gemeente Eindhoven
Openbare Ruimte, Verkeer lk Milieu
Raadsnummer 0 9. RQQ7$. QOI Inboeknummer o9bstoat46 Beslisdatum B&W 9 november 2009 possiernummer 945 55>
Raadsvragenuan het raadslid de heer E. Cols over goederentreinen rijden door rood
Op donderdag 24 september 2009 komt een machinist om het leven bij een treinongeluk in Barendrecht. De onderzoeksraad voor veiligheid stelt begin deze week dat het nog goed is afgelopen met dit ongeluk. De oorzaak van dit ongeval wordt door de onderzoeksraad gevonden in de verouderde ATB. De voorzitter van de onderzoeksraad stelt ook dat er blijkbaar eerst een heel zwaar ongeluk moet gebeuren alvorens de oude seinen worden vervangen. Op 19 augustus is het rapport ’STS-passages 2008’ verschenen van de inspectie Verkeer en Waterstaat. ’STS-passages’ is vakjargon voor treinen die door rood rijden. In dit rapport wordt duidelijk dat in de afgelopen vijf jaar 70 STS-passages hebben plaatsgevonden op de Brabantroute.
ATB (automatische trein beinvloeding) seinen, moeten er voor zorgen dat een trein automatisch stopt wanneer deze door rood rijdt. Het is echter al jaren bekend dat deze ATB-seinen niet functioneren bij snelheden lager dan 40 km/h. Om deze problemen op te lossen is een nieuw systeem ontwikkeld ATB-Vv (verbeterde versie). Maar er zijn nog ruim 5.000 oude ATB-seinen in gebruik. De PvdA is zeer verontrust over de situatie van treinen die door rood rijden, zeker gezien het grote aantal goederentreinen met gevaarlijke stoffen die dwars door Eindhoven rijden. Wij hebben daarom de volgende vragen: 1 Hoeveel treinen zijn in Eindhoven de afgelopen vijf jaar door een rood sein gereden? Hoeveel goederentreinen betreft het? Hoeveel goederentreinen met gevaarlijke stoffen betreft het? 2 Hoeveel seinen in Eindhoven zijn uitgerust met het verouderde ATB, en waar zijn deze seinen gesitueerd in Eindhoven? Hoeveel seinen in Eindhoven zijn al uitgerust met ATB-Vv?
3 Op welke termijn zijn, volgens de huidige plannen, alle seinen in Eindhoven voorzien van ATB-Vv?
4 Bent u met ons van mening dat het volstrekt onacceptabel is dat de situatie voort blijft bestaan dat oude seinen in gebruik blijven, terwijl de risico’s hiervan al jaren bekend zijn? Bent u met ons van mening dat wachten op een grote
Raadsnummer 09. R3373. OOI
treinramp alvorens actie wordt ondernomen, volstrekt onacceptabel is? 5 Wat is de impact van de situatie rond de ATB-seinen op het onderzoek ten aanzien van de externe veiligheid? Zijn er aanvullende maatregelen noodzakelijk, zolang niet alle seinen in Eindhoven zijn voorzien van ATB-Vv? 6 Bent u met ons van mening dat alle seinen in Eindhoven zo spoedig mogelijk van het nieuwe type ATB-Vv voorzien dienen te zijn? 7 Wat zijn de kosten om alle seinen in Eindhoven te voorzien van ATB-Vv? 8 Bent u bereid om deze kosten als gemeente te voor te schieten, indien Rijk en Provincie niet tijdig en adequaat genoeg meewerken, om in ieder geval de veiligheid rond het spoor in Eindhoven zo goed mogelijk te garanderen? 9 Welke maatregelen gaat u nemen, in samenspraak met ProRail, NS en de goederenvervoerders, tot dat alle seinen in Eindhoven voorzien zijn van ATB-Vv? Eindhoven, 7 oktober 2009.
Antwoord van burgemeester en wethouders 1 Hoeveel treinen zijn in Eindhoven de afgelopen vijfjaar door een rood sein gereden? Hoeveel goederentreinen betreft het? Hoeveel goederentreinen met gevaarlijke stoffen betreft het?
Aantal treinen dat de afgelopen vijf jaar op het emplacement Eindhoven en Eindhoven Beukenlaan door rood licht is gereden:
2004 2005 2006 2007 2008 Totaal
Aantal treinen door rood 5 5 17 7 6 40 Waarvan goederentreinen 0 1 3 0 1 5 Waarvan goederentreinen met 0 1 0 0 0 1 g eva a r lij ke stoffen Bron: Database STS-passages 2004-2008 van IVW.
Alle vijf STS-passages van goederentreinen betroffen sein 26. Dit sein is voorzien van ATB-Vv. Bij 27 van 40 STS-passages gaat het om seinen die van ATB-Vv zijn voorzien.
2 Hoeveel seinen i n Eindhoven zij n uitgerust met het verouderde ATB, en vvaar zij n deze seinen gesitueerdi n Eindhoven? Hoeveel seineni n Eindhoven zijn al uitgerust met ATB- Vv?
Seinen in Eindhoven (stand van zaken per oktober 2009) Totaal aantal seinen in Eindhoven Seinen reeds met ATB-Vv Seinen nog zonder ATB-Vv :
waarvan seinen zonder bijzonder risico waarvan seinen op baanvakken vervoer gevaarlijke stoffen:
waarvan seinen op hoofdbaanvakken: 9
77 27 50 28 22
Raadsnummer 09. R3373. OOI
waarvan seinen op toeleidende baanvakken: 13 Bron : Programma STS, project ATB-Vv, 6 oktober 2009, overzicht bedienbare seinen.
3 Op welke termijn zijn, volgens de huidige plannen, alle seinen in Eindhoven voorzien van AM-I/v?
In 2006/2007 is door het Ministerie van V&W besloten 6 200 miljoen beschikbaar te stellen aan ProRail om ATB-Vv te realiseren met name ter beveiliging van het vervoer van personen. Nadien is het besef gegroeid dat ATB-Vv ook van grote waarde kan zijn voor de beveiliging van goederenvervoer, en zeker als het gaat om het vervoer van gevaarlijke stoffen. In het overleg van de Bestuurlijke Taskforce Brabantroute (het overleg tussen de ministers van VllrW en VROM met de provincies en grotere gemeenten aan de Brabantroute) van 14 november 2007 heeft de minister van VlttW onder meert 5 miljoen extra toegezegd, om de Brabantroute (vanaf Rotterdam tot aan Venlo) te kunnen voorzien van (ongeveer 100) extra ATBVv seinen. In de nadere uitwerking werden in Brabant 97 seinen relevant geacht voor aanvullend ATB-Vv, waarvan er vanuit de 6 5 miljoen 40 voorzien zouden kunnen worden. Er zijn in Eindhoven 6 extra ATB-Vv seinen gerealiseerd. De aanpak van het Rijk richt zich niet op het voorzien van alle seinen van ATB-Vv. Seinen zonder bijzonder risico worden niet voorzien van ATB-Vv. Volgens de huidige inzichten van het Ministerie van V8rW/ProRail worden er in Eindhoven van de 77 seinen 50 niet voorzien van ATB-Vv. Van de 50 seinen hebben er 22 betrekking op vervoer van gevaarlijke stoffen (9 stuks hoofdrijweg; 13 stuks toeleidende rijweg). 4 Bent u met ons van mening dat het volstrekt onacceptabelis dat de situatie voort blijft bestaan dat oude seinenin gebruik blijven, terwijlde risicos hiervan a/jaren bekend zijn? Bent u met ons van mening dat wachten op een grote treinramp alvorens actie wordt ondernomen, volstrekt onacceptabeli s? Het spoor is een relatief zeer veilig systeem voor vervoer. Niet alle seinen moeten noodzakelijkerwijs dan wel kunnen vanuit kosten-/batenoverwegingen van ATB-Vv worden voorzien. In die zin zouden wij ook niet van een volstrekt onacceptabele situatie willen spreken. ATB-Vv achten wij noodzakelijk bij alle seinen op baanvakken waarop sprake is van vervoer van gevaarlijke stoffen en op de overige baanvakken waarbij sprake is van een gebleken of voorzienbaar verhoogd risico voor personen en/of goederenvervoer. Wachten op een grote treinramp is niet aan de orde. De gemeente Eindhoven is al geruime tijd actief om de risico’s externe veiligheid van het vervoer van gevaarlijke stoffen over het spoor te beperken en te beheersen, zowel op de domeinen van anderen (vervoer, infrastructuur) als op het eigen (RO) domein. Zo neemt de gemeente al geruime tijd actief deel aan de Bestuurlijke Taskforce Brabantroute en de voorbereiding van het Basisnet spoor. Inzet van de gemeenten en provincies bij Basisnet Spoor is onder meer het voorzien van alle seinen van ATB-Vv op
Raadsnummer 09. R3373. OOI
baanvakken waar sprake is van vervoer van gevaarlijke stoffen. In Eindhoven gaat het om 22 extra te realiseren seinen.
Ook worden in Eindhoven in ruimtelijke plannen nabij het spoor zo nodig veiligheidsverhogende maatregelen geeist, heeft de gemeente geinvesteerd in een beter schuimblusmiddel voor de brandweer en wordt het ruimtelijk beleid (met de in mei 2009 vastgestelde Visie externe veiligheid) externe veiligheid proof gemaakt. Van ’wachten op’ is geen sprake: er is frequent overleg binnen de Bestuurlijke Taskforce Brabantroute, Prorail en de Ministeries van V&W en VROM. Onze intentie is en blijft de veiligheid van het spoorsysteem als geheel (vervoer en (het gebruik van) de infrastructuur) te verhogen. We nemen waar dat die signalen bij het Rijk aankomen: de gedachte om ATB-Vv als "no-regret" maatregel in te bouwen wordt meer en meer onderschreven, ook op Rijksniveau. Het wachten is nu op zo’n besluit (als onderdeel van het Basisnet) door de minister van V&W en in de Tweede Kamer. 5 Wa ti s deimpact van de situatie rond de ATB-sei nen op het onderzoek ten aanzien van de externe veiligheid? Zijn er aanvullende maatregelen noodzakelijk, zolang niet alle seinen i n Eindhoven zijn voorzien van ATB-Vv?
Seinen op knooppunten van baanvakken waarover gevaarlijke stoffen (kunnen) worden vervoerd, zijn een wezenlijk onderdeel van het vergroten van de externe veiligheid. Dank zij de in 2007 door de minister van V&W beschikbaar gestelde extra middelen zijn in Eindhoven 6 extra seinen van AT 8-Vv voorzien. In relatie tot de voorbereiding van het Basisnet spoor wordt bezien of meerdere seinen voorzien moeten worden. In aanvulling op de ATV-Vv maatregel zijn andere maatregelen mogelijk waarmee risico’s externe veiligheid significant kunnen worden verlaagd, zoals over een groter gebied (in het centrum) langzaam rijden (( 40 km/h), het veiliger samenstellen van treinen (zoals BLEVE vrij) e.d. 6 Bent u met ons van mening dat alle seinenin Eindhoven zo spoedig mogelijk van het nieuwe type ATB-Vvvoorzien dienen tezijn? Zoals hiervoor al aangegeven is het voorzien van alle seinen van ATB-Vv ons inziens niet nodig, maar wel de seinen op de baanvakken waar sprake is van vervoer van
gevaarlijke stoffen en op de overige baanvakken waarbij sprake is van een gebleken of voorzienbaar verhoogd risico voor personen en/of goederenvervoer. 7 Watzijndekosten om alleseinenin Eindhoven te voorzien van ATB-Vv? Per locatie zijn de kosten van ATB-Vv ongeveer’ 50.000,ÃćâĆňâĂİ. Alle seinen van ATB-Vv
voorzien vergt een investering van < 2,5 miljoen; het voorzien van de seinen die relevant zijn in verband met vervoer van gevaarlijke stoffen vergt een investering van E 1,1 miljoen.
Raadsnummer 09. R3373. OOI
8 Bent u bereid om deze kosten als gemeente te voor te schieten, indien Rijken Provi nci e niet tijdig en adequaat genoeg meewerken, om i ni eder geval de veiligheid rond het spoori n Eindhoven zo goed mogelijk te garanderen? Gedeputeerde Staten van de Provincie Noord-Brabant heeft recent besloten de mo-
gelijkheid van cofinanciering aan te bieden aan gemeenten voor het realiseren van ATB-Vv seinen ter verlaging van risico’s externe veiligheid op het spoor. In de voorbereiding van het Basisnet wordt door V%W overwogen ATB-Vv als "no-regret" maatregel verder uit te rollen. Cofinanciering door de Provincie betekent voor Eindhoven een resterende bijdrage van 6 550.000,ÃćâĆňâĂİ (voor de 22 ATB-Vv seinen die relevant zijn voor vervoer van gevaar-
lijke stoffen). Primair zetten wij, in lijn met onze inzet in de afgelopen tijd, in op maatregelen via de Bestuurlijke Taskforce Brabantroute in relatie tot Basisnet Spoor. Mocht dat onverhoopt binnen afzienbare termijn niet tot resultaat leiden, dan zullen wij met een nader voorstel komen aansluitend op de optie van cofinanciering, zoals aangeboden door de Provincie. g Welke maatregelen gaat u nemen, in samenspraak met ProRaii, NS en de goederenvervoerders, tot datalleseinenin Eindhoven voorzienzijn van ATB-Vv?
De gemeente Eindhoven heeft zelf de nodige maatregelen op zich genomen om aan in het eigen domein van ruimtelijke ontwikkeling enerzijds risico’s externe veiligheid te beperken en te beheersen en anderzijds ruimtelijke ontwikkelingen op verantwoorde wijze mogelijk te maken. Zoals een beter blussysteem voor de brandweer, onderzoek naar verbetering van beheersbaarheid in de bestaande stad, integreren van veiligheidsverhogende maatregelen in nieuwe ontwikkelingslocaties (Strijp S, Stationslocatie Zuid-Oost), het externe veiligheid proof maken van het ruimtelijk beleid (Visie externe veiligheid), het opzetten van een Train Incident Managementsysteem (TIM: coordinatieafspraken tussen Regionale brandweer en ProRail) voor gecoordineerde bestrijding van rampen op het spoor e.d. en beheersbaar te maken c.q. houden. De gemeente Eindhoven verwacht van de andere partijen (vervoer, infrastructuur) dat zij mogelijkheden en kansen om risico’s externe veiligheid op hun domeinen te beperken en te beheersen adequaat invullen. Daartoe wordt al geruime tijd binnen en buiten de context van het Basisnet Spoor samengewerkt. Diverse verbetermaatregelen zijn door gemeenten en provincies in Zuid Nederland ingebracht bij de Bestuurlijke Taskforce Brabantroute en het Basisnet spoor. ATB-Vv wordt als mogelijke en effectieve maatregel door V8rW onderkend en nader afgewogen. De stand van zaken inzake de ATB-Vv situatie is duidelijk. Gedeputeerde Staten van NoordBrabant hebben een cofinancieringsregeling voor gemeenten vastgesteld om extra ATB-Vv seinen te kunnen realiseren.
Raadsnummer 09. R3373. OOI
Daarnaast wordt door het Ministerie van V&W met vervoerders gewerkt aan een convenant over BLEVE-vrij vervoer van LPG en brandbare vloeistoffen (veiliger transport). De resultaten daarvan worden binnen afzienbare termijn verwacht. Tenslotte willen we aanvullend afspraken maken over adequate beheersbaarheid beheersbaarheid van calamiteiten op het spoor (bereikbaarheid, beschikbaarheid van water, vloeistofkering en/of -opvang e.d.
Eindhoven, 3 november 2009.
RA09045133
