R) dat zijn onderzoek uitvoert samen met toonaangevende notaris- en advocatenkantoren en bedrijven. Of het Instituut voor Moleculen en Materialen (IMM) dat nauwe banden heeft met Akzo Nobel, Philips en DSM. Het Nijmeegs onderzoek heeft ertoe geleid dat er sinds 1980 350 universitaire spin-offbedrijven zijn ontstaan. Daarmee heeft het onderzoek een belangrijke betekenis voor de regionale economie. De universiteit schrijft in haar Strategisch Plan 2005-2009 dat ze haar verantwoordelijkheid voor jonge starters op een zakelijke en efficiënte wijze vorm wil geven. Daarom heeft ze in 2005, samen met het UMC St Radboud, de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen en partners uit het regionale bedrijfsleven, verschillende nieuwe initiatieven ontwikkeld.
Onderwijs De Radboud Universiteit presteert goed met haar onderwijs. De kwaliteit van het onderwijs blijkt uit de in 2005 verschenen visitatierapporten van de bachelor- en masteropleiding pedagogische wetenschappen, de masteropleiding onderwijskunde en de bachelor- en masteropleiding bestuurskunde. Kwaliteit blijkt ook uit het rendement van de studie. Zestig procent van de Nijmeegse studenten heeft na de voor de studie bestemde cursusduur plus twee jaar het einddiploma gehaald. Gemiddeld lukt dat in Nederland 47 procent van de studenten. Alleen de Universiteit Maastricht scoort met 62 procent beter, zo blijkt uit het rapport Kennis in Kaart. In het Strategisch Plan 2005-2009 neemt de Radboud Universiteit uitdrukkelijk afstand van de in het huidige overheidsdenken dominante visie die de student allereerst ziet als een consument. De universiteit ziet de student als actieve deelnemer aan het academisch onderwijs. Het protest tegen de door de staatssecretaris gewenste leerrechten, waarin studenten en College van Bestuur in het voorjaar van 2005 gezamenlijk optrokken, vindt zijn motivatie in de principiële opvatting dat de student actief deel uitmaakt van de academische gemeenschap. Een academische opleiding bestaat niet uit losse onderdelen die onafhankelijk van elkaar op elke willekeurige plaats kunnen worden ‘geconsumeerd’, maar wordt gevormd door zorgvuldig op elkaar afgestemde en geprogrammeerde onderdelen. De academische breedte van de Radboud Universiteit met haar vier wetenschapsdomeinen - alfa, bèta, gamma en medisch - geeft haar studenten de mogelijkheid zich ook over de grenzen van het eigen vakgebied te oriënteren. Het zeer succesvolle
12
verslag over het jaar 2005
Honours Programma is hiervan een voorbeeld. Het programma stelt gemotiveerde bachelorstudenten in de gelegenheid om, na het behalen van de propedeuse, vier semesters lang, buiten de gangbare college-uren, vaak multidisciplinair georganiseerde cursussen te volgen. De belangstelling van studenten is groot. De capaciteit van het programma is inmiddels uitgebreid van 170 deelnemers in september 2002 tot 300 deelnemers in september 2005. De beste werkstukken worden twee maal per jaar gepubliceerd in het Honours Review.
Studie-intensivering De visie van de universiteit dat de student geen consument is, maar een actieve deelnemer, betekent dat er geen sprake kan zijn van vrijblijvendheid. Daarom stelt de universiteit in het Strategisch Plan 2005-2009 dat ze verwacht dat studenten minimaal 35 uur per week aan hun studie besteden. Uit diverse onderzoeken blijkt dat met name studenten uit de alfa- en gammastudies gemiddeld minder dan 35 uur studeren. In 2005 is daarom besloten dat vanaf het academisch jaar 2006-2007 alle eerstejaarsstudenten kunnen rekenen op minimaal vijftien contacturen per week. De universiteit zet daarvoor de extra middelen in die zijn verkregen dankzij het zogenaamde paasakkoord, dat in april 2005 door de regeringspartijen is gesloten en waarbij een extra bedrag ter beschikking is gekomen voor het hoger onderwijs. De verhoging van het aantal contacturen heeft tot gevolg dat eerstejaars direct wennen aan een studietempo waarin van ze verwacht wordt dat ze 35 uur per week studeren. Bovendien komen studenten er eerder achter of de gekozen studie inderdaad brengt wat ze ervan verwacht hadden. Het is de doelstelling van de universiteit dat iedere student zo snel mogelijk weet of hij of zij de juiste studie heeft gekozen. Omschakeling naar een andere studie is dan nog relatief gemakkelijk en beperkt toekomstige problemen met studiefinanciering aanzienlijk. De maatregelen voor studie-intensivering kunnen nu al rekenen op bijval uit het veld van het hoger onderwijs. De Onderwijsraad noemde in december 2005 deze maatregelen een voorbeeld van “goede praktijk”.
Internationalisering Academisch onderwijs speelt zich steeds meer af in een internationale context. De Radboud Universiteit stimuleert dan ook de internationale mobiliteit van haar studenten. Het aantal studenten dat voor studie of stage naar het buitenland gaat is, na een daling in het academisch jaar 2003-2004, in het verslagjaar gestegen. Om de internationale mobiliteit verder te bevorderen en te faciliteren werkt de universiteit aan de vernieuwing van haar samenwerkingsverbanden met tien vooraanstaande buitenlandse universiteiten. In 2005 resulteerde dat in het tekenen van (vernieuwde) convenanten met de universiteiten van Duisburg-Essen, Münster, Glasgow, Krakow en Siena. Al eerder waren samenwerkingsverbanden gesloten met de universiteiten van Leuven en Budapest.
Theologie In 2004 is de intentie uitgesproken om samen met de Universiteit van Tilburg en de Katholieke Theologische Universiteit Utrecht te komen tot de vorming van één katholieke theologische faculteit voor Nederland. Vervolgens is in goed overleg met de uitwerking daarvan begonnen. In dat proces is echter verschil van inzicht ontstaan tussen de betrokken instellingsbesturen over de interpretatie van de uitgangspunten. Het betreft hier met name vragen rond de positionering van het theologisch onderzoek. Ondanks serieuze inspanningen van alle betrokkenen is het niet gelukt om het gerezen verschil van inzicht te overbruggen. Voor de Radboud Universiteit is het van wezenlijk belang dat het theologisch onderzoek is ingebed in de brede academische context van
13
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
een universiteit, waar een open dialoog plaatsvindt met meerdere wetenschappelijke disciplines. De door de betrokken instellingen ingestelde commissie heeft daarop in september 2005 haar werkzaamheden beëindigd. Om de rijke traditie van de Nijmeegse theologie, die mede dankzij theologen als prof. dr. Schillebeeckx een wereldwijde reputatie heeft, een blijvende plaats te geven, heeft het College van Bestuur daarop besloten om naast de in te richten Faculteit der Religiewetenschappen ook de Faculteit der Theologie zelfstandig voort te zetten.
Studenten moeten meer studeren ...De verhoging van het aantal contacturen heeft tot gevolg dat eerstejaars direct wennen aan een studietempo waarin van ze verwacht wordt dat ze 35 uur per week studeren... Prima idee, vindt Lien Cornelissen, vierdejaars rechten en in 2004-2005 voorzitter van de Universitaire Studentenraad. “Vanuit de universiteit snap ik het goed, want hoe langer iemand over zijn studie doet, hoe meer dat de instelling kost. De student zal bij 35 uur studeren bovendien meer betrokken raken bij de studie.” Maar de universiteit moet de studiefaciliteiten daar wel op aanpassen, vindt de rechtenstudente. “Is er bijvoorbeeld voldoende scriptiebegeleiding voor al die studenten die sneller afstuderen? En mag de universiteitsbibliotheek dan ook op zondag open, zodat wij daar terechtkunnen om te studeren? Thuis word je voortdurend afgeleid.” Met haar dubbele studie Nederlands Recht en Internationaal & Europees Recht is Cornelissen wellicht niet representatief. Ze is gewend voldoende tijd aan haar opleidingen te besteden en is daarnaast ook bestuurlijk actief. Studeert zij zelf 35 uur per week? Lacht: “Dat heb ik nog nooit gehaald. Maar dat komt vooral door mijn bestuurswerk. Voorzitter zijn van de studentenraad beviel me uitstekend, maar kostte me wel veertig uur per week.” Om te stimuleren dat studenten meer tijd aan hun studie besteden, worden de onderwijsprogramma’s verzwaard. Of dat het juiste middel is, betwijfelt ze. “Maar of er andere manieren zijn om te zorgen dat studenten zelfstandig studeren? Lastig. Je kunt meer huiswerkcontroles invoeren, zoals op de middelbare school, maar dat lijkt me niet de oplossing.” Ook van selectie aan de poort is Cornelissen geen voorstander. “Bij een toelatingstoets wordt iemands academische houding niet getoetst en juist die is zo belangrijk. De juiste studiementaliteit moet uit mensen zelf komen. Van hoogopgeleiden mag je bovendien ook maatschappelijke betrokkenheid verwachten.” Voor haar is die instelling vanzelfsprekend. Cornelissen houdt van delegeren en controleren en legt de lat graag hoog. Haar toekomst als meester in de rechten? “Minister-president.”
14
verslag over het jaar 2005
Instituut voor Leraar en School (ILS) Eind 2005 hebben de Colleges van Bestuur van de Radboud Universiteit Nijmegen en de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN), na een positief advies van de ondernemingsraad, besloten het Instituut voor Leraar en School (ILS) als gezamenlijk instituut van beide instellingen te ontvlechten. Het ILS is in 1999 opgericht maar na zes jaar samenwerking moeten de beide colleges concluderen dat het instituut meer energie dan gedacht moet steken in organisatorische kwesties die het samengaan van een universitaire en een hbo-opleiding met zich meebrengen. Universiteit en hogeschool zullen vanaf 1 september 2006 zelfstandig verder gaan met eigen instituten voor de opleiding van respectievelijk eerste- en tweedegraads leraren. Beide instituten zullen nauw met elkaar blijven samenwerken. Zo blijft het gezamenlijk loket bestaan waar scholen uit het voortgezet onderwijs terecht kunnen voor stagiaires en afgestudeerde leraren.
Tevreden studenten De universiteit heeft in de periode van het Strategisch Plan 2001-2005 sterk ingezet op verbetering van de voorzieningen voor studenten. Deze investeringen lonen, zo blijkt uit de jaarlijkse enquête die het IOWO in mei 2005 hield onder ruim 1.500 studenten. De studenten aan de Radboud Universiteit zijn tevreden over hun studie en studieomgeving. Dat geldt vooral voor de algemene universitaire voorzieningen, de sportvoorzieningen en de bibliotheek- en mediatheekfaciliteiten. De waardering voor de computer- en netwerkfaciliteiten geven een grote verbetering te zien. De universiteit zal de komende jaren nog meer inzetten op verbetering van de ICT-voorzieningen, met name in het onderwijs, zonder dat dit ten koste gaat van het contact tussen studenten en docenten.
Academisch leiderschap Het realiseren van de ambitie van de universiteit om in onderzoek en onderwijs tot de Europese top te behoren, vraagt om academisch leiderschap. De universiteit is daarom een cursus academisch leiderschap gestart voor nieuw benoemde hoogleraren. Voor het wetenschappelijk personeel zullen daarnaast ter versterking van het loopbaanperspectief – in en buiten de universiteit – verdere speciale scholingsprogramma’s worden ontwikkeld.
Voorzieningen De Radboud Universiteit heeft intensief geïnvesteerd in een grootscheepse vernieuwing van de campus. Het nieuwbouwprogramma van de Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica – met de ontwikkeling van het Huygensgebouw – staat daarvoor model. In 2005 zijn ook verbouwingen van de Universiteitsbibliotheek, het Spinozagebouw en de bibliotheek van de Faculteit der Managementwetenschappen afgerond. De komende jaren zullen geen grote nieuwbouwprojecten meer worden gestart. De nadruk zal komen te liggen op de ruimtelijke herinrichting van met name het oostelijke deel van de campus. Een goede presentatie van de universiteit versterkt haar reputatie. Daarom stimuleert de universiteit haar medewerkers ook de media te gebruiken om met specifieke kennis bij te dragen aan het maatschappelijk debat. Met succes. In 2005 steeg het aantal publicaties van Nijmeegse wetenschappers in de media opnieuw ten opzichte van 2004. Daarnaast kent het College van Bestuur de Frans Duynstee Trofee toe aan die wetenschapper die het meest in de media optreedt. De trofee is genoemd naar de rechtsgeleerde Frans Duynstee, die in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw een bekend columnist was. De kerkhistoricus prof. dr. P.J.A. Nissen is de winnaar van deze trofee in 2005 geworden. Rond het overlijden van Paus Johannes Paulus II en de keuze van Paus Benedictus XVI gaf prof. Nissen in de media zijn deskundig commentaar.
15
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
Kengetallen Radboud Universiteit Nijmegen 2001
2002
2003
2004
2005
Studenten Aantal ingeschrevenen
14.390
15.453
16.418
17.139
17.627
3.658
4.095
4.023
3.926
3.959
Eerstejaars instelling
2000/2001 2001/2002 2002/2003 2003/2004 2004/2005 Doctoraal-(en master)diploma’s
2.019
2001 Academische promoties
2.178
2002
2.241
2003
2.260
2004
2.360
2005
214
192
213
214
226
Wetenschappelijke publicaties
4.832
4.011
4.242
4.710
4.967
Aantal medewerkers (fte)
4.173
4.250
4.342
4.334
4.336
Toelichting ‘Aantal ingeschrevenen’: het aantal op 1 oktober ingeschreven studenten en extraneï, inclusief postdoctoraalstudenten. ‘Eerstejaars instelling’: al degenen die voor het eerst zijn ingeschreven voor alle opleidingen (bachelor-, master-, ongedeelde en postdoctorale opleidingen) vóór 1 oktober, inclusief de laatinschrijvers (na 1 oktober) van het jaar daarvoor. ‘Doctoraal- (en master)diploma’s’: de doctoraaldiploma’s in de academische jaren (1 september - 31 augustus) en vanaf het studiejaar 2002-2003 de som van de doctoraalen de masterdiploma’s. ‘Academische promoties’: het totaal aantal promoties, inclusief die van het UMC St Radboud. ‘Wetenschappelijke publicaties’: het totaal aantal publicaties, waarbij vanaf 2002 alleen de gerefereerde publicaties van het UMC St Radboud worden meegeteld. ‘Aantal medewerkers’: het aantal fte’s per 31 december 2005, inclusief het aantal medewerkers van het UMC St Radboud, facultair deel.
16
verslag over het jaar 2005
Organigram
Stichting Katholieke Universiteit (SKU)
OR Ondernemingsraad
College van Bestuur Radboud Universiteit Nijmegen
UGV Universitaire Gezamenlijke Vergadering
Raad van Bestuur UMC St Radboud
USR Universitaire Studentenraad
OC
Faculteiten
Clusters
Onderdeel Commissie OR
Ondersteuning
Facilitair
ILS ITS IOWO
Theologie Filosofie Letteren Rechtsgeleerdheid Sociale Wetenschappen Managementwetenschappen Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica Medische Wetenschappen/UMC St Radboud
OC FGV Facultaire Gezamenlijke Vergadering
Onderdeel Commissie OR
FSR Facultaire Studentenraad
OPCIE Opleidingscommissies
17
Onderwijs
Onderzoek
Opleidingen
22 Instituten
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
Onderzoek
18
onderzoek
Wetenschappelijke ontwikkelingen en maatschappelijke vraagstukken zijn een permanente bron van inspiratie voor het wetenschappelijk onderzoek van de Radboud Universiteit. Het onderzoek speelt zich af aan de grenzen van kennis en kunde. Inspanningen zijn erop gericht nieuwe ideeën te ontwikkelen en inzichten te verwerven, zonder dat op voorhand vaststaat dat deze zoektocht succesvol zal zijn.
19
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
Onderzoeksinstituten Sinds 2004 organiseert de Radboud Universiteit Nijmegen al haar onderzoek in 22 onderzoeksinstituten. Die zorgen voor massa en focus in het onderzoek en maken het mogelijk om in samenhang multidisciplinair onderzoek uit te voeren. Thema’s van het onderzoek zijn onder meer: Europees cultureel erfgoed, taal en communicatie, neurowetenschappen, gezondheid en ziekte, moleculaire wetenschappen, waterbeheer, onderneming en recht, ontwikkelingen in de maatschappij, nanowetenschappen, gedrag en opvoeding, rationaliteit en levensbeschouwing.
Spannend onderzoek ...Sinds 2004 organiseert de Radboud Universiteit Nijmegen al haar onderzoek in 22 onderzoeksinstituten. Die zorgen voor massa en focus in het onderzoek en maken het mogelijk om in samenhang multidisciplinair onderzoek uit te voeren... Het Instituut voor Moleculen en Materialen (IMM) is één van de 22 onderzoeksinstituten van de Radboud Universiteit. “Dit instituut loopt voorop in de wereld”, zegt directeur Roeland Nolte, Akademiehoogleraar Organische Chemie in Nijmegen en buitengewoon hoogleraar Supramoleculaire Chemie aan de TU Eindhoven. “Wij werken echt op de grens van de wetenschap, in het nano-oerwoud waar nog niemand is geweest.” Het instituut is ontstaan uit een samenvoeging van twee onderzoeksscholen binnen de chemie en de fysica. “Het duurt even voor je elkaar begrijpt, want fysici en chemici spreken verschillende talen”, weet Nolte. “Maar uit die interacties tussen wetenschappers ontstaat uitermate spannend onderzoek. Je moet ruimte inbouwen voor onverwachte dingen, want juist die serendipiteit levert nieuwe ontdekkingen op.” Aan het IMM zijn negentien hoogleraren verbonden met elk hun eigen onderzoeksgroep. “We beschikken over 260 tot 300 fte en dat is behoorlijk wat”, zegt Nolte. “Er zijn tien bedrijfjes binnen het IMM en bij het oudste bedrijf, Synthon, werken inmiddels zeshonderd mensen.” Nolte ziet grote voordelen van de onderzoeksbundeling. “Het onderzoek krijgt meer massa. Dat wekt vertrouwen. De instituten zijn nu beter zichtbaar, ook Europees. Daarnaast is de onderzoekscontinuïteit beter te waarborgen. Maar zo’n instituut vraagt om een duidelijke missie: wat gaan we de komende vijf jaar doen en waar gaat het naartoe in de wetenschap? Als directeur moet je goed weten wat er speelt en een richting helpen uitzetten voor de toekomst.” Ook vanwege de spin-offs speelt het instituut een belangrijke rol. In 2005 haalde het IMM een overheidssubsidie binnen van 30 miljoen euro, bestemd voor het opzetten van een nieuw spectroscopisch centrum bij het Magnetenlab. “Zo’n groot bedrag voor één instituut is uniek, een teken dat mensen vertrouwen in ons hebben. Ook bedrijven als Philips en DSM zoeken steeds vaker contact. Men werkt duidelijk liever met een instituut dan met één enkele hoogleraar.”
20
onderzoek
De onderzoeksinstituten worden om de drie jaar beoordeeld op basis van zelfevaluaties of via externe beoordelingen. Naast de beoordelingen wordt jaarlijks via het onderzoeksjaarverslag (Research Report) gerapporteerd over de meest recente ontwikkelingen binnen deze instituten en de plannen voor toekomstig onderzoek. Met het Research Report legt de universiteit, evenals met het jaarverslag, verantwoording af voor de middelen die de overheid, instellingen en bedrijven ter beschikking stellen voor het wetenschappelijk onderzoek. Uit de vele positieve reacties blijkt dat het Research Report aan dit doel voldoet.
• Heyendaal Instituut
• Nijmeegs Instituut voor Cognitie en Informatie
• Research Institute for Theology and
• F.C. Donders Centre for Cognitive
Religious Studies
Neuroimaging
• Centrum voor Ethiek
• Instituut voor Neurowetenschappen
• Onderzoeksinstituut voor Filosofie
• Centre for Clinical and Translational Research
• Instituut voor Historische, Literaire en
• Centre for Evidence-Based Practice
Culturele Studies
• Nijmegen Centre for Molecular Life Sciences
• Onderzoeksinstituut voor Rechtsgeleerdheid
• Institute for Water and Wetland Research
• Institute for Management Research
• Instituut voor Moleculen en Materialen
• Instituut voor Sociaal Cultureel Onderzoek
• Institute for Mathematics, Astrophysics and
• Onderzoekcentrum Instituut voor Leraar en School
Particle Physics • Instituut voor Informatica en Informatiekunde
• Behavioural Science Institute
• Instituut voor Wetenschap, Innovatie en
• Centre for Language Studies
Samenleving
Toponderzoek Nijmeegse wetenschappers publiceren in toonaangevende nationale en internationale tijdschriften. Hieronder volgen enkele van de vele voorbeelden van dit onderzoek. Een volledig overzicht van het onderzoek van de Radboud Universiteit vindt u in het Research Report 2005.
Moerasgas is voedsel voor veengroei Microbiologen en ecologen van de onderzoeksgroep van prof. dr. ir. M.S.M. Jetten (Institute for Water and Wetland Research) hebben een methaanetende bacterie aangetoond die leeft in symbiose met veenmos. De bacterie produceert kooldioxide, dat het mos weer gebruikt om te groeien. De microbe zit niet alleen op het veen, maar nestelt zich ook in de holle mosstengeltjes. De bacterie kon daar zichtbaar worden gemaakt door een fluorescerende label te hechten aan een uniek stukje van zijn genoomsequentie. Hiermee wordt aangetoond dat methaan een nog grotere rol in vitale veengebieden speelt dan tot nu toe werd gedacht (Nature 436 (2005), 1153-1156).
Oudste contrareformatorische Nederlandse liedbundel ontdekt Op het symposium ‘Heiligen en hun wonderen, uit de marge van ons erfgoed’ in december 2005 presenteerde de Nijmeegse letterkundige dr. J.B. Oosterman (Instituut voor Historische, Literaire en Culturele Studies) de door hem ontdekte liedbundel Enige Hymnen ofte Loffsangen. In deze door een anonieme auteur in 1582 samengestelde bundel
21
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
staat een aantal strijdlustige liederen tegen Luther en zijn volgelingen. Veel van deze vroege contrareformatorische liedbundels, die het offensief vormden van de kerk van Rome tegen de oprukkende hervorming, zijn afkomstig uit de zuidelijke Nederlanden en werden gedrukt in Antwerpen en Leuven. De ontdekking van Enige Hymnen ofte Loffsangen verandert dit beeld: het is de oudste liedbundel in dit genre en afkomstig uit het bisdom Utrecht. De bundel staat aan het begin van de katholieke liedtraditie na de reformatie.
Eerste band van Nietzsche-woordenboek verschenen In 2005 is de eerste band verschenen van het Nietzsche-Wörterbuch. Het is het eerste deel van een prestigieuze uitgave die samengesteld wordt door een groep onderzoekers onder leiding van prof. dr. P.J.M. van Tongeren (Onderzoeksinstituut voor Filosofie). Friedrich Nietzsche (1844-1900) is weliswaar een van de meest toegankelijke Duitse filosofen, maar zijn taalgebruik is uitzonderlijk en betekenisrijk. Het woordenboek zal uiteindelijk vier of vijf banden omvatten.
Zenuwen scanderen én luisteren in een ritme Zenuwcellen communiceren effectief door samen te werken en gelijktijdig en ritmisch hun stroompjes af te vuren. De boodschap komt zo boven de achtergrondruis uit en kan door de ontvanger worden ‘gehoord’. Dr. P. Fries en andere onderzoekers, verbonden aan het F.C. Donders Centre for Cognitive Neuroimaging en het Instituut voor Neurowetenschappen, deden de opmerkelijke ontdekking dat ook de ontvangende partij een actieve rol speelt bij het beter verstaan. Door te luisteren in hetzelfde ritme als waarin de boodschap wordt verstuurd, kunnen de ontvangende zenuwcellen namelijk hun gevoeligheid voor de boodschap selectief verhogen (Science 308 (2005), 111-113).
Externe beoordelingen en zelfevaluaties Drie onderzoekinstituten van de Radboud Universiteit Nijmegen zijn in 2005 extern beoordeeld volgens het Standard Evaluation Protocol. Het Centre for Evidence-Based Practice (NCEBP) en zijn vier onderzoeksprogramma’s is op alle criteria beoordeeld als zeer goed of excellent. Ook de toekomst van de verschillende groepen van dit instituut is dus zeer positief beoordeeld. Daarnaast viel het de beoordelingscommissie op dat de jonge onderzoekers, in het bijzonder de promovendi, uiterst enthousiast en tevreden zijn met de geboden onderzoeksfaciliteiten en de begeleiding. Een andere opvallende conclusie van de beoordelingscommissie is dat de directeur te weinig sturingsmogelijkheden heeft binnen zijn instituut. Ondertussen heeft een projectgroep aanbevelingen geformuleerd om de positie van de onderzoeksinstituten te versterken. Deze aanbevelingen worden in 2006 geïmplementeerd. Ook het Nijmegen Centre for Molecular Life Sciences (NCMLS) ontving een glansrijk oordeel. Zeven van de negen onderzoeksprogramma’s scoorden excellent of zeer goed. Twee scoorden goed tot zeer goed. Ook hier maakte de beoordelingscommissie opmerkingen over de tevredenheid van de jonge onderzoekers, terwijl daarnaast de beperkte sturingsmogelijkheden van de directeur reden tot zorg zijn. Voor het NCMLS worden in 2006 soortgelijke aanbevelingen geïmplementeerd als voor het NCEBP. Voorts is naar aanleiding van het advies van de commissie het Centre for Molecular and Biomolecular Informatics (CMBI) met ingang van 1 januari 2006 gehuisvest in het NCMLS-gebouw, de zogenaamde researchtoren.
22
onderzoek
Het recent opgerichte Behavioural Science Institute (BSI) van de Faculteit der Sociale Wetenschappen is ook beoordeeld. Zowel het instituut als zijn programma’s zijn over het geheel genomen als zeer goed of excellent beoordeeld. Twee van de acht programma’s scoorden onder de maat. De toekomst van beide programma’s wordt op dit moment bezien. Op basis van de externe beoordeling heeft het BSI in december 2005 een aanvraag voor erkenning als onderzoekschool ingediend bij de KNAW. Het Nijmeegs Instituut voor Cognitie en Informatie (NICI) voerde in 2005 een tussentijdse zelfevaluatie uit. Op grond daarvan kan worden vastgesteld dat het instituut op het terrein van de cognitieve neurowetenschappen een veelbelovende ontwikkeling doormaakt. Bovendien speelt het NICI nationaal en internationaal een vooraanstaande rol in de ontwikkeling van dit wetenschapsgebied, onder andere in samenwerking met het Nijmeegse F.C. Donders Centre for Cognitive Neuroimaging. Punten van aandacht voor de nabije toekomst zijn het toenemende beslag op de eerste-geldstroommiddelen als gevolg van matching en de vorming van een graduate school.
Universitaire spin-offs De kwaliteit van het onderzoek vormt de basis voor maatschappelijke en economische valorisatie. Spin-offs, bedrijven die gebaseerd zijn op aan de universiteit ontwikkelde kennis en opgericht zijn door onderzoekers, vormen daarvan een onderdeel. In 2005 verscheen een rapport van dr. P.M.M. Vaessen (Institute for Management Research) waaruit blijkt dat in de afgelopen vijfentwintig jaar 350 universitaire spin-offs zijn ontstaan die voor 3.000 arbeidsplaatsen hebben gezorgd. Uit het onderzoek blijkt tevens dat de universitaire spin-offs levensvatbaarder zijn dan andere startende bedrijven uit de regio. Het Strategisch Plan 2005-2009 zet in op de begeleiding van jonge wetenschappers die een bedrijf willen starten. Met de eind 2005 ontvangen subsidie van het ministerie van Economische Zaken voor het project KERN (Kennis Exploitatie Radboud Nijmegen) kan de universiteit technostarters goed ondersteunen. Zij kunnen hulp krijgen bij het aanvragen van octrooien en het vinden van de juiste apparatuur. Ook kunnen ze een beroep doen op coaching. Tevens wordt een fonds ingericht en wordt de organisatie rond het scouten en screenen van bedrijfsactiviteiten geprofessionaliseerd. KERN wordt uitgevoerd samen met het UMC St Radboud, de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, Health Valley, vijf bedrijven en vier overige partijen uit de regio.
Topinstituut Pharma In 2005 werd bekend dat het Topinstituut Pharma in 2006 van start zal gaan met een begroting van 260 miljoen euro voor de komende vier jaar. De overheid draagt driekwart van de kosten, deels uit de aardgasbaten en deels via de zeven universiteiten (waaronder de Radboud Universiteit). De rest van de financiën komt van de deelnemende farmaceutische bedrijven. Het nieuwe ‘technologisch topinstituut’ is in Nederland het vijfde dat volgens deze publiek-private constructie is opgezet en wordt veruit het grootste. Het instituut gaat zich bezighouden met translationeel onderzoek: de overgang tussen het laboratorium en de eerste studies bij patiënten. De Radboud Universiteit behoort tot de founding fathers van het topinstituut.
23
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
Culturele en wetenschappelijke bronnen via internet openbaar De alfa- en gammawetenschappen gebruiken het internet nog nauwelijks om wetenschappelijke data wereldwijd te delen. Dat moet anders, vonden de initiatiefnemers van het EU-project European Cultural Heritage Online (ECHO). Zij startten in 2003 vijf pilotprojecten om te laten zien dat het internet de wetenschap verder kan helpen. In 2005 rondden Nijmeegse onderzoekers onder leiding van prof. dr. L.W.J. Boves (Centre for Language Studies) en prof. dr. S.C. Levinson (Max Planck Institut für Psycholinguistik) de enige Nederlandse pilot af met de beschikbaarstelling van een unieke internationale database voor gebarentaalonderzoek. Elke gebarentaalonderzoeker, waar ook ter wereld, kan de gegevens op http://www.let.ru.nl/sign-lang/echo/ gebruiken voor eigen onderzoek.
NWO-Casimirsubsidie voor sporengasonderzoek Het Instituut voor Moleculen en Materialen huisvest al jaren de Europese sporengasfaciliteit waarin apparaten staan opgesteld die minieme concentraties van een bepaald gas kunnen detecteren in een gasmengsel. Met de komst van veel kleinere laserapparatuur is het mogelijk om handzame apparaten te produceren die ook door niet-experts gebruikt kunnen worden. Juist om de sporengasfaciliteit te commercialiseren ontstond enige jaren geleden de spin-off Sensor Sense. De Casimirsubsidie van 160.000 euro stelt dr. J.L. Naus in staat om tijdelijk de fundamentele wetenschap te verruilen voor het van de grond tillen van dit bedrijf. Hij wil een gevoelige, handzame en gebruikersvriendelijke sporengasdetector ontwikkelen op basis van diodelasers.
Faciliteiten In 2005 heeft de Radboud Universiteit haar aantal hoogwaardige onderzoeksfaciliteiten opnieuw uitgebreid.
Goudsmit-paviljoen Het nieuwe NMR-gebouw, omgeven door water om de trillingen te dempen en gevormd als een lelieblad, huisvest acht Nuclear Magnetic Resonance (NMR-)spectrometers. Nucleaire magnetische resonantie geeft informatie over de ruimtelijke structuur van moleculen en materialen. Daarbij wordt gebruikgemaakt van het feit dat elk atoom door de draaiing om zijn eigen kern een beetje magnetisch is en verschillende soorten atomen specifiek resoneren als ze worden beschoten met radiogolven. In het nieuwe NMR-paviljoen wordt gewerkt aan biomedische én materiaalkundige vraagstukken, hand in hand met de verdere ontwikkeling van de NMR-techniek zelf. Nergens anders in Nederland is deze combinatie te vinden; zelfs in Europa is deze vruchtbare combinatie zeldzaam. Het paviljoen is genoemd naar de Nederlands-Amerikaanse natuurkundige Samuel Abraham Goudsmit (1902-1978), een van de grondleggers van het NMR-concept, en is in 2005 geopend door zijn dochter, die zelf ook natuurkundige is.
NanoLab Nijmegen nadert zijn voltooiing Het NanoLab bevat een grote en gevarieerde collectie Scanning Probe Microscopen (SPM) die nergens in Europa wordt geëvenaard. Met SPM kan een veel beter beeld van materialen worden verkregen dan met de bekende elektronenmicroscopen. Moleculen op een oppervlak laten zich met SPM driedimensionaal bekijken en zijn het belangrijkste gereedschap voor de veelbelovende nanotechnologie. Ook ondernemers uit de
24
onderzoek
regio krijgen toegang tot de faciliteit. Zij kunnen of worden opgeleid om de apparaten te gebruiken of de specialisten van NanoLab Nijmegen inzetten om onderzoek te laten uitvoeren. De investering is mede mogelijk gemaakt door subsidies van de Europese Unie (EFRO), NanoNed en de Stichting voor Fundamenteel Onderzoek der Materie (FOM). NanoLab Nijmegen werkt samen met het kenniscentrum van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen.
Persoonsgebonden prijzen In 2005 ontvingen tal van Nijmeegse wetenschappers prijzen als erkenning voor hun wetenschappelijk werk. Een selectie:
Internationaal Europese Descartes Prize 2005 voor internationaal sociaal onderzoek De Descartesprijs inclusief een bedrag van 200.000 euro werd toegekend aan het ESS (European Social Survey) dat voor Nederland wordt gecoördineerd door prof. dr. P.L.H. Scheepers en prof. dr. R.N. Eisinga, beiden werkzaam bij het Instituut voor Sociaal Cultureel Onderzoek. De Descartesprijs wordt beschouwd als Europa’s meest prestigieuze wetenschappelijke prijs en wordt jaarlijks door de Europese Commissie toegekend voor ‘excellence in scientific research’. Het is de eerste keer dat een project op het gebied van sociale wetenschappen deze prijs heeft gewonnen. Prof. Bots ontvangt de Descartes-Huygensprijs De Descartes-Huygensprijs 2004 is door de Franse regering toegekend aan prof. dr. J.A.H.G.M. Bots (Instituut voor Historische, Literaire en Culturele Studies). Hij krijgt de prijs – een toelage van 23.000 euro – voor zijn onderzoek naar intellectuele uitwisselingen tussen Frankrijk en de Verenigde Provinciën in de zeventiende en achttiende eeuw. Momenteel werkt hij aan omvangrijke uitgaven over Bayle en Montesquieu. Prof. Van Weel meest geciteerd in het vak huisartsgeneeskunde In oktober 2005 meldde het wetenschappelijke tijdschrift Family Practice dat uit een internationale vergelijking blijkt dat prof. dr. Ch. van Weel, hoogleraar Huisartsgeneeskunde, in zijn vakgebied wereldwijd de meest geciteerde wetenschapper is. Op de achtste plaats staat nog een Nijmeegse hoogleraar: prof. dr. R.P.T.M. Grol, hoogleraar Kwaliteit van zorg. Spa Foundation Prijs 2005 voor dr. Deen Op 12 september ontving celfysioloog dr. P.M.T. Deen van het Nijmegen Centre for Molecular Life Sciences de Spa Foundation Prijs 2005. Deze prijs, die om de twee jaar wordt uitgereikt en 40.000 euro groot is, is hem toegekend voor zijn onderzoek naar de waterabsorptie in de nier bij de gezonde en zieke mens. Erelidmaatschap prof. Grol Prof. dr. R.P.T.M. Grol van de afdeling Kwaliteit van zorg van het UMC St Radboud heeft op 10 april een honorary fellowship ontvangen van het Royal College of General Practitioners in Engeland. Deze hoogste onderscheiding van deze organisatie wordt uitgereikt voor buitengewone bijdragen aan de ontwikkeling van de huisartsgeneeskunde.
25
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
Dr. Gielen krijgt prestigieuze Carl Koller Award Op het jaarlijkse congres van de Europese Vereniging voor Regionale Anesthesie en Pijntherapie (ESRA) in Berlijn ontving dr. M.J.M. Gielen de Carl Koller Award. Hij kreeg deze medaille als erkenning voor een levenslange toewijding aan de regionale anesthesie en pijntherapie. Dr. Ellenbroek president elect European Behavioural Pharmacology Society (EBPS) De farmacoloog dr. A.A. Ellenbroek is in 2005 als tweede Nederlander én tweede Nijmegenaar in de geschiedenis van de EBPS gekozen tot president elect van de European Behavioural Pharmacology Society.
Onderzoekservaring uitdragen in de wereld ...In oktober 2005 meldde het wetenschappelijke tijdschrift Family Practice dat uit een internationale vergelijking blijkt dat prof. dr. Ch. van Weel, hoogleraar Huisartsgeneeskunde, in zijn vakgebied wereldwijd de meest geciteerde wetenschapper is... Dat hij veel publiceert, wist hij wel. Maar dat zijn onderzoek binnen de huisartsgeneeskunde wereldwijd zoveel wordt aangehaald, streelde zijn ego – zij het slechts even. Chris van Weel is wars van ‘zelfbewierooking’. Liever vestigt hij de aandacht op zijn vakgroep, die al jaren aan de weg timmert binnen de huisartsgeneeskunde - ook internationaal. “Dat je eruit springt is leuk, maar ik was vooral erg content met alle publiciteit voor ons onderzoek.” De huisartsgeneeskunde houdt zich bezig met alle aandoeningen waarvoor mensen naar de huisarts gaan, zowel acute als chronische. Van luchtweginfecties tot hoge bloeddruk en van hart- en vaatziekten tot vetzucht. Onderzoek in de huisartsgeneeskunde onderbouwt de medische praktijk van huisartsen en bekijkt het effect van bepaalde behandelingen. “We doen in Nijmegen veel onderzoek naar chronische aandoeningen, met name astma, hart- en vaatziekten, COPD (chronische longziekten) en diabetes. Maar ook psychische aandoeningen, zoals depressies”, vertelt Van Weel. “Wat is nu goed voor patiënten en wat niet? Hoe kunnen we zorgen dat de geneeskunde – die steeds meer kan – ook veilig is voor patiënten? Om dit soort vragen te onderzoeken, moet je toegang hebben tot huisartspraktijken. Wij hebben contact met acht- à negenhonderd huisartspraktijken in de regio.” Nederland loopt voorop in de huisartsgeneeskunde, ook mondiaal, weet de hoogleraar. “Ook binnen de universiteit hebben wij een heel goede positie. Onze voorloperspositie verplicht ons die onderzoekservaring uit te dragen. In de twintig jaar dat ik hier zit, publiceren wij altijd veel in Engelstalige tijdschriften. Huisartsgeneeskunde was lange tijd een ondergewaardeerd vakgebied, maar onze meerwaarde is inmiddels evident.” Van Weel wordt volgend jaar president van de WONCA, de World Organization of Family Doctors. Een beter platform lijkt ondenkbaar. “Het is goed dat een universiteit zich realiseert wat een rijkdom aan talent er rondloopt.”
26
onderzoek
Nationaal Spinozapremie voor prof. Hagoort De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) verleende prof. dr. P. Hagoort (F.C. Donders Centre for Cognitive Neuroimaging) in 2005 een van de vier Spinozapremies vanwege zijn onderzoek naar het menselijk taalvermogen én de manier waarop hij het onderzoeksinstituut in vijf jaar naar wereldfaam heeft geleid. De Spinozapremie, anderhalf miljoen euro groot, is de hoogste wetenschappelijke onderscheiding in Nederland en wordt jaarlijks uitgereikt aan internationaal vermaarde wetenschappers die jonge onderzoekers weten te inspireren. Prof. Sieburgh nieuw lid van De Jonge Akademie In 2005 werd prof. mr. drs. C.H. Sieburgh (Onderzoeksinstituut voor Rechtsgeleerdheid) benoemd tot lid van De Jonge Akademie. Zij is opgeleid als jurist en medicus en combineert in haar onderzoek onder meer wiskunde, filosofie en straf- en bestuursrecht. Met haar benoeming komt het aantal leden van De Jonge Akademie vanuit de Radboud Universiteit Nijmegen op zeven. Mediaprijs informaticaonderzoek voor prof. Jacobs Prof. dr. B.P.F. Jacobs (Instituut voor Informatica en Informatiekunde) heeft een onderscheiding ontvangen van het Informaticaonderzoek Platform Nederland voor de wijze waarop hij zijn onderzoek onder de aandacht brengt van een breed publiek. Hij is de eerste die deze prijs, bestaande uit een geldbedrag van vijfduizend euro, ontvangt. Bestuursrechtprijs voor prof. Schlössels De Vereniging voor Bestuursrecht heeft aan prof. mr. R.J.N. Schlössels (Onderzoeksinstituut voor Rechtsgeleerdheid) de VAR-prijs 2005 toegekend. De prijs is bestemd voor een wetenschapper jonger dan veertig jaar, die uitzonderlijke prestaties heeft verricht op het terrein van het bestuursrecht. Aan de prijs is een bedrag van 2.500 euro verbonden. Prof. Van Grevenstein wint Vuurslag 2005 Prof. dr. A.G.A. van Grevenstein-Kruse (Instituut voor Historische, Literaire en Culturele Studies) heeft de Vuurslag 2005 gekregen, een jaarlijkse prijs voor kunsthistorisch onderzoek op het gebied van beeldende kunst en kunstnijverheid. Zij krijgt de prijs van 12.000 euro voor het hoge, wetenschappelijke niveau bij de uitvoering van restauratiewerkzaamheden aan monumenten van kunst en geschiedenis, en voor de bijdrage aan de professionalisering van het vak van restaurator. W.A. van Es-prijs voor dr. Kemmers Dr. F. Kemmers (Instituut voor Historische, Literaire en Culturele Studies) heeft in 2005 de W.A. van Es-prijs gekregen voor haar proefschrift Coins for a legion waarin ze onder andere ontdekte dat Nijmegen nóg ouder is dan aanvankelijk werd gedacht. De prijs is bedoeld als aanmoediging voor jong onderzoekstalent op het gebied van de Nederlandse archeologie. Een Veni-subsidie heeft ervoor gezorgd dat dr. Kemmers ook de komende jaren aan de Radboud Universiteit verbonden blijft. Vernieuwingsimpuls – Vici Maar liefst vier ervaren toponderzoekers van de Radboud Universiteit Nijmegen ontvingen in 2005 een Vici-subsidie met een geldbedrag van 1,25 miljoen euro.
27
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
• Prof. dr. G.J. Adema (Nijmegen Centre for Molecular Life Sciences) Programmering van grillig uitziende afweercellen Het afweersysteem elimineert gevaar onder aansturing van grillig uitziende afweercellen, zogenaamde dendritische cellen. Deze cellen hebben meerdere (aanvals)programma’s. De onderzoekers bekijken hoe deze programma’s totstandkomen. Goed geprogrammeerde dendritische cellen kunnen worden ingezet als er gevaar van buiten dreigt. • Prof. dr. H. Bekkering (Nijmeegs Instituut voor Cognitie en Informatie) Denken en doen Hoe leer je omgaan met objecten? Hoe weet je waarvoor ze dienen en hoe kun je ze effectief gebruiken? Om te leren omgaan met objecten moeten tenminste drie modaliteiten worden samengebracht in de hersenen: waarneming, kennis en motoriek. Hoe vindt dat samenspel plaats? In dit project wordt met behulp van gedragsexperimenten en hersenscans de ontwikkeling van handelingsgerelateerde kennis bij zowel baby’s in het eerste levensjaar als volwassenen bij het omgaan met nieuwe en al bekende objecten nader onderzocht. • Dr. G. Fernández (F.C. Donders Centre for Cognitive Neuroimaging) Het ontstaan van een traumatische herinnering Negatieve ervaringen blijven beter in je geheugen hangen dan positieve. Evolutionair gezien is dat op zich gunstig: zo leer je om gevaar te mijden. Maar sommige mensen zijn gevoeliger voor negatieve herinneringen, kunnen er moeilijker van loskomen dan anderen. Soms ontwikkelen ze dan posttraumatische stress, een depressie of een angststoornis. In dit project wordt onderzocht welke invloed stresshormonen hebben op hersenprocessen die zulke herinneringen aanmaken. Ook wordt de genetische invloed op deze processen onderzocht. • Dr. G.W. Vuister (Instituut voor Moleculen en Materialen) Deltawerken van de cel Het project richt zich op de mechanismen die het transport van calcium over de membranen reguleren. Door het bestuderen van de interacties en de structuur op atomaire schaal van de regulerende domeinen en de transporteiwitten leidt dit tot inzicht hoe de in- en uitstroom van calcium plaatsvindt. Dit inzicht kan vervolgens worden gebruikt bij het ontwerpen van specifieke medicijnen die de calciumstromen kunnen reguleren en zo de gevolgen van aandoeningen als hersenbloedingen, hartritmestoornissen en hoge bloeddruk kunnen verminderen. Vernieuwingsimpuls – Vidi De Radboud Universiteit verwierf in 2005 zes Vidi-subsidies van elk 600.000 euro, te besteden in een periode van vijf jaar. Hiermee kunnen jonge, excellente onderzoekers die hun sporen al verdiend hebben, voor vijf jaar hun nieuwe onderzoekslijn ontwikkelen. Doordat twee laureaten (dr. Lohrum en dr. Need) vrouw zijn, ontvangt de Radboud Universiteit tevens twee maal de Aspasia-premie van 100.000 euro als ze hen binnen één jaar tot universitair hoofddocent bevordert. De premie is bedoeld om de positie van zeer getalenteerde vrouwelijke wetenschappers te verbeteren en de getalsmatige ongelijkheid tussen mannen en vrouwen op hogere universitaire posities te verminderen. • Dr. B. de Bruin (Instituut voor Moleculen en Materialen) Metalen voor materialen Dit onderzoek gebruikt rhodium- en iridiumverbindingen om nieuwe functionele materialen te maken. Rhodium wordt gebruikt om geheel nieuwe functionele polymeren (plastics) te maken, met talloze potentiële toepassingen. Iridium wordt gebruikt om de lichtopbrengst van organische LED-lampjes te verhogen.
28
onderzoek
• Dr. J.J.L.M. Cornelissen (Instituut voor Moleculen en Materialen) Reacties in virusbollen Het verwijderen van het genetisch materiaal uit sommige plantvirussen resulteert in onschuldige en stevige eiwitbollen die ruim tienduizend keer kleiner zijn dan een voetbal. In dit onderzoek worden nieuwe soorten materialen gemaakt door polymerisatiereacties uit te voeren in deze extreem goed gedefinieerde bollen en door ze als minimagneetjes te organiseren op een oppervlak. • Dr. L.T. Kozicz (Instituut voor Neurowetenschappen) Urocortine regelt ons humeur Wanneer adaptatie aan stressvolle omstandigheden niet slaagt, kunnen mentale problemen optreden zoals depressie. Het onlangs ontdekte neuropeptide urocortine
Vernieuwingsimpuls voor grijponderzoek ...Maar liefst vier ervaren toponderzoekers van de Radboud Universiteit Nijmegen ontvingen in 2005 een Vici-subsidie met een geldbedrag van 1,25 miljoen euro... Een hele eer, vindt Harold Bekkering, hoogleraar Cognitieve Psychologie, de vernieuwingsimpuls van NWO (Maatschappij- en Gedragswetenschappen). “Dit is de meest kritische beoordelingscommissie in Nederland. Persoonlijk vind ik het mooi dat de erkenning uit brede kring komt. Ook aan juristen, economen en sociologen moet je kunnen uitleggen waarom dit onderzoek belangrijk is.” Met het onderzoeksgeld kan hij twee postdocs en twee aio’s aanstellen voor vijf jaar en nieuwe apparatuur aanschaffen. Bekkerings onderzoeksgroep doet vooral grijponderzoek. Hoe is kennis opgeslagen in de hersenen, nodig om effectief en doelgericht te bewegen in de buitenwereld? Hoe pakken we een hamer of grijpen we een kopje? Hoe ontwikkelt zich dat bij baby’s? “Daarover is nog maar weinig bekend. En wat is de rol van de doelen van objecten? Baby’s weten bijvoorbeeld nog niet dat ze een theekopje bij het oortje moeten pakken en grijpen dat met hun hele handje. Pas als je weet dat het object een bepaalde functie heeft, zie je dat het op een andere manier moet.” De nadruk op kennis over onze handelingen maakt het Nijmeegse grijponderzoek vernieuwend. “Interessant is dat onderzoek tot nu toe enkel vanuit het bewegingsapparaat werd gedaan, dus zuiver motorisch. Welke spieren gebruik je en hoe stuur je die aan? Wij beweren dat juist onze kennis over objecten een belangrijke rol speelt, en wat je met het object wilt doen. Als ik boos ben, pak ik dit kopje waarschijnlijk anders vast, omdat ik het naar je hoofd wil gooien. Dat doel stuurt de beweging.” Ook de interdisciplinaire aanpak (hersenactiviteit meten in combinatie met ontwikkelingsstudies) moet nieuwe inzichten geven. “Zo willen we ontdekken hoe die kennis van de wereld in de hersenen op verschillende leeftijden is gerepresenteerd. Gebeurt dat via taal, of vooral functioneel? Wij denken het laatste en hebben daarvoor nu de eerste aanwijzingen. Die gewaagde stelling gaan we verder onderzoeken.”
29
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
speelt een centrale rol in stressadaptatie. In dit neurobiologisch onderzoek zal worden nagegaan hoe urocortine beschermt tegen stress en depressie. • Dr. M.A.E. Lohrum (Nijmegen Centre for Molecular Life Sciences) De p53-familie P53-eiwitten en daarop lijkende eiwitten spelen een cruciale rol in de cel bij beslissingen van leven en dood. Het is nog niet bekend waarom en op welk moment deze eiwitten werken. Onderzocht wordt het moleculaire mechanisme dat leidt tot de beslissing van de eiwitten om actief te worden in de cel. • Dr. A. Need (Instituut voor Sociaal Cultureel Onderzoek) Zwangerschap, geboorte en morele dilemma’s Rond zwangerschap en geboorte is medisch gezien steeds meer mogelijk. Daardoor ontstaan morele dilemma’s over het gebruik van deze medische mogelijkheden. Dit landenvergelijkende onderzoek bestudeert de rol van opleiding en religie bij gebruik van en mening over abortus, anticonceptie en IVF. • Dr. ir. J.A. Veltman (Nijmegen Centre for Molecular Life Sciences) Ziek van je genoom Het genoom bevat alle erfelijke informatie die gecodeerd is via het DNA. Met een zogenaamde microarrayfaciliteit kun je de instabiele gebieden in ons DNA onderzoeken. Deze gebieden zijn vaak betrokken bij het ontstaan van ziektes. Met de geavanceerde DNA-chips kunnen deze genoomziektes ontrafeld worden waarmee een gedetailleerd inzicht in de rol van genoomarchitectuur in gezondheid en ziekte kan worden verkregen. Vernieuwingsimpuls – Veni In 2005 wisten zestien jonge talenten deze persoonsgerichte onderzoekssubsidie (200.000 euro voor drie jaar) te bemachtigen. • Dr. P.M. Adank (F.C. Donders Centre for Cognitive Neuroimaging) Luisteren naar regionale accenten Luisteraars komen regelmatig sprekers tegen met een ander regionaal accent, waarin veel woorden anders worden uitgesproken. Luisteraars kunnen hun luistergedrag hier heel snel op afstemmen. Hoe doen ze dat? Dit onderzoek gaat na welke hersengebieden verantwoordelijk zijn voor dit afstemmingsproces. • Dr. D. van den Brink (F.C. Donders Centre for Cognitive Neuroimaging) Onderzoek naar taalverwerking in het autistische brein Op basis van de stem van een spreker kun je je een idee vormen over bijvoorbeeld diens sociale achtergrond en emotionele toestand. Mensen met een autistische stoornis lijken hier problemen mee te hebben. Dit onderzoek gaat na hoe deze sociale informatie in het brein verwerkt wordt. • Dr. A. Cambi (Nijmegen Centre for Molecular Life Sciences) Virussen de baas blijven Het afweersysteem beschermt ons tegen allerlei virussen. Soms weten virussen op ongebruikelijke wijze de cel binnen te dringen en te overleven. Dit onderzoek bestudeert hoe deze ziekmakende virussen de cel binnenkomen en kunnen ontsnappen aan de controle van het afweersysteem. • Dr. R. van Harrevelt (Instituut voor Moleculen en Materialen) Moleculen en licht Wat gebeurt er als er een molecuul licht absorbeert? Een belangrijke vraag in uiteenlopende onderzoeksgebieden, zoals de scheikunde van de atmosfeer en fotosynthese. Om deze vraag te beantwoorden, worden – uitgaande van de wetten van de kwantummechanica – computersimulaties ontwikkeld. • Dr. A.I. den Hollander (Nijmegen Centre for Molecular Life Sciences)
30
onderzoek
Op zoek naar genen voor aangeboren blindheid Het functioneren van het netvlies is afhankelijk van een ingenieus netwerk van genen. Kinderen met aangeboren blindheid hebben een defect in één van deze genen. De onderzoekster zal naar deze genen op zoek gaan door gebruik te maken van geavanceerde moleculaire technieken en bioinformatica-methoden. • Dr. F. Kemmers (Instituut voor Historische, Literaire en Culturele Studies) Geldpolitiek van Romeinse keizers (A.D. 193-235) Om als Romeins keizer aan de macht te blijven, moest je het leger goed betalen. Anders volgde een coup. Dit onderzoek wil met behulp van archeologie, historische bronnen en numismatiek (munt- of penningenkunde) achterhalen hoe dat betalingssysteem financieel en ideologisch in elkaar zat. • Dr. L.C.L.T. van Kempen (Nijmegen Centre for Molecular Life Sciences) De rol van tumorcelstof bij tumorgroei Tumorgroei gaat gepaard met een sterke verandering in de opbouw en samenstelling van het weefsel waarin de tumor zich ontwikkelt. In dit onderzoek wordt met behulp van een diermodel onderzocht hoe veranderingen in tussencelstof bijdragen aan de ontwikkeling van huidtumoren. • Dr. J.K. Larsen (Behavioural Science Institute) Gewichtstoename bij depressieve adolescenten Depressieve adolescenten worden vaak te dik. Is dit omdat ze te weinig bewegen, teveel eten, of allebei? Het huidige onderzoek bekijkt waarom depressieve adolescenten te dik worden en of een gebrekkig inzicht in de eigen emoties hierbij een rol speelt. • Dr. S.J. Maubach (Institute for Mathematics, Astrophysics and Particle Physics) Hiaten in de theorie van polynomiale afbeeldingen Een speciale soort wiskundige afbeeldingen zijn de polynomiale. Hierover is echter nog weinig bekend waardoor ze nog niet optimaal toegepast kunnen worden in bijvoorbeeld de cryptologie en de statistiek. In het onderzoeksvoorstel worden enkele belangrijke hiaten aangepakt, met mogelijke directe en minder directe consequenties voor toepassingen. • Dr. G.J. Overbeek (Behavioural Science Institute) Ouder-kind interacties en sociaal-emotionele problematiek In dit onderzoek wordt een groep kinderen vanaf hun geboorte tot in hun volwassenheid gevolgd, om na te gaan onder welke condities ouder-kind interacties leiden tot problemen op sociaal en emotioneel gebied in de adolescentie en (jong)volwassenheid. • Dr. T.R.D.J. Radstake (Nijmegen Centre for Molecular Life Sciences) De kanonnen in reuma het zwijgen opleggen Ons afweersysteem gaat normaliter aan en uit op het juiste moment. Bij patiënten met reuma blijft het afweerapparaat schieten waardoor er schade ontstaat aan de gewrichten. De onderzoekers gaan bepaalde cellen gebruiken om te kijken hoe in geval van reuma het afweersysteem kan worden geremd. • Dr. A. Simon (Centre for Clinical and Translational Research) Ontsteking onder controle Ontstekingsreacties zijn belangrijk ter bescherming tegen infecties, maar te veel ontsteking is juist schadelijk. Daarom wordt de ontstekingsreactie normaal strak gereguleerd. De onderzoekers willen deze regulatie in kaart brengen aan de hand van een patiëntengroep bij wie de ontsteking voortdurend ontspoort. • Dr. R.P.M. Sutmuller (Nijmegen Centre for Molecular Life Sciences) Hoe wordt onze afweer geremd? Speciale T-cellen van ons lichaam remmen onze afweer en beschermen tegelijkertijd tegen auto-immuunziekten. De onderzoeker gaat deze T-cellen blootstellen aan ziektekiemen om te leren hoe ze functioneren en toegepast kunnen worden bij nieuwe therapieën van kanker en infecties.
31
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
• Dr. E. Tanck (Centre for Clinical and Translational Research) Fractuurrisico bij uitzaaiingen in bot Kankerpatiënten met uitzaaiingen in de botten lopen een verhoogd risico op fracturen. Een juiste risico-inschatting hiervan is een groot klinisch probleem. Dit leidt zowel tot onnodige botbreuken als tot onnodig operatief ingrijpen. Een efficiënt computermodel wordt ontwikkeld om fractuurrisico beter te voorspellen. • Dr. Th.B. Twickler (Centre for Clinical and Translational Research) Harthormonen in het gewonde hart De komende jaren dreigt een epidemie van chronische hartziekten. Het herstel van beschadigd hartspierweefsel, na een hartinfarct, lijkt beïnvloed te worden door harthormonen. Hoe deze harthormonen effect hebben op de beschadigde hartspier is de centrale vraag in dit onderzoek. • Dr. P.L.J.M. Zeeuwen (Nijmegen Centre for Molecular Life Sciences) ‘Huidige’ inzichten Huid vormt een barrière tussen binnen en buiten. Ons lichaam kan zich geen verstoring van deze functie veroorloven, want dat leidt tot uitdroging en infectie. De onderzoeker bestudeert hoe onze huid precies functioneert en waarom het soms fout gaat. Mozaïek In 2005 ontving drs. S.V. Hato (Nijmegen Centre for Molecular Life Sciences) een Mozaïeksubsidie van maximaal 180.000 euro voor zijn onderzoek naar de onderdrukking van cellulaire waarschuwingsmechanismen door virussen. Het Mozaïekprogramma is bestemd voor getalenteerde jonge allochtone studenten om promotieonderzoek te doen.
Onderzoeksscholen De Radboud Universiteit Nijmegen kent vier door de KNAW erkende lokale onderzoeksscholen: • Nijmegen Centre for Molecular Life Science (NCMLS) – UMC St Radboud en de Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica Deze school verricht wetenschappelijk onderzoek op het gebied van moleculaire levenswetenschappen. Het onderzoek is georganiseerd naar drie thema’s: Immuniteit, infectie en weefselherstel; Metabolisme, transport en motion; en Celgroei en differentiatie. Elk thema is verder verdeeld in subthema’s. Discipline(s): biologie, (bio)medische wetenschappen, natuurkunde en scheikunde Gemiddeld aantal promovendi: 194 Aantal promoties in 2005: 39 • Nijmeegs Instituut voor Cognitie en Informatie (NICI) – Faculteit der Sociale Wetenschappen, Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica, UMC St Radboud, Faculteit der Letteren en het Max Planck Institut für Psycholinguistik. Het onderzoek binnen het NICI is georganiseerd naar vijf thema’s: Psycholinguïstiek; Actie, intentie en motorische functie; Perceptie; Cognitieve neurowetenschappen; en Cognitieve artificiële intelligentie.
32
onderzoek
Discipline(s): psychologie, cognitiewetenschap, biofysica, neurologie, psychofarmacologie, taalwetenschap en wiskunde Gemiddeld aantal promovendi: 25 Aantal promoties in 2005: 13 • Instituut voor Moleculen en Materialen (IMM) – Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica Het Instituut voor Moleculen en Materialen doet onderzoek op het gebied van functionele moleculaire structuren en materialen en leidt masterstudenten en promovendi op. De nadruk ligt op het bestuderen en onder controle brengen van complexiteit in deze structuren en processen om zo nieuwe functionaliteit te kunnen creëren. Complexiteit heeft betrekking op een breed veld: grote (bio-)organische structuren, materialen met nanometer-afmetingen en moleculaire assemblies, maar ook het bestuderen van ultrasnelle processen in kleine structuren en complete theoretische beschrijving van deze systemen. Toepassingen zijn te vinden op uiteenlopende gebieden als miniaturisering van chemische processen naar microchip-niveau, het ontwerpen en synthetiseren van functionele moleculen, de ontwikkeling van hoogrendement-zonnecellen en nieuwe halfgeleiders, het maken van nano-elektronica, en het nauwkeurig beschrijven van biochemische en fysisch-chemische processen. Discipline(s): natuurkunde en scheikunde Gemiddeld aantal promovendi: 138 Aantal promoties in 2005: 25 • Onderzoekscentrum Onderneming en Recht (OO&R) – Faculteit der Rechtsgeleerdheid Het OO&R verricht wetenschappelijk onderzoek op een groot aantal voor de ondernemingsgerichte praktijk relevante rechtsterreinen, zoals rechtspersonenen vennootschapsrecht, insolventierecht, financiering en zekerheden, bank- en effectenrecht, algemeen vermogensrecht en sociaal recht. Naast de Nijmeegse rechtenfaculteit participeren in het OO&R: ABN AMRO Bank NV, Akzo Nobel NV, Allen & Overy, Clifford Chance, De Brauw Blackstone Westbroek, Houthoff Buruma, Loyens & Loeff, Nauta Dutilh, Pels Rijcken & Droogleever Fortuijn, Stibbe en Stichting Pensioenfonds ABP. Discipline(s): rechten Gemiddeld aantal promovendi: 15 Aantal promoties in 2005: 5
Instroom en uitstroom promovendi Instroom
NCMLS
Uitstroom
M
V
Gepromoveerd
Overig
M
V
M
V
23
14
15
24
0
0
NICI
5
2
7
6
0
0
IMM
20
7
17
9
0
0
OO&R
0
0
3
2
1
0
Totaal
48
23
42
41
1
0
33
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
Naast de hierboven genoemde onderzoeksscholen participeren Nijmeegse onderzoeksgroepen in 32 onderzoeksscholen waarvan andere universiteiten penvoerder zijn. De omvang van deze participaties varieert van één stafmedewerker en één promovendus tot meer dan tien stafleden en tien tot twintig promovendi. Het is beleid van de universiteit dat door de inrichting van de hierboven genoemde onderzoeksinstituten het primaat van de onderzoeksprogrammering en -aansturing nadrukkelijk binnen de eigen universiteit komt te liggen. Een volledig overzicht van deze scholen is te vinden in de bijlage.
Onderzoeksinput De totale omvang van de onderzoekscapaciteit van de Radboud Universiteit is opnieuw gestegen. Die stijging is vooral het gevolg van het toenemende succes bij de werving van middelen uit de tweede geldstroom (NWO en KNAW). Hieronder wordt de ontwikkeling weergegeven. Ontwikkeling omvang onderzoek naar geldstroom in fte 2001
2002
1e geldstroom
608,9
2e
geldstroom
359,4
3e geldstroom
514,5 1.482,8
1.493,4
Totaal
629,6
2003
2004
2005
644,6
700,0
716,0
398,4
413,7
425,8
479,9
465,4
472,8
478,2
492,1
1.531,1
1.604,0
1.688,0
Over een periode van vijf jaar is sprake van een groei van 34 procent van de uit de tweede geldstroom gefinancierde onderzoekscapaciteit. Na een daling in 2002 laat ook de derde-geldstroomcapaciteit sindsdien weer een lichte, constante stijging zien.
Onderzoeksoutput: publicaties en promoties
Aantallen wetenschappelijke publicaties in de afgelopen jaren
34
onderzoek
Aantallen promoties in de afgelopen jaren
In totaal publiceerden de onderzoekers van de Radboud Universiteit 4.967 wetenschappelijke publicaties, 257 meer dan vorig jaar. De schijnbaar plotselinge daling van het aantal wetenschappelijke publicaties vanaf 2002 laat zich verklaren door het feit dat voor de medische wetenschappen vanaf dat jaar nog slechts de gerefereerde wetenschappelijke publicaties worden weergegeven. In 2005 is ondanks deze smallere definitie het aantal wetenschappelijke publicaties weer op het niveau van 2001. Het aantal promoties laat een stijging zien ten opzichte van 2004 en bedroeg 226 in 2005. Promotierendement (in procenten) 2001
2002
2003
2004
2005
68
68
71
70
71
Het promotierendement van de Radboud Universiteit is zeer constant. Het promotierendement 2005 is het percentage van de gepromoveerden die in de periode 1993-1996 zijn aangesteld binnen de universiteit en die daadwerkelijk zijn gepromoveerd. In 2005 is het juniorstelsel gewijzigd in een promovendusstelsel, met dezelfde garantie van een onderzoeksaanstelling van minimaal drie jaar, een goede begeleiding en een stringent begeleidings- en beoordelingssysteem. De universiteit verwacht dat over een aantal jaren een structureel hoger promotierendement zal zijn waar te nemen.
35
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
KNAW-erkende onderzoeksscholen met participatie van de Radboud Universiteit Nijmegen
Afkorting
Penvoerder
Deelnemende faculteit(en) RU
Instituut voor Moleculen en Materialen
IMM
RU
FdNWI
Nijmeegs Instituut voor Cognitie en Informatie
NICI
RU
FdSW; UMC; FdNWI
Nijmegen Centre of Molecular Life Sciences
NCMLS
RU
FdNWI; UMC
Onderzoekschool Onderneming en Recht
OO&R
RU
FdR
Archeologie Onderzoekschool Nederland
ARCHON
UL
FdL
CERES: Research School for Resource Studies for
CERES
UU
FdSW; FdM
(voorheen Nijmegen Science Research Institute of Matter)
(voorheen Institute for Cellular Signaling)
Human Development Dutch Graduate School in Logic
OZSL
UvA
FdF
Dutch Postgraduate School for Art History
DPSAH
UU
FdL
Experimentele Plantenwetenschappen
EPS
WUR
FdNWI
Huizinga Instituut - Interuniversitaire Onderzoekschool
Huizinga
UvA
FdL
IFKB
VU
UMC
Instituut voor Programmatuurkunde en Algoritmiek
IPA
TU/e
FdNWI
Interuniversitair Centrum voor Sociaalwetenschappelijke
ICS (RUG)
RUG
FdSW
Interuniversitaire Onderzoekschool Tandheelkunde
IOT
UvA
UMC
J.M. Burgerscentrum - Onderzoekschool voor Stromingsleer
Burgers
TUD
FdNWI
voor Cultuurgeschiedenis Instituut voor Fundamentele en Klinische Bewegingswetenschappen
theorievorming en methodenontwikkeling
Landelijke Onderzoekschool Taalwetenschap
LOT
UU
FdL
Landelijke Onderzoekschool Theoretische Natuurkunde
LOTN
UU
FdNWI
Mathematisch Research Instituut
MRI
UU
FdNWI
N.W. Posthumus Institute, Netherlands Graduate
PI/NGSES
RUG
FdL
School for Economic and Social History Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie
NOVA
UL
FdNWI
Nederlandse Onderzoekschool voor de Bestuurskunde
NOB/NIG
UT
FdM
Nederlandse Onderzoekschool voor Theologie en
NOSTER
UU
FdT; FdL
Religiewetenschap Netherlands Graduate School of Housing and Urban Research
NETHUR
UU
FdM
Netherlands Institute for Health Sciences
NIHES
EUR
UMC
Netherlands School for the Socio-Economic and
SENSE
VU
FdNWI
Netherlands School of Communications Reserach
NESCOR
UvA
FdSW
Netherlands School of Primary Care Research
CARE
UM
UMC
Onderzoekschool Ethiek
Ethiek
UU
FdNWI; FdSW
Natural Sciences of the Environment
Onderzoekschool Experimentele Subatomaire Fysica
OSAF
UvA
FdNWI
Onderzoekschool Functionele Oecologie
FE
RUG
FdNWI
Onderzoekschool Integrated Biomedical Engineering
IBME
UT
UMC
for restoration of human function
36
onderzoek
Afkorting
Penvoerder
Deelnemende faculteit(en) RU
Onderzoekschool Literatuurwetenschap
OSL
UU
FdL
Onderzoekschool voor Interuniversitaire Studies op het
OIKOS
UL
FdL
gebied van de Klassieke Oudheid Research School for Medieval History, Arts and Literature
NRSMS
RUG
FdL; FdF
School for information and knowledge systems
SIKS
VU
FdNWI
Voeding, Levensmiddelentechnologie, Agrobiotechnologie
VLAG
WUR
UMC
en Gezondheid
Afkortingen FdT
Faculteit der Theologie
FdF
Faculteit der Filosofie
FdL
Faculteit der Letteren
FdR
Faculteit der Rechtsgeleerdheid
FdSW
Faculteit der Sociale Wetenschappen
FdM
Faculteit der Managementwetenschappen
FdNWI
Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica
UMC
Universitair Medisch Centrum St Radboud
37
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
Onderwijs
38
onderwijs
Afgestudeerden van de Radboud Universiteit beschikken over ruime kennis van en inzicht in hun vakgebied. Zij kunnen deze toepassen in nieuwe omstandigheden en in een bredere, vaak multidisciplinaire context. Een afgestudeerde is in staat complexe problemen te analyseren en op te lossen, te oordelen op basis van beschikbare informatie en op basis van ethische overwegingen maatschappelijke verantwoordelijkheid te dragen.
39
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
Invoering bachelor-masterstructuur In 2005 is de bachelor-masterstructuur ook aan de medische opleidingen ingevoerd. Daarmee gaat de invoering zijn laatste fase in. Omdat de invoering cohortsgewijs gaat, zal de hele structuur in 2009-2010 zijn doorgevoerd. In de onderwijs- en examenregelingen van alle ongedeelde opleidingen in afbouw zijn overgangsregelingen opgenomen waarin onder andere bepaald is tot welke datum studenten de mogelijkheid hebben de ongedeelde opleiding af te ronden. In 2005 is de voorlichting aan interne en externe studenten over de studiemogelijkheden in de masterfase aan de Radboud Universiteit geïntensiveerd. Primair vindt de voorlichting hierover plaats op de faculteiten. Daarnaast spelen het Informatiecentrum Bachelor Master, de mastersite en de facultaire masterbrochures een belangrijke rol. Voor alle nieuwe onderzoeksmasters zijn een brochure en een website ontwikkeld. De universiteit was aanwezig op de eerste Masterbeurs die in Utrecht werd georganiseerd. Vooral de masterclasses over de onderzoeksmasters trokken daar veel belangstelling. Vanaf 2006 komt daar een campusbrede Masterdag bij. Voor de instroom in de onderzoeksmasters wordt gericht geworven in het buitenland. De Nijmeegse docenten maken gebruik van hun internationale netwerk om studenten te werven bij opleidingen die aansluiten op het profiel van de Nijmeegse opleiding.
Honours Programma Het Honours Programma heeft in korte tijd een grote reputatie opgebouwd bij studenten en docenten van de Radboud Universiteit. De belangstelling om mee te doen blijft onveranderd groot. In 2005 rondden 101 studenten hun Honours Programma af. Vanaf september 2005 verzorgde het Honours Programma voor het eerst een cursus waarvan de werkvorm erop gericht is dat studenten het geleerde aan een breed publiek presenteren. In de cursus ‘Je bent wat je eet!’ debatteerden studenten in het bijzijn van een journalist en een wetenschapper over overgewicht. Daarna organiseerde één groep een publieksdebat terwijl een andere groep de media bestookte met opiniërende artikelen. Dat leidde tot vijf opiniestukken in dagbladen en twee ingezonden brieven naar aanleiding van deze stukken. Het publieke debat werd bezocht door ruim tweehonderd mensen.
Bereikte onderwijsresultaten De slaagpercentages van studenten aan de Radboud Universiteit blijven hoog vergeleken met de landelijke cijfers maar dalen licht in verhouding tot eerdere jaren. Een verklaring hiervoor ligt in de toename van het aantal ingeschreven studenten. Grotere aantallen studenten versterken de druk op de onderwijsorganisatie met de kans dat studenten vaker studievertraging oplopen of afhaken. De Radboud Universiteit zet daarom in de komende jaren structureel middelen in om de onderwijsintensiteit in het eerste jaar te verhogen. Hiermee verwacht de universiteit de daling in het slaagpercentage te keren.
40
onderwijs
Propedeuserendement van de standaardgroep (vóór 1 oktober ingestroomde vwo’ers in een bepaald studiejaar): het percentage studenten dat na een bepaalde periode een propedeuse heeft behaald (eventueel in een andere opleiding dan waarin de studie werd begonnen). Bron: ISIS
binnen 1 jaar
binnen 2 jaar
na 2 jaar
elders
Het post-propedeuserendement geeft aan welk deel van de geslaagden voor de propedeuse na een aantal jaren sinds het begin van de studie slaagt voor het doctoraal-/masterexamen. Bron: ISIS
binnen 4 jaar
binnen 5 jaar
na 6 jaar
in andere opleiding
binnen 6 jaar
Het percentage studenten dat binnen vijf jaar de studie afrondt ligt in vergelijking met andere universiteiten hoog en is in 2000 ten opzichte van de voorafgaande jaren toegenomen. De verwachting is dat het totale post-propedeuserendement ruim boven de eigen norm van zeventig procent zal uitkomen.
41
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
Arbeidsmarkt Het aan de Radboud Universiteit verbonden IOWO, adviseurs voor onderwijs, beleid en organisatie, presenteert jaarlijks een alumnimonitor. Uit de editie 2005 blijkt dat het aantal Nijmeegse afgestudeerden dat betaald werk heeft weer toeneemt. Arbeidsmarktsituatie (Bron: Alumnimonitor 2005, IOWO)
betaald werk
werkzoekend
studerend
niet beschikbaar
Het percentage studenten dat direct na het afstuderen een baan heeft, lijkt zich de afgelopen jaren te stabiliseren op ruim zestig procent. Het percentage dat meer dan drie maanden werk zoekt, is de laatste drie jaren toegenomen. Zoekduur afgestudeerden (Bron: Alumnimonitor 2005, IOWO)
baan bij afstuderen
42
< 3 maanden zoeken
> 3 maanden zoeken
onderwijs
Studiepunten behaald in het buitenland In het studievoortgangsysteem wordt niet eenduidig bijgehouden welke studiepunten studenten in het buitenland hebben behaald. In 2006 zal de registratie worden aangepast.
Behaalde studiepunten door uitwisselingsstudenten In het studiejaar 2004-2005 waren 409 buitenlandse studenten ingeschreven die een ‘bijvak’ volgden aan de Radboud Universiteit. 83 studenten van deze groep wisten in dat studiejaar geen studiepunten te behalen of verzuimden om hun behaalde resultaten vast te leggen. De overige 326 studenten hebben in totaal 8.600 studiepunten behaald: gemiddeld ruim 26 per student. Dit is een forse stijging van het gemiddelde aantal studiepunten per student ten opzichte van vorig jaar. Deze stijging is waarschijnlijk te danken aan de invoering van learning agreements.
Personeelsleden die ook student zijn Eind 2005 volgden negen medewerkers van de Radboud Universiteit een studie aan de eigen universiteit. Hierbij zijn niet meegerekend studentassistenten, zaalwachten en promovendi die al een aanstelling kregen vlak voor de promotiedatum.
Uitbesteding van bekostigd onderwijs Op de Radboud Universiteit Nijmegen is geen sprake van uitbesteding van bekostigd onderwijs.
Maatwerktrajecten De Radboud Universiteit verzorgt geen maatwerktrajecten voor bedrijven of organisaties.
Onderwijsvisitatie bestuurskunde De bachelor- en masteropleiding bestuurskunde scoren beide voldoende tot goed op alle onderdelen van het accreditatiekader van de Nederlands-Vlaamse Accreditatie Organisatie (NVAO). De NVAO heeft besloten tot accreditatie. De visitatiecommissie heeft veel waardering voor de ontwikkeling van geïntegreerde cursusonderdelen als resultaat van de samenwerking tussen de staf van de opleidingen bestuurskunde, politicologie en economie. Geadviseerd wordt deze samenwerking uit te breiden naar disciplines buiten de faculteit. Momenteel worden de bachelorcursussen ‘Inleiding recht’ en ‘Staats- en bestuursrecht’ omgevormd tot twee nieuwe cursussen waarin stafleden van bestuurskunde samenwerken met stafleden van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid.
43
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
De commissie constateert verder dat studenten en afgestudeerden in hoge mate tevreden zijn over het verzorgde programma. De commissie oordeelt goed over de domeinspecifieke eisen en het niveau van de opleiding. Ook spreekt de commissie haar waardering uit voor de relatie tussen doelstellingen en inhoud van het programma, de samenhang ervan, de afstemming tussen vormgeving en inhoud, de materiële voorzieningen en de evaluatie van de resultaten. De opleiding is gestart met gerichte voorlichtingsactiviteiten om de instroom in de bachelor- en masteropleiding te vergroten. De instroom in de master bestuurskunde neemt al licht toe. De omvang van de staf wordt uitgebreid. Om het rendement in het eerste jaar te verhogen neemt de faculteit verschillende maatregelen. Het aantal contacturen in het eerste jaar gaat omhoog. Daarnaast is een staflid aangesteld als mentor voor de eerstejaars studenten. Deze volgt ook de individuele studievoortgang. In het programma van de opleiding is veel ruimte voor groepswerk en projecten. Om de individuele beoordeling en feedback goed te kunnen vaststellen heeft de opleiding de toetsing van het groepswerk aangepast door individuele tentamens af te nemen. Ook de monitoring van het groepsproces krijgt meer aandacht. De opleiding heeft de opzet van de masteropleiding zodanig aangepast dat studenten meer ruimte krijgen om een stage te volgen. Daarnaast is het niveau van het programma verhoogd en zijn cursussen beter op elkaar afgestemd. De opleiding besteedt gericht aandacht aan diverse kwantitatieve onderzoeksmethodes. De verwachting is echter dat dit uiteindelijk leidt tot een meer gedifferentieerd gebruik van methodieken in de afstudeerscripties. De commissie adviseert blijvende aandacht voor internationalisering. De opleiding zal gebruikmaken van de door de universiteit ingevoerde learning agreements en transcripts of records. Hiermee is de erkenning van de in het buitenland behaalde studieresultaten verzekerd.
Onderwijsvisitatie pedagogische wetenschappen Volgens de commissie scoren de bachelor- en masteropleiding pedagogische wetenschappen en de masteropleiding onderwijskunde op alle onderwerpen en facetten van het QANU-beoordelingskader voldoende. De opleidingen scoren hoog wat betreft de algemene eisen die men aan wetenschappelijk onderwijs stelt. Ook de relatie tussen de doelstellingen en de inhoud van de onderwijsprogramma’s wordt hoog gewaardeerd. Als sterke punten noemt de commissie de flink gestegen studenteninstroom; het studentactiverende onderwijs; de goede begeleiding van stages en scripties, onder andere in de scriptiewerkplaats; de didactische kwaliteiten van docenten; en de brede waaier aan evaluatie-instrumenten binnen de opleidingen. De commissie constateert dat de eisen ten aanzien van het afstudeerwerk op uiteenlopende wijze worden gehanteerd. Om in de toekomst te komen tot meer eenheid zijn de beoordelingscriteria geoperationaliseerd en ruim bekendgemaakt. Intercollegiale toetsing van tentamens zal leiden tot kwalitatieve verbetering ervan.
44
onderwijs
De commissie constateert dat niet alle studenten een stageplaats kunnen vinden. De faculteit heeft besloten in 2006 een centraal stagebureau in te richten. Daarmee kunnen vraag en aanbod tussen student en stageplaats beter worden gecoördineerd, zodat het huidige aanbod aan stageplaatsen gerichter kan worden ingezet. De onderwijscapaciteit van de opleidingen is krap, waardoor de realisatie van het beoogde didactisch concept onder druk komt te staan. De universiteit heeft in 2005 middelen aan de faculteit toegewezen om het onderwijs te intensiveren. De toegewezen middelen worden bij de drie opleidingen aangewend om de onderwijscapaciteit te versterken. Volgens de commissie kan de interne kwaliteitszorg beter ingebed worden in een integraal cyclisch kwaliteitsbeleid. De commissie is van mening dat het beroepenveld beter bij het beleid betrokken kan worden. Stagebegeleiders zullen explicieter de instellingen waar studenten stage lopen betrekken bij de kwaliteitszorg en de verbeteringen binnen de opleidingen.
Kwaliteitszorg De Radboud Universiteit hanteert een cyclisch systeem van kwaliteitszorg, waarbij de interne en externe kwaliteitszorg op een natuurlijke manier in elkaar grijpen. Het vertrekpunt is een cyclus van zes jaar. Dit komt overeen met de periode waarvoor aan opleidingen accreditatie wordt toegekend. De verbinding tussen het interne en externe proces wordt gemaakt door de zelfevaluatie en de jaarlijkse opleidingsjaarverslagen, die voor elke opleiding verplicht zijn sinds het studiejaar 2003-2004. De cyclus is uitgelijnd in het Handboek Kwaliteitszorg Onderwijs. In oktober 2005 is de tweede versie van het handboek vastgesteld. In vergelijking met de eerste versie uit 2003 is de nadruk minder komen te liggen op het meten en evalueren en meer op het formuleren van streefdoelen en het uitvoeren van verbeteracties. Het handboek incorporeert verder de resultaten van een systematische, universiteitsbrede evaluatie (uitgevoerd in 2004) waarbij in kaart is gebracht hoe de kwaliteitszorg binnen de Radboud Universiteit functioneert. Onderdeel van het kwaliteitszorgsysteem zijn jaarlijkse gesprekken tussen het College van Bestuur en de decanen van de faculteiten, waarbij afspraken worden gemaakt over de kwaliteit van het onderwijs en de daarbij gehanteerde instrumenten. Op facultair niveau krijgt dit een vervolg door middel van gesprekken tussen de decaan en de directeuren van de onderwijsinstituten. In 2005 heeft het beleid rond toetsing centraal gestaan. De examencommissies krijgen een explicietere rol zowel in het bevorderen en bewaken van de consistentie van toetsing en beoordeling binnen de opleiding als in het bewaken van de kwaliteit van geïntegreerde eindtoetsen (afsluitende werkstukken van de bachelor- en de masterfase). Daarom zullen de examencommissies de eindtoetsen steekproefsgewijs beoordelen en op basis daarvan vaste criteria opstellen waaraan de eindtoetsen moeten voldoen. Verder is het van belang dat docenten bij het opstellen van toetsen gebruikmaken van gestandaardiseerde checklists (vast te stellen door de examencommissie) en vóór de afname van de toets collegadocenten vragen om een kritische blik. Tot slot wordt aanbevolen om studenten na de beoordeling van de toets gedegen feedback te geven. Eind 2005 is een begin gemaakt met een systematische analyse van de praktijk van studieen studentbegeleiding in relatie tot het onderwijs, met name om ervoor te zorgen dat de student zo snel mogelijk op de juiste plaats zit en onnodige studievertraging wordt voorkomen.
45
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
Studenttevredenheidsmonitor De Radboud Universiteit gebruikt een eigen instrument om de tevredenheid van studenten over de opleiding en de faciliteiten te monitoren. Uit deze monitor blijkt een opvallende toename van de tevredenheid van de studenten over het brede terrein van de voorzieningen. De resultaten van de monitor worden in de jaarlijkse onderwijsgesprekken met de faculteiten besproken. De scores van de opleidingen in de Keuzegids Hoger Onderwijs dienen als aanvulling op de eigen studenttevredenheidsmonitor. Studenttevredenheidsmonitor
universiteit algemeen
opleiding
voorzieningen
onderwijsvoorzieningen
Internationalisering De universiteit stimuleert actief de internationale uitwisseling van haar onderzoekers, docenten en studenten. Internationale samenwerking zal immers het al aanwezige internationale karakter van onderzoek en onderwijs én de kwaliteit ervan versterken. Onderzoek van topkwaliteit en het daarop gebaseerde onderwijs speelt zich af in een internationale context. Onderzoekers presenteren hun onderzoeksresultaten op internationale congressen en in internationale tijdschriften. Ook is er een intensieve internationale uitwisseling. De Radboud Universiteit ontvangt jaarlijks vele buitenlandse onderzoekers en docenten. Door de realisatie van een Guesthouse op de campus stimuleert en faciliteert de universiteit hun komst naar Nijmegen. In 2005 verbleven meer dan 250 buitenlandse onderzoekers/docenten aan de Radboud Universiteit. Via het Socratesprogramma verzorgen 28 docenten van de Radboud Universiteit onderwijs in het buitenland, bijna het dubbele van het landelijk gemiddelde.
Mobiliteitsprogramma’s Uitwisselingsprogramma’s geven studenten de kans zich internationaal te oriënteren en zich voor te bereiden op een internationale loopbaan. De Radboud Universiteit neemt deel aan diverse uitwisselingsprogramma’s, waaronder Socrates, Delta, Huygens
46
onderwijs
en ISEP. In 2005 hebben 246 studenten via een uitwisselingsprogramma een deel van de studie in het buitenland gevolgd. Vergeleken met 2004 is dat een forse stijging (60 studenten). Deze stijging wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door een toename van het aantal deelnemers aan het Socratesprogramma. Het aantal buitenlandse studenten dat een deel van de opleiding in Nijmegen volgt (417), is met dertig studenten licht gedaald. 1.229 Studenten hebben met financiële ondersteuning van de Stichting Nijmeegs Universiteits Fonds een studieperiode in het buitenland doorgebracht. Vanuit het VSBfonds hebben tien veelbelovende studenten een beurs ontvangen voor een aanvullend studieprogramma in het buitenland.
De wereld als wetenschappelijk forum ...De universiteit stimuleert actief de internationale uitwisseling van haar onderzoekers, docenten en studenten. Internationale samenwerking zal immers het al aanwezige internationale karakter van onderzoek en onderwijs én de kwaliteit ervan versterken... Bij de Faculteit der Managementwetenschappen is internationalisering de normaalste zaak van de wereld. Er zijn samenwerkingsverbanden met zo’n 65 buitenlandse universiteiten en er vinden regelmatig uitwisselingen plaats tussen studenten en docenten. “Het is heel moeilijk om je een academische wereld voor te stellen die níet internationaal is”, zegt Rob Verhofstad, manager international office en docent bij politicologie. “Wetenschappelijk onderzoek kent geen nationale grenzen en dat zou voor het onderwijs ook zo moeten zijn.” Zelf gaat Verhofstad zo’n vijf keer per jaar naar het buitenland. In 2005 bezocht hij universiteiten in Kroatië, Zweden, Polen en de Oekraïne. “Dat is altijd een unieke ervaring. Ik vind het bijzonder inspirerend om te zien hoe mijn buitenlandse collega’s een en ander aanpakken en hoe studenten daar op mijn colleges reageren. Door mijn internationale ervaring geef ik beter onderwijs.” Internationalisering zou vanzelfsprekend moeten zijn, maar wordt nog vaak gezien als iets exotisch, merkt Verhofstad. “Studenten reizen de hele wereld rond en bewegen zich zonder problemen internationaal, maar de vanzelfsprekendheid om een deel van hun studie in het buitenland te doen, is er minder. Angst voor studievertraging speelt daarbij zeker een rol.” Ook voor docenten blijkt de drempel nog vaak hoog. “Dat begrijp ik niet goed, want docenten hebben daarvoor talloze mogelijkheden. De universiteit biedt goede financiële ondersteuning en met relatief weinig bureaucratie kun je naar samenwerkingspartners in Europa of elders. Natuurlijk moet je vooraf het nodige voorbereiden, maar het levert ook wat op.” Een buitenlands studieverblijf behoort tot de academische vorming, benadrukt Verhofstad. Een must voor studenten. “Er komt nooit meer een periode in je leven waarin het zo gemakkelijk is om een tijdje in het buitenland te verblijven. Na je studie wordt dat een stuk lastiger.”
47
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
De universiteit heeft in 2005 verder gewerkt aan de verbetering van de voorwaarden voor succesvolle internationale uitwisseling. Studenten die naar het buitenland gaan, worden verondersteld de taal in het gastland of het Engels goed te beheersen. De universiteit biedt studenten daarom, op advies van de studenten in de medezeggenschap, taalcursussen aan tegen een gereduceerd tarief. De deelname aan deze taalcursussen is gestegen van 283 studenten in 2004 tot 731 in 2005. Daarnaast is de nationale en internationale erkenning van studiepunten gegarandeerd via het European Community Course Credit Transfer System (ECTS), dat ook aan de Radboud Universiteit wordt gehanteerd. Studenten krijgen een transcript of records waarin de resultaten worden genoemd. Bovendien is gestart met de invoering van learning agreements. In dit document wordt vooraf vastgelegd welke cursussen de student wil volgen, inclusief de daarbij te behalen studiepunten. Het document wordt ondertekend door de student en de zendende en ontvangende universiteit. Tenslotte is het aanbod van gepaste huisvesting een belangrijke voorwaarde voor inkomende studenten. De universiteit besteedt hieraan speciale aandacht. Uitwisselingsstudenten worden in de appartementen van de Stichting Studenten Huisvesting Nijmegen (SSHN) of bij particulieren ondergebracht.
Strategische samenwerking Om haar internationale ambitie te realiseren hebben onderzoekers, docenten en studenten van de Radboud Universiteit contact met tal van universiteiten op alle continenten. De universiteit heeft alleen al met 255 universiteiten in de Europese Unie uitwisselingsovereenkomsten gesloten. Daarnaast wil ze haar strategische internationale samenwerking verder uitbouwen en versterken. Ze streeft daarom naar intensivering van de samenwerkingsverbanden met een beperkt aantal universiteiten in Europa, de Verenigde Staten en Australië. Hierbij wordt voortgeborduurd op bestaande contacten op het gebied van onderzoek en onderwijs. De banden zijn aangehaald met de volgende universiteiten: Katholieke Universiteit Leuven, Wilhelms-Universität Münster, Universität Duisburg-Essen, University of Glasgow, Université de Poitiers, Università degli Studi di Siena, Jagiellonian University Krakow, Universität Zürich, Pázmány Péter Katolikus Egyetem Budapest en Universitat de Barcelona.
Ontwikkelingssamenwerking In het kader van het door Nuffic beheerde Netherlands Programme for Institutional Strengthening of Post-Secondary Education and Training Capacity participeert de Radboud Universiteit in twee door de Rijksuniversiteit Groningen gevormde consortia. Deze consortia beogen een bijdrage te leveren aan de capaciteitsopbouw op het gebied van informatica van een aantal universiteiten in Oeganda en Mozambique.
48
onderwijs
Onderwijsaanbod Opleidings-
Studie-
vorm
last
Algemene Cultuurwetenschappen
vt
180
Arabische, Nieuwperzische en Turkse Talen en Culturen
vt
180
Communicatie- en Informatiewetenschappen
vt
180
Duitse Taal en Cultuur
vt
180
Engelse Taal en Cultuur
vt
180
Geschiedenis
vt
180
Griekse en Latijnse Taal en Cultuur
vt
180
Kunstgeschiedenis
vt
180
Nederlandse Taal en Cultuur
vt
180
vt/dt
180
Romaanse Talen en Culturen
vt
180
Taal- en Cultuurstudies
vt
180
Taalwetenschap
vt
180
Bacheloropleidingen Taal en Cultuur
Religiestudies
Theologie
vt/dt
180
Wijsbegeerte
vt
180
Wijsbegeerte van een Bepaald Wetenschapsgebied
vt
180
vt
180
Recht Internationaal en Europees Recht Nederlands Recht
vt/dt
180
Notarieel Recht
vt/dt
180
Bestuurskunde
vt
180
Communicatiewetenschap
vt
180
Culturele Antropologie en Ontwikkelingsstudies
vt
180
Pedagogische Wetenschappen
vt
180
Politicologie
vt
180
Psychologie
vt
180
Sociale Geografie en Planologie
vt
180
Sociologie
vt
180
Bedrijfswetenschappen
vt
180
Economie
vt
180
Biologie
vt
180
Informatica
vt
180
Gedrag en Maatschappij
Economie
Natuur
Informatiekunde
vt
180
Kunstmatige Intelligentie
vt
180
Moleculaire Levenswetenschappen
vt
180
Natuur- en Sterrenkunde
vt
180
Natuurwetenschappen
vt
180
Scheikunde
vt
180
Wiskunde
vt
180
49
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
Bacheloropleidingen
Opleidings-
Studie-
vorm
last
vt
180
Gezondheidszorg Biomedische Wetenschappen Geneeskunde
vt
180
Tandheelkunde
vt
180
Algemene Cultuurwetenschappen
vt
60
Arabische, Nieuwperzische en Turkse Talen en Culturen
vt
60
Bedrijfscommunicatie
vt
60
Duitse Taal en Cultuur
vt
60
Engelse Taal en Cultuur
vt
60
Franse Taal en Cultuur
vt
60
Geschiedenis
vt
60
Griekse en Latijnse Taal en Cultuur
vt
60
Kunstgeschiedenis
vt
60
Nederlandse Taal en Cultuur
vt
60
Spaanse Taal en Cultuur
vt
60
Taal- en Cultuurstudies
vt
60
Taalwetenschap
vt
60
Wijsbegeerte
vt
60
Religiestudies
vt/dt
120
Masteroropleidingen Taal en Cultuur
Wijsbegeerte van een Bepaald Wetenschapsgebied Theologie
vt
120
vt/dt
180
vt
60
Recht Internationaal en Europees Recht Nederlands Recht
vt/dt/du
60
vt/dt
60
Bestuurskunde
vt
60
Communicatiewetenschap
vt
60
Culturele Antropologie en Ontwikkelingsstudies
vt
60
Notarieel Recht Gedrag en Maatschappij
Milieu-Maatschappijwetenschappen
vt
60
Onderwijskunde
vt/dt
60
Pedagogische Wetenschappen
vt/dt
60
Planologie
vt/du
60
Politicologie
vt
60
Psychology
vt
60
vt/du
60
vt
60
vt/du
60
vt
60
Sociale Geografie Sociologie Economie Bedrijfswetenschappen Economics
50
onderwijs
Opleidings-
Studie-
vorm
last
Informatiekunde
vt
60
Kunstmatige Intelligentie
vt
60
Biology
vt
120
Chemistry
vt
120
Informatica
vt
120
Mathematics
vt
120
Milieu-natuurwetenschappen
vt
120
Moleculaire Levenswetenschappen
vt
120
Natuur- en Sterrenkunde
vt
120
Natuurwetenschappen
vt
120
Biomedical Sciences
vt
120
Tandheelkunde
vt
120
Geneeskunde
vt
180
Amerikanistiek
vt
60
Duitsland Studies
vt
60
vt/dt
60
Literatuurwetenschap
vt
60
Taal- en Spraakpathologie
vt
60
Taal- en Spraaktechnologie
vt
60
Intercultural Theology
vt
120
vt/dt/du
180
vt
60
Masteroropleidingen Natuur
Gezondheidszorg
Niet-doorstroommasteropleidingen Taal en Cultuur
Interreligieuze spiritualiteitsstudies
Pastorale Studies Recht European Law Natuur Bio-Informatics
vt
120
Medische Biologie
vt
120
vt
120
Kunst en Visuele Cultuur in Historisch Perspectief
vt
120
Language and Communication
vt
120
Letterkunde en Literatuurwetenschap: Nieuwe Filologie
vt
120
Wijsbegeerte
vt
120
vt
120
Researchmasters Taal en Cultuur Historische Wetenschappen: Ideologie, Mentaliteit en Maatschappelijke Praktijk
Recht Onderneming en Recht
51
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
Opleidings-
Studie-
vorm
last
Behavioral Science: the study of Behavior Regulation
vt
120
Social and Cultural Science: Comparative Research
vt
120
Cognitive Neurosciences
vt
120
Molecular Mechanisms of Disease
vt
120
Aardrijkskunde
vt/dt/du
120
Algemene Economie
vt/dt/du
120
Bedrijfseconomie
vt/dt/du
120
Duits
vt/dt/du
120
Researchmasters Gedrag en Maatschappij
on Societies Natuur
Universitaire lerarenopleidingen
Engels
vt/dt/du
120
Filosofie
vt/dt/du
120
Frans
vt/dt/du
120
Geschiedenis en Staatsinrichting
vt/dt/du
120
Grieks en Latijn
vt/dt/du
120
Kunstgeschiedenis
vt/dt/du
120
Maatschappijleer
vt/dt/du
120
Nederlands
vt/dt/du
120
Spaans
vt/dt/du
120
Biologie
vt/dt/du
150
Natuurkunde
vt/dt/du
150
Scheikunde
vt/dt/du
150
Wiskunde
vt/dt/du
150
De Radboud Universiteit biedt per 1 september 2005 41 bacheloropleidingen aan eerstejaars studenten. Instroom in de bacheloropleidingen milieu-maatschappijwetenschappen, milieu-natuurwetenschappen en onderwijskunde is vanaf die datum niet meer mogelijk. Vanaf 1 september 2005 worden 46 doorstroommasters, elf niet-doorstroommasters en tien researchmasters aangeboden. Tevens worden er zeventien opleidingen tot leraar in het voortgezet onderwijs in de eerste graad aangeboden. In 2005 is de universiteit gestart met vijf nieuwe researchmasters: • Historische Wetenschappen: Ideologie, Mentaliteit en Maatschappelijke Praktijk • Kunst en Visuele Cultuur in Historisch Perspectief • Language and Communication • Letterkunde en Literatuurwetenschap: Nieuwe Filologie • Molecular Mechanisms of Disease De ongedeelde opleiding geneeskunde is per 1 september 2005 overgegaan naar de bachelor-masterstructuur.
52
onderwijs
53
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
Studenten
54
studenten
De Radboud Universiteit is een studentgerichte onderzoeksuniversiteit. Binnen het onderwijs geldt de menselijke maat: het persoonlijke contact tussen studenten en docenten. Daarnaast maken alle studenten in hun opleiding actief kennis met onderzoek. Met de keuze voor de Radboud Universiteit committeren studenten zich aan haar visie op het onderwijs: studenten zijn actieve deelnemers en nemen de verantwoordelijkheid voor hun academische vorming.
55
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
Eerstejaars instroom Het aantal eerstejaars studenten (3.959) is licht toegenomen ten opzichte van het vorige jaar. De universiteit streeft ernaar de instroom van het aantal vwo’ers te laten stijgen. Dit lukt al vanaf 1999. Dat betekent dat de Radboud Universiteit relatief veel vwo’ers aantrekt. Instroom naar vooropleiding. Alle studenten die voor het eerst studeren aan de Radboud Universiteit op peildatum 1 oktober, inclusief de studenten die zich hebben ingeschreven na 1 oktober in het voorafgaande jaar (bron: ISIS). 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0
instroom vwo
instroom hbo
instroom buitenland
Instroom overig
‘Instroom hbo’ is inclusief hbo-propedeusestudenten. Dit omdat het overgrote deel van deze studenten de hbo-studie vrijwel heeft afgerond maar nog geen einddiploma kan overleggen op de datum van inschrijving aan de universiteit.
56
studenten
Marktaandeel Radboud Universiteit en ontwikkeling doctoraalen masterdiploma’s Marktaandeel Radboud Universiteit en ontwikkeling doctoraal- en masterdiploma’s (bron: Eéncijfer HO VSNU; instroomaantallen zijn de eerstejaars wo-Nederland)
instroom totaal
instroom vwo
diploma’s
Het marktaandeel diploma’s daalt licht. Dit is te verklaren door de daling in de instroom van hbo-studenten, die in relatief korte tijd hun diploma halen. De stijging van de instroom van vwo-studenten betekent een langere studieduur.
57
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
Werving, toelating en selectie De Radboud Universiteit richt zich in de bachelorwerving primair op vwo-scholieren en biedt hun een afgewogen uitgebalanceerd voorlichtingstraject, zodat zij een bewuste studiekeuze kunnen maken. Daartoe heeft de Radboud Universiteit binnen elke fase in het keuzeproces van de scholier een voorlichtingsactiviteit op de campus. De Radboud Universiteit bevordert ook de instroom van Duitse studenten met een vergelijkbare vooropleiding.
Duitse studenten welkom in Nijmegen ...De Radboud Universiteit bevordert ook de instroom van Duitse studenten met een vergelijkbare vooropleiding... Tweedejaars rechtenstudente Anke Rosemann koos bewust voor Nijmegen. Ze begon tweeënhalf jaar geleden met haar opleiding Internationaal en Europees Recht aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Na haar beroepsopleiding tot ‘Bankkauffrau’ in Alpen, wilde ze graag rechten studeren, maar de genoemde opleidingscombinatie bestond niet in Duitsland. Wel in Nederland. De keuze tussen Groningen en Nijmegen was snel gemaakt. “De Nijmeegse rechtenfaculteit staat bekend als een van de beste in Nederland - met uitstekende docenten, zoals Tak, de gebroeders Kortmann en Buruma. Bovendien woonde ik net over de grens in Alpen, zo’n negentig kilometer hiervandaan.” Rosemann spreekt in superlatieven over haar keuze. “Ik voel me helemaal thuis in Nijmegen, heb geweldige vrienden en volg een geweldige studie. Ik voel me echt Europeaan.” Met de studiestof zelf heeft ze geen moeite, maar de taal is soms een barrière. “Zeker onder tijdsdruk bij tentamens is dat lastiger dan ik dacht. Rechten is echt een taalvak, je moet heel precies formuleren. Bij psychologie of cultuurwetenschappen komt dat minder nauw. Mijn ouders steunen me volledig, maar zeiden al dat het niet gemakkelijk zou zijn om een juridische opleiding in het buitenland te doen. Ach, je moet altijd één keer meer opstaan dan je bent gevallen, heb ik in Nederland geleerd.” Via intensieve cursussen maakte ze zich de Nederlandse taal en cultuur eigen. “Gelukkig pik ik dat snel op. Van de universiteit heb ik ook veel steun ondervonden, docenten stimuleren mij en ik kan overal terecht met vragen. Spijt? Überhaupt nicht.” Na haar afstuderen wil ze gaan werken bij een kinderrechtenorganisatie. “Mijn grote droom is Unicef, maar dat wil iedereen. Kinderen zijn de onschuldigste levenswezens die er bestaan, die moet je beschermen - zeker in arme landen of sociaal zwakkere families. Ik ga me daarvoor inzetten.”
58
studenten
De universiteit heeft geen specifieke wervingsactiviteiten voor bijzondere doelgroepen. Wel worden in de voorlichting speciale voorzieningen benadrukt, zoals taalcursussen en taalondersteuning voor buitenlandse studenten. Voor toptalenten in sport of cultuur kent de universiteit de Toptalentenregeling. In 2005 heeft één student hiervan gebruikgemaakt. De 4vwo-dag is een belangrijke voorlichtingsactiviteit om middelbare scholieren kennis te laten maken met de universiteit. Jaarlijks nemen circa 4.500 leerlingen uit de ruime regio van Nijmegen deel aan deze dagen. Omdat de inschrijving per school gaat, maken ook leerlingen uit groepen die doorgaans minder snel kiezen voor het wetenschappelijk onderwijs kennis met de universiteit en het universitair onderwijs. De Radboud Universiteit heeft meer vrouwelijke studenten dan mannelijke, zonder hier specifiek beleid op te voeren. De universiteit voert een succesvol beleid om meer studenten voor de bètaopleidingen te interesseren. Vooral de clustering van opleidingen, het uitbreiden van uitstroommogelijkheden en het werken aan een structurele relatie met geïnteresseerde scholieren en vakdocenten hebben in de afgelopen jaren geleid tot een duidelijke vergroting van de instroom. In 2005 was de instroom in de bètaopleidingen vrijwel gelijk aan die in het jaar ervoor. Deze consolidatie steekt gunstig af bij de landelijke daling.
Numerus fixus De universiteit kent vier opleidingen met een numerus fixus: geneeskunde (330), tandheelkunde (82), biomedische wetenschappen (100) en sinds 2005 ook psychologie (450). Van deze vier maakt alleen tandheelkunde gebruik van decentrale toelating, voor maximaal de helft van de studenten. In 2005 voldeden 54 kandidaten die zich hadden aangemeld voor decentrale toelating aan de door de opleiding gestelde primaire toelatingseisen. Deze kandidaten werden getoetst op hun kwaliteiten door middel van het schrijven van een essay en het volgen van enkele psychomotorische toetsen.
Dringend studieadvies De universiteit heeft ervoor gekozen de propedeutische fase in stand te houden binnen de bachelor–masterstructuur. Het streven is dat de student zo snel mogelijk weet of hij de juiste studie heeft gekozen. Om dit streven te ondersteunen is in 2005 besloten het onderwijs voor alfa- en gammastudenten te intensiveren. De universiteit is ervan overtuigd dat een toename van het aantal contacturen tot minimaal vijftien uur per week leidt tot een snellere oriëntatie op het vakgebied. Studenten wennen bovendien aan een flink studietempo, wat ongetwijfeld zal leiden tot minder studie-uitval. In het verlengde hiervan kiest de Radboud Universiteit bewust voor een dringend studieadvies.
59
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
Macrodoelmatigheid In 2005 hebben vijf onderzoeksmasters de Toets Nieuwe Opleiding met goed gevolg doorstaan: Historische Wetenschappen: Ideologie, Mentaliteit en Maatschappelijke Praktijk, Kunst en Visuele Cultuur in Historisch Perspectief, Language and Communication, Letterkunde en Literatuurwetenschap: Nieuwe Filologie, Molecular Mechanisms of Disease. Al deze opleidingen zijn macrodoelmatig verklaard.
Studeren met een handicap De Radboud Universiteit heeft zich tot taak gesteld dat studenten met een handicap met evenveel kans op succes als de gemiddelde student een opleiding kunnen volgen. Daarom besteedt de studentenbegeleiding expliciet aandacht aan de studieloopbaan en -voortgang van deze studenten. Er zijn verschillende onderwijsvoorzieningen, zoals aangepaste onderwijsprogramma’s, verlenging van tentamentijd en de mogelijkheid om tentamens in een aparte ruimte af te leggen. De klankbordgroep ‘Studeren met een handicap aan de Radboud Universiteit’ – bestaande uit studenten, docenten en een studentendecaan – houdt zich bezig met het bekendmaken van de voorzieningen en het beleid ten aanzien van studeren met een handicap. Speciale aandacht is er voor de toegankelijkheid van gebouwen op de campus. In 2005 is het project Toegankelijkheid, in samenwerking met het Universitair Facilitair Bedrijf, nagenoeg afgerond. Ruimtes die voor studenten van belang zijn, zoals onderwijsruimtes, zijn toegankelijk gemaakt voor rolstoelgebruikers. Bij nieuwbouw en renovatie wordt structureel rekening gehouden met de toegankelijkheid van gebouwen. In 2005 is een plan ontwikkeld om meer aandacht te besteden aan studenten met dyslexie. In 2006 wordt geïnventariseerd hoeveel studenten met dyslexie zich jaarlijks melden. Vervolgens wordt nagegaan of zij de voorzieningen en de begeleiding die ze nodig hebben daadwerkelijk krijgen en wat hun oordeel is over deze begeleiding.
Aansluiting vwo-wo Na de afsluiting in 2004 van het succesvolle zesjarige project ‘Verbetering aansluiting vwo-wo’ heeft het College van Bestuur besloten om blijvend en expliciet aandacht te besteden aan een goede aansluiting tussen het vwo en de Radboud Universiteit. In haar Strategisch Plan 2005-2009 spreekt de universiteit het voornemen uit om de contacten met het vwo verder te intensiveren. De Radboud Universiteit speelt een voortrekkersrol in het Platform voortgezet onderwijs-hoger onderwijs in de regio Arnhem-Nijmegen. Bij dit platform zijn 42 scholen voor middelbaar onderwijs en vijf instellingen voor hoger onderwijs aangesloten. In 2005 is onder de aangesloten scholen een onderzoek gehouden naar het nut van het platform. Het blijkt dat de relatie tussen de scholen en het hoger onderwijs in de regio aanzienlijk is verbeterd sinds de oprichting van het platform in 1999.
60
studenten
In 2005 is voor de vijfde achtereenvolgende keer in het grootschalige IOWO-onderzoek Studenteninstroom Radboud Universiteit Nijmegen een aantal vragen opgenomen over de door studenten ervaren aansluiting vwo-wo. Dit onderzoek maakt het mogelijk een vergelijking te trekken tussen de oordelen van de laatste volledige lichting vwo’ers oude stijl (2000-2001) met alweer de derde lichting vwo’ers nieuwe stijl (2004-2005). De belangrijkste conclusies van het onderzoek in 2005 zijn dat vwo’ers nieuwe stijl meer dan vroeger tevreden zijn over de aansluiting wat betreft de in het wetenschappelijk onderwijs veronderstelde vaardigheden. Ze zijn minder tevreden over de aansluiting van de vakinhoud; vooral Engels en wiskunde leveren problemen op.
Studentenhuisvesting Het aantal studenten dat thuis blijft wonen stijgt. In het jaar 2000 woonde twaalf procent van de studenten bij zijn ouders. In 2005 ging het om 22 procent. De universiteit stimuleert dat studenten in Nijmegen komen wonen. Eén van de redenen dat eerstejaars niet direct in Nijmegen komen wonen is dat het niet altijd gemakkelijk is om er een kamer te vinden. In 2005 heeft de wachtlijst van de Stichting Studenten Huisvesting Nijmegen (SSHN) zich gestabiliseerd. De verwachting is dat studenten de komende jaren gemakkelijker een kamer kunnen vinden. In 2006 komen 340 studentenwoningen op de campus beschikbaar plus 71 wooneenheden voor gastdocenten en onderzoekers in het Guesthouse.
61
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
Karakteristiek van de studentenpopulatie in 2005
Eerstejaars Instelling naar hoofdstudie Totaal • Faculteit der Theologie - Religiestudies - Theologie Totaal voor FdT
- Engelse taal en cultuur - Geschiedenis
Behaalde diploma’s 04/05
Perct
Neven
Vwo
Totaal
Vrouw
studie
Hbo
Buitl
Prop
Bach
Doct
Mast
PD
15%
39%
0%
80
219
57%
15
8
8
2
18
9
22%
44%
0%
12
58
47%
1
4
2
5
1
0
70
16%
40%
0%
92
277
55%
16
12
10
7
19
0
38
53%
13%
3%
65
200
32%
75
20
14
12
2
0
1
0%
0%
0%
4
18
56%
5
0
0
15
0
0
39
51%
13%
3%
69
218
33%
80
20
14
27
2
0
Totaal voor FdF
- Communicatie- en informatiewetensch. - Duitse taal en cultuur
Ingeschrevenen Hfdst
61
• Faculteit der Filosofie - Wijsbegeerte - Wijsbegeerte bep. wetenschapsgeb.
• Faculteit der Letteren - Algemene cultuurwetenschappen - Arabische, NTtc
EOI
Vooropleiding, % van totaal
0
40
68%
13%
0%
47
162
78%
5
32
15
0
1
0
10
20%
10%
0%
11
67
69%
3
7
3
3
3
0
162
62%
30%
2%
180
636
84%
14
108
69
47
64
0
14
43%
14%
21%
17
83
58%
11
8
4
5
3
0
85
66%
11%
2%
98
436
71%
21
69
39
14
16
0
101
72%
11%
0%
120
465
36%
14
65
33
25
15
0 0
- Griekse en Latijnse taal en cultuur - Kunstgeschiedenis
15
100%
0%
0%
16
75
61%
1
9
7
1
5
27
67%
15%
0%
32
173
75%
8
36
19
6
5
0
- Nederlandse taal en cultuur - Romaanse talen en culturen
36
72%
8%
0%
45
216
75%
11
32
14
19
18
0
51
61%
16%
0%
58
174
83%
28
39
11
9
7
0
- Taal- en cultuurstudies - Taalwetenschap
32
84%
6%
0%
54
86
79%
6
0
9
7
5
0
Totaal voor FdL • Faculteit der Rechtsgeleerdheid - Internationaal en Europees recht - Nederlands recht
45
20%
33%
0%
50
136
89%
3
3
5
9
2
0
618
63%
18%
1%
728
2709
70%
125
408
228
145
144
0
0
82
74%
6%
5%
96
289
66%
30
42
55
0
36
500
58%
21%
1%
562
2181
55%
108
220
266
2
211
0
54
54%
17%
0%
73
246
56%
63
20
46
0
29
0
636
60%
19%
1%
731
2716
57%
201
282
367
2
276
0
107
60%
36%
0%
118
464
64%
3
48
35
105
6
0
83
66%
8%
4%
95
475
80%
17
76
61
59
0
0
- Kunstmatige intelligentie - Onderwijskunde
26
92%
8%
0%
31
93
20%
2
9
3
8
0
0
7
85
75%
4
4
7
32
1
0
- Pedagogische wetenschappen - Psychologie
319
56%
38%
2%
338
1263
95%
19
119
98
230
0
0
373
65%
3%
16%
408
2043
77%
51
352
137
228
3
0
39
74%
10%
0%
50
161
51%
11
28
1
11
0
0
947
63%
20%
7%
1047
4584
79%
107
636
342
673
10
0
- Notarieel recht Totaal voor FdR • Faculteit der Sociale Wetenschappen - Communicatiewetenschap - Culturele antropologie
- Sociologie Totaal voor FSW
62
studenten
Eerstejaars Instelling naar hoofdstudie Totaal • Faculteit der Managementwetenschappen - Bedrijfswetenschappen 499 - Bestuurskunde 43
EOI
Ingeschrevenen
Behaalde diploma’s 04/05
Vooropleiding, % van totaal
Hfdst
Perct
Neven
Vwo
Totaal
Vrouw
studie
Hbo
Buitl
Prop
Bach
Doct
Mast
PD
34%
57%
0%
554
1683
32%
358
153
202
42
415
0
67%
26%
0%
50
193
44%
11
23
14
5
21
0
- Economie - Milieu-maatschappijwetenschappen
53
68%
25%
0%
65
188
22%
32
21
14
1
13
0
1
0%
0%
0%
2
51
47%
1
6
7
2
6
0
- Politicologie - Sociale geografie en planologie
45
71%
16%
2%
57
177
33%
39
33
12
1
8
0
85
64%
33%
1%
98
325
26%
6
37
27
12
23
0
726
44%
47%
1%
826
2617
32%
447
273
276
63
486
0
Totaal voor FdM
• Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica - Algemene natuurwetenschappen 22 91% 0% - Biologie 152 76% 3% - Informatica - Informatiekunde - Milieu-natuurwetenschappen - Moleculaire levenswetenschappen - Natuur- en sterrenkunde - Scheikunde - Wiskunde Totaal voor FNWI • UMC St Radboud - Biomedische wetenschappen - Geneeskunde
84
24%
1
12
2
4
0
0
549
51%
13
79
11
43
16
0
44
30%
39%
2%
49
152
5%
7
14
8
11
4
0
32
31%
44%
3%
39
129
5%
1
14
2
1
7
0
5
4
7
7
0
1
0
6
0%
83%
0%
8
38
39%
3
49
86%
10%
4%
54
134
56%
2
46
72%
2%
9%
47
152
15%
1
7
5
13
0
0
38
71%
24%
0%
43
181
31%
6
17
7
16
7
0
13
9
78%
0%
0%
16
72
32%
11
8
3
8
1
0
67%
14%
9%
448
1491
34%
45
156
55
103
43
0
118
81%
15%
0%
125
505
66%
12
74
73
11
17
0
294
89%
1%
2%
351
1925
68%
25
288
0
270
0
190
84
80%
6%
1%
89
447
59%
4
69
0
62
0
53
496
86%
5%
1%
565
2877
66%
41
431
73
343
17
243
• Instituut voor Leraar en School - Lerarenopleiding
29
0%
0%
3%
126
138
56%
3
0
0
0
0
105
29
0%
0%
3%
126
138
56%
3
0
0
0
0
105
3959
61%
22%
3%
4632
17627
60%
1065
2218
1365 1363
997
348
Totaal voor ILS Totaal voor de hele instelling
24 168
398
- Tandheelkunde Totaal voor UMC
9% 16%
Bron: ISIS De telling is gebaseerd op het aantal ingeschreven studenten en extraneii naar hun hoofdstudie, inclusief post-doctoraalstudenten. Alleen inschrijvingen van vóór 1 oktober zijn geteld, waarbij als eerstejaars zijn geteld al degenen die voor het eerst zijn ingeschreven vóór 1 oktober, dus ook de laat-inschrijvers van het jaar daarvoor. Onder ‘EOI’ staan de eerstejaars opleiding: iedereen die dat jaar voor het eerst voor die opleiding staat ingeschreven. Bij ‘nevenstudie’ worden de aantallen nevenstudie-inschrijvingen geteld.
63
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
Onderzoek Netwerken
64
net werken
De Radboud Universiteit is wereldwijd verbonden met een netwerk van academisch onderwijs en onderzoek. Medewerkers onderhouden banden met docenten, onderzoekers en studenten van andere universiteiten in binnen- en buitenland. Internationaal, nationaal, regionaal en lokaal participeert de universiteit daarnaast in bestuurlijke, politieke en culturele netwerken en samenwerkingsverbanden.
65
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
De Radboud Universiteit staat midden in de samenleving. Een globaal overzicht van haar netwerken.
UMC St Radboud De Radboud Universiteit Nijmegen en het UMC St Radboud maken beide deel uit van de Stichting Katholieke Universiteit en werken nauw samen. Via het College voor Bestuurlijke Samenwerking (CBS) stemmen het College van Bestuur van de universiteit en de Raad van Bestuur van het UMC hun strategisch beleid op elkaar af. Daarbij speelt een rol dat het UMC St Radboud enerzijds een samenwerkingspartner is en anderzijds, zoals de andere zeven faculteiten, met haar medisch onderzoek en onderwijs deel uitmaakt van de universiteit. Als bewoners van één campus streven Radboud Universiteit en UMC St Radboud naar intensivering van de samenwerking op facilitair gebied. Zo levert de gezamenlijke inkoop een aanzienlijke kostenbesparing op. In 2005 is ook een gezamenlijk nieuw personeelsinformatiesysteem ontwikkeld. Het nieuwe systeem is operationeel sinds 1 januari 2006. Een studie naar één gezamenlijk voedingsbedrijf voor de campus heeft echter geleid tot het besluit de huidige situatie te laten voortbestaan. In 2005 zijn onderzoeken gestart naar verdere samenwerking op het gebied van ICT, vastgoed en huisvesting. Universiteit en UMC behartigen hun beider belangen inzake bijvoorbeeld de ontwikkeling en bereikbaarheid van de campus in een gezamenlijk overleg naar de gemeentelijke en provinciale overheid. Met het gemeenschappelijke project KERN (Kennis Exploitatie Radboud Nijmegen) zetten universiteit en UMC zich samen in voor de ondersteuning van technostarters in het kader van de kennisvalorisatie.
Stad, regio en provincie De Radboud Universiteit hecht aan een goed contact met de gemeente Nijmegen. Daarom heeft de universiteit actief geparticipeerd in de viering van Nijmegen 2000. In mei 2005 is de bijna voltallige gemeenteraad op bezoek geweest op de universiteit. De contacten met het gemeentebestuur zijn open en constructief. Ook staat de universiteit in geregeld contact met de provincie Gelderland. De in augustus 2005 benoemde Commissaris van de Koningin in Gelderland, C.G.A. Cornielje, heeft in december een kennismakingsbezoek gebracht aan de Radboud Universiteit. De Stichting Gelder-Kennis heeft als doelstelling ‘het verspreiden van universitaire kennis door ondernemerschap en de bevordering van innovatie in de regionale economie via universitaire spin-offs’. De stichting is een samenwerkingsverband tussen de Radboud Universiteit Nijmegen, de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, het bedrijfsleven en de overheid in de regio.
Nationaal wetenschappelijk De Radboud Universiteit participeert actief en op velerlei wijze in de Koninklijke Nederlandse Akademie voor Wetenschappen (KNAW), waar prof. dr. C.M. Jonker voorzitter is van de Jonge Akademie. Daarnaast heeft de universiteit intensieve contacten met de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO).
66
net werken
De Radboud Universiteit is lid van de VSNU, de Vereniging van Samenwerkende Nederlandse Universiteiten. De VSNU behartigt de belangen van haar leden naar kabinet, politiek, overheid en maatschappelijke organisaties. De voorzitter van het College van Bestuur van de Radboud Universiteit, ir. R.J. de Wijkerslooth, was in het verslagjaar lid van het presidium en vice-voorzitter van de VSNU. De Universiteit van Amsterdam, de Universiteit Utrecht, de Rijksuniversiteit Groningen, de Universiteit Leiden, de Vrije Universiteit en de Radboud Universiteit Nijmegen zijn vanwege hun brede academisch aanbod en karakter de zes algemene universiteiten van ons land. Waar nodig trekken ze gezamenlijk op. De zes algemene universiteiten ondersteunen de Nederlandse wetenschappelijke instituten in het buitenland (Rome, Cairo, Athene, Madrid, Florence, Tokyo en St. Petersburg). De Nijmeegse ambtelijke ondersteuning aan het overkoepelend bestuur is gecontinueerd. Daarnaast heeft de Radboud Universiteit het penvoerderschap op zich genomen van het Nederlands Instituut in Marokko (NIMAR). Dit instituut moet in 2006 worden opgericht en zal zich met name richten op onderwijs en onderzoek. De bestaande samenwerkingsverbanden met de Technische Universiteit Eindhoven, de Universiteit Twente en Wageningen Universiteit worden voortgezet en zonodig uitgebreid.
Internationaal De Radboud Universiteit werkt aan een netwerk van preferred partners. Deze partneruniversiteiten kenmerken zich, evenals de Radboud Universiteit, door de internationale kwaliteit van hun onderzoek en onderwijs en door hun ambitie die kwaliteit te verhogen. De Radboud Universiteit werkt actief met hen samen in de uitwisseling van onderzoekers, docenten en studenten. Ook worden gezamenlijk conferenties, symposia en seminars georganiseerd. De Radboud Universiteit Nijmegen is lid van de European University Association, een organisatie waarbij 775 instellingen voor hoger onderwijs in 45 Europese landen zijn aangesloten en die zich bezighoudt met de ontwikkelingen van het Europese hoger onderwijs en onderzoek. In maart 2005 heeft de Rector Magnificus het congres van de EUA in Glasgow bijgewoond.
FIUC In het kader van het netwerk van de katholieke universiteiten hebben in 2005 twee bijeenkomsten in Nijmegen plaatsgevonden. In januari 2005 heeft een groep van 25 vertegenwoordigers van Europese katholieke universiteiten de Radboud Universiteit bezocht. In april vond de jaarlijkse bestuursvergadering van de Internationale Federatie van Katholieke Universiteiten (FIUC) onder leiding van vice-voorzitter dr. J.R.T.M. Peters plaats. De heer Peters is in oktober met pensioen gegaan, maar blijft tot augustus 2006 voorzitter van deze federatie.
67
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
Personeel
68
personeel
In de academische gemeenschap die de Radboud Universiteit is, spelen de medewerkers een cruciale rol in het realiseren van de hoge ambities op het gebied van onderwijs en onderzoek. Het is van belang dat medewerkers trots zijn op hun werk, zich herkennen in de ambities van de universiteit en zich mede verantwoordelijk voelen voor het realiseren van die ambities. Medewerkers kennen en nemen hun verantwoordelijkheden, zijn betrokken, initiatiefrijk, gemotiveerd en hebben plezier in hun werk. Hun loopbaanperspectief is duidelijk.
69
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
Op basis van het Strategisch Plan 2005-2009 zijn in 2005 de voorbereidingen getroffen voor de ontwikkeling van een universitair personeelsbeleidsplan. De rol van leidinggevenden staat voor de toekomst centraal. De toegenomen complexiteit van de organisatie en de externe omgeving maken het nodig dat zij meer dan in het verleden ondersteund worden bij de verdere ontwikkeling van hun eenheid en de aansturing van de medewerkers. De universiteit stelt zich ten doel leidinggevenden hierbij te ondersteunen door advisering en het aanbieden van verschillende trainingen.
Arbeidsvoorwaarden en CAO In juli 2005 is een nieuwe CAO (geldend tot 31 december 2005) afgesloten. Kenmerkend voor deze overeenkomst is de ruimte op vele onderdelen voor eigen lokale regelingen. Om de medewerkers te informeren over wets- en stelselwijzigingen per 1 januari 2006, zoals de levensloopregeling, het nieuwe zorgstelsel, de wet WIA en de wet Walvis, zijn op de campus bijeenkomsten georganiseerd en zijn de nieuwe regelingen op het intranet van de universiteit gepubliceerd.
Universitair Functie Ordenen (UFO) Per januari 2005 is van UFO een tweede versie uitgekomen. In deze versie zijn acht nieuwe functieprofielen opgenomen en is een aantal functieprofielen aangepast. Bij het verschijnen van de landelijke evaluatie van UFO is in VSNU-verband een landelijk competentie-instrument ontwikkeld. Daarin zijn per functieprofiel vier kerncompetenties geformuleerd waarvan wordt verwacht dat ze succesbepalend zijn bij het uitoefenen van die functie. De personeelsadviseurs van de Radboud Universiteit zijn daarmee aan de slag gegaan met het doel de kwaliteit van de werving en selectie en de inzetbaarheid van het personeel te verhogen.
Reïntegratie Sinds september 2004 is binnen de Radboud Universiteit een reïntegratiecoördinator werkzaam. Hij heeft tot taak om de mobiliteit van medewerkers van de universiteit te bevorderen, onder andere door met ontslag bedreigde medewerkers intern of extern te herplaatsen. Vanaf de start in september 2004 zijn 24 van de veertig kandidaten herplaatst in een andere functie binnen of buiten de universiteit. Aanvankelijk werd alleen voor ondersteunend en beheerspersoneel bemiddeld, sinds november 2005 ook voor wetenschappelijk personeel. Afgesproken is om het gevoerde beleid te continueren tot de zomer van 2006.
Arbeidsvoorwaarden Op 1 januari 2005 is een nieuwe regeling rondom werkduur van kracht geworden. De zogenoemde ADV-dagen zijn afgeschaft en een standaard werkduur van 38 uur per week is ingevoerd met daarbij de mogelijkheid te kiezen voor een werkweek van 36 of 40 uur.
70
personeel
Op 1 april 2005 is een nieuwe dienstreisregeling van kracht geworden. Uitgangspunt hiervan is dat de universiteit het reizen per openbaar vervoer zoveel mogelijk stimuleert. Bij gebruik van eigen vervoer bedraagt de vergoeding achttien cent per kilometer. Ook een verblijfkostenvergoeding maakt deel uit van de nieuwe regeling. In 2005 sloten het College van Bestuur en de vakbonden in het Lokaal Overleg een nieuw akkoord (voor de periode 2005-2008) over de besteding van de decentrale arbeidsvoorwaardengelden. Er is een aantal nieuwe bestedingsdoelen geformuleerd. Zo is besloten een deel van de beschikbare middelen te besteden aan de door- en instroom van vrouwen en aan academisch leiderschap.
Nevenwerkzaamheden De Radboud Universiteit Nijmegen kent de Regeling Nevenwerkzaamheden. Het uitgangspunt is dat nevenwerkzaamheden een positieve bijdrage kunnen leveren aan de uitvoering van de universitaire taken. Volgens de regeling hebben de medewerkers de plicht hun leidinggevende op de hoogte te stellen van hun nevenwerkzaamheden: alle betaalde en onbetaalde werkzaamheden die worden verricht op eigen initiatief of voor een andere instantie dan de Radboud Universiteit Nijmegen. De leidinggevende beoordeelt of de nevenwerkzaamheden zijn toegestaan. Nevenactiviteiten die overwegend in het belang zijn van de Radboud Universiteit Nijmegen kunnen worden ingepast in de taakstelling van de werknemer. Eventuele financiële vergoedingen komen in dat geval toe aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Als het gaat om nevenactiviteiten die niet in het belang van de Radboud Universiteit Nijmegen zijn, mogen die taken niet in de werktijd van de Radboud Universiteit Nijmegen worden verricht. Ook mogen ze niet ten koste gaan van de normale functievervulling. Minimaal een keer in de twee jaar zal in het jaargesprek (voorheen functioneringsgesprek) worden nagegaan of de verleende toestemming en gemaakte afspraken bijstelling behoeven.
Eigen risico WAO Ook in 2005 heeft de Radboud Universiteit gekozen voor Eigen Risicodragerschap WAO. Dit heeft wederom geleid tot een aanzienlijke kostenbesparing. Per 29 december 2005 is de WIA in werking getreden. Vanwege de andere opzet van deze wet ten opzichte van de WAO is het gunstiger gebleken voor het jaar 2006 de risico’s bij het UWV te verzekeren.
Personele kengetallen In samenwerking met het UMC St Radboud is gewerkt aan de ontwikkeling van een nieuw personeelsinformatiesysteem. Er is ter ondersteuning van het personeelsmanagement een standaardset van kengetallen ontworpen om personele ontwikkelingen te signaleren en in voorkomend geval bij te sturen.
71
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
Werving- en selectiebeleid In 2005 is voor de Radboud Universiteit een centraal standaardprotocol Werving en Selectie (W&S) gemaakt. Op basis daarvan heeft een aantal faculteiten en diensten in 2005 al een eigen protocol W&S ontworpen. Verder zijn instrumenten ontwikkeld die nuttig kunnen zijn in een W&S-procedure, zoals een leidraad voor het opstellen van een kandidatenprofiel en een format voor de planning van W&S-procedures. Alle personeelsadviseurs zijn getraind in het ondersteunen van een W&S-commissie. Er zijn drie speciaal ontwikkelde trainingen ‘Selectiegesprekken voor leidinggevenden’ gegeven.
Doelgroepenbeleid De Radboud Universiteit ontwikkelt en implementeert beleid, gericht op speciale groepen medewerkers van de universiteit.
Instroom en doorstroom van vrouwen Het emancipatiebeleid voor de komende periode (2005-2008) is in 2005 vastgelegd in de notitie Het aandeel vrouwen in wetenschappelijke functies en OBP vanaf schaal 10. Evaluatie van de doelen zoals die zijn geformuleerd in de in 2001 verschenen notitie Kansen Verzilveren leert dat de streefcijfers voor vrouwelijke UHD’s en hoogleraren nagenoeg zijn gerealiseerd, maar dat het aantal vrouwelijke universitair docenten achterblijft. Het totaal van het aandeel vrouwen in hogere functies blijft relatief laag. Ook bij de Veni-, Vidi- en Vici-honoreringen zijn vrouwen ondervertegenwoordigd. De Radboud Universiteit heeft zich voorgenomen in te zetten op de vergroting van het aantal vrouwelijke UD’s. Zo ontstaat een groter potentieel aan vrouwen die door kunnen stromen naar UHD- en hoogleraarposities. Ook wil de Radboud Universiteit de deelname van vrouwen aan externe geldstroomprojecten verhogen. Het netwerk vrouwelijke hoogleraren speelt hierbij een belangrijke rol. Het is in 2005 vier keer bij elkaar gekomen om belangrijke zaken rond het emancipatiebeleid te bespreken en het College van Bestuur hierover te adviseren. Ook zijn de werving- en selectieprocedures verbeterd, zijn in 2005 drie trainingen ‘Selectiegesprekken voor leidinggevenden’ gegeven en zijn P&O-adviseurs getraind in hun rol als adviseur bij werving en selectie. Daarnaast zijn brochures ontwikkeld en is de nodige informatie op de universitaire website verschenen. Er zijn maatregelen ontwikkeld, zoals een premiestelsel voor vrouwelijke wetenschappers, dat in 2006 zal worden geïmplementeerd. Aandeel vrouwen op de Radboud Universiteit in percenten van fte’s Functie
2000
2005
Hoogleraar
9
UHD
9
14 18
UD
17
20
OWP
36
36
Promovendus
40
45
OBP vanaf schaal 10
27
30
72
personeel
Promovendi In september 2005 is het in 2003 ingevoerde juniorstelsel aangepast aan de nieuwe CAO en UFO en omgedoopt tot het promovendusstelsel. Iedere promovendus krijgt in principe een contract voor vier jaar. Centraal staat dat promovendi recht hebben op een goede begeleiding. Ze krijgen een eerste contract van een jaar. Na gebleken geschiktheid wordt het contract verlengd tot de totale beoogde periode. Een opleidings- en begeleidingsplan maakt deel uit van de arbeidsovereenkomst. In 2005 heeft de Radboud Universiteit specifieke cursusprogramma’s voor promovendi aangeboden. Ongeveer 300 promovendi hebben cursussen gevolgd als ‘Schrijven op academisch niveau’, ‘Wetenschapsjournalistiek’, ‘Management voor promovendi’, ‘Presenteren eigen onderzoek’, en ‘Ontwerp en uitvoering van een promotietraject’.
Nieuwe medewerkers De universiteit organiseert maandelijks een centraal introductieprogramma. Eén á twee keer per jaar gebeurt dit in het Engels. Het programma geeft nieuwe medewerkers een beeld van de omvang en diversiteit van de universiteit. Het centrale introductieprogramma moet gezien worden als een aanvulling op reeds bestaande initiatieven op afdelings- of eenheidsniveau. De evaluatie door de deelnemers is zeer positief.
Nieuwe hoogleraren Het seminar Academisch leiderschap geeft hoogleraren aan het begin van hun aanstelling een inhoudelijke oriëntatie op hun verschillende taakgebieden en verantwoordelijkheden. Daarbij wordt een verband gelegd met de strategische doelen van de universiteit en de primaire processen van onderwijs en onderzoek. Ook komt in de vorm van korte trainingen een aantal vaardigheden en instrumenten aan bod, behorend bij de leidinggevende taken van de hoogleraar. In 2005 zijn twee seminars voor in totaal 24 hoogleraren uit alle faculteiten georganiseerd. Uit evaluatie blijkt dat dit seminar zeer wordt gewaardeerd.
Postdocs In 2004 is een universitaire werkgroep ingesteld om de situatie van postdocs en het beleid van faculteiten ten aanzien van postdocs in kaart te brengen en aanbevelingen te doen voor het universitaire postdocbeleid. In 2005 heeft de werkgroep het College van Bestuur geadviseerd om de doorstroom en uitstroom van postdocs te stimuleren door onder meer verplichte loopbaangesprekken en verbeterde begeleiding. Ook adviseert de werkgroep om postdocs onderwijstaken te geven en hen zo te stimuleren hun competenties uit te breiden. Het advies is besproken met decanen, onderzoeksdirecteuren, bedrijfsvoerders en de medezeggenschap.
Veni-kandidaten (jong talent) De universiteit stimuleert jong wetenschappelijk talent, gevorderde promovendi en recent gepromoveerden om een Veni-subsidie bij NWO aan te vragen. Om de kans op succes te vergroten organiseert de universiteit Veni-workshops. Daar leren jonge onderzoekers subsidieaanvragen te schrijven en hun project te presenteren. In 2005 hebben zes groepen jonge onderzoekers, waaronder de meesten van de laureaten, de Veniworkshop gevolgd.
73
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
Medezeggenschap In 2005 is gebleken dat de integratie van Ondernemingsraad, Universitaire Studentenraad en vier leden van de UMCraad goed van de grond is gekomen. In de Gezamenlijke Vergadering met het College van Bestuur worden sindsdien gezamenlijk alle onderwerpen besproken die de medezeggenschap betreffen. Een groot voordeel is dat vertegenwoordigers van geledingen en alle eenheden van de universitaire gemeenschap hun inbreng hebben in de beraadslagingen. Daardoor worden de belangen van personeel, studenten en organisatie beter tegen elkaar afgewogen.
Behoefte aan academisch leiderschap ...Het seminar Academisch leiderschap geeft hoogleraren aan het begin van hun aanstelling een inhoudelijke oriëntatie op hun verschillende taakgebieden en verantwoordelijkheden. Daarbij wordt een verband gelegd met de strategische doelen van de universiteit en de primaire processen van onderwijs en onderzoek... Esther-Mirjam Sent woonde vijftien jaar in de VS en was verbonden aan verschillende Amerikaanse topuniversiteiten. Maar ze wilde dolgraag terug naar Nederland. “Ik had al die tijd heimwee naar oliebollen, stroopwafels en Kopspijkers. En naar familie.” Sent twijfelde daarom geen seconde, toen de Nijmeegse universiteit haar in 2004 een leerstoel economie aanbood bij de Faculteit der Managementwetenschappen. Samen met een aantal andere (nieuwe) leidinggevenden volgde ze in 2005 een cursus Academisch leiderschap van P&O bij het Studiecentrum Soeterbeeck in Ravenstein. “Dat kostte me drie hele vrijdagen, maar ik vond het zeker zinvol. Het is goed dat we als hoogleraar worden gewezen op het belang van academisch leiderschap. Gek genoeg zijn wij enkel getraind in het doen van onderzoek, dat is wat ons drijft. Wetenschappers zijn van nature onderzoekers, geen academische leiders.” Maar academisch leiderschap toont zich ook op andere gebieden dan onderzoek, leerde ze tijdens de cursus. Het heeft ook betrekking op onderwijs en bestuur. Verder is er nog zoiets als maatschappelijk leiderschap. “Wij moeten niet in onze ivoren toren blijven zitten, maar deelnemen aan het maatschappelijk debat en publiceren in de media. Wetenschappers zitten graag met hun neus in de boeken of achter de computer, maar academisch leiderschap gaat ook over contact met de maatschappij. Daaraan schort het nogal eens bij wetenschappers. Maar er is wel degelijk behoefte ook die andere kanten van leiderschap te ontwikkelen.” Langzaamaan ontstaat bewustzijn over het belang van academisch leiderschap, merkt Sent ook bij collega’s. “Het blijft voortdurend zoeken naar de juiste balans, want het is zo gemakkelijk om door één ding te worden opgeslokt. Maar zonder academische leiders kan de universiteit haar ambities niet waarmaken.”
74
personeel
Arbo-beleid Verzuim Het ziekteverzuim van de universiteit is in 2005 gelijk gebleven aan dat in 2004. Het beleid om ziekteverzuim te verminderen is – nadat het in 2004 binnen het Cluster Ondersteuning, de Facultaire Unie en de Faculteit der Sociale Wetenschappen was ingevoerd – per 1 januari 2005 versneld binnen de gehele universiteit geïmplementeerd. Het nieuwe verzuimbeleid stelt de leidinggevende centraal in het proces van verzuimbegeleiding en reïntegratie. Hierdoor komt de bedrijfsarts of reïntegratieconsulent meer op afstand te staan. De Arbo- en Milieudienst heeft een trainingsprogramma ontwikkeld voor leidinggevenden. Hiervoor bestond veel belangstelling. In 2005 waren 239 medewerkers langer dan zes weken afwezig. Het aantal langdurig zieken is ten opzichte van 2004 gestegen van 188 naar 239. In 2003 waren dat er 210, in 2002 235.
RSI-preventie De Arbo- en Milieudienst verzorgt algemene voorlichting om RSI te voorkomen. Een bijzondere rol is hierbij weggelegd voor de RSI-preventieteams. Zij richten zich speciaal op studenten en bezoeken de studielandschappen binnen de faculteiten. De voorlichting bestaat uit het informeren van studenten hoe ze verantwoord kunnen omgaan met beeldschermen. Voor het tweede opeenvolgende jaar is er een afname te constateren van het aantal klachten. Dit blijkt uit het aantal spreekuurcontacten inzake RSI-problematiek.
75
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
Voorzieningen
76
voorzieningen: huisvesting, milieuzorg en veiligheid
De Radboud Universiteit streeft ernaar haar medewerkers en studenten een veilige en gezonde omgeving te bieden. De universiteit heeft een compacte en groene campus die dicht bij het stadscentrum ligt. De handhaving van deze vriendelijke en veilige omgeving staat voorop bij alle bouwactiviteiten en de herinrichting van terreinen. Alle voorzieningen ondersteunen direct of indirect de onderwijsen onderzoeksprocessen.
77
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
De universiteit investeert in goede ondersteunende voorzieningen. De nieuwe gebouwen op de campus springen het meest in het oog. Veel andere voorzieningen zijn minder zichtbaar, maar wel essentieel voor studenten en medewerkers. ICT-voorzieningen als de digitale leeromgeving BlackBoard, de studielandschappen met ruime computervoorzieningen voor de studenten, en de aanleg van een draadloos netwerk, faciliteren de kwaliteit van het onderwijs. Ook het restaurant de Refter, het Universitair Taal- en Communicatiecentrum Nijmegen (UTN), het Universitair Sportcentrum en de centrale studentenbalie zijn belangrijke universitaire voorzieningen. De prioriteit van de bouwactiviteiten ligt bij onderzoek en onderwijs. De bestaande voorzieningen worden geoptimaliseerd om te voldoen aan de huidige eisen op het terrein van milieu en veiligheid. Overige faciliteiten, zoals ICT- en bibliotheekvoorzieningen, worden waar nodig aangepast aan de ontwikkelingen in onderwijs en onderzoek. De voorzieningen worden op het huidige peil in stand gehouden en duidelijke knelpunten worden opgelost.
Facilitair beleidsplan In 2005 heeft het Cluster Facilitair zijn missie aangescherpt tot: het ondersteunen van onderwijs en onderzoek door het bieden van optimale voorzieningen, en bijdragen aan een inspirerende werk- en leefomgeving voor studenten, medewerkers en gasten. In het verlengde van het Strategisch Plan 2005-2009 van de Radboud Universiteit hebben de clustersectoren een aantal gezamenlijke strategieën bepaald. Zo willen de sectoren door onderling intensiever samen te werken, komen tot een optimale interactie met de faculteiten en het Cluster Ondersteuning. Ook moeten het productaanbod en de klantgerichtheid worden verbeterd. In dit kader heeft het Cluster Facilitair onder meer een ‘Diensten ABC’ ontwikkeld voor het intranet. Klanten kunnen via trefwoorden informatie vinden over producten en diensten van het cluster. Verder is er gestart met strategische en gemeenschappelijke inkoop van producten en diensten met als doel vergroting van de efficiëntie en effectiviteit van de clusterdienstverlening.
Huisvesting Het grootste bouwproject dat in 2005 plaatsvond is de tweede fase van het nieuwe Huygensgebouw voor de Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica (FNWI) aan de oostzijde van de campus. Het gebouw wordt in 2006 volledig opgeleverd en omvat, naast werkruimten en laboratoria, een bibliotheek, studielandschap en restauratieve voorzieningen. Het is flexibel, energetisch vooruitstrevend en duurzaam van opzet met ondergrondse voorzieningen voor parkeren en fietsen. Voordat verder gebouwd kon worden aan deze nieuwe vleugel, is begin 2005 het Universeel Laboratorium op spectaculaire wijze gesloopt. Door het weghalen van kolommen kon het gebouw gecontroleerd in elkaar zakken. Een kritische klus, vanwege de erg korte afstand tot de nieuwbouw. In 2005 zijn de volgende gebouwen opgeleverd en/of geopend: • Nanolaboratorium: nieuwbouw • NMR-paviljoen: nieuwbouw • Proeftuin en kassen botanie: renovatie van gevels en glasdaken • Studiecentrum Soeterbeeck: verbouwing wasserij tot extra vergader- en trainingsruimte
78
voorzieningen: huisvesting, milieuzorg en veiligheid
• Oudbouw FNWI: vernieuwing en vergroting capaciteit collegezaal • Renovatie Spinozagebouw, binnentuin en kantine Rechtsgeleerdheid • Centrale Universiteitsbibliotheek: heropening na een grootschalige renovatie • Bibliotheek Managementwetenschappen: vernieuwing en uitbreiding Gestart in 2005: • Wortellab: nieuwbouw • Erasmusgebouw: renovatie • Trigongebouw: verbouwing voor F.C. Donders Centre • Bestuursgebouw: renovatie
Kassen Botanie
Werkruimte Nanolaboratorium
Bibliografisch Centrum FMW
Voormalige wasserij Soeterbeeck
Binnentuin Spinozagebouw
Grootste collegezaal van de campus (390 plaatsen)
79
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
Naast bovenstaande projecten zijn in veel gebouwen aanpassingen verricht in het kader van wettelijke eisen, gebruiksvergunningen, en eisen van verzekeraars en brandweer. Het gaat onder andere om het collegezalencomplex, de proeftuin en kassen botanie en het UCI-gebouw. Ook heeft het Universitair Facilitair Bedrijf samen met het UMC St Radboud plannen voorbereid om de wegeninfrastructuur veiliger te maken. Het moment van uitvoering is afhankelijk van besluitvorming door de gemeente Nijmegen. In 2005 is door een gemeenschappelijke inspanning van de Stichting Studenten Huisvesting Nijmegen en de universiteit verder gebouwd aan 340 wooneenheden voor studenten en 71 appartementen voor buitenlandse gasten en medewerkers op de campus. Het nieuwe complex wordt begin 2006 opgeleverd.
Vastgoed Sinds 1 juli 2005 is de directeur van het Cluster Facilitair verantwoordelijk voor de directievoering van BV Campus KUN (Campus BV). Deze BV levert ruimten en faciliteiten voor potentiële en startende ondernemingen die zijn voortgekomen uit onderzoeksprogramma’s van de Radboud Universiteit.
Ruimtegebruik per faculteit/cluster
80
voorzieningen: huisvesting, milieuzorg en veiligheid
Ontwikkeling samenstelling vastgoedbestand Radboud Universiteit Nijmegen
verhuur
bv campus
behouden
slopen
nieuwbouw
Verhuur:
aandeel in vastgoedvoorraad Radboud Universiteit dat zal worden
BV Campus:
aandeel in vastgoedvoorraad Radboud Universiteit dat door BV
verhuurd aan derden Campus zal worden verhuurd Behouden:
aandeel in bestaande vastgoedvoorraad Radboud Universiteit dat in beheer blijft (al dan niet gerenoveerd)
Slopen:
aandeel in bestaande vastgoedvoorraad Radboud Universiteit dat in de planperiode zal worden gesloopt
Nieuwbouw:
aandeel in strategisch ruimtebestand dat in de planperiode zal worden gebouwd
Prognose investeringen (gebaseerd op de geactualiseerde meerjareninvesteringsprognose 2002-2016 uit het Huisvestingsplan 2004) Investeringen in M€ komende 5 jaar
Totaal prognose
2006
2007
2008
Totaal investeringen
€ 55,4
€ 23,3
€ 19,3
€
Totaal baten/
€ 97,9
€ 18,3
€ 19,9
€ 19,9
7,6
2009
€
2010
2,6
€ 2,6
€ 19,9
€ 19,9
afschrijvingen
Groene campus en bereikbaarheid De Radboud Universiteit heeft een unieke, groene campus. Om deze te behouden heeft de universiteit een beleid ontwikkeld waarin ze via arbeidsvoorwaarden het gebruik van de fiets en het openbaar vervoer stimuleert. Ze ontmoedigt het gebruik van de auto door het in 2004 ingevoerde systeem van betaald parkeren.
81
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
In 2005 zijn plannen ontwikkeld om de infrastructuur op de campus te verbeteren. In overleg met de gemeente wordt een plan ontwikkeld waarbij busverkeer zoveel mogelijk vrij baan heeft en de veiligheid voor de diverse verkeersdeelnemers wordt verhoogd. In 2005 hebben de gemeente Nijmegen, de Stadsregio Arnhem Nijmegen, de wijkraden en de instellingen die op Heyendaal zijn gevestigd een convenant afgesloten om de bereikbaarheid van Heyendaal te optimaliseren. Het is van groot belang voor stad en regio dat economische en maatschappelijke ontwikkelingen zich doorzetten zonder dat dit ten koste gaat van de leefbaarheid op de campus en in de omliggende wijken.
Eigentijdse UB als centrale ontmoetingsplaats ...Na een grootschalige verbouwing van bijna twee jaar, opende in september 2005 de volledig vernieuwde Universiteitsbibliotheek. Met deze state-of-the-art UB kan Nijmegen internationaal meetellen... Intriguing, noemt directeur Graham Jefcoate de in het oog springende boekenzuil, die de centrale trap ondersteunt in de vernieuwde UB. De glazen vitrine, volgelegd met zo’n negentienhonderd “mooie bandjes die we dubbel hadden”, is een idee van Croonen architecten en de vorige bibliothecaris Anja Smit. In de British Library staat er ook een, maar dan vijf verdiepingen hoog met zo’n 70.000 banden, vertelt Jefcoate die in de Londense bibliotheek een reusachtige renovatie meemaakte. Ook de verbouwing in Nijmegen fascineert hem. “Tien jaar geleden had men waarschijnlijk overwogen dit gebouw uit de jaren zestig tegen de vlakte te gooien. Maar de architect heeft er een nieuwe interpretatie aan gegeven, met veel respect voor de oorspronkelijke architectuur. Wij zijn buitengewoon tevreden over het resultaat. Ook de gebruikers reageren heel positief.” Het gebouw is volledig gestript. Zo is de kelder tot op de laatste draadnagel leeggehaald en helemaal opnieuw opgebouwd tot een volwaardige bibliotheekruimte. Al die tijd bleef de bibliotheek gewoon open. Dat was soms behoorlijk kunst- en vliegwerk, maar wel noodzakelijk voor zo’n centrale voorziening. In de vernieuwde UB zijn de humaniorabibliotheken uit het Erasmusgebouw geïntegreerd. De totale collectie omvat nu ruim 1.300.000 gedrukte boeken en handschriften. Daarnaast is er een omvangrijke, snel groeiende digitale collectie met internationale tijdschriftabonnementen. Ook het Katholiek Documentatie Centrum vond een nieuwe basis in de UB. Jefcoate: “Je ziet hier negen kilometer archief met geschiedenis van katholiek Nederland in de negentiende en twintigste eeuw.” Nieuw is verder een ingenieus boekentransportsysteem, waarmee boeken heen en weer reizen tussen de UB en magazijnruimte in het Gymnasion. De ‘kabelbaan’ in de kelder loopt gedeeltelijk onder de Heyendaalseweg door en imponeert menig bezoeker. “Met deze state-of-the-art bibliotheek kunnen we snel inspelen op nieuwe ontwikkelingen”, besluit de directeur. “Wij willen een centrale ontmoetingsplaats zijn voor iedereen op de campus.”
82
voorzieningen: huisvesting, milieuzorg en veiligheid
Milieubeleid Sinds 1 januari 2005 is ingevolge het Kyoto-protocol de uitstoot van CO2 gebonden aan emissierechten. De overheid heeft de universiteit en het UMC St Radboud rechten toegewezen voor een bepaalde uitstoot van CO2. Bij overschrijding moeten op de markt rechten worden bijgekocht. Dankzij energiebesparing in met name het nieuwe Huygensgebouw, waar een systeem van warmte-koude-opslag is ingericht, heeft de universiteit flink bezuinigd op het gebruik van gas. Daardoor zijn de emissierechten over 2005 niet opgebruikt en kon de universiteit – samen met het UMC St Radboud, dat ook energie wist te besparen – een deel van die rechten verkopen. De komende jaren zullen energiebesparing en de verdere introductie van duurzame energie belangrijke speerpunten blijven in het milieubeleid van de universiteit. De provincie Gelderland heeft in 2005 twee keer gecontroleerd of de universiteit zich houdt aan de voorschriften van de milieuvergunning. De controles richten zich op de olietanks. Er zijn geen overtredingen vastgesteld.
Risico-Inventarisatie & -Evaluatie In 2005 is binnen de hele universiteit de stand van zaken met betrekking tot de RisicoInventarisatie & -Evaluatie (RIE) in kaart gebracht. Er is getoetst of de RIE heeft plaatsgevonden en of de betrokken eenheid een plan van aanpak heeft gemaakt. Het blijkt dat de regels goed worden nageleefd. Waar nodig kan hulp geboden worden bij de actualisering van de plannen. Jaarlijks zullen de RIE en het bijbehorende plan van aanpak met de daarvoor verantwoordelijken worden besproken.
Veiligheid In 2005 is een universiteitsbreed calamiteitenplan totstandgekomen. Dit plan beschrijft de calamiteitenorganisatie van de universiteit bij interne calamiteiten en externe risico’s, plus de taakverdeling en instructies van de diverse functionarissen die een rol hebben in de calamiteitenorganisatie. Er is een begin gemaakt met het maken van calamiteitenplannen voor de afzonderlijke faculteiten. Het door het College van Bestuur ingestelde Crisis Management Team (CMT) is aangevuld met een Crisis Communicatie Team (CCT). Het CCT is belast met de uitvoering van de interne en externe communicatie bij calamiteiten. In 2005 heeft een gezamenlijke instructie plaatsgevonden.
83
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
Onderzoek Financiën
84
financiën
In het financieel beleid krijgen de primaire taken – onderwijs en onderzoek – absolute prioriteit. Het beleid schept de voorwaarden voor de realisering van de kwaliteitsambitie van de universiteit. Evenwichtige ontwikkeling van de inkomsten en uitgaven, het handhaven van de liquiditeitspositie en de eigen vermogenspositie zijn daarbij in de komende jaren wezenlijke randvoorwaarden.
85
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
Financieel beeld 2005 Het jaar 2005 is afgesloten met een positief exploitatieresultaat van € 3,8 miljoen. De ontwikkeling van het resultaat en de reserves en voorzieningen over de afgelopen vijf jaar is als volgt:
(in € x 1.000.000)
2005
2004
2003
2002
2001 -5,5
Operationeel resultaat
5,2
1,8
6,3
5,6
Financieel resultaat
1,2
1,2
3,5
2,3
5,8
-2,6
-0,7
-5,7
-3,2
-5,3
3,8
2,3
4,1
4,7
-5,0
244,5
240,7
238,3
234,2
229,5
45,4
48,7
48,5
40,4
33,1
Reserves en Voorzieningen 289,9
289,4
286,8
274,6
262,6
Buitengewoon resultaat Exploitatiesaldo Reserves Voorzieningen
De toename van het operationeel resultaat komt vooral door een toename van de rijksbijdragen in combinatie met een terughoudende kostenontwikkeling als gevolg van een zeer stringent financieel beleid. Het buitengewoon resultaat ad € 2,6 miljoen negatief betreft een dotatie aan de voorziening voor reorganisatie en herstructurering inzake de Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica.
86
financiën
Exploitatie 2005 Samengevat is het beeld als volgt: (in € x 1.000.000) Rijksbijdrage OCW Collegegelden
Jaarrekening
Begroting
Jaarrekening
Jaarrekening
2005
2005
2004
2003
286,4
279,3
272,9
276,6
24,0
19,5
22,7
20,5
Overige Baten
148,7
136,8
141,6
134,8
Totaal Baten
459,1
435,6
437,2
431,9
Personele kosten
260,3
249,8
253,7
242,8
Afschrijvingen
28,7
29,3
25,9
24,7
Inkomensoverdrachten
68,7
67,6
72,6
71,0
Overige instellingslasten
96,2
83,8
83,2
87,1
453,9
430,5
435,4
425,6 6,3
Totaal Lasten Operationeel resultaat
5,2
5,1
1,8
Financieel resultaat
1,2
-0,1
1,2
3,5
-2,6
-1,2
-0,7
-5,7
3,8
3,8
2,3
4,1
Buitengewoon resultaat Exploitatiesaldo
De rijksbijdrage is in 2005 vooral gestegen door de extra middelen vanwege: • het toegenomen aantal studenten; • de verhoging van de numerus fixus; • de verbetering van de relatieve positie van de Radboud Universiteit Nijmegen in het ministeriële verdeelmodel. De collegegelden zijn gestegen door een toename van het aantal studenten en in veel mindere mate door de indexering van het collegegeld. De omvang van de overige baten is ten opzichte van 2004 toegenomen met 5 procent. Deze toename houdt onder meer verband met een stijging van de baten werk in opdracht voor derden. De stijging van de personele lasten (bij praktisch gelijk gebleven personeelsaantallen) wordt veroorzaakt door de effecten van de CAO-ontwikkelingen, periodieke loonstijgingen en gestegen pensioenlasten. Hiertegenover staat een per saldo lagere last als gevolg van dotaties/onttrekkingen aan personele voorzieningen in 2005 ten opzichte van 2004. De afname van de lasten van inkomensoverdrachten betreft een gewijzigde verantwoordingswijze van vooruit ontvangen bedragen voor projecten, het wegvallen van rechtstreekse bijdragen aan kinderopvangcentra (als gevolg van een wijziging in de regelgeving voor kinderopvang) en lagere participatie in interuniversitaire projecten. Tenslotte stijgen de overige instellingslasten. Dit wordt voornamelijk verklaard door hogere kosten van energie/water, per saldo hogere dotaties aan voorzieningen en hogere kosten van uitbestede werkzaamheden.
87
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
Vermogenspositie en financiële structuur
(in € x 1.000.000)
2005
2004
2003
329,7
299,4
265,4
21,8
23,8
32,8
Voorzieningen
0
5,7
16,9
Langlopende Schulden
34,3
48,7
Kortlopende Schulden
371,6 363,2
363,8
Activa
2005
2004
2003
244,5
240,7
238,3
45,4
48,7
48,5
0
0
81,7
73,8
76,2
371,6 363,2
363,8
Passiva
Vaste Activa Voorraden & Vorderingen Effecten Liquide middelen Totaal Activa
20,1
Eigen Vermogen
Totaal Passiva
0,8
In 2005 is voor ruim € 44 miljoen geïnvesteerd in vastgoed en voor circa € 9 miljoen in inventaris en apparatuur. De hiermee gepaard gaande kasuitstroom overstijgt de kasinstroom. Mede als gevolg hiervan is de liquiditeitspositie uitgedrukt in current ratio (verhouding vlottende activa/kortlopende schulden) verder afgenomen van 0,9 in 2004 tot 0,5 in 2005. Om met zekerheid aan haar betalingsverplichtingen te kunnen voldoen, heeft de universiteit een rekening-courantfaciliteit waarop overigens tot op heden geen beroep wordt gedaan. De vermogenspositie op lange termijn is zeer solide. De solvabiliteit (eigen vermogen als percentage van het balanstotaal) is met 66 procent gelijk gebleven aan voorgaand jaar. De toename van het eigen vermogen betreft het positieve exploitatieresultaat. De voorzieningen zijn per saldo afgenomen, door vrijval van een aantal decentrale voorzieningen en de gedeeltelijke vrijval van de voorziening WAO eigen risico. Hiertegenover staat onder meer de vorming van de voorziening jubilea. Het totaal van effecten en liquide middelen is in 2005 met € 20 miljoen afgenomen. De specificatie is als volgt: In € x miljoen - cash flow (exploitatieresultaat + afschrijvingen)
+ 24,7
- (des)investeringen
- 51,2
- afname van voorzieningen
-
- overige mutaties werkkapitaal
+ 9,8
3,3
- 20,0
Treasury Ten behoeve van de financiering van de nieuwbouw is de effectenportefeuille in 2005 helemaal te gelde gemaakt.
Verwachting komende jaren De Radboud Universiteit Nijmegen bevindt zich in een periode van investeringen ter versterking van haar positie als studentgerichte onderzoeksuniversiteit. Daarbij zet zij in op kwaliteitsverbetering van primaire processen, versterking van studiefaciliteiten en verbetering van voorzieningen.
88
financiën
In 2005 is, exclusief verbonden partijen, voor circa € 44 miljoen in vastgoed geïnvesteerd. Voor de periode 2006-2009 is een investeringsniveau voorzien van ongeveer € 85 miljoen. Van de investeringen kan slechts een beperkt deel uit de (vrijkomende) afschrijvingen gefinancierd worden. De middelen die de Radboud Universiteit voor investeringen van het ministerie ontvangt, zijn structureel onvoldoende. Aanvullende financiering komt primair uit liquide middelen. Het financieel beleid van de Radboud Universiteit heeft de volgende doelstellingen: -
zoveel mogelijk inzet van middelen op het directe proces (onderwijs en onderzoek);
-
voortzetting van het huidige solide financieel beleid, waarbij inkomsten en uitgaven in de pas lopen, bij een gelijkblijvende verhouding van personele en materiele kosten;
-
een eigen-vermogenspositie die gelijke tred houdt met de inflatie.
Deze doelstellingen en verwachtingen staan wel voortdurend onder druk als gevolg van de grote onzekerheid in de ontwikkeling van de inkomstenstroom. Onzekere factoren zijn onder andere de invloed van het nieuwe leerrechtensysteem, wijzigingen in bekostigingssystematiek en de steeds verder toenemende druk van matchingsverplichtingen.
Frank Willemsen
89
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
Onderzoek Faculteiten: feiten en cijfers
90
faculteiten: feiten en cijfers
De Radboud Universiteit Nijmegen is een klassieke, brede universiteit waar kwaliteit volgens internationale standaarden voorop staat. Binnen de Radboud Universiteit zijn vier wetenschapsdomeinen (alfa, bèta, gamma en medisch) vertegenwoordigd. De huisvesting van acht faculteiten op één campus, het voormalig landgoed Heyendael, biedt bijzondere mogelijkheden om de wetenschappelijke breedte van de universiteit te benutten. Het maakt nauwe interactie tussen wetenschapsdomeinen en disciplines mogelijk, waardoor de universiteit als totaal meer is dan de som der delen.
91
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
Faculteit der Theologie Kengetallen Aantal studenten: Eerstejaars: Doctoraal-masterdiploma’s: Publicaties:
277 70 26 190
Theologie/Filosofie (gezamenlijk in fte’s) Academische staf: 90,9 Ondersteunend personeel: 23,2 Benoemingen: 2 • Prof. dr. R.L. Grimes Hoogleraar Ritual Studies • Prof. dr. T. Nicklas Hoogleraar Exegese van het Nieuwe Testament Promoties: 3 09-05-2005 Drs. R.J.J.M. Plum Titel proefschrift: Spreken over God. Een theologische vergelijking tussen symboolbegrip van Paul Ricoeur en Ernst Bloch 14-06-2005 Mw. drs. H.J.M. van der Woude Titel proefschrift: Geschiedenis van de terugkeer. De rol van Jesaja 40, 1-11 in het drama van Jesaja 40-55 04-07-2005 Mw. drs. G.M.J. Poels Titel proefschrift: Een roomse droom. Nederlandse katholieken en de Noorse missie 1920-1975 Afscheidscollege: 1 10-06-2005 Prof. dr. H. Häring Hoogleraar Dogmatische Theologie Titel rede: Wat geen oog heeft gezien. Over zin en taak van interdisciplinair onderzoek
Faculteit der Filosofie Kengetallen Aantal studenten: Eerstejaars: Doctoraal-masterdiploma’s: Publicaties:
218 39 29 124
Theologie/Filosofie (gezamenlijk in fte’s) Academische staf: 90,9 Ondersteunend personeel: 23,2 Benoeming: 1 • Prof. dr. M.V.P. Slors Hoogleraar Cognitiefilosofie Promoties: 3 08-03-2005 P.J.C. Lepers Titel proefschrift: Genie vs. God. Religie en christendom in het vroege werk van Friedrich Nietzsche in de context van zijn Kosmodicee 25-05-2005 Mw. A.B. Hofmeyr Titel proefschrift: Ethics and Aesthetics in Foucault and Levinas 08-07-2005 Drs. J.A.A. Linssen Titel proefschrift: Het andere van het heden denken. Filosofie als actualiteitsanalyse bij Michel Foucault
92
faculteiten: feiten en cijfers
Faculteit der Letteren Kengetallen Aantal studenten: Eerstejaars: Doctoraal-masterdiploma’s: Publicaties: Academische staf: Ondersteunend personeel:
2.709 618 289 470 268,3 74,1
Benoemingen: 4 • Prof. dr. R.H. Baaijen Bijzonder hoogleraar Kwantitatieve Taalkunde • Prof. dr. Th.L.M. Engelen Hoogleraar Historische Demografie • Prof. dr. P. Fuhring Bijzonder hoogleraar Toegepaste Kunsten en Kunstnijverheid • Mw. prof. A. van Grevenstein-Kruse Bijzonder hoogleraar Kunst en Cultuur Promoties: 22 21-01-2005 Mw. drs. A.J. Chen Titel proefschrift: On the universal and language-specific perception of paralinguistic intonational meaning 24-02-2005 Mr. drs. M.J.M. Hageman Titel proefschrift: Het kwade exempel van Gelre. De stad Nijmegen, de Beeldenstorm en de Raad van Beroerten, 1566 – 1568 28-02-2005 Mw. F.K.E.M.L. Lüpke Titel proefschrift: A Grammar of Jalonke Argument Structure 11-03-2005 Mw. drs. M.H. Roza Titel proefschrift: Following strangers: the life and literary career of Robert Myron Coates (1897-1973) 14-03-2005 Drs. P.P.T.W. Van Caldenborgh Titel proefschrift: Savage human beasts or the purest Arabs? The incorporation of the Alawi community into the Syrian state during the French mandate period (1918-1946) 22-04-2005 Mw. R. Orr Titel proefschrift: Methods of Voice Analysis for Estimating the Robustness of the Student Teacher’s Voice 25-04-2005 M.T. Al Sharkawy Titel proefschrift: Arabicization: A case of second language acquisition 11-05-2005 Mw. drs. M.M. Schoonheim Titel proefschrift: Mixing ovaries and rosaries. Catholic religion and reproduction in the Netherlands 1870 - 1970 24-05-2005 Mw. W.J. Niessen Titel proefschrift: De Nijmeegse onroerend goedmarkt 1570-1630. Een onderzoek naar de bewegingen op en de deelnemers aan de Nijmeegse onroerend goed- en kredietmarkt 25-05-2005 Drs. S.H.H. van der Hoek Titel proefschrift: ‘Limburgs groote mond’. De politicus en journalist mr. Leopold Haffmans (1826-1896) 07-06-2005 Mw. drs. J.A. Sturm Titel proefschrift: On the Usability of Multimodal Interaction for Mobile Access to Information Services 20-06-2005 Mw. drs. S.J. van Boxtel-Terluin Titel proefschrift: Can the late bird catch the worm? Ultimate attainment in L2 syntax 27-06-2005 Mw. drs. F. Kemmers Titel proefschrift: Coins for a legion. An analysis of the coin finds of the Augustan legionary fortress and Flavian canabae legionis at Nijmegen 30-06-2005 Drs. H.A.M van den Berg Titel proefschrift: In vrijheid gebonden. Negentiende-eeuwse katholieke publicisten in Nederland over geloof, politiek en moderniteit
93
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
30-06-2005 Mw. drs. F. Loeb-Diehl Titel proefschrift: The Typology of Manner Expressions 07-07-2005 Drs. L. van Santen Titel proefschrift: Das Dorf als literarischer Kosmos. Aegidius Henning (um 1630-1686) – Leben, Werk und Literaturprogramm 16-09-2005 Mw. drs. O.E. Scharenborg Titel proefschrift: Narrowing the gap between automatic and human word recognition 05-10-2005 Drs. J.B.H. de Haan Titel proefschrift: ‘Hier ziet men uit paleizen’. Het Groninger interieur in de zeventiende en achttiende eeuw 06-10-2005 F.C. Seifart Titel proefschrift: The structure and use of shape- based noun classes in Mirana (North West Amazon) 09-11-2005 Drs. J.P.M. van de Mortel Titel proefschrift: Criminaliteit, rechtspleging en straf in het Hollandse drostambt Heusden, 1615 - 1714 06-12-2005 Mw. drs. I.M. Contant Titel proefschrift: Kruisbeeld tegen kromzwaard. De neerslag van de zeeslag van Lepanto in de Italiaanse kunst ten tijde van de Contrareformatie. 22-12-2005 Drs. F.A. Wilhelm Titel proefschrift: English in the Netherlands. A history of foreign language teaching 1800 - 1920. With a bibliography of textbooks. Oraties: 6 04-02-2005 Prof. dr. O. Hekster Hoogleraar Oude Geschiedenis Titel rede: Beelden van macht 17-02-2005 Prof. dr. J.L. Goedegebuure Bijzonder hoogleraar Monumentaal literair erfgoed Titel rede: Geloof als kunstgreep; christendom in de spiegel van romantiek en (post)moderniteit 25-20-2005 Prof. dr. J.A.L. Hoeken Hoogleraar Bedrijfscommunicatie, inzonderheid het ontwerpen van gedragsturende teksten, met speciale aandacht voor cultuurverschillen Titel rede: “Overtuigende taal” 20-05-2005 Mw. prof. dr. M.E. Monteiro Hoogleraar Geschiedenis van het Nederlands Katholicisme Titel rede: Katholieke cultuur in kantelend perspectief 26-05-2005 Mw. prof. dr. A.G.A. van Grevenstein-Kruse Bijzonder hoogleraar Kunst en Cultuur Titel rede: Restauratie: geschiedenis en vooruitgang 15-12-2005 Prof. dr. J.W.M. Kroon Bijzonder hoogleraar Didactiek van het Nederlands in het Voortgezet Onderwijs Titel rede: Matrosov en het schoolvak Nederlands Afscheidscolleges: 3 03-06-2005 Prof. dr. M.P.A.M. Kerkhof Hoogleraar Spaanse Taalkunde en Filologie Titel rede: Miscelánea filológica hispánica. Kanttekeningen bij teksten van Íñigo López de Mendoza en Juan de Mena 24-06-2005 Prof. dr. J.A.H.G.M. Bots Hoogleraar Geschiedenis van de Intellectuele Betrekkingen tussen de West-Europese landen in de Nieuwe Tijd Titel rede: De Fransman Pierre Bayle en Nederland. Over een problematische verhouding en de betekenis van Bayles denken toen en nu. 12-12-2005 Prof. dr. A.H.M. Kessels Hoogleraar Griekse Taal- en Letterkunde Titel rede: Homerisch gelach
94
faculteiten: feiten en cijfers
Faculteit der Rechtsgeleerdheid Kengetallen Aantal studenten: 2.716 Eerstejaars: 636 Doctoraal-masterdiploma’s: 278 Publicaties: 391 Academische staf (incl. CPO): 120,8 Ondersteunend personeel: 73,5 Benoemingen: 5 • Prof. mr. D.R. Doorenbos Hoogleraar Ondernemingsstrafrecht • Prof. mr. J.L.R.A. Huydecoper CPO-hoogleraar Algemeen vermogensrecht • Prof. dr. A.M. Korebrits Bijzonder hoogleraar Forensische psychiatrie • Prof. mr. R.H. Maatman Hoogleraar Vermogensbeheer • Prof. mr. M.P. Nieuwe Weme Hoogleraar Ondernemingsrecht Promoties: 8 10-01-2005 C.M. Hogenstijn Titel proefschrift: Het Algemeen Welzijn van het Volk. Een politiek- en rechtshistorische studie van Deventer in de Patriottentijd 29-04-2005 Mw. mr. C.G. van der Plas Titel proefschrift: De taak van de rechter en het IPR. Een verkenning van de grenzen van de taak van de Nederlandse rechter bij de toepassing van vreemd privaat- en publiekrecht 31-05-2005 Mr. A. Steneker Titel proefschrift: Kwaliteitsrekening en afgescheiden vermogen 29-06-2005 Mr. G.J.C. Rensen Titel proefschrift: Extra-verplichtingen van leden en aandeelhouders 19-09-2005 Mw. mr. drs. W.L.J.M. Duijst-Heesters Titel proefschrift: Boeven in het ziekenhuis. Een juridische beschouwing over de verhouding tussen het medisch beroepsgeheim en de opsporing van strafbare feiten 24-11-2005 Mr. N.E.D. Faber Titel proefschrift: Verrekening 08-12-2005 G.A.J. Cavalier Titel proefschrift: Verhandeling over de overeenkomst van dienstverlening in het internationaal privaatrecht 15-12-2005 Mr. F.W.J.M. Schols Titel proefschrift: Quasi-erfrecht met bindende elementen Oraties: 3 21-01-2005 Mw. prof. dr. L.E. de Groot-van Leeuwen Hoogleraar Rechtspleging Titel rede: Rechters tussen staat en straat 07-04-2005 Prof. mr. drs. B.P.M. van Ravels Hoogleraar Overheid en onderneming Titel rede: Grenzen van voorzienbaarheid 23-06-2005 Prof. dr. mr. J.L.R.A. Huydecoper Hoogleraar Algemeen Vermogensrecht (CPO-wisselleerstoel) Titel rede: Discretie verzekerd
95
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
Faculteit der Sociale Wetenschappen Kengetallen Aantal studenten: Eerstejaars: Doctoraal-masterdiploma’s: Publicaties: Academische staf: Ondersteunend personeel:
4.584 947 683 597 310,2 129,8
Benoemingen: 3 • Prof. dr. C.A.J. de Jong Bijzonder hoogleraar Verslaving en verslavingszorg • Mw. prof. dr. K. Phalet Bijzonder hoogleraar Maatschappelijke vooroordelen • Prof. dr. D.H.J. Wigboldus Hoogleraar Sociale Psychologie Promoties: 46 12-01-2005 S.C. Nguni Titel proefschrift: Transformational Leadership in Tanzanian Education: A study of the effects of tranformational leadership on teachers’ job satisfaction, organizational commitment and organizational citizenship behaviour in Tanzanian primary and secondary schools 13-01-2005 Mw. drs. E.R.A. de Bruijn Titel proefschrift: Action monitoring in normal and altered states 14-01-2005 Mw. drs. C. van Dam Titel proefschrift: Juvenile criminal recidivism. Relations with personality and post release environmental risk and protective factors 18-01-2005 Drs. A. de Kock Titel proefschrift: Arranging Learning Environments for New Learning: Educational Theory, Practical Knowledge, and Everyday Practice 28-01-2005 Mw. drs. L.N. Wauters Titel proefschrift: Reading comprehension in deaf children: The impact of the mode of acquisition of word meanings 31-01-2005 Drs. H.T.M. Ritzen Titel proefschrift: Zinvolle leerwegen. Actieonderzoek naar innovatieve leeromgevingen voor ROC-leerlingen van kwalificatieniveaus 1 en 2 31-01-2005 Mw. drs. M. Gompel Titel proefschrift: Literacy Skills of Children with Low Vision 03-02-2005 A.I. Csathó Titel proefschrift: The versatility of visual regularity 15-02-2005 Drs. H.J.M. Engels Titel proefschrift: Gestoorde taal in de dromen van Emil Kraepelin 16-02-2005 Mw. drs. I.A.M. Courtens Titel proefschrift: Restoring the Balance. Performing Healing in West Papua 16-02-2005 Mw. drs. A.A.M. Thoonen Titel proefschrift: The Door to Heaven. Female Initiation, Christianity and Identity in West Papua 17-02-2005 Drs. D. Omtzigt Titel proefschrift: Magnocellular Involvement in Normal and Dyslexic Reading 21-02-2005 Mw. drs. A.E. Derks Titel proefschrift: Khmer Women on the Move. Migration and Urban Experiences in Cambodia 10-03-2005 Mw. drs. M.A. Ouwens Titel proefschrift: The disinhibition effect. Tendency toward overeating and not restraint predicts food consumption 21-03-2005 Drs. U. Schridde Titel proefschrift: Absence epilepsy in rats: how nurture shapes nature. Genotypic and environmental influences on spike-wave discharges across the lifespan 31-03-2005 Mw. drs. A.H. de Lange Titel proefschrift: What about causality? Examining longitudinal relations between work characteristics and mental health
96
faculteiten: feiten en cijfers
14-04-2005 Drs. W.A. Schipper Titel proefschrift: Een boom met wrange vruchten. De ontwikkeling van een observatieprotocol voor het onderzoeken van situaties rond zelfverwondend gedrag 20-04-2005 Drs. R.E. Timmermans Titel proefschrift: Addition and subtraction strategies: Assessment and instruction 18-05-2005 Mw. drs. F.R.C. Adeney-Risakotta Titel proefschrift: Politics, Ritual and Identity in Indonesia. A Moluccan History of Religion and Social Conflict 24-05-2005 Mw. drs. A. van den Troost Titel proefschrift: Marriage in Motion. A study on the social context and processes of marital satisfaction 31-05-2005 Drs. P.T. Jablonski Titel proefschrift: “It makes me think about…...” Children’s Understanding of Religious Language 07-06-2005 Mw. drs. C.R.M. van Huijgevoort-Munten Titel proefschrift: De kracht van het Zelfverhaal in de Revalidatie. Een narratief onderzoek naar verwerkingsprocessen bij blinden en slechtzienden 23-06-2005 Drs. M.W.G. Philipse Titel proefschrift: Predicting criminal recidivism. Empirical studies and clinical practice in forensic psychiatry 30-06-2005 Mw. drs. A.K. Hermkens Titel proefschrift: Engendering Objects: Barkcloth and the Dynamics of Identity in Papua New Guinea 04-07-2005 Mw. drs. K.F.M. Damen Titel proefschrift: Searching the person behind the addiction. Assessment of personality pathology in Dutch opioid-dependent patients 12-09-2005 Mw. drs. H.A.T. van der Meijden Titel proefschrift: Knowledge construction through CSCL: Student elaborations in synchronous, asynchronous and three-dimensional learning environments 12-09-2005 Mw. drs. J. Ben-Michael-Stainberg Titel proefschrift: Dog owner in problematic dog-rearing situations: techniques of disciplining behaviour 21-09-2005 Drs. E.L. van den Broek Titel proefschrift: Human-Centered Content-Based Image Retrieval 26-09-2005 Mw. drs. M. Stel Titel proefschrift: The social functions of mimicry: On the consequences and qualifiers of facial imitation 29-09-2005 Mw. drs. M.E.D. Wassenaar Titel proefschrift: Agrammatic Comprehension: An electrophysiological approach 10-10-2005 Mw. drs. K. Krol-Pot Titel proefschrift: Toward interdependence. Implementation of cooperative learning in primary schools 11-10-2005 Mw. drs. R. Spijkerman Titel proefschrift: An Image to Die for. Prototypes of Smoking and Drinking Peers and Adolescents’ Substance Use 12-10-2005 Mw. drs. M. Peeters-Bijlsma Titel proefschrift: Duitsers in Nederland. Een onderzoek naar de verandering van de nationale identiteit van Duitse immigranten in Nederland 24-10-2005 Mw. drs. E.P. Mohkamsing-den Boer Titel proefschrift: Dreams and Transitions. The Royal Road to Surinam and Australian Indigenous Society 27-10-2005 Mw. drs. P.C.J. Oomens Titel proefschrift: The social context of mental illness: individual, partner and parental resources 31-10-2005 Drs. P.M.C. Lemmens Titel proefschrift: Congruency versus strategic effects in multimodal affective picture categorization 01-11-2005 Mw. drs. A.M.L. van Langen Titel proefschrift: Unequal participation in mathematics and science education 08-11-2005 Mw. drs. K. Spalek Titel proefschrift: Storage and retrieval of lexical-syntactic properties in language production: the case of grammatical gender
97
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
16-11-2005 Drs. K.H. Drieschner Titel proefschrift: Measuring treatment motivation and treatment engagement in forensic psychiatric outpatient treatment: Development of two instruments 22-11-2005 Drs. G. van der Vloed Titel proefschrift: The Structure of Visual Regularities 01-12-2005 Mw. drs. D.B. van Roon Titel proefschrift: Strategies for accuracy containment during upper limb movements in cerebral palsy 12-12-2005 Mw. drs. B. Roukema-Koning Titel proefschrift: Als mannen en vrouwen bidden. Een empirisch-psychologische studie 19-12-2005 Drs. A.P. Salverda Titel proefschrift: Prosodically-conditioned detail in the recognition of spoken words 20-12-2005 Mw. drs. M.E. Broersma Titel proefschrift: Phonetic and lexical processing in a second language 20-12-2005 Mw. drs. S. Reis Titel proefschrift: Learning to Teach Reading in English as a Foreign Language. An interpretive study of student teachers’ cognitions and actions 21-12-2005 Mw. drs. N.L. Popa Titel proefschrift: Romanian Teachers of the Gifted. Empathy and Accuracy in Perceiving Student’s Characteristics Oraties: 4 01-04-2005 Prof. dr. C.H.C.J. van Nijnatten Bijzonder hoogleraar (Bedrijfs)maatschappelijk werk Titel rede: Op verhaal komen 22-04-2005 Prof. dr. H.L.I. Nijman Bijzonder hoogleraar Forensische psychologie Titel rede: Kunnen we delinquenten niet beter behandelen? 18-05-2005 Prof. dr. L. Fasotti Bijzonder hoogleraar Klinische Neuropsychologie, in het bijzonder cognitieve revalidatie Titel rede: Cognitieve revalidatie: varen zonder kompas? 08-07-2005 Mw. prof. dr. C.M. Jonker Hoogleraar Artificiële Intelligentie Titel rede: Het organiseren van een buurtfeestje: De synergie van Cognitiewetenschap, Artificiële Intelligentie en aangrenzende wetenschappen Afscheidscolleges: 3 18-03-2005 Prof. dr. Th.C.M. Bergen Hoogleraar Onderwijskunde, i.h.b. vraagstukken over het functioneren van docenten Titel rede: Het leren van leraren op de werkplek 08-04-2005 Prof. dr. W.G. Wolters Hoogleraar Economische Antropologie Titel rede: Is op basis van ethische en religieuze principes een ander financieel-economisch systeem mogelijk? Over het renteverbod, woekerbestrijding en de opkomst van islamitisch bankieren 17-06-2005 Prof. dr. C.F.M. van Lieshout Hoogleraar Ontwikkelingspsychologie Titel rede: Lijnen en Latten in Levenslopen. Ontwikkelingstrajecten en Tweepersoonsrelaties in Levenslopen
98
faculteiten: feiten en cijfers
Faculteit der Managementwetenschappen Kengetallen Aantal studenten: Eerstejaars: Doctoraal-masterdiploma’s: Publicaties: Academische staf: Ondersteunend personeel:
2.617 726 549 230 181,2 70,9
Benoemingen: 6 • Mw. prof. dr. Y.W.M. Benschop Hoogleraar Organizational Behaviour • Prof. dr. A.M.A. van Deemen Hoogleraar Beslistheorie in Strategisch Management • Prof. dr. H.L. van Kranenburg Hoogleraar Corporate Strategy • Prof. dr. L.A. Tavasszy Bijzonder hoogleraar Goederenvervoer en ruimtelijk-economische ontwikkeling • Prof. dr. E.G.J. Vosselman Hoogleraar Management Accounting & Control • Mw. prof. dr. E.B. Zoomers Bijzonder hoogleraar Sociale geografie i.h.b. regionaal ontwikkelingsbeleid en internationale migratie Promoties: 6 19-01-2005 D.J. Foster Titel proefschrift: The Dialogue of Engagement: An Enquiry into the Role of Stakeholders in Quality Management Theory 23-05-2005 Drs. J.M. Boudewijns Titel proefschrift: Ongeschreven regels in perspectief. Een onderzoeksmethode voor het diagnosticeren van organisatieleervermogen 05-07-2005 P.M. Perego Titel proefschrift: Environmental management control. An empirical study on the use of environmental performance measures in management control systems 24-08-2005 A. Marasco Titel proefschrift: Technological Progress and Economic Development: Are Foreign Direct Investment and Income Inequality Relevant 27-09-2005 Ir. F. Salimi Titel proefschrift: ERP Implementation Methodologies. Differences in ERP Implementation between Manufacturing and Services 05-12-2005 Drs. H.A. Losscher Titel proefschrift: DUALITY. Shades of meaning Oraties: 2 02-06-2005 Prof. dr. M.S. de Vries Hoogleraar Bestuurskunde Titel rede: De ontmythologisering van het openbaar bestuur 14-10-2005 Mw. prof. dr. E.-M. Sent Hoogleraar Economische theorie en economisch beleid Titel rede: The Science of Economics & The Economics of Science Afscheidscolleges: 2 29-04-2005 Prof. dr. A.C.A.M. van den Hout Bijzonder hoogleraar Innovatie van Beleid in de Intramurale Gezondheidszorg Titel rede: Wie het weet mag het zeggen. Balans van zorg; zorg voor balans 16-11-2005 Prof. dr. E. Wever Bijzonder hoogleraar Euregionaal management Titel rede: Praten in de ruimte
99
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica Kengetallen Aantal studenten: Eerstejaars: Doctoraal-masterdiploma’s: Publicaties: Academische staf: Ondersteunend personeel:
1.491 398 146 960 512,6 299,2
Benoemingen: 5 • Prof. dr. J. van den Brink Bijzonder hoogleraar Theorie van de gecondenseerde materie • Prof. dr. A.J. van Opstal Hoogleraar Systeembiofysica • Prof. dr. A.E. Rowan Hoogleraar Moleculaire Materialen • Prof. dr. H. Siepel Bijzonder hoogleraar Toegepaste Dierecologie • Prof. dr. E.R. Verheul Bijzonder hoogleraar Wiskunde bij informatiebeveiliging Promoties: 49 07-01-2005 Mw. drs. L. Doerwald Titel proefschrift: Regulation of transcription and translation. A tale of crystallins and small heat shock proteins 20-01-2005 Mw. drs. C.R.L.P.N. Jeukens Titel proefschrift: Optical properties of organic and semiconductor nanostructures 20-01-2005 Drs. F.M.H. Crompvoets Titel proefschrift: A Storage Ring for Neutral Molecules 26-01-2005 Drs. F.A. Grootjen Titel proefschrift: A Pragmatic Approach to the Conceptualisation of Language 27-01-2005 Drs. P.P.L.M. Pepels Titel proefschrift: Corticotropin-releasing hormone (CRH) and neuroendocrine regulation of the stress response in tilapia (Oreochromis mossambicus) 01-02-2005 Drs. D.M. Vriezema Titel proefschrift: Polyisocyanide Polymersomes 01-02-2005 I.O. Shklyarevskiy Titel proefschrift: Deformation and Ordering of Molecular Assemblies in High Magnetic Fields 02-02-2005 Mw. drs. H.L. van Lingen Titel proefschrift: New Oxazoline-Based Ligands for Application in Asymmetric Synthesis 15-02-2005 Drs. G.W.M. Vissers Titel proefschrift: Nuclear motion of Van der Waals and hydrogen bonded systems 15-02-2005 Mw. drs. H.M. Cuppen Titel proefschrift: Theory and simulations of crystal growth. Fundamental steps in morphology prediction 17-02-2005 Ir. A.M. Verschoor Titel proefschrift: Hard to Handle. Inducible Defences in Plankton 25-02-2005 Ir. J.C. Noordam Titel proefschrift: Chemometrics in multispectral imaging for quality inspection of postharvest products 28-02-2005 Drs. K. Bal Titel proefschrift: Thermal Stability of Utrathin Magnetic Metallic Multilayers 02-03-2005 Drs. T.M. Kooistra Titel proefschrift: Olefin polymerisation with late transition metals and nitrogen donor ligands 03-03-2005 Mw. ir. L. Mommer Titel proefschrift: Gas exchange under water. Acclimation of terrestrial plants to submergence 07-03-2005 T. Yamada Titel proefschrift: Study of spin-polarized scanning tunneling microscopy/spectroscopy on ultra-thin magnetic films and multilayers: sub-nanometer scale magnetism
100
faculteiten: feiten en cijfers
10-03-2005 Drs. G. Kappé Titel proefschrift: Structure, Function and Evolution of Small Heat-Shock Proteins 06-04-2005 Drs. L.M. Dionísio Pires Titel proefschrift: Grazing for Clarity: Zebra Mussels as a Potential Tool in Biomanipulation of Lakes 11-04-2005 Mw. E.I. Boamfa-Ivan Titel proefschrift: Detection of Trace Gases from Fermentation Processes using Photoacoustic Spectroscopy and Proton-Transfer-Reaction Mass Spectrometry 21-04-2005 B. Veihelmann Titel proefschrift: Sunlight on Atmospheric Water Vapor and Mineral Aerosol: Modeling the Link Between Laboratory Data and Remote Sensing 28-04-2005 Drs. A.M. Travaille Titel proefschrift: Soft Interactions, Solid Results. Nucleation of Calcite on Organic Monolayers and Knowledge Creation in a University Research Institute 17-05-2005 Mw. drs. M. Honsbeek Titel proefschrift: Radical extensions and Galois groups 06-06-2005 Mw. drs. F. Hermens Titel proefschrift: Grasping Oriented Objects 22-06-2005 Drs. D.A. Wijngaarden Titel proefschrift: Angular correlations in beauty production at the Tevatron at =s=1.96 TeV 22-06-2005 Drs. G. Boedeltje Titel proefschrift: The role of dispersal, propagule banks and environmental conditions in the establishment of aquatic vegetation 05-07-2005 C. Fusco Titel proefschrift: Friction and diffusion dynamics of adsorbates at surfaces 06-07-2005 Mw. drs. S. Thewissen Titel proefschrift: Reactivity in the Gas Phase and in Solution of Group 9 Metal Olefin Complexes 07-07-2005 Mw. drs. A.L. van der Salm Titel proefschrift: _MSH in fish. Functions in stress responses and skin colour changes 07-09-2005 Drs. L.W.A. van Berkom Titel proefschrift: Combinatorial exploration of cyano- and nitroalkenes. Towards the synthesis of arylalkylamines and derivatives thereof. 08-09-2005 G. Myszkiewicz Titel proefschrift: High resolution UV spectroscopy and laser-focused nanofabrication 08-09-2005 Mw. ir. M.C. Lensen Titel proefschrift: Catalytic Porphyrin Nano-Assemblies 14-09-2005 A. Alimarine Titel proefschrift: Generic Functional Programming Conceptual Design, Implementation and Applications 26-09-2005 L.J. Macht Titel proefschrift: Extended defects in GaN: Selective etching and optical properties 28-09-2005 Ir. M.J.M. Wagemaker Titel proefschrift: Urea metabolism in the commercial mushroom Agaricus bisporus 29-09-2005 Mw. ir. A. Petrignani Titel proefschrift: Dissociative Recombination of Atmospheric Ions. Towards Unravelling the Physics behind Airglows 03-10-2005 L. Ayres Titel proefschrift: From Structural Proteins to Synthetic Polymers 05-10-2005 Mw. A.M. Coroiu Titel proefschrift: Photoinduced dynamics in NO2 and Tetrakis molecules using Velocity Map Imaging 06-10-2005 Drs. O.R. Zoeter Titel proefschrift: Monitoring non-linear and switching dynamical systems 10-10-2005 G.F. Frehse Titel proefschrift: Compositional Verification of Hybrid Systems using Simulation Relations 25-10-2005 Drs. M.A. Meertens Titel proefschrift: Games, Economies and Fair Allocations 26-10-2005 Mw. drs. D.S. de Jong Titel proefschrift: Identification of Novel Regulators Involved in Early Phase Osteoblast Differentiation
101
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
26-10-2005 Mw. drs. P. Vergeer Titel proefschrift: Introduction of threatened species in a fragmented and deteriorated landscape 01-10-2005 Mw. T. Hoiby Titel proefschrift: New sides of an old factor: TFIIA Function and Regulation 07-11-2005 Mw. drs. K. Hoedemaekers Titel proefschrift: A Genetic and Molecular Study of Pollen Tube Growth in Arabidopsis 07-11-2005 Mw. F.A. Ismail Titel proefschrift: The development of viviparous Mangrove embryos. The role of ABA 21-11-2005 T.N. Tran Titel proefschrift: Including Spatial Information in Clustering of Multi-Channel Images 28-11-2005 Mw. O.P.M. Tommasi Titel proefschrift: Geometry of discriminants and cohomology of moduli spaces 28-11-2005 Ing. M.A. van Driel Titel proefschrift: Bioinformatics strategies for disease gene identification 19-12-2005 Drs. M.J.J. van den Hurk Titel proefschrift: The extracellular calcium-sensing receptor in pituitary melanotrope cells Oraties: 5 07-01-2005 Prof. dr. N.P. Landsman Hoogleraar Analyse Titel rede: Op het Kruispunt 18-02-2005 Prof. dr. F.W.J. Keulartz Bijzonder hoogleraar Duurzaamheid en levensbeschouwing Titel rede: Werken aan de grens. De spanning tussen diversiteit en duurzaamheid 04-03-2005 Prof. dr. ir. A.J. Hendriks Hoogleraar Milieukunde Titel rede: Tussen chemofobie en technocratie: Milieukunde wordt volwassen 05-04-2005 Mw. prof. dr. C.C. Aerts Bijzonder hoogleraar Asteroseismologie Titel rede: Kosmische Symfonieën 15-06-2005 Prof. dr. H.J. Kappen Hoogleraar Neurale netwerken en machine intelligentie Titel rede: Intellligente machines Afscheidscollege: 1 13-10-2005 Prof. dr. W. van Venrooij Hoogleraar Biochemie Titel rede: RA, RA, wat is dat?
Universitair Medisch Centrum St Radboud Kengetallen Aantal studenten: Eerstejaars: Doctoraal-masterdiploma’s: Publicaties: Academische staf (facultair deel): Ondersteunend personeel:
2.877 496 360 1.837 712,9 622,5
Benoemingen: 12 • Prof. dr. S.J. Bergé Hoogleraar Mondziekten, Kaak- en Aangezichtschirurgie • Prof. dr. J. Damen Hoogleraar Cardioanesthesiologie • Prof. dr. J.E.J. Duysens Hoogleraar Bewegingssturing en revalidatiegeneeskunde • Prof. dr. R. de Groot Hoogleraar Kindergeneeskunde • Prof. dr. J.E.E. Keunen Hoogleraar Oogheelkunde
102
faculteiten: feiten en cijfers
• Prof. dr. R.T.C.M. Koopmans Hoogleraar Verpleeghuisgeneeskunde • Prof. dr. J.W.M. Lenders Hoogleraar Vasculaire Geneeskunde • Prof. dr. L.F.A.G. Massuger Hoogleraar Gynaecologische Oncologie • Mw. prof. dr. S. Muller UMC-wisselleerstoel • Mw. prof. dr. Ritskes–Hoitinga Hoogleraar Proefdierkunde • Mw. prof. dr. A.E.M. Speckens Hoogleraar Psychiatrie, i.h.b. stemmings- en angststoornissen • Prof. dr. K.C.P. Vissers Hoogleraar Palliatieve Zorg Promoties: 89 11-01-2005 Mw. drs. H.M. Roelofs-Haarhuis Titel proefschrift: Orally induced tolerance towards nickel 26-01-2005 Drs. R.L. Smeets Titel proefschrift: Targeting of IL-1 and IL-18 in experimental arthritis using soluble receptors - A gene therapeutic approach 02-02-2005 Mw. S.G. Heil Titel proefschrift: Unraveling the mystery of homocysteine. A genomic approach 04-02-2005 Mw. drs. M.C. Zweers Titel proefschrift: Tenascin-X. Clinical and Biological Aspects 18-02-2005 Mw. drs. A.M. Schillings Titel proefschrift: Stumbling over obstacles in young and older adults 21-02-2005 Mw. drs. M.S. van Roosmalen Titel proefschrift: Shared Decision Making in women testing for a BRCA 1/2 mutation 24-02-2005 Mw. drs. G. Breikers Titel proefschrift: Rhodopsin mechanism probed by cysteine scanning mutagenesis in combination with FT-IR difference spectroscopy 01-03-2005 I. Celli Titel proefschrift: Resolving The Molecular Basis of Human Malformation Syndromes 01-03-2005 Drs. C. Grüneberg Titel proefschrift: Postural reactions to tilting supports in standing, walking and jumping 04-03-2005 Drs. J. van Horssen Titel proefschrift: Heparan sulfate proteoglycans and vascular pathology in Alzheimer’s disease 07-03-2005 Mw. M.H.E. van Lettow Titel proefschrift: Triple Trouble. Tuberculosis, HIV infection and Malnutrition 14-03-2005 Mw. drs. M.A. Hermsen Titel proefschrift: Ethics of palliative care in practice 24-03-2005 Mw. drs. M.J.H. Coenen Titel proefschrift: The assembly of the human oxidative phosphorylation system 06-04-2005 Drs. T.R.J. Schermer Titel proefschrift: Optimizing health care for patients with COPD or asthma in Dutch general practice 07-04-2005 Mw. drs. N.J.W. de Wit Titel proefschrift: Analysis of molecular changes during human melanocytic tumor progression 08-04-2005 Mw. drs. M.L.E.A. Landheer Titel proefschrift: An analysis of quality improving procedures in surgical oncology, with an emphasis on non palpable breast cancer 14-04-2005 Drs. C.J.L. la Porte Titel proefschrift: Clinical pharmacology of antiretroviral agents: Focus on drug interactions and dose optimization 18-04-2005 Mw. drs. N.P. Krol Titel proefschrift: Improving dyspepsia management in primary care 18-04-2005 Mw. drs. E. Rusthoven Titel proefschrift: Peritoneal transport mechanisms and their application during peritoneal dialysis in children
103
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
19-04-2005 Ir. T.J.H. Volman Titel proefschrift: Mediators In A Murine Model For The Multiple Organ Dysfunction Syndrome 25-04-2005 Drs. F.G. van Schaijk Titel proefschrift: Pretargeted Radioimmunotargeting with Bispecific anti-tumor x anti-DTPA(In) Antibodies 27-04-2005 Drs. W.M.M. Fennis Titel proefschrift: Adhesive restorations replacing cusps 27-04-2005 Drs. R.H. Kuijs Titel proefschrift: Adhesive restorations replacing cusps 28-04-2005 Drs. A.J. Beynon Titel proefschrift: Electrically-evoked auditory cortical event-related potentials in cochlear implants. The P300 potential 09-05-2005 Mw. M.L.J.P. Delatte Titel proefschrift: Growth regulation of the mandibular condyle and the femoral head in vitro 12-05-2005 Drs. I.H.J.Th. de Hingh Titel proefschrift: Anastomotic healing in the intestine: pre-clinical studies with the emphasis on the role of gelatinases and the effect of peritonitis 12-05-2005 E.N.M. Simon Titel proefschrift: Odontogenic tumours in Tanzania with emphasis on epidemiology, quality of life after treatment and mandibular reconstruction 13-05-2005 Mw. drs. W.A.C.M. Nieuwlaat Titel proefschrift: Recombinant Human Thyrotropin as an Adjuvant to Radioiodine Therapy for Nontoxic, Nodular Goiter 20-05-2005 Mw. drs. K.C.A.M. Nabbe Titel proefschrift: Fc_ Receptors and severe cartilage destruction in experimental arthritis 01-06-2005 Mw. drs. H.G.M. Rijnsaardt-Lukassen Titel proefschrift: Single Embryo Transfer: Clinical and Immunological aspects 02-06-2005 Drs. H.C.A.M. van Rijswijk Titel proefschrift: Mental Health Problems in General Practice. An explorative study on diagnosis and treatment 03-06-2005 S.A. Devos Titel proefschrift: The Importance and Relevance of Epicutaneous Patch Testing 09-06-2005 Drs. J.C.M. Lavrijsen Titel proefschrift: Patients in a vegetative state. Diagnosis, prevalence and long-term care in Dutch nursing homes 10-06-2005 Drs. J.J. den Otter Titel proefschrift: Monitoring and early treatment of COPD & asthma in general practice 16-06-2005 Mw. drs. M. Oosterveld Titel proefschrift: Intensive treatment strategies in patients with high-risk myelodysplastic syndrome and secondary acute myeloid leukemia: a study towards a risk adapted approach 16-06-2005 Drs. H.J. Schelhaas Titel proefschrift: Inherited Cerebellar Syndromes expanding the pheno- and genotype 20-06-2005 Drs. W.H.P.M. Vissers Titel proefschrift: Pathogenesis based treatments for psoriasis 27-06-2005 Mw. drs. N.M.A. Blijlevens Titel proefschrift: Mucosal Barrier Injury and Stem Cell Transplant Recipients 28-06-2005 Drs. P.E. Jira Titel proefschrift: The Smith-Lemli-Opitz syndrome. A multiple malformation syndrome due to a defect in cholesterol biosynthesis 29-06-2005 Mw. drs. T. Kleefstra Titel proefschrift: Genotypes and Phenotypes in X-linked Mental Retardation: from families to genes and back 06-07-2005 Drs. D.G. Snijdelaar Titel proefschrift: Effects of combining opioids and clinically available NMDA receptor antagonists in the treatment of pain 01-09-2005 Mw. A. Cambi Titel proefschrift: Microdomains in the immune system control cell adhesion and pathogen uptake 07-09-2005 Mw. drs. J.W.H. Janssen Titel proefschrift: The role of Opsin in Circadian Regulation and Photoreceptor Degeneration
104
faculteiten: feiten en cijfers
07-09-2005 Mw. drs. E.L.G.M. Tonnaer Titel proefschrift: Pathogenic mechanisms in otitis media. With emphasis on Streptococcus pneumoniae 09-09-2005 Mw. drs. M. Prinssen Titel proefschrift: DREAM Dutch Randomised Endovascular Aneurysm Management Trial 09-09-2005 Mw. drs. H.T.F.M. Verzijl Titel proefschrift: Möbius syndrome. A clinical, radiological, neurophysiological, genetic and neuropathological study. 14-09-2005 Mw. drs. M.A. van Leeuwen-Artz Titel proefschrift: Determinants of long-term renal allograft outcome 15-09-2005 Mw. drs. E.M.J. van der Logt Titel proefschrift: Colorectal cancer and detoxification enzymes, with emphasis on enzyme modulation and genetic polymorphisms 20-09-2005 Drs. K.F.J. van de Graaf Titel proefschrift: Regulation of the epithelial Ca2+ channels TRPV5 & TRPV6 by associated proteins 20-09-2005 Ing. J.W.C. Dieker Titel proefschrift: Unraveling the journey of chromatin in lupus. New clues for the understanding of the pathogenesis? 21-09-2005 Drs. G.J.D. Hengstman Titel proefschrift: Myositis specific autoantibodies; specificity and clinical applications 23-09-2005 Drs. P.Q. Ruhé Titel proefschrift: Engineered Bone. Growth factor loaded calcium phosphate cement matrices 27-09-2005 Mw. drs. M. de Haart Titel proefschrift: Recovery of standing balance in patients with a supratentorial stroke 28-09-2005 Drs. F.B.J. Scholtes Titel proefschrift: Status epilepticus in the Netherlands. A study on causes, therapy and outcome 03-10-2005 Mw. drs. S.H.G. van Os Titel proefschrift: Brain function after near-term birth. The effects of hypoxemia and hypotension 05-10-2005 N. Al-Beiruti Titel proefschrift: The effectiveness of glass-ionomer sealants in preventing dental caries 10-10-2005 Ir. W.K.J. Renema Titel proefschrift: Magnetic Resonance Spectroscopy of creatine-related energy metabolism in skeletal muscle and brain 11-10-2005 J.A. Gabaldon Estevan Titel proefschrift: Origin and evolution of the mitochondrial proteome: applications for protein function prediction in the eukaryotes 12-10-2005 Drs. P.H.G. Duijf Titel proefschrift: Molecular Genetics of EEC Syndrome and Related Disorders 14-10-2005 Drs. D.J. deJong Titel proefschrift: Conventional medical treatment of Crohn’s disease: Focus on adverse events and search for new strategies 24-10-2005 Drs. J.F. Staring Titel proefschrift: Frederick Matthias Alexander 1869-1955: The Origins and History of the Alexander Technique. A medical historical analysis of F.M. Alexander’s Life, Work, Technique and Writings 24-10-2005 Mw. ir. M. Verlaan Titel proefschrift: Genetic aspects of chronic pancreatitis 27-10-2005 Drs. A.P.M. Boll Titel proefschrift: Screening for Abdominal Aortic Aneurysm in the Netherlands 01-11-2005 Drs. R.J.H. Koppers Titel proefschrift: Respiratory Muscle Endurance Training in patients with Chronic Obstructive Pulmonary Disease 02-11-2005 Drs. P.M.J. Welsing Titel proefschrift: Interrelations between process and outcome measures over the course of rheumatoid arthritis 02-11-2005 Mw. drs. J.C. Vis Titel proefschrift: 3-NP-induced neurodegeneration studies in experimental models of Huntington’s disease
105
jaarverslag radboud universiteit nijmegen
04-11-2005 Mw. drs. H.W.M. van Laarhoven Titel proefschrift: Vascularization, oxygenation, and metabolism of colorectal cancer Implications for cytotoxic treatment 08-11-2005 Mw. drs. Y.M.P. Engels Titel proefschrift: Assessing and Improving Management in primary care practice in the Netherlands and in Europe 09-11-2005 Mw. drs. M.K.S. Hol Titel proefschrift: BAHA New indications and long-term patient satisfaction 10-11-2005 Mw. drs. I.P.C. Krapels Titel proefschrift: The etiology of orofacial clefts. An emphasis on lifestyle and nutrition other than folate 10-11-2005 Mw. drs. J.E.M. van Eerd-Vismale Titel proefschrift: Scintigraphic detection of infection and inflammation with radiolabeled Leukotriene B4 antagonists 11-11-2005 Drs. P.D. Knoester Titel proefschrift: Assessment of the value of lamotrigine in daily practice 21-11-2005 Drs. C.S. van der Reijden Titel proefschrift: Improving the signal to noise ratio of the Auditory Steady-State Response 22-11-2005 Drs. R.J. Wolters Titel proefschrift: Improving management of elderly men with lower urinary tract symptoms in general practice 22-11-2005 Drs. R.V. Wetzels Titel proefschrift: Involving older patients in their general practice care 23-11-2005 Mw. drs. M.L. Schillings Titel proefschrift: Fatigue in neuromuscular disorders and chronic fatigue syndrome - a neurophysiological approach 23-11-2005 Mw. drs. P.C.E. de Groot Titel proefschrift: Cardiovascular Adaptations in Spinal Cord-Injured Individuals. Time course of arterial vascular changes 24-11-2005 Mw. drs. G. Dilaver Titel proefschrift: Protein Tyrosine Phospatase PTPRR isoforms in cellular signaling and trafficking 29-11-2005 G. Thomas Titel proefschrift: The voice of student teachers and teachers. A challenge for teacher training, occupational safety and health care 29-11-2005 Mw. drs. P.W.G. du Buf-Vereijken Titel proefschrift: Optimizing the treatment of idiopathic membranous nephropathy 29-11-2005 Mw. drs. A.J.W. Branten Titel proefschrift: Proteinuria and Progression in Glomerular Diseases 30-11-2005 Mw. drs. M.A.J.B. Tacken Titel proefschrift: Quality of preventive performance in general practice: the use of routinely collected data 30-11-2005 Drs. B.P.C. van de Warrenburg Titel proefschrift: Autosomal dominant cerebellar ataxias. Clinical and genetic studies in Dutch patients 01-12-2005 Mw. drs. N.C.G.M. Donders Titel proefschrift: Psychosocial workload, work-family interference and health. Determinants of sick leave in university employees 06-12-2005 Mw. drs. V.G.M. Weerdesteyn Titel proefschrift: From the mechanisms of obstacle avoidance towards the prevention of falls 14-12-2005 Mw. ir. C. Brouwer Titel proefschrift: Purine enzymes and thiopurine methyltransferase in childhood acute lymphoblastic leukemia 15-12-2005 Mw. drs. L.C.J. van den Berk Titel proefschrift: Binding characteristics of PTP-BL PDZ domains 19-12-2005 Mw. drs. W.A.M. Blokx Titel proefschrift: Role of tumor supressors in the pathogenesis and treatment of squamous skin tumors in renal transplant recipients 22-12-2005 Mw. drs. S. Notenboom Titel proefschrift: Endothelin signaling in renal drug transport and toxicity
106
faculteiten: feiten en cijfers
Oraties: 11 14-01-2005 Prof. dr. C.G.J. Sweep Hoogleraar Chemische Endocrinologie Titel rede: Chemische Endocrinologie. Over de chemie tussen laboratorium en kliniek 03-02-2005 Prof. dr. B.C.J. Hamel Bijzonder hoogleraar Klinische genetica, in het bijzonder van erfelijke verstandelijke handicaps Titel rede: Klinische Genetica en erfelijke verstandelijke handicaps: quo vadit? 11-03-2005 Prof. dr. J. Schalkwijk Hoogleraar Experimentele Dermatologie Titel rede: Ieder voordeel 21-04-2005 Prof. dr. M.E. Vierhout Hoogleraar Algemene gynaecologie, in het bijzonder bekkenbodemproblematiek Titel rede: Ad fundum; tot op de bekkenbodem en daaronder 13-05-2005 Prof. dr. F.P.M. Cremers Bijzonder hoogleraar Moleculaire biologie van genetische oogaandoeningen Titel rede: Erfelijke oogziekten aan het eind van de regenboog 23-09-2005 Prof. dr. J.L.R.M. Smeets Hoogleraar Cardiologie in het bijzonder hartritmestoornissen Titel rede: Als het hart hapert 30-09-2005 Prof. dr. R. de Groot Hoogleraar Kindergeneeskunde Titel rede: Pas de trois 11-11-2005 Prof. dr. P.J. Slootweg Hoogleraar Klinische Pathologie Titel rede: Het verborgene onthuld 02-12-2005 Prof. dr. A.C.H. Geurts Hoogleraar Revalidatiegeneeskunde Titel rede: Revalideren: over balans leren, balanceren en balans creëren 16-12-2005 Prof. dr. R.T.C.M. Koopmans Hoogleraar Verpleeghuisgeneeskunde Titel rede: Professionalisering van de verpleeghuisgeneeskunde: naar een verbinding van praktijk en wetenschap 21-12-2005 Prof. dr. J.W.M. Lenders Hoogleraar Vasculaire Geneeskunde Titel rede: Zonder tegenwicht geen evenwicht Afscheidscolleges: 4 01-07-2005 Prof. dr. P.W.J. Stoelinga Hoogleraar Mondziekten en Kaakchirurgie Titel rede: Tussen Kunst & Kaak: The art of changing faces 16-09-2005 Prof. dr. H. Boonstra Hoogleraar Gynaecologische Oncologie Titel rede: Een streven naar optimale zorg binnen de gynaecologische oncologie 04-11-2005 Prof. dr. R.C.W. Burgersdijk Hoogleraar Restauratieve Tandheelkunde, i.h.b. de Kindertandheelkunde Titel rede: Minimale interventies met maximale resultaten 14-12-2005 Prof. dr. O. Daniëls Hoogleraar Kindercardiologie Titel rede: Een kloppend kinderhart wordt volwassen
ILS Het Onderzoekcentrum Instituut voor Leraar en School is een samenwerkingsverband tussen de Radboud Universiteit Nijmegen en de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. Kengetallen Aantal studenten: Eerstejaars: Beroepsdiploma’s: Publicaties: Academische staf: Ondersteunend personeel:
107
138 29 105 27 16,6 5,8