Raadsvoorstel Agendapunt: Onderwerp: i-VVP (Integraal Verkeers- en VervoerPlan) Portefeuillehouder: wethouder T.J.H.M. Loeff-Hageman Samenvatting: In het kader van de planwet verkeer en vervoer dient een gemeente zorg te dragen voor samenhangend en uitvoeringsgericht verkeers- en vervoerbeleid. Na het ontstaan van de gemeente Montferland in 2005 is geen verkeersbeleidsplan voor de nieuw ontstane gemeente opgesteld. Het ontbreken van een actueel verkeersbeleidsplan in samenhang met de ontwikkelingen –zowel ruimtelijk als verkeerskundig– die op handen zijn voor deze gemeente zijn reden geweest om in de periode 2011-2012 het i-VVP op te stellen. Hierin is het verkeers- en vervoerbeleid voor de gemeente Montferland vastgelegd. Het plan bestaat uit twee delen. 1. Het koepelrapport. Hierin is vanuit een brede verkeerskundige, landschappelijke en functionele analyse een visie opgesteld die leidt tot het verkeers- en vervoerbeleid. 2. De werkboeken. Hierin zijn de maatregelen opgenomen die in de komende periode getroffen dienen te worden om in de toekomst de verkeersveiligheid en de bereikbaarheid te kunnen blijven garanderen in de gemeente Montferland. Daarnaast zijn de maatregelen zo opgesteld dat deze de verkeersleefbaarheid vergroten en de omgevingskwaliteit behouden en zo mogelijk verbeteren. Bij het opstellen van het i-VVP is zeer uitvoerig en veelvuldig overlegd met alle partners van de gemeente die belang hebben bij verkeersveiligheid, goede bereikbaarheid en een goede verkeersleefbaarheid in de gemeente. Daarnaast zijn ook alle inwoners van de gemeente Montferland uitgenodigd om verkeersknelpunten aan te geven tijdens MEESPRAAK (zie verklarende woordenlijst). Alle ingebrachte knelpunten zijn bestudeerd en betrokken in het i-VVP. Binnen de huidige collegeperiode kan een aantal i-VVP-maatregelen al worden uitgevoerd binnen het Programma Onderhoud Wegen, Gemeentelijk RioleringsPlan-projecten en projecten in het kader van Masterplan ’s-Heerenberg; gedeeltelijk zonder meerkosten. Uw raad wordt nu voorgesteld het i-VVP vast te stellen. Aanleiding: De planwet verkeer en vervoer geeft aan dat een gemeente moet zorgdragen voor een samenhangend en uitvoeringsgericht verkeers- en vervoerbeleid. In het in bijlage 1 opgenomen iVVP wordt het verkeers- en vervoerbeleid voor de gemeente Montferland beschreven. Het beleid is er op gericht om de verkeersveiligheid te bevorderen, te zorgen voor voldoende bereikbaarheid, de verkeersleefbaarheid te vergroten en de omgevingskwaliteit te behouden en te verbeteren. Naast de wettelijke verplichting, vond ons college het vanuit meerdere perspectieven noodzakelijk om een verkeer- en vervoerplan op te stellen en zodoende te beschikken over actueel verkeers- en vervoerbeleid. De gemeente Montferland staat aan de vooravond van een aantal veranderingen in en rond de gemeente die gevolgen hebben voor de verkeerscirculatie; te weten: de aanleg van de Zuidelijke Randweg Didam, de doortrekking van de N316 Zeddam-’s-Heerenberg, de doortrekking van de A15 in combinatie met de verbreding van de A12 en de verplaatsing van de aansluiting op de A12 van de Tatelaarweg naar de Hengelderweg. Maar ook ruimtelijke ontwikkelingen zoals de komst van het EBT 1 bij ’s-Heerenberg, de bouw van het RBT 2 bij Wehl/Kilder, de uitbreiding Kerkwijk, de bouw van Zevenaar-Oost en Groot Holthuizen zijn van invloed op verkeersstromen in onze gemeente. Ons college heeft bewust gekozen om het plan i-VVP te noemen met daarin de “i” van integraal. Aangejaagd door het verkeersveiligheidsconcept Duurzaam Veilig (zie verklarende woordenlijst) is de laatste jaren de inrichting van wegen sectoraal benaderd vanuit verkeersoptiek. Daarmee hebben de meeste wegen –ook in verblijfsgebieden– een typische verkeersuitstraling gekregen. De 1 2
EBT: Euregionaal BedrijvenTerrein ten zuiden van de Meilandsedijk RBT: Regionaal BedrijvenTerrein bij Wehl
volledige profielbreedte is ingericht voor verkeer. De implementatie van het Duurzaam Veiligconcept heeft ervoor gezorgd dat de gemeente Montferland een veilige gemeente is; een gemeente zonder ongevalsconcentraties en relatief weinig letselongevallen. Echter met de sectorale benadering is de verkeersleefbaarheid de laatste jaren sterk onder druk komen staan en voelen mensen zich niet veilig in het verkeer. De auto en automobilist zijn zeer dominant aanwezig in het straatbeeld. Bij het integraal benaderen van de inrichting van de wegen, worden ook overige functies in de ruimte betrokken bij de inrichting van de wegen en wordt het landschap gerespecteerd. Daarom vindt u in de werkboeken de termen als shared space en natuurlijk sturen. Dit zijn filosofieën die de mens (bewoners, recreanten, agrariërs et cetera) en zijn behoeften in een verblijfsgebied centraal stellen. De inrichting van de traverse Zeddam is hiervan een sprekend voorbeeld. Het i-VVP bouwt voort op de Structuurvisie Montferland, het LOP 3 en het GSP 4. Situatie/ probleem: Bovenstaand is aangegeven dat de gemeente Montferland te maken krijgt met veranderende verkeersstromen die het gevolg zijn van de aanleg van wegen, de gewijzigde aansluiting op de A12 en een aantal ruimtelijke ontwikkelingen. Met de aanleg van de Zuidelijke Randweg Didam en de doortrekking van de N316, is de Gemeente Montferland echter voldoende voorbereid op de toekomst. De bereikbaarheid verbetert en de verkeersveiligheid verbetert naar verwachting ook als gevolg van minder verkeer door de kernen. Het i-VVP is met name ingestoken op het verbeteren van de verkeersleefbaarheid en het versterken van de toeristisch- en recreatieve aantrekkelijkheid van de gemeente Montferland. De resultaten van MEESPRAAK laten zien dat met name het verbeteren van de verkeersleefbaarheid nodig is. Het i-VVP bestaat uit twee delen: 1. Het Koepelrapport Hierin zijn de verkeerskundige, landschappelijke en functionele overwegingen geïntegreerd. In dit Koepelrapport wordt geconstateerd dat de gemeente Montferland een kwalitatief robuust hoofdwegennet heeft. Zeker als de N316 vanuit Zeddam is doorgetrokken naar de Meilandsedijk bij ’s-Heerenberg èn als de Zuidelijke Randweg Didam is voltooid. Daarmee is het hoofdwegennet ‘optimaal op orde’ en kan iedereen vanuit zijn/haar woning binnen 5 minuten op het hoofdwegennet rijden. Doordat de gemeente Montferland een zeer goed hoofdwegennet heeft (A12, A18, BAB 5 A3, alle provinciale wegen, Randweg Didam en de Zuidelijke Randweg Didam), heeft ons college ervoor gekozen om alle gemeentelijke wegen in verblijfsgebieden binnen de bebouwde kom in de toekomst aan te wijzen als 30km/u-zone (voor zover deze dat nog niet zijn) en alle wegen in verblijfsgebieden buiten de bebouwde kom aan te wijzen als 60km/u-zone. Met uitzondering van een klein aantal wegen rond Stokkum geldt voor alle wegen in de buiten-bebouwde-komse-verblijfsgebieden van de gemeente Montferland inmiddels al 60km/u-regime (voor de wegen rond Stokkum is een procedure gestart om ook deze wegen aan te wijzen als 60km/u-zone). Ons college is van mening dat wegen binnen de bebouwde kom niet eerder in aanmerking komen voor het 30km/u-zone-regime dan wanneer de inrichting van deze wegen deze snelheid ook logischerwijs oproept. Enkel in de kernen Stokkum, ’s-Heerenberg en Didam is nog een beperkt aantal wegen dat een maximaal toegestane snelheid van 50km/u kent. In het Koepelrapport van het i-VVP wordt gesteld dat het hoofdwegennet de drager is van het verkeerssysteem van de gemeente Montferland voor het autoverkeer. De gebieden binnen de wegen die het hoofdwegennet vormen, noemen we in het i-VVP ‘sponzen’. We hebben voor deze term gekozen omdat we de verblijfsgebieden goed toegankelijk willen laten zijn echter niet goed doorgankelijk. De i-VVP-maatregelen zijn vanuit die gedachte opgesteld; ‘hoe meer je tegen een spons drukt, hoe groter de weerstand is’. 2. De werkboeken (maatregelenplannen) We onderscheiden in onze gemeente 5 sponzen. Het gehele gebied binnen een spons is verblijfsgebied –onafhankelijk of wegen binnen of buiten de bebouwde kom liggen–. Per spons 3 4 5
LOP: LandschapsOntwikkelingsPlan GSP: GroenStructuurPlan BAB: Bundes AutoBahn
is een werkboek opgesteld (bijlage 1). In deze werkboeken is aangegeven welke soort/type maatregelen getroffen dient te worden om de genoemde sponswerking tot uitdrukking te laten komen. De werkboeken bevatten projecten die niet alleen vanuit verkeerskundig perspectief gewenst zijn, maar ook projecten die vanuit andere beleidsvelden gewenst zijn en een relatie met het beleidsveld ‘verkeer’ hebben. Geen van de genoemde projecten/maatregelen in de werkboeken zijn voorzien van financiële dekking binnen de bestaande begrotingsposten. De meeste maatregelen die genoemd worden, kunnen worden uitgevoerd gelijktijdig met onderhoud/renovatie aan rioleringen en wegen of met andersoortige werken in de openbare ruimte (bijvoorbeeld groenonderhoud of projecten zoals het Masterplan ‘s-Heerenberg). Een prioritering in de uitvoering van de maatregelen is niet op feitelijke verkeerskundige gronden mogelijk. De gemeente Montferland is zoals aangegeven namelijk een objectief verkeersveilige 6 gemeente en een gemeente zonder doorstromingsproblemen. Met de doortrekking van de N316 en de aanleg van de Randweg-Zuid worden ook de grootste leefbaarheidsknelpunten aangepakt zoals die in Azewijn en Didam beleefd worden. Daarom kiest ons college ervoor om geen infrastructurele maatregelen stand-alone op te pakken vanuit het i-VVP maar voor die maatregelen telkens mee te liften met de eerdergenoemde werken in de openbare ruimte. Niet-infrastructurele maatregelen kunnen wel stand-alone worden opgepakt. Maar ook voor die maatregelen geldt dat we altijd naar combinatiemogelijkheden met andere beleidsvelden zullen kijken om zodoende werk-met-werk te maken en kostenefficiënt te werken. In bijlage 2 ziet u een aantal werken waarvan de uitvoering/voorbereiding gepland staat voor de periode 2013 en 2014 in het kader van het GRP 7, het POW 8 en het Masterplan ’sHeerenberg. Zoals in de werkboeken is te zien, zijn binnen het ruimtebeslag van deze werken i-VVP-maatregelen wenselijk. U ziet dat een aantal i-VVP-maatregelen zónder meerkosten is uit te voeren binnen deze werken. Om ook binnen de overige in bijlage 2 genoemde werken i-VVPmaatregelen te treffen, is extra budget noodzakelijk. Voor het jaar 2013 zijn geen werken gepland waar voor de gelijktijdige uitvoering van i-VVP-maatregelen extra budget nodig is. Onder financiële consequenties wordt hier nog nader op ingegaan. N.B. 1. in de werkboeken is een aantal artist-imperssions opgenomen. Deze geven enkel een denkrichting/mogelijkheid aan voor de herinrichting van een bepaalde weg of plein. De uiteindelijke herinrichtingsvoorstellen worden altijd nog in de volle breedte besproken en afgewogen met belanghebbenden/aanwonenden/wijk- en dorpsraden. 2. bij de uitvoering van de maatregelen worden eigendomsposities van gronden gerespecteerd. Oplossing: n.v.t. Communicatieparagraaf: De integrale benadering van het verkeers- en vervoersysteem is ook terug te vinden in de wijze waarop het i-VVP tot stand is gekomen. Naast de gebruikelijke bureaustudies, is veelvuldig en zeer uitvoerig overleg geweest met partners. - MEESPRAAK van 5 december 2011 – 14 februari 2012; - Op 2 februari 2012 is een workshop georganiseerd waarbij de volgende partijen vertegenwoordigd waren: MKB Montferland, Lindus, LTO, Stichting Primair Onderwijs Liemers, TLN, Stichting Katholiek Onderwijs Bergh, SrAN, Politie, loonbedrijf Meiland en Cumela Nederland. De
6
Objectief verkeersveilig: er is nergens in de gemeente Montferland sprake van verkeersongevallenconcentraties of locaties waar veel letselongevallen voorkomen. Sinds de reconstructie in 2011 van de N335 zijn ook de kruispunten Zuider MarkerwegArnhemseweg en Dr. Hoegenstraat/Langeboomsestraat-Terborgseweg objectief verkeersveilig. 7 GRP: Gemeentelijk RioleringsPlan 8 POW: Programma Onderhoud Wegen
aanwezigen stemden in met de gekozen doelstellingen en ambitie voor het i-VVP (ook de inrichtingsfilosofien van Natuurlijk Sturen en Shared Space konden op steun rekenen); - Op 25 april 2012 is wederom een workshop georganiseerd waarbij de volgende partijen vertegenwoordigd waren: gemeente Doetinchem, gemeente Zevenaar, gemeente OudeIJsselstreek, gemeente Emmerich, Stichting Katholiek Onderwijs Bergh, SrAN, Politie, loonbedrijf Meiland, Cumela, Wandelnet, Natuurmonumenten, Huis Bergh, ROVG en een algehele vertegenwoordiger van de Wijk- en Dorpsraden van de gemeente Montferland; - naast de algemene bijeenkomsten bleek behoefte te zijn aan een aantal 1-op-1 gesprekken. Gesprekken met de volgende partijen hebben plaatsgevonden: vertegenwoordiging transportbedrijf Wim Bosman, TLN, Natuurmonumenten, Fietsersbond, SWOV, Cumela en Arriva; - Tijdens 2-werksessies op 4 en 6 juni 2012 hebben de wijk- en dorpsraden hun mening gegeven over het Koepelrapport. Deze zijn in het Koepelrapport verwerkt; - Op 9 juni 2012 zijn onder leiding van wethouder Loeff de leden van de raadscommisie Ruimte en Financien op excursie geweest in de gemeente; - De wijk- en dorpsraden hebben in september een reactie gegeven op werkboeken. Hun reacties zijn vervolgens verwerkt; - op 12 november zijn de aangepaste werkboeken gepresenteerd aan de wijk- en dorpsraden tijdens een bijeenkomst in de raadszaal. De reacties die die avond zijn ingebracht (of schriftelijk zijn nagezonden) zijn allemaal verwerkt in de werkboeken; - Namens de gemeente Montferland zijn de volgende disciplines nauw betrokken geweest bij het opstellen van het Koepelrapport en de werkboeken: EZ, RO, Natuur, Groen, Grijs, Recreatie, Wijken Kerngericht werken en Verkeer; - In de maanden oktober en november 2012 zijn de i-VVP werkboeken op de website van onze gemeente voor iedereen te raadplegen geweest. In die periode hebben we wekelijks in het Montferlandjournaal hiervan melding gemaakt. Uiteraard zijn voor het opstellen van het Koepelrapport en de werkboeken een groot aantal verkeersstudies uitgevoerd (verkeersongevallenanalyse, analyse verkeersmodellen, parkeeronderzoek, verkeerstellingen et cetera). N.B. Op 5 februari 2013 wordt het i-VVP gepresenteerd aan de leden van de commissie R&F. Hun reactie wordt na die datum hier vermeld. Financiële consequenties: In 2013 worden GRP-, POW-, en Masterplan ’s-Heerenberg-werken uitgevoerd waarin iVVP-maatregelen zonder meerkosten kunnen worden uitgevoerd. Binnen de geplande werken voor 2014 is dat anders (zie bijlage 2). Dan is extra budget benodigd om binnen de geplande werken in dat jaar ook i-VVP-maatregelen uit te voeren. Een globale kostencalculatie laat zien dat dan circa €450.000,- extra budget beschikbaar dient te zijn om iVVP-maatregelen te treffen (N.B. dit bedrag is exclusief BTW). Overigens verwachten wij dat de kosten voor de uitvoering van i-VVP-maatregelen structureel €200.000,- 9 op jaarbasis bedragen. Wij stellen u op dit moment voor om de lasten (in 2014 € 457.000 en m.i.v. 2015 € 200.000 structureel) te betrekken bij de begroting 2014 en de bijbehorende meerjarenbegroting. Op dat moment kan een algehele prioriteitenafweging plaatsvinden.
Advies: Het college van burgemeester en wethouders stelt de raad voor het volgende te besluiten: 9
Het Integraal Verkeers- en Vervoerplan gemeente Montferland vast te stellen.
Aan de hand van ervaringscijfers is dit bedrag bepaald. De hoogte van het benodigde budget in 2014 (€450.000,- excl. BTW) is het gevolg van de hoeveelheid werken die in 2014 worden uitgevoerd. Wij beschouwen dit als een incident.
Didam, 15 januari 2013. Burgemeester en wethouders van de gemeente Montferland, De secretaris, T.M.J.M. Evers
De burgemeester, C.C. Leppink-Schuitema
Bijlagen: 1. i-VVP Koepelrapport en werkboeken; 2. uitvoeringsprogramma i-VVP 2013/2014 Ter inzage in de leeskamer: - i-VVP Koepelrapport; - i-VVP werkboeken; - uitvoeringsprogramma i-VVP 2013/2014.
Verklarende woordenlijst: - Duurzaam Veilig is een initiatief van de verschillende Nederlandse overheden om de verkeersveiligheid van het wegverkeer te vergroten. Binnen een Duurzaam Veilig Verkeer draait het om het voorkomen van ongelukken oftewel preventie. Duurzaam Veilig gaat uit van een strikte scheiding van de verschillende soorten vervoerswijzen. In verblijfsgebieden betekende dit veelal dat de gehele vrije profielbreedte is ingericht als verkeersruimte (weerszijden van de weg trottoir, parkeerstroken, eventueel fietssuggestiestroken, en rijbaan). Een bijeffect van deze inrichting is dat met name het autoverkeer toch (gevoelsmatig) nog te snel rijdt in verblijfsgebieden. Voor dit verkeer is namelijk een eigen strook gereserveerd; - In de periode van 5 december 2011 – 14 februari 2012 is MEESPRAAK ‘actief’ geweest. In december 2011 zijn alle inwoners van de gemeente Montferland middels een huis-aan-huis brief en het Montferlandjournaal opgeroepen om hun opmerkingen en verbeterpunten ten aanzien van het verkeer en vervoer in de gemeente te melden op een speciaal voor de gemeente gebouwd internetforum. Op een interactieve kaart konden bezoekers een punaise prikken en hierbij een opmerking plaatsen. Andere bezoekers van dit forum konden hier dan vervolgens op reageren. Circa 800 mensen hebben hieraan gehoor gegeven. De gemene delers in die opmerkingen zijn verwerkt in het Koepelrapport. Bij het opstellen van de werkboeken zijn alle opmerkingen individueel bekeken en verwerkt in de werkboeken. Uiteraard is ook de mogelijkheid geboden om per brief te reageren of via een gesprek.
